Astma Astma (cilej - astma oskrzelowa) jest chorob, ktrej istot jest stan zapalny prowadzcy do ograniczenia przepywu

w drogach oddechowych (na skutek skurczu oskrzeli i gromadzenia si w nich gstego luzu), powodujcego nawroty wiszczcego oddechu, dusznoci, uczucia cinicia klatki piersiowej i kaszlu, gwnie w nocy i nad ranem. Klinicznie astma przebiega na og napadowo, bdc z patofizjologicznego punktu widzenia przewlek chorob zapaln. Astma w duej mierze ma podoe alergiczne, zwaszcza u dzieci. Leczenie polega na podawaniu lekw zmniejszajcych proces zapalny (glikokortykoidw wziewnych) w celu likwidacji lub zmniejszenia czstoci wystpowania objaww skurczu oskrzeli. Astma w cikiej postaci wymaga hospitalizacji. Astma oskrzelowa artyku lek. med. Ryszarda Feldmana, ordynatora III Oddziau Chorb Wewntrznych w Szpitalu Praskim p. w. Przemienienia Paskiego w Warszawie, napisany w styczniu 2000 dla serwisu RES MEDICA Astma oskrzelowa jest chorob znan od dawna. Pocztkowo definiowano t chorob, odwoujc si gwnie do jej objaww, pniej zwrcono uwag rwnie na jej przyczyny oraz wpyw na czynno ukadu oddechowego. Najnowsza definicja zostaa podana w 1995 roku przez ekspertw amerykaskiego Narodowego Instytutu Zdrowia (NIH). Wedug tego okrelenia astma jest chorob zapaln, w ktrej uczestniczy wiele komrek, gwnie komrki tuczne (mastocyty), granulocyty kwasochonne (eozynofile) i limfocyty T. U osb podatnych zapalenie to powoduje nawroty wiszczcego oddechu, dusznoci, uczucia cinicia klatki piersiowej i kaszlu, gwnie w nocy i nad ranem. Objawy te s przede wszystkim zwizane z rozlanym, lecz zmiennym ograniczeniem przepywu w drogach oddechowych, ktre jest czciowo odwracalne, samoistnie lub pod wpywem leczenia. Stanowi zapalnemu towarzyszy te nadwraliwo na rne bodce. Na wiecie na astm choruje ok. 10-15 % dzieci. Wrd dorosych choroba ta jest rzadsza, bo pojawia si u 5-10 % populacji. Oglnie jednak zapadalno na astm zwiksza si i - co za tym idzie wzrastaj koszty leczenia, szczeglnie szpitalnego. Astma jest chorob cywilizacyjn. Dawno ju zauwaono, e wystpuje znacznie czciej w krajach wysoko uprzemysowionych, szczeglnie tam, gdzie zanieczyszczenia rodowiska, zwaszcza atmosfery, s due. Jak na razie, nie ma jasnoci co do tego, czy istnieje bezporedni patogenetyczny zwizek pomidzy chemicznymi skaeniami powietrza a astm. Wiadomo jednak, e w czasie trwania smogu (dramatycznego nagromadzenia si w powietrzu czsteczek dwutlenku siarki, ozonu, tlenkw azotu i spalin z silnikw dieslowskich) znaczco ronie liczba hospitalizacji z powodu zaostrze astmy i czciej zdarzaj si zgony spowodowane gwatownym nasileniem choroby. Astma wystpuje rodzinnie. Jeli cho jedno z rodzicw ma astm, prawdopodobiestwo wystpienia tej choroby u dziecka wynosi 30%; jeli oboje rodzice maj astm, to prawdopodobiestwo astmy u dziecka wynosi a 50%. Alergiczne podoe astmy Najczstsz przyczyn astmy jest alergia; tak jest w 90% przypadkw astmy u dzieci i w 50% przypadkw u osb dorosych. Jakie alergeny najczciej powoduj astm? Najczciej s to 20-mikronowe drobiny odchodw roztocza kurzu domowego, yjcego w ogromnych ilociach w wilgotnych i ciepych pomieszczeniach z du iloci tapicerowanych mebli, dywanami,

kotarami. Szczeglnie duo jest ich w sypialniach - w 1 milimetrze szeciennym powietrza jest ich 20 000. Alergeny roztoczy s wdychane podczas rcznego odkurzania mebli, a take w czasie uywania zwykego odkurzacza, oraz w nocy, kiedy - pic - poruszamy si w pocieli. Nosicielami alergenw powodujcych astm jest te naskrek zwierzt domowych: psw, kotw (ponad 40% dzieci jest uczulonych na alergeny kocie lub psie). Istotnym rezerwuarem alergenw jest mocz chomikw, myszy, winek morskich, a take odchody i upierzenie papug i kanarkw. Zwierzce alergeny s obecne w powietrzu i kurzu domowym, dlatego osoby chore mog dozna napadu astmy zaraz po wejciu do mieszkania, w ktrym przebywa zwierz. Bardzo wanymi alergenami s zarodniki pleni. Na przykad plenie Alternariamog by przyczyn astmy (w okresie jesiennym). Podobnie zarodniki Aspergillus fumigatus- mog spowodowa wystpienie cikiego napadu astmy. Take aktywne rodki chemiczne oraz alergeny zgrom adzone w miejscach pracy stanowi wan przyczyn astmy, szczeglnie u osb palcych papierosy. Czsto astm powoduj pyki rolinne (traw, drzew i chwastw). Astma zawodowa polega na nadwraliwoci oskrzeli na czynniki zawodowe. Ta nadwraliwo ma nieswoisty charakter i jest nastpstwem wczeniejszej alergizacji drg oddechowych. Z drugiej strony jest wiele czynnikw zawodowych, ktre nie bdc alergenami, pobudzaj jednak wytwarzanie immunoglobulin E i prowokuj wystpienie odczynu natychmiastowego w os krzelach, ktry przejawia si jak typowy napad astmatyczny. Najpospolitsz przyczyn astmy zawodowej jest kontakt ze zwizkiem chemicznym o nazwie diizocyjanian toluenu (TDI), ktry jest uywany do bejc i farb. Do innych czynnikw wywoujcych astm zaliczaj si infekcje wirusowe, uczulenia na niektre leki, zwaszcza na aspiryn i inne niesteroidowe leki przeciwzapalne. Mwi si o tzw. astmie aspirynowej (szacuje si, e uczulenie na aspiryn wyraone napadami dusznoci po jej zayciu dotyczy okoo 10% chorych na astm). S te leki, ktre mog nasili objawy astmy, szczeglnie beta -blokery, jedne z najczstszych lekw stosowanych w nadcinieniu ttniczym i chorobie wiecowej. Zdarzay si zgony wrd osb cierpicych na astm po zayciu lekw nalecyc h do tej grupy. Take rozmaite zanieczyszczenia powietrza (dymy), aerozole, domowe rodki czystoci, silne substancje zapachowe (perfumy) mog spowodowa wystpienie skurczu podranionych oskrzeli wiodcego do ataku astmy. Mieszanina gazw zanieczyszczaj cych powietrze: dwutlenku siarki, ozonu i tlenkw azotu oraz czsteczek o wymiarach mniejszych ni 10 mikronw, emitowanych z silnikw dieslowskich, moe by szczeglnie niebezpieczna i - wdychana - prowadzi wprost do mierci osb z cik postaci astmy oraz innymi chorobami ukadu oddechowego. Przewleky proces zapalny toczcy si w cianie oskrzeli powoduje, e czasem cakiem niealergiczne czynniki wyzwalaj napad astmy. Np. oddychanie zimnym i suchym powietrzem, szczeglnie w czasie wysiku fizycznego stanowi silny bodziec powodujcy uwolnienie histaminy z komrek tucznych i wystpienie typowej dusznoci astmatycznej. Objawy Objawami astmy jest brak tchu, ciskanie w piersiach, wisty (wysokie dwiki, ktre s wynikiem wydobywania si powietrza ze zwonych oskrzeli) i kaszel. Najbardziej typowa jest napadowa duszno. Do czsto pojawia si ona w nocy lub nad ranem. Chory podczas napadu odczuwa ucisk w klatce piersiowej, ma poczucie ciasnoty w piersiach. Nasilenie napadw moe si zmienia z dnia n a dzie. W czasie cikiego ataku oddychanie moe by szczeglnie utrudnione, nie jest moliwy aden wysiek, wykonanie choby jednego kroku. Nie mona wypowiedzie najkrtszego zdania. Chory przybiera charakterystyczn pozycj: siedzi pochylony do przodu, mocno opierajc si na rkach - uruchamia wszystkie minie oddechowe. Wida ogromny wysiek, z jakim wydycha powietrze. Czstym objawem astmy jest kaszel. Wystpuje szczeglnie czsto noc (kiedy stenie krcej we krwi adrenaliny, hormonu rozszerzajcego oskrzela, jest wyjtkowo niskie) lub nad ranem. Niekiedy

kaszel jest jedynym objawem astmy. Mwi si wtedy o tzw. kaszlowej odmianie astmy, czyli zespole Corraro. Kaszel moe by suchy, ale moe te towarzyszy mu gsta, cignca si, trudna do odkrztuszenia wydzielina. Kaszel astmatyczny jest bardzo typowy dla choroby wystpujcej u dzieci. Mechanizm astmy Astma jest chorob zapaln. Podstawowym mechanizmem lecym u jej podstaw jest reakcja immunologiczna z udziaem komrki tucznej (mastocytu) i immunoglobuliny E (IgE). Komrki tuczne gromadz si w duej liczbie w cianie oskrzeli. W ich wntrzu, w ziarnistociach, widocznych pod mikroskopem, gromadz si rne aktywne substancje, m.in. histamina, serotonina, proteazy, jak tryptaza i chymaza. Jeli w wyniku zetknicia si osoby chorej z wziewnym alergenem dojdzie do wytworzenia przez limfocyty immunoglobuliny E, to wkrtce ta immunoglobulina, po przyczeniu si do powierzchniowego receptora komrki tucznej, doprowadza do zjawiska degranulacji mastocytu, ktrej efektem jest uwolnienie na zewntrz komrki substancji aktywnych. (Warto pamita, e nie tylko immunoglobulina E aktywuje komrki tuczne - mog to uczyni np. jony wapnia, opiaty (kodeina, morfina) czy ACTH). Aktywacja mastocytw nie ogranicza si do uwolnienia substancji w nich nagromadzonych. Dochodzi take do syntezy nowych, innych aktywnych zwizkw chemicznych, przede wszystkim prostaglandyn, tromboksanw i leukotrienw oraz do ich uwolnienia. Pojawienie si w cianie oskrzeli rozmaity ch aktywnych mediatorw prowadzi w niej do rnych zmian, zachodzcych najpierw bardzo szybko (alergicznych odczynw wczesnych), a potem powoli i przewlekle (zapalnych odczynw pnych), w ktrych rola komrek tucznych jest ju mniejsza. Okrne minie oskrzeli nadmiernie kurcz si, reagujc na katecholaminy, acetylocholin, neuropeptydy, a pobudzone gruczoy bony luzowej zaczynaj intensywnie wytwarza gsty luz. Naczynia krwionone rozszerzaj si, uatwiajc powstawanie wysiku w otaczajcej tkance; mog si w ich wietle pojawi mikrozakrzepy, hamujce dopyw krwi do okrelonych obszarw bony luzowej. Do ciany oskrzeli, wskutek zadziaania wydzielonych substancji przycigajcych (chemotaktycznych), cytokin, masowo napywaj rne komrki typowe dla procesu zapalnego, spord ktrych w astmie najwiksze znaczenie maj granulocyty kwasochonne (eozynofile). To one s rdem kolejnych aktywnych substancji (biaek i peptydw, cytokin, leukotrienw), ktre walnie przyczyniaj si do wystpienia i trwania w bonie luzowej oskrzeli przewlekego procesu zapalnego. W jego rezultacie bona luzowa oskrzeli staje si nadreaktywna i atwo reagujca obrzkiem, nadmiernym wydzielaniem luzu i skurczem mini na rne wziewne czynniki nie bdce wcale alerge nami. Przewleke zapalenie jest naistotniejszym zjawiskiem chorobowym toczcym si w cianie oskrzeli osb chorych na astm. Mechanizm alergiczny astmy zwizany jest z limfocytami, komrkami tucznymi (mastocytami), granulocytami kwasochonnymi (eozynofilami) oraz z licznymi aktywnymi substancjami chemicznymi, powstaymi w wyniku kontaktu organizmu z alergenem. Limfocyty s rodem immunoglobuliny E (IgE), ktra wic si z receptorem komrki tucznej, powoduje uwolnienie z niej mediatorw reakcji alergicznej, przede wszystkim histaminy, powodujcej skurcz mini oskrzeli, wzmoone wydzielanie gstego luzu do wiata oskrzela, rozlunienie cian drobnych naczy krwiononych - prowadzce do obrzku otaczajcej je tkanki. Efektem zadziaania histaminy jest znaczce zwenie wiatla oskrzeli utrudniajce przepyw powietrza, szczeglnie w czasie wydechu (u czowieka zdrowego wydech jest aktem biernym, na og nie wymagajcym udziau mini). Zablokowanie przepywu powietrza moe by w cikich przypadkach niemal cakowite, na og jednak jest czciowe. Jest ono z reguy odwracalne, gwnie dziki lekom rozszerzajcym oskrzela. Oprcz komrek mastocytw w astmie bardzo aktywnymi komrkami staj si granulocyty kwasochonne, ktre inicjuj i podtrzymuj proces zapalny w cianie oskrzeli, czynic j nadreaktywn na rne, niekoniecznie alergizujce czynniki. W procesie zapalnym uczestnicz liczne mediatory zapalenia, spord ktrych ogromn rol peni leukotrieny, ktre podtrzymuj patologiczne procesy wywoywane przez krtko dziaajc histamin.

Przebieg choroby Astma klinicznie na og przebiega napadowo, pozostajc z patofizjologicznego punktu widzenia przewlek chorob zapaln. Przebiega z rnym nasileniem. Moe przybra posta agodn, wrcz sporadyczn, kiedy napady dusznoci i wistw, czy kaszlu zdarzaj si rzadko i maj na og agodny przebieg, ustpujc samoistnie lub bardzo szybko po podaniu wziewnego leku rozszerzajcego oskrzela. W powaniejszych postaciach astmy napady s czste lub bardzo czste, trwaj duej i nie ustpuj zbyt szybko, na og dopiero po wikszej dawce lekw, nie tylko podawanych wziewnie. W przypadku astmy cikiej zmiany w oskrzelach mog mie charakter utrwalony, praktycznie nieodwracalny. Cika astma wymaga intensywnego leczenia, napady leczy si w szpitalu. Niektrzy lekarze operuj pojciem astmy niestabilnej, ktrej istot jest ogromna zmienno objaww w okresie zaostrzenia. Dla wielu jednak niestabilno kliniczna astmy jest tylko jedn z wanych cech cikiego jej przebiegu. Astma toczy si przez wiele lat. Po okresie duego nasilenia w dziecistwie, pniej moe ustpi. Okres remisji moe by wieloletni. Astma pojawiajca si w wieku rednim na og nie ustpuje cakowicie, przeciwnie, toczcy si proces zapalny, jeli nie bdzie waciwie leczony, moe doprowadzi do znacznych trwaych zmian w cianie oskrzela, powodujcych nasilon w rnym stopniu niewydolno oddechow. Diagnostyka astmy Rozpoznanie astmy nie jest trudne, gdy chory ma typowe objawy, szcz eglnie jeli ataki dusznoci wydechowej, kaszlu i wistw wystpuj u niego w nocy lub nad ranem. W takich przypadkach badania dodatkowe jedynie potwierdzaj wstpne rozpoznanie. W przypadku osob, ktre dowiadczaj jedynie kaszlu astmatycznego, potrzebne jest czsto wykonanie bada spirometrycznych oceniajcych funkcje ukadu oddechowego oraz, jeli te badania wypadn prawidowo, wskazany jest test prowokacyjny z podawan wziewnie substancj wywoujc skurcz oskrzeli. Istotne s badania czynnociowe puc, obiektywnie oceniajce sprawno ukadu oddechowego. Mog one wykaza istnienie zwenia wiata oskrzeli. To, czy oskrzela s, czy nie s zwone, mona wykry za pomoc przyrzdu zwanego aparatem Wrighta, mierzcego szczytowy przepyw powietrza w czasie wydechu wyraony w litrach/min (ang. peak expiratory flow rate - PEFR); warto wiedzie, e np. dorosy mody mczyzna redniego wzrostu wydycha powietrze z szybkoci 650 l/min, kobieta z szybkoci 350 l/min. Aparat Wrighta jest bardzo prosty w ob sudze i - co wane - tani. Kada osoba chora na astm powinna go posiada. Aparat do pomiaru szczytowego przepywu jest take uyteczny do kontroli efektw leczenia. W astmie charakterystyczna jest dobowa zmienno stopnia zwenia oskrzeli. Wyniki pomia rw PEFR wykazujce rnice midzy pomiarem rano i wieczorem wynoszce 20% i wicej potwierdzaj rozpoznanie astmy. Typowa take jest znaczca poprawa PEFR wkrtce po wziewnym zayciu leku rozszerzajcego oskrzela. Oznaczanie PEFR jest prostym badaniem spirometrycznym. Bardziej skomplikowane badania mona przeprowadzi w specjalistcznych pracowniach szpitalnych. W astmie zmniejszona jest pojemno yciowa puc (ang. forced vital capacity - FVC) oraz nasilona tzw. objto wydechowa pierwszosekundowa (ang. forced expiratory volume in 1 second - FEV1), tzn. ilo powietrza, ktr pacjent w sposb natony wydycha z puc w czasie jednej sekundy. Jest to bardzo dobry test wykrywajcy zwenie oskrzeli typowe dla astmy. Wana dla ostatecznego rozpoznania astmy jest 15% i wiksza poprawa FEV1, ktra zachodzi po inhalacji leku rozszerzajcego oskrzela. W trudnych diagnostycznie przypadkach wykonuje

si testy prowokacyjne z inhalacj rodka zwajcego oskrzela (metacholina lub histamina). Take prba wysikowa moe dostarczy wanych informacji o stopniu zwenia oskrzeli i odwracalnoci po zaprzestaniu wysiku. W cikim napadzie astmy nierzadko dochodzi do zaburze wydolnoci oddechowej. Badanie skadu gazw krwi (gazometria) czy wysycenia krwi tlenem (pulsoksym etria) pozwala na podejmownie wanych decyzji terapeutycznych. Bardzo trudno jest bada mae dzieci, szczeglnie w wieku poniej 5 lat, ktre atwo zapadaj na infekcje wirusowe z kaszlem jako objawem dominujcym. Napady wistw u niemowlt i maych dziec i take s czsto wynikiem zakaenia wirusowego, a nie astmy. Jednak, jeli po ustpieniu jednej z takich wirusowych infekcji dziecko jeszcze przez jaki czas kaszle i jeli w jego rodzinie kto choruje na astm, to ten przeduajcy si kaszel moe by pierwszym sygnaem rozwijajcej si choroby. Czasem jedynym sposobem na rozpoznanie astmy jest skuteczne prbne leczenie przeciwastmatyczne. W przypadku astmy z alergicznym tem (z udziaem immunoglobulin IgE) poyteczne bywaj czasem testy skrne oraz testy prowokacyjne wziewne z zastosowaniem rodkw kurczcych oskrzela. Te ostatnie su take do oceny tzw. nadreaktywnoci oskrzeli w przebiegu astmy. Wykonuje si wziewny test z histamin lub metacholin i ocenia si tzw. prg histaminowy lub metacholinow y, ktry wyraa najmniejsze stenie substancji powodujce zwenie oskrzeli o ponad 20% stwierdzane badaniem spirometrycznym. Jak leczy astm Jak do tej pory nie ma przyczynowego leczenia astmy. Dlatego tak wana jest profilaktyka, zapobieganie napadom. Jest to niestety trudne, czsto bowiem nie da si cakowicie unikn kontaktu z alergenem. Mona jedynie dy do maksymalnego ograniczenie kontaktu z substancj uczulajc. Szczeglnie chodzi tu o roztocza kurzu domowego. Naley wic unika kurzu, uywa specjalnych, przyjaznych dla astmatykw odkurzaczy, pozby si tapicerowanych mebli, dywanw, grubych zason. Pociel powinna by po nocy intensywnie wietrzona i bardzo czsto zmieniana. Pra j naley w wysokiej temperaturze. Domy osb chorych na astm powinny by przewiewne, wyziewy z kuchni powinny ulatnia si atwo na zewntrz. Znane jest pojcie "zespou szczelnego budynku" - le wietrzone pomieszczenia s ogromnym rezerwuarem alergenw. Bardzo szkodliwy jest dym papierosowy. Dzieciom chorym na as tm nie naley dawa pluszowych zabawek. Naley pozby si, o ile to moliwe, zwierzt domowych - a jeli ju ma si np. psa, powinien by jak najczciej kpany. Naley wystrzega si wilgoci, chroni przed zarodnikami pleni. Trudno uchroni si przed zanieczyszczeniami atmosferycznymi. Warto jednak unika obszarw stale zadymionych, w ktrych ryzyko smogu jest due. Astmatycy powinni zna okresy pylenia rolin, wiedzie, kiedy okrelone pyki osigaj maksimum stenia w atmosferze w roku i w cigu dnia. Bardzo wane jest unikanie zakae drg oddechowych. Jeli przyczyn astmy s pyy, opary czy dymy w miejscu pracy, trzeba... zmieni prac, poniewa tylko unikanie znanego czynnika dranicego moe cakowicie uwolni od napadw choroby. Celem leczenia farmakologicznego jest likwidacja nocnych napadw dusznoci i zmniejszenie czstoci dziennych objaww skurczu oskrzeli. Astma jest przewlek chorob zapaln. Stosowane s leki zmniejszajce proces zapalny. S to glikokortykoidy wziewne, ktre w znaczcy sposb zmniejszaj

odczyny zapalne, powodujc, e napady dusznoci s rzadsze i sabiej wyraone. W przypadku astmy sporadycznej nie s one konieczne, w innych postaciach astmy trzeba je stosowa - s lekami z wyboru. W astmie dziecicej (w tym - w postaci kaszlowej) bardzo przydatne okazay si leki stabilizujce komrki tuczne, zapobiegajce ich degranulacji, czyli kromony (kromoglikan disodowy lub nedokromil sodu). W astmie dorosych skuteczno tych lekw jest wyranie gorsza. Podaje si je wziewnie za pomoc specjalnych aparatw zwanych turbohalerami. W przewlekym leczeniu astmy znalazy zastosowanie leki przeciwleukotrienowe (montelukast i zafirlukast), ktre mog stanowi alternatyw dla wziewnych glikokortykoidw. Napady astmatyczne mona skutecznie leczy wziewnymi lekami rozszerzajcymi oskrzela, do ktrych zalicza si salbutamol, terbutalina. Przed nocnymi napadami moe skutecznie chroni dugo dziaajcy salmeterol. Nasilenie napadw astmy wymaga zmiany wziewnego glikokortykoidu - sabiej dziaajcego na silniejszy. Wskazwk dla takiej zmiany jest czstsze zaywanie przez chorego leku rozszerzajcego oskrzela. Czy naley stosowa immunoterapi w astmie? Naley j rozway, gdy uniknicie alergenu nie jest moliwe i zawodzi typowe leczenie choroby. Niektrzy lekarze zalecaj to leczenie jedynie w szczeglnych przypadkach, np. w udokumentowanym uczuleniu na pyki traw. Cika astma wymaga leczenia wielokierunkowego, zwaszcza podawania, na og przez krtki czas, glikokortykoidw doustnych (np. prednizonu). Ciki napad astmatyczny leczy si za pomoc cigej inhalacji leku rozszerzajcego oskrzela. Niekiedy konieczne jest podanie tego leku w doylnym wlewie kroplowym. Niestety wie si to z licznymi objawami niepodanym, szczeglnie ze strony ukadu krenia. Tlenoterapia jest bardzo wskazana. W dramatycznej sytuacji zaamania si wydolnoci oddechowej konieczne jest zastosowanie sztucznej wentylacji za pomoc najwyszej klasy respiratora. Bardzo wana w leczeniu astmy jest edukacja chorego. Powinien on wiedzie, na czym polega jego choroba, jak unika czynnikw sprawczych napadw, jak sobie z nimi radzi, jakie stosowa leki. Pacjent powinien stale sprawdza swoja wydolno oddechow. Istotne jest codzinne badanie PEFR za pomoc aparatu Wrighta. Wane jest bowiem wczesne rozpoznanie nasilenia choroby. Pacjent powinien te wiedzie, kiedy nie poradzi sobie sam i musi si zwrci o pomoc do lekarza prowadzcego. rdo: www.resmedica.pl Astma oskrzelowa - http://www.astma.dzg.pl/ Objawy astmy oskrzelowej Objawy astmy zale w duej mierze od wieku dziecka. 1.U najmniejszych dzieci, do 2. roku ycia, astma przebiega przede wszystkim pod postaci kaszlu i/lub wiszczcego oddechu. Czsto pojawia si on po wysiku, paczu, karmieniu. Do rzadziej obserwowanych objaww nale napady dusznoci charakterystyczne dla dzieci starszych i dla dorosych. 2.U dzieci starszych, powyej 2. roku ycia, z objawami nawracajcego lub przeduajcego si wiszczcego oddechu mog czy si m.in.: atopowe zapalenie skry, katar alergiczny, alergia pokarmowa. Czciej te, w porwnaniu z dziemi maymi, rozpoznawana jest u nich astma wysikowa oraz po kontakcie z uczulajcym alergenem lub kaszlowa posta astmy. Astma wysikowa U wielu dzieci wysiek fizyczny wywouje objawy astmy. U niektrych bywa nawet ich jedyn przyczyn. Kurcz oskrzeli zwykle rozwija si w cigu 510 minut po zakoczeniu wysiku. Jeeli poza wystpowaniem powysikowego skurczu oskrzeli astma jest dobrze kontrolowana lub gdy jest to jedyny objaw astmy, zaleca si czsto przyjmowanie szybko dziaajcego leku przed planowanym

wysikiem. Kaszlowa posta astmy Przewleky kaszel moe by jedynym objawem astmy. Kaszel sugerujcy astm jest: suchy i nawracajcy, wystpuje gwnie w nocy, nasila si pod wpywem wysiku fizycznego, zimnego powietrza, alergenw, zakae, nie ustpuje po leczeniu antybiotykami, moe by sezonowy, co do szybko nasuwa podejrzenie astmy. Zwykle jednak kaszel wystpuje caorocznie. Wie si to czsto z rozpoznawaniem u dziecka zakae ukadu oddechowego i stosowaniem rnorodnej terapii, w tym bardzo czsto leczenia antybiotykami. Astma aspirynowa Jest relatywnie rzadka. Z reguy pierwsze objawy wystpuj w 3.4. dekadzie ycia. Astma aspirynowa zazwyczaj zaczyna si katarem. Pocztkowo dziecko ma zatkany nos. Nastpnie pojawia si astma i nadwraliwo na kwas acetylosalicylowy (ASA). U osb z nadwraliwoci na ASA lub inne niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) w cigu kilku minut do 13 godzin po zayciu leku wystpuje: duszno, katar, zaczerwienienie twarzy i szyi, zmiany skrne zwykle pod postaci pokrzywkowo -obrzkow, podranienie spojwek, czasem biegunka i wymioty. Osoby z jawn nadwraliwoci mog nawet umrze po zayciu ASA lub innego NLPZ. Astma trudna U niektrych dzieci rozwija si astma trudna do leczenia. W astmie trudnej zamknicie drg oddechowych prowadzi do powstania puapki powietrznej i rozdcia puc. Chorzy wymagaj wikszych ni inne cierpice na astm osoby dawek glikokortykosteroidw wziewnych. http://www.astma-katar.pl/czy-wiesz-ze/objawy-astmy-oskrzelowej Czym jest astma oskrzelowa ? Astma oskrzelowa jest chorob, z ktr coraz czciej mona spotka si w krajach wysoko uprzemysowionych. Na to schorzenie cierpi coraz wiksza liczba mieszkacw pastw wysoko rozwinitych lub rozwijajcych si, do ktrych zalicza si rwnie Polska. Najprociej mwic, astma oskrzelowa to przewleke zapalenie drg oddechowych, w wyniku ktrego dochodzi do obrzku bon luzowych. Bony te wycielaj oskrzela, gdzie najczciej gromadzi si nadmierna ilo luzu. Pod wpywem rnych czynnikw pojawiaj si rwnie skurcze. Przyczyny astmy Astma moe by nastpstwem nawracajcych chorb drg oddechowych, najczciej jednak za to schorzenie odpowiada wadliwe funkcjonowanie ukadu odpornociowego (zobacz te: astma oskrzelowa objawy), ktry staje si nadmiernie wraliwy na alergeny, czyli substancje wywoujce reakcje alergiczne. Jak radzi sobie z astm ? W wikszoci przypadkw astma alergiczna dotyczy dzieci. Istniej metody leczenia, ktre s skuteczne, jednak bardzo czsto wi si one z ogromnymi kosztami i spor iloci czasu, jak trzeba

powici na tego rodzaju terapi. Niemniej jednak w przypadku astmatykw istotne s dziaania, prowadzce do maksymalnego uatwienia im funkcjonowania, a wic osabienia atakw i zagodzenia przebiegu choroby. Z ca pewnoci warto skonsultowa si z lekarzem, ktry wykona szczegowe badania, okreli stopie rozwoju choroby oraz zaproponuje metody skutecznego agodzenia jego objaww.