Podlasie
REGION
Nr 14
wrzesień 2008
egzemplarz
bezpłatny
ISSN: 1897-936X
PO
Jacek Saryusz-Wolski wyjaśnia stanowisko
Platformy wobec kaukaskiego konfliktu
Jak pomóc Gruzji
W wojnie wielkich najbardziej cierpią niewinni i bezbronni
HISTORIA
Noc teczek – finał, nie początek
Były dwa powody, dla których
chcieliśmy ustąpienia rządu
Olszewskiego: krytyczna ocena
jego polityki wewnętrznej i zma-
sakrowanie wizerunku Polski na
zewnątrz. Słyszeliśmy, że rząd
chce sporządzić jakąś listę
agentów, ale uchwała, z którą
wyskoczył nagle Korwin-Mikke
W służbie zdrowia
LUDZIE ZNANI W PO
OGÓLNOPOLSKA
GAZETA
PLATFORMY
OBYWATELSKIEJ
– była zaskoczeniem. A kiedy
doszły jeszcze absurdalne wie-
ści, że na liście jest Grażyna Sta-
niszewska i Jerzy Osiatyński,
Mazowiecki wyzbył się resztek
wątpliwości. Było jasne, że
mamy do czynienia z rządem
szalonym. Rozmowa z Walde-
marem Kuczyńskim str. 6-7
mocne jak żubr
P T
odlaskie kojarzy się z ostoją spokoju,
chłodem puszczy, jeziorami i wschod-
nią gościnnością i z coraz bardziej po-
pularnym żubrem. Duch tego spokoj-
nego, silnego zwierzęcia jest od-
czuwalny w podlaskim działa-
niu Platformy Obywatelskiej.
Niespiesznie, konsekwent-
nie, uparcie dążyć do
zmian, które wspomogą
rozwój regionu, a przy tym
uszanują jego bogactwo
naturalne. Taki jest pro-
gram rozwoju wojewódz-
twa, przyjęty przez PO.
Czytaj na str. 12-13
Z PRASY
Bez świadków
Politycy rosyjscy twierdzą, że wojska gru-
zińskie paliły całe wsie, paliły ludzi żyw-
cem, miażdżyły czołgami kobiety i dzieci.
Dlaczego jednak żadni niezależni świadko-
wie, a nawet sami Osetyńcy, nie potwier-
dzają takich faktów? Czemu tam nie
zawiozą zagranicznych dziennikarzy i ob-
serwatorów OBWE, tylko nie chcą ich wpu-
ścić? Krzysztof Łoziński, Kontrateksty nr 11
zdrowo żyje
bera, posłanka PO z Dąbrowy Górniczej.
– Mamy przeciwko sobie polityków opozycji,
a część społeczeństwa obawia się zmian, co
normalne, bo boimy się tego, co nowe
sową placówek ochrony zdrowia.
FOTO EN
ROLNICTWO
Co będzie z dopłatami po 2014
Nawet najbardziej przeciwni wej-
ściu Polski do Unii Europejskiej
dziś przyznają, że dla wsi i rol-
nictwa 1 maja 2004 roku był
dobrą datą. Wspólna Polityka
Rolna (WPR) dostarczyła środ-
ków na rozwój gospodarstw rol-
nych. Od roku 2004 dochody na
wsi zwiększyły się prawie o 70
o jest pierwszy rząd, który zdecydo-
wał się na gruntowne zmiany systemu
zdrowia – mówi Beata Małecka-Li-
i nieznane. Dlatego niezwykle is-
totne jest rzetelne informowanie
społeczeństwa. Ważne jest, by
pacjenci wiedzieli, że propono-
wana reforma wpłynie pozytyw-
nie na dostępność do świadczeń
medycznych i na kondycję finan-
Czytaj na str. 15
Choroba
ZWIĄZKI
nadmiaru
Siedziby związków zawodowych wy-
prowadzone poza zakłady pracy.
Związki utrzymujące się wyłącznie ze
składek członkowskich. Liderzy pozba-
wieni związkowych etatów.
Minimalna liczba osób do założe-
nia związku to 20-30. Pracodawcy ne-
gocjują nie ze wszystkimi związkami,
ale z reprezentacją pracowników. Or-
ganizatorzy nielegalnych strajków
płaca za straty, które poniosła firma.
Za strajkiem musi głosować przy-
najmniej połowa załogi. Urlop na żą-
danie można brać tylko po jednym
dniu – to logiczne rozwiązania, ko-
nieczne do ukrócenia nadużywania
przywilejów związków zawodowych.
str. 4-5
Krosno
UKŁADY
pod nadzorem
„Dałeś mi pracę, dałeś wypłatę/
rzucam na tacę, płacę za chatę/ i na wy-
borach teraz oddam ci swój głos” to
promocyjna piosenka wyborcza bur-
mistrza Krosna Odrzańskiego, „Chinal-
skiego, (którego) każdy zna”. Burmistrz
bierze udział w rządach miastem od 18
lat i starannie strzeże swojego wize-
runku: materiały lokalnej, samorządo-
wej telewizji przed anteną idą do
niego„na przegląd”.
Grupa młodych radnych Marka
Cebuli i on sam, dziś poseł Platformy
Obywatelskiej, jest nadzieją na
zmianę w Krośnie, na zdynamizowa-
nie rządów, przyciągnięcie inwesto-
rów, stworzenie perspektyw rozwoju
miasta. Czy ta nadzieja spełni się za
dwa lata, podczas wyborów samorzą-
dowych? str. 10
proc i dzisiaj są wyższe o 10 proc.
niż w miejskich gospodarstwach
robotniczych. Wpływ na to miała
koniunktura panująca w Polsce,
ale i 6500 złotych średniej do-
płaty, przypadającej rocznie na
jedno gospodarstwo. O tym, co
będzie działo się dalej z unijną
WPR czytaj na... str. 10-11
2 Ogólnopolska gazeta Platformy Obywatelskiej
Czas to pieniądz. W rządzie też
J W
eśli tworzymy hipotetyczny czarny
scenariusz, to rząd znajdzie się
w bardzo trudnej sytuacji, gdy
wzrost gospodarczy spadnie do
3 proc., a towarzyszyć mu będzie silna
tendencja do wzrostu płac przy słabej
dynamice wzrostu wydajności. Dla-
tego już teraz musimy zmniejszać wy-
datki budżetowe, bo zwiększanie
sektora publicznego jest błędem.
Nasza administracja i służba cy-
wilna nie będą w stanie wziąć na sie-
bie ciężaru efektywnej redystrybucji
dochodu narodowego. Lepiej, żeby
firmy i ludzie sami dysponowali
swoimi pieniędzmi. Gdybym mógł
pomarzyć, to chciałbym, aby rząd -
W
Gruzja? Nie, ropa
szystko, co teraz dzieje się
w Gruzji, związane jest z ropą.
Rosja poza gazem i ropą nie
jest przecież w stanie nic produkować.
Nie toleruje spadków cen tych surow-
ców. Gdy te zaczęły spadać, Rosjanie
uznali, że w trybie natychmiastowym
muszą jakoś rozwiązać problem.
Wokół Morza Kaspijskiego,
w Azerbejdżanie, Kazachstanie, Uzbe-
kistanie, znajdują się bardzo bogate
złoża surowców. Kilka lat temu, gdy
świat zastanawiał się nad sposobem ich
wykorzystania, Rosjanie wpadli na po-
mysł, by wybudować rurociąg łączący
inne kraje z surowcami. Na szczęście
Zachód szybko pojął niebezpieczeń-
stwo z tym związane. Dlatego Rosja
myśli teraz, co zrobić, by zapanować
nad bogatym w złoża regionem.
Wspierając separatystów z Osetii Połu-
dniowej doprowadziła tam do destabi-
lizacji politycznej.
Wiktor Suworow, Saakaszwili nie miał wyjścia,
Super Express 18 .08.2008
Szesnasta i siedemnasta znalazły dom
DOBRE WIADOMOŚCI GRZEGORZA LINDENBERGA
W
styczniu dowiedzieliśmy się
o czterech psach żyjących w
lesie niedaleko od nas, za-
częliśmy je dokarmiać i oswajać - były
dzikie, bały się.
Była to suka i trzy szczeniaki:
dwa podrośnięte i jeden mały. Mały
zaginął po kilku dniach, a później zgi-
nęła jedna z suczek, która najszybciej
się oswoiła. Ktoś lub coś ją zabiło,
znaleźliśmy mnóstwo krwi na ścieżce.
Po tym okropnym wydarzeniu
zdecydowaliśmy się jak najszybciej za-
brać obie pozostałe suczki, chociaż nie
były jeszcze całkiem oswojone. Trzeba
było podać im pastę usypiającą, a
kiedy zaczęła działać, mogliśmy wziąć
psy do samochodu i przewieźć do lecz-
nicy. A w marcu - do hoteliku dla
psów, prowadzonego za Janowem Lu-
belskim przez psich maniaków (do sie-
bie nie mogliśmy, bo już mamy
odpowiednią liczbę zwierząt domo-
Z PRASY
każdy rząd - podejmował decyzje
w określonym z góry czasie. Cztery
lata temu mogliśmy zbudować auto-
stradę za 5 mln zł, dziś za 15 mln zł za
kilometr. Te 10 mln zł za kilometr to
konkretna cena przewlekania decyzji.
W procesach decyzyjnych chodzi
o to, żeby uwzględniać ryzyka – bo
one zawsze występują w biznesie, ale
żeby klimat podejrzeń i pomówień
nie paraliżował decyzji i nie wstrzy-
mywał projektów. A tak, niestety, dziś
się dzieje.
Jan Krzysztof Bielecki,
W PEKAO wszelkie decyzje
podejmujemy tu, w Warszawie,
Rosja czuje się
FOTO EN Gazeta Wyborcza 4.08.2008
otoczona
N
ie sądzę, by między Kaczyń-
skim i Sarkozym istniał z góry
ustalony podział na dobrego
i złego glinę. Obie strony wykazały
wręcz niezwykły brak współpracy
i porozumienia. To wielki błąd, ponie-
waż Rosja może to odczytać jako nie-
zdolność Europejczyków do wypra-
cowania wspólnego stanowiska.
Podziały w Europie to młyn na
wodę Rosji. Po inwazji na Gruzję po-
winniśmy zmusić organizacje euro-
pejskie do wypracowania wspólnej
polityki wobec Rosji, biorąc pod
uwagę wszystkie kwestie sporne,
ropę, gaz, tarczę antyrakietową,
mniejszości narodowe. Przy okazji
konfliktu w Gruzji mogliśmy zauwa-
żyć, że Rosja czuje się otoczona przez
siły NATO i sądzi, że obce rządy łamią
prawo mniejszości rosyjskich.
Guy Sorman, Europa nie ma strategii wobec Rosji,
Super Express 16-17.08.2008
wych). I oto w połowie sierpnia, kiedy
wydawało się, że do śmierci (naszej
lub suczek, zależy co przyjdzie pierw-
sze) będziemy je w hoteliku utrzymy-
wać, znalazły dom – wypatrzone w
internecie, pojechały 500 km, aż za
Opole. Zabawne, ale będą mieszkać u
osoby, która głosowała na Platformę.
To jest pierwsza dobra wiadomość.
Musia i Pysia były szesnastym i
siedemnastym zwierzakiem, jaki przy-
błąkał się do naszej malutkiej podwar-
szawskiej wsi w ciągu kilku lat naszego
tam mieszkania.
Regularnie pojawiają się we wsi
albo w otaczających ją lasach psy albo
koty, porzucone i wygnane przez ludzi
– i miejskich, i wiejskich (miejmy na-
dzieję, że nie ma wśród tych zwyrod-
nialców wyborców Platformy).
Obowiązująca od 11 lat ustawa o
zwierzętach wcale nie zmniejszyła
liczby zwierząt porzucanych, których
Bez
komentarza
jest pewnie co roku kilkaset tysięcy.
Część z nich trafia do schronisk, gdzie
statystycznie mają większą szansę, że
nie przeżyją, niż że znajdą nowy dom.
Wiele schronisk prowadzonych jest
wcale nie dla dobra zwierząt tylko dla
zarobienia – często całkiem sporych
– pieniędzy. Jeśli chcielibyście się do-
wiedzieć u źródła jak to działa, to w
Kaliszu, gdzie w schronisku (opłaca-
nym oczywiście z kasy miasta) zostało
zabitych w ciągu 2,5 roku ponad tysiąc
psów, mogą o tym ze szczegółami opo-
wiedzieć.
Na szczęście – i to jest druga dobra
wiadomość – rozwiązanie akurat tego
problemu nie jest ani specjalnie trudne,
ani drogie. Trochę zmian organizacyj-
nych, trochę kontroli nad tym, co się w
schroniskach dzieje, zmniejszenie „po-
daży” szczeniaków przez opodatkowa-
nie nielegalnych hodowli psów
– i bezdomnych zwierząt będzie w
Medyczna autolustracja prezydenta
wywiadzie dla Polskiego
Radia powiedział m.in.:
„W ciągu ostatnich paru
miesięcy miałem około stu wystąpień
publicznych (...). I proszę mi powie-
dzieć, czy w którymkolwiek z tych
momentów widać było, że ja mam ja-
kieś wady, jeżeli chodzi o stan zdro-
wia. Nie, nie mam.”
Mało kto wie bądź pamięta, że
Lech Kaczyński dokonał już pub-
licznej lekarskiej autolustracji.
W lipcu 2005 r., w trakcie kampanii
prezydenckiej, ujawnił w internecie
(www.lechkaczynski.pl/autolustra-
cja.php) ponad 400 stron otrzyma-
nych zIPN kopii dokumentów
Służby Bezpieczeństwa, w których
przewija się jego nazwisko. W teczce
(Sygn. IPN Gd 159–330) są m.in. do-
kumenty z 1982 r. dotyczące jego
stanu zdrowia. Kaczyński miał wów-
czas 33 lata.
W teczce z IPN jest także recepta
wystawiona 8 sierpnia 1982 r., na któ-
Umocniona pozycja „koguta Europy”
D
laczego zachowania „godno-
ściowe”, choć ryzykowne
i mało rozsądne, cieszą się w
Polsce tak wielkim poklaskiem, a za-
chowania wstrzemięźliwe i przemy-
ślane darzone są pogardą? Dlaczego
przedmiotem dumy czynimy nieudane
powstania, a nie martwi nas nasza nie-
udolna dyplomacja? Dlaczego raduje
nas łopot husarskich piór, a brzydzimy
się negocjacjami i żmudnym budowa-
niem własnej pozycji w Europie? Skąd
trwałość naszego narodowego przy-
wiązania do wartości i zachowań „fa-
sadowych” i niechęć wobec wartości
racjonalnych, zachowawczych, zdro-
worozsądkowych? Nasza buńczuczna
Polsce mniej. A przy okazji mniej bę-
dzie też psów agresywnych i ich wła-
ścicieli. Nad taką zmianą ustawy o
zwierzętach pracuje porozumienie kil-
kudziesięciu organizacji zajmujących
się zwierzętami pod nazwą "Koalicja
dla Zwierząt". Od razu się przyznam
– biorę w niej udział, bo widzę, że
problem trafiających do naszej wsi
zwierząt musi być załatwiony hur-
towo, a nie detalicznie.
Mamy nadzieję, może nie całkiem
poprawną politycznie, że w sprawie
zwierząt da się w Sejmie uzyskać po-
rozumienie ponadpartyjne.
Na razie – i to jest trzecia dobra
wiadomość – proces nowelizacji
ustawy w Sejmie wzięła na siebie po-
słanka Joanna Mucha. Z Platformy.
Adres autora
glindenberg@supermedia.pl
wrzesień 2008
rej Lechowi Kaczyńskiemu przepi-
sano m.in. thioridazin. Z medycznego
portalu Przychodnia.pl dowiemy się,
że thioridazin „łagodzi w mniejszych
dawkach niepokój i lęk (objawy neu-
rotyczne), w większych dawkach na-
tomiast poprawia stan w chorobach
dających zmienione odczucia rzeczy-
wistości (schizofrenia, psychoza ma-
niakalna)”. Jego zastosowanie to:
„Zmieniona interpretacja rzeczywis-
tości z ideami prześladowczymi, uro-
jeniami i halucynacjami. Niepokój
i przygnębienie. Zmiany osobowości
z napadami agresji. Splątanie u osób
starszych. Niepokój i nadaktywność
w alkoholizmie”.
Ujawniając w 2005 r. te doku-
menty, (Lech Kaczyński) w żaden
sposób się do nich nie odniósł i sam
złamał chroniącą go tajemnicę le-
karską. Na zwołanej wtedy konferen-
cji prasowej powiedział, że nie ma nic
do ukrycia.
Polityka 16.08.2008
postawa wobec Rosji jest przecież ko-
lejnym gestem, bez żadnych realnych
nadziei na polityczną zmianę relacji.
Rosji to nie przestraszy, Gruzji nie po-
może, a Polska wzmocni jedynie swą
pozycję „koguta Europy”.
Ja sama jestem sercem z Gruzją,
i to serce raduje się z powodu bezkom-
promisowej, honorowej i solidarno-
ściowej reakcji Polski, ale chciała-
bym, by w naszym kraju przywódcy
kierowali się również mądrością, rozu-
mem i polityczną kalkulacją, a nie sta-
wiali tylko na honor, ewentualnie - cud.
Magdalena Środa,
Bolszewika (Rosjanina) goń, goń, goń,
Gazeta Wyborcza 20.08. 2008
PO
OGÓLNOPOLSKA
GAZETA
PLATFORMY
OBYWATELSKIEJ
Biuletyn przeznaczony do użytku
wewnętrznego, kolportowany bezpłatnie.
Wydawca:
Platforma Obywatelska RP
ul. Andersa 21, 00-159 Warszawa
Redakcja:
Elżbieta Misiak-Bremer (redaktor naczelna)
Adam Wiewiorowski (dystrybucja)
Projekt i opracowanie graficzne:
Jacek Gałązka, exPress
www.ex-press.com.pl
Adres do korespondencji:
ul. Marszałkowska 87 m. 85
00-683 Warszawa
e-mail: poglos@platforma.org
wrzesień 2008
Gruzja to sprawa dla Europy
Jacek Saryusz-Wolski: mimo przerwy letniej udało mi się zwołać posiedzenie unijnych ministrów spraw zagranicznych
Moskwa nie posłucha głosu poszczególnych krajów
W dniu, kiedy w Pekinie z pompą i prze-
pychem rozpoczynały się igrzyska olim-
pijskie, na Kaukazie rozpoczęła się
wojna. Z jednej strony jest Rosja – silny
i poważny partner, a zarazem kraj gra-
niczący z Unią Europejską, z drugiej zaś
Gruzja – mała postsowiecka republika
z ambicjami europejskimi, której obie-
cano członkostwo w strukturach Paktu
Północnoatlantyckiego.
Unia stanęła przed bardzo trud-
nym zadaniem, ponieważ jako jedyny
gracz globalny mogła przyjąć pozycję
mediatora. Rosja jest bowiem stroną
w konflikcie, a Stany Zjednoczone
z zasady nie zostałyby uznane przez
Rosję za bezstronne. Zaangażowanie
NATO mogłoby zaostrzyć stanowisko
Moskwy.
Czy Unia wywiązała się z zadania,
przed jakim stanęła?
Dla obserwatorów i specjalistów
do spraw europejskich, reakcja Unii
Europejskiej była szybka i zdecydo-
wana. Wyprzedziła reakcje Waszyng-
tonu i zaprezentowała – po raz
pierwszy od europejskiego rozdarcia
w sprawie Iraku – jednolite stanowi-
sko. Trzeba pamiętać, że unijna
wspólna polityka zagraniczna jest do-
piero w fazie konsolidacji. Nie ma
jeszcze wspólnego ministra spraw za-
granicznych. Zajęcie wspólnego sta-
nowiska wymaga konsultacji
wszystkich 27 członków-państw Unii.
Sprawująca przewodnictwo w tym
półroczu Francja – zanim przystąpiła
do rokowań dyplomatycznych – mu-
siała uzgodnić mandat z pozostałymi
krajami wspólnoty.
Na szczęście powagę sytuacji na
Kaukazie dostrzegli wszyscy europej-
scy liderzy. Zareagowały też unijne in-
stytucje – Rada i Parlament. Udało się
w trybie pilnym – pomimo przerwy
letniej – zwołać posiedzenie unijnych
ministrów spraw zagranicznych, któ-
rzy zgodzili się na wysłanie misji po-
kojowych do Gruzji. Oczywiście,
pozostaje pytanie czy zgodzą się na to
władze separatystycznych republik
Osetii i Abchazji, a przede wszystkim
Rosja. Jako przewodniczący Komisji
Spraw Zagranicznych Parlamentu Eu-
ropejskiego, po konsultacji z wszyst-
kimi grupami politycznymi, wydałem
oświadczenie i zwołałem nadzwy-
czajne posiedzenie Komisji Spraw
Zagranicznych z udziałem ministra
ds. europejskich Francji jako przed-
stawiciela Prezydencji Francuskiej
oraz pani minister spraw zagranicz-
nych Gruzji oraz specjalnego wysłan-
nika PE do Gruzji. Trwają również
prace nad przygotowaniem specjalnej
sesji plenarnej PE.
Główne cele mediacji przewodni-
czącego Rady Unii, prezydenta Nico-
lasa Sarkozy’ego to zaprzestanie walk,
powrót wojsk na linie sprzed po-
czątku wojny i rozpoczęcie dialogu
Ogólnopolska gazeta Platformy Obywatelskiej
gicznym miejsc na północnej półkuli.
“
Jest to teren, gdzie zawsze wybuchały
wojny, ponieważ niemal od zawsze był
to teren sporny. Ponadto to miejsce,
Trzeźwa
jako trasa przesyłu surowców, jest
kluczowe dla bezpieczeństwa energe-
i konkretna tycznego Europy. Jest to zatem tak na-
prawdę spór między Zachodem
polityka PO
a Rosją.
bardziej
Gruzja uważana jest przez Mos-
kwę za część swojej strefy wpływów.
służyć będzie
Jednak Gruzja wybrała demokra-
tyczną drogę rozwoju, jest krajem głę-
interesom
boko europejskim w sensie
kulturowym i cywilizacyjnym, pań-
Polski i Gruzji, stwem objętym unijną polityką są-
siedztwa. Ma z Unią umowę
niż o partnerstwie i współpracy, otrzy-
najgłośniejsze
muje z Brukseli wsparcie finansowe.
Inaczej mówiąc, należy do kręgu kra-
apele
jów najbliższych Unii Europejskiej.
Rosja natomiast dąży generalnie do
odzyskania kontroli nad krajami post-
sowieckimi, co oznacza powstrzyma-
politycznego. Najtrudniejszym pun- nie za wszelką cenę integracji tych
ktem jest kwestia uznania integralno- państw z NATO i Unią Europejską.
ści terytorialnej Gruzji. Najbliższe Ponadto Rosja broni swojej monopo-
tygodnie pokażą, czy misja prezy- listycznej pozycji w tranzycie gazu
denta Francji zakończyła się powo- i ropy, próbuje zapobiec powstaniu
dzeniem. popieranej przez UE alternatywnej
Wiele osób zadaje sobie pytanie, trasy przesyłu.
jak doszło do tej krwawej wojny. Ko- Wojna nie pozostanie bez wpływu
rzenie tego konfliktu są bardzo głębo- na dalsze relacje Unii Europejskiej
kie. Gruzja znajduje się na obszarze z Rosją. Na pewno dojdzie do zredefi-
Kaukazu, który jest jednym z najważ- niowania postrzegania Rosji przez
niejszych pod względem geostrate- Unię Europejską. Wielu europejskich
3
FOTO EN
przywódców dopiero teraz dostrzegło,
do jakich środków gotowa jest odwo-
łać się Moskwa. Zarówno Europa, jak
i Ameryka zmuszone także zostały do
wyraźniejszego określenia swojej po-
lityki w obszarze Kaukazu.
Polska od początku zaangażowała
się w rozwiązanie konfliktu gruziń-
sko-rosyjskiego, co było zachowa-
niem ze wszech miar właściwym.
Wystąpiliśmy w roli lidera, mobilizu-
jącego inne kraje regionu. Z drugiej
strony rząd wykonał ważny ruch, mó-
wiąc, że teraz jest to sprawa do roz-
wiązania dla Unii Europejskiej. Jest to
zgodne z filozofią i programem Plat-
formy Obywatelskiej, jeśli chodzi o
naszą obecność na arenie międzyna-
rodowej. Nasz głos jest lepiej słyszalny
z Brukseli niż z Warszawy.
Sami niewiele możemy zdziałać,
zarówno w przypadku Gruzji, jak i w
kwestii europejskich aspiracji
Ukrainy, czy też zwiększenia bezpie-
czeństwa energetycznego Polski. Dla-
tego wobec wojny w Gruzji premier
Donald Tusk zaapelował o zwołanie
nadzwyczajnego posiedzenia Rady
Ministrów UE oraz szczytu UE. Tylko
mówiąc jednym głosem Unia Euro-
pejska może skutecznie wpłynąć na
sytuację w regionie i zrealizować za-
mysł wysłania na Kaukaz europej-
skich sił pokojowych. Moskwa nie
posłucha nawet najdonośniejszych
głosów z Polski, c.d. str. 4
4 Ogólnopolska gazeta Platformy Obywatelskiej
Traktat Lizboński
pomógłby Gruzji
Wspólna
dyplomacja
jeśli nie znajdą one przełożenia na
stanowisko całej Unii, którego nie
może zignorować.
Rządowi i Platformie Obywatel-
skiej nie zależy, żeby być postrzega-
nym jako lider walki o sprawę
gruzińską, ale jako konstruktor sta-
nowiska Unii i NATO. Najważniej-
sze, aby nasz interes był realizo-
wany, a nasze zdanie było odzwier-
ciedlone w stanowisku wszystkich
27 państw.
To nie koniec polskich działań
w kwestii Gruzji. Teraz dopiero po-
winniśmy użyć wszystkich możli-
wych instrumentów. Delegacja
Platformy Obywatelskiej, jako cześć
Europejskiej Partii Ludowej - Euro-
pejskich Demokratów, największej
frakcji w Parlamencie Europejskim,
będzie wpływać na przygotowanie
odpowiedniej rezolucji w sprawie
Gruzji. Z mojej inicjatywy, jako
wiceprzewodniczącego Europejskiej
Partii Ludowej, do działań włącza
się także struktura organizacji,
z którą partia prezydenta Sakaszwi-
lego jest stowarzyszona. Polski rząd
będzie pilotował tę kwestię na po-
Gest Kaczyńskiego
FELIETON
J
esteśmy po to, aby podjąć walkę”
– oświadczył w Tbilisi prezydent
Lech Kaczyński w sytuacji, kiedy
udręczeni wojną ludzie nie tyle walki, a
zawieszenia broni oczekiwali. Nieby-
wale dumny ze swojej odwagi prezydent
potem „nauczył Sikorskiego, jak podej-
mować decyzje”. Czyżby zapomniał,
rwąc się do walki bez broni, że to właś-
nie Sikorski podjął kiedyś decyzję, aby
walczyć z Rosjanami z bronią w ręku,
narażając swoje życie. Jeżeli Lech Ka-
czyński w ogóle mógłby Radka Sikor-
skiego czegoś nauczyć, to może akurat
nie w tej materii.
Żołnierze frontowi, jak nikt inny
wiedzą, co warte są czcze pogróżki i
jakie przynoszą efekty - odwrotne od za-
mierzonych. Rosja już zapowiedziała
zerwanie wszelkiej współpracy z Polską.
Za wiele tej współpracy nie było i retorsje
premiera Rosji niewiele się różnią od po-
gróżek prezydenta Polski. W dającej się
przewidzieć przyszłości Rosja nawiąże
znowu współpracę. Władimir Putin, w
odróżnieniu od Lecha Kaczyńskiego, jest
pragmatykiem (kolejne obok liberalizmu
słowo, którego nasz prezydent bardzo
nie lubi), a ponieważ dłużej władzy Pu-
tina w Rosji, niż obecnej prezydentury
w Polsce, rosyjski premier może sobie po-
zwolić, by nie traktować wszystkich słów
zbyt poważnie.
Najmniej kosztują gesty wykony-
wane na cudzy koszt. Gest Kozakiewi-
cza pozostał nam w pamięci, gdyż
siedzeniach Rady Ministrów oraz
szczytów unijnych. Zdajemy sobie
bowiem sprawę, że trzeźwa i kon-
kretna polityka PO bardziej służyć
będzie interesom Polski i Gruzji, niż
najgłośniejsze nawet apele.
Wojna rosyjsko-gruzińska po-
kazała, jak ważne jest przyspiesze-
nie prac nad Wspólną Polityka
Zagraniczną i Bezpieczeństwa Unii
Europejskiej. Jak ważne jest również
przyjęcie Traktatu Lizbońskiego,
który tworzy stanowisko unijnego
ministra spraw zagranicznych oraz
wspólną dyplomację. Dlatego dzia-
łania polityków Platformy Obywa-
telskiej, zarówno krajowych jak
i europejskich, skoncentrowane
będą na dalszych pracach nad
umocnieniem Wspólnej Polityki
Zagranicznej i Bezpieczeństwa. Zda-
jemy sobie bowiem sprawę, że tylko
silna i zintegrowana Unia Europej-
ska jest gwarancją dla bezpieczeń-
stwa naszego kraju oraz stabilizacji
demokracji u naszych wschodnich
sąsiadów.
Jacek Saryusz-Wolski
Kozakiewicz ryzykował swoją karierą.
Prezydent ryzykował narodem dla... dla
czego właściwie? Miejmy tylko nadzieję,
że gest ten nie każe nam o sobie długo
pamiętać w swoich następstwach.
Faktem jest, że Lech Kaczyński po-
stawił Zachodowi lustro przed oblicze, i
obraz, jaki w nim Europejczycy widzą
nie wywołuje ich zadowolenia. Pewnie
dlatego milczą. W niemieckiej stacji te-
lewizyjnej ZDF nadano specjalny pro-
gram poświęcony kryzysowi w Gruzji.
Dzień po dniu, godzina po godzinie re-
konstruowane były wydarzenia z Kau-
kazu. O naszym prezydencie nawet nie
wspomnieli. Jakby tej wycieczki pięciu
prezydentów w ogóle nie było.
Zręczny polityk to taki, co według
ludowego porzekadła krew wypije, a
dziury nie zrobi. Gdyby polski prezy-
dent Lech Wałęsa rozmawiał z rosyjskim
prezydentem Borysem Jelcynem a la
Lech Kaczyński, to pewnie do dzisiaj
wojska radzieckie stacjonowałyby w
Polsce. A może nawet Jelcyn przysłałby
tu jeszcze parę dywizji. Od mówienia
wprost tego, co się myśli, władcy trzymali
na dworach specjalnych funkcjonariuszy,
którzy cieszyli się wyjątkową – nawet
jak na nasze standardy – swobodą wy-
powiedzi. Nikt nie wpadłby jednak na
pomysł uczenia się od nich podejmowa-
nia decyzji. Bo „Stańczyk”, to wcale nie
jest zdrobnienie od „mąż stanu”.
Andrzej Kołaczkowski
Dokąd nas zawiodą
W Kompanii Węglowej etaty, biura, delegacje związkowe kosztują 20 mln zł rocznie
Solidarności zawdzięczamy przemiany,
Polska droga do niepodległości wiodła
przez związek zawodowy. Kiedy krzy-
czeliśmy, że nie ma wolności bez „Soli-
darności”, kiedy czerwone litery
„solidarycy” stały się kodem czytelnym
w całym świecie, nie sądziliśmy, że w
ciągu dwudziestu lat wolności polski
ruch związkowy wynaturzy się do tego
stopnia, że może stanowić nawet zagro-
żenie dla podstaw demokracji.
Ustawa o związkach zawodowych
stanowi, że wystarczy grupa dziesięciu
osób, aby założyć niezależny, samo-
dzielny – choć niekoniecznie samofi-
nansujący się związek zawodowy. W
Krajowym Rejestrze Sądowym figuruje
ponad 300 związków ogólnopolskich i
ponad 30 tysięcy zakładowych. Ale jed-
nocześnie wszystkie związki reprezen-
tują łącznie zaledwie 11 proc.
pracowników. Podzielone i rywalizu-
jące o zanikającą bazę członkowską or-
ganizacje związkowe mają jednak
ogromny wpływ na stosunki pracy.
Coraz częstsze są głosy o dążeniu do
zmiany związków zawodowych tak, aby
stały się firmami usługowymi, które
bronią tylko swoich członków, a nie
wszystkich pracowników.
Niepokojące zjawiska w rozwoju
Ponadstandardowa pozycja
ruchu związkowego dostrzegali praco-
dawcy. Jeremi Mordasewicz, ekspert
PKPP „Lewiatan” mówi: „Pozycja
związków zawodowych w Polsce jest
szczególna. To związkom zawdzię-
czamy przemiany w latach 80. Dzięki
temu związki wypracowały sobie pozy-
cję daleko wykraczającą poza standard
związków zawodowych. Ja sam przez
10 lat należałem do „Solidarności” w
firmie o ugruntowanej marce w Polsce,
byłem wiceprzewodniczącym „Solidar-
ności”, należałem do rady pracowni-
czej. I na początku lat 90. zapro-
ponowano mi start w konkursie na dy-
rektora. Związki zawodowe postawiły
jednak warunki nie do przyjęcia: ni-
kogo nie zwalniamy, rozpiętość zarob-
ków nie może wynosić więcej niż 3 itp.
Nie podjąłem się prowadzić firmy na
takich zasadach. Odszedłem, założyłem
własną firmę w innym zupełnie obsza-
rze. Tej firmy, o której mówiłem, już nie
ma. Związki zrobiły swoje. Już wtedy,
na początku lat 90., zorientowałem się
jak destruktywny wpływ mogą wywie-
rać pewne działania związków.”
W Poczcie Polskiej działają 53
Reprezentatywność?
związki plus „Solidarność”. Są wśród
nich organizacje ogólnopolskie: Nieza-
leżny Związek Zawodowy Poczty Pol-
skiej, Niezawisły Samorządny Związek
Zawodowy Pracowników Poczty Pol-
skiej „Kolektyw”, Związek Zawodowy
Pracowników Poczty, Wolny Związek
Zawodowy Pracowników Poczty, Nie-
zależny Samorządny Związek Zawo-
dowy Pracowników Poczty,
Międzyzakładowy Wolny Związek Za-
wodowy Pracowników Poczty Polskiej,
Związek Zawodowy Pracowników Po-
czty Polskiej, Ogólnopolski Związek
Zawodowy „Inicjatywa Pracownicza”.
Są też liczne związki regionalne,
związki działające tylko w jednym urzę-
dzie, na przykład Związek Zawodowy
Pracowników Poczty Polskiej w Lisim
Ogonie (wieś w gminie Białe Błota, w
powiecie bydgoskim).
Kompania Węglowa ma rekordową
liczbę 177 związków. Grupa kapitałowa
PGNiG – aż 107. PZU – 37, czy Energa
22, TVP – 33 związki, PKP – 34.
Szczególną aktywność związko-
twórczą obserwuje się w okresie
zmiany władzy politycznej. Ustawa o
związkach zawodowych i kodeks pracy
dają działaczom związkowym szcze-
gólną ochronę, także już na etapie or-
ganizacji związku, jeszcze przed jego
zarejestrowaniem. Założenie związku
staje się świetną obroną przed utratą
pracy w urzędzie. Po wyborach 2005
do Agencji Restrukturyzacji i Moder-
nizacji Rolnictwa wpłynęły oferty aż
trzech związków zawodowych. W Na-
rodowym Funduszu Zdrowia w Kiel-
cach w miesiąc po tym, jak stanowisko
dyrektora świętokrzyskiego oddziału
NFZ objęła kojarzona z prawicą Ewa
Cybula, która zastąpiła działacza SLD
Henryka Michalkiewicza, Związek Za-
wodowy Pracowników Świętokrzy-
skiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ
z siedzibą w Kielcach założyli członko-
wie SLD. Przewodniczącą została wie-
loletnia członkini SLD. Zaprotestowała
wrzesień 2008
FOTO EN
przeciwko zwolnieniu z pracy dwóch
pracowników NFZ, w których kompu-
terach policja znalazła nielegalne ma-
teriały pornograficzne. Do „lewi-
cowego” związku zapisało się 16 pra-
cowników.
Senator Tomasz Misiak z Platformy
Obywatelskiej, szef komisji gospodarki
w Senacie alarmuje, że należy po-
wstrzymać mnożące się w zakładach
kolejne związki zawodowe. „Praco-
dawca ma związane ręce, musi z nimi
konsultować nawet najdrobniejsze
sprawy” uważa senator.
Utrzymanie aparatu związkowego
Kosztowny aparat
i jego działalność kosztuje wiele milio-
nów złotych. W ubiegłym roku w
Kompanii Węglowej etaty, biura, de-
legacje związkowe kosztowały 20 mln
zł, w KGHM - 8 mln, Energa wydała 3
mln zł, a PZU SA - ok. 1,1 mln zł.
Według Michała Witkowskiego,
rzecznika grupy PZU, te kwoty mogą
być wyższe, bo oficjalne rachunki nie
obejmują np. kosztów zwolnień z
pracy na narady związkowe albo
najmu sal konferencyjnych - pisała
„Gazeta Wyborcza”.
– To dlatego, że zakład musi za-
pewniać utrzymanie etatów, biurek,
siedzib dla każdego, również kanapo-
wego związku - stwierdził Jarosław
Grzesik, zastępca przewodniczącego
sekcji krajowej górnictwa węgla ka-
miennego NSZZ „Solidarność”.
– „Solidarność” w Kompanii Węglo-
wej ma 16,1 tys. członków. To 25,5
proc. załogi. Ale obok działa związek,
który ma tylko 30 członków. I jemu też
trzeba zapewnić siedzibę i pokryć wy-
datki - opowiada Grzesik
Zgodnie z prawem firmy pokry-
wają koszty związkowych etatów i
udostępniają pomieszczenia. W rze-
czywistości jednak prawa związkow-
ców są dużo szersze – w wielu firmach
regulują je bowiem dodatkowe umowy,
od kilku lat powszechne m.in. w ener-
getyce, górnictwie i sektorze paliwo-
wym. Negocjowane za rządów SLD i
PiS dokumenty przewidują m.in., że
spółki muszą pokrywać wydatki na
prawników i organizację negocjacji.
Na utrzymanie związków w trzech naj-
wrzesień 2008
nasze drogie związki zawodowe
Reprezentant załogi w zarządzie jest nieodwoływalny
które doprowadziły do wyborów 1989 r. I co jeszcze?
większych spółkach węglowych wy-
daje się rocznie ponad 40 mln zł (czyli
377 zł na każdego zatrudnionego).
Około 90 proc. kosztów związkowych
stanowią pensje. W KWK „Janko-
wice”, należącej do Kompanii Węglo-
wej, w 2003 roku średnia miesięczna
płaca aparatu związkowego wynosiła
4 822 zł. Dziesięciu działaczy związko-
wych w tej kopalni było oddelegowa-
nych na stałe do pracy w związkach.
W tym: 3 – w Związku Zawodowym
Górników w Polsce, 3 - w „Solidarno-
ści”, 2 – w Związku Zawodowym
„Kadra” i 2 – w „Sierpniu 80”. Strata,
jaką zanotowała wtedy rybnicka ko-
palnia to 16,636 mln zł.
Związkowi działacze mają też inne
przywileje. Szef górniczej „Solidarno-
ści” Dominik Kolorz codziennie ko-
rzysta ze służbowego auta z kierowcą.
– Nie mam prawa jazdy – tłumaczy
związkowiec. W KGHM zatrudniają-
cym 17,5 tys. osób, działa ponad 40 za-
kładowych organizacji związkowych.
Z nieoficjalnych szacunków sprzed
kilku lat wynika, że koszty wynagro-
dzeń i utrzymania infrastruktury związ-
kowej w koncernie mogą sięgać nawet
ok. 10 mln zł (588 zł na osobę).
Związkowcy wchodzą w rozliczne
Patologie
interesy, które na kilometr źle pachną,
choć formalnie nie naruszają prawa.
Zyski z „działalności statutowej” trafiają
przede wszystkim do działaczy.
W KWK „Jankowice” związkowa spółka
Budwex zajmuje się dystrybucją ciepła.
Ceny ogrzewania są o 30 procent wy-
ższe, niż w odległym od ciepłowni Ełku.
Jest spółka GosHan założona przez ZZG
i NSZZ „Solidarność”, która zajmuje się
realizacją tzw. zamienników, czyli bonów
żywnościowych dla górników.
Wacław Czerkawski, wiceprzewod-
niczący Związku Zawodowego Górni-
ków w Polsce mówi, że w statucie
związku nie ma zapisu, który by zabra-
niał takiego procederu. Zresztą uważa, że
jeśli związek zarabia pieniądze, które
potem są przeznaczane na działalność
statutową, to nie ma w tym nic złego,
a można też tworzyć nowe miejsca pracy.
W latach 90. znanym procederem
było tworzenie przez związkowców firm
FOTO EN
handlujących węglem. Kazimierz
Żyrek, do niedawna (2006) szef kopal-
nianej „Solidarności” w KWK „Silesia”
i były biznesmen twierdzi, że na biznes
namówili go szefowie Nadwiślańskiej
Spółki Węglowej. – Wyłapywali związ-
kowców, którzy mieli posłuch u ludzi
i proponowali im różne stanowiska,
żeby przeciągnąć na swoją stronę. Jeden
kolega został prezesem, inny dyrekto-
rem i już siedzieli cicho. Mnie też pro-
ponowali stanowisko dyrektora
personalnego w „Silesii”. Nie zgodziłem
się. Wtedy usłyszałem: ”A może byś,
Kazik, założył firmę handlującą węg-
lem?” Pomyślałem – czemu nie? Nie
mam szkół, ale skończyłem uniwersy-
tet życia – tłumaczy Żyrek.
Związkowiec twierdzi, że rozkręcał
biznes z 15 tys. zł w kieszeni, z czego
10 tys. pożyczył. Ale nie ukrywa, że miał
coś cenniejszego: dojścia do węgla,
o których inni biznesmeni mogli tylko
pomarzyć. Najpierw sprzedał jeden
wagon, potem pociąg, by po kilku mie-
siącach wysyłać do odbiorców po kilka
pociągów z węglem. W 1999 roku jego
firma Euro-Pol miała 8 mln zł obrotu
i 1,6 mln zł zysku.
Klasycznym sposobem wciągania
działaczy związkowych w układy zależ-
ności z zarządami spółek – dotyczy to
spółek z udziałem Skarbu Państwa
– jest ustawowe prawo do udziału
przedstawicieli załogi w radzie nadzor-
czej, a nawet w zarządzie. Reprezentant
załogi w zarządzie jest praktycznie nie-
odwoływalny. Właściciel – minister
skarbu – nie jest w stanie pozbyć się go
ze spółki. Koszt jego utrzymania – ga-
binet, obsługa, płaca członka zarządu,
kierowca, inne apanaże – jest znaczny.
Nie bez powodu podejrzewano przez
lata, że za niektórymi akcjami protesta-
cyjnymi związkowców – w różnych
branżach, ale głównie w tzw. tradycyj-
nych – stały zarządy pochodzące z na-
dania związkowego.
W niewielkiej spółce, jaką jest
Przedsiębiorstwo Wydawnicze „Rzecz-
pospolita”, w radzie nadzorczej zasiada
dwoje reprezentantów załogi. Od lat
oboje pracują z członkiem zarządu, któ-
rego powołał jeszcze minister skarbu
Jacek Socha (2004-2005). Jedno z nich
jest do tego dyrektorem biura zarządu,
W Poczcie Polskiej działają 53 związki plus Solidarność
a drugie w czasie wyboru było redakto-
rem naczelnym jednej z redakcji.
Wcześniej pracowali we trójkę w zlik-
widowanym KAW-ie. Załoga wydaw-
nictwa o tym nie wiedziała, a wspom-
niany członek zarządu ma w ten sposób
przynajmniej 40 proc. głosów w radzie
nadzorczej i poprzez tę radę spowodo-
wał odwołanie ostatniego, niewygod-
nego dla siebie prezesa zarządu.
Każdy rząd musi uwzględniać
Wpływy
w swoich rachubach stanowisko
związków zawodowych, dotyczy to
szczególnie wszelkich procesów pry-
watyzacyjnych. Od wielu lat ministrom
skarbu państwa coraz trudniej jest po-
dejmować decyzje. Wystarczy przywo-
łać protesty pracowników Polmosu
Białystok, KGHM czy Huty Często-
chowa.
„Związki wiedzą, że stosując szan-
taż podczas prywatyzacji są w stanie
wymusić znaczne profity dla załogi”–
powiedział „Gazecie Wyborczej”. prof.
Witold Orłowski. Jego zdaniem ma to
szczególnie miejsce w firmach boga-
tych, którym nie grozi upadłość. Tam
związki zawodowe czują, że mogą skło-
nić ministra skarbu do pójścia na ustęp-
stwa przed planowaną prywatyzacją,
tym bardziej, że po wejściu inwestora do
firmy załoga nie będzie miała już zbyt
wielu kart przetargowych. Związki za-
wodowe zdają sobie sprawę ze swojej
siły i z tego, że przed prywatyzacją ich
zgodę na cały proces trzeba „kupić”.
Takie wydarzenia miały miejsce w
prywatyzowanym ostatnio Polmosie
Białystok. Pracownicy Polmosu dzięki
prywatyzacji mieli otrzymać pakiet
akcji firmy (7 proc), którego wartość
można było wycenić na 65 mln zł.
Związkowcy wywalczyli także 6-letnie
gwarancje zatrudnienia, co nie jest re-
kordem. Za przyzwoleniem Minister-
stwa Skarbu załogi zakładów
energetycznych wywalczyły takie gwa-
rancje na 10 lat.
Innym przykładem siły związków
zawodowych jest KGHM, w którym
Skarb Państwa ma 44 proc. udziałów.
Prezes zarządu Witold Błądek dał się
wybrać na przedstawiciela załogi w za-
rządzie firmy (mając poparcie związ-
Ogólnopolska gazeta Platformy Obywatelskiej
ków górniczych), wbrew opinii mi-
nistra skarbu, który uważał, że nie
można łączyć funkcji prezesa firmy ze
stanowiskiem z wyboru załogi. Minis-
ter próbował odwołać Błądka z funkcji
prezesa, ale bezskutecznie.
Swoją siłę pracownicy pokazali
także w Hucie Częstochowa, gdzie do
negocjacji prywatyzacyjnych minister
skarbu państwa wybrał koncern Mittal-
Steel. Związkowcy nie zgodzili się jed-
nak podpisać z tym koncernem pakietu
socjalnego. W rezultacie resort skarbu
nie zdecydował się na sprzedaż firmy
Hindusom i prywatyzacji dokonano
z ukraińskim Związkiem Przemysło-
wym Donbasu, który podpisał z załogą
bogaty pakiet socjalny.
Związkowcy dyktują warunki albo
odrzucają propozycje. Prowadzi to nie-
jednokrotnie do zawirowań, których
skutki mogą odczuć wszyscy podat-
nicy, bo kary, które przyjdzie płacić
choćby za opóźnienia i nadmierną
pomoc publiczną przyjdzie płacić z bu-
dżetu, czyli z naszej wspólnej kasy. Nic
dziwnego, że wielu polityków uważa, że
należy zmienić niektóre przepisy,
zwłaszcza ustawę o związkach zawodo-
wych. „Niektórzy związkowcy traktują
obecną ustawę instrumentalnie. Ła-
godne przepisy pozwalają na radykalne
zachowania wobec pracodawcy, a to nie
służy gospodarce” – tłumaczy potrzebę
zmian Grzegorz Dolniak, wiceszef
klubu parlamentarnego PO.
Zagrożeniem dla skutecznej działal-
Oligarchizacja
ności związków zawodowych jest nie
tylko ich nadmierne rozdrobnienie i ła-
twość mnożenia związkowych bytów.
Druga strona tego medalu to rosnąca
oligarchizacja związków. Szeregowi
członkowie są traktowani instrumental-
nie, sięga się po nich wtedy, gdy trzeba
zorganizować uliczną manifestację. Nie
są oni natomiast pełnoprawnymi człon-
kami związkowych struktur, na co
wskazują zablokowane kanały awansu.
Od lat na posiedzenia gremiów społecz-
nych i politycznych, a i na salonach,
widać wciąż tych samych związkowych
liderów, których średnia wieku nieubła-
ganie rośnie. Istniejące związki zawo-
dowe starają się też utrzymać monopol
5
FOTO EN
reprezentowania pracowników wobec
władz państwowych. Wystarczy
wspomnieć, jak długo trzecia centrala
– Forum Związków Zawodowych pod
kierownictwem Wiesława Siewier-
skiego starała się o członkostwo w Ko-
misji Trójstronnej. OPZZ i Solidarność
zazdrośnie i solidarnie starały się do tego
nie dopuścić.
Na to leninowskie, proste pytanie
Co robić?
odpowiedź nasuwa się sama: zmienić
prawo. Zmienić tak, żeby siedziby
związków zawodowych mieściły się
poza zakładami pracy i utrzymywały się
wyłącznie ze składek członkowskich.
Wtedy liderzy straciliby profity ze
związkowych etatów. Spadłyby ich
często wyśrubowane pensje, jeśli w
ogóle pensje byłyby. Grupa potrzebna
do założenia związku – teraz dziesięć
osób – powinna liczyć 20-30 osób. Pra-
codawcy negocjowaliby swoje działania
z reprezentacją pracowników, a nie jak
teraz z dziesiątkami skłóconych związ-
ków z tej samej branży.
Ograniczona powinna być swoboda
strajkowania. Organizatorzy nielegal-
nych strajków powinni dostawać rachu-
nek za straty, które poniosła firma
w czasie przestoju. Zamiast poparcia
jednej czwartej załogi, za strajkiem mu-
siałaby głosować przynajmniej połowa.
Istnieje także pomysł ograniczenia urlo-
pów na żądanie, wykorzystywanych
przez związkowców jako zastępcza
forma strajku, nie można byłoby brać
czterech dni, ale kolejno po jednym.
Czy jednak obecnej koalicji starczy
determinacji i siły, by dokonać zmian
w prawie związkowym i w prawie
pracy? Związki zawodowe będą odgry-
wały poważną rolę w życiu społecznym
i gospodarczym, jeśli będą pamiętać, iż
są elementem barwnej mozaiki instytu-
cjonalnej, która tworzy społeczeństwo
obywatelskie. Powinny zatem odświe-
żać swe struktury, wchodzić w nowe
sektory gospodarki, układać sieć koo-
peracji z innymi przedstawicielstwami
pracowniczymi, z organizacjami spo-
łecznymi trzeciego sektora. To najlep-
szy sposób na odzyskanie społecznego
zaufania i przyciągnięcie nowych człon-
ków. Piotr Rachtan
6 Ogólnopolska gazeta Platformy Obywatelskiej
Waldemar Kuczyński opowiada, jak upadał gabinet
Nie było nocy teczek. Był
Co naprawdę wydarzyło się 4
czerwca 1992 roku, która to
data stała się mitem założy-
cielskim IV RP? Czy upadek
rządu Jana Olszewskiego spo-
wodowany został „nocą dłu-
gich teczek”, tak ładnie
pokazaną w filmie Jacka Kur-
skiego „Nocna zmiana”? Czy
może do przesilenia doprowa-
dziło wtedy wiele innych
przyczyn, których źródeł
trzeba szukać wcześniej? Dla-
czego Unia Demokratyczna
nie podjęła się wtedy sformo-
wania rządu? Była przecież
najsilniejszą partią w Sejmie –
mówi świadek tamtych wyda-
rzeń, Waldemar Kuczyński.
Piotr Rachtan: - Bardzo wiele osób, niekoniecz-
nie zwolenników PiS, przyjmuje jako pew-
nik, że rząd Jana Olszewskiego upadł
z powodu tzw. „listy Macierewicza”, za
Waldemar Kuczyński: – Wtedy
sprawą przeciwników lustracji.
w Sejmie – pierwszym w wolnej Pol-
sce – było dziewiętnaście partii! Pre-
zydent Lech Wałęsa zaproponował
Bronisławowi Geremkowi tworzenie
rządu, choć sądził, że mu się to nie
uda. Liczył na to, że Unia Demokra-
tyczna poprze Jana Krzysztofa Bielec-
kiego i wejdzie do jego rządu.
Rzeczywiście, Geremkowi akcja się
nie udała. Wtedy do akcji wkroczył Ja-
rosław Kaczyński. Udało mu się stwo-
rzyć większość parlamentarną, ale
potrzebował kogoś znaczącego na
premiera. Jedyną osobą wyobrażalną
dla tego obozu politycznego był Jan
Olszewski, który jednak nie chciał być
premierem, zapierał się i bronił rę-
kami i nogami. Trwało to jakiś czas
– wreszcie Olszewski pękł. Wywołało
to entuzjazm, wiadomość przyniósł
chyba Zdzisław Najder, a może sam
Kaczyński, już nie pamiętam. Zaczęło
się wtedy tworzenie rządu Olszew-
skiego, które omal nie skończyło się
klapą, gdy poszło o osobę Leszka Bal-
cerowicza, o to, czy ma zostać.
Olszewski podał się do dymisji, ale
większość sejmowa sklecona przez
Kaczyńskiego tej dymisji nie przyjęła.
– Unia była gotowa wejść do
– A co na to Unia Demokratyczna?
rządu Olszewskiego, w każdym razie
jej część związana z Tadeuszem Mazo-
wieckim. Natomiast Geremek i jego
stronnicy byli przeciwni. Na nic im by
się ten opór zdał, gdyby nie kręcenie
Olszewskiego, który do rządu chciał
dopuścić nie tyle polityków Unii De-
mokratycznej, ile osoby z nią zwią-
zane, określane mianem ekspertów.
W zamian liczył na głosy klubu UD.
To wszystko działo się tuż przed Wigi-
lią. Mazowiecki poszedł na rozmowy
z Olszewskim, a prezydium Unii cze-
kało na wyniki w przekonaniu, że po
dogadaniu się wróci z Olszewskim.
Wrócił sam mówiąc, że koncepcja
Olszewskiego jest nie do przyjęcia.
I w ten sposób nie powstał rząd
Olszewskiego z Unią Demokratyczną.
– O ile pamiętam, nie było mowy
– A jakich ekspertów wymyślił Olszewski?
Wałęsę bardzo niepokoiły pogłoski o próbie zamknięcia go w Arłamowie
o nazwiskach, tylko o zasadzie.
Olszewski mówił Mazowieckiemu, że
chciałby utworzyć rząd autorski, co
w tamtych realiach było mrzonką.
Wtedy też zdecydowanym przeciwni-
kiem dołączania Unii do rządu był Ja-
rosław Kaczyński. („Chcieliśmy
wciągnąć UD do współrządzenia. Tyl-
ko to miało być poprzedzone solidnym
laniem, bo inaczej będzie chciała bar-
dzo dużo” – J. Kaczyński w książce „O
dwóch takich… Alfabet braci Kaczyń-
skich” – red.). I co się dzieje? Olszew-
ski dostaje misję tworzenia rzą-
du z jego poręki, po czym zaraz lekce-
waży Kaczyńskiego, mianując szefem
Urzędu Rady Ministrów Wojciecha
Włodarczyka, a nie Lecha Kaczyń-
skiego.
– Lech Kaczyński miał chyba objąć Ministerstwo
ObronyNarodowej,zaśnastanowiskoszefa
URM miał pójść Sławomir Siwek, który po-
dobno oglądał nawet parę razy „swój”
– Bardzo możliwe. Tak czy owak
przyszły gabinet?
Kaczyński słusznie zobaczył w tym
próbę usamodzielnienia się od niego
Olszewskiego. Od tego momentu
zmienił zdanie, uważając, że do rządu
powinna wejść Unia Demokratyczna.
Wejście UD do koalicji przywróciłoby
mu możliwość rozgrywania partne-
rów koalicji i pośrednio kontrolowa-
nia Olszewskiego. Premier nie
mógłby być zanadto samodzielny. 23
grudnia 1991 powstał w końcu rząd
bez Unii i zapadła na parę miesięcy
cisza. Ale panowało przekonanie, że
Olszewski będzie musiał w końcu
wykonać gest wobec Mazowieckiego.
I to się stało w marcu 1992 roku.
Ważne jest, by pamiętać, że rząd
Olszewskiego został narzucony pre-
zydentowi Wałęsie. Wałęsa od po-
czątku był mu wrogi i, po prostu, bał
się go. Czuł słusznie, że rząd Olszew-
skiego ma być narzędziem wojny Ka-
czyńskich z nim. O żadnej IV RP nie
było wtedy mowy. A więc w założe-
niach tego rządu tkwił konflikt
z prezydentem. Cisza na linii
rząd – UD trwała do odrzuce-
nia przez Sejm założeń polityki
społeczno-ekonomicznej. Olszew-
ski uznał widać wtedy, że stoi na ru-
chomym piasku i wykonał ruch w
kierunku Mazowieckiego. Zapro-
ponował poszerzenie koalicji
i zasadniczą rekonstrukcję
rządu. W Unii odżyła natych-
miast opozycja przeciwko
marszowi w tym kierunku, kie-
rowana przez Bronisława Ge-
remka i Jacka Kuronia, do której
należał wtedy także, terminujący
jeszcze u Geremka, Jan Maria Rokita.
Jednakże, ledwo konsultacje się za-
częły, Olszewski stracił zapał do koa-
licji z Unią, mimo
nalegania Ja-
rosława Ka-
czyńskiego.
Jednocześ-
nie w Unii trwała
zmowa przeciwni-
ków tych rokowań. Ro-
bili wszystko, by je
storpedować. I prawdopo-
dobnie były równolegle kontakty
z Wałęsą, nawiązane bez wiedzy
Mazowieckiego, nie wykluczam też,
że z PSL-em, mające na celu stwo-
rzenie alternatywy dla rządu Olszew-
skiego. W kwietniu rozmowy o koali-
FOTO EN
cji z Janem Olszewskim skończyły się
niczym,.
– A czy jednak nie zaczęły się one trochę wcześ-
– Nie, one zaczęły się w marcu, jak
niej, w styczniu?
mówiłem – po odrzuceniu założeń po-
-li-
wrzesień 2008
tyki społeczno-ekonomicznej. To było
dziwne zjawisko. Najostrzej krytyko-
wała założenia Unia, za ich antyryn-
kowe elementy, i za to atakowała ją
większość partii. To było wtedy w mo-
dzie – najpierw przywalić Unii odpo-
wiedzialnej za plan Balcerowicza,
a potem rządowi, żeby było jasne, że
jest się w opozycji.
Kiedy rozmowy się załamały, we-
wnętrzna opozycja UD była bardzo za-
dowolona i Wałęsa też był zadowolony.
I wtedy Wałęsa zaczął kusić Mazo-
wieckiego szansą na powtórne objęcie
stanowiska premiera. Na tym tle do-
szło do kolejnego paroksyzmu we-
wnątrzunijnej wojny. Do kuszenia
przez Wałęsę Mazowiecki odnosił się
sceptycznie, choć zarazem miał na to
wielką ochotę. Natomiast unijna opo-
zycja wobec Tadeusza, a i liberałowie
też, na wizję ponownego premierostwa
Mazowieckiego reagowali stanowczym
oporem. I już wtedy pojawiła się kon-
cepcja z Waldemarem Pawlakiem. Za-
pewne od jakiegoś czasu trwały
rozmowy Wałęsy z PSL-em. Nie wy-
kluczam, że mogło się to odbywać z ja-
kimś udziałem polityków z Unii
Demokratycznej.
– Absolutnie nie.
– Ale nikt się chyba do tego się nie przyznawał?
– Przeciwnie.
– Nie była to decyzja Mazowieckiego?
– Nie wykluczam, że jakąś rolę
– No to kto mógł w tym uczestniczyć?
odegrał Bronek Geremek, że była
o tym mowa, gdy leciał z prezydentem
do Moskwy. Był przewodniczącym
Komisji Spraw Zagranicznych w Sej-
mie. Wkrótce po tym, na początku
maja pojawiła się nagle koncepcja po-
wołania nowego premiera i padło na-
zwisko Waldemara Pawlaka. To było
na zebraniu prezydium Unii Demokra-
tycznej i doszło wtedy do ostrej dys-
kusji. Ponadto nie było też
zdecydowania, że rząd Olszewskiego
trzeba odwołać. Trwało to do połowy
maja, do oskarżeń wysuniętych
przez Jana Parysa, ministra
obrony narodowej, że jacyś
politycy próbują kupować
sobie generałów. Ja wierzę
w to, co mówił Parys, że Wa-
łęsa tego próbował. I wówczas
pojawiły się pogłoski, że z inicja-
tywy prezydenta padnie wnio-
sek o odwołanie rządu.
Mówiło się też, że
wniosek podobny
złoży SLD.
Wtedy na
posiedzeniu władz
Unii Jan Lityński
powiedział, że musimy to zro-
bić my. Bo jak Wałęsa
wyjdzie z inicja-
tywą, to bę-
dziemy
musieli go
poprzeć, po-
nieważ to był
fatalny rząd. Ale
z drugiej strony, jeżeli
wniosek poprzemy, to zrobią z nas
wałęsowskich dworaków, na co by-
wrzesień 2008
Jana Olszewskiego
nieudolny rząd
liśmy mocno uczuleni. Musimy więc
złożyć wniosek wyprzedzający, choć
nic nie w wskazuje, by odniósł sukces,
będzie to więc raczej demonstracja.
Problem agentów w ogóle nie był
obecny w wewnątrzunijnych rozmo-
wach na temat rządu.
Były dwa powody, dla których
chcieliśmy ustąpienia rządu Olszew-
skiego. Pierwszy, to bardzo krytyczna
ocena jego polityki wewnętrznej. Drugi
to zmasakrowanie wizerunku Polski na
zewnątrz.
– Słyszeliśmy, że rząd chce jakąś
– A agenci?
listę sporządzić, ale uchwała, z którą
wyskoczył nagle Korwin-Mikke – na
pewno uzgodniona z Antonim Macie-
rewiczem – była zaskoczeniem.
A kiedy doszły jeszcze absurdalne wie-
ści, że na liście jest Grażyna Stani-
szewska i Jerzy Osiatyński, Mazo-
wiecki, który ciągle miał wahania, czy
rząd odwoływać, wyzbył się resztek
wątpliwości. Było jasne, że mamy do
czynienia z rządem szalonym. Ale
nadal byliśmy przekonani, że nasz
wniosek nie uzyska poparcia.
I nagle 1 czerwca Piotr Nowina-Ko-
nopka dostał wiadomość z PSL, że lu-
dowcy proszą o pilne spotkanie na
najwyższym szczeblu partyjnym. Ma-
zowiecki był w Poznaniu. Piotr odpo-
wiedział PSL-owi, że Tadeusza nie ma
i że na spotkaniu może być on i ja. I oni
się zgodzili na nieobecność przewod-
niczącego Unii, tak im zależało na cza-
sie. Ale Mazowiecki natychmiast
wrócił z Poznania.
Spotkanie odbyło się następnego
dnia w restauracji „Lers”, koło Arse-
nału. Początkowo przyszedł tylko Mi-
kołaj Kozakiewicz, bo Pawlak
zrezygnował dowiedziawszy się, że
z naszej strony nie będzie „pierw-
szego”. Taki ambicjonalny tik. Ale
doszedł, dowiedziawszy się, że Mazo-
wiecki jest obecny. Tuż przed roz-
mową zjawił się Jerzy Osiatyński,
wprost z przyjęcia dla belgijskiego
księcia Liege, który akurat odwiedzał
Warszawę, by nam powiedzieć, że wie
od Wachowskiego o ugadaniu Paw-
laka przez Wałęsę. I na tym spotka-
niu dopięto sprawę. Ustaliliśmy, że
jeżeli PSL zagłosuje przeciwko rzą-
dowi Olszewskiego – nie wstrzyma
się, tylko stanie przeciw, z pełną dys-
cypliną klubu – i jeśli to Wałęsa, a nie
my, wysunie Pawlaka na premiera, to
Unia Demokratyczna zagłosuje za po-
wierzeniem mu misji tworzenia
rządu.
– Bez rozstrzygania, czy do
– Tak. Dopiero zawarcie tego kon-
niego wejdzie, czy nie?
traktu umożliwiło Wałęsie realne do-
gadanie się z Pawlakiem, i stworzyło
możliwość przegłosowania unijnego
wniosku o wotum nieufności dla rządu
Olszewskiego. Olszewski w ostatniej
chwili próbował się jeszcze ratować
KPN-em, ale za późno, bo już zostało
wystrzelone działo z listą Macierewi-
cza, na której było nazwisko Leszka
Moczulskiego. Gdy pojawiła się po-
głoska o Moczulskim, konfederaci
w kółko biegali do Macierewicza pró-
bując czegoś się dowiedzieć o swoim
wodzu. Premier liczył, że KPN wejdzie
do koalicji porzucając Moczulskiego,
gdy inni działacze Konfederacji zoba-
czą jego papiery. I tu się przeliczył, bo
stanęli murem za Moczulskim. Tak
więc 4 czerwca to była medialna musz-
tarda po obiedzie. Wszystko było go-
towe, zanim ruszyła kamera Jacka
Kurskiego, by nagrać filmik „Nocna
zmiana”.
– A co na to Kaczyński? W rządzie miał swoich
ludzi z Porozumienia Centrum lub związa-
– Kaczyński ulokował Olszew-
nych z jego środowiskiem.
skiego na fotelu premiera, ale jak ten
przestał go słuchać, zaczął pod szefem
rządu kopać dołki. Uprawiał opozy-
cyjne uczestniczenie w rządzie, był
w koalicji głównym spiskowcem. I spi-
skował aż do momentu, gdy Unia De-
mokratyczna wyszła z wnioskiem
o wotum nieufności. Wtedy znów
zmienił stanowisko o 180 stopni i zwarł
szeregi z obozem rządowym. Jeszcze
po załamaniu rozmów Olszewskiego
z Unią próbował wrócić do pomysłu,
rzuconego wcześniej na próbę przez
Mazowieckiego, by – zamiast zmieniać
rząd – wymienić premiera. Mazo-
wiecki zaproponował człowieka z ich
obozu, mianowicie, nieżyjącego dziś
Jerzego Eysymontta. Niezłego ekono-
mistę, ale chyba bez wymiaru premie-
rowskiego. I już wtedy Kaczyński
nadstawił ucha. Ale powiedział – nie.
Natomiast po załamaniu rozmów zasu-
gerował powrót do tej koncepcji. Teraz
Mazowiecki powiedział, że już jest za
późno. Gdy stało się jasne, że sprawa
jest rozstrzygnięta – Kaczyński posta-
nowił wrócić do macierzy. Dlatego
dzień 4 czerwca PC zaczął od różnych
działań blokujących. Obserwowałem
to z domu, i widziałem, jak te kolejne
działania są przełamywane. Było jasne,
że machina, która ma obalić rząd,
działa i że tego rządu już nie ma.
Jeszcze po drodze był incydent
z odwołaniem Andrzeja Olechow-
skiego, ministra finansów.
Tego dobrze nie pamiętam, chyba
sam się podał do dymisji. Rząd więc
został obalony, ale wcześniej jeszcze
zaczęły krążyć niepokojące pogłoski,
że ci opętani ideologicznymi obses-
jami politycy, działając w napięciu,
mogą zrobić głupstwo, próbując roz-
wiązań siłowych. Na dwa tygodnie
przed czwartym czerwca zanotowa-
łem w dzienniku, że podczas rozmowy
z Mazowieckim Wałęsę bardzo niepo-
koiły te pogłoski, także o zamknięcia
go w Arłamowie i usunięciu z urzędu
prezydenta. I wierzę w to, co mówił
Donald Tusk o rozmowach w czasie
próby tworzenia koalicji z liberałami
pod koniec 1991 roku. Wszystkie sta-
nowiska gospodarcze miały przypaść
KLD w zamian za ich przyłączenie się
do usunięcia Wałęsy, które byłoby
oparte na ubeckich materiałach. Pre-
zydent o nich wiedział i – niewyklu-
czone – jakieś miał. Liberałowie
wtedy się nie zgodzili. Teraz, pół roku
później, Wałęsa był bardzo zaniepo-
kojony. Mazowiecki też. Dlatego po-
prosił Andrzeja Milczanowskiego, by
przyjechał parę dni wcześniej do War-
Ogólnopolska gazeta Platformy Obywatelskiej 7
szawy i był do dyspozycji. Miał czekać,
żeby w razie potrzeby przejąć najważ-
niejszy resort siłowy, czyli MSW i za-
pobiec nieodpowiedzialnym posunię-
Jarosław Kaczyński Prezydent Lech Wałęsa
ciom odwoływanych. Nie po to, żeby
FOTO PO FOTO PO
szperać po sejfach w poszukiwaniu
materiałów na „Bolka”.
– Czy rozpoczynając rozmowy z PSL-em u Lersa,
– Uzgodnień z liberałami nie było,
mieliście kontakty z liberałami?
choćby dlatego, że sprawa była nagła.
Dokładniej, nie było uzgodnień ze
strony Mazowieckiego. Ale nie mogę
wykluczyć, że drugi ośrodek decyzyjny
UD – owa nieformalna opozycja
– uzgadniał cos także z liberałami.
Wszystkiego nie wiem. Jestem pewien,
że były kontakty między Bronkiem Ge-
remkiem i Jackiem Kuroniem, a Tu-
skiem i Bieleckim. I myślę, że były też
uzgodnienia, dotyczące premierostwa
dla Pawlaka. Natomiast Mazowiecki Minister Antoni Macierewicz Tadeusz Mazowiecki – Unia
był przeciwny uzależnianiu rozmów z FOTO PO Demokratyczna FOTO PO
Pawlakiem od tego, co na to powiedzą
liberałowie. To wprawdzie była koali-
cja trzech partii, jednak trzeba było
brać pod uwagę siłę każdej z nich. Ma-
zowiecki miał prawo uważać się za for-
malnego lidera.
– No właśnie. Po obaleniu rządu
– Cóż, stał za nim największy klub w Sejmie.
Olszewskiego były jeszcze rozpaczliwe
próby ze strony Porozumienia Cen-
trum, które znów zmieniło stanowisko.
PC gotowe było pójść na ogromne
ustępstwa, włącznie z powierzeniem
misji Mazowieckiemu, byle nie godzić
się na wariant z Pawlakiem
To był wybór Wałęsy, i o to cho-
dziło Kaczyńskiemu. Z każdym, byle
nie z Wałęsą.
Premier Jan Olszewski Desygnowany na premiera
Gdyby Unia Demokratyczna była
FOTO PO Waldemar Pawlak FOTO PO
inna, a Mazowiecki był politykiem tak
cynicznym i amoralnym jak Kaczyński,
i gdyby Mazowiecki nie miał wewnątrz
Długi żywot nocy długich teczek
partii tak potężnej opozycji, to kto wie,
jakby się historia wtedy potoczyła.
Widzowie TVPis co jakiś czas mogą obejrzeć wielokrotnie po-
A Pawlakowi się nie udało...
wtarzany film „Nocna zmiana” Jacka Kurskiego i Michała Bal-
cerzaka. W czasie kampanii wyborczej pokazywano głównie
Donalda Tuska, który obalał „najlepszy po 1990 roku rząd
– Tak, i w gruncie rzeczy ten po-
– Tylko 33 dni był premierem... Olszewskiego”.
mysł, z koalicją prawicową ale bez
Jest taka scena z narady w sejmowym gabinecie Lecha
Olszewskiego został zrealizowany
Wałęsy, w której między innymi bierze udział Donald Tusk,
później. Powstał rząd Suchockiej – ale
wtedy jako przewodniczący KL-D. Zebrani dyskutują szanse
też bez Kaczyńskich. I to na życzenie
uzyskania sejmowego poparcia przez kandydata na nowego
Jarosława.
premiera, Waldemara Pawlaka.
Rząd
Wibrująca muzyka, szybkie, nerwowe ujęcia filmu, dobór
z udziałem
scen i wypowiedzi mają przekonać widza, że
PC mógł
rząd Jan Olszewskiego obalano – z
bowiem
udziałem Donalda Tuska – z
powstać,
obawy przed ujawnieniem na-
gdyby Ka-
zwisk agentów SB, a przede
czyński zrezyg-
wszystkim z powodu stra-
nował z
chu prezydenta Lecha
ministerialnej po-
Wałęsy przed jego
sady dla Adama
przeszłością, w
Glapińskiego, którego
której miałyby
Suchocka i jej środowi-
znaleźć się
sko nie akceptowali.
ciemne
Także dlatego, że były ja-
karty.
kieś zarzuty wobec niego.
Ale Kaczyński go bronił. To
doprowadziło do usunięcia się
PC i Kaczyńskich na margines,
na którym trwali aż do roku 1999.
– Dziękuję za rozmowę.
Rozmawiał: Piotr Rachtan
8

...i na wyborach teraz

Ogólnopolska gazeta Platformy Obywatelskiej wrzesień 2008

W Krośnie Odrzańskim od osiemnastu lat jest przy władzy ten sam

był strzał oddany do czerwonoar-

miejców. Niedługo potem radzieckim
Sześćdziesiąt trzy lata temu, tuż po

eszelonem z pobliskiej elektrowni

opuszczeniu miasta przez Niemców,

wodnej w Dychowie odjechały uni-

Krosno Odrzańskie miało aż trzy polskie

katowe turbiny. Cudem udało się je

władze. Każda prawdziwa. Każda

odzyskać zanim przekroczyły linię

uzbrojona. Żadna nie chciała ustąpić. W

Bugu i dzięki temu do dziś dostar-

2008 roku władzę w Krośnie sprawuje

czają energii miastu i okolicy.

burmistrz Andrzej Chinalski, o którym

Pierwsza grupa polskich 17 pio-

śpiewają: „Dałeś mi pracę, dałeś wy-

nierów osadników przyjechała tu

płatę/ rzucam na tacę, płacę za chatę/

z Poznania 20 kwietnia 1945 roku. Na

i na wyborach teraz oddam ci swój

lewym brzegu Odry zastała dymiące

głos”, a na forum „Gazety Lubuskiej”

zgliszcza, na prawym zajęła najlepsze

internauci piszą: „Krosno Odrzańskie

wille położone na odrzańskiej skar-

powoli zamienia się w osadę Geriavitu.”

pie. Po miesiącu pojawiła się na-

„Jesteśmy skazani na zagładę, z panem

stępna, wysłana z Piły, a w czerwcu

Chinalskim na czele. Uciekaj, kto

– trzecia, skierowana z Legnicy. Osta-

może!”.

Krosno Odrzańskie należy do tecznie ci z Piły uciekli, a legniczanie

najstarszych miast w Polsce. Trzy lata
temu obchodziło tysiąclecie. Pierwsza
wzmianka o grodzie, w którym książę
Bolesław opierał się wojskom nie-
mieckim próbującym przeprawić się
na drugi brzeg Odry, pochodzi z kro-
niki Thietmara z 1005 roku. W okre-
sie walk z Tatarami na zamku
mieszkała żona księcia Henryka Bro-
datego, późniejsza św. Jadwiga. Pias-
towie śląscy rządzili tu do roku 1482,
później nastali Brandenburczycy,
Prusacy i Niemcy. Miasto miało
nawet swojego poetę, Alfreda
Henschke „Klabunda”, który
w „Odzie do Krosna” wspominał
„małe miasteczko nad błę-
kitną,/wartką Odrą … gdzie Bóbr do
Odry,/a czas do wieczności odpływa”.
obsadzili dolne miasto. Urzędowało
dwóch starostów, a spory rozstrzy-
gano w łódce na środku Odry.
Przez okres PRL-u Krosno woj-
skiem stało. Stacjonowały tu od-
działy Wojsk Ochrony Pogranicza,
dowództwo 4. dywizji Piechoty Zme-
chanizowanej i jej 11. pułk. To jego
czołgi były w Hradec Kralove
w sierpniu 1968 roku, w ramach
„bratniej pomocy” udzielonej Cze-
chosłowacji dla zdławienia wolno-
ściowego zrywu, i w stanie wojen-
nym w grudniu 1981 roku w Warsza-
wie. Miastem rządzili kolejni włoda-
rze mianowani przez partię.
Najdłużej, bo ponad 26 lat, utrzymał
się Bolesław Borek, postawiony
w 1975 roku i wybierany przez rad-
Sołtys Gostchorza Ewa Klepczyńska zaraża optymizmem FOTO PO

Jego grobu, tak jak grobów wielu in-
nych dawnych mieszkańców miasta,
już nie ma. W latach 60. w miejscu
niemieckiego cmentarza władza lu-
dowa urządziła Park Tysiąclecia.
Do Crossen an der Oden polska
nych na kolejne kadencje za PRL i za
Trzeciej RP. Burmistrz Borek zmarł
nagle w sierpniu 2002 roku. Wtedy
zaczęła się era jego zastępcy, obec-
nego burmistrza Krosna Odrzań-
skiego.
przepustkę do samorządu. Dla bur-
mistrza Borka stał się dobrym za-
stępcą w nowych czasach. W latach
90. Andrzej Chinalski był w Partii
Ludowo-Demokratycznej Romana
Jagielińskiego, ale kiedy po śmierci
swój głos” celnie podsumowują
rządy burmistrza „Chinalskiego,
(którego) każdy zna”.
Energiczny, łatwo pozyskujący
Jak rodziła się opozycja
– W 2004 r. założyliśmy Stowa-
rzyszenie Inicjatyw Społecznych
Skarpa – wspomina Marek Cebula.
– W maju 2006 roku napisaliśmy
projekt na około 850 tys. złotych z re-
gionalnych środków na wspieranie

administracja powróciła wiosną 1945 Borka został burmistrzem, wolał już sobie ludzi syn miejscowego lekarza, przedsiębiorczości. Krosno miało
roku, za wojskami Armii Czerwonej, oprzeć się na własnej koalicji wy- Marek Cebula za młodu nie intereso- wtedy i ma do dzisiaj jeden z najwyż-
której 3600 żołnierzy spoczywa w po- Mam pecha: burmistrz właśnie borczej, a polityczni konkurenci byli wał się polityką. Absolwent leśnictwa, szych wskaźników bezrobocia w Pol-
Chinalskiego każdy zna

bliskiej Cybince na nieźle utrzyma-
nym, choć okradanym z mosiężnych
gwiazd cmentarzu wojennym. Na
szczęście tego cmentarza nikt nie
chce zamieniać w park. Wielka tab-
lica przy wejściu mówi o „bohaterach
ginących przy oswobodzeniu od fa-
szystowskiego ucisku braterskiego
narodu polskiego”, ale tragiczna
prawda była inna: żołnierze padli
ofiarą podstępu wycofujących się
Niemców, którzy zatruli spirytus
w miejscowej gorzelni. Rosyjski do-
wódca, kiedy zobaczył hekatombę,
strzelił sobie w głowę. A miasto za-
płaciło ogromną cenę.
Położone na lewym, niskim
brzegu Odry jego centrum, zabudo-
wane gęsto kamieniczkami, z po-
mocą miotaczy ognia zostało prawie
zaczął urlop. Na oficjalnej stronie
Krosna Odrzańskiego jego życiorysu
nie ma, ale prywatna strona Andrzeja
Chinalskiego wygląda całkiem ofi-
cjalnie. Są tu pytania radnych i udzie-
lane im przez burmistrza zwięzłe,
stanowcze odpowiedzi. Na przykład:
„Odpowiednie służby Urzędu Miasta
zostaną skierowane do rozeznania sy-
tuacji w terenie i podjęte zostaną sto-
sowne działania (na pytanie o na-
prawę drogi między wsiami Chyże
i Gostchorze). Jednak życiorysu, poza
datą i miejscem urodzenia (1952,
w Osiecznicy pod Krosnem) nie ma.
W Krośnie ludzie się znają, wie-
dzą, że przed 1989 r. technik ichtio-
log Andrzej Chinalski przez wiele lat
pracował w państwowym gospodar-
stwie rybackim, którego kierownic-
neutralizowani stanowiskami w ra-
tuszu. Kłopot sprawił mu premier
Miller, który nakazał uzupełnienie
wyższego wykształcenia przez za-
stępców burmistrzów i prezydentów
miast, co zmusiło także prezydenta
do podniesienia kwalifikacji. Na py-
tanie internautów, jaką książkę
przeczytał w 2006 roku, odpowiada,
że zgłębia jedynie literaturę fachową.
Ze strony internetowej Andrzeja
Chinalskiego z okresu przedwybor-
czego (nowszych wpisów nie ma)
pochodzi oda do burmistrza,
umieszczona na You Tube. Pod tytu-
łem „Skocz na wybory” widać skoki
na bungee i słychać parafrazę pio-
senki Krzysztofa Krawczyka do me-
lodii Gorana Bregovica, śpiewanej
przez sznaps baryton (patrz ramka).
wkrótce po studiach, na początku lat
90., założył ze szwagrem warsztat mo-
toryzacyjny. Nad zachodnią granicą to
był czas robienia fortun. Jemu też się
powiodło, kupił mieszkanie, później
dom. Ale pod koniec pierwszej de-
kady wolnej Polski chciał już robić
coś więcej: dostrzegł, że w Krośnie
młodzi ludzie nie myślą o swojej
przyszłości, a władzę dalej sprawuje
pokolenie jego ojca.
W wyborach samorządowych
2002 roku wystartował z komitetu
Platformy Sprawiedliwości, czyli po-
łączenia PO i PiS. Dostał 148 głosów
i w Radzie Miasta został przewodni-
czącym komisji edukacji, sportu
i spraw społecznych. Z dwoma in-
nymi młodymi radnymi Januszem
Marciniakiem i Grzegorzem Gar-
sce. Dzięki projektowi powstało
ponad 20 nowych firm. Organizowa-
liśmy też kolonie dla dzieci, festyny,
koncerty, imprezy kolarstwa przeła-
jowego. Naszych ludzi i imprezy
widać było w mieście.
W wyborach samorządowych
2006 roku Marek Cebula poszedł am-
bitnie: jego komitet wyborczy wysta-
wił siedmiu kandydatów na radnych
miejskich, a on sam wystartował na
radnego powiatu i na burmistrza
Krosna.
– Ale wtedy okazało się, że bur-
mistrz trzyma nie tylko władzę, ale
i media lokalne – rozkłada ręce
Marek Cebula.
– Ta nasza telewizja była ruchem
Burmistrz TV

całkowicie zniszczone. W ratuszu two przejął po ojcu. Został jednak Słowa „Dałeś mi pracę, dałeś wy- czyńskim stanowili opozycję. Reszta społecznym – przekonuje Jerzy Jer-
spłonęły lokalne dokumenty, spalił odwołany ze stanowiska i związał płatę/ rzucam na tacę, płacę za rady wspierała propozycje burmist- czyński, emerytowany oficer WOP.
się Zamek Piastowski. Pretekstem się z „Solidarnością”, co dało mu chatę/ i na wyborach teraz oddam ci rza. Rozmawiamy w telewizyjnym studio

Twarze Krosna
Dzieci bawiące się na bied-
nym dolnym mieście i przy
fontannach dawnego placu
apelowego. Młodzież, która
jeszcze nie wyjechała, oglą-
dająca mecz miejskiego klubu

oddam ci swój głos
wrzesień 2008
człowiek. Marek Cebula został posłem PO, ale nie pokonał burmistrza.
Marek Cebula chociaż poseł, w Krośnie Odrzańskim niewiele może zrobić
„Krośnieńskich Wydarzeń”, czyli
w pokoiku obok miejskiej hali spor-
towo-widowiskowej. Gdy Jerczyński
przestał być korespondentem tygod-
nika WOP „Granica”, własną kamerą
VHS zaczął kręcić dzieci bawiące się
na osiedlowych podwórkach, śluby,
chrzciny i pierwsze komunie. Za
PRL-u ze zdjęciami z takich kościel-
nych uroczystości przychodzili do
podstawówki oficerowie polityczni
i męczyli nauczycieli, by ci wskazali,
które z dzieci są z oficerskich rodzin.
Ale na początku lat 90. było już ina-
czej. Emitowany z magnetowidu
w piwnicy amatorski program odbie-
rany był przez kabel w kilku wojsko-
wych blokach. – Chyba po dwóch
latach poszliśmy do miasta z ofertą,
że zrobimy to dla całej gminy – wspo-
mina obecny operator „Krośnień-
skich Wydarzeń”. – Burmistrz Borek
lokal dał, wyposażenie kupił i nie
wtrącał się do programu, choć for-
malnie była to telewizja burmistrza.
Kręciliśmy, co chcieliśmy, dziewczyny
uczyły się spikerki, a ludzie oglądali
się w tej gminnej telewizji.
– Redaktorem naczelnym
„Krośnieńskich Wydarzeń” byłem w
2003 roku – mówi barczysty trzy-
dziestolatek Krystian Forster w swo-
Odrzańskiego
Tęcza i działacze PO Adam
Przybysz i Marek Górski na
moście – symbolu miasta
oraz Krystian Forster, próbu-
jący, bez powodzenia, odmie-
nić lokalną „Burmistrz TV”.
im studio fotograficznym. – Chcia-
łem je zmienić z kroniki uroczysto-
ści w prawdziwą telewizję, z sondami
ulicznymi i reportażami. Puszcza-
liśmy całe sesje Rady Miejskiej, bez
skrótów. Ludzie to oglądali, komen-
towali zachowanie i wypowiedzi rad-
nych, i burmistrza. Wkrótce jednak
napotkałem na opór ze strony bur-
mistrza: dla niego gminna telewizja
miała być narzędziem autopromocji,
miała pokazywać tylko wręczanie
pucharów i przecinanie wstęg, ża-
dnych materiałów własnych. Gdy
sfilmowaliśmy jak w czynnej od
roku hali sportowo-widowiskowej
na ludzi poleciał tynk z sufitu, Chi-
nalski zakazał emisji tego materiału,
choć o wypadku napisały lokalne
media. Materiał jednak poszedł, ale
wkrótce ja za nim też poszedłem
precz z telewizji.
Przed wyborami samorządowymi
Reklamy wyborcze? A po co?
2006 roku burmistrz zakazał puszcza-
nia w „Krośnieńskich Wydarzeniach”
płatnych ogłoszeń kandydatów na
radnych i kontrkandydatów na bur-
mistrza. O „Burmistrz TV” napisała
nawet zielonogórska „Gazeta Wybor-
cza”. Jesienią 2007 roku, przed wybo-
FOTO PO
rami parlamentarnymi, startujący
w nich Marek Cebula znowu chciał
nadać płatną reklamę wyborczą. Do-
stał pisemną odmowę, a kiedy zażą-
dał uzasadnienia, redaktor naczelny
Jacek Patalas „ze szczerym ubolewa-
niem” przyznał, że „nasza telewizja
nie miała prawa odmówić Panu emisji
płatnych reklam wyborczych”. Tyle,
że było już po wyborach.
Radny Jan Nowakowski zasiada
w jedenastoosobowej Radzie Pro-
gramowej „Krośnieńskich Wyda-
rzeń”. – Mam swoje zastrzeżenia –
mówi ten emerytowany nauczyciel
muzyki – materiały są zbyt długie i
nieaktualne, z poprzedniego tygod-
nia. Redaktor naczelny odpowie-
dział jednak, że nie ma możliwości
technicznych, by były inne. – To
bzdura – śmieje się Krystian For-
ster – przecież w starym studio
emitowaliśmy materiały na żywo.
Chodzi o to, że teraz materiały
przed anteną idą „na przegląd” do
burmistrza. On decyduje, co ma
pójść, dlatego jak jest na urlopie, to
nie ma programu.
Rzeczywiście, „Krośnieńskie Wy-
darzenia” i samorządowy miesięcznik
„Most” w sierpniu mają wakacyjną
przerwę.
Ogólnopolska gazeta Platformy Obywatelskiej
W Krośnie ciekawie robi się
Nieznani internauci
przed wyborami radnych i burmist-
rza. W 2006 roku, tuż przed ciszą wy-
borczą pojawiły się setki ulotek
oczerniających Marka Cebulę, podpi-
sanych „Internauci”. – To były
bzdurne zarzuty, ale już bez szans na
odpowiedź, a sąd odrzucił mój pozew,
bo stwierdził, że nie sposób ustalić
autora – mówi poseł Cebula. – Gdyby
nie ta czarna propaganda, być może
wygrałbym wybory, bo w pierwszej
turze dzieliło mnie od Chinalskiego
tylko 170 głosów. W drugiej turze w
Krośnie wygrałem w 8, przegrałem w
4 komisjach, ale pogrzebały mnie
głosy z 20 okolicznych wsi.
W lipcu tego roku, na tydzień
przed głosowaniem uzupełniającym
Radę Miasta o jednego radnego (po-
przedni wygrał konkurs na dyrektora
szkoły i musiał zrezygnować), w ob-
wodzie wyborczym przy ulicy Murnej
stanęły nagle huśtawki i zjeżdżalnie
dziecięce, a burmistrz spacerował po
placu zabaw ze swoim kandydatem
i zachęcał ludzi do głosowania.
Mimo to właściciel sklepu rowe-
rowego Robert Maciąg, wystawiony
przez Komitet Wyborczy Wyborców
Marek Cebula, pobił konkurenta,
wspieranego przez burmistrza, wyni-
kiem 144 do 126 głosów. Ale w Radzie
Miejskiej Krosna sytuacja przez to się
nie zmieniła: burmistrz Andrzej Chi-
nalski dalej dysponuje 8 głosami rad-
nych, zaś opozycja ma 7 głosów.
– Wciąż zauważam kontrower-
Przyszłość Krosna to…
syjne wydawanie pieniędzy – powie-
dział „Gazecie Lubuskiej” poseł
Marek Cebula – na inwestycje, które
wśród mieszkańców wywołują burze.
W dawnym komitecie miejskim
PZPR, gdzie mieści się biuro posła,
pytam go o przykłady takich inwesty-
cji.
– Był pan na placu apelowym?
No, właśnie, to jest dobry przykład
– poseł porusza gniewnie wąsem, jak
pan Wołodyjowski przed walką.
– Wydali ponad trzy miliony unijnych
złotych na postawienie mostku,
stawku, fontanny, świerczków i ławe-
czek tam, gdzie był utwardzony plac.
Pięknie? Oczywiście, tylko po co,
skoro już teraz nie ma tam gdzie za-
parkować, a poza sądem i starostwem
ma być jeszcze supermarket! Przecież
to kwiatek do kożucha, a sto metrów
dalej – zielsko. Zdaniem burmistrza,
który zgodził się na rozmowę przez
telefon, te unijne środki można było
wydać tylko na zagospodarowanie
„betonowego potwora”.
– A ogłoszenia o sprzedaży
mieszkań w „Moście” pan widział?
9
W wyremontowanym powojskowym
domu przy tym placu jedna klatka to
lokale socjalne, druga – komercyjne.
W socjalnych mieszkają już jakieś ro-
dziny, ale nie te z baraków, postawio-
nych po powodzi z 1997 roku, za to w
komercyjnych – pustki. Od wielu
miesięcy sześciu lokali po 2 tysiące za
metr kwadratowy nie można sprze-
dać, a przecież gmina je sfinansowała.
– Kto chce dobrze gospodarować
musi zarabiać na nieruchomościach
– odparowuje burmistrz. – A że
rynek mieszkaniowy akurat siadł, to
już nie wina gminy. Kiedyś mieszka-
nia się sprzeda. I zbudujemy kolejne,
socjalne, także z udziałem funduszy
unijnych.
– A Zamek Piastowski? Proszę
Pokazówki co krok
iść, naprawdę piękny, odremonto-
wany za pieniądze z programu unij-
nego i dotacji Ministerstwa Kultury.
Ale ile będzie kosztowało jego ogrze-
wanie, ochrona, oświetlenie skoro
wstęp jest za darmo, a w sali wo-
zowni, ze świetną akustyką, można
urządzać tylko wystawy i koncerty,
ale wesela już nie, bo nikt nie pomy-
ślał o zapleczu kuchennym? – Wa-
runki unijnych dotacji nie przewidują
działalności komercyjnej – odpo-
wiada burmistrz.
– I tak jest wszędzie – ciągnie
wzburzony poseł. – Bezmyślność, po-
kazówki, darmocha, brak troski
o inwestorów. W pobliskiej Nowej
Soli burmistrz Wadim Tyszkiewicz
potrafił w szczerym polu, z którego
wracali Japończycy z oglądania terenu
pod inwestycje, postawić człowieka, i
on im wypastował buty! A u nas, kiedy
radni Marciniak, Garczyński i Cebula
proponowali, żeby domy wokół placu
apelowego zaoferować uczelniom, do
Niemiec wyszła oferta napisana po
polsku! Uzbrojonych terenów ciągle
nie ma, starań o ściągnięcie kapitału -
zero, bo zdaniem burmistrza sam
przyjdzie, a ci co już tu są, źle mówią o
Krośnie. A jak mają mówić, skoro
szwajcarski Rilling, który kupił dawne
Krosno-Metal, od dwóch lat jedzie na
pół gwizdka, bo brakuje potrzebnych
fachowców. Przez cztery lata gmina
nawet nie kiwnęła palcem, aby szko-
lić bezrobotnych na potrzeby lokal-
nego rynku pracy.
Zdaniem Andrzeja Chinalskiego
uzbrojenie terenów pod inwestycje to
proces, który gmina realizuje od 2003
roku, kiedy przejęła 10 hektarów od
wojska, w zbyt wielu kawałkach
zresztą. Przez pięć lat opracowała plan
zagospodarowania, zamówiła doku-
mentację uzbrojenia tego terenu, wy-
dała pozwolenia na budowę, a teraz
czeka na nabór c.d. str. 10
10 Ogólnopolska gazeta Platformy Obywatelskiej
Burmistrz ma
program utrzymania
władzy a nie rozwoju
Na co czeka
Krosno
Odrzańskie
wniosków w sprawie uzbrojenia te-
renu przez marszałka województwa,
co się opóźnia. Uzbrojenie terenów
inwestycyjnych ma kosztować aż 9
mln złotych, przy rocznych inwe-
stycyjnych wydatkach gminy około
20 mln.
W przeciwieństwie do Krosna,
W Gostchorzu się dzieje
w którym nic nie można zrobić,
w pobliskiej wsi Gostchorze dzieje
się wiele i to prawie bez wsparcia
gminy. Od półtora roku sołtysem
300-osobowej wsi jest położna Ewa
Klepczyńska. Zaraża uśmiechem,
tryska pomysłami. Nad Odrą usta-
wiła barkę z desek, które wyrwała za
darmo z tartaku. W odnowionej
wiejskiej świetlicy otworzyła Dom
Barkarza. Przy drodze ustawiła wy-
ciągniętą z Odry zabytkową ko-
lumnę z piaskowca i figurę Jana
Pawła II, a na górce zgromadziła
kilka niemieckich tablic cmentar-
nych. Coroczny Flis Odrzański,
czyli spływ łodzi po rzece, przyjęła
z wiejskim zespołem rycerskim,
tańcami i ceremonią taką, że ludzi
przyszło więcej niż w Krośnie.
– Tam, skąd pochodzi bur-
mistrz Chinalski, w Osiecznicy, w
wiejskiej świetlicy jest nawet klima-
tyzacja. W innych wsiach, które po-
pierają burmistrza, stawia wiaty na
przystankach, remontuje i buduje
remizy, szatnie dla piłkarzy, robi ka-
nalizację. O 20 procent podwyższył
podatek od nieruchomości,
z argumentacją, że to ściągnie in-
westorów, bo więcej sobie odliczą w
kosztach! To jest program utrzyma-
nia władzy, a nie program rozwoju
gminy! – twierdzi poseł Marek Ce-
bula.
Jedyną widoczną w mieście bu-
dową jest dom, wznoszony w eks-
presowym tempie przy ulicy
Poznańskiej, obok Parku Tysiącle-
cia. – Żeby ludziom pod same okna
coś takiego wpakować… – dziwi
się spotkany w piwnym namiocie
policjant, Grzegorz Jasiulewicz.
Rzeczywiście, dom prawie dotyka
szczytów dwóch stojących za nim
bloków. – To będzie prywatna res-
tauracja na gruncie kupionym od
miasta – wyjaśnia poseł Cebula.
– Działka mająca zaledwie 65
m.kw. poszła w przetargu za 80 000
zł., jak na Krosno – bardzo drogo.
Przyjaciel burmistrza przelicytował
siedmiu chętnych, ale tylko on wie-
dział, że dostanie zgodę na rozsze-
wrzesień 2008
co to jest?
Politycy, dziennikarze,
specjaliści posługują się
często skrótami,
używają słów i pojęć
zrozumiałych tylko
w ich środowiskach.
A przecież mówią
i piszą dla ogółu.
Mało kto pyta:
co to jest?
Nas możecie
pytać. Będziemy
starali się objaśniać
tajemnicze pojęcia
pojawiające się w mediach.
Brakuje dyskusji o Wspólnej Polityce Rolnej.
rzenie tej nieruchomości o 101
m.kw. za cenę raptem 4 000 zł!
Wszystko, oczywiście, w majesta-
cie prawa.
Gołym okiem widać, że Krosno
zżerane jest przez konflikt. To „gar-
nizonowe miasto” jak określa je bur-
mistrz, przez lata PRL-u zamykane
przed inwestorami, także państwo-
wymi, ulepione z mieszkańców zza
Buga, z Polesia, Wołynia i osadzają-
cych się tutaj rodzin wojskowych,
nie odnalazło się w wolnej Polsce.
Prawie jej nie zauważyło. Dodało
bulwar Jana Pawła II i plac św. Jad-
wigi do ulic Armii Czerwonej, ZBo-
WiDu, Marksa, 22 Lipca i po
kłopocie. – Zmiana nazw? A po co?
Może na Cebulową? – ironizował na
Sesji Rady Miejskiej burmistrz.
„Jesteśmy skazani na zagładę,
z panem Chinalskim na czele. Ucie-
kaj, kto może!” – wpisał się pod ar-
tykuł „Przyszłość Krosna to…” na
stronie „Gazety Lubuskiej” były
urzędnik miejski.
Grupa młodych radnych Marka
Poczekalnia nad Odrą
Cebuli i on sam, dziś poseł Plat-
Na jedno gospodarstwo rolne przypadło średnio 6 500 złotych dopłat rocznie FOTO PO
formy Obywatelskiej, jest ciągle na-
dzieją na zmianę, na zdynami-
zowanie rządów, przyciągnięcie in-
westorów, stworzenie perspektyw
rozwoju miasta. Czy ta nadzieja
spełni się za dwa lata, podczas wy-
borów samorządowych?
– Brakuje nam mediów, pokazy-
wania w nich alternatywy dla stag-
nacji rządów burmistrza – mówi
poseł Cebula. - Internet? A kto ma do
niego dostęp, skoro tutaj są miejsca,
gdzie nawet komórki się wyłączają?
Naszym pomysłem był internet
w całej gminie, ale nie zdążyliśmy, do
2006. Teraz forsuje to w Radzie Po-
wiatu Krośnieńskiego Janusz Marci-
niak, nasz radny powiatowy.
Na razie symbolem Krosna jest
więc zamknięta na cztery spusty po-
czekalnia nieczynnego dworca ko-
lejowego. Starsi wpasowują się
w rzeczywistość i trwają za dwu-,
trzytysięczne mundurowe emery-
tury, młodsi – wyjeżdżają. – Sam
znam ze dwudziestu krośniaków w
Londynie – mówi były opozycyjny
miejski radny Grzegorz Garczyński,
jedyny, który wrócił. Jest asystentem
posła Cebuli, wierzy, że Krosno
może się jeszcze zmienić, ale brytyj-
ską komórkę i interes na wyspach
zachował. Na wszelki wypadek.
Niestety, znaczna część dopłat została przejedzona FOTO PO
Andrzej Krajewski
 wrzesień 2008 Ogólnopolska gazeta Platformy Obywatelskiej 11

Non-paper PR (czyt. pijar) SOR SDG

Non-paper (ang.) dosłownie nie-papier. Minister Rado-
sław Sikorski: „Polska złożyła tak zwany non-paper.
Sprecyzowała na piśmie ,,na jakich warunkach mogłaby
stacjonować w Polsce bateria Patriotów. Krótko mówiąc,
oferowaliśmy garnizon stronie amerykańskiej i to zostało
pozytywnie przyjęte jako krok ułatwiający Amerykanom
podjęcie decyzji zgodnej z naszymi oczekiwaniami.”
(w wywiadzie dla „Dziennika” z 9.07.2008).
W języku dyplomatycznym pojęcie „non-paper” jest
używane wtedy, gdy rząd przekazuje innemu rządowi lub
innym ośrodkom władzy stanowisko, którego nie uważa
za wiążące. Stąd non-paper nie jest podpisany, ani nie
jest przedstawiany na papierze firmowym żadnej insty-
tucji. „Non-paper” stosowany jest w negocjacjach także
przez instytucje międzynarodowe (Unia Europejska).
PR – (czyt. pijar) – angielski skrót od public relations,
dosłownie stosunki z otoczeniem publicznym. Nie mylić
z pijarem, czyli zakonnikiem z zakonu pijarów. Istnieje
ponad 2 tysiące definicji PR uwzględniających podmioty
wykonujące zadania publiczne, ich otoczenie (miesz-
kańcy, klienci, media) oraz charakter relacji między nimi.
Amerykańska definicja S. Blacka stwierdza: „Public rela-
tions” to sztuka i nauka osiągania harmonii z otoczeniem
poprzez wzajemne porozumienie oparte na prawdziwej
i pełnej informacji".
Obecnie także takie osoby publiczne jak politycy, aktorzy,
gwiazdy telewizyjne, znani dziennikarze są obsługiwani
przez agencje PR.
SOR – za PRL-u była to Szkoła Oficerów Rezerwy, w której
przez rok szkolono absolwentów studiów wyższych. Obec-
nie skrót SOR jest używany w kontekście służby zdrowia:
„Szpitale otrzymały informację, że nie wejdą do sieci, jeśli
nie będą miały SOR-ów. Co się stało? W związku z tym w
każdym województwie jest po kilkanaście, po kilkadzie-
siąt SOR-ów. Procedury SOR-owskie to w ich wypadku
5-10 procent” (posłanka Joanna Mucha, luty 2008).
SOR to Szpitalny Oddział Ratunkowy, który „…udziela
świadczeń opieki zdrowotnej polegających na wstępnej
diagnostyce oraz podjęciu leczenia w zakresie niezbęd-
nym do stabilizacji funkcji życiowych osób, które znajdują
się w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego” jak precy-
zuje rozporządzenie ministra zdrowia w sprawie SOR
z marca 2007 r.
SDG – swoboda działalności gospodarczej. „Zdaniem Bu-
siness Centre Club, II etap nowelizacji ustawy o SDG two-
rzy dalsze ułatwienia w zakresie wykonywania
działalności gospodarczej.” (portal www.podatki.pl).
Jeszcze za PRL Sejm uchwalił z „Ustawę o działalności
gospodarczej”, której artykuł pierwszy brzmiał: „Podej-
mowanie i prowadzenie działalności gospodarczej jest
wolne i dozwolone każdemu na równych prawach”.
Jej twórcą tej ustawy był prywatny przedsiębiorca Mieczy-
sław Wilczek, minister przemysłu w rządzie Mieczysława
Rakowskiego. W 2004 r. ustawa Wilczka została zastą-
piona przez „Ustawę o swobodzie działalności gospodar-
czej”. Ale uwaga: strona www.sdg.pl to strona
Stowarzyszenia Doradców Gospodarczych, a SDG to ame-
rykańska firma wyrabiająca wyposażenie dla motocykli.

Wsi spokojna
U nas zamieszczamy opinie eksperta, komisarza UE i pracodawców

niewesoła
Zdaniem komisarza
zowych nakła-
danych na pro-
Mariann Fischer-Boel komisarz UE do

dukty rolne
spraw rolnictwa:

Unijna WPR (Wspólna Poli- średnio o 54

tyka Rolna) została zmieniona proc. Zapropo-
w zasadniczy sposób. W następ- nowaliśmy
stwie zakończonych powodzeniem wreszcie wyco-
Wszyscy rolnicy, bez względu na reform większość dotacji wypłaca- fanie do 2013 r.
rozmiar gospodarstwa i osiągane do- nych rolnikom w UE ma obecnie refundacji wy-
W stanowisku Polski w sprawie nowej

chody, płacą jednakową składkę formę dopłat bezpośrednich , któ- wozowych w

polityki rolnej Unii Europejskiej ścierają

w KRUS. I obszarnik Wojciech Moj- rych wysokość nie jest związana doniesieniu do Mariann Fis-
się dwie koncepcje. Pierwsza – utrzy- Na ubezpieczenie społeczne jednego

zesowicz i naprawdę biedny chłop z wielkością produkcji, lecz produktów rol- cher-Boel
mania tradycyjnej wsi-skansenu na rolnika przypada rocznie dopłata bu-

spod Biłgoraja ponoszą takie same z utrzymywaniem wysokich stan- nych. Te refun- FOTO PO
„dożycie”, oczekującej wsparcia i po- dżetowa

koszty ubezpieczenia społecznego. dardów w zakresie ochrony środo- dacje przez

mocy w oderwaniu od uwarunkowań
rynkowych. I druga – przeciwna, trak-
tująca wieś jako miejsce o doskonałych
warunkach rozwoju dla przedsiębiorstw
9375 zł Oczywiście, ich emerytura również
będzie niewielka, ale wszyscy inni,
wiska, dobrostanu zwierząt i zdro-
wia publicznego.
długi czas były głównym celem
ataków ze strony organizacji ds.
niekorzystający z systemu KRUS, Płatności niezwiązane z wiel- rozwoju. Oznacza to znaczne ko-
a na ubezpieczonego w ZUS

płacą o wiele więcej. Stąd koniecz- kością produkcji umożliwiają rol- rzyści dla krajów rozwijających
i zapewniająca godziwe warunki życia
tym, którzy chcą na niej pozostać.

Nawet ci, którzy byli najbardziej

2143 zł
przeciwni wejściu Polski do Unii Eu-
Osoby prowadzące pozarolniczą dzia-
ność wielomiliardowych dopłat z bu-
dżetu państwa, czyli również
z kieszeni najbiedniejszych podatni-
nikom podejmowanie decyzji
w sprawie produkcji w oparciu
o sytuacje na rynku, a zatem zgod-
się.
Zdecydowaliśmy, że najlepsze
dalsze działania to kontynuowanie

ropejskiej dziś przyznają, że dla wsi ków, wśród których rolników prawie nie z zasadami WTO (Światowej prac wewnątrz UE tak, żeby prze-
łalność gospodarczą opłacają mie-

i rolnictwa 1 maja 2004 roku był dobrą nie ma (patrz ramka). Podatek rolny, Organizacji Handlu) nie zakłócają kształcić WPR w narzędzie prowa-
sięczne składki na ubezpieczenia

datą. Wspólna Polityka Rolna (WPR), liczony jako wartość 2,5 kwintala handlu. Przez przesunięcie środka dzenia polityki w XXI wieku,
społeczne i zdrowotne w wysokości

pochłaniająca znaczną część budżetu żyta na hektar przeliczeniowy gospo- ciężkości WPR z zarządzania ryn- uwzględniające zarówno obawy
blisko

UE, dostarczyła środków na rozwój darstwa wiejskiego również jest ana- kiem na płatności niezwiązane z społeczne dotyczące bezpieczeń-
wielu polskich gospodarstw rolnych.
Obecnie wieś jest bogatsza niż kilka
800 zł chronizmem,
nigdzie w Europie.
niestosowanym wielkością produkcji UE może
bardziej przestrzegać zasad WTO
stwa dostaw żywności jak i konku-
rencyjność rolnictwa, ochronę
lat temu: od roku 2004 dochody na Wspólna Polityka Rolna powinna w swoim sektorze rolnym. środowiska i żywotność obszarów
Rolnicy na ubezpieczenie społeczne

wsi zwiększyły się prawie o 70 proc i się zmienić tak, by rolnicy mogli Zaproponowaliśmy zmniej- wiejskich. Jesienią spodziewamy
i zdrowotne płacą miesięcznie

dzisiaj są o 10 proc. wyższe niż w
miejskich gospodarstwach robotni-
czych. Wpływ na to miała ogólna ko-
niunktura panująca w Polsce, ale także
i 6500 złotych średniej dopłaty, przy-
padającej rocznie na jedno gospodar-
100 zł
i dążenie do maksymalnych plonów
kosztem sztucznego wspomagania
szybciej reagować na sygnały płynące
z rynku. Rozwiązania proponowane
przez komisarza Unii Europejskiej
ds. rolnictwa i rozwoju obszarów
wiejskich, Mariann Fischer-Boel,
takie jak zniesienie obowiązku odło-
szenie naszego pułapu ogólnego
wsparcia wewnętrznego, zakłóca-
jącego handel w odniesieniu do
rolnictwa aż o 80 procent. Zaofe-
rowaliśmy obniżenie ceł przywo-
się osiągnięcia porozumienia
w sprawie kolejnego etapu procesu
oceny funkcjonowania reformy
WPR”.
(Dziennik Finansowy 18.08.2008)

stwo. przyrody. Poddane modyfikacji przy- gowania ziemi czy stopniowe zwięk-
Głównym celem WPR było stabi- niosły jednak efekt. szanie krajowych kwot mlecznych, z
lizowanie rynków rolnych i gwaran- Są gospodarstwa, które się zmo- perspektywą ich całkowitej likwida-

towanie poziomu dochodów
rolników. Do roku 2004 kraje unijnej
piętnastki większość środków prze-
znaczały na dopłaty do produkcji wy-
branych płodów rolnych. Skutkiem
było wypełnienie magazynów EU
subsydiowanymi towarami. Trzeba
było wprowadzać kolejne dopłaty za-
chęcające do wywożenia nagroma-
dzonych zapasów poza kraje UE. To
z kolei naruszało zasady WTO
(Światowej Organizacji Handlu)
i uniemożliwiało porozumienie
z państwami rozwijającymi się, w
których interesie leży wolny przepływ
towarów, szczególnie płodów rol-
nych.
Z Unii napłynęły środki na mo-
dernizację wsi, tworzenie nowych
miejsc pracy w przedsiębiorstwach
niezwiązanych bezpośrednio z rolnic-
twem. Mechanizmy te były często
dernizowały. Niestety, znaczna część
dopłat została przejedzona. 57 miliar-
dów złotych, jakie budżet państwa
i Unii Europejskiej przeznacza na
wspomaganie wsi, generuje co roku
zaledwie 2 procent PKB. To bardzo
mało. Tylko 2 tysiące gospodarstw
osiąga obecnie dochody powyżej 800
tysięcy euro rocznie.
Dominuje wola zapewniania bez-
pieczeństwa socjalnego rolników
kosztem „składki” całego społeczeń-
stwa w postaci dopłat bezpośrednich,
dopłat do KRUS, wyłączenia rolników
z powszechnego systemu podatko-
wego. Taki system przywiązuje chło-
pów do roli niczym swoista
pańszczyzna. Odejdą z rolnictwa –
tracą dopłaty, tracą ubezpieczenie.
Rolnicy nie przestają być roszcze-
niową grupą społeczną, nie stają się
przedsiębiorcami, stosującymi rachu-
cji, są dobre (patrz ramka). Również
dobre wydają się takie zamiary jak
stopniowa rezygnacja z płatności bez-
pośrednich bez związku z produkcją.
Te środki mają być skierowane na
modernizację wsi i wykreowanie
nowej grupy przedsiębiorców, pracu-
jących w zakładach nie mających bez-
pośredniego związku z produkcją
rolną.
Podobnie poszukiwanie alterna-
tywnych źródeł energii, w tym zwią-
zanych z energią odnawialną,
gospodarką wodną i wiatrową, która
w zdecydowanej większości produko-
wana będzie na obszarach wiejskich,
może być lepszym sposobem zapew-
nienia energetycznego bezpieczeń-
stwa Polski, niż produkcja biopaliw ze
zbóż, rzepaku czy kukurydzy.
R
Zdaniem Lewiatana
olnicy powinni płacić
składki na ubezpieczenie
społeczne na takich samych
zasadach, jak osoby prowadzące
pozarolniczą działalność gospodar-
czą. Jest wysoce niesprawiedliwe,
aby rolnicy płacili ośmiokrotnie
niższą składkę, niż strzygący ich
fryzjer, sklepikarz czy stolarz.
Rolnikom, którzy nie uzyskają
dochodów uznanych za minimalne,
można dopłacać z budżetu do
składki. Dopłata byłaby zależna od
różnicy uzyskiwanego dochodu
i dochodu uznanego za minimalny.
Rolnik powinien mieć prawo
wyboru określania swojego do-
chodu w oparciu o zasady uprosz-
czone, ale gdyby uznał je za
sady ogólne (zestawienie przycho-
dów i kosztów).
Rolnicy powinni także płacić
podatek dochodowy, czy to w for-
mie uproszczonej, czy na zasadach
ogólnych. To umożliwiłoby objęcie
rolników obowiązkami i uprawnie-
niami, które mają inni podatnicy.
Wtedy rolnicy mogliby korzystać z
ulg podatkowych na dzieci. Jak
długo rolnicy nie będą objęci po-
datkiem dochodowym, tak długo
nie będzie ich obejmowała polityka
prorodzinna państwa. Rolnicy nie
powinni być ani uprzywilejowani,
ani pokrzywdzeni.
(na podstawie stanowiska

O krytykowane, szczególnie przez eko- nek ekonomiczny, zmuszający ich do niekorzystne, mógłby wybrać za-
Polskiej KonfederacjiPracodawców Prywatnych

logów, za intensyfikację produkcji podejmowania optymalnych decyzji.

Piotr Paweł Sawicki Lewiatan z 17 lipca 2008 r.)
asystent posła PO Janusza Palikota
12 Ogólnopolska gazeta Platformy Obywatelskiej wrzesień 2008

REGION
Gospodarskie priorytety
Drogi (z Augustowem), kampus w Białymstoku, pływalnie, stadiony

Platformy na Podlasiu
uczelni. Pedagogiem jest marszałek

W roku 2003 podlaska PO liczyła 300 osób.

województwa Jarosław Dworzański,
– To lista dobrych gospodarzy – mówił o

byłym dyrektorem liceum poseł Józef

kandydatach podlaskiej Platformy Oby-

Latem 2008 mamy 940 członków. Klim, polonistą, choć bez dyplomu,
watelskiej w ostatnich wyborach parla-

przewodniczący regionu Robert Tysz-

mentarnych przewodniczący regionu

Najwięcej, bo ponad 300 osób wstąpiło do kiewicz.

podlaskiego, Robert Tyszkiewicz. I taka

PO w Białymstoku. W Łomży i Mońkach

– Edukacja to jeden z najważniej-
jest podlaska Platforma – po raz pierw-

szych motorów rozwoju Białegostoku

szy gospodarzy w najważniejszych urzę-

potroiła się liczba członków, a koła

i całego województwa – twierdzi poseł
dach całego województwa.

Od powstania PO w woj. podla- Tyszkiewicz. – Mamy największy w

w Hajnówce, Grajewie i Zambrowie podwoiły

skim w 2002 roku w jej szeregach jest Polsce wskaźnik liczby studentów do
coraz więcej lokalnych samorządow- liczby mieszkańców miasta: na prawie

swoją liczebność. PO w Podlaskiem ma

ców: wójtów, radnych miejskich i wo- 300 tys. białostocczan przypada 50
jewódzkich, przewodniczących rad tys. studiujących.
gmin i powiatów, a także przedstawi-
cieli najwyższych władz województwa.
Robert Tyszkiewicz,
17 struktur powiatowych i 49 kół. Mamy więc rzeszę młodych, wy-
kształconych ludzi, których trzeba u
To cieszy, ponieważ w województwie, nas zatrzymać. W Białymstoku po-
szef podlaskiej PO

które było ostoją PiS-u i skansenem wstanie nowy campus. Uniwersytet

FOTO PO

lewicowej nomenklatury, nowoczesne
poglądy PO spotykały się z niezrozu-
mieniem i oporem. Cieszy tym bar-
dziej, że woj. podlaskie, choć jest
województwem bogatym przyrodni-
czo i kulturowo, przez lata zaniedby-
wane było inwestycyjnie, zwłaszcza
jeśli chodzi o drogi i nowoczesne, in-
nowacyjne dziedziny gospodarki.
Wielu osobom Podlaskie kojarzy
się z ostoją spokoju, chłodem puszczy,
jeziorami i wschodnią gościnnością.
Dodajmy do tego coraz bardziej popu-
larnego żubra, króla puszczy, który
dumnie przechadza się po Puszczy Bia-
łowieskiej, ale już nie po ulicach Białe-
gostoku, jak sądzą mieszkańcy innych
regionów kraju. Duch tego spokojnego,
silnego zwierzęcia jest odczuwalny w
podlaskim działaniu. Niespiesznie, kon-
sekwentnie, uparcie dążyć do zmian,
które wspomogą rozwój regionu, a przy
tym uszanują jego bogactwa naturalne.
Taki jest program rozwoju wojewódz-
twa, przyjęty przez tutejszą PO. A jest
co szanować i chronić, bo w Podla-
skiem są cztery parki narodowe,
cztery parki krajobrazowe, dwa ścisłe
rezerwaty przyrody, a blisko jedna
czwarta regionu jest objęta progra-
mem Natura 2000. Na tych pięknych
terenach większość mieszkańców od
wieków żyła z rolnictwa i tę tradycję
trzeba wykorzystać. Dlatego powstał
pomysł stworzenia Podlaskiego Za-
głębia Mlecznego.
– Mleczarstwo jest ogromną war-
tością dla gospodarki regionu i dla
jego rozwoju – tłumaczy poseł Tysz-
kiewicz. – Jest przykładem energii i
potencjału, jaki tkwi w naszej produk-
cji rolnej i przetwórstwie. Obok roz-
woju edukacji i turystyki to
mleczarstwo osiągnęło najwięcej od
1989 r. Projekt Podlaskiego Zagłębia
Mlecznego zakłada wsparcie dla no-
woczesnego mleczarstwa przez sa-
morząd lokalny i wojewódzki oraz
inwestycje naukowo-badawcze.
W 2007 roku Polska usłyszała o
Rospudzie i obwodnicy Augustowa.
Podlaska PO przeprowadziła wówczas
akcję „Obwodnice, nie obietnice”,
która zwracała uwagę na nieudolną
politykę drogową rządu PiS, i na po-
trzebę budowy dróg w naszym regio-
nie. PO chciała, by Podlaskie było
regionem dostępnym, by można było
się po nim bezpiecznie poruszać nie
naruszając spokoju ludzi i przyrody,
zgodnie z prawem polskim i europej-
skim.
Filarem podlaskiej „burzy drogo-
wej” jest Leszek Cieślik, burmistrz
Augustowa, obecnie poseł.. – Dla roz-
woju Podlaskiego niezbędna jest sieć
dróg, łączących nas z południem i
wschodem, czyli droga S8 [Budzisko
– Augustów – Białystok – Warszawa]
i S19 [od granicy z Litwą do granicy
ze Słowacją] – tłumaczy poseł Cie-
ślik. – Niestety, każda z planowanych
dróg narusza tereny Natury 2000,
bądź przecina park narodowy. Nie na-
leży jednak toczyć wojen, ale racjo-
nalnie i spokojnie działać według
zapisów prawa Unii Europejskiej. Na
przykład tak, jak zrobiono to w wielu
innych miejscach w Europie: tereny,
które są szczególnie ważne strategicz-
nie dla regionu, można miejscowo
wyłączyć z Natury 2000 – wyjaśnia
poseł Cieślik. – Teren Natury 2000 to
nie jest miejsce zamknięte na jakie-
kolwiek inwestycje, a jedynie miejsce
szczególnej uwagi, by nie zniszczyć
przez budowę jakiegoś cennego ga-
tunku fauny czy flory.
O tym, jak ważne są dla Podlasia
drogi, wie prof. Barbara Kudrycka,
minister szkolnictwa wyższego, która
jako eurodeputowana z północno-
wschodniej Polski lobbowała za wni-
kliwym i sprawiedliwym zajęciem się
tam obwodnicą Augustowa. W Bru-
kseli promowała także podlaską edu-
kację i umiejętne korzystanie ze
środków unijnych. Oświata i edukacja
leży na sercu wielu członkom podla-
skiej PO, nie tylko z uwagi na wycho-
wywane dzieci, ale i wykonywany
zawód. Są to bowiem nauczyciele, dy-
rektorzy szkół, wykładowcy akade-
miccy, pracownicy naukowi lokalnych
ma już na to teren od miasta i dosta-
nie unijne środki z Ministerstwa Roz-
woju Regionalnego.
Podlasie należy do liderów w wy-
korzystywaniu unijnych dotacji. Re-
gion zdobył pierwszą lokatę w kraju
za najszybszą realizację programu,
wykorzystywanie pieniędzy i tempo
inwestycji.
– Od wejścia Polski do Unii Bia-
łystok, miasta powiatowe i gminne zde-
cydowanie się zmieniły – zauważa
Jarosław Dworzański, marszałek woje-
wództwa podlaskiego, przewodniczący
PO w Białymstoku. – Ze środków Zin-
tegrowanego Programu Operacyjnego
Rozwoju Regionalnego (ZPORR) sko-
rzystały samorządy, wyższe uczelnie,
szpitale, przedsiębiorcy. Powstało wiele
dróg, wodociągów, hal sportowych, ba-
senów. Na dziewięć strategicznych
projektów w regionie ze Środków Re-
gionalnego Programu Operacyjnego
przeznaczono 273 mln zł.

BIURA POSELSKIE REGION PODLASKI PO U WŁADZY

BIURO POSELSKIE Ul. Malmeda 10 ZARZĄD REGIONU: Karol Pilecki – członek SĄD KOLEŻEŃSKI
ROBERTA TYSZKIEWICZA 15-440 Białystok Robert Tyszkiewicz Damian Raczkowski – członek MichałWierzbicki – przewodniczący BARBARA
Posła na Sejm RP Tel. (085) 8744287 – przewodniczący Sławomir Zgrzywa – członek Maciej Głaz – wiceprzewodniczący KUDRYCKA
Otwarte w godz. 10.00-18.00 BIURO POSELSKIE Lech Gryko – sekretarz RADNI SEJMIKU Adam Mucha – sekretarz MINISTER NAUKI
Ul. Malmeda 10 DAMIANA RACZKOWSKIEGO Maciej Żywno WOJEWÓDZTWA Danuta Bojczuk – członek I SZKOLNICTWA
15-440 Białystok Posła Na Sejm RP – wiceprzewodniczący PODLASKIEGO Bogdan Danielski – członek WYŻSZEGO
Tel. (085) 7326329 Otwarte w godz. 8.00-16.00 Maciej Borysewicz Jarosław Dworzański – Marszałek Andrzej Podchul – członek
BIURO POSELSKIE Ul. Malmeda 10 – wiceprzewodniczący Województwa Podlaskiego Wojciech Smółko – członek MACIEJ
JÓZEFA PIOTRA KLIMA 15-440 Białystok Leszek Cieślik Jacek Przemysław Cylwik – prze- REGIONALNA KO- ŻYWNO
Posła na Sejm RP Tel. (085) 7461535 – wiceprzewodniczący wodniczący Klubu Radnych MISJA REWIZYJNA WOJEWODA
Otwarte w godz. 9.00-17.00 BIURO POSELSKIE Jarosław Dworzański – członek Daria Krystyna Sapińska – wice- AndrzejMłyńczyk – Przewodniczący PODLASKI
Ul. Malmeda 10 LESZKA CIEŚLIKA Barbara Kudrycka przewodnicząca Zbigniew Ciszek
15-440 Białystok Posła na Sejm RP – wiceprzewodniczący Jacek Piorunek – Wiceprzewodniczący
Tel. (085) 7447232 Otwarte w godz. Sebastian Roszkowski – skarbnik – wiceprzewodniczący, Izabela Pietruczuk – sektetarz
BIURO POSELSKIE 9.00-11.00; 13.30-15-30 Tadeusz Arłukowicz – członek wicemarszałek województwa Bożenna Kondracka – członek
JACKA ŻALKA Ul. Młyńska 20 Leszek Jawor – członek Zdzisław Jabłoński – sekretarz Ryszard Rogucki – członek
Posła na Sejm RP 16-300 Augustów Józef Piotr Klim – członek Bogdan Dyjuk – radny Czesław Rybicki – członek
Otwarte w godz. 9.00-15.00 Tel. (87) 6424147 Beata Ordonowska – członek Prof. Wiktor Łaszewicz – radny Szymon Sobociński - członek
Podlaski
wrzesień 2008 Ogólnopolska gazeta Platformy Obywatelskiej 13
BiuroZarząduRegionu
15-440 Białystok, ul. Malmeda 10,
tel. 085 732 63 29,fax 085 732 63 29
Internet:
kontakt@podlaskie.platforma.org,
u.arter@poczta.onet.pl
www.podlaskie.platforma.org

Podlaska młodzież z Platformą, Platforma z młodzieżą FOTO PO

Premier z szefem regionu FOTO PO Nasza minister Barbara Kudrycka z premierem FOTO PO

Gospodarna wieś
Korycin
koło Białegostoku
znana jest
nie tylko z serów,
ale i z dorocznego
Sprawy regionu trzeba załatwiać wszędzie FOTO PO
Święta Truskawki Region ma częste kontakty z białoruską opozycją FOTO PO
14 Ogólnopolska gazeta Platformy Obywatelskiej
Działanie w regionie o silnych tradycjach konserwatywnych, z konkurentami znanymi w polityce od lat mobilizuje do udowodnienia,
PO przemówiła mi do wyobraźni
że sukces jest możliwy. I to nam się udało– mówi poseł Robert Tyszkiewicz.
Szef Podlasia wspierał Solidarność już w ogólniaku
Jestem z najmłodszego pokolenia
pierwszej Solidarności. Zacząłem
w 1980 roku od założenia w drugim li-
ceum w Białymstoku Samorządnego
Zrzeszenia Uczniowskiego, co miało
być szkolnym odpowiednikiem NZS-u.
Po roku byłem już uczniem szkoły wie-
czorowej, bo jak powiedział mi kura-
tor: – W tym województwie w szkole
dziennej miejsca dla was, kolego, już
nie ma.
W stanie wojennym założyliśmy
Młokos, czyli Młodzieżowy Komitet
Oporu Społecznego. W lutym 1982
roku wyszedł pierwszy numer „Na-
szego Głosu”, a do 1989 roku
– ponad 90. Oczywiście, dorwali
mnie z tym pismem i z innymi, bo
byłem także regionalnym kurierem
do Gdańska. Przyszli rano, wynieśli
z domu kilka worków bibuły i w ten
sposób dwudzieste urodziny spędzi-
łem w więzieniu. W mojej celi sie-
działo dwóch starych złodziei. Gdy
wszedłem, jeden z nich spojrzał na
mnie i spytał: – Pewnie polityczny?
Potwierdziłem, a on pokiwał głową:
– To słabo już musi być z tą władzą,
skoro nawet dzieci zamykają. A był
dopiero rok 1983. Wyszedłem
w 1984, z amnestii, i wróciłem do
podziemia.
LUDZIE
Coraz bardziej stawaliśmy się
częścią Solidarności. Od 1987 byłem
już członkiem podziemnych władz
w regionie, potem delegatem na drugi
zjazd krajowy związku i do 1992 roku
rzecznikiem Solidarności białostoc-
kiej. Kiedy jednak rozpaliła się wojna
na górze, założyłem specjalistyczne
wydawnictwo prasowe i wycofałem
się. Aż do powstania Platformy nie
zajmowałem się polityką.
W 2001 roku miałem z czego
żyć, niczego nie chciałem sobie za-
łatwić stając się politykiem, ale Plat-
forma przemówiła do mojej
obywatelskiej wyobraźni. Na słynne
spotkanie Platformy w gdańskiej
Olivii pojechałem tylko zawieźć
przyjaciół, ale to, co tam zobaczyłem
i przeżyłem, wciągnęło mnie. Poli-
tyczny pomysł Platformy wydał mi
się przyszłościowy, pojemny i sku-
teczny. A ja, jak już w coś wchodzę,
to na całego, dlatego zostałem prze-
wodniczącym miejskiej, a potem re-
gionalnej struktury Platformy na
Podlasiu.
Działanie w takim jak nasz regio-
nie, z silnym tradycyjnym katolicyz-
mem, z mniejszościami narodo-
wymi, z takimi konkurentami poli-
tycznymi, jak działacze PiS-u, wo-
dzący rej w lokalnej polityce od
FOTO PO
początku lat 90., mobilizuje do udo-
wodnienia, że sukces jest możliwy.
Nasz sukces zaczął się od zwycięstwa
Barbary Kudryckiej w wyborach eu-
ropejskich w 2004 roku; rok później
było druzgocące zwycięstwo naszego
prezydenckiego kandydata Tadeusza
Truskolaskiego w wyborach samo-
rządowych w Białymstoku nad kan-
dydatem PiS-u i wreszcie dopro-
wadzenie – po pół roku walki z PiS-
em – do powtórzenia wyborów w
sejmiku wojewódzkim, gdzie był pat
15 na 15 głosów.
Jarosław Kaczyński nie mógł
zrozumieć, jak to jest, że nie można
było chociaż jednego od nas wyła-
mać. Działacze PiS- jeździli po do-
mach, ludzie nie wytrzymywali,
uciekali przed presją za granicę.
U nas naprawdę już była czwarta
Rzeczpospolita. A jednak to my wy-
łamaliśmy jednego z nich.
Wystartowałem do Sejmu
w 2005 roku i ponownie w 2007. Jes-
tem wiceprzewodniczącym Komisji
Spraw Zagranicznych i członkiem
Komisji Łączności z Polakami za
Granicą. Najbardziej zajmuje mnie -
co zrozumiałe - kierunek wschodni:
Litwini, Białorusini, Ukraińcy.
Informacje ze strony interne-
towej Roberta Tyszkiewicza
(www.tyszkiewicz.org.pl):
29 lipca 2008. Marszałek
Województwa Podlaskiego oraz prezy-
denci: Białegostoku, Łomży i Suwałk
podpisali pierwsze pre-umowy na reali-
zację inwestycji znajdujących się na li-
ście projektów kluczowych Regionalnego
Programu Operacyjnego Województwa
Podlaskiego.
Podpisane zostały umowy na
budowę hali widowiskowo-sportowej,
stadionu miejskiego i modernizacji sys-
temu drogowego w centrum Białegos-
toku. Łomża podpisała pre-umowy na
budowę Alei Legionów, ulic Piłsud-
skiego i Spokojnej oraz budowę pły-
walni i stadionu. Suwałki – budowy
aquaparku, hali widowiskowo-teatral-
nej i przebudowy ulicy Reja. Łącznie
na realizację tych dziewięciu projektów
wrzesień 2008
Robert Tyszkiewicz
Urodzony: 07.06.1963, Białystok
Wykształcenie:
Liceum Ogólnokształcące
Zawód: wydawca
Poseł na Sejm V kadencji
Zastępca Przewodniczącego Ko-
misji Spraw Zagranicznych,
członek Komisji Łączności z Po-
lakami za Granicą.
Biuro poselskie:
ul. Malmeda 10
15-440 Białystok
woj. podlaskie
tel. (85) 732-63-29
fax (85) 732-63-29
robert.tyszkiewicz@sejm.pl
http://www.tyszkiewicz.org.pl/
enter/
Żona Agnieszka,
syn Michał (20) student
zostanie przeznaczonych 273 mln zło-
tych. O tym, kiedy ruszą te inwestycje,
decyduje zapisany w umowach harmo-
nogram działań. Podobnie jak z termi-
nami przekazania na konta miast tych
środków. Uzależnione jest to od stanu
zaawansowania prac i przygotowania
projektów.
28 lipca 2008 r. w Grajewie
dokonano uroczystej wojewódzkiej inau-
guracji, rządowego programu budowy
boisk wielofunkcyjnych Orlik 2012.
W programie Orlik 2012 chce
uczestniczyć 90 gmin z terenu wojewódz-
twa. Województwo podlaskie przoduje
w przygotowaniach do tego programu.
Do końca roku ma powstać 20
boisk, m.in. w Białymstoku, Łomży, Su-
wałkach, Augustowie, Wasilkowie, Sup-
raślu, Siemiatyczach, Mońkach, Sejnach,
Korycinie, Zambrowie, Nowych Pieku-
tach, Szudziałowie.
Znani w PO
wrzesień 2008 Ogólnopolska gazeta Platformy Obywatelskiej 15
Dotychczas przedstawiliśmy:
Andrzeja Czumę, Arkadiusza Rybickiego,
Małgorzatę Kidawę-Błońską, Krystynę Skowrońską,
Zbigniewa Chlebowskiego, Urszulę Augustyn,
Marka Rockiego, Wojciecha Ziemniaka, Magdę Kochan,
Andrzeja Persona, Antoniego Mężydło, Sławomira Piechotę,
Joannę Muchę, Krystynę Bochenek, Włodzimierza Karpińskiego,
Jerzego Fedorowicza, Krzysztofa Liska, Danutę Jazłowiecką,
Jarosława Wałęsę, Elżbietę Łukacijewską, Piotra Tomańskiego,
Andrzeja Biernata, Beatę Bublewicz, Iwonę Guzowską,
Dariusza Lipińskiego i Mirosławę Nykiel.

Wszystko porządnie
Służbę zdrowia zna od podszewki

dował się na gruntowne zmiany sys- których nie można traktować jak
temu zdrowia – argumentuje po- wrogów.
„Warto dobrze pracować” to było moje

słanka z Dąbrowy Górniczej. – To jest Dąbrowska parlamentarzystka

hasło wyborcze i idea, którą realizuję w

bardzo trudna operacja, bo mamy chciałaby również, aby w centrum za-

swoich działaniach – mówi posłanka

przeciwko sobie polityków opozycji. interesowania znalazła się kwestia

Beata Małecka-Libera z Dąbrowy Górni-

Część społeczeństwa obawia się nowoczesnych, skutecznych progra-

czej (okręg sosnowiecki).

W 2007 roku zdobyła ponad 20
tysięcy głosów, miała profesjonalną
kampanię wyborczą, zrobioną przez
grupę ludzi, którzy chcieli z nią dzia-
łać na rzecz swojego regionu. Jej
spoty reklamowe trafiły nawet na
„YouTube”. – Jak się już za coś biorę
to lubię, żeby było porządnie zrobione
– przyznaje. Pewnie dlatego wybory
wygrała także dwa lata wcześniej.
Z zawodu i zamiłowania jest leka-
rzem z 25-letnim doświadczeniem.
Przez ostatnie lata pracowała jako
menedżer służby zdrowia. Z nieskry-
Podróżuje, pływa, jeździ na rowerze i ciągle się uczy FOTO PO
zmian. Większość z nas z natury jest
konserwatywna, boimy się tego, co
nowe i nieznane. Dlatego niezwykle
istotne jest rzetelne informowanie
społeczeństwa o istocie zmian. Ważne
jest, by pacjenci wiedzieli, że propo-
nowana reforma wpłynie pozytywnie
na dostępność do świadczeń medycz-
nych i kondycję finansową placówek
ochrony zdrowia.
Dla doktor Małeckiej-Libery,
znającej służbę zdrowia od pod-
szewki, pozytywna i efektywna re-
forma ochrony zdrowia jest
mów profilaktyki zdrowotnej, aby
skupiano się na edukacji zdrowotnej.
Świadomi pacjenci biegają, pływają
i spacerują, bo to tańsze od lekarza.
Ponadto nie od dziś wiadomo, że le-
piej zapobiegać niż leczyć.
Posłanka Libera sama robi to, co
doradza innym: jeździ na rowerze, jej
pasją są podróże, te wakacje spędziła
w Bieszczadach, spacerując po gór-
skich szlakach. Poza tym ciągle się
uczy. Wpierw studia na Śląskiej Aka-
demii Medycznej, doktorat z zakresu
nauk medycznych, potem zarządzanie

Beata Małecka-Libera
Urodzona: 17.05.1954 Dąbrowa Górnicza
wanym zadowoleniem przyznaje, że
swój szpital w Dąbrowie Górniczej
(500 łóżek, 16 oddziałów, 170 lekarzy)
pozostawiła „na lekkim plusie”.
– Dziś sytuacja w szpitalu jest inna,
Biuro poselskie: ul. 3 Maja 22
priorytetem, bo tylko w ten sposób,
mając na uwadze przede wszystkim
dobro pacjenta i odpowiedzialność
za niego, można zagwarantować
ochronę życia i zdrowia, a także
służbą zdrowia. Od dwóch lat jest
w Sejmie, bycie politykiem to także
zdobywanie całkiem nowej wiedzy,
kolejne cenne doświadczenie.
Największą dumą pani poseł jest

ale nadal mam doskonałe relacje z dy- usługi medyczne na najwyższym po- 29-letni syn Michał, socjolog, zajmu-
Posłanka V kadencji, 41-300 Dąbrowa Górnicza

rektorem, moim następcą, rozumiem ziomie. – Rozumiem pretensje leka- jący się organizowaniem koncertów
zastępca przewodniczącego woj. śląskie

wszystko, co robi, jego działania są rzy o wyższe płace, ale też uważam, muzycznych, których program jest
Komisji Zdrowia Tel. (32) 261-23-78

kontynuacją wspólnych zamierzeń. że zabrakło nieco pokory w stosunku improwizowany. Ma już spore suk-
Wykształcenie: dr nauk medycznych fax (32) 261-23-78

– To jest pierwszy rząd, który zdecy- do pacjentów i dyrektorów szpitali, cesy.

Śląskiej Akademii Medycznej www.malecka-libera.pl
beata.malecka-libera@sejm.pl

Senator z zasadami
Ma pomysły w biznesie i polityce

łożył własny zakład produkcji okien, procent kobiet, program działa już
który po dziesięciu latach wprowadził ósmy rok.
Marek Trzciński nawet po wyborze na

na giełdę. I wtedy, w 2002 roku, W wyborach parlamentarnych

senatora nie uważał się jeszcze za poli-

z grupą znajomych wystartował w 2007 roku dostał ponad 100 tysięcy

tyka, chociaż przyznaje, że przyszedł na

wyborach lokalnych. głosów. Na razie nadal robi to, o czym

Wiejską, ponieważ chciał mieć realny

– Zrobiłem to, bo jako przedsię- decyduje i co finansuje sam: urządza

wpływ na sprawowanie władzy. – Po-

biorca i obywatel miałem dość lokal- dla młodzieży i ludzi starszych zwie-
wołam się nieskromnie na autorytet na-

nej władzy - mówi. - Dość domagania dzanie Sejmu i Senatu oraz Muzeum
szego papieża, który właśnie tu,

się „prowizji” dla osób mogących Powstania Warszawskiego. – Chcę

w polskim Sejmie mówił, że naczelnym

mieć wpływ na rozstrzygnięcie prze- budować pozytywne relacje między

zadaniem każdego człowieka jest zmie-

targów. Dość betonu niższej marki na ludźmi, żeby się uśmiechali, żebyśmy
niać świat, a uczestniczenie we władzy

przetargowych budowach, dość as- na pytanie: Jak się czujesz, odpowia-

jest najlepszym sposobem realizacji

faltu chudszego o połowę na drogach. dali tak jak Amerykanie: Okej, fajnie.
tych zmian – mówi.

Jego młodzieńcze, formatywne
lata przypadły na okres pierwszej So-
lidarności i stan wojenny. Studiował
elektronikę we Wrocławiu, ale szkołę
życia przechodził w wakacje, na orga-
Kara odebrania prawa jazdy na tydzień uratowałaby połowę gi-
nizowanych samodzielnie zagranicz-
nących na polskich drogach – twierdzi Marek Trzciński FOTO PO
Mnie nie podchodzili, ale wiedziałem,
co się dzieje. Byłem naiwny, sądząc,
że będę w stanie to zmienić.
Zostałem radnym w Zduńskiej
Woli, potem radnym Sejmiku Woje-
wództwa Łódzkiego. Udało mi się
Senator Trzciński ma nadmiar po-
mysłów, i chociaż jest już przy władzy,
nadal nie może jeszcze ich zrealizować.
– Naszą narodową specjalnością po-
winni być wykształceni informatycy,
którzy mogą pracować wszędzie na

nych pracach. – Budowałem
amerykańską bazę w Niemczech i ko-
Marek Trzciński mendę policji w Monachium, a nie
miałem nawet niemieckiej wizy, bo
wyjeżdżałem na zaproszenie do Fran-
Urodzony 22.04.1958, Zduńska Wola. Gospodarki Narodowej, Członek
zorganizować badania przesiewowe
kobiet pod kątem raka piersi. Kupi-
łem sprzęt i wymogłem, że gmina bę-
dzie wysyłać wszystkim paniom
imienne wezwania podając adres,
świecie bez wyjeżdżania z kraju. Tym-
czasem niedoceniamy znaczenia
przedmiotów ścisłych w szkole, utrzy-
mujemy anachroniczną kartę nauczy-
ciela, promującą nauczycielskie

cji i do Niemiec wracałem przez zie- dzień i godzinę badania, tak jak kie- przeciętniactwo, gubimy w procesie
Wykształcenie; elektronika na Politech- Podkomisji Przyjazne Państwo.

loną granicę. Ale wtedy takie słowa jak dyś – prześwietlenia płuc. To zaled- edukacji zdolne dzieci z biednych ro-
nice Wrocławskiej, Poznańska Biuro senatorskie: ul. Łaska 43; 98-220

Walesa i Solidarność działały cuda. wie promil rocznego budżetu gminy, dzin, których nie stać na korepetycje
Szkoła Menedżerów, doktorat Zduńska Wola, tel./fax 043 824-31-52

Doktoryzował się w Katedrze a skutki okazują się świetne: w Zduń- – mówi. Tym wszystkim chce się zająć
w AWF Wrocław. biuro@trzcinski.senat.pl

Biomechaniki, a w wolnej Polsce za- skiej Woli badaniu poddaje się 90 w Senacie.
Senator VII kadencji. senator@trzcinski.senat.pl
Zastępca przewodniczącego Komisji www.trzcinski.senat.pl
 FOTO EN
„Prawie”
robi wielką
różnicę
Umowę o tarczy antyrakietowej między
Polską a Stanami Zjednoczonymi podpisywali
wprawdzie ministrowie spraw zagranicznych,
ale rangę wydarzeniu nadawała obecność pre-
zydenta i premiera.
I prezydent, i premier uznali, że trzeba
jakoś podkreślić doniosłość chwili. Premier
Donald Tusk zameldował Rzeczypospolitej wy-
konanie zadania.
Lech Kaczyński. Prezydent Rzeczypospoli-
tej zrobił prawie to samo – zameldował pre-
mierowi – tyle, że byłemu. Zresztą bratu.