Bazy danych- podstawowe informacje (do 18.04.) 2 pkt.

Definicje bazy danych Baza danych jest to uporzdkowany zbir logicznie powizanych ze sob informacji, ktrej zadaniem jest odwzorowanie fragmentu rzeczywistoci w sposb spjny, uatwiajcy przechowywanie i przeszukiwanie danych. Dane przechowywane w bazie danych musz spenia nastpujce warunki: - musz by zgodne z rzeczywistoci - musz zapewnia trwao przechowywanych danych Jak wynika z powyszej definicji, zadanie baz danych jest gromadzenie i porzdkowanie danych dotyczcych osb, rzeczy, zjawisk i innych parametrwotaczajcego nas wiata. Nie wiemy, kiedy czowiek rozpocz gromadzenie danych w sposb trway. Moemy przypuszcza, i miao to miejsce ok 10000 lat p.n.e. Najstarszy, zachowany zapis danych pochodzi z ok. 2000 lat p.n.e. i zosta odnaleziony na Sumatrze. Dotyczy spisu majtku krlewskiego i podatkw zbieranych od poddanych krla. Wraz z rozwojem cywilizacji zaistniay coraz wiksze potrzeby gromadzenia i analizowania danych. Do poowy XX w. wikszo baz danych, obejmujcych wiele aspektw naszego ycia tworzona bya rcznie, na papierze i miaa charakter kartotekowy. Komputery zostay "zaprzgnite" do pracy w procesie gromadzenia i analizowania danych na szersz skal po roku 1950, kiedy opracowano technologi zapisu danych na tamach magnetycznych. Jedna, standardowa tama moga pomieci dane z ok. 10 000 typowych kartotek.Technologia tworzenia wczesnych baz danych posikowaa si tzw. plikami wsadowymi, co sprawiao, e kadorazowa weryfikacja i ewentualne korekty bdw we wpisach mogy nastpi dopiero po zamkniciu procedury (wsadu). Postp, jaki dokona si w technologiach projektowania baz danych jest ogromny. Oprcz standardowej definicji baz danych, stosuje si take definicje techniczne (funkcjonalne) oraz prawne. Podstawowa definicja techniczna bazy danych mwi, e baza danych jest to zestaw zwizanych ze sob obiektw (tablic,formularzy, raportw, kwerend i zbiorw polece) utworzonych i zorganizowanych przez system zarzdzania baz danych (database management system - DBMS- system zarzdzania bazami danych). Definicja prawna bazy danych zostaa sformuowana m. in. w zapisie ustawy o ochronie baz danych z dnia 27 lipca 2001 r. o ochronie baz danych (Dz.U. z 2001 r. Nr 128, poz. 1402). i mwi, e baza danych oznacza zbir danych lub jakichkolwiek innych materiaw i elementw zgromadzonych wedug okrelonej systematyki lub metody, indywidualnie dostpnych w jakikolwiek sposb, w tym rodkami elektronicznymi, wymagajcy istotnego, co do jakoci lub iloci, nakadu inwestycyjnego w celu sporzdzenia, weryfikacji lub prezentacji jego zawartoci. Podstawowe pojcia zwizane z bazami danych Rekord- jest to zbir danych dotyczcych pojedynczego elementu bazy (osoby, rzeczy, obiektu, zdarzenia itp.). Wyrniamy dwa podstawowe typy rekordw: - jednostopniowe, czyli takie, w ktrych rekord dzieli si na rwnorzdne pola. N.p. w zestawieniu tabelarycznym rekordy symbolizuj wiersze tabeli, za polami s kolumny. - wielostopniowe- czyli takie,w ktrych rekord dzieli si na pola, pola za na podpola itd. Bazy tego typu maj wasne, zrnicowane interfejsy (nie s to typowe tabele, lecz wywietlane sekwencyjnie formularze czy schematy) Pole- pojedynczy wpis w bazie danych- n.p. nazwisko czy miejscowo - wyrniamy

rne rodzaje pl, ze wzgldu na rodzaj wpisywanych do nich danych- pola tekstowe, liczbowe, daty i czasu, logiczne itd. Pole jest najmniejsz jednostk strukturaln bazy danych Raport - drukowalne zestawienie wybranych danych wedug parametrw (filtrw) podanych przez uytkownika Formularz- interfejs ekranowy, pozwalajcy na edycj i prezentacj danych na intuicyjnym ekranie -sposb prezentacji danych Makro (skrypt) - miniprogram (algorytm) wspomagajcy wykonywanie szeregu kolejnych czynnoci Modu - fragment kodu rdowego w jzyku programowania wysokiego poziomu, np. Visual Basic, C++ itp.) moduy peni takie same funkcje, jak marka. S stosowane do projektowania skomplikowanych operacjinp. oblicze, skalowania, interakcyjnych interfejsw itp. (zwany rwnie skryptem lub procedur) Kwerenda- mechanizm grupowej modyfikacji, pozwalajcy na automatyczn aktualizacj danych w wyniku ich edycji Typologia baz danych Istnieje wiele rnych podziaw baz danych. Do najwaniejszych z nich naley zaliczy podziay budowane wedug niej wymienionych kryteriw: 1. Ze wzgldu na zastosowany model danych wyrniamy: - bazy kartotekowe o tzw. paskiej strukturze (np. ISIS, MAK). W modelu tym istnieje tylko jeden typ rekordwpowtarzajce si dane s fizycznie wpisywane do kadego rekordu bazy tego typu nieekonomicznie zarzdzaj zasobami i s trudne do reorganizacji - bazy relacyjne (np. Access). W modelu tym istnieje kilka rde danych (tabel) poczonych tzw. relacjami, nie wystpuj powtarzajce si dane, gdy s zwykle wydzielone jako osobna tabela. Bazy tego typu mona atwo modyfikowa i nimi zarzdza 2. Ze wzgldu na przeznaczenie wyrniamy m .in.: - bazy uniwersalne (biurowe) - np. Access, dBase, Fox PRO - bazy specjalistyczne (Oracle, SyBase, DB2) - systemy ze zintegrowan baz danych (wikszo maych systemw bibliotecznych, np. MAK) 3. Ze wzgldu na architektur (sposb dostpu do danych) wyrniamy m .in.: - bazy o dostpie plikowym (zwanym rwnie wsadowym) - bazy oparte na architekturze klient-serwer (sieciowe, wielodostpne, bezpieczne, nowoczesne), np. MySQL - bazy rozproszone- korzystajce z wielu zasobw danych, umieszczonych w rnych miejscach (rdach) 4. Ze wzgldu na zakres tematyczny danych - jednodziedzinowe - wielodziedzinowe 5. Ze wzgldu na zakres realizacji funkcji wyszukiwawczej w obrbie danych:

- penotekstowe, zawierajce teksty dokumentw pierwotnych - bibliograficzne, w ktrych moliwe jest realizowanie funkcji wyszukiwawczej w penym zakresie charakterystyki wyszukiwawczej dokumentu. 6. Ze wzgldu na rodzaj dostarczanych informacji (por. poniszy schemat): - bibliograficzne - rdowe - skierowujce

PYTANIE KONTROLNE: Dopasuj okrelenia i terminy oraz ich definicje lub opisy
Twoja odpowied : Uporzdkowany zbir logicznie powizanych ze sob danych, charakteryzujcy si autentycznoci i zapewniajcy trwae przechowywanie = baza danych Zbir danych obejmujcy dane dotyczce pojedynczej osoby, rzeczy, obiektu lub zjawiska = rekord pojedynczy wpis do bazy danych, jej najmniejsza jednostka strukturalna = pole baza zawierajca informacje i treci dokumentw = bibliograficzna baza zawierajca okrelenia i definicje n.p. sownik = rdowa baza zawierajca adresy, telefony itp. = skierowujca To jest poprawna odpowied- przejd do kolejnej strony lekcji.

Bazy danych- podstawowe informacje (do 18.04.) 2 pkt. Komputerowe bazy danych stanowi do obszern grup programw, na bazie ktrej uytkownicy mog tworzy, konfigurowa i modyfikowa bazy danych, wprowadza i edytowa dane, a take generowa raporty tabelaryczne i graficzne. Do najbardziej rozpowszechnionych, relacyjnych baz danych naley zaliczy nastpujce aplikacje DBMS: Systemy profesjonalne: (systemy stosowane przez organizacje rzdowe, urzdy, banki, biblioteki i due firmy) 1. Oracle Corporation - http://www.oracle.com (wg. wielkoci udziau w rynku) okoo 50%. Oracle to druga co do wielkoci po Microsofcie firma zajmujca si oprogramowaniem. Oracle DBMS - na okoo 90 platformach sprztowych, Personal Oracle na PC, Oracle Media Server, Oracle Video Server, obsuga hurtowni danych. 2. Progress Application Development Environment (http://www.progress.com/progress/index.htm) - jeden z najbardziej popularnych w Polsce. DB/2 (IBM http://www.ibm.com/us/) lub DRDA (Distributed Relational DataBase Architecture), Rozproszona Relacyjna Architektura Baz Danych. Informix Software Polska, w Polsce od 1994 roku http://www.informix.com.pl/ Ingres (Computer Associates, CA), w Polsce Rodan Systems Sp. z.o.o - http://www.rodan.pl/ Sybase PL http://www.sybase.com.pl/ Adabas C, Siemens Nixdorf Polska http://www.sni.pl/ 3. Gupta SQLBase (Centura Corporation - http://www.guptaworldwide.com/) 4. Microsoft SQL Server for Windows NT/2000/XP http://msdn.microsoft.com/library/default.asp?url=/nhp/default.asp? contentid=28000409 DBMS Systemy dla mniejszych uytkownikw: (mae systemy na komputery osobiste i stacje robocze): 1. Microsoft Access (Windows - http://www.eu.microsoft.com/poland) - atwy, SQL, jzyk Access Basic, wchodzi w skad pakietu MS Office

2. FoxPro (Microsoft - http://www.microsoft.com) pod DOS, Windows, Mac, Unix, wersja polska. Paradox (Borland) - Query by Example, pytania przez analogie. http://www.prestwood.com/forums/paradox/files/ 3. dBase (Borland - http://www.borland.com), od 1981 roku (dBase II pod CP/M), wersja polska ISIS wzorowany na dBase, darmowy. MySQL http://www.mysql.com/ 4. Open Office Base-(http://www.openoffice.org)- jzyk dBase, kompatybilny z bazami MySQL, darmowy Inne aplikacje, ktre mona wykorzysta w charakterze baz danych 1. Microsoft Excel(Windows - http://www.eu.microsoft.com/poland)- umoliwia wykonywanie podstawowych operacji na gromadzonych danych, tworzenie filtrw i makr, skadnik pakietu MS Office 2. Open Office Calce-(http://www.openoffice.org)- umoliwia wykonywanie podstawowych operacji na gromadzonych danych, tworzenie filtrw i makr, kompatybilny z MS Office Excel 3. Microsoft Outlook- (Windows - http://www.eu.microsoft.com/poland)- organizer z baz danych kontaktw i terminw 4. Microsoft Word (Windows - http://www.eu.microsoft.com/poland)- umoliwia tworzenie prostych baz danych osb dla potrzeb n.p. korespondencji seryjnej Na bazie w/w programw tworzonych jest wiele aplikacji specjalistycznych- witryny internetowe w systemach CMS i pokrewnych, programy do obsugi firm, fakturowania, magazynw, ksigowoci itd. Podstawowe procedury tworzenia bazy danych na przykadzie korespondencji seryjnejw programie MS Word 2007 Proces tworzenia bazy danych moemy podzieli na kilka etapw: 1. Projekt bazy danych- nawet stworzony na zwykej kartce, w ktrym powinnimy uwzgldni ilo, typy pl oraz ich kolejno w pojedynczym rekordzie. 2. Wybr bazy danych czyli programu, w ktrym baz bdziemy tworzy 3. Stworzenie bazy poprzez zdefiniowanie wybranych pl 4. Wprowadzenie danych do utworzonej bazy 5. Sprawdzenie poprawnoci wprowadzonych danych 6. Zapisanie pliku bazy danych Po zrealizowaniu tej strony lekcji otwrz plik programu MS Word i, zgodnie z instrukcjami na kolejnej stronie stwrz prost baz adresow.

PYTANIE KONTROLNE Dopasuj wskazane terminy oraz ich opisy.

Twoja odpowied : Profesjonalna baza danych, uywana gwnie w serwisach internetowych = MySQL Bezpatny (GNU GPL) program bazy danych, wchodzcy w skad pakietu Open Office = Base Popularny program do tworzenia i edycji baz danych, wchodzcy w skad pakietu Office = Access System zarzdzania komputerowymi bazami danych = DBMS Opcja pozwalajca na stworzenie prostej bazy danych w programie MS Word = Korespondencja seryjna Gratulacje!! To jest poprawna odpowied. Przejd do kolejnej strony lekcji.

Bazy danych- podstawowe informacje (do 18.04.) 2 pkt.

ZALECENIE: Poniszy materia naley realizowa, wykonujc opisane procedury na bie cozalecana praca w 2 oknach- okno Moodle i okno programu MS Word Sprbujmy przypomnie sobie, w jaki sposb tworzy si listy korespondencji seryjnej, ktre mog pos u y nam nie tylko do wysyania korespondencji, ale do gromadzenia dowolnych, wasnych danych. Po zaprojektowaniu naszej przyszej bazy adresw, moemy przystpi do otwarcia nowego pliku w programie MS Word. Z menu gwnego wybieramy opcj Narzdzia- listy i dokumenty wysy kowe- korespondencja seryjna. Jeeli nasza baza danych nie ma jeszcze cile okrelonego "przydziau" (nie b dziemy drukowa kopert czy listw), zaczynamy prac od stworzenia potrzebnej nam bazy danych. Tworzenie i edycja baz danych w programie MS Access wykracza poza ramy programu nauczania, ale warto sprbowa otworzy zapisany plik w tym programie i dokona jego edycji z u yciem bardziej profesjonalnych narzdzi. Korespondencja seryjna w Word 2007 Temat tworzenia dokumentw korespondencji seryjnej przewija si ju w moich tutorialach kilkukrotnie, jednak biorc pod uwag ogromn popularno tego tematu oraz zupenie odmienny interfejs programu Word 2007 uzupeniam temat korespondencji seryjnej o tutorial dla programu Word 2007. Dodatkowo znajd si w nim informacje o sposobie wykorzystania reguy Jeli...to...inaczej. Od czego zacz? Tworzenie korespondencji seryjnej w Wordzie 2007 naley rozpocz od kliknicia w polecenie Korespondencja na gwnym pasku z poleceniami programu. Po wybraniu tego polecenia pojawia si ca a wstga z opcjami sucymi do pracy z dokumentami seryjnymi. Nastpny krok to wybr przycisku Rozpocznij korespondencj seryjn. W tym miejscu trzeba okreli typ dokumentu seryjnego, jaki bdziemy tworzy. Tu wybierzmy opcj Listy seryjne. W tym miejscu mona take zdecydowa si na tworzenie korespondencji z kreatorem krok po kroku. Tworzenie dokumentw przy jego pomocy jest analogiczne jak w przypadku Worda 2003 tote nie bd opisywa tego sposobu. Dodanie bazy adresatw Kolejny krok to okrelenie rda danych, z ktrym powiemy listy seryjne. Tak jak w poprzednich wersjach Worda mona wybra gotow baz, mona stworzy now baz danych od podstaw, lub wykorzysta ksik adresow programu MS Outlook. Tu wybieramy opcj Wpisz now list. Moemy wybra rwnie Uyj istniejcej listy, o ile dysponujemy baz danych stworzon wczeniej. Na potrzeby tutoriala mona

skorzysta z nowej bazy, ktr za chwil utworzymy. Nowoci Worda 2007 jest moliwo skorzystania z bazy stworzonej w programie MS Excel. Wybieramy opcj Wpisz now list we wstce KorespondencjaWybierz adresatw. W nowym oknie dialogowym moemy wybra polecenie dostosuj i tam usun, zmodyfikowa lub doda pola bazy danych. Baz danych moemy zapisa w dowolnym katalogu w postaci pliku kompatybilnego z programem MS ACCESS (rozszerzenie mdb). Wybierajc opcj Edytuj list adresatw moemy dopisywa, aktualizowa i zmienia poszczeglne rekordy bazy danych. Wybr adresatw i kryteria sortowania Po wskazaniu (lub utworzeniu) bazy mona zaj si dostosowywaniem listy adresatw, w tym celu nale y klikn w ikon Edytuj list adresatw na wstdze Korespondencja. Dwie najwaniejsze opcje w tym oknie dotycz filtrowania oraz sortowania danych adresatw. Pomocna moe okaza si te opcja Znajd adresata. W czci Sortowanie rekordw mona przestawi dane w tabeli wedug okre lonych kryteriw. Na poni szym zrzucie wybraam opcje sortowania wedug dwch regu: Miasto oraz Nazwa firmy, czyli dane b d u o one w grupy poszczeglnych miast. Wewntrz kadej z tych grup dane bd te przesortowane alfabetycznie wedug nazwy firmy. Warto pamita o tym, e pierwsze kryterium jest najwaniejsze i jest realizowane jako pierwsze. Kolejne kryteria s wykonywane przez program w nastpnej kolejnoci oczywi cie tylko wtedy je li jest to mo liwe. Wstawianie pl korespondencji seryjnej- wydruk bazy danych Po uporzdkowaniu bazy z adresatami mona rozmieci pola korespondencji seryjnej na dokumencie seryjnym. Pola wstawiamy tam gdzie chcemy, by pojawiy si dane adresata pobrane z bazy. Nie ma potrzeby wstawiania wszystkich pl, jakie wystpuj w bazie. Wybieramy z niej tylko to co jest potrzebne dla konkretnego dokumentu seryjnego. Wstawione pola naley (w wikszo ci przypadkw) rozdziela za pomoc spacji, aby unikn "zlewania si" danych, oraz za pomoc klawisza Enter, jeli pola z danymi maj by umieszczone w rnych wierszach. Do wstawionych i rozmieszczonych pl korespondencji seryjnej mona zastosowa formatowanie czcionek, aby uatrakcyjni wygld dokumentu oraz wyrni niektre dane. Regua Jeli...to...inaczej... Reguy sterujce scalaniem korespondencji seryjnej nie s krokiem obowizkowym podczas tworzenia listw, a jedynie pewn moliwoci, ktra dziala inaczej dla listw seryjnych w zale noci od spe nionego (lub nie) warunku, ktry ustalony jest na podstawie danych. Regu tych jest kilka. Ja opisz najciekawsz wedug mnie regu Jesli...to...inaczej..., ktra w zale no ci od okrelonego warunku bdzie wywietla rne informacje na poszczeglnych listach seryjnych. Aby wstawi regu naley wybra jej nazw i nastpnie wypeni kryteria dziaania oraz teksty, jakie maj si pojawi. Podgld wynikw Na tym etapie mona "podejrze" sposb, w jaki bdzie prezentowa si dokument razem z danymi pobranymi przez program z bazy. Suy to tego przycisk Podgld wynikw. Po jego klikniciu mona przejrze kolejne dane za pomoc charakterystycznych przyciskw do nawigacji. Po przejrzeniu danych pogld mona wyczy klikajc ponownie w przycisk Podgld wynikw. Rne moliwoci scalania Jeli wygld listu seryjnego jest satysfakcjonujcy mona przystpi do ostatniego etapu tworzenia korespondencji seryjnej, czyli scalania dokumentu. Suy do tego przycisk Zakocz i scal Oferuje trzy moliwoci: wysanie scalonego dokumentu od razu na drukark, wysanie w postaci zacznikw mailem oraz scalenie do nowego dokumentu co pozwala na ewentualne poprawki na poszczeglnych listach (opcja Edytuj poszczeglne dokumenty...). Jak wida, MS Word 2007 pozwala nie tylko na tworzenie i przechowywanie danych w specjalnych bazach, ale take na szybkie tworzenie dokumentw seryjnych, kopert, etykiet w oparciu o przechowywane dane. Jest przy tym najprostszym i najbardziej intuicyjnym narzdziem, su cym do gromadzenia danych. PYTANIE KONTROLNE Oznacz kolejnymi cyframi kolejne czynnoci, majce na celu stworzenie pisma korespondencji seryjnej, adresowanego do adresatw z bazy danych "adresy"
Twoja odpowied : Wydruk lub wysyka utworzonych dokumentw = 6 Scalenie wzoru dokumentu z baz danych = 5 Wstawienie odpowiednich pl bazy w wybrane miejsca dokumentu = 4 Wybr danych z bazy do dokumentu = 3 Zapisanie danych w utworzonej bazie = 2

Utworzenie i konfiguracja pl bazy danych = 1 Gratulacje! To jest poprawna odpowied. Lekcja zakoczona.