Wykład 5

Globalizacja_wykad_5
Dr Anna Matysek-Jdrych
BIZNES GLOBALNY
UWARUNKOWANIA INSTYTUCJONALNE
anna.jedrych@ue.poznan.pl
JAK ROZUMIE BIZNES GLOBALNY?
Ujcie instytucjonalne: Formalne i nieformalne reguy funkcjonowania
Ujcie zasobowe: Zasoby i potencja bdce w posiadaniu firmy
Co determinuje sukces i porak biznesu na rynku globalnym?
dr Anna Matysek-Jdrych
UJCIE INSTYTUCJONALNE W BIZNESIE GLOBALNYM

Instytucje jako reguy gry na rynku globalnym Prowadzenie biznesu midzynarodowego wymaga posiadania wiedzy na temat formalnych i nieformalnych instytucji w rnych krajach, regionach caego wiata (MNE dziaajca globalnie powinna dysponowa wiedz na ten temat w ujciu globalnym) Instytucje naley postrzega jako:
Rozwizania, ktre mog zagwarantowa firmie sukces Rozwizania, ktre mog zadecydowa o porace
UJCIE ZASOBOWE W BIZNESIE GLOBALNYM

Sukces lub poraka w biznesie midzynarodowym zale rwnie od czynnikw wewntrznych najwaniejszymi z nich s zasoby firmy i jej potencja Np. dziaajce w tym samym globalnym otoczeniu firmy z brany samochodowej w tym samy czasie zmniejszay (GM, Ford) i zwikszay (Toyota) udziay w globalnym rynku Podobne rozbiene tendencje dotyczyy brany lotniczej: wikszo firm w ostatnich latach ma coraz nisze zyski, podczas gdy Ryanair i Southwest z roku na rok generuj coraz wiksze zyski
RPA ZARZDZANIE RYZYKIEM W BIZNESIE

Jakie s podstawowe zagroenia instytucjonalne dla realizacji biznesu w RPA? Jakie s instytucjonalne bariery wejcia na rynek poudniowoafrykaski? Mechanizmy, jakie mona wykorzysta w pokonywaniu tych barier Jak oceniasz rozwizania instytucjonalno-prawne w RPA z punktu widzenia
a) inwestora zagranicznego b) obywatela RPA
CZYM S INSTYTUCJE?
Instytucje to reguy gry, ktre obowizuj w danym rodowisku biznesowym.
Instytucje to stworzone przez czowieka ograniczenia, ktre strukturyzuj interakcje polityczne, ekonomiczne i spoeczne. Skadaj si na nie ograniczenia nieformalne oraz reguy sformalizowane. Wykreowano je w celu stworzenia porzdku i zredukowania niepewnoci.
[D.C. North]
RAMY INSTYTUCJONALNE PRZEDSIBIORSTWA MIDZYNARODOWEGO

Max Weber (m.in. wpyw historii i religii na wzrost gospodarczy)
INSTYTUCJE HOME COUNTRY
Walter Eucken (m.in. wpyw prawa niemieckiego na niemiecki cud gospodarczy) Roland Coase (30.) i Olivier Williamson (70.) badali koszty transakcyjne Douglas North zintegrowa wiedz na temat instytucji
INSTYTUCJE HOST COUNTRIES
REGUY INSTYTUCJI PONADNARODOWYCH (WTO, IMF, UE)
JAKIE S FUNKCJE INSTYTUCJI?

REDUKCJA NIEPEWNOCI: wpywaj na decyzje podmiotw gospodarczych sygnalizujc, co jest dozwolone, a co zakazane (ograniczenie dziaa do akceptowalnego spoecznie, moralnie poziomu) Niepewno moe mie rne podoe: polityczne, finansowe, ekonomiczne, spoeczne konsekwencje zawsze jednak s takie same: brak dugoterminowych dziaa gospodarczych lub zastj rynku [np. rynek midzybankowy na wiecie po upadku Lehman Brothers]
JAKIE S FUNKCJE INSTYTUCJI? Cont.

KOSZTY TRANSAKCYJNE: koszty zwizane z przeprowadzaniem
transakcji na rynku (najczciej wynikaj z oportunistycznych postaw)
Instytucje maj za zadanie redukowa koszty [np. prawo zobowizuje do wywizywania si z kontraktu; tworzenie sdw polubownych, arbitraowych dla spraw spornych, etc.] Brak odpowiednich instytucji moe powodowa zaamanie rynku na skutek bardzo wysokich kosztw transakcyjnych [np. brak ochrony inwestora powoduje brak napywu inwestycji decyzje inwestycyjne oligarchw rosyjskich]
TRANSFORMACJA W ZAKRESIE INSTYTUCJI
Gospodarka centralnie planowana
[]
Gospodarka rynkowa
Chiny proces stopniowy, reformy obejmuj wybrane elementy rodowiska biznesowego Rosja reformy big bang, proces obejmujcy radykalne zmiany, caociowe spojrzenie na rodowisko biznesowe [CEL: szybkie stworzenie demokratycznych struktur i instytucji chronicych wasno prywatn]
FORMALNE INSTYTUCJE
SYSTEMY POLITYCZNE
SYSTEMY EKONOMICZNE
SYSTEMY PRAWNE
SYSTEMY POLITYCZNE ZNACZENIE

System polityczny obejmuje wszelkie reguy gry, ktre s nastpstwem przyjcia okrelonych rozwiza w sferze politycznej (Jak zarzdzane jest pastwo? Kto i w jaki sposb nim rzdzi?) Biznes wchodzi w porednie interakcje z systemem politycznym System polityczny determinuje ksztat regu i regulacji biznesowych i jednoczenie jest wanym rdem ryzyka dla biznesu
SYSTEMY POLITYCZNE SPOJRZENIE GLOBALNE
totalitaryzm Systemy polityczne demokracja

TOTALITARYZM (DYKTATURA)
Jedna osoba (jedna partia) posiada peni wadzy politycznej i realizuje j w imieniu caego spoeczestwa Na caym wiecie systematycznie spada liczba krajw, w ktrych istnieje ten system polityczny [w Europie jedynym pastwem jest Biaoru] Totalitaryzm moe wynika z odmiennej ideologii:
komunizm [Chiny, Kuba, Wietnam, Korea Pn., Laos] kombinacja motyww religijnych i nacjonalizmu
DEMOKRACJA
System, w ktrym wadza sprawowana jest w imieniu spoeczestwa, a jej przekazanie dokonuje si w akcie demokratycznych i wolnych wyborw
Wybory (spoeczestwo dokonuje wyboru)
Parlament, Prezydent (rzd, inne kluczowe instytucje narodowe)
Reguy, normy, prawo, ktre determinuje sposb prowadzenia biznesu
FREKWENCJA WYBORCZA W POLSCE

Wybory parlamentarne 1989 62,70% Wybory prezydenckie 1990 60,63% Wybory parlamentarne 1997 47,93% Wybory parlamentarne 2001 46,29% Referendum w sprawie akcesji do UE 2003 58,85% (Dania 87,6%) Wybory parlamentarne UE 2004 20,87% Wybory parlamentarne 2005 40,57% Wybory parlamentarne UE 2009 24,53% Wybory prezydenckie 2010 54,94%
JAK DEMOKRACJA PRZEKADA SI NA SPRAWOWANIE WADZY?
Reprezentacja proporcjonalna Gosy wyborcw po zsumowaniu wskazuj kto zasidzie w parlamencie (miejsca s alokowane proporcjonalnie do liczby uzyskanych gosw), z reguy obowizuje prg wyborczy (Niemcy, Polska 5%; Rosja 7%; Dania 2%, Szwecja 4%) First-past-the-post Jednomandatowe okrgi wyborcze, system taki faworyzuje silne partie, silnych kandydatw i w zasadzie uniemoliwia wejcie do Parlamentu przedstawicieli sabych partii [USA, UK, Indie]
JAK DEMOKRACJA PRZEKADA SI NA SPRAWOWANIE WADZY? Cont.
Poredni wybr rzdu Wyborcy decyduj o skadzie Parlamentu, wybieraj wic swoich przedstawicieli, ktrzy w ich imieniu wybieraj i monitoruj rzd oraz inne najwaniejsze instytucje pastwowe Bezporedni wybr rzdu We Francji i USA spoeczestwo wybiera Prezydenta, ktry peni funkcje wykonawcze
JAK DEMOKRACJA PRZEKADA SI NA SPRAWOWANIE WADZY? Cont.
Demokracja reprezentatywna Wyborcy decyduj o skadzie Parlamentu, wybieraj wic swoich przedstawicieli, ci z kolei w ich imieniu ustanawiaj prawo, decyduj o wysokoci podatkw, wydatkw rzdowych, etc.
Demokracja bezporednia W Szwajcarii i w kilku stanach Stanw Zjednoczonych, wyborcy decyduj o konkretnych regulacjach, bezporednio tworz prawo (wiksza wadza spoeczestwa przy jednoczesnym ryzyku niespjnoci prawa)
SYSTEM POLITYCZNY A BIZNES GLOBALNY

1) System polityczny okrela kto tworzy prawo, czyje interesy mog by odzwierciedlone w regulacjach, a czyje pominite (first-past-the-post system a grupy interesu: farmerzy, klastry zlokalizowane w danym regionie) 2) System polityczny determinuje rwnie czy i jakimi metodami mona wpywa na wynik wyborw (lobbying, korupcja) 3) System polityczny okrela rwnie, jak czsto mog zmienia si reguy gry w zwizku ze zmian rzdu; jest to podstawowe rda ryzyka politycznego w biznesie midzynarodowym
10
WYBORY NA WIECIE 2012
SYSTEMY EKONOMICZNE
System ekonomiczny stanowi reguy opisujce w jaki sposb kraj jest zarzdzany w aspekcie ekonomicznym (gospodarczym) Teoretycznymi prototypami dla obecnie istniejcych systemw s: Gospodarka rynkowa [niewidzialna rka A. Smitha, 1776; rzd nie ingeruje w gospodark (wycznie te produkty, usugi, ktrych sektor prywatny nie dostarcza obrona narodowa, czciowo drogi), rodki produkcji s w rkach prywatnych i istnieje wolno wymiany wszelkich dbr] Gospodarka centralnie zarzdzana [wszystkie czynniki produkcji nale do rzdu/ pastwa lub s przez nie kontrolowane; popyt, poda i cena s wynikiem planw rzdu, nie istnieje mechanizm rynkowy regulujcy te wielkoci w sposb naturalny skutek tej polityki np. w Polsce to kolejki i braki w sklepach]
11
KTRE PASTWO JEST NAJBARDZIEJ ZBLIONE DO CZYSTEJ GOSPODARKI RYNKOWEJ?

1. Hong Kong (89,3) 2. Singapur (88,0) 3. Australia (82,6) 4. Nowa Zelandia (81,4)
8. Mauritius (76,9)
7. Chile (79,0)
6. Kanada (79,4)
5. Szwajcaria (81,0)
9. Dania (76,1)
10. Stany Zjednoczone (76,0)
[]
57. POLSKA (66,0)
12
TRANSFORMACJA GOSPODARCZA
Pocztek XXI w. charakteryzuje si dominacj gospodarki rynkowej [wikszo krajw na wiecie okrela swj system ekonomiczny jako rynkowy] Sposb implementacji rynku w gospodarkach jest odmienny [pastwa akceptuj, e to gwnie siy rynkowe organizuj gospodark] W konsekwencji Chiny, Rosja, USA i Szwecja uznaj, e obowizujcym w ich kraju systemem ekonomicznym jest gospodarka rynkowa
13
MODELE KAPITALIZMU
KOORDYNOWANA GOSPODARKA RYNKOWA NL IT FI FR DK Ochrona pracownikw CA AUS LIBERALNA GOSPODARKA RYNKOWA Kapitalizacja giedy
GER AT JP SWE
UK US
PRZYPADEK KRAJW SKANDYNAWSKICH
Pastwo dobrobytu z duym stopniem koordynacji pastwowej (charakterystyczne dla koordynowanej gospodarki rynkowej)
Elastyczne rynki pracy, silny rynek kapitaowy, otwarte rynki towarowe (charakterystyczne dla liberalnej gospodarki rynkowej)
14
SYSTEMY PRAWNE
System prawny okrela sposb, w jaki tworzone i egzekwowane jest prawo w danym kraju
PRAWO CYWILNE Regulacje prawne s skodyfikowane Tworzenie prawa odbywa si w parlamencie Sdy wydajc wyroki kieruj si liter prawa PRAWO POWSZECHNE Regulacje prawne s skodyfikowane tylko w oglnym wymiarze Sdy bior aktywny udzia w tworzeniu prawa (case law, precedensy) Przepisy ewoluuj wraz z werdyktami sdowymi
GDZIE, JAKIE PRAWO?

Rodzina Cywilne Pod-grupa Francuskie prawo cywilne Niemieckie prawo cywilne Nordyckie prawo cywilne Powszechne Prawo angielskie Kraje Francja, Hiszpania, Wochy, Belgia, Holandia, Polska, Am. aciska Niemcy, Austria, Szwajcaria, Wgry, Grecja, Turcja, Japonia, Korea, Tajwan Dania, Finlandia, Islandia, Norwegia, Szwecja Anglia, Walia, Australia, Kanada, Irlandia, Nowa Zelandia USA Afryka Pd. Szkocja, Quebec (Kanada), Luizjana (USA) Iran, Libia, Maroko, Arabia Saudyjska
Prawo angielskie z lokalnymi cechami Bye kolonie brytyjskie w Afryce i Azji Prawo amerykaskie Mieszane [cywilne i powszechne] Religijne Prawo islamskie
15
SYSTEMY PRAWNE A KONTRAKTY BIZNESOWE
PRAWO CYWILNE Ograniczona swoboda w zakresie tworzenia kontraktw Ewentualne spory rozstrzygane s w oparciu o przepisy prawne (i zapis kontraktu drugorzdne) Przejrzysto i szczegowo przepisw (ograniczone znaczenie negocjacji)
PRAWO POWSZECHNE Wiksza swoboda w tworzeniu kontraktw biznesowych Ewentualne spory rozstrzygane s w oparciu o tre kontraktu Kontrakty s dugie, szczegowe i sporzdzane przy udziale prawnikw (ogromne znaczenie negocjacji)
POSTRZEGANIE PRAWA W HOST COUNTRIES
PRAWO CYWILNE Firmy z krajw anglosaskich okrelaj prawo jako silnie zbiurokratyzowane Szczegowe uregulowanie wikszoci kwestii w aktach prawnych ogranicza moliwoci manipulowania prawem (pewno szansa i brak elastycznoci zagroenia)
PRAWO POWSZECHNE Firmy z krajw nie-anglosaskich: Brak jasnych, przejrzystych regu Kada instytucja, firma tworzy wasne prawo, ktrego interpretacja jest zindywidualizowana (umiejtnoci prawnikw) Kontakty biznesowe z punktu widzenia prawa maj chroni interesy
16
OCHRONA WASNOCI INTELEKTUALNEJ

Wasno intelektualna warto posiadanych aktyww niematerialnych, w szczeglnoci:
Patenty prawo, przyznane przez publiczn instytucj uprawnion do przyznawania patentu, do wycznego uytkowania wynalazku, rozwizania technologicznego (uytkowanie: produkowanie, licencjonowanie i sprzeda) Prawo autorskie wyczne prawo autora/ wydawcy do publikowania i rozpowszechniania efektu wasnej pracy (ksiki, zdjcia, utwory muzyczne, etc.) Znaki towarowe (handlowe, firmowe, marka) wyczne prawo do wykorzystywania okrelonych, zaakceptowanych przez publiczn niezalen instytucj znakw, logotypw, etc.
OCHRONA WASNOCI INTELEKTUALNEJ DYLEMATY W BIZNESIE MIDZYNARODOWYM (2i + 4e)
Internet
Indywidualne rozwizania prawne
Egzekwowanie prawa
Edukacja (a popyt)
External pressure (presja zewntrzna)
Economic growth (wzrost gospodarczy i case Japonii)
17
RYNEK PODRABIANYCH LEKW
rdo: The Economist 2010.

18
PROGRAM II CZCI WYKADU

Karykatury Mahometa a biznes globalny case study Skd si wziy instytucje nieformalne? Kultura a biznes midzynarodowy Znaczenie rnic jzykowych dla skutecznego biznesu midzynarodowego Wpyw religii na decyzje biznesowe Etyka w wymiarze globalnym
KARYKATURY MAHOMETA case study

Publikacja karykatur nielegalna czy niewaciwa? Implikacje publikacji dla biznesu duskiego ( skandynawskiego europejskiego zachodniego) Jak radzi sobie z podobn sytuacj (jak pokonywa konflikty kulturowe, w ktrych jestemy jedynie ofiar)? Z jakimi instytucjami nieformalnymi stykamy si w omawianym przypadku (perspektywa Muzumanw i perspektywa Duczykw)?
19
INSTYTUCJE NIEFORMALNE I FORMALNE

Instytucje nieformalne okrelaj niesformalizowane reguy gry, obowizujce na terenie danego kraju, ktre maj swoje rda w kulturze, religii, wartociach, normach danej spoecznoci W sytuacji istnienia efektywnych instytucji formalnych, instytucje nieformalne odgrywaj drugorzdn rol (stanowi uzupenienie ram instytucjonalnych) W sytuacji nieistnienia efektywnych formalnych instytucji, struktura nieformalnych instytucji moe stanowi alternatywne rodowisko biznesowe (okrela porzdek ekonomiczny)
SKD SI WZIY INSTYTUCJE NIEFORMALNE?

Religia [np. czym jest zniewaga, grzech?] Naturalne, racjonalne zachowanie
Ewolucja w czasie
Obserwacja i ocenianie innych czonkw spoeczestwa
Moralno zachowa
20
ETNOCENTRYZM
Postawy i przekonania waciwe grupom etnicznym, dla ktrych kultura wasnej grupy spoecznej stanowi punkt odniesienia w opisie i ocenie kultur innych grup
Np. Amerykanie wierz w amerykask wyjtkowo, niezwyko, to przekonanie sprawia, e widz swj kraj jako lidera globalnego, przywdc caego wiata Chiczycy okrelaj swoje pastwo jako zhong guo czyli Krlestwo rodka Skandynawowie uznaj wolno sowa za warto podstawow Mylenie i dziaanie zdroworozsdkowe, oparte na przekonaniach, normach Mylenie i dziaanie cakowicie niezgodne ze zdrowym rozsdkiem, normami, przekonaniami
KULTURA JAKO INSTYTUCJA NIEFORMALNA

Kultura to sposb ycia okrelonej grupy, zestawienie bardziej lub mniej stereotypowych wzorw zachowa, przekazywane z pokolenia na pokolenie, a bdce konsekwencj wychowania i naladowania Kultura moe mie wymiar materialny, dostrzegalny (architektura, malarstwo, kuchnia narodowa, taniec narodowy, etc.) oraz niematerialny (wartoci, normy spoeczne) Rnice w kulturze, dostrzeenie ich w kontekcie prowadzenia biznesu stanowi podstawowe wyzwanie dla firm midzynarodowych i globalnych
21
JAK ANALIZOWA KULTUR?
Podejcie wykorzystujce kontekst
Podejcie wykorzystujce klastry
Podejcie wykorzystujce wymiary kultury

KONTEKST W KULTURZE
Kontekst okrela to komunikacji midzyludzkiej [zdarzenie, ktrego dotyczy, zachowanie jednostek] W kulturze niskiego kontekstu cao przekazu zawarta jest w sowach, nie przywizujemy wagi do zachowania jednostki [tak oznacza tak] W kulturze wysokiego kontekstu komunikacja opiera si w duej mierze na niewerbalnych znakach, a sowa maj cisy zwizek z kontekstem sytuacyjnym [tak moe oznacza tak, zgadzam si z tob lub tak, sysz ci]
22
PODZIA KULTUR WG ZNACZENIA KONTEKSTU
Kultura wysokiego kontekstu
Kultura niskiego kontekstu
Wysoki kontekst
Niski kontekst
Chiny
Korea Japonia Kr. Arabskie
Hiszpania USA, UK Skandynawia Niemcy Szwajcaria Kanada
ZNACZENIE KONTEKSTU W BIZNESIE
Nieuwzgldnienie rnic w znaczeniu kontekstu moe prowadzi do bdnej interpretacji komunikatw podczas np. negocjacji biznesowych [np. Japoczycy nie powiedz twardo NIE w procesie negocjacji, mog natomiast stwierdzi zastanowimy si nad tym, z kontekstu naley odczyta T/N] Biznesmeni z Chin, Korei, Japonii przed rozpoczciem negocjacji, wsppracy d do stworzenia kontekstu wzajemnego zaufania i przyjani Biznesmeni z Niemiec, Kanady, USA, UK koncentruj si na faktach, przepisach, standardach, zapisach kontraktu, etc.
23
KLASTRY W KULTURZE
Podejcie oparte na klastrach wykorzystuje podobne charakterystyki rnych kultur i dokonuje podziau kultur na grupy (klastry kulturowe) Podejcie takie pozwala spojrze na konsumenta, klienta, pracownika, dostawc, odbiorc na zagregowanym poziomie kulturowym (Polak, Czech, Sowak, Litwin CEEC) Ludzie [firmy] lepiej wsppracuj z innymi osobami [firmami] z tego samego klastra kulturowego (wsplna historia, religia, wartoci, zwyczaje) zmniejszenie niepewnoci w biznesie globalnym
PROPOZYCJA KLASTRW KULTUROWYCH

Angloamerykaski Nordycki Niemiecki Romaski europejski
Izraelski
rodkowoeuropejski
Blisko Wschodni Arabski

[Turcja, Grecja, Cypr]
Indyjski
Subsaharyjski
aciski amerykaski
Brazylijski
Dalekowschodni
Wg. Ronen & Shenkar
Japoski
24
CYWILIZACJE WG. HUNTINGTONA
Zachodnia
Sowiaska
Islamska
Hindu
Afrykaska
aciska (Am.)
Japoska
Konfucjaska
KLASTRY KULTUROWE A BIZNES GLOBALNY

Wiedza na temat istnienia klastrw kulturowych pozwala na:
Ograniczenie kosztw indywidualizowania produktw i usug Ograniczenie kosztw zarzdzania zasobami ludzkimi (zrnicowane kulturowo zasoby ludzkie mona agregowa na poziomie klastrw kulturowych) Ograniczenie kosztw komunikacji (np. w sytuacji kryzysowej, problemy Toyoty w USA) Ograniczenie kosztw PR i reklamy
25
WYMIARY KULTURY (wg. Hofstedea)

DYSTANS WADZY postawa wobec zjawiska nierwnoci spoecznych; stopie, w jakim sabsi czonkowie spoeczestwa akceptuj fakt nierwnomiernego podziau wadzy [Brazylia: 10% populacji zarabia ok. 50% dochodu narodowego; Szwecja: 10% populacji zarabia ok. 22% dochodu narodowego]
duy dystans wadzy (Francja, Wochy) skonno do centralizacji wadzy may dystans wadzy (UK, USA) wczanie podwadnych w proces zarzdzania, uwzgldnianie feedbacku, zabieganie o opini
INDYWIDUALIZM I KOLEKTYWIZM postawa wobec oczekiwa grupy: dobro grupy przedkadane nad dobro jednostki/ dobro jednostki przedkadane nad dobro grupy [relacje midzy czonkami grupy, poziom zaufania spontanicznego] zakupy przez Internet (Hong-Kong vs. USA)
WYMIARY KULTURY (wg. Hofstedea) cont.

MASKULINIZM/ FEMINIZM przypisywanie pciom okrelonych rl spoecznych, cech, zachowa, wartoci
Mczyni asertywno, atwo podejmowania decyzji, agresja (w pozytywnym rozumieniu) polityk, onierz, finansista Kobiety wspczucie, troska, opieka, atwo nawizywania relacji nauczycielka, pielgniarka, dziaalno spoeczna
traktowanie wzajemne pci, okazywanie kobietom szacunku

Francuz-dyrektor i Amerykanka-sekretarka Problemy Mitsubishi Motors na rynku amerykaskim
26
WYMIARY KULTURY (wg. Hofstedea) cont.

UNIKANIE NIEPEWNOCI stopie, w jakim ludzie czuj si zagroeni przez dwuznaczno oraz tworz instytucje i przekonania pozwalajce jej unikn [akceptowanie dwuznacznych sytuacji i przyjmowanie niepewnoci z ni zwizanych jako norma]:
Grecja: podstawowe znaczenie zabezpieczenia miejsca pracy i dochodw emerytalnych [polityka socjalna powinna to gwarantowa kademu obywatelowi]; opieranie si zmianom (= niepewno), maa elastyczno Singapur dua skonno do podejmowania ryzyka (mobilno pracownikw, ryzyko finansowe, etc.) oraz mniejszy opr wobec zmian
ORIENTACJA DUGOTERMINOWA uzaleniona od historii, czasu trwania danej spoecznoci [stopa oszczdnoci, planowanie w korporacjach japoskich, koreaskich i anglo-amerykaskich]
DWA BIEGUNY WYMIARW KULTURY

Indywidualizm/ kolektywizm USA Gwatemala, Ekwador
Dystans wadzy Malezja Austria
Maskulinizm/ Feminizm Japonia Szwecja
Unikanie niepewnoci Grecja Singapur
27
JZYK JAKO WYZNACZNIK KULTURY

Na wiecie posugujemy si ok. 6 000 jzykw
jzyk angielski 6%
jzyk chiski 20%
pozostae jzyki 56%
jzyk hindi 5% jzyk hiszpaski 5% jzyk arabski 4% jzysk rosyjski 4%

KOMUNIKACJA WERBALNA W BIZNESIE GLOBALNYM

MNE z reguy prowadz dziaalno na wszystkich kontynentach, komunikacja moliwa jest dziki: Przyjciu zasady tumaczenia dokumentw na jzyki wszystkich pracownikw korporacji [UE 23 jzyki z 27 krajw, roczny koszt 1,1 mld euro, czas] Wypracowanie jzyka korporacyjnego [z reguy dominujcy jzyk, najczciej amana angielszczyzna, tzw. lingua franca midzynarodowa gwara zoona z wyrazw pochodzcych z popularnych jzykw] Przewaga Amerykanw, Anglikw w biznesie, prby narzucania jzyka partnera biznesowego
28
AKCEPTACJA GLOBALNEGO JZYKA BIZNESOWEGO

Firma Coors Beer przetumaczya swj slogan reklamowy (to Ci rozluni) na jzyk hiszpaski [Pij Coors i dosta rozwolnienia] General Motors ponis klsk reklamujc samochd Nova w Ameryce aciskiej [no va po hiszpasku oznacza nie jed] Rolls-Royce omieszy si reklamuj samochd Silver Mist w Niemczech [mist po niemiecku oznacza mie, tandeta] GLOBALNY FENOMEN nazwy Zara Kiedy szef opisuje twoj prac jako niez [not bad], w USA moe to oznacza, e jeste w kolejce do zwolnienia, w Chinach, Danii to najwysza forma uznania i docenienia pracownika
RELIGIA JAKO INSTYTUCJA NIEFORMALNA
29
RELIGIE WIATA
Religia stanowi wizualn form manifestacji kultury i jest rdem wielu norm, zachowa, rnic midzy spoeczestwami Dominujce religie na wiecie:
Chrzecijastwo 1,7 mld osb Islam 1 mld osb Hinduizm 750 mln Buddyzm 350 mln I ewolucja dominacji w zwizku z tendencjami demograficznymi na wiecie
JAK RELIGIA ODDZIAUJE NA BIZNES?

wita religijne (szansa na wzrost sprzeday i zagroenie w zwizku z przerw w pracy)
50% rocznej sprzeday zabawek przypada w USA na miesic przed witami (25% globalnej sprzeday), wyzwanie dla dystrybucji!
Codzienne, co tygodniowe rytuay zwizane z religi

[5 przerw Muzumanina na modlitw w cigu dnia, chrzecijanie niedziela, Muzumanie, ydzi pitek i sobota]
Symbole religijne, wito

Maj wiksze znaczenie w spoeczestwach religijnych [spoeczestwa wieckie vs. religijne] Krowy w Indiach, taboo, USA-Arabia Saudyjska i skrzana oprawa
30
ETYKA
Etyka okrela zesp zasad, norm, standardw zachowa osb i firm Etyka jest cznikiem midzy instytucjami nieformalnymi i formalnymi [znajduje silne, ale nie pene odzwierciedlenie w prawie, regulacjach: nieetyczne niezgodne z prawem] Coraz wicej firm wprowadza kodeksy postpowania, ktre obowizuj nie tylko pracownikw, ale rwnie partnerw biznesowych, franszyzobiorcw, etc. (wszystkie podmioty, ktre mog wpywa na postrzeganie marki)
JAK ZARZDZA ETYK W BIZNESIE GLOBALNYM?

RELATYWIZM ETYCZNY
Bdc w Rzymie, postpuj jak Rzymianie; wkraczajc na dany rynek naley cakowicie dostosowa dziaalno do obowizujcych lokalnych norm i zasad
PODEJCIA W ZARZDZANIU ETYK
IMPERIALIZM ETYCZNY
Przekonanie, e istnieje jedna suszna wykadnia etyki i to wanie my si ni posugujemy (Europa i USA)
31
PRZYKAD KORUPCJI JAKO NORMY ETYCZNEJ

TOP TEN najmniej skorumpowanej kraje Dania Finlandia Nowa Zelandia Szwecja Singapur Szwajcaria Australia Norwegia Kanada Holandia Polska 41 miejsce (64) 90 90 90 88 87 86 85 85 84 84 TOP TEN najbardziej skorumpowane kraje Somalia Korea Pn. Afganistan Sudan Myanmar Uzbekistan Turkmenistan Irak Wenezuela Haiti 8 8 8 13 15 17 17 18 19 19
rdo: Transparency International 2013
KORUPCJA NA WIECIE 2012
rdo: Transparency International 2013
32

Wykład 5

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Wykład 5

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Globalizacja_wykad_5

JAK ROZUMIE BIZNES GLOBALNY?

Ujcie instytucjonalne: Formalne i nieformalne reguy funkcjonowania

Ujcie zasobowe: Zasoby i potencja bdce w posiadaniu firmy

Co determinuje sukces i porak biznesu na rynku globalnym?

UJCIE INSTYTUCJONALNE W BIZNESIE GLOBALNYM

UJCIE ZASOBOWE W BIZNESIE GLOBALNYM

RPA ZARZDZANIE RYZYKIEM W BIZNESIE

RAMY INSTYTUCJONALNE PRZEDSIBIORSTWA MIDZYNARODOWEGO

INSTYTUCJE HOME COUNTRY

INSTYTUCJE HOST COUNTRIES

REGUY INSTYTUCJI PONADNARODOWYCH (WTO, IMF, UE)

JAKIE S FUNKCJE INSTYTUCJI?

JAKIE S FUNKCJE INSTYTUCJI? Cont.

TRANSFORMACJA W ZAKRESIE INSTYTUCJI

Gospodarka centralnie planowana

SYSTEMY POLITYCZNE ZNACZENIE

SYSTEMY POLITYCZNE SPOJRZENIE GLOBALNE

totalitaryzm Systemy polityczne demokracja

Wybory (spoeczestwo dokonuje wyboru)

Parlament, Prezydent (rzd, inne kluczowe instytucje narodowe)

Reguy, normy, prawo, ktre determinuje sposb prowadzenia biznesu

FREKWENCJA WYBORCZA W POLSCE

JAK DEMOKRACJA PRZEKADA SI NA SPRAWOWANIE WADZY?

JAK DEMOKRACJA PRZEKADA SI NA SPRAWOWANIE WADZY? Cont.

JAK DEMOKRACJA PRZEKADA SI NA SPRAWOWANIE WADZY? Cont.

SYSTEM POLITYCZNY A BIZNES GLOBALNY

WYBORY NA WIECIE 2012

KTRE PASTWO JEST NAJBARDZIEJ ZBLIONE DO CZYSTEJ GOSPODARKI RYNKOWEJ?

10. Stany Zjednoczone (76,0)

57. POLSKA (66,0)

PRZYPADEK KRAJW SKANDYNAWSKICH

GDZIE, JAKIE PRAWO?

SYSTEMY PRAWNE A KONTRAKTY BIZNESOWE

POSTRZEGANIE PRAWA W HOST COUNTRIES

OCHRONA WASNOCI INTELEKTUALNEJ

OCHRONA WASNOCI INTELEKTUALNEJ DYLEMATY W BIZNESIE MIDZYNARODOWYM (2i + 4e)

Indywidualne rozwizania prawne

External pressure (presja zewntrzna)

Economic growth (wzrost gospodarczy i case Japonii)

RYNEK PODRABIANYCH LEKW

rdo: The Economist 2010.

PROGRAM II CZCI WYKADU

KARYKATURY MAHOMETA case study

INSTYTUCJE NIEFORMALNE I FORMALNE

SKD SI WZIY INSTYTUCJE NIEFORMALNE?

Obserwacja i ocenianie innych czonkw spoeczestwa

KULTURA JAKO INSTYTUCJA NIEFORMALNA

JAK ANALIZOWA KULTUR?

Podejcie wykorzystujce kontekst

Podejcie wykorzystujce klastry

Podejcie wykorzystujce wymiary kultury

PODZIA KULTUR WG ZNACZENIA KONTEKSTU

Kultura wysokiego kontekstu

Kultura niskiego kontekstu

Korea Japonia Kr. Arabskie

Hiszpania USA, UK Skandynawia Niemcy Szwajcaria Kanada

ZNACZENIE KONTEKSTU W BIZNESIE

PROPOZYCJA KLASTRW KULTUROWYCH

Blisko Wschodni Arabski

CYWILIZACJE WG. HUNTINGTONA

KLASTRY KULTUROWE A BIZNES GLOBALNY

WYMIARY KULTURY (wg. Hofstedea)