Podrcznik Aplikacji Chodzone pynem agregaty prdotwrcze

B. Rozruch silnika przy obnionym napiciu

Mimo, e nage obnienie napicia czsto powoduje rne problemy, to sterowane obnienie napicia na zaciskach silnika moe by korzystne wtedy, gdy stosowane jest do zmniejszenia mocy rozruchowej (kVA) silnika w urzdzeniach, gdzie akceptuje si zmniejszony moment obrotowy silnika. Zmniejszenie mocy rozruchowej silnika moe zmniejszy wymiary potrzebnego agregatu prdotwrczego, zmniejszy spadek napicia i zapewni agodniejszy rozruch dla obcie silnika. Upewni si jednak, e silnik rozwinie wystarczajcy moment do przyspieszenia obcienia w warunkach obnionego napicia. Rwnie, kady rozrusznik, ktry dokonuje przejcia midzy rozruchem i prac moe spowodowa stan nagego wzrostu prdu, prawie tak grony jak rozruch rwnolegy - chyba e silnik przy przejciu ma lub jest w pobliu szybkoci synchronicznej. Moe to spowodowa niedopuszczalny nagy spadek napicia i potencjalnie wyczenie rozrusznika. A Porwnanie metod rozruchu silnika. Tabela 7-1 porwnuje skutki rozruchu przy penym napiciu, z autotransformatorem i rezystorami na silniku o mocy 50 koni mechanicznych, konstrukcja B, kod G. Jak mona zobaczy, rozruch z autotransformatorem wymaga mniejszej mocy rozruchowej silnika z agregatu prdotwrczego. Rozruch rezystorowy w rzeczywistoci wymaga wikszej mocy (kW) (moc silnika) ni rozruch w poprzek linii.
Typ rozrusznika REZYSTOR 50 0,50 295** x 0,50 = 147,5 147,9 x 0,50*** = 118

% przyoonego napicia (zaczep) % penego napicia (mnonik) Moc (kVA) rozruchowa przy obnionym napiciu Moc rozruchowa (kW) przy obnionym napiciu (kVA x PF) Moc (kVA) pracy Moc (kW) pracy
* ** *** ****

AUTOTRANSFORMATOR 65 0,42 295** x 0,42 = 123,9 123,9 x 0,36*** = 43,4

PENE NAPICIE 100 1,0 295** x 1,0 = 295 295 x 0,8**** = 118

46 41

46 41

46 41

Patrz Tabela 3-4. Patrz Tabela 3-5 i pomnoy moc w koniach mechanicznych 50 przez wspczynnik 5,9 dla litery kodu G. Patrz Tabela 3-6 Patrz SPF dla rezystora w Tabeli 3-4.

Tabela 7-1. Porwnanie rozruchw silnika przy obnionym napiciu.

2004 Cummins Power Generation. Wszystkie kopie s niekontrolowane.

7 ZACZNIK 159

Podrcznik Aplikacji Chodzone pynem agregaty prdotwrcze

Rozruch silnika przy penym napiciu Rozruch: jeeli nie ma koniecznoci obnienia mocy rozruchowej (kVA) silnika ze wzgldu na ograniczone moliwoci agregat prdotwrczego lub ograniczenie spadku napicia przy rozruchu silnika, to typowym rozruchem jest rozruch przy penym napiciu. Nie ma adnego ograniczenia mocy (kW), wielkoci, napicia lub typu silnika. Uwagi stosowania: Metoda ta jest najczciej spotykana ze wzgldu na jej prostot, niezawodno i pocztkowe koszty. wrci uwag, e krzywa kVA i momentu pokazuje, e moc rozruchowa (kVA) pozostaje do staa, dopki silnik nie osignie prawie penej szybkoci. Zwrci rwnie uwag, e moc kW osiga szczyt okoo 300 procent mocy znamionowej w pobliu 80 procent szybkoci synchronicznej.

Rozruch silnika autotransformatorem, otwarty obwd przy przejciu (z etapu rozruchu do etapu pracy) Rozruch: Autotransformator jest obwodem tylko podczas rozruchu celem zmniejszenia napicia doprowadzanego do silnika. Otwarcie tego obwodu podczas przejcia (z rozruchu do pracy) moe spowodowa grone stany przejciowe, ktre mog nawet spowodowa zadziaania automatycznych wycznikw. Uwagi stosowania: W zastosowaniach agregatw prdotwrczych naley unika wczania otwartego obwodu startera o obnionym napiciu przy przejciu (z rozruchu do pracy), szczeglnie wtedy, gdy w chwili przejcia silniki nie osigny penej szybkoci. Przyczyn tego jest fakt, e podczas przeczania silnik zwalnia i wypada z synchronizacji. Wynik jest podobny do rwnolegej pracy agregatw prdotwrczych nie w fazie. Zwrci rwnie uwag, e wspczynnik mocy rozruchowej jest mniejszy ni przy uyciu autotransformatora.

7 ZACZNIK

160

Podrcznik Aplikacji Chodzone pynem agregaty prdotwrcze

Rozruch silnika autotransformatorem, zamknity obwd przy przejciu (z etapu rozruchu do etapu pracy) Rozruch: Podczas rozruchu obwd nie zostaje przerwany. W trakcie przejcia, cz uzwojenia autotransformatora pozostaje w obwodzie z uzwojeniem silnika jako dawik szeregowy. Uwagi stosowania: Zamknity obwd podczas przejcia zamiast otwartego zaleca si z powodu mniejszych zakce elektrycznych. Przeczanie jest jednak drosze i bardziej skomplikowane. Jest to najpowszechniej stosowana metoda rozruchu przy obnionym napiciu dla duych silnikw przy niskich wymaganiach co do momentu obcienia, np. pompy ssce ciekw i chodnie. Gwn zalet jest wikszy moment na dany prd ni w przypadku innych metod rozruchu z obnionym napiciem. Sterowanie moe by automatyczne i/lub rczne. Zwrci uwag, e wspczynnik mocy rozruchowej jest mniejszy ni przy stosowaniu autotransformatora.

Rozruch silnika z dawikami, zamknity obwd przy przejciu (z etapu rozruchu do etapu pracy) Rozruch: Rozruch przy pomocy dawikw posiada zalet prostoty i zamknitego obwodu przy przejciu ( z rozruchu do pracy), ale daje mniejszy moment rozruchowy na kVA ni rozruch autotransformatorowy. Moment ten poprawia si jednak w miar przyspieszania silnika. Uwagi stosowania: Za wyjtkiem silnikw wysokonapiciowych lub wysokoprdowych, rozruchu dawikowego generalnie si nie stosuje. Dawiki naley dobiera na podstawie mocy i napicia i ich dostpno moe by ograniczona. Typowo, rozruch dawikowy jest droszy ni rozruch autotransformatorowy dla maych silnikw, ale jest prostszy i taszy dla duych silnikw. Wspczynnik mocy rozruchowej jest wyjtkowo niski. Rozruch dawikowy pozwala na pynny rozruch, prawie bez obserwowania zakcenia przy przejciu i dobrze pasuje do takich zastosowa jak pompy odrodkowe lub wentylatory.

7 ZACZNIK

161

Podrcznik Aplikacji Chodzone pynem agregaty prdotwrcze

Rezystorowy rozruch silnika, zamknity obwd przy przejciu (z etapu rozruchu do etapu pracy) Rozruch: Rozruch rezystorowy jest czasami stosowany dla mniejszych silnikw, gdzie potrzebne jest kilka krokw rozruchu i niedozwolone jest przerywanie obwodw silnika midzy tymi krokami. Uwagi stosowania: Dostpny rwnie jako rozrusznik z bezstopniowym przejciem, ktry zapewnia pynniejszy rozruch. Rozruch rezystorowy jest zazwyczaj najtaszy przy maych silnikach. Przyspiesza obcienia szybciej, poniewa napicie ronie ze spadkiem prdu. Posiada wikszy wspczynnik mocy rozruchowej.

Rozruch silnika typu gwiazda-trjkt, otwarty obwd przy przejciu (z etapu rozruchu do etapu pracy) Rozruch: Rozruch gwiazda-trjkt nie potrzebuje autotransformatora, dawika lub rezystora. Silnik uruchamia si w poczeniu w gwiazd i pracuje w poczeniu w trjkt. Uwagi stosowania: Ta metoda rozruchu staje si bardzo popularna w tych przypadkach, gdzie dopuszcza si mae momenty rozruchowe. Posiada ona nastpujce wady: 1. Otwarty obwd (silnika) podczas przejcia z rozruchu do pracy. Za dodatkow opat dostpne rwnie z zamknitym obwodem. 2. May moment. 3. Brak korzyci, gdy silnik jest napdzany przez agregat prdotwrczy, jeeli przed przeczeniem silnik nie uzyskuje szybkoci synchronicznej. W zastosowaniach, w ktrych silnik nie osiga szybkoci synchronicznej, wielko agregatu prdotwrczego naley tak dobiera, aby wytrzyma udar (przepicie).

7 ZACZNIK

162

Podrcznik Aplikacji Chodzone pynem agregaty prdotwrcze

Rozruch silnika przy pomocy czci uzwojenia, bez przerwy zasilania przy przejciu Rozruch: Rozruch przy pomocy czci uzwojenia jest taszy, poniewa nie wymaga autotransformatora, dawika lub rezystora i wykorzystuje proste przeczanie. W zalenoci od wielkoci, szybkoci i napicia silnika dostpny w dwch lub wicej krokach. Uwagi stosowania: Automatycznie zapewnia brak przerwania obwodu silnika przy przejciu z etapu rozruchu do pracy silnika. Najpierw do linii podczone zostaje pierwsze uzwojenie, a po pewnym odstpie czasu drugie uzwojenie rwnolege z pierwszym. Moment rozruchowy jest may i jest ustalony przez producenta silnika. Celem rozruchu przy pomocy czci uzwojenia nie jest zmniejszenie prdu rozruchowego, ale zapewnianie prdu rozruchowego w mniejszych inkrementach (przyrostach). Jeeli silnika jest zasilany przez agregat prdotwrczy, to metoda ta nie ma adnej zalety, jeeli przed przejciem na zasilanie linii silnik nie osignie prdkoci synchronicznej.

Rozruch silnika piercieniowego Rozruch: Silnik piercieniowy moe mie taki sam moment rozruchowy jak silnik klatkowy, ale z mniejszym prdem. Rni si on od silnika klatkowego tylko wirnikiem. Silnik klatkowy ma prty zwierajce, a silnik piercieniowy ma wirnik z uzwojeniem, zazwyczaj trjfazowym. Uwagi stosowania: Prd rozruchowy, moment i charakterystyki prdkoci mona zmienia przez podczanie do wirnika odpowiedniej rezystancji zewntrznej. Zazwyczaj silniki piercieniowe wyregulowane s tak, aby moc (kVA) rozruchowa wynosia okoo 1,5 krotno mocy roboczej. Dla agregatu prdotwrczego jest to najatwiejszy typ silnika.

7 ZACZNIK

163

Podrcznik Aplikacji Chodzone pynem agregaty prdotwrcze

Rozruch silnika synchronicznego Rozruch: Silniki synchroniczne mog korzysta z wikszoci opisywanych metod rozruchu. Silniki synchroniczne o mocy znamionowej 20 KM i powyej maj charakterystyki rozruchowe podobne do silnikw piercieniowych. Uwagi stosowania: Silniki synchroniczne s klas sam w sobie. Nie ma adnych norm dotyczcych osigw, wielkoci korpusu lub podcze. Silnika o mocy znamionowej 30 KM i poniej maj due prdy przy zablokowanym wirniku. Mona je stosowa w zastosowaniach, gdzie podana jest korekcja wspczynnika mocy. (Gdy rzeczywista litera nie jest znana, to stosowa liter kodu normy). Oglne uwagi na temat stosowania Jeeli rozrusznik silnika o obnionym napiciu ma regulacj czasu lub szybkoci, to wyregulowa nastaw tak, aby midzy zakresami otrzyma okoo dwie sekundy. Zapewnia to czas na dojcie silnika do szybkoci znamionowej, a wic zmniejszy moc (kVA) szczytow w chwili przeczania, patrz poniej. Zwrci uwag, e przy minimalnej nastawie nie ma wielkiej poprawy nad rozruchem z penym napiciem. W niektrych zastosowaniach pocztkowy prd rozruchowy jest tak niski, e waek silnika nie obrci si na pierwszy zaczep, ani nawet na drugi. W tych zastosowaniach istnieje niewielka redukcja mocy (kVA) rozruchowej z punktu widzenia agregatu prdotwrczego.

2004 Cummins Power Generation. Wszystkie kopie s niekontrolowane.

7 ZACZNIK 164