22 61

22 61

22 61

22 61

ISBN 97883-242-1106-7

22

61

SPIS TRECI

WSTP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 1. DANE OSOBOWE KWESTIONARIUSZ OSOBOWY (Wypenianie kwestionariusza osobowego, podawanie informacji o swojej drodze zawodowej, zadawanie pyta o dane osobowe) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 2. PREZENTACJA FIRMY (Opisywanie firmy: firma dziaa na polskim rynku x lat, zatrudnia x pracownikw, wsppracuje z...) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 3. MJ DZIE (Omawianie z asystentk planu dnia: przychodzi X, odwoa, przeoy spotkanie. Godziny) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 4. STRUKTURA FIRMY (Przedstawianie dziaw, dyrektorw, zajmowa si..., by odpowiedzialnym za...) . . . . . . . . . . . . . . . 47 5. KONTO W BANKU (Zakadanie konta w banku, rozmowa z urzdniczk, kredyt w banku: warunki, spata, oprocentowanie itp.) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59 6. ROZMOWA PRZEZ TELEFON (Prowadzenie rozmowy telefonicznej, charakterystyczne zwroty) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71 7. O GOSPODARCE (Opisywanie sytuacji gospodarczej Polski: inflacja, bezrobocie, dochd PKB, czasowniki: spada, rosn, wzrasta) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83 8. SPOTKANIE (Umawianie si na spotkanie z klientem, formuy uywane przy inicjowaniu spotkania, ustalanie terminu spotkania) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95 9. DLACZEGO ZMIENIA PRAC? CV (Motywy zmiany pracy, typowe pytania pracodawcy zadawane podczas rozmowy kwalifikacyjnej, prezentacja wasnych dokona zawodowych) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105 10. CZY POTRZEBNE S ZMIANY? (Plany zmian w firmie: planujemy rozszerzy wspprac, zamierzamy zwikszy sprzeda) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119 11. WZROST CZY SPADEK? (Podawanie danych dotyczcych obrotw, zyskw, strat firmy. Czasowniki: spa, wzrosn, zwrot: utrzymywa si na tym samym poziomie) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131

22

61

12. DOBRY INTERES (O pienidzach nieformalnie: X zrobi majtek na handlu kasetami wideo, robi interesy z..., zaczyna od..., dorobi si...) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143 13. NEGOCJOWANIE CEN (Zwroty i wyraenia uywane przy negocjowaniu warunkw umowy) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 153 14. WASNA FIRMA (Kroki na drodze do zaoenia wasnej firmy, urzdy, dokumenty) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165 15. PODSUMOWANIE ROKU (Udao nam si..., zrealizowalimy plan, odnielimy sukces) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 177 CZAS WOLNY zestawienie sownictwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 187 GIEDA zestawienie sownictwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 189 TABLICE GRAMATYCZNE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191 KLUCZ DO WICZE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199 SOWNIK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215

22

61

WSTP
Dowiadczenie w pracy dydaktycznej z cudzoziemcami uczcymi si jzyka polskiego, wrd ktrych znaczc liczb stanowi biznesmeni, pokazao, e potrzebny jest podrcznik o tematyce biznesowej na rednim poziomie. Autorka wysza z zaoenia, e ju na poziomie rednio zaawansowanym moliwe jest, a zarazem podane posugiwanie si jzykiem specjalistycznym, jakim jest jzyk biznesu. Podrcznik zosta adresowany do tych wszystkich, ktrzy ukoczyli nauk jzyka polskiego na poziomie podstawowym A1 i A2. Jest to wic podrcznik dla poziomw rednich B1 i B2, napisany z myl o tych, ktrzy chc pozna realia prowadzenia biznesu w Polsce, podstawowe sownictwo oraz struktury syntaktyczne uywane w tej dziedzinie. Powstawaniu O biznesie po polsku przywiecaa taka koncepcja metodyczna, aby jako podrcznik specjalistyczny prezentowa on sownictwo oraz struktury uywane w biznesie, ajednoczenie przywoywa struktury gramatyczne i sownictwo poznane przez uczcych si jzyka polskiego na poziomie podstawowym A1 i A2. I tak na przykad w lekcji pierwszej Dane osobowe pojawia si nowe sownictwo z kwestionariusza osobowego (stanowisko, zameldowanie), ale take powtarzane s podstawowe konstrukcje z narzdnikiem (jestem Polakiem, jestem inynierem, czy mam 25 lat, pracuj w firmie x). Takie podejcie metodyczne pozwala na agodne przejcie z jzyka oglnego do specjalistycznego. Uczcy si nie s przytoczeni nadmiarem nowego sownictwa ikonstrukcji, nie s nieprzyjemnie zaskoczeni i zablokowani. Podrcznik moe by wykorzystywany zarwno do pracy z nauczycielem, jak i samodzielnej pracy uczcego si. Stosunkowo prosty ukad poszczeglnych czci oraz klucz do wicze pozwalaj na samodzieln nauk. tekst lub dialog sownictwo oglne sownictwo tematyczne 15 minut na gramatyk (w tym m.in. konstrukcje zda) wiczenia wiadomoci gospodarcze Na kocu podrcznika znajduj si: sowniczek do tematw: Czas wolny oraz Gieda tablice gramatyczne klucz do wicze sownik Tekst i dialogi (w zalenoci od tematu i kontekstu sytuacyjnego jest to albo dialog, albo tekst cigy) prezentuj oglne realia prowadzenia biznesu w Polsce, konstrukcje syntaktyczne oraz sownictwo dotyczce danego tematu. Jako teksty modelowe mog stanowi punkt wyjcia lekcji. Ta cz moe suy wiczeniom w czytaniu oraz pracy nad wymow. Ukad lekcji w podrczniku jest nastpujcy:

22

61

Dialogi i teksty nie tworz jakiej historii, a to dlatego, i zamiarem autorki byo, aby zlekcji korzystano na zasadzie poradnika uczcy si moe czyta dowoln lekcj, ktrej znajomo jest mu potrzebna, np. O gospodarce czy Rozmowa przez telefon. Sownictwo podzielone zostao na dwie grupy oglne oraz tematyczne. Sownictwo tematyczne zawiera zarwno sownictwo specjalistyczne zwizane z tematem lekcji, jak isownictwo oglne czy potoczne, ktre rozszerza zasb sw dotyczcych tematw lekcji. W jego skad weszy rwnie wyraenia i zwroty. Cz sownictwa tematycznego stanowi punkt atwo zapamitasz, w ktrym prezentowane s internacjonalizmy. W obrbie sownictwa tematycznego znalazy si sowa, ktre nie pojawiy si w tekcie danej lekcji. O ich wczeniu zdecydowao kryterium frekwencyjne analiza tekstw prasowych oraz tekstw autentycznych, pisanych przez biznesmenw. Wsowniczku podaje si dwie formy czasownika, wkolejnoci najpierw niedokonany, potem dokonany, niezalenie od tego, ktry czasownik pojawi si wtekcie. Zdarza si, i pewne sowa, ktre autorka uznaa za wane, a jednoczenie trudne do zapamitania, powtarzaj si w sowniczku dwukrotnie (np. potwierdza, odwoywa, przekada znajduj si w lekcji 3 oraz w lekcji 8). Przyswojenie sownictwa specjalistycznego jest obok opanowania konstrukcji syntaktycznych podstaw posugiwania si jzykiem specjalistycznym. Dlatego nowe sowa s potem uywane w wiczeniach zarwno leksykalnych, jak i gramatycznych. Dziki duej iloci powtrze mog by zapamitane przez uczcych si. Punkt 15 minut na gramatyk prezentuje nowe zagadnienia gramatyczne albo te przywouje te poznane w trakcie kursu podstawowego, ktre autorka uznaa za trudne, jak np. odmiana czasownika chcie w trybie warunkowym. Pamitajc jednak o tym, e podrcznik ukazuje si w serii Jzyk polski dla cudzoziemcw, autorka nie powtarza wszystkich zagadnie gramatycznych, ktre pojawiaj si wtrakcie kursu (deklinacji rzeczownika czy koniugacji). Podstaw, do ktrej odsya si korzystajcych z O biznesie po polsku, jest podrcznik Ewy Lipiskiej Z polskim na ty. Dla tych wszystkich, ktrym dla przypomnienia gramatyki wystarczy rzut oka na tablice, na kocu podrcznika zamieszczono tablice gramatyczne zestawienie odmiany rzeczownikw, zaimkw dzierawczych oraz zaimkw osobowych przez przypadki, odmiany czasownika, a take zestawienie liczebnikw w mianowniku, bierniku i dopeniaczu. W paragrafie Konstrukcje prezentowane s konstrukcje syntaktyczne, do ktrych nale zarwno konstrukcje charakterystyczne dla jzyka biznesu, jak i takie, ktre stosowane s wjzyku oglnym. Podstaw ostatniej czci lekcji, w ktrej wiczone jest rozumienie tekstw pisanych, s krtkie artykuy prasowe. Ich tre stanowi informacje gospodarcze. Autorka proponuje na koniec pytania wice si z treci artykuu, ajednoczenie odwoujce si do dowiadczenia uczcego si, na ktre moe on odpowiedzie ustnie lub pisemnie. Podrcznik zosta przetestowany na dziesiciu rnych grupach rednio zaawansowanych, by udoskonalany w trakcie pracy z biznesmenami. W przygotowaniu podrcznik na nastpny poziom jzyka biznesu C1. *** Chciaabym serdecznie podzikowa prof. Wadysawowi Miodunce za wnikliw recenzj i cenne uwagi oraz sugestie, a take Wojciechowi Biakowi, Rainerowi Fuhrmannowi, Marzenie Jasnos, Edycie Janiszek i Zuzi Koniarz, dziki ktrym podrcznik uzyska obecny ksztat.

22

61

WYKAZ SKRTW
Oto lista skrtw, ktre s stosowane w podrczniku w czci Sownictwo: Adj. Adv. f Imperf. Infin. m n Perf. pl. sg. oraz skrty nazw przypadkw: Nom. Gen. Dat. Acc. Instr. Loc. Voc. adjective (przymiotnik) adverb (przyswek) feminine (rodzaj eski) imperfective verb (czasownik niedokonany) infinitive (bezokolicznik) masculine (rodzaj mski) neuter (rodzaj nijaki) perfective verb (czasownik dokonany) plural (liczba mnoga) singular (liczba pojedyncza)

22

nominative (mianownik) genitive (dopeniacz) dative (celownik) accusative (biernik) instrumental (narzdnik) locative (miejscownik) vocative (woacz)

61

22 61

DANE OSOBOWE KWESTIONARIUSZ OSOBOWY

22

61

22 61

Nazywam si Andrzej Filipiak. Jestem Polakiem, mam 42 lata. Obecnie pracuj w firmie ABC. Jestem dyrektorem marketingu. Pracuj tu dopiero 2 tygodnie. Przedtem pracowaem na stanowisku dyrektora do spraw sprzeday w duej, midzynarodowej firmie. Dyrektor personalny prosi mnie o wypenienie kwestionariusza osobowego, ktry jest mu potrzebny do mojej umowy o prac i dla ZUS-u. Oto ten kwestionariusz:

KWES

TIONARIUSZ

OSOBOWY

. . . . . . . . . . . ko is zw na ona) i . . . . . . 1. Imi (imi . . . . . . . . we do . ko ro . . . . . . a) Nazwis . . . . . . . w ic dz ro . . . . b) Imiona . . . . . . . i tk ma ko rodowe . . . . . c) Nazwis . . . . . . a ni ze od . ejsce ur . . . . . . 2. Data i mi . . . . . . . . . . . stwo . . . . . . 3. Obywatel EL) . . . . ES (P y jn cy iden . . . . . 4. Numer ew ej (NIP) . ow tk da po entyfikacji . . . . 5. Numer id . . . . . . . . . ia zameldowan . . . . . . 6. Miejsce . . . . . . ji nc de on koresp . . . . . . Adres do . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Telefon . . . . . . . . . . . ) cenie . . j ukoczenia 7. Wykszta y i rok je (nazwa szko . . . . . . . . . . . . . . . . . . . naukowy) . . . . . . o, stopie

ia o zatrudnien tychczasoweg do eg bi . . . . . . ze . 8. Pr . . . . . . . . . . . . la) (patrz tabe . . . . . .

Lp.

Pracodawca

22

jaln (zawd, spec

61

Okres zatrudnienia

Stanowisko

13

DANE OSOBOWE KWESTIONARIUSZ

II

Nie lubi, kiedy ludzie zadaj mi osobiste pytania: czy mam rodzin, czy nie? Czy mam dzieci? Albo: ile mam lat? Jak si nazywa mj pies (bo uwaaj, e kady powinien mie psa). Jestem w pracy pierwszy dzie, a wszyscy dookoa atakuj mnie pytaniami. Kiedy jestem wkuchni, pytaj czy lubi sok pomaraczowy. A moe wol grejpfrutowy? A ja wol mie wity spokj. SOWNICTWO OGLNE

SOWNICTWO TEMATYCZNE

imi (pl. imiona)name kwestionariusz mquestionnaire midzynarodowy, -a, -e Adj.international obywatelstwo ncitizenship okres mperiod osobowy, -a, -e Adj.personal pracodawca memployer rodowy -a, -e Adj. (np. nazwisko rodowe)family stanowisko n (np. zajmowane stanowisko)post, position stopie mdegree, level wyksztacenie neducation, educational background wypenia Imperf. (-am, -asz), wypeni Perf. (-ni, -nisz) + Acc. (np. wypeni kwestionariusz, ankiet)fill in zatrudnia Imperf. (-am, -asz), zatrudni Perf. (-ni, -nisz) + Acc.employ zatrudnienie nemployment zawd moccupation, profession ZUS Zakad Ubezpiecze SpoecznychSocial Insurance Institution

14

22

atakowa Imperf. (-kuj, -kujesz), zaatakowa Perf. (-kuj, -kujesz) + Acc.attack dookoa + Gen.around obecnie Adv.at present, now osobisto fpersonage, personality osobisty, -a, -e Adj.personal osobowo fpersonality powinien + Infin.one should przedtemAdv.before sprzeda fsale, sales uwaa Imperf. (-am, -asz), ethink wszyscyeveryone, all zadawa Imperf. (-daj, -dajesz), zada Perf. (-dam, -dasz) + Acc. (np. pytanie)ask, give, set

61

1
WYRAENIA dotychczasowy przebieg zatrudnienia do spraw + Gen. miejsce urodzenia miejsce zameldowania numer ewidencyjny PESEL numer identyfikacji podatkowej NIP stopie naukowy wity spokj umowa o prac

DANE OSOBOWE KWESTIONARIUSZ

ATWO ZAPAMITASZ oferowa Imperf. (-ruj, -rujesz) + Acc. (np. Firma Remont oferuje usugi remontowe)offer oferta foffer specjalista mspecialist specjalistka ffemale specialist specjalistyczny, -a, -e Adj.specialist specjalizowa si Imperf. (-zuj si, -zujesz si), wyspecjalizowa si Perf. (-zuj si, -zujesz si) + w + Loc. (np. Firma Media specjalizuje si w reklamie telewizyjnej)specialize specjalno fspeciality specjalny, -a, -e Adj.special

15 MINUT NA GRAMATYK 1. Cho przymiotniki osobisty i osobowy pochodz od tego samego rzeczownika osoba, maj rne znacznie. Osobisty znaczy tyle co: odnoszcy si do danej osoby, bdcy wasnoci danej osoby, wasny, prywatny, np. baga osobisty, rzeczy osobiste, sekretarz osobisty, sprawy osobiste. Osobowy dotyczcy osoby lub osb: dane osobowe, zaimki osobowe. 2. Liczba mnoga sowa rodzaju nijakiego imi brzmi imiona. Podobnie: plemi plemiona. 3. Formy mskoosobowe zaimkw dzierawczych: moi, twoi, jego, jej, nasi, wasi, ich. Zobacz tablic na kocu ksiki.

22

61

15

DANE OSOBOWE KWESTIONARIUSZ

4. Liczba mnoga sw dzie, tydzie, miesic, rok: 1 2, 3, 4 5... dzie dni dni tydzie tygodnie tygodni miesic miesice miesicy rok lata lat

KONSTRUKCJE 1. Jestem Polakiem, jestem Polk. 2. Mam 22 lata, 25 lat. 3. Jestem kelnerem, jestem kelnerk. 4. Pracowaem na stanowisku... (+ Gen.) dyrektora. 5. (Teraz) pracuj w firmie ABC, przedtem pracowaem w firmie CBA. 6. Pytania o dane osobowe:

22

Czy masz rodzin?

Jak masz na imi? Jak si nazywasz? Ile masz lat?

* stan cywilny: panna single kawaler single zamna married woman onaty married man rozwiedziona devorced woman rozwiedziony devorced man wdowa widow wdowiec widower

16

61

PYTANIA NIEOFICJALNE

PYTANIA OFICJALNE

Czy pan jest onaty? Czy pani jest zamna? Jaki jest pana/pani stan cywilny?* (Pana/pani) imi? (Pana/pani) nazwisko? Pana/pani godno? Ile pan/pani ma lat? (Pana/pani) wiek?

1
WICZENIA

DANE OSOBOWE KWESTIONARIUSZ

wiczenie 1 Od jakich rzeczownikw pochodz podane poniej przymiotniki? Np. pracowity praca. 1. naukowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. zawodowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. okresowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. osobisty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. rodzinny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. stopniowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. czasowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. rodowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. wyksztacony . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10. pracowity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wiczenie 2 Podaj synonimy* nastpujcych sw, np. samochd auto. 1. teraz 2. wczeniej 3. godno 4. prywatny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

*SYNONIM wyraz bliskoznaczny wiczenie 3 Jakie sowa sugeruj nastpujce definicje? Np. O kim, kto ma czste i dobre kontakty zrodzin, mwimy, e jest rodzinny. 1. Osoba lub firma, ktra ci zatrudnia (dosownie daje ci prac) 2. Kto, kto pracuje w danej firmie 3. Kto, kto duo pracuje jest 4. Czowiek, ktry ma szerokie wyksztacenie jest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

wiczenie 4 Pocz w pary sowa z obu kolumn, np. 5. naukowy A. stopie. 1. rodowe 2. osobowe 3. zawodowy 4. osobiste 5. naukowy A. stopie B. prywatne sprawy C. dane, np. imi, nazwisko, adres D. zwizany z prac E. nazwisko

22

61

17

DANE OSOBOWE KWESTIONARIUSZ

wiczenie 5 Najpierw wypenij kwestionariusz, a potem odczytaj z niego dane, np. imi: Ewa Mam na imi Ewa. nazwisko: Nowik Nazywam si Nowik. 1. Imiona rodzicw: 2. Data i miejsce urodzenia: 3. Obywatelstwo: 4. Miejsce zamieszkania: 5. Wyksztacenie: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

wiczenie 6 Odczytaj wiek osb, a nastpnie napisz odpowiednie formy sowa rok w liczbie mnogiej, np. Moja siostra ma 18 lat. 1. Mj brat ma 33 . . . . . . . . . . . . . .. 2. Moja ona ma 25. . . . . . . . . . . . . . . .. 3. Znajomy mojej siostry ma 42. . . . . . . . . . . . . . . . .. 4. M Anny ma 56. . . . . . . . . . . . . . .. 5. Syn mojego przyjaciela ma 16. . . . . . . . . . . . . , a jego crka ma 12 . . . . . . . . . . . . . . .. 6. Pracuj w tej firmie 1. . . . . . . . . . . . . .. wiczenie 7 Podaj odpowiednie formy sw: dzie, tydzie, miesic, rok w liczbie mnogiej, np. Mieszkam w Polsce 6 (miesic) miesicy. 1. Jak dugo pracujesz w tej firmie? Pracuj tu dopiero 3 (tydzie) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Jak dugo Adam mieszka w Paryu? On mieszka w Paryu 7 (miesic) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Ile lat Beata jest kelnerk? Ona jest kelnerk dopiero 2 (miesic) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Czy dugo jeste chory? Jestem chory ju 5 (tydzie). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Ile dni nasza szefowa jest ju na urlopie? Ona jest na urlopie ju 20 (dzie) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. .. .. ..

wiczenie 8 Rzeczowniki w nawiasie napisz w odpowiednim przypadku, np. Jestem (Polka) Polk. Nazywam si Monika Antoniak. Jestem (Polka) ................, mam 38 (rok) ............ Niedawno zaczam (praca) ................ w (midzynarodowa firma) ................

18

22

61

DANE OSOBOWE KWESTIONARIUSZ

................ Argo. Pracuj tu dopiero 4 (tydzie) .................. Na razie podoba mi si. Praca jest ciekawa, a ludzie sympatyczni. I, co najwaniejsze, szef jest w porzdku. Przedtem pracowaam na (stanowisko) ................... dyrektora finansowego w (firma)................ Beta. Musiaam zmieni (praca) ................, bo nie mogam zgodzi si z (nowy prezes) ................................ firmy. Tak si czasami zdarza w (praca) ................. wiczenie 9 Przekszta zdania wedug wzoru: Twoje dziewczynki s bardzo mie. Twoi chopcy s bardzo mili. 1. Moje koleanki lubi gra w tenisa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 2. Czy twoje studentki s pracowite? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .? 3. Nasze aktorki s bardzo utalentowane. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 4. Czy wasze nauczycielki s sympatyczne? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .? wiczenie 10 To ty wypeniasz kwestionariusz swojego pracownika. Zadajesz mu pytania o informacje zawarte w kwestionariuszu, np. 1. Jak pan/pani si nazywa? KWESTIONARIUSZ OSOBOWY 1. Imi (imiona) i nazwisko Jak pan/pani si nazywa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a) Nazwisko rodowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) Imiona rodzicw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c) Nazwisko rodowe matki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Data i miejsce urodzenia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Obywatelstwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Numer ewidencyjny (PESEL) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Numer identyfikacji podatkowej (NIP) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Miejsce zameldowania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ? ? ? ? ? ? ? ? ?

22

61

19

DANE OSOBOWE KWESTIONARIUSZ

1
? ? ? ? ? ? ?

Adres do korespondencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Telefon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Wyksztacenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (nazwa szkoy i rok jej ukoczenia) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (zawd, specjalno, stopie naukowy) 8. Przebieg dotychczasowego zatrudnienia a) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

WIADOMOCI GOSPODARCZE Czy wiesz, e: Sklep firmowy to sklep, w ktrym dana firma sprzedaje tylko swoje artykuy po atrakcyjnych cenach.

Uruchomi sklep znaczy otworzy nowy sklep. Kolejny to synonim przymiotnika nastpny. Kwarta to inaczej trzy miesice.

sp za g we w, w kraju i rzya dwa no o p tw le o sk a k h n yc za n ku m.in. lc h przyszego ro e w centrac u w k o t rm cz fi o p y a p n salonach skle W swoich i w Supsku. . u h g ec l cz lb E m ie w arkami wN handlowych 0 salonw, rania pod m 4 b u a i je m o ru fe ch o ru a u firm z Andr jeden W tym roku Lettfield ora 101, wtym i a ie k n n ec za b o lc h W ma ic o Renard. an yd wBerlinie. w , s. 5) 005 r. 2 w e cj a, 13.12.2006 ty es tach Na inw Rzeczpospolit la ( ch zy s li b z. W naj okoo 2 mln

CZANKI L W Y P E kolejtworzy 200 o NOWE SKL a rz ie m za ka ranic,

20

22

Salon to duy, ekskluzywny sklep.

61

1
wiczenie 11 Podkrel sowa, ktre pojawiy si w tekcie: wydano samochody zamierza koncentrowa si za granic komunikacja lampy ubrania w centrach handlowych

DANE OSOBOWE KWESTIONARIUSZ

wiczenie 12 Zaznacz, czy ponisze zdania s prawdziwe (P), czy faszywe (F). 1. Wlczanka produkuje buty. 2. Wlczanka planuje otwiera nowe sklepy tylko w Polsce. 3. W tym roku otworzya kilkadziesit sklepw. 4. Wlczanka wydaje duo pienidzy na nowe inwestycje. 5. W swoich sklepach sprzedaje artykuy tylko pod swoj mark. wiczenie 13 Wybierz odpowied a, b lub c zgodnie z tekstem. 1. Wlczanka otworzya dwa nowe sklepy a. na rynku w Supsku b. w centrach handlowych w Supsku i Elblgu c. w centrach usugowych w Supsku i Elblgu 2. Wlczanka ma teraz a. 111 salonw b. 100 salonw c. 101 salonw 3. Wlczanka ma a. 2 sklepy w Berlinie b. 1 sklep w Berlinie c. 3 sklepy w Berlinie 4. W najbliszych latach zamierza otworzy sklepy a. w Polsce b. w Niemczech c. w Polsce i za granic P P P P P F F F F F

22

61

21

DANE OSOBOWE KWESTIONARIUSZ

wiczenie 14 Odpowiedz na pytania: 1. Czy firma, w ktrej pracujesz, rozwija si? 2. Czy otwiera nowe sklepy, nowe biura, uruchamia nowe linie produkcyjne? 3. Czy wydaje pienidze na inwestycje? 4. Jakie ma plany na najblisze lata?

FORTUNA KOEM SI TOCZY

22

22

61

PREZENTACJA FIRMY

22

61

22 61

Jutro pierwszy raz w yciu mam prezentacj. Mam trem. To bdzie dua konferencja: stu (100) uczestnikw, dwadziecia (20) firm. Jestem przygotowany, znam podstawowedane dotyczce firmy. Wiem, ile wynosz miesiczne obroty. Ale co bdzie, jeli kto zada mi pytanie: a ile wynosiy tygodniowe obroty 2 lata temu? Albo: ilu pracownikw firma zatrudniaa w marcu zeszego roku? Czy ja mog zna odpowiedzi na wszystkie pytania?

Szanowni Pastwo, mam przyjemno przedstawi swoj firm. Konsolo jest firm konsultingow. Dziaa na polskim rynku ju dziesi (10) lat. Zajmuje si doradztwem podatkowym dla firm rnych bran. Panie i Panowie, liczby mwi same za siebie. Firma ma pi (5) oddziaw w najwikszych miastach Polski. Zatrudnia stu dwudziestu (120) pracownikw. Wsppracuje z firmami krajowymi i zagranicznymi. Jej roczne obroty wynosz dwadziecia (20) milionw zotych. Jestemy tygrysem naszej brany. SOWNICTWO OGLNE

dane pl.data dotyczcy, -a, -eAdj. concerning miesiczny, -a, -e Adj.monthly odpowied f (pl. odpowiedzi)response, answer, reply plansza fdisplay chart podstawowy, -a, -e Adj.basic poza tymbesides prezentacja fpresentation przedstawia Imperf. (-am, -asz), przedstawi Perf. (-wi, -wisz) + Acc.introduce, put forward przygotowany, -a, -e Adj.ready, prepared

22

61

Oto fragment prezentacji Piotra:

25

PREZENTACJA FIRMY

przyjemno fpleasure roczny, -a, -e Adj.annual rny, -a, -e Adj.different trema fstage fright, nerves tygodniowy, -a, -e Adj.weekly tygrys mtiger zeszy, -a, -e Adj.last ZWROTY Liczby mwi same za siebie.

SOWNICTWO TEMATYCZNE

agencja reklamowaadvertising agency brana farea of business, line of business dochd m (pl. dochody)income doradztwo nconsultancy dziaa Imperf. (-am, -asz) (np. Firma Beta dziaa na polskim rynku ju 15 lat)act, operate fabryka ffactory, plant firma ffirm, company handlowa Adj.commercial company komputerowa Adj.computer company konsultingowa Adj.consulting company transportowa Adj.shipping company, transport company usugowa Adj.service sector company zagraniczna/midzynarodowa Adj. foreign/international company polska/krajowa Adj.Polish/domestic company nalee Imperf. (-, -ysz) + do + Gen. (np. Firma Nowa naley do grupy Modo)belong to obroty pl.turnover oddzia mbranch, department partner mpartner podatkowy, -a, -e Adj.tax przedsibiorstwo ncompany, enterprise, business, firm przychody pl.income rynek mmarket spka fcompany, partnership spka z o.o.limited liability company spka akcyjnajoint-stock company spka cywilnageneral partnership strata m (pl. straty)loss usugi pl.services waciciel mowner

26

22

61

PREZENTACJA FIRMY

wsplnik mpartner wsppracowa Imperf. (-cuj, -cujesz) + z + Instr.cooperate wydawnictwo npublishing house, publisher wynosi Imperf. (-osz, -osisz), wynie Perf. (-nios, -niesiesz) (np. Zysk wynosi 100 tys. zotych, obroty wynosz 500 tys. zotych)amount to something zajmowa si Imperf. (-muj si, -mujesz si), zaj si Perf. (-m si, -miesz si) + Instr. (np. zajmowa si doradztwem)deal with, be involved in something zakad m (pl. zakady) (np. zakad produkcyjny, zakady misne, zakady odzieowe)factory, plant zatrudnia Imperf. (-am, -asz), zatrudni Perf. (-ni, -nisz) + Acc.employ zysk m (pl. zyski)profits

ATWO ZAPAMITASZ

eksport mexport eksporter mexporter eksportowa Imperf. (-tuj, -tujesz) + Acc.export import mimport importer mimporter importowa Imperf. (-tuj, -tujesz) + Acc.import inwestor minvestor inwestowa Imperf. (-tuj, -tujesz), zainwestowa Perf. (-tuj, -tujesz) + w + Acc. (np. Firma Tele inwestuje w telekomunikacj)invest producent mproducer produkcja fproduction produkowa Imperf. (-kuj, -kujesz), wyprodukowa Perf. (-kuj, -kujesz) + Acc.produce

15 MINUT NA GRAMATYK Przypomnijmy, e: 1.Czasownik zajmowa si czy si z narzdnikiem (zajmujemy si transportem, reklam, finansami). 2.Liczebniki od piciu wzwy wymagaj od nastpujcych po nich rzeczownikw formy dopeniacza liczby mnogiej (5 bankw, 6 hoteli, 7 pyt, 8 biur).

22

61

27

PREZENTACJA FIRMY

3.Liczebniki mskoosobowe przyjmuj w bierniku od 5 kocwk -u (zatrudniamy piciu pracownikw, szeciu, siedmiu, omiu, ale: jednego, dwch, trzech, czterech). Zobacz tablic na kocu ksiki. KONSTRUKCJE 1. Dane dotyczce... (+ Gen.) firmy sportu finansw Zysk wynosi 1 mln z. Obroty (pl.) wynosz 10 mln z.

2. Ile wynosi zysk? Ile wynosz obroty? 3. Jaki jest roczny zysk? miesiczny zysk? tygodniowy zysk? dzienny zysk? 4. Firma dziaa na... 5. Firma zajmuje si...

(+ Instr.) sportem kultur doradztwem

6. Ilu pracownikw zatrudnia firma? Firma zatrudnia stu pracownikw. Ile osb zatrudnia firma? Firma zatrudnia sto osb. W firmie jest zatrudnionych 15 pracownikw. 7. Z jakimi firmami wsppracuje firma? Firma wsppracuje z... (+ Instr.) polskimi firmami.

28

22

(+ Loc.) polskim rynku

61

2
WICZENIA

PREZENTACJA FIRMY

wiczenie 1 Przedstaw tekst o firmie Konsolo tak, jakby by dyrektorem tej firmy, np.: (My) zatrudniamy..., zajmujemy si... itp. wiczenie 2 Pocz w pary synonimw sowa z kolumny ze sowami w ramce, np. 1. partner wsplnik. zakad produkcyjny, krajowy, wsplnik, zagraniczna, firma 1. partner 2. niepolska firma 3. przedsibiorstwo 4. fabryka 5. polski producent . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

transportowa, zakad usugowy, zakady odzieowe, przedsibiorstwo, zakad produkcyjny, handel, spka z o.o. Fabryka np. zakady odzieowe Firma Usugi

wiczenie 4 Uzupenij tabel. Czasownik Rzeczownik (osoba) pracownik

praca eksport import inwestycja produkcja specjalizacja

pracowa

22

wiczenie 3 Uzupenij tabelk, podporzdkowujc sowa z ramki do podanych kategorii.

61

29

PREZENTACJA FIRMY

wiczenie 5 W poniszych zdaniach zastosuj sowa ze sowniczka tematycznego, np. Firma, ktra wydaje ksiki, to wydawnictwo. 1. Niepolska firma, ktra dziaa na polskim rynku, to firma ............................ 2. Firma, ktra zajmuje si komputerami, programami komputerowymi, to ................ ....................................... 3. Firma, ktra produkuje jakie towary, nazywana jest czsto ............................ ........................... 4. Firma, ktra zajmuje si reklam, to .............................................. wiczenie 6 Czym zajmuj si nastpujce firmy? Np. Firma Bona zajmuje si opiek nad dziemi. 1. Firma Kobo reklama i marketing . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 2. Firma Kort dystrybucja papieru . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 3. Firma Atom transport i spedycja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 4. Firma Opoka doradztwo personalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. wiczenie 7 Ilu pracownikw zatrudniaj nastpujce firmy? Np. W firmie Ados pracuje (7) siedmiu pracownikw. 1. W naszym oddziale jest zatrudnionych (8) . . . . . . . . . . . . . . . . . pracownikw. 2. Firma Gol zatrudnia (40) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pracownikw. 3. ABC zatrudnia (120) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pracownikw. 4. Zatrudniamy (55) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . osb. 5. W naszej firmie pracuje (15) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . informatykw. 6. W firmie Beta jest zatrudnionych (4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . inynierw. wiczenie 8 Podaj dane dotyczce firmy, np. Firma Sportus zajmuje si rekreacj i sportem, ma 3 oddziay itd. 1. Firma Job doradztwo personalne 6/oddzia 50/pracownik obroty: 250 tys. z miesicznie

30

22

61

2
2. Firma Elba transport i spedycja 10/samochd 20/pracownik obroty: 100 tys. z tygodniowo

PREZENTACJA FIRMY

3. Przedstaw swoj firm: ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ wiczenie 9 Napisz rzeczowniki w odpowiedniej formie, np. Firma Ada zajmuje si (marketing) marketingiem. 1. Firma Papirus zajmuje si (handel)........................ papierem i artykuami biurowymi. Ma 5 (oddzia)........................ w (caa Polska) ....................... Zatrudnia 62 (pracownik) .......................... Jej rednie roczne obroty wynosz 15 milionw zotych. 2. Nazywam si Beata Wojna. Jestem wacicielk (agencja reklamowa) ................. ............... Mam (wsplnik) ........................., musz powiedzie, e dobrze nam si wsppracuje. On zajmuje si (marketing) ........................, a ja (finanse) ......................... Nasza agencja dziaa na (polski rynek) ........................ ju 10 lat. Specjalizujemy si w (reklama telewizyjna) ......................... Naszymi klientami s due krajowe i zagraniczne firmy. 3. Zakady odzieowe Miko produkuj (bluzka, sweter, kurtka) ........................ damskie i mskie. Eksportuj (swj towar) ......................... do (kraje) ............ Europy rodkowo-Wschodniej oraz do Rosji. Ich (towar)........................ ciesz si tam duym powodzeniem.

WIADOMOCI GOSPODARCZE Czy wiesz, e: Technikum to typ szkoy redniej, czsto o profilu technicznym, po ktrej ukoczeniu ucze ma tytu technika. Prowadzi znaczy kierowa czym, zarzdza czym, np. prowadzi sklep. Zaoy firm to da pocztek firmie, zacz dziaa jako firma. Ekskluzywny znaczy drogi, luksusowy.

22

61

31

PREZENTACJA FIRMY

2
OLSKICH P W N E SM mi. NIK BIZNE lujc mebla

x, hand m Mebrolu ekskluzywsprzedajemy K E ie Z N C E ) K (... wi Keczek. zne ARTUR h mebli m ic m mechanic g u ro ik d n i ch h te yc n czej oso Skoczy przez dziesi lientami s ra a trzy k le i o k m sz zy o as P . N wKrakowie zi sklep blokach. M atce prowad ieszkajce w m m y a ek ma b ag t m o la p lat edem . Artur Kecz si ie w o ez k rz ra p K m w ote sklepy im spoywczy. P naty. jedzi wosk m ze ar k 48 lat, jest o w ek zaby taks cz e K r u rt A 80 r. fiatem. W 19 ow. FirTaxi rm transport s firmy: Inter fi re d A sn ska 9 a w a n y zy o , ul. Zakopia mid w si k je u ra K jm 8 za 1 i 30-4 racuje 888 ma Inter Tax rtem. Wspp ) 673788, 676 o 2 1 sp (0 an l. tr te i ym rodow ycyjnym rstwami sped faks 673868 6 wasz przedsibio 1 a m i ax T r 95) y. Inte cza, 06.01.19 zcaej Europ dnie miesiczre Gazeta Wybor ( . w d o ch tys. z. nych samo osz ok. 100 yn w ty ro b o ne oy firr Keczek za u rt A r. 0 9 9 W1

SOW

1. 2. 3. 4.

Artur Keczek ukoczy a. studia prawnicze b. technikum mechaniczne c. liceum Po szkole pomaga a. dziadkowi b. siostrze c. matce Artur przez 7 lat by a. takswkarzem b. murarzem c. fryzjerem W 1980 r. Keczek zaoy a. firm komputerow b. firm handlow c. firm transportow

32

22

wiczenie 10 Wybierz odpowied a, b lub c zgodnie z tekstem.

61

2
5. 6. 7. Firma Inter Taxi wsppracuje z firmami spedycyjnymi a. z caej Polski b. z caej Europy c. z Ameryki Druga firma Artura Keczka Mebrolux a. produkuje meble b. handluje meblami c. zajmuje si transportem mebli Klientami firmy s a. biznesmeni b. osoby, ktre maj mieszkania w blokach c. firmy

PREZENTACJA FIRMY

wiczenie 11 Zadaj pytania o podstawowe informacje, ktre wystpuj w tekcie, np. Skoczy technikum mechaniczne w Krakowie Jak szko skoczy? 1. Po szkole Artur przez dziesi lat pomaga matce prowadzi sklep spoywczy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ? 2. Potem przez siedem lat by takswkarzem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ? 3. W 1980 r. Artur Keczek zaoy wasn firm transportow. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ? 4. Firma Inter Taxi zajmuje si midzynarodowym transportem. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ? 5. Wsppracuje z przedsibiorstwami spedycyjnymi z caej Europy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ? 6. Inter Taxi ma 16 wasnych samochodw. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ? 7. rednie miesiczne obroty wynosz ok. 100 tys. z. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ? 8. W 1990 r. Artur zaoy firm Mebrolux. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ? 9. Nie sprzedajemy ekskluzywnych i drogich mebli. Naszymi klientami s raczej osoby mieszkajce w blokach. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ? 10. Artur Keczek ma 48 lat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ? 11. Jest onaty. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ?

22

61

33

PREZENTACJA FIRMY

wiczenie 12 Podaj przykad osoby, ktra zrobia karier w biznesie. Opisz jej drog kariery zawodowej.

34

22

KURA ZNOSZCA ZOTE JAJKA

61

MJ DZIE

22

61

22 61

Pan Tomasz Antczak jest prezesem banku. Jest bardzo aktywnym czowiekiem. Zwykle ma napity plan dnia. Dzie zaczyna od lektury poczty, a potem ma spotkania, telekonferencje, zebrania zarzdu. Dzisiaj, jak zwykle, ma duo spotka. Za duo. Pani Magdo (Magda to asystentka prezesa), prosz przeoy spotkanie z panem Kubickim na pitek. Asystentka: O godzinie 11.00 (jedenastej) jest spotkanie z pani Grsk, a o 11.30 (wp do dwunastej) przychodzi pan Maliniak. Antczak: Niestety, musz odwoa rwnie to spotkanie. Mam piln spraw do zaatwienia. O ktrej godzinie jest telekonferencja z Frankfurtem iSzanghajem? Asystentka: Midzy 12.00 (dwunast) a12.30 (dwunast trzydzieci). Antczak: A jak wyglda plan na popoudnie? Asystentka: O 13.30 (wp do drugiej) obiad z panem Andruckim w Tulipanie, a o 15.00 (pitnastej) ma pan wizyt w Zakadach Misnych u klienta pod Warszaw. Antczak: A tak, zapomniaem, e to dzisiaj. Pani Magdo, prosz przygotowa spotkanie z dyrektorami na 17.00 (siedemnast). A oto przecitny dzie jednego z najbogatszych Polakw, biznesmena Jana Kulczyka: Wstaj ok. 6 rano. By doj do wysokich obrotw, bior prysznic i wypijam szklank mleka. Potem wsiadam w samolot i gdzie lec (samoloty najczciej wynajmuj). Interesy zaatwiam na caym wiecie. Wszdzie mam swoje ulubione hotele: w Londynie zatrzymuj si w Lanesborough, w Paryu i Madrycie w Ritzu, w Brukseli w Ambasadorze, w Amsterdamie w hotelu Amstel. Podczas lunchu zaatwiam interesy. Bardzo lubi kuchni wosk, ryby imakarony. Uwielbiam filety z diaba morskiego. Wieczorem jem kolacj ze wsppracownikami, znajomymi i przyjacimi. Obowizkowo dzwoni do domu. Przed snem czasem ogldam telewizj. Id spa midzy pierwsz a drug.
(Gazeta Wyborcza, 20.01.1995 r., Magazyn Gazety, s. 5)

Antczak:

22

61

37

MJ DZIE

SOWNICTWO OGLNE aktywny, -a, -e Adj.active czowiek mperson, human being lektura freading obowizkowo Adv.absolutely pilny, -a, -e Adj.urgent poczta fpost podczasduring przecitny, -a, -e Adj.average przychodzi Imperf. (-odz, -odzisz), przyj Perf. (przyjd, przyjdziesz)come przygotowywa Imperf. (-owuj, -owujesz), przygotowa Perf. (-tuj, -tujesz) + Acc.prepare przyjaciel mfriend sen mdream sprawa fissue, matter szklanka fglass uwielbia Imperf. (-am, -asz)love, adore wizyta fvisit wsiada Imperf. (-am, -asz), wsi Perf. (wsid, wsidziesz) + do + Gen.get on, board wsppracownik mcolleague, associate wyglda Imperf. (-am,-asz) (np. Jak wyglda plan na popoudnie?)look like wynajmowa Imperf. (-muj, -mujesz), wynaj Perf. (-najm, -najmiesz)+ Acc.rent, hire wysiada Imperf. (-am, -asz), wysi Perf. (-sid, -sidziesz)get off zapomina Imperf. (-am, -asz), zapomnie Perf. (-mn, -mnisz) + Gen.; + o + Loc.forget zatrzymywa si Imperf. (-muj si, -mujesz si), zatrzyma si Perf. (-am si, -asz si) (np. zatrzyma si w hotelu)stay znajomy macquaintance, friend zwykle Adv.usually

SOWNICTWO TEMATYCZNE

napity, -a, -e Adj. (np. napity plan dnia)busy odwoywa Imperf. (-uj, -ujesz), odwoa Perf. (-am, -asz) + Acc.cancel, call off potwierdza Imperf. (-am, -asz), potwierdzi Perf. (-rdz, -rdzisz) + Acc.confirm prezes mpresident przekada Imperf. (-am, -asz), przeoy Perf. (-o, -oysz) + Acc.put off, postpone zaatwia Imperf. (-am, -asz), zaatwi Perf. (-twi, -twisz) + Acc. (np. zaatwia interesy)fix, take care of something zarzd mmanagement, management board, board of directors zebranie nmeeting

38

22

61

3
WYRAENIA I ZWROTY sprawa do zaatwienia wysokie obroty zaatwia interesy

MJ DZIE

ATWO ZAPAMITASZ telekonferencja fteleconference dyskutowa Imperf. (-tuj, -tujesz), przedyskutowa Perf. (-tuj, -tujesz) (np. dyskutowa z dyrektorem o nowym projekcie)discuss dyskusyjny, -a, -e Adj. (np. dyskusyjna kwestia)disputable, controversial

15 MINUT NA GRAMATYK

2. Formy, w jakich uywane s liczebniki okrelajce godziny, zale od przyimkw, po jakich wystpuj. Przyimek o czy si z miejscownikiem, a wic o pitej, a przyimek na czy si z biernikiem, a wic na pit. Wyraenie przyimkowe na pit jest uywane po takich czasownikach jak: zarezerwowa, przygotowa, np. 3. Nazwiska Pani Aniu, prosz zarezerwowa stolik w restauracji na (godzin) drug. Prosz przygotowa spotkanie na (godzin) trzeci.

Po przyimkach formy nazwisk zmieniaj si. Po przyimku z stosujemy nazwiska wformie narzdnika. I tak nazwiska zakoczone na -ski, -ska, -cki, -cka odmieniaj si jak przymiotniki: pan Jaworski spotkanie z panem Jaworskim, pani Jaworska spotkanie z pani Jaworsk. Nazwiska zakoczone na spgosk Nowak, Kubicz s odmieniane jak rzeczowniki rodzaju mskiego:

pan Kubicz spotkanie z panem Kubiczem, ale z pani Kubicz (nazwisko kobiety nie odmienia si).

Nazwiska zakoczone na samogosk -a odmieniaj si jak rzeczowniki rodzaju eskiego: pan Wojna spotkanie z panem Wojn, pani Wojna z pani Wojn.

22

61

1. Po okreleniach iloci takich jak duo, mao, mnstwo uywany jest dopeniacz. Tu dopeniacz liczby mnogiej spotka (utworzony od rzeczownika liczby mnogiej spotkania).

39

MJ DZIE

KONSTRUKCJE 1. Godziny: Spotkanie jest o8.00 (smej) po8.00 (smej) o 8.15 (smej pitnacie; pitnacie po smej) o8.45 (smej czterdzieci pi; za pitnacie dziewita) o8.30 (wp do dziewitej) Przeoy spotkanie na 8.00 (sm) Spotkanie jest przed8.00 (sm) midzy8.00 (sm) a 9.00 (dziewit) 2. Zaczyna (co) od... (+ Gen.) budetu

3. Przeoy spotkanie na... (+ Acc.) przyszy pitek przysz rod 4. Jakie mamy plany na... (+ Acc.) rod? Jak wyglda mj plan na... (+ Acc.) ten tydzie? 5. Mam spotkanie z... 6. Pani Magdo, prosz...

(+ Instr.) panem Kubickim pani Kubick (+ Infin.) odpisa na list

40

22

61

3
WICZENIA wiczenie 1 Dopasuj definicje do sw, np. 5. przecitny A. zwyky dzie. 1. prezes 2. odwoa spotkanie 3. telekonferencja 4. napity 5. przecitny 6. aktywny 7. wsppracownik 8. pilna 9. przeoy spotkanie 10. zebranie A. zwyky dzie B. czowiek, ktry zawsze co robi C. sprawa, ktra musi by zaatwiona jak najszybciej D. osoba, z ktr pracujesz E. zmieni termin spotkania F. konferencja przez telefon G. spotkanie zarzdu, komitetu itp. H. dyrektor generalny firmy lub banku I. przepeniony plan, program zaj J. wykreli spotkanie z planu

MJ DZIE

wiczenie 2 Podaj antonimy* nastpujcych sw, np. odwoywa potwierdza. 1. przychodzi 2. zapomina 3. wsiada 4. uwielbia 5. koczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

*ANTONIM wyraz o znaczeniu przeciwstawnym wiczenie 3 Sowa z ramki wstaw w odpowiedniej formie do tekstu poniej. pilny, przeoy, napity, poniewa, odwoa, wsppracownicy, prezes Dyrektor Urszula Morozowska rozmawia ze swoj asystentk: Pani Renato, mam dzi tak (1) ................................ plan dnia, e niestety musz (2) ................................. spotkanie z pani Adamsk. (3) ........... ....................... jad do klienta za miasto, mog si spni na nastpne spotkanie. Dlatego prosz je (4) ................................ na godzin 14.00. W przyszym tygodniu chciaabym spotka si z (5) ................................ Karnowskim. Spotkanie ze (6) ................................ bdzie jak zwykle jutro o godzinie 10.00. Ateraz mam (7) ................................ telefon do pana Siereckiego.

22

61

41

MJ DZIE

wiczenie 4 U zdania z podanych niej sw, np. domu, wraca, do, pracy, po: Po pracy wracam do domu. 1. kawy, zaczynam, od, dzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 2. czego, zaczynamy, od? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .? 3. od, zeszy, raportu, zaczynam, za, tydzie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 4. pocztku, zacz, musisz, od . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. wiczenie 5 Sowa w nawiasie napisz w odpowiedniej formie (bierniku), np. Konferencja jest w(przysza sobota) przysz sobot. 1. Musimy przeoy spotkanie z ksigow na (przysza roda). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Trzeba przeoy wizyt u dentysty na (przyszy pitek). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Czy chcesz przeoy t operacj na (przysza sobota) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Trzeba przeoy rekrutacj na (przyszy wtorek) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. .? ..

wiczenie 6 Podane w ramce czasowniki napisz w czasie przeszym, np. Monika zawsze przygotowuje spotkania z dyrektorami. Dzi te przygotowaa takie spotkanie. przeoy, odwoa, przyj, zaatwi Micha zawsze przychodzi do pracy dopiero po 9.00. Dzisiaj (1) ........................ jeszcze pniej, bo okoo 9.30. Najczciej przekada spotkania ze wsppracownikami, o co wszyscy maj do niego pretensje. Dzi te (2) .................... wszystkie spotkania. Zdarza si nawet, e odwouje wizyty klientw. Wczoraj na przykad (3) ..................spotkanie ze staym klientem. Zwykle nie ma do czasu (bo zaczyna prac za pno) inie zaatwia spraw, ktre zaplanowa na dany dzie. Dzi nie (4) .................... nawet poowy pilnych spraw. Wszyscy si zastanawiaj, dlaczego on tu jeszcze pracuje. wiczenie 7 Przeczytaj godziny w dialogu. Nowicki: Pani Aniu, prosz przeoy spotkanie z pani Antczak na czwartek na godzin 9.20.

42

22

61

MJ DZIE

Asystentka: Przed 10.00 jest spotkanie z panem Niemczyckim, a o 12.30 przychodzi pani prezes Lubicz. Nowicki: Niestety, musz odwoa rwnie to spotkanie. Mam piln spraw do zaatwienia. O ktrej godzinie jest telekonferencja z Paryem i Moskw? Asystentka: Midzy 13.00 a 13.30. Nowicki: A jak wyglda plan na popoudnie? Asystentka: O 15.00 spotkanie z panem Sobczakiem w Ministerstwie Finansw, a po 16.00 ma pan wizyt w Zakadach Odzieowych u klienta pod Warszaw. Nowicki: A tak, zapomniaem, e to dzisiaj. Pani Magdo, prosz przygotowa spotkanie zdyrektorami na jutro na godzin 8.00. wiczenie 8 U zdania z podanych poniej wyrazw, np. (Ja) rzadko, rozmawia, z, pan Kubiak: (Ja) rzadko rozmawiam z panem Kubiakiem. 1. Adam, spotkanie, pan Antoniak, z, mie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 2. rozmawia, pani Jaworska, czsto, ( Ja), z . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 3. lubi, pani Nowak, pracowa, z, Magda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 4. ( Ja), lekcje, lubi, pan Nowicki, z, mie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. wiczenie 9 Wybierz odpowiedni form sowa w nawiasie (woacza), np. Panie (Darek, Darku, Darka), prosz przyj do mnie do biura. 1. Pani (Monika, Moniko, Monice), prosz zanie te dokumenty do dziau personalnego. 2. Panie (Marku, Marka, Marek), prosz przygotowa spotkanie z dyrektorami. 3. Panie (Piotra, Piotrze, Piotrowi), czy moe mi pan kupi kanapk z kurczakiem? 4. Pani (Aniu, Ani, Ania), czy moe pani odwoa spotkanie z panem Nowakiem? 5. Panie (Adam, Adama, Adamie), czy mgby pan zadzwoni do mnie jutro? 6. Pani (Basia, Basi, Basiu), prosz zarezerwowa stolik w restauracji Omega. 7. Panie (prezes, prezesie, prezesa), czy moe pan podpisa te dokumenty? 8. Panie (dyrektorze, dyrektora, dyrektor), czy bdzie pan wolny jutro rano? 9. Pani (prezes, prezesie, prezesem), czy bdzie pani na spotkaniu zarzdu? wiczenie 10 Opisz jeden wyjtkowy dzie w swojej pracy. ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................

22

61

43

MJ DZIE

........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................

WIADOMOCI GOSPODARCZE Czy wiesz, e: Deweloper to firma, ktra buduje lokale na sprzeda i wynajem. Gotowe mieszkania deweloper oddaje do uytku. Ubiegy rok to inaczej zeszy rok.

uytk (...) odda do li o p awrze zklien z y n le z ty yc st ie g ty ru ta d S czoNa blisko wny Urzd sierpnia hody innego o yc d rz ia P n z y. w yc o st m tami u e Trade czy, e od budujce loopera, Glob y el w rm e fi d li y o cz eg szym ow deweloperzy, sy w pierw , oddali do io n y em w aj n ) y w (... i a Centre y o ok. kale na sprzed 79 mln z i by ieszka, poie m w s. ra ty p ,3 u 7 cz 1 o m. pr uytku prawie alogiczi przed rokie n an e w sz k i i n w j z ce wi 23 mln nad 19 proc. u. k ro o g s. 4) e g ie b , 18.10.2005, nym okresie u ion Holct zeczpospolita ru R st ( n o C W 2005 r. JW weloper w kraju szy de ding, najwik

KUPU

IESZKA M J E C I AZ W ka. JEMY COR u 2 tys. miesz

44

22

Czoowy to inaczej gwny.

61

Zawrze umow z klientem to inaczej podpisa umow.

3
wiczenie 11 Zaznacz, czy ponisze zdania s prawdziwe (P), czy faszywe (F). 1. Deweloperzy oddali do uytku mniej mieszka ni w zeszym roku. 2. JW Construction to drugi co do wielkoci deweloper w kraju. 3. Dwaj gwni deweloperzy maj wysze przychody ni w ubiegym roku.

MJ DZIE

P F P F P F

wiczenie 12 Wybierz odpowied a, b lub c zgodnie z tekstem. 1. Gwny Urzd Statystyczny poda dane za okres a. od marca do grudnia b. od stycznia do wrzenia c. od stycznia do sierpnia 2. Deweloperzy oddali do uytku 19 proc. mieszka wicej ni a. w tym samym okresie ubiegego roku b. w zeszym roku c. 2 lata temu 3. JW Construction a. odda do uytku 2 tys. mieszka b. odda do uytku 2 tys. mieszka c. oddaje do uytku co roku 2 tys. mieszka

4. JW Construction podpisze umowy a. na 3 razy wicej mieszka ni w 2005 roku b. na 4 razy wicej mieszka c. na 2 razy wicej mieszka

wiczenie 13 Odpowiedz na pytania: 1.Jaka jest sytuacja na rynku mieszkaniowym w twoim kraju? 2.Czy deweloperzy oddaj do uytku duo mieszka? 3.Czy mieszkania s tasze, czy drosze ni w Polsce? 4.Czy kupno lub wynajem mieszkania to twoim zdaniem dobra inwestycja?

22

61

45

MJ DZIE

KUPOWA KOTA W WORKU

46

22

61

STRUKTURA FIRMY

22

61

22 61

I Za kadym razem, kiedy firm odwiedza szef zcentrali, jest u nas niemae zamieszanie. Tym razem zamieszanie jest wiksze ni zazwyczaj, bo ma do nas przyjecha nowy numer jeden zParya. Wszyscy pytaj si nawzajem jaki on jest? Co lubi? Co mu si podoba? Wreszcie przyjecha. Nasz dyrektor oprowadza go po firmie. Tu jest serce naszej firmy dzia personalny, a tu wtroba dzia ksigowoci i pani Marta Bielak, szefowa dziau. (Tu tumacz mia wtpliwoci i zapyta, czy chodzi na pewno o wtrob). Tu mzg biuro zarzdu, a tu odek dzia administracji. Bardzo oryginalne powiedzia numer jeden.

II Prezes zarzdu jest odpowiedzialny/a za strategi firmy, polityk personaln, za PR, za kontrol wewntrzn. Dyrektor marketingu odpowiada za strategi sprzeday, a dyrektor finansowy za prowadzenie dokumentacji transakcji finansowych oraz ksigowo. Przygotowuje raport finansowy kwartalny i roczny. Dyrektor PR odpowiada za utrzymywanie dobrych relacji midzy firm a mediami. SOWNICTWO OGLNE

centrala fhead office, switchboard media pl.media mzg mbrain nawzajem Adv.the same to you odwiedza Imperf. (-am, -asz), odwiedzi Perf. (-edz, -edzisz) + Acc.visit oprowadza Imperf. (-am, -asz), oprowadzi Perf. (-adz, -adzisz) + Acc.; + po + Loc. (np. oprowadza po firmie)show around

22

61

49

STRUKTURA FIRMY

przyjeda Imperf. (-am, -asz), przyjecha Perf. (-jad, -jedziesz)arrive serce nheart szefowa fboss (female) tumacz mtranslator, interpreter wtpliwo fdoubt wtroba fliver wreszcieat last, finally zamieszanie ncommotion, confusion, fuss zarzd mmanagement, management board, board of directors zazwyczaj Adv.usually odek mstomach

SOWNICTWO TEMATYCZNE dzia m (np. dzia administracyjny, dzia finansowy, dzia personalny, dzia techniczny)department kierowa Imperf. (-ruj, -rujesz) + Instr. (np. kierowa dziaem finansowym)run ksigowo faccounting odpowiada Imperf. (-am, -asz), odpowiedzie Perf. (-wiem, -wiesz) + za + Acc. (np. odpowiada za strategi sprzeday)be in charge of something odpowiedzialny, -a, -e Adj. + za + Acc.responsible prowadzi Imperf. (-adz, -adzisz), poprowadzi Perf. (-adz, -adzisz) + Acc. (np. prowadzi dokumentacj firmy) deal with, carry on something rada fpiece of advice utrzymywa Imperf. (-muj, -mujesz), utrzyma Perf. (-am, -asz) + Acc. (np. utrzymywa dobre relacje z mediami)maintain wewntrzny, -a, -e Adj.internal zarzd mmanagement, management board, board of directors zarzdza Imperf. (-am, -asz), zarzdzi Perf. (-dz, -dzisz) + Instr. (np. zarzdza firm)manage, administer zasiada Imperf. (-am, -asz), zasi Perf. (-sid, -sidziesz) (np. zasiada w radzie nadzorczej firmy)sit on (the board), have a seat on (the board) zesp mteam

WYRAENIA I ZWROTY rada nadzorcza zasiada w radzie nadzorczej

50

22

61

4
za kadym razem tym razem na pewno chodzi o...

STRUKTURA FIRMY

ATWO ZAPAMITASZ

administracja fadministration administracyjny, -a, -e Adj.administrative ekspert m + od + Gen. (np. ekspert od negocjacji)expert marketing mmarketing specjalista m + od + Gen. (np. specjalista od finansw)specialist strategia fstrategy strategiczny, -a, -e Adj.strategic

15 MINUT NA GRAMATYK 1. W konstrukcji, w ktrej dwa rzeczowniki wystpuj razem i jeden z nich jest okrelajcy, a drugi okrelany, np. dzia marketingu, dzia ksigowoci, drugi rzeczownik wystpuje zawsze w dopeniaczu (w jzyku angielskim na oddanie tej zalenoci stosuje si of ). Oto przykady uycia tej konstrukcji: plan miasta festiwal kultury numer telefonu adres mojej firmy prezes banku prezydent Polski

22

61

51

STRUKTURA FIRMY

KONSTRUKCJE 1. Za kadym razem, kiedy... Tym razem... 2. Dzia marketingu, dzia ksigowoci, dyrektor biura 3. Dyrektorem dziau ksigowoci jest Ewa Gazka. 4. X jest odpowiedzialny za... X odpowiada za... (+ Acc.) polityk kadrow (+ Acc.) strategi sprzeday

5. Dzia personalny zajmuje si... (+ Instr.) polityk kadrow

MIE TO JAK W BANKU

52

22

61

4
WICZENIA

STRUKTURA FIRMY

wiczenie 1 Podaj nazwy zawodw i funkcji, np. Specjalista od finansw to finansista. 1. Specjalista od ksigowoci to. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , a kobieta, ktra zajmuje si ksigowoci to. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 2. Dyrektor dziau finansw to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 3. Dyrektor dziau personalnego to. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. wiczenie 2 Od jakich sw powstay nastpujce rzeczowniki i przymiotniki? Np. ksigowy ksigi. 1. administracyjny 2. analityk 3. finansowy 4. kadrowy 5. magazynier . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ............................... ............................... ............................... ...............................

wiczenie 3 Sowa w nawiasie napisz w dopeniaczu, np. Cena (ten produkt) tego produktu jest za wysoka. 1. Tutaj na pierwszym pitrze jest dzia (ksigowo, ksigowoci, ksigowoci) .......... ........................., a obok dzia (marketingu, marketingiem, marketing) ....... ............................. Na drugim pitrze jest dzia (administracj, administracj, administracji) .................................... 2. Agata jest dyrektorem (dzia personalny, dziaem personalnym, dziau personalnego) .... ..............................., Micha jest dyrektorem (dziau finansowego, dziaem finansowym, dzia finansowy) .................................... 3. Dzisiaj po poudniu jest zebranie (zarzd, zarzdem, zarzdu) ....................... ............, a w przyszym miesicu zebranie (rady nadzorczej, rad nadzorcz, radzie nadzorczej) .................................... 4. Adam odpowiada za prowadzenie (dokumentacja, dokumentacj, dokumentacji) ........ ........................... transakcji finansowych. 5. Monika odpowiada za strategi (sprzeda, sprzeda, sprzeday) .......................

22

61

53

STRUKTURA FIRMY

wiczenie 4 Do poniszego tekstu wstaw przyimki podane w ramce. za, od, w, o, na Ryszard pracuje .......... firmie Ata. Cho jest bardzo mody, pracuje .......... odpowiedzialnym stanowisku .......... dziale marketingu. Odpowiada .......... reklam imarketing gwnego produktu firmy. Nie jest on specjalist .......... statystyki, dlatego .......... wykresy sprzeday prosi kolegw. wiczenie 5 Napisz w odpowiedniej formie rzeczownik osoba, np. W dziale administracji pracuje 8osb. Nasza firma nie jest zbyt dua. Zatrudnia trzydziestu pracownikw. W dziale ksigowoci pracuj tylko 4 ................, w dziale marketingu 6 ................, w dziale administracji 12 ................, a w dziale personalnym 3 ................. wiczenie 6 Sowa w nawiasie napisz w miejscowniku, np. Pracuj w (dzia) dziale administracji. 1. Moja znajoma pracuje w (dua firma) .................., w (dzia marketingu) ......... ................................. 2. Chopak Agaty pracuje w (ksigowo) ................... 3. Znajomy Piotra jest w (zarzd) .................. firmy Jota. 4. Przyjacika Jacka zasiada w (rada nadzorcza) .......................... duego banku. wiczenie 7 Rzeczowniki w nawiasie napisz w odpowiedniej formie, np. Piotr Nowak jest (policjant) policjantem. 1. Pawe Bosak jest (inynier) ................... Pracuje w (dzia) ............projektw w (firma budowlana) ..................................... Jest specjalist od (budowa) .................. mostw i wiaduktw. Ma (odpowiedzialna praca) ................... ................., kieruje (zesp) ......................... dziesiciu inynierw. 2. Magda Gadomska jest (prezes) .................. Zarzdza (dua, midzynarodowa firma) ................................................. Odpowiada za (strategia) ..... .......... firmy, za (polityka personalna) ..............................., za PR. Jest odpowiedzialna za (wyniki finansowe) ...................................... firmy.

54

22

61

4
wiczenie 8 Powiedz, kto jest dyrektorem nastpujcych dziaw? Marketing Adam Nosal Ksigowo Tomasz Pietrzak Administracja Anna Radwan Magazyn Piotr Niecko

STRUKTURA FIRMY

Dzia personalny Ewa Mka

Kto jest dyrektorem marketingu? 1. Dyrektorem marketingu jest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wiczenie 9 .. .. .. .. ..

1. dzia personalny A. strategia sprzeday 2. dzia ksigowoci B. prowadzenie dokumentacji transakcji finansowych 3. PR C. polityka kadrowa 4. marketing D. rozwj dobrych relacji midzy firm a mediami b) Powiedz, czym zajmuj si poszczeglne dziay, stosujc w odpowiedniej formie wyraenia zdrugiej kolumny, np. Dzia administracji zajmuje si administracj firmy. Dzia personalny zajmuje si. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. Dzia ksigowoci zajmuje si. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. Dzia marketingu zajmuje si . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. wiczenie 10 Napisz, za co s odpowiedzialne nastpujce osoby, np. Dyrektor personalny odpowiada za polityk kadrow. 1. Dyrektor generalny jest odpowiedzialny/a za. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Dyrektor marketingu odpowiada za. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Dyrektor finansowy jest odpowiedzialny/a za . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Dyrektor personalny odpowiada za. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Dyrektor PR-u odpowiada za . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. .. .. ..

22

61

a) Pocz ze sob wyraenia z obu kolumn, np. 1. dzia personalny C. polityka kadrowa .

55

STRUKTURA FIRMY

wiczenie 11 Napisz, w jakiej firmie, w jakim dziale pracujesz i za co jeste odpowiedzialny/a oraz czym si zajmujesz? ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................

WIADOMOCI GOSPODARCZE Czy wiesz, e: Zakoczy to czasownik uywany w jzyku oficjalnym, synonim czasownika skoczy. Rozbudowa to powikszanie budynku. Czasownik ma posta: rozbudowywa Imperf., rozbudowa Perf. Wyduenie to rzeczownik odczasownikowy, pochodzi od czasownika wyduy, ktry znaczy czyni co duszym.

m, d u. Konsorcju k ro (spka yd i, vial Agroman Rogisk ro er ej F rz , d ex n A im d j u B Lamela, czora sibiorstwie su) i Estudio ed ek rz im P d u B w a k enie mat rektor ze (PPL), a si o wydu ic ar st tn o z L ra y i rt g o ru P ju d lotPastwowym czenia prac. rozbudow za y n al rminu zako zi te d m ju rc odpowie so n o rmowa, e k 05, s. 2) niska, poinfo ita, 07.12.20 zakoczy ce ch (Rzeczpospol al in rm te yszego budujce do koca prz ce ra p ie tk ys wsz

TER

NIEJ P K O R E DZI e MINAL B o ktrego nal

56

22

61

STRUKTURA FIRMY

wiczenie 12 Poukadaj w logicznej kolejnoci fragmenty tekstu. S to dwa zdania. Pierwsze zaznaczono cyfr 1. dyrektor w Przedsibiorstwie Pastwowym Porty Lotnicze (PPL) e konsorcjum budujce terminal ju drugi raz stara si o wyduenie poinformowa odpowiedzialny za rozbudow lotniska Konsorcjum 1 Wczoraj Andrzej Rogiski terminu zakoczenia prac chce zakoczy wszystkie prace do koca przyszego roku do ktrego nale Budimex, Ferrovial Agroman (spka matka Budimeksu) i Estudio Lamela wiczenie 13 Pocz w pary fragmenty tekstu, np. 1. Estudio Lamela ju drugi raz stara si D.owyduenie terminu zakoczenia prac. 1. Estudio Lamela ju drugi raz stara si 2. do koca 3. Konsorcjum, do ktrego 4. odpowiedzialny wiczenie 14 Odpowiedz na pytania: 1.Czy buduje si nowe lotniska w twoim kraju? 2.Czy czsto latasz? Ktre linie lotnicze lubisz najbardziej? Jak oceniasz usugi Polskich Linii Lotniczych LOT? A. przyszego roku B. nale Budimex, Ferrovial Agroman... C. za rozbudow lotniska D. o wyduenie terminu zakoczenia prac

22

61

57

22 61

KONTO W BANKU

22

61

22 61

I Beata jest mod osob. Wanie skoczya studia izacza swoj pierwsz prac. W zwizku z tym ma do zaatwienia pewne formalnoci. Musi midzy innymi zaoy konto wbanku. Beata jest moda, ale bardzo wymagajca i zawsze wie, czego chce. Beata: Chciaabym zaoy konto w waszym banku. Urzdnik: Prosz wypeni ten formularz. Beata: Najpierw chciaabym powiedzie, jakie s moje oczekiwania. Urzdnik: Sucham pani. Beata: Chciaabym uzyska jak najwikszy procent lokaty. Urzdnik: Aha, wic chciaaby pani zaoy lokat, a nie konto osobiste. Beata: Chc mie najwyszy moliwy procent. Urzdnik: Mamy dla pani ofert. To lokata na p roku, z bardzo korzystnym oprocentowaniem. Beata: Ale jednoczenie chciaabym mc w kadej chwili wypaca pienidze. Urzdnik: To mwimy ju o koncie osobistym, nie ma takiej lokaty. Beata: Jak to nie ma? Teraz kady szanujcy si bank ma ofert dwa w jednym!

II Artur potrzebuje pienidzy na remont mieszkania. Postanowi wzi kredyt w banku. Artur: Chciabym wzi kredyt. Urzdnik: Interesuje pana kredyt hipoteczny czy kredyt konsumpcyjny? Artur: Kredyt konsumpcyjny. Urzdnik: Czy ma pan konto w naszym banku? Artur: Tak. Urzdnik: Jakie pan ma miesiczne wpywy? Artur: Okoo 3 tys. zotych. Urzdnik: Jakiej wysokoci kredyt pana interesuje? Artur: 20 tys. zotych. Urzdnik: Ma pan zdolno kredytow. Prosz wypeni ten wniosek. Potrzebne jest zawiadczenie z pracy o zarobkach.

22

61

61

KONTO W BANKU

Artur:

Chciabym wiedzie, jakie s koszty kredytu. Ile wynosi prowizja i jakie jest oprocentowanie? Urzdnik: 9,74 proc. w skali roku to jest oprocentowanie kredytu, a prowizja wynosi 6,3 proc. Artur: Rozumiem, e s to cakowite koszty kredytu? Urzdnik: Tak.

SOWNICTWO OGLNE

bra Imperf. (bior, bierzesz), wzi Perf. (wezm, wemiesz) + Acc.take jednoczenie Adv.at the same time, simultaneously koczy Imperf. (-cz, -czysz), skoczy Perf. (-cz, -czysz) + Acc.finish korzystny, -a, -e Adj.favourable moliwy, -a, -e Adj.possible mwi Imperf. (-wi, -wisz), powiedzie Perf. (-wiem, -wiesz) + o + Loc.talk oczekiwanie n (pl. oczekiwania)expectation oferta foffer pewny, -a, -e Adj.certain, sure postanawia Imperf. (-am, -asz), postanowi Perf. (-nowi, -nowisz)decide remont mrenovation, repair, refurbishment szanujcy si, -a, -e Adj.self-respecting wymagajcy, -a, -e Adj.demanding wysoko fhere: amount, altitude, height zaczyna Imperf. (-am, -asz), zacz Perf. (zaczn, zaczniesz) + Acc.; + od + Gen.begin, start zaatwia Imperf. (-am, -asz), zaatwi Perf. (-twi, -twisz) + Acc. (np. zaatwia formalnoci zwizane z kontem bankowym)take care of something

SOWNICTWO TEMATYCZNE depozyt mdeposit formalno f (pl. formalnoci)formality formularz mform konto naccount konto osobistepersonal account stan kontaaccount balance wycig z kontabank statement lokata f (np. lokata terminowa)deposit odsetki pl.interest

62

22

61

KONTO W BANKU

oprocentowanie ninterest rate oprocentowanie staefixed interest rate oprocentowanie zmienneadjustable interest rate oszczdnoci pl.savings oszczdza Imperf. (-am, -asz), oszczdzi Perf. (-dz, -dzisz)save poyczka floan prowizja fcommission przelew mtransfer przelewa Imperf. (-am, -asz), przela Perf. (-lej, -lejesz) + z + Gen.; + na + Acc. (np. przela x z z mojego konta na konto pani X)transfer rodki pl.means udziela Imperf. (-am, -asz), udzieli Perf. (-l, -lisz) + Gen. (np. udzieli kredytu)provide, give uzyskiwa Imperf. (-kuj, -kujesz), uzyska Perf. (-am, -asz) + Acc. (np. uzyska wysoki procent lokaty)get, obtain, gain waluta fcurrency waluta polskaPolish currency waluta wymienialnaconvertible currency warunek m (pl. warunki) (np. warunki kredytu)term (e.g. credit terms), condition wczytywa Imperf. (-tuj, -tujesz), wczyta Perf. (-am, -asz) (np. wczyta kart)swipe wniosek m (np. zoy wniosek o kredyt)application form wpaca Imperf. (-am, -asz), wpaci Perf. (-ac, -acisz) + na + Acc.pay in, deposit wpyw m (pl. wpywy)income, revenue wypenia Imperf. (-am, -asz), wypeni Perf. (-ni, -nisz) + Acc. (np. wypeni kwestionariusz, ankiet)fill in wypaca Imperf. (-am, -asz), wypaci Perf. (-ac, -acisz) + z + Gen.take out zakada Imperf. (-am, -asz), zaoy Perf. (-o, -oysz) + Acc. (np. zaoy konto w banku)establish, assume, open (a bank account) zarobki pl.earnings zawiadczenie ncertificate (zawiadczenie o zarobkach certificate of earnings) WYRAENIA I ZWROTY bra kredyt dwa w jednym kredyt hipoteczny kredyt konsumpcyjny w zwizku z tym... zdolno kredytowa

22

61

63

KONTO W BANKU

ATWO ZAPAMITASZ kapita mcapital kapitaowy, -a, e Adj.capital konsumpcja fconsumption, consumerism konsumpcyjny, -a, e Adj.consumer, consumerist kredyt mcredit, loan procent mpercent transakcja ftransaction, deal transfer mtransfer

15 MINUT NA GRAMATYK Oto formy trybu warunkowego czasownika chcie: rodzaj mski ja chciabym ty chciaby on chciaby rodzaj eski ja chciaabym ty chciaaby ona chciaaby rodzaj nijaki

rodzaj mskoosobowy my chcielibymy wy chcielibycie oni chcieliby

22

ono chciaoby rodzaj niemskoosobowy my chciaybymy wy chciaybycie one chciayby

KONSTRUKCJE 1.Chciabym... (+ Infin.) zaoy konto osobiste w banku 2.Mam (Acc.) pienidze Nie mam (Gen.) pienidzy 3.Wpaca pienidze na (+ Acc.) konto

64

61

5
Przelewa pienidze na Wypaca pienidze z (+ Acc.) konto (+ Gen.) konta

KONTO W BANKU

4.Mam dla... (+ Gen.) pana/pani ofert (Acc.) 5. Jaki jest stan konta? Jaka jest prowizja? Jakie jest oprocentowanie? Jakie s pana/pani oczekiwania?

UTOPI PIENIDZE

22

61

65

KONTO W BANKU

WICZENIA wiczenie 1 Dopasuj przymiotniki i rzeczowniki z obu kolumn, np. 1. konsumpcyjny F. kredyt. 1. konsumpcyjny 2. due 3. jednorazowa 4. korzystne 5. terminowa 6. wysoka 7. osobiste 8. zmienne A. oprocentowanie B. prowizja C. konto D. poyczka E. warunki kredytu F. kredyt G. lokata H. rodki

wiczenie 2 Do poniszych dialogw wstaw sowa z ramki. poda, wpaca, wpaci, wypaci, przela (2x), wczyta (2x) 1. Chciaabym (1). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pienidze na konto. Prosz (2). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . numer konta. To ten numer (klientka podaje numer konta zapisany na kartce papieru). Jak kwot pani (3). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .? 1500 zotych. 2. Chciabym (4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pienidze z mojego konta na to konto. Prosz (5). . . . . . . . . . . . . . . . . . kart. Jak sum chce pan (6). . . . . . . . . . . . . . . .? 1000 zotych. 3. Chciaabym (7) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . z konta 2000 zotych. Prosz (8). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kart. wiczenie 3 Wybierz jeden czasownik, ktry moe by zastosowany w poniszych zdaniach, np. W tym tygodniu chciaabym (woy, zaoy, pooy) konto w banku. 1. Musz (zrobi, zaatwi, uatwi) formalnoci zwizane z kredytem konsumpcyjnym. 2. Chciabym (uzyska, pozyska, wyzyska) jak najniszy procent. 3. Musz (peni, wypeni, popeni) odpowiedni formularz w banku. 4. Mam nadziej, e bank (podzieli, rozdzieli, udzieli) mi tego kredytu.

66

22

61

KONTO W BANKU

wiczenie 4 Czasownik chcie napisz w odpowiedniej formie trybu warunkowego, np. (Ja) chciabym/chciaabym wpaci pienidze na to konto. 1. Czy (ty). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . mie wasn firm? 2. Piotr. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . otworzy konto w banku. 3. ( Ja). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wypaci pienidze z konta. 4. Anna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zaoy lokat terminow. 5.(My). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dosta korzystny kredyt wtym banku. 6.Czy wy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . /. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . mie konto w szwajcarskim banku? 7. Monika i Micha. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wzi nieduy kredyt na samochd. 8. Beata i Ewa. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . mie wicej pienidzy.

wiczenie 5 Od podkrelonych czasownikw niedokonanych utwrz czasowniki dokonane. Wstaw je wformie czasu przeszego, np. Kilka razy w miesicu wypeniaem jakie formularze w banku. W zeszym tygodniu te wypeniem formularz. 1. Jeszcze w zeszym roku wypacaem pienidze z konta kilka razy w miesicu. Ale to si zmienio i tak na przykad w tym miesicu uywaem tylko karty patniczej i w ogle nie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pienidzy. 2. Zwykle nie pac gotwk za studia crki, tylko przelewam pienidze z mojego konta na konto jej uczelni. W tym miesicu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . odpowiedni kwot. 3. Co 2 miesice wpacam pewn niewielk sum na konto fundacji Pomagamy godnym dzieciom. W zeszym miesicu te. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pienidze na ich konto.

wiczenie 6 Odpowiedz na pytania, stosujc czasownik dokonany w czasie przyszym, np. Kiedy pastwo wypeni ten formularz? Wypenimy formularz w przyszym miesicu. 1. Kiedy pani wpaci pienidze na konto? ( Ja). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pienidze w przyszym tygodniu. 2. Kiedy pastwo przelej pienidze na konto szkoy? (My). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pienidze 15 lutego. 3. Kiedy pan zaoy konto firmowe? ( Ja). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . konto firmowe w przyszym miesicu. 4. Kiedy pastwo wypac t sum? (My). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pienidze 20 marca.

22

61

67

KONTO W BANKU

wiczenie 7 Rzeczownik pienidze napisz w odpowiedniej formie, np. Nigdy nie mam za duo pienidzy. 1. Chciabym wpaci. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . na konto. 2. Zarabiam za mao . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 3. Nie lubi poycza. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 4. Chciabym zarabia wicej. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 5. Musz dzi wypaci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . z konta. wiczenie 8 Sowa w nawiasie napisz w dopeniaczu, dodajc odpowiedni przyimek: od, do, dla, z, np. Dostaam wiadomo od (Marek) Marka. 1. Mam wiadomo. . . . . . (Beata). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Poyczyam pienidze . . . . . . (Adam) . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Musz zadzwoni. . . . . . (szef ). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Chc wypaci pienidze . . . . . (konto). . . . . . . . . . . . . . . 5. Mamy bardzo ciekaw ofert ..... (pani). . . . . . . . . . . . . 6. Agata ma now propozycj . . . . . (pan). . . . . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. ..

wiczenie 9 Pytanie jaki napisz w odpowiedniej formie, np. Jakie owoce jesz zim? Chciabym/chciaabym wiedzie jak najwicej o tobie i twojej rodzinie. Powiedz mi, (1) ........... jest twoja ona? (2) ........... jest twj dom? (3) ........... wino lubisz? (4) ........... s twoje dzieci? (5) ........... masz marzenia? (6) ........... plany na przyszo? wiczenie 10 U zdania z nastpujcych sw, ustawiajc je w odpowiedniej kolejnoci, np. najwikszy, lokaty, jak, procent, uzyska, chciabym: Chciabym uzyska jak najwikszy procent lokaty. 1. wypaci, konta, z, pienidze, musz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 2. lokat, chciaabym, zaoy, banku, w, BPH . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 3. dobr, mamy, pana, ofert, dla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 4. na, pienidze, konto, chciabym, wpaci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..

68

22

61

5
wiczenie 11 Uzupenij nastpujce dialogi dotyczce operacji bankowych, np. Potrzebne mi s dzisiaj pienidze na zakupy. No to musisz wypaci pienidze z konta. 1. Wiesz, musz oszczdza pienidze. Powiniene/powinna ....................... lokat dugoterminow. 2. Dlaczego jeszcze nie masz konta w banku? To tak uatwia ycie. Tak, masz racj, musz ....................... konto w banku.

KONTO W BANKU

3. Dzie dobry pani, chciabym/chciaabym ..................... pienidze na to konto. Prosz ....................... kart. wiczenie 12 Napisz, co sdzisz o swoim banku w Polsce? ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................

WIADOMOCI GOSPODARCZE Czy wiesz, e: Oczekiwanie to sowo uywane w jzyku oficjalnym, znaczy tyle co okres czekania. Uzaleniony od (+ Gen.) znaczy zaley od czego, kogo. Ze wzgldu na (+ Acc.) tutaj jest uywane w sensie z powodu. Dostpno to rzeczownik, ktry znaczy atwo otrzymania produktu lub usugi. Nieco znaczy troch.

22

61

69

KONTO W BANKU

5
KIENKA O O G E W Z BANKO yznawania szybko prz i GOTWKA o n p st o d le nieco

ystaj chtniej korz olacy coraz redotwkowych. zpoyczek g yniosa go kredytu w ie k ta to ar nia w . ,4 tys. zotych w tym roku 7 gotwkot kredytw Gwn zale oci ikrtielkie formaln w ie n s h yc decyzj w ekiwania na cz o in rm te ki oyczki alna kwota p m sy ak M . u lienta. bank od sytuacji k st je a n io uzalen iska moe rony rodow WBanku Och w Multi300 tys. z, a et aw n to y b ldu na s. z. Ze wzg ty 0 2 1 u k Ban

yk ek s one zw takich poycz p. kredyty n i wane n to n ce ro p o ej . Tak wy nku osobistym u ch ra w e an ntoudziel anku oproce B m w d a na przyk o wynosi u gotwkoweg i roku, wanie kredyt skal 23,75 proc. w od 14,45 do awialnego n d o redytu k y d g as cz mniej, pod m znacznie ty is b so o e ci n wko w skali roku. od 9,95 proc.
(Rzeczpospol ita, 26.10.20

05, s. 9)

wiczenie 13 Zaznacz, czy ponisze zdania sa prawdziwe (P), czy faszywe (F). 1. Polacy bior coraz wicej kredytw. 2. rednia warto kredytu wyniosa w tym roku 100 tys. z. 3. Z kredytami wie si duo formalnoci. 4. Krtko czeka si na decyzj banku o kredycie. 5. Maksymalna kwota poyczki uzaleniona jest od sytuacji osobistej klienta. 6. Poyczki gotwkowe s wyej oprocentowane ni inne kredyty. wiczenie 14 Parafrazowanie tekstu. Twj kolega chciaby wzi poyczk gotwkow, ale ma pewne obawy. Dowiedziae/dowiedziaa si zpowyszego artykuu, jaka jest sytuacja na rynku bankowym, jeli chodzi opoyczki gotwkowe. Przedstaw j koledze. Suchaj, przeczytaem/przeczytaam wanie artyku o poyczkach gotwkowych. Jest w nim napisane, e... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................ wiczenie 15 Odpowiedz na pytania: 1.Czy wiesz, jakie kredyty s najbardziej popularne w twoim kraju: kredyty hipoteczne czy poyczki gotwkowe? 2.Czy chtnie bierzesz kredyty w banku, czy wolisz poycza pienidze od przyjaci? 3.Na jaki cel poyczyby pienidze z banku, a na jaki nigdy nie? P P P P P P F F F F F F

70

22

61

ROZMOWA PRZEZ TELEFON

22

61

22 61

I Micha Borowiec jest pracownikiem banku CBA. Pracuje w nim ju 5 lat, ale uwaa, e nie ma moliwoci awansu. Dlatego szuka nowej pracy. Mwi Micha Borowiec zbanku CBA. Chciabym rozmawia z pani Boen Morawsk. Asystentka: W jakiej sprawie pan dzwoni? Micha: W sprawie pracy. Asystentka: Prosz poczeka chwil. Niestety, pani Morawskiej nie ma teraz wfirmie. Czy co przekaza? Micha: Nie, dzikuj, zadzwoni pniej. O ktrej godzinie mog zasta pani Morawsk? Asystentka: Myl, e nie bdzie jej ju dzisiaj w biurze. Niech pan zadzwoni jutro. Micha: Dobrze, zadzwoni jutro okoo 9.00. Micha:

II Tomasz Adamski jest tumaczem. Wsppracuje z wydawnictwem Merlin. Wanie dzwoni na komrk do pani Ewy Bogdacz, ksigowej wydawnictwa, w sprawie zmiany danych osobowych. Adamski: Dzie dobry, mwi Tomasz Adamski. Czy moe pani teraz rozmawia? Ewa: Tak, sucham pana. Adamski: Dzwoni w sprawie moich danych osobowych. Poniewa zmieniem adres zamieszkania, moje dane osobowe rwnie ulegy zmianie. Ewa: Prosz przysa mi je e-mailem albo faksem. Adamski: Dobrze, wyl je dzisiaj. Jaki jest pani adres e-mailowy? Ewa: Ewa. (kropka) Bogdacz@ (mapa) gazeta.pl.

22

61

73

ROZMOWA PRZEZ TELEFON

SOWNICTWO OGLNE

awans mpromotion kropka fdot, full stop ksigowa faccountant mapa fat sign poniewabecause przysya Imperf. (-am, -asz), przysa Perf. (-l, -lesz) + Acc.send sprawa fissue, matter tumacz mtranslator, interpreter uwaa Imperf. (-am, -asz)think wsppracowa Imperf. (-cuj, -cujesz) + z + Instr.cooperate wydawnictwo npublishing house, publisher wysya Imperf. (-am, -asz), wysa Perf. (-l, -lesz) + Acc.send zastawa Imperf. (-staj, -stajesz), zasta Perf. (-stan, -staniesz) + Acc. (np. Czy zastaam w firmie pani Kubick?)polite formula for: is it possible to speak to... zmiana fchange zmienia Imperf. (-am, -asz), zmieni Perf. (-eni, -enisz) + Acc.change SOWNICTWO TEMATYCZNE

czy Imperf. (-cz, -czysz), poczy Perf. (-cz, -czysz)+ Acc.; + z + Instr. (np. Prosz poczy mnie z pani Antoniak)connect odbiera Imperf. (-am, -asz), odebra Perf. (-bior, -bierzesz) + Acc. (np. odebra telefon)take odkada Imperf. (-am, -asz), odoy Perf. (-o, -oysz) + Acc. (np. odoy suchawk)put back, ring off poczenie n (np. mie poczenie z X, nie mie poczenia)connection, call, link przekazywa Imperf. (-zuj, -zujesz), przekaza Perf. (-ka, -kaesz) + Acc. (np. Czy co przekaza?)pass on, hand over, take (a message) rozcza Imperf. (-am, -asz), rozczy Perf. (-cz, -czysz) + Acc. (np. Rozmowa zostaa rozczona)disconnect zasig m (np. jest zasig, nie ma zasigu, mie zasig, nie mie zasigu, straci zasig)range, here: signal ZWROTY

rozmawia przez telefon telefon dzwoni ZWROTY UYWANE W ROZMOWIE TELEFONICZNEJ

Mwi Micha Borowiec. Chciabym/chciaabym rozmawia z... To pomyka. W jakiej sprawie pan/pani dzwoni?

74

22

61

ROZMOWA PRZEZ TELEFON

Z kim mam przyjemno? Pani/pana godno? Pani/pana nazwisko? Prosz przeliterowa. Jak to si pisze? Prosz poczeka (chwil). Ju cz. Prosz mnie poczy z panem Lubiecem. Czy co przekaza? Prosz powiedzie/przekaza, e... (Micha Borowiec prosi o telefon). Czy mog zostawi wiadomo? Czy moe pan/pani teraz rozmawia? Czy nie przeszkadzam? ATWO ZAPAMITASZ kontakt mcontact kontaktowa si Imperf. (-tuj si, -tujesz si), skontaktowa si Perf. (-tuj si, -tujesz si) + z + Instr. (np. Skontaktuj si z pani w przyszym tygodniu)contact kontaktowy, -a, -e Adj. (np. mj telefon kontaktowy: 0228967543)contact 15 MINUT NA GRAMATYK 1. Po zaprzeczonym orzeczeniu dopenienie wystpuje w dopeniaczu. Take zaimki osobowe (ja, ty, on) wystpuj w dopeniaczu. Tak wic w konstrukcji nie ma... stosujemy nastpujce formy zaimkw osobowych w dopeniaczu: ja mnie ty ci on go ona jej ono go my nas wy was oni ich one ich

2. Konstrukcja Niech pan zadzwoni jutro jest charakterystyczna dla trybu rozkazujcego. W ten sposb wyraamy tryb rozkazujcy trzeciej osoby liczby pojedynczej oraz mnogiej. Konstrukcja ta ma nastpujc struktur: Niech + pan/pani/Adam + 3 os. czasownika liczby pojedynczej albo mnogiej. Np. Niech pani przyjdzie jutro do biura. Niech Adam przeczyta ten artyku. Niech Ania i Piotr kupi t pyt.

22

61

75

ROZMOWA PRZEZ TELEFON

Czasownik wystpujcy w tej konstrukcji moe mie zarwno aspekt dokonany, jak i niedokonany, w zalenoci od tego, czy chcemy wyrazi czynno powtarzajc si, czy jednokrotn, np. Niech Monika czyta wicej. Niech Monika przeczyta ten artyku.

KONSTRUKCJE 1. Nazwiska a) Genetive Nie ma pani Morawskiej. Nie ma pana Morawskiego. Nie pamitam pani Nowak. Nie pamitam pani Wojny. Nie znam pana Nowaka. Nie znam pana Wojny. b) Accusative Czy zastaem/am pani Morawsk? pana Morawskiego? pani Nowak? pana Nowaka? pani Wojn? pana Wojn?

c) Instrumental Chciabym/chciaabym rozmawia z pani Morawsk z panem Morawskim z pani Nowak z panem Nowakiem z pani Wojn z panem Wojn 2. Nie bdzie... (+ Gen.) go jej 3. Niech pan/pani zadzwoni jutro Mwi X. Chciabym/chciaabym rozmawia z... (+ Instr.) W jakiej sprawie pan/pani dzwoni? W sprawie... (+ Gen.) Czy co przekaza? Prosz przekaza/powiedzie, e... (X prosi o telefon) / Nie, dzikuj, zadzwoni pniej. Czy mog zostawi wiadomo? Tak, sucham pana/pani. 4. Rozmowa telefoniczna:

76

22

61

6
WICZENIA

ROZMOWA PRZEZ TELEFON

wiczenie 1 Pocz w pary zdania z rozmw telefonicznych, np. 1. W jakiej sprawie pan dzwoni? E. Dzwoni w sprawie negocjacji. 1. W jakiej sprawie pan dzwoni? A. Prosz powiedzie, e Ewa Kos prosi 2. Czy to firma Popo? o telefon. 3. Czy mog zostawi wiadomo dla Kasi? B. Dzwoni z firmy Kama. 4. Chciaabym rozmawia z panem C. Nazywam si Anna Tomczyk. Markiem Lubiecem D. Nie, mog rozmawia. 5. Czy zastaam pani Zelmek? E. Dzwoni w sprawie negocjacji. 6. Czy co przekaza? F. To pomyka. 7. Z kim mam przyjemno? G. Tak, sucham pana. 8. Czy nie przeszkadzam? H. Ju cz. 9. Z jakiej firmy pan dzwoni I. Niestety, nie ma jej teraz w biurze. wiczenie 2 Jakie przyswki utworzysz od podanych przymiotnikw? Np. Samochd subowy, wyjedam subowo.

telefon spotkanie rozmowa obsuga

prywatny pilne krtka profesjonalna

22

PRZYMIOTNIK

61

dzwoni poszukuj rozmawiam obsugujemy

PRZYSWEK

wiczenie 3 Odpowiedz na nastpujce pytania, np. Czy jest szefowa? Tak, jest. Nie, nie ma jej. 1. Czy jest w biurze Monika? 2. Czy pani prezes bdzie jutro? 3. Czy bdziesz jutro w biurze? 4. Czy szef bdzie jutro? 5. Czy bd na spotkaniu Micha i Tomek? 6. Czy bdziecie na konferencji? Tak, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. Nie, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. Tak, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. Nie, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. Tak, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. Nie, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. Tak, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. Nie, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. Tak, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. Nie, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. Tak, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. Nie, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..

77

ROZMOWA PRZEZ TELEFON

wiczenie 4 Wybierz odpowiedni form nazwiska, np. Nie ma dzisiaj pana (Nowickiego, Nowicki, Nowickiemu). 1. Nie znam pani (Kubicka, Kubickiej, Kubick). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ani pana (Ma linowskiego, Malinowskiemu, Malinowskim). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 2. Nie pamitam profesora (Adamiakiem, Adamiaka, Adamiak). . . . . . . . . . . . . . ani pani profesor (Nowika, Nowik, Nowikowi). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 3. Nie lubi pani (Wron, Wron, Wrony). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ani pana (Kuny, Kun, Kun). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..

wiczenie 5 Nazwiska napisz w formie narzdnika, np. Musz spotka si z (pani Magda Pietrzak) pani Magd Pietrzak. 1. Chciabym rozmawia z (pani Ewa Rybicka) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 2. Czy mog rozmawia z (pan Piotr Malinowski). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 3. Mam spotkanie z (pan Kamil Kubiak). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . i z (pani Anna Nowak) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 4. Chciabym rozmawia z (pan Jacek Wrona) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 5. Jestem umwiony z (pani Agnieszka Wojna). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..

wiczenie 6 Z podanych zda utwrz zdania rozkazujce, np. Prosz przyj jutro wczeniej. Niech pani przyjdzie jutro wczeniej. 1. Prosz przekaza wiadomo pani Lubowskiej. Niech pan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Prosz zadzwoni do mnie jutro. Niech pani . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Czy moe pan skontaktowa si z panem Pockim? Niech pan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Prosz poczy mnie z pani prezes Kurowsk. Niech pani . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Czy moe pani odebra telefon? Niech pani . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

wiczenie 7 Przekszta mow niezalen w mow zalen, opowiadajc tre dialogw. Zastosuj czasowniki: zapyta, odpowiedzie, powiedzie w czasie przeszym, np. Marcin zadzwoni do firmy Logos i zapyta, czy jest pani Antosiak.

78

22

61

ROZMOWA PRZEZ TELEFON

1. Agnieszka: Dzie dobry, mwi Agnieszka Belek. Czy zastaam pani Kubik? Asystentka: Niestety, pani Kubik jest na spotkaniu. Czy co przekaza? Agnieszka: Nie, dzikuj, zadzwoni pniej. Agnieszka zadzwonia do firmy Dom i. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................ ........................................................................ 2. Asystentka: Marek: Asystentka: Marek: Asystentka: Firma Polo, sucham. Dzie dobry, czy mog rozmawia z panem Tomeckim? Pana godno? Marek Borsuk. Prosz poczeka chwil. (...) Ju cz.

Marek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................ ........................................................................ wiczenie 8 Zastosuj czasowniki w czasie przyszym, np. Kiedy porozmawiasz z Monik? Porozmawiam z ni jutro.

1. Kiedy skontaktujesz si z pani Serock? ( Ja). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . z ni jutro. 2. Kiedy pan zadzwoni do pani prezes? ( Ja). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . do niej w przyszym tygodniu. 3. Czy moesz przekaza wiadomo Ani? Tak, oczywicie (ja). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . t wiadomo pojutrze. 4. Czy mgby/mogaby powiedzie Kasi, e nasze spotkanie jest aktualne? Tak, (ja). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . jej o tym dzi wieczorem. wiczenie 9 Uzupenij rozmow przez telefon. Chciabym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . z pani Anet Morawsk. W jakiej . . . . . . . . . . . . . . pan. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .? W sprawie spotkania. Prosz . . . . . . . . . . . . . . . . chwil. Niestety, pani Morawskiej nie ma w biurze. Czy co . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .? Prosz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , e dzwoni Adam Dbrowski i prosi o telefon. Oczywicie, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. Jaki jest pana . . . . . . . . . . . . . . . . . .? Mj numer 3682483. Komrkowy 291895668.

22

61

79

ROZMOWA PRZEZ TELEFON

wiczenie 10 Twoim zadaniem jest uoy rozmow przez telefon zgodnie z podanymi instrukcjami. 1. Pracujesz w firmie Bro. Nazywasz si Tomasz Daek, jeste ksigowym. Dzwonisz do biura tumacze do pani Kozowskiej, eby powiedzie jej, e na rachunku za tumaczenie brakuje numeru konta. Pani Kozowskiej nie ma w biurze. Zostawiasz wiadomo asystentce. Ty: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................ Asystentka: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................ Ty: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................ Asystentka: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................ Ty: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................ 2. Nazywasz si Anna Mrgowska. Pracujesz w firmie Nota w dziale public relations. Organizujesz imprez integracyjn dla pracownikw swojej firmy. Dzwonisz do firmy kateringowej Logo do pana Antoniaka. Chcesz si dowiedzie, czy przygotowania do imprezy s ju zakoczone. Ty: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................ Asystentka: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................ Ty: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................ Asystentka: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ........................................................................ WIADOMOCI GOSPODARCZE Czy wiesz, e: Zakady odzieowe to firma, ktra produkuje ubrania. Kupno to rzeczownik, ktry pochodzi od czasownika kupowa. Sie to pewna liczba sklepw naleca do jednego waciciela. rodki to tutaj pienidze. Placwka to czsto oddzia firmy, banku, biuro firmy lub banku, tutaj sklep.

80

22

61

ROZMOWA PRZEZ TELEFON

y ma ich przyb u k ro ym z Wprzys nik 10 na Ukra o w e Prch wtym blisko , ie 0 z 2 d o ad n y o d p placwka a k a way z kup i. Pierwsza o sj n o yg R ez w i zr ie zi in zostanie wod sieci sklepw uruchomiona k ru ic K n . ra W g i zego za na od spk ocztku przys p Cler. Jak poa i n en ie D w o w sk warwe L zodzie dam rognozuje, e oaj Habit, p ik ik M n s ch ze r P re ep iesie roku. wiedzia wic ej emisji 2006 r. wyn an w w y o n a la p ed z rz ane to sp ierodki uzysk westuje w n in za ik n ch 40mlnz. akcji Pr dlow Pabia an h e si n io .12.2005, s. 5) dawno kup odziey dla pospolita, 13 i cz cj k ze u R d ( ro p salony. i zwikszenie take wasne y rz o tw O t. kobie

PRCH

E DENI C H C E I N NIK

CLER

wiczenie 11 Wrd podanych sw podkrel wyrazy, ktre pojawiy si w tekcie. buty kupna damsk artykuy spki propozycja oddzia sie mska zwikszenie prezes fabryka warto

wiczenie 12 Zaznacz, czy ponisze zdania s prawdziwe (P), czy faszywe (F). 1. Zakady odzieowe Prchnik zrezygnoway z wynajmu sieci sklepw z odzie damsk Deni Cler. P 2. Pienidze uzyskane z emisji akcji Prchnik zainwestuje w centrum handlowe. P 3. Prchnik zamierza zwikszy produkcj odziey dla kobiet. P 4. Firma bdzie miaa wicej sklepw w kraju ni za granic. P wiczenie 13 Wybierz odpowied a, b lub c zgodnie z tekstem. 1. O planach firmy poinformowa a. prezes b. dyrektor generalny c. wiceprezes F F F F

22

61

81

ROZMOWA PRZEZ TELEFON

2. Prchnik a. zamierza w tym roku kupi sie Pabia b. kupi niedawno sie handlow Pabia c. kupi niedawno centrum usugowe Pabia 3. Na Ukrainie i w Rosji Prchnik bdzie mia a. kilkanacie sklepw b. 20 sklepw c. okoo 10 sklepw 4. Pierwszy sklep za granic Prchnik otworzy a. w Moskwie b. w Kijowie c. we Lwowie 5. Warto sprzeday w 2006 roku wyniesie a. 4 mln zotych b. 40 mln zotych c. 14 mln zotych wiczenie 14 Odpowiedz na pytania:

1.Czy znasz takie polskie marki odzieowe jak Wlczanka, Prchnik, Bytom, Reserved? Jakie ubrania one szyj? 2.Czy te firmy s znane w twoim kraju? Czy polskie zakady odzieowe otwieraj sklepy wtwoim kraju?

KLIENT NASZ PAN

82

22

61

O GOSPODARCE

22

61

22 61

Adam: Apollo Rida jest na pierwszym miejscu. Ewa: Co to za firma? Adam: To jest amerykaska firma, ktra inwestuje w nieruchomoci. To nasz klient. Ewa: A tak, co syszaam. Adam: Musiaa co sysze. To dua i znana firma. b. Agata: Kim jest ten facet, ktry rozmawia z Adamem? Beata: Ten z czarn teczk? Agata: Tak. Beata: To jest nasz nowy dyrektor finansowy. Agata: Znasz go? Beata: Rozmawiaam z nim tylko raz. Agata: I co? Beata: Niegupi. Agata: I niebrzydki.

II a. Adam Romaski wanie czyta gazet, a w niej ranking dziesiciu najwikszych inwestorw.

22

I Sytuacja gospodarcza Polski jest cakiem dobra. Inflacja nie jest zbyt wysoka, wynosi 2%, natomiast bezrobocie, cho bardzo powoli, spada iobecnie wynosi 15%. Produkt krajowy brutto za ostatni kwarta wynosi 5,5%. Tylko deficyt budetowy cigle jest do duy. Polska nie jest ju krajem duego ryzyka idlatego zagraniczne firmy chc tutaj inwestowa. Najwicej inwestuj firmy amerykaskie, niemieckie ifrancuskie. Najczciej inwestuj one w przemys, w telekomunikacj, sektor finansowy. Najrzadziej w rolnictwo. Jak zmienia si Polska od osiemdziesitego dziewitego roku, najlepiej wida w Warszawie, Krakowie, Gdasku. Due miasta rozwijaj si bardzo szybko, zmieniaj si z dnia na dzie. Warszawa, stolica Polski, jest teraz ogromnym placem budowy.

61

85

O GOSPODARCE

SOWNICTWO OGLNE budowa fstructure, building site budowa Imperf. (-duj, -dujesz), zbudowa Perf. (-duj, -dujesz) + Acc.build facet m (sowo uywane w jzyku potocznym)guy gwny, -a, -e Adj.main nieruchomoci pl.(fixed) property, real estate ogromny, -a, -e Adj.vast polityczny, -a, -e Adj.political ranking m (np. To jest ranking najwikszych inwestorw)ranking rozwija si Imperf. (-am si, -asz si), rozwin si Perf. (-n si, -niesz si)develop stabilny, -a, -e Adj.stable

SOWNICTWO TEMATYCZNE bezrobocie nunemployment gospodarczy, -a, -e Adj.economic gospodarka feconomy kwarta mquarter PKB produkt krajowy bruttoGDP (gross domestic product) polityka fpolitics przemys mindustry przemysowy, -a, -e Adj.industrial rolnictwo nagriculture rosn Imperf. (-n, -niesz) (np. Produkt krajowy brutto ronie)grow spada Imperf. (-am, -asz), spa Perf. (spadn, spadniesz) (np. Bezrobocie spada)fall, drop wsppraca fcooperation wsppracowa Imperf. (-cuj, -cujesz) + z + Instr.cooperate wsppracownik mcolleague, associate wzrasta Imperf. (-am, -asz), wzrosn Perf. (-n, -niesz) (np. Inflacja wzrasta)grow WYRAENIA Z dnia na dzie

86

22

61

7
ATWO ZAPAMITASZ

O GOSPODARCE

analityk manalyst analiza fanalysis analizowa Imperf. (-zuj, -zujesz), przeanalizowa Perf. (-zuj, -zujesz)analyze budet mbudget budetowy, -a, -e Adj.budget deficyt mdeficit deficytowy, -a, -e Adj.unprofitable ekonomia feconomics ekonomiczny, -a, -e Adj.economic ekonomista meconomist inflacja finflation inwestor minvestor inwestowa Imperf. (-tuj, -tujesz), zainwestowa Perf. (-tuj, -tujesz) + Acc.; + w + Acc.invest inwestycja finvestment inwestycyjny, -a, -e Adj.investment polityczny, -a, -e Adj.political projekt mproject projektant mdesigner projektowa Imperf. (-tuj, -tujesz), zaprojektowa Perf. (-tuj, -tujesz)design telekomunikacja ftelecommunication

15 MINUT NA GRAMATYK 1.Poniewa w jzyku angielskim mwi si: The girl who works with you..., studenci maj tendencj do tumaczenia tej konstrukcji na jzyk polski i uywania w niej zaimka kto. Wjzyku polskim jednak stosujemy tutaj znany nam ju dobrze z innych uy zaimek ktry. Ma on kocwki, ktre zale od rodzaju rzeczownika, do ktrego si odnosi. Np.: Chopak (rodz. m.), ktry pracuje z Agat, to mj kuzyn. Dziewczyna (rodz. e.), ktra pracuje z Agat, to moja koleanka. Dziecko (rodz. n.), ktre je czekolad, ma na imi Kasia. Dziewczyny (rodz. niemskoosobowy), ktre pracuj tutaj, s bardzo adne. Mczyni (rodz. mskoosobowy), ktrzy tutaj pracuj, s interesujcy. 2. Kiedy pytamy kogo o cechy jakiej osoby czy rzeczy, zadajemy pytanie: jaki?. Np.: Jaki jest Adam?, Jaki to sok?. Odpowied na to pytanie podawaa dowolne cechy interesujcej nas rzeczy czy osoby, np.

22

61

87

O GOSPODARCE

Adam jest mody, energiczny i sympatyczny. To jest sok pomaraczowy. Kiedy zadajemy pytanie Co to za firma?, uzyskujemy odpowied, ktra okrela specyficzn, waciw dla danej osoby czy rzeczy cech, np. To firma budowlana. Najczciej zapytamy w ten sposb o dziedzin dziaalnoci firmy, o przeznaczenie budynku. 4. Przypomnijmy, e przy tworzeniu stopnia wyszego i najwyszego przymiotnika i przyswka spotykamy czsto alternacje fonetyczne (wymiany fonetyczne) samogosek i spgosek. W przypadku czsto i rzadko mamy takie wanie zmiany: czstoczciejnajczciej rzadkorzadziejnajrzadziej

KONSTRUKCJE 1. Kim jest ten facet, ktry rozmawia z Adamem? To jest amerykaska firma, ktra produkuje telewizory. 2. Jaka to firma? Polska, dua, dobra...

Co to za firma? To jest firma, ktra produkuje telewizory. 3. Firma Argo inwestuje w (+ Acc.) telekomunikacj. 4. Inflacja wzrasta. Bezrobocie spada. 5. Zagraniczne firmy najczciej inwestuj w przemys, najrzadziej w rolnictwo. 6. Rozmawiaem z nim z ni

88

22

61

7
WICZENIA wiczenie 1 Pocz w pary sowa z obu kolumn, np. 1. firmy E. zagraniczne. 1. firmy 2. sektor 3. deficyt budetowy 4. bezrobocie 5. inflacja 6. przemys 7. inwestor A. wysoka B. due C. chemiczny D. strategiczny E. zagraniczne F. finansowy G. duy

O GOSPODARCE

wiczenie 2 Napisz antonimy przymiotnikw, np. duy bank may bank. 1. polski inwestor 2. bogaty region 3. przemys lekki 4. niska inflacja 5. krajowa inwestycja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

wiczenie 3 Jaki przymiotnik utworzysz od nastpujcych rzeczownikw? Np. przemys przemysowy.

RZECZOWNIK PRZYMIOTNIK

budet deficyt gospodarka inwestycja polityka

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

wiczenie 4 Uzupenij tabel wedug wzoru.

CZASOWNIK RZECZOWNIK (OSOBA)

zarzd analiza inwestycja produkcja projekt

zarzdza

22

61

dyrektor/prezes

89

O GOSPODARCE

wiczenie 5 Sowa w nawiasie napisz w odpowiedniej formie, np. Firma Monter wsppracuje z (firma) firm Kos. 1. Ta niemiecka firma inwestuje w (elektronika). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Moja ona nie chce inwestowa w (samochd). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Nasza firma wsppracuje z (duy niemiecki bank). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Goplana produkuje (czekolada). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Beta wsppracuje z (nasza firma). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Wlczanka produkuje (ubranie). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wiczenie 6 Zastp strzaki czasownikami spada i wzrasta w czasie teraniejszym, np. zysk ( ) wzrasta. 1. bezrobocie 2. inflacja 3. kurs zotego 4. deficyt budetowy 5. koszty 6. produkcja 7. inwestycje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

wiczenie 7 Do tekstu wstaw brakujce sowa, ktre byy zastosowane w tekcie I ze s. 85. Sytuacja ......................... Polski jest ......................... dobra. Inflacja nie jest zbyt ........................., bezrobocie powoli .......................... Polska nie jest krajem duego ryzyka i dlatego ......................... firmy chc tutaj inwestowa. Firmy te inwestuj najczciej w ......................., w ......................., w sektor .......................... wiczenie 8 Przeczytaj nastpujce stwierdzenia. Czy zgadzasz si z nimi? 1. Dziewczyny, ktre maj dugie wosy, zawsze s pikne. 2. Wino, ktre stoi tylko 10 lat, nie moe by dobre. 3. Mczyni, ktrzy mao mwi, s atrakcyjni. 4. Dzieci, ktre maj 6 lat, musz chodzi spa o godzinie smej. 5. Kobieta, ktra dobrze gotuje, jest dobr on.

90

22

61

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

O GOSPODARCE

wiczenie 9 Napisz ktry, ktra, ktre, ktrzy w zalenoci od rodzaju rzeczownika, np. Chopak, ktry rozmawia z Adamem, to Micha. 1. Ta dziewczyna, . . . . . . . . . pracuje z Agat, jest bardzo adna. 2. Malarz to mczyzna, . . . . . . . . . . . maluje obrazy albo ciany. 3. To dziecko, . . . . . . . . . . teraz piewa, to Kasia. 4. Nauczycielka to kobieta, . . . . . . . . . . uczy w szkole. 5. Inwestorzy, . . . . . . . . . . kupuj ten bank, musz mie duo pienidzy. 6. Ksiki, . . . . . . . . . . tam le, s twoje. 7. Piwo, . . . . . . . . . . dugo stoi otwarte, jest niedobre. 8. Tamci faceci, . . . . . . . . . . rozmawiaj z Magd, s bardzo przystojni. 9. To wino, . . . . . . . . . tam stoi, jest twoje. wiczenie 10 Jak moemy zdefiniowa nastpujce osoby? Np. Bibliotekarz to czowiek, ktry pracuje w bibliotece. Pisarka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Architekt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Projektant mody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dziennikarz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Kolekcjoner . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Fotoreporter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Optymista . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wiczenie 11 Rozwi krzywk. Poziomo: 1. Firma, ktra wydaje ksiki. 2.Kiedy chcesz si czego dowiedzie, zadajesz... 3. Pierwszy spektakl nowej sztuki w teatrze. 4. Mieszkamy w niej. 5. Moe sta w wazonie albo na oknie. 6. Miejsce, gdzie kupujemy wiee warzywa i owoce. 7. Chroni budynki albo ludzi. 8. Zachowuje si romantycznie. Rozwizanie krzywki: 3 pionowo 1 1 2 3 4 5 6 7 8 2

22

61

d y r e k t o r

10 11

91

O GOSPODARCE

wiczenie 12 Napisz czsto i rzadko w stopniu wyszym albo najwyszym, tak aby zdanie miao sens. Np. Czasami mwi po francusku, ale (czsto) czciej po angielsku. 1.W sobot czasami chodzimy na koncerty, ale (czsto). . . . . . . . . . . . . . . . . . chodzimy na spacery. 2.W niedziel gram w tenisa albo w golfa, (rzadko). . . . . . . . . . . . . . . . . . . pywam. 3.Od czasu do czasu chodzimy na kolacj do restauracji, (czsto). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . jemy kolacje w domu. 4.(Czsto). . . . . . . . . . . . . . . . . . . czytam literatur angielsk, rzadko francusk. 5.Rano rzadko pij herbat, (czsto). . . . . . . . . . . . . . . . . . . kaw. 6.Zwykle ogldam polsk telewizj, (rzadko). . . . . . . . . . . . . . . . . . amerykask. 7.Czsto jem ryby, (rzadko) . . . . . . . . . . . . . . . . . . kurczaka. wiczenie 13 Zastp rzeczowniki zaimkami z przyimkiem wedug wzoru, np. Czy grasz w tenisa z Piotrem? Tak, gram z nim. 1. Rozmawiae z Michaem? Tak, rozmawiaem . . . . . . . . . . . . w zeszym tygodniu. 2. Jak dugo pracujesz z Agat? Pracuj. . . . . . . . . . . . ju 5 lat. 3. Kiedy miae spotkanie z dyrektorem Domu? Miaem . . . . . . . . . . . spotkanie w zesz rod. 4. Czy miae ju lekcj z t now nauczycielk? Nie, jeszcze nie miaem . . . . . . . . . . . . lekcji. 5. W przyszy pitek id na koncert z Edyt i Arturem. Czy ty chodzisz . . . . . . . . . . na koncerty? wiczenie 14 Opisz sytuacj gospodarcz w Polsce albo w swoim kraju. Podaj podstawowe wskaniki: ile wynosi PKB, bezrobocie, inflacja. ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ WIADOMOCI GOSPODARCZE Czy wiesz, e: Wydobycie to rzeczownik czsto uywany w wyraeniach ze sowem wgiel. Wydobywa wgiel to pozyskiwa wgiel w kopalni.

92

22

61

O GOSPODARCE

Opacalno to synonim sowa zyskowno, rentowno. Co jest opacalne, jeli przynosi zyski. Odbiorca to tutaj firma, ktra kupuje (dosownie odbiera) towary.

Od

ny gego roku ce grudnia ubie systeych rynkach w to ia w a n wgla polski wadaj. Take matycznie sp cyjny. Na by konkuren je ta es rz p l ie g iel, ale jego popyt na wg a ad sp e ci ie w sportuj ta. Chiny ek as zr w a cj k u prod

BYCIA O D Y W ACALNO zSPADA OP gla energetyc 70 mln ton w

iesiponad w ostatnich m em as cz ym T ia, nego. rcy, jak Japon io b d o si k i w cach naj ograniczaPoudniowa, Indie i Korea j import. 05, s. 5)
(Rzeczpospol ita, 03.11.20

wiczenie 15 Wybierz odpowied a, b lub c zgodnie z tekstem. 1. Ceny wgla a. gwatownie spadaj b. powoli spadaj c. systematycznie spadaj 2. Polski wgiel a. cigle jest konkurencyjny b. za p roku nie bdzie konkurencyjny c. przestaje by konkurencyjny 3. Popyt na wgiel spada a. w Polsce i w Europie b. w Azji c. na wiecie 4. Najwiksi odbiorcy wgla a. chc za rok ograniczy import b. obecnie ograniczaj import c. p roku temu ograniczyli import

22

61

93

O GOSPODARCE

wiczenie 16 Odpowiedz na pytania: 1.Co Polska eksportuje do twojego kraju, a co importuje? 2.Jakie znasz polskie marki?

ZIARNKO DO ZIARNKA, A ZBIERZE SI MIARKA

94

22

61

SPOTKANIE

22

61

22 61

Edyta Janiszek pracuje w agencji reklamowej. Jest dyrektorem strategicznym, odpowiada za tworzenie kampanii reklamowych dla duych klientw. Obecnie jej agencja przygotowuje ulotki reklamowe dla firmy Mineral, producenta wody mineralnej. Darek Jaworski z dziau marketingu firmy Mineral wanie dzwoni do pani Janiszek. Darek: Mwi Darek Jaworski. Dzwoni do pani, bo chciabym umwi si na spotkanie wsprawie projektu nowych ulotek. Edyta: Tak, oczywicie, kiedy chciaby pan si spotka? Darek: Najchtniej w tym tygodniu. Edyta: Niestety, w tym tygodniu jestemy bardzo zajci. Moe moglibymy spotka si na pocztku przyszego tygodnia? Darek: Nasze terminy s bardzo napite. Zaley nam na czasie. No ale dobrze, moemy przeoy to spotkanie na przyszy tydzie. Kiedy pani proponuje? Edyta: Na przykad w przyszy poniedziaek o 10.00 (dziesitej). Darek: Niestety, przed poudniem jestem ju umwiony. A czy odpowiada pani np. 14.00 (czternasta)? Edyta: Tak, prosz bardzo. A wic jestemy umwieni. Darek: Tak, czekam na pani w poniedziaek o 14.00 (czternastej).

SOWNICTWO OGLNE najchtniej Adv.most gladly pocztek mbeginning przygotowywa Imperf. (-owuj, -owujesz), przygotowa Perf. (-tuj, -tujesz) + Acc.prepare przyszy, -a, -e Adj.future, here: next reklamowy, -a, -e Adj.advertising tworzy Imperf. (-rz, -rzysz), stworzy Perf. (-rz, -rzysz) + Acc. (np. tworzy kampani reklamow)create, develop ulotka fleaflet, flyer wanie Adv.just, exactly

22

61

97

SPOTKANIE

8
SOWNICTWO TEMATYCZNE

bankiet mreception, banquet impreza fparty, event odpowiada Imperf. (3 os. -da, -daj) + Dat. (np. Odpowiada mi ten termin)suit odwoywa Imperf. (-uj, -ujesz), odwoa Perf. (-am, -asz) + Acc.cancel, call off otwarcie nopening potwierdza Imperf. (-am, -asz), potwierdzi Perf. (-rdz, -rdzisz) + Acc.confirm przekada Imperf. (-am, -asz), przeoy Perf. (-o, -oysz) + Acc.put off, postpone przyjcie nparty przyjmowa Imperf. (-muj, -mujesz), przyj Perf. (-jm, -jmiesz) + Acc. (np. X przyj zaproszenie na koktajl)accept spotkanie nmeeting spotyka si Imperf. (-am si, -asz si), spotka si Perf. (-am si, -asz si) + z + Instr.meet umawia si Imperf. (-am si, -asz si), umwi si Perf. (-wi si, -wisz si) + z+ Instr.; + na + Acc.make an appointment umwiony (pl. umwieni)have an appointment with somebody zaprasza Imperf. (-am, -asz), zaprosi Perf. (-osz, -osisz) + Acc.; + na + Acc.invite WYRAENIA I ZWROTY

kampania reklamowa zaprasza na przyjcie przyj zaproszenie potwierdzi zaproszenie Czy odpowiada panu/pani ten termin? Nie jest mi na rk... (ten termin itp.) Zaley nam na czasie

ATWO ZAPAMITASZ

koktajl mcocktail koktajlowy, -a, -e Adj. (np. strj koktajlowy) cocktail konferencja fconference konferencyjny, -a, -e Adj. (np. sala konferencyjna)conference seminarium nseminar seminaryjny, -a, -e Adj.seminar termin mterm, deadline

98

22

61

8
15 MINUT NA GRAMATYK

SPOTKANIE

Oto formy trybu warunkowego czasownika mc: rodzaj mski ja mgbym ty mgby on mgby rodzaj eski ja mogabym ty mogaby ona mogaby rodzaj nijaki

ono mogoby rodzaj niemskoosobowy my mogybymy wy mogybycie one mogyby

rodzaj mskoosobowy my moglibymy wy moglibycie oni mogliby

KONSTRUKCJE 1. Dzwoni w sprawie... (+ Gen.) kontraktu umowy spotkania

2. Czy moglibymy spotka si w przyszym tygodniu? Czy moglibymy umwi si na spotkanie w przyszy pitek? w przysz sobot? 3. Co pan/pani powie na... (+ Acc.) rod? Czy odpowiada panu/pani (+ Nom.) roda? Proponuj rod. Odpowiada mi ten dzie/termin. Pasuje mi ten dzie/termin. 4. Konferencja bdzie na pocztku przyszego tygodnia w poowie przyszego miesica pod koniec przyszego roku 5. Jestem ju umwiona. Jestemy umwieni. zadowolony pl. zadowoleni zachwycony pl. zachwyceni opalony pl. opaleni

22

61

99

SPOTKANIE

WICZENIA wiczenie 1 Nastpujce sowa z obu kolumn pocz w pary, np. 1. spotkanie C. biznesowe. 1. spotkanie A. oficjalne 2. konferencja B. urodzinowe 3. przyjcie C. biznesowe 4. otwarcie D. u kolegi 5. koktajl E. ciekawa 6. impreza F. w ambasadzie wiczenie 2 Dopasuj fragmenty rozmw z obu kolumn, np. 1. Czy odpowiada panu pitek o14.00? C. Tak, pasuje mi ten termin. 1. Czy odpowiada panu pitek o 14.00? 2. Prosz umwi mnie z panem Wojn. 3. Czy moemy spotka si w tym tygodniu? 4. Chciabym spotka si z pani w przyszym tygodniu. A. Niestety, jestem bardzo zajty. B. W jakiej sprawie? C. Tak, pasuje mi ten termin. D. Na kiedy, panie dyrektorze?

wiczenie 3 Wstaw do tekstu brakujce sowa, ktre byy zastosowane w dialogu. Mwi Anna Romanowska. Dzwoni do pana (1). . . . . . . . . . . . . . . . . naszego kontraktu. Czy moglibymy (2). . . . . . . . . . . . . . . . . na pocztku przyszego tygodnia? (3). . . . . . . . . . . . . . . . . , w przyszym tygodniu jestem bardzo zajty. Rozumiem. A co pan powie na pocztek nastpnego (4). . . . . . . . . . . . . . . . . .? Tak, (5). . . . . . . . . . . . . . . . . mi ten termin. wiczenie 4 Wybierz poprawn form rzeczownika w dopeniaczu, np. Pani prezes, dzwoni pan Antosiak w sprawie (projektem, projekcie, projektu). 1. W jakiej sprawie pani dzwoni? Dzwoni w sprawie (konferencja, konferencji, konferencj). . . . . . . . . . . . . . . . .. 2. Panie dyrektorze, dzwoni pan Niwiski w sprawie (kontraktem, kontrakcie, kontraktu) . . . . . . . . . . . . . . . . .. 3. W jakiej sprawie pan dzwoni? W sprawie (spotkaniem, spotkania, spotkaniu). . . . . . . . . . . . . . . . .. 4. Pani prezes, dzwoni pan Kunikowski w sprawie (negocjacjami, negocjacji, negocjacje) . . . . . . . . . . . . . . ..

100

22

61

SPOTKANIE

wiczenie 5 Napisz czasownik mc w odpowiedniej formie, np. Czy (ja) mgbym i do domu? 1. Czy (my). . . . . . . . . . . . . . . . . spotka si w przyszym tygodniu? 2. Czy pan. . . . . . . . . . . . . . . . . przyj na spotkanie w przysz rod? 3. Czy pastwo . . . . . . . . . . . . . . . . . spotka si z nami? 4. Czy pani. . . . . . . . . . . . . . . . umwi si ze mn na spotkanie w ten pitek? wiczenie 6 Napisz okrelenia czasu w odpowiedniej formie. Odpowiedz na pytanie caym zdaniem, np. Kiedy jest konferencja? Konferencja jest w (przysza roda) przysz rod. 1. Kiedy jedziesz do Gdaska? 2. Kiedy masz operacj? 3. Kiedy wracasz z Poznania? 4. Kiedy przyjeda twoja crka? 5. Kiedy idziesz do opery? 6. Kiedy koczysz studia? W (przysza sobota) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W (przyszy miesic) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W (przyszy wtorek) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W (przyszy tydzie) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W (przysza niedziela) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . W (przyszy rok) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. ..

wiczenie 7 Odpowiedz na pytania, stosujc sowa w nawiasie w dopeniaczu, np. Spotkanie jest pod koniec (przyszy miesic) przyszego miesica. 1. Kiedy jest konferencja? Pod koniec (przyszy tydzie). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Czy wiesz, kiedy zaczyna si rekrutacja w naszej firmie? Myl, e na pocztku (przyszy miesic). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Czy pamitasz, kiedy bdzie spotkanie w sprawie fuzji? Tak, to bdzie w poowie (przyszy tydzie). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Kiedy wyjedasz do Woch? Pod koniec (przyszy rok). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. .. ..

wiczenie 8 Napisz przymiotniki w liczbie mnogiej, np. Jestem gotowy. Jestemy gotowi. 1. Jestem umwiony z Agat. 2. Jestem zadowolony z hotelu. 3. Piotr jest zaskoczony twoj propozycj. 4. Janek jest zachwycony tym filmem. Jestemy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jestemy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Piotr i Adam s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Janek i Ola s . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. .. ..

22

61

101

SPOTKANIE

wiczenie 9 Uzupenij dialogi. + oznacza pozytywn odpowied, - negatywn. 1. Czy moglibymy spotka si w przyszy wtorek? (-) . . . . . . . . . . . . . . . . . A moe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .? 2. Czy moemy umwi si na spotkanie w przyszym tygodniu? (+) . . . . . . . . . . . . . . . . . Ktra godzina . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .? 3. Czy odpowiada panu/pani pitek rano? (-) . . . . . . . . . . . . . . . . Czy moglibymy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .? 4. Czy pasuje panu/pani roda po poudniu? (+) . . . . . . . . . . . . . . . . Czy moemy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?

WIADOMOCI GOSPODARCZE

22

o si rzenia odby w c ie n o k d o edzicie nowej si ar tw o e n al oficj doradczej odowej firmy by midzynar use przy ul. Deloitte Ho w , te it o el D estniczywieczorze ucz W . 8 1 ej n k zienniPi racownicy, d p sp w , ci en li kli

DELO

IT TE HO O L E D W E IT T

i i firm iciele instytucj aw st ed rz p , Wiekarze lskim rynku. o p a n h yc c dziaaj y Ma go specjaln czr prowadzi ciej Stuhr.
sz (Biznes War

USE

61

10.2005, s. 2) awski, 1730.

wiczenie 10 Z nastpujcych sw podkrel te, ktre pojawiy si w tekcie. konsorcjum doradczej konsultingowa poudnie oddzia siedziby spoeczny klienci wieczr odbiorcy prowadzi powiedzia specjalny

102

SPOTKANIE

wiczenie 11 Poukadaj w kolejnoci zgodnej z tekstem. Pierwsze zdanie jest zaznaczone cyfr 1. midzynarodowej firmy doradczej Deloitte odbyo si oficjalne otwarcie przy ul. Piknej 18 Wieczr prowadzi go specjalny 1Pod koniec wrzenia dziennikarze, przedstawiciele Maciej Stuhr nowej siedziby W wieczorze uczestniczyli instytucji i firm dziaajcych w Deloitte House klienci, wsppracownicy na polskim rynku wiczenie 12 Odpowiedz na pytania: 1. Czy bierzesz udzia w oficjalnych otwarciach biur, oficjalnych przyjciach? 2. Czy to s zwykle nudne imprezy, czy mog by te ciekawe? 3. Opowiedz o najciekawszej.

NIE MIE ZA GROSZ ROZUMU

22

61

103

22 61

DLACZEGO ZMIENIA PRAC? CV

22

61

22 61

Dlaczego ludzie myl o zmianie pracy? Zadalimy to pytanie kilku osobom. Ewa Krupa: Micha Autaj: Nie rozwijam si w mojej pracy. Mj dzie pracy to rutyna. Szukam nowych wyzwa. Chciabym nauczy si czego nowego, pozna nowych ludzi.

Anna Jaworska: Nie widz moliwoci awansu w swojej firmie. Chc pracowa na samo dzielnym stanowisku, zarabia wicej. Mwi Zbigniew Wrbel, byy prezes najwikszej polskiej firmy PKN ORLEN: Trudno jest wytrzyma duej ni 5 lat. Czowiek robi to samo, ludzie wok ci sami, wszystkie pomysy ju zostay sprawdzone, a nowych brak . (Polityka 23.04.2005)

22

61

CURRICULUM

VITAE

E: DANE OSOBOW as Andrzej Bia Warszawa isko: 45, 03-436 a Imi i nazw nd ma ul. Ar 2206158 60 7, +48 06 59 84 Adres: 2) +48 (2 Telefon: 1968 r. nia: 14.06. Data urodze E ZAWODOWE: . z o.o. DOWIADCZENI a Cyfrowa Sp ni fo le Te Polska raz 7/00 do te Depar- Warszawa Projektw w u ia Dz k ni wn We trz- Kierow i i Audytu c ko Ja ie tamenc klasy spenego up wysokiej gr ie an ow projektw, Kier owadzenie pr w, t is u zarzdzacjal ojem system zw ro d na e prac ISO 9001. zgodnego z i c ko ja nia szkole. w jakoci Prowadzenie stemu audyt sy ie an ow Nadzor e ich. i prowadzeni

107

DLACZEGO ZMIENIA PRAC?

E: WYKSZTACENI 93 10/88 6/ SZKOLENIA:

yczny dzia Elektr Wy ka ws za Wars Politechnika nier y in er Magist dobra Ocena bardzo ruppen . gement, MG na Ma e nc tena Total Main wecja (5 tygodni) Sz rszawa m, ol kh Szto KPMG NL Wa Bruksela, , ls il Sk y Consultanc gement, ODI Italy na Project Ma I Pl. WarBelgia jakoci, OD ia en al on Zespoy dosk uksela, I UK Br OD szawa , nt me ploy Strategy De E sation, MC Belgia Your Organi in th wi ia Influencing uksela, Belg E Belgium Belgium Br nagement Skills, MC Ma Developing Belgia , la, Belgia la se uk Br QM Brukse EF t, en sm Self-asses iinne... biegle Angielski ednio r Rosyjski

JZYKI: ZAIN

wa muzyka filmo eglarstwo, e, ki rs g kolarstwo TERESOWANIA:

108

22

p Warszawa nology Grou ch Te e nc sa Renais procesw du 1/94 6/00 Czonek Zarz ojektami doskonalenia su: mopr my Kierowanie ktorach usug i prze opakowa, w rnych se gistyka, produkcja lo two, ywtoryzacja, se, budownic an fin a, cj telekomunika ultadytw i kons au no. e ni ze ad prow Szkolenia, ci. cje. stemw jako sy w t dy au a duych Prowadzenie sprzeday usug dl e ni rzeda. Prowadze erowanie sp ki przez klientw, ki du po przejciu sp (Fluor l rz Czonek Za lutions Internationa stracja je So re , ed CA nc IR va r Ad Audito ). es ic rv Global Se A011007. Warszawa Warszawska ka ni ch te li Po anowisku 9/92 - 7/94 w praca na st yn ElekAsystent i ud st ku ro iale Masz Na ostatnim ysty na Wydz . Po uzyskaniu a st a nt te j za asys nta, baProwadzenie trycznych. a na stanowisku asyste ulacje ym dyplomu prac ektromagnetycznych (s el N. l KB p e ci a gran dani . Udzia w komputerowe) Bankowoci ezpiecze i Ub a ko Sz Wysza 10/93 6/94 Warszawa informa Nauczyciel zaj z przedmiotw Prowadzenie tycznych.

61

9
SOWNICTWO OGLNE

DLACZEGO ZMIENIA PRAC?

awans mpromotion cecha fcharacter trait czonek mmember doskonalenie n (np. doskonalenie procesw)improvement, development dowiadczenie n (np. dowiadczenie zawodowe)experience jako fquality kierowanie n (np. kierowanie projektami...)management nadzorowanie n (np. nadzorowanie systemu audytw jakoci)supervise nadzr m + nad + Instr.supervision poraka ffailure, defeat prowadzenie n (np. prowadzenie szkole)run przejcie ntakeover sta m (np. sta pracy)traineeship, (work) experience szkolenie ntraining (course) szkoa podstawowa fprimary school szkoa rednia fsecondary school

SOWNICTWO TEMATYCZNE

22

61

brak mlack, shortage byy, -a, -e Adj.former, exduej Adv.longer maszyna fmachine moliwo fpossibility oczekiwa Imperf. (-kuj, -kujesz) + Gen.expect pomys midea poznawa Imperf. (-znaj, -znajesz), pozna Perf. (-am, -asz) + Acc.get to know, meet, learn rozwija si Imperf. (-am si, -asz si), rozwin si Perf. (-n si, -niesz si)develop rutyna froutine samodzielny, -a, -e Adj.independent sprawdzony, -a, -e Adj.checked, proven wok Adv.around wytrzymywa Imperf. (-muj, -mujesz), wytrzyma Perf. (-am, -asz) (np. Nie mog ju wytrzyma w tej pracy)tolerate, bear, stand, put up with something wyzwanie nchallenge zgodny, -a, -e (~ z) Adj.in accordance with zmiana fchange

109

DLACZEGO ZMIENIA PRAC?

szkoa wysza f (np. Uniwersytet, Politechnika, Akademia: Teatralna, Medyczna, Muzyczna, Rolnicza)institution of higher education ukoczy Perf. (-cz, -czysz) + Acc.finish, graduate wewntrzny, -a, -e Adj.internal wyksztacenie n (np. podstawowe, rednie, wysze)education, educational background zainteresowania pl.hobbies, interests zakres mrange, cope zarabia Imperf. (-am, -asz), zarobi Perf. (-bi, -bisz) + Acc.earn zarzd mmanagement, management board, board of directors zarzdzanie n (np. zarzdzanie firm, zarzdzanie jakoci)management zesp mteam

ATWO ZAPAMITASZ

finanse pl.finances, funds finansjera ffinancial circles finansowa Imperf. (-suj, -sujesz), sfinansowa Perf. (-suj, -sujesz) + Acc.finance finansowo Adv.financially finansowy, -a, -e Adj.financial finansista mfinancier kontrakt mcontract

15 MINUT NA GRAMATYK

1. Kiedy mwimy o tym, jakie jest nasze wyksztacenie, moemy uy dwch czasownikw. Jeden z nich, ukoczy, jest specyficzny i uywany tylko w kontekcie wyksztacenia. Kiedy mwilimy o ukoczonej szkole, studiach: Ukoczyem prawo, Ukoczyam szko redni. Teraz jednak Polacy w tym kontekcie uywaj take czasownika skoczy: Skoczyem prawo, Skoczyem szko redni. 2. Konstrukcja by z wyksztacenia jest uywana w tych wypadkach, kiedy wyksztacenie rni si od wykonywanego zawodu. I tak np. o kim, kto obecnie pracuje jako dziennikarz, ale ukoczy ekonomi, powiemy: Adam jest z wyksztacenia ekonomist. 3. Istnieje grupa czasownikw, ktre nie tylko po zaprzeczonym orzeczeniu wystpuj wdopeniaczu, ale take w zdaniach twierdzcych cz si z dopeniaczem. Do tych czasownikw nale m.in.: szuka, sucha, potrzebowa, uczy si, yczy. Mwimy: Sucham koncertu Bacha, Ucz si matematyki i polskiego, Potrzebuj czasu na t decyzj, Szukam paszportu, ycz ci wszystkiego najlepszego.

110

22

61

9
KONSTRUKCJE 1. Ukoczy, (skoczy)... (+ Acc.) studia wydzia... (+ Gen.) prawa histori

DLACZEGO ZMIENIA PRAC?

2. Mie rednie, wysze wyksztacenie Jakie ma pan/pani wyksztacenie? By z wyksztacenia... (+ Instr.) lekarzem Kim pan/pani jest z wyksztacenia? 3. Czym pan si zajmowa/pani si zajmowaa? Zajmowaem si/zajmowaam si... (+ Instr.) prowadzeniem audytw Prowadziem/am audyty Byem/am odpowiedzialny/a za (+ Acc.) finanse Odpowiadaem/am za (+ Acc.) finanse Pracowaem/am jako (+ Nom.) jako ksigowy/a 4. Mie zainteresowania Jakie pan/pani ma zainteresowania? Czym pan/pani interesuje si? Interesuj si... (+ Instr.) sportem ekologi malarstwem 5. Szuka Uczy si Potrzebowa (+ Gen.) Sucha yczy

Szukam nowej pracy. Ucz si jzyka polskiego. Potrzebuj twojej rady. Sucham koncertw Bacha. ycz ci szczcia.

6.Ukoczyem/am studia w roku 1971 (tysic dziewiset siedemdziesitym pierwszym).

22

61

111

DLACZEGO ZMIENIA PRAC?

WICZENIA wiczenie 1 Pocz w pary nastpujce sowa z obu kolumn, np. 1. wyksztacenie C. wysze. 1. wyksztacenie A. nowe 2. szkoa B. prawa 3. dowiadczenie C. wysze 4. wydzia D. awansu 5. moliwo E. zawodowe 6. wyzwania F. rednia wiczenie 2 Wybierz odpowiednie sowo spord wyrazw w nawiasie, np. Studiowaam na (wydziale, oddziale, przedziale) polonistyki. 1. Dwa lata temu (wykoczyem, zakoczyem, ukoczyem) prawo na Uniwersytecie Jagiel loskim. 2. Adam jest (na wyksztacenie, od wyksztacenia, z wyksztacenia) fizykiem. 3. Boena ma (wysokie, najwysze, wysze) wyksztacenie. wiczenie 3 Uzupenij tekst sowami z ramki, stosujc je w odpowiedniej formie gramatycznej. z wyksztacenia, doktorat, wydzia, ukoczy (2x) Uczyem si szybciej ni inni. Szko redni (1) . . . . . . . . . . . . . . . .., kiedy miaem 17 lat, a (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ekonomii (3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w cigu 3 lat. W cigu nastpnych dwch lat napisaem (4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. Chocia jestem (5) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ekonomist, pracuj jako dziennikarz. Dziennikarstwo to moja pasja. Pisz artykuy o gospodarce do najwaniejszych polskich gazet. wiczenie 4 a) Jakie czasowniki utworzysz od podanych rzeczownikw? Np. praca pracowa. awans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

zmiana nauka

rozwj

112

22

61

DLACZEGO ZMIENIA PRAC?

b) Uzupenij zdania rzeczownikami z kolumny a), stosujc je w odpowiednim przypadku. Inwestuj w swj (1) . . . . . . . . . . . . . . . . .. Potrzebuj (2) . . . . . . . . . . . . . . . . .. (3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . idzie mi atwo. W swojej pracy nie mam moliwoci (4). . . . . . . . . . . . . . . . .. wiczenie 5 Napisz, dlaczego ludzie najczciej zmieniaj prac? Czy ty chcesz zmieni prac idlaczego? ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ wiczenie 6 Sowa w nawiasie napisz w odpowiedniej formie (biernika, dopeniacza, narzdnika), np. Ukoczyem (ekonomia) ekonomi, moja crka ukoczya wydzia (historia) historii, ale jest (dziennikarka) dziennikark. 1.Moja starsza crka ukoczya (ekonomia). . . . . . . . . . . . . . . . . . . ., a modsza (farmacja) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 2.Ukoczyem wydzia (prawo i administracja) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . n a uniwersytecie wPoznaniu. 3.Moja ona jest z wyksztacenia (architekt) . . . . . . . . . . . . . . . . . . ., ale pracuje jako dziennikarka w lokalnej gazecie. 4.Interesuj si (sport) . . . . . . . . . . . . . . . i (socjologia) . . . . . . . . . . . . . . . ., a moja ona/ mj m interesuje si (architektura) . . . . . . . . . . . . . . . i (teatr) . . . . . . . . . . . .. wiczenie 7 Sowa w nawiasach napisz w dopeniaczu (Gen.), np. W samochodzie lubi sucha (radio) radia. 1. Lubi uczy si (matematyka). . . . . . . . . i (fizyka) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ., nie lubi uczy si (historia). . . . . . . . . . . . . . . . . . i (geografia) . . . . . . . . . . . . . . . . .. 2. Zawsze szukam (klucze) . . . . . . . . . . . . . . . . od mieszkania albo od samochodu. 3. Szukam (parasol) . . . . . . . . . . . . . . . . . . ., nie wiesz, gdzie on moe by? 4. Potrzebujemy (pienidze) . . . . . . . . . . . . . . . . . na t now inwestycj. 5. Potrzebuj (czas). . . . . . . . . . . . . . . . na t decyzj. 6. Codziennie wieczorem sucham (koncerty). . . . . . . . . . . . . . . . . . Bacha. 7. Z okazji urodzin ycz ci (wszystko najlepsze) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

22

61

113

DLACZEGO ZMIENIA PRAC?

wiczenie 8 Odpowiedz na pytania: 1. W ktrym roku pan si urodzi/pani si urodzia? (1960) 2. W ktrym roku pan ukoczy szko/pani ukoczya szko? (1985) 3. W ktrym roku pan wyjecha/pani wyjechaa do Austrii? (1987) 4. W ktrym roku pan zacz/pani zacza taczy samb? (1988) 5. W ktrym roku pan zacz/pani zacza uczy si polskiego? (1990) 6. W ktrym roku pan si oeni/pani wysza za m? (2003) wiczenie 9 Napisz w odpowiedniej formie rzeczowniki podane w nawiasie. Nada jest spk nalec do Grupy India. Zatrudnia 1000 pracownikw, ma 7 oddziaw w caej Polsce. Specjalizuje si w usugach handlowych. W zwizku z dynamicznym rozwojem firmy poszukujemy (kandydaci) . . . . . . . . . . . . . . na stanowisko (dyrektor handlowy) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w naszym (oddzia) . . . . . . . . . . w Poznaniu. Osoba zatrudniona na tym (stanowisko) . . . . . . . . . . . . . . . bdzie odpowiedzialna za (zarzdzanie) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nowo otwartym (biuro handlowe) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ., nadzr nad (projekty) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . oraz ich koordynacj. Od (kandydaci) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . oczekujemy: (wysze wyksztacenie) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ., (dowiadczenie) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w pracy na podobnym stanowisku, (zdolnoci) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . analitycznych i organizacyjnych, (zaangaowanie) . . . . . . . . . . . . . . . . . oraz (dobra znajomo) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . jzyka angielskiego. wiczenie 10 Przekszta zdania wedug wzoru: Pozyskiwaem klientw. Zajmowaem si pozyskiwaniem klientw. Szkoliem/am pracownikw. (1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Prowadziem/am due projekty. (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nadzorowaem/am system audytw jakoci. (3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Doskonaliem/am procesy w sektorach usug. (4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ale uwaga! Powiemy tylko: kierowaem zespoem specjalistw, nie zajmowaem si kierowaniem; zarzdzaem du firm, a nie zajmowaem si zarzdzaniem.

114

22

61

9
wiczenie 11 Odpowiedz pisemnie na pytania:

DLACZEGO ZMIENIA PRAC?

1. Jak szko pan ukoczy/pani ukoczya? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. W ktrym roku ukoczy pan/ukoczya pani: a) szko podstawow b) szko redni c) szko wysz/studia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Kim pan/pani jest z wyksztacenia? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Jakie pan/pani ma dowiadczenie zawodowe? a) Gdzie i na jakim stanowisku pan pracowa/pani pracowaa? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) Czym pan si zajmowa/pani si zajmowaa? Jakie byy pana/pani obowizki? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Jaki by pana/pani najwikszy sukces i jaka bya najwiksza poraka? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Dlaczego chce pan/pani pracowa w naszej firmie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7. Co pan chciaby/pani chciaaby robi za 5 lat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8. Jakie swoje trzy pozytywne i trzy negatywne cechy mgby pan/mogaby pani wymieni? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9. Jakie pan/pani ma zainteresowania? / Czym pan/pani si interesuje? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . WIADOMOCI GOSPODARCZE

n olakw. yksztany potencja P w al tu k ym le sz te y in w a i rozbz my centra bad Delphi 250 ostr ra ie rn sp w ce n o o g k te Kaszuba, udni oRz Marcin zw i ro ceniem za w i m a ad b ju wo centrum ki i pracy. wwiatowym ister gospodar re rozbudoin t k em ic o, w lv o V . ie busowe ju w Krakow centrum auto ie sk ej p s. 2) ro eu wwuje , 21.09.2005, jcie 800 praco za zeczpospolita a R d , ( iu aw c we Wro nikom. estorw a liczba inw Coraz wiksz wzgldu nie tylko ze k ls o P ra ie wyb

ONYCH C A T Z S K A WY ke dukcji, ale ta ro p PRACA DL ty sz o k ie Dlaa nisk

22

61

115

DLACZEGO ZMIENIA PRAC?

wiczenie 12 Wybierz odpowied a, b lub c zgodnie z tekstem. 1. Koncern Delphi zatrudni 250 osb ze a. rednim wyksztaceniem b. wyszym wyksztaceniem c. podstawowym wyksztaceniem 2. Centrum bada i rozwoju znajduje si a. w Krakowie b. w Warszawie c. w Poznaniu 3. Volvo da zajcie a. 800 000 pracownikom b. 80 pracownikom c. 800 pracownikom 4. Inwestorzy wybieraj Polsk ze wzgldu na a. materialny potencja Polakw b. intelektualny potencja Polakw c. rodzinny potencja Polakw 5. Ministerstwo gospodarki wspiera a. centra bada i rozwoju b. centra handlowe c. centra kulturalne wiczenie 13 Parafrazowanie tekstu. Twj kolega chce zaoy firm w Polsce, ale nie w Warszawie. Dowiedziae si z artykuu, e Krakw i Wrocaw take s atrakcyjne dla inwestorw. Napisz mu o tym w e-mailu. ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ wiczenie 14 Odpowiedz na pytania: 1. Dlaczego Polska moe by atrakcyjnym krajem do robienia interesw? 2. Ktre miasta czy regiony Polski mog przyciga inwestorw?

116

22

61

DLACZEGO ZMIENIA PRAC?

MIE WA W KIESZENI

22

61

117

22 61

10

CZY POTRZEBNE S ZMIANY?

22

61

22 61

I Filarski jest przekonany, e jego firma jest najlepsza. Uwaa, e ma najlepszy zesp, najlepsze wyniki, najlepsz struktur firmy. Filarski nie lubi zmian. Jest dyrektorem ju 8 lat ijest dobrze tak, jak jest. Wsppracownicy prbuj go przekona, e trzeba obniy koszty w firmie, e trzeba rozszerzy wspprac z firmami zagranicznymi, zwikszy wydajno. Jednak trudno jest przekona szefa. Powtarza tylko, e trzeba dokadnie oceni, czy projekt jest rentowny, czy na pewno przyniesie zyski i na tym koniec. Zadowoleni nie potrzebuj zmian. II

Na zebraniu zarzdu prezes Anna Niemczyk przedstawia strategi banku na przyszy rok: Po pierwsze chcemy pozyska klientw indywidualnych, rozwija sektor klientw detalicznych. Po drugie planujemy zwikszy wydajno handlowcw poprzez specjalny program motywacyjny. Po trzecie zamierzamy podwoi liczb placwek. To jest ambitny program, ale realistyczny.

SOWNICTWO OGLNE

gwatowny, -a, -e Adj.violent jednakyet niewystarczajcy, -a, -e Adj.insufficient ocenia Imperf. (-am, -asz), oceni Perf. (-eni, -enisz) + Acc.evaluate, assess podwaja Imperf. (-am, -asz), podwoi Perf. (-woj, -woisz) + Acc.double poprzezthrough potrzebowa Imperf. (-buj, -bujesz) + Gen.need prbowa Imperf. (-buj, -bujesz), sprbowa Perf. (-buj, -bujesz) + Gen.try, attempt

22

61

121

CZY POTRZEBNE S ZMIANY?

10

przedstawia Imperf. (-am, -asz), przedstawi Perf. (-wi, -wisz) + Acc.introduce, present, put forward przekonany, -a, -e Adj.convinced przekonywa Imperf. (-nuj, -nujesz), przekona Perf. (-am, -asz) + Acc.; + do + Gen.convince przynosi Imperf. (-nosz, -nosisz), przynie Perf. (-nios, -niesiesz) + Acc. (np. przynosi zyski, straty)bring realistyczny, -a, -e Adj.realistic stopniowy, -a, -e Adj.gradual trzebais necessary to do something wynik mresult zamierza Imperf. (-am, -asz)intend zmiana fchange znaczcy, -a, -e Adj.meaningful, significant

SOWNICTWO TEMATYCZNE

handlowiec mtrader, salesperson placwka fpost, institution pozyskiwa Imperf. (-kuj, -kujesz), pozyska Perf. (-am, -asz) + Acc. (np. pozyskiwa nowych klientw)win over rentowny, -a, -e Adj.profitable wsppracownik m (pl. wsppracownicy)co-worker, associate, collaborator wydajno fproductivity zarzd mmanagement, management board, board of directors zebranie nmeeting zesp mteam WYRAENIA po pierwsze... po drugie... po trzecie...

122

22

61

10
ATWO ZAPAMITASZ detalicznie Adv.retail detaliczny, -a, -e Adj.retail detalista mretailer koszt mcost, expense kosztorys mcost estimate kosztowny, -a, -e Adj.expensive motywacja fmotivation motywacyjny, -a, -e Adj.motivational, incentive sektor msector CZASOWNIKI ODPRZYMIOTNIKOWE duy may mocny niski peny saby szeroki wysoki

CZY POTRZEBNE S ZMIANY?

zwiksza Imperf. (-am, -asz), zwikszy Perf. (-sz, -szysz) + Acc. zmniejsza Imperf. (-am, -asz), zmniejszy Perf. (-sz, -szysz) + Acc. wzmacnia Imperf. (-am, -asz), wzmocni Perf. (-ni, -nisz) + Acc. obnia Imperf. (-am, -asz), obniy Perf. (-ni, -niysz) + Acc. uzupenia Imperf. (-am, -asz), uzupeni Perf. (-ni, -nisz) + Acc. osabia Imperf. (-am, -asz), osabi Perf. (-abi, -abisz) + Acc. rozszerza Imperf. (-am, -asz), rozszerzy Perf. (-szerz, -szerzysz) + Acc. podwysza Imperf. (-am, -asz), podwyszy Perf. (-sz, -szysz) + Acc. podnosi Imperf. (-osz, -osisz), podnie Perf. (-nios, -niesiesz) + Acc.

15 MINUT NA GRAMATYK Przypomnijmy: Jzyk polski ma system par czasownikw dokonanych i niedokonanych. Wiele polskich czasownikw wystpuje zarwno w aspekcie dokonanym, jak i niedokonanym. Aspekt niedokonany czasownika jest uywany wtedy, gdy: mwimy o akcji w czasie teraniejszym, np. Czytam ksik mwimy o akcji cigej albo powtarzajcej si w czasie przeszym i w czasie przyszym: Wczoraj przez dwie godziny czytaem ksik, Jutro przez dwie godziny bd czyta ksik, Na urlopie codziennie bd czyta ksiki. Aspekt dokonany czasownika jest uywany, gdy: mwimy o jednokrotnej, skoczonej akcji, ktra miaa miejsce w przeszoci albo bdzie mie miejsce w przyszoci: W weekend przeczytaem ciekaw ksik, W przyszy weekend przeczytam t ksik.

22

61

123

CZY POTRZEBNE S ZMIANY?

10

KONSTRUKCJE 1. Stopniowanie nieregularne przymiotnikw: dobry zy duy may

> > > >

lepszy gorszy wikszy mniejszy

> > > >

najlepszy najgorszy najwikszy najmniejszy

2. Biernik Firma ma najlepszy zesp najlepsz struktur najlepsze biuro najlepsze wyniki najlepsze asystentki najlepsze biura

3. Czasownik dokonany i niedokonany obnia koszty systematycznie, regularnie obniy koszty akcja jednokrotna 4. Po pierwsze..., po drugie..., po trzecie..., po czwarte...

TANIE JAK BARSZCZ

124

22

61

10
WICZENIA

CZY POTRZEBNE S ZMIANY?

wiczenie 1 Pocz w pary sowa z dwch kolumn, np. 1. zoty I. saby. 1.zoty 2.oferta 3.pozycja 4.cena 5.wsppraca 6.sprzeda 7.zakres 8.produkcja 9.konkurencja 10.obsuga 11.lista A. niska B. dua C. wski D. szeroka E. ostra F. maa G. pena H. wysoka I. saby J. duga K. silna

wiczenie 2 Podaj antonimy nastpujcych czasownikw, np. wzrasta spada. 1. osabi . . . . . . . . . . . . . . . 2. zwikszy . . . . . . . . . . . . . . . 3. obniy . . . . . . . . . . . . . . .

wiczenie 3 Wybierz odpowiedni czasownik, np. Musimy (wzmocni, umocni, przymocowa) nasz pozycj na rynku. 1. Koszty transportu s za wysokie. Musimy je (poniy, obniy, zaniy) . . . . . . . . . . . . . . 2. Produkcja jest niewystarczajca. Trzeba j (powikszy, zmieni, zwikszy) . . . . . . . . . . . 3. Deficyt jest za duy. Zamierzamy go (zmniejszy, pomniejszy, umniejszy) . . . . . . . . . . 4.Wsppraca z firmami zagranicznymi jest niewystarczajca. Planujemy j (poszerzy, rozszerzy, zrobi) . . . . . . . . . . . . . . . . . . wiczenie 4 Wstaw do tekstu sowa z ramki. rozszerzy, zwikszy, zmniejszy, zmniejsza, obniy Obecna sytuacja firmy nie jest zbyt dobra. Koszty produkcji s za wysokie. Musimy je jak najszybciej (1) ........................... Nie chcielibymy jednak (2) ..................... ..... zatrudnienia. Sprbujemy (3) .......................... koszty transportu i reklamy. Zamierzamy (4) .......................... produkcj i (5) .......................... wspprac z firmami z Europy rodkowo-Wschodniej.

22

61

125

CZY POTRZEBNE S ZMIANY?

10

wiczenie 5 a) Utwrz przyswki od podanych przymiotnikw, np. dobry dobrze.

PRZYMIOTNIK PRZYSWEK

systematyczny regularny stopniowy gwatowny znaczcy

b) Wstaw do tekstu brakujce przyswki. 1. Planujemy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zwiksza wydajno pracownikw poprzez specjalny program motywacyjny. 2. Chcemy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zmniejsza liczb pracownikw. 3. Zamierzamy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . obnia koszty produkcji. wiczenie 6 Czasowniki w trzeciej osobie zamie na pierwsz osob liczby mnogiej, np. Adam pracuje, (My) pracujemy. Nasz szef (1) chce zwikszy wydajno firmy, (2) planuje obniy koszty poprzez redukcj pac i (3) zamierza podwoi liczb oddziaw. 1. My. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 2. My. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 3. My. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. wiczenie 7 Uzupenij zdania, wstawiajc czasowniki typu: wzmocni, poszerzy itp., ktre zostay podane w zestawieniu czasowniki odprzymiotnikowe na stronie 123. Np. koszty: Chcemy zmniejszy koszty produkcji w naszej firmie. 1. pozycja Chcemy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nasz pozycj na rynku. 2. wsppraca Chcielibymy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wspprac z partnerami z Ukrainy. 3. koszty Koszty pracy w naszej firmie s za wysokie. Trzeba je. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 4. oferta Ta oferta jest niepena, prosz j . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..

126

22

61

10

CZY POTRZEBNE S ZMIANY?

5. produkcja Trzeba. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . produkcj artykuw kosmetycznych. 6. cena Ceny cementu s za niskie. Zamierzamy je. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 7. zakres Musimy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zakres naszych usug. 8. sprzeda Sprzeda jest za niska. Musimy j. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. wiczenie 8 Wstaw odpowiedni prefiks roz, z, s, o, za, u, prze, ob. Np. Planujemy zmniejszy koszty transportu. 1. Zamierzamy w tym roku. . . . . . . . szerzy ofert usug i towarw. 2. Chcielibymy. . . . . . . . wikszy sprzeda artykuw budowlanych. 3. Koszty produkcji s obecnie za wysokie. Musimy je . . . . . . . niy 4. Chcielibymy. . . . . . . . szerzy wspprac midzy naszymi firmami. 5. Zamierzamy. . . . . . . . mniejszy koszty mieszkania. wiczenie 9 Utwrz stopie wyszy i najwyszy podanych niej przymiotnikw, np. (nowy) Nasze biuro jest nowsze ni wasze. Biuro Adama jest najnowsze. 1. (dobry) Tamten komputer jest. . . . . . . . . . . . . . . . ni ten. Mj jest. . . . . . . . . . . . . . . . . 2. (zy) Moja komrka jest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ni twoja. Komrka mojej siostry jest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 3. (may) To biuro jest. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ni nasze. Tamto w centrum miasta jest . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 4. (duy) Sprzeda wody w tym miesicu bya . . . . . . . . . . . . . . . ni w zeszym. 2 miesice temu sprzeda bya . . . . . . . . . . . . . . . . . .. wiczenie 10 Sowa w nawiasie napisz w bierniku (Acc.), np. Mamy dla was (nowa oferta) now ofert. 1. W tym miesicu mamy (najnisze koszty). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . od roku. 2. W zeszym miesicu uzyskalimy (najlepsze wyniki). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . sprzeday. 3. Od tygodnia mamy (nowy budet) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 4. W tym tygodniu opracowalimy (nowa strategia). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . rozwoju firmy. 5. Czy lubicie (nasza nowa ksigowa) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .?

22

61

127

CZY POTRZEBNE S ZMIANY?

10

wiczenie 11 Odpowiedz pisemnie na pytania, uywajc konstrukcji po pierwsze..., po drugie..., po trzecie... 1. Dlaczego musimy restrukturyzowa firm? Po pierwsze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Po drugie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Po trzecie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Czy musimy obnia koszty? Po pierwsze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Po drugie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Dlaczego warto modernizowa produkcj? Po pierwsze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Po drugie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

WIADOMOCI GOSPODARCZE Czy wiesz, e:

Podwoi znaczy zwikszy 2 razy.

Przeadunek przekadanie towaru z jednego miejsca na drugie. Urzdzenie to tutaj maszyna do produkcji.

22
POLIC

produkcyjdn z linii je z ra o y w towa to take zainwes trzy lata zain a rz ez ie rz p am z Z . 540 mln ady Chemiczne Police. nych dzenia i systemy oszczdzajcew urz szych westuj Zak a 2006 rok za cjom w najbli ektr yczn. N ty el es i w g in er i en k ty ody w wysokosz Dzi ozuj przych n ce ograniczy g ro ch p a y k d a k sp r84,6 zysku latach zysk poinfo 78,8 mln z i 6 i o ld w d m o 1 p i i c i o k produkcj rzecznik Wachowicz, tr io P netto. . n a .i w m o m dowa u zb ce 3) ch a 18.01.2006, s. spki. Firm kwasu fos czpospolita, u ze k n R u ( ad e rz p azo terminal do izowa zakad n er d o zm o, foroweg

JA INWEST YC

128

61

10
wiczenie 12 Podkrel sowa, ktre pojawiy si w tekcie. skonstruowa prognozuj zwikszy podwoi obroty instrukcje ograniczy aparaty urzdzenia zbudowa techniczny chemiczne

CZY POTRZEBNE S ZMIANY?

wiczenie 13 Wybierz odpowied a, b lub c zgodnie z tekstem. 1. Zakady Chemiczne Police a. planuj due inwestycje b. przez trzy lata zainwestoway duo c. planuj trzyletnie inwestycje 2. Spka chce a. zmniejszy koszty transportu b. zredukowa koszty zatrudnienia c. zmniejszy koszty produkcji 3. Spka zamierza zainwestowa a. w urzdzenia b. w systemy kontrolne c. w kontrol jakoci wiczenie 14 Odpowiedz na pytania: 1. Jakie plany zmian ma twoja firma? 2.Czy planuje restrukturyzacj, modernizacj, chce zwikszy produkcj, zmniejszy koszty itp.?

22

61

129

22 61

11

WZROST CZY SPADEK?

22

61

22 61

Bonus to wiodcy producent artykuw higienicznych i kosmetycznych. Ma dwie fabryki, zatrudnia 1500 osb. Dyrektor dziau sprzeday przedstawia wanie wyniki sprzeday za pierwszy kwarta tego roku. Popyt na artykuy higieniczne wzrs wcigu ostatnich trzech miesicy o 5 proc. Jak widzicie, nasze wyniki sprzeday s wysze ni zakadalimy w budecie o 10 proc. Odnotowalimy picioprocentowy wzrost wstosunku do zeszego roku. Lepszy jest take nasz udzia w rynku, ktry wzrs do trzydziestu procent. A oto szczegowe wyniki sprzeday: Sprzeda pasty do zbw wzrosa o 10 proc. w cigu ostatnich trzech miesicy, sprzeda proszku do prania wzrosa o 8 proc., a sprzeda wody po goleniu utrzymuje si na staym poziomie. Perspektywy s dobre. Jestemy na fali. Zostawilimy w tyle konkurencj.

SOWNICTWO OGLNE

higieniczny, -a, -e Adj.hygenic kosmetyczny, -a, -e Adj.cosmetic perspektywa fperspective, prospect poziom mlevel stay, -a, -e Adj.permanent szczegowy, -a, -e Adj.detailed wiodcy, -a, -e Adj.leading WYRAENIA I ZWROTY

pasta do zbw proszek do prania woda po goleniu w cigu... w stosunku do... w porwnaniu z.... (zeszym rokiem)

22

61

133

WZROST CZY SPADEK?

11

utrzymywa si na staym poziomie zostawi kogo w tyle by na fali

SOWNICTWO TEMATYCZNE

artyku marticle konkurencja fcompetition konkurencyjny, -a, -e Adj. (np. ceny konkurencyjne)competitive male Imperf. (-lej, -lejesz), zmale Perf. (-lej, -lejesz)diminish, decrease obnia Imperf. (-am, -asz), obniy Perf. (-ni, -niysz) + Acc. (np. obniy koszty produkcji)diminish, decrease odnotowywa Imperf. (-owuj, -owujesz), odnotowa Perf. (-tuj, -tujesz) + Acc. (np. odnotowalimy wzrost sprzeday)take note of podnosi Imperf. (-osz, -osisz), podnie Perf. (-nios, -niesiesz) + Acc. (np. podnie ceny produktw)increase popyt mdemand przewidywa Imperf. (-duj, -dujesz), przewidzie Perf. (-widz, -widzisz) + Acc. (np. przewidywa szybki wzrost sprzeday...)predict rosn Imperf. (-n, -niesz)grow spada Imperf. (-am, -asz), spa Perf. (spadn, spadniesz) (np. bezrobocie spada)fall, drop spadek mdecrease udzia mparticipation, share, here: market share utrzymywa si Imperf. (-muj si, -mujesz si), utrzyma si Perf. (-am si, -asz si) + na + Loc. (np. Sprzeda wody utrzymuje si na staym poziomie)stay, remain uwaa Imperf. (-am, -asz), ethink wzrasta Imperf. (-am, -asz), wzrosn Perf. (wzrosn, wzroniesz)grow wzrost mgrowth zakada Imperf. (-am, -asz), zaoy Perf. (-o, -oysz) (np. zaoy w budecie dwukrotny wzrost sprzeday...)assume, here: to budget for zatrudnia Imperf. (-am, -asz), zatrudni Perf. (-ni, -nisz) + Acc.employ zmniejsza si Imperf. (-am si, -asz si), zmniejszy si Perf. (-sz si, -szysz si)decrease, go down zwiksza si Imperf. (-am si, -asz si), zwikszy si Perf. (-sz si, -szysz si)increase, go up

134

22

61

11
ATWO ZAPAMITASZ

WZROST CZY SPADEK?

obserwacja fobservation obserwator mobserver obserwowa Imperf. (-rwuj, -rwujesz), zaobserwowa Perf. (-rwuj, -rwujesz) + Acc. (np. Obserwujemy spadek zatrudnienia)observe, notice prognoza fforecast, prognosis prognozowa Imperf. (-zuj, -zujesz) (np. Analitycy prognozuj wzrost inflacji)forecast

15 MINUT NA GRAMATYK

1. Oto formy czasu przeszego czasownikw spada/spa oraz wzrasta/wzrosn: spada ja spadaem/spadaam ty spadae/spadaa on spada/ona spadaa/ono spadao my spadalimy/spadaymy wy spadalicie/spadaycie oni spadali/one spaday wzrasta ja wzrastaem/wzrastaam ty wzrastae/wzrastaa on wzrasta/ona wzrastaa/ono wzrastao my wzrastalimy/wzrastaymy wy wzrastalicie/wzrastaycie oni wzrastali/one wzrastay spa ja spadem/spadam ty spade/spada on spad/ona spada/ono spado my spadlimy/spadymy wy spadlicie/spadycie oni spadli/one spady wzrosn ja wzrosem/wzrosam ty wzrose/wzrosa on wzrs/ona wzrosa/ono wzroso my wzrolimy/wzrosymy wy wzrolicie/wzrosycie oni wzroli/one wzrosy

2. Oto formy czasu przyszego czasownikw spa oraz wzrosn: spa ja spadn ty spadniesz on/ona/ono spadnie my spadniemy wy spadniecie oni/one spadn wzrosn ja wzrosn ty wzroniesz on/ona/ono wzronie my wzroniemy wy wzroniecie oni/one wzrosn

22

61

135

WZROST CZY SPADEK?

11

KONSTRUKCJE 1. Popyt na... Poda... (+ Acc.) alkohol (+ Gen.) alkoholu

2. Sprzeda samochodw wzrosa:

a) o 5 proc., o 10 tys. b) dwukrotnie, trzykrotnie, czterokrotnie, piciokrotnie, szeciokrotnie... c) o jedn drug, o dwie trzecie, o jedn trzeci, o dwie czwarte, o jedn czwart, o dwie pite...

3. Sprzeda wzrosa w cigu roku, dwch lat, trzech lat, czterech lat, piciu lat... 4. Wzrost, spadek Ceny rosn systematyczny, powolny, gwatowny systematycznie, powoli, gwatownie

PSIE PIENIDZE

136

22

61

11
WICZENIA

WZROST CZY SPADEK?

wiczenie 1 Podaj antonimy do nastpujcych sw, np. krajowy zagraniczny. 1. zwikszy . . . . . . . . . . . . . . . 2. spadek . . . . . . . . . . . . . . . 3. wzrosn . . . . . . . . . . . . . . . 4. wysoki . . . . . . . . . . . . . . . 5. zagraniczny . . . . . . . . . . . . . . . 6. zysk . . . . . . . . . . . . . . . wiczenie 2 Napisz synonimy nastpujcych sw, np. krajowy polski. Pierwsze litery sw s podane. niezmienny gwny rezultaty artyku dokadny prezentowa 3 miesice s. . . . . . . . . . . . . . . w. . . . . . . . . . . . . . w. . . . . . . . . . . . . . p . . . . . . . . . . . . . . s . . . . . . . . . . . . . . p . . . . . . . . . . . . . . k . . . . . . . . . . . . . .

wiczenie 3 Wstaw do tekstu brakujce sowa, ktre podane s w ramce. zakadalimy, w stosunku do, popyt, w cigu, wyniki, dwukrotnie, udzia

...................... na artykuy budowlane wzrs ..................... ostatnich szeciu miesicy ...................... Nasze ..................... sprzeday s wysze ni ..................... w budecie o 10 proc. Odnotowalimy picioprocentowy wzrost ..................... zeszego roku. Lepszy jest take nasz ..................... w rynku, ktry wzrs do 15 proc. wiczenie 4 a) Napisz czasownik wzrosn w czasie przyszym, np. Poda samochodw wzro nie. 1. Specjalici uwaaj, e popyt na samochody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 2. Przewidujemy, e nasze zyski. . . . . . . . . . . . . . . . . . . trzykrotnie. 3. Analitycy prognozuj, e sprzeda pieczywa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . o jedn trzeci.

22

61

137

WZROST CZY SPADEK?

11

b) Napisz czasownik spa w czasie przyszym, np. Poda samochodw spadnie. 4. Uwaamy, e liczba pracownikw . . . . . . . . . . . . . . . . . . o 1/3. 5. Przewidujemy, e ceny artykuw kosmetycznych. . . . . . . . . . . . . . . . . . . o 5 proc. 6. Analitycy prognozuj, e kurs dolara. . . . . . . . . . . . . . . . . . . dwukrotnie. wiczenie 5 Zastp strzaki czasownikami wzrosn i spa w czasie przeszym, np. ceny spady. 1.Obroty 2.Koszty 3.Zysk 4.Straty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5.Kurs euro . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6.Podatki . 8.Ceny 10.Popyt 11.Poda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7.Czynsz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9.Sprzeda .

wiczenie 6 Sowa w nawiasie napisz w bierniku lub dopeniaczu, np. Popyt na (samochody) samochody spadnie, poda (samochody) samochodw wzronie. 1. Poda (komputery) . . . . . . . . . . . . . . . . . . wzrosa dwukrotnie. 2. Popyt na (kredyty). . . . . . . . . . . . . . . . . . . systematycznie ronie. 3. Poda (soki). . . . . . . . . . . . . . . . . . . wzrosa o 20 proc. 4. Popyt na (czekolada) . . . . . . . . . . . . . . . . . . wzrs o jedn trzeci. 5. Poda (artykuy kosmetyczne). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wzrosa w cigu dwch miesicy o 2 proc. 6. Popyt na (ropa naftowa). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . gwatownie wzrasta.

138

22

61

11

WZROST CZY SPADEK?

wiczenie 7 Wybierz jedn form wyrazu spord trzech podanych w nawiasie, np. Na zebraniu zarzdu dyrektor przedstawia wyniki (sprzeda, sprzeda, sprzeday). 1. Deficyt jest wikszy ni zakadalimy w (budetem, budecie, budetu). 2. Odnotowalimy picioprocentowy wzrost w stosunku do (zeszym roku, zeszy rok, zeszego roku). 3. Sprzeda wody mineralnej utrzymuje si na (stay poziom, staym poziomie, staym poziomem). 4. Jak pokazuj to badania, popyt na soki wzrs w cigu ostatnich (trzech miesicy, trzy miesice, trzema miesicami). wiczenie 8 Zamie liczby na sowa, np. Ceny mieszka wzrosy w cigu ostatnich (2) dwch lat (2x) dwukrotnie. 1. Obroty w naszej firmie wzrosy w cigu (5). . . . . . . . . . miesicy (3x). . . . . . . . . . . . . . . . .. 2. Koszty wzrosy (4x). . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 3. Kurs euro wzrs w cigu (2). . . . . . . . . . . . . miesicy (2x). . . . . . . . . . . . . . . . . .. 4. Podatki wzrosy w cigu (2). . . . . . . . . . . . . lat (3x). . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 5. Czynsz wzrs w cigu ostatnich (6) . . . . . . . . . . . . miesicy (2x). . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 6. Sprzeda naszych usug wzrosa w cigu (4) . . . . . . . . miesicy (4x) . . . . . . . . . . . . . . . . .. 7. Popyt na artykuy budowlane wzrs w cigu (3). . . . . . . miesicy (6x). . . . . . . . . . . . . . .. wiczenie 9 Liczby napisz sownie, np. Koszty wzrosy o (1/2) jedn drug. a) Oto prognozy rzdu na przyszy rok: inflacja spadnie o (1/5) .................... i wyniesie 2 proc., produkt krajowy brutto wzronie o (1/4) ...................., bezrobocie spadnie o (1/3) ....................., deficyt budetowy zmniejszy si o (1/2) ........... ......... .. To s bardzo optymistyczne prognozy. b) Chcielibymy przedstawi nasze plany na przyszy rok. Po pierwsze chcemy zwikszy eksport o (2/5) ....................., po drugie planujemy zmniejszy koszty o (2/4) ........ ............., po trzecie zamierzamy zwikszy zatrudnienie o (3/4) .................... ......... ..

22

61

139

WZROST CZY SPADEK?

11

wiczenie 10 Opisz ponisze wykresy, np. Produkcja gwatownie zmniejszya si w cigu ostatnich dwch miesicy.

18,0 17,8 17,6 17,4 17,2 17,0 16,8 16,6 16,4 16,2 16,0

Stopa bezrobocia (w proc.) liczona wg standardw Unii Europejskiej

18,0 17,9 17,8 17,7 17,6 17,3 17,2 17,1 16,9 16,8 16,2
III IV V VI VII VIII IX X XI XII I II III XII

prognoza MPiPS

22

61

rdo: Eurostat

2005

2006

JR

Wzrost produktu krajowego brutto (w proc.)

5,5

Wzrost produkcji (w proc.)

20 18

prognoza 5,0 Ministerstwa 4,5 Finansw

4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0 III VI

4,1

4,8

3,6 2,7 2,0

4,5

4,2

4,7

4,6

16 14 12 10 8 6 2 4 3,5 0

16,4 12,6 8,3

prognoza NBP

6,7 3,6 0,6

1998 1999 2000 2001

1,1
2002 2003 2004 2005

2005

IX

XII

III

2006

VI

IX

XII

2007 JR

III

rdo: Ministerstwo Finansw, NBP

rdo: GUS

JR

140

11
4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0 IV V VI VII VIII IX X XI

WZROST CZY SPADEK?

Wskanik inflacji liczony rok do roku (w proc.)

3,0

2,5 1,3 1,4 1,6 1,8 1,6 1,0 0,7

XII

1,8 0,7
II

0,6
I

1,0 0,4
III VI

0,8

1,0

rdo: NBP

2005

2006

IX

XII

2007 JR

III

WIADOMOCI GOSPODARCZE

Ogromny znaczy wielki, bardzo duy.

Zawrotne tempo znaczy byskawiczne, bardzo szybkie tempo, np. zmian. Towar to produkty, artykuy, jakie oferuje dana firma.

Rosj w handlu z i k ls o P t cy efi a 3,5 romny sig wci jest og e dro jc kupujemy tam o b , l. o d ld w zam eksport ronie le A . az g i rop m roku . W ubiegy ie p m te ym 2,85 wrotn sji towar y za o R o d y m i icej sprzedal o 90 proc. w ie w ra p o T mld dol.

Y ROSJ PODBIJEM czeniej

22
dol. i o 700 mln w k ni ro la naszego najlepszym d wicej ni w Po trzech u 1997. (...) eksportu rok ort do Rogo roku eksp te h ac c si ie ardziej m rach jeszcze b la o d w y n o cz sji li 0 proc. i wzrs o 10 przyspieszy

Podbija znaczy tutaj zdobywa.

61

Czy wiesz, e:

2005, s. 26 orcza, 23.05. yb W a et az G (

141

WZROST CZY SPADEK?

11

wiczenie 11 Zaznacz, czy ponisze zdania s prawdziwe (P), czy faszywe (F). 1. Polska ma niezbyt duy deficyt w handlu z Rosj. 2. W Rosji kupujemy coraz droszy gaz i rop. 3. W zeszym roku sprzedalimy mniej towarw ni rok wczeniej. 4. Eksport towarw do Rosji cigle ronie. wiczenie 12 Uzupenij tekst sowami z ramki. (Uwaga! Sw jest wicej ni potrzeba.) deficyt, droejc, ich, liczony, maleje, may, mniej, naszego, ogromny, produkty, przyszym, ronie, towary, ubiegym, wicej, wzrs ................... Polski w handlu z Rosj wci jest ................... siga 3,5 mld dol., bo kupujemy tam ..................... rop i gaz. Ale eksport ..................... w zawrotnym tempie. W .................. roku sprzedalimy do Rosji .................. za 2,85 mld dol. To prawie o 90 proc. ..................... ni rok wczeniej i o 700 mln dol. wicej ni w najlepszym dla ..................... eksportu roku 1997. (...) Po trzech miesicach tego roku eksport do Rosji ..................... w dolarach jeszcze bardziej przyspieszy i ................... o 100 proc. wiczenie 13 Odpowiedz na pytanie: Jakie musz by spenione warunki, eby eksport wzrasta? P P P P F F F F

142

22

61

12

DOBRY INTERES

22

61

22 61

Micha i Tomek s przyjacimi. Znaj si wiele, wiele lat. Razem chodzili do szkoy redniej, razem studiowali. Obaj nie s zadowoleni ze swojej obecnej pracy. Obaj doszli do wniosku, e najlepiej jest pracowa na wasny rachunek. Postanowili wic zaoy firm. Chc zrobi to razem. Maj do siebie stuprocentowe zaufanie. Micha: Pamitasz Piotra Kubiaka? Tomek: Piotr Kubiak... nie, nie pamitam. Micha: Chodzi z nami do liceum, taki niewysoki, tgi brunet. Tomek: A tak, przypominam go sobie. Micha: Zrobi majtek na handlu kasetami wideo. Tomek: On? A zawsze mia problemy z matematyki. Micha: A syszae o Radku Piotrowskim? Tomek: Syszaem, e zaczyna od budki na Stadionie. Micha: No tak, zaczyna od budki, a dorobi si kilku hurtowni. Tomek: Ma gow do interesw. Micha: My te zrobimy wietny interes. Musimy tylko przygotowa dobry biznesplan. Tomek: Moe by tak handlowa grzybami z Niemcami? Micha: Tyle e to zajcie sezonowe, tylko jesieni. Tomek: To moe by handlowa rybami? Micha: To jest kosztowna inwestycja: chodnie itd. Tomek: Ju wiem, ywno ekologiczna! Teraz wszyscy chc je zdrowo i by wiecznie modzi! Micha: wietny pomys! To na pewno bdzie strza w dziesitk!

SOWNICTWO OGLNE

budka fbooth chodnia fcold store ekologiczny, -a, -e Adj.ecological grzyb mmushroom, fungus kosztowny, -a, -e Adj.expensive majtek mwealth, fortune obajboth

22

61

145

DOBRY INTERES

12

obecny, -a, -e Adj.present postanawia Imperf. (-am, -asz), postanowi Perf. (-nowi, -nowisz)decide przypomina sobie Imperf. (-am, -asz), przypomnie sobie Perf. (-mn, -mnisz) + Acc.recall, remember sezonowy, -a, -e Adj.seasonal stuprocentowy, -a, -e Adj.hundred per cent tgi, -a, -e Adj.stout wiecznie Adv.eternally wiele Adv.many zaczyna Imperf. (-am, -asz), zacz Perf. (-czn, -czniesz) + Acc.; + od + Gen. begin, start zadowolony, -a, -e Adj. (pl. zadowoleni)satisfied zajcie noccupation, job zaufanie ntrust ywno ffood WYRAENIA I ZWROTY chodzi do szkoy redniej doj do wniosku mie gow do interesw pracowa na wasny rachunek robi interesy z... Stadion Dziesiciolecia strza w dziesitk wchodzi w to zaczyna od... zbi majtek zrobi dobry interes zrobi majtek Jak id interesy? Interes nie wypali. Interes krci si.

SOWNICTWO TEMATYCZNE

bankrutowa Imperf. (-tuj, -tujesz), zbankrutowa Perf. (-tuj, -tujesz) (np. Firma X zbankrutowaa)go bankrupt dorabia si Imperf. (-am si, -asz si), dorobi si Perf. (-robi si, -robisz si) + Gen. (jzyk potoczny) (np. X dorobi si hurtowni)make a fortune forsa f (pienidze w jzyku potocznym)cash, dosh handlowa Imperf. (-luj, -lujesz) + Instr.; + z + Instr. (np. handlowa wod mineraln z Niemcami)trade interes m (pl. interesy)business

146

22

61

12

DOBRY INTERES

kasa f (pienidze w jzyku potocznym)cash, dosh klapa f (bankructwo w jzyku potocznym)flop, disaster majtek m (np. zbi majtek, zrobi majtek jzyk potoczny)wealth, fortune plajta f (bankructwo w jzyku potocznym)flop plajtowa Imperf. (-tuj, -tujesz), splajtowa Perf. (-tuj, -tujesz)go to the wall, go bankrupt rozkrca Imperf. (-am, -asz), rozkrci Perf. (-c, -cisz) (np. rozkrca interes, biznes jzyk potoczny)get something going wchodzi Imperf. (-dz, -dzisz), wej Perf. (wejd, wejdziesz) (np. wchodzi w ten interes, biznes jzyk potoczny)go into, enter into zakada Imperf. (-am, -asz), zaoy Perf. (-o, -oysz) + Acc. (np. zaoy firm)establish, start ATWO ZAPAMITASZ

15 MINUT NA GRAMATYK

1. W tej lekcji prezentujemy czasowniki, ktre maj specyficzn czliwo. Trzeba zapamita, ktre z nich cz si z dopeniaczem (dorobi si domu z ogrodem, dorobi si fortuny), ktre z narzdnikiem (handlowa serem, rybami), a ktre z przyimkami (zbi majtek na handlu, zaczyna od maego sklepu).

KONSTRUKCJE 1. Pamitasz... 2. Zrobi majtek na... Zbi fortun na... (+ Acc.) Piotra Kubiaka? (+ Loc.) handlu (+ Loc.) handlu

22

biznesplan mbusiness plan fortuna ffortune potencjalny, -a, -e Adj.potential, prospective potencja mpotential

61

147

DOBRY INTERES

12
(+ Gen.) hurtowni (+ Instr.) kasetami wideo (+ Instr.) artykuami biurowymi (+ Gen.) handlu

3. Dorobi si... 4. Handel... Handlowa... 5. Zaczyna od...

PIENIDZE NIE ROSN NA DRZEWIE

148

22

61

12
WICZENIA

DOBRY INTERES

wiczenie 1 Wstaw w odpowiedniej formie czasowniki: dorobi si, handlowa, zaczyna, zrobi. Pastwo Antczakowie ................... od handlu na bazarze. (Oni) ................... tam ubraniami i butami. Bardzo szybko ..................... kilku hurtowni. Ju po kilku latach ................... majtek na handlu.

wiczenie 2 U zdania z podanych wyrazw, np. robi, z, Adam, interesy, Niemcami: Adam robi interesy z Niemcami. 1. ma, interesw, do, Monika, gow .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. strza, bdzie, w, to, dziesitk .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. od, zaczynali, maego, z, Kubiccy, sklepu, pastwo, meblami .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Tomczak, handlu, Piotr, majtek, na, zrobi .. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

wiczenie 3 Sowa w nawiasie napisz w dopeniaczu, np. Zaczynamy od (kawa) kawy. 1.Od czego zaczynamy spotkanie? Od (raportu, raportem, raporcie) . . . . . . . . . . . . . . . . . . za zeszy kwarta. 2. Micha zacz karier od (stanowisko, stanowiskiem, stanowiska). . . . . . . . . . . . . . . . . . . sekretarza. 3.Od czego zaczynacie imprez? Od (kolacj, kolacji, kolacj). . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 4. Ela i Tomek zaczynali od (handlem, handlu, handlowi) . . . . . . . . . . . . . . . . . . papierem. 5.Od czego pani zacznie dzisiaj lekcj? Dzisiejsz lekcj zaczniemy od (powtrzenie, powtrzeniem, powtrzenia) . . . . . . . . . .. . . . . . . . . .. 6. Pastwo Nowiccy zaczynali od (budk, budki, budk) . . . . . . . . . . . . . . . . . . na Stadionie Dziesiciolecia.

22

61

149

DOBRY INTERES

12

wiczenie 4 Sowa w nawiasie napisz w dopeniaczu, np. Monika dorobia si (sklep) sklepu zmeblami. 1. Patrycja i Tomek s bardzo modzi, ale ju dorobili si (wasne mieszkanie). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 2. Maciek pracuje ju 10 lat, ale jeszcze nie dorobi si (samochd) . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 3. Firma Metax dziaa ju 5 lat, ale nie dorobia si (due biuro) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 4.Micha jest bardzo energicznym i skutecznym biznesmenem. Dorobi si (willa z basenem) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. wiczenie 5 Do tekstu wstaw brakujce przyimki z tabeli. w, z (2x), od (2x), na (2x), do Maciej i Agata zamierzaj razem zaoy firm. Zastanawiaj si wanie, (1) ..... czego by zacz. Moe by tak zacz (2) ..... zaoenia szkoy jzykowej albo biura tumacze, mwi Agata. Maciek przypomina, e ich znajomi zbili majtek (3) ..... handlu programami komputerowymi. Ale ani Maciek ani Agata nie znaj si (4) ..... komputerach. Agata zaproponowaa, eby otworzyli sklep (5) ..... artykuami sportowymi. Maciek wolaby sklep (6) ..... artykuami spoywczymi. Oboje wsplnicy maj gow (7) ..... interesw, wic ich wsplny biznes to na pewno bdzie strza (8) ..... dziesitk. wiczenie 6 Sowa w nawiasie napisz w narzdniku, np. Firma Kobo handluje (mieszkania) mieszkaniami. 1.Czym zamierza handlowa Pawe Anton? On zamierza handlowa (chiska porcelana). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 2. Handel (papier). . . . . . . . . . . . . . . . . jest bardzo dochodowy. 3.Czym chciaaby handlowa Beata? Ona chciaaby handlowa (artykuy kosmetyczne). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 4. Firma Argon handluje (samochody) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 5. Handel (polska wdka) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . jest bardzo intratny. wiczenie 7 Sowa w nawiasie napisz w miejscowniku, np. Aneta zarobia milion na (handel) handlu kosmetykami. 1.Czy wiesz, na czym Nowicki zbi fortun? On zbi fortun na (handel) . . . . . . . . . . . . . . . . . . rybami. 2.Jak mylisz, na czym Pastwo Antosiakowie zbili majtek? Pastwo Antosiakowie zbili majtek na (produkcja). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . sodyczy. 3.Czy syszae, na czym firma Akson zarobia milion? Na (artykuy kosmetyczne). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..

150

22

61

12

DOBRY INTERES

wiczenie 8 Wybierz waciwe formy nazwisk (Acc.), np. Czy czekasz na (Markiem Piotrowskim, Marka Piotrowskiego, Markowi Piotrowskiemu)? 1. Czy pamitasz (Adama Kubiak, Adama Kubiaka, Adamem Kubiakiem)? 2. Czy znasz (Monika Pietrzak, Monik Pietrzaka, Monik Pietrzak)? 3. Czy przypominasz sobie (Ew Kowalsk, Ew Kowalska, Ew Kowalsk)? 4. Czy lubisz (Tomek Dbrowski, Tomkiem Dbrowskim, Tomka Dbrowskiego)? wiczenie 9 Dokocz zdania. 1. Agnieszka i Micha zaczli swj biznes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Pastwo Rybatowie zrobili majtek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Tomek dorobi si . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Edyta ma sklep z . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Renata ma gow . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6. Beata i Filip zaoyli firm transportow. By to strza . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .. ..

wiczenie 10 Napisz o swoich znajomych. Jaki maj biznes? Z kim robi interesy? Na czym zrobili majtek? Czego si dorobili? Czy maj gow do interesw? ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................

WIADOMOCI GOSPODARCZE

22

61

wzroefekt duego to e o m la By jest silna kore oda dane ce p ls o S P U G W u c. m i. stu pa ilka dni te i i wydatkam w paej am k w b o ro ys za em zy rz d cja mi awane na eoprodukcji p od razu wyd dziej, ni ocz ar s b a ze s d o i zr n ie W P . na Zajdzierniku mwi Katarzy m by zaskate o P cj . p ci m i su m n o ko omistka kiwali ekon niej pensji. gwna ekon ed r a, sk st o w zr ro u w i del-K kujco wysok sprzeda andlowego. S ogosi, e U G k Citibanku H te i k p i w Aw a y b padzierniku , s. 32) detaliczna w a, 26.11.2005 iej. Anacz n or e yb cz W w a k et ro (Gaz ni sza o 7,5 proc. e bdzie to , si i al ew zi litycy spod 6 proc. mniej wicej

GO

SI ROZ SPODARKA

PDZA

151

DOBRY INTERES

12

wiczenie 11 Poukadaj w kolejnoci zgodnej z tekstem. Pierwsze zdanie jest zaznaczone cyfr1. mwi Katarzyna Zajdel-Kurowska, gwna ekonomistka Citibanku Handlowego Wzrosa bardziej, ni oczekiwali ekonomici A w pitek GUS ogosi, e sprzeda detaliczna w padzierniku bya wiksza o 7,5 proc. ni rok wczeniej Pienidze s od razu wydawane na konsumpcj By moe to efekt duego wzrostu pac 1Kilka dni temu GUS poda dane o produkcji przemysowej w padzierniku Analitycy spodziewali si, e bdzie to mniej wicej 6 proc. W Polsce jest silna korelacja midzy zarobkami i wydatkami Potem by zaskakujco wysoki wzrost redniej pensji wiczenie 12 Pocz w pary fragmenty tekstu z obu kolumn, np. 1. Pienidze s wydawane D. na konsumpcj. 1. Pienidze s wydawane 2. GUS poda dane 3. Wysoki wzrost 4. Sprzeda detaliczna bya wiksza 5. Produkcja wzrosa bardziej 6. Gwna ekonomistka wiczenie 13 Odpowiedz na pytania: 1. Czy w twoim kraju ludzie duo wydaj na konsumpcj? 2. Czy kiedy masz wicej pienidzy, zaraz je wydajesz, czy raczej oszczdzasz? 3. Na co nie lubisz wydawa pienidzy? A. B. C. D. E. F. ni oczekiwali ekonomici o 7,5 proc. Citibanku Handlowego na konsumpcj o produkcji przemysowej redniej pensji

152

22

61

13

NEGOCJOWANIE CEN

22

61

22 61

Firma Kama produkuje rury miedziane. Pani Monika Antosiak jest handlowcem. Jest bardzo energiczn osob, lubi bra sprawy w swoje rce. Bdzie negocjowa kontrakt na dostaw rur firmie Elbro, nowemu klientowi. Przed negocjacjami dyrektor handlowy Elbro Antoni Zajc zadzwoni do Kamy. Zajc: Nowak: Zajc: Nowak: Jestem zainteresowany kupnem rur od pastwa firmy. Chciabym pozna ceny rur miedzianych. Prosz przesa do nas faksem zapytanie ofertowe. Prosz poda gatunek, rednic, dugo, ilo danego towaru, jakim jestecie pastwo zainteresowani. Hand lowiec skontaktuje si z panem w sprawie omwienia warunkw sprzeday. Jakie s warunki patnoci w pastwa firmie? S dwie moliwoci. Patno to albo przedpata w stu procentach, albo do trzydziestego kadego miesica, jeeli pana firma jest ubezpieczona u naszego ubezpieczyciela.

Po zapoznaniu si z ofert. Zajc: Monika: Zajc: Monika: Zajc: Monika: Zajc: Monika: Zajc: Monika: Zajc: Monika: Zajc: Monika: Zajc: Ceny, jakie pastwo zaproponowalicie s za wysokie, nie mog ich zaakceptowa. Prosz pana, taka jest sytuacja na rynku, nie moemy obniy tych cen. Jakie warunki musz speni, eby dosta lepsze ceny? Jeli zamwi pan wiksz ilo towaru, moemy da upust. Dobre ceny mamy zarezerwowane dla duych klientw. Czy to jest cena z transportem do Biaego, czy bez? Transport do Biaego kosztuje 2000 z, nie jest wliczony w t cen. Ale to strasznie drogo! My gwarantujemy towar pierwszej jakoci po przystpnych cenach. Nie dla wszystkich s to przystpne ceny. Prosz wzi pod uwag fakt, e gwarantujemy rwnie atesty i certyfikaty. Czy moliwa byaby jaka znika? Musielibymy mie pewno, e zamwi pan du ilo towaru. Potrzebuj 1000 rur htl 23 i 1000 htp 34. Myl, e moecie pastwo zaproponowa nam lepsze warunki ze wzgldu na perspektyw dugofalowej wsppracy. No dobrze, w tym specjalnym przypadku moglibymy obniy 10 z za sztuk. Tylko nasz najlepszy klient ma tak cen. Dobrze, w takim razie umowa stoi.

22

61

155

NEGOCJOWANIE CEN

13

SOWNICTWO OGLNE

dany, -a, -e Adj.given dugofalowy, -a, -e Adj.long-term gatunek mtype ilo famount miedziany, -a, -e Adj.copper przystpny, -a, -e Adj.accessible, affordable rura fpipe sztuka f (= pojedynczna rzecz)piece rednica fdiameter ubezpieczony, -a, -e Adj.insured ubezpieczyciel minsurer wliczony, -a, -e Adj.included

SOWNICTWO TEMATYCZNE dostawa fdelivery fiasko nfiasco handlowiec mtrader, salesperson kupno npurchase obnia Imperf. (-am, -asz), obniy Perf. (-ni, -niysz) + Acc.dimisnish, decrease patno fpayment prowadzi Imperf. (-adz, -adzisz) + Acc. (np. prowadzi negocjacje, rozmowy)conduct przedpata fadvance payment towar mcommodity ustala Imperf. (-am, -asz), ustali Perf. (-l, -lisz) + Acc. (np. ustala warunki)establish, set, fix, determine ustpstwo nconcession uzgadnia Imperf. (-am, -asz), uzgodni Perf. (-ni, -nisz) + Acc. (np. uzgadnia warunki)agree on something, arrange warunek m (pl. warunki) (np. warunki kredytu)condition zakoczy Perf. (-cz, -czysz) + Acc.finish znika freduction, cut, discount zrywa Imperf. (-am, -asz), zerwa Perf. (-rw, -rwiesz) (np. zrywa negocjacje)break off WYRAENIA I ZWROTY bra sprawy w swoje rce zapytanie ofertowe ze wzgldu na...

156

22

61

13
ATWO ZAPAMITASZ

NEGOCJOWANIE CEN

atest mseal of approval certyfikat mcertificate finalizowa Imperf. (-zuj, -zujesz), sfinalizowa Perf. (-zuj, -zujesz) + Acc. (np. finalizowa rozmowy)finalize, conclude gwarantowa Imperf. (-tuj, -tujesz), zagwarantowa Perf. (-tuj, -tujesz) + Acc. (np. gwarantowa ubezpieczenie)guarantee negocjacje pl.negotiations negocjacyjny, -a, -e Adj.negotiation negocjator mnegotiator negocjowa Imperf. (-juj, -jujesz), wynegocjowa Perf. (-juj, -jujesz) + Acc. (np. negocjowa warunki umowy)negotiate renegocjowa Imperf. (-cjuj, -cjujesz)renegotiate

WYRAENIA I ZWROTY UYWANE W NEGOCJACJACH I ZWIZANE Z NIMI Gra na czas. I na ustpstwa. Musi pan wzi pod uwag (+ Acc.) koszty transportu. Negocjacje zakoczyy si fiaskiem. Nie jestem kompetentny/a, eby podejmowa takie decyzje. Nie moemy zej poniej kosztw produkcji. Nie moemy zgodzi si na... (+ Acc.) Oczekujemy rabatu. Spodziewamy si rabatu. Stawiacie zbyt twarde warunki. Trudno nam je speni. Strategie i taktyki negocjacyjne. To nasze ostatnie sowo. Umowa stoi. (jzyk potoczny) Upiera si przy swoim. Zgoda, ale tylko pod warunkiem, e... SFORMUOWANIA KATEGORYCZNE Domagamy si zmiany warunkw damy odpowiedzi Chcemy rabatu Chcemy renegocjacji umowy

22

61

MNIEJ KATEGORYCZNE Chcielibymy zmieni warunki Prosimy o odpowied Chcielibymy uzyska rabat Oczekujemy nowej umowy Proponujemy now umow Spodziewamy si lepszych cen Liczymy na rabat

157

NEGOCJOWANIE CEN

13

15 MINUT NA GRAMATYK

1. Konstrukcja jestem zainteresowany/a jest uywana zamiast czasownika interesowa si wkontekcie odpowiedzi na oferty, propozycje. Mwimy: Jestem zainteresowany/a t propozycj, ofert, wspprac. 2. W konstrukcji Jeli..., w kontekcie, jaki prezentujemy w dialogu, uywamy czasu przyszego czasownika dokonanego: Jeli kupi pan..., Jeli zamwi pan..., Jeli zrobi pan...

KONSTRUKCJE 1. Jestem zainteresowany/a... (+ Instr.) kupnem 2. Jeli zamwi pan/pani wiksz ilo towaru, moemy da upust.

4. To jest dobry biznesplan. Moemy go zrealizowa. To jest ciekawa oferta. Wybieramy j. To jest atrakcyjne biuro. Kupimy je. To s twarde warunki. Trudno je speni. 5. Patno do 30. (trzydziestego) kadego miesica. Przed 30. (trzydziestym) Midzy 30. a 34. (trzydziestym a trzydziestym czwartym) Po 30. (trzydziestym)

158

22

3. Dopeniacz lm.: Chcemy renegocjowa warunki dostaw naszych produktw.

61

13
WICZENIA

NEGOCJOWANIE CEN

wiczenie 1 Pocz w pary nastpujce sowa z obu kolumn, np. 1. oferta D. atrakcyjna. 1. oferta 2. warunki 3. sowo 4. koszty 5. propozycja A. ostatnie B. wysokie C. interesujca D. atrakcyjna E. twarde

wiczenie 2 Do sw w kolumnie podaj synonimy z ramki, np. 1. gatunek rodzaj. wliczony w cen, zapytanie ofertowe, przedpata, upust, dugoterminowa, rodzaj, towary 1. gatunek 2. dugofalowa 3. znika 4. produkty 5. pisemne pytanie o cen 6. w cenie 7. naleno pacona z gry . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

wiczenie 3 Pocz zdania z dwch kolumn, np. 1. Stawiacie zbyt twarde warunki D. trudno nam je speni. 1. Stawiacie zbyt twarde warunki 2. Nie moemy zej 3. Nie jestem kompetentny 4. Bd upiera si 5. Nie moemy zgodzi si na 6. To nasze 7. Zgoda, 8. Musi pan wzi pod uwag A. . ale tylko pod warunkiem, e... B. . przy swoim C. . rosnc inflacj D. trudno nam je speni E. . poniej kosztw produkcji F. . eby podejmowa takie decyzje G. tak wysokie ceny H. ostatnie sowo

22

61

159

NEGOCJOWANIE CEN

13

wiczenie 4 Uzupenij tabel.

CZASOWNIK RZECZOWNIK (OSOBA)

dostawa handel ubezpieczenie magazyn import eksport

dostarcza

dostawca

wiczenie 5 Sowa w nawiasie napisz w narzdniku (Instr.), np. Jestem zainteresowana (ten projekt) tym projektem. 1. Jestem zainteresowany (kupno) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pastwa produktw. 2. Jestemy zainteresowani (wsppraca) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . z pastwa firm. 3. Jestem zainteresowana (ta oferta) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Jestemy zainteresowani (ten kontrakt) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wiczenie 6 Sowa w nawiasie napisz w odpowiedniej formie, np. Chcemy (renegocjacja) renegocjacji umowy. 1. damy (zmiana) . . . . . . . . . . . . . . . . warunkw dostaw. 2. Chcemy (upust) . . . . . . . . . . . . . . ze wzgldu na perspektyw dugofalowej wsppracy. 3. Oczekujemy (rabat) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , poniewa zamawiamy du ilo towaru. 4. Spodziewamy si (lepsze warunki) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . , bo jestemy jednym z najwikszych klientw pastwa firmy. wiczenie 7 Zamie kategoryczne sformuowania z nastpujcych zda na mniej kategoryczne, np. Chcemy upustu. Chcielibymy uzyska/dosta upust. 1. damy zmiany warunkw umowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Chcemy rabatu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Domagamy si nowej umowy. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. damy lepszych cen. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

160

22

61

13

NEGOCJOWANIE CEN

wiczenie 8 Dokocz nastpujce zdania, np. Jeli zamwi pan wiksz ilo towaru, moemy zaproponowa rabat. 1. Jeli kupi pan/pani 100 sztuk, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Jeli zapaci pan/pani za koszty transportu, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Jeli zgodzi si pan/pani na nasze warunki, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. wiczenie 9 Wybierz odpowiedni form sowa w nawiasie (Gen.), np. Chcielibymy zmieni warunki (umowa) umowy. 1. Cena (t inwestycj, tej inwestycji, ta inwestycja) jest zbyt wysoka. 2. Nie moemy zgodzi si na zbyt wysokie koszty (ten projekt, tym projektem, tego projektu). 3. Wzrost (inflacji, inflacja, inflacj) jest niebezpieczny. 4. Pocztek (przyszym tygodniu, przyszego tygodnia, przyszy tydzie) bdzie trudny. wiczenie 10 Sowa w nawiasie napisz w dopeniaczu liczby mnogiej (Gen. pl.), np. Produkcja (kosmetyki) kosmetykw cigle ronie. 1. Musimy zmieni warunki (dostawy) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 2. Ceny (wasze produkty) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . s zbyt wysokie. 3. Termin (te spotkania) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . jest ju ustalony. 4. Koniec (negocjacje) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . zawsze jest bardzo trudny. 5. Produkcja (samochody osobowe) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . cigle ronie. 6. Wzrost (koszty) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . produkcji jest nieunikniony. 7. Spenienie (wasze warunki) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . jest niemoliwe. wiczenie 11 Rzeczowniki zastp zaimkami osobowymi w bierniku, np. Moja praca jest bardzo ciekawa. Bardzo j lubi. 1. Wasza oferta jest bardzo atrakcyjna. Zamierzamy . . . . . . . . . . wybra. 2. W tym miesicu mamy bardzo duy zysk. Chcemy . . . . . . . . . . zainwestowa. 3. Podoba nam si to biuro. Planujemy . . . . . . . . . . kupi. 4. Negocjacje z naszym partnerem byy bardzo owocne. Chcemy . . . . . . . . . . kontynuowa. 5. Warunki dostaw s niekorzystne. Musimy . . . . . . . . . . zmieni.

22

61

161

NEGOCJOWANIE CEN

13

wiczenie 12 Przeczytaj nastpujce daty, np. Musz przygotowa raport do (2.03.) drugiego marca. 1.Moja kuzynka przyjeda midzy 4. a 7.06. 2.Musimy przeoy spotkanie na 8.07. 3.Nowe biuro musi by gotowe przed 19.11. 4.Od 14. do 17.05. bdzie konferencja Perspektywy. 5.Rocznica Konstytucji jest 3.05. 6.Negocjacje z dostawc papieru zaczynaj si 11.04. 7.Za wod mineraln pacimy zawsze przed 15. kadego miesica. 8.Urlopy w naszej firmie kocz si przed 30.09. 9. Urodziny mojej ony s 21.07. 10.Tosca w warszawskiej operze bdzie od 25.06. do 28.06. 11.Od 15.10 do 25.10 jest festiwal muzyki barokowej. 12.Chciabym/chciaabym zarezerwowa pokj od 6.07 do 18.07. 13.Patno bdzie realizowana do 10. kadego miesica. wiczenie 13 Napisz o najtrudniejszych negocjacjach, w jakich brae udzia. ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................

WIADOMOCI GOSPODARCZE

z EM goW Polsce , ktrego te Techmex. C i M m E o k j ro ra P o artnerw cz aowana sie p d dy ze sprzed u o b h yc e k rz ta p e e n powiedzi rocz jszych firm wania zbli ie o n m m ra i g g u ro s p b o o do i, prezes y pamici i war umospeh M. Tucc za Jo , j w ra r o la o cz d w dzia y EMC. Razem si do 10 mld r wykonawcz oftbankiem. S to z ek yr d sk i er tn 5) w par ia gwnie 13.12.2006, s. a rozwizan czpospolita, ze R ( -fi o w bd oferow o ank rm sektora b dla duych fi czeniej ji ac ministr . W ad i o eg w so nan

RMACJACH O F N I A N .in. umowami m si ZAROBI y za i zw C b-

162

22

61

13
wiczenie 14 Zaznacz, czy ponisze zdania s prawdziwe (P), czy faszywe (F).

NEGOCJOWANIE CEN

1.EMC uzyska due przychody ze sprzeday pamici i oprogramowania. 2.EMC zawar umow partnersk z bankiem PKO. 3.Razem bd oferowa rozwizania dla rednich firm sektora bankowo-finansowego i administracji. 4.EMC chce zwiza si umowami z firmami Prokom i Techmex. 5.W Polsce bdzie te budowana sie partnerw do obsugi mniejszych firm. wiczenie 15 Parafrazowanie tekstu.

P P P P P

F F F F F

Twj kolega interesuje si firm EMC. Chce kupi jej akcje. Dowiedziae sie z artykuu prasowego o ostatnich decyzjach zarzdu firmy oraz o dalszych planach. Napisz o tym koledze krtk notatk. wiczenie 16 Odpowiedz na pytania: 1. Jakie s plusy i minusy wsplnych projektw biznesowych? 2. Czy lepiej dziaa samemu na nowym rynku, czy wsplnie z lokalnym partnerem?

PIENIDZE NIE LE NA ULICY

22

61

163

22 61

14

WASNA FIRMA

22

61

22 61

Monika Bere przez wiele lat pracowaa jako handlowiec w firmach zrnych bran. Teraz planuje zaoy wasn firm*. Wanie jest wUrzdzie Gminy, bo chce si dowiedzie, jaka jest procedura zakadania firmy. Chciaabym zaoy was n firm. Jaka jest procedura? Urzdniczka: Trzeba zarejestrowa firm w Urzdzie Gminy. Monika: Jak dugo czeka si na rejestracj? Urzdniczka: Rejestracja trwa 2 tygodnie. Monika: Ile kosztuje rejestracja? Urzdniczka: W Warszawie nie ma opaty za rejestracj. Nastpnie powinna pani otrzyma Regon w Urzdzie Statystycznym. Monika: Czy mona to zaatwi od rki, czy take trzeba czeka? Urzdniczka: Tak, Regon otrzymuje si od razu. Monika: Co jeszcze jest konieczne, aby prowadzi dziaalno gospodarcz? Urzdniczka: Naley rwnie zarejestrowa firm w ZUS-ie. No i powiadomi Urzd Skarbowy o rozpoczciu dziaalnoci. Wypeni tam odpowiednie deklaracje. Monika: Rozumiem, e posiadajc te trzy rejestracje (w Urzdzie Gminy, Urzdzie Statystycznym i ZUS-ie), mog rozpocz dziaalno? Urzdniczka: Tak, moe pani.
*Monika zakada firm jednoosobow. Mwimy wtedy: zakada dziaalno gospodarcz. Jeli chcemy zaoy spk, wtedy kroki procedury s podobne z t rnic, e spk rejestruje si w KRS Sdzie Rejestrowym i czeka si okoo 1 miesica.

Monika:

SOWNICTWO OGLNE

dowiadywa si Imperf. (-duj si, -dujesz si), dowiedzie si Perf. (-wiem si, -wiesz si) + Gen.; + od + Gen.; + z + Gen.find out konieczny, -a, -e Adj.necessary naleyone should... nastpnie Adv.next, then otrzymywa Imperf. (-muj, -mujesz), otrzyma Perf. (-am, -asz) + Acc.receive rwniealso waniejust, exactly wypenia Imperf. (-am, -asz), wypeni Perf. (-ni, -nisz) + Acc. (np. wypeni kwestionariusz, ankiet)fill in

22

61

167

WASNA FIRMA

14

SOWNICTWO TEMATYCZNE Cit podatek od dochodw spek i przedsibiorstw (z angielskiego Corporate Income Tax) dzielnica fdistrict gmina fdistrict NIP numer identyfikacji podatkowejtaxpayer identification number opata fcharge, fee Pit deklaracja (zeznanie) o wysokoci dochodu od osb fizycznychtax return podatek m (pl. podatki)tax powiadamia Imperf. (-am, -asz), powiadomi Perf. (-mi, -misz) + Acc.; + o + Loc. (np. powiadomi Urzd Skarbowy o rozpoczciu dziaalnoci)notify powiadomienie nnotification powiat m(local administration in Poland) county regon Rejestr Gospodarki NarodowejPolish national economy register of companies rozpoczcie nbeginning, start rozpoczyna Imperf. (-am, -asz), rozpocz Perf. (-czn, -czniesz) + Acc.start, begin skada Imperf. (-am, -asz), zoy Perf. (-, -ysz) + Acc. (np. skada dokumenty)submit Vat podatek od wartoci dodanej (z angielskiego Value Added Tax) wojewdztwo nvoivodeship zakada Imperf. (-am, -asz), zaoy Perf. (-o, -oysz) + Acc. (np. zaoy spk)establish, start ZUS Zakad Ubezpiecze SpoecznychSocial Insurance Institution WYRAENIA I ZWROTY dziaalno gospodarcza od razu prowadzi dziaalno gospodarcz Urzd Gminy Urzd Skarbowy Urzd Statystyczny wpis do rejestru zaatwi od rki

ATWO ZAPAMITASZ

procedura fprocedure proceduralny, -a, -e Adj.procedural rejestracja fregistration rejestrowa Imperf. (-ruj, -rujesz), zarejestrowa Perf. (-ruj, -rujesz) + Acc. (np. rejestrowa firm w Urzdzie Gminy)register

168

22

61

14
15 MINUT NA GRAMATYK

WASNA FIRMA

1. Trzeba i naley to bezosobowe formy czasownikw, ktrych znaczenie w jzyku angielskim mogoby by oddane jako its necessary to do, we need to i one has to. Stosowane s one z czasownikami w bezokoliczniku: Trzeba dzi zrobi zakupy. Trzeba skoczy ten raport do pitku. Naley zawsze mwi prawd. Naley wypeni ten wniosek.

2. Kolejn form bezosobow w jzyku polskim jest konstrukcja czeka si, na ktr skada si czasownik w trzeciej osobie liczby pojedynczej (czeka) oraz zaimek zwrotny si. A oto przykady uycia tej konstrukcji: Jak mwi si po polsku I would like..? Jak pisze si hamulec? Jak robi si naleniki? Jak otwiera si te drzwi? Jak dugo czeka si na rejestracj firmy?

3. Posiadajc to imiesw przyswkowy wspczesny, ktry w jzyku angielskim jest oddawany przez konstrukcj -ing albo while -ing. Imiesw ten suy do opisywania akcji, ktra ma miejsce w tym samym czasie, co inna akcja oddawana za pomoc osobowej formy czasownika, np. Czytajc gazet, obserwuj ludzi w parku. Akcja moe odbywa si w czasie teraniejszym (jak w zdaniu powyej) lub przeszym albo przyszym: Czytajc gazet, obserwowaem ludzi w parku. Czytajc gazet, bd obserwowa ludzi wparku. Posiadajc te trzy rejestracje, mog rozpocz dziaalno? Tworzy si ten imiesw, dodajc c do formy 3. osoby liczby mnogiej czasownika niedokonanego: (Oni) czytaj czytajc. (Oni) pij pijc. (Oni) jedz jedzc. A oto inne przykady uycia tej konstrukcji: Ania i Ewa, pijc kaw, rozmawiay o filmie. Lubi robi gimnastyk, suchajc gonej muzyki. Monika, majc na gowie cay dom, nie ma czasu na kino i teatr.

22

61

169

WASNA FIRMA

14

KONSTRUKCJE 1. Chciabym/chciaabym zaoy... (+ Acc.) wasn firm 2. Trzeba... (+ Infin.) zarejestrowa firm Naley... (+ Infin.) wypeni deklaracje 3. Jak dugo czeka si na rejestracj? 4. Powinien pan/powinna pani... (+ Infin.) otrzyma regon 5. Co jest konieczne, aby/eby rozpocz dziaalno? 6. Posiadajc te trzy rejestracje, mog rozpocz dziaalno gospodarcz?

CZAS TO PIENIDZ

170

22

61

14
WICZENIA wiczenie 1 Wybierz odpowiedni czasownik spord trzech podanych w nawiasie. Kroki do zaoenia wasnej firmy:

WASNA FIRMA

1. Po pierwsze trzeba (wyrejestrowa, rejestrowa, zarejestrowa) firm w Urzdzie Gminy. 2. Po drugie naley (wytrzyma, otrzyma, potrzyma) regon w Urzdzie Statystycznym. To mona (zaatwi, uatwi, zrobi) od rki. 3. Po trzecie trzeba zarejestrowa firm wZUS-ie, a nastpnie (zawiadomi, uwiadomi, powiadomi) Urzd Skarbowy o rozpoczciu dziaalnoci. Naley tam (wypeni, popeni, speni) odpowiednie deklaracje. 4. Posiadajc te trzy rejestracje, mona (rozpocz, zacz, wypocz) dziaalno gospodarcz. wiczenie 2 Utwrz rzeczownik albo rzeczownik odczasownikowy, np. rejestrowa firm rejestracja firmy. 1. powiadomi urzd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . urzdu 2. rozpocz dziaalno . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dziaalnoci 3. prowadzi dziaalno . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . dziaalnoci wiczenie 3 Czasownik powinien napisz w odpowiedniej formie, np. (Ty) Powiniene i do Urzdu Skarbowego. 1. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. (My) . . . . . . . . . . . . . . . . 4. (Wy) . . . . . . . . . . . . . . . spodarczej. 5. ( Ja) . . . . . . . . . . . . . . . . . pan zaoy wasn firm. pani zarejestrowa firm w Urzdzie Gminy. rozpocz dziaalno gospodarcz. powiadomi Urzd Skarbowy o rozpoczciu dziaalnoci gozaoy spk z moj przyjacik.

wiczenie 4 Utwrz formy dokonane czasownikw, ktre zostay podkrelone w nastpujcych zdaniach, np. Co tydzie pisz raport. W tym tygodniu te musz napisa raport. 1. Zawsze to ja musz dowiadywa si o wszystkie informacje zwizane z podatkiem. Czy tym razem ty moesz. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . o ostatnie zmiany w prawie podatkowym?

22

61

171

WASNA FIRMA

14

2. rednio co dwa lata Monika rozpoczyna now dziaalno gospodarcz. W styczniu tego roku chce. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . kolejn dziaalno. 3. Za kadym razem musi rejestrowa dziaalno w Urzdzie Gminy. Tym razem te musi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . tam dziaalno. 4. Chc systematycznie otrzymywa informacje dotyczce ZUS-u. W tym miesicu te chc je . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 5. Trudno jest uzyskiwa regularne rabaty od dostawcw wody mineralnej. Jednak tym razem Anna chce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . rabat. wiczenie 5 Przekszta nastpujce zdania, uywajc bezosobowej formy czasownika, np. Jak mwisz po polsku...? Jak mwi si po polsku...? 1. Jak piszesz biznesplan? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Ile czasu czekacie na rejestracj firmy? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Ile pacisz za rejestracj firmy? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Czy regon otrzymujesz od rki? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5. Gdzie rejestrujecie firm? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wiczenie 6 Odpowiedz na pytania (dowolnie): 1. Co trzeba kupi? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 2. Na kiedy trzeba napisa raport? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 3. Dlaczego trzeba czyta gazety? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 4. O ktrej godzinie trzeba by jutro w biurze? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. wiczenie 7 Dokocz zdania, uywajc czasownikw: trzeba, naley, musie, np. eby dosta rabat, trzeba zamwi wiksz ilo towaru. 1. eby mwi po polsku, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. eby zaoy wasn firm, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. eby napisa dobry biznesplan, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. eby zosta dyrektorem firmy, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. .. .. .? .? .? .? .?

172

22

61

14

WASNA FIRMA

wiczenie 8 Pocz zdania w pary, np. 1. Ogldajc telewizj C. nie mylaem o swoich problemach. 1. Ogldajc telewizj, 2. Przygotowujc prezentacj, 3. Szukajc parasola, 4. Majc 10 lat, 5. Czytajc ksiki, A. zapomniaam o okularach B. wietnie graam na gitarze C. nie mylaem o swoich problemach D. mylaam o urlopie E. czytaem dane dotyczce firmy

wiczenie 9 Od podanych w nawiasie czasownikw utwrz form imiesowu przyswkowego, np. (mwi) mwic. 1. Byam w dobrym nastroju. (i). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . do domu, mylaam o spotkaniu zprzyjacielem. 2. Miaem dzisiaj pechowy dzie. (robi) . . . . . . . . . . . . . . . zakupy w centrum handlowym, zgubiem portfel. 3. Naprawd odpoczywam, (gra) . . . . . . . . . . . . . . . . . na pianinie. 4. (czyta) . . . . . . . . . . . . . . . . . poezj, Anna zapominaa o caym wiecie. 5. (pisa) . . . . . . . . . . . . . . . . . codziennie dziennik z podry, Micha wiczy styl. wiczenie 10 Napisz, jakie s kroki na drodze do zaoenia wasnej firmy, uywajc sw: trzeba inaley. 1. Najpierw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Nastpnie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Potem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Na koniec . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. .. .. ..

WIADOMOCI GOSPODARCZE

Czy wiesz, e: Rynek nieruchomoci to rynek kupna, sprzeday, wynajmu lokali: mieszka, biur itp. Udziay to inaczej akcje danej firmy. Udziaowiec ten, kto ma udziay firmy.

22

61

173

WASNA FIRMA

14
LSKIE O P W J U E INWEST HISZPANI MOCI NIERUCHO . Grupa o udziaowca

eg a iona wikszociow ria, hiszpask j naley Acc ia re il b t o k m o In d a a, ccion Accion ccio9 proc. Moa do grupy A a, posiada 4 ri ia il b o k spka nalec m sa In n s Cuevas . Tra szawa. Preze stostal Invest ar o W M a u i al p st u o k bdzie st na, polska firma 30 mln z. e , to y ar w cz d a ia ia nazw. ow cja m pod wasn a a a zi d towa nadal iciel przygo cni pozycj sp c o a zm w w i n sk te a p ktHiszp Zaku oci w Polsce i biznesplan, m o tn le ch o ru ci ie i n p u st natomia ki na rynk orajszej o, e w cipodczas wcz wadzi do teg ro a p zi o d d ie a , w m as o p ev ry u alu Invest wej Luis C roty Mostost so b o ra t p la i u cj ci n i y re p gu konfe ria, firm tnie na Inmobilia si piciokro sz k 4 i 0 0 zw 2 prezes Accio d o , s. 3) olskim rynku a, 20.10.2005 1 proc. obecnej na p 8 Rzeczpospolit ( ad n o p i il p ie ku roku. Hiszpan od Moostalu Invest st o M w a zi owego ud a, dotychczas aw sz ar W u al stost

wiczenie 11 Podkrel sowa, ktre pojawiy si w tekcie. ulica naleca wzmocni uruchomili ekonomiczny kupili midzynarodowa biznesplan centrum handlowe obroty dziennikarze specjalny

wiczenie 12 Uzupenij tekst sowami z ramki. (Uwaga! Sw jest wicej ni potrzeba.) budowlanym, podczas, prezes, obecnej, biznesplan, nieruchomoci, owiadczy, naley, zwikszy, wzmocni, dyrektor, ponad, obroty, dziaaa, udziaowca, waciciel, wicej, posiada, struktura, podatek Zakup ten . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pozycj spki na rynku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wPolsce powiedzia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wczorajszej konferencji prasowej Luis Cuevas,

174

22

61

14

WASNA FIRMA

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Acciona Inmobiliaria, firmy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . na polskim rynku od 2004 roku. Hiszpanie kupili . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81 proc. udziaw Mostostalu Invest od Mostostalu Warszawa, dotychczasowego wikszociowego . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. Grupa Acciona, do ktrej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Acciona Inmobiliaria, . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49 proc. Mostostalu Warszawa. Prezes Cuevas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ., e polska firma bdzie nadal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pod wasn nazw. Hiszpaski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . przygotowa natomiast picioletni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ., ktry ma doprowadzi do tego, e w cigu piciu lat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Mostostalu Invest zwiksz si piciokrotnie. wiczenie 13 Odpowiedz na pytania: 1. W jakie brane najczciej inwestuj firmy z twojego kraju? 2. Jak sdzisz, ktre brane bd si najszybciej rozwija i dlaczego?

22

61

175

22 61

15

PODSUMOWANIE ROKU

22

61

22 61

Eviva jest firm komputerow. Dziaa na polskim rynku ju 5lat, zatrudnia dwustu (200) pracownikw, jej roczne obroty wynosz 80 mln z. Ma znaczcy udzia wrynku. Wanie odbywa si zebranie, na ktrym dyrektor generalny Justyna Dbrowska podsumowu je ubiegy rok. Moi drodzy! W styczniu tego roku mwilimy, e przystpujemy do kontrataku. Zobaczmy, jak nam si to udao. Mog powiedzie, e odnielimy sukces. Zwikszylimy sprzeda o 12 proc. Nasz zysk netto wzrs o 5 mln zotych. Nie tylko zrealizowalimy budet, ale nawet uzyskalimy wiksze przychody ni zakadalimy w budecie. Wymieni kolejne sukcesy naszej firmy. Otworzylimy nowy oddzia w Poznaniu. Zwikszylimy zatrudnienie, przeprowadzilimy szkolenia, dziki ktrym nasz zesp sta si bardziej konkurencyjny. Nasz udzia wrynku wzrs do 8 proc. To nie jest mao. A udao nam si osign takie wyniki dziki zaangaowaniu caego zespou. Chciaabym podzikowa Wam wszystkim, bo wszyscy macie swj udzia w sukcesie firmy. SOWNICTWO OGLNE dziki + Dat.thanks to konkurencyjny, -a, -e Adj.competitive odbywa si Imperf. (3. os. odbywa si), odby si Perf. (3. os. odbdzie si) (np. Wanie odbywa si zebranie)take place otwiera Imperf. (-am, -asz), otworzy Perf. (-worz, -worzysz) + Acc.open zaangaowanie ninvolvement znaczcy, -a, -e Adj.meaningful, significant

SOWNICTWO TEMATYCZNE

obroty pl.turnover odnosi Imperf. (-nosz, -nosisz), odnie Perf. (-nios, -niesiesz) + Acc. (np. odnie sukces)have success, be successful

22

61

179

PODSUMOWANIE ROKU

15

odnotowywa Imperf. (-owuj, -owujesz), odnotowa Perf. (-tuj, -tujesz) + Acc. (np. Odnotowalimy picioprocentowy wzrost sprzeday)note osiga Imperf. (-am, -asz), osign Perf. (-n, -niesz) + Acc. (np. osign dobre wyniki)achieve podsumowywa Imperf. (-owuj, -owujesz), podsumowa Perf. (-muj, -mujesz) + Acc.sum up, recapitulate przekracza Imperf. (-am, -asz), przekroczy Perf. (-cz, -czysz) + Acc. (np. Przekroczylimy zaoenia budetowe)exceed przeprowadza Imperf. (-am, -asz), przeprowadzi Perf. (-adz, -adzisz) + Acc. (np. przeprowadzi szkolenie)conduct, run przychody pl.income szkolenie ntraining (course) udawa si Imperf. (udaj si, udajesz si), uda si Perf. (udam si, udasz si) (np. Udao nam si zmniejszy koszty)manage, succeed in something wymienia Imperf. (-am, -asz), wymieni Perf. (-eni, -enisz) + Acc.list, mention zakada Imperf. (-am, -asz), zaoy Perf. (-o, -oysz) + Acc. (np. Zysk by wyszy ni zakadalimy w budecie)assume, budget for zatrudnienie nemployment zebranie nmeeting zesp mteam

ZWROTY

odnie sukces odnotowa wzrost osign dobre wyniki, zyski, obroty osign obroty rzdu 4 mln zotych przekroczy zaoenia budetowe przeprowadzi szkolenia, fuzj przystpowa do kontrataku uzyska/otrzyma kredyt na dogodnych warunkach wygospodarowa dodatkowe rodki wypracowa zysk wzmocni pozycj na rynku zdoby pienidze na inwestycje zmodernizowa firm zrealizowa plan/program zwikszy udzia w rynku

180

22

61

15
ATWO ZAPAMITASZ

PODSUMOWANIE ROKU

modernizacja fmodernization modernizacyjny, -a, -e Adj.modernization modernizowa Imperf. (-zuj, -zujesz), zmodernizowa Perf. (-zuj, -zujesz) + Acc. (np. modernizowa firm)modernize realizowa Imperf. (-zuj, -zujesz), zrealizowa Perf. (-zuj, -zujesz) + Acc. (np. realizowa plany, budet)carry out

15 MINUT NA GRAMATYK

1. Czasownik uda si jest uywany w specyficznej konstrukcji. Kiedy chcemy powiedzie, e: I succeded to built a house, uywamy w jzyku polskim konstrukcji: Udao mi si zbudowa dom, w krej podmiot wyraony jest w celowniku (mi). Przypomnijmy formy celownika zaimkw osobowych: ZAIMKI OSOBOWE

ja mi/mnie ja mi/mnie ty ci/tobie ty ci/tobie on mu/jemu on mu/jemu ona ona jej jej ono mu/jemu ono mu/jemu

my nam wymy nam wam wy wam oni im im oneoni im one im

Formy mnie, tobie, jemu to formy akcentowane, ktrych uywa si w pozycjach akcentowanych w zdaniu, np. na pocztku zdania: Udao mu si znale dobr prac. Komu? Jemu? Jemu co si w yciu udao? KONSTRUKCJE 1. Uda si... (+ Dat.) Udao mi si porozmawia z Adamem. Udao nam si zwikszy produkcj. 2. Panie i Panowie! Szanowni Pastwo! Drogie koleanki i koledzy! Moi drodzy! 3. Nie tylko..., ale... 4. Przeprowadzilimy szkolenia, dziki (+ Dat.) ktrym nasz zesp... To jest firma, z (+ Instr.) ktr chcemy robi interesy.

22

61

181

PODSUMOWANIE ROKU

15

WICZENIA

wiczenie 1 Dobierz synonimy. Pocz sowa z kolumny ze sowami z ramki, np. 1. duy znaczcy. zesp, zebranie, kolejny, odbywa si, znaczcy, wanie 1. duy 2. w tym momencie 3. ma miejsce 4. nastpny 5. np. pracownicy dziau 6. spotkanie pracownikw . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

wiczenie 2 Z jakim rzeczownikiem cz si podane poniej czasowniki? Np. wypracowa produkty zysk budet 1. odnie 2. uzyska 3. zrealizowa 4. przeprowadzi 5. odbywa si sukces prac budet konkurencj przychody oddzia dochody kontratak budet zesp obroty szkolenie zebranie zysk udzia

182

22

61

15
wiczenie 3 U zdania z powyszymi zwrotami.

PODSUMOWANIE ROKU

........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ ........................................................................ wiczenie 4 Wybierz jeden czasownik spord trzech podanych w nawiasie, np. Musz przyzna, e (ponielimy, odnielimy, wynielimy) sukces. Udao nam si (pozyska, wyzyska, uzyska) przychody o 5 proc. wysze ni (przekadalimy, wkadalimy, zakadalimy) w budecie. (przeprowadzilimy, wyprowadzilimy, poprowadzilimy) bardzo skuteczne szkolenia dla pracownikw. Nasz (oddzia, udzia, przedzia) w rynku wzrs do 10 proc. wiczenie 5 Zaimki osobowe napisz w celowniku, np. Udao (my) nam si zwikszy zatrudnienie. 1. Udao (ja). . . . . . . . . si kupi dobry komputer. 2. Czy udao (ty). . . . . . . . si skontaktowa z pani prezes? 3. Udao (my) . . . . . . . . si osign wietne wyniki. 4. Nie jestem pewna, czy udao (oni). . . . . . . . . si wyprodukowa nowy model samochodu. 5. Czy udao (wy) . . . . . . . . si napisa dobry biznesplan? 6. Udao (on). . . . . . . . . si zdoby pienidze na now inwestycj. 7. Udao (ona). . . . . . . . si skoczy raport w terminie. wiczenie 6 Z podanych sw u zdania, np. nie, uzyska, mi, si, niestety, rabatu, udao: Niestety, nie udao mi si uzyska rabatu. 1. czy, skoczy, Adamowi, raport, czas, na, si, udao? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ? 2. mi, skontaktowa, prezesem, udao, nie, si, z, Kozowskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 3. wiem, czy, mu, si, udao, plany, zrealizowa, nie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. 4. Waldkowi, znale, si, w, udao, miesicu, prac, dobr, tym . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ..

22

61

183

PODSUMOWANIE ROKU

15

wiczenie 7 Czasownik osign napisz w odpowiedniej formie w czasie przeszym, np. Monika osigna dobre wyniki. 1. Adam. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w yciu wiele. Zosta profesorem chemii. 2. ( Ja). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wszystko tylko dziki wasnej pracy. 3. Co (ty). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . w cigu tych dziesiciu lat? 4. Elbieta. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . bardzo dobry rezultat w pywaniu. 5. (My). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wietne wyniki. 6. Jakie wyniki (wy). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .? wiczenie 8 Zaimek wzgldny ktry napisz w odpowiedniej formie, np. Firma, z ktr negocjujemy kontrakt, nazywa si Arka. 1. Piotr to jest czowiek, dla. . . . . . . . . . . najwaniejsza jest rodzina. 2. Anna to moja szefowa, dziki . . . . . . . . . zostaam asystentk. 3. Mj chopak to przyjaciel, na. . . . . . . . . . zawsze mog liczy. 4. Moja mama to osoba, z . . . . . . . . . . zawsze mog porozmawia. 5. Nasz znajomy, z. . . . . . . . . . spotkaem si ostatnio, zaoy wasn firm.

1. Nie tylko zrealizowalimy budet, ale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2. Nie tylko zaoszczdzilimy pienidze, ale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3. Nie tylko zwikszylimy sprzeda, ale. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4. Nie tylko uzyskalimy korzystny kredyt w banku, ale . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

22

wiczenie 9 Dokocz zdania:

61

.. .. .. ..

wiczenie 10 Do poniszego tekstu wpisz czasowniki z ramki. Zastosuj je w czasie przeszym wpierwszej osobie liczby mnogiej, np. zmniejszylimy koszty. zwikszy, zrealizowa, zakada, przeprowadzi, odnie, zdoby, odnotowa W zeszym roku udao nam si osign wiele: (1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . budet, tak jak (2) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .. (3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . sprzeda o 10%, (4) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . wzrost zysku o 1/5. (5) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . szkolenia dla handlowcw, (6) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . pienidze na nowe inwestycje. Mog powiedzie, e (7) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . sukces.

184

15
WIADOMOCI GOSPODARCZE

PODSUMOWANIE ROKU

Czy wiesz, e: Surowce to ropa, gaz, wgiel, take metale mied i aluminium. Zarobi na czysto x z to mie zysk w wysokoci x z.

wiczenie 11 Poukadaj w kolejnoci zgodnej z tekstem. Pierwsze zdanie jest zaznaczone cyfr 1. moe zaliczy zeszy rok do tustych. Zwikszya sprzeda o 23 proc. Ju po pierwszym proczu zeszego roku wida byo, 1Tele-Fonika Kable i wzrostem cen podstawowych surowcw, Wzrost przychodw by spowodowany wikszym wolumenem sprzeday Zarwno sprzeda, i zarobia na czysto prawie 105 mln z. gwnie miedzi i aluminium e popyt na kable zaczyna gwatownie rosn. powiedzia nam rzecznik Tele-Foniki Kable Jerzy Jurczyski. jak i zyskowno Tele-Foniki przekroczyy zaoenia budetowe. naleca do przedsibiorcy Bogusawa Cupiaa Zanim przejdziesz do nastpnych wicze, zakryj tekst.

22

yy zao iki przekrocz n o hodw by d a c Wzrost przyc le nale ab ) K (... a e. ik w n o to lumenem ele-F wikszym wo usawa Cupia y g o an B w y o rc d o io w b o sp dstawoprzedsi ostem cen po k do tustych. zr ro w y i sz y ze a ed y i alusprz a moe zalicz roc. izarownie miedzi g p , 3 w 2 c o w a ro ed su rz wych am rzecznik . Zwikszya sp powiedzia n ie 105 mln z w m ra p iu in to m ys cz eJurczyski. bia na proczu zesz i Kable Jerzy ik ym n o sz F rw eie el p T o (...) Ju p na kable 3.2005, s. 26) byo, e popyt a yborcza, 31.0 id W w a u et o k n az ro w G ( o g . Zar townie rosn zaczyna gwa Tele-Fo o skown zy i k ja , a sprzed

PO KA

EST YCJI W N I O D O enia budeBLU PROST

61

185

PODSUMOWANIE ROKU

15

wiczenie 12 Zaznacz, czy ponisze zdania s prawdziwe (P), czy faszywe (F). 1. W zeszym roku Tele-Fonika Kable wypracowaa niewielkie zyski. 2. Popyt na kable ronie. 3. Sprzeda bya wiksza ni zakadano w budecie. 4. Ceny surowcw s nisze ni w ubiegych latach. wiczenie 13 Wybierz odpowied a, b lub c zgodnie z tekstem. 1. Tele-Fonika Kable a. zwikszya sprzeda dwukrotnie b. zmniejszya sprzeda c. zwikszya sprzeda o 23 proc. 2. Zysk wynosi a. 115 mln z b. 105 mln z c. 150 mln z 3. Popyt na kable a. rs gwatownie b. rs powoli c. rs systematycznie P P P P F F F F

4. Zyski, jakie osigna firma a. byy takie, jak zakadano w budecie b. przekroczyy zaoenia budetowe c. dwukrotnie przekroczyy zaoenia budetowe 5. Przychody firmy wzrosy, bo a. ceny podstawowych towarw wzrosy b. ceny surowcw energetycznych wzrosy c. ceny miedzi i aluminium wzrosy wiczenie 14 Odpowiedz na pytania: Jakie wyniki osigna twoja firma w zeszym roku? Czy zrealizowalicie budet? Czy przekroczylicie zaoenia budetowe? Czy jestecie zadowoleni z osignitych wynikw?

186

22

61

CZAS WOLNY

biegarun chodzi do siowni Imperf. (-dz, -dzisz)go to the gym chodzi na aerobikdo aerobics chodzi po grach)walk in the mountains wiczy jog Imperf. (-cz, -czysz)practise yoga wiczy karatepractise karate gra w bryda Imperf. (-am, -asz)play bridge gra w golfaplay golf gra w hokejaplay hockey gra w kartyplay cards gra w koszykwkplay basketball gra w pik (non)play football, play soccer gra w pokeraplay poker gra w ruletkplay roulette gra w siatkwkplay volleyball gra w tenisaplay tennis jedzi konno Imperf. (-d, jedzisz)ride on horseback jedzi na ywachskate jedzi na nartachski jedzi na rolkachrollerblade lata na paralotni Imperf. (-am, -asz)go paragliding lata szybowcemgo gliding owi ryby Imperf. (owi, owisz)go fishing pywa Imperf. (-am, -asz)swim pywa kajakiemgo canoeing pywa dksail in a boat polowa Imperf. (-luj, -lujesz)go hunting spacerowa Imperf. (-ruj, -rujesz)go for a walk taczy (flamenco, sals) Imperf. (-cz, -czysz)dance, go dancing uprawia sport Imperf. (-am, -asz)do/practise sports zbiera grzyby Imperf. (-am, -asz)pick mushrooms eglowa Imperf. (-luj, -lujesz)go sailing

22

61

187

SPORTY, KTRYCH NAZWY UYWANE S W JZYKU ANGIELSKIM, GDY NIE MAJ POLSKIEGO ODPOWIEDNIKA jedzi quadem jazda samochodem terenowymquading kanioningcanyoning snowboard jedzi na snowboardziego snowboarding windsurfing pywa na windsurfingugo windsurfing SPORTY EKSTREMALNE kolarstwo grskiemountain-biking nurkowanie nurkowa Imperf. (-uj, -ujesz)scuba-diving paralotniarstwoparagliding spadochroniarstwo skaka ze spadochronem Imperf. (skacz, skaczesz)parachuting wspinaczka skakowarock climbing wspinaczka wysokogrskamountain climbing

88

22

61

GIEDA
akcja f (pl. akcje)shares kurs akcjishare price rynek akcjistock market aktywa pl.assets bessa fstock market fall cena fprice cena emisyjnathe rate of issue dyskonto od ceny emisyjnejdiscount off the rate of issue debiut mdebut gieda fstock exchange wej na giedgo on the stock exchange gracz mtrader drobny graczsmall trader gracz instytucjonalnyinstitutional trader

indeks m, indeks giedowystock exchange index zyska 5 proc.the index increased by 5 per cent sign 10 tys. punktwthe index broke 10,000 points skoczy w grthe index soared obniy si na starciethe index fell from the start wyszed na plusthe index recovered kapitalizacja fcapitalization kapitalizacja spek sigaa 292 mld zstock exchange capitalization has reached 292 billion zlotys kapita mcapital kapita zagranicznyforeign capital kapita portfelowyportfolio capital ulokowa kapitainvest capital koniunktura feconomic situation, the economy makler mbroker notowania pl.stock exchange quotations na rynku pierwotnymon the primary market na rynku wtrnymon the secondary market obroty pl.turnover obroty obligacjami skarbowymibond market sales

22

hossa fbull market

61

189

oferta foffer oferta publicznapublic offer parkiet m (Loc. na parkiecie)trading floor wchodzi na parkietgo on the stock exchange wprowadzi firm na parkietlist a company on the stock exchange prospekt m (pl. prospekty)prospectus prospekty emisyjneprospectuses przebicie nprofit przebitka fkilling, additional profit przecena fprice reduction przecena na rynku obligacjiprice reduction on the bond market rekomendacja frecommendation rekomendacja na dzisiaj brzmi: sprzedaj zotegorecommendation for today is: sell the Polish zloty rekord mrecord ustanowi rekord (WIG 20 ustanowi rekord)establish a record pobi rekordbreak a record poprawi rekordimprove a record rynek mmarket rynek pieninyfinancial market rynek walutowyforeign currency market rynek obligacjibond market rynek pierwotnyprimary market rynek wtrnysecondary market sesja ftrading session otwarcie sesjistart a trading session inauguracyjna sesjainaugural trading session spka f (pl. spki)company pynne spkiliquid companies walory pl.securities zwyka notowa walorwa rise in the price of securities kurs walorw firmy ABC wzrsthe price of the ABC company securities has risen wskanik m, gwny wskanikindicator, main indicator zamwienie n (pl. zamwienia)order, order form zlecenia n (pl. zlecenia)order, directive giedowe zleceniastock exchange orders skada zleceniaplace orders

190

22

61

TABLICE GRAMATYCZNE

TABLICE

22

61

22 61

RZECZOWNIK I PRZYMIOTNIK LICZBA POJEDYNCZA PRZYPADKI

RODZAJ

PRZYPADEK MIANOWNIK dobry film dobra opera dobre kino

FUNKCJE, KONSTRUKCJE To jest hotel. To nie jest hotel. Hotel jest bardzo dobry. Nazywam si Anna Kubiak. Mam na imi Anna. Nie znam... Duo, mao, troch, p Dom mojego brata Czasowniki: szuka, uczy si, sucha, uywa, yczy, potrzebowa

PRZYIMKI

M. . N.

M. . N.

DOPENIACZ dobrego filmu dobrego brata dobrej opery dobrej sali dobrego kina

koo, obok naprzeciwko dla z do od do

M. . N. M. . N.

BIERNIK dobry film dobrego brata dobr oper dobre kino NARZDNIK dobrym aktorem moim bratem dobr aktork dobrym dzieckiem

22

M. . N.

CELOWNIK mojemu bratu/dziadkowi Dopenienie dalsze w zdaniu: mojej siostrze/babci Daj kwiaty onie. mojemu dziecku Mam... Znam... Lubi...

61

na (id na koncert, czekam na Ol)

Pisz dugopisem. Jad samochodem. Adam jest aktorem. Miejsce: Gdzie jest, znajduje si X? Czasowniki: rozmawia, mwi, dyskutowa, myle + o

z (kawa z mlekiem) za, przed, midzy, pod, nad

M. . N.

MIEJSCOWNIK dobrym koncercie/banku dobrej operze/kuchni dobrym piwie/dziecku WOACZ Piotrze/Marku Magdo/Kasiu dziecko

o, po, na, w, przy

M. . N.

193

RZECZOWNIK I PRZYMIOTNIK LICZBA MNOGA PRZYPADKI

PRZYPADEK MIANOWNIK (NOMINATIVE) dobrzy dyrektorzy dobre samochody dobre asystentki dobre biura DOPENIACZ (GENETIVE) dobrych dyrektorw, koni, koszy dobrych asystentek, mioci, nocy dobrych biur CELOWNIK (DATIVE) dobrym dyrektorom, samochodom, koniom dobrym asystentkom dobrym biurom BIERNIK (ACCUSATIVE) dobrych dyrektorw = Gen. dobre samochody = Nom. dobre asystentki = Nom. dobre biura = Nom.

RODZAJ M. . N. M. . N. M. . N. M. . N.

NARZDNIK (INSTRUMENTAL) z dobrymi dyrektorami, asystentkami, biurami MIEJSCOWNIK (LOCATIVE) o dobrych dyrektorach, asystentkach, biurach

ZAIMKI DZIERAWCZE MIANOWNIK

Liczba pojedyncza ja ty on ona ono my wy oni one mj, moja, moje twj, twoja, twoje/pana/pani jego jej jego nasz, nasza, nasze wasz, wasza, wasze/pastwa ich rodzaj mskoosobowy moi twoi jego jej jego nasi wasi ich Liczba mnoga rodzaj niemskoosobowy

22

61
moje twoje jego jej jego nasze wasze ich

194

ZAIMKI OSOBOWE PRZYPADKI

MIANOWNIK

DOPENIACZ

CELOWNIK

BIERNIK

NARZDNIK

MIEJSCOWNIK

Liczba pojedyncza

ja ty on ona ono my wy oni one

mnie ci/ciebie go/niego jej/niej go/niego nas was ich/nich ich/nich

mi/mnie ci/tobie mu jej mu nam wam im im

mnie ci/ciebie go/niego j/ni j/ni nas was ich/nich je/nie

ze mn z tob z nim z ni z nim z nami z wami z nimi z nimi

o mnie o tobie o nim o niej o nim o nas o was o nich o nich

Liczba mnoga

I 1. ja 2. ty 3. on ona ono 1. my 2. wy 3. oni one - -esz -e -emy -ecie - pracowa pisa produkowa - -isz/ysz -i/y

22
II

KONIUGACJE CZASOWNIKW
III (a) -m (a) -sz (a) (a) -my (a) -cie (a) -j czyta gra oglda (e) -m (e) -sz (e) (e) -my (e) -cie (e) -dz -j rozumie wiedzie je IV

-imy/ymy -icie/ycie - robi uczy si mwi

61

195

LICZEBNIKI
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 30 40 50 60 70 80 90 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000 2000 3000 4000 5000 1000000 GWNE jeden dwa trzy cztery pi sze siedem osiem dziewi dziesi jedenacie dwanacie trzynacie czternacie pitnacie szesnacie siedemnacie osiemnacie dziewitnacie dwadziecia dwadziecia jeden trzydzieci czterdzieci pidziesit szedziesit siedemdziesit osiemdziesit dziewidziesit sto dwiecie trzysta czterysta piset szeset siedemset osiemset dziewiset tysic dwa tysice trzy tysice cztery tysice pi tysicy milion PORZDKOWE pierwszy, pierwsza, pierwsze drugi, druga, drugie trzeci, trzecia, trzecie czwarty, -a, -e pity, -a, -e szsty, -a, -e sidmy, -a, -e smy, -a, -e dziewity, -a, -e dziesity, -a, -e jedenasty, -a, -e dwunasty, -a, -e trzynasty, -a, -e czternasty, -a, -e pitnasty, -a, -e szesnasty, -a, -e siedemnasty, -a, -e osiemnasty, -a, -e dziewitnasty, -a, -e dwudziesty, -a, -e dwudziesty pierwszy trzydziesty, -a, -e czterdziesty, -a, -e pidziesity, -a, -e szedziesity, -a, -e siedemdziesity, -a, -e osiemdziesity, -a, -e dziewidziesity, -a, -e setny, -a,- e dwusetny, -a, -e trzechsetny, -a, -e czterechsetny, -a, -e pisetny, -a, -e szesetny, -a, -e siedemsetny, -a, -e osiemsetny, -a, -e dziewisetny, -a, -e tysiczny, -a, -e dwutysiczny, -a, -e trzytysiczny, -a, -e czterotysiczny, -a, -e piciotysiczny, -a, -e milionowy, -a, -e

196

22

61

FORMY MSKOOSOBOWE 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 jeden dwaj, dwch trzej, trzech czterej, czterech piciu szeciu siedmiu omiu dziewiciu dziesiciu jedenastu dwunastu trzynastu czternastu pitnastu szesnastu siedemnastu osiemnastu dziewitnastu 20 30 40 50 60 70 80 90 100 dwudziestu trzydziestu czterdziestu pidziesiciu szedziesiciu siedemdziesiciu osiemdziesiciu dziewidziesiciu stu

22

BIERNIK DOPENIACZ 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 jednego dwch trzech czterech piciu szeciu siedmiu omiu dziewiciu dziesiciu jedenastu dwunastu trzynastu czternastu pitnastu szesnastu siedemnastu osiemnastu dziewitnastu

61
20 30 40 50 60 70 80 90 100 dwudziestu trzydziestu czterdziestu pidziesiciu szedziesiciu siedemdziesiciu osiemdziesiciu dziewidziesiciu stu

19

22 61

KLUCZ DO WICZE
LEKCJA 1 wiczenie 1 1. nauka, 2. zawd, 3. okres, 4. osoba, 5. rodzina, 6. stopie, 7. czas, 8. rd, 9. wyksztacenie, 10. praca wiczenie 2 1. obecnie, 2. przedtem, 3. nazwisko, 4. osobisty wiczenie 3 1. pracodawca, 2. pracownik, 3. pracowity, 4. wyksztacony wiczenie 4 1E, 2C, 3D, 4B, 5A wiczenie 5 1. Moja matka ma na imi... Mj ojciec ma na imi... 2. Urodziem si/am si... 3. Mam polskie/... obywatelstwo 4. Mieszkam w Warszawie/... 5. Jestem architektem/...

wiczenie 6 1. lata, 2. lat, 3. lata, 4. lat, 5. lat, lat, 6. rok

wiczenie 7 1. tygodnie, 2. miesicy, 3. miesice, 4. tygodni, 5. dni wiczenie 8 Polk, lat, prac, midzynarodowej firmie, tygodnie, stanowisku, firmie, prac, nowym prezesem, pracy wiczenie 9 1. Moi koledzy lubi gra w tenisa. 2. Czy twoi studenci s pracowici? 3. Nasi aktorzy s bardzo utalentowani. 4. Czy wasi nauczyciele s sympatyczni? wiczenie 10 1. Jak pan/pani si nazywa? a. b. Jakie s imiona pana/pani rodzicw? c. Jakie jest nazwisko rodowe pana/pani matki? 2. Gdzie i kiedy pan si urodzi/pani si urodzia? 3. Jakie pan/pani ma obywatelstwo? 4. Jaki jest pana/pani numer ewidencyjny (PESEL)? 5. Jaki jest pana/pani NIP? 6. Gdzie pan/pani mieszka na stae?

22

61

199

 Jaki jest pana/pani adres korespondencyjny? Jaki jest pana/pani numer telefonu? 7.Jakie pan/pani ma wyksztacenie? 8.Gdzie pan pracowa/pani pracowaa? Kiedy i na jakim stanowisku? wiczenie 11 wydano, zamierza, ubrania, w centrach handlowych wiczenie 12 1F, 2F, 3P, 4P, 5F wiczenie 13 1b, 2c, 3b, 4c,

LEKCJA 2 wiczenie 2 1. wsplnik, 2. zagraniczna, 3. firma, 4. zakad produkcyjny, 5. krajowy wiczenie 3 fabryka: zakad produkcyjny, zakady odzieowe firma: transportowa, przedsibiorstwo, spka z o.o. usugi: zakad usugowy, handel wiczenie 4 eksportowa, eksporter importowa, importer inwestowa, inwestor produkowa, producent specjalizowa si, specjalista

wiczenie 5 1. zagraniczna, 2. firma komputerowa, 3. zakad, 4. agencja reklamowa wiczenie 6 1. Firma Kobo zajmuje si reklam i marketingiem. 2. Firma Kort zajmuje si dystrybucj papieru. 3. Firma Atom zajmuje si transportem i spedycj. 4. Firma Opoka zajmuje si doradztwem personalnym. wiczenie 7 1. omiu, 2. czterdziestu, 3. stu dwudziestu, 4. pidziesit pi, 5. pitnastu, 6. czterech wiczenie 8 1. Firma Job zajmuje si doradztwem personalnym, ma 6 oddziaw, zatrudnia pidziesiciu pracownikw. Jej obroty wynosz 250 tys. zotych miesicznie. 2. Firma Elba zajmuje si transportem i spedycj, ma dziesi samochodw, zatrudnia dwudziestu pracownikw. Jej tygodniowe obroty wynosz 100 tys. zotych.

200

22

61

wiczenie 9 1. handlem, oddziaw, caej Polsce, pracownikw 2. agencji reklamowej, wsplnika, marketingiem, finansami, polskim rynku, reklamie telewizyjnej 3. bluzki, swetry, kurtki, swoje towary, krajw, towary wiczenie 10 1b, 2c, 3a, 4c, 5b, 6b, 7b wiczenie 11 1. Co Artur robi po szkole?/Ile lat pomaga matce prowadzi sklep? 2. Co robi potem?/Ile lat by takswkarzem? 3. W ktrym roku zaoy wasn firm transportow? 4. Czym zajmuje si firma Inter Taxi? 5. Z jakimi firmami/przedsibiorstwami wsppracuje Inter Taxi? 6. Ile samochodw ma Inter Taxi? 7. Ile wynosz rednie miesiczne obroty? 8. W ktrym roku Artur zaoy firm Mebrolux? 9. Jakie meble sprzedaje firma?/Kim s klienci Mebroluksu? 10. Ile lat ma Artur Keczek? 11. Czy jest onaty?

LEKCJA 3 wiczenie 1 1H, 2J, 3F, 4I, 5A, 6B, 7D, 8C, 9E, 10G

wiczenie 2 1. wychodzi, 2. pamita, 3. wysiada, 4. nie cierpie, 5. zaczyna wiczenie 3 1. napity, 2. odwoa, 3. poniewa, 4. przeoy, 5. prezesem, 6. wsppracownikami, 7. pilny wiczenie 4 1. Dzie zaczynam od kawy. 2. Od czego zaczynamy? 3. Zaczynam od raportu za zeszy tydzie. 4. Musisz zacz od pocztku. wiczenie 5 1. przysz rod, 2. przyszy pitek, 3. przysz sobot, 4. przyszy wtorek wiczenie 6 1. przyszed, 2. przeoy, 3. odwoa, 4. zaatwi wiczenie 7 dziewit dwadziecia, dziesit, dwunastej trzydzieci, trzynast a trzynast trzydzieci, pitnastej, szesnastej, sm

22

61

201

wiczenie 8 1. Adam ma spotkanie z panem Antoniakiem. 2. Czsto rozmawiam z pani Jaworsk. 3. Magda lubi pracowa z pani Nowak. 4. Lubi mie lekcje z panem Nowickim. wiczenie 9 1. Moniko, 2. Marku, 3. Piotrze, 4. Aniu, 5. Adamie, 6. Basiu, 7. prezesie, 8. dyrektorze, 9. prezes wiczenie 11 1F, 2F, 3P wiczenie 12 1c, 2a, 3a, 4c

LEKCJA 4 wiczenie 1 1. ksigowy, ksiegowa 2. dyrektor finansowy 3. dyrektor personalny

wiczenie 2 1. administracja, 2. analiza, 3. finanse, 4. kadry, 5. magazyn wiczenie 3 1. ksigowoci, marketingu, administracji; 2. dziau personalnego, dziau finansowego; 3. zarzdu, rady nadzorczej; 4. dokumentacji; 5. sprzeday wiczenie 4 w, na, w, za, od, o wiczenie 5 osoby, osb, osb, osoby wiczenie 6 1. duej firmie, dziale marketingu; 2. ksiegowoci; 3. zarzdzie; 4. radzie nadzorczej wiczenie 7 1. inynierem, dziale, firmie budowlanej, budowy, odpowiedzialn prac, zespoem 2. prezesem, du, midzynarodow firm, strategi firmy, polityk personaln, wyniki finansowe wiczenie 8 1. Dyrektorem marketingu jest Adam Nosal. 2. Dyrektorem ksigowoci jest Tomasz Pietrzak. 3. Dyrektorem administracji jest Anna Radwan. 4. Dyrektorem magazynu jest Piotr Niecko. 5. Dyrektorem personalnym jest Ewa Mka.

202

22

61

wiczenie 9 a) 1C; 2B; 3D; 4A b) 1. polityk kadrow, 2. prowadzeniem dokumentacji transakcji finansowych, 3. strategi sprzeday wiczenie 10 1. strategi firmy, polityk personaln, za PR, za kontrol wewntrzn 2. strategi sprzeday 3. prowadzenie dokumentacji transakcji finansowych i ksigowo 4. polityk kadrow 5. utrzymywanie dobrych relacji midzy firm a mediami wiczenie 13 1D, 2A, 3B, 4C

LEKCJA 5 wiczenie 1 1F, 2H, 3D, 4E, 5G, 6B, 7C, 8A wiczenie 2 1) 1. wpaci, 2. poda, 3. wpaca 2) 4. przela, 5. wczyta, 6. przela 3) 7. wypaci, 8. wczyta

wiczenie 3 1. zaoy, 2. zaatwi, 3. uzyska, 4. wypeni, 5. udzieli wiczenie 4 1.chciaby/chciaaby,2.chciaby,3.chciabym/chciaabym,4.chciaaby, 5.chcielibymy/chciaybymy,6.chcielibycie/chciaybycie,7.chcieliby,8.chciayby wiczenie 5 1. wypaciem, 2. przelaem, 3. wpaciem wiczenie 6 1. wpac, 2. przelejemy, 3. zao, 4. wypacimy wiczenie 7 1. pienidze, 2. pienidzy, 3. pienidzy, 4. pienidzy, 5. pienidze wiczenie 8 1. dla Beaty, 2. od Adama, 3. do szefa, 4. z konta, 5. dla pani, 6. od/dla pana wiczenie 9 1. jaka, 2. jaki, 3. jakie, 4. jakie, 5. jakie, 6. jakie wiczenie 10 1. Musz wypaci pienidze z konta. 2. Chciabym zaoy lokat w banku BPH. 3. Mamy dla pana dobr ofert. 4. Chciabym wpaci pienidze na konto.

22

61

203

wiczenie 11 1. zaoy, 2. otworzy, 3. wpaci, wczyta wiczenie 13 1P, 2F, 3F, 4P, 5F, 6P

LEKCJA 6 wiczenie 1 1E, 2F, 3G, 4H, 5I, 6A, 7C, 8D, 9B wiczenie 2 subowo, prywatnie, pilnie, krtko, profesjonalnie wiczenie 3 1. Tak, jest. Nie, nie ma jej; 2. Tak, bdzie. Nie, nie bdzie jej; 3. Tak, bd. Nie, nie bdzie mnie; 4. Tak, bdzie. Nie, nie bdzie go; 5. Tak, bd. Nie, nie bdzie ich; 6. Tak, bdziemy. Nie, nie bdzie nas. wiczenie 4 1. Kubickiej, Malinowskiego; 2. Adamiaka, Nowik; 3. Wrony, Kuny wiczenie 5 1.pani Ew Rybick 2.panem Piotrem Malinowskim 3.panem Kamilem Kubiakiem i pani Ann Nowak 4.panem Jackiem Wron 5.pani Agnieszk Wojn

wiczenie 6 1. Niech pan przekae wiadomo pani Lubowskiej. 2. Niech pani zadzwoni do mnie jutro. 3. Niech pan skontaktuje si z panem Pockim. 4. Niech pani poczy mnie z pani prezes Kurowsk. 5. Niech pani odbierze telefon. wiczenie 7 1. Agnieszka zadzwonia do firmy Dom i zapytaa czy zastaa pani Kubik. Asystentka odpowiedziaa, e pani Kubik jest na spotkaniu. Zapytaa, czy moe co przekaza. Agnieszka powiedziaa, e zadzwoni pniej. 2. Marek zadzwoni do firmy Polo, chcia rozmawia z panem Tomeckim. Asystentka zapytaa go jak si nazywa i poprosia, eby poczeka chwil na poczenie. wiczenie 8 1. skontaktuj si, 2. zadzwoni, 3. przeka, 4. powiem wiczenie 9 1. rozmawia; 2. sprawie, dzwoni; 3. poczeka, przekaza; 4. powiedzie; 5. przeka, numer telefonu

204

22

61

wiczenie 10. Przykadowe (moliwe) dialogi: 1. Ty: Dzie dobry, mwi Tomasz Daek. Jestem ksigowym w firmie Bro. Czy mog rozmawia z pani Kozowsk? Asystentka: Niestety, nie ma jej teraz w biurze. Czy co przekaza? Ty: Tak, prosz powiedzie, e na rachunku za tumaczenie, ktry dostalimy w firmie Bro, brakuje numeru konta. Asystentka: Czy moe pan powtrzy nazwisko? Ty: Tomasz Daek. 2. Ty: Czy to firma Logo? Asystentka: Tak, sucham pani. Ty: Chciaabym rozmawia z panem Antoniakiem. Asystentka: Pani godno? Ty: Anna Mrgowska. Asystentka: W jakiej sprawie pani dzwoni? Ty: W sprawie imprezy integracyjnej dla firmy Nota. wiczenie 11 kupna, damsk, sie, zwikszenie, warto wiczenie 12 1F, 2F, 3P, 4P wiczenie 13 1c, 2b, 3c, 4c, 5b

wiczenie 1 1E, 2F, 3G, 4B, 5A, 6C, 7D wiczenie 2 1. zagraniczny inwestor, 2. biedny region, 3. przemys ciki, 4. wysoka inflacja, 5. zagraniczna inwestycja wiczenie 3 przemysowy, budetowy, deficytowy, gospodarczy, inwestycyjny, polityczny wiczenie 4 analizowa, analityk inwestowa, inwestor produkowa, producent projektowa, projektant wiczenie 5 1. elektronik, 2. samochody, 3. duym niemieckim bankiem, 4. czekolad, 5. nasz firm, 6. ubrania

22
LEKCJA 7

61

205

wiczenie 6 1. wzrasta, 2. spada, 3. spada, 4. wzrasta, 5. spadaj, 6. wzrasta, 7. wzrastaj wiczenie 7 gospodarcza, cakiem, wysoka, spada, zagraniczne, przemys, telekomunikacj, finansowy wiczenie 9 1. ktra, 2. ktry, 3. ktre, 4. ktra, 5. ktrzy, 6. ktre, 7. ktre, 8. ktrzy, 9. ktre wiczenie 10 Pisarka to kobieta, ktra pisze ksiki. Architekt to czowiek, ktry projektuje domy. Projektant mody to czowiek, ktry projektuje ubrania. Dziennikarz to czowiek zajmujcy si dziennikarstwem. Kolekcjoner to mczyzna, ktry kolekcjonuje przedmioty, np. antyki, znaczki etc. Fotoreporter to mczyzna, ktry fotografuje dla mediw. Optymista to czowiek, ktry patrzy pozytywnie na wiat. wiczenie 11 Poziomo: 1. wydawnictwo, 2. pytanie, 3. premiera, 4. Europa, 5. kwiat, 6. targ, 7. ochrona, 8. romantyk Pionowo: 3. dyrektor wiczenie 12 1. czciej, 2. rzadziej, 3. najczciej, 4. najczciej, 5. czciej, 6. rzadziej, 7. rzadziej wiczenie 13 1. z nim, 2. z ni, 3. z nim, 4. z ni, 5. z nimi wiczenie 15 1c, 2c, 3c, 4b

wiczenie 1 1C, 2E, 3B, 4A, 5F, 6D wiczenie 2 1C, 2D, 3A, 4B wiczenie 3 1. w sprawie, 2. spotka si, 3. niestety, 4. tygodnia, 5. odpowiada wiczenie 4 1. konferencji, 2. kontraktu, 3. spotkania, 4. negocjacji wiczenie 5 1. moglibymy, 2. mgby, 3. mogliby, 4. mogaby

206

22
LEKCJA 8

61

wiczenie 6 1. przysz sobot, 2. przyszym miesicu, 3. przyszy wtorek, 4. przyszym tygodniu, 5. przysz niedziel, 6. przyszym roku wiczenie 7 1. przyszego tygodnia, 2. przyszego miesica, 3. przyszego tygodnia, 4. przyszego roku wiczenie 8 1. umwieni, 2. zadowoleni, 3. zaskoczeni, 4. zachwyceni wiczenie 9 1. Niestety, nie mog. A moe w przyszy pitek? 2. Tak. Ktra godzina panu/pani odpowiada? 3. Nie. Czy moglibymy przeoy spotkanie na inny termin? 4. Oczywicie. Czy moemy spotka si o 15.00? wiczenie 10 doradczej, siedziby, klienci, wieczr, prowadzi, specjalny

LEKCJA 9

wiczenie 2 1. ukoczyem, 2. z wyksztacenia, 3. wysze

wiczenie 3 1. ukoczyem, 2. wydzia, 3. ukoczyem, 4. doktorat, 5. z wyksztacenia wiczenie 4 a)awansowa, rozwija si, zmienia si, uczy (si) b)1. rozwj, 2. zmiany, 3. nauka, 4. awansu wiczenie 6 1. ekonomi, farmacj; 2. prawa i administracji; 3. architektem; 4. sportem, socjologi, architektur, teatrem wiczenie 7 1.matematyki, fizyki, historii, geografii; 2. kluczy; 3. parasola; 4. pienidzy; 5. czasu; 6. koncertw; 7.wszystkiego najlepszego wiczenie 8 1. w tysic dziewiset szedziesitym 2. w tysic dziewiset osiemdziesitym pitym 3. w tysic dziewiset osiemdziesitym sidmym 4. w tysic dziewiset osiemdziesitym smym 5. w tysic dziewiset dziewidziesitym 6. w dwa tysice trzecim

22

61

wiczenie 1 1C, 2F, 3E, 4B, 5D, 6A

20

wiczenie 9 kandydatw, dyrektora handlowego, oddziale, stanowisku, zarzdzanie, biurem handlowym, projektami, kandydatw, wyszego wyksztacenia, dowiadczenia, zdolnoci, zaangaowania, dobrej znajomoci wiczenie 10 1. Zajmowaem/am si szkoleniem pracownikw. 2. Zajmowaem/am si prowadzeniem duych projektw. 3. Zajmowaem/am si nadzorem systemu audytw jakoci. 4. Zajmowaem/am si doskonaleniem procesw w sektorach usug. wiczenie 12 1b, 2a, 3c, 4b, 5a

LEKCJA 10 wiczenie 1 1I, 2D lub 2G, 3H lub 3K, 4A lub 4H, 5J, 6B lub 6F, 7C, 8B lub 8F, 9B lub 9E lub 9K, 10G, 11J wiczenie 2 1. wzmocni, 2. zmniejszy, 3. podnie

wiczenie 4 1. obniy, 2. zmniejsza, 3. zmniejszy, 4. zwikszy, 5. rozszerzy wiczenie 5 a) systematycznie, regularnie, stopniowo, gwatownie, znaczco b) 1. systematycznie, 2. stopniowo, 3. znaczco wiczenie 6 1. chcemy, 2. planujemy, 3. zamierzamy wiczenie 7 1. wzmocni, 2. rozszerzy, 3. zmniejszy, 4. uzupeni, 5. zwikszy, 6. podnie, 7. rozszerzy, 8.zwikszy wiczenie 8 1. rozszerzy, 2. zwikszy, 3. obniy, 4. rozszerzy, 5. zmniejszy wiczenie 9 1. lepszy, najlepszy; 2. gorsza, najgorsza; 3. mniejsze, najmniejsze; 4. wiksza, najwiksza wiczenie 10 1. najnisze koszty, 2. najlepsze wyniki, 3. nowy budet, 4. now strategi, 5. nasz now ksigow

20

22

wiczenie 3 1. obniy, 2. zwikszy, 3. zmniejszy, 4. rozszerzy

61

wiczenie 12 prognozuj, podwoi, ograniczy, urzdzenia, chemiczne wiczenie 13 1c, 2c, 3a

LEKCJA 11 wiczenie 1 1. zmniejszy, 2. wzrost, 3. spa, 4. niski, 5. krajowy, 6. strata wiczenie 2 stay, wiodcy, wyniki, produkt, szczegowy, przedstawia, kwarta wiczenie 3 popyt, w cigu, dwukrotnie, wyniki, zakadalimy, w stosunku do, udzia wiczenie 4 1. wzronie, 2. wzrosn, 3. wzronie, 4. spadnie, 5. spadn, 6. spadnie wiczenie 5 1. wzrosy, 2. spady, 3. spad, 4. wzrosy, 5. spad, 6. spady, 7. wzrs, 8. spady, 9. wzrosa, 10. wzrs, 11. spada wiczenie 6 1. komputerw, 2. kredyty, 3. sokw, 4. czekolad, 5. artykuw kosmetycznych, 6. rop naftow wiczenie 7 1. budecie, 2. zeszego roku, 3. staym poziomie, 4. trzech miesicy wiczenie 8 1. piciu, trzykrotnie; 2. czterokrotnie; 3. dwch, dwukrotnie; 4. dwch lat, trzykrotnie; 5. szeciu, dwukrotnie; 6. czterech, czterokrotnie; 7. trzech, szeciokrotnie wiczenie 9 a) jedn pit, jedn czwart, jedn trzeci, jedn drug b) dwie pite, dwie czwarte, trzy czwarte wiczenie 11 1F, 2P, 3F, 4P wiczenie 12 deficyt, ogromny, droejc, ronie, ubiegym, towary, wicej, naszego, liczony, wzrs

22

61

209

LEKCJA 12 wiczenie 1 zaczynali, handlowali, dorobili si, zrobili wiczenie 2 1. Monika ma gow do interesw. 2. To bdzie strza w dziesitk. 3. Pastwo Kubiccy zaczynali od maego sklepu z meblami. 4. Piotr Tomczak zrobi majtek na handlu. wiczenie 3 1. raportu, 2. stanowiska, 3. kolacji, 4. handlu, 5. powtrzenia, 6. budki wiczenie 4 1. wasnego mieszkania, 2. samochodu, 3. duego biura, 4. willi z basenem wiczenie 5 1. od, 2. od, 3. na, 4. na, 5. z, 6. z, 7. do, 8. w wiczenie 6 1. chisk porcelan, 2. papierem, 3. artykuami kosmetycznymi, 4. samochodami, 5. polsk wdk

wiczenie 8 1. Adama Kubiaka, 2. Monik Pietrzak, 3. Ew Kowalsk, 4. Tomka Dbrowskiego wiczenie 9 (odpowiedzi przykadowe) 1. od osiedlowego sklepiku, 2. na sprzeday drobiu, 3. majtku, 4. ubraniami, 5. do interesw, 6. w dziesitk wiczenie 11 1D, 2E, 3F, 4B, 5A, 6C LEKCJA 13 wiczenie 1 1D, 2E, 3A, 4B, 5C wiczenie 2 1. rodzaj, 2. dugoterminowa, 3. upust, 4. towary, 5. zapytanie ofertowe, 6. wliczony w cen, 7. przedpata wiczenie 3 1D, 2E, 3F, 4B, 5G, 6H, 7A, 8C wiczenie 4 handlowa, handlowiec ubezpiecza, ubezpieczyciel

210

22

61

wiczenie 7 1. handlu, 2. produkcji, 3. artykuach kosmetycznych

magazynowa, magazynier importowa, importer eksportowa, eksporter wiczenie 5 1. kupnem, 2. wspprac, 3. t ofert, 4. tym kontraktem wiczenie 6 1. zmiany, 2. upustu, 3. rabatu, 4. lepszych warunkw wiczenie 7 1. Chcielibymy zmieni warunki umowy. 2. Spodziewamy si rabatu. 3. Proponujemy now umow. 4. Oczekujemy lepszych cen. wiczenie 9 1. tej inwestycji, 2. tego projektu, 3. inflacji, 4. przyszego tygodnia wiczenie 10 1. dostaw, 2. waszych produktw, 3. tych spotka, 4. negocjacji, 5. samochodw osobowych, 6. kosztw, 7. waszych warunkw wiczenie 11 1. j, 2. go, 3. je, 4. je, 5. je

wiczenie 12 1. drugiego marca, 2. czwartym a sidmym czerwca, 3. smego lipca, 4. dziewitnastym listopada, 5. czternastego do siedemnastego maja, 6. trzeciego maja, 7. jedenastego kwietnia, 8.pitnastego, 9.trzydziestego wrzenia, 10. dwudziestego pierwszego lipca, 11. od dwudziestego pitego do dwudziestego smego czerwca, 12. od pitnastego do dwudziestego pitego padziernika, 13. od szstego do osiemnastego lipca, 14. dziesitego wiczenie 14 1P, 2F, 3F, 4F, 5P

wiczenie 1 1. zarejestrowa; 2. otrzyma, zaatwi; 3. powiadomi, wypeni; 4. rozpocz wiczenie 2 1. rejestracja, 2. powiadomienie, 3. rozpoczcie, 4. prowadzenie wiczenie 3 1. powinien, 2. powinna, 3. powinnimy, 4. powinnicie, 5. powinienem wiczenie 4 1. dowiedzie si, 2. rozpocz, 3. zarejestrowa, 4. otrzyma, 5. uzyska

22

LEKCJA 14

61

211

wiczenie 5 1. pisze si, 2. czeka si, 3. paci si, 4. otrzymuje si, 5. rejestruje si wiczenie 7 1. naley wzbogaca swoje sownictwo 2. trzeba j zarejestrowa w Urzdzie Gminy 3. musisz zrobi rozeznanie rynku 4. trzeba mie due dowiadczenie zawodowe wiczenie 8 1C, 2E, 3A, 4B, 5D wiczenie 9 1. idc, 2. robic, 3. grajc, 4. czytajc, 5. piszc wiczenie 10 1. Najpierw trzeba zarejestrowa firm w Urzdzie Gminy. 2. Nastpnie naley uzyska REGON w Urzdzie Statystycznym. 3. Potem trzeba zarejestrowa dziaalno w ZUS-ie. 4. Na koniec naley powiadomi Urzd Skarbowy o rozpoczciu dziaalnoci. wiczenie 11 naleca, wzmocni, kupili, biznesplan, obroty

wiczenie 12 wzmocni, nieruchomoci, podczas, prezes, obecnej, ponad, udziaowca, naley, posiada, owiadczy, dziaaa, waciciel, biznesplan, obroty

wiczenie 1 1. znaczcy, 2. wanie, 3. odbywa si, 4. kolejny, 5. zesp, 6. zebranie wiczenie 2 1. sukces, 2. przychody, 3. budet, 4. szkolenie, 5. zebranie wiczenie 4 uzyska, zakadalimy, przeprowadzilimy, udzia wiczenie 5 1. mi, 2. ci, 3. nam, 4. im, 5. wam, 6. mu, 7. jej wiczenie 6 1. Czy Adamowi udao si skoczy raport na czas? 2. Nie udao mi si skontaktowa z prezesem Kozowskim. 3. Nie wiem, czy udao mu si zrealizowa plany. 4. W tym miesicu Waldkowi udao si znale dobr prac.

212

22

LEKCJA 15

61

wiczenie 7 1. osign, 2. osignem/am, 3. osigne/a, 4. osigna, 5. osignlimy/ymy, 6. osignlicie/ ycie wiczenie 8 1. ktrego, 2. ktrej, 3. ktrego, 4. ktr, 5. ktrym wiczenie 10 1. zrealizowalimy, 2. zakadalimy, 3. zwikszylimy, 4. odnotowalimy, 5. przeprowadzilimy, 6. zdobylimy, 7. odnielimy wiczenie 12 1F, 2P, 3P, 4F wiczenie 13 1c, 2b, 3a, 4b, 5c

22

61

213

22 61

SOWNIK
A administracja f administration administracyjny, -a, -e Adj. administrative agencja reklamowa f advertising agency aktywny, -a, -e Adj. active analityk m analyst analiza f analysis analizowa Imperf. (-zuj, -jesz), przeanalizowa Perf. (-zuj, -zujesz) analyze artyku m (= produkt) article atakowa Imperf. (-kuj, -kujesz), zaatakowa Perf. (-kuj, -kujesz) + Acc. attack atest m seal of approval awans m promotion B bankiet m reception, banquet bankrutowa Imperf. (-tuj, -tujesz), zbankrutowa Perf. (-tuj, -tujesz) go bankrupt bezrobocie n unemployment biznesplan m business plan bra Imperf. (bior, bierzesz), wzi Perf. (wezm, wemiesz) + Acc. take brak m lack, shortage brana f area of business, line of business budka f (= kiosk) stand budowa f structure, building site budowa Imperf. (-duj, -dujesz), zbudowa Perf. (-duj, -dujesz) + Acc. build budet m budget budetowy, -a, -e Adj. budget byy, -a, -e Adj. former, exduej Adv. longer dochd m (pl. dochody) income dookoa + Gen. around dorabia si Imperf. (-am si, -asz si), dorobi si Perf. (-robi si, -robisz si) + Gen. (jzyk potoczny) make a fortune doradztwo n consultancy doskonalenie n improvement, development dostawa f delivery dowiadczenie n experience dotyczcy, -a, -e Adj. concerning dowiadywa si Imperf. (-duj si, -dujesz si), dowiedzie si Perf. (-wiem si, -wiesz si) + Gen.; + od + Gen.; + z + Gen. find out dyskusyjny, -a, -e Adj. disputable dyskutowa Imperf. (-tuj, -tujesz), przedyskutowa Perf. (-tuj, -tujesz) discuss dzia m department dziaa Imperf. (-am, -asz) act, operate dzielnica f district dziki + Dat. thanks to E ekologiczny, -a, -e Adj. ecological ekonomia f economics ekonomiczny, -a, -e Adj. economic ekonomista m economist ekspert m + od + Gen. expert eksport m export eksporter m exporter eksportowa Imperf. (-tuj, -tujesz) + Acc. export

22

C centrala f head office, switchboard certyfikat m certificate chodnia f cold store Cit podatek od dochodw spek i przedsibiorstw Corporate Income Tax czonek m member czowiek m person, human being D dane pl data dany, -a, -e Adj. given deficyt m deficit deficytowy, -a, -e Adj. unprofitable depozyt m deposit detalicznie Adv. retail detaliczny, -a, -e Adj. retail detalista m retailer dugofalowy, -a, -e Adj. long-term

61

F fabryka f factory, plant facet m (mczyzna w jzyku potocznym) guy fiasko n fiasco finalizowa Imperf. (-zuj, -zujesz), sfinalizowa Perf. (-zuj, -zujesz) + Acc. finalize, conclude finanse pl. finances, funds finansista m financier finansjera f financial circles finansowa Imperf. (-suj, -sujesz), sfinansowa Perf. (-suj, -sujesz) + Acc. finanse finansowo Adv. financially finansowy, -a, -e Adj. financial firma f firm, company handlowa Adj. commercial company komputerowa Adj. computer company konsultingowa Adj. consulting company transportowa Adj. shipping company, transport company usugowa Adj. service company

215

zagraniczna/midzynarodowa Adj. foreign/international company polska/krajowa Adj. Polish/domestic company formalno f (pl. formalnoci) formality formularz m form forsa f (pienidze w jzyku potocznym) cash, dosh fortuna f fortune G gatunek m quality gwny, -a, -e Adj. main gmina f district gospodarczy, -a, -e Adj. economic gospodarka f economy grzyb m fungus gwatowny, -a, -e Adj. violent gwarantowa Imperf. (-tuj, -tujesz), zagwarantowa Perf. (-tuj, -tujesz) + Acc. guarantee H handlowa Imperf. (-luj, -lujesz) + Instr.; + z + Inst. trade handlowiec m trader, salesperson higieniczny, -a, -e Adj. hygienic I ilo f amount imi n (pl. imiona) name import m import importer m importer importowa Imperf. (-tuj, -tujesz) + Acc. import impreza f party, event inflacja f inflation interes m (pl. interesy) business inwestor m investor inwestowa Imperf. (-tuj, -tujesz), zainwestowa Perf. (-tuj, -tujesz) + w + Acc. invest inwestycja f investment inwestycyjny, -a, -e Adj. investment J jako f quality jednak yet jednoczenie Adv. simultaneously, at the same time K kapita m capital kapitaowy, -a, -e Adj. capital kasa f (pienidze w jzyku potocznym) cash, dosh kierowa Imperf. (-ruj, -rujesz) + Instr. run kierowanie n management klapa f (bankructwo w jzyku potocznym) flop, disaster koktajl m cocktail koktajlowy, -a, -e Adj. cocktail konferencja f conference konferencyjny, -a, -e Adj. conference

22

konieczny, -a, -e Adj. necessary konkurencja f competition konkurencyjny, -a, -e Adj. competitive konsumpcja f consumption, consumerism konsumpcyjny, -a, -e Adj. consumer, consumerist kontakt m contact kontaktowa si Imperf. (-tuj si, -tujesz si), skontaktowa si Perf. (-tuj si, -tujesz si) + z + Inst. contact kontaktowy, -a, -e Adj. contact konto n account osobiste Adj. personal account stan konta account balance wycig z konta bank statement kontrakt m contract koczy Imperf. (-cz, -czysz), skoczy Perf. (-cz, -czysz) + Acc. finish korzystny, -a, -e Adj. beneficial kosmetyczny, -a, -e Adj. cosmetic koszt m cost, expense kosztorys m cost estimate kosztowny, -a, -e Adj. expensive kredyt m credit, loan kropka f dot, full stop ksigowa f accountant ksigowo f accounting kupno n purchase kwarta m quarter kwestionariusz m questionnaire L lektura f reading lokata f deposit

216

61

czy Imperf. (-cz, -czysz), poczy Perf. (-cz, -czysz)+ Acc.; + z + Inst. connect M majtek m wealth, fortune male Imperf. (-lej, -lejesz), zmale Perf. (-lej, -lejesz) diminish, decrease mapa f at sign marketing m marketing maszyna f machine media pl. media miedziany, -a, -e Adj. copper miesiczny, -a, -e Adj. monthly midzynarodowy, -a, -e Adj. international modernizacja f modernization modernizacyjny, -a, -e Adj. modernization modernizowa Imperf. (-zuj, -zujesz), zmodernizowa Perf. (-zuj, -zujesz) + Acc. modernize motywacja f motivation motywacyjny, -a, -e Adj. motivational, incentive moliwo f possibility moliwy, -a, -e Adj. possible

mwi Imperf. (-wi, -wisz), powiedzie Perf. (-wiem, -wiesz) + o + Loc. speak mzg m brain N nadzorowanie n supervise nadzr m + nad + Instr. supervision najchtniej Adv. most gladly nalee Imperf. (-, -ysz) + do + Gen. belong to naley one should... napity, -a, -e Adj. busy nastpnie Adv. next nawzajem Adv. the same to you negocjacje pl. negotiations negocjacyjny, -a, -e Adj. negotiation negocjator m negotiator negocjowa Imperf. (-juj, -jujesz), wynegocjowa Perf. (-juj, -jujesz) + Acc. negotiate nieruchomoci pl. (fixed) property, real estate niewystarczajcy, -a, -e Adj. insufficient NIP numer identyfikacji podatkowej taxpayer identification number O obaj both obecnie Adv. at present, now obecny, -a, -e Adj. present obnia Imperf. (-am, -asz), obniy Perf. (-ni, -niysz) + Acc. dimisnish, decrease obowizkowo Adv. one must..., absolutely obroty pl. turnover, sales obserwacja f observation obserwator m observer obserwowa Imperf. (-rwuj, -rwujesz), zaobserwowa Perf. (-rwuj, -rwujesz) + Acc. observe obywatelstwo n citizenship ocenia Imperf. (-am, -asz), oceni Perf. (-eni, -enisz) + Acc. evaluate, assess oczekiwa Imperf. (-kuj, -kujesz) + Gen. expect oczekiwanie n (pl. oczekiwania) expectation odbiera Imperf. (-am, -asz), odebra Perf. (-bior, -bierzesz) + Acc. take odbywa si Imperf. (3. os. -wa si), odby si Perf. (3.os. odbdzie si) take place oddzia m branch, department odkada Imperf. (-am, -asz), odoy Perf. (-o, -oysz) + Acc. put back, ring off odnosi Imperf. (-nosz, -nosisz), odnie Perf. (-nios, -niesiesz) + Acc. take back, make (a success) odnotowywa Imperf. (-owuj, -owujesz), odnotowa Perf. (-tuj, -tujesz) + Acc. note odpowiada (I) Imperf. (-am, -asz), odpowiedzie Perf. (-wiem, -wiesz) + za + Acc. be in charge of something odpowiada (II) Imperf. (3 os. -da, -daj) + Dat. suit

odpowiedzialny, -a, -e Adj. + za + Acc. responsible odpowied f (pl. odpowiedzi) response, answer, reply odsetki pl. interest odwiedza Imperf. (-am, -asz), odwiedzi Perf. (-edz, -edzisz) + Acc. visit odwoywa Imperf. (-uj, -ujesz), odwoa Perf. (-am, -asz) + Acc. dismiss somebody oferowa Imperf. (-ruj, -rujesz) + Acc. offer oferta f offer ogromny, -a, -e Adj. vast okres m period opata f charge, fee oprocentowanie n rate stae Adj. fixed interest rate zmienne Adj. adjustable interest rate oprowadza Imperf. (-am, -asz), oprowadzi Perf. (-adz, -adzisz) + Acc.; + po + Loc. show around osiga Imperf. (-am, -asz), osign Perf. (-n, -niesz) + Acc. achieve osobisto f personage, personality osobisty, -a, -e Adj. personal osobowo f personality osobowy, -a, -e Adj. personal oszczdnoci pl. savings oszczdza Imperf. (-am, -asz), oszczdzi Perf. (-dz, -dzisz) save otrzymywa Imperf. (-muj, -mujesz), otrzyma Perf. (-am, -asz) + Acc. receive otwarcie n openly otwiera Imperf. (-am, -asz), otworzy Perf. (-worz, -worzysz) + Acc. open P partner m partner perspektywa f perspective, prospect pewny, -a, -e Adj. certain, sure pilny, -a, -e Adj. urgent Pit deklaracja (zeznanie) o wysokoci dochodu od osb fizycznych tax return PKB produkt krajowy brutto GDP gross domestic product placwka f post, institution plajta f (bankructwo w jzyku potocznym) flop plajtowa Imperf. (-tuj, -tujesz), splajtowa Perf. (-tuj, -tujesz) go to the wall, go bankrupt plansza f display chart patno f payment pocztek m beginning poczta f post podatek m (pl. podatki) tax podatkowy, -a, -e Adj. tax podczas during podnosi Imperf. (-osz, -osisz), podnie Perf. (-nios, -niesiesz) + Acc. increase podstawowy, -a, -e Adj. basic podsumowywa Imperf. (-owuj, -owujesz), podsumowa Perf. (-muj, -mujesz) + Acc. sum up, recapitulate

22

61

21

podwaja Imperf. (-am, -asz), podwoi Perf. (-woj, -woisz) + Acc. double polityczny, -a, -e Adj. political polityka f politics poczenie n connection, call, link pomys m idea poniewa because poprzez through popyt m demand postanawia Imperf. (-am, -asz), postanowi Perf. (-nowi, -nowisz) decide potencjalny, -a, -e Adj. potential potencja m potential potrzebowa Imperf. (-buj, -bujesz) + Gen. need potwierdza Imperf. (-am, -asz), potwierdzi Perf. (-rdz, -rdzisz) + Acc. confirm powiadamia Imperf. (-am, -asz), powiadomi Perf. (-mi, -misz) + Acc.; + o + Loc. notify powiadomienie n notification powiat m (local administration in Poland) county powinien + Inf. one should poza tym besides poziom m level poznawa Imperf. (-znaj, -znajesz), pozna Perf. (-am, -asz) + Acc. get to know, meet, learn pozyskiwa Imperf. (-kuj, -kujesz), pozyska Perf. (-am, -asz) + Acc. win over poyczka f loan pracodawca m employer prezentacja f presentation prezes m president procedura f procedure proceduralny, -a, -e Adj. procedural procent m percent producent m producer produkcja f production produkowa Imperf. (-kuj, -kujesz), wyprodukowa Perf. (-kuj, -kujesz) + Acc. produce prognoza f forecast, prognosis prognozowa Imperf. (-zuj, -zujesz) forecast projekt m project projektant m designer projektowa Imperf. (-tuj, -tujesz), zaprojektowa Perf. (-tuj, -tujesz) design prowadzenie n run prowadzi Imperf. (-adz, -adzisz), poprowadzi Perf. (-adz, -adzisz) + Acc. conduct, run prowizja f commission prbowa Imperf. (-buj, -bujesz), sprbowa Perf. (-buj, -bujesz) + Gen. try, attempt przecitny, -a, -e Adj. average przedpata f advance payment przedsibiorstwo n company, enterprise, business, firm przedstawia Imperf. (-am, -asz), przedstawi Perf. (-wi, -wisz) + Acc. introduce, present, put forward

przedtem Adv. before przejcie n takeover przekazywa Imperf. (-zuj, -zujesz), przekaza Perf. (-ka, -kaesz) + Acc. pass on, hand over, take (a message) przekada Imperf. (-am, -asz), przeoy Perf. (-o, -oysz) + Acc. put off, postpone przekonany, -a, -e Adj. convinced przekonywa Imperf. (-nuj, -nujesz), przekona Perf. (-am, -asz) + Acc.; + do + Gen. convince przekracza Imperf. (-am, -asz), przekroczy Perf. (-cz, -czysz) + Acc. exceed przelew m transfer przelewa Imperf. (-am, -asz), przela Perf. (-lej, -lejesz)+ z + Gen.; + na + Acc. transfer przemys m industry przemysowy, -a, -e Adj. industrial przeprowadza Imperf. (-am, -asz), przeprowadzi Perf. (-adz, -adzisz) + Acc. conduct przewidywa Imperf. (-duj, -dujesz), przewidzie Perf. (-widz, -widzisz) + Acc. predict przychody pl. income przychodzi Imperf. (-odz, -odzisz), przyj Perf. (przyjd, przyjdziesz) come przygotowany, -a, -e Adj. ready, prepared przygotowywa Imperf. (-owuj, -owujesz), przygotowa Perf. (-tuj, -tujesz) + Acc. prepare przyjaciel m friend przyjemno f pleasure przyjeda Imperf. (-am, -asz), przyjecha Perf. (-jad, -jedziesz) arrive przyjcie n party przyjmowa Imperf. (-muj, -mujesz), przyj Perf. (-jm, -jmiesz) + Acc. accept przynosi Imperf. (-nosz, -nosisz), przynie Perf. (-nios, -niesiesz) + Acc. bring przypomina sobie Imperf. (-am, -asz), przypomnie sobie Perf. (-mn, -mnisz) + Acc. recall, remember przystpny, -a, -e Adj. accessible, affordable przysya Imperf. (-am, -asz), przysa Perf. (-l, -lesz) + Acc. send przyszy, -a, -e Adj. future, next R rada f a piece of advice ranking m ranking realistyczny, -a, -e Adj. realistic realizowa Imperf. (-zuj, -zujesz), zrealizowa Perf. (-zuj, -zujesz) + Acc. carry out regon Rejestr Gospodarki Narodowej polish national economy register of companies rejestracja f registration rejestrowa Imperf. (-ruj, -rujesz), zarejestrowa Perf. (-ruj, -rujesz) + Acc. register reklamowy, -a, -e Adj. advertising

21

22

61

remont m renovation, repair, refurbishment renegocjowa Imperf. (-juj, -jujesz) renegotiate rentowny, -a, -e Adj. profitable roczny, -a, -e Adj. annual rodowy -a, -e Adj. family rolnictwo n agriculture rosn Imperf. (-n, -niesz) grow rozkrca Imperf. (-am, -asz), rozkrci Perf. (-c, -cisz) (jzyk potoczny) get something going rozcza Imperf. (-am, -asz), rozczy Perf. (-cz, -czysz) + Acc. disconnect rozpoczcie n beginning, start rozpoczyna Imperf. (-am, -asz), rozpocz Perf. (-czn, -czniesz) + Acc. start, begin rozwija si Imperf. (-am si, -asz si), rozwin si Perf. (-n si, -niesz si) develop rwnie Adv. also rny, -a, -e Adj. different rura f pipe rutyna f routine rynek m market S samodzielny, -a, -e Adj. independent sektor m sector seminarium n seminar seminaryjny, -a, -e Adj. seminar sen m dream serce n heart sezonowy, -a, -e Adj. seasonal skada Imperf. (-am, -asz), zoy Perf. (-, -ysz) + Acc. fold, submit spada Imperf. (-am, -asz), spa Perf. (spadn, spadniesz) fall, drop spadek m fall, decrease specjalista m + od + Gen. specialist specjalistka f female specialist specjalistyczny, -a, -e Adj. specialist specjalizowa si Imperf. (-zuj si, -zujesz si), wyspecjalizowa si Perf. (-zuj si, -zujesz si) + w + Loc. specialize specjalno f speciality specjalny, -a, -e Adj. special spotkanie n meeting spotyka si Imperf. (-am si, -asz si), spotka si Perf. (-am si, -asz si) + z + Instr. meet spka f company, partnership z o.o. Adj. limited liability company akcyjna Adj. joint-stock company cywilna Adj. general partnership sprawa f issue, matter sprawdzony, -a, -e Adj. checked, proven sprzeda f sale, sales stabilny, -a, -e Adj. stable stay, -a, -e Adj. permanent stanowisko n post, position

sta m traineeship, (work) experience stopie m deegree, level stopniowy, -a, -e Adj. gradual strata m (pl. straty) loss strategia f strategy strategiczny, -a, -e Adj. strategic stuprocentowy, -a, -e Adj. hundred per cent szanujcy si, -a, -e Adj. self-respecting szczegowy, -a, -e Adj. detailed szefowa f (female) boss szklanka f glass szkolenie n training (course) szkoa f school podstawowa Adj. primary school rednia Adj. secondary school wysza Adj. higher education institution sztuka f (= pojedyncza rzecz) piece rednica f diameter rodki pl. means T telekomunikacja f telecommunications telekonferencja f teleconference termin m term, deadline terminowy, -a, -e Adj. fixed-term, prompt, urgent tgi, -a, -e Adj. stout tumacz m translator, interpreter towar m commodity transakcja f transaction, deal transfer m transfer trema f stage fright, nerves trzeba it is necessary to do something tworzy Imperf. (-rz, -rzysz), stworzy Perf. (-rz, -rzysz) + Acc. create tygodniowy, -a, -e Adj. weekly tygrys m tiger U ubezpieczony, -a, -e Adj. insured ubezpieczyciel m insurer udawa si Imperf. (-aj si, -ajesz si), uda si Perf. (-am si, -asz si) manage, succeed in something udzia m participation, share udziela Imperf. (-am, -asz), udzieli Perf. (-l, -lisz) + Gen. provide, give ukoczy Perf. (-cz, -zysz) + Acc. finish ulotka f leaflet, flyer umawia si Imperf. (-am si, -asz si), umwi si Perf. (-wi si, -wisz si) + z + Instr.; + na + Acc. make an appointment umwiony Adj. (pl. umwieni) have an appointment with somebody usugi pl. services

22

61

219

ustala Imperf. (-am, -asz), ustali Perf. (-l, -lisz) + Acc. establish, set, fix ustpstwo n concession utrzymywa Imperf. (-muj, -mujesz), utrzyma Perf. (-am, -asz) + Acc. maintain utrzymywa si Imperf. (-muj si, -mujesz si), utrzyma si Perf. (-am si, -asz si) + na + Loc. stay, remain uwaa Imperf. (-am, -asz), e... think uwielbia Imperf. (-am, -asz) love, adore uzgadnia Imperf. (-am, -asz), uzgodni Perf. (-ni, -nisz) + Acc. agree on something, arrange uzyskiwa Imperf. (-kuj, -kujesz), uzyska Perf. (-am, -asz) + Acc. get, obtain, gain V Vat podatek od wartoci dodanej Value Added Tax W waluta f currency polska Adj. Polish currency wymienialna Adj. convertible currency warunek m (pl. warunki) condition, term wtpliwo f doubt wtroba f liver wchodzi Imperf. (-dz, -dzisz), wej Perf. (wejd, wejdziesz) enter wczytywa Imperf. (-tuj, -tujesz), wczyta Perf. (-am, -asz) swipe wewntrzny, -a, -e Adj. internal wiecznie Adv. eternally wiele Adv. many wiodcy, -a, -e Adj. leading wizyta f visit wliczony, -a, -e Adj. included waciciel m owner wanie Adv. just, exactly wniosek m application wojewdztwo n voivodeship wok Adv. around wpaca Imperf. (-am, -asz), wpaci Perf. (-ac, -acisz) + na + Acc. pay in, deposit wpyw m (pl. wpywy) income, revenue wreszcie at last, finally wsiada Imperf. (-am, -asz), wsi Perf. (wsid, wsidziesz) + do + Gen. get on, board wsplnik m partner wsppraca f cooperation wsppracowa Imperf. (-cuj, -cujesz) + z + Instr. cooperate wsppracownik m (pl. wsppracownicy) colleague, associate, collaborator wszyscy everyone, all wydajno f efficiency wydawnictwo n publishing house, publisher wyglda Imperf. (-am, -asz) look like

wyksztacenie n education, educational background wymagajcy, -a, -e Adj. demanding wymienia Imperf. (-am, -asz), wymieni Perf. (-eni, -enisz) + Acc. enumerate, change wynajmowa Imperf. (-muj, -mujesz), wynaj Perf. (-najm, -najmiesz) + Acc. rent, hire wynik m result wynosi Imperf. (-osz, -osisz), wynie Perf. (-nios, -niesiesz) amount to something wypenia Imperf. (-am, -asz), wypeni Perf. (-ni, nisz) + Acc. fill in wypaca Imperf. (-am, -asz), wypaci Perf. (-ac, acisz) + z + Gen. take out money wysiada Imperf. (-am, -asz), wysi Perf. (-sid, sidziesz) get off wysoko f altitude, height wysya Imperf. (-am, -asz), wysa Perf. (-l, -lesz) + Acc. send wytrzymywa Imperf. (-muj, -mujesz), wytrzyma Perf. (-am, -asz) tolerate, bear, stand, put up with something wyzwanie n challenge wzrasta Imperf (-am, -asz), wzrosn Perf. (-n, niesz) increase, go up, grow wzrost m growth Z zaangaowanie n involvement zaczyna Imperf. (-am, -asz), zacz Perf. (-czn, -czniesz) + Acc.; + od + Gen. begin, start zadawa Imperf. (-daj, -dajesz), zada Perf. (-am, -asz) + Acc. set, give, ask zadowolony, -a, -e Adj. (pl. zadowoleni) satisfied zainteresowania pl. hobbies, interests zajcie n occupation, job zajmowa si Imperf. (-muj si, -mujesz si), zaj si Perf. (-m si, -miesz si) + Instr. deal with, be involved in something zakad m (pl. zakady) factory, plant zakada Imperf. (-am, -asz), zaoy Perf. (-o, -oysz) + Acc. establish, assume, open (a bank account), start zakoczy Perf. (-cz, -czysz) + Acc. finish zakres m range, cope zaatwia Imperf. (-am, -asz), zaatwi Perf. (-twi, twisz) + Acc. fix, take care of something zamierza Imperf. (-am, -asz) intend zamieszanie n commotion, confusion zapomina Imperf. (-am, -asz), zapomnie Perf. (-mn, -mnisz) + Gen.; + o + Loc. forget zaprasza Imperf. (-am, -asz), zaprosi Perf. (-osz, -osisz) + Acc.; + na + Acc. invite zarabia Imperf. (-am, -asz), zarobi Perf. (-bi, -bisz) + Acc. earn zarobki pl. earnings zarzd m management, management board, board of directors

220

22

61

zarzdza Imperf. (-am, -asz), zarzdzi Perf. (-dz, -dzisz) + Instr. administer, manage zarzdzanie n management zasiada Imperf. (-am, -asz), zasi Perf. (-sid, sidziesz) sit on (the board), have a seat on (the board) zasig m range, signal zastawa Imperf. (-staj, -stajesz), zasta Perf. (-stan, -staniesz) + Acc. find zawiadczenie n certificate zatrudnia Imperf. (-am, -asz), zatrudni Perf. (-ni, -nisz) + Acc. employ zatrudnienie n employment zatrzymywa si Imperf. (-muj si, -mujesz si), zatrzyma si Perf (-am si, -asz si) stay zaufanie n trust zawd m occupation, profession zazwyczaj Adv. usually zebranie n meeting zesp m team zeszy, -a, -e Adj. last

zgodny, -a, -e Adj. unanimous, agreeable zmiana f change zmienia Imperf. (-am, -asz), zmieni Perf. (-eni, enisz) + Acc. change zmniejsza si Imperf. (-am si, -asz si), zmniejszy si Perf. (-sz si, -szysz si) decrease, go down znaczcy, -a, -e Adj. meaningful, significant znajomy m acquaintance, friend znika f reduction, cut, discount zrywa Imperf. (-am, -asz), zerwa Perf. (-rw, -rwiesz) break off ZUS Zakad Ubezpiecze Spoecznych Social Insurance Institution zwiksza si Imperf. (-am si, -asz si), zwikszy si Perf. (-sz si, -szysz si) increase, go up zwykle Adv. usually zysk m (pl. zyski) profits odek m stomach ywno f food

22

61

221

22 61

22 61

22 61