Cybernet
urządzeniom.
W s t ę p
Cybernet jest siecią komputerową – najbardziej zaawansowaną i
złożoną w dziejach ludzkości, nawet na Ziemi nie istniało nic
podobnego. Dlaczego? Agresja populacji skierowana w bezpiecznym
kierunku, dobra równo podzielone, uśpienie niezadowolonych...
Rozrywka! Nie tylko praca.
Wiele musiało się zmienić by powstał impuls który pchnął
technologię do limitu, działało wiele przeciwstawnych sił widzących
potencjał i zagrożenie niesione przez Cybernet na swój własny
sposób. Efekt widzimy dzisiaj; coś trudnego do ogarnięcia, z
pewnością nie będącym pełnym spełnieniem planów kogokolwiek. To
nawet nie jest punkt równoważnikowy, zbyt wiele w tym czynniku
chaosu.
Gdy tak wiele różnych sił działa w tak wiele różnych sposobów
ciężko przewidzieć kierunek w jakich mogą pójść zmiany. Być może
to jest jakieś usprawiedliwienie, o ile chcesz szukać jakichś
winnych – lub też sposobu na uniewinnienie niektórych z nich.
H i s t o r i a
Cybernetyka nie jest młodą nauką. Nie wierzysz? Powiedz kiedy
się zaczęła? W wieku XX? W wieku XIX?
Cybernetyka narodziła się jako nauka o systemach kierujących
istotami żywymi, potrafiła się jednak rozszerzyć – w końcu cały
świat opiera się na podobnych sprzężeniach zwrotnych, wszystkie
złożone struktury...
Takie jak całe społeczeństwo. Kierowanie całymi narodami było
problemem – od czasów gdy narody się narodziły. Rewolucja
francuska była tylko dowodem na istnienie wielkiej, niszczycielskiej
siły tkwiącej w człowieku... a później, w miarę gdy siła armii rosła,
broń stawała się jeszcze bardziej skuteczna, wojny zaczęły
przerastać nawet najstraszliwsze huragany – głównym zagrożeniem
dla istnienia ludzkości był człowiek. Sposobem kontrolowania tego
najgorszego z możliwych nemezis był ciągły wzrost ekonomiczny.
Jednak nastał moment gdy środowisko przestało wytrzymywać
presję. Oceany to ścieki, ziemia to jałowa pustynia a pod nią nie ma
już niczego co warte byłoby wydobycia. Dalsze wyrywanie bogactwa
z ziemi, by przekazać je ogromnym, nieprzebranym masom ludzi
przestało być możliwe. Co było dalej? Koniec ery nowożytnej, w
wielkim błysku termonuklearnym. Nieuniknione.
Nowa era miała być erą ponownej ekspansji. Zupełnie nowy
świat do zagarnięcia, nowy piękny ekosystem do stworzenia, niemal
niewiarygodna ilość przestrzeni. Lewiatan był nowym rajem, takim
który można urządzić po swojemu i z którego nic już nigdy nie będzie
w stanie wypędzić żadnego człowieka. Oczywiście było inaczej,
nowa era była erą podziemi i walki o przetrwanie. Nic do zagarnięcia.
Ale natura nie zmieniła się przez te wszystkie lata, gdy już raz
wypuści się dżina z butelki trudno go zamknąć. Więc choć być może
narody już nie istniały agresja populacji wciąż była obecna.
Jedyne dobra które były powszechnie dostępne, które można by
dostarczyć na zawołanie były abstrakcyjnymi ciągami danych. Jak
wiele musiano zmienić by stały się one godnym substytutem tego co
utracono?
C y b e r t e c h n o l o g i a
Cybernet to wiele, wiele rzeczy ale jeśli sprowadzić wszystko do
samych podstaw to okaże się że wszystko sprowadza się do
wymiany informacji. Kodowanie informacji... Informacje to obrazy,
dźwięki, pliki – wszystko ostatecznie można zapisać jako ciąg liczb
który da się odkodować, przesłać, zapisać na maleńkim talerzu
dysku twardego a następnie wyegzekwować dzięki specjalnym
Telewizja jest rozsyłana dzięki sieci Cybernet, tak jest najprościej
i najtaniej – w końcu jest tak wiele kilometrów kabli o w zasadzie
nie ograniczonej przepustowości a protokół jest przystosowany do
gigantycznego obciążenia. Wszyscy używają Cybernetu, to po prostu
potężne narzędzie – o wiele zbyt potężne by z niego zrezygnować.
Oczywiście tak zostało to wszystko zaprojektowane, by całość była
uniwersalna.
Filozofia jest prosta – na długich odcinkach konieczna jest
maksymalna przepustowość a to przecież żaden problem;
światłowody to żadna nowość a zapewniają w zasadzie nie
ograniczoną prędkość przesyłu danych. Jeśli jednak Cybernet ma być
uniwersalny równie ważny jest ostatni odcinek – dystans ostatniego
metra dzielący sieć od komputera – jedyne rozwiązanie? Łącze
bezprzewodowe.
Nie zrozum mnie źle, oczywiście że stacjonarne urządzenia
korzystają ze stacjonarnych połączeń – ale stacjonarne urządzenia to
jedynie niewielka część całości – wystarczy że wliczysz w to
wszystkie telefony przenośne, nawigatory i wszystko co potrafi
włączyć się do sieci. Ale to właśnie tu pojawia się problem:
podczerwień potrafi być zawodna, odbija się od ścian, rozprasza,
niekiedy utrudnia uzyskanie połączenia. Odpowiedź na ten problem
nie była prosta.
W sufitach korytarzy montuje się punkty dostępowe do sieci
emitujące i odbierające dane w zakresie podczerwieni, jednak ich
ilość jest ograniczona – w niektórych miejscach kolonii jest
zdecydowanie więcej użytkowników niż punktów dostępowych a to
po prostu kolejny problem. Rozwiązanie? Znowu nie takie proste.
Dla tego też urządzenia bezprzewodowe łączą się nie tylko bez
pośrednio z punktami dostępowymi ale także często również ze sobą
nawzajem – zagęszczają sieć przez którą przebiegają dane a tym
samym poprawiają niezawodność całego systemu. Oczywiście
wymaga to specjalnego podejścia do problemu – specjalnej metody
szatkowania danych na pakiety dające się przesłać przez sieć,
trafiających zawsze do adresata.
Co wynika z tego wszystkiego? Przede wszystkim to że można
stosunkowo łatwo znaleźć dowolnego użytkownika korzystającego z
punktów dostępowych – zlokalizować jego położenie. System staje
się skomplikowanym labiryntem w którym najlepsi potrafią osiągnąć
nie mal wszystko korzystając z głupoty mniej doświadczonych. Raj
hakerów których kolonia ma zdecydowanie w nadmiarze. Ale o tym
może później?
O g r a n i c z e n i a
Wszystkie Korporacje produkują podzespoły komputerowe, ale
żadna jakoś nie kwapi się do inwestowania w szybsze procesory,
większe dyski twarde... Wydaje się że technologia o wiele dawniej
już się nie posunie – mimo że nie ma barier natury technicznej.
Działają tu dwa czynniki – po pierwsze badania mające na celu
wdrożenie nowych technologii są drogie a możliwy zysk nie
koniecznie musi pokryć te wydatki – wystarczy zwrócić uwagę na to
jak mała jest populacja kolonii. Czy nie lepiej spróbować przeznaczyć
te pieniądze na jakiś bardziej pewny biznes? Po drugie zaś kolonia
ma ograniczenia dotyczące zużycia energii przez podzespoły
komputerowe – nie tak łatwo jest uzyskać certyfikat dopuszczający
dane urządzenie do sprzedaży...
Tak czy inaczej dzisiejsze komputery wcale nie są tak szybkie
jak mogłoby się wydawać przed wojną – a to oznacza że cuda wciąż
jeszcze się nie wydarzają. Programiści wciąż muszą dbać o to by ich
dzieła działały dostatecznie szybko, roboty wymagają nadzoru bez
którego mogłyby działać w sposób nie prawidłowy...
 Cybernet
Do tego dochodzi obciążenie dekodowaniem paczek danych z
Cybernetu. Wcale nie jest tak wesoło jak mogłoby się wydawać. Dla
tego też często „lekko” modyfikuje się oryginalne części, nie
wspominając już o tym że sama ilość tych podzespołów pracujących
w przetwarzaniu równoległym potrafi nie raz zaskoczyć. Są pewne
rzeczy które trzeba umieć obejść by móc więcej i szybciej.
O tak jest wiele rzeczy które trzeba umieć zrobić więcej i szybciej
– być może to właśnie w okresie wojny pojawiły się najbardziej
wymagające zastosowania komputerów.
I n t e r f e j s
Połączenie człowieka i maszyny dziś nie jest trudne – a
przynajmniej nie jest tak trudne jak było kilka lat temu. Podłączenie
samego mózgu jest jednak skomplikowane – elektrody o
odpowiednim rozmiarze, a więc wykonane w nanoskali są co prawda
dostępne, jednak okablowanie pojedynczych neuronów to zabieg
wymagający wiele czasu a pożytek z tego mizerny. Takie działania są
wykonywane przede wszystkim w celach badawczych – po to by
próbować opanować złożoność struktur odpowiadających za
świadomość i myślenie. Potencjalnie może doprowadzić to do sytuacji
gdy uda się zlokalizować w mózgu pojedyncze pojęcia a następnie
ładować długie ciągi słów – jak choćby podręcznik obsługi
śmigłowca bojowego, wprost do pamięci. To wciąż pieśń przyszłości,
dziś nie ma czasu na takie „zabawy”, ważniejsza jest teraźniejszość
– przyszłość jest jedynie marzeniem.
Dla tego opracowano dużo prostszy interfejs typu nerw –
maszyna. Wszak wszelkie wrażenia z całego ludzkiego ciała
transportowane są właśnie nerwami, wystarczy znaleźć sposób na
odbieranie tych wrażeń oraz generowanie ich w odpowiedni sposób.
Przekazanie obrazu z komputera nerwem do mózgu staje się możliwe
– wystarczy zamknąć oczy i obserwować. W teorii naprawdę proste.
W praktyce okazuje się że do wykonania tego zadania wymagana
jest całkiem spora ilość cykli procesora, takie „renderowanie” w
czasie rzeczywistym jest bardzo trudne jeśli ma być realistyczne –
ale nie wszystko musi wyglądać rzeczywiście. Powiem więcej, w
większości wypadków realizm nie jest konieczny; wyświetlenie
kilku cyfr w różnych kolorach, jakiejś siatki... to wystarczy do
stworzenia prostego i funkcjonalnego systemu pomagającego
kontrolować produkcję w fabryce lub prowadzić pojazd. Przy
odrobinie wysiłku może też posłużyć do zbudowania „rzeczywistości
rozszerzonej”, przy o wiele większym wysiłku może zostać
wykorzystana do stworzenia rzeczywistości całkowicie sztucznej.
C y b e r ś w i a t
Może to szalone ale to szczera prawda; dzisiejszy, statystyczny
mieszkaniec kolonii wydaje grubą kasę na coś co faktycznie nie
istnieje – oczywiście „statystyczny” nie oznacza „każdy”; te zabawy
nie są tak tanie jak mogłoby się wydawać. Przecież wspominałem już
o ograniczeniach?
Nie każdy jednak musi kompletować swój własny zestaw VR, w
kolonii pełno jest od płatnych centrów oferujących odpłatnie dostęp
do najbardziej wyszukanych urządzeń razem z opieką medyczną oraz
wszystkim co może się okazać potrzebne dla takiego netdivera.
Oczywiście nie byłoby w tym żadnego zysku gdyby nie klienci, a
klientów przyciąga praca zupełnie innych ludzi. Cyberświaty to
dzieło całych rzesz programistów przelewających swój
matematyczny talent na kolejne linie kodu. Sam nie wiem czy to
opłacalny „biznes”, ale ma swój urok przyciągający całkiem sporo
entuzjastów – jak każda zabawa w Boga.
Idea cyberświata na początku była bardzo prosta, coś całkowicie
sztucznego; przestrzeń do życia i zabawy, dostawa adrenaliny i
wszystko czego brakuje dla tej części mieszkańców kolonii których
stać na coś lepszego niż prochy a na dodatek oczekują czegoś
lepszego. A ponieważ możliwości techniczne istniały już od jakiegoś
czasu powstał pierwszy cyberświat, do dziś jeden z bardziej
popularnych „Azyl”. Bajkowy świat w którym nie istniała technika –
zamiast niej wiele zieleni. W jakiś sposób tworzenie rzeczywistości
według której uczestnik nigdy nie istniał, odrywającą od korytarzy
kolonii na każdy możliwy sposób okazało się niezwykle popularne.
Dalej jednak historia nabrała tempa i po raz kolejny zmieniła kierunek.
Prawdziwa rewolucja nastąpiła kilka lat po „Azyl” i nazywała się
„UNDERTOWN”. Świat generowany przez komputery nareszcie wszedł
w pełną symbiozę ze światem rzeczywistym – czy się to komuś
podobało czy też nie. Twórcy UNDERTOWN poszli w innym kierunku niż
cała reszta; nie próbowali tworzyć świata estetycznego, spokojnego i
bezpiecznego – zamiast tego powstała kopia kolonii z jej wszystkimi
okropieństwami, dążenie do realności było tu zbyt silne. Jednak tym
ten świat oferował coś zupełnie nowego i niespotykanego;
scenariusze.
Scenariusze to nic innego jak zindywidualizowane ścieżki po
których porusza się użytkownik – analogia do scenariusza filmowego
jest jak najbardziej na miejscu. W UNDERTOWN po raz pierwszy
użytkownik nie tylko znajdował się w świecie ale także coś w nim
znaczył – jego alter ego miało coś konkretnego do osiągnięcia, miała
przeznaczenie. Scenariusze wprowadzały element personalizacji –
nie każdy był taki sam, nie każdy mógł osiągnąć to samo. Bardzo
szybko UNDERTOWN stał się najpopularniejszym cyberświatem, a
scenariusze stawały się coraz bardziej wyszukane.
Na początku użytkownik otrzymywał komunikat w rodzaju „idź
tam”, bardzo prosty... a nawet prostacki. W miarę wzrostu zasobności
portfeli twórców komunikaty te pojawiały się jednak coraz rzadziej,
scenariusz „sam” dopasowywał się w szczegółach do poczynań
użytkownika; obiekty dyskretnie pojawiały się i znikały, wydarzenia
aranżowały się jakby same... Jeszcze później scenariusze zaczęły
angażować więcej niż tylko pojedyncze osoby – wiązały
prawdziwych ludzi w swoje krótkie ramy.
Nie byłoby to możliwe gdyby nie tytaniczna praca dziesiątków
scenarzystów? A czy byłoby możliwe razem z nią? Praca twórcza o
takiej intensywności jest na granicy lub poza granicami ludzkich
możliwości – o ile wykonuje ją sensowna ilość ludzi.
Cóż, nie oficjalnie wiadomo jak działają generatory scenariuszy
UNDERTOWN. Podstawą tego systemu stanowią ludzkie mózgi – to
chyba oczywiste; są to jedyne dostępne inteligentne komputery. Z
drugiej strony jednak mózgi wykorzystywane przez ekipę z
UNDERTOWN nie posiadają ani świadomości, ani ciał. Ale o tym może
później?
UNDERTOWN ostatecznie zaczęło powoli wpełzać w prawdziwe
życie – niektóre scenariusze nie ograniczają się do samej
rzeczywistości wirtualne, to oczywiście kosztuje ekstra i wymaga
zupełnie innej metody organizacji... ale widocznie się opłaca mimo
wszystko. Co będzie dalej? Nie wydaje się by cyberświaty mogły
pójść jeszcze dalej, ale tak wydawało się też przez erą UNDERTOWN.
Dzisiaj można się z tego tylko śmiać...
S p o ł e c z n o ś ć s i e c i o w a
Kolonia dorobiła się całkiem sporych rozmiarów podziemia
sieciowego, ze społecznością rozproszoną pomiędzy cyberświaty
oraz różne portale sieciowe.