Ostroga pitowa a raczej - zapalenie rozcigna podeszwowego Uciliwy i uporczywy bl pity to czsto spotykana dolegliwo.

Potoczna nazwa tego schorzenia to ostroga pitowa (ang. heel spur, ac. calcar calcanei) - ze wzgldu na czsto spotykane przy tego typu dolegliwociach na zdjciach rentgenowskich wyrola kostne w okolicy pity. Jednak waciwsz nazw jest zapalenie rozcigna podeszwowego (ang. plantar fascitis). Jako zapalenie rozcigna podeszwowego okrela si stan zapalny okolicy przyczepu bliszego rozcigna podeszwowego oraz tkanek otaczajcych rozcigno, powodujce bl utrudniajcy chodzenie. Cho w badaniu mikroskopowym tkanki rozcigna podeszwowego stwierdza si przede wszystkim zmiany degeneracyjne (zwyrodnieniowe) a nie zapalne - to nazwa 'zapalenie rozcigna podeszwowego' jest powszechnie uywana. Zapalenie rozcigna podeszwowego nie tylko moe znaczco ogranicza sprawno Pacjenta ale przez to, e niekiedy je wyleczy - frustruje zarwno chorego ,jak i lekarza. Rozpoznanie zapalenia rozcigna podeszwowego stawia si nie na podstawie bada obrazowych czy laboratoryjnych lecz na podstawie objaww klinicznych: blu samoistnego i pojawiajcego si przy dotykaniu okolicy przyrodkowej (wewntrznej) strony strony pity - przy przyczepie rozcigna podeszwowego; bl jest najbardziej nasilony przy stawianiu pierwszych krokw, zmniejsza si w miar "rozchodzenia" si a nasila znw przy duszym chodzeniu czy przecieniu; W razie duszego utrzymywania si dolegliwoci zlecane s badania obrazowe - przede wszystkim zdjcia rentgenowskie i badania USG. Schorzenie to dotyka najczciej osoby pomidzy 40 a 60 rokiem ycia. Czynniki, ktre zwikszaj ryzyko jego wystpienia to: otyo; praca wymagajca dugiego stania; intensywne uprawianie sportw biegowych; paskostopie; ograniczenie zgicia grzbietowego w stawie skokowym, wynikajce najczciej z przykurczu mini ydki. W 1/3 przypadkw schorzenie dotyczy obu stp. Wedug danych z USA co setna wizyta u ortopedy spowodowana jest zapaleniem rozcigna podeszwowego. Anatomia: Rozcigno podeszwowe to mocna, wknista struktura przypominajca tam, zlokalizowana w okolicy dolnej strony stopy (podeszwy). Od tyu przyczepia si do przyrodkowej czci guza pitowego (i tu zwykle ulega przecieniu, w tym miejscu pojawia si bl). Ku przodowi rozcigno poszerza si, dzielc si na pi czci - kada z nich biegnie do stawu rdstopno-palcowego, przyczepiajc si u podstawy paliczka bliszego palucha i pozostaych palcw stopy: Podczas zgicia palcw ku grze (na przykad przy kadym kroku czy skoku) rozcigno jest napinane co powoduje uniesienie sklepienia poprzecznego stopy: Mechanizm ten zosta opisany w 1954 przez Hicksa i nazwany 'efektem koowrotu": Podczas chodzenia na pit dziaa sia rwna 110% wagi ciaa. Podczas biegu sia ta moe przekracza 200%. Specyficzna budowa tkanki podskrnej na picie (tkanka tuszczowa zamknita jest w przypominajcych plaster miodu wknistych przegrodach) powoduje, e jest to bardzo wydajny absorber powtarzajcych si przy chodzeniu wstrzsw. Po 40 roku ycia ta tkanka ulega

stopniowemu zanikowi, zmniejszajc swoje waciwoci absorbcyjne i sabiej chronic guz pitowy przed urazami. Etiologia Sama nazwa "zapalenie rozcigna podeszwowego" wskazuje na to zapalne schorzenia, jednak badania histopatologiczne wskazuj, e dominuje tu proces zwyrodnieniowy (zwyrodnienie luzowe, mikrorozerwania, martwica wkien kolagenowych). Obraz kliniczny Pacjent, zgaszajcy si do lekarza z powodu zapalenia rozcigna podeszwowego podaje e odczuwa bl w okolicy pity, nasilajcy si przy stawianiu pierwszych krokw po wstaniu z zka, czy po duszym staniu. Bl zmniejsza si po "rozchodzeniu si" by na koniec dnia znw si nasili. U okoo 30 % pacjentw dolegliwoci dotycz obu stp. Diagnostyka rnicowa Cho zapalenie rozcigna podeszwowego jest najczstsz przyczyn blu pity to istnieje wiele innych schorze mogcych dawa podobne objawy: Urazowe: 1.stuczenie koci pitowej 2.zamanie powolne koci pitowej 3.rozerwanie rozcigna podeszwowego Neurologiczne: 1.Zesp kanau stpu 2.Ucisk na pierwsz gazk nerwu bocznego podeszwowego (nerw Baxtera) 3.Polineuropatia 4.Radikulopatia ldwiowa L5-S1 Schorzenia tkanek mikkich: 1.Atrofia podciki tuszczowej na picie 2.Zapalenie cigna pitowego 3.Zapalenie cigna zginacza dugiego palucha 4.Przerost rozcigna podeszwowego Niewydolno naczyniowa Nowotwr Leczenie U prawie wszystkich pacjentw udaje si uzyska znaczn popraw lub cakowite ustpienie dolegliwoci po zastosowaniu leczenia nieoperacyjnego. Stosuje si: 1.Regularne wiczenia rozcigajce rozcigno podeszwowe. Polegaj one na biernym rozciganiu tej tkanki i optymalizowaniu jej napicia podczas prostych wicze. Poniej mona zobaczy jak naley wykonywa wiczenie:Rozciganie trwa 10 sekund, w jednej serii naley wykona 10 takich rozciga, dziennie wykonujemy trzy serie. Pierwsz seri naley wykona przed wstaniem z ka (przed postawieniem pierwszego kroku). Kolejne dwie serie najlepiej wykona po odpoczynku (bez chodzenia). wiczy naley codziennie, przez okres co najmniej 8 tygodni. Proponowany schemat wicze, ktry moe pomc w regularnym ich wykonywaniu Cwiczenia_rozciagajace_harmonogram.pdf 2.wiczenia rozcigajce cigno pitowe. Wystarczy powici im cho minut dziennie; 3.Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) 4.Ortezy i wkadki odciajce rozcigno podeszwowe podczas chodzenia;

5.Ortezy zakadane na noc; 6.Zabiegi fizjoterapeutyczne; 7.Miejscowe stosowanie iniekcji korytkosteroidw; 8.Miejscowe stosowanie iniekcji toksyny botulinowej (BTX-A); 9.Miejscowe stosowanie autogennych czynnikw wzrostu zawartych np. w osoczu bogatopytkowym (PRP); 10.Leczenie falami ultradwikowymi o wysokim nateniu (ESWT) Leczenie operacyjne zarezerwowane jest dla nielicznej grupy pacjentw, dla ktrych nieskuteczne okazay si w/w metody. Najczciej wykonuje si czciowe przecicie rozcigna podeszwowego w okolicy guza pitowego. http://www.ortopeda.net.pl/informacje_06.html w linku s filmiki