Pyt. 13 (oglne) Koncepcja wychowania narodowego Wincenty Oko nie nazywa tej koncepcji wychowania narodowym, tylko patriotycznym.

. Wychowanie to ma na celu jak najlepsze przygotowanie dorastajcych pokole do suby wasnemu narodowi i krajowi. Polega ono na ksztatowaniu poprzez liczne formy dziaalnoci wychowawcw i wychowankw przywizania do kraju ojczystego, jego przeszoci i teraniejszoci, a w jeszcze wikszym stopniu poczucia odpowiedzialnoci za jego wielostronny rozwj i przysze miejsce wrd innych krajw. Przenikajc cao systemu wychowawczego wychowanie patriotyczne stanowi zarazem fundament dla wychowania obronnego, obywatelskiego i internacjonalistycznego. Dagna cka, opisujc czasopismo Szkoa, podkrela jak wana jest rola wychowania narodowego. Powinno ono przygotowa modego czowieka do wypeniania zobowiza wobec narodu. O cicej odpowiedzialnoci wobec przeszoci i przyszoci narodu polskiego, wypowiedzia si Z. Balicki w artykule pt.: Zasady wychowania narodowego. Wedug autora obowizek wobec przeszoci przejawia si we wspaniaym dorobku Komisji Edukacji Narodowej przekazanej nam jako testament i dlatego te jego zdaniem naley go rozwija. Natomiast powinno wobec przyszoci to wychowanie narodu samego, jako jednolitego, potnego organizmu do speniania wielkich zada dziejowych, ktre go czekaj. Wychowanie narodowe opierao si na godnoci osobistej, rozumie, poczuciu sprawiedliwoci, honorze, sawie i czci wasnej. Celem wychowania narodowego powinno by wychowanie czowieka czynu, czowieka mdrego i samodzielnego, zdolnego do urzeczywistnienia misji dziejowej narodu polskiego. Wychowanie narodowe ma ksztatowa szlachetne i mocne charaktery obywatelskie. Balicki za podstaw wychowania narodowego przyjmowa "wywanie si" w dzieje, w ziemi, w ludzi, w mow i literatur ojczyst oraz kad nacisk na wyrabianie "elaznych charakterw, woli bezwzgldnej, onierskiego hartu, narodowej mocy". Cao wychowania opiera na religii, bo ta - dowodzi - "daje duszy ludzkiej jedno i harmoni wewntrzn, odkrywa nadto przed ni wyyny ycia duchowego i chroni j od tego rozkadowego poczucia, e wszystko jest wzgldne, wszystko znikome, wszystko przemijajce i skoczone". Czerwiski tak okrela relacj midzy wychowaniem narodowym a pastwowym oraz cel wychowania pastwowego: "Dzi dla Polakw, wychowanie narodowe winno by cae przeniknite i ukoronowane tzw. wychowaniem pastwowym. Pojcie wychowania narodowego ma bez wtpienia zakres szerszy, ni wychowanie pastwowe, na ktre mona patrze, jako na cz tamtego. Ala rwnoczenie trzeba sobie jasno uwiadomi, e prawie caa praktyczna tre wychowania obywatelskiego, wychowania dla ycia w Pastwie i do ycia dla Pastwa zawiera si dopiero w wychowaniu pastwowym. Pod groz niespenienia jednego z naszych najwaniejszych zada musimy doprowadza do tego, by nowe pokolenie polskie wchodzio w ycie publiczne z tym poczuciem i przekonaniem, e deklamacja patriotyczno-narodowa bez ofiarnej suby Pastwu jest komedi i kamstwem. (...) Gbokie poczucie obowizku szarej suby codziennej oraz kult wielkiej ofiary, kult bohaterstwa na rzecz tego najwyszego dobra naszego, jakim jest wasne odzyskane pastwo, musz by ywe i gorce w duszach naszych wychowankw". W okresie jednoczcej si Europy, kiedy pastwa realizuj wsplne cele, kieruj si wsplnymi wartociami, naley umie znale miejsce wrd innych narodw europejskich i zadba o wielostronny rozwj naszego kraju. Obecnie przed nauczycielem stoj nowe zadania, wymagajce duo wysiku intelektualnego, bowiem to m.in. on powinien uwiadomi modym pokoleniom ich obowizki wobec wasnego narodu, ksztaci przywizanie do ojczyzny, jej przeszoci i przyszoci. Przekazywanie cnt, wartoci tak bardzo cenionych przez dawne pokolenia nadal s bardzo aktualne.

liwierski mwi o pedagogice midzynarodowej, ktra staa si nowym nurtem w wychowaniu, ktry w spoecznociach wielonarodowych i wielokulturowych politycznie orientuje si nie tylko na prac z cudzoziemcami, ale take z wasnymi obywatelami, by wzajemnie uczyli si wobec siebie szacunku, tolerancji, wzajemnego i pokojowego wspycia oraz wzajemnego kulturowego dowiadczania bogactwa swoich kultur. Wychowanie narodw w powizaniu z rozwojem wiedzy naukowej i kulturowej stao si wic rodkiem naprawy, zabezpiecznia pokoju i realizcji celw ONZ. LITERATURA: cka D.: Idea wychowania narodowego na amach czasopisma pedagogicznego Szkoa ich wano i aktualno. Materiay z V Oglnopolskiego Zjazdu Pedagogicznego Oko W.: Sownik Pedagogiczny. Warszawa 1975 liwierski B.: Wspczesne teorie i nurty wychowania. Krakw 1998