E czyli DODATKI DO YWNOCI

Jeeli mwimy o dodatkach do ywnoci, nie o suplementach, to warto wiedzie, jak klasyfikuje si te dodatki, Zazwyczaj boimy si wszelkich E ile tam na etykietach produktw spoywczych, a przecie nie kade E oznacza od razu szkodliwy dodatek. Pora wic powici kilka sw na ten temat. Podzia dodatkw: Barwniki Konserwanty chemiczne Przeciwutleniacze Regulatory kwasowoci Zagstniki Emulgatory Substancje wzmacniajce smak i zapach. Substancje sodzce

Wiele z tych substancji jest pochodzenia naturalnego, np.: E 100 - kurkumina - topomaraczowy barwnik, wycig z kurkumy (Curcuma longa pd.-wsch. Azja), E 101 ryboflawina, czyli witamina B 2 , E 160 - karotenoidy (marchew), E 161 barwnik ksantofilowy,

E 140 barwnik otrzymywany na bazie chlorofilu (kolory: niebieski do zielonego), E 150 barwnik brzowy na bazie karmelu, E 300 kwas askorbinowy (witamina C),

E 1422 acetylowany adipidian diskrobiowy oznacza po prostu pochodn skrobi klukurydzianej.

Oczywicie zawsze pozostaje pytanie czy to co mam by witamina jest naturalnie uzyskane czy syntetycznie wyprodukowane, bo jak wiemy rznica jest znaczna.

KRTKI PRZEWODNIKPO NAJCZCIEJ STOSOWANYCH DODATKACH DO YWNOCI

PRZECIWUTLENIACZE E 300 E 332. Substancje zapobiegajce utlenianiu rodkw spoywczych, przciwdziaaj np. jeczeniu tuszczw lub zmianom barwy. Czsto peni funkcj odywcz, jak np. E 307 czyli witamina E. E 300 E 301 E 302 E 307 Kwas askorbinowy (wit. C) Askorbinian sodu Askorbinian wapnia Alfa tokoferol (wit. E) Przeciwutleniacz Przeciwutleniacz Przeciwutleniacz Przeciwutleniacz

BARWNIKI E 100 E Substancje nadajce lub przywracajce barw produktom spoywczym (wiele z nich jest naturalnego pochodzenia). E 100 E 101 E 120 E 140I E 150a E 160a E 160b E 160d E 162 E 163 KURKUMINA RYBOFLAWINA KOSZENILA CHLOROFIL KARMEL -KAROTEN ANATTO LIKOPEN BETANINA ANTOCYJANY Naturalny ty barwnik, wycig rolinny z kurkumy (Curcuma longa), dziaa bakteriobjczo i przeciwzapalnie Naturalny lub syntetyczny (witamina B2) Naturalny czerwono-pomaraczowy barwnik chinolinowy Naturalny zielony barwnik wystpujcy w rolinach Pochodzenie naturalne; barwnik czerwono-brunatny, cukier poddany dziaaniu wysokiej temperatury Identyczny z naturalnym; barwnik pomaraczowo-czerwony, prowitamina witaminy A Naturalny pomaraczowo-ty barwnik, ekstrakt z nasion jednego z drzew tropikalnych Naturalny czerwony barwnik, ekstrakt ze skrek pomidorw Naturalny purpurowo-czerwony barwnik, wycig z burakw wikowych Naturalne barwniki rolinne, najczciej z czarnych winogron lub kapusty, doskonae przeciwutleniacze

SUBSTANCJE WZMACNIAJCE SMAK I ZAPACH. Zwizki tego typu dodane do potraw powoduj wzmocnienie naturalnej smakowitoci i zapachu potraw. Jak ju dobrze wiemy nie nale do substancji bezpiecznych i s powoli, tak powoli wycofywane. E 621 GLUTAMINIAN SODU Otrzymywany z melasy

E 623 E 636

GLUTAMINIAN WAPNIA MALTOL

Substytut soli kuchennej, stosowany w produkcji odywek i ywnoci dietetycznej Substancja o posmaku karmelu, nadaje zapach wieo pieczonego pieczywa

KONSERWANTY CHEMICZNE E 200 E 282 i E 1105 Chemiczne utrwalacze ywnoci przeduajce trwao produktw spoywczych poprzez zabezpieczenie ich przed rozkadem przez drobnoustroje. E 200 E 201 E 202 E 203 E 210 E 211 E 220 KWAS SORBOWY SORBINIAN SODU SORBINIAN POTASU SORBINIAN WAPNIA KWAS BENZOESOWY BENZOESAN SODU BEZWODNIK KWASU SIARKAWEGO E 221 SIARCZYN SODU E 222 WODOROSIARCZYN SODU E 223 PIROSIARCZYN SODU E 224 PIROSIARCZYN POTASU E 228 WODOROSIARCZYN POTASU E 250 AZOTYN SODU E 251 AZOTAN SODU E 252 AZOTAN POTASU E 280 KWAS PRIOPRIONOWY E 1105 LIZOZYM KONSERWANT CHEMICZNY KONSERWANT CHEMICZNY KONSERWANT CHEMICZNY KONSERWANT CHEMICZNY KONSERWANT CHEMICZNY KONSERWANT CHEMICZNY KONSERWANT CHEMICZNY KONSERWANT CHEMICZNY KONSERWANT CHEMICZNY KONSERWANT CHEMICZNY KONSERWANT CHEMICZNY KONSERWANT CHEMICZNY KONSERWANT CHEMICZNY KONSERWANT CHEMICZNY KONSERWANT CHEMICZNY KONSERWANT CHEMICZNY NATURALNY - enzym zwierzcy

RODKI SODZCE mannit (E 421), sorbit (E 420), aspartam

EMULGATORY. Substancje niezbdne przy uzyskiwaniu jednorodnych i twaych mieszanin, np. przy produkcji margaryny, majonezw, czekolad, lodw, ciast. Zazwyczaj pochodzenia naturalnego. E 322 E 471 LECYTYNA MONO- i DWUGLICERYDY Naturalny z nasion soi Z glicerolu i kwasw tuszcowych, stanowi ok. 70%

KWASW TUSZCZOWYCH emulgatorw uzywanych przy produkcji ywnoci

ZAGSTNIKI. Substancje uywane do zagszczania produktw spoywczych. Wikszo z nich jest pochodzenia naturalnego. E 400 E 401 E 406 E 407 KWAS ALGINOWY ALGINIAN SODU AGAR KARAGEN MCZKA CHLEBA WITOJASKIEGO Pochodzenie naturalne z brunatnych alg morskich Pochodzenie naturalne ma charakter bonnika Pochodzenie naturalne z czerwonych alg morskich Pochodzenie naturalne z czerwonych alg morskich, stos. w odywkach dla dzieci Pochodzenie naturalne z nasion owocw Ceratonia siliqa, dodaje si do mleka dla niemowlt Pochodzenie naturalne z drzewa Cyamopsis tetragonolobus Pochodzenie naturalne z drzew akacjowych Pochodzenie naturalne z cukru, glukozy lub skrobi

E 410

E 412

GUMA GUAR

E 414 E 415 E 440

GUMA ARABSKA GUMA KSANTANOWA PEKTYNA

Pochodzenie naturalne p z owocw cytrusowych lub jabek E 441 ELATYNA Pochodzenie naturalne z koci lub skr zwierzcych E 1412 FOSFORAN DISKROBIOWY Pochodzenie naturalne stos. w przetworach dla dzieci E 1422 ACETYLOWANY ADYPINIAN Pochodzenie naturalne pochodna skrobi DWUSKROBIOWY ziemniaczanej lub kukurydzianej

REGULATORY KWASOWOCI. Nadaj podany smak i zwikszaj trwao produktw spoywczych. Cz z nich to naturalne kwasy wystpujce w przyrodzie. E 260 E 270 E 330 E 334 Kwas octowy Kwas mlekowy Kwas cytrynowy Kwas winowy Naturalny (produkt fermentacji alkoholu Naturalny (produkt fermentacji skrobi kukurydzianej lub zboowej) Naturalny (otrzymywany z melasy) Naturalny (produkt fermentacji wina)

KONSERWANTY NAJCZCIEJ STOSOWANE.

KONSERWANT

CHARAKTERYSTYKA

Kwas sorbowy E 200 i jego sole (E 201, E 202, E 203 Kwas benzoesowy E 210 i benzoesan sodu E 211

Uznawany za jeden z bezpieczniejszych konserwantw. Stosowanie: utrwalanie marynat, sosw warzywnych, kiszonek, saatek, demw, galaretek, marmolad.

Wyrane objawy zatrucia wystpuj po spoyciu wysokich dawek (wymioty, ble gowy). U astmatykw i alergikw moe wywoywa reakcje uczuleniowe, a u osb wraliwych na aspiryn zaburzenia w funkcjonowaniu przewodu pokarmowego. Spoywanie produktw zawierajcych te konserwanty wywouje uczucie drapania w gardle, podranienia nabonka odka, zakwaszenie organizmu. Stosowanie: sosy warzywne, marynaty, saatki owocowe i warzywne. Moe dziaa alergizujco (zwaszcza na astmatykw), wywoywa podranienia przewodu pokarmowego. Podejrzewany o sprzyjanie nowotworom jelita grubego. Dugotrwae przyjmowanie siarczynw, nawet w niewielkich dawkach, obnia ogln odporno organizmu. Stosowanie: przeciery, moszcze, chrzan, konserwy, susze warzywne i owocowe. Wykazuje miejscowe dziaanie dranice na bony luzowe i skr. Moe powodowa kwasic metaboliczn, niewydolno nerek i zaburzenia widzenia. Przewiduje si wycofanie tego konserwantu z listy dozwolonych substancji konserwujcych Stosowanie: marynaty, kiszonki warzywne, surowe i wysokosodzone soki owocowe, napoje bezalkoholowe..

Dwutlenek siarki E220 i jego sole (E 221 do E 223)

Kwas mrwkowy E 236 i jego sole (E 237, E 238)

Wykaz dodatkw zawartych w niektrych produktach spoywczych.

Dodatki nieszkodliwe
100 101 132 140 160 161 162 163 170 174 175 200 201 202 203 236 237 238 260 261 262 263 270 280 281 290 300 301 302 303 304 305 306 307 308 309 322 325 326 327 330 331 332 333 334 335 336 337

400 401 402 403 404 405 406 408 409 410 411 413 414 420 421 422 440 471 472 473 474 475 480

Dodatki podejrzane
125 150 151 153 154 155 172 173 180 240 241 477

Dodatki wywoujce zaburzenia jelitowe

220 221 222 223 224 225 226 227 228

Dodatki wywoujce zaburzenia trawienne (odkowe)

310 311 312 338 339 340 341 407 450 451 461 462 463 465 466

Dodatki wywoujce choroby skry

230 231 232 233

Dodatki wywoujce uczulenie nerwowe (wysypki)

311 312

Dodatki niszczce witaminy z grupy B

220

Dodatki wywoujce choroby naczy krwiononych (zaburzenia cinienia)

250 251 252

Dodatki niebezpieczne (reakcje alergiczne)

102 110 120 122 124 127

Dodatki bardzo niebezpieczne

123

Dodatki rakotwrcze
123 131 142 210 211 212 213 214 215 216 217 230 239

Dodatki zakazane
103 105 111 121 125 126 130 152 181

Alergia na konserwanty zawarte w ywnoci Skrobia modyfikowana E 1422, substancja konserwujca E 250, stabilizator E 452, substancja zagszczajca E 407, przeciwutleniacz E 301, substancja wzmacniajca smak E 621 - to szynka konserwowa to wszystko zjadamy. Przy alergii na konserwanty naley zwrci uwag na etykiety produktw. Najczciej reakcje wyzwalaj nastpujce konserwanty: kwas benzoesowy i benzoesany (E-210, E-211) - jest przyczyn wystpowania napadw astmy i pokrzywek, azotany i azotyny (E-250, E-251, E-252) - rwnie wywouje pokrzywki i jest przyczyn zaburze funkcji hemoblobiny. Do substancji rakotwrczych naley chociaby Akryloamid stosowany przy produkcji frytek czy chipsw (substancja rakotwrcza). Producenci rnych firm faszeruj ywno zwizkami chemicznymi, przede wszystkim konserwantami, ktre maj wyduy trwao produktu. Inne zwizki chemiczne maj za zadanie nada unikalne cechy, poprawi smak,

zapach kolor produktw ywnociowych. Jednak wiele z tych zwizkw jest szkodliwe dla ywych istot. Niektrzy staraj si unika chemicznych produktw i tym samym zastpuj je naturalnymi. Tak wyglda skad powszechnie dostpnego w sklepach napoju pomaraczowego: kwas cytrynowy, kwas jabkowy, cyklaminian sodu, sorbinian potasu, kwas askorbinowy, pektyny, benzoesan sodu, mczka chleba witojaskiego, guma arabska, beta karoten, ester glicerolu i ywicy rolinnej, acesulfam K, aspartam. Na pierwszy rzut oka brzmi dobrze, prawda? Niestety ten piekny zestaw bez E ma na celu oszukanie naszego smaku i wchu. W zasadzie wszystkie skadniki s dobre. Ale przecie to oczywiste, e nie jest to napj ze wieych owocw. Wystarczy spojrze na cen: jest to zwykle 2-3 zote. Lepiej kupi wod i doda zagszczonego soku z wasnej spiarki. A przecie na rynku sok, ktry w skadzie ma sok, wod i witamin C. Zdrowszy na 100%. A moe pij wieo wyciskany sok. Cena 1 kg pomaraczy to okoo 3-4 z i masz z tego okoo p litra soku. Czy to dobre wyjcie dla Twojego zdrowia? Dwa moe trzy lata temu syszaam wypowied jednego z naszych naukowcw szkoda, e nie pamitam nazwiska ktremu zadano pytanie o jeden ze sztucznych konserwantw oczekujc pozytywnej odpowiedzi. Takiej te rzeczony naukowiec odpowiedzi udzieli. Nie pozwoli sobie jednak odebra gosu. Doda, e jest wiele skadnikw typu E ile tam, ktre badano ju od wielu lat i ktre okazay si nieszkodliwe. Zwrci jednak uwag na fakt, e w tym samym produkcie mamy kilka, a czasami nawet kilkanacie rnych E. Zamy, e kade z nich osobno nie wykazao szkodliwego wpywu. Czy to jednak oznacza, e wchodzc midzy sob w interakcje tego szkodliwego wpywu dalej nie bdzie? Ot jak powiedzia ju wida szkodliwe czenie niektrych E, a tak naprawd to dopiero za 20 30 lat bdziemy mie miarodajne wyniki. Oby to nie byo dla nas zbyt pno.