Ble krgosupa - jak je agodzi? Kade wiksze porzdki kocz si blem plecw, a kiedy wstajesz, trudno ci si od razu wyprostowa?

To krgosup sygnalizuje, e nieumiejtnie si z nim obchodzisz. Jak agodzi ble krgosupa? Co wic powinna robi, by krgosup odzyska dobr form? Niewtpliwie jest najwaniejszym filarem, ktry dwiga cae ciao jak prawdziwy atleta. Jednoczenie krgosup to wyjtkowo misterna konstrukcja. Skada si z wielu drobnych kostek krgw oddzielonych od siebie sprystymi poduszeczkami (dyskami). Dziki temu jest elastyczny i wietnie sobie radzi, gdy wykonujemy rne ruchy lub przeciwnie dugo tkwimy w jednej pozycji. Wszystko jednak do czasu. Przemczony krgosup nie tylko zaczyna si buntowa, co manifestuje sztywnoci i pobolewaniem szyi czy plecw, ale te jest podatny na uszkodzenia. Najczciej ciera si chrzstka, ktra wyciela krgi, i zuywaj lece midzy nimi dyski. Prowadzi to do zmian zwyrodnieniowych i ucisku na nerwy, czego sygnaem jest narastajcy z upywem czasu bl. Sprawd zatem, co jest korzystne dla krgosupa, a czego naley unika, eby go nadmiernie nie obcia, oraz jak szybko ukoi bl szyi czy plecw, kiedy ci dopadnie. KIEDY CIERPI SZYJA Pierwsze i rwnoczenie najdrobniejsze krgi s rusztowaniem dla szyi. Niestety, czsto wyjtkowo przepracowanym i to nie tylko, gdy pochylasz gow czy ni krcisz, ale take wtedy, kiedy przez wiele godzin tkwisz w jednej pozycji, np. wpatrujc si w ekran komputera. Po takim "maratonie" stal e napite minie szyi rzeczywicie mog bole. Nie jest to rwnie obojtne dla krgw i dyskw, ktre nieustannie "le traktowane", w kocu ulegaj uszkodzeniu. Na pocztku masz wraenie, jakby kark by nadmiernie napity. Jednak z czasem postpujce zmiany zwyrodnieniowe mog powodowa inne nieprzyjemne objawy, np. silne ble gowy przy jej odwracaniu lub promieniujce od czoa do plecw. Sygnaem jest te drtwienie ramion, rk i palcw, zwaszcza rano tu po przebudzeniu. W tej sytuacji skonsultuj si z lekarzem rodzinnym,ktry wypisze skierowanie do ortopedylub neurologa. CO PRZYNIESIE ULG MASA PRZECIWBLOWY Najpierw powinna nieco rozluni minie i pobudzi w nich krenie. Wykorzystaj do tego rcznik frott (zarzu go na szyj, z przodu chwy domi jego koce i przez 23 minuty przesuwaj, prostujc na przemian praw i lew rk). Nastpnie posmaruj donie przeciwblow maci lub elem (z ibuprofenem, diklofenakiem, naproksenem) i delikatnymi, okrnymi ruchami wcieraj w skr po obu stronach krgosupa szyjnego. Do masau moesz rwnie uy oliwki z dodatkiem olejkw o agodzcym bl dziaaniu (rozmarynowy, cedrowy, cynamonowy, godzikowy, lawendowy lub cyprysowy). LEENIE NA WZNAK Przyjmuj tak pozycj choby wtedy, gdy ucinasz sobie krtk drzemk. Ale najlepiej, jeli nauczysz si w ten sposb spa. eby jednak w peni rozluni i odciy krgosup szyjny, gowa koniecznie musi by podparta paskim jakiem lub ortopedycznym, wyprofilowanym wakiem. Moesz te kupi sobie wodn poduszk, ktra dopasowuje si do krzywizn ciaa. BY ZAPOBIEC NAWROTOM PRAWIDOWO USTAW MONITOR KOMPUTERA Ekran powinien si znajdowa na wprost twarzy, tak by jego grna krawd bya nieco powyej linii oczu. Jeli nie moesz zmieni ustawienia monitora, wyreguluj wysoko krzesa w stosunku do biurka. Wtedy nie bdziesz musiaa stale pochyla lub zadziera gowy (to najczstsza przyczyna pobolewania szyi). GIMNASTYKUJ SI PRZY BIURKU Co godzin zrb sobie krtk przerw w pracy, eby rozrusza zastae minie. Moesz wtedy troch

powiczy. Wyprostuj si na krzele i zcz donie za oparciem. cignij opatki, gow wycignij do gry. Wytrzymaj przez p minuty. Nastpnie sple donie na karku, okcie odchyl do tyu i przez p minuty kr gow w lewo i w prawo. ZACZNIJ UPRAWIA NORDIC WALKING Spacerowanie z kijkami pomaga utrzyma poprawn postaw oraz uatwia pozbycie si napicia mini w grnych rejonach ciaa. Dziki nordic walking odprasz si i rozluniasz minie podtrzymujce szyjny odcinek krgosupa. PYWAJ NA PLECACH Najlepiej dwa-trzy razy w tygodniu przynajmniej po p godziny. Ten styl poprawia elastyczno szyi i wzmacnia plecy. Pomocne, cho w mniejszym stopniu, jest pywanie abk i stylem klasycznym. JAKICH BDW UNIKA SPANIA NA WYSOKIEJ PODUSZCE Nie ma znaczenia pozycja, bo nawet jeli leysz na wznak, i tak minie szyi s nadmiernie obcione. Na ich przykurcze si naraasz, gdy w nocy leysz na boku lub na brzuchu i gowa jest przekrzywiona w jedn stron. TRZYMANIA SUCHAWKI MIDZY BARKIEM ,A POLICZKIEM Takie praktyki prowadz do nacignicia mini karku, co oznacza bl. A gdy przerodz si w nawyk, moe doj do uszkodzenia staww midzy krgami. POCHYLANIA GOWY Kiedy siedzisz czy chodzisz, trzymaj gow prosto. Powinna tworzy jedn lini z krgosupem piersiowym. Nie zginaj nadmiernie szyi, gdy myjesz wosy (nie myj ich nad wann!). DUGIEJ JAZDY SAMOCHODEM Bywa udrk dla krgosupa, nawet gdy w siedzeniu znajduje si zagwek. Jeli wic czeka ci dusza podr (take autobusem, samolotem), to aby unikn dolegliwoci, kup specjaln poduszk, ktra okala szyj i daje podparcie gowie. KIEDY CIERPI PLECY Najbardziej podatny na przepracowanie i zwyrodnienia jest ldwiowy odcinek krgosupa, bo dwiga praktycznie cay ciar ciaa. Std ponad poowa z nas ma rne dolegliwoci w dole plecw. Zwykle to lekkie pobolewanie wieczorem po mczcym dniu. CO PRZYNIESIE ULG RODKI PRZECIWBLOWE Najskuteczniejsze s doustne leki, ktre dziaaj rwnie przeci wzapalnie (z ibuprofenem, diklofenakiem lub naproksenem). Dodatkowo moesz wciera w okolice krzya rozgrzewajce maci i ele. Dobrym sposobem jest przyklejenie na skr plastrw przeciwblowych (s dostpne bez recepty). GORCA KPIEL Woda powinna by nieco cieplejsza ni zwykle. Zanurz si w niej po szyj i pozosta w wannie ok. 10 minut. Ciepo rozluni minie podtrzymujce krgosup i sprawi, e bl ustpi. BY ZAPOBIEC NAWROTOM ODCHUD TALI

Okazuje si, e wystajcy brzuch, zwaszcza gdy masz nadwag, obcia krgosup ldwiowy i pogbia jego wygicie ku przodowi ciaa. A to nie suy ani krgom, ani dyskom. Aby wzmocni minie w okolicach talii i dolnej czci plecw, warto codziennie robi "brzuszki" (ale przy zgitych nogach). Staraj si take nie garbi gdy prostujesz sylwetk, automatycznie wcigasz brzuch. ODCIAJ PLECY Zwaszcza jeli wiele godzin spdzasz za biurkiem czy za kierownic. Chodzi o to, by oparcia krzese i foteli byy wyprofilowane wybrzuszenie powinno znajdowa si na wysokoci ldwiowego odcinka krgosupa. Jeli krzeso czy fotel nie ma odpowiedniego wygicia, zawsze podkadaj pod plecy zoony kocyk lub pask poduszk. SIADAJ NA GUMOWEJ PICE Mowa tu o duej pice, ktr wykorzystuje si podczas wicze w klubach fitness. Moesz kupi j za ok. 70 z w sklepie ze sprztem sportowym. Utrzymywanie rwnowagi na niestabilnej pice angauje minie dolnej partii plecw to je wzmacnia, ale ciar ciaa zostaje przeniesiony na nogi. Kiedy wic ogldasz telewizj, zamiast w fotelu siadaj na pice. POLUB PYWANIE Tu nie ma znaczenia styl. Rwnie korzystne s: abka, kraul i pywanie na plecach. UMIEJTNIE WSTAWAJ Z KA Nie rb tego gwatownie najpierw troch si poprzecigaj. Moesz te kilka razy zrobi "koci grzbiet". W ten sposb rozruszasz zastae podczas snu minie i przygotujesz je do pracy w cigu dnia. JAKICH BDW UNIKA DWIGANIA CIARW NA WYPROSTOWANYCH NOGACH Wtedy krgosup ldwiowy jest wyjtkowo przeciony. Podczas tak karkoomnych dziaa czsto "wypada" dysk. Dlatego, by podnie pen zakupw torb lub dziecko, najpierw kucnij, wyprostuj plecy, a nastpnie powoli si podno. ODKURZANIA Z POCHYLON SYLWETK Gdy odkurzacz ma zbyt krtk rur, ca prac wykonujesz przegita do przod u. A to nadmiernie obcia krgosup. Zainwestuj wic w urzdzenie z dug rczk, ktra wymusi na tobie utrzymanie wyprostowanej sylwetki podczas sprztania. PRASOWANIA NA STOJCO Oczywicie, gdy maszprzed sob stert wypranej bielizny, co oznacza przynajmniej godzin stania przy desce. Wwczas ustaw desk na tak wysoko, by moga przy niej usi. Dziki temu nie bdziesz schyla si nad elazkiem. WYSOKICH OBCASW Kiedy nosisz szpilki, krgosup ciko pracuje. Kolana s nienaturalnie zgite , a biodra za bardzo wysunite do przodu. Taka postawa powoduje, e ldwiowy odcinek krgosupa jest nadmiernie wygity i przeciony. Najzdrowsze dla plecw s obcasy o wysokoci 35 cm (wszystko zaley od wzrostu im jeste wysza, tym bardziej pita moe by uniesiona). Szpilki zakadaj tylko na specjalne okazje. Jednak nie zamieniaj wysokich obcasw na cakiem paskie baleriny.

Bl plecw: to, gdzie i jak boli, ma znaczenie! Poznaj przyczyny dolegliwoci Naturalne zmiany? Kucie, mrowienie, dolegliwoci, jak po uderzeniu... Bl przewleky, uciliwy i nagy, a take ostry, po wykonaniu konkretnego ruchu, taki, e dech zapiera... Boli wysoko, nisko, troch z boku... Miejscowy i "rozlewajcy si". Bl plecw moe mie rny przebieg i charakter, ale najczciej, rzeczywicie, kryj si za nim problemy z krgosupem. Ludzki krgosup, chocia jest rusztowaniem niemal doskonaym (sprysty, wydajny, odporny), stale nadwyrany i le traktowany, w kocu mwi do. Czasem "odzywa si" ostrzegawczo i bl mij a po odpoczynku, agodnym masau czy sensownej aktywnoci fizycznej, np. po pywaniu. Jeli jednak dolegliwoci s zwizane ze zmianami zwyrodnieniowymi, zasadniczo nieodwracalnymi, pokonanie problemu wymaga nie tylko doranych dziaa, ale i wsparcia specjalisty (ortopedy, fizjoterapeuty). Miejsce blu zwykle jest zwizane z naszym trybem ycia i konkretnym odcinkiem krgosupa, ktry zosta zaniedbany. Jeli prowadzimy siedzcy tryb ycia lub mamy nadwag, dolegliwoci najczciej obejmuj odcinek ldwiowy i krzyowy, czyli d plecw, popularnie zwany krzyem. Oczywicie, nie musz bole same koci: rwnie osabione, rozleniwione minie mog da si we znaki. Mikrourazy, nienaturalne wyciganie szyi (choby podczas wieszania firanek) moe prowadzi d o dolegliwoci w okolicy karku. Osoby, ktre maj zwyczaj pochyla nienaturalnie tuw do przodu, niejednokrotnie doznaj blu na wysokoci klatki piersiowej. Czciowo i u osb, ktre o siebie dbaj, krgosup "zuywa si" z wiekiem. Czasem sprawc problemw jest wada postawy, na ktr nie do koca mamy wpyw, uraz sprzed lat, ktry doprowadzi do nieodwracalnych zmian. Niezalenie od przyczyny dolegliwoci i stopnia zaawansowania choroby, zazwyczaj nie jestemy bezradni, jeli leczenie jest prawidowe. Inna jednak potrzebna jest pomoc przy zmianach agodnych, inna przy powaniejszych: operacji chirurgicznych jako sposobu leczenia nie wyczajc. Warto pamita, e choroba krgosupa wcale nie musi powodowa dolegliwoci w jego bezporedniej okolicy (bywa, e bol nie plecy, a nogi, pupa, gowa, rami, "w doku" klatki piersiowej). Zarazem problemy z innym narzdem (np. sercem, nerkami, odkiem, pucami) moemy bdnie odczytywa jako chorob krgosupa. A to moe by nawet grone dla ycia. Nie wolno zapomina, e czasem bl plecw moe oznacza raka koci. Wwczas skuteczno leczenia zaley przede wszystkim od tego, w jakim stadium nowotwr zoliwy zostanie rozpoznany. Na podstawie samych objaww trudno odkry przyczyn blu plecw. Diagnostyka niejednokrotnie okazuje si skomplikowana, wymagajca czasu i eliminacji bdnych tez. Jest jednak konieczna, by leczenie mogo przynie oczekiwane efekty. Podpowiadamy jednak, co si moe kry za blem krgosupa w konkretnym miejscu i co moe by ich przyczyn. Sprawd! Boli kark, szyja (z tyu) Pene objawy: Bl bywa nagy, przypominajcy ukucie, ale zdarza si, e nie jest ostry, a uporczywy, utrzymujcy si przez kilka dni. Punktowy (po rodku) lub rozlewajcy si szerzej. Niejednokrotnie agodzi go ju rozmasowanie bolcego miejsca. Czste towarzyszce objawy to: bl gowy (przede wszystkim z tyu), jej zawroty, rwnie symptomy migrenowej aury )np. "mroczki przed oczami"), a nawet bezsenno. Prawdopodobne przyczyny: Zazwyczaj dolegliwoci s zwizane z trybem ycia, konkretn czynnoci i szybko mijaj. Na bl tej okolicy uskaraj si kierowcy (po dugim kursie), osoby pracujce w wymuszonej pozycji (np. przy komputerze), po wykonaniu niewygodnej pracy (wieszanie firanek, siganie czego z pki, ze zbyt

niskiego taboretu, etc.), gdy zdarza si im "nacign" minie. Dolegliwoci zaostrzaj regularne mikrourazy i nawet niewielkie przecienia, zwizane np. ze skokami (problem sportowcw), a nawet bieganiem w zym obuwiu, po bardzo twardym podou. Sprawc blu moe te by przyczyna powaniejsza: zwyrodnienia szyjnego odcinka krgosupa. Wwczas jednak zazwyczaj pojawiaj si te problemy z ruchomoci szyi (czytaj str. 3). Moliwe te, e masz ju dyskopati (zmiany chorobowe dotyczce jednej przestrzeni midzykrgowej). Powstaje ona, nim dochodzi do utrwalonych zmian zwyrodnieniowych. W przypadku krgosupa szyjnego zwykle dotyczy poczenia pitego i szstego krgu. Wstpna diagnostyka: Jest szczeglnie istotna, gdy blom karku towarzysz ble gowy (bd s dominujce). Ble gowy najczciej leczy neurolog (kieruje do niego lekarz pierwszego kontaktu) i najlepiej z nim konsultowa takie problemy, zwaszcza, e jest specjalist pomocnym przy wielu schorzeniach krgosupa. Ble szyi towarzyszce blom gowy bywaj zwizane take z chorobami zbw, zatok, nawet nadcinieniem. Zazwyczaj internista wie, jakie badania wykona i do kogo kierowa dalej. Wane, by w ogle go odwiedzi. Czste badania diagnostyczne wykonywane przy problemach w okolicach szyjnego odcinka krgosupa: zdjcia rtg, badanie przepyww w ttnicach szyjnych i krgowych metod Dopplera (czyli wykorzystujce ultradwiki), a nawet tomografia komputerowa. Dyskopatia jest zazwyczaj widoczna na rtg. Jeli lekarz na zdjciu obserwuje ju wtrne, nieprawidowe procesy kociotwrcze, bd krgosup utraci stabilno, zwykle rozpoznaje zaawansowan chorob zwyrodnieniow, czyli spondyloz. Leczenie: W przypadku dolegliwoci pojawiajcych si rzadko, leczenie zazwyczaj nie jest koni eczne. Bl po prostu mija. Wrci jednak, jeli nie usuniesz jego przyczyny. Utrwalone ze nawyki z czasem doprowadz do dyskopatii lub spondylozy, a te trzeba ju leczy z pomoc ortopedy i fizjoterapeuty. Wiele zmian zwyrodnieniowych w obrbie krgosupa ma charakter nieodwracalny i mona jedynie agodzi dolegliwoci z pomoc rodkw przeciwblowych, przeciwzapalnych. Skuteczne preparaty niejednokrotnie s dostpne jedynie na recept. Zmiany zwyrodnieniowe to zasadniczo problem osb starszych, jednak s rozpoznawane u coraz modszych ludzi. Sporadyczny bl z pewnoci zagodzi odpoczynek (pod warunkiem, e masz odpowiedni materac, rednio twardy, bez adnych "pkni", a poduszka nie wymusza kolejnego nadwyrenia krgosupa i okolicznych mini czy nerww), masa, nawet samodzielny, ale najlepiej postawi na profesjonalny (wszystko na temat technik masau), relaksujca kpiel (pod warunkiem, e masz spor wann), a jeszcze lepiej pywanie: na plecach lub z zanurzon twarz. Bl szyi, poczony z ograniczeniem zakresu ruchu, dominuje z jednej strony Pene objawy: Miejscowe, jednostronne dolegliwoci, czasem o charakterze przewlekym. Zwykle nasilaj si po zmarzniciu ("przewianiu"), przy fizycznym zmczeniu, czy przecieniu szyjnego odcinka krgosupa (np. po przyjmowaniu niewaciwej pozycji podczas pracy przy komputerze). Najczciej towarzyszy im "przymusowe" ustawienie szyi (w prawo lub w lewo) lub bezwarunkowy odruch takiego "ustawiania" gowy, by unikn blu czy naprenia. Czasem pojawia si te osabienie, bd zaburzenie czucia koczyn. Zdarza si rwnie, e ruchomo krgosupa szyjnego jest stale ograniczona, a same ble pojawiaj si od czasu do czasu lub jedynym objawem jest naga trudno z poruszaniem gow, np. po wstaniu z ka. Prawdopodobne przyczyny:

Najczciej tak objawia si zwyrodnienie szyjnego odcinka krgosupa, ktre s spowodowane wieloma czynnikami, w tym procesem degeneracyjnym, zwizanym z wiekiem. Organizm w swoisty sposb broni si przed przyjciem pozycji, w ktrej dranione s konkretne receptory blowe lub wkna nerwowe. To wymusza napicie mini i struktur krgosupa i paradoksalnie bl pojawia si niekoniecznie po "chorej" stronie szyi. Sprawc problemw z ruchomoci bywa te krcz szyi. Wprawdzie jest prze de wszystkim wrodzonym problemem, rozpoznawanym u niemowlt i maych dzieci, ale bywa rwnie nabyty. W przypadku dzieci nierozpoznany na czas problem wie si nie tylko z nienaturalnym pooeniem gowy i osabieniem mini po jednej stronie, ale nawet z asymetri twarzy, uszkodzeniem suchu, nieprawidowym wyksztaceniem maowin usznych, przesuniciem nosa, problemami ze wzrokiem, etc. Wstpna diagnostyka: Specjalista ortopeda tego typu problemy moe rozpozna "goym okiem". Pediatra nie powinien mie trudnoci z zaobserwowaniem krczu u dziecka ju wtedy, gdy problem jest dyskretny. Internista zwykle take na podstawie zmian na szyi, a nawet samych dolegliwoci pacjenta, powinien podj decyzj o konsultacji ortopedycznej. Jest ona istotna ze wzgldu na konieczno doboru odpowiedniego, niejednokrotnie dugotrwaego, leczenia. Zazwyczaj specjalista zaleca dodatkowe badania (choby rtg), w celu precyzyjnego ustalenia rda problemu, a take jego zaawansowania. Leczenie: Jeli doznasz przykurczu mini, wyranie ograniczajcego ruchomo szyi, przede wszystkim nie prbuj go zwalczy "siowo", samodzielnie. Wstpne leczenie tak objawiajcego si zwyrodnienia odcinka szyjnego krgosupa czsto wymaga jego wzgldnego unieruchomienia, na przykad za pomoc konierza ortopedycznego, a take przyjmowania lekw znoszcych napicie miniowe oraz niesteroidowych lekw przeciwzapalnych i przeciwblowych. Niemal zawsze zmiany zwyrodnieniowe wymagaj fizykoterapii. Bywa, e konieczna jest operacja (decyzj o ewentualnym zabiegu bardzo czsto lekarz podejmuje na podstawie wyniku rezonansu megnetycznego). Brak stabilnoci krgosupa i znacznie obniona jako ycia pacjenta to zdecydowanie spory problem medyczny i znaczne ryzyko trwaej utraty zdrowia. Decyzj o wykonaniu zabiegu coraz atwiej podj lekarzom i pacjentowi: wspczenie zabiegi "na krgosupie" obcione s znacznie mniejszym prawdopodobiestwem powika, ni sama choroba, a przede wszystkim okazuj si skuteczne. Nabyty krcz szyi leczony jest przede wszystkim z pomoc fizykoterapeuty: wymaga profesjonalnych masay (masa punktowy, ugniatanie, itp.), czasem zabiegw rozcigajcych, a nawet laseroterapii. W przypadku wrodzonego krczu szyi pochodzenia miniowego operacj przeprowadza si przed pierwszymi urodzinami dziecka. Dotyczy to jednak bardzo nasilonego problemu. Zwykle wystarcza rehabilitacja: ktra polega przede wszystkim na wykonywaniu biernych wicze hiperkorekcyjnych przy ustabilizowanych barkach, pozwalajcych rozcign skrcony misie. Rodzice otrzymuj te szczegowe zalecenia dotyczce pielgnacji dziecka: waciwego ukadania w eczku, "wymuszania" samodzielnych wicze (np. dziecko samo bdzie odwraca gow, jeli we waciwym miejscu umiecimy pozytywk czy inny, przycigajcy uwag, element). Bl obejmuje grn cz plecw, zwykle promieniuje do karku lub barku Pene objawy: Bl pojawia si czsto rano, zaraz po przebudzeniu. Ma charakter uciskowy, dotyczy nie tyle koci co mini lub staww (staw barkowy). Bywa, e atak jest ostry, wyjtkowo nasilony. Zwykle chory uskara si nie tylko na bl, ale i drtwienie lub "pieczenie" ramienia, rki. Bywa, e minie wydaj si osabione, pojawia si ograniczona zdolno chwytu czy precyzyjnych ruchw palcw. Utrata

kontroli moe dotyczy ramienia czy okcia, a dokadniej ich staww. Prawdopodobna przyczyna: Rwa ramienna, zwana te barkow. Sama jest nie tyle chorob, co zespoem objaww (zespoem blowym), zwykle spowodowanych zmianami zwyrodnieniowymi. Z szyjnego odcinka rdzenia krgowego wyrastaj korzenie nerwowe tworzce splot barkowy, bdcy zaczynem nerww obejmujcych ca koczyn grn (rk). Korzenie, nim utworz splot, wydostaj si z krgosupa przez wskie otwory midzykrgowe. To miejsce potencjalnie szczeglnie podatne na kopoty: w przypadku choroby zwyrodnieniowej tu dochodzi do wywoujcego bl ucisku przez osteofity (dzioby kostne), czyli nienaturalne twory, powstajce w miejscach przecienia krgosupa. Miejsce splotu jest take podatne na dolegliwoci w prz ypadku przemieszczania si dysku midzykrgowego. Przepuklina jdra miadystego, jeden z objaww zaawansowanego zwyrodnienia krka midzykrgowego, przebija si zwykle przez tylno -boczn, najsabsz cz piercienia wknistego i trafia na pocztek korzonka nerwowego. Wstpna diagnostyka: Jej celem jest przede wszystkim ustalenie przyczyny rwy ramiennej. Zazwyczaj nie jest to trudne, a specjalist, ktry zazwyczaj opiekuje si pacjentem, jest neurolog (kieruje do niego lekarz pierwszego kontaktu). Podczas wywiadu lekarskiego istotne jest okrelenie stopnia nasilenia blu, jego rodzaju, czynnikw, ktre objawy potguj, a take co je agodzi. Precyzyjne okrelenie miejsca dolegliwoci pozwala z duym prawdopodobiestwem ustali, ktry z korzeni nerwowych jest podraniony. Szczegowe badanie neurologiczne pozwala oceni stopie osabienia siy mini koczyn oraz obecno innych objaww wskazujcych na tzw. mielopati, czyli zesp chorobowy spowodowanego uciskiem na rdze krgowy. Najpeniejszy obraz da je badanie MRI, czyli rezonans magnetyczny. W przypadku rwy jest "pewniejsza" ni tomografia komputerowa, ktra lepiej obrazuje zmiany w kociach (np. pourazowe). Pomocne bywa te badanie EMG, polegajce na ocenie przewodnictwa nerww. Leczenie: Mielopatia stwierdzona w badaniu neurologicznym wymaga pilnego leczenia, zazwyczaj operacyjnego. W mniej zaawansowanych stanach pomocna jest fizykoterapia i leczenie farmakologiczne: przyjmowanie rodkw przeciwblowych, zwalczajcych obrzk i znoszcych napicie miniowe. Przy problemach ze stabilnoci krgosupa konieczne bywa stosowanie konierza ortopedycznego, ale ten jest zalecany jedynie w ostrej fazie dolegliwoci i w sytuacjach szczeglnego naraenia na wstrzsy. Bl opatki, barku Pene objawy: Trudno je wymieni, gdy przebieg choroby i dolegliwoci mog by bardzo rne, a przyczyna wsplna i odwrotnie. Objawy towarzyszce czsto nie s przez pacjenta czone z t dolegliwoci, gdy s pozornie bardzo odlege (np. wzmoone pragnienie, czstsze oddawanie moczu). Prawdopodobne przyczyny: Bl barku to powane wyzwanie diagnostyczne, gdy dolegliwoci blowe struktury tak zoonej, jak bark, mog by wywoane przez co najmniej kilkanacie rnych problemw. To pokazuje wyranie, e okrelenie "sztuka lekarska" ma praktyczne uzasadnienie. Bl barku bywa wywoany przez zmiany zwyrodnieniowe krgosupa, wymagajce "jedynie" rehabilitacji, ale i nowotwory szczytu puca, zagraajce yciu. Blem barku czasem objawia si dna moczanowa (artretyzm), zapalenie staww, a nawet zawa serca czy cukrzyca. Zatem to dolegliwo, ktrej nie mona lekceway. Oczywicie, z kadym blem barku nie musisz zaraz pdzi do lekarza. Jeli jednak atak blu jest ostry, bez wyranej przyczyny (nie

nadwyrye go w ogrdku) lub bl jest powracajcy, przewleky, czas na wizyt u internisty. Wstpna diagnostyka: Podstaw jest wywiad lekarski, ktry pozwoli ustali kolejno prawdopodobnych przyczyn i list bada niezbdnych do wykonania, poczwszy od badania oglnego moczu, pop rzez usg, a na tomografii komputerowej skoczywszy. Oczywicie, mwimy o sytuacji optymalnej, tzn. trafiamy do lekarza, ktry nie lekceway objawu "bl barku" i nie zakada z gry, e wie, co jest przyczyn. Niestety, bywa i tak, e pacjent czeka na prawidow diagnoz wiele miesicy, kluczowych w przypadku chorb zagraajcych zdrowiu oglnemu i yciu. Leczenie: Zalenie od przyczyny. W przypadku "prawdziwego" blu odkrgosupowego niemal zawsze pomagaj masae, regularny sport, z pywaniem na czele. Przy problemach odlegych istotne jest usunicie pierwotnej przyczyny, czyli leczenie u diabetologa, bd neurologa czy kardiologa. Ble grnej czci plecw Pene objawy: Bl na wysokoci piersiowego odcinka krgosupa zwykle jest wdrujcy, czsto nie d otyczy okrelonego miejsca lub niespodziewanie pojawia si w innym. Bywa ostry, przeszywajcy, nawet czasowo utrudniajcy oddychanie (wdech), ale zwykle samoczynnie szybko ustpuje. Zazwyczaj przypomina dolegliwoci, ktre czymy z wysikiem fizycznym. Pojawia si te uczucie drtwienia, "mrwek". Czsto chodz w parze ze zbyt dugim czasem spdzonym przy komputerze, bd przed telewizorem. Prawdopodobne przyczyny: Takie dolegliwoci blowe w okolicach piersiowego odcinka krgosupa rzadko zwiastuj powane problemy. Oczywicie, zmiany zwyrodnieniowe krgosupa dotycz kadego jego odcinka i wwczas postpowanie jest analogiczne, jak podano powyej. Zmiany zwyrodnieniowe w odcinku piersiowym zdarzaj si wielokrotnie rzadziej, ni np. w odcinku ldwiowym, jednak bywaj wyjtkowo grone i dokuczliwe, gdy mog prowadzi do ucisku rdzenia krgowego. Najczciej jednak kopoty z odcinkiem piersiowym s skutkiem niewaciwego trybu ycia, a po wprowadzeniu zmian ustpuj. To taki konstruktywny alarm od organizmu. Wstpna diagnostyka: Jest konieczna, jeli zmiana trybu ycia nie pomaga, dolegliwoci nasilaj si, pojawiaj coraz czciej lub dochodz dodatkowe objawy, sugerujce powaniejsze problemy ze zdrowiem. Wwczas o postpowaniu decyduje internista, ortopeda lub neurolog, chyba e lekarz pierwszego kontaktu zadecyduje inaczej. Leczenie: Zacznij od przyjmowania prawidowej postawy ciaa podczas siedzenia: trzymaj prosto gow, dbaj, by opatki byy cignite, plecy znajdoway oparcie, a stopy dotykay podoa (ewentualnie z pomoc podnka). Sprbuj wicej si rusza. Jeli to nie pomoe lub nawet sporadyczne dolegliwoci s wyjtkowo uciliwe, odwied lekarza. Internista skieruje ci do specjalisty, a ostateczne rozpoznanie zdecyduje o ewentualnym leczeniu (od fizykoterapii poczwszy, na zabiegu chirurgicznym skoczywszy, np. przy mielopatii, zaawansowanych zmianach zwyrodnieniowych).

Bl plecw nad "krzyem" lub na jego wysokoci, zazwyczaj po bokach, moe by jednostronny Pene objawy: Bl bywa ostry, nasilajcy si przy nabieraniu powietrza. Czsto towarzyszy mu bl brzucha, dyskomfort (pieczenie) przy oddawaniu moczu, czstsza jest te potrzeba oddawania moczu lub pojawia si trudno z oprnieniem pcherza. Mog wystpi stany podgorczkowe lub gorczka, oglne uczucie osabienia, zmczenia. Prawdopodobne przyczyny: To moe by choroba nerek (stan zapalny, kamica nerkowa), zwaszcza, gdy pojawiaj si wymienione dolegliwoci dodatkowe. Wanie nerki zazwyczaj dokuczaj nieco wyej, ni "krzy", jednak bl moe promieniowa i czsto dochodzi do pomyki: bl krgosupa bierzemy za problem z ukadem moczowym, a problem z krgosupem za chorob nerek. Bl w dolnym odcinku krgosupa czsto spowodowany jest take zmianami zwyrodnieniowymi. W okolicy ldwiowej najszybciej dochodzi do zmian zwyrodnieniowych staww midzykrgowych. Zmiany patologiczne najczciej s spowodowane otyoci bd urazami - czasem pozornie niewielkimi, ktre z czasem staj si rdem zmian zapalnych i blu. Wstpna diagnostyka: Badanie oglne moczu niejednokrotnie daje odpowied. Warto je wykona nawet wtedy, gdy bl w dolnym odcinku krgosupa jest jedynym objawem. Badanie jest szybkie, bezbolesne, a pozwala wykry dyskretny problem zdrowotny, nie tylko zwizany z ukadem moczowym. Jest zalecane profilaktycznie raz w roku. W przypadku problemw z krgosupem czsto odpowied daje zwyke zdjcie rtg. Leczenie: Leczeniem chorb ukadu moczowego zajmuje si urolog i nefrolog. Pierwszy pomaga przede wszystkim w stanach potencjalnie wymagajcych interwencji chirurgicznej, drugi problemami czynnociowymi. O wyborze specjalisty decyduje internista, gwnie na podstawie przeprowadzonych bada szczegowych (np. usg). Ostre stany zalane nerek s tak bolesne, e pacjenci, nawet ci, ktrzy prbuj leczy si samodzielnie, w kocu trafiaj do lekarza. Zazwyczaj pomocne okazuj si antybiotyki, jednak niejednokrotnie i pniejsze leczenie zachowawcze, by unikn nawrotw. Trzeba pamita, e niewaciwie leczone lub nieleczone choroby nerek mog doprowadzi do ich cakowitego zniszczenia, zagraajcego yciu. Bl krzya Pene objawy: Blem krzya potocznie okrelamy dolegliwoci wystpujce w dole plecw, na wysokoci ldwiowego lub krzyowego odcinka krgosupa (albo obu rwnoczenie). Mog im towarzyszy problemy, ktrych nie kojarzymy z analizowanym objawem gwnym (impotencja, osabienie mini, oglne zmczenie, nietrzymanie moczu). Czasem ostry, uniemoliwiajcy poruszanie, atak pojawia si w odcinku ldwiowym przy kadej prbie poruszania si. Bywa, e do pierwszego, natychmiast ostrego blu, dochodzi po nagym skrcie tuowia, podczas podnoszenia ciarw, a nawet na treningu czy w czasie porzdkw na dziace. Dolegliwociom w dolnej czci plecw moe towarzyszy bl podbrzusza, zaburzenia miesiczkowania, bl podczas stosunku, gorczka.

Prawdopodobne przyczyny Bardzo czsto tak objawiaj si zmiany zwyrodnieniowe krgosupa, powszechne na tych odcinkach naszego rusztowania. Bl potocznie nazywany zapaleniem korzonkw niejednokrotnie towarzyszy objawom przezibienia. Moe w rzeczywistoci by zwizany ze zmianami chorobowymi korzeni nerwowych ale i samego krgosupa. Podobnie czasem objawia si cukrzyca, ppasiec, a nawet przerzuty nowotworowe do krgosupa. Ostry bl tej okolicy nazywany jest te lumbago lub postrzaem. Jeli blowi krzya towarzysz kobiece dolegliwoci, przyczyn moe by problem ginekologiczny, np. zapalenie jajnikw. Wstpna diagnostyka W przypadku kobiet, jeli atak nie jest ostry, uniemoliwiajcy poruszanie, zawsze niezbdna jest konsultacja ginekologiczna. Nawet przewleky stan zapalny drg rodnych moe nie dawa adnych objaww. Zatem, jeli nie bya ostatnio u tego specjalisty (profilaktycznie: raz w roku, chyba, e lekarz zaleci inaczej) lub masz take objawy ginekologiczne, zacznij od ginekologa. Moliwe, e zaleci podstawowe badania krwi i moczu, zleci usg, by znale przyczyn. W przypadku podejrzenia chorb krgosupa, staww, zakocze nerwowych, lekarz moe zleci wykonanie badanie rentgenowskie krgosupa, MRI, tomografi komputerow. Niewykluczone, e potrzebne bd te badania neurologiczne, laboratoryjne badania oglne (np. przy podejrzeniu cukrzycy). Leczenie W zalenoci od przyczyny. Wane, by w ogle je podj, bo w przypadku problemw nowotworowych czy cukrzycy, istotna jest prawidowa diagnoza, ale i szybkie dziaanie, by terapia przyniosa skutki. Choroby zwyrodnieniowe zwykle leczy si podobnie, jak przypadki opisane wczeniej. Bywa, e w stanach ostrych (np. zapalenie korzeni nerwowych) pacjent jest przez jaki czas unieruchomiony, a doustne leki przeciwblowe nie wystarczaj i potrzebne s rodki do stosowania zewntrznego, zastrzyki. Problemy ginekologiczne, zwizane ze stanem zapalnym, leczy si antybiotykami, ale i rodkami pomagajcymi stworzy prawidow flor bakteryjn w pochwie. Czasem niezbdne jest leczenie hormonalne, zabiegowe. Warto pamita, e nawet dyskretne problemy tych okolic gro powanymi konsekwencjami, w tym niepodnoci. Bl plecw poniej talii, promieniujcy do biodra, czsto atakujcy te nog Pene objawy: Poza blem czsto pojawia si te mrowienie, drtwienie. Dolegliwoci moe wyzwoli (lub nasili) kaszel, napicie mini brzucha, uniesienie wyprostowanej nogi, a nawet pochylenie gowy. Przy silnym ataku bl jest przeszywajcy, uniemoliwiajcy nawet niewielki ruch. Przyczyn takiego napadu, dokuczajcego od plecw po stop, bywa podniesienie ciaru, nagy, nieplanowany ruch (np. potknicie si). Prawdopodobna przyczyna: Rwa kulszowa, czyli skutek ucisku na nerw kulszowy. To najduszy nerw ludzkiego ciaa, powstajcy z poczenia kilku korzeni rdzeniowych, ktre wychodz u podstawy krgosupa. Jego dugo to gwna przyczyna sporego obszaru blu. Wstpna diagnostyka:

Zazwyczaj na podstawie objaww lekarz jest w stanie rozpozna rw kulszow. Najlepiej, gdy jest to neurolog. Jeli dolegliwoci nie ustpuj w cigu 2-3 tygodni, zwykle zalecane s badania analogiczne, jak przy problemach zwyrodnieniowych krgosupa (ucisk na nerwy to zazwyczaj ich skutek). W okresie pniejszym bywaj niezbdne zabiegi rehabilitacyjne: masa mini przykrgosupowych i koczyny, wiczenia rozluniajce, wycig, a take zabiegi fizykoterapeutyczne: nagrzewania, ultradwiki, specjalne kpiele, leczenie sanatoryjne. Zwykle zalecany jest ukad regularnych wicze korekcyjnych i wzmacniajcych minie przykrgosupowe oraz minie brzucha, czsto pod nadzorem rehabilitanta. Rzadko konieczne jest leczenie operacyjne rda rwy kulszowej, szczeglnie, gdy pojawiaj si dodatkowe objawy: zwiotczenie mini, niedowady. Ble zwizane z wad postawy Pene objawy: Przede wszystkim wady postawy (gwnie skolioza, kifoza, lordoza) wpywaj negatywnie na sylwetk. Krgosup z natury jest "powyginany" i jest to naturalne. Skolioza patologiczna to nadmierne boczne skrzywienie krgosupa, kifoza: nadmierne wygicie krgosupa grzbietowego (tworzy si garb), lordoza: nadmierne wygicie krgosupa w stron brzucha. Czsto wady postawy wystpuj cznie, gdy jedna nieprawidowo "wymusza" kolejne. Objawy blowe niecharakterystyczne. Mog wiza si z blem niemal na kadym odcinku krgosupa, a take dawa dolegliwoci odlege (np. bl gowy). Prawdopodobna przyczyna: Wady postawy niejednokrotnie s wrodzone i jedynie nasilaj si z wiekiem. Czasem wyzwala je (np. skolioz) skok pokwitaniowy, intensywne ronicie. Pogbianiu si problemu sprzyja przyjmowanie niewaciwej postawy, brak ruchu, ale i aktywno fizyczna niedopasowana do problemw z sylwetk (np. sporty angaujce jedn rk). Warto pamita, e i inne problemy z postaw (krtsza koczyna, kolawo kolan, etc.) mog doprowadzi do problemw z krgosupem, wymuszajc nienaturaln pozycj ciaa. Wstpna diagnostyka: Zazwyczaj lekarz pierwszego kontaktu moe stwierdzi problemy z sylwetk podczas rutynowego badania. Nieprawidowoci u dzieci czsto dostrzegaj rodzice. Zarazem ortopedzi ostrzegaj, e dyskretne zmiany nie s rozpoznawane i waciwie leczone, dlatego wielu pacjentw trafia do nich w stadium zaawansowanym. Kiedy badania profilaktyczne przeprowadzano w szkoach i ewentualnie kierowano do specjalisty (np. przy paskostopiu). Dzi wiele zaley od rodzicw i pediatrw. W przypadku lordozy, kifozy i skoliozy specjalne badanie rentgenowskie caego krgosupa w projekcji przednio-tylnej i bocznej na stojco pozwala oceni stopie skrzywienia krgosupa (tzw. kt Cobba), balansu krgosupa (utrzymania tuowia w prawidowej pozycji) i potencjau dalszego wzrostu kostnego. W stanach zaawansowanych uzupeniajco ortopeda lub neurolog (dobrze i u niego skonsultowa problem) moe zaleci badania MRI i tomografi komputerow. Leczenie Plan leczenia jest zaleny od wielu czynnikw: wieku pacjenta (biologicznego, nie kalendarzowego), pci (np. w przypadku dziewczt stopie dojrzaoci fizycznej w korelacji z aktualnymi zmianami deformacyjnymi pozwala przewidywa ewentualny postp choroby), a nawet wywiadu rodzinnego (bywa, e wady postawy s uwarunkowane genetycznie). Czasem wystarcza gimnastyka korekcyjna i dbao o niepogbianie wady oraz obserwacja zmian. Przy skrzywieniach znacznych (20-40 st.) konieczne bywa noszenie gorsetu, a czasem operacja (konieczna przy wadach wikszych).

Nie wolno lekceway wad postawy. Nie tylko gro blem i deformacj ciaa, ale uciskiem narzdw wewntrznych (np. puc i serca), zagraajc zdrowiu i yciu. Ble promieniujce - znajd przyczyn Najwaniejszym objawem zapalenia trzustki jest przeszywajcy bl w grnej czci brzucha (w nadbrzuszu). Moe on jednak promieniowa od plecw. Wrzody odka zwykle objawiaj si blem "w doku" i innymi dolegliwociami ze strony ukadu pokarmowego. Mog jednak promieniowa do plecw. Mielopatia szyjna, chocia jest chorob rdzenia krgowego, objawia si podobnie, jak sc horzenie krgosupa. Nietypowo, do plecw, mog promieniowa ble spowodowane przez choroby wielu narzdw: zawa serca, stan zapalny jajnikw, wspomniana kamica nerkowa, choroby puc. Take choroby uoglnione, w tym stwardnienie rozsiane. Niejednokrotnie bl plecw to jedyny atwy do zaobserwowania objaw, ale lekcewaony. Niesusznie. Nie wahaj si i porozmawiaj o dolegliwociach z internist. Do jego obowizkw naley pomoc w znalezieniu pierwotnej przyczyny i prawdziwego rda dolegliwoci. Pamitaj, e bl plecw na kadej wysokoci moe oznacza zmiany nowotworowe, w tym zoliwe (rak koci). Osoba z wad postawy czy kobieta po usuniciu piersi niejednokrotnie lekceway bl plecw uznajc, e to naturalna konsekwencja pierwotnego problemu, tymczasem tak by nie musi i nasilenie dolegliwoci, zmian ich charakteru zawsze trzeba wyjani z lekarzem. W przypadku podejrzenia zmian nowotworowych zazwyczaj rutynowe badania to : rtg, scyntygrafia koci, badanie PET-CT. HYALDiet Jeli czsto odczuwasz zmczenie, bl i sztywno staww, to moe oznacza, e twoje stawy potrzebuj natychmiastowej pomocy! Signij koniecznie po nowy preparat HYALDiet, ktry wspomaga mobilno staww, podnosi jako mazi stawowej i wzmacnia ukad ruchu. Nowy preparat HYALDiet z serii VitaDiet stanowi uzupenienie codziennej diety w skadniki suce ochronie i wzmocnieniu staww. Pobudza produkcj mazi stawowej, wzmacniajc tym samym funkcjonowanie staww. HYALDiet zapewnia waciw regeneracj nadwyronych i obcionych staw w, chroni je przed zwyrodnieniem. Pyn stawowy, inaczej ma stawowa, to czysty, bezbarwny, lepki pyn, produkowany przez wewntrzn stawow bon luzow. Pyn stawowy spenia bardzo wan rol suy jako rodek smarujcy, tworzy warstw ochronn staww i co bardzo wane odywia chrzstk. Jeli chrzstka jest niewystarczajco odywiona, jej komrki powoli obumieraj, a niechronione powierzchnie stawowe koci tr bolenie o siebie. Wwczas kady ruch wie si z ogromnym dyskomfortem i blem. Aby temu zapobiec stosuj HYALDiet z serii VitaDiet, ktry pobudza produkcj mazi stawowej. Preparat stanowi kompozycj kwasu hialuronowego, ekstraktu z imbiru i dzikiej ry. HYALDiet nie tylko stymuluje produkcj mazi stawowej, ale te chroni przed powstawianie stanw zapalnych. Kwas hialuronowy jest w stanie zwiza od tysica do czterech tysicy razy wicej wody ni wynosi jego masa i z tego powodu jest stosowany w produktach medycznych, jako jeden z najbardziej wartociowych czynnikw nawilajcych. Ju 1% roztwr wodny kwasu hialuronowego ma waciwoci elujce. Kwas hialuronowy peni funkcj nawilacza - wie wod, chroni przed wysuszeniem, wspiera waciwoci ochronne. Kwas hialuronowy wystpuje rwnie w roli nonika, tz. substancji uatwiajcej wprowadzenie innych skadnikw preparatu w gb ciaa. Ekstrakt z imbiru wzmacnia tkank chrzstn oraz stawy, obnia poziom zwizkw odpowiedzialnych

za powstawanie stanw zapalnych. Dzika ra uzupenia niedobory witamin i mineraw oraz wzmacnia odporno organizmu, zalecana jest wic przy przezibieniach, osabieniu organizmu i anemii. Korzystne dziaanie dzikiej ry potwierdzone zostao take w przypadku choroby zwyrodnieniowej staww. Producent: VitaDiet Jedno opakowanie zawiera 14 fiolek x 10ml