2013-06-08

CHINY TENDENCJE ROZWOJOWE W SFERZE EKONOMICZNEJ, POLITYCZNEJ I SPOECZNEJ

Dr Anna Matysek-Jdrych
Katedra Konkurencyjnoci Midzynarodowej anna.jedrych@ue.poznan.pl

PROGRAM WYKADU
Mit rozwoju gospodarki chiskiej Wszystko si krci wok roweru Fazy rozwoju gospodarki chiskiej dekompozycja PKB w poszukiwaniu determinant Kluczowe problemy polityczno-ekonomiczne Urbanizacja i bezlitosna demografia a sia robocza w Chinach Wzorzec nowego konsumenta chiskiego implikacje dla biznesu Wyzwania stojce przed gospodark Chin
Anna Matysek- J dr yc h

2013-06-08

TEZA MIT ROZWOJU GOSPODARKI CHISKIEJ

Przecenianie eksportu jako determinanty rozwoju Chin Nadwyka Chin na rachunku obrotw biecych przyczynia si w duym stopniu do zjawiska globalnej nadpynnoci (global savings glut)
[B. Bernanke]

Anna Matysek- J dr yc h

ROWER SYMBOL PRZEMIAN W CHINACH

Symbolicznie mwi si o Chinach jako dawnym Krlestwie Rowerw (pocztek XX w.), ktre przeksztacio si w Krlestwo Samochodw (pocztek XXI w.) Model konsumpcji w Chinach (miasta, modzi ludzie): Wolaabym paka na tylnym siedzeniu Twojego BMW ni mia si na tylnym siodeku Twojego roweru Samochd jako oznaka przemian gospodarczych i wzrostu bogactwa w Chinach (problem zanieczyszczenia powietrza, otyoci i nadmiernego ruchu ulicznego)

Anna Matysek- J dr yc h

2013-06-08

ROWER METAFORA GOSPODARKI

Rower jest stabilny, tak dugo, jak dugo jest w ruchu Ekonomici podobnie wyraaj si na temat gospodarki chiskiej (jest stabilna tak dugo, jak dugo ulega cigemu wzrostowi) 1990-2008 wielko siy roboczej wzrosa o 145 milionw 1990-2008 produktywno siy roboczej wzrosa redniorocznie o 9% (wielko produkcji wykonywana przez 100 osb, 1990 r. = wielkoci produkcji wykonywanej przez 20 osb, 2008 r.) GRANICE WZROSTU PRODUKTYWNOCI, GRANICE WZROSTU ZATRUDNIENIA
Anna Matysek- J dr yc h

MOMENT PRZEOMOWY DLA GOSPODARKI CHISKIEJ (2010-2030)

W okresie 2000-2010 gospodarka chiska potroia wielko (pokonujc gospodark Japonii), 9% wiatowego PKB Gwnym czynnikiem wzrostu byy inwestycje (przy malejcej konsumpcji, 46% PKB 33% PKB, inwestycje jako czynnik wzrostu od 1990.) Prognozy na lata 2010-2020 wskazuj kontynuacj w zakresie szybkiego wzrostu (7,9% redniorocznie, 2,8 % w USA, 1,7% w Niemczech), 19% wiatowego PKB (przy jednoczenie niskim PKB per capita 9 000 USD versus 57 000 USD w USA) Gwnym czynnikiem wzrostu bd inwestycje (42%) i konsumpcja (41%) Kolejna dekada przyniesie dalsze spowolnienie wzrostu, wzronie rwnie znaczenie konsumpcji (consumption-driven) i usug (service-driven) w ramach PKB
Anna Matysek- J dr yc h

2013-06-08

DEKOMPOZYCJA PKB CHIN

Tendencje w zakresie rozwoju gospodarczego w Chinach s tosame z obserwowanymi wczeniej kierunkami rozwoju gospodarki Japonii i Korei Pd.
rdo: McKinsey Global Institute 2013.
Anna Matysek- J dr yc h

MODEL ROZWOJU GOSPODAREK AZJATYCKICH

Model chiski wykazuje najwiksz skrajno, w porwnaniu z japoskim i koreaskim (plus wielko gospodarki chiskiej)
rdo: The Economist 2013.
Anna Matysek- J dr yc h

2013-06-08

POZYCJA GOSPODARKI CHISKIEJ NA TLE GLOBALNYCH LIDERW

rdo: McKinsey Global Institute 2013.

Anna Matysek- J dr yc h

rdo: McKinsey Global Institute 2013.

Anna Matysek- J dr yc h

2013-06-08

FAZY ROZWOJU CHIN

(determinanty i zwizki przyczynowo-skutkowe)

Dominujca rola inwestycji Niskie dochody, tania sia robocza

2010-2020
Inwestycje przekadaj si na infrastruktur i rozwj miast

Silny wzrost konsumpcji na skutek rosncych dochodw

2000-2010

2020-2030

Anna Matysek- J dr yc h

KIERUNEK ROZWOJU CHIN

Rosnce znaczenie sektora usug (warto dodana i zatrudnienie) procykliczno gospodarki maleje Niska efektywno rolnictwa (warto dodana a zatrudnienie)
rdo: McKinsey Global Institute 2013.
Anna Matysek- J dr yc h

2013-06-08

PROBLEM ZADUENIA
Skala zaduenia gospodarki chiskiej na tle standardw wiatowych wydaje si by umiarkowana Utrzymanie stabilnej tendencji zaduenia ogem, przy rosncym zadueniu publicznym Realizacja kapitalizmu pastwowego (state capitalism) w przyszoci (?)
rdo: The Economist 2013.
Anna Matysek- J dr yc h

UDZIA PASTWA W GOSPODARCE

Utrzymujca si tendencja malejcego udziau pastwa w gospodarce Skala zaangaowania jest jednoczenie wci wysoka (b. wysoka w odniesieniu do posiadanych aktyww) Jednoczenie nastpuje konsolidacja przedsibiorstw pastwowych (monopolici na rynku chiskim)
rdo: The Economist 2013.
Anna Matysek- J dr yc h

2013-06-08

PACE W CHINACH
Wysoko pac jest podstawow determinant wielkoci konsumpcji Tania sia robocza najwaniejsza pierwotna podstawa konkurencyjnoci gospodarki chiskiej denie na poziomie wadz centralnych do zmiany percepcji gospodarki chiskiej Dwunasty plan picioletni wskazuje tendencje w zakresie ksztatowania si pac (dochd rozporzdzalny powinien rosn w tempie co najmniej odpowiadajcym tempu wzrostu PKB) wzrost pacy minimalnej i tzw. pacy referencyjnej
Anna Matysek- J dr yc h

URBANIZACJA, SIA ROBOCZA A PROCESY DEMOGRAFICZNE

Postpujcy proces urbanizacji (2010-2030) utrzymanie tendencji w zakresie napywu ludnoci do miast (przy jednoczesnym spadku redniorocznego tempa urbanizacji) Procesy demograficzne (starzenie si spoeczestwa): ludno w wieku 0-14 lat (rednioroczny spadek o 1,2%) ludno w wieku 65+ (rednioroczny wzrost o 3,9%) Pod koniec lat 2020. nastpi spadek siy roboczej w miastach (najsilniej uwidoczni si na poudniowym wybrzeu tradycyjna lokalizacja zorientowanych na eksport firm, w ktrych poziom pac jest najwyszy, a proces ich wzrostu uleg zatrzymaniu)
Anna Matysek- J dr yc h

2013-06-08

PROCESY DEMOGRAFICZNE
Procesy demograficzne (naturalne plus bdce efektem polityki jednego dziecka) silnie ograniczaj wielko siy roboczej i nasilaj problemy utrzymania starszej czci spoeczestwa
rdo: The Economist 2013.
Anna Matysek- J dr yc h

URBANIZACJA, SIA ROBOCZA A PROCESY DEMOGRAFICZNE

rdo: McKinsey Global Institute 2013.

Anna Matysek- J dr yc h

2013-06-08

KLASTRY MIEJSKIE
Klastry typu hub-and-spoke: 22 klastry, wielkoci redniego pastwa w UE Konkurencja pomidzy klastrami w oparciu o wypracowane przewagi
Anna Matysek- J dr yc h

Farmaceutyczny

Logistyka i finanse

Handel

rdo: McKinsey Global Institute 2013.

ZMIANA MODELU KONSUMENTA

rdo: McKinsey Global Institute 2013.

Anna Matysek- J dr yc h

10

2013-06-08

CHISKIE GOSPODARSTWA DOMOWE NA TLE INNYCH KRAJW

rdo: McKinsey Global Institute 2013.

Anna Matysek- J dr yc h

ZMIANA MODELU KONSUMENTA

rdo: McKinsey Global Institute 2013.

Anna Matysek- J dr yc h

11

2013-06-08

WZORCE ZACHOWA REDNIOZAMONYCH KONSUMENTW CHISKICH

1) Utrzymujcy si pragmatyzm w zachowaniach konsumentw (niezalenie od rosncego bogactwa):
konserwatywne zachowania Chiczykw, proces zakupw poprzedza analiza ograniczenia budetowego i prba oszacowania wartoci wynikajcej z okrelonych cech i funkcjonalnoci przedmiotu w przyszoci [czy produkt za dwa miesice bdzie rwnie niezbdny w moim yciu?]; tylko 28% Chiczykw przyznaje, e zakupu dokonuje pod wpywem impulsu (49% Brytyjczykw); rosnca transparentno rynku detalicznego zwikszy stopie rozwagi Chiskiego konsumenta

Anna Matysek- J dr yc h

WZORCE ZACHOWA REDNIOZAMONYCH KONSUMENTW CHISKICH

2) Kadzenie nacisku na cech produktw, usug zaspokajajcych potrzeb poczucia indywidualnoci, odmiennoci:
wraz ze wzrostem rynku, rosn potrzeby konsumentw: w miejsce klasycznych cech zwizanych z funkcjonalnoci (np. trwao dbr elektronicznych, smak ywnoci), pojawiaj si cechy dodatkowe, wyrniajce produkt z tumu (np. wpyw produktw na zdrowie; atwo obsugi 25% w 2009 r., 50% 2012 r.); produkty nabywane wiadcz o twoim statusie spoecznym; odpowied biznesu na te potrzeby: powstawanie marek niszowych, skuteczno reklamy

Anna Matysek- J dr yc h

12

2013-06-08

WZORCE ZACHOWA REDNIOZAMONYCH KONSUMENTW CHISKICH

3) Rosncy stopie lojalnoci klientw chiskich: dotychczasowy poziom lojalnoci by znacznie niszy ni w krajach rozwinitych (46% Chiczykw przykadao wag do marki versus 71% Amerykanw) stopie lojalnoci Chiczykw chc przede wszystkim wykorzysta sieci detaliczne wprowadzajc na rynek marki wasne (43% rynku brytyjskiego, 28% rynku francuskiego, 17% rynku amerykaskiego i tylko 1% rynku chiskiego stanowi produkty marek wasnych)

Anna Matysek- J dr yc h

WZORCE ZACHOWA REDNIOZAMONYCH KONSUMENTW CHISKICH

4) Transformacja Chiczykw w nowoczesnych klientw: w latach 2000-2010 zakupy stay si form rodzinnej rozrywki dziaania rzdu zmierzajce do rozwoju brany rozrywkowej sprawiaj, e Chiczycy coraz czciej rezygnuj z tradycyjnych zakupw na rzecz e-commerce [do 2020 r. 1415% zakupw detalicznych bdzie realizowana w formie elektronicznej dodatkowe aplikacje mobilne, wprowadzenie systemu patnoci online i rozbudowana oraz efektywna sie logistyczna spotguj proces tworzenia si nowoczesnych klientw w Chinach]

Anna Matysek- J dr yc h

13

2013-06-08

Potencja rynku chiskiego dla handlu elektronicznego (wielko kraju, liczba ludnoci i polityka Partii nakierowana na pobudzenie popytu wewntrznego)
Anna Matysek- J dr yc h

RYNEK E-ZAKUPW W CHINACH

Anna Matysek- J dr yc h

14

2013-06-08

ALIBABA.com GLOBALNY FENOMEN

W 2012 r. e-commerce w Chinach przekroczy warto rynku amerykaskiego Dominujc pozycj na tym rynku posiada chiski portal Alibaba.com PRYWATNA firma (warto towarw sprzedanych w 2012 r. przekroczya 170 bn USD, to wicej ni eBay i Amazon cznie)

Anna Matysek- J dr yc h

GENEZA I ROZWJ FIRMY ALIBABA.COM

1999 r. Alibaba.com jako portal B2B (platforma czca drobnych chiskich producentw z nabywcami spoza Chin) Taobao plaforma C2C (utworzona na wzr eBay), miliardy produktw oferowanych klientom indywidualnym i jedna z 20 najczciej odwiedzanych stron na wiecie Tmall najnowsza platforma B2C (zbliona funkcjonalnoci do Amazon.com), pozwala na dotarcie globalnych, uznanych marek do redniozamonego Chiczyka (Disney, Levis) wykorzystanie barier w bezporednim wejciu firm na rynek chiski

Anna Matysek- J dr yc h

15

2013-06-08

STRATEGIA ROZWOJU E-COMMERCE US vs. Chiny

Anna Matysek- J dr yc h

rdo: McKinsey Global Institute 2013.

Anna Matysek- J dr yc h

16

2013-06-08

KLUCZOWE KWESTIE BIZNESOWE

Wskie definiowanie segmentu klienta docelowego (wykorzystanie portfela marek i dostosowanie do odmiennoci klientw)

Decentralizacja procesu decyzyjnego w ramach rosncej regionalnej odmiennoci

Dostosowanie do zmieniajcych si tendencji rozwojowych miast (zachodnia cz kraju), podzia konsumentw na wraliwych na cen i wraliwych na jako

Zmiana profilu chiskiego pracownika paca jako podstawowa determinanta przy jednoczesnym wzrocie znaczenia czynnikw pozapacowych

Anna Matysek- J dr yc h

WYZWANIA DLA GOSPODARKI CHISKIEJ

Puapka redniej zamonoci: postpujca utrata konkurencyjnoci w branach, sektorach o wysokim wskaniku pracochonnoci (procesy demograficzne i urbanizacja) brak moliwoci wykorzystania nowego rda wzrostu gospodarczego pod postaci innowacji (skala nakadw na R&D, prawne rozwizania w zakresie ochrony wasnoci intelektualnej)

Anna Matysek- J dr yc h

17

2013-06-08

WYZWANIA DLA GOSPODARKI CHISKIEJ cont.

Pobudzenie konsumpcji Chiczykw na ogromn skal: wzrost nakadw na system zabezpieczenia spoecznego (opieka zdrowotna, emerytury i problem nasilajcej si biedy osb w wieku 65+) wzrost poczucia ochrony obywatela i opiekuczej roli pastwa wpynie na skonno do oszczdzania () i skonno do konsumowania () Koszt takiej polityki i rda jej finansowania?
Anna Matysek- J dr yc h

DWIE STRONY GOSPODARKI CHISKIEJ

STRONA PODAOWA (ile gospodarka jest w stanie wyprodukowa?)
767 mln pracownikw 20 tn USD w postaci maszyn, budynkw Technologie pozyskiwane z krajw wysoko rozwinitych

STRONA POPYTOWA (ile konsumenci i inwestorzy s w stanie wyda?)

Skonno do konsumowania Skonno do oszczdzania ludnoci Nastroje inwestorw i tempo rozwoju gospodarki chiskiej

Anna Matysek- J dr yc h

18

2013-06-08

PROGRAM REFORM STRUKTURALNYCH WSPIERANIE STRONY PODAOWEJ GOSPODARKI

Reforma VAT (objciem VAT-em sektora usugowego) Liberalizacja przepyww kapitaowych Liberalizacja kursu walutowego Liberalizacja stopy procentowej Ograniczenie biurokracji Reforma systemu zabezpieczenia spoecznego Reforma systemu podatkowego (wprowadzenie podatku od zasobw naturalnych) Wzmocnienie prawa wasnociowego i systemu rejestracji gospodarstw domowych (Hukou reform)
Anna Matysek- J dr yc h

WYZWANIA DLA GOSPODARKI CHISKIEJ cont.

Rozwj Chin uzaleniony jest od dostpu do dwch rodzajw zasobw: ywno urbanizacja sprawia, e ronie popyt na ywno przy jednoczesnym silnym spadku poday (dziaania Partii sprzyjaj poprawie produktywnoci rolnikw i ochronie terenw uprawnych) energia intensyfikacja prac nad uniezalenieniem si od importowanej na ogromn skal ropy naftowej (alternatywne rda energii)

Anna Matysek- J dr yc h

19