You are on page 1of 6

OMDLENIA Chwilowa utrata przytomnoci moe by pierwszym sygnaem rozwijania si powanej choroby.

Dlatego powtarzajce si epizody utraty wiadomoci powinny skoni nas do wizyty u lekarza. Zwykle zaleca on wykonanie EKG, aby oceni prac serca, oraz badanie krwi, by upewni si, czy omdlenia nie s spowodowane np. przez niedokrwisto albo zaburzenia gospodarki cukrem. Jakie s przyczyny utraty przytomnoci i jak im zapobiec ? Czy zdarzaj ci si zawroty gowy? wiat przed oczami wiruje, w ustach czujesz sodycz, na twarzy, szyi i doniach pojawiaj si krople potu... To pierwsze sygnay omdlenia. Poznaj najczstsze przyczyny omdle i sprawd, co moesz zrobi, by zminimalizowa ryzyko ich wystpienia. Cho wiele osb uwaa, e omdlenia nie s niczym gronym, warto wiedzie, e nawet chwilowa utrata przytomnoci moe sygnalizowa powane schorzenia ukadu krenia lub niedomaganie bdnika. Trzeba take wiedzie, jak udzieli pierwszej pomocy i co zrobi, gdy omdlenia si powtarzaj. Omdlenie: ukad krenia si broni Lekarze mwi, e omdlenie to naga utrata przytomnoci, zwykle krtkotrwaa, ktr poprzedzaj zawroty gowy lub tzw. odpywanie, czyli tracenie kontaktu z rzeczywistoci. Omdlenie to naturalna reakcja organizmu, ktra ma ochroni mzg przed dodatkow utrat tlenu. Gdy mdlejemy, upadamy. A pozycja leca sprawia, e krew atwiej przepywa i wiksza jej porcja dociera do mzgu. Przyczyny omdlenia Klasyczn przyczyn omdlenia jest nagy spadek cinienia krwi, czyli tzw. hipotens ja ortostatyczna. Taki spadek cinienia czsto pojawia si u modych osb, ktre kilka dni spdziy w ku. Czciej jednak u osb starszych, majcych kopoty z kreniem albo przyjmujcych leki na obnienie cinienia. Ale omdlenia bywaj te efektem zaburze rytmu serca. U cierpicych na cukrzyc w ten sposb mog si objawia spadki stenia glukozy we krwi, np. po przedawkowaniu insuliny. Zdarzaj si take omdlenia okrelane jako reakcja wazowagalna. W pewnych okolicznociach (moe to by np. dugie stanie w miejscu) nerw bdny, ktry przebiega wzdu szyi i klatki piersiowej i kontroluje wiele niezalenych od naszej woli procesw, nagle kieruje krew do jednej czci organizmu. To sprawia, e mniej krwi trafia do mzgu i tracimy przytomno. Powodem omdlenia moe by te duy stres, czasem depresja, widok krwi albo niektre zapachy. Bywa rwnie, e mdlejemy z godu lub po nadmiernym wysiku fizycznym. Czy omdlenia si leczy? W wikszoci przypadkw omdlenia nie wymagaj leczenia, ale wszystko zaley od przyczyny omdle. Osoby z niedomagajcym lub chorym sercem powinny uzgodni z lekarzem zmian lub inn dawk leku. Cierpicy na cukrzyc mog poprosi lekarza o przepisanie glukagonu - hormonu, ktry szybko zwiksza stenie glukozy we krwi. Lek trzeba nosi ze sob. Gdy czujemy, e zaczynamy odpywa, wystarczy wcisn do ust niewielk porcj elu, by dobrze si poczu. Co robi, by zapobiec omdleniom? - Jeli zdarza ci si zemdle lub zasabn z godu, musisz je 4-6 razy dziennie, ale w posikach powinno by niewiele cukru. Czasem, by uregulowa stenie glukozy we krwi, konieczne jest przyjmowanie niewielkiej dawki chromu (pikolinianowa pochodna chromu).

- Osoby mdlejce np. podczas pobierania krwi do badania powinny stopniowo przyzwyczaja si do takich widokw. Dobrze jest wyobraa sobie (ze szczegami!) sytuacj, ktra wywouje tak reakcj organizmu. Ta technika walki z omdleniami nazywana jest wizualizacj. - Jeeli czujesz si le i spodziewasz si omdlenia, po si tak, aby gowa znajdowaa si niej ni reszta ciaa. To pozwoli na szybszy przepyw krwi do mzgu i na pewno poczujesz si lepiej. - Gdy zdarza ci si zasabn zaraz po wstaniu z ka, musisz zmienia pozycj stopniowo. Najpierw oprzyj si na okciu, potem spokojnie usid, wolno podnie gow i chwil gboko pooddychaj. - Jeli czujesz si sabo, krci ci si w gowie, masz mroczki przed oczami, wypij jak najszybciej szklank soku pomaraczowego lub wody gazowanej z cukrem. - Gdy masz skonno do omdle w czasie upaw, prawdopodobnie potrzebujesz wicej pynw i soli, ktre tracisz, intensywnie si pocc. Dlatego codziennie wypij 8 -10 szklanek pynw (sokw owocowych, warzywnych, wody, bulionw). Niedobr soli moesz uzupeni, dodajc jej nieco wicej do jedzenia. Jeli bdziesz to robi tylko w czasie upaw, nie wyrzdzisz sercu adnej szkody. OMDLENIE - PIERWSZA POMOC Nieodzownym atrybutem upalnej pogody jest znacznie rosnca liczba omdle. Jednake pogoda nie jest jedynym uwarunkowaniem ich wystpowania. Omdlenia przytrafiaj si najczciej w miejscach, w ktrych panuje duchota, brakuje powietrza, jest gorco, a ludzie przez dusz chwil pozostaj w pozycji stojcej. Mog to by m.in. kocioy, rodki komunikacji miejskiej oraz inne due skupiska ludzi. Co to jest omdlenie Omdlenie jest krtkotrwa i przemijajc utrat przytomnoci, po wystpieniu ktrej osoba sama odzyskuje przytomno. Przyczyny Przyczyn omdle literatura fachowa wymienia wiele. Oglnie rzecz biorc, w wikszoci przypadkw s one spowodowane chwilowym zmniejszeniem iloci dostarczanego tlenu do mzgu czowieka (niedotlenieniem). Omdlenie moe by wywoane: - wzmoonym napiciem emocjonalnym, jak np. paniczny strach, - wystpieniem silnego blu, - przebywaniem w pozycji stojcej przez dugi czas, - szybkim podniesieniem si z pozycji siedzcej bd lecej, - zbyt ma objtoci krwi w naczyniach krwiononych tzw. hipowolemi spowodowan np. krwotokiem czy odwodnieniem, - rnego rodzaju chorobami serca i ukadu krenia, jak np. zaburzenia rytmu serca, choroba niedokrwienna serca, zwenie aorty, zatorowo pucna i inne, - lekami. Pamitaj! Powtarzajce si omdlenia zawsze powinny by poddane diagnostyce medycznej. W tym celu naley zgosi si do swojego lekarza rodzinnego. Zazwyczaj incydent omdlenia poprzedza wystpienie jednego bd kilku objaww. I tak osoba moe poczu si sabo, widzie "mroczki" przed oczami, dozna zawrotw gowy. Poprzedzi omdlenie mog take uderzenia gorca, uczucie nudnoci, syszenie dziwnych dwikw. Pierwsza pomoc w omdleniu Udzielenie pierwszej pomocy nie jest trudne. Kady z nas moe to zrobi. Nie wymaga adnych

specjalistycznych dziaa, a powinno ono wyglda tak: - wyniesienie poszkodowanego z miejsca, w ktrym omdla (np. koci), a gdy jest to niemoliwe zapewnienie dostpu wieego powietrza, - uoenie na wznak (na plecach), - ocena funkcji yciowych, czyli udronienie drg oddechowych poprzez odgicie gowy do tyu a nastpnie ocena oddechu przez 10 sekund (w tym czasie powinnimy usysze co najmniej dwa oddechy), - uniesienie ng poszkodowanego do gry. Po wykonaniu powyszych dziaa osoba poszkodowana po chwili powinna odzyska wiadomo. Jeli tak si nie dzieje, to mamy do czynienia z utrat przytomnoci (o ktrej wicej przy ktrym z nastpnych wpisw) i koniecznie musimy wezwa pogotowie ratunkowe (numer telefonu 999 lub 112, z naciskiem na ten pierwszy). Pomagaj, nie szkod By prawidowo udzieli pierwszej pomocy w omdleniu, powinnimy wystrzega si utartych od pokole w naszym spoeczestwie dziaa. Nie wolno: szarpa poszkodowanego, klepa po twarzy, zadawa blu, cuci za pomoc soli trzewicych ani innych rodkw, chlapa wod, wlewa napojw ani wpycha jedzenia do ust, podawa adnych lekw (!).

Omdlenia jak postpowa Co to jest omdlenie? Omdlenie to krtkotrwaa utrata przytomnoci. Stan ten prawie zawsze poprzedzony jest oszoomieniem lub uczuciem zawrotu gowy. Czsto towarzyszy temu blado skry lub wystpienie zimnego potu na caym ciele. Najczstsz przyczyn omdle jest nagy spadek cinienia krwi, spowodowany na przykad szokiem emocjonalnym lub te znacznie obnionym poziomem cukru we krwi. Sporadycznie wystpujce przypadki omdle bez towarzyszcych im charakterystycznych objaww, nie powinny zazwyczaj stanowi podstawy do niepokoju. Jednake, jeli pojawiaj si czciej lub wystpuj wraz z innymi, dodatkowymi symptomami, mog by rezultatem jakiego powaniejszego schorzenia. Niezwoczna jest wwczas jak najszybsza konsultacja z lekarzem. Poniewa omdlenie moe by spowodowane rnymi czynnikami, rne s te rodki zaradcze, ktre naley przedsiwzi w takim przypadku. Omdlenia wystpujce w wyniku gwatownego podniesienia si z pozycji siedzcej, lecej lub pochylonejPrzyczyn takich omdle zazwyczaj jest hipotonia ortostatyczna, przejciowy spadek cinienia krwi, bdcy czsto ubocznym skutkiem zaywania lekw. Osoby z t przypadoci powinny przyzwyczai si do powolnego podnoszenia si z pozycji siedzcej lub lecej. W chwili poczucia saboci, naley, jeli to moliwe, pooy si z nogami uniesionymi ponad poziomem gowy, ewentualnie usi lub kucn z gow schowan midzy kolanami. Czasami wystarczy nawet oparcie si o co i pochylenie gowy. Omdlenia wystpujce w czasie ciy Omdlenia ciowe spowodowane s obnieniem cinienia krwi, co jest nastpstwem rozlunienia

mini otaczajcych naczynia krwionone. Kobiety majce tendencj do omdle powinny unika dugotrwaego stania, a w przypadku, kiedy jest to nieuniknione, winny porusza stopami i nogami, wykonujc wiczenia poprawiajce krenie. W przypadku uczucia saboci naley niezwocznie usi, a jeli to nie pomoe, lub jeeli sabo nastpia w pozycji siedzcej, pooy si najlepiej z uniesionymi do gry nogami. Omdlenia wystpujce u osb leczonych z powodu nadcinienia Powodem takich omdle zazwyczaj jest spadek cinienia wywoany przyjmowaniem lekw obniajcych cinienie. W takich przypadkach nie ma skutecznych rodkw doranych i naley niezwocznie skonsultowa si ze swoim lekarzem prowadzcym, by moe istnieje wtedy konieczno korekcji dawki podawanego leku lub zmiany terapii. Omdlenia wystpujce u osb chorych na cukrzyc W takich przypadkach, zwaszcza jeli od ostatniego posiku upyn do dugi czas, przyczyn omdlenia najprawdopodobniej jest niski poziom cukru we krwi. Zazwyczaj takim omdleniom towarzyszy osabienie, zawroty gowy, zaburzenia mowy, drenie, mrowienie w rkach lub wargach oraz bl gowy, niekiedy "wilczy gd". W takich chwilach naley zay tabletki glukozy albo spoy kostki cukru lub cukierki. Pomc mog rwnie sodkie napoje i pokarm zawierajcy wglowodany i skrobi. Zazwyczaj po kilku minutach od spoycia cukru samopoczucie powinno si poprawi. W przypadku czsto powtarzajcych si omdle naley powiadomi o tym lekarza. By moe konieczna jest wtedy zmiana dawki przyjmowanych lekw. Omdlenia wystpujce w wyniku dugotrwaego przebywania na ostrym socu lub w dusznym, gorcym pomieszczeniu Stan taki jest spowodowany dugotrwaym naraeniem organizmu na dziaanie gorca. Naley wtedy postpowa jak w przypadku omdlenia ortostatycznego, czyli pooy si z nogami uniesionymi w gr lub usi z gow schowan midzy kolanami. Omdlenie z towarzyszcym drtwieniem lub mrowieniem czci ciaa, zaburzeniami widzenia, roztargnieniem, zaburzeniami mowy, utrat wadzy w koczynachStan taki spowodowany by moe przejciowym ostrym niedokrwieniem mzgu, czyli chwilow przerw w dopywie krwi do mzgu. Moe si to zdarzy przy zweniu ttnic szyjnych. Moe rwnie wystpi w wyniku udaru mzgu , przerwania dopywu krwi do mzgu na skutek zatoru lub pknicia naczy krwiononych. W takim wypadku naley natychmiast wezwa pogotowie. Omdlenia poprzedzone przyspieszeniem lub zwolnieniem akcji serca u osb cierpicych na choroby ukadu krenia Przyczyn takiego stanu moe by zesp Adamsa Stokesa, charakteryzujcy si nagym zwolnieniem akcji serca. Wypadki takie czsto s sygnaem ukrytych zaburze rytmu i akcji serca. Naley wwczas zgosi si do kardiologa. By moe bdzie konieczne wszczepienie stymulatora. Omdlenia wystpujce po wstrzsie emocjonalnym Przyczyn takich atakw jest dziaanie stresu emocjonalnego na t cz ukadu nerwowego, ktra odpowiedzialna jest za kontrolowanie cinienia ttniczego krwi. Takie omdlenie powoduje spadek cinienia krwi. Naley wtedy, tak jak w przypadkach omdle ortostatycznych, usi z gow umieszczon pomidzy kolanami, lub pooy si z nogami uniesionymi w grze. Omdlenia wystpujce u osb powyej pidziesitego roku ycia, ze stwierdzonymi dolegliwociami krgosupa szyjnego

zwykle po nagym odwrceniu gowy lub przy patrzeniu do gryPrzyczyn tego typu omdle s najczciej rnego pochodzenia zmiany zwyrodnieniowe szyjnego odcinka krgosupa, np. w przebiegu zesztywniajcego zapalenia staww krgosupa szyjnego. W takim przypadku naley zgosi si do specjalisty reumatologa. Konieczna jest te konsultacja neurologiczna oraz leki poprawiajce ukrwienie centralnego ukadu nerwowego. By moe konieczne moe si okaza noszenie specjalnego, usztywniajcego konierza. Omdlenia poprzedzone krwistymi wymiotami lub oddaniem smolistego stolca Krwiste wymioty lub smolisty stolec wskazuj, e przyczyn omdlenia moe by krw otok z przewodu pokarmowego, czsto wystpujcy na przykad po pkniciu wrzodu odka. W takim wypadku naley bezzwocznie wezwa pogotowie. Omdlenia wystpujce w wyniku paniki lub strachu Przyczyn takich omdle jest najczciej hiperwentylacja. Zjawisko to objawia si zwikszeniem iloci oddechw z postpujcym ozibieniem doni i stp, przyspieszeniem akcji serca i blem w klatce piersiowej. W takich przypadkach naley postpowa identycznie jak w przypadkach omdle ortostatycznych. Naley wzi pod uwag, e omdlenie, ktre nastpio u osoby po cikim urazie, na skutek wypadku, krwotoku, znaczcego odwodnienia (jakkolwiek moe wyglda podobnie do opisanych powyej) moe by spowodowane oglnoustrojowym zjawiskiem zwanym wstrzsem. W takich przypa dkach zawsze naley uoy nieprzytomn osob w pozycji ochronnej (na boku z odchylon do tyu gow), okry i wezwa pogotowie. Leczenie Leczenie diet Niektre osoby mog mie uczucie "odpywania" i omdlenia, kiedy s bardzo godne. W takich przypadkach zaleca si spoywanie 4-6 niewielkich (i niemal bez cukru) posikw dziennie. Niektrzy dietetycy zalecaj rwnie przyjmowanie 200 mikrogramw pikolinianowej pochodnej chromu w celu uregulowania stenia glukozy we krwi. Skutki tego rodzaju leczenia mona oceni mniej wicej po 2 miesicach. Wizualizacja Ta technika moe by uyteczna u osb, ktre s skonne do ekstremalnych reakcji wasowagalnych i niezmiennie mdlej na widok krwi lub podobnych "urazw" psychicznych. Samoleczenie Moesz zapobiec omdleniu, jeli pooysz si w pozycji, w ktrej gowa znajduje si niej ni reszta ciaa, co pozwoli na szybki przepyw krwi do mzgu. Jeeli nie moesz si pooy, usid z gow opuszczon poniej poziomu serca, ale nie wkadaj jej pomidzy kolana, bo jel i zemdlejesz w tej pozycji, moesz upa na gow i dozna powanego urazu. Jeeli wystpuj u ciebie ortostatyczne spadki cinienia krwi, wstawaj z ka stopniowo, aby unikn omdlenia. Jeeli spieszye si i czujesz si tak, jakby mia zemdle, wypij szklank soku pomaraczowego lub wody gazowanej z cukrem. Niektre osoby potrzebuj dodatkowej iloci soli i pynw, szczeglnie w czasie upaw lub dugiego treningu. Jeeli moesz, wypijaj przynajmniej 8-10 szklanek wody, soku, bulionu i innych klarownych pynw dziennie. Moesz sprbowa przyjmowa napoje, ktre uzupeni sl tracon drog parowania; moesz rwnie dodawa wicej soli do przygotowywanych posikw. Inne przyczyny omdle Omdlenie moe by objawem ostrzegawczym w przypadku chorb zastawek serca, zaburze rytmu serca i zagraajcego udaru. Czasami omdlenia zdarzaj si we wczesnej ciy.

You might also like