ELEKTROWNIE WIATROWE A ZDROWIE Wyniki midzynarodowych bada (stan bada na koniec 2009 roku)

Opracowali:

prof. dr hab. n. med. Maria Podolak-Dawidziak, czonek Komitetu Patofizjologii PAN prof. dr hab. in. Adam Janiak, czonek Polskiej Akademii Nauk dr in. Mateusz Gorczyca, dr in. Andrzej Kozik, mgr in. Rafa Januszkiewicz, mgr in. Bartosz Tomeczko

Wrocaw, luty 2010 roku

1

Spis treci prezentacji

1. 2. 3. oddziaywania turbin wiatrowych na organizmy ywe, minimalnej odlegoci zabudowa od turbiny wiatrowej, waciwej skali do pomiaru infradwikw i dwikw niskich czstotliwoci emitowanych przez turbiny wiatrowe, reakcji chorobowych osb mieszkajcych w pobliu farm wiatrowych przykady relacji, zmniejszenia wartoci nieruchomoci usytuowanych w pobliu farm wiatrowych przykadowy wyrok sdowy. Wykaz publikacji naukowych wraz ze streszczeniami w jzyku polskim

4. 5. 6.

r.

Wyniki opracowano na podstawie :

artykuw naukowych, prac doktorskich, raportw.
(Wyniki z: Francji, USA, Szwecji, Holandii, Wielkiej Brytanii, Nowej Zelandii, Portugalii)

1. French Academy of Medicine warns of wind turbine noise (Francuska Akademia Medyczna ostrzega przed haasem turbin wiatrowych) raport (Francja) Wind turbines: The Academy cautious (Turbiny wiatrowe: ostrzeenia Akademii) dr Chantal Gueniot Panorama du Medecin, 20 marca 2006 r. http://www.allianceformeredith.org/pdf/FrenchNOISERepor t.pdf

2. In-Home Wind Turbine Noise Is Conducive to Vibroacoustic Disease

(Odczuwalny w domu haas turbin wiatrowych prowadzi do choroby wibroakustycznej) (Portugalia)
M. ALVES-PEREIRA, Nuno A. A. CASTELO BRANCO, M.D., prof. med. na Lusofona University, Lisbona Proc. of 2nd Wind Turbine Noise Conference 2007, Lyon, France, 20-21 wrzesie 2007 4

3. Vibroacoustic disease: Biological effects of infrasound and low-frequency noise explained by mechanotransduction cellular signalling (Choroba

wibroakustyczna: biologiczny wpyw infradzwikw i haasu niskich czstotliwoci wyjaniony przez mechanotransdukcyjn sygnalizacj komrkow) (Portugalia) Alves-Pereira, Mariana; Castelo Branco, Nuno A.A., prof. med. na Lusofona University, Lisbona Progress in Biophysics and Molecular Biology, Vol. 93, Issue: 1-3, January - April, 2007, str. 256-279, IF>5

4.

Vibroacoustic disease: the new attitude towards noise (Choroba wibroakustyczna: nowe podejcie do haasu) materiay midzynarodowej konferencji International Conference on Public Participation and Information Technologies, Lizbona, 20 - 22 padziernik 1999 (Portugalia) M. ALVES-PEREIRA, Nuno A. A. CASTELO BRANCO, M.D., prof. med. na Lusofona University, Lisbona, Portugalia CITIDEP & DCEA-FCT-UNL, edited by Pedro Ferraz de Abreu & Joo Joanaz de Melo CITIDEP (Research Center on Information Technologies and Participatory Democracy) 2000 5

5. Low Frequency Noise: A Major Risk Factor in Military Operations (Haas niskich czstotliwoci: gwny czynnik ryzyka w operacjach militarnych) (Portugalia) Col. Nuno A.A. CASTELLO BRANCO, M.D., prof. med. na Lusofona University, Lisbona Proc. of RTO AVT Symposium on Ageing Mechanisms and Control: Part A Developments in Computational Aeroand Hydro-Acoustics, Manchester, UK, 8-11 padziernik 2001. (artyku zaproszony na konferencj organizowan przez NATO)
6. Wind Turbine Syndrome: Noise, shadow flicker, and health (Syndrom turbin wiatrowych: haas, migotanie cienia i zdrowie) raport (USA) Nina Pierpont, doktor nauk medycznych http://www.windturbinesyndrome.com/wpcontent/uploads/2008/07/wind-turbine-syndrome-noise-shadow-flickerand-health-pdf1.pdf 6

7. Human response to wind turbine noise - perception, annoyance and moderating factors (Reakcja czowieka na haas turbin wiatrowych percepcja, rozdranienie i czynniki moderujce) - praca doktorska (Szwecja) dr Eja Pedersen, dr n. medycznych, prof. na Uniwersytecie w Halmstad (Hogskolan Halmstad) gupea.ub.gu.se/dspace/bitstream/2077/4431/1/Pedersen_ avhandling.pdf 8. Noise Radiation from Wind Turbines Installed Near Homes: Effects on Health (Emisja haasu przez turbiny wiatrowe zainstalowane w pobliu domw: wpyw na zdrowie) raport (Wielka Brytania) Barbara J. Frey, BA, MA, Peter J. Hadden, BSc, FRICS (Fellow of Royal Institution of Chartered Surveyors czonek Krlewskiego Stowarzyszenia Dyplomowanych Rzeczoznawcw) http://www.windturbinenoisehealthhumanrights.com/wtnh hr_june2007.pdf 7

9. Wind Turbines, Noise and Health (Turbiny wiatrowe, haas i zdrowie) - raport (Wielka Brytania) Amanda Harry, doktor nauk medycznych - laryngolog (M.B.Ch.B. P.G.Dip.E.N.T.) http://www.windturbinenoisehealthhumanrights.com/wtnoi se_health_2007_a_barry.pdf 10. Living in the vicinity of wind turbines a grounded theory study (ycie w pobliu turbin wiatrowych badanie ugruntowanej teorii) (Szwecja) Pedersen, E., Hallberg, L.R.-M., and Persson Waye, K., prof. na Uniwersytecie w Halmstad (Hogskolan Halmstad) Qualitative Research in Psychology, 2007, Vol. 4, Issue 1 & 2, str. 49-63.

11. The impact of visual factors on noise annoyance among people living in the vicinity of wind turbines (Wpyw czynnikw wizualnych na rozdranienie haasem ludzi yjcych w pobliu turbin wiatrowych) (Szwecja)
Pedersen, E., and Larsman, P., prof. na Uniwersytecie w Halmstad (Hogskolan Halmstad) Journal of Environmental Psychology, 2008, Vol. 28, No. 4, str. 379-389

12.Psycho-acoustic characters of relevance for annoyance of wind turbine noise (Psychoakustyczny charakter zwizku rozdranienia z haasem turbin wiatrowych) (Szwecja) K. PERSSON WAYE i E. OHRSTROM, prof. med. Uniw. Goteborg Journal of Sound and Vibration (2002) 250(1), str. 65-73

13. Effects of the wind profile at night on wind turbine sound (Wpyw nocnego profilu wiatru na dwik turbin wiatrowych) (Holandia) G.P. VAN DEN BERG, prof. akust. Uniw. Groningen Journal of Sound and Vibration (2004) 277, str. 955 970 14. Influence of low frequency noise on health and wellbeing (Wpyw haasu niskich czstotliwoci na zdrowie i samopoczucie) - raport (Holandia) Martin van den Berg, Ministry of Environment, Haugue, Netherlands http://www.unece.org/trans/doc/2005/wp29grb/TRANSWP29-GRB-41-inf08e.doc

10

15. PN-EN 61672-1:2005, Elektroakustyka - Mierniki poziomu dwiku Cz 1: Wymagania 16. PN-ISO 7196:2002, Akustyka - Charakterystyka czstotliwociowa filtru do pomiarw infradwikw

11

1. Wyniki midzynarodowych bada oddziaywania na organizmy ludzkie dwikw niskich czstotliwoci (<500 Hz) (w tym infradwikw <20 Hz) generowanych przez turbiny wiatrowe, prowadzcego do bardzo powanej

choroby patologii oglnoustrojowej (vibroacoustic disease)

12

W artykule [2] In-Home Wind Turbine Noise is Conducive to Vibroacoustic Disease autor. prof. med. M. Alves-Pereiry
oraz N. Castello Branco udowodniono naukowo i eksperymentalnie, e odczuwalny w domu

haas niskich czstotliwoci (w tym infradwiki) emitowany przez turbiny wiatrowe prowadzi do tzw. choroby wibroakustycznej (vibroacoustic disease).
13

Dugotrwae (1-4 lat) wystawienie na oddziaywanie dwikw niskiej czstotliwoci (Low Frequency Noise - <500Hz) w
tym w szczeglnoci infradwikw (<20Hz), generowanych, m.in. przez turbiny wiatrowe, prowadzi do:

Vibroacoustic Disease (VAD) [2,3,4,5] (choroby wibroakustycznej) inaczej Wind Turbine Syndrome [6] (syndromu turbin wiatrowych)
tzn. bardzo powanej choroby - patologii oglnoustrojowej.
14

a) Pocztkowe objawy (1-4 lata) [3, 4, 5]:

zaburzenia nastroju, migreny, depresja, agresywno, irytacja (zwaszcza w kontakcie z codziennym haasem), nietolerancja na haas, zaburzenia rwnowagi (u ok. 57 % badanych), uporczywe infekcje narzdw oddechowych (garda, oskrzeli), ust, bronchit, spowodowane:

15

Uszkodzenia pcherzykw w oskrzelikach i pucach [5]

(SEM elektronowy mikroskop skaningowy)

5. Low Frequency Noise: A Major Risk Factor in Military Operations, Nuno A. A. CASTELO BRANCO, M.D., Proc. of RTO AVT Symposium on Ageing Mechanisms and Control: Part A Developments in Computational Aeroand Hydro-Acoustics, Manchester, UK, 8-11 padziernik 2001.

16

5. Low Frequency Noise: A Major Risk Factor in Military Operations, Nuno A. A. CASTELO BRANCO, M.D., Proc. of RTO AVT Symposium on Ageing Mechanisms and Control: Part A Developments in Computational Aeroand Hydro-Acoustics, Manchester, UK, 8-11 padziernik 2001.

17

b) Nastpnie (4-10 lat) prowadzi do patologii caego organizmu, rozprzestrzeniajc si na wiele organw, powodujc:
osabienie ukadu odpornociowego organizmu [5], alergie [3], patologie kardiologiczne (w tym gstnienie osierdzia) [1, 5], padaczka (epilepsja) 10 % populacji [5], ble krgosupa oraz w klatce piersiowej [3].
18

c) Nastpnie (ponad 10 lat) pojawiaj si patologie neurologiczne, a take:

ble gowy [3], powane ble staww [3], intensywne ble mini [3], wrzody odka i dwunastnicy [3], zesp jelita nadwraliwego [3], obnienie ostroci wzroku [3], krwawienia z bony luzowej nosa, spojwek, narzdw ukadu pokarmowego oraz hemoroidy [3].
19

d) Pojawiaj si take (ponad 10 lat) patologie neuropsychiatryczne w tym:

zmniejszenie zdolnoci poznawczych [5], znaczce obnienie ilorazu pamici [5], pogbione zaburzenia psychiczne [3], zaburzenia neurologiczne charakterystyczne dla rozlegego uszkodzenia mzgowia (podobne do objaww choroby Parkinsona, stwardnienia rozsianego i AIDS) [3, 5].

20

Przyczyn tych wszystkich chorb s

zmiany na poziomie molekularnym w komrkach

wywoywane przez infradwiki i dwiki niskich czstotliwoci (ILFN) [3].
Patrz: [3] Vibroacoustic disease: Biological effects of infrasound and low-frequency noise explained by mechanotransduction cellular signalling, M. ALVES-PEREIRA, Nuno A. A. CASTELO BRANCO, M.D., Progress in Biophysics and Molecular Biology, Vol. 93, Issue: 1-3, January - April, 2007, str. 256-279

21

VAD jest zwizana z nadzwyczajnym rozrostem macierzy zewntrzkomrkowej (tj. substancji midzykomrkowej tkanki cznej: kolagen i elastyna) przy jednoczesnym braku procesu zapalnego. W VAD skutkiem przyrostu kolagenu i elastyny s zmiany strukturalne w organizmie. Jest to widoczne w naczyniach krwiononych, sercu, tchawicy, pucach, oskrzelach i nerkach zarwno u osb z VAD jak i u zwierzt wyeksponowanych na ILFN.

22

VAD jest chorob ukadu zamiany bodcw mechanicznych na aktywno chemiczn komrek
(np. proces syszenia, oddychania).

Wewntrz i zewntrzkomrkowa komunikacja jest uzyskiwana poprzez przekazywanie sygnaw biochemicznych i mechaniczno-chemicznych.

Kiedy skadniki strukturalne komrki zostaj zmienione, co jest obserwowane u osobnikw nastawionych na dziaanie ILFN, przekazywanie sygnaw mechanicznych jest w najlepszym przypadku upoledzone.
23

Popularne metody diagnozowania, takie jak EKG i EEG oraz analizy krwi su wykrywaniu niepoprawnego dziaania procesw sygnalizacji biochemicznej. U osb z VAD testy te zwykle nie wykazuj odchyle od normy. Jednake, gdy wykonane zostan badania echokardiografii, rezonansu magnetycznego mzgu lub badania histologiczne, za pomoc
ktrych zmiany strukturalne mog zosta zidentyfikowane,

wwczas kada z metod ujawnia znaczce zmiany u osb z VAD oraz u zwierzt wyeksponowanych na dziaanie ILFN.
24

Efekty zalene od czstotliwoci ILFN nie zostay dotd ustalone. Model dawka odpowied jest trudny do zidentyfikowania. Brak nadal bada epidemiologicznych na du skal.

25

2. Minimalna odlego zabudowa ludzkich i zwierzcych od pojedynczej turbiny wiatrowej powinna wynosi co najmniej (w przypadku farm wiatrowych duo dalej):
[1] French Academy of Medicine warns of wind turbine noise raport (Francja) dr Chantal Gueniot Panorama du Medecin, 20 marca 2006 r.

1500 m
26

[13] Effects of the wind profile at night on wind turbine sound (Holandia) G.P. VAN DEN BERG Journal of Sound and Vibration (2004) 277, str. 955970

1900 m
[9] Wind Turbines, Noise and Health - raport (Wielka Brytania) Amanda Harry, doktor nauk medycznych - laryngolog (M.B.Ch.B. P.G.Dip.E.N.T.)

2 km
27

[8] Noise Radiation from Wind Turbines Installed Near Homes: Effects on Health raport (Wielka Brytania) Barbara J. Frey, BA, MA, Peter J. Hadden, BSc, FRICS

2 km dla turbin o mocy do 2 MW, znacznie dalej dla wikszych mocy

[6] Wind Turbine Syndrome: Noise, shadow flicker, and health raport (USA) Nina Pierpont, doktor nauk medycznych

3200 m (2 mile)
28

Artyku w:

FEATURE: And the beat goes on... and on and on Dudnienie, ktre nigdy nie cichnie

New Zealand

By KATHY WEBB, 18.02.2006

http://www.hbtoday.co.nz/localnews/storydisplay.cfm?storyid=3673106&thesection=localnews&thesubsection http://www.hbtoday.co.nz/localnews/storydisplay.cfm?storyid=3673106&thesection=localnews&thesubsection =&thecondsubsection

dr in. Manley, akustyk, podaje:

"stwierdzono, e ludzie mieszkajcy nawet 8.2 od farmy wiatrowej s zagroeni, jeeli s wyczuleni na dwiki niskiej czstotliwoci.

km

29

3. Do pomiaru haasu turbin wiatrowych nie moe by stosowana przez firmy wiatrakowe skala dB(A), ale skala dB(Lin) (lub dB(C)), a najlepiej db(G), ktre uwzgldniaj haas pochodzcy od dwikw niskiej czstotliwoci, w tym infradwikw.

30

Wynika to z nastpujcych prac:

[12] Psycho-acoustic characters of relevance for annoyance of wind turbine noise (Szwecja) K. PERSSON WAYE i E. OHRSTROM Journal of Sound and Vibration (2002) 250(1), str. 65-73 [13] Effects of the wind profile at night on wind turbine sound (Holandia) G.P. VAN DEN BERG Journal of Sound and Vibration (2004) 277, str. 955970 [14] Influence of low frequency noise on health and well-being - raport (Holandia) Martin van den Berg, Ministry of Environment, Haugue, Netherlands [15] PN-EN 61672-1:2005, Elektroakustyka - Mierniki poziomu dwiku Cz 1: Wymagania [16] PN-ISO 7196:2002, Akustyka - Charakterystyka czstotliwociowa filtru do pomiarw infradwikw

31

Krzywe korekcyjne skala A, B i C. (Rnica midzy skal A a Lin np. dla 10Hz wynosi 70dB, a midzy skal A i C wynosi 57dB)

32

Powszechnie stosowana skala dB(A), ignoruje zakres dwikw niesyszalnych [15] zatem mog one by dowolnie due! A powinna by stosowana co najmniej skala dB(Lin) lub dB(G). Wida to na nast. przykadach:
kokpit samolotu [3]: 72.1 dB(A) pocig [3]: 72.1 dB(A)

83.2 dB(Lin) 95.6 dB(Lin)

(patrz wykres poniej)

33

34

Przebieg eksperymentalnie zmierzonego poziomu infradwikw (dB(C)) elektrowni wiatrowych (w pobliu Hanoweru) o mocy 600 kW kada w funkcji odlegoci (w skali logarytmicznej) od elektrowni przy pracy 1, 2, 6 oraz 12 turbin wiatrowych. http://www.buerger-fuer-eggebek.de/downloads/wkalaerminfraschallanwka.pdf

35

Dodatkowo, w nocy haas powodowany przez wiatraki moe by o 15 dB wyszy ni w okresie dnia [13]. Brak jest wci uregulowa prawnych dotyczcych dopuszczalnego poziomu szkodliwego dla zdrowia haasu niskich czstotliwoci [3].

36

4. Przykady relacji osb mieszkajcych w pobliu turbin wiatrowych:

Przykady z [9] Wind Turbines, Noise and Health raport (Wielka Brytania)
Amanda Harry, doktor nauk medycznych - laryngolog (M.B.Ch.B. P.G.Dip.E.N.T.)

Badani pochodz z licznych miejsc Walii, Kornwalii i pnocnej Anglii

10) (10 - punktacja oryginalna) Cige migotanie, nawet przy zacignitych zasonach, powoduje PIEKO. Haas boli. Dniem i noc staram si go zaguszy telewizorem. Nie potrafi przy nim czyta ksiki ani pisa listw. (Odlego od farmy wiatrowej 1 mila = 1,6 km)
37

14) W nocy przeszkadza haas gdy wiatr wieje w okrelonym kierunku, koliduje z cyklami snu, uniemoliwia wypoczynek. W cigu dnia, utrudnia przebywanie na zewntrz, choby przez krtki okres czasu, z powodu olbrzymiego, grzmicego dwiku. Obie te rzeczy powoduj ble gowy, niepokj, draliwo. (Odl. 1,6 km) 17) Irytujcy haas z farmy wiatrowej przy wietrze ze wschodu. Niemale odczuwa si go tak samo silnie jak syszy. Po duszym czasie doprowadza do szalestwa, gwnie ze wzgldu na swj charakter, a nie gono. Nie mog otworzy frontowych drzwi ani okien, gdy wiatr wieje ze wschodu i pracuje wszystkie 7 wiatrakw. (Odl. 650 m)
38

18) Jako ycia diametralnie si zmienia po wybudowaniu wiatrakw. Nie mamy ju wpywu na nasze ycie, np. nie moemy pracowa czy siedzie w ogrodzie, a czasami nie moemy nawet wytrzyma w domu czy wyspa si nocy. (Odl. 1,6 km) 20) Nie mam wpywu na por, o ktrej bd mg pracowa lub siedzie w moim wasnym ogrodzie. Nie potrafi ju przespa caej nocy. Gdy haas jest duy budz si z blem gowy i mdociami. Uczucie podobne do podrowania samolotem uszy wydaj si opuchnite od rodka. Nie mog pracowa duej ni 2-3 godziny w ogrodzie, gdy wiatr wieje ze wschodu. Mimo, e nie widzimy farmy wiatrowej z naszej posiadoci, haas jest straszliwy. (Odl. 700 m) 39

28) Nasze ycie i dom zostay zniszczone, trzeba to zobaczy, eby uwierzy. Stalimy si wybuchowi, zanika umiejtno koncentracji. Aby stumi haas zastawilimy cian wszystkim co znalelimy: materacami, kodrami, poduszkami grubymi na kilkanacie centymetrw, 3 warstwami tkaniny tumicej haas, 3 warstwami falistego azbestu, kocami, zasonami a nawet dywanem. Nie o taki pokj ochotniczo walczyem. (Odl. 700 m)

40

32) Odcinam si od wikszoci spoeczestwa majcej mylne wraenie, e energia wiatrowa to dobra alternatywa. Zostaem zmuszony do sprzeday domu i ziemi po znacznie zanionej cenie. Mia to by dom, w ktrym spdz emerytur. Odkd si stamtd wyprowadziem, stan mojego zdrowia znacznie si poprawi. (Odl. 1,6 km) 37) Kiedy haas pojawi si w twojej gowie, wydaje si pulsowa z czstotliwoci serca, co wyjtkowo drani i uniemoliwia sen, czsto przez wiele nocy z rzdu. Nie powoduje tego poziom haasu, tylko jego okresowy charakter. Kiedy ju mylisz, e si skoczyo, znowu si zaczyna. (Odl. 800 m)
41

33) Jak tylko farma wiatrowa zacza pracowa dowiadczyem straszliwego, cigego haasu, gdy wiatr wia od wschodu. Haas przenika rwnie do wntrza domu. Wielokrotnie musiaem ucieka z ogrodu z powodu haasu. To byo jak chiska tortura wodna, cigy pulsujcy haas. To prawie uczucie miadenia, rwnie silne jak haas. Musiaem przenie sypialni do innego pokoju aby uciec od haasu. Ten haas odciska pitno, po caym dniu w ogrodzie haas zostaje w tobie, a kiedy ju zadomowi si w twojej gowie, nie moesz si go pozby. Niesamowite uczucie haasu. To tortura. (Odl. 1,6 km)

42

Przykady z [8] Noise Radiation from Wind Turbines Installed Near Homes: Effects on Health raport (Wielka Brytania) Barbara J. Frey, BA, MA, Peter J. Hadden, BSc, FRICS (Fellow of Royal Institution of Chartered Surveyors czonek Krlewskiego Stowarzyszenia Dyplomowanych Rzeczoznaw.) Rodzina mieszkajca w Deeping St Nicholas w Wielkiej Brytanii w odlegoci 907 m od najbliszej turbiny 16 mega watowej elektrowni stwierdzaj, e haas zmieni ich ycie. W cigu 6 miesicy przespali ponad 60 nocy u swoich znajomych, natomiast bdc w domu potrafi przespa w nocy nie wicej ni 4 godziny. Lokalni agenci nieruchomoci stwierdzili, e ich posiado jest nie do sprzedania na rynku. [Couple driven out of home by wind farm. Spalding Today (UK) 21 December 2006]
43

Rodzina z Te Apiti w Nowej Zelandii musiaa opuci swj dom (odl. 3000 m od turbin wiatrowych) z powodu haasu i wibracji. Opisywali, e po uruchomieniu elektrowni wiatrowej ich ycie zamienio si w istne pieko z powodu haasw o niskiej czstotliwoci. [http://stuff.co.nz : Turitea man fears hell have to go. 10 November 2006] wiadkowie mieszkajcy w pobliu farmy wiatrowej Bears Down w Wielkiej Brytanii w odlegoci 700 m od najbliszej turbiny wiatrowej skar si na nieznony haas oraz pulsujce dwiki. Inwestor zapewnia przed

budow elektrowni okolicznych mieszkacw, e jest w 100% pewien, e problem haasu nie wystpi. [list do Western

Morning News, 16 October 2001, Patrick and Phoebe Lockett]

44

W 1998 r. ogoszony zosta Darmstadt Manifesto on the Exploitation of Wind Energy in Germany (http://www.cfact-europe.org/resolutions_4.html), pod ktrym podpisao si 100 profesorw z niemieckich wyszych uczelni. W manifecie napisano: Coraz wicej ludzi opisuje swoje ycie jako nieznone, gdy s wyeksponowani na akustyczne i optyczne efekty wywoywane przez wiatraki. Istniej raporty dotyczce ludzi zwalnianych z pracy z powodu choroby lub niezdolnoci do pracy, pojawia si coraz wicej skarg dotyczcych wystpowania takich symptomw, jak nieregularno pulsu, stany lkowe, ktre s znanymi efektami oddziaywania na czowieka infradwikw (dwikw o czstotliwoci poniej progu syszalnoci).
45

Relacja z artykuu zamieszczonego w:

FEATURE: And the beat goes on... and on and on

New Zealand

Dudnienie, ktre nigdy nie cichnie

By

KATHY WEBB, 18.02.2006

Nazywaj to pocigiem, ktry nigdy nie nadjeda. To niski, dudnicy dwik ktry trwa i trwa i trwa. Czasami, przy wietrze wschodnim przechodzi w grzmot, podobny do sztormu.
46

http://www.hbtoday.co.nz/localnews/storydisplay.cfm?storyid=3673106&thesection=localnews&thesubsection http://www.hbtoday.co.nz/localnews/storydisplay.cfm?storyid=3673106&thesection=localnews&thesubsection =&thecondsubsection

Ale najgorsze z tego wszystkiego jest bbnienie.

Zdradziecka wibracja niskiej czstotliwoci, bardziej przypomina odczucie ni dwik.

Przenika przez podwjne okna i zatyczki do uszu, wydobywa si z gruntu lub podogi domu i daje o sobie zna uczuciem falowania w krgosupie, uderze w pier i pulsowania w uszach.
Osoby naraone mwi, e doskwiera im szczeglnie w nocy.

Wybudza ze snu i nie pozwala zasn.

47

Pracownicy Meridian Energy obiecali Wendy Brock, e wiatraki w Te Apiti, 2.5 km od jej domu w Ashhurst, na poudniu zatoki Hawke, nie bd goniejsze ni fale rozbijajce si o morski brzeg. ,,Tak mwili stojc w holu mojego domu. Jednake podczas silnego wiatru wschodniego haas emitowany przez obracajce si miga wiatrakw stojcych za domem rodziny Brock przypomina raczej grzmicy podczas sztormu ocean. Niekiedy trwa to wiele dni z rzdu. A kiedy pogoda jest spokojniejsza pojawia si bbnienie, ,,przypominajce upanie dobiegajce z samochodw nastolatkw. 48

,,Wydobywa si z podogi naszego domu. Nie mona tego powstrzyma Lec w ku pani Brock odczuwa to jako mrowienie wzdu krgosupa. Zatykanie uszu nie przynosi ulgi. ,,Drani ci to noc w noc. Wyobra sobie, e po caym dniu pracy kadziesz si do ka tylko po to, eby nie mc zasn z powodu basowego dudnienia wydobywajcego si z podogi. W dodatku naoenie suchawek nie uwalnia Ci od tego.
49

,,Haas budzi mojego starszego syna. Wstaje wtedy i chodzi z kta w kt. Mwi o innej mieszkance Ashhurst, mieszkajcej 3 km od wiatrakw, ktra ,,czuje dwiki uderzajce j w klatk piersiow. Kobieta ta bya tak

zadrczana przez te odczucia, e wystawia swj dom na sprzeda.

50

Harvey Jones, mieszkajcy w dolinie 3km od Te Apiti, mwi e haas powodowany przez wiatr ze wschodu dosiga go przez 10% czasu. Wiatr wieje nad wzgrzem, ale haas stacza si w dolin. Brzmi jak przejedajcy cigle pocig, tym goniejszy im silniej wieje wiatr. Przy wietrze wschodnim sycha go nawet w Woodville, (6-7) km dalej.

51

5. Przykad sdownego zmniejszenia wartoci nieruchomoci z powodu ssiedztwa wiatrakw.

Times online
January 10, 2004 http://www.countryguardian.net/marton_judgement.htm

Wind farms ruin peace, says judge (Farmy wiatrowe rujnuj spokj, postanowi sd)
By Lewis Smith
52

Farmy wiatrowe mog zrujnowa wiejski spokj i zniszczy warto pobliskich domw, zadecydowa sd. Jest to pierwsze takie orzeczenie i przeczy twierdzeniu przedstawicieli przemysu energii wiatrowej, wg ktrych wpyw farm wiatrowych na ceny domw to ,,mit.

53

Sdzia sdu okrgowego Michael Buckley oznajmi, e haas, wizualne zdominowanie otoczenia i migotanie wiata powodowane ruchem migie wiatraka zmniejszaj warto domu o jedn pit. Orzek, e warto oddalonego domu w Marton, w okrgu Lake, spada o 70 % po wybudowaniu farmy wiatrowej skadajcej si z siedmiu wiatrakw o wysokoci 40 metrw i stojcych 500 metrw od domu.
54

,,Zmiany na skutek wybudowania wiatrakw s znaczce i znaczco wpyny na warto posiadoci powiedzia sdzia. ,,S one [wiatraki] intruzem w wiejskim otoczeniu. Rujnuj spokj i krajobraz. Do tej pory przemys obstawa przy twierdzeniu, e budowa farm wiatrowych nie wpywa na warto posiadoci, a Brytyjskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej sugerowao nawet, e olbrzymie wiatraki mog podnie warto pobliskich 55 domw !!! ???