Galloway Dale E.

Sztuka samodyscypliny Kady tego chce, nie kady potrafi

Dyscyplina wewntrzna kluczem do sukcesu i szczcia

Sowo trening oznacza regularne wykonywanie pewnego staego zestawu wicze i stosowanie si do okrelonych wskazwek w deniu do osignicia upragnionego celu. Dodatkowym koniecznym warunkiem jest dyscyplina wewntrzna. Na kartach tej ksiki Dale Galloway przekonuje, e poddajc si samokontroli, niczego si nie traci, lecz dobrze przygotowuje si do zdobycia tego, co w yciu najwaniejsze. Motto: "Porzu to, co ma mniejsz warto, jeli chcesz zyska to, co bardziej wartociowe," pobrzmiewa w caej ksice i odnoszone jest do kadego poruszanego w niej tematu. Sprawdzone rady i praktyczne wskazwki Dalea Gallowaya pomog kademu przej kontrol nad nie uporzdkowanymi dziedzinami ycia, sta si odpowiedzialnym czowiekiem, odnie zwycistwo nad pokusami i wyksztaci w sobie postaw wewntrzn prowadzc do osignicia trwaego sukcesu.

Sztuka samodyscypliny Kady tego chce, nie kady potrafi Dale E. Galloway

Oficyna Wydawnicza "Logos" 1997

Nazwiska poszczeglnych osb przedstawionych w ksice zostay celowo zmienione.

Ksik t dedykuj Richowi Kraljevowi i Jerryemu Schmidtowi moim ukochanym przyjacioom i wsppracownikom z New Community Church.

Spis treci

1 Recepta na sukces 2 Jak zdoby to, czego si najbardziej pragnie 3 Trzy zasady zdrowego ycia i zwikszania energii witalnej 4 Kilka sposobw zapanowania nad podaniem seksualnym 5 Jak opanowa gniew 6 Umiejtno panowania nad nastrojami 7 Jak pracowa nad swoimi nawykami 8 Trzynacie sposobw zdobycia niezalenoci finansowej 9 Zasady pozytywnego ycia w negatywnym wiecie

Rozdzia 1 Recepta na sukces

Kiedy w 1956 roku wstpiem do Olivet Nazarene College w Kankakee, w stanie Illinois, byem niedowiadczonym studentem pierwszego roku. Ju sam fakt, e mieszkaem na czwartym pitrze akademika dla nowych studentw, by szczeglnym yciowym dowiadczeniem. O kilka pokoi dalej od mojego mieszka mody czowiek, ktry przyjecha z samego serca rodkowego Zachodu. Wszystko przychodzio mu bez najmniejszego wysiku. Pochodzi z wyjtkowo zamonej rodziny i gdy wikszo z nas ciko pracowaa, by zarobi na studia, on si bawi. Odnosilimy wraenie, e wydawanie pienidzy sprawiao mu du przyjemno. Codziennie chodziem na zajcia trwajce od sidmej rano do trzeciej po poudniu, pniej szedem do pracy, ktra wypeniaa mi czas do godziny dziesitej, jedenastej wieczorem. Nastpnie wracaem do akademika i uczyem si, dopki nie zmoy mnie sen. Prawie kadej nocy, kiedy zaczynaem si uczy, mj bogaty ssiad gono si bawi. Jego ycie nie byo ujte w karby adnej dyscypliny - wcale si nie uczy i rzadko uczszcza na zajcia. Nigdy nie zapomn, gdy nadszed czas wystawiania ocen za pierwszy semestr. Mj kolega, ktry mia wszelkie moliwoci zdobycia wyszego wyksztacenia, oblewa jeden egzamin po drugim. Zawsze, gdy powinien by odnie sukces, doznawa poraki: Jego osobowoci brakowao pewnego bardzo wanego skadnika. Spowodowao to, e zaprzepaci on szans zdobycia wyszego wyksztacenia. Nancy Lambert przez wiele lat chwalia si, e jest nocnym markiem. Przechwalaa si przed przyjacimi, e o pnocy nadal jest w wietnej formie. artowaa, e jej m, Ted idzie wczenie spa i zostawia j sam. Sk w tym, e rano nie sposb byo wycign j z ka. Przez cae lata trjka jej dzieci i m sami jedli niadanie i wychodzili do pracy i szkoy bez poegnania. Nancy zaguszaa wyrzuty sumienia wmawiajc sobie, e widocznie dzieci i m nie potrzebuj solidnego niadania. Poza tym, oni sami nie uskarali si szczeglnie z tego powodu. Dlaczego ona miaaby ze sob walczy i stara si zmieni swj styl ycia?

Ulegajc naturalnej pokusie pnego wstawania, Nancy tracia moliwo przygotowywania rodzinie zdrowego niadania i porannego kontaktu z dziemi. Wiadomo, e dzieci zjedz poywne niadanie jedynie pod troskliw kontrol rodzicw. Ted, m Nancy, wiele razy wychodzi do pracy dotkliwie odczuwajc potrzeb przebywania i rozmowy z on. Z powodu braku pewnego wanego skadnika osobowoci, Nancy krcej przebywaa z dziemi, nie zaspokajaa potrzeb ma i postpowaa w sposb wygodny tylko dla niej. Gdyby umiaa ten brak uzupeni, natychmiast odniosaby sukces w dziedzinach, w ktrych do tej pory zawodzia. Podobnie moe by w twoim yciu. Wcale nie musimy traci yciowych moliwoci. Wszyscy mamy owe skadniki, ktre s potrzebne do osignicia sukcesu. Postarajmy si je tylko odkry i stale wykorzystujmy. Nie musimy by pozbawieni tego, od czego zaley nasze powodzenie. Jeli odkryjemy ju ten wany skadnik - wyksztacimy go w sobie - powinnimy go pielgnowa i wykorzystywa, by wzbogaca nasze ycie, przysparzajc nam wielu osobistych sukcesw. Czy wany jest ten skadnik osobowoci?

Jeli:

* nie posiadasz tego, czego najbardziej pragniesz, * czujesz, e tracisz kontrol nad wasnym yciem, * odkrywasz, e ulegasz zmiennym uczuciom i nastrojom,

TO ZNACZY, E WANIE JEST CI ON POTRZEBNY.

Jeli:

* pragniesz osign trway sukces, * chcesz panowa nad wasnym yciem seksualnym, * pragniesz kontrolowa swj gniew, * musisz zapanowa nad zmiennymi nastrojami, * marzysz o odniesieniu sukcesu w dziedzinie, w ktrej zwykle zawodzisz,

TO ZNACZY, E JEST CI ON POTRZEBNY.

Jeli nam tego skadnika brakuje:

* przejadamy si i stajemy si otyli; * jestemy moralnie sabi i ulegamy pokusom seksualnym; * stajemy si nudni i przestajemy poszerza horyzonty naszego mylenia; * stajemy si niewolnikami zych nawykw, ktre przynosz nam szkod; * pozwalamy, by opanowywa nas ponury nastrj i stajemy si ludmi nieszczliwymi, w ktrych towarzystwie inni nie bd chcieli przebywa ; * ulegamy wpywowi negatywnych emocji, ktre przyczyniaj si do

destrukcyjnych zachowa i wprowadzaj zamt do naszych relacji z innymi ludmi; * wydajemy wicej ni zarabiamy, popadamy w kopoty finansowe i w konsekwencji nie udaje si nam zrealizowa naszych marze.

Czym wic jest ten skadnik, ktrego brakuje wikszoci ludzi i bez ktrego nie mona osign adnego sukcesu? Jest to dyscyplina wewntrzna! Dyscyplina wewntrzna uatwia realizacj wszystkich zamierze, pozwala osign w yciu wszystko, czego naprawd pragniesz. Dziki niej moesz zapanowa nad wasnym yciem. Dziki niej moesz sta si czowiekiem odpowiedzialnym i zacz odnosi sukcesy. Ksika Sztuka samodyscypliny bardzo wnikliwie omawia to zagadnienie. Zamierzeniem autora jest ukazanie, w jaki sposb, dziki dyscyplinie wewntrznej, mona osign to, czego si pragnie. Uwierz, e dziki temu skadnikowi osobowoci ty rwnie moesz odnie sukces.

Co, czego wszyscy potrzebujemy, lecz nikt tego nie chce

Dyscyplina wewntrzna jest cech, ktrej wielu z nas najbardziej potrzebuje, a jednoczenie najmniej pragnie. Jeli tak dramatycznie jej potrzebujemy, dlaczego tak silnie si jej opieramy? Pierwsz przyczyn tego stanu rzeczy jest nasza naturalna skonno do lenistwa. Wszyscy dowiadczamy wewntrznej pokusy pjcia drog najmniejszego oporu. Gdybymy robili tylko to, na co mamy ochot, czsto nie robilibymy niczego. Dlatego, jeli chcemy osign w yciu to, co najlepsze, nie moemy ulega lenistwu. Kto powiedzia kiedy: "Pokusa lenistwa nigdy si nie starzeje".

Aby otrzyma od ycia to, co najlepsze i osign trwae powodzenie, musisz oprze si pokusie lenistwa. Panuj nad sob i nie ulegaj zudzeniom. Jedna rzecz jest pewna: jeli sam nie zajmiesz si wasnym yciem i nie bdziesz nim kierowa, nikt inny tego za ciebie nie zrobi. Osoba zdyscyplinowana potrafi pokona wasne lenistwo. Drug przyczyn tego, e wiele osb broni si przed dyscyplin wewntrzn, jest moim zdaniem, niezrozumienie jej prawdziwej natury. Pamitam z mojego ycia, gdy nie lubiem pojcia dyscyplina. Co we mnie buntowao si przeciwko niemu. Na studiach miaem pewnego wyjtkowego profesora, ktry podkrela znaczenie dyscypliny wewntrznej w yciu czowieka. Jednak zawsze, gdy zaczyna o tym mwi, bunt przeciwko dyscyplinie sprawia, e przestawaem sucha. Pniej profesor napisa o tym ksik, ktr przeczytaem wycznie z poczucia obowizku i lojalnoci wzgldem niego. Negowaem jednak wszystko, co zostao w niej napisane. Dziesi lat pniej przeczytaem j ponownie. Tym razem, ku mojemu cakowitemu zaskoczeniu, uznaem, e to wspaniaa ksika. Co spowodowao tak zmian oceny? Po prostu dziesi lat pniej odkryem sfery mojego ycia, w ktrych brakowao dyscypliny. Zrozumiaem rwnie, e jeli chc, aby speniy si moje marzenia, musz postara si o lepsze panowanie nad sob.

Bez dyscypliny wewntrznej nie mona osign trwaych sukcesw

Wszyscy ludzie sukcesu, ktrych poznaem, nauczyli si wykorzystywa dyscyplin wewntrzn do panowania nad sob. Panowanie nad sob jest warunkiem wstpnym wszystkich trwaych, wartociowych osigni. Nikt nie moe spodziewa si awansu w pracy, dopki nie zdobdzie tej umiejtnoci. Czy moemy oczekiwa sukcesw w yciu maeskim, jeli nie potrafimy kontrolowa samych siebie i czuwa nad swoimi impulsami? Wrd maestw, ktre przeywaj problemy, niewiele potrafi zapanowa nad wasnym yciem. Dyscyplina pomoe wyzwoli w sobie to, co najlepsze.

Pozytywne znaczenie dyscypliny wewntrznej

Mimo e dyscyplina wzbudza w niektrych ludziach odruch niechci, jest ona pojciem pozytywnym. Zrozumiemy to definiujc to pojcie nie jako samowystarczalny cel, lecz jako rodek do osignicia zaplanowanego celu; pomaga ona w osigniciu tego celu. Dyscyplina wewntrzna jest metod osobistego rozwoju. Uatwia nie tylko rezygnacj z tego, co mniejsze, aby zdoby to, co wiksze, lecz czsto take mdry wybr pomidzy tym, co lepsze i najlepsze. Nasze poddanie si dyscyplinie wewntrznej prowadzi do wyboru optymalnych rozwiza i najwikszych korzyci - jest drogowskazem, ktry wyranie wskazuje nam drog do celu. Sprawdzajc synonimy sowa dyscyplina, natrafiem na wyrazy: przygotowanie, rozwj, wiczenie i szkolenie. Dyscyplina wewntrzna nie jest jedynie:

* ograniczaniem si, powstrzymywaniem od zrobienia czego, lecz przygotowaniem do dziaania, uwolnienia ukrytych moliwoci; * utrat wolnoci, lecz drog do uzyskania wikszej swobody; * powstrzymywaniem de, lecz posuwaniem si do przodu; * naszym wrogiem, lecz przyjacielem; * karceniem siebie, lecz samokontrol; * niewol, lecz panowaniem nad sob; * samowystarczalnym celem, lecz punktem wyjcia i panowaniem nad sob, prowadzcym do osignicia trwaych rezultatw.

Pozytywna dyscyplina wewntrzna ma okrelony cel

Aby osign w yciu to, co najlepsze, trzeba zapaci pewn cen. W 1976 roku, podczas olimpiady w Montrealu, mielimy wyjtkowy powd do radoci, gdy dwudziestoszecioletni Bruce Jenner wygra wyczerpujce dziesiciodniowe zawody w dziesicioboju nowoczesnym i zosta uznany za najwikszego lekkoatlet wiata. Jednak ta pamitna chwila osobistego zwycistwa i wiatowego triumfu nie przysza mu atwo. Jenner dugo i ciko trenowa od czasu zakoczenia rozgrywek w dziesicioboju na olimpiadzie w Monachium w 1972 roku. Dziennikarze zajmujcy si problematyk sportow pisali, e przez cztery lata Jenner wytrwale trenowa ponad siedem godzin dziennie. Da on przykad prawdziwej dyscypliny wewntrznej. Pomylcie przez chwil, z ilu rzeczy musia zrezygnowa ten mody czowiek, aby zosta najlepszym lekkoatlet wiata. Jednak w chwili triumfu nie pamita o wielu godzinach wicze i wyrzecze, lecz cieszy si ze swojego sukcesu. Chocia nie bdziesz prawdopodobnie wystpowa w konkurencji dziesicioboju nowoczesnego na olimpiadzie, moesz zosta zwycizc. Przed osob, ktra podda si rygorom dyscypliny wewntrznej, otwiera si niczym nie ograniczone pole sukcesw. To dyscyplina wewntrzna sprawia, e nasz umys pracuje na najwyszych obrotach, za ciao ma wicej energii i motywacji, by dalej pracowa, kiedy inni ju czuj si zmczeni. Tylko czowiek, ktry nauczy si panowa nad emocjami, potrafi zachowa spokj, kiedy inni trac gow. Dyscyplina wewntrzna pomoe ci osign dobr kondycj, sprawi, e bdziesz si czu jak mistrz, a nie jak czowiek przegrany.

Cztery kroki prowadzce do trwaego sukcesu

1. OBUD SI - POTRZEBUJESZ DYSCYPLINY WEWNTRZNEJ. W pokojach hotelowych mona znale specjaln karteczk, ktr wiesza si na drzwiach, jeli ma si ochot pospa duej. Wypisano na niej duymi literami: PROSZ, POZWL MI SPA. Mog zrozumie kogo, kto

raz na jaki czas chce sobie duej pospa, ale przespa cae ycie to kiepski pomys. Obud si! Obud si i przyznaj do tego, e w niektrych dziedzinach ycia potrzeba ci wicej dyscypliny wewntrznej. 2. UZNAJ, E W YCIU NIE MA DROGI NA SKRTY. Jake czsto ludzie pragn sukcesu bez adnych stara z ich strony. Pragniemy owocw pracy, nie dajc adnego wkadu pracy. Pragniemy masa bez uprzedniego produkowania mietany. Wiksze sukcesy osiga si dziki dyscyplinie wewntrznej. Thomas Edison przeprowadzi wiele tysicy nieudanych prb, zanim odkry arwk elektryczn. Kiedy zapytano go, jak si czu, gdy prby koczyy si niepowodzeniem, odpowiedzia: "Przecie nie zawiodem dziesi tysicy razy. Po prostu odkryem dziesi tysicy rozwiza, ktre nie bd dziaa!" Przykad Edisona dowodzi, e sukces mona osign wycznie dziki dyscyplinie wewntrznej. Spjrzmy prawdzie w oczy - dyscyplina wewntrzna czy si z cik prac. Aby si jej nauczy, naley podj wysiek nie raz, nie dwa razy, lecz wiele razy. Zrezygnuj z tego, co mniejsze, by zdoby to, co wiksze. 3. NIECH MOTYWACJI DO ZDYSCYPLINOWANIA WEWNTRZNEGO DOSTARCZY CI twoja wiara. Jako nastolatek byem niezdyscyplinowany. Moi rodzice uczyli mnie dyscypliny, lecz mao jej byo we mnie, lub w ogle brakowao. Czsto pozostawiaem sprawy ich wasnemu biegowi, czsto dokonywaem zych wyborw i traciem okazje do nauki, marnujc moliwoci, ktre otrzymaem. Pniej staem si wierzcy. Nie rozumiaem wszystkiego, co si wtedy wydarzyo, wiem jednak, e kiedy we wrzeniu wrciem do szkoy, moje oceny przedtem ledwie zadowalajce zaczy stawa si bardzo dobre. Co o tym zdecydowao? Zdobyem wewntrzn motywacj do rezygnacji z tego, co mniejsze, aby zdoby to, co wiksze. Jeden z moich modych przyjaci, Dennis, studiuje, eby zosta wychowawc modziey. Ma on wspania osobowo, wyjtkow u dzisiejszych modych ludzi. Wszyscy naprawd go kochaj. Pochodzi z rodziny, w ktrej byo piciu chopcw. Ich rodzice dokonali wspaniaej rzeczy, wychowujc modych ludzi na takich, ktrzy s pewni siebie i wiedz, czego chc od ycia. Ojciec Dennisa, Dan Hayes, pochodzi z rodziny imigrantw z Kalifornii. Jako dziecko prawie zawsze kad si spa z uczuciem

godu. Wychowywa si w otoczeniu analfabetw i biedoty. Dzisiaj jest kulturalnym, wyksztaconym, odnoszcym sukcesy czowiekiem, ktry awansuje w pracy, jest dobrym mem i ojcem. Pewnego dnia Dan i ja wybralimy si na wsplny obiad i wtedy zapytaem go: "Jak ci si udao wydosta z biedy i osign yciowy sukces?" Odpowiedzia, e w wieku trzynastu lat przey duchowe odrodzenie: zacz wierzy. Jest przekonany, e wiara rwnie moe sta si dla nas rdem motywacji. 4. WYRABIAJ W SOBIE DYSCYPLIN WEWNTRZN, POCZYNAJC OD MAYCH, CODZIENNYCH SPRAW. Kiedy podejmiesz decyzj, e chcesz popracowa nad dyscyplin, zacznij od prostych, zwykych spraw. Codziennie pociel ko szybko i porzdnie. W ubrania do szafy, posprztaj po sobie w azience, przychod punktualnie na umwione spotkania. Kiedy ju bdziesz zdyscyplinowany w codziennych sprawach, atwiej ci bdzie wykazywa tak postaw w dziedzinach; nad ktrymi trudniej ci zapanowa, szczeglnie nad niektrymi nawykami. Tak bardzo lubi je, e trudno mi pokona nawyk czstego jedzenia. Kiedy zwrciem uwag na pewn ciekaw rzecz: kiedy udawao mi si regularnie biega, atwiej panowaem nad zymi nawykami w odywianiu si, rezultatem tego bya fizyczna sprawno i paski brzuch. Zdyscyplinowanie wewntrzne mona porwna do minia - im czciej bdziesz go uywa, tym bardziej bdzie on sprawniejszy. Zdyscyplinowanie wewntrzne jest wiadomym wyborem. Pniej, po wielu przemylanych wyborach, moe si ono sta piknym nawykiem. Bdzie ci wwczas uaktywniao, zanim zdysz o nim pomyle. Jednak prawd jest rwnie to, e nie nauczysz si go, jeli nie bdziesz chcia si w nim wiczy. Kiedy byem nastolatkiem, kto da mi ksik I Dare You! (Rzucam ci wyzwanie!) napisan przez Williama H. Danfortha. Ta inspirujca ksika rozpoczyna si od historii jej autora:

"Jako may chopiec mieszkaem we wsi o toczonej zewszd

mokradami. Byo to w okresie, gdy nie znano jeszcze kanalizacji. Dzieci czsto choroway na malari, cierpiay na ataki gorczki i dreszcze. Kiedy przeprowadzilimy si do miasta i zaczem chodzi do szkoy, miaem zapadnite policzki i wt klatk piersiow. Jeden z moich nauczycieli, pan George Warren Krall, by prawdziwym okazem zdrowia. Czsto mialimy si z jego pomysw. Wpaday nam jednym uchem, a wypaday drugim. Pan Krall kiedy spojrza na mnie z byskiem w oku i swoim charakterystycznym gosem, ktre go nigdy nie zapomn, powiedzia: "Rzucam ci wyzwanie, aby sta si najzdrowszym chopcem w klasie." Jego sowa rozdraniy mnie. Wszyscy koledzy byli silniejsi i zdrowsi ode mnie. W jaki sposb miaem sta si najzdrowszym chopcem w klasie, skoro byem chudy, saby, a mj organizm by osabiony truciznami z mokrade. Ten czowiek by szalony. Ale zostaem wychowany tak, aby przyjmowa wyzwania. Jego gos stale rozbrzmiewa w mojej gowie. Pan Krall wskaza na mnie : "Przykazuj ci, aby napeni swoje puca wieym powietrzem, pi czyst wod, spoywa zdrowe jedzenie i wiczy codziennie, a twoje policzki stan si rowe, twoja pier prna, a nogi mocne." Kiedy wypowiada te sowa, odniosem wraenie, e co si we mnie wydarzyo. Moja krew zacza szybciej kry. Odpowiedziaa na rzucone wyzwanie, przepyna przez cae ciao do drcych z podniecenia czubkw palcw, jakbym przygotowywa si do walki. Wkrtce oczyciem organizm z trucizn, wywiczyem moje ciao tak, e mogem si rwna z najsilniejszymi chopcami w klasie, i przerosem wikszo z nich. Od tego dnia nie straciem ani chwili na rozmylania o chorobie. Moecie sobie wyobrazi, jak czsto dzikowaem w mylach nauczycielowi, ktry rzuci wyzwanie maemu chopcu z zapadnitymi policzkami, eby zosta najzdrowszym uczniem w klasie." William Danforth zaoy firm Ralston Purina i odnis wielki sukces. By nie tylko wspaniaym przemysowcem - jego inspirujca ksika i wykady, ktre wygasza, motywoway i inspiroway wielu ludzi do odnoszenia sukcesw. W przedmowie do ksiki Williama Danfortha I Dare You! jego przyjaciel, G. M. Philpott, napisa: "William Danforth zawsze dawa z siebie wszystko - gdy zarzdza swoj wielk firm i gdy podrowa do najdalszych zaktkw wiata; gdy strzela do kaczek i gdy bawi si ze swoimi wnukami.

Kady nastpny dzie by dla niego nieodmiennie tym najbardziej ekscytujcym, a praca, ktr si wanie zajmowa, bya zawsze najwaniejszym zadaniem, jakiego si kiedykolwiek podj. Nigdy nie pracowa gorzej ni najlepiej, jak potrafi". Wanie tym jest dyscyplina wewntrzna - dawaniem tego, co najlepsze, bez wzgldu na to, co robimy. Czy pragniesz osign w yciu to, co najlepsze? Czy chcesz zbiera nieograniczone, wspaniae korzyci pynce z odniesienia sukcesu? Czy jest co, co masz zamiar osign? Jeli tak, to rzucam ci wyzwanie, by porzuci przecitno, ZREZYGNOWA Z TEGO, CO MNIEJSZE, ABY OTRZYMA TO, CO WIKSZE I STA SI SZCZLIWYM CZOWIEKIEM, KTRY DZIKI DYSCYPLINIE WEWNTRZNEJ OSIGN SUKCES.

Samoocena

1. Zdefiniuj pojcie dyscypliny wewntrznej wasnymi sowami. 2. Przeprowad test na stopie zdyscyplinowania, oceniajc siebie w skali od jeden do dziesiciu (jeden jest najnisz, a dziesi najwysz ocen) w nastpujcych dziedzinach ycia:

- wiczenia fizyczne - ycie seksualne - Nawyki, ktre wpywaj na twoje zdrowie - Przedkadanie pozytywnych myli nad negatywnie - Nawyki jedzenia - Uleganie nastrojom

- Zo - Finanse - Lektury - Panowanie nad emocjami - Mylenie 3.Wymie dziedziny ycia, w ktrych chciaby by bardziej zdyscyplinowany. 4.Jakie rzeczy chciaby i mgby osign porzucajc to, co mniejsze, by zdoby to, co wiksze?

Rozdzia 2

Jak zdoby to, czego si najbardziej pragnie

Nagwki gazet obwieszczay wspania wiadomo: "Japonka zdobywa Mount Everest". Po raz pierwszy w historii alpinizmu kobieta zdobya najwyszy szczyt wiata, ktry liczy 8848 metrw wysokoci. Mount Everest jest trzy razy wyszy od wspaniaego szczytu Mount Hood, w stanie Oregon. To niewiarygodne, lecz prawdziwe: trzydziestoletnia Japonka, Junko Tabei, zdobya najtrudniejsz do pokonania gr na wiecie. Przed wyruszeniem na t historyczn wypraw Japonka powiedziaa dziennikarzom: "Kobiety nie s tak silne jak mczyni, ale potrafi wytrwale pi si w gr". W jaki sposb Junko udao si osign to, co byo nieosigalne dla adnej innej kobiety? Sukces poprzedziy lata przygotowa, na ktre skaday si trening, samodyscyplina i silna determinacja.

Bez wielu lat poddanych wewntrznej dyscyplinie nie byoby adnego sukcesu. Poniewa Junko porzucia to, co mniejsze, moga wspi si na najwyszy szczyt i dokona wspaniaego osignicia. Czy moecie wyobrazi sobie ten dreszcz emocji i poczucie zwycistwa, jakie czua Japonka, stawiajc ostatni krok i wstpujc na szczyt najwyszej gry wiata? Za przeycie tego wspaniaego momentu warto byo zapaci kad cen, ponie wszelki trud!

TY RWNIE MOESZ WEJ NA SZCZYT GRY, KTRA WYDAJE SI NIE DO ZDOBYCIA. MOESZ DOSTA TO, CZEGO PRAGNIESZ NAJBARDZIEJ, JELI BDZIESZ DO TEGO DY ZE WSZYSTKICH SI.

Dzisiaj wanie przeywam spenienie moich najgortszych pragnie. Zbliamy si do obchodw jedenastej rocznicy powstania Kocioa Nowej Nadziei. Ogldanie tego, czego udao nam si dokona, jest wspaniaym uczuciem. Jedenacie lat temu Koci Nowej Nadziei by jedynie marzeniem; ktre Bg zasia w moim sercu i ktrym podzieliem si z najlepszym przyjacielem, moj on, Margie. W tamtym czasie nie mielimy ludzi, pienidzy ani adnego zaplecza, ale mielimy co znacznie waniejszego: wspania wizj tego, w jaki sposb, za naszym porednictwem, znajd tu wiar i nadziej tysice ludzi. Dzisiaj w kad niedziel do naszego kocioa przychodzi od trzech do czterech tysicy ludzi. Tamtej niedzieli, 14 padziernika 1972 roku, kiedy jechalimy do kocioa pooonego przy Osiemdziesitej Drugiej ulicy, aby mwi ludziom o xxwewntrznym i nadziei, bylimy oboje podekscytowani i jednoczenie przeraeni: podekscytowani tym, e dokonao si to, co niemoliwe i przeraeni z powodu obaw, e nikt nie przyjdzie i e, jak przewidywali niektrzy z naszych znajomych, poniesiemy porak. Musz si przyzna, e by to bardzo pokorny pocztek. Jednak byem rwnoczenie tak pochonity tym piknym marzeniem, e nie zwracaem uwagi na przeszkody znajdujce si na drodze do naszego sukcesu. Nigdy nie zapomn chwili, kiedy przekraczalimy prg kocioa. Najpierw popchnem moj. on do przodu, a potem ona pocigna mnie za sob. Zostalimy partnerami na dobre i na ze w ekscytujcej subie dla tylu innych ludzi. Jake niewiele

wiedzielimy wwczas o tym, w jaki sposb suba ta zbliy nas do siebie w nadchodzcych latach. Kiedy przekroczylimy prg, ujrzelimy pidziesit osb piewajcych pieni i modlcych si, w ten sposb nasze marzenie zaczo si spenia. Przez pierwszych osiem lat naszej pracy w Kociele Nowej Nadziei organizowalimy naboestwa w najrniejszych miejscach. Gdy powiay przeciwne wiatry, bylimy zmuszeni do opuszczenia rnych miejsc; kiedy budynek naszego kocioa spon. Czasami dostawalimy zawiadomienie o eksmisji z trzydniowym wyprzedzeniem. Jednak zawsze szukalimy chwilowych, wikszych moliwoci. Za kadym razem, gdy przenosilimy si na nowe miejsce, szli za nami dawni parafianie, a kadego dnia do kocioa przyczao si coraz wicej nowych osb. Byway chwile, kiedy miaem pokus zrezygnowania z tej suby. Praca stawaa si coraz trudniejsza. Wiedziaem jednak, e im jest trudniej, tym bardziej trzeba stara si i naprzd. Wszystkie przeciwnoci traktowalimy jako nowe wyzwanie i moliwo rozwoju. Kade wycofywanie si staralimy si zmieni na krok do przodu, aby dokona jeszcze wikszych rzeczy. W lutym 1981 roku ukoczylimy budow naszego pierwszego budynku, ktry mg pomieci 1200 osb. Budynek kaplicy by pooony na wzgrzu, na obszarze trzydziestu akrw, w miejscu, gdzie krzyowao si wiele autostrad, naprzeciwko najwikszego kompleksu sklepw w stanie Oregon. aden koci nie ma tak eksponowanego miejsca, dostpnego dla setek tysicy ludzi. W kad niedziel odbywaj si w nim cztery naboestwa, aby zaspokoi potrzeby wszystkich parafian. Wanie zaczlimy realizowa nasze wielkie yciowe zadanie. Naszym celem jest powikszenie liczby wiernych kocioa do 10 000 czonkw w 1990 roku. Zaplanowalimy to i wierzymy, e uda si nam to osign. Wierz, e ty rwnie moesz doczeka si spenienia marze. Moesz sobie wyliczy wartociowe cele, a potem obserwowa, jak staj si rzeczywistoci, dziki wewntrznej dyscyplinie i zastosowaniu niej wymienionych rad.

1. Wierz, e moesz odnie sukces

Jak wana jest wiara? Niektrzy twierdz, e jest ona gwarancj sukcesu.

Wierzy - magiczne sowo, ktre zamienia to, co niemoliwe w moliwe.

Kilka lat temu osobicie poznaem Lee Braxtona. Lee jest rdem zachty dla ludzi, ktrzy go maj i dla tych, ktrzy syszeli jego histori. Lee Braxton pochodzi z Whiteville w Pnocnej Karolinie. By synem biednego kowala. Jako dziesity z dwanaciorga jego dzieci, bardzo wczenie w yciu pozna bied. Wycznie cikiej pracy zawdzicza, e udao mu si skoczy szst klas szkoy podstawowej. Czyci buty, odnosi zakupy, sprzedawa gazety, my samochody, pracowa w fabryce poczoch i jako pomocnik mechanika samochodowego. Lee oeni si wkrtce potem, jak zosta pomocnikiem mechanika w warsztacie samochodowym. Mia niewielk pensj i jego rodzinie yo si bardzo ciko, a jeszcze, jakby kopotw byo mao, straci prac. Poniewa nie paci czynszu, lada chwila mg te straci mieszkanie. Wygldao na to, e razem z rodzin znalaz si w sytuacji bez wyjcia. Jednak Lee Braxton by czowiekiem z charakterem. Stara si nie traci nadziei. Im trudniejsze byo jego ycie, tym bardziej rosa jego wiara. Czyta nie tylko Bibli, lecz rwnie ksiki w rodzaju Think and Grow Rich (Myl i stawaj si bogaty), ktre podtrzymyway go na duchu. Lee Braxton mia wielkie marzenie, wyznaczy sobie yciowe cele i konsekwentnie je realizowa. Zaoy First National Bank of Whitefield (Pierwszy Narodowy Bank w Whitefield) i zosta jego prezesem. Pniej zosta wybrany na stanowisko burmistrza miasta. Mierzy wysoko - chcia dotrze na sam szczyt. Jego celem byo zgromadzenie majtku pozwalajcego przej na emerytur w wieku pidziesiciu lat. Zrealizowa swj cel o sze lat wczeniej.

W wieku czterdziestu czterech lat by wystarczajco bogaty, aby swoje zdolnoci, umiejtnoci i czas powici subie chrzecijaskiej organizacji Oral Roberts, ktra odnosi dzisiaj wielkie sukcesy. Gdyby porozmawia z Lee Braxtonem, powiedziaby, e to wanie wiara i kierowanie si ni w dziaaniu odmieniy jego ycie. Nie mona osign niczego wartociowego, dopki czowiek nie uwierzy, e jest to moliwe. Mog si dokona w naszym yciu wspaniae rzeczy, musimy w to jedynie uwierzy. Nie moe to by poowiczna wiara, lecz prawdziwa. Kto powiedzia: "Jeli uwierzysz w to, e moesz co osign, nigdy si nie poddasz, bez wzgldu na przeciwnoci. Jeli uwierzysz, e nie moesz czego dokona, pojawi si pokusa, aby wczeniej zrezygnowa". To prawda! Pozbawieni wiary, nie tylko wczeniej si poddajemy, lecz czsto nawet w ogle nie zaczynamy. Wiara jest przewiadczeniem, e nasze marzenie moe zosta jako, gdzie i kiedy zrealizowane. Jake fatalne jest wpadnicie w puapk postawy "nie mog". "Nie potrafi tego zrobi", "Nie mog tego dokona". Ile razy powiedziae tak do siebie lub innych osb? Pewien mczyzna w rednim wieku, ktry pracowa przez wiele godzin jako nocny str i otrzymywa niskie wynagrodzenie, powiedzia mi, e jako mody czowiek przegapi szans zdobycia wyksztacenia i przejcia dobrze rozwijajcej si firmy. Wyjani, e powodem, dla ktrego nie skorzysta z okazji, by brak wiary w siebie - nie wierzy, e uda mu si tego dokona. Jego wspomnienia byy pene gbokiego alu. Niezalenie od tego, co robisz, nie pozwl, aby smutne sowa "przecie mogo by inaczej" stay si twoim gbokim przewiadczeniem. Chc, aby zada sobie kilka wanych pyta. Pytanie pierwsze: Czy chcesz przey ycie idc za gosem tumu, bez wielkiego wysiku i wielkich osigni? Jeeli odpowiesz "tak", to znaczy e masz problem. Uwaam, e takie marnowanie ycia jest karygodne. Jestem pewien, e chcesz da z siebie wszystko, aby otrzyma od ycia to,

co najlepsze, czy nie? Jeli tak, to czytaj dalej. Twoim atutem jest wiara, e potrafisz. Zawsze pamitaj o sowach w. Pawa: "Wszystko mog w Tym, ktry mnie umacnia" (List do Filipian 4, 13). Clifford Frazee by odnoszcym sukcesy biznesmenem. Jego praca wymagaa czstych, kilkutygodniowych wyjazdw z domu. Cliff bardzo kocha swoj on i czwrk dzieci i niechtnie opuszcza je na tak dugo. Aby wyrazi im swoj mio, kiedy wraca do domu, zawsze przywozi prezenty dla ony i kadego dziecka. Najmodszym dzieckiem w rodzinie bya siedmioletnia dziewczynka, ktra ulega wypadkowi i poruszaa si na wzku inwalidzkim. Wszyscy bardzo j kochali, lecz dziecko byo najsilniej zwizane z ojcem. Clifford zawsze gdy wraca z pracy, bra j na rce i nosi po caym domu. Razem miali si i bawili. Kiedy musia wyjecha na duej, bardzo za ni tskni, a ona nie moga doczeka si jego powrotu. Kiedy nie byo go w domu przez dwa tygodnie. Gdy wrci, jak zwykle mia prezent dla kadego. Jednak dla swojej maej dziewczynki w wzku inwalidzkim przywiz szczeglny prezent olbrzymiego pluszowego misia pand. Mi by bardzo duy. Kiedy poda go dziewczynce, ona powiedziaa sceptycznie: "Jest taki duy, jak ona bdzie go nosi?" Uszczliwiona dziewczynka byskawicznie odpowiedziaa: "Mamo, powiem ci jak. Ja bd nosi misia, a tatu bdzie nosi mnie". Jeli wykonanie zaplanowanego zadania wydaje ci si zupenie niemoliwe, nie zapominaj, jaka sia kryje si w twojej wierze. Kiedy rozpoczynaem moj prac, nasuna mi si myl, ktr nazwaem yciow zasad ludzi odnoszcych sukcesy. Przycz si do nich i niech nastpujce credo stanie si twoim wasnym:

Z Bo pomoc mog osign wszystko, cokolwiek umys zdoa wymyli, a w co ja omiel si uwierzy.

2. Snuj wielkie marzenia

"Gdy nie ma widzenia (wizji, marzenia - przyp. tum.), nard si psuje (Ksiga Przysw 29, 18). Kady czowiek powinien mie marzenia. Bez marze nie mona naprawd y. To wanie inspirujce marzenie pomaga nam rano wsta z ka, wyostrza nasze zmysy, pomaga twrczo myle. Myl, e o wiele lepiej jest przey trzydzieci pi lat majc marzenia, ni doy dziewidziesiciu piciu bez adnych marze. Marzenia podnosz nas na duchu, zachcaj do dziaania i daj motywacj do codziennego ycia. Gdziekolwiek jeste, kimkolwiek jeste, cokolwiek wydarzyo si w twoim yciu i ile masz lat, nie jest za pno, aby zacz snu wielkie marzenia. Trzymaj si swojego marzenia, a ono wyniesie ci na wyyny twoich moliwoci. Wierz, e marzenia s darem od Boga. Aby zacz marzy, musisz zdj klapki z oczu i otworzy swj umys na przyjcie nowych pomysw. Otwrz swj umys. Czy syszae historyjk o skaczcych pchach? Ot kiedy pchy stoczyy si na biurku nauczyciela i rozpoczy szalon zabaw w skakanie. Skakay coraz wyej, a kada staraa si skoczy wyej od reszty. Nagle nauczyciel przykry je soikiem. Nie wiedzc, co si stao, pchy skakay dalej i uderzay o dno soika. Jednak po kilku uderzeniach przestay skaka tak wysoko. Jeszcze cigle skakay, ale tylko do ustalonej przez siebie granicy. Jake czsto ograniczamy swoje moliwoci, tworzc w naszych umysach wymylone granice. Moemy cofn si do roku 1864 i przytoczy przykad mczyzn, ktrzy marzyli o przebiegniciu jednej mili w cztery minuty. W rzeczywistoci nikt nie wierzy, e to jest moliwe, i istotnie przez nastpnych dziewidziesit lat nikomu si to nie udao. Dopiero w 1954 roku pewien lekarz medycyny uzna, e jest w stanie tego dokona i uwierzy, i moe przebiec dystans jednej mili w cztery minuty. Uwierzy i wygra. Czy wiecie, ile osb pokonao jedn mil w czasie czterech minut przez nastpne dwa lata, kiedy bariera niewiary zostaa ju przekroczona? Trzeba byo stu lat, by

czowiek pokona barier niemonoci, za w cigu nastpnych dwch lat sto szedziesit trzy osoby przebiegy ten dystans w jeszcze krtszym czasie. Co si stao? Usunito barier, ktra znajdowaa si w ludzkich umysach. Gdy usuwamy bariery ograniczajce nasze mylenie, dziej si wspaniae rzeczy. Zadaj sobie pytanie: "Pamitajc, e mam tylko jedno ycie, jakie marzenia pragn zrealizowa?" Co wybraby, gdyby mg osign dosownie wszystko? Marzenia nic nas nie kosztuj, a na pewno dostarczaj niezwykych wrae. Poza tym, stanowi pocztek trwaego sukcesu. Andrew Carnegie powiedzia: "Wszystkie sukcesy, wszystkie zdobyte bogactwa zaczynaj si od pomysu!"

3. Zdecyduj, co chcesz osign

Otwierajc swj umys na nieograniczone moliwoci i rzeczy, ktre chcesz osign w yciu, zadaj sobie pytanie: Czego pragn najbardziej? Kiedy bdziesz si nad tym zastanawia, po przed sob kartk i zapisz to, co przyjdzie ci do gowy. Myl o ludziach, ktrzy yj bez adnego celu. Poniewa nie celuj w nic trwaego, otrzymuj to, w co mierzyli - nic trwaego. Oczywicie, s niezadowoleni ze swoich kiepskich wynikw. Nic si jednak nie zmieni, dopki sami nie zdecyduj si tego zmieni. Sam musisz postanowi, e przestaniesz y bez celu i wykorzystasz moliwo wyboru, by zdecydowa, co pragniesz osign, i konsekwentnie do tego dy. Jeli chcesz uzyska najlepsze wyniki, wybierz marzenia najcenniejsze, takie, ktre maj najtrwalsze znaczenie. Niestety, ludzie czsto snuj marzenia, ktre nie s warte ich czasu. Doskonale pamitam pewnego modego czowieka, ktremu udzielaem porad kilka lat temu. Marnowa czas zastanawiajc si nad tym, jak odebra on swojemu najlepszemu koledze. Nie trzeba dodawa, e to marzenie zamienio si w koszmar. Jego marzenie, chocia wwczas go ekscytowao, nie miao adnej wartoci. Sprawd swoje marzenia za pomoc nastpujcego testu. Zawsze gdy mam jakie wielkie marzenie, zadaj sobie cztery pytania:

1. Czy mona uzna to za rzecz wartociow? 2.Czy to pomoe ludziom, ktrzy cierpi? Inny mi sowy, czy moje marzenie zaspokoi ludzk potrzeb? 3. Czy jest to inspirujcy pomys? 4. Czy wyzwoli we mnie to, co najlepsze?

Jeli odpowiesz "tak" na te pytania, masz szans osign trway sukces. Dlaczego nie miaby dy do tego, co w yciu najlepsze? Nie sprzedawaj siebie tanio. Aby dosta to, co najlepsze, musisz wiedzie, do czego warto dy w yciu. Penetrowanie sklepw z uywanymi rzeczami byo dla Doris Beasleynie czym wicej ni hobby - Doris staa si ekspertem w dziedzinie wynajdywania cennych antykw. Wyspecjalizowaa si w tym tak, e potrafia odkry antyki wrd rzeczy sprzedawanych jako zwyka starzyzna. Pewnej soboty, gdy szperaa w jednym z takich sklepw pooonych w ssiedztwie, jej uwag przycign stary wazon. Wytrawny kupiec antykw natychmiast doceniby warto tego wazonu. Doris kupia go za dwadziecia pi dolarw, starannie oczycia i po kilku dniach sprzedaa za piset dolarw. Jak okreliby taki zysk? Sklep ten odwiedzay setki ludzi, niektrzy nawet brali wazon do rki, poniewa jednak nigdy nie sprawdzili, co kryje si pod warstw kurzu, nie mogli dostrzec jego wartoci. W naszym kraju yje wielu ludzi, ktrzy zadowalaj si tym, co ma mniejsz warto. Pyn z prdem omijajc po drodze wspaniae rzeczy, ktre czsto znajdoWay si w zasigu ich wzroku. Owe najcenniejsze rzeczy mona odnale dziki poznaniu Jezusa Chrystusa i zrozumieniu Biblii. Te rzeczy bd trwa wiecznie, gdy wszystko inne przeminie. Jezus powiedzia: "Nie gromadcie sobie skarbw na ziemi, gdzie je ml i rdza

niszcz i gdzie zodzieje wamuj si i kradn. Gromadcie sobie skarby w niebie, dzie ani ml, ani rdza nie niszcz i gdzie zodzieje nie wamuj si i nie kradn. Bo gdzie jest twj skarb, tam bdzie i serce twoje." Ewangelia wg. w. Mateusza 6, 19-21

Czy znasz najwaniejsz zasad sukcesu? Stanowi ona klucz do trwaego sukcesu: prawdziwy sukces wypywa z umieszczenia wiary na pierwszym miejscu, a nastpnie na ustaleniu yciowych priorytetw we waciwej kolejnoci. Moja wasna hierarchia priorytetw (lista rzeczy, ktre uwaam za wane) zostaa uksztatowana przez trudny okres studiw na uniwersytecie oraz duchowy zwizek z Jezusem Chrystusem i praktyczne stosowanie Biblii w codziennym yciu. Przedstawi j, aby zachci was do ustalenia wasnych priorytetw i oparcia ich na trwaym fundamencie, ustanowionym przez Jezusa Chrystusa i Bibli. Priorytety te s nastpujce:

Pierwszy - mj zwizek z Jezusem Chrystusem ma dla mnie najwiksze znaczenie, jest waniejszy od wszystkich innych rzeczy. Drugi - mj zwizek z on i czwrk dzieci jest waniejszy od wszystkich innych relacji z ludmi. Trzeci - moja suba w Kociele Nowej Nadziei - pomaganie ludziom i wskrzeszanie ich marze - jest misj, ktr otrzymaem od Boga i ktrej powiciem wszystko, co mam. Czwarty - przyjanie i kontakty z ludmi maj dla mnie wiksze znaczenie ni rzeczy materialne. Pity - pienidze maj dla mnie tyle znaczenia, ile dobra mona dziki nim uczyni. Pienidze s darem od Boga, danym po to, aby go uywa i dzieli si z innymi.

Co ma znaczenie w twoim yciu? Czy twoje priorytety s waciwe? Gdy ustalisz ju swoje yciowe priorytety, moesz pomyle o wyznaczeniu gwnego celu ycia. Wyranie okrel swj yciowy cel. Pozwlcie, e zilustruj znaczenie ustalenia celw, posugujc si przykadem druyny koszykwki z pewnej szkoy redniej. Wielkim marzeniem Steve'a byo doprowadzenie druyny koszykwki do rozgrywek w mistrzostwach stanowych. Jego marzenie stao si marzeniem wszystkich zawodnikw w druynie. Chopcy powicili na trening cae wakacje i wiele godzin kadego dnia. Kiedy przysza jesie, zrezygnowali z wszystkich meczw piki nonej, aby gra w koszykwk. Zrezygnowali nawet z randek z dziewczynami i myleli wycznie o wyznaczonym celu, jakim byo wygranie mistrzostw stanowych. Rozpoczy si rozgrywki i druyna sza od zwycistwa do zwycistwa. Kady kolejny mecz przyblia ich do zdobycia korony mistrzw. Nadszed wreszcie wieczr, w ktrym mia si odby najwaniejszy, rozstrzygajcy mecz. Jeli teraz wygraj, zostan mistrzami. Wanie zakoczyli rozgrzewk. Byli wietnie przygotowani do meczu. Przeszli do pokoju trenera, aby wysucha ostatnich instrukcji. Nie potrzebowali adnej zachty, ich poziom adrenaliny by wysoki. Wszyscy wiedzieli, e druyna jest gotowa do walki. Wymienili ostatnie uciski doni przed meczem i wybiegli z pokoju trenera, niemal wyrywajc drzwi z zawiasw. Nagle zatrzymali si zupenie zdezorientowani. Po chwili dezorientacja zamienia si w zo i frustracj. Okazao si, e na boisku nie byo koszy, do ktrych mogliby rzuca. Jak mieli gra w koszykwk bez koszy? Wszyscy wiedz, e jest to niemoliwe, liczba punktw za trafienia rozstrzyga przecie o wyniku meczu. Nie ma innej moliwoci ustalenia wyniku. A jak jest w twoim przypadku? Czy starasz si rozgrywa gr ycia bez koszy? Jeli tak jest, nic dziwnego, e jeste sfrustrowany. Czy jeste zaskoczony, e nic ci si nie udaje?

Brak celw oznacza brak sukcesw

Pewnego dnia jadem obiad z pewnym duchownym z naszego miasta. Kiedy dzielilimy si spostrzeeniami i marzeniami na temat naszej suby, mj przyjaciel zada mi pytanie: "Dale, gdyby mg od pocztku przystpi do zakadania Kocioa Nowej Nadziei, co zrobiby inaczej, ni zrobie w cigu ostatnich jedenastu lat?" Dugo zastanawiaem si nad odpowiedzi. Nie mogem znale niczego co zrobibym inaczej. Prawd mwic, miaem uczucie, e nie jestem wystarczajco skromny, by powiedzie o tym mojemu przyjacielowi. Wyjaniem jednak, e powodem, dla ktrego nie potrafi wskaza niczego, co chciabym zmieni jest fakt, e moje marzenia i pomysy byy ju skrystalizowane jedenacie lat temu, zanim rozpoczem swoj sub. Na przykad, wizj, e koci bdzie liczy 1000 czonkw w cigu pierwszych dziesiciu lat. Dzisiaj mamy nie tylko 1000 czonkw, lecz nawet dodatkowych 550, co daje ogln liczb 1550 w cigu pierwszych dziesiciu lat. Ty rwnie moesz zobaczy swoje spenione marzenia, jeeli nie tylko je sobie wyobrazisz, ale ustalisz konkretne cele.

4. Odrzu obawy i rozpocznij prac

Wstyd przyzna, lecz byem kiedy bliski zrezygnowania ze suby w kociele Nowej Nadziei. Zapytasz: "Czy nie miae wspaniaego marzenia?" Owszem, miaem. "Dlaczego zatem bye tak bliski xyzniepowodzenia?" Poniewa baem si poraki. Gdy zastanawiaem si nad decyzj rozpoczcia lub zaniechania prac, poznaem dr. Roberta Schullera, ktry wanie przyjecha do naszego miasta Portland. Zapytaem tego znanego myliciela, co powinienem zrobi. Tamtego dnia czuem si bardzo rozczarowany. Pniej zrozumiaem, e pragnem, aby kto zagwarantowa mi sukces, jeli wytrwam w moich marzeniach. Tego jednak nikt nie mg zrobi. Na szczcie, kilka dni pniej, czytaem jedn z ksiek dr. Schullera i znalazem zdanie, ktre tak wiele znaczyo w pierwszych latach mojej suby:

Wol sprbowa zrobi co wielkiego, dla Boga i poNie porak, ni nie zrobi dla Niego nic i odnie sukces.

Te sowa gboko mnie poruszyy i zdecydowaem, e nagroda, jeli by mi si udao, jest warta ryzyka. Tego dnia postanowiem rozpocz realizacj mojego marzenia bez wzgldu na wszystko. Ustaliem dat 14 padziernika 1972 roku na w pocztek. Przed tym dniem nie wydarzyo si nic szczeglnego. Dopiero pniej poczuem w sobie now energi, ktra zmuszaa mnie do zrealizowania tego marzenia. Kto powiedzia, e rozpoczcie pracy stanowi ju jej poow. W czasie jedenastu lat suby w Kociele Nowej Nadziei zawsze bylimy naraeni na niepowodzenie. Gdy podejmujemy nowy rodzaj dziaalnoci, powoli i ostronie jak w wysuwamy nasze gowy z bezpiecznej skorupy. ycie jest przecie pene przygd. Wiem jednak, e dzie, w ktrym przestaniemy wysuwa nasze gowy, bdzie dniem, w ktrym zrezygnujemy z piknych marze, ktre mamy do spenienia. Czy naprawd pragniesz zrealizowa swoje wspaniae marzenia? Uwierz i odrzu wszystkie obawy - id naprzd, ju teraz rozpocznij swoj prac! Opowiadano mi kiedy zabawn historyjk o pewnym czowieku, ktry grywa w golfa. Stale chybia i zamiast uderza w pik, trafia kijem w mrowisko. Za kadym razem, kiedy omija pik, zabija miliony mrwek. Przeraona mrwka powiedziaa do drugiej : "Lepiej wejdmy na pik, jeli chcemy przey". Jeli chcemy naprawd y, powinnimy "wej na pik" - zacz dy do tego, czego pragniemy najbardziej.

Rzucam ci wyzwanie: zacznij dziaa.

5. Powi si realizacji wyznaczonego zadania

Zdecyduj, e powicisz wszystkie swoje siy realizacji upragnionego marzenia. Jest cena, ktr trzeba zapaci za spenienie kadego wielkiego marzenia. Im jest ono wiksze, tym cena jest wysza. Kiedy mody czowiek dopytywa si, co powinien zrobi, by osign ycie wieczne i tak speni swoje marzenie. Kiedy usysza, ile wyrzecze miao go to kosztowa, odszed zmartwiony w poczuciu doznanej poraki. Mody czowiek nie by gotowy zapaci tak wysokiej ceny. Wiele osb nigdy nie realizuje swoich marze tylko dlatego, e nie s gotowi do podjcia wysiku, jaki jest niezbdny, eby odnie sukces.

Nie ma uczty bez ofiary

Nikt jeszcze niczego nie osign przez same tylko rozmylania. Najwicej zdobywaj ci, ktrzy ciko pracuj - z penym zaangaowaniem i dyscyplin wewntrzn. Niektrzy oszukuj samych siebie wierzc, e Bg wyrczy ich w tym, co powinni zrobi sami. Bg nigdy nie zrobi za nas tego, czego sami moemy dokona. Jest na to zbyt mdry. On wie, e potrzebujemy dyscypliny, by wykonywa najlepsz prac, na jak nas sta - chodzi Mu nie tylko o to, by nas nagrodzi, lecz rwnie o to, by uksztatowa nasz charakter. Musimy podejmowa wiele prb i wysikw, zanim zrealizujemy nasze marzenia. Niedawno przeczytaem wspania ksik Franka Gifforda zatytuowan Gifford on Courage (Gifford o odwadze), powicon historii Rockrego Bleiera. Wszystko zaczo si 7 stycznia 1958 roku, gdy druyny National Football League (Narodowej Ligii Pikarskiej) przeprowadzay nabr nowych graczy. Rocky Bleier, chocia by wychowankiem znanej szkoy Notre Dame, nie znajdowa si na czele adnej z list. Pewien skaut powiedzia o nim: "Nie sdz, aby kiedykolwiek mu si udao zosta dobrym graczem". Jakim cudem Rocky zosta wybrany przez menedera druyny Pittsburgh Steelers. Tego roku druyna Steelers zaangaowaa osiemnastu graczy - Rocky by osiemnastym z nich. Rocky nie otrzyma jednak szansy sprawdzenia si w roli zawodowego gracza, zosta bowiem powoany do wojska i wysany do Wietnamu.

Kiedy dziewi miesicy pniej wrci do kraju, jego prawa stopa bya krtsza od lewej - kalectwo byo spowodowane eksplozj granatu. Armia wystawia mu zawiadczenie o utracie czterdziestu procent zdrowia. Rocky mia w takim stopniu uszkodzone cigna, wizada i minie stopy, e lekarze orzekli, i bdzie dobrze, jeli uda mu si znw normalnie chodzi. Kiedy rany zagoiy si, Rocky zacz pracowa nad sob. Gdy pierwszy raz prbowa biec, poczu tak silny bl, e upad. W tym czasie nie mg biega, ani nawet chodzi bez odczuwania potwornego blu. Jednak mimo to postanowi zosta zawodowym graczem i nie chcia z tego zrezygnowa. Dosownie zmusza si do wstawania o pitej rano i pokonujc bl biega kilka godzin dziennie w gr i na d po schodach stadionu pikarskiego uniwersytetu stanowego w Kansas. Kiedy by ju kracowo zmczony, szed do siowni i wiczy minie. Po dwch latach Rocky przyjecha na pikarski obz szkoleniowy. Nie mia jeszcze fizycznych moliwoci sprostania wszystkim wymaganiom stawianym zawodnikom. Trenerzy i koledzy z druyny oceniali jego szanse na bliskie zeru. Jednak Rocky zacisn zby nie mia zamiaru zrezygnowa z zagrania w zawodowej druynie pikarskiej. W czasie przerwy w wiczeniach, po sezonie, wynaj mieszkanie w Chicago. Wstawa przed witem i w tym chodnym, wietrznym miecie jeszcze bardziej uporczywie trenowa bieganie. Postawi sobie cel i teraz wiczy wasne ciao intensywniej, ni to wydawao si moliwe. Wreszcie zacz dostrzega efekty swojego wysiku. Jego, ciao zaczo odzyskiwa dawn si. Popoudniami sprzedawa ubezpieczenia, aby zapaci rachunki. Wieczorami wraca do siowni i wiczy minie przez nastpne trzy, cztery godziny, po czym ledwo dociera do ka. Po kilku latach wyczerpujcych wicze fizycznych Rocky Bleier zgosi si na obz szkoleniowy druyny piki nonej. Ku zaskoczeniu wszystkich, czowiek, ktry mia ju nigdy nie wrci na boisko, zosta ponownie przyjty do zespou. Cho zabrzmi to nieprawdopodobnie, czas, jaki uzyska w biegu na czterdzieci jardw by krtszy od czasu, w jakim przebieg ten dystans przed wypadkiem w Wietnamie. Trzy lata powice i niezwykej dyscypliny

wewntrznej zaczy rekompensowa trud, jaki podj, dc do zrealizowania swoich marze. Rocky Bleier, ktrego wszyscy uprzejmie zachcali do rezygnacji, nie podda si i nie zrezygnowa ze swojego celu. Od 1975 do 1980 roku gra w druynie Steelers na rnych pozycjach i mia znaczcy udzia w sukcesach tego zespou w rozgrywkach ligowych. Wyraam mu wielkie uznanie za wyjtkow postaw. Ludzie, ktrzy otrzymuj wszystko, co najlepsze, to ci, ktrzy s gotowi zapaci cen sukcesu. Ty rwnie moesz zdoby to, czego pragniesz, jeli zrezygnujesz z tego, co mniejsze, aby otrzyma to, co wiksze.

6.Podejmij decyzj trwania do koca, a osigniesz swj cel

Jedn z gwnych przyczyn powodujcych, e wiele osb nie realizuje swoich marze, jest to, i poddaj si, gdy tylko zaczynaj dowiadcza pierwszych niepowodze. Moje obserwacje potwierdzaj fakt, e ludzie odnoszcy sukcesy, to zwykli miertelnicy, ktrzy postanowili dokona czego, co ma nieprzemijajc warto, i nie poddadz si, dopki nie zrealizuj swojego marzenia. Niezwykych rzeczy dokonuj czsto zwykli ludzie, ktrzy postanowili wytrwa w deniu do celu. Lee Braxton lubi opowiada nastpujc histori. Pewien ojciec prbuje pocieszy swojego zniechconego syna: "Nie poddawaj si, nigdy si nie poddawaj". Syn na to: "Tatusiu, nie potrafi rozwiza tego zadania z matematyki". Ojciec przekonuje dalej: "Synu, syszae o ludziach, ktrzy nigdy si nie poddali? Nie podda si Robert Fulton, Thomas Edison. Nigdy nie poddaa si Eli Whitney, a Isadore McPringle..." chopiec zapyta zaciekawiony: "Kim jest Isadore McPringle?" Ojciec odpar: "Sam widzisz, e nigdy o niej nie syszae... ona si poddaa". Jeli chcesz dokona w yciu wielkich rzeczy, bdziesz musia pokona liczne przeciwnoci. Im cenniejsza jest rzecz, ktr pragniesz osign, tym wiksze bd przeszkody, na ktre

natrafisz. Moesz spodziewa si wielu trudnoci na drodze do osignicia sukcesu. Kiedy praca staje si cika, nie czas na panik, rezygnacj, zy. Trzeba si wzmocni i wewntrznie podbudowa. Czasami dugo i mozolnie realizujemy wytyczony cel. Wwczas czsto ogarnia nas zniechcenie i stajemy wobec pokusy, by si podda. Czy wiesz, e rednia prdko statku Santa Maria w czasie podry przez Atlantyk wynosia niecae dwie mile na godzin?. Bya to wystarczajco powolna podr, by zniechci nawet najbardziej zagorzaych i zaprawionych eglarzy. limacze tempo powodoway przeciwne, silne wiatry i wzburzone morze. A jednak pord tych wszelkich przeciwiestw Kolumb eglowa dalej, prowadzc statek w kierunku obranego przez siebie celu. Kolumb i jego zaoga odwanie znosili nawet najbardziej niekorzystne warunki. Wytrwali do koca. Nigdy si nie poddali i odkryli Ameryk.

Owany admirale, powiedz cho jedno sowo otuchy - c uczynimy, gdy wszelka nadzieja zawiedzie? Sowa szybuj jak wirujcy miecz: egluj dalej! egluj dalej! egluj dalej! I dalej!

Joaquin Miller, Columbus

Czy znajdujesz si w trudnej sytuacji? Czy rozwizanie problemu wydaje ci si niemoliwe? Czy masz ochot zrezygnowa i podda si? Czy pamitasz, co powiedzia genera Douglas MacArthur, kiedy jego wojska w Korei zostay zmuszone do wycofania si na brzeg morza? Kto zapyta go, co myli o tej tragicznej sytuacji. MacArthur odpowiedzia: "Nigdy przedtem nie byem tak pewny zwycistwa jak dzisiaj". Mia racj. Niebawem losy wojny odwrciy si. MacArthur poprowadzi swoje wojska do zwycistwa.

MOESZ MARZY O RZECZACH WIELKICH, MOESZ ODWAY SI UWIERZY I

MOESZ REALIZOWA SWOJE PRAGNIENIA.

Rozdzia 3 Trzy zasady zdrowego ycia i zwikszania energii witalnej

"Czym jest dla pani dobre zdrowie?", zapytaem niedawno matk trjki dzieci. Odpowiedziaa: "W moim przypadku dobre zdrowie oznacza moliwo wstania z ka rano i dotrwania do nastpnego dnia". Pniej zapytaem o to samo mczyzn w rednim wieku majcego dobr prac. Odpowiedzia: "Od trzech lat nie byem u lekarza, mam wic chyba dobre zdrowie". Co przychodzi ci na myl, gdy mwisz dobre zdrowie? Czy by zdrowym to znaczy nie chorowa? A moe dobre zdrowie to tylko jeden atak migreny w tygodniu? Czy sam fakt, e kto nie choruje, oznacza, e ma dobre zdrowie? Jeli uwaasz, e dobre zdrowie to jedynie brak choroby, oszukujesz samego siebie, upierajc si przy tak wskim rozumieniu tego pojcia. Dobre zdrowie to co wicej ni nieobecno choroby czy sporadyczne odczuwanie niedyspozycji. Obejmuje ono peny, gboki oddech, sprysty chd, energi i zapa w rozwizywaniu problemw, wytrwao w wykonywaniu pracy, gdy inni ludzie czuj zmczenie i wyczerpanie. Stary Testament zawiera wiele poucze i szczegowych zasad dotyczcych zachowania dobrego zdrowia. Zagadnieniom zwizanym ze zdrowiem zostaa powicona dua cz Ksigi Kapaskiej. Mona tam na przykad znale list rodzajw misa, ktre naley spoywa, i tych, ktre s nieczyste (Ksiga Kapaska, rozdzia 11 ). Dzisiaj wiemy ju, e misa uznane za nieczyste byy prawdopodobnie bardzo skaone. Z dziewitnastego rozdziau Ksigi Liczb i dwudziestego trzeciego rozdziau Ksigi Powtrzonego Prawa Izraelici czerpali wiedz na temat tego, jak dokonywa oczyszczenia po dotkniciu zwok.

Znajduj si tam szczegowe instrukcje dotyczce codziennego obmywania ciaa w biecej wodzie i wskazwka, aby ludzie suszyli rce na socu w celu zniszczenia bakterii. Bg da Izraelitom prawo - przestrzegajc go byli chronieni przed zarazkami rnych chorb, chocia nie wiedzieli o istnieniu bakterii. Kady z nas jest odpowiedzialny za wasne zdrowie i dobr kondycj fizyczn i umysow. Kto kiedy powiedzia: "Twoje ycie jest darem od Boga, lecz to, co z nim uczynisz, jest twoim darem dla Niego". Innymi sowy, tobie pozostaje troszczenie si o siebie. Jeli naleycie wywiesz si z tego zadania, bdziesz zbiera bogate niwa w postaci dobrego zdrowia i witalnej energii. Jeli nie bdziesz dba o siebie i nie bdziesz uczy si dyscypliny wewntrznej, przejdziesz przez ycie cay czas aujc, e nie czujesz si lepiej. Pamitam, jak bardzo byem podniecony gr w szkolnej druynie pikarskiej. Od dziecka marzyem, aby zagra w szkolnej reprezentacji. Kiedy dostaem si do druyny, tak bardzo chciaem gra, e byem gotowy zrobi wszystko, o co poprosi trener. Gdy powiedzia nam, e powinnimy je okrelone produkty, jadem wycznie te, ktre wskaza. Kiedy nakaza nam, abymy kadli si wczenie spa, suchaem bez sprzeciwu. Kiedy wiosn zapozna nas z planem wicze na lato i prosi, abymy zgaszali si na obz szkoleniowy w dobrej formie, wykonywaem bardzo dokadnie wszystkie jego wskazwki. Byem gotowy zapaci kad cen, poniewa chciaem by jednym z zawodnikw zwyciskiej druyny. Czasy szkoy redniej dawno miny. Zrozumiaem pniej, e toczymy gr o wiele waniejsz od piki nonej. W tej grze idzie o ycie. Zrozumiaem te, e aby j wygra, trzeba odznacza si zdrowiem fizycznym i e jest ono w yciu tak samo wane jak w sporcie. Jeli poniesiemy koszty dyscypliny wewntrznej, aby zachowa dobr kondycj fizyczn i umysow, w nagrod otrzymamy dobre zdrowie i duo energii. Jeli za nie poddamy si adnej dyscyplinie, nasze zdrowie bdzie sabe i bdzie nam sprawiao kopoty. Przedstawi teraz trzy zasady, ktre pomog nam nie tylko unikn chorb umysu i ciaa, lecz take wyzwol w nas nieograniczon energi. Aby zachowa dobre zdrowie i mie duo energii, naley przestrzega pewnych zalece:

1. Uwaaj na to, co jesz

Twoje ciao wymaga twojej codziennej troski. Czy znajduje si ono w doskonaej kondycji? Jake smutno jest patrze na ludzi, ktrzy niszcz siebie. Chciabym zada ci pewne pytanie, ktre moe wydawa si mieszne, a nawet humorystyczne. Dlaczego jesz? Kiedy niedawno zadaem sobie to pytanie, odkryem, e jem, aby zaspokoi gd. Jem z powodu okrelonych nawykw. Jem, aby wywoa przyjemne wraenia w moich kubeczkach smakowych. Stwierdziem, e bardzo czsto apetyt rzdzi tym, co i ile jadem. Doszedem do zupenie nowego odkrycia, jeli chodzi o jedzenie: utrzymanie dobrego zdrowia, a nie zaspokojenie apetytu, powinno by pierwszym powodem jedzenia. "Zwierzta eruj, ludzie jedz, lecz tylko czowiek inteligentny wie, jak je" (Anthelme Brillat-Savarin). Panowanie nad wasnym yciem rozpocznij od zapanowania nad tym, co jesz. Twoja dieta decyduje o tym, jak si zachowujesz, jak wygldasz i jak si czujesz. Howard Long, prezes American Physical Fitness Institute (Amerykaskiego Instytutu Zdrowia Fizycznego) w Los Angeles, powiedzia: "Zdrowe odywianie ma dynamiczny, trway wpyw na nasze zdrowie". Waciwe odywianie, ktre zapewnia tylko odpowiednia dieta, moe: * wspomaga nasz rwnowag psychiczn; * w znacznym stopniu zapobiega chorobom serca; * oczyszcza nasze arterie tak, aby dobrze funkcjonoway; * chroni przed chorobami; * przypiesza rekonwalescencje po przebytej chorobie;

* wzmacnia tyzn naszego ciaa; * dodawa witalnoci i energii naszemu organizmowi.

Aby dobrze si czu, musisz si dobrze odywia. W czasach Starego Testamentu Bg zakaza Izraelitom spoywania tuszczu zwierzcego (patrz Ksiga Kapaska 3,17; 7,23-24). Miao to miejsce na wiele setek lat przed odkryciami wspczesnej nauki, ktre dowodz, e zwikszona zawarto cholesterolu we krwi moe by spowodowana spoywaniem nadmiernej iloci tuszczw zwierzcych. Dietetycy zwracaj uwag, e zdrowie dziewidziesiciu procent Amerykanw niszczy zbyt due spoywanie cukru. Spjrzmy prawdzie w oczy - wikszo z nas fatalnie si odywia, preferujc produkty pozbawione jakichkolwiek wartoci odywczych. Czy rada, abymy zwracali wiksz uwag na to, co jemy, jeli chcemy lepiej si czu, nie brzmi rozsdnie? Dobre zdrowie zaley nie tylko od tego, co, ale take ile jemy. Przejadanie si jest wykroczeniem przeciw zdrowiu. Wiemy przecie, e gdy przyjmujemy wicej kalorii, ni spalamy, niepotrzebnie. powikszamy wag swojego ciaa. Jeli bdziemy tak postpowali codziennie przez miesic, przysporzymy sobie zbdnych kilogramw. Czowiek, ktry pozwala sobie na nadwag, niszczy poczucie wasnej wartoci. Przejadanie si w znacznym stopniu obnia rwnie poziom naszej energii witalnej. Nadwaga jest wrogiem dobrego zdrowia. Nic dziwnego, e stopie umieralnoci jest wyszy w grupie ludzi z nadwag - jest to spowodowane rnymi chorobami, jakie cz si z otyoci. Oto trzewica myl do rozwaenia: kady nadmierny kilogram wagi ciaa skraca nasze ycie. Czy nie powiniene schudn? Pamitaj, e oprcz setek cudownych diet reklamowanych na rynku, istnieje najlepszy sposb zrzucenia zbdnych kilogramw. Wymaga on zastosowania wewntrznej dyscypliny - to pozwoli je mniej kalorii ni si codziennie spala. To wanie (w dziedzinie odywiania si) oznacza porzucenie tego, co mniejsze. (nieposkromiony apetyt), aby otrzyma to, co wiksze (dobre zdrowie i inne rzeczy, ktre s wane w yciu). Jeli jesz, upewnij si, czy to; co spoywasz ma odpowiednio wysok warto odywcz.

Przypominam sobie histori pewnej kobiety, ktra chwalia si, e schuda o sto kilogramw. Kiedy powtpiewano, wyjania: "Tak zrzuciam po dziesi kilogramw w dziesiciu rnych okresach". W moim yciu rwnie byy okresy, gdy bardzo duo jadem, a pniej musiaem stosowa diet, aby wrci do poprzedniej wagi i mc zaoy dawne ubrania. Staram si zaakceptowa fakt, e nie mog je wszystkiego, co chc i jednoczenie utrzyma mojej obecnej wagi. Aby utrzyma wag ciaa na staym poziomie, musz czasami powiedzie "nie", chocia chciabym powiedzie "tak". Przy innych okazjach musz sobie powiedzie: "Dale, to wystarczy. Czas przesta je". Niewielu dorosych moe je wszystko, co chce i jednoczenie utrzyma wag. Ograniczaj swoje jedzenie i kontroluj swoj wag.

2. wicz, aby utrzymywa si w dobrej kondycji

Czy zgodzisz si z twierdzeniem, e wielu z nas ulego rozleniwieniu? Duy procent kobiet i mczyzn ma kiepsk kondycj fizyczn. Zamiast cieszy si sprawnoci fizyczn, maj nadwag i s sabi fizycznie. Wspczesny styl ycia, w ktrym maszyny wyrczaj nas w licznych pracach, przyczynia si do osabienia naszej kondycji. W licznych sytuacjach, w ktrych dawniej ludzie ciko pracowali, dzisiaj nie wykonuje si adnej pracy fizycznej albo jedynie niewielk. Przez cae wieki ludzie chodzili pieszo. Dzisiaj zwykle jedzimy samochodami. Problem w tym, e nasze ciaa maj tak budow, ktra wymaga, abymy byli w ruchu, i czujemy si le, gdy zostaniemy pozbawieni wysiku fizycznego. Minie funkcjonuj dobrze tylko wtedy, gdy poddaje si je wiczeniom. Nasza fizyczna energia wzrasta, gdy z niej korzystany, za nie wykorzystywana zanika. Dlatego nigdy nie powinnimy rezygnowa z codziennych wicze. Oczywicie nie musimy wiczy, lecz ycie z niesprawnym ciaem i ma iloci energii nie jest wiele warte.

Nie ma innego sposobu utrzymania sprawnoci fizycznej ni regularne, dobrze opracowane wiczenia. Dla Garyego Mobleya jego czterdzieste urodziny byy przykrym dowiadczeniem. Tego dnia uwaniej przyjrza si sobie w lustrze. Nie by zadowolony z tego, co zobaczy - mia spor nadwag i porusza si z trudem. W dodatku jego ona bya ju zmczona widokiem ociaego mczyzny, ktry co wieczr siada w wygodnym fotelu przed telewizorem i zasypia. Gary pracowa jako ksigowy w maej firmie. Jego typowy dzie wypeniaa siedzca praca przy biurku - pisanie i odbieranie telefonw. Wstawa tylko w czasie przerw w pracy lub gdy trzeba byo i na obiad. Ciao Gary'ego nie zawsze znajdowao si w tak fatalnym stanie. W szkole redniej i na studiach by dobrym lekkoatlet. Jednak z powodu lenistwa i rezygnacji z wszelkich wicze jego ciao przedstawiao aosny widok, chocia nie przekroczy jeszcze czterdziestki. Na szczcie, w dniu swoich czterdziestych urodzin Gary postanowi zacz regularnie biega. Ju nastpnego ranka po spotkaniu z wasnym odbiciem w lustrze zaoy sportowe buty i wybieg. Szybko zabrako mu tchu: dysza, jakby mia za chwil umrze. Tego wieczoru minie ng, ktrych nie wiczy od wielu lat, day mu zna o sobie. Jednak nie pozwoli, aby to zmienio jego decyzj. Nastpnego ranka znw biega. Kolejnego dnia pobieg troch dalej. I tak zacz regularnie biega stopniowo zwikszajc prdko i pokonywany dystans. Po trzech miesicach by o dziesi kilogramw lejszy i o dziesi centymetrw wszy W pasie. Poczu si zupenie inaczej. Wyglda o wiele lepiej, za jego yciowa energia ulega potrojeniu. Nie tylko nie czu si zmczony w cigu dnia, lecz wieczorami, po cikiej pracy, znajdowa siy dla ony i dzieci. Dzisiaj Gary ma pidziesit lat, lecz wyglda jak czowiek o dziesi lat modszy. wiczy codziennie i ma wspania kondycj fizyczn. Jakie wiczenia powinnimy wykonywa? Pierwsze, co robi kadego ranka, to bieganie. Doskonaym wiczeniem fizycznym moe by gra w

tenisa trzy lub cztery razy w tygodniu. Dobrym wiczeniem jest aerobik, pywanie lub inny sport, ktrego uprawianie sprawia ci przyjemno i ktry moesz uprawia. Gdy zaczniemy regularnie wiczy, zwikszona sprawno fizyczna pomoe nam w dalszym cigu to robi. Dr Kenneth H. Cooper, dyrektor Centrum Aerobiku w Dallas, mwi: "Dokonuje si w nas biologiczna poprawa, zauwaamy, e czujemy si lepiej. Nasze spojrzenie na wiat staje si bardziej pozytywne, bardziej entuzjastyczne i twrcze. Osoba ktra jest sprawna fizycznie, zdobywa nowy zapa do pracy, ktrego jest pozbawiona, gdy nie uprawia adnych wicze".

Wybr naley do ciebie: moesz by sprawny lub ociay. Tylko TY MOESZ WICZY WASNE CIAO. POWINIENE ZACZ JU TERAZ.

3. Dbaj o zdrowie swoich myli

Czy wiesz, e twoje myli maj wpyw na to, jak si czujesz, jaki jest stan twojego zdrowia i poziom energii yciowej? Jeli bdziesz stale myla o rnych chorobach, twoje ciao bdzie na nie bardziej podatne. Jeli bdziesz myla o czym zym, o czym, co wprowadza ci w zy nastrj, wzronie twoje cinienie krwi. Jeli bdziesz pielgnowa negatywne uczucia w stosunku do innych ludzi, sam zachorujesz. Czy czue si kiedy le, szede do lekarza z prob o pomoc, a po wielu szczegowych badaniach dowiadywae si, e wszystko jest w porzdku? To niezwyke, prawda? Odczuwasz bl, nie masz na nic ochoty, a lekarz mwi ci, e jeste zdrowy. Kiedy czuem uciliwy bl w ramionach, klatce piersiowej i w innych czciach ciaa. Trwao to przez siedem lub osiem dni, a w kocu Margie skonia mnie do pjcia do lekarza. Lekarz zbada mnie bardzo dokadnie. W pewnym momencie nawet omal nie zemdlaem, poniewa le znosz wszelkiego rodzaju badania krwi.

Byem przekonany, e mam jakie problemy z sercem. Wszystkie symptomy zdaway si to potwierdza. W mojej rodzinie wiele osb chorowao na serce. Lekarz nie tylko zbada mnie dokadnie, lecz nawet skierowa do centrum kardiologicznego, gdzie przeprowadzono jeszcze bardziej szczegowe badania. Wyniki wszystkich testw wykazay, e jestem zupenie zdrw. Wrciem do domu przekonany, e sam doprowadziem si do takiego stanu. Od wielu tygodni pracowaem w duym stresie i dopuciem do mojej wiadomoci bardzo przygnbiajce myli, ktre wywoay oznaki choroby. Wikszo z nas nie chce si przyzna, jaki silny wpyw maj myli na ich fizyczne samopoczucie. Pewien lekarz powiedzia: "Choroba nie tyle atakuje czowieka z zewntrz, co jest skutkiem zaamania jego wewntrznego systemu immunologicznego (odpornociowego)." Czy wiesz, e od siedemdziesiciu do osiemdziesiciu procent ludzi, ktrzy zwracaj si o pomoc lekarsk, cierpi na zaburzenia o podou emocjonalnym lub schorzenia spowodowane przez stres bdcy rezultatem niezdrowych myli? U wszystkich wystpuj takie symptomy, jak bl gowy, zmczenie, wrzody odka, wysypki na skrze, bolesne skrcze, ble reumatyczne itp. Wszyscy odczuwaj bl. S chorzy fizycznie. Lekarstwa przynosz im chwilow ulg. Co sprawio, e zachorowali? Jeli przyjrzysz si przyczynom wszystkich chorb, zauwaysz, e siedemdziesit procent z nich zostao spowodowanych przez ze, niezdrowe myli i wiadom decyzj, by je rozpamitywa. Niedawno przeczytaem ksik I Know Your Hurt but There's Nothing to Bandage (Wiem, e cierpisz, ale nie ma miejsca na zaoenie opatrunku) napisan przez lekarza Donalda D. Fishera. Opisuje on w niej prawdziw histori kobiety, Sylwii, ktra, po wielu chorobach zwrcia si do niego po porad. Bya pi razy hospitalizowana, miaa pi operacji, za ktre zapacia siedemnacie tysicy dolarw, nie wspominajc o blu, ktry musiaa znie, i o cierpieniach, jakie przedtem odczuwaa. Dr Fisher pisze, e gdy Sylwia po raz pierwszy zjawia si w jego gabinecie, miaa siln biegunk i kolk. Kiedy lekarz przejrza dug histori jej choroby i zapozna si ze szczegowym opisem piciu operacji, ktre przesza i ktre nie usuny przyczyny jej blu, zapyta, w jaki sposb to wszystko si zaczo.

Na rok przed pocztkiem choroby Sylwia odwiedzia swoj matk, ktra umieraa na raka okrnicy. Wtedy po raz pierwszy poczua bl. Kiedy lekarz zapyta, gdzie zlokalizowany by nowotwr jej matki, odpowiedziaa, e w jelitach i wskazaa dokadnie to miejsce, w ktrym sama odczuwaa bl. Kiedy ustalono, e bl Sylwii by cile zwizany z chorob i cierpieniem jej matki, wystarczyy dwa tygodnie leczenia i odpoczynku, aby cakowicie j od niego uwolni. Nastpnym razem, kiedy le si poczujesz, zadaj sobie pytanie: "Co jest przyczyn mojej choroby?" Innymi sowy, zapytaj samego siebie: "Czy miaem zdrowe czy niezdrowe myli?" Pytanie to jest pierwszym krokiem w stron lepszego samopoczucia. Jeden ze znanych psychologw powiedzia: "Mog zacz si zmienia dopiero wwczas, gdy zaakceptuj siebie". Kluczowe znaczenie ma zaakceptowanie siebie takim, jakim jeste. Dopiero wtedy, gdy to zrobisz, bdziesz mg podj dziaania, by zmieni to, co ze, na dobre. Odkryem, e kiedy odywiam si waciwie, wicz i mam pozytywne myli, wszystko wywiera korzystny wpyw na moje zdrowie i poziom energii yciowej. Jednak stosowanie trzech zasad dobrego zdrowia i energii witalnej, ktrymi z wami si podzieliem, nie zawsze przychodzio mi atwo. Lubi je niezdrowe rzeczy, lubi te je wicej ni potrzebuj. Nie zawsze mam ochot biega - nie chce mi si wstawa wczenie rano i wychodzi z domu, kiedy pada deszcz i jest zimno, tylko dlatego, eby wiczy. Gdybym mia ulega swojemu lenistwu, czsto rozmylabym o rnych chorobach. Codziennie pracuj z wieloma osobami, na ktrych bardzo mi zaley i nie chciabym patrze, jak cierpi z powodu braku dyscypliny wewntrznej. Jest przecie lepszy sposb ycia!

RZUCAM CI WYZWANIE ABY DBA O SIEBIE!

Pragn dzisiaj potwierdzi postanowienie jedzenia tego, co zdrowe, codziennego wiczenia i mylenia o tym, co dobre i poyteczne. Podjem decyzj, e chc od ycia czego wicej - nie chc

grubego, sflaczaego, zmczonego, chorego ciaa i umysu, ktry funkcjonuje na zwolnionych obrotach. Chc by czowiekiem sprawnym fizycznie i umysowo. Istnieje jeszcze wiele rzeczy, ktre pragn osign w yciu. Aby tego dokona, musz wykaza si dyscyplin wewntrzn w jedzeniu, wiczeniach fizycznych i koncentrowaniu uwagi na zdrowych i pozytywnych mylach.

TY RWNIE MOESZ CIESZY SI LEPSZYM ZDROWIEM I MIE WICEJ YCIOWEJ ENERGII, JELI ZACZNIESZ CODZIENNIE REZYGNOWA Z TEGO, CO MNIEJSZE, BY OTRZYMA TO, CO WIKSZE.

Samoocena

1.Czy jeste zadowolony ze swoich nawykw w jedzeniu? Jeli nie, jakich zmian musisz dokona, aby odzyska zdrowie? 2.Czy uwaasz siebie za czowieka wysportowanego, czy pozbawionego formy? Jeli masz nadwag, ile kilogramw powiniene straci? 3. Przygotuj wasny plan przejcia na diet i pozbycia si zbdnych kilogramw. 4.Czy zgadzasz si, e kady powinien mie program wicze fizycznych? Czy masz program regularnych wicze? Jeli nie, zaplanuj, w jaki sposb moesz utrzyma dobre zdrowie i sprawno fizyczn. 5. Czy masz pozytywne czy negatywne myli? Sporzd wasny plan postpowania, napisz, jak wybiera i pielgnowa zdrowe myli.

Rozdzia 4

Kilka sposobw zapanowania nad podaniem seksualnym

Czy wiesz, co najbardziej przyciga ludzi do kina? Czy wiesz, jakie ksiki i czasopisma najlepiej si sprzedaj? Czy wiesz, o czym ludzie myl w czasie wolnym od zaj? Czy wiesz, co jest tak stare jak Adam i Ewa? Czy wiesz, czym s zainteresowani ludzie modzi i starzy?

Odpowied na wszystkie powysze pytania zawiera si w sowie seks. Bez wtpienia seks jest obecnie najbardziej popularnym tematem na wiecie. Seks jest czym, co kady z nas ma od urodzenia i czym jest zainteresowany a do mierci. Wiedz o tym doskonale specjalici od reklamy. Dlatego posuguj si seksem, aby sprzeda nam wszystko, poczwszy od suszonych liwek, na owkach skoczywszy. Wszyscy interesujemy si seksem - kady z nas bez wyjtku. Powiem wam za chwil o kilku rzeczach, ktre powinnicie wiedzie w zwizku z seksem, chocia wspczesne spoeczestwa nie zdaj sobie z tego sprawy. Kto wymyli seks? Kto to wszystko zaplanowa? Kto na samym pocztku stworzy mczyzn i kobiet? Kto pierwszy przyprowadzi Ew do Adama i powiedzia: "Bdcie podni i rozmnaajcie si, abycie zaludnili ziemi" (Ksiga Rodzaju 1,28)? Seks zosta stworzony przez Boga. Seks jest jednym z piknych prezentw, ktry Bg ofiarowuje kadej osobie. Pomyl: jeste szczeglnym dzieem Boga i twoja seksualno jest Jego witym darem dla ciebie.

Sowa te mog zaszokowa niektrych z nas. Bg stworzy wszystkie czci ciaa czowieka. To On wyposay nasze organy seksualne w zdolno dawania nam przyjemnoci i zadowolenia. Bg cudownie wszystko zaplanowa. Szstego dnia stworzenia, po dokonaniu wszystkich dzie stwierdzi, e "wszystko, co uczyni, byo bardzo dobre" (Ksiga Rodzaju 1,31). Bg nie stworzy niczego, co byoby ze lub niedoskonae. Dlaczego Bg obdarzy kadego z nas seksem? Aby poczy mczyzn i kobiet wzem mioci i maestwa. Uczyni to, by mogli cieszy si z czcej ich jednoci. To Bg powiedzia, e mamy si sta "jednym ciaem" (Ksiga Rodzaju 2,24). Beatrice, kobieta w rednim wieku, powiedziaa mi: "Sdziam, e Bg wymyli seks, aby zachowa gatunek ludzki". Odpowiedziaem: "Na podstawie fragmentw z Ksigi Rodzaju 1,28 i Ksigi Psalmw 127,3-4 moemy powiedzie, e to prawda. Jednak Bg stwarzajc seks mia na myli co wicej ni tylko zachowanie gatunku. On stworzy seks dla naszej przyjemnoci" (zobacz Ksiga Przypowieci 5,18-19 i Ksiga Rodzaju 2,24). W starotestamentowej ksidze zatytuowanej Pie nad Pieniami znajdujemy ywy opis niezwykych przey towarzyszcych aktowi miosnemu czcemu kochajcych si ma i on. Jak pikny moe by akt miosny, gdy odbywa si pod oson mioci, oddania i maestwa. Akt maeski redukuje codzienne napicia, stanowi spenienie mskoci i kobiecoci, doprowadza ma i on do przeycia prawdziwej, dajcej szczcie, jednoci. Wzajemne oddanie ma i ony w akcie miosnym jest cudownym dowiadczeniem. Jeli ycie seksualne rodzi w tobie poczucie wstydu i winy, powiniene zmieni swoje nastawienie! Zamiast czu si winnym, zacznij dzikowa Bogu za cudowny sposb, w jaki ci stworzy. Seks, uywany zgodnie z Boym planem, jest piknym, wzbogacajcym dowiadczeniem. Biblia, opisujc pierwszego mczyzn i pierwsz kobiet, mwi: "Chocia mczyzna i jego ona byli nadzy, nie odczuwali wobec siebie wstydu" (Ksiga Rodzaju 2,25). Seks pojawi si na wiecie przed grzechem. Adam i Ewa dowiadczyli mioci, zanim grzech pojawi si w ogrodzie Edenu (patrz Ksiga Rodzaju 2,25). rdem za nie jest korzystanie z dobrych darw Boga, lecz ich naduywanie.

Wspczeni ludzie powicaj wszystkie siy swojego umysu na poszukiwanie przyjemnoci. Nadszed czas, aby przypomnie sowa C. S. Lewisa pochodzce z jego synnej ksiki pt. Screwtape Letters (Listy starszego diaba do modszego): "To Bg stworzy wszystkie przyjemnoci. Caa nasza mdro nie uczynia nas zdolnymi do wymylenia choby najmniejszej z nich". Trzeba wiele przewrotnoci aby le wykorzysta lub znieksztaci to, co zostao stworzone przez Boga. Grzech zawsze powoduje zmniejszenie przyjemnoci. Jeli tak, to dlaczego ludzie, ktrzy szukaj szczcia w seksie poza maeskim, musz nieustannie zwiksza bodce i podniety, by osign takie samo zadowolenie? Zarwno historia, jak i czasy wspczesne niezmiennie dowodz, e nic tak nie niszczy ludzi, jak wykroczenia natury seksualnej. Jako doradca, wielokrotnie suchaem wstrzsajcych historii o konsekwencjach takiego postpowania. Oczywicie adna z tych historii nie jest taka sama jak inne, tak jak nie ma dwch identycznych ludzi, ktrzy taki czyn popenili. Niektrzy stale doznaj poczucia winy. Jednych zadrczaj wyrzuty sumienia, drudzy si buntuj. Jednak we wszystkich zawiych przygodach miosnych, przedmaeskich czy pozamaeskich, stale przewija si wtek gorzkiego rozczarowania i wewntrznego spustoszenia. Kiedy przygoda dobiega koca, jej bohaterom pozostaj jedynie bolesne skutki. Wszyscy mwi to samo: "Nasz romans nie by tego wart, ani pod wzgldem emocjonalnym, ani pod adnym innym". Kto powiedzia: "Niemoralno jest jaskrawym przypadkiem ludzkiej krtkowzrocznoci". Czasami wydaje si, e ludzie nie chc si zatrzyma, nie chc widzie przyszych konsekwencji swojego postpowania, lecz po prostu korzystaj z chwilowej przyjemnoci. Pewna zamna kobieta po trzydziestce zwrcia si do mnie z prob o pomoc. Zdradzia ma i teraz poczucie winy nie dawao jej spokoju. Jak to zwykle bywa, jej zwizek z innym mczyzn by spowodowany uraz, jak odczuwa wobec ma. "Zrewanowaam si za sposb, w jaki mnie traktowa", powiedziaa. "Jednak zapaciam za to bardzo wysok cen. Ju od pocztku byo oczywiste, e bardziej zaangaowaam si emocjonalnie od mojego kochanka". Potem, patrzc mi prosto w oczy, zapytaa ponuro: "Czy wiesz, jak upokarzajca jest dla kobiety wiadomo, e mczyzna, ktremu si oddaa, moe w kadej chwili zatrzasn jej drzwi przed nosem? Bo w kocu do tego doszo. Nie zwaajc na moje zy i bagania, po prostu odszed ode mnie i nigdy nie wrci".

Nkana wyrzutami sumienia, mwia dalej : "Istnieje wiele rzeczy, o ktrych nigdy nie przeczytasz w gazetach, ani nie usyszysz w filmach. Wchodzisz w nocy do pokoju i patrzysz na pice dzieci. Wiesz, e wystarczy jeden nierozwany, faszywy krok, a moesz zniszczy ich ycie. Widujesz kochanka na przyjciach, rozmawiasz z mem i czujesz si obrzydliwie". W tym momencie kobieta rozpakaa si. Szlochaa powtarzajc: "Nienawidz siebie, nienawidz". Niektrzy ludzie pytaj, po co nam moralne prawa i zasady? To oczywiste - po to, bymy mogli oszczdzi sobie blu i cierpienia, ktre s rezultatem naduy seksualnych. Ludziom, ktrzy cierpi z powodu ich konsekwencji, chc powiedzie, e nigdy nie jest za pno, by zacz w odpowiedni sposb traktowa sprawy seksu. Janet bya bardzo atrakcyjn, dwudziestokilkuletni kobiet. Przysza do mnie, poniewa jej poszukiwania szczliwego ycia zakoczyy si niepowodzeniem. Ju na wstpie powiedziaa: "Po jakim czasie wszystkie te jednorazowe nocne przygody staway si strasznie nudne. Dowiadczyam wszystkiego. Na pocztku byo to zabawne, przynajmniej tak sdziam. Wielu ludzi mwi, e lekkie traktowanie seksu jest bardzo przyjemne, ale uwierz mi, e wcale tak nie jest. W kocu straciam cae zainteresowanie seksem. Dzisiaj jestem zupenie wypalona. Czuj si okropnie. Najgorsze jest jednak to, e straciam szacunek dla samej siebie". Gdy pewnego dnia jechaem autostrad, zauwayem, e na pewnym odcinku drogi prdko poruszajcych si samochodw zmalaa. Zastanawiaem si, co mogo by tego przyczyn. Po chwili na rodku jednego z pasw ruchu zobaczyem spkujce psy. Pomylaem: "C, tak to bywa z psami. Mog spkowa wszdzie, z kadym psem, w kadym czasie. To pieskie ycie". Byoby bardzo smutne myle tak o ludziach. W klasycznej ju dzisiaj ksice Roberta Schullera pt. Self-Love, the Dynamic Force of Success (Mio samego siebie - dynamiczna sia sukcesu) przeczytaem kilka lat temu histori, ktr pamitam do dzi. Opowiada j Schullerowi bohater tego zdarzenia.

"Ktrej nocy nudziem si i poszedem do pobliskiego baru. Poznaem dziewczyn i postawiem jej drinka. Ona bya samotna, ja znudzony. Nie miaem ony. Ona bya rozwdk. "Jedmy do Las Vegas", zaproponowaa. W jej oczach widziaem wielkie pragnienie. Zapaciem barmanowi, wziem j pod rk i poszlimy do samochodu. Przytulia si do mnie. Jadc samochodem w mroku nocy, mylelimy o ciepym ku w motelu w Vegas. Z jakiego powodu ktrego nie rozumiaem, poczuem si nagle jak ajdak. Byem wewntrznie rozdarty z powodu mojej seksualnej obsesji i braku elementarnego szacunku dla tej dziewczyny. Spojrzaem w lusterko i zobaczyem swoje oczy. Mogy to by oczy dobrego czowieka. Zaczem odczuwa do siebie odraz, ktr ju znaem z poprzednich seksualnych wypadw. Zjechaem na pobocze drogi i zatrzymaem samochd. "Co robisz?", zapytaa. "Wysiadam", odpowiedziaem gwatownie. "To twj samochd. Jed do Vegas, jeli chcesz. Wszystko mi jedno, co zrobisz. Zapi jak okazj i wrc do miasta". Zatrzasnem drzwi i patrzyem, jak ze zoci ruszya z miejsca. Staem sam w rodku nocy, na mao uczszczanej drodze. Odniosem wraenie, e jestem o kilka centymetrw wyszy. Nigdy przedtem nie czuem si tak dobrze! Byem jak triumfujcy genera powracajcy do domu po zwycistwie odniesionym w wanej bitwie. Poczuem przypyw mioci do siebie samego."

Panowanie nad potrzebami seksualnymi i prowadzenie czystego, moralnego ycia jest cile zwizane z dowiadczaniem pozytywnych uczu w stosunku do wasnej osoby. Innymi sowy, nie mona ama moralnych praw i popenia naduy seksualnych nie ranic siebie i nie powodujc spustoszenia w yciu drugiej osoby lub wielu osb. To, czy czowiek potrafi kontrolowa swoje impulsy i odpowiada za wasne ycie seksualne, ma podstawowe znaczenie. Od stopnia, w jakim uda ci si zapanowa nad swoimi potrzebami seksualnymi, bdzie zaleao, czy seks stanie si dla ciebie: czym piknym lub czym odraajcym; czym twrczym lub czym niszczcym;

czym, co jest kremem na torcie twojego maestwa lub tym, co niszczy wasz zwizek; czym, co wzmacnia twoje poczucie wasnej wartoci lub czym, co niszczy twj szacunek dla samego siebie.

Chodzi o twoje potrzeby seksualne. Moesz nad nimi zapanowa lub pozwoli, aby wymkny si spod twojej kontroli. Zarwno wybr, jak i jego konsekwencje s w twoich rkach! Pewien mody czowiek, ktry prbowa uporzdkowa swoje ycie, zapyta mnie: "W jaki sposb sprawujesz kontrol nad swoim yciem seksualnym". W dalszej czci tego rozdziau przedstawi siedem moliwoci, o ktrych powiedziaem temu modemu czowiekowi.

Jak kontrolowa swj pocig seksualny

1. UZNAJ PRAWO MORALNE ZA OSTATECZN ZASAD POSTPOWANIA, KTR POWINIENE SI KIEROWA. Pamitaj, e umys ludzki odznacza si niezwyk zdolnoci do wynajdywania wymwek i interpretacji faktw stosownie do naszych potrzeb. Wiele osb nie uwierzy w niemoralno, dopki nie zdecyduje si jej wyprbowa. W momencie gdy zaczynasz kwestionowa moralne prawa, gdy zaczynasz je nagina i zmienia, by zadowoli samego siebie, wkraczasz na niebezpieczn ciek, co na pewno nie bdzie dla ciebie dobre. Natomiast pierwszy krok w stron moralnej odnowy i samokontrola w dziedzinie seksualnej sfery ycia prowadzi przede wszystkim do odzyskania poczucia wasnej wartoci. Nic nie usprawiedliwia moralnej rozwizoci. Spdziem wiele godzin na udzielaniu porad i wielokrotnie syszaem, jak niewierny partner prbowa zrzuci win za swj moralny upadek na wsppartnera, zarzucajc mu brak zainteresowania seksem czy brak porozumienia w tej dziedzinie. Przypominaj mi si sowa dr. Richarda Taylora, mojego profesora z seminarium, ktry o prbach

przerzucania winy na drug osob mwi: "To tchrzliwe uchylanie si od moralnej odpowiedzialnoci". Prowadzenie moralnego, czystego ycia nie zaley od reakcji seksualnej partnera. Jeli twj partner jest wraliwy i zainteresowany wspyciem, moesz by z tego zadowolony i wdziczny, jeli taki nie jest, sprbuj zrobi co, eby to zmieni. W yciu maeskim zdarzaj si dusze okresy choroby, stresw lub innych okolicznoci, ktre uniemoliwiaj wspycie seksualne lub blokuj odczuwanie satysfakcji seksualnej, jakiej oczekujemy. Takie okresy s okazj do poznania gbszych odcieni mioci.

2. ODRZU TO, CO MNIEJSZE, ABY ZYSKA TO, CO WIKSZE. Pocig seksualny, chocia jest tak potn si, nie musi ci przytacza. Podobnie moesz mie wielk ochot, aby przeklina, lecz to wcale nie znaczy, e musisz jej ulec i zacz ciska wyzwiskami. Seks nie jest godem, ktry musisz zaspokoi, aby y. To ciekawe, e jeden stosunek seksualny nie moe zaspokoi na dugo potrzeby dozna seksualnych. Przeciwnie, kontakt seksualny czsto wzbudza jeszcze wiksz namitno i pragnienie dalszych stosunkw. Dlatego, jeli nie znajdujesz zadowolenia w poyciu seksualnym w maestwie, moesz zapanowa nad podaniem seksualnym tumic je. Wielu wspczesnych wieckich filozofw prezentuje pogld, e nie trzeba mie bujnego ycia seksualnego, aby osign szczcie. Nie spotkaem jeszcze osoby, ktra osigna szczcie i poczucie spenienia wycznie w rezultacie prowadzenia aktywnego ycia seksualnego. Natomiast spotkaem wielu szczliwych, zadowolonych ludzi, ktrzy yj samotnie, cakowicie panujc nad pocigiem seksualnym. Wiele nieszcz i zniszcze jest wynikiem ycia seksualnego pozbawionego jakiejkolwiek dyscypliny. Warto pamita, e bez wzgldu na to, jak podniecajcy i wspaniay jest seks, potrzebujemy czego wicej, aby przey udane, szczliwe ycie.

3. NIE PRZYJMUJ MIECI. Kto powiedzia, e to, co z siebie dajemy, zaley od tego, co przyjmujemy. Zasada ta jest szczeglnie prawdziwa w sferze umysu. Nasze myli zale od tego, czym karmimy nasz umys. To, o czym mylisz i marzysz, zadecyduje o tym, kim staniesz si za jaki czas. Jestemy ustawicznie

bombardowani przez filmy, ksiki, czasopisma i programy telewizyjne pene niemoralnych mieci. mieci si psuj i z kadym dniem staj si coraz gorsze. Nie mona bez koca przyjmowa mieci i czu si dobrze. Jeli bdziemy to czynili, zaczniemy by wewntrznie, moralnie, chorzy. Niektre programy, ktre ogldamy, zawieraj bardzo subtelne aluzje, inne s zdecydowanie bardziej szokujce. Jeli nie potrafimy wybra tego, co powinnimy czyta i oglda, bdziemy przyjmowa duo mieci. A wtedy zachorujemy moralnie. Kto bdzie chcia je zepsute jedzenie? Na pewno nie ten, kto jest w peni odpowiedzialny za swj umys. Dlatego musimy zrobi wszystko, aby panowa nad naszymi umysami. Musimy dokonywa selekcji, kierowa si zdrowym rozsdkiem i mie odwag, aby powiedzie: "Nie, nie bd si duej karmi tymi niemoralnymi mieciami".

4. PANUJ NAD SWOIMI MYLAMI O SEKSIE. Posuchaj pustych rozmw prowadzonych przez wielu dzisiejszych mczyzn. Mona z duym prawdopodobiestwem powiedzie, e znaczna ich cz to niesmaczne arty na temat seksu, uzupeniane wulgarnymi epitetami. Odwoujc si do wiary, czowiek zaczyna przekonywa si o koniecznoci zmiany dawnych nawykw mylowych i jzykowych. Jak powinien zachowa si czowiek, ktrego nachodz podliwe myli? Znam pewn dobr metod: nie patrz drugi raz. Pierwsze spojrzenie moe nie podlega naszej kontroli, lecz zawsze moemy odwrci gow w drug stron. Kiedy przychodzi ci do gowy podliwa myl, oka odpowiedzialn postaw i nie rozmylaj o niej. Skutecznym sposobem jest skierowanie myli na co innego. Bd wobec siebie cakowicie szczery i uczciwy. Unikaj wymwek i nie prbuj si oszukiwa. Kiedy zauwaysz, e jaka osoba jest dla ciebie atrakcyjna seksualnie, unikaj jej. Szczeglnie pilnuj si w okresie, gdy znajdujesz si w emocjonalnym doku. Wanie wtedy dowiadczamy najsilniejszych pokus, aby uciec w krain przygd seksualnych. Kiedy le si czujesz, nie rb niczego, czego by nie zrobi, gdyby czu si dobrze: W adnym wypadku nie id na atwy kompromis. Jeli to zrobisz, utracisz duchow moc i moliwo zwycistwa w yciu. Jeli tak uczynisz, wybierzesz gorsze ycie. Syszaem kiedy anegdotk o drodzie, ktremu kto zaoferowa

robaczka w zamian za jego pirko. Drozd pomyla, e to dobry interes - zaoszczdzi w ten sposb wiele czasu, ktry musiaby powici na poszukiwanie robakw, za braku jednego pirka w ogle nie odczuje. Jednak pewnego dnia zauway, e nie ma ju pir i nie moe lata. Sprzeda moliwo latania za robaki i by skazany na przebywanie na ziemi. Ludzie sprzedaj swoj wewntrzn wielko za bardzo trywialne rzeczy. Zapominaj, e powinni y z godnoci, by ocali te wartoci, ktre s niepodwaalne.

5. UNIKAJ NADURZY SEKSUALNYCH. Jzef by modym, zdrowym, przystojnym Hebrajczykiem. Kiedy przyby do Egiptu jako niewolnik, zosta kupiony przez Putyfara, ktry by dowdc stray faraona. Jzefowi wiodo si we wszystkim, czego si podj. Putyfar by tak zadowolony z Jzefa i jego wyjtkowych zdolnoci, e uczyni go zarzdc swojego domu, czowiekiem odpowiedzialnym za prowadzenie wszystkich spraw. Putyfar mia on, ktr mona by uzna za typow przedstawicielk wczesnego spoeczestwa. Bya bezwstydn kobiet, konformistyczn, nielojaln, samolubn - jednym sowem, osob na niskim poziomie. W pocigu za zaspokajaniem swoich cielesnych pragnie niewiele rnia si ona od zwierzcia. Chciaa zwabi Jzefa i nawiza z nim romans. Dugo go uwodzia, a w kocu otwarcie zaprosia do swojego oa. Jzef y zupenie inaczej. Uczciwo, sprawiedliwo; rozsdek i stawianie wiary na pierwszym miejscu znaczyy dla niego wicej ni chwila seksualnej przyjemnoci. Odpowiedzia jej : "Jake wic mgbym uczyni tak wielk niegodziwo i zgrzeszy przeciwko Bogu" (Ksiga Rodzaju 39,9). Codziennie ona Putyfara z uporem usiowaa cign go do swojego poziomu. Pewnego dnia, kiedy Jzef wykonywa swoje obowizki, a w domu nie byo nikogo, "(...) uchwycia go ona za paszcz i powiedziaa: "Po si ze mn!" Lecz on wyrwa si, zostawi paszcz w jej rku i wybieg na dwr" (Ksiga Rodzaju 39,12). Ucieka tak szybko, jak potrafi. Poniewa yjemy w niemoralnym wiecie, czasami i my bdziemy musieli szybko ucieka, aby nie

popeni niewaciwego czynu. Biblia mwi wprost: "Strzecie si rozpusty; wszelki grzech popeniony przez czowieka jest na zewntrz ciaa; kto za grzeszy rozpust, przeciwko wasnemu ciau grzeszy" (1 List do Koryntian 6 :18, rwnie 1 List do Tymoteusza 6,11 ).

6. ZACHOWAJ DAR SEKSU DLA SWOJEGO WSPMAONKA. Seks, mio i maestwo - wszystkie te rzeczy s ze sob nierozerwalnie zwizane. Maestwo jest jak namiot, ktry stanowi oson aktu maeskiego. Stwarza atmosfer bezpieczestwa, ktra jest niezbdna, by mona si byo w peni cieszy wspyciem seksualnym. Jaka jest najwiksza potrzeba kobiety? Poczucie bezpieczestwa i ochrony. Poza oson, jak daje maestwo, kobieta nie czuje si bezpieczna w yciu seksualnym i mioci. Maestwo nadaje poyciu seksualnemu nowy wymiar wzajemnego oddania, ktre jest potrzebne, by ycie pciowe byo odpowiedzialne i dawao obopln satysfakcj. Nie powinnimy rwnie wstydzi si naszego ciaa przed wspmaonkiem. Nie naley wymusza na partnerze wspycia. Odmawianie wspycia lub zgadzanie si na nie w nagrod za co, aby osign wasne egoistyczne cele, jest ze. Takie postpowanie jest niewaciwym korzystaniem ze witego daru seksu i niszczy atmosfer nieprzymuszonej mioci i seksu w maestwie. Ludzie argumentujcy, e rozwizo seksualna jest najlepszym przygotowaniem do ycia w maestwie, chc, abymy prowadzili "pieskie" ycie. To, co mwi, nie jest prawd. Poniewa udzielaem porad wielu ludziom, wiem, e rozwizo seksualna otwiera przysowiow puszk Pandory. Czsto pomagaem ludziom, ktrzy mieli problemy seksualne w maestwie z powodu poczucia winy, ktrego rdem bya zdrada maeska. Jeli kto prowadzi rozwize ycie seksualne, staje si podatny na niszczcy wpyw staych porwna z przeszoci. Wstrzemiliwo seksualn przed maestwem mona porwna do postawy biegacza, ktry staje na linii startu i czeka na wystrza pistoletu rozpoczynajcy bieg. Kiedy usyszy sygna, bdzie gotowy do startu i da z siebie to, co najlepsze. Mdry czowiek zachowa dar seksu do czasu maestwa i odda go ukochanej osobie.

WYKORZYSTAJ W PENI DAR SEKSU, ZREZYGNUJ Z TEGO TO, CO MNIEJSZE, ABY ZDOBY TO, CO WIKSZE. Rozdzia 5. Jak opanowa gniew

Czy mylicie, e bywam czasami zy? Czy i ty czasami si zocisz?

Spjrzmy prawdzie w oczy: czy nam si to podoba, czy nie, kady przedstawiciel rodzaju ludzkiego doznaje gniewu (zoci). Kada normalna osoba niezalenie od tego, czy jest oddanym chrzecijaninem, czy nie, objawia czasami intensywn zo. Gniew moe by rozumiany jako silne uczucie niezadowolenia. Czsto towarzysz mu inne uczucia wywoane tym, e kto nas le potraktowa. Prawd jest rwnie, e poczucie frustracji czsto wywouje w nas zo. Jest rzecz jak najbardziej naturaln, e kady z nas codziennie dowiadcza uczucia gniewu, dlatego nauczenie si panowania nad nim nie jest czym dowolnym, lecz koniecznoci. Gniew, ktry wymkn si spod kontroli, jest jak wzburzone morze, ktre niszczy wszystko, co napotyka na swojej drodze. Brak kontroli nad emocjami jest zawsze niebezpieczny, lecz staje si szczeglnie ryzykowny, gdy tym uczuciem jest nieopanowany gniew. Niedawno otrzymaem list od czonka naszego kocioa, ktry oglda pewien program w telewizji po wysuchaniu mojego kazania na temat sposobw opanowania gniewu. Mateusz, tak nazywa si ten czowiek, napisa: "Kiedy jestem zy, czuj, e mgbym kogo zabi. Chocia trudno mi w to uwierzy, ostatnio w lepym ataku gniewu omal nie zabiem jednego z moich przyjaci. Nie wiem, co mnie naszo. Pniej nie mogem uwierzy, e kopnem go kilka razy w twarz. Na szczcie kilku przechodniw odcigno mnie od niego, w przeciwnym razie

zabibym go. Wydarzyo si to wwczas, gdy pozwoliem na to, by uczucie gniewu maksymalnie si rozwino". W Topeca, w stanie Kansas, pewien rozzoszczony agent ubezpieczeniowy zamiast si opanowa po burzliwej ktni z on, wskoczy do samochodu i odjecha, krzyczc ze zoci: "Ju mnie wicej nie zobaczysz". Jego sowa miay si sprawdzi. Kilka minut pniej, gdy kierowany niepohamowan wciekoci jecha z nadmiern prdkoci autostrad, doprowadzi do czoowego zderzenia z ciarwk i ponis mier na miejscu. Socjologowie przeprowadzajcy badania czonkw rodzin, ktrych najblisi zginli w wypadkach samochodowych, odkryli, e poowa z nich miaa powane ktnie na kilka godzin przed mierci. Zo jest zabjc, na drogach wyprzedza j jedynie nadmierne spoycie alkoholu. Niedawno udzielaem porady maestwu, ktre potrzebowao mojej pomocy. Nie moglimy doj do adnych konstruktywnych wnioskw. Tracilimy jedynie nasz czas. Co robilimy le? Problem polega na tym, e mody m by tak rozgniewany i wyprowadzony z rwnowagi, i nie moglimy przeprowadzi adnej sensownej rozmowy. W uczciwy i delikatny sposb zwrciem mu uwag na jego negatywne emocje i daem mu do zrozumienia, e mam nadziej, i nie wyrzdzi onie krzywdy po zakoczeniu spotkania. Mczyzna ten nie by osob gwatown, wiedziaem, e jest czowiekiem wraliwym, lecz znajdowa si w stanie tak silnej, niekontrolowanej zoci, i nie mogem przewidzie, co si wydarzy. Zapewni mnie, e nie skrzywdzi ony. Jednak zupenie nie dostrzega, jak niszczce byo jego zachowanie - zarwno dla jego zdrowia fizycznego, jak i relacji z ludmi. Nie moemy pozwoli na to, aby gniew wymkn si spod naszej kontroli, poniewa nie opanowana zo ma zawsze fatalne skutki. Moe zniszczy twoje zwizki z innymi szybciej, ni bdziesz pniej je mg odbudowa. Jedn z najwikszych potrzeb wspczesnego czowieka jest zrozumienie potgi gniewu i nauczenie si, jak mona go opanowa.

Prawda na temat gniewu, ktr powiniene zna

Zrozum, e gniew jest normaln emocj. Zo (gniew) jest przeyciem emocjonalnym, ktre otrzymalimy od Boga. W yciu maj miejsce zdarzenia i okolicznoci, ktre powoduj, e odczuwamy silne uczucie zoci. Zo sama w sobie nie jest ani dobra, ani za. Wbrew temu, co si niekiedy uwaa, dowiadczenie uczucia zoci nie jest rwnoznaczne z popenieniem grzechu. To sposb, w jaki do zoci podchodzimy, decyduje o tym, czy staje si ona dobra, czy za. Chocia moe si to wyda niektrym zaskakujce, bywaj takie sytuacje, w ktrych zo moe by wykorzystana w poyteczny sposb. Na przykad, gdy kto mi tumaczy: "nie mona tego zrobi" zwykle wzbudza we mnie uczucie zoci i dostarcza bodca, aby sprbowa, wbrew temu, co mwi. Niekiedy potrzebujemy mocniejszych bodcw do podjcia dziaania. Czsto spotykamy si z przypadkami amania prawa, z niesprawiedliwoci i zem. Ludziom wcale by nie zaszkodzio, gdyby zo wspczesnego wiata budzio w nich nieco bardziej intensywne emocje. W Pimie witym natrafiamy na klasyczny przykad sytuacji, w ktrej Jezus jest tak mocno poruszony zem, e wpada w gniew i waciwie go wyraa, przepeniony trosk o Dom Boy: "Wwczas sporzdziwszy sobie bicz ze sznurkw, powypdza wszystkich ze wityni, take baranki i woy, porozrzuca monety bankierw, a stoy powywraca. Do tych za, ktrzy sprzedawali gobie, rzek: "Wecie to std, a z domu mego Ojca nie rbcie targowiska!" Ewangelia wg w. Jana 2, 15 - 16

Istnieje waciwe miejsce i waciwy czas, aby wyrazi swj niepokj o to, co suszne.

Pewna kobieta zapytaa mnie: "Pastorze, kiedy zo staje si grzechem?" Odpowiedziaem: "Zawsze, gdy przeradza si w niszczc si".

Dwa niewaciwe sposoby podejcia do problemu gniewu

Pierwszym niewaciwym sposobem podejcia do problemu gniewu jest wyadowanie go na drugiej osobie. Ranienie innej osoby lub wyrzdzanie jej krzywdy jest grzechem. Wyrzucanie z siebie zoci i krzyczenie na drug osob nie jest postpowaniem mdrego czowieka, lecz gupca (Ksiga Przypowieci 29, 11). Przenoszenie (zrzucanie) zoci na kogo innego jest niezdrowe, nie jest rozwizaniem problemu, lecz powikszaniem go. Ponadto niszczy wizy mioci i zrywa kontakty midzy ludmi. Bardzo wan zasad dyscypliny wewntrznej jest nauczenie si nie przenoszenia zoci na ludzi, ktrzy znajduj si w naszym najbliszym otoczeniu.

Drugim bardzo czstym niewaciwym sposobem podejcia do problemu gniewu jest ukrywanie go i tumienie. Ta powszechna praktyka jest przyczyn wielu chorb. Wewntrzne tumienie gniewu jest bardzo niezdrow postaw. Ukrywana zo nigdy nie przestaje nas rani. Niestety, wielu wspaniaych ludzi niewaciwie podchodzi do uczucia zoci prbujc zaprzeczy jej istnieniu. Moesz tak postpowa, lecz gniew bdzie istnia nadal, wyrzdzajc powane szkody w twoim yciu. Pewien znany pisarz powiedzia: "Kiedy tumi negatywne emocje, paci za to mj odek". Dugo tumiony gniew powoduje schorzenia w organizmie. Zwykle ukrywana zo ujawnia si niespodziewanie, jak wyskakujca z

pudeka zabawka na sprynie. Czsto manifestuje si ona w najmniej oczekiwanym momencie. Czy wypowiedziae kiedy krytyczn lub sarkastyczn uwag o innej osobie, a pniej bye z tego powodu zaskoczony? W twoich sowach ujawnia si stumiona zo - nie poddana represji ujawnia si na zewntrz. M, ktry gniewa si na on za to, e nie zaspokaja jego potrzeb seksualnych, moe by zaskoczony, przyapujc si na tym, e publicznie wypowiada na jej temat krytyczne uwagi. Na pewno znasz te mae kliwe docinki, ktre maj uchodzi za zabawne, lecz w rzeczywistoci wcale takie nie s. Sprawiaj bl i powoduj, e druga osoba cierpi. C zatem naley pocz z nasz zoci, jeli nie mona wyadowa jej na drugiej osobie, ani stumi jej we wntrzu? Jedno wiem na pewno: postpowanie, jakie wybierzesz, zadecyduje o twoim zdrowiu lub chorobie, o przeywaniu niepokoju lub spokoju, o posiadaniu zaburzonej lub harmonijnej relacji z innymi, o bezsensownym wzajemnym niszczeniu si lub konstruktywnej rozmowie. Jako may chopiec wychowywaem si w Columbus, w stanie Ohio, w atmosferze chlubnej tradycji miejscowej druyny piki nonej z Uniwersytetu Ohio. Dzisiaj, po wielu latach, nadal jestem kibicem tego zespou. Pamitam pewien smutny dla wszystkich kibicw druyny Ohio dzie, gdy podczas transmisji telewizyjnej na ywo jeden z najlepszych trenerw w historii druyn uniwersyteckich (dwadziecia osiem lat pracy z zespoem Ohio State) w momencie wielkiej zoci zhabi siebie i swoich wielbicieli, i w konsekwencji straci prac. Znajdowalimy si wwczas w naszym domu w Portland, w stanie Oregon. By dwudziesty dziewity grudnia i wszyscy siedzielimy przed telewizorem ogldajc mistrzostwa. Nagle zobaczylimy, jak Woody Hayes w ostatecznym akcie frustracji po sezonie penym poraek, uderzy gracza druyny przeciwnej, potwierdzajc w ten sposb klsk zespou Ohio State University. Widziaem wszystko dokadnie, lecz do momentu powtrki nie wierzyem wasnym oczom. Wspaniay trener, ktry znajdowa si w czowce najlepszych amerykaskich trenerw piki nonej, cakowicie straci panowanie nad sob i uderzy gracza druyny przeciwnej. Ten postpek kosztowa go utrat pracy, lecz, co gorsza, w bardzo nieprzyjemny sposb zakoczy jego dug i pikn karier.

Woody Hayes nie jest jedynym czowiekiem, ktry ponis szkod z powodu niekontrolowanego wybuchu zoci. Samokontrola jest niezbdna w yciu kadego z nas. Gdy nauczymy si panowania nad gniewem, odniesiemy wielk korzy w kadej sferze naszego ycia. Z ulg przyjmiecie wiadomo, e nie musimy ulega zoci, lecz moemy nauczy si j kontrolowa.

Sposoby waciwego kontrolowania gniewu

1. Przyznaj si do gniewu - jest to jedyny waciwy sposb postpowania. Nie istnieje lepszy sposb kontrolowania gniewu. Niestety, wiele osb nie zna siy swoich emocji. Mio Chris do Michaela bya gboko upiona lub dawno ju przestaa istnie. W trakcie sesji w poradni Chris powiedziaa, e to gniew Michaela zniszczy ich mio. Okrelia swojego ma jako czowieka penego gniewu. Kilka dni pniej, gdy poznaem Michaela, zapytaem go, czy kiedykolwiek by zy na swoj on. Powiedziaem mu: "Z tego, co powiedziaa mi twoja ona wiem, e jej nie bijesz i nie krzyczysz na ni. Powiedz mi, co robisz, kiedy jeste z niej bardzo niezadowolony?" Wzruszajc ramionami, jakby nie byo o czym mwi, powiedzia: "Przez tydzie si do niej nie odzywam". Kopot w tym, e Michael nie zdawa sobie sprawy, e jego milczenie wyraao niszczcy gniew. Swoim milczeniem niewiadomie komunikowa onie, e nie uwaa jej za godnego partnera do rozmowy. Po dziesiciu latach penych okresw milczcej zoci Michael, wiadomie lub niewiadomie, tak zniszczy wasne maestwo, e uratowanie go byo bardzo trudne. Pierwszy krok w kierunku opanowania gniewu polega na uwiadomieniu sobie

wasnych emocji. Trzeba zada sobie pytanie: "Co czuj?" Jeli czujesz si wykorzystywany, sfrustrowany, znienawidzony, obraony, przeklty, upokorzony, zawstydzony, niesprawiedliwie krytykowany, jeli kto ci niesusznie skrzycza, pobi czy zdradzi, jeli czujesz si zirytowany lub niedoceniony, to moesz spodziewa si wybuchu zoci. Gdy jeste zy, wywiadcz przysug samemu sobie i przyznaj si do tego. Kady dowiadcza zoci, lecz tylko ludzie, ktrzy si do niej przyznaj, mog si nauczy waciwie j kontrolowa. To le, e tak wielu ludzi wyrobio w sobie zy nawyk ukrywania i tumienia zoci. W rezultacie cierpi z powodu niezdrowych konsekwencji tego wyboru. Przyznaj si do zoci, a uczynisz wielki krok na drodze do jej opanowania.

2. Zbadaj przyczyny swojej zoci. Moja ona Margie i ja czsto zapraszamy ludzi, ktrzy pragn przyczy si do naszego kocioa. Kilka miesicy temu, na kilka minut przed przybyciem grupy kilkunastu osb, byem tak zy, e mylaem, i wybuchn. Sytuacja bya doprawdy bardzo kopotliwa. Za chwil mielimy uczy tych ludzi, jak dostrzega w yciu wszystkie moliwoci, a ja byem ogarnity zoci. Obiektem mojej zoci bya osoba, ktr najbardziej kocham, Margie. Nie, nie uderzyem jej, ani nie powiedziaem zego sowa, lecz posaem jej szczeglne, z rozmysem zaplanowane spojrzenie. To niewerbalne okazanie zoci gboko j zranio. Nie trzeba dodawa, e nie byem tego dnia najlepszym nauczycielem, a to z tej prostej przyczyny, e najpierw powinienem by rozwiza wasny problem. Gdy gocie wyszli, odkryem przyczyn mojej zoci. Doszeden do wniosku, e byem zy, poniewa baem si, e nie potrafi osign celu, ktry sobie zaplanowaem. Poprosiem Margie, aby zrobia co, co uwaaem za wane. Chciaem, aby zrobia to natychmiast, lecz ona bya wanie zajta czym, co sama uwaaa za wane. Gdy zrozumiaem, co spowodowao moj zo, mogem podj prb rozwizania problemu. Przyznaem si Margi do gniewu i poprosiem j o przebaczenie. Uzyskaem je, rana zostaa uleczona, ucaowalimy si i znw

zapanowaa midzy nami zgoda. Nastpnym razem, gdy poczujesz, jak narasta w tobie zo, zadaj sobie to pytanie: "Dlaczego jestem zy?" Zadawaj je tak dugo, a znajdziesz powd swojego gniewu. W poszukiwaniach moe pomc ci rozmowa z przyjacielem lub porada specjalisty. Dobr metod poszukiwania przyczyn gniewu jest zapisywanie tego, co twoim zdaniem czsto wywouje w tobie uczucie zoci. Kiedy odkryem, e zoszcz si: gdy kto mnie wykorzystuje; gdy musz cierpie z powodu zego traktowania; gdy moje uzasadnione potrzeby nie s zaspokojone; gdy inni ludzie nie doceniaj mojej wartoci; gdy wystpuj przed ludmi, na ktrych opinii mi zaley; gdy kto przeszkadza mi osign zaplanowany cel; gdy moje oczekiwania nie zostan spenione; gdy nie mog kontrolowa osb lub sytuacji, na ktrych mi zaley; gdy kto nie jest zainteresowany tym, co mam mu do powiedzenia; gdy inni traktuj mnie nie tak, jak oczekuj.

Przeprowadzajc to cenne wiczenie lepiej zrozumiesz siebie, co uatwi ci kontrolowanie wasnego gniewu.

3. We odpowiedzialno za swj gniew. Ktrego dnia pewien czowiek zrobi co, co mnie bardzo rozocio i powiedziaem: "To on mnie tak rozgniewa". Pewnie nieraz i ty wypowiadae takie sowa. Czy to stwierdzenie jest prawdziwe? Czy kto moe mnie lub ciebie rozgniewa? Prawda jest taka, e nikt nie moe rozgniewa drugiej osoby, jeli ona sama nie dokona wiadomego wyboru, aby by rozgniewana. Nikt oprcz ciebie nie moe sprawi, e stracisz panowanie nad swoimi emocjami. To ty sam o tym decydujesz. Wybr naley do ciebie. Kiedy wpadamy w gniew, dowiadczamy intensywnej zoci i niewaciwie traktujemy nasze emocje, nie moemy o to wini nikogo oprcz siebie.

Tylko ty sam jeste odpowiedzialny za swj gniew!

Zaprzestanie zrzucania winy na innych i wzicie odpowiedzialnoci za wasne reakcje emocjonalne stanowi krok na drodze do kontrolowania gniewu. Pamitaj, e tylko ty moesz rozwiza problemy swojego gniewu.

4. Naucz si trzyma jzyk na wodzy do momentu, a si uspokoisz. Jeli zaczniesz mwi, zanim uspokoisz wzburzone emocje, bdziesz tego mocno aowa. Im silniejsze emocje, tym mniej zastanowienia. Jeli chcesz, moesz wybuchn, gdy jeste zy, lecz takie postpowanie nie jest rozsdne, tylko gupie. Zamiast rozwiza problem, bardziej go skomplikuje. Pewna kobieta zapytaa mnie: "Jak to robisz, e nie wybuchasz, wic i nie pogarszasz tym spraw?" Doradziem jej : "Nastpnym razem, kiedy zaczniesz si gotowa w rodku, policz do dziesiciu, zanim si odezwiesz. Naucz si wycisza, zanim zaczniesz mwi, a bdziesz zwycizc. W sytuacji konfliktowej wycofaj si, uspokj swoje emocje, odzyskaj rwnowag, a pniej przemw agodnie. W ten sposb zaprowadzisz pokj, zamiast sia niezgod".

5. W zdrowy sposb wyaduj nagromadzon agresj. Odkryem nastpujc prawd o sobie - kiedy zbierze si we mnie wiele stumionych emocji, gra w tenisa czyni w moim yciu prawdziwe cuda. Mog uderza pik tak mocno, jak tylko chc. Sport jest dla mnie sposobem pozbycia si agresji, daje mi przy tym rwnie wiele zadowolenia. Syszaem o ludziach, ktrzy pozbywaj si agresji rbic drewno na opa, kopic w ziemi grzdki na kwiaty, cinajc trawnik, zajmujc si swoim hobby, biegajc czy wykonujc inne fizyczne wiczenia. Jeli nic innego ci nie pomoe, kup sobie worek bokserski. Znacznie lepiej boksowa worek, zamiast traktowa jak worek bokserski ukochan osob, uderzajc j, czy sownie ranic w zoci. Kady sposb pozytywnego rozadowania nagromadzonej w nas agresji jest wskazany i zdrowy. Dodatkow

korzyci za bdzie to, e twoi najblisi stan si o wiele bardziej szczliwi, poniewa atwiej im bdzie z tob y.

6. Nie chowaj urazy. Im duej trwasz w zoci, tym silniej j odczuwasz. Im duej pozwalasz, aby ya w tobie, tym gbiej ci przenika. Pielgnowana uraza moe urosn i przybra rozmiary poerajcej ci nienawici. Staraj si szybko rozwizywa problem zranionych uczu. Im szybciej go rozwiesz, tym szybciej odczujesz popraw samopoczucia. Nie dsaj si, nie rozdrapuj swoich ran. Nie pozwl, aby negatywne uczucia zostay z tob przez noc. Jedn z najlepszych rad, jak mona da nowoecom jest nastpujca: zawsze pogdcie si, zanim pjdziecie spa. Innymi sowy: nie zabierajcie swoich zranionych uczu do ka, inaczej wyrzdz wam wiele szkody. Musimy nauczy si opatrywa emocjonalne zranienia tak samo, jak opatrujemy nasze fizyczne rany. Jeli zostae ranny, czy czekasz, a minie tydzie, zanim opatrzysz ran? Oczywicie, e nie! Dlaczego? Poniewa zwlekanie z zaoeniem opatrunku moe pogorszy stan rany. Podobnie jest ze zranieniami natury emocjonalnej. Powinnimy da sobie tylko tyle czasu, aby ochon, a potem szybko, otwarcie i uczciwie rozwiza powstae problemy.

7. Bd otwarty i uczciwy, powiedz, co ci irytuje. Pewna kobieta tak opisuje histori ktra wydarzya si w jej yciu. "Kiedy moja przybrana kilkunastoletnia crka przyjechaa do nas latem na wakacje, pewnej nocy wysza, nie uprzedzajc nas. Kiedy wrcia, bya zaskoczona moim wybuchem gniewu. Byam naprawd wcieka i powiedziaam rzeczy, ktre mnie sam zaskoczyy. Nawiasem mwic, dziewczyna wysza tylko do sklepu na rogu ulicy. Pniej, kiedy pooyam si do ka, prbowaam zrozumie, dlaczego byam zdenerwowana i postpiam tak nieracjonalnie. Odkryam, e od chwili jej przyjazdu byam stale poirytowana. Jednak uznaam ten problem za bahostk i nie zajam si nim. Ostatni incydent przepeni czar goryczy i nagromadzony we mnie dynamit eksplodowa. Wyolbrzymiam wszystko i nie powiedziaam uczciwie o tym, co mnie irytowao. Nastpnego dnia rozmawiaam z ni o moim odkryciu. Przyznaam, e le postpiam wyadowujc na niej swj gniew i poprosiam j o przebaczenie. Gdy przebaczya mi mj wybuch gniewu, mogam powiedzie jej o wszystkich maych sprawach, ktre mnie irytoway, na przykad, o jej ubraniach porozrzucanych

po pododze w sypialni. Zrozumiaa swoje uchybienia i przeprosia mnie. Poczuymy si sobie blisze ni kiedykolwiek przedtem." Zanim jednak zaczniemy rozmawia z kim o tym, co nas irytuje, musimy upora si ze swoim gniewem. Jeli tego nie zrobimy, ujawni si on w jeszcze gorszej postaci, powodujc kolejne nieporozumienia i bl. Najpierw rozpraw si ze swoim gniewem, otwarcie si do niego przyznajc. Nigdy nie mw: "Zocisz mnie". Jeli to uczynisz, druga osoba na pewno zacznie si broni. Lepiej powiedzie: "Jestem bardzo rozgniewany i le si z tym czuj". Dziki przyznaniu si do swoich uczu zoci i rozprawieniu si z ni bdziesz przygotowany do tego, aby mwi o tym, co ci irytuje. Zawsze mw prawd, ale czy to przyjanie.

Zaniechaj niekontrolowanego gniewu i naucz si samokontroli.

Samoocena

1. Kiedy po raz ostatni dowiadczye uczucia silnego gniewu? 2. Jak si z nim uporae? Czy wybuchne? Czy stumie go? Czy przyznae si do niego? 3. Co byo przyczyn twojego gniewu? 4. W ktrym momencie zdae sobie spraw, e jeste zy - przed swoj reakcj czy po niej? 5. Oce w skali od A do F, jak rozwizujesz swj problem gniewu: (A) wspaniale (B) bardzo dobrze (G) dobrze (D) sabo (F) le.

1. Przyznaj si do gniewu... 2. Zbadaj przyczyny swojej zoci... 3. We odpowiedzialno za swj gniew... 4. Naucz si, jak trzyma jzyk na wodzy do momentu, a si uspokoisz... 5. W zdrowy sposb rozadowuj nagromadzon agresj... 6. Nie chowaj urazy... 7. Bd otwarty i uczciwy, powiedz, co ci irytuje...

Rozdzia 6.& Umiejtno panowania nad nastrojami

"Kiedy czuli si wspaniale, czuli si naprawd wspaniale, A kiedy czuli si le, to czuli si doprawdy le; Lecz gdy czuli si tylko w poowie dobrze, To nie czuli si ani dobrze, ani le."

Taka oto bya zwiza charakterystyka dziesiciu tysicy ludzi sucych w armii ksicia Yorku. Mona j rwnie dobrze odnie do wikszoci tych, ktrzy nie nauczyli si jeszcze panowania nad swoimi nastrojami. Kiedy byem nastolatkiem, mieszkalimy w Columbus, w stanie Ohio. W letnie gorce wieczory czsto caa nasza paczka wsiadaa do starego gruchota i jechalimy do Buckeye Lake. Buckeye Lake byo to wesoe miasteczko pooone w rodkowym Ohio. Jechalimy tam, eby pogapi si na dziewczyny i pojedzi kolejk grsk.

Do dzisiaj pamitam, e jazda kolejk grsk przypominaa mi poruszanie si wewntrz jo-jo - do gry i w d. Kiedy ju do niej wsiade i wagoniki ruszyy z miejsca, nie byo drogi ucieczki trzeba byo dojecha do koca. Podczas jazdy w jednym momencie czuem si wspaniale, za w nastpnym byem miertelnie przeraony. Wagoniki unosiy nas do gry i nagle kolejka zakrcaa, wykonywaa ostry zwrot, spadajc w d - zjedaa z tak zawrotn prdkoci, e odek podchodzi nam do garda. Powiadaj, e jazda kolejk grsk jest wielk frajd, lecz na wasnej skrze przekonaem si, i jadc wagonikiem, cay czas lkaem si o swoje ycie i w duchu prosiem tego szalonego potwora, aby si zatrzyma. ycie emocjonalne wielu ludzi przypomina jazd wagonikiem kolejki grskiej - z caej duszy chcieliby zaprzesta tego zwariowanego pdu. Pewien mody, inteligentny mczyzna, ktry bardzo czsto wpada w depresj, zada mi pytanie, w jaki sposb moe przezwyciy swoje ze nastroje? Matka prowadzca wewntrzne zmagania chciaa si dowiedzie, jak moe odnie zwycistwo nad zymi nastrojami? Sekretarka przyznaa si przyjacice, e bardzo lubi swojego szefa, z wyjtkiem tych dni, kiedy jest on w zym nastroju - wtedy jej praca jest nie do zniesienia. Podobnie jak po wionie nadchodzi lato, a po lecie jesie, zmieniaj si nasze nastroje. Zmienno nastrojw jest naturalna - kadego dnia budzimy si w nastroju rnym od tego, jaki mielimy poprzedniego dnia. Kady z nas ma okrelony typ nastrojw. Pierwszy typ nazywam wysok, skalist gr i wielkim, nisko pooonym kanionem. Ludzie, ktrych ycie emocjonalne mona za jego pomoc opisa, przeywaj okresy bardzo wysokich pozytywnych nastrojw, lecz pniej dowiadczaj zaamania i wpadaj w wielkie przygnbienie. Drugi typ ycia emocjonalnego bardziej przypomina niskie, pofadowane gry, ktre, jako may chopiec widziaem, w poudniowej czci stanu Ohio. Ludzie, ktrych ycie emocjonalne ksztatuje si wedug tego wzoru, w codziennym yciu przeywaj umiarkowane wzloty i upadki. Ich szczcie polega na tym, e unikaj sytuacji ekstremalnych. Ktry z tych dwch typw ycia emocjonalnego najlepiej odzwierciedla zmienno twoich nastrojw? Niezalenie od tego, ktry z nich wskazae, moesz dowiadczy bardziej satysfakcjonujcego i bogatszego ycia, jeli zastosujesz zasady pozytywnej samodyscypliny do kontrolowania, swoich nastrojw. Czy syszae histori o szeciu mczyznach, ktrzy wybrali si na wycieczk grsk? Udao im si wdrapa na szczyt, lecz w drodze powrotnej

jeden z nich wpad do szczeliny lodowca. Jego towarzysze prbowali go ratowa. Za kadym razem, gdy ostronie wychylali si zza zaomu skay i krzyczeli "Joe, Joe, Joe, czy wszystko jest w porzdku?" syszeli jego gos "yj, yj... ale chyba zamaem obie rce". "Zaraz zrzucimy ci lin i wcigniemy na gr", odpowiedzieli ratujcy go koledzy. Po kilku minutach mczyni zaczli cign lin. Kiedy ju prawie wycignli rannego, zobaczyli, e trzyma si liny zbami. Ile razy czue si tak, jakby znajdowa si na kocu liny i ledwie trzyma si jej zbami? Ile razy czue si tak le, e naleaoby uy dwigu, aby podnie ci z ziemi? Kady z nas ma okresy, gdy czuje si wyjtkowo marnie. W takich chwilach nie chce si nam y. Czy wiesz, jak przeama swoje zaamanie? Zacznij od przyznania si do tego, e czujesz si fatalnie i zaakceptuj fakt, e przeywasz kryzys. Kady od czasu do czasu doznaje takiego zaamania. Nastpnie sprbuj przeledzi swoje emocje i odkry przyczyn depresji. Porozmawiaj o tym z przyjacielem. Kiedy ju to zrobisz, zdecyduj, e nie dasz si pokona depresji. Jak mona poprawi swj nastrj? W jaki sposb mona zapanowa nad swoimi nastrojami?

Kieruj si zasadami panowania nad nastrojami

1. Poznaj wasny typ zmian nastrojw. Powi troch czasu na poznanie siebie i doskonalenie - dokonaj analizy swoich nastrojw. Gdy zauwaysz, e atwo ci zrani, e trudno z tob y, e dowiadczasz wielu negatywnych emocji (np. lk, zmartwienie, niepokj), zapytaj siebie, dlaczego tak si dzieje. By moe jest to spowodowane tym, e suchae ludzi, ktrzy maj negatywn postaw wobec ycia. Moe zamartwiasz si z powodu jakiego problemu. Moe sam rozwijasz w sobie negatywne uczucia wobec drugiej osoby

albo rwnowaga biochemiczna w twoim organizmie zostaa zachwiana. Kiedy uda ci si ju odkry przyczyn (przyczyny) zego nastroju, wtedy moesz podj niezbdne kroki, aby to zmieni. Czasami powodem zego nastroju jest stan fizyczny. Zachwianie rwnowagi biochemicznej moe wprowadzi zamt w naszym yciu emocjonalnym. Rodzaj i ilo jedzenia, ktre spoywamy, ma bezporedni wpyw na nasze nastroje. Choroba fizyczna bezporednio wpywa na nasz nastrj. Jeli dowiadczasz dugotrwaej depresji, sprzecznej z twoj natur, powiniene uda si do lekarza. Wewntrzne problemy duchowe mog rwnie spowodowa zaamanie emocjonalne. Filip znajdowa si w gbokiej depresji. Przeduajcy si zy nastrj doprowadzi do separacji z on. Filip podzieli si swoimi przeyciami z Jerrym, a Jerry zadzwoni do mojego biura i umwi przyjaciela na spotkanie ze mn. Po krtkich sowach powitania Filip powiedzia: "Ju nie kocham swojej ony". Podczas naszej rozmowy zauwayem, e szczerze pragn dobra swojej rodziny, lecz rwnoczenie rozdzieray go negatywne uczucia, ktre zdominoway jego ycie. Co powiniene zrobi, jeli nie kochasz ju swojej ony, szczeglnie gdy jeste chrzecijaninem i wiesz, e powiniene postpowa zgodnie z zasadami zawartymi w Pimie witym? W cigu wielu lat pracy z ludmi zauwayem, e prawdziwa przyczyna ich problemw tkwi gboko w ich przeyciach. Kiedy Filip podzieli si ze mn swoimi problemami, zrozumiaem, e ywi do ony gbok uraz, ktra narastaa przez lata. Staraem si pomc Filipowi zrozumie, e jego niech do ony jest niszczca. Wiem, e nie jest odpowiedzialny za postaw i zachowanie swojej ony, lecz za swoje wasne chore emocje. Niezalenie od tego, co zrobi - czy wrci do swojej ony, czy nie - dla wasnego dobra musi upora si z tymi uczuciami, ktre doprowadziy go do stanu gbokiej depresji.

Niech do drugiej osoby moe spowodowa kryzys emocjonalny.

Poradziem Filipowi, aby wykona pewne wiczenie. Skoniem go, by po powrocie do domu, w ktrym samotnie mieszka, zapisa na kartce przyczyny, z powodu ktrych nie mg zaakceptowa swojej ony. Nastpnie mia spali

kartk. Byo to w pitek po poudniu. Zadzwoni do mnie w poniedziaek rano. W jego gosie wyczuem pogodny ton. Podniecony podzieli si ze mn tym, co si wydarzyo. "Po wyjciu z twojego biura poszedem prosto do domu i zaczem wypisywa wszystkie rzeczy, z powodu ktrych czuem niech do ony. Lista bya duga. Nie zdawaem sobie sprawy, ile rzeczy nagromadzio si przez te wszystkie lata. Kiedy skoczyem pisanie i wyrzuciem z siebie wszystkie urazy, zastanawiaem si nad okolicznociami, w jakich powstay i spaliem kartk. Papier nie zdy spon, a ju zauwayem, e jest mi lej. To niesamowite, zaczem rozumie on." Na zakoczenie doda, e jest szczliwy, i moe znowu mieszka z on. Lektura Biblii dowodzi, e nawet osoby, ktre mona uzna za duchowe giganty, cierpiay z powodu ponurych nastrojw. Wkrtce po otrzymaniu wspaniaej odpowiedzi na modlitwie, Eliasz zaama si emocjonalnie i usiad pod krzewem jaowca: "Wielki ju czas, o Panie! Odbierz mi ycie" (1 Ksiga Krlewska 19, 4). Przygnieciony wielkim cierpieniem, zniechcony Hiob wyzna: "ycie obrzydo mojej duszy (...)" (Ksiga Hioba 10, 1). Dawid, pomimo swojej pozytywnej osobowoci i faktu, e napisa wikszo psalmw chwalcych Boga, te miewa ze nastroje. W jednym z psalmw podzieli si swoimi uczuciami: "Czemu jeste zgnbiona, moja duszo, i czemu jczysz we mnie" (Psalm 42, 6). Jeremiasz, jeden z wielkich prorokw, ktry odznacza si niezwyk odwag, w chwili wielkiej samotnoci i smutku powiedzia: "Biada mi (...)" (Ksiga Jeremiasza 15, 10). Zy nastrj nie oznacza, e uczynilimy co zego. Sygnalizuje jedynie, e nasze ycie emocjonalne znajduje si w fazie spadkowej. Pamitaj, nastroje s zmienne. Kiedy czujesz si przygnbiony, przypomnij sobie te chwile, kiedy bye z z siebie zadowolony, a nawet dumny.

2. We na siebie odpowiedzialno za wasne nastroje. Obwinianie innej osoby o wasny zy nastrj oznacza porak w konfrontacji z rzeczywistoci. Oczywicie to prawda, e inni ludzie maj wpyw na nasze emocjonalne samopoczucie, lecz nie mog wywoa w nas zego nastroju, chyba e im na to pozwolimy. Decyzja naley do nas. Sami musimy rozwiza nasze wewntrzne problemy i wzi za nie odpowiedzialno. To my musimy podda swojej kontroli zmienne nastroje. Nikt inny nie moe wprawi ci w zy

nastrj albo go od niego uwolni - moesz to uczyni tylko ty sam. Jakiej wymwki mona uy, by odpowiedzialnoci za swj zy nastrj obciy inn osob? adnej. Zrzucanie winy za zy nastrj na kogo innego jest niemoralne. Pamitaj, e bdziesz zbiera to, co zasiejesz. Mj dobry przyjaciel, dr Robert Schuller, lubi opowiada historyjk o matce, ktra karci swojego syna za ze zachowanie. Chopiec nic nie odpowiada - przecie i tak wie lepiej. Jednak przy pierwszej okazji wymyka si z domu tylnymi drzwiami i ucieka do lasu. Tutaj, wiedzc, e matka nie moe go usysze, krzyczy z caej siy: "Nienawidz ci, nienawidz ci, nienawidz ci". Syszy gone echo powtarzajce jego sowa i wpada w przeraenie. Biegnie do domu, co si w nogach. Gdy jest ju na miejscu, woa zdyszany: "Mamo, mamo, w lesie jest jaki obcy czowiek i krzyczy: Nienawidz ci, nienawidz ci, nienawidz ci". Mdra matka bierze chopca za rk i prowadzi do lasu. Mwi do syna: "Chc, aby powiedzia trzy razy "kocham ci", tak gono, jak tylko potrafisz". Bezpieczny przy boku matki, chopiec woa: "Kocham ci, kocham ci, kocham ci." Mj przyjaciel, Bob Schuller, powiada, e mora tego jest nastpujcy: "ycie jest jak echo. Sowa, ktre wypowiadasz, powracaj do ciebie". Nastrj emocjonalny, jaki komunikujesz ludziom, powraca do ciebie jak bumerang.

3. Nie zgadzaj si na to, by ze nastroje kieroway twoim yciem. Niestety, wiele osb pozwala, aby ze nastroje decydoway o ich yciu. Kiedy czuj si dobrze, mona liczy na to, e postpi tak, jak obiecali, lecz jeli s w zym nastroju, poddaj si mu. Kady z nas czasami ulega wpywowi zych nastrojw, nie powinnimy jednak pozwoli na to, by nami kieroway. Prawda jest taka, e im bardziej im ulegamy, tym wikszy wpyw na nas wywieraj. Niezalenie od tego, co robisz, nigdy nie powierzaj kierowania swoim yciem zym nastrojom. Jestem pewien, e kady wielokrotnie wypowiada sowa: "Wcale nie mam ochoty tego robi", tak jakby zy nastrj mg nas zwolni od wypenienia zobowiza i uwolni od cicej na nas odpowiedzialnoci. Czy wiesz, e najwspanialsze rzeczy zostay dokonane przez ludzi, ktrzy mimo e czsto nie mieli ochoty, wszystko przetrwali i zrobili to, co do nich naleao? Czowiekiem, ktry osign swj cel mimo wszystko jest Tom Dempsey. Tom

urodzi si bez poowy stopy i mia tylko cz prawej rki. Jednak nie pozwoli, by jego kalectwo przeszkodzio mu w realizacji zamierze. W okresie dorastania chcia uprawia sport, jak jego koledzy. Przede wszystkim pragn gra w pik non. Widzc jego determinacj, rodzice zamwili dla niego protez stopy. Bya ona wykonana z drewna. Zostaa umieszczona w specjalnie zaprojektowanym bucie pikarskim. Godzina po godzinie, dzie po dniu, bez wzgldu na to, czy mia na to ochot, czy nie, Tom wiczy kopanie piki drewnian stop. Zmusza si do strzelania bramek z coraz wikszej odlegoci. Rezultaty wicze byy wspaniae - kilka lat pniej, jako zawodowy gracz druyny Saints, strzeli zwycisk bramk z odlegoci pidziesiciu siedmiu metrw. Dziki niemu Saints pokonali Detroit Lions dziewitnacie do siedmiu. Blisko 67 000 kibicw, ktrzy byli tego wiadkami, krzyczao i wiwatowao na cze Toma Dempseya. Tom Dempsey zosta mistrzem, poniewa nie pozwoli na to, aby sprawy negatywne kieroway jego yciem.

4. Wybieraj fale pozytywnego podejcia do ycia. Nasz umys mona porwna do radia. W odbiorniku radiowym najwaniejsze jest pokrto do regulowania dugoci fal. Moesz nim krci w dowoln stron, moesz wybra kady zakres, jaki zechcesz. Pewnego ranka, kiedy jechaem do pracy, mniej wicej w poowie drogi do biura zdaem sobie spraw, e jestem podenerwowany. I wtedy zauwayem, e stacja, ktrej suchaem, na pewno nie uspokajaa mnie, ani nie poprawiaa mojego humoru. Natychmiast zmieniem stacj na moj ulubion - na t, ktra zawsze nadaje dobr, wedug mnie, muzyk - agodn, cich, podnoszc na duchu. Mj humor poprawi si natychmiast. Wszystkich nas otaczaj negatywne i pozytywne rzeczy. Na szczcie kady ma wewntrzny regulator dugoci fali i moe sam zdecydowa, czy chce odbiera stacj pozytywn, czy negatywn. Jeli wybierzesz stacj negatywn, znajdziesz si w zym nastroju. Jeli wybierzesz pozytywn czstotliwo i skupisz si na tym, co suszne, na pewno zostaniesz podniesiony na duchu. Aby podnie si na duchu, powiniene skupi si na tym: co masz, a nie na tym, czego ci brak; co potrafisz, a nie na tym, czego nie umiesz; co dobre w twoim yciu, zamiast na tym, co ze; co moesz zrobi dla innych, a nie na tym, co chciaby, aby oni zrobili dla ciebie.

5. Jak przeama kryzys emocjonalny? Przez zasianie pozytywnego ziarenka! Kilka lat temu otrzymaem list od matki upoledzonego dziecka. Marie zwierzya si, e pakaa nad nim dniami i nocami. Czasami pakaa, poniewa wiedziaa, e nigdy nie bdzie normalne. Czciej jednak ualaa si nad sob - tyle trudu j czeka. Marie William wyznaa, e nie udao si jej odzyska dawnej formy, czy zapanowa nad sytuacj, dopki nie zrobia dwch rzeczy. Po pierwsze, przyja postaw pokory wobec sytuacji, jak los jej zgotowa. Drug rzecz, ktr zrobia Marie, aby wydosta si z bdnego koa negatywnych emocji, byo zasianie pozytywnego ziarenka. Zauwaya, e nie jest szczliwa. Zamiast wspczu sobie, powinna bya zrobi co dla innych, aby mogli by szczliwi. Co moga dla nich uczyni? Szkoa specjalna dla dzieci upoledzonych potrzebowaa ochotnikw do pracy. Marie zdecydowaa si pracowa w szkole kadego popoudnia. Przebywajc z innymi dziemi i prbujc je uszczliwi, lepiej zrozumiaa swojego syna, jego kalectwo i znalaza sposb, w jaki moga mu pomc. Gdy nadchodzi wieczr, czua si zupenie wyczerpana. Jednak pewnej nocy, kiedy robia podsumowanie osigni minionych tygodni, odkrya, e znalaza now rado.

Dawaj siebie, a znajdziesz siebie na nowo. spraw, by inni byli szczliwi, a sam znajdziesz szczcie.

Samoocena

Przez miesic codziennie zaznaczaj na skali swj nastrj. Jaki czynnik jest w nim dominujcy?

10 - Entuzjazm

9 - Rado 8 - Podniecenie/Podekscytowanie 7 - Uczucie szczcia 6 - Pozytywne nastawienie 5 - Obojtno 4 - Uczucie Przykroci 3 - Smutek 2 - Ualanie si nad sob 1- Przygnbienie

Aby otrzyma wykres zmiennoci nastrojw, kadego dnia wybierz sowo najlepiej opisujce twj oglny nastrj. Nastpnie oznacz punktem to sowo. Gdy po trzydziestu dniach poczysz ze sob poszczeglne punkty, otrzymasz wykres hutawki emocjonalnej swoich nastrojw.

Rozdzia 7.& Jak pracowa nad swoimi nawykami

Od wielu lat, co wieczr, latarnik Thomas Buchanan kad si spa przy dwiku sygnau ostrzegawczego, wydawanego przez boj umieszczona niedaleko latarni morskiej. Ludzie mwili, e Buchanan nie sysza ju monotonnego

dwiku i wraz z nim porusza si w rytm morskich fal. Jednak pewnego dnia sygna si urwa. Buchanan natychmiast usiad na ku i przestraszony zapyta on : "Kochanie, co si stao?" Myl, e historia latarnika Buchanana bawi nas z powodu uniwersalnej prawdy, jaka jest w niej zawarta, prawdy obecnej w yciu kadego z nas. Wszyscy jestemy uzalenieni od nawykw bardziej, ni nam si zdaje. Kadego ranka o tej samej porze wstaj z ka, myj zby, zakadam dres i wykonuj te same wiczenia. Potem przebiegam trzy mile, zawsze t sam ciek. Podczas biegu rozmylam o rnych sprawach. Kiedy wracam do domu, gol si, zjadam niadanie, wsiadam do samochodu i jad do biura, kadego ranka dokadnie t sam drog. Moja codzienna podr do pracy tak bardzo wesza mi w krew, e gdy mam jecha w inne miejsce, a wiadomie o tym nie myl, okazuje si, e machinalnie skrcam na drog do biura. Wiem, e nie ja jeden uzaleniem si od nawykw - sdz, e dotyczy to wielu ludzi. Pozwl, e zilustruj to na przykadzie. Skrzyuj rce. To atwe - robie to setki razy. Czy ju je skrzyowae? A teraz sprawd, ktra rka znajduje si na wierzchu. Prawa czy lewa? Czas na kolejny krok tego miesznego eksperymentu. Szybko skrzyuj rce w odwrotny sposb. Trudno to zrobi, prawda? Dlaczego? Poniewa mamy zwyczaj krzyowania rk bez zastanawiania si nad tym, bez wiadomego mylenia o tym. Aby skrzyowa rce w odwrotny sposb, musimy o tym pomyle, a dopiero pniej to zrobi. Przez znaczn cz naszego ycia funkcjonujemy automatycznie wedug staych, utrwalonych nawykw. Eksperci obliczyli, e osiemdziesit procent wszystkich czynnoci, ktre wykonujemy po wstaniu z ka, ma charakter nawykowy. Nawyki s sposobem utrwalenia tego, czego nauczylimy si w przeszoci. Mechanizm nawyku pozwala nam powtarza pewne zachowania automatycznie, bez koniecznoci podejmowania wysiku mylenia o nich lub uczenia si ich od pocztku. Nawyki mog by naszym wspaniaym pomocnikiem! Bez nawykw nasze ycie codzienne byoby, o wiele bardziej skomplikowane. Czy zdajesz sobie spraw, e gdyby nie okrelone nawyki, nie potrafiby otworzy drzwi i zwyczajnie pj na spacer bez zatrzymywania si i zastanawiania przy kadym kolejnym kroku? Czy przypominasz sobie, jak uczye si prowadzi samochd? Czy pamitasz, jak wielki wysiek i skupienie byo potrzebne, aby prawidowo trzyma kierownic i skrca w praw i w lewo stron? Jednak w miar upywu

czasu prowadzenie samochodu stawao si coraz bardziej automatyczne. W kocu wyrobie sobie nawyk wykonywania niezbdnych czynnoci bez zastanawiania si nad tym. Nawyki oszczdzaj nam wiele energii i wysiku. Czym jest nawyk? Jest to wspaniay wynalazek, w ktry Bg wyposay kadego czowieka. Mona powiedzie, e nawyk, to nasz wewntrzny automatyczny pilot. Nawyk jest myl lub dziaaniem, ktre tak czsto powtarzalimy, e stao si czynnoci automatyczn, wykonywan pynnie i bez zastanowienia. Oczywicie s nawyki dobre i ze. Nawyki mog: by twoim przyjacielem albo twoim wrogiem; pomaga ci albo robi ci krzywd; suy ci albo ci zniewala; pracowa dla ciebie albo przeszkadza ci. Niestety, sowo nawyk jest dzisiaj do jednostronnie rozumiane. Sowo, ktre pierwotnie oznaczao nieograniczony pozytywny potencja, stao si symbolem czego zego. W wikszoci czasopism czytamy o nawyku picia alkoholu, nawyku brania narkotykw, nawyku palenia papierosw, nawyku przejadania si, nawyku przeklinania i nawyku interesowania si niezdrowym, zakazanym seksem. A przecie cenne jest, e moesz wiadomie wybiera i rozwija te nawyki, ktre bd pracowa dla ciebie, zamiast dziaa przeciwko tobie. To prawda, e stare nawyki atwo si nie poddaj, za ksztatowanie nowych wymaga od nas znacznego wysiku i determinacji. Wierz jednak, e mona tego dokona. Mona wyeliminowa ze nawyki, ktre dziaaj na nasz niekorzy i uksztatowa dobre, ktre bd nam suyy i uczyni nasze ycie lepsze i atwiejsze.

Zrozum proces ksztatowania si nawykw

Zanim wykorzenimy ze nawyki i uksztatujemy nowe, musimy zrozumie, w jaki sposb one powstaj. Wszystkie nasze nawyki zostay kiedy wyuczone.

Jeli za nauczylimy si okrelonego nawyku, to moemy si go rwnie oduczy. Nie ma nawyku, ktrego nie mona porzuci lub doda do ju istniejcych przyzwyczaje. Musimy uwierzy, e kady z nas moe zmieni si na lepsze. Po pierwsze, naley zwrci uwag, e pewnych nawykw uczymy si pod wpywem okrelonych bodcw. Na przykad, jeeli dziecko, z powodu krzyku, bdzie otrzymywao to, co chce, wkrtce nauczy si krzycze, aby skoni nas do speniania jego ycze. Dlatego rodzice musz uwaa, aby nie nagradza zego zachowania swoich dzieci. Z drugiej strony, przez chwalenie i nagradzanie waciwych zachowa, moemy wzmocni dobre nawyki naszych dzieci. Drugim sposobem ksztatowania nawykw jest naladownictwo. Wszyscy mamy skonno do zachowywania si tak, jak nasi bohaterowie lub ludzie, ktrzy dostarczaj nam okrelonego wzoru. Dzieci zaczy bra narkotyki naladujc gwnie gwiazdy rocka - ludzi, ktrzy otwarcie mwili, e narkotyki s ich sposobem na ycie. Dzieci s wspaniaymi naladowcami. Dlatego tak wane jest, aby wskaza im pozytywne wzory do naladowania. Kiedy mj najmodszy syn, Scott, nie mia jeszcze dwch lat, lubi wchodzi za mn do azienki. Zgadnij, co chcia robi? Scott mia ma, czerwon szczoteczk do zbw i kadego ranka, kiedy ja myem zby, on rwnie musia my swoje. Chocia mia zaledwie dziewitnacie miesicy, zacz ksztatowa w sobie dobry nawyk codziennego mycia zbw. Jak si tego nauczy? Przez naladownictwo. Rodzicu, starszy bracie czy siostro miejcie si na bacznoci! May chopiec lub dziewczynka id waszymi ladami. Nawyki, ktrych si od was ucz, po pewnym czasie stan si nieodczn czci ich ycia. Trzecim sposobem ksztatowania nawykw jest powtarzanie. Jeli zrobisz co raz, atwiej bdzie ci to zrobi po raz drugi. Gdy t sam czynno wykonasz po raz trzeci, czwarty, pity, nie zdysz si nawet zorientowa, kiedy uksztatuje si w tobie nowy nawyk. Kto powiedzia: "Lina utkana z cienkich sznurkw jest bardzo trudna do zerwania". Zrozum t zasad i zastosuj j we wasnym yciu do wyrabiania pozytywnych nawykw. Najlepiej jest nie dopuszcza do powstawania zych nawykw. Jeden gram zapobiegliwoci way tyle, co jeden kilogram lekarstwa. Jako przykad niech posuy niszczcy zdrowie nawyk palenia papierosw, ktry przeszkadza rwnie wielu niepalcym. W jaki sposb powstaje ten nawyk? Wszystko zaczyna si od zapalenia jednego papierosa, potem drugiego, trzeciego itd., i nim si czowiek zorientuje, ma ju uksztatowany nawyk palenia.

Obliczono, e dziewidziesit pi procent palaczy w Ameryce wyksztacio ten nawyk przed dwudziestym drugim rokiem ycia. Wikszo z nich auje, e w ogle zacza pali. Czego to nas uczy? Nie naley prbowa niczego, co mogoby, wbrew naszej woli, sta si nawykiem. Zanim zaczniesz co robi, dobrze si zastanw i zadaj sobie pytanie: "Co si stanie, gdy okrelone zachowanie przerodzi si w nawyk? Czy bdzie miao dobry czy zy wpyw na moje ycie?" Mdry czowiek wybiera i pielgnuje dobre nawyki, odrzuca za takie zachowania, ktre, jeli bd si powtarzay, mog doprowadzi do zniewolenia i uformowania zych nawykw. Stosuj metod powtarzania do ksztatowania w sobie dobrych nawykw. Kiedy nasze dzieci byy mae, nauczylimy si z Margie rozwizywa problem bjek i ktni przed wyjazdem do kocioa, uczc nasze pociechy pozytywnego nawyku wsplnej pracy. Kiedy miaem zwyczaj wybiegania z domu do kocioa i zostawiania Margie samej, aby przygotowaa dzieci do wyjcia. Pniej podjem decyzj, e zrobi wszystko, aby pomc jej w tych niedzielnych przygotowaniach. Oboje chcielimy, aby odbyway si one w zgodnej atmosferze, zamiast w ktniach. Wprowadzilimy zwyczaj, aby przeprowadza wstpne przygotowania w sobot wieczorem: kpalimy dzieci, ukadalimy ubrania i staralimy si zrobi wczeniej wszystko, co si dao. Nastpnie, w niedziel rano, pomagalimy dzieciom si ubiera, przygotowywalimy niadanie, czesalimy je i razem robilimy wszystko, co byo konieczne, abymy mogli, w atmosferze pokoju i mioci, wyj z domu przed godzin sm. Co zmienia w yciu naszej rodziny decyzja, aby wczeniej czyni wszystkie przygotowania do wyjcia i konsekwentne, wsplne jej realizowanie? Unikalimy zbdnego popiechu i zdenerwowania, bylimy gotowi na czas i zrelaksowani. Oprcz tego wsplna praca bya dla nas przyjemnoci. Postpowanie to stao si dobrym nawykiem, korzystnym dla caej rodziny.

Wykorzystaj dobre nawyki do tego, aby pracoway

na twoj korzy

Istnieje bardzo wiele moliwoci ksztatowania dobrych nawykw. Kady pozytywny nawyk, jaki w sobie uksztatujesz, podniesie jako twojego ycia i ycia tych, ktrzy ci otaczaj. We kartk i wypisz wszystkie dobre nawyki, ktre chciaby mie. Aby ci w tym pomc, wymieniem poniej kilka pozytywnych nawykw: umiechanie si, troszczenie si o ma/on, chodzenie do kocioa, okazywanie sympatii naszym bliskim rano, codzienne wiczenia ruchowe, ograniczanie iloci jedzenia, cielenie ka, szybkie wykonywanie powierzonej pracy, bycie uczciwym, jedzenie poywnego i zdrowego niadania, oszczdzanie pienidzy, pacenie rachunkw w terminie, bycie uprzejmym w stosunku do sprzedawcw i pracownikw punktw usugowych, utrzymywanie ubra w czystoci, bycie pozytywnie nastawionym i optymistycznym, ocena wasnej aktywnoci kadego dnia. Oczywicie, dobre nawyki nie uksztatuj si w naszym yciu wycznie dziki pobonemu yczeniu. Zaistniej tylko wwczas, gdy uznasz, e s czym wartociowym. Aby okrelone upragnione dziaanie mogo sta si trwaym skadnikiem jego ycia, potrzebna jest decyzja, oddanie i wytrwae wysiki z twojej strony. Tylko w ten sposb moesz zdoby dobry nawyk. Moesz uksztatowa w sobie nawyki, ktre wzbogac twoje ycie. Stan si twoje, jeli podejmiesz trud ich wypracowania. Kosztem maego wysiku moesz podnie warto swojego ycia. Kady dobry nawyk, ktry wiadomie w sobie uksztatujesz, bdzie ci suy na wiele sposobw.

Nie pozwl, aby wadz nad tob miay niszczce nawyki

Powiniene by panem swoich nawykw, nie za niewolnikiem wyniszczajcych naogw. Powiniene odnie zwycistwo nad wszystkimi naogami, ktre pozbawiaj ci godnoci. Co to jest zy nawyk? Zy nawyk to kada postawa lub dziaanie, przeszkadzajce ci w penym zrealizowaniu wasnych moliwoci. Zy nawyk jest zachowaniem, ktre krzywdzi ciebie lub inne osoby. Zy nawyk jest tym, co oddziela ci od Boga. Zy nawyk to takie dziaanie lub postawa, ktra niszczy nasze chrzecijaskie wiadectwo. Ze nawyki to nie tylko palenie papierosw, pijastwo, obarstwo czy niewierno. Rwnie niszczcy jak ze nawyki w sferze ludzkich zachowa jest nawyk negatywnego mylenia. Diana od dziecistwa ujawniaa talent muzyczny i moga sta si znakomit pianistk. Niestety, jej matka miaa zwyczaj surowego krytykowania wszystkiego i nie szczdzia te zjadliwych uwag na temat gry swojej crki. Tak si nieszczliwie zoyo, e Diana przeja od matki nawyk negatywnego mylenia o sobie i zacza nabiera przekonania, e nigdy nie bdzie wystarczajco dobra. Diana moga wspaniale wykona jaki utwr, lecz jeli zrobia choby najmniejszy bd, matka krzyczaa na ni bez litoci. Pniej Diana sama krytykowaa swoj gr. Chocia wspaniale graa, sdzia, e jest pozbawiona muzycznych zdolnoci. Zy nawyk szukania dziury w caym zupenie zniszczy jej zdolnoci. Dzisiaj jest dwudziestokilkuletni kobiet, ktra bardzo wiele si nauczya i rozwina wrodzony talent pianistyczny, jednak nie wystpuje publicznie - nie chce gra przed nikim i dla nikogo. Jej negatywne, z gruntu faszywe mylenie przerodzio si w niszczcy nawyk. Jestem przekonany, e moesz uwolni si od zych nawykw w myleniu i postpowaniu. Jeli to uczynisz, staniesz si bardziej pozytywn, woln, szczliw osob.

Jak uwolni si od nawykw, ktre nas zniewalaj

1. Przyznaj si do zego nawyku lub nawykw. Bd uczciwy wobec siebie. Przecie inni ludzie znaj twoje ze nawyki, dlaczego wic ty nie chcesz ich dostrzec? Kogo oszukujesz? Zachcam ci do przeanalizowania kadego wtpliwego zwyczaju, jaki zauwaysz w swoim yciu. Zadaj sobie dwa pytania: Czy ten zwyczaj wyrzdza mi szkod? Czy utrudnia mi ycie? Jeli odpowied na to pytanie brzmi "tak", musisz stawi czoo faktowi, e zy nawyk panuje nad tob. 2. Aby mg zapanowa nad zym nawykiem, musisz podj decyzj, e chcesz si go pozby. Spjrzmy prawdzie w oczy, aden zy nawyk nie zniknie sam. Jedynym sposobem odniesienia zwycistwa nad zymi nawykami jest porzucenie ich. Pracuj nad tym tak dugo, a ci si to uda. 3. Nie tra si na potpianie samego siebie. O wiele lepiej jest wykorzysta energi do dokonania konstruktywnej zmiany, zamiast traci j na potpianie samego siebie. To ty popeniasz bdy, nie jeste ich bezwoln ofiar. Przypomnij sobie, jak podejmowae prby, lecz nie starczyo ci si, aby odnie ostateczne zwycistwo. Jeli postanowisz, e przezwyciysz okrelony nawyk, moesz by pewny, e atwiej ci bdzie go zwalczy. 4. Wyznacz odpowiedni czas i zacznij dziaa. Nigdy nie uwolnisz si od zego nawyku, jeli nie podejmiesz inicjatywy i nie wyznaczysz daty rozpoczcia waciwych dziaa. Proponuj, aby zaznaczy t dat w kalendarzu. Pamitaj o naszym odwiecznym wrogu - zwyczaju odkadania spraw na pniej. To, co odkadamy na jutro, zwykle nigdy nie zostaje zrobione. Dlaczego sdzisz, e jutro bdzie ci atwiej to zrobi? Przecie sam dobrze wiesz, e im szybciej zaczniesz, tym lepiej sobie poradzisz. Dlaczego zatem nie zacz ju dzisiaj? Zacznij ju teraz, a zrobisz wielki krok do zwycistwa nad zym nawykiem. 5. Wyobra sobie, e jeste zwycizc. Psychologowie odkryli, e osiemdziesit procent decyzji kupna podejmujemy na skutek okrelonych wyobrae danych przedmiotw. Dowodzi to wielkiego wpywu wyobrani na nasze zachowania. Zdolno wyobraenia sobie czego, za nim stanie si to faktem, jest doprawdy niezwyka. Dzisiejsze marzenia jutro staj si rzeczywistoci.

Skorzystaj z mocy wyobrani, aby uwolni si od nie chcianego nawyku. Chocia bardzo lubi desery, odkryem e mog powstrzyma si od jedzenia wysokokalorycznych sodyczy, wyobraam sobie, e obsiad je rj much. To wyobraenie nieodmiennie poskramia mj apetyt. Zmie postaw swojego umysu z negatywnej na pozytywn. Zamiast postrzega siebie jako grubasa, wyobra sobie siebie takiego, jakim chcesz by - szczupego i zgrabnego. Wyobra sobie, e jeste czowiekiem, ktry pozytywnie reaguje na nowe pomysy. Spjrz na siebie jak na zwycizc, ktry pokona nkajcy go od dawna zy nawyk. Jeli skoncentrujesz si na nowym wizerunku siebie, bdzie on dziaa jak magnes i pomoe ci odnie zwycistwo. 6. Bd przygotowany na wyrzeczenia. Pogd si z tym, e dowiadczysz psychicznego i fizycznego cierpienia rezygnujc ze swojego naogu, Pamitaj, e bl ten jest tymczasowy. Pomyl, o trwaym cierpieniu, jakie zy nawyk wniesie do twojego ycia, jeli go nie wykorzenisz. O wiele lepiej jest znosi tymczasowy bl, ni ponosi stae konsekwencje zego nawyku. Na przykad nadwaga moe w duszym okresie doprowadzi do mierci. Zrezygnuj z tego, co mniej wartociowe, aby zdoby to, co najlepsze. Nie mona odnie zwycistwa nad zymi nawykami, nie doznajc przykroci z powodu pewnych wyrzecze. Pamitaj, e zwycistwo, ktre odniesiesz, jest tego warte. Rado i zadowolenie pynce ze zrzucenia zbdnych kilogramw, niepalenia papierosw i uwolnienia si od alkoholu jest warta poniesionego wysiku. Posuchaj fascynujcych wypowiedzi tych, ktrzy odnieli zwycistwo nad zymi nawykami. Czy nie s szczliwi? Odniesienie zwycistwa poprawi twj obraz siebie i wzmocni szacunek dla wasnej osoby. Bdziesz z siebie naprawd zadowolony. 7. Nie rezygnuj, dopki nie odniesiesz zwycistwa. Niezalenie od krokw, jakie podejmiesz, nigdy si nie poddawaj. Moemy przezwyciy ze nawyki. Nie rezygnuj z podejmowania wysikw i nie poddawaj si. Zrezygnuj z tego, co ma mniejsz warto, aby zdoby to, co najlepsze.

Zamie zy nawyk w dobry.

Harold Smith mia pewien zy nawyk, ktry wywiera negatywny wpyw nie

tylko na jego ycie, lecz take na wszystkich czonkw jego rodziny. Gdy wraca z pracy, ju od samych drzwi krzycza na on, e nie przygotowaa obiadu na czas. Pani Smith bardzo si staraa, lecz miaa mnstwo pracy z czwrk maych dzieci (dwoje jeszcze w pieluchach). Kiedy Harold wraca do domu, jego ona bya tak zmczona, e marzya choby o chwili wytchnienia w jego ramionach. Jednak zamiast tego spada na ni stek wyzwisk, wykrzykiwanych przez ma, ktry myla wycznie o sobie. Podczas sesji poradnictwa maeskiego zwrcono Haroldowi uwag na jego zy nawyk. Harold zrozumia, jak bardzo by samolubny i jak krzywd wyrzdzi onie i dzieciom - jego awantury powodoway, e wszyscy czuli si nieszczliwi. W czasie rozmowy okazao si te, e jego nawyk krzyczenia i rzucania wyzwisk moe wywoa u jego ony opr i zniechcenie, co na pewno niekorzystnie wpynie na ich poycie. Jeszcze w trakcie tej rozmowy Harold podj decyzj, e zmieni swoje zachowanie po powrocie z pracy do domu. Skorzysta z rady, aby zy nawyk zastpi dobrym, pozytywnym dziaaniem. Zdecydowa zaj si dziemi, spdzi z nimi troch czasu, aby jego ona moga spokojnie dokoczy obiad. Taka zmiana postpowania wymagaa ze strony Harolda duego wysiku. Przez kilka pierwszych wieczorw czu si dziwnie, nie krzyczc, lecz siedzc cicho z dziemi i bawic si z nimi. Na szczcie szybko si przyzwyczai i po kilku tygodniach wyrobi ju sobie zdrowy nawyk, ktry pomg mu bardziej szanowa samego siebie. Nagrod za zastpienie zego nawyku dobrym byo to, e dzieci i ona odnosili si do niego z czuoci. W domu zapanowaa mio i wzajemne zrozumienie.

Zapanuj nad zymi nawykami i nadaj swojemu yciu bogatsz tre i wiksze znaczenie.

Samoocena

1. Sporzd list zych nawykw, ktrych chciaby si pozby. 2. Napisz, jaki zy nawyk chciaby najpierw wyeliminowa ze swojego ycia. Zaplanuj dzie, w ktrym chcesz zacz nad tym pracowa. 3. Jakim dobrym nawykiem moesz zastpi swj zy nawyk? 4. Wypisz wszystkie dobre nawyki, ktre chciaby mie. 5. Zapisz dwa pozytywne nawyki, ktre najbardziej chciaby zdoby. 6. Wyznacz termin, kiedy rozpoczniesz ksztatowa je w sobie.

Rozdzia 8.& Trzynacie sposobw zdobycia niezalenoci finansowej

Moje seminarium powicone zagadnieniu zarzdzania pienidzmi rozpoczem od zadania pytania: "Dlaczego jest nam tak trudno zarzdza domowym budetem?" W odpowiedzi usyszaem, e jest to spowodowane inflacj, atwo dostpnym kredytem, presj, aby dorwna ssiadom, si reklamy, wysokim oprocentowaniem kredytw, niskimi zarobkami, rozpieszczaniem dzieci, brakiem umiejtnoci powiedzenia "nie" akwizytorom i wieloma innymi czynnikami. W kocu jedna z kobiet podsumowaa wszystkie wypowiedzi sowami: "Sdz, e jest nam trudno zarzdza pienidzmi, poniewa wymaga to cikiej pracy, ktrej unikamy z powodu naszej skonnoci do lenistwa". To prawda. Nie ma innej dziedziny ycia, ktra wymagaaby wicej determinacji i dyscypliny wewntrznej ni zarzdzanie pienidzmi.

Pi faktw dotyczcych pienidzy, o ktrych nie lubimy sucha

1. Twoje pienidze nie bd zarzdzay sob same. Jeli nie zajmiesz si swoimi sprawami finansowymi, zasiejesz ziarno niepowodzenia. Pierwsz puapk, w ktr wpadamy, jest faszywe przekonanie, e za spraw jakich czarw czy siy magicznej, pienidze bd same sob zarzdzay. Nie ma nic dalszego od prawdy. Prawda jest taka, e jeeli sam nie zajmiesz si swoimi pienidzmi, nikt tego za ciebie nie zrobi. 2. Znacznie waniejsze od tego, ile zarabiasz, jest to, co robisz z pienidzmi, ktre masz. Specjalici zajmujcy si tym zagadnieniem odkryli, e ludzie, ktrzy zarabiaj wicej pienidzy, gorzej nimi zarzdzaj. Zapytasz: "Dlaczego? Jak to moliwe?" Dzieje si tak dlatego, e yj oni w bdnym przewiadczeniu, i osiganie coraz wikszych dochodw rozwie ich problemy finansowe. Dopki nie nauczymy si zarzdza naszymi finansami, bdziemy mieli tym wicej problemw z pienidzmi, im wicej ich bdziemy posiadali. Znaem pewnego czowieka, ktry mia rednie dochody i niewiele kopotw finansowych. Pniej, z powodu zastosowania udanego chwytu marketingowego, jego roczne dochody pomnoyy si dziesiciokrotnie. Pod koniec roku, zamiast mie dziesi razy wicej problemw z zarzdzaniem finansami, mia ich sto razy wicej. W roku finansowym, w ktrym zarobi osiemdziesit tysicy dolarw, musia ogosi bankructwo. To, jak zarzdzasz swoimi pienidzmi, jest duo waniejsze od tego, ile zarabiasz. 3. Mao kto moe sobie pozwoli, aby wicej wydawa ni zarabia. Nawet ucze szstej klasy szkoy podstawowej moe ci wyjani, e jeli zarabiasz dwiecie dolarw tygodniowo, a wydajesz dwiecie dwanacie, niebawem wpadniesz w finansowe tarapaty. Taka jest rzeczywisto - nie moesz pozwoli sobie, aby wydawa wicej pienidzy ni zarabiasz. 4. atwy kredyt na zakup towarw, ktre szybko si zuywaj, jest

prawdziw plag. Przedmiot, ktry zakupilimy, zosta zuyty, wykorzystany, nie mamy ju z niego poytku, i z czym zostajemy? Z rachunkiem do zapacenia i z jeszcze wikszym dugiem. Zadaj sobie pytanie: "Jeli dzisiaj nie mam pienidzy, aby zapaci rachunek gotwk, w jaki sposb zdoam go zapaci pniej, gdy zostanie powikszony o osiemnacie procent odsetek?" 5. Bez wzgldu na to, jak duo zarabiasz, i tak nie bdziesz mg sobie kupi wszystkiego, co zechcesz. To przykry fakt, z ktrym trudno si nam pogodzi - szczeglnie trudno przychodzi to ludziom, ktrzy wychowali si w spoeczestwie dobrobytu. Oczywicie, chciabym powiedzie "tak" i speni wszystkie proby czonkw mojej rodziny i moje wasne. Jednak prawda jest taka, e na wiele rzeczy nie mog sobie pozwoli. Wszyscy jestemy w podobnej sytuacji. Istnieje wiele rzeczy, ktrych nikt nie moe sobie kupi. Czemu nie zaakceptowa tej rzeczywistoci i nie powiedzie "nie"? Wiem, e pragniesz dobrze zarzdza swoimi pienidzmi. Chcesz wiedzie, jak moesz rozwija si w tej dziedzinie. Powiem ci, jak tego dokona. Stosuj uniwersaln zasad rezygnowania z tego, co mniej wartociowe, aby zdoby to, co najlepsze.

Metody zdobywania niezalenoci finansowej

1. Wytrwale pracuj. Kto powiedzia kiedy: "Nic nie zastpi cikiej pracy, lenistwo nie przynosi sukcesu". Jeli pragniesz od ycia tego co najlepsze, nie wolno ci poddawa si wrodzonemu lenistwu, lecz musisz rozwija w sobie cenny nawyk wykonywania pracy z penym powiceniem. 2. Korzystaj z okazji, aby poprawi siebie. Bd czujny! Na pewno pojawi si okazje, dziki ktrym bdziesz mg si rozwija. 3. Skorzystaj ze wszystkich rad, jakie moesz uzyska. Zanim podejmiesz

powan decyzj finansow, np. o zakupie domu, zaoeniu firmy, dokonaniu inwestycji finansowej, zapytaj o rad innych ludzi. Bdziesz zaskoczony, ilu znakomitych ekspertw zechce udzieli ci dobrych rad, jeli o to poprosisz. Czowiek, ktry przed podjciem decyzji prosi o rad wszystkich specjalistw, do ktrych ma dostp, znacznie wyprzedza ludzi, ktrzy tego nie czyni. Czsto, gdy unikamy zapytania innych o rad, w gbi duszy wiemy, i z naszym pomysem co jest nie tak. Bd mdry i doce fakt, e lepiej mie wielu doradcw ni jednego. 4. Nie bd zbyt dumny, by przyzna si do popenienia bdu finansowego. Wszyscy czasami popeniamy bdy finansowe. Im szybciej przyznasz si do bdu, tym bdziesz mdrzejszy. le si dzieje, gdy duma nie pozwala nam przyzna si do bdu, a my bardziej stajemy si uwikani w fatalne konsekwencje naszych chybionych decyzji. 5. Nie porczaj za inne osoby, jeli nie masz pewnoci, e twj krok jest suszny. 6. Zanim podejmiesz decyzj finansow, poznaj wszystKie fakty. 7. Jeli twoja cena jest uczciwa, trwaj przy niej. 8. Bd uczciwy we wszystkim, co robisz. To prawda, moemy zaoszczdzi pienidzy postpujc w nieuczciwy sposb, oszukujc. Jednak, wczeniej czy pniej, chwilowy zysk staje si zyskiem brudnym. 9. Bd uwany w obliczeniach. 10. Nie zacigaj dugw. Chcc prowadzi wolne ycie, powinnimy unika puapki dugw. Jeli si w niej znalaze, podejmij wszelkie radykalne kroki, aby odda dug tak szybko, jak to jest moliwe. Wzicie kredytu na zakup domu lub samochodu moe by suszn decyzj, lecz nag wiecznego poyczania gotwki i zacigania poyczek, prowadzcy do popadania w dugi, jest niszczcy. Dugi pozbawiaj nas wolnoci, ktrej tak potrzebujemy. 11. Najpierw za firm, a potem zbuduj swj dom. Gdy rozwiniesz swoj firm i stworzysz jej solidne podstawy, bdziesz mia wystarczajco duo pienidzy, aby kupi adny dom. 12. Oszczdzajc, przygotuj si na pokrycie przyszych potrzeb finansowych. Jeli posiadasz samochd, dom, urzdzenia mechaniczne i masz

dzieci, wczeniej czy pniej, pojawi si nieoczekiwane wydatki. Kto zachoruje, samochd zepsuje si i bdzie wymaga naprawy, albo piec w waszym domu przestanie dziaa (to wanie przydarzyo si nam w minionym tygodniu). Dla ludzi, ktrzy oszczdzaj i s przygotowani na nage wypadki, nieoczekiwany wydatek nie stanowi wielkiego problemu. Natomiast dla osoby, ktra nic nie zaoszczdzia, nieprzewidziany wydatek jest zawsze wielkim nieszczciem. 13. Unikaj schematu: "wzboga si szybko". Jeli kto obiecuje ci duo pienidzy miej si na bacznoci.

Zrezygnuj z tego, co ma mniejsz warto, i zdobd to, co najlepsze, waciwie zarzdzajc swoimi pienidzmi.

Samoocena

1. Wypisz sytuacje i osoby, w stosunku do ktrych masz negatywne odczucia. Obok kadej z nich napisz jedno pozytywne dziaanie, ktre podejmiesz, aby zmieni swoje mylenie z negatywnego na pozytywne. 2. Zrb list wszystkich pozytywnych rzeczy w swoim yciu.

Rozdzia 9.& Zasady pozytywnego ycia w negatywnym wiecie

W jaki sposb zachowujesz pozytywn postaw, kiedy spotykaj ci negatywne dowiadczenia Jak udaje ci si zachowa optymizm, kiedy wszyscy wok ciebie s negatywnie nastawieni? Przyznajmy szczerze, nie atwo jest mie pozytywn postaw w wiecie, w ktrym wikszo ludzi to pesymici. yjemy w bardzo negatywnym wiecie. Jeli jeste odmiennego zdania, prosz, we do rki dzisiejsz gazet i linijka po linijce, uwanie j przejrzyj. Jeli jest to typowa gazeta codzienna to, stosujc kryterium pozytywnej (negatywnej) treci, odkryjesz, e dziewidziesit procent materiau informacyjnego ma charakter negatywny i nie odzwierciedla pozytywnego podejcia do ycia. Praca wielu dziennikarzy polega na wyszukiwaniu negatywnych faktw i robieniu wok nich takiego rozgosu, e po jakim czasie postrzegamy tylko tego rodzaju zjawiska. To, co nienormalne, staje si normalne. Nic dziwnego, e niektrzy ludzie uwaaj, i brak wiadomoci to dobra wiadomo. W cigu ostatniego ptora roku nadzorowaem budow duej kaplicy dla naszego kocioa i musz przyzna, e okazywanie pozytywnej postawy bywa niekiedy bardzo trudne. Budowa zostaa rozpoczta w latach recesji. Podczas rozmw z urzdnikami bankowymi i osobami odpowiedzialnymi za sprawy finansowe odkryem, e nie nale oni do ludzi pozytywnie mylcych. Prosz, nie zrozumcie mnie le - nie mam nic przeciwko bankierom, lecz moje dowiadczenia wskazuj, e zwykle patrz oni na w wszystko z negatywnego punktu widzenia. Gdybym pozwoli, aby przecignli mnie na swoj stron i zarazili negatywnym myleniem, przedsiwzicie budowy nowego, wymarzonego budynku w ogle nie zostaoby rozpoczte, a tym bardziej zakoczone. Bez P P M (tak w skrcie oznaczam postaw pozytywnego mylenia) nie mona zrealizowa adnego dobrego pomysu, pozostaje ci jedynie P N M (postawa negatywnego mylenia). Czowiek, ktry przyjmujc negatywn postaw, nawet nie myli o podjciu si jakiegokolwiek, a tym bardziej znaczcego dziaania. Kilka lat temu do Afryki przybyo dwch akwizytorw pracujcych dla konkurujcych ze sob firm obuwniczych. Mieli stworzy rynek dla swoich przedsibiorstw. Wkraczali na nie znane sobie, nowe obszary. Po kilku tygodniach jeden z nich nada depesz do centrali. Napisa, e wraca do domu nastpnym statkiem, poniewa nie widzi adnych moliwoci sprzeday tubylcy nie nosz butw.

Drugi akwizytor, ktry odznacza si pozytywn postaw, wysa depesz innej treci: "Prosz o niezwoczne dostarczenie miliona par butw we wszystkich rozmiarach, kolorach i rodzajach - miejscowa ludno w ogle nie ma butw". Pierwszy akwizytor, pozbawiony zdolnoci pozytywnego mylenia, dostrzeg jedynie brak jakichkolwiek moliwoci, natomiast drugi, mylcy pozytywnie, uzna, e istniej niesamowite moliwoci i postanowi z nich skorzysta. Nasza wewntrzna postawa zaley od naszego mylenia.

Zapamitaj: PPM - sprawia, e mamy dobre samopoczucie. PNM - moe doprowadzi nas do choroby. PPM - pomaga nam widzie to, co najlepsze. PNM - powoduje, e widzimy to, co najgorsze. PPM - podnosi nas na duchu. PNM - wywouje przygnbienie. PPM - powoduje, e panujemy nad okolicznociami. PNM - czyni nas niewolnikami negatywnych okolicznoci. PPM - pomaga nam zjednywa sobie przyjaci i mie na nich pozytywny wpyw. PNM - sprawia, e tracimy przyjaci, a tych, ktrzy nam pozostali, zaraamy swoj negatywn postaw. Bez wzgldu na to, jak postaw wybior inni, moesz zacz myle pozytywnie, jeli naprawd tego pragniesz. W jaki sposb obra pozytywn postaw w tym negatywnym wiecie? Istnieje tylko jeden sposb: stae stosowanie dyscypliny wewntrznej. Jest ona konieczna, aby zacz pozytywnie y; aby trwa w postawie pozytywnego mylenia naley wiadomie przeciwstawia si wszystkiemu, co negatywne i nieustannie wybiera pozytywne strony ycia. Nie musisz przyjmowa negatywnego sposobu mylenia, ktry dominuje w

dzisiejszym wiecie. Mamy przecie moliwo wyboru, zdolno przeciwstawiania si temu, co wywiera na nas negatywny wpyw, i mylenia o tym, co pozytywne.

Sze zasad pozytywnego ycia w negatywnym wiecie

1. Ucz si dokonywania pozytywnych wyborw. Niedawno syszaem historyjk o czowieku, ktry mia bardzo nieudany dzie w pracy. Po pierwsze, z samego rana pracownik banku poinformowa go, e jego firma ma debet. Nie zdy jeszcze odoy suchawki, gdy do gabinetu wszed kierownik dziau sprzeday z informacj, e najlepszy klient rezygnuje z ich usug. Gdy prbowa rozwiza powane problemy firmy, wiele osb wchodzio do jego gabinetu, zaprztajc mu uwag swoimi kopotami. Pod koniec dnia czu si tak, jakby wpad pod pocig. W drodze do domu nie potrafi skupi si na prowadzeniu samochodu. Zosta zatrzymany przez policj i musia zapaci mandat. Gdy wreszcie dotar do domu znajdowa si w okropnym nastroju. Osun si na fotel, pragnc jedynie pokoju i ciszy. Tymczasem jego may synek zachowywa si wyjtkowo niegrzecznie. Cigle krzycza i marudzi, domagajc si uwagi ojca. W kocu ten nie wytrzyma i krzykn" "Wyno si std i zostaw mnie w spokoju". Codziennie spotykam ludzi, ktrzy dali si pokona negatywnym okolicznociom - przygnbieni tym, co ich spotkao, poddali si, przyjmujc postaw negatywnego mylenia. Jedna z najwikszych prawd chrzecijastwa gosi, e bez wzgldu na to, co si wydarzy, zawsze mamy wybr. Moesz znale si w bardzo trudnej sytuacji, moesz mie problemy, ktre wydaj si nie do rozwizania (np. sytuacja rodzinna moe wymyka si spod twojej kontroli). Jednak mimo to

masz wybr. Moesz wybra pozytywn lub negatywn postaw mylow, ale wybr negatywnej postawy wywrze niszczcy wpyw na twj wiat wewntrzny. Kilka lat temu Ella Wheeler siedziaa nad rzek East River w Nowym Jorku. Zastanawiaa si, jak to si dzieje, e dzieci pochodzce z tego samego rodowiska, wyrastaj na zupenie rnych ludzi. Nagle zobaczya dwa statki cumujce do portowego nadbrzea. Ten obraz natchn j do napisania penych gbokiej wymowy sw:

"Jeden statek pynie na wschd, drugi na zachd, # Mimo e te same wiej wiatry. # To ustawienie agli, # A nie kierunek wiatru, # Wyznacza drog, ktr maj pyn."

Kiedy w moim yciu wydarzy si tragiczny wypadek, przeczytaem histori dr. Victora Frankla. Znalaz si on w obozie koncentracyjnym i by przesuchiwany przez gestapo. Esesmani zabrali mu wszystko, co posiada ubranie, zegarek, nawet lubn obrczk. Gdy ten odwany czowiek stan w mocnym wietle lamp nagi porodku pokoju, czu si upokorzony. Pozbawiono go wszystkiego z wyjtkiem jednej rzeczy. Istniao co, czego nikt nie mg mu zabra: wiedzia, e nadal moe decydowa o swojej postawie.

Pamitaj, e zawsze masz wybr.

Niezalenie od tego, co si wydarzy w twoim yciu, bez wzgldu na to, jak trudna bdzie twoja sytuacja, tylko ty moesz dokona wiadomego wyboru swojej postawy. To, o czym postanowisz myle, bardziej ni fakty, okolicznoci, czy cokolwiek innego, zdecyduje o atmosferze, w ktrej przyjdzie ci y. Jeli wybierzesz mylenie o tym, co najgorsze, bdziesz y w ponurym wiecie. Dokonaj wiadomego wyboru patrzenia ponad okolicznociami, ponad tym, co negatywne, dokonaj wysiku dostrzeenia tego, co pozytywne, a otworzy si przed tob nowy pikny wiat. Kilka lat temu, w czasie wit Boego Narodzenia, kiedy nasze dzieci byy jeszcze mae, jeden z ssiadw umieci na zewntrz domu witeczne lampki. Gdy wieczorem, po cikim dniu pracy podjedaem pod dom, zauwayem

wesoe wiata. "Mdry facet", pomylaem. "Teraz Margie bdzie za mn azia i prosia o zaoenie takich wiate na naszym domu." Wybr negatywnej postawy mylowej pozbawi mnie radoci z patrzenia na pikne owietlenie domu ssiada. Kiedy otworzyem frontowe drzwi, mj trzyletni syn, Scott, stan obok mnie i zobaczy witeczne lampki umieszczone na ssiednim domu. By taki szczliwy! mia si i skaka do gry z radoci. Po raz pierwszy ujrza kolorowy blask boonarodzeniowych lampek. Scott wybra pozytywn postaw cieszy si widokiem. Codziennie - w setkach rozmaitych sytuacji - dokonujemy wyboru postawy pozytywnej, oznaczajcej rado ycia lub negatywnej, nioscej smutek i przygnbienie.

2. Skoncentruj myli na tym, co dobre. Sowo "skoncentruj si" podkrela znaczenie dziaania. Oznacza wybr okrelonego postpowania, jakiego dokonujesz. Im czciej bdziesz wybiera pozytywne myli, tym bardziej nawyk pozytywnego mylenia wzbogaci twoje ycie. Aby nie ulec schematowi negatywnego mylenia pod wpywem otoczenia, powinnimy codziennie powica troch czasu na odnawianie naszych myli. Nigdy przedtem potrzeba ta nie bya rwnie pilna. Wybieranie pozytywnych myli nie oznacza, e zamykamy oczy na to, co ze, znaczy jedynie, e to, co ze, umieszczamy w szerszej perspektywie tego wszystkiego, co suszne. Clyde i Becky byli szczliwym maestwem. Ich wzajemna mio wzrastaa z upywem lat. Kiedy zostali zapytani o sekret szczliwego poycia maeskiego, Clyde wyzna, e w pierwszych latach po lubie mieli wiele konfliktw. Powiedzia "Zastanawialimy si nawet, czy nie powinnimy si podda i przeprowadzi rozwd". Na szczcie wydarzyo si co, co zmienio ich ycie. Pewnego dnia zdecydowali si sporzdzi list tego wszystkiego, czego u siebie nie lubili. Nastpnie kade gono odczytao swoj list. Gdy to uczynili, wzajemna niech nieco osaba.

Pniej rozpalili ogie w kominku i wrzucili do niego swoje listy. W tym momencie po raz pierwszy zaakceptowali siebie takich, jacy byli. Clyde i Becky podjli jeszcze jedn wan decyzj. Postanowili zapisa wszystkie dobre cechy, ktre u siebie dostrzegali. Nastpnie kady odczyta swoj list. Pniej oprawili je w ramki i z dum powiesili na cianie w sypialni. Tego przeomowego dnia postanowili, e zamiast wytyka sobie wady, bd koncentrowa si na swoich zaletach. Od tego czasu ich wzajemna mio stale rosa. Wewntrzna dyscyplina polegajca na koncentrowaniu si na tym, co dobre, zaowocowaa osigniciem szczcia w maestwie. Stosowanie tej zasady nie tylko wzbogaci twoje ycie i nauczy ci pozytywnego mylenia, lecz rwnie dodatnio wpynie na twoje kontakty z innymi ludmi.

3. Ucz si pozytywnego reagowania. Jeli naprawd pragniesz zachowa pozytywn postaw wobec ycia, musisz zrozumie i zastosowa nastpujc fundamentaln zasad:

Bez wzgldu na to, co si wydarzy, moesz kontrolowa swoje reakcje.

Wschodnie przysowie mwi: "Nie moesz zabroni ptakom latania nad swoj gow, lecz moesz nie dopuci, aby zbudoway sobie na niej gniazdo". Czsto negatywnie reagujemy na ze zachowanie innych ludzi wobec nas i w ten sposb przyczyniamy si do eskalacji konfliktw, zamiast do ich rozwizania. Pewnego dnia moja ona upieka wspaniae czekoladowe ciasteczka. Przez wiele dni udawao mi si utrzymywa dyscyplin w jedzeniu, lecz ciasteczka okazay si zbyt siln pokus. Jak to zwykle bywa w podobnych sytuacjach, le si zachowaem. ona powiedziaa naszym dzieciom, Annie i Scottowi, e nie powinny je wicej ciasteczek, poniewa zjady ich ju wystarczajco duo. Obawiaa si, e jeli zjedz wicej, rozchoruj si. Kiedy ja wycignem rk po nastpne ciasteczko - w obecnoci wszystkich zwrcia mi uwag, e rwnie

zjadem ju do. Skoro tak zrobia, musiaem pokaza kto jest tutaj szefem i zjadem nastpne ciastko. Z powodu negatywnego buntu utraciem zdolno dokonania rozsdnego wyboru, czy powinienem zje nastpne ciastko. Zamiast tego, zareagowaem na to, co powiedziaa moja ona i zrobiem co zupenie przeciwnego. Pewnie miejesz si ze mnie, pomyl jednak ile razy w cigu ostatniego tygodnia reagowae negatywnie? Myl, e jednym z najwikszych wyzwa jest nauczenie si pozytywnego reagowania na negatywne zdarzenia. Wyzwanie to jest tak trudne, e nieatwo mu podoa. I tu rwnie pomoc okazuje si dyscyplina wewntrzna. a take wyksztacone dziki niej nawyki.

4. Nie pozwl, aby negatywne okolicznoci kieroway twoim yciem. W yciu zdarzaj si negatywne rzeczy. Psuj si samochody, pojawiaj si choroby, pogarszaj si warunki ekonomiczne. Wszystkie te przeciwnoci s czci naszej ziemskiej wdrwki. Jednak nie musimy by ofiarami niesprzyjajcych okolicznoci, lecz moemy zwyciy we wszystkich okolicznociach, w jakich si znajdziemy. Nawizujc do cyklicznie po sobie nastpujcych okresw dobrej koniunktury i zaamania gospodarczego, naley zwrci uwag, e dua liczba czoowych firm amerykaskich rozpocza swoj dziaalno w zych czasach. Dlaczego? Poniewa ich zaoyciele nie chcieli si podda zej koniunkturze. Dziki temu ich wiara stawaa si silniejsza, byli bardziej twrczy, podejmowali kolejne prby i nie poddawali si. W jednym z takich okresw zaamania gospodarczego pewien czowiek wmwi sobie, e to z powodu zych czasw nie moe odnie sukcesu w interesach. Zapany w puapk negatywnego mylenia, poszed do jakiego centrum handlowego. Tam zauway dwa zupenie rne sklepy misne. W jednym panowa duy ruch i wida byo dug kolejk kupujcych, w drugim byo zaledwie kilku klientw. Mody czowiek postanowi znale wytumaczenie tego, co zaobserwowa. Wszed do sklepu, w ktrym panowa duy ruch i stan w kolejce. Kiedy nadesza jego kolej, waciciel sklepu w kulturalny i grzeczny sposb powiedzia: "Dzie dobry. Przykro mi, e musia pan czeka. Czym mog

suy?" Sprzedawca by umiechnity i uprzejmy - stara si za wszelk cen dobrze obsuy swoich klientw. Pniej mody czowiek odwiedzi drugi sklep, ktry najwyraniej podupada. Sprzedawca burkn: "Czego?" i zamiast poda mu to, czego sobie yczy, prbowa wcisn mu miso gorszej jakoci. Zachowywa si negatywnie i tak te oceniali go ludzie. Miej pozytywne myli, a bdziesz osiga pozytywne wyniki. Lecz jeli bdziesz myla negatywnie, jak sprzedawca podupadajcego sklepu, uzyskasz negatywne rezultaty. Wybr naley do ciebie.

Sposobem uwolnienia si od negatywnych okolicznoci jest wiadome wybranie pozytywnego mylenia. Decyzja naley do ciebie!

5. Przeam kryzys i przy pomocy pozytywnego mylenia zamie w zalety swoje wady. Co powiniene zrobi, gdy ycie daje ci kuksaca? Postaraj si odebra go jak pozytywny bodziec. Pewnym ludziom potrzebne jest umysowe odrodzenie. S zamknici w bdnym kole negatywnego mylenia, ktre ich niszczy. Jeli twoje ycie jest pene ciemnych barw i czujesz si wewntrznie pokonany, to znaczy, e znajdujesz si w potrzasku negatywnego mylenia i potrzebne ci nowe spojrzenie na wasne sprawy. Czy znasz histori o dwch abach? Pewnego dnia dwaj chopcy idc wiejsk drog zobaczyli dwie baki z mlekiem, przygotowane do zaadunku i wysyki do miasta. Rozejrzeli si dokoa i nie widzc nikogo w pobliu, podnieli pokrywy baniek, wrzucili do kadej ab i szybko uciekli. Niebawem pojemniki zostay zaadowane do pocigu i odstawione do miasta. Podczas podry aba w pierwszym pojemniku powiedziaa: "To okropne! Nigdy przedtem nie kpaam si w mleku. Nie mog dosign dna, odbi si od niego i zrzuci pokrywy". Mwic to, zrezygnowana, zaprzestaa prb. Kiedy otworzono ten pojemnik, w rodku znaleziono du, martw ab. Podobne warunki panoway w drugim pojemniku, lecz znalazszy si w nim

druga aba powiedziaa sobie: "No c, nie mog unie pokrywy, poniewa jest cika i mocno przymocowana. Nie widz te innego sposobu wydostania si std. Jednak dobry Neptun obdarzy mnie umiejtnoci pywania". I aba zacza pywa. Pywaa tak dugo, a z mleka zrobio si maso. Zmczona usiada na nim. Kiedy podniesiono wieko, szybko wyskoczya wspaniaym dugim skokiem.

"Zwycizca nigdy si nie poddaje. ten, ktry si poddaje, nigdy nie wygrywa!"

William E. Holler

Kady z nas moe zamieni: wady w zalety, poraki w sukcesy, regres w postp, niesprzyjajce okolicznoci w klimat sprzyjajcy osobistemu rozwojowi, upadki w duchowe zwycistwa.

6. Odwa si mie pozytywne oczekiwania. Ostatniej zimy, w czasie przeduajcej si burzy nienej, ktr bylimy ju doprawdy znueni, miejc si powiedziaem do Margie: "Czy wiesz, e zblia si wiosna". Moja ona odpowiedziaa: "To, co widz, nie wyglda mi na wiosn". Ja jednak nie ustpowaem: "To prawda, wiosna nadchodzi. Zanim si obejrzysz, kwiaty zakwitn". Wyobraenie sobie nadejcia wiosny podnioso nas na duchu. Kiedy po dugiej zimie wiosenne soce przedziera si przez chmury, zapominamy o zmaganiach z dokuczliwym chodem. Jednak, aby wznie wzrok ponad okolicznoci i zobaczy pozytywny obraz kocowy, trzeba wiele dyscypliny wewntrznej. Pamitaj, e pozytywne wyniki osigaj ludzie, ktrzy koncentruj swoj uwag na pozytywnych oczekiwaniach. Rzecz w tym, e wtedy otrzymujemy to, czego si spodziewamy. Oczekuj wspaniaego wyniku, a osigniesz go. Postawa oczekiwania najlepszego dziaa jak czarodziejski magnes - przyciga do nas to, co najbardziej wartociowe.

Ucz si dyscypliny wewntrznej, aby zachowa pozytywn postaw w tym negatywnym wiecie. Jeli to uczynisz, otrzymasz nie tylko to, co najlepsze, lecz z pewnoci staniesz si takim czowiekiem, jakim miae by. Czy moe by co wspanialszego?