Mazurek G-dur op.

67 nr 1

Kilka sw wstpu
Ludowe pierwiastki , przenikajce ca twrczo Chopina, najobficiej wystpuj w mazurkach, tacach stylizowanych, ktre jednocz w sobie charakterystyczne cechy trzech reprezentacyjnych, ludowych tacw polskich: mazura, kujawiaka i oberka, wraz z ich tonalnym i brzmieniowymi waciwociami.1 Mazur to taniec o charakterze zamaszystym, o rytmicznym.., silnych, ale nieregularnych akcentach, tempie= 140 160, z elementami proweniencji dworkowej. wzorze rednim

Kujawiak to taniec o charakterze pynnym, o wzorze ., sabych akcentach, raczej regularnie powracajcych przyciskach, o tempie wolnym ...............= 120 140, ze zrnicowaniem na typ wiejski i miejski. Oberek to taniec o charakterze ognistym, wesoym i ywioowym, akcentach silnych i regularnych, toku wirowym, o wzorze rozdrobnionym .., o tempie szybkim = 160 180 i nagych zatrzymaniach ruchu.2 Mazurki pod wzgldem agogicznym s zrnicowanie od tempa lento do vivace.3 W przeciwiestwie do melodii ludowych ich struktura tonalna jest o wiele bardziej zoona. Bardzo wan cech mazurkw Chopina jest czste stosowanie caych odcinkw chromatycznych. Wanie dziki przejciom ptonowym mazurki to zwykle liryczne, smtne, czasem wrcz tragiczne w wyrazie utwory. Biorc to pod uwag dochodzimy do wniosku, e w mazurkach Chopina spotykaj si dwa systemy tonalne: rozwinita harmonika funkcyjna oraz system diatoniczny modalny. Fryderyk Chopin wykorzystywa w mazurkach najbardziej proste i zarazem pierwotne rodki konstrukcyjne, a wic ostinata i burdony. Wystpuj take w nich przejawy polifonizowania, a pomidzy partiami obu rk pojawiaj si imitacje. 4 Kolejnym zewntrznym przejawem nawizywania w epoce romantyzmu do liryki instrumentalnej, co widoczne jest w mazurkach, jest stosowanie wolnego tempa i chromatyki, kantylenowej melodyki, a gwnym, podstawowym elementem formujcym jest budowa okresowa. Zazwyczaj to budowa trzyczciowa wystpuje najczciej, chocia zdarzaj si inne ukady, np. ABAB1AC ( Mazurek H - dur op. 56 nr 1). 5Charakterystyczn cech jest rwnie to , e akompaniament w mazurkach opiera si przewanie na prostym rytmie, ktry tworz trzy wiernuty.6

1 2

B. Muchenberg : LITERATURA MUZYCZNA, PWM, Krakw 1985, s. 78 Patrz : haso : Chopin w : ENCYKLOPEDIA MUZYCZNA (pod red. E. Dzibowskiej, PWM, Krakw 1985, s. 140 3 J. Chomioski : CHOPIN, PWM, Krakw 1978, s. 152 4 op.cit., s. 153 5 J.Chomioski : MAE FORMY INSTRUMENTALNE, PWM, Krakw . , s.246 6 op.cit., s.247

MAZUREK G-DUR OP. 67 NR 1

Taktw drukowanych 60

Taktw wykonywanych - 60

PODZIA NA CZCI

Zdanie : Takt : Ilo taktw :

wstp 14 4

5 12 13 20 21 28 8 zdanie + 8 + 8

zdanie zdanie

okres prosty trzyzdaniowy typu abb

Zdanie : Tak t:

c1

29 44

Ilo taktw : 8 + 8 zdanie zdanie o.p. dwuzdaniowy typu cc1

Zdanie : Takt :

b1

44 60

Ilo taktw 8 + 8 zdanie zdanie o.p. dwuzdaniowy typy ab1

CZ A
Cz A to okres prosty, zoony z trzech zda: abb. Obejmuje on takty: 5 28 1) Zdanie a zoone jest z dwch fraz motywicznie jednorodnych, ktre wykorzystuj powtrzenie sekwencyjne ze zmianami wariacyjnymi. Zdanie a jest zdaniem homofonicznym jednorodnym. Obejmuje takty: 5 12. Fraza I jest fraz homofoniczn, motywicznie jednorodn, zoon z dwch motyww, wykorzystuje ona zarwno powtrzenie sekwencyjne ( o sekund w gr), jak i wariacyjne motywu 1. Motyw 1 pod wzgldem formalnym jest motywem penym, ktr y wykazuje podzia na dwa motywy czstkowe. .. Ambitus 11 (d1 g2) Melos falisty Melika 2>, 2, 4, 6 Motyw 2 pod wzgldem formalnym jest motywem penym, ktry dzieli si na dwa motywy czstkowe. . Ambitus 10> (d1 f2) Melos falisty Melika 2>, 2, 3>, 3, 7

HARMONIKA frazy I (takt: 5 8) Tonacja G - dur Takt Akord Funkcja 5 G T 6 G T 7 D7 D9 D7 D9 8 G T64 53

Fraza II jest fraz homofoniczn, motywicznie jednorodn, zoon z dwch motyww, opiera si na schemacie rytmicznym wprowadzonym we frazie I, natomiast w motywie 2 frazy II zmienia si nieco schemat melodyczny, wystpuje zatem powtrzenie wariacyjne. Motyw 1 rni si od motywu 1 frazy II jedynie drobnymi zmianami brak oktawy w lewej rce w takcie 9 oraz akord E7 na trzeci miar w takcie10. Schemat rytmiczny pozostaje niezmienny. . Ambitus 13

Melos falisty Melika 2>, 2, 6 Motyw 2 pod wzgldem formalnym jest motywem penym, ktry moemy podzieli na dwa motywy czstkowe. Posiada identyczny schemat rytmiczny co motyw 2 frazy I, zmianie ulega natomiast schemat melodyczny oraz warstwa harmoniczna (np. pojawienie si akordu a7) . Ambitus 6> Melos wznoszcy Melika 2>, 2, 3>, 3

HARMONIKA frazy II (takt: 9 12) Tonacja G - dur Takt Akord Funkcja 9 G T 10 G E7 T (D7) 11 a7 D9 SII7 D9 12 G T786543

2) Zdanie b zoone jest z dwch fraz motywicznie rnorodnych. Motywy w tych frazach posiadaj odmienny materia melodyczno rytmiczny (takt: 13 16). Zdanie b jest zdaniem homofonicznym jednorodnym. Obejmuje takty: 13 20. Fraza I jest fraz homofoniczn, motywicznie rnorodn, zoon z doch motyww. Motywy w tej frazie zawieraj odmienny materia melodyczno rytmiczny. Motyw 1 pod wzgldem formalnym jest motywem niepenym (kulminacja i rozwizanie napicia) . Ambitus 6 (d1 h1) Melos opadajcy Melika 2>, 2, 3>, 3, 4 Motyw 2 - pod wzgldem formalnym jest motywem niepenym, ktry moemy podzieli na dwa motywy czstkowe Ambitus 8 (h1 h2) Melos falisty Melika 2>, 2, 3>, 3, 5

HARMONIKA frazy I (takt: 13 16) Tonacja G - dur Takt Akord Tonacja 13 A7 (D7) 14 D7 G D7 T 15 C S 16 G T

Fraza II podobna do frazy I: homofoniczna, motywicznie rnorodna, zoona z dwch motyww, motywy posiadaj odmienny materia melodyczno rytmiczny. Motyw 1 motyw ten jest niemal identyczny w stosunku do motywu 1 frazy I, niewielkie zmiany dotycz tu schematu rytmicznego zamiastwystpuj..(patrz takt 17) .. Ambitus 6 Melos opadajcy Melika 2>, 2, 3>, 3, 4 Motyw 2 motyw ten jest sekwencyjnym powtrzeniem motywu 2 frazy I o interwa 3> w d. Natomiast drugi motyw czstkowy jest sekwencyjnym powtrzeniem drugiego motywu czstkowego frazy I o interwa 8 w d. . Ambitus 12 Melos falisty Melika 2>, 2, 3>, 3

HARMONIKA frazy II (takt:17- 20) Tonacja G - dur Takt Akord Funkcja 17 A7 (D7) 18 D7 G D7 T 19 D7 D7 20 G T

3) Zdanie b jest identyczne w stosunku do zdania b (std to samo oznaczenie b) stanowi zatem jego powtrzenie (patrz analiza zdania b)

CZ B
Cz B to okres prosty, zoony z dwch zda : cc1. Cz B wystpuje w tonacji C dur w przeciwiestwie do czci skrajnych A i A1, ktre wystpuj w tonacji G dur. Cz B obejmuje takty: 29 44. 1) Zdanie c zoone jest z dwch fraz motywicznie jednorodnych, przy czym fraza II jest powtrzeniem prostym ze zmianami wariacyjnymi frazy I. Zdanie c jest zdaniem homofonicznym jednorodnym. Obejmuje takty: 29 36. Fraza I jest fraz homofoniczn, motywicznie jednorodn, zoon z dwch motyww, w ktrej pierwszy takt jest mazurowym houpcem (ff), o duym skoku w melodii od g1 do g2, z silnym akcentem na drug miar. Takt drugi jest sekwencyjnie powtarzany w d o interwa sekundy. Motyw I pod wzgldem formalnym jest motywem niepenym, ktry wykazuje podzia na dwa motywy czstkowe . Ambitus 15 ( g1 g2) Melos falisty Melika 2>, 3>, 8 Motyw 2 pod wzgldem formalnym jest motywem czstkowym, ktry jest sekwencyjnym powtrzeniem motywu czstkowego z taktu 30 w d. Posiada w stosunku do niego ten sam schemat rytmiczny . Ambitus 5 ( a1 e2) Melos falisty Melika 2>, 2, 3>, 3

HARMONIKA frazy I ( takt 29 32) Tonacja C - dur Takt Akord Funkcja 29 G7 D7 30 C T 31 G7 G6 D7 D6 32 C D9>1 T (D9>1) D

Fraza II jest to fraza podobna do frazy I pod wzgldem wykorzystanego materiau melodycznego, lecz rozbudowaniu ulega warstwa harmoniczna,

zmianie ulega take schemat rytmiczny. To fraza homofoniczna, motywicznie jednorodna, zoona z dwch motyww. Motyw 1 motyw ten nawizuje od strony melodycznej do motywu 1 frazy I, rozwojowi ulega czynnik harmoniczny, natomiast zmienia si schemat rytmiczny. Rwnie dzieli si na dwa motywy czstkowe, jest motywem niepenym. Ambitus 8 ( g1 - g2) Melos falisty Melika 2>, 3>, 8 Motyw 2 motyw ten nawizuje do motywy 2 frazy I od strony melodycznej, rozwija si warstwa harmoniczna, natomiast zmienia si rwnie schemat rytmiczny. Motyw ten jest motywem czstkowym powtarzanym sekwencyjnie o sekund w d w stosunku do motywu czstkowego z taktu 30. . Ambitus 5 ( a1 e2) Melos falisty Melika 2>, 2, 3>, 3

HARMONIKA frazy II ( takt 33 36) Tonacja C - dur Takt Akord Funkcja 33 G7 D7 34 CF TS 35 H75> E <D75>> (D) 36 a7 d <D> (D) D

2) Zdanie c1 zoone jest z dwch fraz motywicznie jednorodnych, wykorzystujcych powtrzenie proste ze zmianami wariacyjnymi frazy I. Zdanie c1 jest zdaniem homofonicznym jednorodnym. Obejmuje takty: 37 44. Fraza I fraza ta opiera si na schemacie rytmicznym i melodycznym wprowadzonym we frazie I zdania c. Wystpuj jednak zmiany o charakterze wariacyjnym. Jest to fraza homofoniczna, motywicznie jednorodna, oona z dwch motyww. Powtrzenie sekwencyjne motywu czstkowego w d o sekund z 38 taktu oparte jest na tonicznej, podojnej nucie pedaowej c g , natomiast tenor ozdobiony jest przednutkami o schemacie rytmicznym: . Pierwszy takt frazy I jest, podobnie jak we wczeniejszych frazach, mazurowym houpcem (ff)

Motyw 1 jest to motyw niepeny, ktry dzieli si na dwa motywy czstkowe. Akcenty wystpuj: w lewej rce na drug miar, w prawej rce na trzeci miar (dodanie akcentw, ktre wczeniej si nie pojawiay). . Ambitus 8 (g1 g2) Melos falisty Melika 2>, 3>, 8 Motyw 2 jest to motyw czstkowy, ktry jest sekwencyjnym powtrzeniem motywu czstkowego z taktu 38 w d o interwa sekundy. Posiada w stosunku do niego ten sam schemat rytmiczny. Akcenty: w lewej rce na drug miar , w prawej rce na trzeci miar. . Ambitus 5 ( a1 e2) Melos falisty Melika 2>, 2, 3>, 3

HARMONIKA frazy I - patrz HARMONIKA frazy I zdania c Fraza II fraza ta opiera si na schemacie rytmicznym i melodycznym wprowadzonym we frazie II zdania c. Wystpuj jednak zmiany o charakterze wariacyjnym. Pojawiaj si rwnie zmiany w warstwie harmonicznej. Jesto to fraza homofoniczna, motywicznie jednorodna, zoona z dwch motyww, ktra wykorzystuje powtrzenie sekwencyjne motywu czstkowego z taktu 42 w d o interwa sekundy. Caa fraza koczy si akordem D7 na trzeci miar w takcie 44. ( zmiana w stosunku do frazy II zdaniac). Motyw 1 jest to motyw niepeny, ktry moemy podzieli na dwa motywy czstkowe. Mona w nim wyrni kilka drobnych zmian w porwnaniu z motywem 1 frazy II zdania c, m.in. brak dwiku d w akordzie G Dur na pierwsz miar taktu. .. Ambitus 8 ( g1 g2) Melos falisty Melika 2>, 2, 3>, 8 Motyw 2 jest to motyw czstkowy, ktry jest sekwencyjnym powtrzeniem motywu czstkowego z taktu 42 w d o interwa sekundy. Posiada take ten sam schemat rytmiczny.

Ambitus 4 ( h1 e2) Melos falisty Melika 2>, 2, 3 HARMONIKA frazy II ( takt 41 44) Tonacja C - dur Takt Akord Funkcja 41 G7 D 42 C7 f TS 43 d75> G65> (D75>) D65> 44 C D7 T (D)

CZ A1
Cz A1 jest to okres prosty, zoony z dwch zda: ab1. Obejmuje takty: 45 60. Cz A1 jest powtrzeniem czci A z t zmian, e jej budowa obejmuje 16 takt typu ab1 i zdanie b ju si nie powtarza. Zatem cz A1 w sensie rozmiarw jest skrcon wersj czci A ze zmienion, koczca zdanie b, kadencj. Na wprowadzenie oznaczenia b1 zamiast b wpyna wanie modyfikacja motywu, ktry wystpowa wczeniej we frazie II zdania b czci A ( takt 19 20). W zdaniu b1 ostatni takt pozbawiony jest charakterystycznego oznaczenia leggiero i zmienia si warstwa rytmiczna i melodyczna ostatniego motywu. ,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,,

BIBLIOGRAFIA
I. Literatura przedmiotu: 1. 2. 3. 4. 5. Chomiski Jzef, CHOPIN, PWM, Krakw 1978. Chomiski Jzef, MAE FORMY INSTRUMENTALNE, PWM, Krakw 19.. Muchenberg Bogdan, LITARATURA MUZYCZNA, PWM, Krakw 1985. Reiss Jzef Wadysaw, MAA HISTORIA MUZYKI, PWM, Krakw 1987. ENCYKLOPEDIA MUZYCZNA ( pod redakcj Elbiety Dzibowskiej), PWM, Krakw 1985.

II. Materiay nutowe: 1. CHOPIN DZIEA WSZYSTKIE tom 10 ( pod redakcj I. J. Paderewskiego), PWM, Krakw 1986.