Poza Toruń NR 29

13 wrzenia 2013 Numer 29
ISSN 2084-9117
Specjalny dodatek Zdrowie Czytaj na str. 24-29

WWW.POZATORUN.PL
Fotoreporta
Wypadek w Makowiskach
Oglnopolskie wiczenia straakw w Nadlenictwie Dobrzejewice
20
Reporta
Co si dzieje ze zwierztami, ktrych waciciele chc si pozby?
Gorzej ni zwierzta
Don Kichot historia prawdziwa
BEZPATNA GAZETA REGIONU TORUSKIEGO
Rusza Liga Orlika z
Poza Toru
Zagraj z nami!
str.31
Czy mieszkaniec Zalesia doprowadzi do nowelizacji prawa? To moliwe
Samorzd rozpocz prac nad strategi gminy 8 Przepis na symfoni smaku prosto z Lubicza 12
Gmina Chema
*** Gmina Lubicz
*** Gmina ubianka
Wjt czeka na poprawki do opinii Komitetu Regionw 14 Jej prace znaj na caym wiecie od kilkunastu lat 19 We wrzeniu wzmoone kontrole Stray Gminnej 21
*** Gmina Zawie Wielka
*** Aleksandrw Kujawski ***
Gmina Wielka Nieszawka

Olderski Park Etnograficzny piknieje 23
Fot. Adam Zakrzewski
2 POZA TORU, 13 wrzenia 2013
Nagany dla DS w Browinie nie bdzie

Starosta zbada spraw zwolnie w rodowiskowym Domu Samopomocy w gminie Chema
Dyrektor Domu Pomocy Spoecznej w Browinie zrobia wszystko w zgodzie z przepisami wynika z kontroli zespou powoanego przez starost toruskiego. Anna Woniak-Margol tym samym nie poniesie adnych konsekwencji w zwizku ze zwolnieniami w rodowiskowym Domu Samopomocy. Kontrola to efekt konfliktu, ktry zrodzi si na pocztku sierpnia. Wtedy cay zesp pracownikw DS-u w Brownie zosta zwolniony. Sami zainteresowani byli zaskoczeni nag decyzj dyrektor DPS-u, a cz rodzin protestowaa, bo wedug nich ich krewni nie byli przygotowani na nag zmian opiekunw. - Zwolnieni nie posiadali wystarczajcego wyksztacenia wskazanego przez rozporzdzenie wyjaniaa wtedy Anna Woniak-Margol. - Wszyscy dostali jednak propozycje pracy w pobliskich domach pomocy spoecznej, ale skorzystaa z nich tylko jedna osoba. W zwizku z burzliw sytuacj w powiatowej placwce Mirosaw Graczyk, starosta toruski, powoa zesp, ktry mia zbada sytuacj w Browinie. - Nowi pracownicy posiadaj niezbdne kwalifikacje do pracy w placwce, a wachlarz ich umiejtnoci jest szerszy ni byo to do tej pory mwi Mirosaw Graczyk. Dyrektor ma prawo dobierania wsppracownikw i kadry. Nasze wtpliwoci budzi jedynie sposb i tryb powiadomienia pracownikw o wypowiedzeniach. S to jednak kwestie czysto etyczne. Pod wzgldem prawnym nie wystpiy adne uchybienia. Zgodnie z raportem zespou starostwa wynika take, e dotychczasowi pracownicy w wikszoci posiadali uprawnienia wymagane przez ministerialne rozporzdzenie z grudnia 2010 roku. Czemu w takim razie doszo w ogle do zwolnie? - DS przed przeniesieniem do Chemy w miejsce placwki opiekuczo-wychowawczej wymaga reorganizacji tumaczy starosta toruski. Zaoylimy przygotowanie wypowiedze dla obecnych pracownikw. W procesie rekrutacji zgosiy si nowe osoby z szerszymi kwalifikacjami. Bd jednak wnioskowa o rozdzielenie DS-u ze struktury DPS-u w Browinie, dajc tym samym szans zwolnionym pracownikom. Podopieczni rodowiskowego Domu Samopomocy zostan przeniesieni do budynku przy ulicy Hallera w Chemy w najbliszym czasie. Do zamknicia numeru nie zostaa potwierdzona ani dokadna data przeprowadzki, ani opinia Inspekcji Pracy w sprawie zwolnie. (P)
Red. Aleksandra Radzikowska czeka na informacje
Masz dla nas temat?
Kontakt pod numerem: 537049 739
Stopka redakcyjna
Redakcja Poza Toru
Zotoria, ul. 8 marca 28 redakcja@pozatorun.pl
Felieton
Wiele nas do pieczenia chleba
TOMASZ WICAWSKI
Sezon doynkowy i pocztek roku szkolnego skoniy mnie do refleksji. Wyszydzany i wymiewany przez mieszkacw miasta rolnik, znw okazuje si by gr. To u niego w spiarni znajdziemy mk, chleb, miso i warzywa. O godnym napitku nie wspominajc. U niego znajdziemy jednak rwnie co znacznie cenniejszego gromadk dzieci. Budet i klasy w szkoach w miecie wygldaj tak, jakby wiatr hula przez nie, niczym w dziurawej wiejskiej stodole. Na wsi w szkole tok, e a klasy trzeba rozbudowywa. Do rolnikw dooyli si przedsibiorcy, ktrzy uciekaj z pociechami z duych miast. Dlatego w jednych i drugi trzeba uderzy. Polska szkoa demokracji. Pomysy na demografi i edukacj w gabinetach rzdzcych s pilnie skrywan tajemnic. Czego jednak mona oczekiwa po osobach, ktre wybray na ministra finansw matematyka z potwierdzonym rodowodem, ktry machn si o 24 miliardy. Icie krakowsko-lwowska szkoa logiki ze strony jego mocodawcw. Zaata si jednak kolejn dziur pienidzmi z OFE. Najprociej jest bowiem kra w majestacie prawa. Ten, kto ciko pracuje, moe to robi jeszcze ciej. Wszystko w imi realizacji planu. Zbudujemy nowy dom, zbudujemy lepszy dom. Szkoda jednak, e na piasku i terenach zalewowych. Taki jednak los okrtu, jakie kwalifikacje kapitana. Obym si myli i by zym prorokiem, ale kolejne uderzenie nastpi w wie. Przecie to takie logiczne i przemylane dziaanie uderzy w to, co akurat si rozwija. Zamiast KRUS bdzie ZUS. To nieuniknione. Dzieci na wsiach wtedy te bdzie mniej, ale przynajmniej zapanuje rwno. Jak to w socjalizmie. A wtedy i do pieczenia chleba nas bdzie mniej. Ba powinni si jednak mieszkacy miast. Bo ziemia chopa wyywi, a asfalt robotnika ju niekoniecznie.
Felieton
Nic miesznego
UKASZ PIECYK
Smutek, bl, cierpienie i Schopenhauer. Funeralna muzyka rozbrzmiewa we wszystkich ktach zamiast czego, co jest w czowce jakiego topowego zestawienia. Licie zmieniaj gam kolorw. Jesie. Gowin udaje, e nie chce odej z Platformy, a potem odchodzi (do zwizku partnerskiego z Palikotem). Polacy lecz rany po spotkaniach z Czarnogr (znowu nas oszukali sdziowie), a San Marino cieszy si z pierwszej bramki od blisko 5 lat. Strzelonej Polakom (znowu nas oszukali sdziowie zawsze mogli odgwizda spalonego). Uczniowie s po pierwszych klaswkach i prbnych maturach. Maturzyci, spokojnie jeden z Polskich uniwersytetw tym razem rekrutowa na zasadzie kto pierwsze, ten lepszy. Ot, innowacja w szkolnictwie wyszym. Za dwa lata bdziemy doktoraty wygrywa w czasie gry w cymbergaja. Jest taki okres w roku, w ktrym czy nas jedna choroba depresja. Panie ju myl, e przybdzie im niechcianych kilogramw, a panw to chyba nic nie obchodzi, ale jak wszyscy to wszyscy. Nawet koty mniej entuzjastycznie alarmuj, e zgodniay w cigu 15 minut od zjedzenia penej miski karmy. Gospodarka zwalnia, bo nikomu si nie chce nic robi albo kraj ogarniaj protesty. I gospodarka bdzie jeszcze w gorszym stanie, bo si zwizkowcy pochoruj w miasteczku namiotowym podczas tej szarugi. Tyle z tych protestw. Nie chce mi si udawa, e te mi si chce. Ju ostatnio w czasie poniedziakowej rozmowy (a wiadomo, e to dzie szczeglny) poegnaem si, yczc miego weekendu. Godnemu chleb na myli stwierdzicie. Godny godnemu wypomni trafieni i zatopieni. Wzruszy ramionami pozostaje i si poegna. Najszybciej za tydzie tylko w Toruniu w czasie piknej dziennikarskiej jesieni.
Wydawca
Agencja PR Goldendorf
Redaktor Naczelny
Radosaw Rzeszotek radekrzeszotek@gmail.com (GSM 609 119 016)
Sekretarz Redakcji
Tomasz Wicawski (GSM 535 405 385)
Marcin Tokarz, Maciej Koprowicz
Dzia reportau
Dzia informacyjny
ukasz Piecyk, Marcin Lewicki, Jacek Laskowski, Aleksandra Radzikowska, Izabela Maciejko
Dzia foto
Adam Zakrzewski (kierownik), Maciej Pagaa
E-wydanie:
ukasz Piecyk
REKLAMA
Magorzata Paka (GSM 607 908 607), Karol Przybylski (GSM 665 169 292) Kinga Baranowska (GSM 796 302 471) reklama@pozatorun.pl
Skad
Studio Poza Toru
Druk:
Agora SA. Pia
Redakcja nie odpowiada za tre ogosze. Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych Agencja Public Relations Goldendorf zastrzega, e dalsze rozpowszechnianie materiaw opublikowanych w Poza Toru jest zabronione bez zgody wydawcy.
ISSN 2084-9117
***

REKLAMA

REGION
Dziewczyna Poza Torunia wybrana!

Gosami czytelnikw plebiscyt wygraa Joanna Naruszewicz z Kamionek Duych. Nasi fani na Facebooku wybrali Paulin Kroplewsk. Na doynkach w gminie Obrowo Radosaw Rzeszotek, redaktor naczelny Poza Toru, wrczy nagrody laureatkom naszego plebiscytu. Joanna zdobya 51,2% gosw SMS, wygrywajc tym samym wizyt w Centrum Sportu i Rekreacji Olender oraz bon do salonu urody Allure. Gosowanie na FB zakoczyo si zwycistwem Pauliny, ktra zdobya 48% gosw. Mieszkank Zimnego Zdroju czeka wic impreza z przyjacimi w toruskim Fantasy Parku. Nasze laureatki wygray take sesje zdjciowe w Toruskiej Szkole Fotografii. - To pierwszy, ale ne pewno nie ostatni konkurs organizowany przez nasz gazet - mwi Radosaw Rzeszotek, redaktor naczelny Poza Toru. Podczas doynek laureatki konkursu i ich rodziny nie kryy zadowolenia.
Fot. Maciej Pagaa
Grzyby jak kobiety

Czekamy na wysyp borowikw i podgrzybkw. Na razie pene kosze maj tylko znawcy lasw
Grzybiarze przeszukuj lasy powiatu toruskiego. Pki co ich up jest niewielki. Potrzeba wicej deszczu. S jednak tacy, ktrzy maj co suszy co roku. - Patrzc na poprzednie lata, w tym roku wypada okres przychylny dla grzybiarzy - mwi Pawe Nas, nadleniczy Nadlenictwa Dobrzejewice. - Zaatwcie tylko pogod, a ja zadbam o grzyby. Cieszymy si zawsze jesieni, bo las wtedy ttni yciem, a przecie to nasze wsplne dobro. W lesie spotkalimy zapalecw. Kosz Bolesawa Maksonia robi wraenie. - Z grzybami jest jak z kobietami - mwi gazecie Poza Toru. - Trzeba si krci w kko, wytrwale szuka, a gdy si znajdzie - klka przed nimi, gaska i rozglda si, bo zawsze jest ich wicej w jednym miejscu. W lasach powiatu toruskiego krluj podgrzybki. Nie brakuje jednak rwnie prawdziwkw, kolakw, kurek czy gsek. Trzeba bardzo uwaa na popularn sow. - Mona j pomyli z muchomorem sromotnikowym - mwi Pawe Nas. - Zasada jest prosta: zbieram te grzyby, ktre znam. Wtedy nie ryzykuj zdrowia. Jeeli kto nie jest wytrawnym grzybiarzem, powinien zrezygnowa z poszukiwa tych blaszkowych. Borowika czy czarnego ebka ciko pomyli. Nie tylko grzyby jadalne doda-
- Jestem dumna z mojej crki - mwia mama Joanny Naruszewicz. Wszystkim uczestniczkom konkursu serdecznie dzikujemy, a wygranym gratulujemy. Fotorelacj z wrczenia nagrd mona znale na stronie internetowej www. pozatorun.pl. Zachcamy do udziau w kolejnych konkursach.
Bolesaw Makso z koszem penym grzybw
j uroku lasom. - Uwielbiam patrze na rodziny muchomorw czerwonych - mwi grzybiarka z Osieka nad Wis. - Pikny widok. Poza Toru zachca do lenych poszukiwa. Ostrzegamy jednak i zalecamy ostrono. Warto czasami zerkn do atlasu, bd poradzi si bardziej dowiadczonych osb. Skutki grzybobrania mog by bowiem tragiczne. Zachcamy do nadsyania zdj najpikniejszych okazw. Najadniejsze opublikujemy na stronie internetowej www.pozatorun.pl i na amach naszej gazety. Zdjcia mona przesya na adres redakcja@pozatorun.pl. (WT)
Don Kichot historia prawdziwa

ukasz Piecyk
REGION
Z tej walki z wiatrakami mieszkaniec Zalesia wyszed obronn rk. Na t chwil przy jego domu elektrowni wiatrowej nie bdzie, a decyzja WSA moe by pretekstem do skarg na terenie caego kraju
normy haasu zostan zachowane. to naprawd dobra inwestycja, ale na si niczego nie postawimy. Musimy poczeka, bo gmina sama nic tutaj nie zrobi. Urzd Marszakowski rwnie stoi po stronie mieszkaca. Marszaek trzykrotnie zanegowa przedstawiony plan zagospodarowania przestrzeni, tumaczc, e to sprzeczne z wytycznymi zarzdu wojewdztwa o lokalizacji elektrowni wiatrowych. - Nie zakazujemy stawiania wiatrakw, tylko chcemy ochroni cenne walory przyrodnicze i krajobrazowe, zwracajc take uwag na ochron zdrowia mieszkacw informuje Beata Krzemiska, rzecznik prasowy Urzdu Marszakowskiego. Przykadowo zalecamy budow elektrowni wiatrowych co najmniej kilometr od mieszka. Cieszy nas wyrok, bo widzimy, e zainteresowanie mieszkacw lokalizacjami wiatrakw jest spore. Sam zainteresowany jest spokojny, jeli chodzi o utrzymanie wyroku w mocy. - Uzasadnienie WSA ma 23 strony dodaje Mirosaw Jasik. Naczelny Sd Administracyjny w tej sprawie nie powinien mie wtpliwoci. Mimo wielokrotnych prb nie udao nam si skontaktowa z prezesem Wind Park ysomice. Do sprawy wrcimy.
Ten wyrok wstrzsn sdowymi awami. Mirosaw Jasik przed Wojewdzkim Sdem Administracyjnym w Bydgoszczy wygra konfrontacj o budow elektrowni wiatrowych w pobliu jego domu. Jacek Czarnecki, wjt gminy Chema, rozkada rce, a firma, ktra miaa zrealizowa inwestycj, nie chce nawet komentowa sprawy. Na terenie Zalesia nad Jeziorem Chemyskim spka Wind Park ysomice miaa postawi 5 elektrowni wiatrowych. Kada o maksymalnej wysokoci blisko 200 metrw. Sk w tym, e budowa miaa by w pobliu posesji Mirosawa Jasika. - W cywilizowanych krajach elektrownie wiatrowe budowane s przykadowo 2 kilometry od domw mwi mieszkaniec Zalesia. Nie mam nic przeciwko energii odnawialnej, ale nie kosztem ludzi i urokliwych miejsc. Znamy nawet przypadki hoteli, ktre bankrutoway, bo wybudowanie elektrowni wiatrowej odstraszyo potencjalnych goci. Urzd Gminy Chema, ktry zadecydowa o lokalizacji wiatrakw, swojej decyzji po skardze mieszkaca nie zmieni. Sprawa trafia do Samorzdo-
Lista Jasika
Blisko 100 rolnikw podpisaa si pod jego sprzeciwem. Zarzuty mona jednak mnoy. Inwestor wedug WSA nie uwzgldni m. in. zagroenia dla ptactwa, ktre ma swoje siedliska nad Jeziorem Chemyskim. Plany budowy s do tego sprzeczne z planem zagospodarowania przestrzennego akwenu. - Do tego dochodzi odrolnienie dobrej klasy gruntw dodaje Mirosaw Jasik. Nie mwi ju o tym, o ile spadaby warto pobliskich dziaek. Gdy w 2005 roku kupiem tutaj ziemi pod budow domu, to nikt mnie nie poinformowa, e na terenie gmin Chema i ysomice planowana jest budowa cznie 50 elektrowni wiatrowych. Jacek Czarnecki spraw komentuje jednak spokojnie. - Co z tym wyrokiem zrobi, zdecyduj prawnicy mwi. Samo orzeczenie przyjmuj bez emocji. Elektrownie wiatrowe
wego Kolegium Odwoawczego. Tutaj Mirosaw Jasik rwnie nic nie wskra. Po jego stronie stanli natomiast sdziowie WSA w Bydgoszczy, ktrzy przychylili si do zarzutw mczyzny.
Mierzyli na oko?
Polskie prawo nie okrela odlegoci pomidzy wiatrakiem a posesjami. Jedynie rozporzdzenie Ministra rodowiska z 2007 roku mwi o kryterium haasu. Z analizy wykonawcy wynika, e
o takim oddziaywaniu mwimy w promieniu 450 metrw o wiatrakw. Odlego od potencjalnego miejsca budowy do domu Mirosawa Jasika miaa wynosi blisko dwa razy wicej ni wymaga tego rozporzdzenie. Sam zainteresowany twierdzi jednak, e to nieprawda, a jego dziaka znajdzie si w obszarze haasu. Absurd, bo inwestor do Zalesia nie pofatygowa si z geodet. Oficjalnie o adnej odlegoci nie moe by mowy, a tym samym nie mona stwierdzi, czy
Gorzej ni zwierzta
Marcin Tokarz By kompletnie pijany, a jego pies szczeka z godu. Pusty odek kaza mu woa nawet o ko. Mieszkaniec niewielkiego Podola w powiecie aleksandrowskim w pijackim amoku rzuci si na niego z trzonkiem od siekiery. Bi go, a krew tryskaa wok. Im szczeka goniej, tym ciosy byy silniejsze. A w kocu czaszka pka i nastaa cisza. Zwoki zakopa na podwrzu. - 31-letni mczyzna, majcy we krwi 2,5 promila, po umierceniu czworonoga zdy ju zakopa go na terenie swojej posesji mwi Marta Biakowska-Bachowicz, oficer prasowy Komendy Powiatowej Policji w Aleksandrowie Kujawskim. Wszystko zdarzyo si 26 maja. Prawdopodobnie brutalny czyn uszedby sprawcy na sucho, gdyby nie telefon na policj ssiadki, ktra bya wiadkiem masakry.
REGION
Schroniska przepenione s porzuconymi czworonogami. Wedug statystyk w 2012 roku zanotowano ponad ptora tysica przypadkw zncania si nad zwierztami
- 5 sierpnia okoo godz. 18.30 dyurny z Komisariatu Policji w Lubiczu otrzyma telefoniczne zgoszenie o zabiciu psa informuje Wioletta Dbrowska z zespou prasowego KMP w Toruniu. - Gdy policjanci pojechali na miejsce, zatrzymali podejrzanego i zabezpieczyli zakopane przez niego zwoki zwierzcia, po czym poddali je szczegowym ogldzinom. 67-letni mczyzna usysza od prokuratury zarzut zncania si nad czworonogiem. Oskarono go take o zabicie zwierzcia i dziaanie ze szczeglnym okruciestwem. ledczy zastosowali wobec niego policyjny dozr. Obowizuje go rwnie zakaz opuszczania kraju. Grozi mu do 3 lat pozbawienia wolnoci. Pada deszcz. Na podwrku mieszkaca gminy Czernikowo zrobio si boto. Hektor, bo tak si wabi jego pies, wskoczy do domu cay ubrudzony. Gdy mczyzna zobaczy lady ziemi na umytej przed chwil pododze, wypchn zwierz na zewntrz. Zawrci i po chwili wrci ze sznurem, metalowym prtem i wiadomoci czynu, ktry chcia popeni. Zaprowadzi psa do pobliskiego lasu. Zawiza ptl na jego brzuchu, a lin przymocowa do drzewa. Stworzenie wio si, szczekao, jednak bardzo krtko. Narzdzie zbrodni pokrya jego krew. Pan Hektora zatuk go na mier. W zwierzcy sposb, bo sam by zwierzciem.
Festyn w Przysieku
Bdzie si dziao!
Doynki Ekologiczne, wito Ziemniaka i festyn Barwy Lata, Dary Jesieni, czyli potrjne uderzenie z wieloma atrakcjami dla mieszkacw szykuje Kujawsko-Pomorski Orodek Doradztwa Rolniczego wraz ze wsporganizatorami Festyn Barwy Lata, Dary Jesieni to ju tradycja. W tym roku czeka nas kolejna jego odsona, w ramach ktrej Lokalne Grupy Dziaania zaprezentuj swoje pomysy promowania rozwoju przedsibiorczoci na obszarach wiejskich w oparciu o lokalne zasoby kulturowe i przyrodnicze. Smakosze zdrowej ywnoci bd mogli naby produkty regionalne i ekologiczne. Na mionikw sztuki czeka kiermasz rkodziea. Laureatw konkursu Z Ekologi na Ty atrakcyjnymi nagrodami uhonoruje Wojewdzki Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu. Uroczystoci doynkowe rozpoczn si ju o godz. 9.30 przy otarzu polowym, za sam festyn, ktry przewiduje szereg zabaw i konkursw, okoo godz. 11 tu przy budynku KPODR. O opraw muzyczn zadbaj zespoy ludowe. Wstp wolny. (JL)
O jeden raz za wiele

Na stray czworonogw stoi Oglnopolskie Towarzystwo Ochrony Zwierzt OTOZ Animals. Jego czonkowie czekaj na kade zgoszenie o zncaniu si nad stworzeniami. - Dla mnie nawet jeden przypadek aktu agresji wobec zwierzt to za duo mwi Izabella Szolginia, prezes Oddziau Kujawsko-Pomorskiego OTOZ ANIMALS
i jednoczenie dyrektor bydgoskiego Schroniska dla Zwierzt, w ktrym przebywa piset bezdomnych stworze na dwiecie miejsc. W mojej opinii spoeczestwo powinno by edukowane w kwestiach ochrony ycia zwierzt. Sdy nie stosuj kar, ale wymiguj si nisk szkodliwoci spoeczn kwituje Izabella Szolginia. Na przestrzeni lat towarzystwo reagowao ju w sprawach wyrzucania psw z okien, wrastania nieciganej obroy w skr, kopania kotw, okadania czworonogw narzdziami. *** Mia okropny dzie. Straci prac, bo po raz kolejny si spni. Gdy stan w drzwiach swo-
jego mieszkania jego cztery koty od razu zaczy krci si midzy jego nogami. Nie wytrzyma. Byy wakacje, czerwiec. Czas, ktry powica na opiek nad czworonogami, uzna za powd swojej niedoli. Zacz je szarpa jak wcieky pies nogawk. Musia wyadowa swoj zo. 44-letni mczyzna z Chemy ju nigdy nie chcia ich widzie. Kopn jednego z futrzakw. Spodobao mu si. Poczu si lepiej. Zacz je depta, a kady gruchot ich koci dawa mu dzik satysfakcj. Wszystkie zginy pod jego podeszwami. Przesta, gdy wntrznoci ostatniego ubrudziy mu buty. Zabi je w zwierzcy sposb.
Ptla i grb
Toru si kurczy, a my pczniejemy

Tomasz Wicawski
REGION
Dyrektorzy w caym kraju walcz z niem demograficznym. Nauczyciele trac prace, a kolejne placwki ograniczaj liczb klas. W powiecie toruskim jest znacznie lepiej. Na wsi modziey jest wicej ni w miastach
Przyrost liczby mieszkacw gmin powiatu toruskiego przekada si na sytuacj w owiacie. Nowopowstajce osiedla domkw jednorodzinnych mog by zbawieniem dla szk. Wiele osb wybiera wie, jako idealne rodowisko do wychowywania dzieci. Liczba tych w szkoach w gminach ubianka, Obrowo, Zawie Wielka czy ysomice ronie w sporym tempie. Dyrektorzy placwek zlokalizowanych przy krajowej 80. nie mog narzeka. - W stosunku do roku ubiegego nastpi wzrost liczby uczniw z 360 do 374, co w gwnej mierze byo spowodowane stworzeniem dodatkowego, trzeciego oddziau 0 - mwi Andrzej Walczyski, dyrektor Zespou Szk w Grsku. - cznie jest tu 63 wychowankw, a byo 46. Dodatkowo od wrzenia tego roku w budynku naszej szkoy rozpocza dziaalno Szkoa Muzyczna, ktra skupia 64 uczniw. Niewielki wzrost liczby uczniw zanotowalimy take w kl. IV-VI, gdzie uczszcza obecnie 123 uczniw, a w ubiegym roku byo ich 121. W gimnazjum utrzymalimy status quo (106 uczniw). Jedynie w klasach I-III SP odnotowalimy spadek liczby uczniw z 85 do 81.
W powiecie toruskim nie ma jeszcze problemu niu demograficznego. Liczba uczniw ronie w wikszoci placwek.
Kolejne rce do pracy

Ze spokojem na sytuacj patrz take w ubiance.
- Do szkoy podstawowej i gimnazjum uczszcza u nas 308 osb - mwi Jacek ebrowski, dyrektor Zespou Szk im. Janusza Korczaka w ubiance. - Nie martwi si niem demograficznym. Jestem w komfortowej sytuacji. Nie zwalniam nauczycieli, ale musz ich przyjmowa. W gminie Obrowo nie ma szkoy, w ktrej zmniejszaaby si liczba wychowankw. - Toru si kurczy, a my pczniejemy - mwi Artur Affelt, dyrektor Zespou Szk im. Jana Pawa II w Obrowie. - Problemem nie jest niska liczba dzieci, a przepenienie placwki. Nasza szkoa bya rozbudowywana ju dwa razy, a obecnie wida, e to najprawdopodobniej nie koniec. W roku szkolnym 2013/2014 przyrost uczniw jest bardzo znaczcy. Nie mielimy na przestrzeni ostatniego dziesiciolecia roku, w ktrym liczba dzieci by spadaa. Ale tegoroczny wzrost, o blisko 20 osb, jest ewenementem. W
gminie Czernikowo i Lubicz, z tego co wiem, take nie narzekaj na ma liczb wychowankw. Zwolnienia w naszych szkoach raczej nam nie gro.
Dobre perspektywy demograficzne na kilka lat
Z optymizmem w przyszo patrz rwnie nauczyciele w gminie ysomice. - Sytuacja w naszej placwce jest stabilna - mwi Jarosaw Sienkiewicz, dyrektor Zespou Szk nr 2 w Turznie. - W porwnaniu do poprzedniego roku liczba uczniw nieznacznie wzrosa. Obecnie uczszcza do podstawwki i gimnazjum 356 uczniw. Jak spogldam na perspektyw demograficzn na kolejne lata, to wiem, e sytuacja ta nie ulegnie drastycznej zmianie. Jestemy z dala od duych orodkw miejskich. Wie nie ma, przynajmniej pki co, problemu z niem demograficznym. W Zespole Szk nr 1 im.
Tadeusza Kociuszki w Lubiczu liczba uczniw jednak spada w porwnaniu do poprzedniego roku. - W obecnym roku szkolnym mamy jedn klas trzeci gimnazjum mniej ni w tamtym roku - mwi Joanna Ardanowska, dyrektor placwki. - Dwanacie miesicy temu byy u nas cztery klasy szste, a teraz s trzy. Na szczcie nie wida ubytkw wrd najmodszych rocznikw, wic mam nadziej, e w kolejnych latach rwnie nie bd musiaa zwalnia pracownikw. W tym roku si to udao.
Chema nieco inna
W jedynym miecie w powiecie toruskim sytuacja jest bardziej skomplikowana. - Szkoa, ktr zarzdzam, jest maa, wic i problemy s mniejsze - mwi Jacek Wyborski, dyrektor Szkoy Podstawowej nr 5 w Chemy. - W mojej placwce dzieci nie ubyo. Mu-
siaem zredukowa jeden etat, bo nie otworzylimy oddziau 0. Na szczcie zwolniona osoba znalaza prac w przedszkolu. Wiksze szkoy, na dodatek pooone w starej czci Chemy, borykaj si jednak z trudnociami. - U nas nie mona mwi o tym, e dzieci jest z roku na rok coraz wicej, ale znacznie ich nie ubywa - mwi Ewa Dbrowska, dyrektor Szkoy Podstawowej nr 3 w Chemy. - Musimy czsto ata etaty, ale staramy si nie zwalnia pracownikw, co pki co si udaje. W klasach modszych cigo bdzie zachowana. Jest jednak wyrany ubytek dzieci w klasach IV-VI, z rnych powodw. Sytuacja w powiecie toruskim w owiacie jest do dobra. Migracja ludnoci w kierunki wsi powoduje, e dzieci rodzi si tam wicej ni w miecie.
Z PASJI DO INNOWACJI
KOMPUTERY
LAPTOPY
KONSOLE
TABLETY
SERWIS

GMINA CHEMA
Nakrcaj si na pomoc
Pozornie niepotrzebne nakrtki nie musz ldowa w mietniku. Dla mieszkaca Nawry s na wag zota
ukasz Piecyk
Potrzebuj jeszcze 80 tysicy zotych, aby ich syn mg samodzielnie wyjeda z domu. Rodzina Kwaniakw z Nawry zbiera nakrtki, eby sfinansowa budow podjazdu dla Rafaa. Na razie korzystaj z wypoyczonego sprztu, aby chopak mg wyjecha wzkiem z bloku. Rafa jest uczniem Szkoy Podstawowej nr 4 w Chemy. Urodzi si z mzgowym poraeniem dziecicym, ktremu towarzysz take inne schorzenia. Z trudem przy pomocy innej osoby robi kilka krokw. - Duga rehabilitacja, na ktr ju kilka lat jedzimy do Torunia, pozwolia na to, aby samodzielnie siedzia mwi Agnieszka Kwaniak, matka Rafaa. Wtedy by te o wiele lejszy. Teraz urs i zniesienie go ze schodw sprawia sporo problemw jednej osobie. To wanie schody s przeszkod do budowy prostej i stosunkowo taniej platformy. Zbyt wska klatka schodowa uniemoliwia jednak prace w takim zakresie. Rodzina korzysta teraz z wypoyczonego z toruskiego Caritasu schodoazu. To urzdzenie, ktre uatwia pokonywanie stopni, ale do jego obsugi potrzebna jest dodatkowa osoba. - Mnie przez wikszo dnia nie ma, bo pracuj mwi Tadeusz Kwaniak. onie coraz
Fot. ukasz Puecyk
Aby Rafa mg zej ze schodw, jego rodzice wypoyczyli z toruskiego Caritasu schodoaz
trudniej jest zajmowa si synem. Remedium miaby by podjazd zbudowany od strony balkonu. Kosztorys przers jednak moliwoci rodziny. - Potrzebujemy ok. 90 tysicy zotych dodaje Agnieszka Kwaniak. Kiedy bralimy udzia w zbirce dla niepenosprawnego dziecka w Toruniu. Zbieralimy wtedy nakrtki od butelek. Prezes fundacji Pomocna do z Chemy zasugerowa, eby tak samo zbiera pienidze dla Rafaa. Na pocztku sceptycznie podchodzilimy do tego tematu, ale powoli si to rozkrca. Na razie na koncie Rafaa jest ponad 12 tysicy zotych. Spora cz pienidzy pochodzi wanie ze sprzeday nakr-
tek. Gdy rodzina Kwaniakw rozpocza akcj, za kilogram otrzymywali 90 groszy. Teraz ta kwota to 50 groszy. Nakrtki przychodz jednak z kadej strony ze szk, z urzdw, a jeden z mieszkacw Torunia przysya je do rodziny Kwaniakw poczt. Nakrtki mona przynosi bezporednio do rodziny Kwaniakw (Nawra 19A/3) lub do siedziby stowarzyszenia Pomocna do (Tumska 20, Chema). Stowarzyszenie prowadzi take konto, na ktre mona wpaci dowoln kwot na budow podjazdu. Pienidze naley przelewa na BS Brodnica O/Chema, Rynek 2, 87-140 Chema, nr 78 9484 1017 2600 0213 3348 0007 z dopiskiem Rafa Kwaniak.
Chopin u rde inspiracji

Toruski muzyk zaczarowa fortepianem
Na terenie zespou paacowo-parkowego w Brchnwku utwory Chopina zagra Pawe Wakarecy, finalista konkursu Chopinowskiego. - Jestem bardzo mile zaskoczony odbiorem takiego repertuaru w mniejszych miejscowociach - mwi po koncercie muzyk z Torunia. - Wiele osb ma stereotypowy obraz muzyki klasycznej, ktry by moe wynika z kontaktu z filharmoni. A trzeba zauway, e muzyka Chopina rodzia si wanie w takich miejscach. Nasz pianista wplata zasyszane na wsi melodie w komponowane mazurki. Wicej zdj z koncertu na www.pozatorun.pl (P)
Szczerozote obrczki
Poznali si w 1963r. P roku pniej pobrali si. Teraz Anna i Benedykt Majszakowie z Koczewic odebrali Medal za Dugoletnie Poycie Maeskie. Ich drogi zeszy si na zabawie tanecznej. Benedykt Majszak odprowadzi wtedy przysz on do domu. Sze miesicy pniej wzili lub cywilny. Kilka tygodni po urzdowej ceremonii w Papowie Biskupim powiedzieli sakramentalne tak. - Na pocztku mieszkalimy z rodzicami ma wspomina Anna Majszak. Nasta jednak czas, aby si usamodzielni, wic rozpoczlimy budow naszego domu w Koczewicach. Zaczlimy od budynkw gospodarskich, aby zarobi. Przez ten czas mieszkalimy w pokoju z kuchni obok stodoy. Stopniowo nasze gniazdko zaczo powstawa. Rodzina Anny i Benedykta od tamtej pory powikszya si o crk i dwch synw, a kade z nich wydao na wiat po dwoje dzieci. Seniorzy cae
Zaplanuj przyszo gminy

Wjt apeluje o wspln prac nad strategi gmin
ukasz Piecyk
Maestwo z Koczewic dobrze wie, jak wytrwa razem 50 lat w zgodzie i mioci
Anna i Benedykt Majchrzakowie pobrali si po p roku znajomoci. Wsplnie przyznaj, e zgoda buduje
swoje ycie powicili take gospodarstwu. Benedykt Majszak dorabia take w pracy w chemyskiej cukrowni i na kolei. Jego ona wychowywaa dzieci, aktywnie wczajc si w ycie spoeczne. Bya czonkiem Koa Gospody Wiejskich, a do tej pory dziaa w zarzdzie kka rolniczego. Zostaa take odznaczona jako zasuona dla rolnictwa.
- Zgoda buduje i tym trzeba si kierowa, aby dotrwa takiego jubileuszu zgodnie przyznaj. Medal w imieniu Prezydenta RP we wtorek w Urzdzie Stanu Cywilnego w Chemy wrczy Jacek Czarnecki, wjt gminy Chema. (P)
Samorzd jest przed pierwszymi spotkaniami w sprawie stworzenia strategii gminy. Ostateczny dokument kierujcy pracami urzdnikw poznamy na przeomie lutego i marca 2014 roku. Kady moe wczy si w tworzenie fundamentw dziaania na lata 2015-2025. - Gorco zachcam, aby jak najwicej mieszkacw wsppracowao przy tworzeniu strategii mwi Jacek Czarnecki, wjt gminy Chema. Zaley nam na rnorodnym spojrzeniu i wsplnej pracy nad nasz spoecznoci. Prace nad strategi zaczy si od wyboru firmy, ktra zajmie si opracowaniem dokumenty. Plany na lata 2015-2025 poprzedzi weryfikacja obecnej strategii i diagnoza stanu gminy, ktra zawiera m. in. informacje demograficzne. - Przykadowo trzeba zwrci uwag na rozkad wiekowy naszych mieszkacw
i na podstawie prognoz np. przewidzie, jak ofert zaj mona stworzy w wietlicach wiejskich tumaczy Jacek Czarnecki. Kwestii, ktre Urzd Gminy chce poruszy, jest wicej. Na licie zagadnie znajduj si m. in. charakter gminy (wiejski czy podmiejski), dotychczasowe wykorzystanie walorw i moliwoci, jakie daj w przyszoci czy kwestia wielkoci dziaek (dzielenie ich na potrzeby nowych mieszkacw lub pozostawienie na potrzeby rolnictwa). Opracowanie strategii bdzie przydatne przy aplikowaniu o pienidze z Unii Europejskiej w latach 2014-2020. Udzia w spotkaniach konsultacyjnych mona zgasza osobicie w Urzdzie Gminy Chema w pok. nr 1 (Biuro Rady Gminy) lub telefonicznie pod nr. tel. 56 675 60 76 wew. 46. Najblisze spotkania odbd si w podstawwce w Koczewicach (23 wrzenia, godz. 16) oraz w Zelgnie (7 padziernika, godz. 16).
Fot. ukasz Puecyk

REKLAMA

MIASTO CHEMA
Oddane pod klucz

W bloku w centrum miasta ju ttni ycie. Nowi lokatorzy zdyli si urzdzi
Wyprowadzka nowotworw
Zanim postanowimy wymieni dach, warto skorzysta z dofinansowania na utylizacj azbestu
cznie 25 ton azbestu zniknie z dachw budynkw w Chemy w tym roku. Urzd Miasta opracowa program usuwania tego materiau. Dziki temu pojawia si moliwo zdobycia dofinansowania na kompleksow usug demontau, wywozu i utylizacji eternitu. Magistrat jesieni zeszego roku przygotowa dokumentacj, ktra zawiera opis ponad 90 budynkw, kwalifikujcych si na dofinansowanie. Na dachach zalega wic 225 ton niebezpiecznego materiau. Wojewdzki Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej gwarantowa pomoc na poziomie 1000 zotych za jedn ton azbestu. Wybrany wykonawca kompleksow usug wykona jednak za 615 zotych, a caa operacja nie trwa duej ni 2 godziny. - Nabr chtnych osb zacz si na przeomie stycznia i lutego tumaczy Krzysztof Kubera z Urzdu Miasta. Ostatecznie swoje zgoszenia podtrzymali waciciele 5 budynkw. Z dofinansowania skorzystaa m. in. Krystyna, ktra razem z mem mieszka przy ulicy Poniatowskiego. - Cz osb moe przeraa koszt nowego dachu, bo waha si on od kilku do kilkunastu tysicy zotych mwi mieszkanka Chemy. Nasz ssiad zdy ju pozby si azbestu i bardzo sobie chwali realizacj inwestycji. Zgodnie z prawem eternit musi znikn z naszych dachw do 2032 roku. Warto skorzysta z dofinansowania, ktre WFOiGW przewiduje take w przyszym roku. - Gdy Fundusz potwierdzi budet, znowu rozpoczniemy nabr w podobny sposb dodaje Krzysztof Kubera. Wymiana dachu nie wymaga pozwolenia na budow, a jedynie zawiadomienia starostwa powiatowego. Dugotrwae wdychanie wkien azbestu powoduje m. in. pylic azbestow. W wyniku powika moe doj do raka oskrzeli i innych nowotworw. W Polsce od 1997 roku obowizuje zakaz wprowadzania na teren naszego kraju materiaw z azbestu. (P)
W nowym budynku przy ulicy Hallera swoje cztery kty znalazy 22 rodziny. Najwiksze mieszkania maj 63 m2
ukasz Piecyk
Z kocem sierpnia oddano do uytku 22 mieszkania w bloku wybudowanym przy ulicy Hallera 4. Tego dnia rodziny, ktre zdecydoway si na wynajem, odebray klucze. Budynek powsta przy wsppracy magistratu z Toruskim Towarzystwem Budownictwa Spoecznego. To czwarty taki obiekt w Chemy postawiony przez t spk. Rodziny miay do dyspozycji mieszkania o powierzchni od 35 do 63 m2. Czynsz za jeden metr wynosi 12,50 zotych, ale wedug zapowiedzi Beaty towskiej, prezesa TTBS, kwota ma zosta zmniejszona z pocztkiem nowego roku. Budynek ma trzy pitra, podpiwniczenie oraz dwa lokale usugowe. W latach 2000-2002 TTBS wybudowa take obiekty przy ul. Ks. P. Skargi 13 oraz
ul. Hallera 18. - Po skompletowaniu chtnych nie rejestrowalimy kolejnych zainteresowanych, ale nadwyka bya spora mwi Jerzy Czerwiski, burmistrz Chemy. Mieszkania poza zwykym wynajmem mona byo kupi lub wpaci 30% kosztw budowy na poczet przyszego zakupu. Zainwestowana kwota w razie wyprowadzki byaby zwracana. Koszt wykoczenia metra kwadratowego wynosi 3240 zotych. Obecnie na terenie miasta nie s prowadzone adne inwestycje mieszkaniowe. Magistrat razem z Zakadem Gospodarki Mieszkaniowej planuje jednak budow mieszka na sprzeda przy ulicy Tumskiej. Rwnie przy ulicy Polnej prywatny inwestor zakupi dziak pod budow bloku. Decyzje w tych sprawach na razie jeszcze nie zapady.
Fot. ukasz Puecyk
Pomost gotowy za rok?

Urzd Miasta ogosi kolejny przetarg na budow pomostu przez Jezioro Chemyskie razem ze slipem wodnym. Pod koniec miesica dowiemy si, kto zrealizuje inwestycj wycenion na blisko 3 miliony zotych. Poprzedni przetarg zosta rozstrzygnity wiosn. Wtedy wygraa go firma AARSLEFF z Warszawy, proponujc wykonania inwestycji za ok. 2,3 mln zotych. Urzd Miasta po przeduajcym si okre-
Magistrat jest ju przygotowany do rozstrzygnicia kolejnego przetargu na budow Deptaka Poudniowego

sie przygotowa do inwestycji odstpi od umowy ze wzgldu na doliczenie przez firm kosztw, ktre nie byy zawarte w przetargu. - Do koca miesica powinnimy pozna wykonawc - tumaczy Jerzy Czerwiski, burmistrz Chemy. - Zaalarmowalimy take Urzd Marszakowski o zaistniaej sytuacji. Pienidze s ju zabezpieczone, a na rozliczenie dofinansowania mamy czas do 2015 roku. Planowany koszt caej inwestycji to niecae 3 miliony zotych. Dofinansowanie ze rde Unii Europejskiej wynosi 60%. Przetarg zakada zakoczenie inwestycji w sierpniu 2014 roku. Wiosn swoj ofert zoya take firma SKANSKA, proponujc kwot zblion do przewidywanej w specyfikacji zamwienia. (P)
Zaprszyli ogie
Blisko 50 straakw walczyo z nocnym poarem
OGOSZENIE
Wjta Gminy Chema o wyoeniu do publicznego wgldu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenw pooonych w rejonie wsi Sawkowo i Mirakowo.
Na podstawie art. 17 pkt 9 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2012 r. poz. 647 z pn.zm.), w zwizku z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustawy o Pastwowej Inspekcji Sanitarnej oraz ustawy o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami ( Dz.U. Nr 130, poz. 871) art. 39 ust 1 pkt 2-5 w zwizku z art. 54 ust.2 i 3 ustawy z dnia 3 padziernika 2008 r. o udostpnieniu informacji o rodowisku i jego ochronie, udziale spoeczestwa w ochronie rodowiska oraz ocenach oddziaywania na rodowisko (Dz.U. Nr 199, poz. 1227 z pn.zm.) oraz uchway Rady Gminy Chema Nr XXV/140/08 z dnia 15 kwietnia 2008 r. w sprawie przystpienia do sporzdzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenw pooonych w rejonie wsi Sawkowo i Mirakowo w Gminie Chema z przeznaczeniem na lokalizacj elektrowni wiatrowych, zawiadamiam o wyoeniu do publicznego wgldu: 4) projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenw pooonych w rejonie wsi Sawkowo i Mirakowo w Gminie Chema z przeznaczeniem na lokalizacj elektrowni wiatrowych; 5) prognozy oddziaywania na rodowisko ww. projektu planu miejscowego; 6) niezbdnej dokumentacji dotyczcej projektu miejscowego planu i strategicznej oceny oddziaywania projektu na rodowisko, w dniach od 24 wrzenia 2013 r. do 24 padziernika 2013 r. (z wyjtkiem sobt, niedziel i wit), w siedzibie Urzdu Gminy Chema, ul. Wodna 2 w godzinach 9 : 00 - 15 : 00 w pok. nr 16. Dyskusja publiczna nad przyjtymi w projekcie planu rozwizaniami odbdzie si w dniu 11 padziernika 2013 r. w Urzdzie Gminy Chema, ul. Wodna 2, 87-140 Chema, pocztek o godz. 13 : 00, sala nr 4. Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, kady kto kwestionuje ustalenia przyjte w projekcie planu miejscowego, moe wnie uwagi. Uwagi do projektu planu naley skada na pimie do Wjta Gminy Chema z podaniem imienia i nazwiska lub nazwy jednostki organizacyjnej i adresu, oznaczenia nieruchomoci, ktrej uwaga dotyczy w nieprzekraczalnym terminie do dnia 08 listopada 2013 r. Organem waciwym do rozpatrzenia uwag jest Wjt Gminy Chema. Dane o dokumentach zawierajcych informacje o rodowisku i jego ochronie publikowane s w publicznie dostpnym wykazie na stronie internetowej Gminy Chema. (www.gminachelmza.pl). Zainteresowani mog skada uwagi i wnioski do Wjta Gminy Chema w terminie do dnia 08 listopada 2013 r. w formie, o ktrej mowa w art. 40 ustawy z dnia 3 padziernika 2008 r. o udostpnieniu informacji o rodowisku i jego ochronie, udziale spoeczestwa w ochronie rodowiska oraz o ocenach oddziaywania na rodowisko. Organem waciwym do rozpatrzenia uwag i wnioskw jest Wjt Gminy Chema. Wjt Gminy Chema - Jacek Czarnecki
OGOSZENIE
Wjta Gminy Chema o wyoeniu do publicznego wgldu projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenw pooonych w rejonie wsi Zalesie w Gminie Chema.
Na podstawie art. 17 pkt 9 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 2012 r. poz. 647 z pn.zm.), w zwizku z art. 4 ust. 2 ustawy z dnia 25 czerwca 2010 r. o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustawy o Pastwowej Inspekcji Sanitarnej oraz ustawy o ochronie zabytkw i opiece nad zabytkami ( Dz.U. Nr 130, poz. 871) art. 39 ust 1 pkt 2-5 w zwizku z art. 54 ust.2 i 3 ustawy z dnia 3 padziernika 2008 r. o udostpnieniu informacji o rodowisku i jego ochronie, udziale spoeczestwa w ochronie rodowiska oraz ocenach oddziaywania na rodowisko (Dz.U. Nr 199, poz. 1227 z pn.zm.) oraz uchway Rady Gminy Chema Nr XXV/139/08 z dnia 15 kwietnia 2008 r. w sprawie przystpienia do sporzdzenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenw pooonych w rejonie wsi Zalesie w Gminie Chema z przeznaczeniem na lokalizacj elektrowni wiatrowych, zawiadamiam o wyoeniu do publicznego wgldu: 1) projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dla terenw pooonych w rejonie wsi Zalesie w Gminie Chema z przeznaczeniem na lokalizacj elektrowni wiatrowych; 2) prognozy oddziaywania na rodowisko ww. projektu planu miejscowego; 3) niezbdnej dokumentacji dotyczcej projektu miejscowego planu i strategicznej oceny oddziaywania projektu na rodowisko, w dniach od 24 wrzenia 2013 r. do 24 padziernika 2013 r. (z wyjtkiem sobt, niedziel i wit), w siedzibie Urzdu Gminy Chema, ul. Wodna 2 w godzinach 9 : 00 - 15 : 00 w pok. nr 16. Dyskusja publiczna nad przyjtymi w projekcie planu rozwizaniami odbdzie si w dniu 11 padziernika 2013 r. w Urzdzie Gminy Chema, ul. Wodna 2, 87-140 Chema, pocztek o godz. 13 : 00, sala nr 4. Zgodnie z art. 18 ust. 1 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, kady kto kwestionuje ustalenia przyjte w projekcie planu miejscowego, moe wnie uwagi. Uwagi do projektu planu naley skada na pimie do Wjta Gminy Chema z podaniem imienia i nazwiska lub nazwy jednostki organizacyjnej i adresu, oznaczenia nieruchomoci, ktrej uwaga dotyczy w nieprzekraczalnym terminie do dnia 08 listopada 2013 r. Organem waciwym do rozpatrzenia uwag jest Wjt Gminy Chema. Dane o dokumentach zawierajcych informacje o rodowisku i jego ochronie publikowane s w publicznie dostpnym wykazie na stronie internetowej Gminy Chema. (www.gminachelmza.pl). Zainteresowani mog skada uwagi i wnioski do Wjta Gminy Chema w terminie do dnia 08 listopada 2013 r. w formie, o ktrej mowa w art. 40 ustawy z dnia 3 padziernika 2008 r. o udostpnieniu informacji o rodowisku i jego ochronie, udziale spoeczestwa w ochronie rodowiska oraz o ocenach oddziaywania na rodowisko. Organem waciwym do rozpatrzenia uwag i wnioskw jest Wjt Gminy Chema. Wjt Gminy Chema - Jacek Czarnecki
Siedem godzin trwaa akcja stray poarnej przy gaszeniu budynku po byej piekarni przy ulicy Chemiskie Przedmiecie. Wstpnie straty obliczono na 100 tysicy zotych. Poar wybuch przed godzin 23 w pitek 6 wrzenia. Na miejscu pojawio si 11 wozw straackich. Ogie przez siedem godzin gasio 45 straakw. - By to zamknity teren relacjonuje Andrzej Seroczyski, rzecznik prasowy Komendy Miejskiej Stray Poarnej w Toruniu. - Spono 300 m2 powierzchni pustostanu. Prawdopodobnie kto zaprszy ogie. Blisko 3 lata temu w tym miejscu rwnie wybuch poar. Wtedy jeden z pracownikw piekarni trafi do szpitala. (P)

MIASTO CHEMA
Gonili za wiatrem w Pucharze Polski

eglarze wspomnieli zasuonego dziaacza z Chemy
ukasz Piecyk
Trzydniowe regaty na Jeziorze Chemyskim zebray kilkudziesiciu zawodnikw z caej Polski. Zmagania Pucharu Polski w klasie Cadet byy poczone z XXIII eglarskim Memoriaem im. Stanisawa Lewandowskiego. Zawody odbyy si w weekend na przeomie sierpnia i wrzenia. W pierwszych dwch dniach uczestnicy najwicej czasu powicili na zmaganie si z wiatrem, ktry nie sprzyja walce na wodzie. Dopiero niedzielne regaty pozwoliy na pene rozwinicie agli. W klasie Cadet rywalizowao 21 zag, ktre jednoczenie walczyy o punkty Pucharu Polski. Wygrali zawodnicy z druyny PMOS
Pierwsze dwa dni zawodw nie wryy widowiskowych zmaga. Emocji nie zabrako natomiast ostatniego dnia, gdy pogoda zagwarantowaa odpowiednie warunki do eglugi
Pisz Tobiasz Winiewski i Zuzanna Zachowska. Kolejne miejsca na podium zajli Mikoaj Mickiewicz i Aleksandra yka (MK Mikoajki) oraz Mateusz Kisiel z Wiktori Ryzisk, klubowi koledzy zwycizcw. eglarze KST Wkniarz Chema tym razem zamykali drug dziesitk. Aleksandra Kulin razem z Oliwi Kulin zajy 17. miejsce. Dwie pozycje niej uplasowali si Karolina Kiciska
z Marcinem Wasilewskim. Wychowankowi klubu z Chemy poszczcio si natomiast w klasie OKD. Rafa Kranciszewski wyprzedzi ukasza i Kamila Urbanowiczw. Gwnym sdzi by Dariusz Mazur, prezes Polskiego Stowarzyszenia Klasy Cadet. Zawody obserwowa take Andrzej Podhalaski, prezes Toruskiego Okrgowego Zwizku eglarskiego. - Pozytywnie oceniam skal zainteresowania modzie-
y eglarstwem, rwnie w Chemy mwi. - Jednak wychowanie zaogi na dobrym poziomie sportowym, to kwestia przynajmniej czterech lat. Najlepszym miernikiem s jednak wyniki uzyskiwane podczas Olimpiady Modziey. Dobr dziewit lokat uzyskali tam zawodnicy z Grudzidza. Nie powiodo si Cadetom na mistrzostwach wiata w Newport, gdy nie do koca sprawdzia si koncepcja przygotowa. Nasza
zaoga sklasyfikowana zostaa dopiero w pitej dziesitce. Zawody odbyy si pod patronatem miasta Chema oraz Starostwa Powiatowego w Toruniu. *** Stanisaw Lewandowski eglarz, trener, wychowawca i jeden z zaoycieli KS Wkniarz. Za swoj dziaalno zosta odznaczony m. in. odznak Zasuony Dziaacz eglarstwa Polskiego. Zmar w 1989 roku.
Fot. Nadesane
Chrzanowo-miodowa symfonia smaku

Tatarak jest rolin ekspansywn. Paka wodna wypiera go jednak ze staww. Kcze roliny wykorzystywane byo w medycynie naturalnej i kosmetyce ju przez Piastw. Jzef Siadak z Lubicza zna waciwoci niejednego gatunku
Tomasz Wicawski W Grucznie na Festiwalu Smaku nie pojawiaj si artykuy przypadkowe. Wyrnienie dla mieszkaca gminy Lubicz jest tym cenniejsze. Czonkowie jury mwili o symfonii smaku i najlepszej rzeczy, jak jedli w yciu. Pasja do robienia przetworw owocowo-warzywnych zostanie niedugo usystematyzowana. Przy ul. Jesionowej 8 powstanie sklep Ekologia spod strzechy. - Zmieniaj si przyzwyczajenia ludzi - mwi Jzef Siadak. - Coraz wicej osb zwraca si z powrotem w kierunku natury. Ju nie wystarczaj im produkty z dyskontw. wiadomi ludzie wiedz, e lepiej jest zje mniej wartociowych produktw ni wicej tych bez wartoci odywczej czy smakowej. Bo wcale nie jest tak, e naturalne produkty s mniej smaczne. Nie maj konserwantw i ulepszaczy, ale dobrze przygotowane powoduj zawrt gowy dla zmysw. Pasja po mamie Mieszkaniec Lubicza poznawa waciwoci poszczeglnych rolin jako dziecko. Wtedy wydawao si to utrapieniem, ale po czasie doceni zaangaowanie mamy w jego edukacj przyrodnicz. w ktrego licie zawijano kiedy wiele produktw. Niewiele osb zna dzi waciwoci tataraku europejskiego, ktry ma dziaanie oczyszczajce, tak zewntrzne jak rwnie wewntrzne. Na azjatyck odmian tej roliny trzeba uwaa, ale ta rosnca na naszym terenie, jest dla ludzi bardzo wartociowa. - Macierzanka piaskowa jest naszym polskim tymiankiem mwi Jzef Siadak. - Przeze mnie jest ona mieszana najczciej z podbiaem. Substancje z tych rolin wzajemnie si uzupeniaj. Robi z tego syrop. Powinny go stosowa osoby powyej 12. roku ycia, z racji tego, e modsi maj nieuksztatowan wtrob, by mc przetrawi podbia. Stokrotka polna, z ktrej mona zrobi syrop, przeciwdziaa miadycy. Zielarz z gminy Lubicz specjalnie dla czytelnikw Poza Toru przedstawia receptur na jeden ze swoich produktw. - Wyrywamy rosncy przy stawie czy innym akwenie wodnym tatarak - wskazuje przetwrca. - Obcinamy korzenie i kroimy kcze na kawaki. Wrzucamy do garnka i zalewamy wod. Gotujemy przez pi minut. Potem odstawiamy na 2-3 godziny. Odcedzamy i wrzucamy do wanny w azience. Kpiel z tataraku zapewnia niezwyke wraenia zapachowe.
GMINALUBICZ CHEMA GMINA
Na Festiwalu Smaku w Grucznie przysmak miodowo-chrzanowy Jzefa Siadaka nie mia konkurencji - Jako mody chopak nienawidziem wszelkiego rodzaju zbiorw - wskazuje Jzef Siadak. - Ale kto lubi zamiast biega za pik zbiera winie czy porzeczki? Teraz zdecydowanie inaczej na to patrz. Mama doskonale znaa dziaanie zi, korzeni czy owocw. Potrafia rwnie je doskonale przerobi. Zamiowanie do poszukiwa najbardziej wartociowych elementw naszego codziennego otoczenia ma swoje plusy. - Nagrody, chocia mie, wcale nie s najwaniejsze. Jestem najbardziej dumny z tego, e mog by odkrywc i twrc jednoczenie. Poznaj okrelon rolin i jej waciwoci, a pniej eksperymentuj z czeniem jej z innymi. Tak wanie powsta przysmak miodowo-chrzanowy, za ktry zostaem wyrniony. ona pukaa si w gow, gdy zaczynaem z tym eksperyment. Teraz musz jej robi, troszk sabsz, limitowan edycj, bo nie wyobraa sobie wdlin bez tego dodatku. Jzef Siadak chtnie dzieli si swoj wiedz z innymi osobami. Ma te swoje wyraziste zdanie o duych przetwrniach. Kpiel z tataraku - Reim technologiczny jest taki, e duzi producenci nie maj wyboru - musz faszerowa produkty chemi - wskazuje przetwrca z Lubicza Dolnego. - Ja i mi podobni nie stosujemy dodatkowych skadnikw, bo przecie konserwujcych rodkw w naturze jest do. Chociaby chrzan,
Latawce i wito Plonw

wito Latawca na trwae zagocio w kalendarzu imprez gminy Lubicz. Wieczorne doynki zwieczyy zabaw 7 wrzenia
Wystp Polskiego Elvisa pamitkowymi dyplomami w Zespole Szk nr 2 w i upominkami rzeczowymi. Grbocinie by elemen W tym czasie piekarze z tem programu artystyczRogwka rozpoczli przygonego odbywajcego si towania do wypieku chleba wita plonw. Wielu w tradycyjnym piecu. Okamieszkacw zasuozao si, e dziesitki uczestnych dla wsppracy nikw festynu przybyo na, lokalnej spoecznoci aby zabra przygotowany otrzymao pamitkowe zaczyn po to, by potem we nagrody anioy. wasnym domu upiec chleb wito Latawca i zgodnie z tradycyjnymi reWiatru organizowane cepturami. wsplnie przez Muzeum - Pozostali znakomiPimiennictwa i Drukarcie bawili si wasnorczstwa, gmin Lubicz, Stonie przygotowujc formy warzyszenie Lokalna Grudo wypieku chleba, buek, pa Dziaania Podgrodzie precli mwi Dariusz SubToruskie i rad soeck ocz, dyrektor Muzeum PiGrbocina odbyo si ju miennictwa i Drukarstwa. po raz 11. Od trzech lat - Chleb zosta nastpnie towarzyszy mu rwnie woony do pieca na podowito Chleba na trwale u z lici chrzanowych, a ju wpisane w kalendarz impo kilkudziesiciu minutach prez miejscowoci. mona byo osobicie prze - Ju od godziny 11.00 kona si, jak smakuje. dziesitki mieszkacw Na pobliskiej ce rada gminy wraz z pociechami soecka Grbocina zapewniprzystpiy do budowy a atrakcje dzieciom - dmulatawcw mwi Hanna chane zjedalnie, tramAnzel, przewodniczca poliny oraz przejadki na Rady Gminy, mieszkanka kucyku. Odbya si rwnie Grbocina. - W tym czaloteria fantowa z nagrodami sie mona byo rwnie ufundowanymi przez LGD wzi udzia w warsztaPodgrodzie toruskie, tach de kupau czy te gmin Lubicz, Muzeum Pidokona zakupw w mumiennictwa i Drukarstwa, zealnym antykwariacie. Wjt gminy Lubicz Marek Olszewski na mszy witej w rad soeck Grbocina oraz Dla goci przygotowa- Grbocinie z okazji wita plonw sponsorw. no darmowe przekski. Ju za rok kolejne edycje re wietnie sprawiy si w locie. Uczestnicy konkursu na imprez i doynki. najadniejszy latawiec zbudowali Autorzy najbardziej odlotowych (WT) kilkadziesit konstrukcji, kt- konstrukcji zostali nagrodzeni
Fot. Urzd Gminy Lubicz
Koreaczycy i Meksykanie zagraj w Lubiczu

Per Musicam Ad Astra Przez Muzyk do Gwiazd to nowy Midzynarodowy Konkurs i Festiwal Chralny, ktrego ide jest prezentacja najwybitniejszych dokona polskiej muzyki chralnej jak rwnie popularyzacja muzyki z rnych obszarw kulturowych wiata. Jedn z form przedsiwzicia s koncerty festiwalowe, na ktrych prezentuj si przybye zespoy. Podczas pitkowego koncertu bdzie mona wysucha muzyki chralnej w wykonaniu chru chopicego z Czech, chru mieszanego z Meksyku, chru modzieowego z Korei Poudniowej oraz chru dziewczcego Gaudium Cantates z Lubicza. Organizatorzy pierwszej edycji Midzynarodowego Konkursu i Festiwalu Chralnego im. Mikoaja Kopernika, Per Musicam Ad Astra, Stowarzyszenie Mionikw Muzyki Chralnej Astrolabium z Torunia i niemiecka Fundacja Interkultur, zapraszaj na koncert 13 wrzenia, w pitek o godz. 18. - To bardzo wany element naszego kalendarza imprez kulturalnych mwi Marek Olszewski, wjt gminy Lubicz. Wysoka kultura musi by obecna w przestrzenie publicznej. Mamy nadziej, e koncert spotka si z duym zainteresowaniem mieszkacw. witujcy w tym roku 20 lecie istnienia Chr chopicy Pani
Koncert festiwalu Per Musicam Ad Astra ju dzi o godzinie 18 w Kociele Matki Boskiej Czstochowskiej i w. Wacawa
kluci to jeden z zaledwie 5 chrw chopicych w Czechach. Bogaty repertuar zespou obejmuje utwory od muzyki dawnej po wspczesn oraz adaptacje pieni ludowych. Grupa chralna Las Cien Voces de Los Hermanos Zavala ze stolicy Meksyku to zesp z 40 letnim dowiadczeniem, ktry skupia w swych szeregach przedstawicieli rnych grup zawodowych, a take pokolenia caych rodzin. Zesp oprcz muzyki liturgicznej w swoim repertuarze posiada szeroki wachlarz utworw z rnych okresw i niemal wszystkich stylw muzycznych. Debiutujcy w Festiwalu Zesp z Korei Poudniowej Song For You to chr, ktry powsta w czerwcu tego roku, a tworz go uczniowie, ktrzy uczestnicz w spoecznym projekcie resocjalizacyjnym. Opiekunem chru i jego dyrygentem jest jeden z najbardziej znanych koreaskich wokalistw. Gaudium Cantates jest chrem dziewczcym, ktry dziaa przy Gimnazjum nr 1 w Lubiczu. W zespole piewa 25 dziewczt w wieku 11-16 lat. Chr zosta zaoony we wrzeniu 2012 roku. Wstp na koncert jest bezpatny. Zdjcia z koncertu bdzie mona znale na www.pozatorun.pl. (WT)
13 POZA TORU, 13 wrzenia

GMINY OBROWO I CZERNIKOWO
2013
Niesiemy plon w gospodarza dom

Pierwszego wrzenia gmina Obrowo obchodzia coroczne wito Plonw, ktre odbyo si na boisku sportowym w Obrowie. Liczne atrakcje przygotowane przez organizatorw przycigny tumy mieszkacw gminy, ktrzy pragnli w ten sposb uczci zakoczenie pracy na roli i podzikowa za tegoroczny urodzaj. Uroczysto rozpocza si przemarszem wyruszajcym spod kocioa, a kierujcym si na boisko w Obrowie. Korowd prowadzony by przez wz straacki OSP. Po przemarszu odbya si uroczysta Msza wita, koncelebrowana przez ks. Tadeusza Lewandowskiego. Po czci oficjalnej nastpia wyczekiwana przez wszystkich zabawa, poprzedzona podzikowaniami, zoonymi przez wjta gminy Andrzeja Wieczyskiego, na rce wszystkich rolnikw za ich trud i cik prac. Uczestnicy doynek mogli skosztowa przyrzdzonej specjalnie na t okazj grochwki. Caej imprezie towarzyszyy wystpy artystyczne przygotowane przez mieszkacw gminy. Gwnymi gwiazdami wita byli Mister Dex, Wdrowne Gitary i Buenos Ami-
Mieszkacy Obrowa podzikowali za tegoroczne zbiory. Scen zawadnli modzi artyci. Kolejka po grochwk nie miaa koca
Dzieci byy bardzo podekscytowane moliwoci wystpu na scenie
gos. - Po cikich niwach trzeba odreagowa - mwi mieszkaniec Kawczyna. - Wesoa muzyka i dobre jedzienie, to nieodczne elementy takiego festynu. Jedn z wielu pozostaych atrakcji tegorocznych doynek, byo rozstrzygnicie konkursu na Dziewczyn Poza Toru. Zwyciczyni zostaa Joanna Naruszewicz z Kamionek Duych. Nagrodzona zostaa rwnie Paulina Kroplewska, ktra otrzymaa najwiksza liczb gosw w internetowym gosowaniu. - Dziewczyny jak malowane
- mwi z umiechem rolnik ze Stajenczynek. - Nie mog wicej powiedzie, bo ona ju na mnie zerka. A rk ma cik. Caa impreza spotkaa si z ogromnym entuzjazmem mieszkacw gminy Obrowo. Wymienita zabawa, muzyka, jedzenie a take niezliczone atrakcje skierowane do dzieci i dorosych, wprawiy wszystkich przybyych w dobry i wesoy nastrj. - Dzi bawimy si do biaego rana, ale jutro skoro wit znw w pole - mwi mieszkaniec Obrowa. - Bo przecie trzeba dba o to, eby wszyscy mieli co je.
Organizatorzy doynek ju teraz zapraszaj wszystkich chtnych do kolejnego spotkania na wicie Plonw w przy-
szym roku, ktre odbdzie si w Gogowie. (AP)
wito plonw na wesoo

Gospodarze z gminy Czernikowo podzikowali za zebrane niwo
Pomogli parafianie z Czernikowa

Potrzebujce rodziny dostay wsparcie od mieszkacw
Wakacje to nie dla wszystkich czas jedynie bogiego wypoczynku. Dziaajcy w parafii Czernikowo Zesp Charytatywny, nie zawiesi na ten okres swej dziaalnoci. Zakoczya si ogoszona w pierwszych dniach lipca akcja Wyprawka dla ucznia. Inicjatywa polegaa na zbirce w wyznaczonych miejsca na terenie parafii przyborw szkolnych, ktre miay trafi do rodzin potrzebujcych wsparcia. Dziki pomocy mieszkacw udao si skompletowa wyprawk szkoln dla trzydziestu uczniw. - Serdecznie dzikuj wszystkim, ktrzy wzili udzia z naszej akcji mwi Rafa Rutkowski z czernikowskiego PZC. Inicjatywa okazaa si sukcesem, oby podobnie byo za rok. Pomoc w skompletowaniu wyprawek szkolnych, nie bya jedyn akcj, podczas ktrej mieszkacy wykazali si zrozumieniem dla potrzebujcych. Ju czwarty raz do Czernikowa przyjecha krwiobus, by 1 wrzenia zebra ten cenny dla potrzebujcych krwi dar. Zbirka przyniosa rekordowy wynik. Udzia w niej wzio a 55 osb. (AR)
Doynki w Czernikowie to co roku doskonaa zabawa. Wieczorem trzeba zdj krawaty...
Po zakoczonych pracach w polu, mieszkacy gminy w tradycyjny sposb podzikowali za zebrane plony. 8 wrzenia w Czernikowie odbyy si doynki gminne, podczas ktrych gospodarze zanieli do kocioa wiece wykonane z owocw ziemi, kosw zb i polnych kwiatw. Uroczysto rozpocza si o godzinie 12:00, msz wit w Kociele Parafialnym w Czernikowie. Tradycyjnie wzili w niej udzia mieszkacy oraz pracownicy Urzdu Gminy. Po zakoczeniu modlitwy uczestnicy udali si przemarszem na boisko szkolne, gdzie nastpio oficjalne otwarcie imprezy, ktremu towarzyszyy wystpy.
Na scenie z wasnymi programami artystycznymi zaprezentowali si m.in. uczniowie miejscowych szk, orkiestra dta, Koo Gospody Wiejskich oraz Klub Seniora. Humorystycznym akcentem by konkurs soecki, a due oklaski od uczestnikw zebra Jakub Pawowski. - Cieszymy si, e w tym roku impreza doynkowa si udaa mwi wjt gminy Czernikowo, Zdzisaw Gawroski. Pogoda dopisaa, a wystpy okazay si atrakcyjne dla uczestnikw. Najmodsi mieli okazj skorzysta z przygotowanych przez wesoe miasteczko atrakcji, a pozostali mieszkacy i gocie mogli
wietnie si zabawi w rytm przebojw zespou Cliver. Zanim gwiazdy wieczoru wykonay swoje najwiksze przeboje, z gonikw usysze mona byo utwory grup Mister i Puls. Na scenie odbyy si konkursy dla najmodszych uczestnikw zabawy. Trudnym zadaniem okazao si skorzystanie ze wszystkich atrakcji, ktre zostay dla nich przygotowane, bo do rnego rodzaju zjedalni i trampolin wci ustawiay si kolejki. Duym zainteresowaniem cieszyy si te wypenione powietrzem kule, w ktrych dzieci pyway po wodzie i loteria pluszakowa. Pozostali gocie mogli skorzysta z rozstawionych specjalnie
na t okazj stoisk, ktre rozmieszczone byy wok boiska oraz punktw gastronomicznych. - Wszyscy wietnie si bawili podczas imprezy tanecznej mwi Tomasz Pietrzak, uczestnik zabawy. Organizatorzy pomyleli o kadej grupie wiekowej, wic atrakcji nie zabrako dla nikogo. Pogoda dopisaa, uczestnicy mio spdzili czas, a tradycji doynkowej stao si zado. Zabawa taneczna trwaa do pnych godzin wieczornych, a zadowolony gwar uczestnikw tegorocznych doynek tylko potwierdzi to, czego wszyscy oczekiwali byy udane. (AR)
Fot. Maciej Pagaa

GMINA UBIANKA
Ponad poowa ludzi w UE mieszka na wsi

Z Jerzym Zajka, wjtem gminy ubianka, o projekcie opinii Komitetu Regionw Zrwnowaony rozwj obszarw wiejskich jego autorstwa, do ktrego moe zgosi autopoprawki do dnia 23 wrzenia, rozmawia Tomasz Wicawski
wizytowania i ogldania. Wie musi by zagospodarowana, nie moe kojarzy si chaszczami i kniejami, ale z produkcj ywnoci czy miejscem wypoczynku i rekreacji. Drugi obszar spraw, ktre umiejscawiamy w tej opinii, dotyczy wymiaru finansowego. W tej mierze wskazujemy na saboci nowej perspektywy finansowania. Trzecim blokiem s relacje obszarw miejskich i wiejskich. W tym aspekcie podnosimy wymiar regionalnoci wsppracy na tej linii. Co konkretnie proponuje pan w pierwszym obszarze? Trzeba zauway, e ponad 55% populacji Unii Europejskiej zamieszkuje tereny wiejskie lub miejsko-wiejskie. To ogromne rzesze ludzi. Komitet Regionw prezentuje opini 28 pastw czonkowskich, a nie tylko uwagi jednego z nich. To rodowisko jest niezwykle istotne i nie mona pozostawi go samemu sobie. Wielokrotnie krytykowaem podejcie, tzw. proces dyfuzji, ktre zakada, e jak rozwin si obszary miejskie, to co, mwic kolokwialnie, skapnie rwnie wsi. To zbyt powana sprawa w sensie populacyjnym, eby o to nie zadba. W Polsce 38% osb zamieszkuje na wsi, a w Irlandii 73%. Wracajc do meritum, w opinii wyrazilimy przekonanie, e jako ycia na wsi ma wpyw na decyzj ludzi o osiedlaniu bd nie osiedlaniu si na obszarach wiejskich lub pozostawaniu tudzie niepozostawaniu na tym terenie. Ludzie wiedz, e to jest problem? Wan kwesti jest edukowanie spoeczestwa. Niestety, wielu obywateli nie ma wiedzy odnonie powagi problemu zachowania ywotnoci obszarw wiejskich. Od najmodszych do najstarszych osb trzeba prowadzi akcje edukacyjne, ktr zwiksz wiadomo ludzi w tej mierze. Zacznijmy od pocztku. Dlaczego kwestia zrwnowaonego rozwoju jest istotna? Czy ma to zwizek z now perspektyw finansowania ze rodkw unijnych na lata 2014-2020? Tak, taki zwizek oczywicie istnieje. Trzeba jednak na samym wstpie wyjani samo pojcie zrwnowaonoci rozwoju. rodowiskowo rozumie si pod tym hasem zachowanie zasobw naturalnych dla kolejnych pokole. Oczywicie jednak nasze rozumienie jest szersze i wcza w to pojcie rwnowanoci rozwoju obszarw miejskich i wiejskich. Skd wzi si pomys na autorsk opini w tej kwestii? Komitet Regionw przyjmuje dwa rodzaje opinii. S to opinie dotyczce projektw aktw prawnych przygotowanych przez Komisj Europejsk, Parlament Europejski czy Rad Unii Europejskiej. Druga procedura zakada inicjatyw wasn komitetu. Z tego rodzaju moliwoci postanowiem skorzysta. Skada si taki dokument w momencie, w ktrym komitet widzi, e jakie kwestie s zagroone, niepewne bd zmierzaj w niepokojcym kierunku. Nie zostaa jeszcze zakoczona procedura uchwalania budetu na lata 2014-2020, wic moemy zgosi w takiej formie, jako reprezentanci samorzdw 28 pastw czonkowskich, zalecenia, ktre powinny by wzite pod uwag. Porozmawiajmy chwil o zawartoci opinii. Skada si ona z 3 blokw. Pierwszy z nich dotyczy znaczenia ywotnoci obszarw wiejskich. Pod tym pojciem rozumiemy, jak podpowiada semantyka, obszar wiejski, ktry jest miejscem dobrego zamieszkania i stwarza moliwo rozwoju dla mieszkacw. Rwnoczenie warto dba o to, eby wie nie stawaa si skansenem miejscem czenia rodkw z jednego filaru do drugiego. A nie ograniczy rozwoju wsi? W nowych pastwach czonkowskich, jak np. w Polsce, przesunicie z drugiego do pierwszego bloku bdzie mogo dotyczy a 25% rodkw. To rozwizanie zubaa dostpno do rodkw umoliwiajcych rozwj obszarw wiejskich gmin wiejskich. To zuboenie nastpuje rwnie na zasadzie poszerzenia katalogu spraw, ktre mog by finansowane z drugiego filaru. Do tego worka wrzuca si likwidacje skutkw katastrof rodowiskowych, strat w uprawach rolin, jak rwnie spraw upadku zwierzt gospodarskich. Trzeba takie rozwizania skrytykowa, bo ograniczaj one moliwo rozwoju wsi. Skupmy si jeszcze na chwil na kwestii wsppracy miasto-wie. Uznajemy, e jest zbyt dua przewaga obszarw miejskich nad wiejskimi. Przewaga populacyjna i ekonomiczna jest zagroeniem dla godziwego oraz racjonalnego ukadania rozwoju w obszarach metropolitalnych. Niestety nasz realny wpyw w skali UE jest niesatysfakcjonujcy. Apelujemy o znalezienie rozwiza, ktre tak partycypacj wsi zwiksz. Std te podniesienie kwestii umw partnerskich. Rozwj zintegrowany zapewnia wiksz partycypacj wszystkich partnerw w ksztatowaniu polityki rozwojowej. Co mog zrobi mieszkacy, ktrzy chc mie wpyw na autopoprawki do pana projektu opinii? Musz je zoy najpniej do 23 wrzenia. Std te prosz mieszkacw o zapoznanie si z dokumentem, ktry jest na naszej stonie internetowej www.lubianka.pl i wysanie swoich uwag na moj skrzynk e-mailow.
Jerzy Zajkaa musi do 23 wrzenia zoy autopoprawki do opinii Komitetu Regionw swojego autorstwa
Finansowanie rozwoju obszarw wiejskich w kolejnych latach budzi rwnie wtpliwoci Komitetu Regionw? Uznajemy, jako bardzo wane, zachowanie w przyszym okresie finansowania polityki rolnej w wymiarze wsplnotowym. Toczyy si debaty o zmianie tego systemu na narodowy. My stoimy na stanowisku, e powinno si utrzyma obecny system w celu stabilizowania wewntrznego rynku rolnego, dziaania na rzecz uzyskania przewag na rynku globalnym oraz suenia poprawie spjnoci terytorialnej. Nie mniej wane jest rwnie podjcie wyzwa rodowiskowych. Zmieniajcy si klimat czy katastrofy przyrodnicze, to wyzwania, ktre stoj gwnie przed obszarami wiejskimi. Moliwo dbania o te kwestie jest nierozerwalnie zwizana z nakadami finansowymi. Ale jest te w projektach co dobrego? W nowej perspektywie finansowej dostrzegamy ciekawy mechanizm, a mianowicie zachty dla modych rolnikw. Jest to bardzo wany element, ktry oczywicie popieramy. Do tej pory funkcjonowao to w bardzo
maym zakresie. Widzimy rwnie potrzeb dalszego wspierania gospodarstw niskotowarowych i tych osb, ktre pracuj na obszarach o trudnych warunkach gospodarowania. Aspekt ten zosta zbyt mao zauwaony w propozycjach nowego budetu. A co z finansowaniem zrwnowaonego rozwoju? Kwestia dochodw rolniczych nie jest wana tylko dla samych rolnikw, ale rwnie dla gmin, w ktrych oni dziaaj. Jeeli dochodowo z subwencji i efektywnego gospodarowania jest na niesatysfakcjonujcym poziomie, to odbija si to na rozwoju obszarw wiejskich poszczeglnych gmin. Czasami odbiera si kwesti dopat bezporednich jako indywidualn, a wcale tak nie jest. Warto zwrci uwag na zmiejszenie, w obecnym projekcie, rodkw na rozwj obszarw wiejskich. Jest to spadek o 11 miliardw euro ni w stosunku do obecnej perspektywy finansowania. Stanowi to kilkanacie procent caej sumy. Nakrelajc kontekst, trzeba wskaza, e s dwa filary finansowania wsplnej polityki rolnej. W pierwszym znajduj si dopaty bezporednie, a w drugim rodki na rozwj obszarw wiejskich. Umoliwiono na poziomie UE przemiesz-
Dwanacie wiecw za plon

Mieszkacy z gminy ubianka witowali zakoczenie niw
Gospodarze z gminy ubianka podzikowali za zebrane plony w tradycyjny sposb. Doynki gminne, ktre odbyy si 31 sierpnia, w tym roku przebiegay w nieco odmiennej formie. Wszystkie elementy uroczystoci odbyway si w Parku Kultury, a rozpoczto je wprowadzeniem na plac dwunastu wiecw doynkowych. Jak co roku, zrobione z darw ziemi, bukietw kwiatw, ziaren i kosw kompozycje zachwycay sw prostot i dostojnym piknem. O godz. 15:00 rozpocza si polowa msza wita, ktrej przewodniczy ksidz Adam Ceynowa. Po zakoczonych modlitwach tegoroczni starostowie doynek, Iwona Zakrzewska z Brchnowa i Mieczysaw Kukowski z Warszewic, przekazali wjtowi bochen chleba wypieczony z mki, ktra powstaa z tegorocznych zbiorw. Nastpio tradycyjne przeamanie si chlebem, po czym rozpocza si oficjalna cz obchodw. Gos zabra wjt gminy, Jerzy Zajkaa, ktry podzikowa rolnikom za trud woony w ich prac oraz do-
Rajdy na otwarcie cieki

Rowery rusz z Torunia i Unisawia. W ubiance podsumuj budow cieki rowerowej o dugoci 22 kilometrw
Liderem projektu budowy cieek rowerowych jest Powiat Toruski. Pierwsza z trzech inwestycji dobiega koca. 26 wrzenia nastpi oficjalne otwarcie drogi rowerowej Toru-Unisaw. Amatorzy dwch kek jed jednak ju t tras od duszego czasu. O godzinie 14 wystartuj rajdy rowerowe. Po drodze doczay bd kolejne grupy osb. Wszyscy dotr do Gminnego Parku Kultury w ubiance oddalonego od cieki rowerowej o kilkaset metrw. - Przecicie wstgi nastpi na parkingu nieopodal drogi wojewdzkiej w kierunku ubianki mwi Jerzy Zajkaa, wjt gminy ubianka. Na trasie pojawi si rwnie rolkarze i amatorzy nordic walking. Warto bowiem zwrci uwag na fakt, e jest to cieka majc blisko 3 metry szerokoci, umoliwiajca niekolizyjne poruszanie si amatorw rnych sposobw rekreacji. Na godzin 15 planowane jest zakoczenie rajdw. Ok. 15.30 powinno rozpocz si oficjalne podsumowanie. Na miejscu stawi ma si minister bd wiceminister sportu. Swoj obecno potwierdzi marszaek wojewdztwa Piotr Cabecki. - Po oficjelach na scenie pojawi si dzieci wskazuje Jerzy Zajkaa. Gwn atrakcj muzyczn ma by wystp znanego toruskiego zespou Manchester. Pocztek koncertu zaplanowany jest na godzin 17. (WT)
ceni reprezentacje soectw, ktre przygotoway wiece doynkowe. Po przemwieniu odznaczy czworo mieszkacw medalami nadanymi przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. - Jak co roku, wiece przygotowane przez mieszkacw prezentuj si piknie mwi pani Hanna, mieszkanka gminy. Moe w tym roku zbiory nie byy rekordowe, ale trzeba si cieszy z tego, co si ma. Jak wida, uczestnikom dopisuj humory i wszyscy dobrze si bawi. Kolejn cz uroczystoci stanowi program artystyczny przygotowany przez zespoy dzia-
ajce na terenie gminy. Uczestnikom imprezy doynkowej zaprezentowali si m.in. grupy: Schola z Przeczna, kapela ubianioki, Alebabki oraz Mar wojki. Po wystpach gocie zaproszeni zostali do degustacji produktw lokalnych, przygotowanych przez KGW z terenu gminy. Uroczystoci towarzyszya wystawa najstarszych, sprawnych traktorw, ktre ubiegay si o tytu Fest Tur Ziemi ubiaskiej. Swe osignicia przedstawi te klub rkodziea Wzeek, ktry na skromnej wystawie zaprezentowa m.in. przepikne frywolitki. Ok. godz. 18.00 rozpocza si zabawa taneczna, ktra potrwaa do pnych godzin nocnych. (AR)
Fot. Nadesane
Fot. Nadesane
numer 10(58)/2013 ISSN 1734-2066
WIADOMOCI
RELACJE
KOMENTARZE
www.powiattorunski.pl
AKTUALNOCI Zapraszamy na uroczyste otwarcie drogi rowerowej Toru - Unisaw! Spotykamy si w czwartek o godz. 14.00 w Toruniu bd w Unisawiu Raciniewie, na pocztkach drogi rowerowej i ruszamy wsplnie rowerami w stron ubianki. W tamtejszym Gminnym Parku Kultury czeka bd atrakcje dla duych i maych, dla zmczonych podr woda dla ochody, a potem gorcy urek dla wszystkich. Bd konkursy z nagrodami, wystpy, a zwieczeniem imprezy bdzie koncert zespou Manchester. Do zobaczenia! :)
Uwaga - nowe
PRZYJAZNY URZD
wzory wnioskw w budownictwie

Wydzia Architektury i Budownictwa informuje, i 4 wrzenia 2013 r. zmieniy si wzory wnioskw o pozwolenie na budow lub rozbirk - stare formularze s ju nieaktualne. Obowizujce dotd przepisy ustawy Prawo budowlane byy ju kilkadziesit razy nowelizowane i oceniane jako niejasne i skomplikowane. Prowadzio to do przeduania postpowa administracyjnych, a w efekcie do wyduania czasu realizacji caej inwestycji. Zmiany maj na celu uproszczenie i skrcenie procedury budowlanej. Kluczowe dla uzyskania pozwolenia na budow jest zoenie prawidowego pod wzgldem formalnym i merytorycznym dokumentu wraz z wymaganymi zacznikami. Rozporzdzenie wprowadza nowy wzr wniosku ktry, poprzez ujednolicenie zapisw, ma uatwi inwestorowi ustalenie, jakie dokumenty powinny stanowi zaczniki do wniosku, za urzdnikom uatwia ocen jego poprawnoci. Nowe wzory wnioskw stanowi zaczniki do rozporzdzenia Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 7.08.2013 r. (Dz. U. poz. 1013). Akt zosta opublikowany 3 wrzenia 2013 r. w Dzienniku Ustaw. Nowe wzory obowizuj od nastpnego dnia po ogoszeniu rozporzdzenia, ktre je wprowadziy, czyli wanie od 4 wrzenia. Nowe wnioski s bardzo szczegowe, poniewa zawieraj zestawienie wszystkich moliwych zacznikw formalnych wymaganych przez Prawo budowlane i przepisy szczegowe. Zadaniem wnioskujcego jest wskazanie, jakie dokumenty zawiera skadana przez niego dokumentacja. Wypenienie wniosku bdzie wymagao nieco wicej czasu i uwagi, ale dziki temu inwestor szybciej dowie si czy jego wniosek jest kompletny pod wzgldem formalnym. Wszelkie braki w tym zakresie oznaczaj konieczno kolejnej wizyty w urzdzie i uzupenienia wniosku. Kwestie merytoryczne - tak jak dotychczas - bd mogy by uzupeniane na podstawie postanowienia w trybie ustawy Prawo budowlane. Obowizujce wzory wnioskw s ju dostpne w sekretariacie Wydziau Architektury i Budownictwa oraz na stronie www.bip.powiattorunski.pl w zakadce STAROSTWO POWIATOWE w Toruniu/Jak zaatwi spraw w urzdzie. (KM)
2 Powiat Toruski,
wrzesie 2013
Rzecznik coraz bardziej zajty Analizy i kontrole

Podczas XXXIV sesji Rada Powiatu Toruskiego zapoznaa si m.in. z raportem z realizacji Programu ochrony rodowiska.., sprawozdaniem Rzecznika Konsumentw oraz z wykonaniem budetu powiatu w pierwszym proczu 2013 r.
Nastpnie Radni zapoznali si ze spraw skargi na Dyrektora Domu Pomocy Spoecznej w Browinie. Komisja Rewizyjna, po przeanalizowaniu zarzutw stawianych w pimie uznaa, e nie jest to skarga powszechna w rozumieniu art. 227 i 229 pkt 4 Kodeksu postpowania administracyjnego. Z uwagi na fakt, e skarga dotyczya spraw pracowniczych a nie wykonywania zada lub dziaalnoci jednostki rozpatrzenie jej wykracza poza kompetencje Rady. Nastpnie Radni wyrazili zgod na udzielenie bonifikaty od ceny lokali mieszkalnych w Browinie. Dotychczasowi najemcy bda mogli wykupi mieszkania wraz z udziaami w gruncie z 70% upustem.
Rada Powiatu w 2011 roku przyja Program Ochrony rodowiska i Plan Gospodarki Odpadami. W marcu br. Zarzd Powiatu powierzy firmie zewntrznej sporzdzenie raportu z wykonania Programu za lata 2011 i 2012. Celem Raportu jest ocena realizacji zada zapisanych w Programie, ktra ma suy sformuowaniu wnioskw niezbdnych do jego aktualizacji. Bezporednim wskanikiem realizacji zada Programu jest wysoko ponoszonych nakadw finansowych oraz uzyskiwane efekty. Mirosaw Nawrotek Czonek Zarzdu
RADA POWIATU
KOMISJE
Raport z realizacji Programu Ochrony rodowiska dla Powiatu Toruskiego na lata 2010-2014 z perspektyw do roku 2017 w formie prezentacji multimedialnej przedstawia Monika Paza z firmy Ekostandard Pracownia Analiz rodowiskowych.
Raportu suy ocenie realizacji zada i weryfikacji celw ochrony rodowiska, dokonywana na wszystkich szczeblach administracji. Na poziomie powiatu ocen sporzdza si co dwa lata. Nastpnie Radni wysuchali informacji z wykonania Budetu Powiatu Toruskiego za I procze 2013 roku. Z kolei Naczelnik Wydziau Edukacji i Spraw Spoecznych Jan Krajewski zaprezentowa dziaania podejmowane przez powiat w zakresie profilaktyki i promocji zdrowia. Kolejn informacj przedstawia Marzenna Napirkowska, Powiatowy Rzecznik Konsumentw w Toruniu. Jak wynikao z przedstawionych ze-
stawie, w 2012 roku Rzecznik interweniowa bezporednio u przedsibiorcw i udziela porad w siedzibie Starostwa, telefonicznie i drog elektroniczn cznie w 756 sprawach, suc pomoc i fachow wiedz na temat praw konsumenckich. Rok 2012 by kolejnym, w ktrym zwikszya si ilo udzielonych porad i wystpie do przedsibiorcw. wiadczy to o wzrocie zarwno wiadomoci konsumentw, jak i o rosncym zaufaniu do Rzecznika Konsumentw. Kolejn cz spotkania powicono na omwienie zmian do budetu powiatu na 2013 r., zmian w Wieloletniej Prognozie Finansowej oraz projektu uchway w sprawie emisji obligacji.
Pierwotnie w porzdku obrad XXXIV Sesji bya take sprawa zaoenia Spdzielni Socjalnej Lubiczanka. Projekt uchway budzi jednak wiele wtpliwoci i pyta ju podczas pracy Komisji Statutowo-Regulaminowej, dlatego zosta skierowany do ponownego rozpatrzenia przez Zarzd Powiatu. Kolejna sesja zaplanowana jest na 27 wrzenia 2013 r. (AS)
Z myl o modych
Do ogoszonego przez powiat toruski przetargu na budow kompleksu boisk w Zespole Szk w Chemy zgosia si tylko jedna firma, ktra zaproponowaa realizacj zadania na kwot znacznie bo a o ponad 300 tys. z przewyszajc zabezpieczone w budecie na ten cel rodki. Zarzd podj wic decyzj o uniewanieniu przetargu i niezwocznie podj kolejne prby rozwizania problemu. Po zweryfikowaniu moliwoci ogoszono przetarg na jedno boisko poliuretanowe dla ZS w Chemy. Do zapoznania si z ofert zapraszamy na stron internetow www.bip.powiattorunski.pl do zakadki ZAMWIENIA PUBLICZNE. Jak co roku powoana zostaa Komisja do spraw przyznawania stypendiw. Na pocztku sierpnia ustalono wysoko stypendium z Powiatowego Funduszu Stypendialnego dla uczniw szk ponadgimnazjalnych na 100 z miesicznie. Powoana rwnie zostaa komisja egzaminacyjna dla nauczycieli ubiegajcych si o stopie nauczyciela mianowanego. Tym razem omioro nauczycieli podeszo do egzaminu
ZARZD
Zarzd zajmowa si ostatnio sprawami dotyczcymi modych mieszkacw powiatu: tematami posiedze byy stypendia dla najzdolniejszych, boiska dla ZS w Chemy i nowe domy dla dotychczasowych wychowankw Placwki Opiekuczo-Wychowawczej w Chemy
i awansowao na kolejny stopie zawodowej kariery.
Radni ze szczegln trosk odnosz si do spraw dzieci i modziey. Warto podkreli, e powiat toruski od lat inwestuje w baz dydaktyczn i lokalow podlegajcych mu placwek oraz stwarza moliwo realizowania projektw edukacyjnych poszerzajcych ich ofert dydaktyczn. Dzieje si tak - co warto podkreli pomimo rosncych kosztw utrzymania szk zwizanych m. in. z niem demograficznym. Indywidualnym wsparciem objci s rwnie najzdolniejsi uczniowie Powiatu, ktrych z roku na rok jest coraz wicej, co wiadczy o tym, e warto i naley inwestowa w modzie. Honorata eglarska Czonek Zarzdu
Zarzd przyj take procedury wewntrznej weryfikacji projektw dofinansowywanych lub finansowanych ze rodkw z budetu Unii Europejskiej, niepodlegajcych zwrotowi rodkw z Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu
(EFTA), rodkw pochodzcych z innych rde zagranicznych oraz ze rodkw budetu Pastwa z programw resortowych. Projekt uchway zosta opracowany z uwagi na konieczno przeprowadzania analiz ryzyka dla projektw, ktre planuje si realizowa w Starostwie oraz jednostkach organizacyjnych. Procedury i wzr koncepcji opracowany zosta przy wsppracy z audytorem wewntrznym. Przygotowano i przyjto koncepcje do 3 projektw unijnych. We wrzeniu Zarzd zapozna si ze sprawozdaniem Magorzaty Marszakowskiej dotychczasowego Dyrektora Placwki Opiekuczo-Wychowawczej w Chemy z przeprowadzonego postpowania likwidacyjnego Placwki. Na dzie 1 stycznia 2013 r. w placwce przebywao 23 wychowankw. Zgodnie z uchwa likwidacyjn naleao umieci dzieci w rodzinach zastpczych lub innych placwkach. Do 31 lipca br. dla wszystkich wychowankw udao si znale nowe domy. Dzieci opuciy placwk i zamieszkay w nowych miejscach. (AS)
Pierwsz Komisj, ktra spotkaa si w sierpniu bya Komisja Rewizyjna. Czonkowie Komisji podczas posiedzenia skontrolowali realizacj uchwa Rady i Zarzdu oraz zaatwianie skarg i wnioskw. Kontrola obejmowaa okres 01-06.2013 r. W centralnym rejestrze skarg i wnioskw prowadzonym w Wydziale Organizacyjnym i Spraw Obywatelskich ewidencjonowane s wszystkie skargi i wnioski wpywajce do Starostwa Powiatowego, zarwno adresowane do Starosty jak i do przewodniczcego Rady. Wpisy w rejestrze obejmuj take terminy oraz sposb zaatwiania spraw mwi naczelnik Wydziau Organizacyjnego i Spraw Obywatelskich Starostwa Powiatowego, Irena Szewczuk. W kontrolowanym okresie zarejestrowano dwie skargi, z czego pierwsz skarg naleao potraktowa jako pismo zoone w sprawie indywidualnej, a nie jako skarg powszechn w rozumieniu art. 227 kpa, drug natomiast uznano za niewaciwie skierowan. Analizujc realizacj uchwa Rady i Zarzdu Komisja nie stwierdzia nieprawidowoci. Podczas tego posiedzenia czonkowie zapoznali si rwnie z zaaleniem byych pracownikw na dyrektor Domu Pomocy Spoecznej w Browinie. Zarzuty zawarte w pimie dotycz jednak spraw z zakresu prawa pracy, a podejmowanie decyzji w tym zakresie naley wycznie do kompetencji dyrektora DPS jako kierownika zakadu pracy. Potwierdzeniem pracowniczego charakteru skargi jest fakt, e jest ona aktualnie przedmiotem kontroli przeprowadzanej przez Pastwow Inspekcj Pracy w zakresie podstaw prawnych rozwizywania stosunkw pracy oraz zatrudniania pracownikw w rodowiskowym Domu Samopomocy powiedzia Wicestarosta Toruski, Dariusz Meller. Ponadto wydzia Polityki Spoecznej Kujawsko-Pomorskiego Urzdu Wojewdzkiego w ramach nadzoru Wojewody wystpi o przedoenie dokumentacji odnonie kwalifikacji nowozatrudnionych pracownikw w wietle wymogw rozporzdzenia Ministra Pracy i Polityki Spoecznej doda Wicestarosta. Tego dnia zebraa si rwnie Komisja Rolnictwa, Lenictwa i Ochrony rodowiska, by oceni Raport z Programu Ochrony rodowiska dla Powiatu Toruskiego na lata 2010-2014 z perspektyw do roku 2017 za lata 2011-2012. W dniu Sesji spotkali si czonkowie Komisji Statutowo-Regulaminowej, by przeanalizowa Regulamin Spdzielni Socjalnej Lubiczanka. Radni wyrazili wtpliwoci co do zbyt wysokiej kwoty udziau dla przyszych czonkw Spdzielni. Tego dnia spotkaa si rwnie Komisja Budetu i Finansw i zapoznawszy si z sytuacj finansow powiatu pozytywnie zaopiniowaa projekty uchwa dotyczcych zmian do budetu, zmian do Wieloletniej Prognozy Finansowej oraz emisji obligacji. Czonkowie Komisji Infrastruktury Komunalnej przychylili si do projektu uchway w sprawie udzielenia bonifikaty od ceny lokali mieszkalnych w Browinie, gmina Chema. (AS)
3 Powiat Toruski,
wrzesie 2013
Wane dla osb sprawujcych osobist opiek nad dzieckiem

Od 1 wrzenia 2013 r. obowizuj przepisy umoliwiajce finansowanie z budetu pastwa skadek na ubezpieczenie emerytalno-ren towe w okresie sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem wasnym, swojego maonka lub dzieckiem przysposobionym za: rolnika i domownika podlegajcego ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z mocy ustawy albo na wniosek, rolnika i domownika, ktry nie podlega ubezpieczeniu spoecznemu rolnikw, osob bdc czonkiem rodziny rolnika lub domownika, ktra nie spenia warunkw do podlegania ubezpieczeniu spoecznemu rolnikw. Uprawnienie do finansowania skadek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe jest przyznawane na okres: do 3 lat, nie duej jednak ni do ukoczenia przez dziecko 5 roku ycia, do 6 lat, nie duej jednak ni do ukoczenia 18 roku ycia, w przypadku sprawowania opieki nad dzieckiem niepenosprawnym.
DZIA ROLNY
Skadka na ubezpieczenie emerytalno-rentowe za osob sprawujc osobist opiek nad dzieckiem finansowana jest ze rodkw budetu pastwa od dnia zoenia wniosku.
POWIAT W UNII
Finansowanie z budetu pastwa skadek na ubezpieczenie rentowe moliwe jest wtedy, gdy: osoba sprawujca osobist opiek nad dzieckiem nie podlega innemu ubezpieczeniu spoecznemu i nie posiada ustalonego prawa do wiadcze z ubezpiecze spoecznych, w tym do emerytury lub renty, rolnik lub domownik prowadzcy jednoczenie pozarolnicz dziaalno gospodarcz lub wsppracujcy przy jej prowadzeniu, zaprzestanie prowadzenia tej dziaalnoci albo zawiesi jej wykonywanie bd wspprac przy jej prowadzeniu w okresie sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem - oznacza to, e w dniu rozpoczcia finansowania skadki ze rodkw budetu pastwa, dziaalno ta nie moe by prowadzona, drugi rodzic nie korzysta z prawa do finansowania skadek z tytuu sprawowania opieki nad dzieckiem w KRUS albo z prawa do finansowania skadek w ZUS na podstawie art. 16 ust. 8 ustawy o systemie ubezpiecze spoecznych (m.in. z tytuu pobierania zasiku macierzyskiego czy przebywania na urlopie wychowawczym). Aby uzyska prawo do finansowania z budetu pastwa skadek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe naley: w przypadku osb podlegajcych ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu w KRUS zoy wniosek o finansowanie z dotacji budetu pastwa skadki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe w zwizku ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem (formularz do pobrania na stronie www.krus.gov.pl), w przypadku osb dotychczas niepodlegajcych ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu w KRUS zoy wniosek o objcie ubezpieczeniem emerytalno-rentowym i finansowanie skadki na to ubezpieczenie z dotacji budetu pastwa w zwizku ze sprawowaniem osobistej opieki nad dzieckiem (formularz do pobrania na stronie www.krus.gov.pl), przedoy skrcony odpis aktu urodzenia dziecka oraz w przypadku dziecka niepenosprawnego orzeczenie o niepenosprawnoci lub stopniu niepenosprawnoci.
Osobom, ktre nie podlegaj ubezpieczeniu spoecznemu rolnikw (tzn. nie speniaj warunkw do tego ubezpieczenia) przysuguje prawo wyboru finansowania skadki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe w ZUS lub KRUS. Podstawa prawna: art. 2 ustawy z dnia 26 lipca 2013 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpiecze spoecznych oraz innych ustaw (Dz.U. z 2013 r. poz. 983)
nie
Przepisy ustawy umoliwiaj finansowanie z dotacji budetu pastwa wycznie skadki na ubezpieczenie emerytalno-rentowe. Skadka z dotacji budetu pastwa rwna jest skadce, o ktrej mowa w art. 17 ust. 1 ustawy, stanowicej 10% emerytury podstawowej. Wicej informacji uzyskaj Pastwo odwiedzajc stron internetow www.krus.gov.pl lub dzwonic do Oddziau Regionalnego KRUS w Bydgoszczy 52 341 52 61-66 lub Placwki Terenowej w Toruniu 56 655 53 42.
Oddzia Regionalny Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Spoecznego w Bydgoszczy www.powiattorunski.pl
4 Powiat Toruski,
wrzesie 2013
Prace budowlane rusz lada moment

Droga rowerowa poczy Toru z ysomicami, Grzywn, Chem, Zalesiem, Sawkowem i Kamionkami Maymi
Wkrtce rozpocznie si budowa trzeciej, najduszej drogi rowerowej w ramach projektu Poprawa bezpieczestwa na drogach publicznych poprzez wybudowanie drg rowerowych. Trasa Toru-Chema z odgazieniem do m. Kamionki Mae przebiega bdzie po wydzielonych w trakcie projektowania dziakach. Prosimy wic dotychczasowych uytkownikw o nieobsiewanie ich. Jednoczenie trwaj dziaania prowadzce do zakoczenia wyceny i wypaty odszkodowa za wydzielone pod drog tereny. Cz z nich, w kwocie ponad 1 300 000 z, zostaa ju wypacona. W niezakoczonych jeszcze sprawach czekamy na wycen rzeczoznawcw oraz decyzje o wysokoci odszkodowa. Mirosaw Graczyk Starosta Toruski
INWESTYCJE
Sodkie wspomnienia
POCZTWKA Z PRZESZOCI
Stypendia rozdane
Tegoroczny nabr wnioskw o stypendia przyznawane przez Starost Toruskiego by rekordowy - wpyno a 115 poda!
Komisja Stypendialna powoana przez Zarzd Powiatu Toruskiego nagrodzia wybijajcych si uczniw zamieszkujcych powiat toruski, przyznajc im stypendia z Powiatowego Funduszu Stypendialnego. O stypendium mg stara si kady ucze szkoy ponadgimnazjalnej, ktry zamieszkuje powiat toruski i uzyska redni ocen powyej 4,75 oraz co najmniej bardzo dobre zachowanie. Wszystkie te wymogi spenio a 110 osb i to im Komisja Stypendialna postanowia przyznawa co miesic 100 z. Uroczyste wrczenie stypendiw odbdzie si 20 wrzenia o godz. 14:00 w budynku Starostwa Powiatowego w Toruniu przy ulicy Towarowej 4-6. Wszystkich stypendystw serdecznie zapraszamy! (MP)
EDUKACJA
Powiatowy Szkolny Zwizek Sportowy w Toruniu od lat organizuje zawody sportowe dla dzieci i modziey szkolnej na terenie powiatu toruskiego
Mistrzowie na wycigniecie rki

e zdobycie Mistrzostwa Wojewdztwa przez dziewczynki z SP Nr 2 w Chemy dzi nie stanowi nonej informacji w porwnaniu z Mistrzostwem wiata Pawa Fajdeka, ktry w Toruniu mia tylko przystanek, podczas gdy nasze Mistrzynie mieszkaj tu na co dzie. Kibicujemy panu Pawowi, gdy jest on dla naszej modziey wzorem do naladowania i swego rodzaju dobrem narodowym! Ale zawsze pozostaje pytanie dlaczego nie dbamy o naszych przyszych Mistrzw i Mistrzynie, nie powicajc im nawet jednego wiersza na amach prasy? Dzikujemy zatem Redakcji Powiatu Toruskiego za to, e moemy u Pastwa co jaki czas zagoci i zaprezentowa nasze Mistrzynie i naszych Mistrzw, ktrzy rwnie ciko pracuj na swoje sukcesy.
Mistrzostwa Powiatu Toruskiego, to: 3500 uczestnikw 300 godzin zmaga w ponad 20 miejscowociach, 42 imprezy sportowe, ponad 120 pucharw i 1200 medali! To wszystko w zasigu rki w gminach powiatu toruskiego!
SPORT
Imprezy sportowe o Mistrzostwo Powiatu organizowane s dla uczniw wszystkich typw szk - od podstawwek po szkoy rednie, w 30 dyscyplinach od biegw przeajowych, przez gry zespoowe, po tenis stoowy i szachy. Jest z czego wybiera! Co roku powiatowe zawody sportowe staj si rdem satysfakcji dla licznej grupy dzieci i modziey oraz stwarzaj moliwoci sprawdzenia si w gronie rwienikw. Jakby si tego nie oceniao, jakby si na to nie patrzyo, to wanie u nas, w maych miejscowociach rosn prawdziwi mistrzowie. Dzi Mistrzowie Powiatu. A jutro kto wie? Moe Mistrzowie Polski czy wiata? Na amach prasy i w Internecie czytamy, e sport kuleje, e nie ma odpowiednich warunkw, e nie ma komu si modzie zaj, e tylko nieliczni staj si wielcy i na wielkich arenach sportowych bywaj. Nie do koca mona si z tym zgodzi, kiedy spojrzy si z bliska na aren, jak dla modych sportowcw stanowi teren powiatu. Mamy warunki, mamy ludzi, ktrzy potrafi pracowa z modzie i mamy zdolnych modych sportowcw. Problem w tym,
Na prezentowanej dzi fotografii wida cukrowni w Chemy od podwrza i to w czasach, gdy bya ona wielozakadowym kombinatem. W drugiej poowie ubiegego wieku zakad zatrudnia do 1000 staych pracownikw (do tego w okresie kampanii dochodzio kilkuset sezonowych, zwanych aliantami). Dla tych, ktrzy nigdy nie widzieli cukrowni od wewntrz krtki opis: z lewej strony parowozownia, za ni suszarnia wysodkw, za parowozem elfa kolejowa, czyli urzdzenie do rozadunku burakw z wagonw i samochodw ciarowych, budynek dalej mieci wyymaczki (do wysodkw). Na pierwszym planie natomiast wida kolejowy spaw buraczany, to tu wysypywano z wagonw buraki, ktre woda pod cinieniem z widocznego dalej tzw. mamuta pchaa dalej. Wida rwnie przez dugie lata charakterystyczne dla Cukrowni Chema trzy kominy. Za nimi lekko w lewo budynek zakadowej stolarni, dalej za wyszy, w ktrym mieciy si: puczki, laboratorium i biuro techniczne. Z prawej strony piec wywarowy, kotownia, tzw. cukrowa gra i magazyn cukru. Dzi ten fragment cukrowni wyglda zupenie inaczej. Nie ma ju czci magazynu cukru, spaww, elfy i mamuta. A i liczba kominw skurczya si do dwch. Dziki cukrowni w okresie PRL-u charakterystycznym dla Chemy widokiem jesieni byy cignce si kilometrami kolejki traktorw z przyczepami i wozw konnych, wyadowanych burakami. Jako nie potrafiono tego problemu rozwiza. Dokona tego, podobnie jak i wielu innych zmian, nowy waciciel fabryki firma Nordzucker, ktra w tym roku obchodzi 175-lecie istnienia (jest wic starsza od naszej cukrowni o 44 lata).
rek oraz niezastpionych nauczycieli wychowania fizycznego moliwa jest dziki wypracowanej i trwajcej ju od ponad 14 lat wsppracy oraz wsparciu finansowemu ze strony Starostwa Powiatowego w Toruniu. Dzikujemy Gminnym Koordynatorom Sportu, Dyrekcjom Szk, Wjtom Gmin, kadrze nauczycielskiej a przede wszystkim modziey, za zrozumienie, pomoc i uczestnictwo w zawodach sportowych. Na ten rok szkolny zaplanowalimy 42 imprezy sportowe. Startujemy tradycyjnie bieganiem przeajowym nad jeziorem w Jzefowie, 24 wrzenia 2013 r. Wszelkie informacje dotyczce organizowanych przez nas zawodw znajdziecie Pastwo pod adresem www.powiattorunski.pl w zakadce sport i dalej PSZS. Serdecznie zapraszamy! Artur Stankiewicz Powiatowy Koordynator Sportu
miao mona powiedzie, e nie ma w Chemy rodziny, ktrej przedstawiciel nie pracowaby w cukrowni. Sam zakad oddziaywa wic na stosunki spoeczne panujce w miecie i okolicznych wioskach. Na cukrowni mwio si fabryka i cho istniao wicej innych zakadw pracy, to kady wiedzia, e chodzi o cukrowni. Na cukier mwio si tu gwarowo faryna, std pracownicy cukrowni to byli faryniorze (identycznie kolejarze to baniorze, bo pocig w gwarze to bana). Tote, gdy o 14.00 rozbrzmiewaa syrena koczca szycht, czyli zmian, to mwio si: Jo, ju drugo, faryniorze wychodzu z roboty. A tylu ich wylewao si z fabrycznej bramy, e w 1984 r. zbudowano dla nich kadk nad pobliskimi torami, eby nie musieli czeka, gdy szlabany byy zamknite. Oprcz cukru chemyski kombinat dawa mieszkacom jego pprodukt zwany fiutem. Std synne powiedzenie: W Chamy ziamia panka ji fiut sie leje. Fiut najbardziej smakowa z chlebem posmarowanym masem, robio si z niego te domowej produkcji cukierki, gdy PRL to byy czasy systemowego niedoboru towarw na pkach sklepowych. W fabryce uywao si wicej zawodowych okrele gwarowych, w wikszoci germanizmw. Dla przykadu do bagra wywozio si nieczystoci, ententasz i prelbok to byy odstojniki, sztapel pryzma workw z cukrem, a sztaplerka to dzia mocnych chopw zajmujcych si jego ukadaniem, prestuch to byo ptno filtracyjne, przetok manewrownia, a przetokowy to manewrowy. Modych pracownikw chrzcio si wysyajc ich po ambuszmira albo kubeek sztrumu, czyli prdu. Dariusz Meller
POWIAT TORUSKI Bezpatny Miesicznik Samorzdowy Starostwo Powiatowe w Toruniu ul. Towarowa 4-6 87-100 Toru
tel. 56 662 88 88, fax 56 662 88 89 e-mail: starostwo@powiattorunski.pl Redakcja w skadzie: dr Malwina Rouba - redaktor naczelny Agnieszka Niwiska - redakcja numeru Monika Paziewska (MP), Krzysztof Melkowski (KM), Agnieszka Szymborska (AS) Kontakt: tel. 56 662 88 52 rzecznik@powiattorunski.pl Skad: Starostwo Powiatowe w Toruniu Druk: Drukarnia Agora SA. w Pile, ul. Krzywa 35
Spotkalimy si 6 wrzenia, by rozpocz nowy sportowy rok szkolny 2013/2014. Burzliwe narady stay si ju tradycj, wycigamy wnioski z minionego roku, poprawiamy to co da rad poprawi i poszerzamy zakres naszych imprez. Dobra organizacja, mia atmosfera i zacita rywalizacja modziey pod okiem zawodowych sdziw, pielgnia-
Pani szklanej materii

Marcin Tokarz Po prostu pragnie pokazywa ludziom, e nie wszystko wyglda tak, jak si wydaje na pierwszy rzut oka. Krztaninie wasnych myli i wizji daje upust, tworzc kompozycje czce pozornie niepasujce do siebie materiay. Szko, fotografia i grafika s ywioami mieszkanki Rozgart przyczyniajcej si do zaprowadzania adu w penej baaganu rzeczywistoci. Od 16 lat prace Anny Koli podbijaj serca jej odbiorcw. W 1997 roku rozpoczy sw wdrwk od Torunia i wystawy 200 Lat Tradycji Wydziau Sztuk Piknych. W tym samym roku jej praca dyplomowa zosta nagrodzona Medalem im. Tymona Niesioowskiego. Kolejne dziea artystki podziwiano w dalekich krajach rnych kontynentw, m.in. w USA i Kanadzie w Ameryce Pnocnej, Niemczech, Bugarii i Macedonii w Europie, a take Tajlandii w Azji. - Jestem osob poszukujc cigle nowych koncepcji przyznaje z ciepym umiechem Anna Kola. Czasem jest to tkanina, innym razem grafika warsztatowa, np. linoryt, obraz zmanipulowany komputerowo czy czysta fotografia. Kada wystawa jest inna i ta rnorodno jest, jak myl, takim moim znakiem rozpoznawczym mwi
GMINA ZAWIE WIELKA
Nowy Chopin w Grsku?

- Najgorszym jest uprzedzi si do sztuki, z gry nie chcie jej zrozumie tumaczy artystka. Wiele ludzi buntuje si, e zbyt zbliya si do ycia codziennego. Trzeba pamita, e sztuka, jak wszystko, zmienia si. Jej najwiksza warto jest w jej rnorodnoci, gdzie kady moe znale co dla siebie. Czstym materiaem jej najwikszych prac jest szko, w ktrym odnajduje wicej wartoci, ni tylko te odkryte przez fizykw. Jest nim pochonita, stara si mie nad nim pen kontrol. - Szko jest niesamowite, a przede wszystkim pene sprzecznoci w jej oczach wida czyst fascynacj. Jednoczenie jest kruche i twarde. Z jednej strony nas ochrania pod postaci szyby, z drugiej mona si nim atwo skaleczy. Wkadajc je do pieca przy tworzeniu szklanych form, nigdy nie mam cakowitej pewnoci, jak bdzie potem wyglda. Poza tym zadziwia w relacji ze wiatem. Dziki innym warunkom ekspozycyjnym ta sama kompozycja moe wyglda zupenie inaczej porusza domi, jak gdyby co tworzya. Zwizane ze sztuk plany Anny Koli na przyszo, cz si take z jej 7-letni crk. Artystka zamierza zrealizowa cykl, w ktrym wykorzysta jej portrety. Fotografie umieci na ukochanym szkle, co jak sama mwi ma przybra tajemniczy, nieco mroczny efekt.
Jej prace byy pokazywane w najdalszych zaktkach globu. Zdaniem artystki pikno jest we wszystkim, co nas otacza. Czerpic z niego garciami, kreuje sztuk, ktra intryguje
Za nami uroczyste otwarcie Publicznej Szkoy Muzycznej

Artystka jest za ksztaceniem w dziedzinie sztuki ju od najmodszych lat
czonkini Zwizku Polskich Artystw Plastykw. Duch kreatywnoci kryje si take w murach jej domu. Anna Kola zaprojektowaa go, wzorujc si na wspomnieniu miejsca wspaniaych wakacji w Karwieskich Botach Drugich. - W tej nadmorskiej miejscowoci panuje niesamowity porzdek architektoniczny opisuje Anna Kola, artystka i doktor sztuk plastycznych. Wszystkie nowo powstae w niej domy maj elementy stylu szachulcowego, tzw. muru pruskiego, w bardzo zrnicowanej formie. Razem z mem zapragnlimy przenie czstk tego adu do Rozgart. Artystka reprezentuje pogld ksztacenia si w dziedzinie sztu-
ki ju od maego. W jej opinii estetyka, walory wizualne i przemylane zaaranowanie otaczajcych nas przestrzeni wpywaj na jako ycia. - To, e nasze najblisze otoczenie, np. mieszkanie, wyglda w okrelony sposb, czy nawet my sami i mamy moliwo tego zaplanowania, pozwala czu si lepiej nam i innym, a o to przecie chodzi w yciu przekonuje Anna Kola, pracownik Zakadu Plastyki Intermedialnej. Poza rodowiskiem artystycznym, dla wielu ludzi sztuka jest dziedzin czsto niezrozumia, niedocenian. Anna Kola sugeruje, e mogaby to zmieni wiksza ilo zaj plastycznych w szkoach.
Edukacja muzyczna pierwszego stopnia zawitaa do Grska w gminie Zawie Wielka. 6 wrzenia byo podniole i galowo. Od tygodnia zajcia trwaj w najlepsze. Swoje umiejtnoci zaprezentowali na gali nauczyciele, ktrzy znajd zatrudnienie w placwce. Koncert fortepianowy da Baej Kwiatkowski. - Mamy nadziej, e rozszerzenie oferty edukacyjnej w naszej miejscowoci spowoduje, e jeszcze wicej osb bdzie uczszczao do Zespou Szk mwi Andrzej Walczyski, dyrektor Zespou Szk w Grsku. Z duym optymizmem w przyszo patrzy take Agnieszka Witka, p.o. dyrektora Szkoy Muzycznej w Grsku. - Zainteresowanie mieszkacw jest bardzo due - mwi w rozmowie z Poza Toru. - Muzyka w edukacji modych ludzi odgrywa du rol. Warto odcign dzieci od komputerw i zaszczepi w nich nowe pasje. (WT)

FOTOREPORTA ADAMA ZAKRZEWSKIEGO
Wypadek autobusw w Makowiskach

Na szczcie to tylko wiczenia. Straacy z czterech wojewdztw przeprowadzali manewry w powiecie toruskim. Wszystko byo inscenizowane, ale las pali si naprawd
wiczenia sub ratowniczych i mundurowych odbyway si pod kryptonimem Jesie 13. Grupa inscenizujca wypadek autokarw wypada bardzo przekonywujco. Funkcjonariusze nie mieli jednak wikszych problemw z zapanowaniem nad chaosem i porozumiewaniem po angielsku z ofiarami wypadku. Ciko ranni, blisko szedziesiciu poszkodowanych i tony specjalistycznego sprztu - to wszystko zastalimy w Makowiskach w gminie Czernikowo 5 wrzenia. - Bez wtpienia najwaniejsz kwesti jest dla nas stworzenie sytuacji najbardziej zblionej do realiw - mwi gen. bryg. Wiesaw Leniakiewicz, komendant gwny Pastwowej Stray Poarnej. - Celem jest bowiem jak najlepsze przygotowania sub do dziaania w sytuacji prawdziwego zagroenia. Nad gmin Czernikowo mona byo tego dnia zaobserwowa sporo samolotw. Do wypadku przelecia migowiec, a dromadery zrzucay wod na pobliskie - palce si - lasy. - Co roku mamy na naszym terenie jaki poar - mwi nadleniczy Nadlenictwa Dobrzejewice Pawe Nas. - Coraz lepiej umiemy sobie z tym radzi. Bez wtpienia takie wiczenia wpywaj pozytywnie na czas reakcji w warunkach bojowych. Straacy z Biaegostoku uwijali si jak w ukropie. - Niby to tylko wiczenia, ale ogie i pot na plecach s prawdziwe - mwi jeden z nich. - Miaem okazje uczestniczy w wielu akcjach, ale dzisiejsza symulacja zorganizowana jest bardzo profesjonalnie.
(WT)

ALEKSANDRW KUJAWSKI
Kady go oczy przeciera tyle tych rzeb

Gdy rzebi, zmienia mu si stan wiadomoci. Bogdan Zalewski ma dusz artysty i mas pomysw
Monika Olender
Figurki Bogdana Zalewskiego nie mieszcz si na pkach w salonie. Stoj w stosach w pokojach, plcz si w kuchni. Wkrtce przybdzie ich jeszcze wicej. Bogdan Zalewski z Aleksandrowa Kujawskiego od zawsze mia artystyczne skonnoci. Od malowania do najrniejszych figurek, a nawet zachwycajcej drewnianej biuterii. ona Renata nigdy nie miaa do pasji ma. Mimo, e cay dom tonie w jego dzieach.
Wszechstronny artysta
Bycie kanapowym artyst, ktry nie zabrudzi sobie rk, zupenie nie interesuje Bogdana Zalewskiego. Przeciwnie. Odpowiednich kawakw drewna czy oryginalnych kamieni, z ktrych powstaj potem figurki, szuka sam. Znosi do garau, a potem nadaje im cudownych ksztatw. Spod jego dutka wychodz prawdziwe dziea. Goci pastwa Zalewskich od lat zachwyca szczeglnie jedna figurka rzeba przedstawiajca ciarn kobiet z otwartym brzuchem, w ktrym znajduje si nienarodzone dziecko. Pan Bogdan nada jej nazw: Sodki ciar. Kiedy przychodzi ksidz do mamy, to zawsze kazaa nam t figurk chowa opoFot. Maciej Paga
Donie rzebiarza kryj w sobie magi i czary. Ostateczny efekt ich pracy zawsze jest wielk niewiadom
wiada z umiechem pani Renata. Zalewski dubie ju okoo czterdzieci lat. Nie tylko w drewnie czy kamieniu, ale jego dziea powstaj take z wikliny, kija. Z tego, co ma pod rk. Kiedy podczas spaceru zauwa, e ley jaka odamana od pnia ga, to bior tumaczy. Ze wszystkiego moe powsta co niezwykego. Teraz, kiedy jestem na emerytu-
rze, to mam wicej czasu, aby rozwija swoj pasj. Kiedy dubaem zazwyczaj zim. Ze wszystkich figurek uwag przyciga nie tylko Sodki ciar, ale take rzeba powstaa z lipowego klocka znalezionego przypadkiem, kozioek czy sroka poykajca robaka. Kada rzeba sprawia, e pani Renata jest dumna z ma. Jedna z nich powstaa specjalnie dla niej.
Nigdy nie wiem, co powstanie z tego kawaka drewna tumaczy pani Renata. Dowiaduj si dopiero, kiedy caa figurka jest ju gotowa.
Ze Szczecina do Aleksandrowa z mioci

Pan Bogdan pochodzi ze Szczecina. Tam si wychowa. I tam odkry w sobie artystyczn dusz. Do Aleksandrowa Kujawskiego przeprowadzi si dla ony. Zalewscy poznali si na sylwestrowej zabawie w Solcu Kujawskim. Potem pan Bogdan poszed na ptora roku do wojska. Czekaam jak zakonnica na niego, wiernie umiecha si pani Renata. Jak si okazuje, zainteresowania pana Bogdana s wszechstronne. Aleksandrowski artysta kolekcjonuje rwnie znaczki pocztowe. Mj m nie do, e wszystko potrafi zrobi, to jeszcze chyba wszdzie pracowa mieje si pani Renia. By dekoratorem w skle-
Historia przelana na papier

W Aleksandrowie Kujawskim mona za darmo otrzyma ksik Pogranicze Czarnych Orw
Pod redakcj m.in. burmistrza Aleksandrowa Kujawskiego Andrzeja Cieli, ukazaa si ksika Pogranicze Czarnych Orw. Dawne podziay ziem polskich w perspektywie historycznej, spoecznej i kulturowej. Jest ona zbiorem materiaw, zwizanych z ubiegoroczn konferencj naukow, towarzyszc festiwalowi Dwch Cesarzy. - Chodzio nam o to, aby poruszy problem dawnej granicy rosyjsko- pruskiej, pniej rosyjsko- niemieckiej, i na ile ta granica ma pyw na zachowania i postawy ludzi do dnia dzisiejszego mwi Andrzej Ciela. Okazuje si, e przekada si to m.in. na wyniki wyborw parlamentarnych, poparcie i pogldy polityczne. Da si rwnie zauway rnice w jakoci ycia, rodzaju prowadzonej gospodarki rolnej czy w dostpie do rodkw technicznych, takich jak sie drg czy linii kolejowych.
pach, instytucjach. Pracowa w Domu Dziecka, w wietlicach. Malowa plakaty. Bogdan Zalewski jest dobrze znany w Aleksandrowie Kujawskim. Kiedy kto potrzebuje pomocy, to pjdzie i pomoe. Taka prawdziwa zota rczka dodaje ona pana Bogdana. No i ten cay dom postawi, wszystko w nim zrobi, nawet elektryk. Ja nie musz si o nic martwi.
Pasja do koca ycia

O talencie pana Bogdana mieszkacy Aleksandrowa Kujawskiego usyszeli po razy pierwszy podczas wystawy jego prac w Miejskim Centrum Kultury w ramach cyklu Pasje. Obecnie artysta powanie myli, aby wkrtce powikszy swoj kolekcj. Gotowe do uformowania drewno ju czeka na obrbk. Pan Bogdan rozwaa, czy nie zajc si nawet sprzeda swoich dzie.
Konferencje naukowe nie tylko wpisuj si w idee ukazywania miasta jako miejsca wielokulturowego, ale przede wszystkim maj zebra i uporzdkowa bogat histori Aleksandrowa Kujawskiego. Ich zadaniem jest take utrwalenie ustnych przekazw doty-
czcych 150- letnich dziejw miasta. - Zaoylimy, e sam festiwal to za mao, i trzeba dooy troch intelektualnego podejcia, tym samym popularyzujc dzieje maej ojczyzny mwi burmistrz miasta. Historia pogranicza daje przyczynek do bada w kontekcie oglnopolskim. Ksika wydana zostaa w nakadzie 500 egzemplarzy. Dostpna jest ona w Wydziale Promocji Urzdu Miejskiego, gdzie mona j otrzyma za darmo. - Warto byo potrudzi si przy tej publikacji mwi Andrzej Ciela. Takie byo zaoenie, e nie bdziemy tych materiaw sprzedawa, bo chcemy by trafiy do jak najszerszego grona odbiorcw. (IM)
Uwaga na radary
Osoby poruszajce si samochodem po gminie powinny cign nog z gazu
Stra Gminna w Aleksandrowie Kujawskim planuje przeprowadzi w okresie jesiennym kilka dodatkowych kontroli na drogach. Dziaania te zwizane s z rozpoczynajcym si rokiem szkolnym, ktry spowodowa wzmoenie ruchu. - Teraz jest okres gdy odwozi si dzieci do szkoy, dlatego chcemy sprawdzi, czy kierowcy przestrzegaj przepisw ruchu drogowego mwi Janusz Rudnicki, komendant Stray Gminnej w Aleksandrowie Kujawskim. Kontrole bd mie miejsce na Stawkach, Rudunkach i w Przybranowie, przy drodze wojewdzkiej nr 250, w odpowiednio oznaczonych miejscach. Terminy pierwszych kontroli wyznaczone s na 11, 17 i 25 wrzenia. (IM)

GMINA YSOMICE
Herring znowu najlepszy!

W gminie ysomice zakoczy si XIX Turniej im. Jana Katry
Micha Kouchowski, organizator i uczestnik zawodw. Po raz kolejny pokazalimy, e dobr wspprac mona zdziaa cuda. Honorowymi gomi byli wjt gminy ysomice, Piotr Kowal oraz Marianna Katra ona pomysodawcy i patrona turnieju. To wanie dziki panu Janowi w ysomicach organizowane jest tak due wydarzenie sportowe. szawka zgarna nam wygran. Pikarze z wygranej druyny bez kopotu przeszli faz grupow zawodw. W pfinaach, do ktrych oprcz Herringa i No Name awansoway Mustang Old oraz Mustang, rywalizacja wzbudzia ogromne emocje. Pikarze z Wielkiej Nieszawki po dreszczowcu pokonali No Name. Regulaminowy czas nie wyoni wygranego (wynik 0:0) i mecz rozstrzygn konkurs rzutw karnych. Popis umiejtnoci dali bramkarze obydwu zespow, jednak lepszym wyczuciem wykaza si golkiper Herringa. Take w drugim, derbowym pfinale rozstrzygnicie przyniosy karne. Mecz zakoczy si wynikiem 1:1, ale jedenastki lepiej wykonywali pikarze Mustang Old i to oni przeszli do wielkiego finau. W decydujcym spotkaniu nie byo ju wtpliwoci. Ca pul zgarnli gracze Herringa Wielka Nieszawka, ktrzy rozgromili Mustang Old a 6-0. Podium uzupenili zawodnicy No Name, ktrzy pokonali Mustanga 1-0. Nagrod dla najlepszego strzelca dosta Damian Grzdzicki, a najlepszym bramkarzem zosta Karol Supczewski.
Za rok bdzie jeszcze lepiej!

Organizatorzy zapewniaj, e nie spoczn na laurach. Pojawiaj si ju pierwsze pomysy, jak bdzie wygldaa jubileuszowa, dwudziesta edycja turnieju. - Prawdopodobnie wrcimy do tradycji rozgrywania zawodw w jednym miejscu. Turniej poczymy z festynem, chcemy zapewni atrakcje dla kibicw mwi Kouchowski. Przyszoroczny turniej bdzie jeszcze lepszy. Chc jednoczenie podzikowa za wspprac naszym sponsorom, wadzom gminy oraz Poza Toru i od razu zaprosi do udziau w nastpnych zawodach.
International level
Damian Grzdzicki zosta najlepszym graczem turnieju / Fot. Oriana Rutkowska
Marcin Lewicki
Kolejna udana edycja- tymi sowami mona podsumowa przebieg kolejnej edycji wpisanego w gminne tradycje turnieju pikarskiego powiconego pamici Jana Katry. W cikiej, caodniowej rywalizacji zwyciyli (po raz
drugi z rzdu) pikarze Herringa Wielka Nieszawka. Zacitemu pojedynkowi towarzyszya muzyka i atmosfera wielkiego pikarskiego wita. Mimo, e turniej by rozgrywany na czterech gminnych orlikach, wszystko udao si dopi na ostatni guzik. - Jestem bardzo zadowolony z organizacji turnieju mwi
Uczestnicy, tak samo jak organizatorzy, sprostali postawionym przed nimi zadaniom. Spotkania, w ktrych zademonstrowano duo walki i technicznych umiejtnoci, musiay si podoba. Duo radoci mieli miejscowi kibice, bo gmina ysomice w pfinaach miaa a trzech przedstawicieli. - W decydujcej fazie turnieju zagray trzy druyny Mustanga podkrela Kouchowski. Trudno si nie cieszy, cho szkoda, e to Wielka Nie-
Wytrbowice stolic doynek

Chleba i tradycyjnych produktw nie zabrako na wicie plonw w gminie ysomice
Ksidz Wiesaw Roczniak koncelebrowa msz wit podczas doynek w gminie ysomice. Po uroczystym podzikowaniu za tegoroczny plon, mieszkacy i gocie ruszyli do wsplnej zabawy. Modzi artyci na dugi czas zawadnli scen. Odby si rwnie konkurs na najbardziej tradycyjny i najpikniejszy wieniec. Bezkonkurencyjni okazali si w tych zmaganiach mieszkacy Wytrbowic. Chwil po godzinie 16 na scenie pojawia si gwiazda imprezy zesp Masters. Hit ono moja odpieway z artystami tysice osb. - Tancerki zdecydowanie najbardziej przypady mi do gustu mwi mieszkaniec Papowa Toruskiego. Z potraw natomiast wyrnibym pierogi pa z koa gospody wiejskich. Generalnie nasze doynki zawsze dobrze wypadaj i wikszo ludzi wietnie si bawi. Oczywicie wieczorem jest najweselej, ale to przecie zrozumiaa sprawa... W konkursie na najsmaczniejsz nalewk zwyciya Anna Maecka z Wytrbowic. Nagrod gwn za najpikniejsz zagrod otrzymali ex quo Maria Kowalska-Puczka z ysomic oraz Marian Sznajder z Kamionek Duych. (WT)
Fot. Nadesane
Mennonicki powrt do przeszoci

Uczynni, poboni, spokojni takimi ludmi byli oldrzy, ktrzy osiedlajc si na terenach podmokych, wytyczyli nowe cieki w dziedzinie melioracji
Jacek Laskowski Tereny dzisiejszej Wielkiej Nieszawki to miejsce, ktre swego czasu zamieszkiwali protestanccy mennonici. Ich historia i kultura na polskich ziemiach siga a XVI wieku. Dziki umowie zawartej midzy Urzdem Marszakowskim, Muzeum Etnograficznym w Toruniu oraz Wielk Nieszawk ju moemy podziwia pierwsze, okazae efekty prac w powstajcym Olderskim Parku Etnograficznym. Pi hektarw - tak powierzchni ma mie Olderski Park Etnograficzny powstajcy w Wielkiej Nieszawce. Mieszkacom i odwiedzajcym ma przypomina histori tego miejsca oraz lud, od ktrego wywodzi si nazwa parku oldrzy (mennonici). Jest wiek XVI. W wyniku rozamu w kociele katolickim w wczesnych Niderlandach i Niemczech trwaj intensywne przeladowania protestanckich mennonitw wywodzcych si z nurtu uwaanego za jeden radykalniejszych wczesnej Reformacji - anabaptyzmu. Zmuszeni do przesiedle, rozpoczli swoj wdrwk w poszukiwaniu w poszukiwaniu przyjaznego otoczenia. Z uwagi na fakt, i byli oni wietnymi melioratorami, osiedlali si przede wszystkim
GMINA WIELKA NIESZAWKA
Na zdjciu pierwsza z trzech zagrd, ktre powstan w Olderskim Parku Etnograficznym
Polska azylem
na terenach podmokych, w okolicach rzek. W tolerancyjnej wwczas Polsce, gdzie zagwarantowano im swobody religijne, znaleli schronienie oraz idealne dla nich tereny. Z czasem, kiedy ich lud stawa si coraz liczniejszy, zaczli zasiedla Wis wzdu jej grnego biegu. Nazywano ich ju oldrami. Rozprzestrzeniajc si rwnolegle do linii brzegowej najduej polskiej rzeki, dotarli a do okolic Wocawka, zajmujc po drodze tereny dzisiejszej Nieszawki.
Nie szukali poklasku

Zachowane przekazy historyczne wskazuj, e by to niezwy-
kle spokojny lud, ktry wierzy, e skromno w yciu doczesnym zaprowadzi ich do ycia wiecznego. By nie sta si narzdziem szatana, byli bardzo pokorni wobec osb sprawujcych wadz. W ich kulturze chrzczone byy wycznie osoby dorosy, gdy grzech pierworodny odkupi Chrystus umierajc na krzyu. Bezkonfliktowi, unikali zabaw tanecznych, stronic jednoczenie od tytoniu i alkoholu, ale pozostajc w bliskich stosunkach z reszt spoecznoci, byli wobec siebie pomocni i usuni. Nie odwracali si od chorych, starszych i potrzebujcych. - O samych mennonitach i ich obyczajach wiemy dzi sporo przekonuje Mariola Mika z u-
awskiego Parku Historycznego znajdujcego si w Nowym Dworze Gdaskim. Badania nad ich kultur pokazuj, e byli to ludzie skromni, bardzo pokojowo nastawieni do ycia. Prno zatem szuka po nich przesadnych ozdb czy orderw wojennych. Spoeczno mennonicka nie zabiegaa rwnie o wysokie urzdy i splendor z nimi zwizany.
Park w roku 2015

O Olderskim Parku Etnograficznym, a w zasadzie o planach i pocztkach jego rekonstrukcji pisalimy ponad p roku temu w numerze 17. naszej gazety. Dzi w Wielkiej Nieszawce moemy
podziwia ju pierwsz zagrod, ktra przybya tutaj z Gutowa. - Ukoczona rekonstrukcja obejmuje cz mieszkaln i inwentarsk mwi Ewa Tyczyska z Muzeum Etnograficznego w Toruniu Pierwsza z nich wykonana jest z drewna i ma konstrukcj wiecow, za druga jest murowana. Analizy pokazuj, e obiekt ten pochodzi z XIX wieku. Na jego elementach znajduj si napisy pochodzce z Biblii Luteraskiej. Jak na razie jest to pierwsza z trzech zagrd, ktre powstan na terenie parku. Cay projekt obejmie rekonstrukcj szeciu budynkw, ktre w Wielkiej Nieszawce maj stan do koca 2015 roku.
ZDROWIE

Dobra praca z Adiutorem

Na co uwaa podejmujc zatrudnienie w agencji zajmujcej si opiekunkami? Bardzo wane, aby Agencja wysyajca pani do pracy za granic posiadaa certyfikat oraz aby wywizaa si z obowizku zapewnienia opiekunce zezwolenia na prac. Kada opiekunka powinna otrzyma potwierdzony dokument druk A1. Na tej podstawie Polka moe uzyska tzw. kart pracownicz NFZ. Taka karta (w przeciwiestwie do karty NFZ turystycznej) gwarantuje jej rzetelne leczenie w razie choroby czy wypadku. Jakie dowiadczenie powinna mie opiekunka wyjedajca do Niemiec? Dobrze jest, jeli kandydatka na opiekunk posiada referencje. Bywa jednak, e ma za sob opiekowanie si chorym czonkiem rodziny. Takie dowiadczenie rwnie akceptujemy. Wymagamy take od naszych Opiekunek znajomoci jzyka niemieckiego w stopniu minimum podstawowym. Prowadzimy doszkalajce, bezpatne kursy jzykowe. Ile lat powinna mie opiekunka wyjedajca do Niemiec? Najlepiej w tej roli spisuj si panie 40 i ponad 50 lat. S bardziej cierpliwe i empatyczne od modych kobiet. Poza tym, maj takie dowiadczenia yciowe, ktre pomagaj im w opiece nad osobami starszymi i niesamodzielnymi. Ile zarabia opiekunka wyjedajca do opieki w Niemczech? Im lepsza znajomo jzyka niemieckiego, tym wysze zarobki. Nasze opiekunki zarabiaj miesicznie od 800 do 1300 eurona rk. Do tego od polskiej redniej krajowej ( ok. 3713 z brutto) maj odprowadzany ZUS. Czy Centrum Adiutor spenia wszystkie wyej wymienione kryteria? Tak, wikszo Opiekunek wyjedajcych do Niemiec wsppracuje z nami od kilku lat. Stoimy na stray zawartych w umowie ustale i pomagamy w rozwizywaniu ewentualnych, nieprzewidzianych problemw. Zajmujemy si nie tylko znalezieniem rodziny niemieckiej odpowiadajcej opiekunce, ale take pilnujemy wszelkich formalnoci zwizanych z umow. Dbamy o bezpieczestwo, bezpieczny dojazd, o to aby rodzina niemiecka odebraa opiekunk z autobusu oraz aby opiekunka miaa zagwarantowany oddzielny pokj, wystarczajco duo jedzenia i dobre warunki pracy. Panie, chcce wyjecha do opieki w Niemczech, z min. podstawow znajomoci jzyka niemieckiego, zapraszamy do naszego biura w godz. 8.oo-16.oo od poniedziaku do pitku. Wicej informacji znajdziecie Pastwo na stronie: www. pomocwdomu.pl lub pod nr tel. 56-655-10-10. Rozmowa z Roman Ott, doradc zawodowym w firmie Centrum Adiutor, na ul. Szewskiej 6/2 w Toruniu.
Donie, ktre lecz
Choroby, ktre powstaj na obszarze naszego krgosupa staj si jednym z najwaniejszych problemw wspczesnej cywilizacji
ewentualnie nabyty uraz wskazuje Rafa Kociski, chiropraktyk z Centrum Terapii Krgosupa mieszczcego si w Toruniu przy ul. Targowej 21. Nieleczone czsto staj si problematyczne w yciu codziennym doprowadzajc do niemonoci siedzenia, a nawet leenia. Poprzez terapi manualn, korygowanie odcinka ldwiowego jestemy w stanie przywrci dobr kondycj krgosupa cierpicego. W zalenoci od szybkoci zgoszenia si, a take wieku pacjenta, by wyleczy dolegliwo rwy kulszowej, potrzebne bdzie od jednej do czterech sesji terapii manualnej. Wanym jest, aby kuracjusz wykona wczeniej badanie rentgenowskie lub tomografi, poniewa pierwszym etapem leczenia jest waciwe zlokalizowanie rda ucisku. Na przestrzeni lat obserwuje si rosnc dbao ludzi o wasny wygld i zdrowie. Jednak ten trend ma swoje korzenie w psychice czowieka naszych czasw. Ludzie przeywaj pewien renesans - stwierdza dyplomowany krgarz. - Zaczynaj rozumie, e dobra kondycja ciaa wpywa, take na popraw ich samopoczucia. Jest to zachowanie profilaktyczne, w stosunku do przeszoci, kiedy to pacjenci zgaszali si czsto po fakcie. (MT)
Powakacyjny okres to czas, kiedy pojawia si wzmoony wysiek, a ten czsto jest przyczyn dolegliwoci. Wedug obserwacji krgarzy z Centrum Terapii Krgosupa Kociski wpyw moe mie rwnie zmiana pogody. Bagatelizowanie tego problemu nierzadko pogbia uczucie blu potrafice wykluczy nas z ycia spoecznego Gdy odczuwamy nasilajcy si ucisk w odcinku ldwiowym lub koci ogonowej istnieje spore prawdopodobiestwo, e mamy do czynienia z rw kulszow. Lekcewaenie blu, a w konsekwencji kontynuacja wysiku fizycznego moe spowodowa jego nasilenie. - Przyczyn takich dolegliwoci s: dyskopatia, zmiany zwyrodnieniowe,
ZDROWIE
Pikno w kadej ozdobie
Wanie nastaje okres, w ktrym szczeglnie warto zadba o nasze ciao
in. promieniowanie UVA i UVB, ci, przyjmowanie lekw hormonalnych, okres menopauzy i kuracj lekami oraz substancjami fototoksycznymi. Warto pamita, e po pierwszym pojawieniu si przebarwie, mog one wraca. - Gdy kobiety zmagaj si z intensywnymi przebarwieniami, polecamy jeden z najlepszych zabiegw depigmentujcych, czyli Cosmelan - tumaczy Katarzyna Walinowicz. - Jego mechanizm dziaania oparty jest na wykorzystaniu substancji hamujcych tyrozynaz kluczowy enzym w procesie formacji melaniny lub nawet odwraca przemiany metaboliczne w acuchu. Ju teraz trzeba take stawi czoa zimie. Czste zmiany temperatury i zmieniajce si warunki atmosferyczne niekorzystnie wpywaj na nasz skr. W tym okresie trzeba zwrci uwag na odpowiednie odywianie, zwikszanie odpornoci czy stosowanie kremw ochronnych. - Masae i skupienie si na poprawie naszego wygldu wspaniale dziaa take na samopoczucie, dziki czemu przezwyciymy jesienn chandr radzi Katarzyna Walinowicz. (MP)
Tworz umiechy zawodowo

O sztuce protetyki, zboczeniach zawodowych oraz niespodziewanych pacjentach w rozmowie z ukaszem Piecykiem mwi Radosaw Grulewski z kliniki stomatologicznej Aldent
Gdzie nie spojrze, Aldent zbiera najlepsze oceny od pacjentw na portalach branowych. Po godzinach zmuszamy naszych pracownikw do pisania w Internecie pochwalnych opinii (miech). Zadowolenie klientw nie bierze si jednak z powietrza. To efekt pracy, ktra momentami wymagaa zdwojonego wysiku. Nic tu atwo nie przyszo. Konwj z workiem pienidzy take do nas nie przyjeda (miech). Humor mimo wielu obowizkw nie schodzi z twojej twarzy. Sam go sobie zamontowaem (miech). A tak naprawd trzeba korzysta z naszego umiechu. Nas nazywa si jego twrcami. Osobicie uwaam, e dziaalno protetyczna to rodzaj sztuki i praca o niezwykej dokadnoci. Sporo pracy wymaga odtworzenie straconych zbw. Realnie tworzymy umiechy od podstaw. Mielimy pacjentw po przernych wypadkach. Wtedy potrzeba czasu, aby odtworzy i poprawi stan po nieszczliwym zdarzeniu. Takie zabiegi ciesz najbardziej, a takich pacjentw pamitamy. Wtedy poznajemy ich na ulicy i pozdrawiamy. Naturalnie z szerokim umiechem. Zdarzaj si tacy, ktrzy przychodz do Aldentu, eby poprawi matk natur? Zazwyczaj wchodzi w gr wybielanie u osb modszych. Seniorom natomiast odradzamy takie zabiegi, bo to moe obrci si przeciwko nim. Natomiast kompletnym nieporozumieniem s rodzice, ktrzy funduj
taki prezent swoim dzieciom z okazji np. I Komunii witej. To fanaberia, a nie realne dbanie o zby. A statystyczny Kowalski jest bardziej wiadomy? Niestety zdarza si jeszcze tak, e przychodz do nas osoby z blem, ktry oznacza, e jest ju za pno na prosty zabieg. Patrzc jednak z perspektywy 10-15 lat, o wiele lepiej dbamy o nasz umiech. Szczeglnie po ewentualnych spotkaniach w gabinecie o wiele wiksz wag przywizujemy do naszych zbw. Mona pozna czowieka po zbach? Oczywicie, chocia nie ma tutaj wielkiej filozofii. Dla osb, ktre dbaj o wygld, biae i rwne zby s podstaw. Nie musz chyba mwi, jak wyglda uzbienie u ludzi, ktrzy na ostatnim miejscu stawiaj swoje zdrowie. Ju nawet zauwayem u siebie pewne zboczenie zawodowe, e w czasie rozmowy czy spaceru oceniam umiechy. To moe skoczymy rozmawia? Nie trzeba. Ju twj oceniem. Mam kilka wolnych terminw. Na kiedy umwi? (miech)
Lato i jesie s dla skry wymagajcymi okresami w roku. Warto w midzyczasie przygotowa si na zmian warunkw pogodowych i zregenerowa organizm po palcym socu. Pomog w tym na pewno specjalne zabiegi. Odwodniona i sucha skra, przebarwienia po opaleninie to czsty obraz po wakacyjnym odpoczynku. Nadchodzca jesie take nie wry najlepszych warunkw atmosferycznych. Niekorzystnie na nasz cer bdzie dziaao suche powietrze w ogrzewanych pomieszczeniach. - Na pocztek proponujemy zuszczanie naskrka, ktre m. in. ma na celu przygotowanie skry do jej dalszych etapw pielgnacji, zwikszenie jej chonnoci na substancje aktywne i pobudzenie procesw regeneracyjnych wyjania Katarzyna Walinowicz z Ko-
smetycznego Instytutu Dr Irena Eris w Toruniu. Su do tego zabiegi mechaniczne i chemiczne. W tej pierwszej kategorii polecamy mikrodermabrazj, dziki ktrej pozbdziemy si martwych komrek oraz oczycimy i wygadzimy cer oraz kuracj kwasami owocowymi (np. AHA) lub kwasem glikolowym (Glyko Peel), ktre poza zuszczaniem i oczyszczaniem, dziaaj take stymulujco i regenerujco, a take anty-aging. Dla wraliwej skry odpowiednie bd waterpeel oraz peeling kawitacyjny. Czstym problem po wakacjach s intensywne przebarwienia. Powstaj, gdy w skrze dochodzi do nadprodukcji lub niewaciwego rozoenia melaniny substancji barwnikowej. Jako czynniki sprzyjajce powstawaniu przebarwie najczciej wymieniamy m.
Nowoczesna kosmetologia
Luksusowe zabiegi na twarz Medycyna estetyczna Endermologia LPG Face Lab - fale radiowe, podczerwie Manicure SPA, pedicure SPA Zabiegi na ciao, masae Usugi fryzjerskie
Zapraszamy: Toru, ul. Szosa Chemiska 166, tel. (56) 655 24 99, www.DrIrenaEris.com/Instytut
ZDROWIE
Wypowiedz walk zbdnym kilogramom! Masowo odwiedzamy poradnie rehabilitacyjne Dobra dieta to nie godwka przekonuj eksperci z Naturhouse i radz, jak odywia si, by chudn
Stres, choroby cywilizacyjne, niezdrowe nawyki ywieniowe maj niebagatelny wpyw na nasz sylwetk i kondycj fizyczn samego organizmu. Czsto niewiadomie fundujemy mu prawdziwe pieko. Chcc pozby si brzydko prezentujcego si brzuszka czy wylewajcych si wakw z tuszczem, katujemy si le uoon diet, nie zwracajc uwagi na nerki lub wtrob. W czasach powszechnej globalizacji i cyfryzacji, gdzie pracujemy za biurkiem z nosem przyklejonym do monitora i rk przyspawan do komputerowej myszki, aktywno fizyczna wielu z nas jest niemale zerowa. Zamawiajc do pracy gotowe posiki czy karmic si mroonym jedzeniem rozgrzewanym w mikrofalwce, rzadko zwracamy uwag na skadniki oraz warto odywcz spoywanych posikw. Niewielu z nas zdaje sobie spraw, e odmieniony jadospis moe czyni cuda w walce z nadwag i otyoci. - Chcc pozby si zbdnych kilogramw powinnimy zastosowa rozsdna, zbilansowan diet, ktra uwzgldni nasz tryb ycia, aktywno fizyczn czy dotychczasowe nawyki ywieniowe mwi
Po wakacjach najczciej do poradni rehabilitacyjnych trafiaj dzieci. Jednak to coraz wicej dorosych potrzebuje pomocy specjalisty. Ta liczba wzrasta z roku na rok. Nadmierny wysiek, siedzcy tryb ycia, szybkie tempo, brak odpoczynku i stres to podstawowe czynniki, ktre wpywaj na problemy z krgosupem. Wczeniej dolegliwo zarezerwowana dla wybranych zawodw (ksigowo, nauczanie) teraz jest zmor znacznej czci Polakw. - Osoby, ktrych krgosup nie wytrzymuje takich warunkw, nazywamy potocznie przecieniowcami - tumaczy Luiza Dymek z poradni Revita. Problem postpuje, bo jeszcze kilka lat temu z takimi dolegliwociami pojawiano si sporadycznie. Najczciej ble dotykay okrelone grupy zawodowe. Teraz ponad poowa klientw poradni Revita to osoby, ktrych krgosup woa o pomoc. W skrajnych przypadkach rehabilitanci pracuj z chorymi w ich domach. - Czowiek, ktry spdza przed komputerem nawet po 3-4 godziny dziennie, to nasz statystyczny pacjent dodaje Luiza Dymek. Problem dotyczy take coraz modszych, bo niektrzy z naszych pacjentw nie skoczyli nawet 18 lat. Warto zadba o swoje zdrowie i zamiast przesiadywa przed monitorem np. wyj z psem na
Krgosupy Polakw s w coraz gorszym stanie. Nawet 3 godziny przed komputerem to duy wysiek dla naszego ciaa
spacer. Inaczej urlop spdzimy w poradni zamiast odpoczywajc z dala od obowizkw. Gdy jednak bdziemy potrzebowa pomocy specjalisty, bogat ofert rehabilitacji posiada orodek Revita. - Nasza zasadnicza oferta obejmuje m. in. fizykoterapi, masae lecznicze czy rehabilitacj domow wskazuje Luiza Dymek. Czsto proponujemy take nordic walking osobom, ktre szukaj bezpiecznego sposobu na zwikszenie aktywnoci fizycznej oraz pacjentom w trakcie procesu rehabilitacji medycznej. Warto pamita, e w czasie spaceru z kijkami angaujemy ponad 90% mini caego ciaa. Wychodzc naprzeciw oczekiwaniom pacjentw, orodek Revita zmieni take czas dziaania filii w Lubiczu Grnym przy ulicy Widokowej 2. Teraz osoby potrzebujce rehabilitacji mog odwiedza poradni do godziny 18. - Placwka w Lubiczu istnieje od niedawna, wic zachcamy do skorzystania z jej oferty tym, ktrzy jeszcze o niej nie wiedz dodaje Luiza Dymek. Mamy nadziej, e wyduenie godzin otwarcia pozwoli na to, aby wicej osb mogo skorzysta z naszej pomocy. (MP)
Natalia Wojciechowska, dietetyk z Naturhouse. - Radykalny, niskokaloryczny jadospis nie jest najlepszym rozwizaniem. Po tak surowej diecie nasz organizm jest podwjnie naraony na efekt jo-jo. Najlepsze, co moemy zrobi, to wraz ze specjalist uoy indywidualne menu sporzdzone na podstawie wywiadu i wszelkich pomiarw, ktre skupi w sobie niezbdne skadniki odywcze oraz odpowiedni ich ilo. Tylko wwczas moemy mie pewno, e stosowana dieta przyniesie oczekiwane rezultaty. Natomiast jadospisy ukadane samodzielnie zorientowane s czsto na jeden ze skadnikw odywczych, a to zwykle powoduje due obcienie organizmu i moe mie negatywne skutki. Dobra, racjonalna dieta uwzgldnia rw-
nie regularno spoywania posikw. Swoim pacjentom zalecam zatem przyjmowa pi posikw dziennie o okrelonych porach. Nie zapominajmy zatem, e jabko czy jogurt naturalny to nie tylko przekska, ale i penowartociowy posiek. Nigdy nie jest za pno, by uda si do specjalisty, ktry pomoe zredukowa zbdne kilogramy i uly naszym stawom czy sercu. Im szybciej, tym lepiej dla nas i naszego organizmu, ktry jest obciony zymi nawykami ywieniowymi. Pamitajmy, e dobra dieta nie polega na godwce, ktra spowalnia metabolizm i wyniszcza nas od rodka, ale na dobrze uoonym, zbilansowanym menu, ktry dostarczy wszelkich wartoci odywczych. (JL)
ZDROWIE
Prosta droga do zdrowia

Paluchy kolawe (tzw. haluksy) to zmora coraz wikszej liczby Polakw. Niezalenie od tego, czy zdecydujemy si na zabieg medyczny, warto zadba o fachow rehabilitacj. Ta moe naprostowa sporo problemw. - Haluksy to deformacja, w ktrej pierwszy palec stopy ustawia si kolawo i podchodzi pod drugi wyjania Damian Janiszewski, specjalista ortopeda i traumatolog z centrum ortopedii Ortus Med w Toruniu. Bardzo czsto wywouj moteczkow deformacj palcw stopy oraz bl jej przedniej czci. Do grupy podwyszonego ryzyka nale na pewno osoby, ktrych krewni mieli haluksy. Sama operacja przeznaczona jest jednak dla pacjentw odczuwajcych bl. Deformacja o tym nie przesdza.
Aby przywrci naszej koczynie prawidowe funkcjonowanie, czeka na nas szereg wicze rehabilitacyjnych
- Mitem jest to, e po zabiegu operacyjnym trzeba chodzi przez dugi czas w gipsie lub o kulach dodaje Damian Janiszewski. Obecne metody leczenie umoliwiaj nam szybkie podjcie rehabilitacji ruchowej. Ta akurat przybiera kilka form, ktre s odpowiedzialne za rne sfery funkcjonowania koczyny. - Na pocz- Operacja nie wyklucza nas z codziennego ycia. Naley jednak pamita o rehabilitacji, ktra tek trzeba pozna przywrci dawne zdolnoci ruchowe problem naszego Terapeuci Ortus Med prowadz pacjenta mwi Tomasz Moczyski, centymetrw nad ziemi. Specjalici fizjoterapeuta oraz terapeuta manu- Ortus Med prowadz take zajcia z take terapi powiziow. Ortus alny z centrum Ortus Med. Zawsze sensomotoryki. Dziki temu odzy- Med to alternatywa dla publicznej pamitamy o tym, eby dziaa kom- skamy peni rwnowagi po naszej placwki zdrowia, umoliwiajca pacjentom szybk i specjalistyczn pleksowo. Organizm ludzki to zesp operacji. - Oczywicie staym punktem diagnostyk oraz nowoczesne metonaczy poczonych. Gdy szwankuje stopa, nasze wiczenia obejmuj ca rehabilitacji jest fizykoterapia, czyli dy leczenia wielu schorze narzdu poddawanie miejsc na ciele bod- ruchu. Pracownicy orodka specjanog. Przykadowo wiczenia proprio- com fizycznym, np. ultradwikom lizuj si w zabiegach artroskopoceptywne zapewniaj popraw czu- tumaczy Tomasz Moczyski. Do wych, gwnie rekonstrukcyjnych w cia gbokiego, czyli zmysu orien- tego dochodzi kinezjotaping, co dla obrbie barku, kolana i stawu skotacji uoenia koczyn. Aktywno pacjenta oznacza oklejanie konkret- kowego. Do dyspozycji pacjentw w tym obszarze polega na przytrzy- nych fragmentw koczyn specjal- orodka s ortopeda, neurochirurg, maniu nog piki pod cian kilka nymi plastrami. chirurg, neurolog i fizjoterapeuta.
ZDROWIE
Woda zdrowia i urody doda

Orodki SPA ju dawno rozszerzyy swoje oferty. Oferta jest najrniejsza
Historia SPA i zabiegw relaksacyjnych siga czasw staroytnego Rzymu. Od tamtej pory wiele si zmienio, ale przez te tysice lat to woda zawsze bya rdem ycia i ukojenia. W naszym regionie jest kilka orodkw, ktre trzymaj si tej dewizy. Wspomniani Rzymianie czsto korzystali z relaksacyjnych kpieli w rdlanej wodzie. Odpoczywali w gorcych rdach, ktre przebudowali potem na anie, termy czy sauny. Wtedy zrodzia si idea i filozofia Sanus per Aquam czyli zdrowia przez wod. Od tamtej pory wodny relaks ewoluowa, a obecnie specjalici zapewniajcy spokj ciaa i ducha maj setki innych propozycji. - Bardzo popularnym zabiegiem w naszym instytucie jest body la carte poleca Katarzyna Walinowicz z Kosmetycznego Instytutu Dr Ireny Eris. To czekoladowo-winiowo-bakaliowa rozkosz. Nakadamy ciep czekoladow mask na ciao i relaksujemy si dziki zapachom. Atrakcyjne s take masae przy pomocy rozgrzanych wiec, ktre po zapaleniu zamieniaj si w ciepy aromatyczny olej. Niepowtarzalny aromat wiecy sprawia, e masa staje si wyjtkowym przeyciem i wprowadza w stan gbokiego relaksu. SPA sporo czerpie take z roFrancja czy Szwajcaria byy prekursorami SPA, to Polska niczym si ju od nich nie rni. Brana dynamicznie zdobya szacunek w europejskich folderach wycieczkowych. Mamy w kraju wielorakie zaplecze. Relaks moe mie charakter leczniczy. Wtedy orodek czy SPA z klinik, a nad gociem czuwa cay czas lekarz. Do wiata masau i oczyszczajcych kpieli wodnych moemy przenie take sprawy biznesowe. O wiele przyjemniej prowadzi rozmowy czy robi szkolenia, gdy sprzyjaj temu otaczajce nas warunki. Pozbywamy si biurowego stresu, Okazji do wizyty w orodku jest oczywicie o wiele wicej. wietnym pomysem na Walentynki moe by wizyta dla dwojga. W bogatej ofercie kosmetycznego relaksu znajdziemy take szerokie wykorzystanie wina zamiast wody. Alkohol z winogron szczeglnie polecany jest w czasie odchudzania oraz zabiegw antycellulitowych. Dodatkowo owoce i pestki winogron posiadaj wiele przeciwutleniaczy. Sposobw wykorzystania wina w kosmetyce i SPA jest jednak o wiele wicej. Zabiegi na bazie winogron s najwikszym wrogiem toksyn, zapobiegaj zatrzymywaniu si toksyn w organizmie, a do tego s zbawienne dla naczy krwiononych. (MP)
lin. Wrd propozycji, ktrymi kusz nas orodki, moemy take znale masae misami bambusowymi czy kpiele dla dwojga wrd patkw r, ktre doskonale wygadzaj skr. To tylko niewielka cz tego, co kryje si pod zabiegami SPA.
Dzisiaj nie mamy do czynienia tylko z kpielami i hydroterapi. Obecne znaczenie wskazuje take na miejsca, gdzie wracamy do rwnowagi duszy i ciaa. Same orodki poza pojedynczymi zabiegami proponuj cae tematyczne pakiety, rwnie dla dwojga.
Moemy przebiera wrd zestaww o odpowiednich zapachach, specjalnie zestawionych zabiegach dla kobiet w ciy. Znajdziemy take propozycje tylko dla mczyzn. Nie trzeba take wyjeda poza granice naszego kraju. Mimo e to
ZDROWIE
Centrum Sportu i Rekreacji OLENDER w Wielkiej Nieszawce to kompleks rekreacyjno wypoczynkowy z centrum konferencyjnym i odnow biologiczn. Jest to idealne miejsce do zadbania o swoj kondycj i ciao. Tematyczne pakiety SPA zapewniaj waciwy sposb regeneracji i odbudowy si witalnych. Z kolei basenowe atrakcje pozwalaj na szalon zabaw oraz relaks. Doskona rozrywk dla mionikw mocnych wrae jest zjedalnia, ktrej konstrukcja zapewnia niewiarygodn prdko. W ofercie Centrum znajduj si take liczne zabiegi i masae w profesjonalnie przygotowanych gabinetach, jak np. zabiegi wyszczuplajce i redukujce cellulit, zabiegi na ciao lub twarz, pedicure, a take masae klasyczne i aromaterapeutyczne. Mona take skorzysta ze strefy saun wyposaonej w ani parowo- solankow, siowni, licznych zaj grupowych, jak np. BPU, TBC, ZDROWY KRGOSUP, ZUMBA, ZUMBA SENTAO. Kompleks wyposaony jest take w krgielni i strzelnic.
Kosmetyczny Instytut Dr Ireny Eris w Toruniu korzysta z urzdzenia Face Lab firmy Raylife. Ta maszyna nazywana jest generatorem pikna i dobrego samopoczucia. To jedyne urzdzenie na wiecie, ktre oferuje jednoczenie cztery technologie pielgnujce twarz. Pierwsz z nich jest waterpeeling. Face Lab wytwarza wysokie cinienie w dwufazowym strumieniu wody, ktry rozprasza grne warstwy naskrka, oczyszczajc skr i jednoczenie torujc drog do gbszych warstw cery. Dodatkowo technologia fal radiowych odmadza skr i przeciwdziaa starzenie si jej. Natomiast ultradwiki wprawiaj tkanki w drgania, co uatwia wchanianie substancji czynnych. Ostatni technologi urzdzenia jest operowanie podczerwieni, ktrej promienie rozgrzewaj naskrek. Pobudzane dziki temu fibroblasty produkuj kolagen, dziki czemu zwikszaj jdrno i elastyczno skry.
Prywatne Sanatorium Medi & SPA Willa York w Ciechocinku to nowoczesny obiekt pooony zaledwie 600m od centrum miasta, a take w bliskim ssiedztwie Parku Zdrojowego i Parku Sosnowego oraz synnego ciechociskiego deptaka. Komfortowe pokoje, wymienita kuchnia domowa, baza SPA, sauna na podczerwie, relaks w jacuzzi oraz dogodna lokalizacja s niewtpliwymi atutami tego miejsca. W ofercie sanatorium znajduje si rwnie szeroki wachlarz zabiegw z zakresu kinezyterapii, fizykoterapii, hydroterapii, a take masae, np. bambusami, gorc czekolad, wirowy koczyn dolnych z olejkiem biszolin, gorcymi muszlami z Filipin czy stemplami zioowymi, oraz nowo terapia YUMEIHO prowadzona przez certyfikowanego specjalist mgr Piotra Szewczuka. Ponadto kompleks jest idealnym miejscem do organizacji konferencji, szkole, imprez integracyjnych, biesiad oraz innych spotka firmowych. Dysponuje odpowiednio wyposaon sal konferencyjn oraz duym terenem rekreacyjnym z Ogrdkiem Piwnym.

PROMOCJA
wito plonw w miejscowoci Edwarda Stachury

Gmina Aleksandrw Kujawski obchodzia doynki w aziecu
Wjt Gminy Andrzej Olszewski oraz Przewodniczcy Rady Gminy Waldemar Bartczak nios doynkowy chleb
Sotys azieca Karol Dobrzelecki wita goci i mieszkacw
Starocina i Starosta Doynek - Magorzata Ochdalska i Wiesaw Szarecki
Mieszkacy azieca zadbali o to, eby organizacja staa na wysokim poziomie. Wikszo domw bya starannie udekorowana, a rodzinny dom Edwarda Stachury otwarty dla zwiedzajcych. Chleba i potraw przygotowywanych przez
soectwa oraz panie z k gospody wiejskich nie mogo zabrakn. witowanie rozpoczo si od mszy witej, przy udziale Orkiestry Dtej z Ostrowsa. Gospodarze nie poaowali efektw swojej pracy. Due wra-
enie robiy rcznie wykonane wiece. Uciech dla zmysw by zapach i smak wiejskiego chleba oraz potraw do degustacji. - Wiadomo byo, e u nas bdzie wesoo chwali zabaw mieszkaniec azieca. Zespo-
y s na wysokim poziomie, a dziewczyny jak zawsze pikne. Na scenie pojawi si lokalny zesp To i Owo. Nie mogo zabrakn rwnie maoretek ze Suewa oraz Pa z Rona-Parcele, ktre zataczyy Jezioro abdzie. Organizatorzy zadbali
rwnie o utrwalenie tegorocznej zabawy. Przygotowano na t okazj specjalny stempel oraz bito okolicznociowe denary. Organizatorzy doynek serdecznie dzikuj sponsorom za wsparcie.
Orkiestra Kameralna Polskiego Radia zagraa w Turznie

Paac Romantyczny goci 1 wrzenia muzykw wybitnych. Mona byo podziwia utwory Griega i Vivaldiego. Muzyka klasyczna broni si jakoci
TORUSKA WYSZA SZKOA PRZEDSIBIORCZOCI PROPONUJE

Kierunek Kosmetologia prowadzony w Toruskiej Wyszej Szkole Przedsibiorczoci (TWSP) skierowany jest do osb, ktre pragn zdoby wysze wyksztacenie w poszukiwanym na rynku zawodzie. Zawd kosmetologa dobrze wpisuje si w potrzeby Regionu - ju od kilku lat obserwuje si dynamiczny wzrost zainteresowania usugami kosmetycznymi i pokrewnymi. TWSP od pocztku stawia na ksztacenie, w ktrym nauka idzie w parze z dowiadczeniem. Tworzymy kierunki typowo praktyczne, angaujc do wsppracy przedsibiorcwpraktykw. Kosmetologia to kierunek interesujcy, czcy w sobie wiedz z rnych dziedzin jak anatomia, fizjologia, dermatologia, mikrobiologia, immunologia, farmakologia, chemia, medycyna, psychologia czy estetyka. Wrd zaj prym wiod warsztaty w wietnie wyposaonych pracowniach kosmetycznych, laboratoriach m.in. z receptury kosmetycznej gdzie samodzielnie przygotowuje si kremy czy toniki, warsztaty w realnych gabinetach kosmetycznych, fizjoterapeutycznych oraz orodkach Spa. Uzyskujc dyplom licencjata na kierunku Kosmetologia, absolwent wyposaony jest w szereg umiejtnoci: rozpoznaje chorobowe zmiany skry, potrafi wykona masa klasyczny ciaa, stosuje podstawowe techniki fizjoterapeutyczne oraz metody kosmetyczne odnowy biologicznej, odczytuje receptury, ustala zakres funkcji skadnikw, tworzy wasne kosmetyki, planuje i wykonuje zabiegi kosmetyczne i pielgnacyjne, przeprowadza analiz kolorystyczn, potrafi zorganizowa i poprowadzi gabinet kosmetyczny, dokonuje oceny jakoci zdrowotnej w relacji ze stanem rodowiska. Umiejtnoci zdobyte podczas tak wszechstronnych studiw bd przydatne w yciu prywatnym, niezalenie od miejsca pracy. Wspczenie przywizujemy du uwag do zdrowego i modego wygldu, jestemy gotowi przeznaczy cz naszych zasobw finansowych na ten cel dziki temu przyszy kosmetolog nie musi si martwi o prac - bdzie na niego czekaa. Rynek pracy w przypadku kosmetologa jest bardzo szeroki: gabinety kosmetyczne, salony odnowy biologicznej, orodki Spa, gabinety wsppracujce z klinikami lekarskimi, placwki naukowo-badawcze, laboratoria kosmetyczne, firmy farmaceutyczne. Tworzymy uczelni przyjazn dla studenta: w relacjach z naszymi akami stawiamy na rzetelno, poszanowanie drugiego czowieka oraz wysok kultur osobist. Wszystkie osoby, ktre pragn zdoby interesujcy zawd lub otworzy wasne przedsibiorstwo w TWSP otrzymaj zasb umiejtnoci i wiedzy, ktre uczyni ich konkurencyjnymi na rynku.
REKLAMA
Orkiestra Amadeus pod dyrekcj Agnieszki Duczmal wystpia w naszym regionie po raz pierwszy. Cel by szczytny, bo charytatywny. - Jednym z powodw, dla ktrych organizujemy koncert, jest przekazanie rodkw cha-
rytatywnych dla Domu Pomocy Spoecznej w Chemie mwia przed koncertem menager Paacu Romantycznego Karina Grucza Chcemy take, aby koncerty muzyczne stay si trwaym elementem funkcjonowania naszego Hotelu
oraz aby w przyszoci byo ich coraz wicej. O kolejnych wydarzeniach w Paacu Romantycznym bdziemy informowali na amach Poza Toru i na stronie internetowej www.pozatorun. pl. (WT)

SPORT
Ty te musisz zagra w Lidze Orlika z Poza Toru!

Miejsca na boisku wystarczy dla wszystkich. Zbierz znajomych, kolegw i przyjaci i zagraj razem z nami! Cykl czterech turniejw odbdzie si ju w padzierniku. Czekaj atrakcyjne nagrody i wiele dobrej zabawy. Bo sport czy. Stwrzmy razem co nowego!
Inauguracja zmaga nastpi 6 padziernika na orliku przy Zespole Szk Gimnazjum i Liceum Oglnoksztaccego w Dobrzejewicach. Zachcamy do udziau w pikarskim wicie powiatu toruskiego wszystkich zainteresowanych. Kady moe zgosi do 27 wrzenia swoj druyn do rozgrywek. Team tworzy moe a 12 zawodnikw. Na boisku zagra piciu plus bramkarz. Najlepsi pikarze na wiecie rozpoczynali od maych turniejw. Tak pierwsze kroki stawiali Pele, Diego Maradona czy Messi. Robert Lewandowski take zosta zauwaony na niewielkiej imprezie. Poza Toru otwiera szeroko drzwi przed modymi adeptami futbolu. W naszych rozgrywkach mog wzi udzia zawodnicy, ktrzy ukoczyli 14. rok ycia. Nie zamykamy si jednak na dowiadczonych pikarzy. W Lidze Orlika z Poza Toru nie ma limitu wiekowego. Nawet seniorzy mog stan do rozgrywek i zgosi swj zesp. Bo licz si i poziom sportowy i dobra zabawa. Niech cztery turnieje w padzierniku stan si miejscem spotka amatorw piki nonej i ich rodzin. Nic nie stoi na przeszkodzie, eby w jednej druynie grali dziadek, ojciec i syn. Z boku kibicowa mog cae rodziny i wszyscy znajomi. A walka idzie nie o byle co. Zwycizca kadego turnieju zdobdzie puchar wjta gminy. Pierwszy turniej rozegrany zostanie w Dobrzejewicach, drugi w Pluskowsach, trzeci w Warszewicach, a czwarty w Lubiczu. Profesjonalni sdziowie zadbaj o walk fair play, chocia nie mamy wtpliwoci, e w naszej lidze wystpi sami zawodnicy, dla ktrych najwaniejszy jest duch sportu. Trzy najlepsze zespoy w caym cyklu otrzymaj atrakcyjne nagrody rzeczowe. Najlepsze trzy zespoy otrzymaj atrakcyjne nagrody pienine i rzeczowe. Przewidziane s rwnie wyrnienia dla najlepszego strzelca turnieju, najlepszego obrocy, asystenta i bramkarza. Wyniki ligi bd dostpne na amach gazety Poza Toru. Co tydzie aktualizowana tabela znajdzie si na stronie www.pozatorun.pl. Kada z druyn otrzyma pamitkowe zdjcie z zawodw, a fotografia najlepszych zostanie opublikowana na amach naszego dwutygodnika. Co trzeba zrobi by zagra z nami? Bardzo niewiele. Wystarczy mie dobre chci, zgran grup przyjaci, buty, spodenki i jednolite koszulki z numerami. Do tego wystarczy dooy troch ambicji i walecznoci, a sukces jest murowany. Szczegowy regulamin imprezy bdzie dostpny
na naszej stronie internetowej od 14 wrzenia. Zapisy trwaj do 27 wrzenia. Nazw i skad druyny naley przesa drog e-mailow na adres redakcja@pozatorun.pl. Opata wpisowa za udzia w czterech turniejach wynosi jedynie 500
zotych. Naley j wpaci na konto organizatora do dnia 27 wrzenia. Nr konta znajduje si na plakacie imprezy i stronie www.pozatorun.pl. Wszelkich szczegowych informacji o Lidze Orlika Poza Toru udziela Tomasz Wicawski pod nu-
merem telefonu 535405385. Nie moesz przegapi takiej szansy. Zbierz druyn i wystartuj w rozgrywkach o tytu mistrza Ligi Orlika z Poza Toru 2013. Przed nami wiele godzin wsplnej zabawy. Bo sport czy. Stwrzmy razem
co nowego! Do zobaczenia na boiskach w caym regionie. Dla znawcw futbolu uruchomiona zostanie Liga Typera, w ktrej do wygrania bd atrakcyjne nagrody. Serdecznie zapraszamy! (WT)

REKLAMA

Poza Toruń NR 29

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Poza Toruń NR 29

Uploaded by

Copyright:

13 wrzenia 2013 Numer 29

Specjalny dodatek Zdrowie Czytaj na str. 24-29

Oglnopolskie wiczenia straakw w Nadlenictwie Dobrzejewice

Co si dzieje ze zwierztami, ktrych waciciele chc si pozby?

Don Kichot historia prawdziwa

BEZPATNA GAZETA REGIONU TORUSKIEGO

Rusza Liga Orlika z

Czy mieszkaniec Zalesia doprowadzi do nowelizacji prawa? To moliwe

*** Gmina ubianka

*** Gmina Zawie Wielka

*** Aleksandrw Kujawski ***

Gmina Wielka Nieszawka

Fot. Adam Zakrzewski

2 POZA TORU, 13 wrzenia 2013

Nagany dla DS w Browinie nie bdzie

Red. Aleksandra Radzikowska czeka na informacje

Masz dla nas temat?

Kontakt pod numerem: 537049 739

Radosaw Rzeszotek radekrzeszotek@gmail.com (GSM 609 119 016)

Marcin Tokarz, Maciej Koprowicz

Adam Zakrzewski (kierownik), Maciej Pagaa

Studio Poza Toru

Agora SA. Pia

3 POZA TORU, 13 wrzenia 2013

4 POZA TORU, 13 wrzenia 2013

Dziewczyna Poza Torunia wybrana!

Grzyby jak kobiety

Bolesaw Makso z koszem penym grzybw

Fot. Adam Zakrzewski

5 POZA TORU, 13 wrzenia 2013

Don Kichot historia prawdziwa

6 POZA TORU, 13 wrzenia 2013

O jeden raz za wiele

Fot. Adam Zakrzewski

7 POZA TORU, 13 wrzenia 2013

Toru si kurczy, a my pczniejemy

Kolejne rce do pracy

Fot. Adam Zakrzewski

Dobre perspektywy demograficzne na kilka lat

Chema nieco inna

8 POZA TORU, 13 wrzenia 2013

Fot. ukasz Puecyk

Chopin u rde inspiracji

Zaplanuj przyszo gminy

Fot. ukasz Puecyk

9 POZA TORU, 13 wrzenia 2013

10 POZA TORU, 13 wrzenia 2013

Oddane pod klucz

Fot. ukasz Puecyk

Pomost gotowy za rok?

Magistrat jest ju przygotowany do rozstrzygnicia kolejnego przetargu na budow Deptaka Poudniowego

11 POZA TORU, 13 wrzenia 2013

Gonili za wiatrem w Pucharze Polski

12 POZA TORU, 13 wrzenia 2013

Chrzanowo-miodowa symfonia smaku

GMINALUBICZ CHEMA GMINA

Latawce i wito Plonw

Koreaczycy i Meksykanie zagraj w Lubiczu

Fot. Adam Zakrzewski

13 POZA TORU, 13 wrzenia

Niesiemy plon w gospodarza dom

Dzieci byy bardzo podekscytowane moliwoci wystpu na scenie

szym roku, ktre odbdzie si w Gogowie. (AP)

wito plonw na wesoo

Pomogli parafianie z Czernikowa

Doynki w Czernikowie to co roku doskonaa zabawa. Wieczorem trzeba zdj krawaty...

* Aleksandrw Kujawski *