SCHODY W JEDEN DZIE

W domku jednorodzinnym lub mieszkaniu wielopoziomowym potrzebne nam bd schody wewntrzne. Moliwe s rne rozwizania. Cz budynku moe by wydzielona jako klatka schodowa (takie rozwizanie jest wygodniejsze, ale zajmuje wicej miejsca). Schody mog te prowadzi na wysz kondygnacj bezporednio z pokoju.

ecyzja o rodzaju i konstrukcji schodw musi by podjta na etapie wykonywania projektu budynku. Schody, poza tym, e peni funkcj uytkow, s te elementem wystroju wntrza, po-

winny wic by w to wntrze odpowiednio wkomponowane oraz wykoczone.

RODZAJE SCHODW
Schody mog si skada z jednego lub kilku biegw, o rnym ksztacie, rnie wzgldem siebie usytuowanych. Najwygodniejsze w uytkowaniu s schody proste. W zalenoci od liczby biegw mog by: jednobiegowe, dwubiegowe, trjbiegowe. Najczciej spotyka si schody dwubiegowe dwukierunkowe, w ktrych kolejne biegi s do siebie rwnolege; przy wchodzeniu na drugi bieg zmienia si kierunek ruchu na

Z CZEGO WYKONA SCHODY?

W domach jednorodzinnych i mieszkaniach wielopoziomowych schody wykonuje si z elbetu, drewna lub metalu. Najczciej wykonuje si schody elbetowe. Gwne zalety elbetu to: tr wao, odporno na dziaanie ognia, moliwo dowolnego ksztatowania. Wiele firm oferuje rne typy schodw gotowych, przeznaczonych do samodzielnego montau. S one wykonane najczciej z metalu lub drewna, albo z obu tych materiaw. W budynku stawianym w ramach akcji Praktyka na Budowie zdecydowalimy si wanie na schody moduowe. Dlaczego i jak si sprawdzaj piszemy w dalszej czci artykuu.

SOWNICZEK
Schody konstrukcja budowlana przeznaczona do komunikacji pieszej midzy rnymi poziomami (np. midzy kondygnacjami budynku, poziomem terenu a poziomem wejcia do budynku, poziomami tarasw terenowych). Schody skadaj si zazwyczaj z pochyych biegw wyposaonych w stopnie, rozdzielajcych poszczeglne biegi spocznikw i z porczy. Mog byc wykonywane z drewna, kamienia, elbetu lub stali. Biegi schodw stalowych i drewnianych s zwykle ograniczone z obu stron pochyymi elementami, zwanymi belkami policzkowymi lub policzkami, w ktrych s osadzone lub do ktrych s przymocowane. Przestrze midzy biegami schodowymi nazywa si dusz schodw. Pozostaymi konstrukcyjnymi elementami schodw s belki spocznikowe (na ktrych opiera si pyta spocznika i koniec biegu) oraz konstrukcja spocznika.

32 PRZEWODNIK BUDOWLANY WRZESIE 2003

M AT E R I A Y I T E C H N O L O G I E

Schody moduowe wspornikowe s bardzo efektowne, gama wykocze i wzorw pozwala na dobranie ich charakteru i stylu do danego pomieszczenia.

Tak wyglda miejsce przyszego montau schodw, widoczna drabina zapewniaa komunikacj w czasie budowy.

Doradca techniczny firmy Rintal sporzdzi projekt przyszych schodw. Jeli chodzi o profesjonalizm doradcw odwiedzajcych nasz plac budowy firmie dajemy wysok ocen schody zostay zaprojektowane bardzo funkcjonalnie.

przeciwny. Schody mog by te jednokierunkowe (z jednego biegu przechodzi si na drugi bez zmiany kierunku) lub amane (biegi usytuowane s pod ktem prostym do siebie). Schody proste wymagaj duej powierzchni. Z powodu braku miejsca, a czasami ze wzgldw architektonicznych czsto wykonuje si wic inne rodzaje. Schody zabiegowe wykonuje si bez spocznikw. Mog by wbudowane w rg budynku (midzy dwie lub trzy ciany). Maj zmienn szeroko stopni. Najwiksza szeroko stopnia wystpuje przy zewntrznej krawdzi. Zmienn szeroko stopni maj rwnie schody wachlarzowe i krcone; w rzucie poziomym maj one ksztat koa lub wielokta. Spotyka si te inne, nietypowe ksztaty schodw. Ze wzgldu na bezpieczestwo schody musz by wyposaone w porcze. Musi by ona umieszczona wszdzie tam, gdzie schody s z jednej strony otwarte. W przypadku nawet stromych schodw, porcz jest na tej samej wysokoci zmienia si kt pochylenia pochwytu. Minimalna wysoko balustrady mierzona do wierzchu porczy wynosi 90 cm. Przy szerokich biegach czsto porcz umieszcza si te od strony ciany. Nawierzchnia stopni musi by wykonana z takiego materiau, aby nie istniao niebezpieczestwo polizgu. Ze wzgldu na tr wao powinien to by materia trudno cieralny.

WRZESIE 2003 PRZEWODNIK BUDOWLANY 33

BEZPIECZNE WIERCENIE
Za pomoc urzdzenia D-tect firmy Bosch sprawdzilimy miejsca kotwienia. Urzdzenie wykrywa nie tylko przewody elektryczne, stal zbrojeniow, eliwne rury wodocigowe i inne metale, ale take rury z tworzyw sztucznych i puste przestrzenie. Zasig pracy wynosi do 10 cm, bez potrzeby kalibrowania wykrywacza. Urzdzenie naley prowadzi rnolegle do sprawdzanej powierzchni, materiay o waciowciach innych ni waciwoci fizyczne ciany znieksztacaj pole elektromagnetyczne co przedstawiane jest na wywietlaczu. 1. Projekt schodw bdzie nam towarzyszy przez cay proces ich montau, wedug niego zostay przygotowane poszczeglne elementy.

2. Remanent pocztkowy czyli kontrola czy wszystkie elementy wymienione w specyfikacji dotary na plac budowy.

Podczas poaru schody stanowi drog ewakuacji. Powinny by wic odporne na dziaanie ognia. Najbardziej odporne na dziaanie ognia s schody elbetowe, najmniej stalowe. Schody drewniane powinny by za-

bezpieczone odpowiednim preparatem ogniochronnym. Schody stalowe wewntrz budynku s zwykle ocynkowane.

KONSTRUKCJA SCHODW
Najczciej schody s oparte na

cianach budynku lub na supach. Jeeli bieg schodowy jest zamocowany (utwierdzony) w cianie budynku, a z drugiej strony nie ma adnej podpory, s to tak zwane schody wspornikowe. Zamocowany w cianie

34 PRZEWODNIK BUDOWLANY WRZESIE 2003

M AT E R I A Y I T E C H N O L O G I E

4. Miejsce gdzie bdziemy montowa schody oczyszczamy z zanieczyszcze budowlanych za pomoc odkurzacza firmy Bosch.

3. Sprawdzamy za pomoc urzdzenia D-tect czy w miejscach kotwienia elementw konstrukcyjnych nie przebiegaj przewody.

5. Jedn z pierwszych czynnoci jest przykrcanie do pierwszego stopnia metalowego cznika.

6. Z boku wkrcamy mimorodowe ruby suce do montau porczy.

moe by cay bieg lub pojedyncze stopnie. Oparcie wspornikowe z konstrukcyjnego punktu widzenia jest najmniej korzystne. ciana, w ktrej osadzane s schody wspornikowe, musi spenia okrelone warunki, m. in.

nie powinno by w niej otworw pod i nad miejscem oparcia schodw. Grubo ciany powinna wynosi przynajmniej 25 cm. Ze wzgldu na moliwe ugicie oraz ewentualne nadmierne drgania szeroko biegu scho-

dw wspornikowych jest ograniczona. Zamiast na cianie bieg schodowy moe by oparty w rodku swojej szerokoci na podunej belce (analogicznie jak hutawka dla dzieci), prostej lub krzywoliniowej.

WRZESIE 2003 PRZEWODNIK BUDOWLANY 35

ZESTAW MONTAOWY
Producent na podstawie projektu przygotowa wszystkie elementy cznie ze rubami, zalepkami itp., rwnie stopnie s ponumerowane wedug kolejnoci montau. Tak przygotowane elementy pozwol na skrcenie samego montau do kilku godzin.

7. Na stopniu s napunktowane miejsca, w ktrych naley wywierci otwory. Musimy pamita aby nie przewierci stopnia na wylot, bo bdzie problem.

8. Po wywierceniu otworw przykrcamy gotowy element z metalu do stopnia.

Wtedy s to tak zwane schody dwuwspornikowe. Przy wikszej szerokoci biegu schody dwuwspornikowe opiera si na dwch belkach podunych biegncych w pewnej odlegoci od siebie. Odmian schodw wsporniko-

wych s schody krcone. Maj one w rzucie poziomym ksztat koa, prostokta lub wielokta. Skadaj si z pojedynczych stopni zamocowanych w rodkowym supie nonym. Stopnie mog mie ksztat prostoktny,

trjktny, trapezowy. Schody krcone zajmuj niewiele miejsca, mona wic przewidzie ich ustawienie w zasadzie w dowolnym miejscu (pod warunkiem, e wykona si otwr w stropie wyej lecej kondygnacji). S

36 PRZEWODNIK BUDOWLANY WRZESIE 2003

M AT E R I A Y I T E C H N O L O G I E

9. Prace montaowe rozpoczynamy od kontroli wymiaru otworu. Schody maj czy parter z poddaszem uytkowym.

10. Wiercimy otwory pod kotwy montaowe grnego stopnia. Budynek jest wykonany w technologii keramzytobetonowej, dlatego wiercenie nie nastrcza trudnoci.

11. Wstpne przymiarki do zamontowania grnego stopnia.

12. Jak wida mocowanie do ciany odbywa si za pomoc metalowego cznika, posadawianego w cianie za pomoc czterech kotew.

bardzo dekoracyjne. Nie s jednak zbyt wygodne. Ze wzgldu na oszczdno miejsca s na og dosy strome, a stopnie maj zmienn szeroko. Innym rodzajem schodw s schody policzkowe. W schodach

policzkowych biegi s podparte z obu stron: na cianach budynku, na podunych belkach (tak zwanych belkach policzkowych) lub z jednej strony na cianie, a z drugiej na belce. Z konstrukcyjnego punktu widzenia

oparcie biegu z obu stron jest bardzo korzystne. Schody policzkowe mog by szersze ni wspornikowe. Jednak czsto przeszkod w zaprojektowaniu schodw o takiej konstrukcji s wzgldy architektoniczne.

WRZESIE 2003 PRZEWODNIK BUDOWLANY 37

13. Po zamocowaniu pierwszego stopnia kontrolujemy poprawno wykonania prac za pomoc poziomnicy. Jeli w tym momencie zaniedbamy kontrol to na kocu moe si okaza, e schody s zamontowane nierwno.

MATERIA NA SCHODY
Stopnie zostay wykonane z drewna bukowego. Elementy metalowe polakierowano proszkowo (czarny pmat). Stopie zabiegowy ma ksztat trjkta. Jego ksztat jest tak wyprofilowany, e wiksza powierzchnia znajduje si w miejscu najwygodniejszym do schodzenia lub wchodzenia.

14. Po kontroli poziomu dokrcamy ruby aby unieruchomi stopie. Teraz moemy przystpi do dalszych czynnoci.

Wystajce od spodu biegu belki policzkowe niezbyt adnie wygldaj. Moliwym rozwizaniem (stosowanym czsto w schodach drewnianych) jest wypuszczenie belek do gry. Jeeli s one

odpowiednio wysokie, to mog nawet tworzy balustrady (takie rozwizanie z kolei stosuje si gwnie w schodach elbetowych). Odmian schodw policzkowych s schody krte, w kt-

rych stopnie s z jednej strony zamocowane w rodkowym supie, a z drugiej opieraj si na belce policzkowej o ksztacie krzywoliniowym. Belka jest oparta na dolnym i grnym

38 PRZEWODNIK BUDOWLANY WRZESIE 2003

M AT E R I A Y I T E C H N O L O G I E

15. Drugi stopie jest poczony za pomoc elementu metalowego z pierwszym. W tuleje wsuwamy element cznika.

16. Sprawdzamy wysoko posadowienia stopnia, zgodnie z tymi danymi, ktre s zawarte w projekcie.

17. Po sprawdzeniu poziomnic poprawnoci montau, za pomoc klucza imbusowego i ruby unieruchamiamy poczenie.

18. Kady ze stopni na spodniej stronie posiada wskazwki montaowe, numer stopnia, numer banderoli oraz punkty, w ktrych naley wywierci otwory w celu przykrcenia moduu metalowego.

stropie budynku. W budynkach jednorodzinnych bardzo czsto projektuje si schody elbetowe pytowe. Bieg tworzy pyt, ktra jest oparta na spoczniku i podecie. Bieg moe te two-

rzy jedn pyt (zaaman w przekroju pionowym) razem ze spocznikiem i podestem. Opiera si ona wtedy na przeciwlegych cianach budynku, prostopadych do kierunku roz-

picia biegu.

SCHODY GOTOWE W PRAKTYCE

Przy budowie domu pojawia si wiele problemw. W naszym przypadku jednym z niewielu

WRZESIE 2003 PRZEWODNIK BUDOWLANY 39