Professional Documents
Culture Documents
Czerwiec 2013, nr 17
Zgrzyt
Zgierska Gazeta Niezalena
Egzemplarz bezpatny
Ich... trzynacioro
Ju wychowywanie jedy naka moe niekiedy jawi si jako zadanie wymagajce. Po mncie teraz, drodzy Czytel nicy i Czytelniczki, ten trud przez jedenacie - jeli mylicie, e to niemoliwe, to jestecie w bdzie. Udowadnia to Katarzyna Blar, ktra wraz z mem prowadzi w Zgierzu Rodzinny Dom Dziecka. Po 10 latach pracy w pogo towiu opiekuczym pastwo Blar doszli do wniosku, e potrzebuj wikszej stabilnoci w pracy z dziemi. Tak mo l i w o d a R o d z i n n y D o m Dziecka, miejsce funkcjonu jce zupenie inaczej ni tradycyjne placwki. Tu, dla swoich podopiecznych, pani Katarzyna Blar jest cioci, a nie pani dyrektor. O trudach i radociach zwizanych z prowadzeniem tak duego Domu pisze Patrycja Malik. Strony 10-11
Rzb by std!
Zgierz nie samym jeem synie , chciaoby si po wiedzie po zapoznaniu si z sylwetk Wadysawa Rzba, znanego zgierskiego malarza-prymitywisty. Nie stety, twrczo Rzba wici triumfy poza granicami miasta - w jego obrbie artysta jest praktycznie nieznany. Strony 8-9
Dzieci i Ryby
bole. Adrian: Mona wyldowa w szpitalu na pukaniu odka. Pewnie syszelicie, e ludzie czasem robi sobie jakie diety? Wiecie o co chodzi? Krystian: To te chodzi o to, eby je zdrowe rzeczy. Chocia inni uywaj diety, eby schudn. Taki przykadowy czowiek way osiemdziesit, przez tydzie robi diet na light. Takie inne pro dukty kupuje. I way od tego siedemdziesit. Weronika: Jest jeszcze dieta bieganie. Ale nie kada dieta jest dobra, bo niektrzy ludzie odchudzaj si przez warzywa i owoce i bior dodatkowo tabletki odchudzajce. Syszaam, e od tego mona wyldowa nawet w szpitalu! Krystian: Mona mie jeszcze cukrzyc, a wtedy te trzeba mie diet. Adrian: Tak chyba przez rurk. Moja babcia tak miaa. Weronika: Wtedy to trzeba szybko si zgosi do szpitala. A po co si ludzie odchudzaj? Adrian: eby lepiej wyglda. eby lepiej mie w odku. eby nie bola. Krystian: Jakby tak je czsto saat i owoce to troszeczk wspomagaj odchudzenie Weronika: Ludzie jak trenuj to im pomaga w odchudzaniu. S silniejsi. Adrian: A po co komu sia? eby kogo zbi?! Czy syszelicie kiedy o wegetari-
anizmie? Krystian: Wtedy si je tylko owoce i warzywa. Weronika: Nie je si wtedy misa. Wegetarianie nie chc je zwierzt, bo trzeba je najpierw zabija. Krystian: My jemy tylko piersi z kurczaka. Tylko to z misa uwielbiamy. Adrian: Ja tam dwa tygodnie nie jem piersi. Tylko sam zup. A co byo najgorsz w yciu rzecz, ktra przyszo Wam kiedy zje lub wypi? Weronika: Kurczak I pasztet z krlika. Blee Adrian: Kawa bya najgorsza. Napiem si jej, jak byem maym dzieckiem. Nawet si wtedy polaem i miaem blizny. Krystian: Najgorszy to by sos do spaghetti. Weronika: Ono jest niezdrowe, bo ma bardzo duo tuszczu. W tym misie, co si go dodaje do sosu. Krystian: A wie Pani, e tworz takie specjalne miso dla we getarianw? Ono jest z owocw i warzyw, ale troszeczk inaczej smakuje. Ale to chyba ju nie jest miso? Krystian: No nie jest. Ale ma takie same witaminy. No to na koniec powiedzcie, co jest dla Was najsmaczniejsze. Adrian: Takie lody z polew o smaku coli. Weronika: Kompot z suszonych owocw. Krystian: Orzeszki Felix. I one na pewno s zdrowe. Przecie wiewirki je jedz.
Tym razem mamy bardzo smakowit rozmow o jedzeniu, dietach i zdrowej ywnoci. A wszystko okraszone dziecic szczeroci, byskotliwymi uwagami trojga trzecio- i czwartoklasistw. Na deser: kilka refleksji o wegetarianizmie. Smacznego!
Co to jest zdrowe odywianie? Weronika: Jedzenie warzyw i owocw. Adrian: Trzeba je saat, rzodkiewk, jabko, ogrek. Krystian: Jeszcze zup z ryem, ogrkow. Weronika: Mona te owocow. A czego nie wolno je, jeli chcemy si zdrowo odywia? Weronika: Nie wolno je ciastek, czekoladek, lodw. Krystian: Mona si rozchorowa od takich rzeczy i mie potem ble zbw. Weronika: Szczeglnie od bitej mietany i czekoladek! Adrian: Od bitej mietany? Pierwszy raz o tym sysz! Weronika: Bo wchodzi midzy zby i si robi prchnica. Krystian: Bo bita mietana jest mikka. Faktycznie. Krystian: Lizaki te oblepiaj zby. To jest po prostu prchnica na patyku Czy moe nam si co sta poza prchnic, jeli odywiamy si niezdrowo? Weronika: odek bdzie nas
Ogoszenia
Artystyczne wakacje w CKD
Bdzie pomysowo, odlotowo, kreatywnie i aktywnie. W pla nach mamy m.in.: dzie stra aka, warsztaty kulinarne, duo wyjtkowo ciekawych zaj plastycznych i rkodzielniczych oraz ma wycieczk poza CKD. Szczegowy program ju wkrtce. Artystyczne Wakacje w CKD odbd si: I turnus: 22-26 lipca, godz. 10.00-14.00 II turnus: 29 lipca - 2 sierpnia, godz. 10.00-14.00 III turnus: 5-9 sierpnia, godz. 10.00-14.00 Na kady turnus przyjmujemy trzydzieci osb. Zajcia s nie odpatne, a dzieci otrzymuj codziennie sodk buk oraz soczek - wszystko dziki dofinansowaniu ze rodkw budetu miasta Zgierza. Zapisy pod nr tel. 509 719 665 lub osobicie.
Adres redakcji: ul. Rembowskiego 36/40, 95-100 Zgierz, tel. 511 202 214, www.gazetazgrzyt.pl, e-mail: kontakt@gazetazgrzyt.pl Redaguje zesp: Weronika Jwiak (koordynatorka projektu), Alina cka-Andrzejewska (Zgierski Uniwersytet Trzeciego Wieku), Ilona Majewska, Patrycja Malik, Mateusz Mirys (redaktor naczelny), Karolina Miyska, Adrian Skoczylas Wydawca: Stowarzyszenie Tkalnia, ul. Rembowskiego 36/40, 95-100 Zgierz Partnerzy: WOZ - Die Wochenzeitung, Stowarzyszenie Homo Faber Nakad: 6 000 egzemplarzy
Lata w kolejce
Ilona Majewska
O tym, e na mieszkania w Zgierzu czeka si dugo wiedz zapewne wszyscy na relacjonowanych przez Zgrzyt posiedzeniach Komisji Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej pojawiaj si mieszkacy, ktrzy liczc na wsparcie radnych, dziel si swoimi, czsto dramatycznymi historiami. Cz z nich, jeli spenia kryteria dochodowe, oraz inne wyznaczone regulaminem, trafia do kolejki.
Liczby mwi same za siebie na mieszkanie socjalne oczekuje si w Zgierzu 8-10 lat, komunalne to ok. 5 lat czekania. Czekamy 3 lata - mwi pani Helena - brat czeka 7, wic nie mam zudze, e z nami bdzie inaczej, co z tego, e speniamy kryteria kiepskie warunki finansowe, gniedzimy si na maym metrau w kilka osb. Mieszka nie ma, wic trzeba zaj swoje miejsce w kolejce i cierpliwie czeka. Zdaj sobie spraw, e na tej licie s ludzie w jeszcze gorszej sytuacji i to mnie buduje i douje rwnoczenie. Wiceprezydent Bohdan Bczak przyznaje, e w 2012 roku Wydzia Miesz kalnictwa rozpocz realizacj wnioskw zoonych w 2002 roku na mieszkania socjalne i w 2008 roku na lokale mieszkalne. Kto i w jakiej sytuacji czeka? Sytuacje s bardzo rne mwi Bczak od matek samotnie wychowujcych dzieci, przez osoby niepenosprawne, po rodziny wielodzietne. Czsto s to osoby, ktre pracuj jedynie dorywczo, nie zawsze s w stanie wykaza dochd... Czekaj podopieczni MOPS, jest te znaczna grupa z wyrokami eksmisyjnymi za zaduenie z zasobu miejskiego, spdzielni czy prywatnych kamienic. W przypadku prywatnego mienia, to czsto osoby mieszkajce w kamienicach, ktrych waciciele odzyskali nieruchomoci po 1989 roku i podwykami czynszu zmuszaj ludzi do opuszczenia lokali. Maa ilo mieszka to nie jedyny problem, wikszo budynkw przeznaczonych na lokale mieszkalne jest starych i w zym stanie. Prawie 52% budynkw w zasobie komunalnym wybu dowano przed 1919 rokiem, 26% w latach 1919-1945, a jedynie 22% po 1945 roku. Raport Wydziau Mieszkalnictwa wyglda ponuro 12% budynkw wymaga kapi talnego remontu, a 45% kwali fikuje si do remontw o red nim zakresie, nie ingerujcych w konstrukcj budynku. Wik szo rozmwcw przyznaje, e stan techniczny mieszka od biega od podanego. Skar si zwaszcza ci, ktrzy zamieszkuj lokale pozbawione instalacji technicznych: - Dwudziesty pierwszy wiek mwi cynicznie pan Jan prosz popatrze, jak moe wyglda mieszkanie w dzisiejszych czasach. Rzeczywicie wtpliwoci budzi nawet nie tyle komfort, co bezpieczestwo lokatorw. O tym, e mieszkania komunalne wy magaj gruntownych remontw mwi wikszo rozmwcw. Pani Jolanta wspomina dzie, w ktrym odebrali z mem klucze do dugo wyczekiwanego mieszkania: My ju stracilimy wiar, e to si kiedykolwiek wydarzy, poszlimy zobaczy mieszkanie, a ja zamiast si cieszy pakaam, e teraz trzeba si zacz martwi skd tu mie pienidze na remont, na podogi, okna, ciany, elektryk, bo to wszystko trzeba byo wymieni. Dopiero po tym remoncie, jak zadueni gdzie tylko byo mona, si wprowadzilimy, to chyba wtedy do mnie dotaro, e jestemy u siebie. Takich historii jest wicej standard lokali komunalnych nie jest wysoki. Ci, ktrzy po dugim oczekiwaniu w kolejce je otrzymuj, musz si liczy z koniecznoci przeprowadzenia remontu generalnego na a polskie miasta cierpic na deficyt mieszka strzelaj sobie w kolano . P procent budetu pastwa, ktre przeznaczone jest na budownictwo, w wikszoci nie jest wykorzystywane na budowanie nowych budynkw, a prace termoizolacyjne i remonty.
Prawie 52% budynkw w zasobie komunalnym wybudowano przed 1919 rokiem, 26% w latach 1919-1945, a jedynie 22% po 1945 roku. Raport Wydziau Mieszkalnictwa wyglda ponuro 12% budynkw wymaga kapitalnego remontu, a 45% kwalifikuje si do remontw o rednim zakresie.
wasny koszt, co wie si naj czciej z duym obcieniem finansowym. Dlaczego mieszka jest tak mao? Polityka mieszkaniowa zakada, e zwalniajce si mieszkanie komunalne zostaje wystawione na sprzeda. Poprzez takie dziaania, mimo duego zapotrzebowania, zasb lokali topnieje, cytu mieszka socjalnych. Efektem projektu jest blok mieszkalny zbudowany przez bezrobotne osoby, ktre wczeniej ukoczyy cykl szkole z zakresu budow nictwa. Mieszkania zostay przekazane rodzinom oczekujcym na przyznanie lokalu socjalnego, a udzia w projekcie uatwi czci uczestnikw znalezienie zatrudnienia w okolicznych firmach budowlanych. Tego typu rozwizania maj zastosowanie w mniejszych spoecznociach, wpywaj na nie integrujco i mobilizujco. Jed nak aby rozwiza niekoczc si list problemw mieszka niowych niezbdne s zmiany na poziomie systemowym. W Polsce problematyczna jest zbyt dua ilo mieszka prywatnych w stosunku do komunalnych, ktrych odsetek jest bardzo ni ski. Wzorcowy Wiede posiada 24% mieszka komunalnych w stosunku do 19% prywatnych. Taka sytuacja jest moliwa dziki dugofalowej polityce miesz kaniowej, ktr socjaldemo kraci prowadzili od zakoczenia I Wojny wiatowej.
Nocny widok Osiedla 650-lecia w Zgierzu Fot. Czyzyk @Wikimedia Na licencji CC BY-SA 2.5
4
Opodatkowanie zamonych obywateli uatwio uruchomie nie machiny budowania mieszka socjalnych. Wiedeskie budownictwo socjalne moe zadziwi swoim wysokim stan dardem. Po krtkiej fascyna cji budowaniem molochw z wielkiej pyty w latach 60., szybko powrcono do budownictwa jakociowego. Nikogo nie dziwi tam lokale socjalne z basenem na dachu i otoczone zieleni. Uprzedzi mona polsk mantr u nas nie ma na to pienidzy: kiedy w 2001 roku z powodu kryzysu finansowego wyhamowa program budowy mieszka, znaleziono inne rozwizania za czto wspiera budow mieszka spdzielczych, zmniejszono ich metra, ograniczono wyprzedawanie starszych lokali komu nalnych. Rwnie w Niemczech mieszkania spdzielcze s promowane ze wzgldu na oszczdnoci jakie przynosi ich utrzy manie/budowanie to okoo 20% kosztw w stosunku do mieszka deweloperskich. Ponadto sp dzielnie przynosz zyski rw nie na poziomie spoecznym. Ju na etapie projektowania i budowy bloku pozwalaj uwzgldni normy ekologiczne. Niemieckie spdzielnie stawiaj rwnie na integracj spoeczn modych ze starszymi, niepenospraw -
Warunki polskiego mieszkalnictwa komunalnego s z reguy bardzo skromne. Fot. Ramblingrovers @ Flickr / Na licencji CC BY-NC-SA 2.0
snej, duej kuchni pachnie zup, pod stoem mieszka winka morska, a dookoa biega pies. Marta - niesyszca crka pani Joanny umiecha si do mnie, kiedy rozmawiam z jej mam o zamia nie, ktra miaa miejsce 2 lata temu. - Na pocztku mieszkanie byo w fatalnym stanie, poprzednim lokatorom zupenie nie zaleao na tym, jak mieszkali, wic jeli chodzi o stan mieszkania, to oni zyskali u nas wszystko byo schludne i zrobione, a tutaj zanim
Rwnie w Niemczech mieszkania spdzielcze s promowane ze wzgldu na oszczdnoci jakie przynosi ich utrzymanie/budowanie to okoo 20% kosztw w stosunku do mieszka deweloperskich. Ponadto spdzielnie przynosz zyski rwnie na poziomie spoecznym.
nych z penosprawnymi. Warto wadzom te praktyki podsuwa i przypomina, e przedwojenna spdzielczo bya rwnie polsk mocn stron. zamieszkalimy konieczny by remont. Teraz ocieplaj kamienic, a tej zimy zainstalowali kaloryfery, wic ju nie pali si w piecach. Warunki s dobre, ale te zmiany odbijaj si na kosztach utrzymania mieszkania, co dla nie pracuj cej z powodu licznych schorze crki pani Joanny nie jest proste. Nie jest te prosto czeka pani Anna, ktra na przydzia lokalu czeka od kilku lat, mwi: Chyba ju sobie nawet tego nie wyobraam, jakby to byo mieszkanie dosta, postawi kwiaty na parapecie, by u siebie. Ju si chce mniej i mniej obojtne jakie, ale eby to mieszkanie dosta. Przygldajc si historiom osb, ktrych podstawowe prawo do ycia w godnych warunkach nie jest spenione, mam poczucie, e czas wymusi na wadzach sytuacj, w ktrej informacja o planach budowy bloku komunalnego nie bdzie obwieszczana z triumfem jako sukces wadz, a bdzie zwyczajn informacj.
Na zdjciu: Wiede, okazae budynki mieszkalnictwa socjalnego i komunalnego z czasw tzw. Czerwonego Wiednia. Fot. mksfca @ Flickr / Na licencji CC BY-NC-ND 2.0
Wymiana
Jedn z moliwoci, ktra sprawnie funkcjonuje w mie cie jest wymiana mieszka. To szansa dla osb, ktre lokal z zasobu komunalnego ju posia daj ale np. jest nieadekwatny do ich potrzeb (bo zbyt may/ duy). Miasto wspiera proces zamiany, dziki temu osoby, kt rych nie sta na opacanie mieszkania maj szanse zamieni je na mniejsze, lub odwrotnie ci, ktrym brakuje przestrzeni, maj szans poprawi swoje warunki. Z takiej moliwoci skorzystaa pani Joanna, ktra razem z crkami zamienia mae mieszka nie przy ul. Rembowskiego na 60 metrowe mieszkanie w kamie nicy przy Placu Kiliskiego. W ja-
Na zdjciu: Wiede, okazae budynki mieszkalnictwa socjalnego i komunalnego z czasw tzw. Czerwonego Wiednia. Fot. mksfca @ Flickr / Na licencji CC BY-NC-ND 2.0
Wielu twrcw, profesjonalnych i amatorskich, nie chce i nie potrzebuje tak silnej ochrony. To dziki nim ronie sia otwartych zasobw w sieci. Otwarte zasoby to takie, ktre s dostpne dla uytkownikw z szerszymi prawami do korzystania z nich, ni oferuje to tradycyjna ochrona: mona je kopiowa, rozpowszechnia lub modyfikowa.
W praktyce oznacza to dostpno na jednej z licencji Creative Commons, licencji GNU GFDL lub innej (przy czym licencje CC zyskay najwiksz popularno). Przy kadowy twrca muzyki, ktry chce aby jego utwr mona byo warunkach prawnych gwaran tujcych moliwoci uywania ich, kopiowania, modyfikowania i rozpowszechniania, za wsze z poszanowaniem praw autorw. Licencje, ktre pozwalaj na te wszystkie cztery swobody dla wyrnienia nazywa si czasem wolnymi. To niezwykle efektywny system, ktry sprawdza si nie tylko w edukacji, ale wszdzie tam, gdzie zaley nam na ua twianiu dzielenia si wiedz, rozpowszechnianiu idei i informacji. W tym miejscu warto opo wiedzie o propozycji ustano wienia zbioru otwartych zaso bw publicznych, ktra pojawia si w tym roku w Polsce. Wt pliwoci budzi jednak fakt, czy z racji na finansowanie ze rodkw publicznych duej czci kultury, nauki i edukacji, za soby te nie powinny by z automatu dostpne swobodnie dla wszystkich, skoro pacimy za nie w podatkach?
6
Taki mechanizm dziaa m.in. w Stanach Zjednoczonych, gdzie zasoby finansowane ze rod kw publicznych trafiaj do domeny publicznej, dziki czemu tak popularne s (darmowe i oglnie dostpne) zdjcia i materiay edukacyjne NASA. si na komercyjne wykorzysta nie swoich dzie? Po drugie: czy zgadza si na tworzenie utworw zalenych od oryginau? Jeli tak, to czy chce rwnie wymaga od uytkownikw, aby utwory za lene byy dostpne na tej samej licencji?
Otwarte licencje
Jak jednak otwarto dziaa w praktyce? Podstawowym na rzdziem, z ktrego moemy korzysta s licencje Creative Commons. Jedne z najpopular niejszych i prostych systemw do okrelania warunkw praw nych dowolnego rodzaju publi kacji poza oprogramowaniem. Licencje Creative Commons uatwiaj dzielenie si twrczoci stosujc zasad pewne prawa zastrzeone. Publikujc swoje dzieo - raport, piosenk czy zdjcie - autor/ka sam okrela wa runki jakich spenienia oczekuje od uytkownikw w zamian za moliwo korzystania z utworu. Wszystkie licencje Creative Commons posiadaj cechy wsplne: poszanowanie praw autorskich osobistych, czyli ko nieczno podania informacji o autorze utworu, z ktrego korzystamy oraz dodatkowe warunki wybrane przez licencjodawc lub twrc. Twrca, korzystajc z licencji, zawsze zachowuje prawa autorskie do swojego utworu, jednoczenie umoliwia innym kopiowanie i rozpowszechnianie go. Dodatkowo moe okreli czy ich wykorzystywanie moe odbywa si wycznie w warunkach niekomercyjnych lub ograniczy moliwoci tworzenia utworw zalenych. Zrozumienie mechanizmu licencji Creative Commons moe uatwi nam spojrzenie na po szczeglne elementy licencji jak na klocki: podstaw bdzie za wsze Uznanie Autorstwa (i moemy na tym pozosta), moemy te dobudowa do niego z pozostaych klockw-warunkw do datkowe ograniczania. W ten sposb z warunkw powstaje licencja. Aby wybra waciwe warunki licencji Creative Commons i stworzy licencj, autor musi odpowiedzie sobie na dwa proste pytania. Po pierwsze: czy zgadza
Twrcza wsplnota
Creative Commons to amerykanska organizacja pozarzdowa powstaa w 2001 roku z inicja tywy naukowcow, prawnikow i intelektualistow zaangaowa nych w prace na rzecz ochrony i promocji wsplnych dobr kul tury. Dzisiaj oddziay Creative Commons sa prowadzone przez instytucje partnerskie w ok. 70 krajach, polski oddzia dziaa od 2005 roku. Creative Commons zostao zaadaptowane jako podstawowe rozwizanie prawne m.in. przez projekt Wikipedia (licencja Uznanie autorstwa Na tych samych warunkach) oraz przez wiele instytucji rzdowych, midzyna rodowych i prywatnych na ca ym wiecie. Udostpniane w ten sposb s np. materiay Biaego Domu, programy edukacyjne UNESCO, publikacje Banku wiatowego. W Polsce wymg publi kowania rezultatw grantw publicznych wprowadzio m.in. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Na tomiast Ministerstwo Edukacji Narodowej realizuje program Cyfrowa Szkoa, w ramach kt rego powstaje komplet otwartych e-podrcznikw na wolnych li cencjach do wszystkich przed miotw szkolnych.
Wrd utworw publikowanych na licencji Creative Commons znajdziemy zdjcia, grafiki, utwory muzyczne, a take - ksiki.
wklejeniu kodu pojawi si ikona i odnonik do strony z treci wybranej licencji. Jeli decydujemy si na opublikowanie na licencji CC caej zawartoci naszej strony warto t informacj umieci w stopce strony. W takiej sytuacji najlepiej skorzysta z narzdzia creativecommons.org/choose ktre generuje nie tylko poprawny opis, ale rwnie fragment kodu HTML. Uatwi to jej odnalezienie osobom wiadomie szukajcym otwar tych treci, a wyszukiwarkom internetowym odnalezienie na szej strony, kiedy kto zapyta np. Google o treci z ktrych moe legalnie skorzysta. Jest to moliwe dziki opcji wyszukiwania zaawansowanego. Przykadowa tre takiej stopki moe brzmie: O ile nie jest to stwierdzone inaczej, wszystkie materiay na stronie s dostpne na licencji Creative Commons Uznanie Autorstwa 3.0 Polska. Pewne prawa zastrzeone na rzecz Creative Commons Polska. Taki zapis sugeruje, e jeli jaka tre bdzie dostpna na innej licencji, ni ta podana, bdzie to wyranie stwierdzone (ozna czone) oraz e moemy swobodnie korzysta z treci tej strony na warunkach licencji, oznaczajc wykorzystywane treci po chodzce od Creative Commons Polska (w tym wypadku nazwy instytucji zamiast konkretnych autorw). W wypadku pojedyczych utworw takie zapisy bd jeszcze prostsze np. bd posiada tylko informacj o autorze i rodzaj licencji. Poprawne oznakowa nie licencji na dowolnym utwo-
7
rze moemy uprosi do takiego schematu: [Lista autorw], licencja: [CC-BY 3.0 Polska] (link do: http://creativecommons. org/licenses/by/3.0/deed.pl) Warto pamita, e w wypadku publikacji drukowanych musimy poda peen link do treci licencji, da nazwisko lub pseudonim autora, rdo (najczciej jako link) z ktrego pochodzi utwr oraz rodzaj licencji, na ktrej zosta udostpniony. Wicej informacji o licencjach Creative Commons oraz ich zastosowaniu w organizacjach poza rzdowych znajduje si na stronie www.creativecommons.pl. Organizacje, ktre dziaaj w oparciu
(...) nie ma si czego ba, bo licencje s skonstruowane tak, by korzystanie z nich byo jak najprostsze i dla twrcy i uytkownika - same nazwy licencji wskazuj na to, co wolno i na jakich warunkach zrobi z utworem.
o model otwartych publikacji mog rwnie doczy do Koalicji Otwartej Edukacji (www. koed.org.pl). Creative Commons Polska udziela porad dotycz cych stosowania licencji pod adresem cc@creativecommons.pl.
Wyszukiwarka plikw i treci objtych licencj Creative Commons, na stronie Fundacji Creative Commons. Umoliwia przeszukiwanie zasobw takich serwisw jak Flickr (zdjcia), Jamendo (muzyka), czy SoundCloud (muzyka).
Rzb by std!
Ilona Majewska
Co pokazujemy w Zgierzu, kiedy chcemy pochwali si przyjezdnym? Kady z pewnoci ma swoj list ulubionych miejsc, zjawisk, z ktrej odhacza punkty. Na mojej znajduje si przestrze za Kocioem w. Katarzyny senne, brukowane uliczki takie, jak Szeroka, may placyk idealny do koncertw i wydarze teatralnych, murale, ktre wsplnie z Twoywem i vlep[v]net stworzylimy w Parku Miejskim.
Jeli akurat wystpuje Te atr Art. 51, zabieram goci na ich spektakl. Ostatnim punktem jest twrczo Wadysawa Rzba, ktr zobaczy mona w Muzeum Miasta Zgierza i Parku Tkaczy, a w najbliszej przyszoci w centrum miasta w formie murali. nazwa nie znajcych go ignorantami jako zgierzanka, twrczo Rzba odkryam dopiero studiujc etnologi. Na zajciach ze sztuki nieprofesjonalnej moj uwag przykua jego praca - przedsta wiajcy ukrzyowanego Chry stusa emocjonalny obraz. Wa dysaw Rzb naley do artystw charakterystycznych znajc kilka jego pcien nie pomylimy go z nikim innym. Na jego obrazach zobaczymy ycie zgierskiej ulicy, charakterystyczne domy tkaczy, Koci witej Kata rzyny, pracujcych ludzi w fabrykach, scenki rodzajowe z dziaki pracowniczej, a wszystko to namalowane w ywej kolorystyce, miaymi pocigniciami pdzla. W przypadku Rzba okrelenia jak malarz nieprofesjonalny, artysta naiwny czy twrca ludowy s nieadekwatne. Jest w tych pracach dojrzao, emocje, a fakt, e
9
ich autor nie ukoczy studiw na Akademii Sztuk Piknych niczego nie zmienia w ich odbiorze.
Rzb versus Je
Tegoroczne targi turystyczne, w ktrych bra udzia Zgierz, po raz kolejny potwierdziy, e miasto nie potrafi wykorzysta po tencjau jakim jest twrczo Wadysawa Rzba. Podczas gdy Turek promowa si jako Miasto Mehoffera, Zgierz kusi postaci jea i rozdawa smycze z napisem I love Zgierz. Malownicze i bardzo lokalne prace Rzba a si prosz o wykorzystanie ich jako wizy twki miasta. Mimo to jego twrczoci nie promuje si ani wrd mieszkacw, ani poza Zgierzem. To, co niezagospodarowane przez Wydzia Promocji i Kultury chtnie przejo Stowarzysze nie Tkalnia, ktre od 2011 starao
si pozyska rodki na realizacj projektu Sztuka naiwnie zwana naiwn zgierski artysta Wadysaw Rzb . W ramach projektu w centrum miasta powstanie staa wystawa jego prac w po staci wielkoformatowych murali. Dziki temu nie tylko zgierzanie, ktrzy chodz do muzeum, ale te przejezdni bd mieli moliwo zapoznania si z twrczoci malarza. Powstanie take film o tym nieprofesjonalnym malarzu, ktry zostanie rozesany do wszystkich uczelni wyszych, na ktrych wykadana jest etnologia. Projekt ma umoliwi mieszkacom Zgierza zapoznanie si z wyjtkow i emocjonaln twrczoci zgierskiego arty -
sty, a take samym twrc. Istot projektu jest zachce nie zgierzan do wsplnego od krywania potencjau ukrytego w naszym miecie, budowanie obywatelskiej promocji miasta nie tylko w oparciu o (skdind sympatycznego) jea. Wszystkie osoby, ktre znay Wadysawa Rzba i chc podzieli si swoimi wspomnieniami lub osoby zainteresowane wspfinansowaniem projektu zapraszamy do kontaktu: kontakt@gazetazgrzyt.pl. Projekt Sztuka naiwnie zwana naiwn- zgierski artysta Wadysaw Rzb jest dofinansowany przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
10
Ich... trzynacioro
Patrycja Malik
Jest ich szstka, ale bdzie wicej. W sumie w tym domu zamieszka jedenacioro dzieci. Spora gromadka jak na dwjk rodzicw, prawda? Mona spyta powoanie czy wariactwo?
nego, rodzinnego ycia, a nie placwki wychowawczej - podkrela pani Katarzyna. Ich dzie nie rni si wiele od ycia biologicznych rodzin. No, moe poza jednym wyjtkiem: musz dziaa wedug bardziej sprecyzowanych regu. W tak duej rodzinie trudno byoby funkcjonowa bez ustalonych zasad. Bawimy si na grze, jemy na dole to jedna z zasad, ktr stosuj. Tak dua gromadka potrzebuje te okrelonego planu dnia. O 6 rano wstaje mama i szy kuje niadanie dla dzieci. Okoo 7 wstaj dzieci, jedz niadanie i szykuj si do szk i przedszkoli. Kiedy tam s pani Katarzyna zajmuje si domem i dwjk naj kacy kadego domu jako yj. Jednym wygodniej tak, drugim inaczej. My musimy dokadnie zaplanowa kad minut, bo inaczej si nie da podkrela pani Katarzyna. Prowadzenie Rodzinnego Domu Dziecka to caodobowa praca trwajca siedem dni w tygodniu. Ale, eby nie zwariowa, rodzina ma przyznanych opiekunw, ktrzy odciaj rodzicw, gdy potrzebuj czasu na zaatwienie rnych spraw czy po prostu zwyczajny odpoczynek.
Pastwo Blar, kiedy miesz kali w Koszalinie, chcieli adoptowa dziecko, ale ich los potoczy si inaczej: rozpoczli prac w pogotowiu opiekuczym. Tam zajmowali si dziemi przez kilka miesicy, do momentu uregu lowania sytuacji prawnej. Przez ich dom przewijao si mnstwo dzieci. Przyszed czas na stabilizacj: Po 10 latach zapragnlimy staoci, czego ju na zawsze. Na terenie Koszalina nie byo zainteresowania, by otworzy taki rodzinny dom dziecka. Znalelimy fundacj Happy Kids, oni nas zatrudnili i stworzyli warunki abymy mogli tutaj pracowa mwi pani Katarzyna Blar. Od marca mieszkaj w Zgierzu i pozytywnie oceniaj miasto: Cay czas wszyscy powtarzaj obiegow opini, e przeprowadziam si z piknego miejsca nad morzem do brzydkiego Zgierza. Natomiast ja tej brzydoty jeszcze nie znalazam. Nie mam adnych zastrzee. Nie auj, e tu jestem. Uwaam, e to fajne mae miasto, gdzie sporo si dzieje, co rusz jakie atrakcje i nowe imprezy - mwi pani Katarzyna. Do naszego miasta pani
Blar przyjechaa wraz z dwjk swoich dzieci. Do nich doczya czwrka nowych przybyli z odzi, Aleksandrowa i Ozorkowa. Najstarsze, ktrym si zajmuj, ma jedenacie lat, najmodsze cztery. Niedugo z Koszalina do rodziny doczy m pani Katarzyny i biologiczna crka Wiktoria, ktra koczy tam gimnazjum. Stopniowo przyjmowane te bd kolejne dzieci. Pod ich dachem znajdzie si trjka ich biologicznych dzieci i omioro przyjtych. W sumie stworz du, trzynastoosobow rodzin.
My musimy dokadnie zaplanowa kad minut, bo inaczej si nie da podkrela pani Katarzyna. Prowadzenie Rodzinnego Domu Dziecka to caodobowa praca trwajca siedem dni w tygodniu.
Rodzice kontraktowi
Ze strony formalnej opieka pastwa Blar nad dziemi wy glda do nietypowo. W doku mentach pani Katarzyna figu ruje jako dyrektorka Rodzinnego Domu Dziecka. Ale ju w praktyce funkcjonuj jak rodzina. Prze jawia si to nie tylko w codziennych obowizkach domowych, ale take w sposobie zwracania si do siebie: Dzieci nie mwi do mnie pani dyrektorko, tylko ciociu, ma to znamiona normalmodszych dzieci Nikol i Wojtkiem , ktre od wrzenia pjd do przedszkola. Po szkole reszta dzieci wraca do domu, odra bia lekcje i bawi si. O 19 czas na bajki. O 20 id na gr, gdzie maj swoje pokoje, powoli szykuj si do spania. Tak wyglda ich standardowy dzie. - Przy takiej liczbie dzieci musi by okrelony plan dnia. W kadym domu jest jaki rytm. Mieszbie postawi pytanie: czy bd mg/moga zmierzy si z sytuacj, kiedy w biologicznej rodzinie zajd zmiany na lepsze i bd chcieli odzyska swoje dziecko? To spory dylemat przyszych rodzicw zastpczych. Jak zapewnia pani Katarzyna, jest ona w peni wiadoma, e moe przyj taki moment. Drugim, rwnie duym problemem jest to, e dzieci, ktre trafiaj do rodzinnych domw, s
1 1
osobami z histori. Maj za sob spore, czsto dramatyczne do wiadczenia yciowe. Przed ro dzicami zastpczymi stoi wic due wyzwanie, by da dzieciom to, czego nie otrzymay wczeniej: mio, trosk i bezpieczestwo. W przypadku rodzin posiadaj cych ju dzieci jest jeszcze jeden problem: jak wychowywa bio logiczne dzieci wraz z tymi, ktrymi maj si opiekowa? Dzieci pastwa Blar byy wychowywane wsplnie z dziemi, ktre przebyway u nich w ramach pogotowia rodzinnego. Mona powiedzie, e ta sytuacja staa si dla nich naturalna. Po przemyleniu tych zagwozdek, zoeniu odpowiednich do kumentw i w kocu uzyskaniu zgody przychodz kolejne pro blemy, z ktrymi (ju w praktyce) spotykaj si rodzice zastpczy. Trudnoci jest nie tylko uoenie planu dnia, ale take zaaklimatyzowanie dzieci w domu i stworzenie pomidzy nimi relacji rodzinnych. - Na razie relacje midzy dziemi s na zasadzie kolega-koleanka. Z mojego dowiadczenia wynika, e dla dzieci to taka kolonia, im si wydaje, e to troch potrwa. Po trzech-czterech tygodniach przychodzi odbicie rzeczywistoci i wiadomo, e to nie kolonia, ale staa rzecz. Wtedy tak naprawd wida jak kto, z kim bdzie funkcjonowa. Nam to zajmie troch czasu ze wzgldu na to, e jeszcze nie ma wszystkich dzieci. Kade nowe przychodzce do domu dziecko to nowa historia, nowy charakter, nowe wraenia mwi pani Katarzyna.
Rodzina w komplecie
Kiedy w domu pojawi si jedenacioro dzieci? Nie ma okrelonej daty, do rodziny niebawem bd docza nastpne. A co, gdy ich podopieczni bd chcieli si usamodzielni? Pastwo Blar zaopiekuj si kolejnymi: - Zakadamy, e kiedy dzieci si usamodzielni przyjmiemy nastpne. Jeli najstarsze dziecko si usamodzielni, to pewnie bdziemy chcieli przyj kolejne. Ale ma dopiero 11 lat, wic przed nami co najmniej 7 lat stabilizacji. Moe by te tak, e rodzice bd chcieli odebra swoje dzieci, bo postaraj si i zmieni co co zostao zaniedbane. Wtedy dzieci maj prawo wrci do domw - mwi pani Katarzyna. W oczach pani Katarzyny wida oddanie i mio do wyko -
nywanej pracy z dziemi. Wida take, e nie moe si doczeka a wszyscy, w trzynastk bd mieszka razem. Prowadzenie tak duego rodzinnego domu dziecka to nie wariactwo. To ch podarowania dzieciom tego, czego nie mogy dowiadczy w swoich domach. Mioci, troski i bezpieczestwa. Rodzinny Dom Dziecka w Zgierzu to kolejne miejsce, ktre powstao dziki staraniom Fundacji Happy Kids. Pierwszy dom zosta otwarty w 2003 roku. Do tej pory fundacja otworzya Rodzinne Domy Dziecka w Czaharach, Godnej, Jarowie, Maszynowie, Lubczynie, Ozorkowie i Zgierzu. Happy Kids ma w planach otwarcie kolejnych dwch domw.
Samorzdy z klas
Bartosz Frontczak
Dziaalno w samorzdach uczniowskich powinna przygotowywa modzie do aktywnoci spoecznej i obywatelskiej w yciu dorosym, powinna bawi i zarazem uczy. W Zgierzu gwn swoj aktywno samorzdy skupiaj na organizacji imprez szkolnych zaniedbujc nieco ten drugi aspekt dziaalnoci.
Samorzd uczniowski to najwaniejszy organ w szkole, bo bez uczniw nie ma szk to oni powinni podejmowa decyzje, ktre mogyby uatrakcyjni ich pobyt w szkole. Rok szkolny wielkimi krokami zblia si ku kocowi, a czerwiec jest najodpowiedniejszym miesicem, by podsumowa dziaalno owych samorzdw. Pierwsze wraenia s niestety takie, e ich aktywno obywatelska skupia si jedynie na udziale uczniw w wyborach do orga nw samorzdu uczniowskiego, a dziaania spoeczne to zazwyczaj zabawy, imprezy lub wolontariat czasem bardzo ciekawe i twrcze, czasem nieco mniej. Ide samorzdnoci uczniowskiej w Polsce zapocztkowa Janusz Korczak, ktry jako pedagog uwaa, e samorzdy wycho wankw jako mae parlamenty imitoway wiat dorosych i przygotowyway maych lu dzi do ycia w demokratycznym spoeczestwie. Wierzy, e od danie dzieciom czci wadzy w szkole nauczy je odpowiedzial noci za spoeczno do kt rej nale. Dzi przypatrujc si pracy samorzdw mona od -
nie ambiwalentne wraenie. Przede wszystkim to, e istniej i aktywnie dziaaj ma warto ogromn, szkoda e niekiedy podejmuj si dziaa nieco infantylnych, mao poytecznych i nie majcych wpywu na polityk szkoy ani zbyt wiele wspl nego z upowszechnianiem idei samorzdnoci.
midzy lekcjami. Jest to wspa niaa forma relaksu, odreagowania stresu szkolnego, a take sposb zintegrowania spoecznoci szkolnej. Kolejnym bardzo ciekawym dziaaniem jest organizacja dnia samorzdnoci. Czasem obchodzony jest w taki sposb, e pozwala si uczniom na przejcie rzdw w szkole. Czasem dochodzi do zamiany rl uczniw i nauczycieli. W niektrych placwkach uczniowie przygoto wuj konkursy oraz rnorodne akcje zwizane z hasem wybranym w danym roku (jak na zdjciu). S to chwalebne przykady warte podziwu dla pomysowoci organizatorw.
nie s przepuszczani przez z gry narzucany system niczym fa bryczne partie towarw. Program ten z powodzeniem dziaa w rnych zaktkach wiata w Polsce jest dopiero wprowadzany. W demokratycznych szkoach niepotrzebne s samorzdy uczniowskie, bo o wszystkim decyduj wsplnie uczniowie i mentorzy to oni podejmuj decyzj, czego, kiedy i jak bd si uczy. Nie ma tam tradycyjnie rozumianych nauczycieli, a wszyscy traktowani s rwno. W skrcie, jest to szkoa bez ocen i planu lekcji. Niedawno powstaa Fundacja zajmujc si edukacj demokratyczn, a zaoyli j rodzice, ktrym nie podoba si obecny system owiaty. Pierwsza w Polsce tego typu szkoa powstaa w Poznaniu, a jej dziaanie jest bacznie obserwowane przez ewentualnych nastpcw w caej Polsce. Moe za kilka lat pomys zagoci w Zgierzu?
12
Krlewna nieka mieszkaa z siedmioma chopakami, Popey pali papierosy i mia peno tatuay. Bolek i Lolek oraz Tola yli w trjkcie, wirek i Muchomorek byli par, Kaczor Donald chodzi bez majtek a Pan Kleks czyta poradniki Modego Zielarza. Ja mam duo wiksze obawy, kto wyronie z dzisiejszych dzieciakw, jeli chcielibymy oce nia to przez pryzmat bajek jakie ogldaj. Bajka u swego zarania bya opowieci przekazywan z ust do ust przez babki i matki, czerpic z ludowej tradycji. Tak naprawd pierwsz dziecic opowieci byy koysanki piewane nie mowltom. Kiedy zaczto spisywa te historie, dano im szans przetrwa stulecia i faktycznie funkcjonowa w literaturze i tradycji. Tak wanie swoje synne banie tworzyli bracia Grimm:
spisujc legendy ze starych ksig lub korzystajc z pomocy wsppracownikw wdrujcych po wsiach i utrwalajcych na pa pierze historie opowiadane przez spotkanych ludzi. Czytajc oryginalne przekady bani braci Grimm mona przerazi si iloci okruciestw oraz poziomem brutalnoci tych historii. To z pewnoci hamuje niejednego wspczesnego rodzica, ktry woli dosodzone wersje, zawarte w kolorowych ksieczkach o Jasiu i Magosi , oczyszczone z wszystkich przejaww agresji, czy mi wieczorynk o Czerwonym Kapturku. Trudno si nawet dziwi, cho austriacki psycho analityk Bruno Bettelheim broni bani braci Grimm. Uwaa on, e tak dua doza brutalnoci nie deprawuje dzieci, ale pozwala im lepiej odnale si w yciu. Jak twierdzi: Ba jest czaro-
Poza tym jzyk, jakim opisywano wczesny wiat bohaterek i bohaterw, jest bogaty i mocno stymulujcy wyobrani. Czego, niestety, nie mona powiedzie o wspczesnych, komercyjnych wersjach tamtych historii.
o Kopciuszku czy Rybaku i zotej rybce. Poza tym jzyk, jakim opisywano wczesny wiat bo haterek i bohaterw, jest bogaty i mocno stymulujcy wyobrani. Czego, niestety, nie mona powiedzie o wspczesnych, komercyjnych wersjach tamtych historii. Sama mam w domu pakiet obrzydliwie rowych, wybrokatowanych ksieczek o ksiniczkach, opartych na motywach znanych bani. Tam caa historia tej czy innej krlewny mieci si na dziesiciu stronach, z czego na kadej znajduje si jeden, gra dwa dwu-zdaniowe akapity. Dziecka nie interesuje historia podana w takiej piguce, bo nie intryguje. Jedyne, co absorbuje uwag kil kulatki (bo te re i brokaty od razu sugeruj, e to ksika dla dziewczynki) to byszczce karty ksiki. Wytwrnia Disneya wpada na podobny pomys, cho intencja bya chyba dobra. Postano wiono pokaza dzieciom najpikniejsze opowieci z ksiniczkami i krlewnami w rolach gwnych. Tak powstay filmy wykorzystujce historie o Roszpunce, jeziorze abdzim, Calineczce czy nawet opowie wigilijna. Na nieszczcie jednak w role gwnych bohaterek wcielaj si znw, nie naturalnie pikne i zgrabne lalki Barbie. Do panteonu sodkich postaci wspczesnej bajki doda
kibi i sowiczy gos, ale dziecko suchajc takich opisw tworzyo wasne wyobraenie pikna, rozwijao wyobrani i poszerzao zasb sownictwa. Teraz jest tylko biernym obserwatorem, bom bardowanym nadmiarem bodcw. Wida to bardzo w bajkach dla chopcw, gdzie tempo po dawania obrazu, ilo odgosw i natenie krzykw walczcych wspczesnych bohaterw moe przyprawi o zawrt gowy. Faktem jest, e nadal bajki staraj si mie to przesanie co przed wiekami e dobro w kocu zwy ciy, a zo musi zosta ukarane. Wtpliwo budzi tylko wiat, w ktrym si to dzieje. Bo czy naprawd za normaln mona uzna scen bajki Transformers, gdzie paczcy robo-niemowlak uspokaja si widzc za oknem puste szare pole z dziesitkami wiatrakw do wytwarzania energii odnawialnej? Mona odnie wraenie, e producenci tego typu historii nie zastanawiaj si, jaki wiat kreuj. Liczy si przyzwyczajenie maego widza do postaci superbohatera, by jak nieco podronie wyda kilkadziesit zotych na wizyt w multipleksie i zobaczy Transformersa, Spidermena czy Batmana w caej superpro dukcyjnej okazaoci. Przygldajc si temu, co pokazuj kanay dla dzieci, nie mona oczywicie jedynie kry -
1 3
tykowa. S bardzo dobre pasma dla najmodszych, cho trzeba si zastanowi czy naprawd jest potrzeba sadzania rocznego za ledwie malucha przed telewizorem. Starsze dzieci mog np. oglda francuski serial animowany o zmaganiach z codziennymi problemami chopca o imieniu Titeuf, z tak bujn wyobra ni jak jego fryzura. Nie do, e bajka jest cakiem spokojna, ma nieprzesadzon grafik, to jeszcze porusza mnstwo problemw, na jakie mog natkn si ucznio wie podstawwki: niemiao, kopoty z otyoci, akceptacj, obawa przed zbyt maym siusiakem, uroda, noszenie aparatu ortodontycznego, a po rozsta nie rodzicw. A wszystko podane w sposb przystpny, zrozumiay i bezpieczny. Ostatnio pojawia si te nowa gwiazda filmw dla dzieci Sara James Smith. To bohaterka kultowego ju serialu BBC o dziennikarce, ktra postanawia chroni wiat prze obcymi cywilizacjami. Opowieci faktycznie s wci gajce, troch straszne, troch z moraem. Jednak ich kluczow wartoci jest fakt pokazania wyrazistej bohaterki-kobiety, z ktr chtnie utosami si te chopcy. Sara James Smith to odwana, inteligentna kobieta, a nie ko lejna rowa ksiniczka, ktrej los zaley wycznie od tego czy na horyzoncie pojawi si ten czy inny krlewicz. Ona bierze los swj oraz wiata we wasne rce. Warto podkreli, e towarzysz jej sporo modsi przyjaciele, ktrych traktuje jak rwnych sobie kolejna byskotliwa nastolatka, czarnoskry, odwany i prawy Clyde Langer oraz syn genetycznie stworzony geniusz, ktry pozwala modym widzom uczy si akceptowa osoby poczte nie w sposb naturalny. Niestety, banie i bajki od zarania dziejw miay problem z rwnoci pci. Zazwyczaj t z bya kobieta: matka, macocha, czarownica. Ewentualnie kobiety byway bezwolne, a jedyne na co je sta to pikny wygld i powczyste spojrzenie w kierunku drogi, ktr ma przyby waleczny ksi. Mogy te, jak nieka, sprzta starannie dom praco witym krasnoludkom. Z tego powodu coraz czciej mwi si, e banie utrwalay patriarchalny obraz wiata i stereotypy zwi zane z kobiecoci i mskoci. Na szczcie oprcz rowych Barbie pojawiaj si dzisiaj te i takie historie, jak wydana przez Fundacj Feminoteka Ksiniczka w papierowej torbie. To opowie o krlewnie Elbiecie, ktra nie wyglda wcale piknie, ale to ona ratuje przed smokiem ksicia Ronalda. Jak powiedziaa Anna Dryjaska z Feminoteki, wraz z t ksik zacza si era bajkowych ksiniczek, ktre wiedz, ile s warte. Podobnie ze stereotypami walczy prbuje Agnieszka Suchowierska, ktra zmienia pe bohaterw kilku najbardziej znanych bani. I oto widzimy, jak niemrawy Czer wony Kapturek - chopiec - w druje przez las do dziadka, Krlewicz nieek sprzta w chatce siedmiu krasnoludek i zostaje uratowany przez dzieln kr lewn, a Kopciuszka, modzieca pracowitego i zahukanego, szuka po balu zakochana w nim Pre zeska. Takie zabiegi poczyniono w ksice Krlewicz nieek. Baniowe stereotypy pci. Rwnie mocno przekonana o swojej wartoci jest kolejna, nietypowa disneyowska ksiniczka - Merida Waleczna. Strzela z uku, po wariacku jedzi konno, nie czesze misternie wosw, ale przede wszystkim nie zamie -
Twrca imperium: Walt Disney Fot. tollieschmidt @ Flickr / Na licencji CC BY-NC-SA 2.0
rza pozwoli wyda si za m. Byaby to kultowa genderowa bohaterka, gdyby nie ostatnia afera z lalk Meridy, wyprodukowan na licencji Disneya. Niestety, nie przypomina ju ona bajkowej, niepokornej ksiniczki z ukiem. Uadzono jej wosy, wyszczuplono tali, powikszono biust, zaoono byszczce stroje z dekoltem Z wojowniczki znowu staa si obiektem seksualnym, co gono, cho bezskutecznie oprotesto wano na caym wiecie. Odda naley, e nie tylko kobiety otrzymuj swoj porcj stereotypw w bajkach. Take chopcy dowiaduj si, e MUSZ by bogaci, dzielni, czarujcy, najlepiej sawni i oczywicie przy stojni, by zasuy na wzgldy. Dziecistwo bez bajek nie b-
dzie dziecistwem w stu procentach. Ale z pewnoci z du rozwag naley wybiera to, co nasze dzieci maj czyta, a zwaszcza oglda. Bo telewizor w dziecinnym pokoju z jednej strony jest wybawieniem w pracowitym dniu umczonego rodzica i szans na dospany weekendowy poranek, z drugiej jednak przekle stwem zabijania wyobrani. Moe warto posucha Bruno Bettel heima, ktry twierdzi, e dzieci, ktre dziki bajkom nie poznay mylenia abstrakcyjnego, nagle wpadaj w wiat narkotycznych marze, id za jakimi guru, wierz w astrologi, fascynuj si czarn magi... s zmuszone widzie rzeczywisto na sposb dorosy.
Na rysunku: Titeuf, z wyobrani bujn jak jego czupryna. Fot. DaffyDuke @ Flickr / Na licencji CC BY-SA 2.0
14
Marcowe obniki cen wi si ze zmniejszeniem czstotliwoci wywozu odpadw. Zmiany w obowizujcych przepisach zwizanych z gospodark odpadami komunalnymi zostan wprowadzone od 1 lipca 2013 roku.
promujce miasto. Warto projektu to 500 tys. z, w tym 75 tys. z z budetu Miasta Zgierza. 4. Zmiany cen mieci Podczas marcowej sesji Rady Miasta Zgierza radni przegosowali nowe, nisze od wczeniej ustalonych stawki za wywz mieci. Za odbir odpadw poseW czasie Sesji radni dyskutowali o kalkulacji kosztw odbioru odpadw, zwracajc uwag na brak rzetelnego uzasadnienia przyjtych stawek (co ciekawe, mimo e zgierzanie wyraali ch zapoznania si z dokumentem, Urzd Miasta nie przedstawi go na spotkaniu przed sesj). W listopadzie, kiedy zgaszano nisze od proponowanych stawki (6 i 12 z), wiceprezydent Bohdan Bczak w imieniu prezydent Wieczorek podtrzymywa, e kwoty nie mog ulec zmianie. Marcowe obniki cen wi si ze zmniejszeniem czstotliwoci wywozu odpadw. Zmiany w obowizu jcych przepisach zwizanych z gospodark odpadami komu nalnymi zostan wprowadzone od 1 lipca 2013 roku. Stawki mog ulec zmianie w zalenoci od wynikw przetargu na odbir odpadw komunalnych. 5. Tytuy Honorowe Miasta Zgierza W czasie obrad marcowej sesji przyznano tytu Zasuonego dla Miasta Zgierza otrzymaa go Miejsko-Powiatowa Biblio teka Publiczna im. Bolesawa Prusa w Zgierzu, ktra w tym roku obchodzi 105-lecie istnie nia oraz Bernard Zboiski, au tor szopki boonarodzeniowej na Osiedlu 650-lecia. Honorowym Mieszkacem Miasta Zgierza zosta natomiast Piotr Patora, dzia-
1 5
acz sportowy zwizany z klubem Boruta Zgierz. Oficjalna uroczy sto nadania honorowych tytuw miaa miejsce podczas sesji w maju. 6. Likwidacja ITZ W marcu radni i radne zde cydowali o likwidacji Ilustro wanego Tygodnika Zgierskiego, w ostatnim czasie wydawanego jako Nowy Zgierski ITZ. Projekt uchway likwidujcej ITZ zgosi radny Andrzej Misok. W uza sadnieniu podano m.in. wyso kie koszty utrzymywania redakcji (ok. 300 tys. z rocznie) przy spadajcych dochodach z ty tuu sprzeday i zamieszczania ogosze (ok. 180 tys. z rocznie). Wskazywano, e gazeta nabraa charakteru politycznego i propagandowego, prezentujc gwnie Prezydent Iwon Wieczorek. Argumentami za utrzyma niem ITZ bya duga historia wydawania miejskiej gazety oraz potrzeba informowania zgierzan i zgierzanek, zwaszcza tych niekorzystajcych z internetu i in nych mediw, o tym, co si dzieje w miecie. Zwracano rwnie uwag na koszty likwidacji, ktre wahaj si od 45 do 100 tys. zotych. Za likwidacj ITZ goso wao 16 radnych, 6 byo przeciw, a 1 wstrzyma si od gosu. Temat ITZ powrci na majow sesj RMZ za spraw uchway zgoszonej przez radnego PiS Mirosawa Gajd. Uchwaa ta miaa uchyla uchwa likwidujc ITZ. Dodatkowo kilka dni wczeniej redaktor naczelna ITZ Dorota Jankiewicz przedstawia list ponad 1000 zebranych podpisw w obronie Ilustrowanego Tygodnika Zgierskiego. Radni i radne nie dali si przekona ani uchwale rad nego PiS, ani podpisom miesz kacw - podtrzymali swoj decyzj o likwidacji miejskiej gazety, ktrej ostatni numer zosta wy-
dany 22 maja br. Likwidacja rozpocza si w dniu 31 maja 2013 r. 7. Podniesienie cen biletw miejskich Na sesji 25 kwietnia radni i radne przyjli uchwa zgo szon przez prezydentw miasta o podniesieniu o 9% cen zgier skich biletw, cho nie jednogonie. RadnyAndrzej Misokzwraca uwag na bezzasadno podwyek oraz brak dostatecz nego wytumaczenia przez kie rownika MUK Adama Kacprzyckiego, ktry wskazywa, e ceny biletw w Zgierzu s jednymi z najniszych w regionie dz kim. Gos na sesji zabrali rw nie m.in. radny Tomasz Kupis, Boena Palmowska iMarek Hiliski, ktrzy zwracali uwag na
potrzeb oszczdnoci, podczas gdy wadze sigaj do kieszeni zwykych ludzi i ze nastroje zgierzan. Wiceprezydent Bohdan B czaktumaczy, e w latach 20052011 nie byo adnej podwyki cen biletw podczas gdy koszty transportu rosy. Podwyki sygnalizowano ju w budecie miasta na 2013 rok, gdy mowa bya o wprowadzeniu systemu migawki elektronicznej poczonej z migawk dzk. Koszty utrzymania komunikacji miejskiej w Zgierzu w 46% pochodz bezporednio z budetu miasta. Podczas komisji kierownik MUK Adam Kacprzycki podkrela, e od czasu wprowadzenia poprzedniej podwyki cen biletw wpywy wzrosy, gw nie dziki zwikszeniu kontroli
w autobusach. Za uchwa zagosowao 12 radnych, 7 byo przeciw, 2 wstrzymao si od gosu. Nowa taryfa wejdzie od 1 lipca 2013 r. Za bilet jednorazowy normalny zapa cimy 2,40 z, a za ulgowy - 1,20 z. Odpowiednio wzrosn take pozostae bilety jednorazowe i okresowe. 8. Nagrody artystyczne Po raz pierwszy przyznano w Zgierzu nagrody dla lokalnych artystw. Nagrody Prezydenta Miasta Zgierza wrczono na majowej sesji Rady Miasta Zgierza. Otrzymali je: Gabryela Nawrot (artystka plastyk, w biecym roku obchodzi 45-lecie swojej twrczoci); Tadeusz Gazda (plastyk amator); Natalia Kowalska (niezwykle utalentowana akor deonistka, osigajca najwysze wyniki w kraju i poza jego granicami); Hanna uczak (graficzka i malarka, absolwentka Akade mii Sztuk Piknych, pasjonatka sztuki); Stowarzyszenie Artystw Myn (promujce artystw, integrujce rodowiska artystyczne, a take upowszechniajce malarstwo wrd zgierskiej modziey). 9. Omiu Wspaniaych 2013 Podczas majowej sesji RMZ nagrodzono zgierskich laureatw XIX edycji konkursu Omiu Wspaniaych. W konkursie oglnopolskim Zgierz reprezentowa bdzie Justyna Sadok ze Zgierskiego Zespou Szk Ponadgimnazjalnych im. Jana Pawa II. Pozostaymi laureatami konkursu zostali Bartosz Masica, Tomasz Milczarek, Martyna Nawrot i Maciej Zieliski. Wy rnieni w konkursie zostali: Karolina Jwiak, Marta Wo owska, Agnieszka Woow skaorazAgnieszka Pitkowska.
16
Dziecistwo w biedzie
W roku 2010 zesp badaczy i badaczek pod kierownictwem prof. Wielisawy Warzywody-Kruszyskiej opublikowa wyniki badania pt. Bieda w dziecistwie jako zagroenie utrwaleniem biedy i wykluczenia spoecznego w przyszoci. W jego ramach badaniem objto dzieci uczszczajce do szk podstawowych miast regionu dzkiego, pochodzce z tzw. enklaw dziecicej biedy, czyli obszarw o znacznej koncentracji ubstwa wrd dzieci. Wyniki mona okreli w wielu fragmentach jako dramatyczne. Wspomniane enklawy dziecicej biedy okazuj si miejscami szczeglnego wykluczenia najmodszych mieszkacw i mieszkanek miast, nie posiadajcych niekiedy nie tylko wasnego pokoju, ale i osobnego ka czy biurka do odrabiania lekcji. Wiele z nich nie czuje si bezpiecznie w miejscu zamieszkania i nie znajduje w nim ciekawych moliwoci spdzania czasu wolnego. Szczeglnie alarmujce s wyniki dot. agresji w szkole - w Zgierzu a 25% dzieci zadeklarowao, e w cigu ostatniego tygodnia (w czasie, gdy przeprowadzane byo badanie), bardzo czsto lub czsto kcio si i/lub bio z rwienikami. Badanie przeprowadzone zostao w: Bechatowie, odzi, Pabianicach, Piotrkowie Trybunalskim, Tomaszowie Mazowieckim, Radomsku i Zgierzu. Po prawej prezentujemy tylko niewielki fragment wynikw otrzymanych w Zgierzu.
Zgierz
w esja szkol gr
25 %
Brak d
Bra
rdo: M. Petelewicz, W. Warzywoda-Kruszyska, Bieda w dziecistwie jako zagroenie utrwaleniem biedy i wykluczenia spoecznego w przyszoci, Uniwersytet dzki, d 2010
Bra
asnego w k
asnego bi w u k
tpu do Inte os
etu rn
20 %
a k
a rk
13 %
14 %
Ikona Writing zaprojektowana przez: Juan Pablo Bravo, The Noun Project
Chcesz nam pomc? Masz pomys na dziaanie? Dostrzegasz problemy naszego miasta? Odezwij si do nas!
Telefonicznie: 511 202 214 Mailowo: kontakt@gazetazgrzyt.pl
Projekt finansowany przez Szwajcari wramach szwajcarskiego programu wsppracy znowymi krajami czonkowskimi Unii Europejskiej