You are on page 1of 115

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Liga Chuliganw: Roman Zieliski - "Liga Chuliganw" (1997) Spis treci :


Super osz end gol, czyli sto meczw w jednym ycie Amica Wronki Arka Gdynia Batyk Gdynia Chrobry Gogw Cracovia Krakw Dziaacze Frekwencja GKS Katowice GKS Tychy Grnik Wabrzych Grnik Zabrze Jagiellonia Biaystok Hutnik Krakw Lech Pozna Lechia Dzieroniw Lechia Gdask Legia Warszawa KS d Mied Legnica Motor Lublin Nobiles Wocawek Odra Opole Olimpia Pozna Petrochemia Pock Pogo Szczecin Polonia Bydgoszcz Polonia Bytom Polonia Warszawa Rakw Czstochowa Ruch Chorzw Sparta Wrocaw Stal Mielec Stilon Gorzw lsk Wrocaw Widzew d

SUPER OSZ END GOL, CZYLI STO MECZW W JEDNYM 17.06.2003 Wstp Rozlega si dwik gwizdka. Skacowany sdzia jest zobligowany do dmuchnicia we w tym miejscu, o tej wanie godzinie. Jest to dla niego bodaj najmniej przyjemna faza operacji pod tytuem ligowa mcka. Przedtem odbyo mae przyjcie weselne, ktrego by postaci gwn. Miejscowi dziaacze uwijali si niczym charty na polowaniu. Teraz naley zej na dalszy plan. Gwnymi aktorami staj si nagle jacy szmatawi pikarze. Na niektrych twarzach rysuje si zoliwy umieszek, wszake to wanie sdzia moe gra pierwsze skrzypce w spektaklu, w ktrym bierze udzia kilka tysicy osb. To zaley

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

od wysokoci premii, jaka za komplet punktw moe trafi do kieszeni. Czasem arbiter jest po prostu zoliwy niemal bezinteresownie. Ta ruda dziwka, ktr mi przyprowadzili na noc, miaa krzywe nogi, a mwiem im, e tego nie lubi. Waciwie ile osb zdaje sobie spraw z tego, e podczas jednego meczu piki nonej odbywa si rwnolegle szereg innych? Gdy pikarze walcz jak lwy o swoje pienidze na murawie, po tej samej murawie biegaj faceci z gwizdkami. Te po swoje. Dla jednego jest to premia, dla innego apwka, trzeci ma umow z kwalifikatorem i bdzie nabija sobie punkty by awansowa na midzynarodowego. Na trybunach zasiadaj ludzie, ktrzy ogldaj poczynania zawodnikw przez zupenie inny pryzmat. Tak naprawd zwycistwo druyny i tylko ono obchodzi jedynie niedzielnych kibicw. Reszta gra o swoje cele. Trener wychodzi ze skry po nieudanych zagraniach swoich wychowankw, gdy zbyt duga seria niepowodze odbije si na jego osobie. Wyleci z hukiem i trzaskiem. Dziaacze kombinuj jak znale kolejnego jelenia, ktry nie poskpi grosza na skrokopw, a bdzie to tym atwiejsze, im wyniki lepsze. A cz pienidzy trafi oczywicie do kieszeni dziaaczy. Zaciskaj wic granatowomarynarkowi kciuki za swoich, by byo z czego uszczkn dla siebie. Menago te patrzy uwanie na boiskowe poczynania swych podopiecznych. Zwaszcza ich. Ci, ktrych do tego samego klubu cignli inni dziaacze, zbytnio go nie obchodz. To swojego zawodnika menederowie pniej sprzedadz, wic kade dobre zagranie podopiecznego kwituj ochami i achami, nie zauwaajc dobrych zagra reszty biegajcej w tych samych koszulkach. Personel, czyli kierownicy sekcji, druyn, sekretarze, sekretarki, masayci take patrz na dochody klubu przez pryzmat swoich kieszeni. Dziennikarze w tym czasie kalkuluj, ile przypadnie wierszwki za opis kolejnego meczu. Fajnie, gdy nasi graj w pierwszej lidze, zawsze wicej miejsca w gazecie wytnie si na sport. Swj mecz rozgrywaj take szalikowcy. O pardon, dla nich pojedynek w zasadzie trwa wiecznie. Po gwizdku sdziego nastpuje jedynie kolejna jego faza. Skoczyy si podchody w okolicach dworca, gdzie czatowano na fanw druyn przyjezdnych. Teraz jest moment, w ktrym trzeba wyrzuci jak najwicej papierkw w powietrze, jak najdalej na boisko serpentyny. Pokaza swoje pirotechniczne zaplecze i zaguszy kiboli przeciwnikw. Niejeden zakrwawiony rkaw unosi si w tej chwili w gr wraz z obit pici, a z garda wydobywa si ryk zwycistwa. Nie ma znaczenia, czy pikarze jego druyny rzeczywicie w tym meczu wygraj, to przynajmniej w tej chwili schodzi na plan dalszy. Teraz najwaniejsze jest, kto si lepiej zaprezentuje na trybunach. Bo wok nich, gdy faz spotkania byy podchody, growali nasi. To nic, e trzeba spierdala jak zajc przez krzaki. Przecie to tylko odwrt taktyczny przed przewaajcymi siami wroga lub policj. Pniej si jeszcze tylko obrzuci pocig tamtych kamieniami i do wieczora bdzie spokj. Wtedy przez nasze miasto bdzie wraca inna ekipa kiboli. Swj mecz ma take policja. Ich szef, psychopata patrzy tylko, jak tu komu przyoy blondynk. Blondynka bo biaa. Czarne lepiej cign, zwaszcza te z rczkami. Najlepiej odwrci paki i trzepa po go wach niesfornych skurwielkw acych po stadionie tymi wanie rczkami. Trzeba to zrobi dyskretnie, bo cholera, posypao si ju par skarg z tytuu bicia nieprawomocn stron. Szeregowi funkcjonariusze myl sobie, jak dobrze byoby jakiemu gnojkowi zabra szalik, bo skoro oni je sobie zabieraj na zasadzie skalpu, to dlaczego on, policjant, ma by gorszy? Take Sierant rwnie ma swj mecz. Tak ma wojenk. W razie czego mj oddzia skoczy z tarczami na tych rozwydrzonych czubkw. Chopaki a si rw do jakiej maej pacyfikacji. Trzeba troszk ich podpuci i bdzie dobrze. Pierdolnie ktry takiego cymbaa opltanego w te swoje barwy i bdzie mia co przez tydzie opowiada. Nie bdzie przynajmniej marudzi nad uchem, e arcie maokaloryczne. Jeden mecz, a tyle atrakcji. Kady gra o swoje. Dla kibicw ich mecz jest najwaniejszy. To spotkanie odbywa si w LIDZE CHULIGANOW. Czasem klub, ktry gra w ekstraklasie, w tej lidze si nie mieci i vice versa, zesp z 3 lub 5 ligi ma fanatykw na miar Ligi Mistrzw. Funkcjonuje tu zupenie inna tabela. Cze. Po Pamitniku Kibica otrzymaem od was mnstwo listw. Dziki za wszystkie, te z wyrazami sympatii, i te nie pozostawiajce na mnie suchej nitki.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Niestety, notoryczny brak czasu i wrodzone lenistwo w tych nie pozwoliy mi na odpisanie na znakomit wikszo z nich. Wszystkich, liczcych na odpowied, ktrej jednak nie otrzymali przepraszam, proszc jednoczenie o odrobin wyrozumiaoci. Dosta mi si jeden wyrok mierci. Jak wida w sdzia da mi jeszcze zawiech. Po Lidze Chuliganw pewnie dostan wyrok potrjny, ju bez wyrozumiaoci dla mojej powoki cielesnej. Trudno, najwyej zostan mczennikiem. Najwiksze wraenie z recenzji tego arcydziea jak pieszczotliwie nazywam Pamitnik wywara na mnie reakcja koleki, ktry nigdy w yciu nie by na meczu, a ksik przeczyta jedynie ze wzgldu na star znajomo. Najpierw stan i przez chwil wpatrywa mi si uwanie w o boisko czy, potem stwierdzi, i nie mia najmniejszego pojcia o tym, co si na stadionach pikarskich dzieje. Nie zna, bidulina, ich podskrnego ycia. Ludzie o Lidze Chuliganw nie wiedz, bo w niej nie uczestnicz. Nie maj o niej informacji, bo przecie nikt powany nie bdzie si w ich zdobywanie angaowa. Dziennikarz wszystko spaszcza, gdy nie zna tematu. Jeli ju co zaapie, to i tak jego gupkowate domysy przesaniaj prawd. Na razie dotarem do dwch publikacji zamieszczonych w tzw. powanych gazetach, w ktrych rzeczywicie czu bluesa. Jedna z nich, I to luna w formie relacja z wyjazdu Legii do Goeteborga, jak sporzdzi do 2000 numeru Polityki Marcin Meller. Druga bya merytoryezna. Do sensownie (cho nieprzychylnie) wypowiada si policjant z Komendy Gwnej Policji. Gociem, ktry potrafi wczu si w skr fana, jest naczelny Piki Nonej, zauwaajcy, e krzywe zwierciado, w ktrym widziani s szalikowcy, z reguy zmienia obraz tylko z jednej strony. Dla wielu ta druga nie jest zauwaana. Facet z boku wie tyle, ile dowie si z telewizji. Pamitnik jest spojrzeniem od wewntrz. Jednych dziwi, innych szokuje. Dla jeszcze innych stanowi rdo informacji. Siedziaem kiedy i przysuchiwaem si rozmowie, na podstawie ktrej koleka ze Sowa Polskiego, Bartek Czekaski mia zrobi wywiad do gazety. Cezary Fuchs, niezy kierowca rajdowy, stwierdzi, e dla niego kibic to facet opatulony w szalik, pijany jak sztucer i koniecznie trzymajcy w rku acuch. Raczej kij bejsbolowy zakpiem wtrcajc si. Albo kij potwierdzi rajdowiec z zapaem.

Policjant na komendzie bacznie przyglda si zatrzymanemu. Podejrzany jest o co tam, jednak nic na niego nie maj. Mundurowy musi wypuci ptaszka. Wzrok uwany, lustrujcy nieogolon twarz zdaje si czego szuka w postaci stojcej vis a vis. Nagle wyraz twarzy si zmienia: Aaaa, to ty chciae rucha tego psa. To ty jeste Bogu Winiucho! go w mundurze promienieje i wycigajc z szuflady egzemplarz mojej ksiki dodaje powiedz temu autorowi, e nie kady policjant jest idiot. Zapewne mia na myli siebie. Inteligencik, bo umie czyta mia si jeden z kolekw suchajc relacji Bogusia. Jeli szukasz czego podobnego do tego, co wyczytae w Pamitniku, to skocz na pierwszym rozdziale. Najduszym i najluniejszym YCIE. Bo w yciu trzeba duo luzu. eby na staro nie doj do wniosku, e gdyby si jeszcze raz miao okazj urodzi, to ho ho, bo aktualna egzystencja bya diaba warta. Liga Chuliganw jest znacznie bardziej wyprana z emocji od Pamitnika. Choby dlatego, e czciej sucho opisuje fakty, mniej jest indywidualnych relacji, ktre si rzeczy stanowi jeden kbek nerww, fascynacji, strachu, wiary, emocji, nadziei lub przemyle na temat uczu, jakie przez mzg czowieka przechodz w czasie zagroenia. W zamyle ksika ta miaa by Leksykonem Ligi Chuliganw. Jednak spore rnice w dostpie do informacji np. z Warszawy i Poznania (co si tam dzieje, wiem na bieco z najlepszych rde) i Chorzowa lub Wocawka (skd informacje spywaj drog okrn) nie zezwalaj na peny obiektywizm, jaki w leksykonie byby konieczny. Na licie nieobecnych odnotowa trzeba ca lig hokejow (swego czasu sporo si dziao w

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Nowym Targu.) Nie ma sowa o Mazowszance Pruszkw i Polonii Przemyl (koszykwka), gdzie mona niele dosta po zbach. Nie usatysfakcjonowani bd fanatycy kilku zespow pikarskich, ktrzy nie znajd swoich rozdziaw. Nie ma take rozdziau pt. POLICJA, a by powinien. Nie utrzymuj kontaktw z mundurkowymi, trudno wic mi powiedzie, co czuje taki opancerzony uczek, ktry dosta wanie rozkaz przyprawiajcy go o gsi skrk ze strachu. Nie wiem, co myli wydajcy taki rozkaz ani jaki jest schemat dowodzenia w akcjach przeciwko zamieszkom, jakie miay miejsce np. pod czas dwch meczw Legii w Poznaniu jesieni 94 i rok pniej czy na azienkowskiej po finale PP Legia GKS Katowice. Swj rozdzia powinni mie sdziowie. Jednak nie maj. To rodowisko jest na swj sposb hermetyczne. O sdziach jest par sw w rozdziale DZIAACZE. W ksice wykorzystaem materiay z dwch najlepszych krajowych zmw traktujcych o rodzimych hools Szalikowcw wydawanych przez Tomka Drogowskiego z Bydgoszczy (85-204 Bydgoszcz 4, skr. poczt 35), oraz Polskiego Kibola wydawca Tomasz Gawroski (fan Widzewa), 90-927 d 56 z dopiskiem przegrdka. Jest tu mimo wszystko troch wtkw autobiograficznych. Niektre sytuacje s nawet opisane subiektywnie. Dotyczy to przede wszystkim sporej czci rozdziau ARKA i niemal caego BATYKU. Tym, ktrzy wiedz, w co jest grane, nie musz yczy przyjemnej lektury. Reszta musi uwierzy, e to dzieje si naprawd. Czasem tu obok nich.

YCIE 17.06.2003 Ten rozdzia bdzie inny ni wszystkie pozostae. Po prostu opowiada o zdarzeniach, sytuacjach, jakie si w kibicowskim yciu zdarzaj na co dzie. Stylem i klimatem rozdzia ten bdzie przypomina Pamitnik Kibica. Nie bdzie zachowana chronologia zdarze. ***

W kwietniu 95 w redakcji tygodnika Pika Nona odbyo si spotkanie zespou redakcyjnego z kibicami kilku druyn. Zaproszenia swoimi kanaami zostay wystosowane praktycznie do kadej liczcej si ekipy. Wielu zabrako. To ja jestem ten idiota podchodzi do mnie cblopak z KS-u. Chodzio mu o swoj, olbrzymi flag z napisem d moim miastem, KS. moim yciem, a ktr opisaem w Pamitniku dobierajc podobnych sw. Ubodo go to. A pewnie, e jeste. Ile metrw ma twoja flaga? Okazao si,e kilkanacie, czy nawet kilkadziesit. Tumacz, e na fladze zamiast moje powinno by nasze. Chyba, e sam bdzie nad t flag sta. A nie o to chodzi. odzianin przyjmuje argumentacj, ale widz po oczach, e raczej boi si wda w dyskusj z bardziej wyszczekanym redaktorkiem., ni faktycznie przyj do siebie, to co mwiem. ***

Jutro bd we Wrocawiu informuje mnie Sitek z Warszawy. Na co dzie fanatyk warszawskiej Legii. Zorganizuj jakie video, to obejrzysz sobie kaset z naszym wyjazdem do Moskwy na Spartaka. Widelec znalaz si u Nieaca. Ogldamy sobie weso podr pijanej gawiedzi pijanym pocigiem.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Znacie tego gocia? Sitek pokazuje paluchem na jednego z chopakw. No pewnie. Lejzerek nie ma najmniejszych wtpliwoci. Kole przez kilka lat jedzi na wyjazdy lska. Ciekawa posta. Pochodzi z Nowej Rudy i jeszcze jako zupeny maolat, w poowie lat osiemdziesitych zaliczy par spotka w barwach tamtejszego Piasta W pewnym momencie, majc jakie szesnacie lat, wyszed z domu i ju do niego nie powrci. Zwiza si z Wrocawiem. Zacz chodzi na mecze lska i jedzi na wyjazdy. Przyuway go Orze. Wypyta co za jeden. Lejzerek nie ukrywa, e jest pocigowym obieywiatem. Polsk ma opanowan w stopniu wystarczajcym do zrobienia magisterium z tras na wszystkich moliwych szlakach. Doskonale zna przesiadki z jednych pocigw do drugich, tak by nie marzn na dworcach. Czsto spa w ten sposb, e bdc na duej we Wrocawiu wsiada do pocigu przemyskiego, wysiada w Krakowie i rano, ju wyspany, pojawia si ponownie we Wrocawiu. Lejzerkowi zorganizowao si spanie u Pociska. I tak na placu Grunwaldzkim cay czas si imprezowao. Lejzerek przynajmniej dokarmia Pociska, bo ten nie potrafi kra, a po kady odwiedzinach tego pierwszego w pobliskich delikatesach w zepsutej 1odwce pojawiay si wiktuay. Nieraz mona go byo spotka w nieoczkiwanych miejscach. Kiedy jedziemy sobie kolejk w Trjmiecie. Zrobilimy towarzyski nalot na kolekw z Lechii. Na ktrej ze stacji wyania si umiechnita gba Lejzerka. Cigniemy go na chat, ale nie chce. Woli pojecha do Warszawy. W pocigu te si wypi, czasem uda si co zarobi. Jak postanowi, tak zrobi. W pewnym momenc rzuci tylko cze i tylemy go widzieli. Pojawi si we Wrocawiu na kolejnym meczu lska. Pniej postanowi zabra si do uczciwej pracy. Zaczepi si w cukrowni bodaj w Matczycach. Kiedy w pracy, podczas nocnej zmiany usysza daleki gwizd pocigu. Nie wytrzyma. Zostawi robot, wyskoczy za pot i poszed na stacj. Ju tam nie wrci. Buja si pniej przez dugi czas gdzie na trasie Warszawa Lublin czy Warszawa Gdask, znajdujc jak bab w stolicy. Stan na nogi jednak te mu si podwiny. W kwietniu 95 wyskoczy z puda. By taki nieswj, wreszcie po pewnym czasie stwierdzi, e mu nam powiedzie, e jedzi na lsk mieje si Sitek patrzc w ekran I w dalszym cigu, gdy jestemy w pobliu stolicy, Lejzerek si wynurza. ***

Kacper z wrocawskiego Trjkta jest gociem, ktrego nie sposb nie lubi. Wesoy, towarzyski, a jednoczenie cholerny zagryziak. Maniak na punkcie gry na automatach. Mia te swoj przerw w yciorysie. Po jej odbbnieniu raczej niechtnie wraca do wiziennych wspomnie. Nie y jak inni, wiatem grypsery. Dopiero po latach usyszaem jego opowiastk jak to zosta przywitany w celi przez starego zodzieja z wysokim wyrokiem Te, maolat, ile wyapae? Szstaka. No, to jeste kozaczyna stary wizienny wiarus wie, e sze 1at nie dostaje si za kradziee kur z kurnika. Nagle Kacpra ogarnia olnienienie. Ale ja mam sze miechw... Iii... tyle to ja mog odpierdoli z hujem w cianie ziemianki. Ciekaw person na Legii jest Rouen. Niedugo przed jednym z me czw z LKS-em na wasnym stadionie, zmienia miejsce zamieszkania. Bardzo chcia w nowym otoczeniu zachowa anonimowo. Podczas przyjazdu kibicw biao-czerwono-biaych, kto z telewizji doszed do wniosku, e na dworcu moe by wesoo. Ekipa z kamerami usadowia si idealnie. Tu nad wysiadajcymi fanatykami LKS-u. Legionici czekali nieopodal. Zacza si zadyma. Rouen trafi a kilku goci. Urywki z zadymy pokazywa Teleexpress, a nastpnie

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

wiadomoci sportowe w dzienniku. Rouena byo wida jak na doni, poznano go nie tylko w Warszawie. Nastpnego dnia jedna z nowych ssiadek spotyka na klatce scho dowej on Rouena. Ale ten pani m awanturny. Gali Anonim, hi, hi. Po meczu lsk Lech inaugurujcym sezon wiosenny 1993, na ktrym nie obyo si bez drobnych zadym, policja wycigna z poznaskiego myna kilku przyjezdnych. Po zakoczeniu spotkania Puzon ze swoj dziewczyn do niespiesznie opuszcza trybuny. Gdy na stadionie oprnio si, rzucio si na niego trzech typkw w cywilu wymachujc przed nosem policyjnymi szmatami. Puzon zosta zwinity. Jemu i poznaniakom postawiono zarzuty uczestniczenia w zadymie, sprawa tra fia do sdu. Na pierwszej rozprawie, ktra odbya si prawie rok po wydarzeniach na Oporowskiej, Puzon rozmawia z Uszolem z Lecha. Te matem tych dyskusji by take Pamitnik Kibica. Uszol by nim zdeczko rozelony. Czemu nie bye na sprawie? pyta si mnie Puzon. Dziao si co ciekawego? Przyjechay pyrusy. Normalni. Jeden chce si z tob spotka, mwi co o solwie. Jest taki... troch duy. Przed nastpn rozpraw stawiam si w gmachu sdu. Bractwo jeszcze urzduje przed sal rozpraw. Poznaniacy z rodzinami. Puzona przyszo dopingowa kilku kolekw z Nabojki. Wyawiam okiem najwikszego z przyjezdnych. Niski to on nie jest faktycznie. Podchodz, przedstawiam si. Syszaem, e masz do mnie pretensje. O ksik odpowiedzia, prostujc si, gdy do tej pory sta oparty o kaloryfer. O kurwa pomylaem sobie. Po prezentacji gabarytw wynik ewentualnej potyczki by dla mnie jasny jeszcze przed jej rozpoczciem. Wyszy, co najmniej o dwadziecia centymetrw, waga ciaa adekwatna do wzrostu, zasig rk moich i jego to dwie zupenie inne skale. Byskawicznie oceniam swoje szanse w solwce. Mog liczy jedynie na szybko, refleksu poznaniaka nie znam. Co ci si nie spodobao? Ja tak... oglnie, nie czytaem jej jeszcze. Chciae wyj na solo.. trzymam fason. Wiesz... dzisiaj jestem z matk, jeszcze na pewno przytrafi si okazja syszc te sowa zrobio mi si lej na duszy. Panienka, ktr poznaem wczoraj, nie bdzie musiaa ju drugiego dnia znajomoci oglda mojego opuchnitego pyska. ***

Romuald Szukieowicz jest trenerem takim, jakim jest. Podczas rozmowy z Makiem Gowackim, dziennikarzem i jednym z teoretykw pro wadzenia treningu, gdy tamten powiedzia kilka fachowych uwag, Szukiel odpar, e chodzi o to, by noga dobrze kopaa. Ma w szkoleniowiec jedn, cholern zalet. Potrafi jak mao kto zmobilizowa ludzi z ktrymi rozmawia. Jednak wrd wrocawskich kibicw nie cieszy si zbytnim szacunkiem ani powaaniem. Zadecydowa o tym jego komentarz do regionalnej telewizji Echo spotkania lsk Widzew w 91 (?) roku, na ktrym wrocawianie przyatakowali odzian na trybunach. Poproszony akurat o uyczenie swego gosu stwierdzi co o stadionowej hoocie i kilka tym podobnych wstawek. Fani s pamitliwi i po kilku latach, gdy ponownie zosta trenerem wrocawskiej druyny, przyjto go obojtnie. Niech bdzie nawet Helenio Herrera, ale skoro on nas nie lubi, to jest tylko najemnym pracownikiem, ktry teraz bierze w lsku pienidze, a pniej go nie bdzie

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

stwierdzono na trybunach. Jego poprzednik (nie liczc czterech spotka pod okiem Bogusawa Wilka), Stanisaw wierk, by przez kibicw postrzegany zupenie inaczej. Na zimowym, halowym turnieju w Zgorzelcu melduje si kilkanacie osb z Wrocawia i Grubio fanatyk jedenastki lska, na co dzie mieszkaniec... acuta, Po turnieju czterech chopakw podchodzi pod prawie pusty autokar, proszc o zabranie w drog powrotn. Szukieowicz zdecydowanie odmawia. Gdy drzwi si zatrzasny, czterech opatulonych w zielono-biao czerwone szaliki chopakw zaczyna skandowa: Stasiu wierk, Stasiu wierk, Stasiu wierk. W zwizku z zawartym w lutym 1995 roku w Gdyni paktem o nieagresji wrd kibicw podczas spotka reprezentacji narodowej, kilka wystpw Biao-Czerwonych wygldao rzeczywicie inaczej ni dotychczasowe. Dla czci wrocawian czerwcowy (95) mecz Polska Sowacja rozpocz si osiem godzin przed pierwszym gwizdkiem sdziego. O 9.20 na peron Dworca Gwnego wjecha pocig wiozcy kibicw Lecha Pozna. Tym razem nie byo zwyczajowych w takich wypadkach, nerwowych przygotowa do powitania przyjezdnych. Z reguy na linii Wrocaw Pozna dziej si rne, nieraz drastyczne rzeczy. Wrcz przeciwnie, zarwno kibice Lecha, jak i lska wiedzieli, e cz drogi przyjdzie im przeby razem, oraz e tego dnia bdzie obowizywa pakt. Na pocztek niemia dla fanw sytuacja. Policjanci nie chc wpuszcza nikogo bez biletu do pocigu jadcego w kierunku Katowic. Wsplna (sic!) 200-osobowa grupa z fantazj omina ten zakaz tak, e mundurowi nawet nie spostrzegli, gdy kibicw wywiao z Wrocawia. Do dziwnie wyglday dla pikarskich chuliganw sektory 6 i 7 stadionu zabrzaskiego Grnika. Razem zasiadali tam fanatycy warszawskiej Legii, krakowskiej Wisy, Lechii Gdask, Motoru Lublin, KS-u d, lska Wrocaw, Lecha Pozna. W innych warunkach byaby to mieszanka wybuchowa Do stwierdzi, ze podczas meczu Lech Legia, ktry odby si p roku wczeniej, 100-130 osobow grup fanatykw ze stolicy atakowa kilkutysiczny tum, natomiast w rewanu na azienkowskiej wojownicy z Warszawy, chcc wyadowa swoj agresj na poznaniakach, stoczyli bitw z ochraniajcymi ich policjantami. Rozmiary zamieszek byy porwnywalne do zaj z okresu stanu wojennego. Takich mieszanek wybuchowych w tym gronie byo zreszt wicej. Przez moment (czyli kilka spotka kadry narodowej) wydawao si, e nawet w tak zwanionym i uznawanym za nienormalne rodowisku, jak kibicw pikarskich, istnieje moliwo wzniesienia si ponad podziay. Najlepiej ten fakt ilustruje scenka z drogi powrotnej. W Warsie pocigu, w kilkuosobowej grupce po ktrym ju piwie jeden z poznaskich hools mia si do wrocawskich wspbiesiadnikw: W yciu nie mylaem, e napij si z kibicami lska. ***

Towarzystwo siedzi sobie w knajpie Szalony Ko na wrocawskim Rynku. Na zewntrz minus dwadziecia, mrozy trzymaj od miesica albo i lepiej. Jankes, ktry swoj ksywk zawdzicza staemu pobytowi w USA, a za oceanem nie potrafi wysiedzie duej ni kilka miesicy, wic przyjeda do normalnoci, czyli do Polski, opowiada historyjk z wrocawskie go autobusu. Jedziemy sobie o czwartej w nocy w do doborowym towarzystwie, a tu wsiada jaka panienka. W wzku pustki, tylko my, szofer i ona. Ja si do niej przyklejam, api za ciako, a tu si okazuje, e laseczka nie ma na sobie bielizny. Majtki jej wcio. No to ja do niej, e moe pjdziemy do jakiego hotelu. A ona na to, e lepiej do bramy Jankesem do tej pory wstrzsaj dreszcze z makabrycznego zimna. Dziewucha bya testowana przez ca czwrk kontynuuje. Gdzie mielicie takie branie? Zainteresowa si przebywajcy akurat we Wrocawiu lechista Grabarz. Na Krzykach, na Oficerskiej. Seks, moe jeszcze w mojej bramie? Dugi a podskoczy z wraenia. Kiedy to

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

byo? Teraz Jankes Z namaszczeniem wyciga przegub doni, spoglda dosy dugo na zegarek. Jakie... przyglda si czasomierzowi mruc oczy .. .trzy, cztery tygodnie temu. Wiara wybucha miechem. Leon si pniej z Jankesa nabija, e ten sprawdza datownik. ***

Legionici przeczytali rozdzia tej ksiki jeszcze przed jej ukazaniem si. Niekompletny, cho w swym ksztacie przypominajcy to, co mona odczyta w niniejszym tomiku. Kilka historii zapomniae, ale trzeba przyzna, e napisae obiektywnie. Jednak co za mao uczucia w ten rozdzia woye. Jako tak bez entuzjazmu to wszystko sysz gos telefonicznego rozmwcy, legionisty. Pewnie, wolabym si powywntrza, ale w wielu z opisywanych sytuacji nie byem. Znam je z rnych relacji. Cho wielu wtkw, tych osobistych, zabrako. Choby takiego brzucha Bosmana z Legii. W Moskwie warszawiacy chlali ile wlazo. Trudno byo tego nie robi, skoro w stolicy Rosji ceny s na normalnym, wiatowym poziomie. O ile nie wyszym. Natomiast produkcja najbardziej popularnego, tamtejszego trunku, czyli wdki bya wyranie forowana, a co za tym idzie ceny byy nisze od cen popitki. Jak tu si nie ochla na amen? Towarzystwo ululao si na cacy. Na mecz wchodzili wszyscy, wystarczyo si jako przetoczy przez bram. Wic opano oporowo. Przed spotkaniem, w okolicy stadionu. Dzie wczeniej w Moskwie z Lokomotiwem gra monachijski Bayern. Niemcw troszk postraszono w hotelu. Z miejscowymi specjalnych kopotw nie byo. Saszki i Waki raczej lgnli do obcokrajowcw. W czasie meczu towarzystwo jeszcze jako wygldao. By moe z uwagi na mrz. Nastpnego dnia byo gorzej. Pocig si spni, wic cakiem zgrabna ekipka opanowaa dworzec kolejowy. Rouen biega z kartonem, w ktrym byo wy- krojone dno. Nikt nie wiedzia, po co mu badziewie, a on po prostu stawia pudeko na odstawion przez kogo flaszk piwa, po czym wsadza rk z gry, przez dziur i w ten sposb niepostrzeenie stawa si wacicielem kolejnego browara. Na wdk ju nie mia ochoty. Nie pogardza natomiast wyrobami tamtejszego polmosu Bosman. Nachla si jak winia, po czym pad. Zimno, wszyscy si trzs od braku odpowiednich gradusw Celsjusza, a Bosman kadzie si nieprzytomny. Kto podjecha wzkiem na bagae i pooy zwoki odziane jedynie w koszulk, w jakiej na murawie wystpuj pikarze Legii, na tyme pojedzie. Woony tak dla jaj Bosman tymczasem chrypia co niezrozumiale i wywraca oczami. Wezwana sanitariuszka ju chciaa go umieci wrd szpitalnych niedoozdrowiecw, gdy u grubasa na stpi powrt do jako takiej wiadomoci. Najwylewniej z tego cieszy si koleka Bosmana, ktry gabarytami jeszcze przewysza (a raczej poszerza) swojego kompana. Bosman go przyprowadzi na Legi, eby si nikt nie mia z tego, e jest najgrubszy na ylecie namiewaj si legionici. ***

Mecz Holandia - Polska w padzierniku 1992 roku by pierwszym spotkaniem reprezentacji narodowej, na ktrym zameldowao si kibicowskie bractwo z Polski. Do tej pory na wyjazdach zdarzay si co najwyej pojedynczy fanatycy, polonusi i przypadkowi turyci. No, moe za wyjtkiem spotka z NRD na pocztku lat osiemdziesitych. Ale wwczas to byy troch inne czasy i na pewno inne ukady. W kadym bd razie w Rotterdamie towarzystwo miao okazj spotka si po raz pierwszy pod jedn flag na obcym terytorium, w niekoniecznie sympatyzujcym z sob gronie. Z Wrocawia wybrao si rnymi sposobami jakie wier Setki fanw. Troch strachu najad si Robson, ktrego acego po miecie przykuka jaki autobus z fanatykami. Na szczcie okazao si, e bya to wyprawa kibicw gdaskiej Lechii. Gdy Robson wpad w objcia kolesiw, w autokarze rwetes:

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Kurwa, filujcie, jak Boga kocham, tego jeszcze nie widzielicie drze si ktry z wycieczkowiczw. Rudy Murzyn, jak babci kocham!!! Rewelacja bya taka, e autobus si zatrzyma, a Polacy trzaskali sobie z czarnym rudzielcem fotki. Na samym meczu jedna awantura. Gdy Cracovia (jeden autobus) zaatakowaa Wis (piciu), za wilakami, cho w tym momencie mieli z nimi wojn, postawili si gdaszczanie i wrocawianie. Po uspokojeniu awantury i zakoczeniu meczu, wsplna ekipa postanowia sobie wy rwna rachunki z pasiakami. Cracovia, ktra nie miaa szans wobec przewaajcych si przeciwnikw, salwowaa si ucieczk. Holenderscy policjanci byli zdziwieni takim obrotem sprawy. Jako poapali si, gdzie istnieje linia podziau i oddzielili jednych wojownikw od drugich. W drodze powrotnej kilku hools z Wrocawia postanowio skorzysta z okazji i wrci do kraju z Lechi. Kierowca burzy si z uwagi na nad komplet pasaerw. Policjanci postanowili kogo wyprowadzi z autokaru, by ten mg ruszy z miejsca. Jeden z nich, taki dwumetrowy, zapa Robsona i cignie go do wyjcia. Wygldajcy przy nim jak karzeek Robson wczepi si w fotel rkoma i nogami i tylko mruczeniem i krceniem gow dawa znaki, e nie da si usun. Ostatecznie, wobec nieugitej postawy swej ofiary i zaostrzajcej si sytuacji w autobusie, Holender zrezygnowa. ***

Grabarz z Gdaska wyjazdu na Lechi/Olimpi do Olsztyna mile wspomina nie bdzie. Zajecha, jak poowa 500-osobowej grupy, samochodem. W roli pasaera, na swoje nieszczcie. Poniewa wyykal po drodze zdeczko piwa i mocniejszych trunkw, przeto mecz wyda mu si nad wyraz gorcym wydarzeniem. Na tyle, e kurtk z dokumentami zostawi w aucie. Lechia zwyciya co podnioso i tak wysok temperatur na widowni. Przynajmniej na sektorze zajmowanym przez przyjezdnych. Bo temperatura powietrza 20 wrzenia zbyt wysoka nie bya. Po spotkaniu miejscowi, ktrzy mieli ju serdecznie dosy uciliwej wycieczki z Trjmiasta, podzielili tumek na dwie grupy. Jedn odstawiono do pojazdw mechanicznych drug odprowadzono w kierunku kolei elaznej. Nie wiadomo czemu, Grabarz zaapa si do tych drugich. Na stacji, zorientowawszy si W swojej pomyce, zacz interweniowa. Poniewa jego stan wskazywa na wczeniejsze naduycie wody ognistej, wic wrd konwersatorw w niebieskich mundurkach jako nie mg znale posuchu. Jestem autem. Trzeba byo o tym pomyle wczeniej. No to ja sobie id. Nigdzie nie pjdziesz. Id swj zamiar wprowadzi w czyn. Nie chcce wysuchiwa jego racji psy zaadoway niesfornego do budy. Na samych sowach si nie skoczyo. Po rozmowie z pakarzami Grabarz jako pamitk mia poamane ebra. Poniewa paragrafu na niego nie byo, wic postanowiono go odwie do izby. Tam z kolei lekarz doszed do wniosku, e co prawda pacjent zbytnio si na ni nie kwalifikuje, jednak skoro zosta przywieziony przez mundurowych, musi si gociem zaj. Nastpnego dnia, bez kurtki, dokumentw i pienidzy, obity wraca do Gdaska. Na dworcu by w swojej biao-zielonej koszulce dokadnie obcinany przez dwch miejscowych, ktrzy zaczli co podejrzewa. Skd jeste? Na szczcie kanary okazay si na tyle wyrozumiae, e do domu dojecha bez kredytu. ***

Kibice Zagbia Lubin przez kilka lat nie pokazywali si w Warszawie wcale. Wiosn 95 lubinianie zerwali z t tradycj i przybyli na azienkowsk autobusem. Wz by niezy, bo zasuwa tras cholernie szybko. Tak szybko, e z kilku aut, ktre wyruszyy na patrol,

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

zdoa go znale tylko J. Czteroosobowa zaoga postanowia wyprzedzi hoolsbusa i zaczai si na niego w jakim lesie. Zamiar ten zosta rozszyfrowany przez autokarowiczw. Podczas wyprzedzania legionici zostali trafieni butelk w mask. Na szczcie dla legionistw nie trafio w szyb. Ostatecznie Zagbie zostao w tyle, warszawiacy zaplanowali akcj partyzanck. Zaoga pojazdu wysiada w lasku, drajwer natomiast oddali si, majc za zadanie schowa wz i wrci na miejsce ataku ju po odjedzie lubinian. -- Co tam si dziao, nie wiem opowiada pniej J. W kadym bd razie po p godzinie pojechaem z powrotem, a tu w miejscu, gdzie wysadziem chopakw stoi policja i wieci halogenem po lesie, najwyraniej kogo szukajc. Przejedaem tamtdy kilkakrotnie, ale nic si nie zmieniao. Poniewa lubinianie mogli powiedzie, e widzieli moje auto, wic nie chciaem klei gupa jedc tam i z powrotem. Po jakiej godzinie zrezygnowaem. Okazao si, e chopaki musieli siedzie w zarolach, a do chwili, gdy niebieskim si znudzio i dopiero pniej z meczu u siebie wracali do domw z odlegoci stu kilometrw od Warszawy. ***

Wiesaw Paaszewski jest odpowiedzialny za prewencj w legnickiej komendzie wojewdzkiej policji. Czowiek ten ma wzrok psychopaty. Kada komisja zdrowia psychicznego (a taka powinna co jaki czas weryfikowa ludzi pracujcych za pienidze podatnikw na stanowiskach naraajcych na zmiany osobowoci) po spojrzeniu w jego oczy nie powinna mie wtpliwoci, e jest to czowiek, nad ktrym mona popracowa. Na jednym ze spotka dziaaczy klubowych Zagbia Lubin z kibicami, pojawili si przedstawiciele policji. Za znanym fanom (z uwagi na swoje zachowanie) szefem prewencji. Paaszewski poopowiada, jak to radzi sobie w walkach z niesfornymi szalikowcami. Uywa jzyka i terminologii chuliganw. Przed niektrymi meczami zarzdza on swoim podopiecznym such zapraw, nakazujc palowanie.., awek. Gdy ktry z podkomendnych, ot tak, dla jaj przyoy komu pa po gowie, to Wiesaw Paaszewski w peni akceptuje dziaania podopiecznych. Zamiast numeru subowego chopcy Paaszewskiego lubi pokazywa obijanym numery ich wasnych butw. To najczciej uywany zwrot policji w legnickiem w podobnych okolicznociach. Palaszewski traktuje mecze jako moliwo wyycia si. W pewnej dyskusji o pice nonej pono powiedzia: Co ty moesz wiedzie o pice, ja ju obstawiaem kilkaset meczw. Sam jest przykadem, e hools chodz nie tylko we flejersach, lecz rwnie w niebieskich mundurach. Po prostu ludzie kierowani przez niego s jeszcze jedn grup, ktrej chodzi o to, eby co si dziao. O tym, e legnicka policja dziaa w sposb psychopatyczny, wiedz fanatycy pikarscy niemal w caym kraju. Po jednym z meczw Chrobry lsk dzielni mundurowi zapali 10-12 letniego chopaka i... spaowali go. Do stereotypu policjanta zabrako maolatowi tornistra i kredek. Nie tylko w Legnicy czy Lubinie zdarzaj si takie okazy. W Katowicach mundurowi wypucili chopaka z budy. Te, Romek, skurwiele zabray mi szalik. Chod podchodzimy do nyski. Czego, kurwa, jeszcze tu szukasz? to raczej do kolesia ni do mnie. Mwi o co chodzi. Spokojnie. Nigdy z policjantami si nie awanturuj na krzyk. Tamten oglda mnie jak zjawisko. Ja go, kurwa, zabraem? Tego nie wiem, pan jest tu najstarszy stopniem (mia kocina jakie cztery belki, szycha), wic jest pan odpowiedzialny za swoich ludzi. Typek si denerwuje, wie, e nabroi. Co moe w tej sytuacji zrobi? Chwyta za pa, dokada mi par razy, temu od szalika rwnie. Dyskusja z palantami, kto jest ich dowdc koczy si zawsze w jeden sposb. Nie wiem.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Katowickie psy najbardziej popierdolone jeszcze nie s. Ale o tym mona si przekona tylko jedc na wyjazdy. Co prawda po finale pucharu Polski Legia GKS Katowice (95), do Warszawy wezwano odpowiedzialnych za zabezpieczanie porzdku podczas imprez sportowych z komend wojewdzkich, gdzie powiedziano im, e policja musi postpowa wedug prawa. Ale sytuacja z Katowic opisywana ciut wyej miaa miejsce ju po tej konferencji. Nie zawsze jest tak, jak wydaje si ogldajc sytuacj z awek trybuny gwnej. A tym bardziej z ekranu telewizyjnego. Nikt nie pacze, gdy dostanie lanie, gdy nabroi. Tyle, e hools maj to akurat w nosie. Twarz nie szklanka. Za co maj jednak dostawa ci, ktrzy nawet nie maj chci pobroi? Gdy dostaniesz w eb od kibica innej druyny, to moesz przynajmniej odda. Jeste na rwnych prawach silniejszego. Oddasz psu apiesz si na wyrok. ***

Jacek z Lubina opowiedzia historyjk z meczu Polska Izrael rozegranego wiosn 95 w Zabrzu. Fani Zagbia rozoyli swoj flag na pustych awkach. Po jakim czasie wesza ekipa Cracovii. Kilku krakusw przemaszerowao si po lubiskich barwach. Zagbiacy wkurzyli si. Co jest, kurwa? staa w takich sytuacjach odzywka. Od sowa do sowa i zaczo si ustalanie nastpstw. Kibice Zagbia Lubin i Cracovii nie darz si szczegln sympati. To moe pjdziemy na solo? Dobra Jacek by chtny do konfrontacji jeden na jednego. Masz n? fan pasiakw zada cokolwiek dziwne pytanie. Po co n do walki na solo? Jak to po co? Nie masz noa, to kto od nas ci poyczy. My jedzimy z noami. W sumie do bjki na scyzoryki nie doszo. ***

Jedziesz z nami do Gdaska na Lechia KS? Maciek wie, e ze mn w Trjmiecie nie zginie. Mam tam mnstwo kontaktw, a moe si zdarzy, e ylego, do ktrego ma interes, na meczu si nie znajdzie. A ja Gdask lubi w sposb szczeglny. No jasne nie skorzysta z takiej okazji to byby grzech. Caa kolejka ligowa odbdzie si w listopadow rod, na szczcie w lsku pomylano i dogadano si z Rakowem, wic zamiast w rodku tygodnia we Wrocawiu mecz zostanie rozegrany podczas weekendu. W rod byoby moe ze trzy tysice widzw. W sobot przyszo sze. Ale to bya dopiero piewka przyszoci. No to wyruszamy o szstej rano z Rynku. Nastpnego dnia marzn czekajc na Maka. Wreszcie zajeda. Sam. Alek, pijany jak winia, dogorywa u mnie na chacie. Trzeba go doprowadzi najpierw do jakiego stanu, a nastpnie do auta. Sprawa si komplikuje. To Alek mia robi za drajwera. Pijany nie pojedzie. Za kierownic bdzie musia si Maciek. Coraz mniej czasu do pierwszego gwizdka, a my jeszcze nie wyjechalimy za rogatki Wrocawia. Po drodze cay czas kontrola zegarka i przeliczanie kilometrw do zrobienia. Nie zdymy, nie ma szans. Pod stadion zajedamy w ostatniej niemal chwili. Jeszcze tylko oguszajcy ryk, wieczcy ostatni, czwart bramk zdobyt przez biao-zielonych. Z caego meczu obejrzelimy sobie ze dwie akcje. Po ostatnim gwizdku wok nas robi si zamieszanie. Zewszd za si znajome pyski. Lechici ju nas rozdysponowali: jeden bdzie spa tu, drugi tam. Ale wczeniej jest wieczr, czyli czas na chlanie. Na razie ja lduj na Chemie. O 20 spotkamy si w knajpie. Oczywicie spnilimy si z Grabarzem i Mikoajem. Ale towarzystwo jeszcze w miar trzewe.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Dobra, jakby Milan nas chcia znale, to bdzie wiedzia, gdzie szuka, zmieniamy knajp zarzdzi eb. Cz jedzie z Wioletem, cz taryf. Z bem pakuj si ja. To bd. Ulubion jego zabaw jest jazda ile fabryka daa A bryczka to nie maluch bynajmniej. Tym razem uaska fantazja kazaa bowi powygupia si dodatkowo. Na liczniku 160, a on apie za komrkowca i wystukuje kierunkowy do Wrocawia. Gajor? Co u ciebie, pisz grzecznie? Bo ja wanie wioz Alka i Romka na Dug. Jedziemy si nachla, ha, ha, ha. Zajedamy oczywicie pierwsi. Chyba si bd sdzi z tym Centertelem ali si eb. Reklamuj, e ten telefon zarabia na siebie, a ja musz paci za niego trzydzieci baniek miesicznie. Ostatecznie zostajemy jedynymi gomi w knajpie. Gono) haas, kady jak zwykle ma co do powiedzenia. Grabarz, drzemy zelwki, ja wymikam marudz. Urywamy si z towarzystwa, bo zapowiada si ostre picie. Ustalamy, e spotkamy si w czwartek w poudnie. Wieczorem wyjazd z powrotem. Zosta jeszcze dzionek, przecie lsk gra w sobot, zdysz nastpnego dnia rano Grabarz prbuje przegada mnie. Nie mog, w pitek rano jestem poumawiany. Zadzwo i odwoaj. Nie da rady. A mylisz, e reszta bdzie si nadawaa do jazdy? co si ten Grabarz dziwnie umiecha. Alek to pewnie i nie, lecz Maciek jak co powie, to mona na tym polega. Zajedamy na umwione miejsce. Z daleka wida, jak pozostaa cz ekipy wanie si wtacza do knajpy. Cholernie punktualni s dzi wszyscy. Wieczorem jedziemy upewniam si chopakw. Romek, nie da rady, brak trzewego szofera i... moliwoci. Maciek mwi skadnie, ale nie przychodzi mu to atwo. W tym czasie Grabarz ju pada ze miechu. Jak to byo? Jak co powie, to mona polega? Tu jest Gdask, czowieku. Ostatecznie ustalam, e wracam nocnym pocigiem. A Bezan zwariowa. Ciga nas po jakich knajpach i hotelach. To krgle, to salon gier, to znw chlani w jakiej kolejnej knajpie. Wieczorem towarzystwo odprowadza mnie na dworzec. Temu panu prosz nie sprzedawa biletu, on jest niepenosprawny umysowo, nie odpowiada za siebie Bezan pokazuje mnie kasjerce, gdy chc kupi przejazdwk. Kobieta gupieje, bo wyraz twarzy Bezana wcale hie wskazuje na to, e artuje. W tym momencie pewnie i moja fizjonomia nie odbiega daleko od tej nakrelonej przez Bezana. Pierwsza klasa do Wrocawia prosz Bezan faktycznie zwariowa, ale doszed do wniosku, e skoro uparlem si jecha, to sam musi kupi mi bilet. Alek z Makiem ju te maj wszystkiego dosy. Chce im si spa. Obiecuj sobie, e po moim odjedzie lduj zaraz w ku. Dobra, ale nie jedziemy do mnie, lecz do mojej mamy twierdzi Bezan. Gdy drzwi do mamy otworzyy si, wrocawianie z przeraeniem stwierdzili, e spanie mog sobie odoy na nastpny dzie. Na szczcie jako na sobotni mecz dotarli do Wrocawia. Przed godzin przyjechalimy miej si na stadionie. ***

Gdynia, luty 1995. Przyjechalimy do Trjmiasta na turniej kibicw, organizowany przez arkowcw. Wieczorem odbdzie si losowanie grup. Bdzie Legia, Pogo, Arka, Lechia, Wisa, Polonia Bytom, Zagbie Lubin, Batyk, Lech i my. Mieszanka wybuchowa. W kadej chwili co si moe zdarzy. Na meczu hokeja Stoczniowiec Polonia Bytom bractwo z Wrocawia, Krakowa i Gdaska ustala swoje ekipy na t ceremoni. Trzeba trzewych, bo pijany w razie czego do niczego si nie przyda. winiak, ty nie jedziesz, jeste wypity. Moesz narobi sztrymu prbuj

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

wyperswadowa nachlanemu kolece. Ostatecznie co tam chwyci i rusza gow. Mecz nie koczy si w regulaminowym czasie, gdy jest remis. 20 Dogrywka. Robi si pno. Zrywamy si z hali Olivii. Gdy dopadamy do Heinekena w Gdyni, Swiniak ju rzdzi w rodku. Jak on si tutaj znalaz? I to przed nami. A na dodatek skd wiedzia, e losowanie odbdzie si wanie w tym miejscu? spogldamy na siebie z Nieacem z niedowierzaniem. Darka miao nie by, a to on, lekko zataczajcy pcha si do losowania grup. Mija rok. Jedziemy na turniej do odzi towarzystwo ustaa w Rynku. A wiecie, kto bdzie losowa grupy? niezbyt dobrze trzymajcy si na nogach winiak daje tym samym do zrozumienia, e ta impreza nie moe si odby bez niego. Ostatecznie nie losowa. Autobus si spni. Ceremonia odbya si wczeniej. ***

Musimy zrobi jak zgod. Aktualnie mamy jedynie z KSZO Ostrowiec, ale to taka niewielka ekipa. U nas zapanowaa moda na jedn zgod stwierdzili podczas jakiej rozmowy poznaniacy spod znaku Lecha je sieni 1994 roku. Ich zamierzenia zrealizoway si dopiero pod koniec stycznia 1996, gdy podczas turnieju w hali Areny zjawili si kibice gdyskiej Arki. Poznaniacy, cho twierdz, e zawarli jedynie ukad, maj swoj zgod, natomiast dla gdynian Pozna sta si miejscem, w ktrym mog za istnie. Dziki pierwszoligowemu ukadowi, flagi Arki bd (?) pokazywane w relacjach telewizyjnych nie tylko regionalnych orodkw. Po zerwaniu zgody z Grnikiem Zabrze, gdynianie takiej moliwoci nie mieli. Najbardziej eksponowanym ukadem jest zgoda Legii z Pogoni. Stadion przy ul. azienkowskiej na prawie kadym meczu poobwieszany jest olbrzymimi, bordowogranatowymi flagami. I odwrotnie. Znacznie mniej uzewntrzniane, s rwnie silne zgody Slska z Lechi czy Motorem. Kontakty kibicw w rnych miastach czsto owocuj pielgrzymkami fanw pomidzy tymi orodkami. Do Szczecina wyprawiaj si mieszkacy stolicy nie tylko z okazji meczw Pogoni. Powodem do wycieczki mog by Dni Morza lub zwyke zaproszenie na imprez. Identycznie ju od lat dzieje si na trasie Gdask Wrocaw. W tym przypadku ali si kiedy, po ko lejnej wizycie Grabarza z Tomkiem we Wrocawiu Dugi Jakubowski: To nie jest przyja, towarzystwo kursuje na trasie w interesach. Trudno nie zgodzi si z drug czci tego zdania. Alek i Maciek z Wrocawia jed do ylego po buty, Wiolet czsto wanie we Wrocawiu zaatwia swoje interesy. Natomiast rwnie trudno. jest przyj pierwsz cz zdania. Przecie te interesy rozwiny si na bazie wsplnych znajomoci. A czste spotkania, choby zdarzay si przy okazji zaatwiania interesw. Te znajomoci kiboli starej daty przejmuj maolaci. We Wrocawiu ju nikt nie jest w stanie zorientowa si, ilu modych hools z Gdaska odwiedza swych rwienikw. Podobne wdrwki odbywaj si na trasie Szczecin Warszawa, czy innych. Demika z Krakowa trudno bya wysa do domu, gdy jak rozpocz aziork, to bka si po Wrocawiu i Gdasku do przesady. Suchaj, kolesiowi zerwa i z domu syn. Jest kibicem Lechii, wic pomylaem, e na taki duszy zryw mg wyby jedynie do Wrocawia. Woaj na niego Jasica. Moesz to sprawdzi? telefon z Gdaska od starego fana biao-zielonych. Czy rzeczywicie jest szansa znalezienia 16 letniego chopaka w siedemsettysicznym miecie, skoro zaalarmo wana policja nic nie wie na jego temat? Po kilku rozmowach wiem, e modzian buja si z wrocawskimi hools po osiedlu sypialni Nowym Dworze. Dowiedziae si czego? ten sam gos w dwa d pniej. Relacjonuj ustalenia prywatnego ledztwa, ktre midzy Bogiem a prawd o graniczyo si do wykonania jednego telefonu i dwch rozmw z maolatami. Dobra, jutro o 20 zajedamy do Wrocawia. Nastpnego dnia pod chat zajeda beemwica z czterema pasaerami. Najbardziej obawiam si reakcji ojca. Jeli chopaka me uda si odnale, to le. Jeli si odnajdzie, to z kolei moe dosta szau. Wtedy

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

modzian bdzie mie pretensj do caego wiata. Do mnie, lska, do wszystkiego co si rusza. Jedziemy na boisko na Nowym Dworze. Tam okoliczni modzi chuligani pijaj wieczorami alkohol. W razie czego ubraem si w koszulk lska, atwiej bdzie nawiza kontakt z rozmwcami. Ju drugi, ktrego chwytam twierdzi, e bractwo poszo wypi tanie wina midzy bloki. Gdaszczanie te tam s. Id z Grabarzem, ktry te przyjecha. Lepiej, bymy byli we dwch. Bez rodziny czy kogo kojarzcego si modzianowi z famili. Byskawicznie, przy pomocy przewodnika namierzamy do liczn grup kilkunastolatkw, przygotowujc si do rozpoczcia libacji. Modzi kibole znaj mj pysk, gorzej. z Grabarzem. Dlatego pocztkowo s nieufni, gdy pytam o Jasic. To ja odpowiada szczupy chopak, gdy pozna starszego ziomka z Gdaska. Po chwili rozmowy zgadza si jecha do domu. Idziemy w kierunku auta. Ojciec na szczcie nie robi awantury. Kilka miesicy pniej w Gdasku u Grabarza zjawia si koleka, ktry take by wtedy we Wrocawiu. Nawet nie pamitaem jego twarzy, wwczas widzielimy si moe z dziesi minut. Chcia si przyjrze facetowi, ktry w cigu kwadransa odnalaz chopaka, szukanego przez policj kilka tygodni mieje si gospodarz. ***

4 lutego 1996 roku w odzi odby si halowy turniej kibicw. Organizatorzy, kibice Widzewa, doszli do wniosku, e najwiksze animozje wystpuj wrd lokalnych rywali, wic na turniej nie zaprosili rywali zza miedzy, sympatykw KS-u. Ci ostatni uznali to za policzek, wic odgraali si, e rozgoni imprez. W przeddzie turnieju kibicw w odzi odby si turniej pikarzy. Na stadionie Ora stany naprzeciw siebie druyny obu dzkich klubw. Oraz watahy miejscowych hools. W potyczce na pici lepsi okazali si dwukrotnie liczniejsi widzewiacy. Stworzyo to odpowiedni podklad pod majce si rozpocz nastpnego dnia rozgrywki kibicw. Ostatecznie zaproszono ekipy Broni Radom, Chrobrego Gogw, Lechii Gdask, Legii Warszawa, Petrochemii Pock, Pogoni Szczecin i lska Wrocaw. Teoretycznie mieszanka wybuchowa. Zwaszcza, jeli si przypomni pozaboiskowe wydarzenia ze spotka Widzewa z Legi, czy Slska z Pogoni. Jednak podczas pierwszej czci turnieju, czyli rozgrywek grupowych, jeli dochodzio do scysji, byy to uznawane za normalne przez kibicowsk spoeczno wyjcia na solo, czyli pojedynki jeden na jeden bez uywania ng i apania za wosy. Taki pikarski boks. W tych wakach prym wodzili wrocawianie, ktrzy nad wyraz chtnie korzystali z propozycji stoczenia pojedynkw przed hal Anilany lub w jej halu. Najgroniejsze zdarzenie miao miejsce tu po zakoczeniu rozgrywek grupowych, gdy wikszo ekip przebywaa w oddalonej o kilometr restauracji. Do sali, w ktrej znajdowao si okoo dwustu fanw Widzewa, lska i Lechii wparowao trzech kibicw KS-u, ysych, ktrzy byli wspomagani byli przez dwch skinw z Wrocawia, Czeskiego i ysego. Wczeniej wspomniana pitka zostaa zaatakowana w pobliskim parku przez dwudziestu kibicw Widzewa. Ekaesiacy dozbroiwszy si w tasak i puste butelki po piwie postanowili odbi sobie bokserskie nie powodzenia. Co prawda tasak robi niesamowite wraenie, jednak znalaz si chtny do waki z tak wyekwipowanym napastnikiem. By nim jeden z organizatorw turnieju, widzewiak He Man. Do walki na ostre narzdzia nie doszo, natomiast na parkiecie, rozgorzaa bijatyka kibicw obu dzkich druyn, w ktrej za bro suyy puste butelki po piwie. Jedna z nich wyldowaa na gowie. Ostatecznie, po krtkiej wymianie ciosw przy pomocy zdecydowanej postawy wikszoci obecnych, walki u Rewelacyjne wraenie zrobi jeden z modych wrocawian, ktry nad swoj, umieszczon na wysokoci dwch metrw gow, tak wymachiwa acuchem, e w promieniu kilku metrw od razu si u spokoio. Cho krew kapaa z kilku nosw i rozbitej gowy, udao si zapanowa nad sytuacj i emocjami. Skoczyo si na kilkudziesiciominutowej wymianie ostrych zda i opinii na temat przyczyn konfliktu pomidzy odzianami.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Po tej zadymie oraz solwce Rufia (lsk) z widzewiakiem, po ktrym odzianin odjechal do boksu, pozaboiskowych wydarze na hali Anilany ju nie zanotowano. Natomiast na parkiecie warte byo odnotowania za chowanie jednego z najlepszych zawodnikw Chrobrego Gogw. W me czu o trzecie miejsce z Lechi Gdask, przy stanie 2:1 dla gogowian, Kpski strzeli gola na 3:1. Prawie nikt, a w szczeglnoci arbiter nie zauway, e gol zosta zdobyty rk. Jednak strzelec przyzna si do zagrania dla Maradona. Na boisku walczono fair, a wiadczy o tym chociaby fakt, e w meczu lsk Lechia, w ktrym na parkiecie grali przeciw sobie sami dobrzy znajomi, cho wynik remisowy pozwalaby na zwikszenie szans obu zespow na wyjcie z grupy, mimo propozycji gry na 0:0, postanowiono walczy na powanie. Zadecydowa argument, e szalikowcy czsto maj pretensje do swoich pikarzy za wchodzenie w rnego rodzaju ukady. Nie bdmy tacy sami. Widzw na trybunach (sami fanatycy pikarscy) byo okoo tysica. ***

Jesieni 95 roku zawitaa do Wrocawia delegacja PZPN. Dla mnie wiodcym tematem bya sprawa fuzji Lechii Gdask z Olimpi Pozna. Rozmowa z radc prawnym PZPN Andrzejem Wachem daa sporo do mylenia. W zwizku z widoczn rnic w podejciu Zwizku do prb po czenia si Tych z Sokoem oraz Lechii z Olimpi, atwo byo doj do wniosku, e chodzi o pienidze. Pienidze Ryszarda Grki, ktre wsiky w wielkopolski futbol. Po nagraniu subowej rozmowy z Wachem podszedem do Marka Wielgusa. Po sierpniowym spotkaniu w gmachu Sejmu wysaem mu Pamitnik Kibica z dedykacj, w ktrej zawarem myl, e na .jego Poloni Warszawa chodz ludzie, ktrzy na trybunach pojawiali si zanim jeszcze Wielgus by ze stoecznym klubem, i e ci sami ludzie bd chodzi na Poloni, gdy ju wiceprezes PZPN i jednoczenie pose na Konwiktorsk ju zaglda nie bdzie. Za ksik dzikuj mia si sponsor Polonii. Ale ta dedykacja... Na kilka dni przed ukoczeniem Ligi Chuliganw siedz w redakcji i wstukuj kolejne strony ksiki. Dzwoni telefon. W suchawce daje si sysze gos koleki z redakcji, Andrzeja Lewandowskiego: Syszae? Przed chwil Telexspress podawa, e Wielgus zgin w katastrofie lotniczej gdzie nad Dominikan. Co on tam robi? pytanie byo do cyniczne. Jednak w duchu pomylaem sobie o tym, jak popieprzony jest lepy los. Cho miaem si ze stwierdze posa, e kluby bd musiay pod naciskiem PZPN wyeliminowa z trybun wrogie okrzyki, jednak wiedziaem, e jest to go zaangaowany w sport. Nie z przypadku, lecz rzeczywicie czujcy go. Rozumiejcy, cho na swj sposb, problemy ludzi z trybun stadionw. ***

Dzie 19 lutego 1996 mg si sta ostatnim istnienia Teatru Ludowego w Nowej Hucie. Tego dnia dyrektor Jerzy Fedorowicz postanowi zaprosi do jego gmachu nienawidzcych si kibicw dwch krakowskich klubw: Wisy i Cracovii. Z dyrektorem rozmawiaem na tydzie przed planowan imprez. Co stao si inspiracj do zorganizowania takiego spotkania? Cztery lata temu odbyo si podobne, punkw i skinheadw. Nie dawno ci sami ludzie spotkali si po raz kolejny. Poniewa mam w sobie potrzeb, by byo agodnie i przyjemnie, wic pomylaem o moliwoci znalezienia forum dla kibicw. Modzie musi sama mwi o swoich sprawach i problemach. Gdy zaczem rozmawia z kibicami o moliwoci zorganizowania takiej dyskusji, wos zacz mi si jey na gowie. Dotychczas wydawao mi si, e si znam na tym, co dzieje si na trybunach, wszake byem dziaaczem Wisy. Lecz to ju nie tylko zwyke uczszczanie na mecze, to subkultura. Co dziwniejsze, uczestnicz w niej nie tylko ludzie z patologicznymi skrzywieniami, ale take

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

inynierowie. Nie obawia si pan, e dojdzie do zadymy? W dotychczasowych spotkaniach fanw obu druyn najczciej uywanym argumentem w rozmowach byy pici. Dogadywali si Kozacy z Tatarami. Bd certyfikaty, ktre obie strony podpisz lub nie. Ze strony wilakw mam ju zapewnienie, e zadymy nie bdzie.. Kibice Cracovii maj da odpowied na dniach. Ju wiem, e jeli ich przywdca, Metal, da takie zapewnienie, to do bijatyk nie dojdzie. Ja nie jestem uzdrowicielem, ale dlaczego, gdy kto chce komu dooy, maj cierpie osoby postronne? Jakiej frekwencji si pan spodziewa Jestem wanie po spotkaniu z krakowskimi dziennikarzami. Boj si, ze przyjdzie kilka tysicy ludzi, a ja mam miejsce na 200 osb Pan jest z Wrocawia, wic mech pan pisze, w Krakowie nie chc specjalnego rozgosu. Z paskich sw. wynika, ze zaczyna si pan orientowa w podskrnym yciu fanatykw sportowych. Ma pan na pewno swoje, artystyczne przemylenia na ich temat. Kibice to nie s ludzie wymdeni. Twierdz, e sami nie stosuj si do prawa, ale skoro nie przestrzegaj go prezydent czy premier,.. Szalikowcy czsto mwi o zachowaniu policji amicej swym postpowaniem prawo. Na drugoligowym meczu Wisa Cracovia, na ktry przyszo sie demnacie tysicy ludzi, bya fantastyczna atmosfera, ktr fanatycy chcieliby utrzyma. Jednak przyznaj, e gdy sucham niektrych opowieci, to mi si robi sabo. Poniedziaek, 19 lutego, godzina 16. W Teatrze Ludowym w krakowskiej dzielnicy Nowa Huta panuje nerwowa atmosfera. Mnstwo krztajcych si ludzi, masa poustawianego telewizyjnego sprztu. Za 60 minut ma si rozpocz spotkanie przed kamerami fanatykw dwch krakowskich klubw Wisy i Cracovii. Gdy szalikowcy tych druyn spotykaj si na miecie w ruch id pici, pasy i kuby na mieci. Na wiadomo kogo maj filmowa, kamerzyci przezornie pobiegli przestawia swoje samochody w odleglejsze miejsce. Wie pan, ile mnie to kosztuje nerww? zwierza si dyrektor teatru i organizator przedsiwzicia Jerzy Fedorowicz. Tu s zaangaowane olbrzymie pienidze, a tu istnieje prawdopodobiestwo, e poowa aktorw nie przyjdzie. Zawioda mnie Cracovia. Przywdca ich fanw pocztkowo powiedzia, e bdzie za mn wstpnie rozmawia pi minut. Nasza rozmowa skoczya si po ptorej godzinie. A pniej miaem telefon, e kibice Cracovii nie pojawi si. Stwierdzili, e Wisy bdzie za duo. Rzeczywicie, za moment pojawia si zorganizowana, ptysiczna grupa kibicw ,Biaej Gwiazdy, ktra momentalnie opanowaa widowni. Niemal natychmiast ze sceny znikny emblematy Cracovii. Organizatorzy musieli si niele naprosi, by je odzyska. Nieobecni nie maj racji twierdzili fani Wisly, wrd ktrych nie byo jednak najwikszych zadymiarzy. Ci take postanowili me pojawia si przed kamerami. Wrd tych, ktrzy zdecydowali si przyj, niektrzy wystpuj w nacignitych na twarze kominiarkach. Sporo osb pojawio si w szalikach wrocawskiego lska. Boicie si pokaza twarze w kamerach? spytaa najodwaniejsza dziewczyna z obsugi. Telewizja telewizj, a policja policj. Na widowni daa si odczu atmosfera nienawici. Chyba jednak lepiej, e kibice Cracovii nie przyszli. Raczej nie zakoczyoby si bez bjki. Jerzy Fedorowicz uwija si jak mg, chcc zachowa przynajmniej oglne zaoenia scenariusza. Pragn uzyska deklaracj o moliwoci za przestania ulicznych i stadionowych walk. Dziki swej niesamowitej umiejtnoci wpywania na ludzi, od ukrytych pod kominiarkami usysza, e podczas witej Wojny (tak w Krakowie nazywaj spotkania derbowe) rozejm jest moliwy, ale tylko w przypadku, gdy obie grupy kibicw nie spotkaj si. W atmosferze zdominowanej nastrojami walki to i tak duo. W tym samym czasie, gdy w teatrze odbywa si happening, wok budynku odbywao si polowanie. Najagresywniejsi fani Wisy jedzili po oko licznych ulicach samochodami wypatrujc identycznych patroli pieszych i zmotoryzowanych, polujcych na nich kibicw Cracovii. Zwracano uwag na grupki modych ludzi. Odkryto jedn, trzydziestoosobow. W otoczeniu kilkudziesiciu policjantw. Dziki znacznej mobilizacji si porzdkowych w caej dzielnicy, do adnych scysji nie doszo.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Po zakoczeniu spotkania Radek, hools Wisy, przewodnik niej pod pisanego zobaczy stojcego na parkingu poloneza z czterema osobami w rodku, na moment znieruchomia. Nic si nie zdarzy, to tylko policja stwierdzi z wyranym... rozczarowaniem w gosie. W Krakowie trwa pikarska wojna. ***

Kilka dni przed oddaniem ksiki wydawnictwu, zadzwoniem do Wilczka z Arki. Chciaem ucili, co byo powodem, dla ktrego gdynianie zaatakowali kibicw Zagbia Sosnowiec na meczu Polska Ru munia. Okazao si, e w zasadzie nie byo jakiego konkretnego powodu. Po prostu w Paryu doszo do zadymy Pogoni i Legii z Cracovi. Pasom pomogli gdynianie, ktrzy byli inspiratorami turnieju w Gdyni i porozumienia kibicw na meczach midzynarodowych. Pniej, czyli po Paryzu, a przed spotkaniem Polska Rumunia pono (podkrelam to pono) do Gdyni dzwoniono z Warszawy i odgraano si, e na najbliszym meczu reprezentacji dojdzie do wyrwnywania rachunkw. We Wrocawiu komentowalimy postaw Arki z Parya, gdy pomoga swoim ziomkom. Porwnywalimy do zachowania fanw Lecha, ktrzy po meczu Polska Sowacja uratowali lsk przed biciem od Cracovii, sami lejc Pasw, mimo e ich sympatie na pewno nie byy po wrocawskiej stronie. W rewanu wrocawianie nie ruszyli na Lecha, gdy poznaniacy w ssiednim sektorze lali si z Motorem, a lublinianie s we Wrocawiu wicej ni bardzo lubiani. Porwnywalimy zaistnia sytuacj do hipotetycznej gdyby na miejscu Cracovii znajdowaa si Lechia. Doszlimy do wniosku, e mimo silnych wizi, jakie cz fanw lska z gdaszczanami, jednak zachowalibymy neutralno. Czesiek zdefiniowa sytuacj jednoznacznie: To, e Cracovia nie przystpia do ukadu (tak zadecydowa Metal na meczu Polska Sowacja), to sprawa tylko i wycznie Cracovii. Ale Arka swoim postpowaniem sama si wyamaa z ukadu, ktry by jej dzieem. O caym porozumieniu, ktre mogo si okaza sensown imprez (kto by podskoczy Polakom?) i formie jego zerwania mona powiedzie jedno. Okazao si, e my, kibice, jestemy niepowani. Nie liczymy si z danym sobie sowem. Nie potrafimy si uszanowa sami, wic nie djmy od innych, by traktowali nas powanie. ***

Historia rodzimej Ligi Chuliganw nie jest duga. Do roku 80 trudno jest wytypowa tego, kto si w niej liczy najbardziej. Oczywicie za najbardziej ostre ekipy uchodziy te, ktre swymi korzeniami sigay pocztkw lat siedemdziesitych. Jednak nie byo jeszcze grup skonsolidowanych, ktre yy tym, e s kibicami. Wszdzie panowa pewien schemat, w ramach ktrego fani po wyjciu z wojska odchodzili w prywatno. Inni si enili i rwnie znikali z trybun. Na pocztku lat osiemdziesitych ten stereotyp powoli zacz zanika. Do tego czasu za najwikszych pikarskich chuliganw uwaao si tych, ktrzy potrafili si pokaza na meczach wyjazdowych w miejscach, gdzie jak piewali tubylcy czekaa ich mier. Nie byo mona wwczas liczy na to, e o cielesno przyjezdnego zadba milicjant. Wic zdanym si byo tylko na wasne siy. Kto by mocny u schyku dekady propagandy sukcesu? Na pewno lsk. Pokazanie si dwukrotnie w Szczecinie, take dwukrotnie w Poznaniu, w Warszawie jeszcze przed 76 rokiem, gdy z Legi zostaa zrobiona zgoda, wymagao sporo odwagi. Mowa tu o wyjazdach grup kibicw, a nie najazdw autokarw zaatwianych przez zakady pracy. Gdy w tam tych czasach i takie mecze si zdarzay. Potrafia si pokaza Pogo, Polonia Bytom, Wisa Krakw, Zawisza Bydgoszcz, Lechia i Arka z Trjmiasta, Zagbie Sosnowiec, Ruch i Gr nik. Na pewno LKS. Legia. Prekursorzy stadionowego fanatyzmu. O tym kto by najlepszy, te ju si nie rozstrzygnie. W 1981 roku na sam top wspia si Legia. Udowodnili to pokazujc si w cigu jednego sezonu w Gdyni, Poznaniu, Bydgoszczy i Lodzi (na LKS-ie). Wszdzie odbyy si z tego tytuu spore zadymy.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Dwa lata pniej na szczyt Ligi Chuliganw wspia si Lechia. Byli najliczniejsi, najagresywniejsi. Od 86 na czubku tej specyficznej, nie formalnej tabeli usadowia si Wisa. Krakowianie byli bezkompromisowi i niezwykle waleczni. Przez moment wydawao si, e z tej pozycji mog Bia Gwiazd zepchn najpierw fani Jagielloni (lecz nie mieli takiej iloci duych dymw z udziaem wielu hools), nastpnie Ruchu. Z Ruchem krtko pojechaa sama Wisa, cho w rok po powrocie do ekstraklasy (pikarskiej) fani z Chorzowa na pewno byli znacznie liczniejsi od krakowian. W latach 90-92 bardzo wysoko by sklasyfikowany Widzew. Czy byli najlepsi trudno orzec. W tym czasie pod egid Biaej Gwiazdy przeewoluowao pojcie mocnych i sabych Ci pierwsi to tacy, ktrzy byli dobrze zorganizowani i potrafili si postawi policji. W 93 roku na topie zameldowa si lsk. Rok nastpny by bez wt pienia rokiem Legii. Kto by najlepszy w 1995? Eksplodowa poznaski Lech, pokazaa si Arka. W dalszym cigu bardzo dobra bya Legia. O tym, kto by najlepszy, kady zadecydowa musi sam. TABELA LIGI CHULIGANW

Ponisza klasyfikacja nie jest uoona przeze mnie ani nikogo z Wrocawia. Tak list uoyli fanatycy Zagbia Sosnowiec: lsk, Wisa i Lechia nasza ocena tych ekip bya podobna, wic zamieszczamy j razem. Dwa lata temu (list pisany na pocztku lutego 1996) najlepsi w Polsce, teraz mocno spucili z tonu. W kraju dawno si o nich nie syszao. Sabsza frekwencja na meczach reprezentacji w kraju, jak i za granic. Duy plus to trzymanie si ukadu na meczach Polski. Arka mimo e nie moemy napisa o nich niczego dobrego, w roku 95 chyba najlepsi w Polsce. Lech czowka ligi hools. Cracovia dobrze zorganizowani, zwaszcza w mniejszych dymach. Ruch najlepsi na lsku, sta ich na spor frekwencj na meczach wyjazdowych i dymy. Bardzo sabo wygldali na kadrze, zwaszcza poza krajem. Grnik Zabrze od adnych paru lat bardzo sabi, nawet u siebie. Polonia Bytom jeszcze kilka lat temu mieli porzdn ekip na hokeju, teraz sabo. GKS Katowice ha, ha, ha. Sporo ich u siebie, nic poza tym. GKS Tychy dobrzy u siebie, sabi na wyjazdach. Legia na dzie dzisiejszy najwikszy myn w Polsce na meczach u siebie. Niele si prezentowali na wyjazdach Ligi Mistrzw, sabo wygldali na kadrze. Pogo u siebie jedni z lepszych w Polsce, gorzej to wyglda na wyjazdach. Widzew obok Legii najwikszy myn w Polsce, ale nikt z nas nie pamita, kiedy i gdzie ostatni raz zadymili. Sabi na meczach kadry. KS mniej liczni od Widzewa, ale lepiej zorganizowani. Bardziej od swoich ziomkw widoczni na meczach kadry. Kibice Zagbia na swojej licie umiecili jeszcze GKS Jastrzbie z zaznaczeniem, e jest to ich lokalny rywal Stwierdzili rwnie, ze dawno no mieli kontaktu z takimi ekipami jak Zawisza, Motor, Radomiak Ich opini o samym Zagbiu nie przytocz, gdy choby byy najblisze prawdy i tak zostan uznane za nieobiektywne.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Co do tych spostrzee warto doda Najlepiej nic, bo i tak kady bdzie mia swoj klasyfikacj Ligi Chuliganw A zwaszcza samego jej czuba. ***

W przygotowaniu materiaw do ksiki korzystaem z pomocy Wilczka z Arki, Radka i Dugiego z Lecha, modzieowcw z Lechii, Rouena, Sitka i modzieowcw z Legii, Krzyska Rymara i Maksia z Motoru, Pinia i Badosa z Pogoni, Tomka Drogowskiego z Polonii Bydgoszcz, Ryka Lignara ze Sparty, Bliniakw i He Mana z Widzewa, Mariusza i dwch proszcych o anonimowo kolesiw z Wisy, Jacka z Zagbia Lubin, oraz Manola, Capa, Wary, Klary, aby, Darka, Maego i Faji z Zagbia Sosnowiec. Materiay dostarczyy take gazety: Pika Nona, Sport, Tempo, Przegld Sportowy, Polityka. Od fanw z caej Polski - trzymaem mnstwo listw i wycinkw z gazet, z ktrych take skorzystaem. Niestety, byy one nieopisane (brak nazwy gazety i dat ukazania si artykuw). Bardzo pomocne byy fanziny Szalikowcy, Pikarscy Kibice, Polski Kibol, Arcyotry, Lechista, oraz gazetki kibicowskie Forza Legia, program wydawany przez pseudokibicw Legii Warszawa, Fan lsk.

AMICA WRONKI 01.07.2003 Gdyby nie wizienie, to z pewnoci o Wronkach mao kto w Polsce kiedykolwiek by usysza. Dwie stacje popiesznym z Poznania w kierunku na Szczecin. Po awansie do drugiej ligi druyny sponsorowanej przez fabryk lodwek, grupa towarzyszcych jej fanw wpada na pomys, by jedzi za pikarzami na wyjazdy. Jednak nie przewidzieli jednego. Na takich imprezach mona czasem mie wygarbowan skr. Okrzyki obwieszczajce, e inna druyna, czy te jej sympatycy to huje, znajduj swoje odbicie w wyadowaniach agresji u obraanych. Do Bydgoszczy na Zawisz (sezon 1994/5) wyprawili si w 17. Lania nie dostali, gdy zaopiekowaa si nimi policja. Kolejny wyjazd mieli do Gdyni na Ark. Tam zupenie przypadkowo napatoczyli si na miejscowych hools. Przypadkowo, bo na nich nie czekano. Nikt o zdrowych zmysach by tego nie robi. Kibice Arniki? Paranoja. Gdyscy hools obili kajdaniarzy, a przy okazji siebie (!) gdy nie mogc si dopcha do maltretowanych zaczli si kotowa midzy sob o to, kto bdzie ich la. Po tej imprezie mieszkacom Wronek wyranie odechciao si oglda swoich idoli na obcych stadionach. Czasem zawita gdzie kilku zgredw. We Wrocawiu, na Oporowskiej, jeszcze w II lidze, jesieni 94, na meczu decydujcym o tym, kto zajmie pierwsze miejsce w tabeli po pierwszej rundzie, stawia si grupa robica na innych stadionach za dziadkw. Pod ich skrzydekami buszowao troch latoroli w wieku od 10 do 17 lat. Dwch maolatw w zasigu czujnych spojrze tatusiw siedziao w szalikach wiadczcych o zamiowaniu do poznaskiego Lecha. Przebywali nie w sektorze wyznaczonym dla goci, lecz na trybunie pod dachem. To obeznanym w te macie mwi wszystko. Mieli szczcie, e lsk wygra. P roku pniej na Wronki najechali Hunowie z Wrocawia, by obejrze ostatni pojedynek sezonu, w ktrym obu druynom potrzebny by remis do tego, by awansowa. Remis pad, bo pa musia (oczywicie 0:0, gdy nikt nikomu nie ufa, a z drugiej strony nikt nie chcia ryzykowa od soniciem si). Na ten mecz przybyo 1500 fanw z Wrocawia. Przybyli tam w wesoym nastawieniu rozebrania po meczu pikarzy z pamitkowych strojw w ktrych awansowali do ekstraklasy. Pot by zrobiony z mikkiego drutu, tak wic natychmiast po zawieszeniu flag rozpoczo si jego szybkie demontowanie. Na kilkanacie minut przed kocem meczu bractwo wyazio przez w pot gr i doem, tak e spotkanie koczyo si przy delikatnym szturmie wybiegajcych na muraw kiboli w zielono-biao-czerwonych szalikach. Po zakoczeniu spotkania agencja ochrony

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Pewno, wynajta na jego okoliczno przez gospodarzy, zabawia si w wojn z kibolami lska. Agenci jako broni uywali m.in. metalowych prtw. Doszo do miesznej sytuacji, gdy policjant, ktry broni razem z gociem z Pewnoci wjazdu na muraw tym, ktrym si to nie udao wczeniej, zla jednego z ochroniarzy pa. Gdyby tego nie uczyni, ochroniarz mgby skatowa niewinnego chopaka metalowym prtem. W tym czasie na pycie boiska odbywaa si cakiem fajna zadyma z kibicami Lecha, ktrzy zamiast na swj mecz do Pniew, wybrali si kilkanacie kilometrw dalej. Po murawie biegao mnstwo ludzi, jedni si lali, drudzy cieszyli z awansu lska (to wrocawianie), czy te Amiki (miejscowi), nie zdajc sobie sprawy z tego, co si faktycznie dzieje. Faceci w marynarach wrczali upominki zawodnikom, panienki swymi kusymi spdnicami i quasi-folklorystycznyrni wdziankami uwietniay imprez. Tego samego dnia, w ktrym Legia rozpocza swj marsz ku Lidze Mistrzw, czyli przed pierwszym gwizdkiem spotkania Legia IFK Goeteborg, pose na Sejm, jednoczenie wiceprezes PZPN Marek Wielgus zwoa w gmachu w ktrym zasiada wadza ustawodawcza, spotkanie przedstawicieli klubw i kibicw pierwszoligowych. Z Wronek zawitaa delegacja na niezym rauszu. Jeden pijaniuteki facjo co chwil prbowa si wyrywa z gupimi tekstami. Wyglda zaicie idiotycznie. Przewieszony na szyi szalik ju samym sposobem zamontowania sprawia, e wida byo stan upojenia. Go powstrzymywany by przez nieco mniej napierdolonego delegata Arniki. Tamten trzymajc fason prbowa w dyskusji atakowa kibicw lska za w najazd sprzed kilku miesicy. Uderzy w niewaciwe nuty. Pytanie, na ile osb jest przeznaczona klatka dla kibicw goci zostao skwitowane odpowiedzi, e dla trzystu. Wrocawian chcieli tam upchn ptora tysica i jeszcze mieli pretensje, e nie spotkao si to z ich uznaniem. Kibice Arniki to tak na dobr spraw filia poznaskiego Lecha. Oczy wicie nie myli z klubem. Starsi fanatycy z Amik si me identyfikuj. A modzieowcy tak jak wszdzie. Mocni w gbie. Ale tylko w gbie. Sympatykw tego klubu ciko jest uwiadczy na spotkaniach wyjazdowych. Jeli ju si faktycznie poka, to s to dziadkowie. Jedynym Oywieniem, jakie wprowadza Amika do Ligi Chuliganw, to wizyty we Wronkach fanatykw Poznaskiego Lecha, ktrzy przy okazji chc zaatwi wasne porachunki z przyjezdnymi. ARKA GDYNIA 01.07.2003 Pocztek ruchu kibicowskiego w Gdyni, to okres, w ktrym podobne ruchy powstaway w innych miastach, czyli pierwsza poowa lat siedem dziesitych. Tak wic wczeni drugoligowcy stanowili jedn z pierwszych ekip fanatykw. Dotychczas za najwikszy wyjazd w historii gdyskich hools uznawany jest mecz finaowy pucharu Polski, ktry si odby 1 maja 1979 roku w Lublinie na stadionie Motoru. Po latach sami gdynianie twierdz, e wwczas byo ich 6 8 tysicy, jednak patrzc z boku i dystansu zdawao si ich by okoo 4 tysicy. Ale i tak by to najazd na niemajcych wwczas w ogle stycznoci z pikarskimi kibicami mieszkacw Lublina. Arkowcy po spadku z pierwszej ligi w 1982 roku, zaczli do ostro podupada. Grka, czyli sektor, w ktrym zasiadaj najzagorzalsi fani to-niebieskich przeysial niczym facet po czterdziestce. Arka zacza si pata po trzeciej lidze. Momentami, w ktrych wydawao si, ze co moe drgn, byy awanse futbolistw na drugi front pikarskich rozgrywek. Jednak przez dugie lata byy to tylko momenty. Zesp w wyszej klasie zaczyna przegrywa swoje spotkania i zainteresowanie jego poczynaniami natychmiast spadao, tak jak liczba fanw. We wrzeniu 1992 roku stao si jednak co, co zaszokowao nawet najstarszych i najzagorzalszych arkowcw. W meczu derbowym z gdask Lechi, na stadionie przy ul. Traugutta we Wrzeszczu zameldowao si okoo 2,5 tysica szalikowcw Arki. Co prawda wynik 3:0 dla Lechii mg podama przyjezdnych, ale to-niebiescy bawili si setnie. Nie zwaajc na rezultat piewali, skakali. Wygldali na znacznie lepiej zorganizowanych ni gospodarze. Gdaszczan podratowa wynik, oraz to, e byo ich jeszcze wicej ni arkowcw. Po meczu, w Sopocie Romek - jak sam twierdzi - stary led, by dumny z fanw swojej druyny: Alemy wygldali wypina z dum pier. Sam si nie spodziewaem!

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Od tej chwili, a byy to pierwsze od dziesiciu lat derby Trjmiasta (nie liczc spotka obu zespow z Batykiem, ktry jest postrzegany inaczej ni ssiednia Arka), derby stay si nieodzownym elementem spotka drugoligowej, wybrzeowej piki. Od tego momentu Arka ju na stae zacza funkcjonowa w kibicowskiej wyobrani jako klub mocny. Nie tylko spotkania z Lechi czy Batykiem s dla arkowcw wyzwaniem. W sezonach 1993/94 i 94/95 takimi meczami byy take p ze Slskiem. Przyczyn tego jest fakt, e lsk w Gdyni jest postrzegany jako dalsza, bo pooona o 500 kilometrw od ich miasta, dzielnica Gdaska. Wielu kiboli Arki mwic lsk, od razu dodaje Lechia i odwrotnie. Zgodnie z zasad: przyjaciel mojego wroga jest moim wrogiem, gdyska nienawi do Lechii, jest przeszczepiana na kibicw lska. W Gdyni nienawi do Lechii w zwizku z zayoci na linii Wrocaw-Gdask, jest przeszczepiana na kibicw lska. Latem 93 zaraz po spadku z pierwszej ligi wrocawskich orw, fani lska melduj si w Gdyni. Arka lsk. Pikna pogoda, bractwo na wybrzee ciga ju od tygodnia. W Gdasku si pije (na okrtk), pi (rzadko) i re (jeszcze rzadziej, szkoda kasy na jakie pierdoy, lepiej przeznaczy j na alkohol). Nadchodzi dzie meczu. Przyjezdni i lechici zbieraj si w Sopocie na molo. Przegld si. Wrocawian co niewielu, raptem dwie setki. Jak na pierwszy drugoligowy wyjazd ilo raczej skromna. Ale jest take caa mietanka kibicw Lechii, jakie 300 gw. Na miejscu policji jak na derbach. Ustawiaj szpaler i prowadz ca grup lekko okr n drog w kierunku stadionu. Jacy zabkani arkowcy niespodziewanie dla przybyszw, ale i dla siebie nadziewaj si na ostatki tej grupy pod kasami. Drobna bieganina. Zdezorientowani policjanci, ktrzy zostali jeszcze na zewntrz, nie wiedz, o co chodzi. Arkowcy jak nakazuje rozsdek zrywaj si. Jest ich o wiele za mao. Ot drobna szarpanina, ktra z uwagi na du dysproporcj si nie moga by wyrwnana. Pod czas meczu Janusz Kudyba strzela swoje pierwsze bramki w barwach lska, a Gajor postanawia to uczci wybiegniciem na pyt boiska. Po przerwaniu pierwszego szpaleru psw zostaje przechwycony przez drugi, co oczywicie wywouje zamieszanie. Arkowcy z Grki klaszcz przyjezdnym. Wiedz, o co chodzi. Po meczu 500 osb wraca na dworzec t sam drog. Oczywicie na kocu zostaj maruderzy. Midzy nimi pijaniuteki Kaczor z Gdaska. Arkowiec, ktremu udao si zmyli czujno policji i wydosta si z Grki, ktr funkcjonariusze otoczyli po meczu, podbiega do Kaczora i ciga mu z gowy czapk i szalik z szyi. Inny gdynianin w nieustalonych do koca okolicznociach zdobywa flag lska. W tym czasie Grka jest otoczona przez psw i miejscowym nie pozwaa si wyj z sektora. Tam odbywaj si walki. Policjanci czuj si pewnie tylko przez moment. Pniej lec na nich kamienie z rosncego tu za potem lasu. Wiosn rewan. Arka zrobia specjaln akcj polegajc na plakatowaniu miasta, rozrzucaniu ulotek o treci: Jed na mecz do Wrocawia. Przyjd z koleg. Do stolicy Dolnego lska zaczy dociera alarmujce wieci: Wiesz, ile ledzi wybiera si do was? pyta si mnie Grabarz z Lechii w telefonicznej rozmowie. Bdzie kilka autokarw. Niektrzy mwi, e kilkanacie. Pieprzysz co nie za bardzo chce si w te rewelacje wierzy. Brzmi jak zwiastun inwazji. W sumie arkowcw pojawio si we Wrocawiu na meczu okoo 350. Policja transportowaa autobusy od granicy wojewdztwa. Po tym spotkaniu gdynianie stwierdzili, e lsk to prze reklamowani frajerzy. Doszli do wniosku, e widzieli zaledwie kilkudziesiciu policjantw, a nikt ich nie ruszy. Nie zajrzeli za nasyp trybun po drugiej stronie. Wwczas ilo zmobilizowanych si policyjnych musieliby Zweryfikowa Kilkakrotnie. Skoro jestemy tacy przereklamowani, to zobaczymy jak to-niebiescy zaprezentuj si w meczu ze lz twierdzili najbardziej obruszeni opini. Chodzio gwnie o owych frajerw, mniej przejmowano si stwierdzeniem o przereklamowaniu. Kilka tygodni pniej na Stadionie Olimpijskim niemajca swoich kiboli lza rozgrywaa spotkanie z Ark. Gdynianie, ktrzy przybyliby na ten mecz, mieliby pecha. Kibice Slska jechali do Gorzowa, ale kierowca autobusu zachla pa w nocy i doszed do wniosku, e wzek jest ze psuty. Nie udao si nabiegowo zaatwi niczego, wic wysunito dwie

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

koncepcje. Albo jedziemy do Poznania na mecz Lecha z KS-em (wwczas jeszcze z tymi ostatnimi byo na linii Wrocaw d wszystko w po rzdku), albo... No wanie. Jest szansa obejrze sobie z bliska autorw hasa prze reklamowani frajerzy. Krtka narada. Nabojka decyduje: jedziemy na Olimpijski. Ju przed alejk prowadzc w kierunku stadionu wyranie zawiedzeni maolaci informuj dnych widoku krwi hools: Lipa, nikogo nie ma. Jak to nikogo, ani jednego ledzia? Moe si nie pokazali? A co, my z pierwszej apanki? Na trybunach zaledwie sto osb. Na pewno bymy zauwayli. Towarzystwo spoglda po sobie z niedowierzaniem. To, e nikt nie przyjecha pocigiem, byo wiadome. Pocig by trzepany. Ale eby nie byo nikogo, to prawie niemoliwe. adnego autobusu? Maolaci na pewno co namieszali. A moe to jaki podstp? Jednak nierealne staje si faktem. W dwa miesice po fantastycznym najedzie, ta sama Arka do Wrocawia me przybywa w ogle. Wynik kocowy spotkania 5:1 dla lzy, a jednego z goli zdobywa bramkarz Bobrowicz wykopem z wasnego pola bramkowego. Tak, tak, ten sam Bobrowicz, ktry napuszcza do siatki Wisy sze goli w meczu przeciw Legii podczas pamitnego za koczenia sezonu 1992/93. Zaczyna si jesie 94. Arka po trzech kolejkach znajduje si bardzo wysoko w tabeli I ligi i znw zajeda na Oporowsk. Tym razem goci jest jakie 7-8 dyszek. W pewnym momencie kilkunastu gdynian staje plecami do boiska, opuszcza spodnie wypinajc jednoczenie w kierunku sektora gospodarzy goe dupska. Ale nieostroni mieje si sporo osb. Wszyscy maj na myli kryminalne ukady, w ktrych cwele s najgorsz kategori skazacw. Dwa tygodnie pniej, jakie 20 km od Wrocawia, na mecz Arki z Po goni Olenicy to-niebiescy nie przyjedaj. Bliej domu Arka w tamtym czasie wygldaa znacznie bardziej okazale. W Toruniu (jesieni 93 roku) to-niebiescy nabroili tak, e do pacyfikacji potrzebne byy specjalne oddziay grup antyterrorystycznych. Mieli arkowcy lekkiego pecha. Przed nimi powariowali troch w Toruniu fani lska, co zmniejszyo im pole do popisu. Podczas sezonu 94/95 obili przed kasami Batyku wspln grup kibicw Wisy i Lechii. W ukadzie wschd zachd, na jaki jest po dzielony nasz drugoligowy wiatek, kluby z wybrzea maj najdalsze wyjazdy. Do roku 95 Arka to przecie druga liga pikarska. Cho w lidze chuliganw na pewno ekstraklasa. Wtedy jeszcze dalsza pozycja. Najwiksze mobilizacje gdynianie przeywali podczas spotka derbowych z Lechi. To symboliczna walka o prymat w Trjmiecie. Batyk, ktry Arce wyrs niespodziewanie jak pryszcz pod nosem, od tego wanie sezonu powoli zacz odchodzi w cie. Podczas gdy na Redowie totalna rozsypka, na Ark zaczyna zwala si wiara z caego wybrzea z kierunku Wejherowa oraz po starej znajomoci Tczewa. Bodaj najwicej nabroia Arka we Wronkach. Zajechao tam kilku dziesiciu arkowcw i najpierw pogonili kiboli Lecha (modzieowcw) i Amiki (na meczach u siebie tacy istniej, cho jeszcze modsi od modzieowcw Lecha), a nastpnie po przegonieniu przeciwnikw, zwarli si z porzdkowymi. Porzdkowi nie stanowili problemu dla toniebieskich, take miejscowa policja musiaa drze zelwki przed arkowcami. Nastpnie do akcji weszli wezwani na okoliczno zamieszek straacy z Wronek. Ci mogli walczy na czekany, lub sikawki. Wybrali to drugie i gocie z Gdyni zostali wiceni wod. Wwczas si wkurzyli doszcztnie i poamali wszystkie awki. Cz kiboli Arki miaa pecha. Wracajcy z Zabrza po meczu reprezentacji Polski i Francji (eliminacje MS) jeden z trzech autobusw, prawdopodobnie z najsabsz ekip, zosta namierzony w zajedzie gdzie w okolicach Czstochowy przez legionistw. Po szybkiej akcji reszt drogi to-niebiescy musieli troch pomarzn. A byo zimno jak cholera. W lutym 1995 Arka, to znaczy jej kibole, zorganizowaa turniej. Turniej, w ktrym w pik na hali Batyku grali fanatycy. Przed wyjazdem na t imprez zastanawialimy si we

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

wasnym gronie, jak si taka zabawa moe dla nas zakoczy. Nieuchronnie we wszystkich dyskusjach dochodzilimy do wnioskw, e bez maej bijatyki si tam oby nie moe. Ju pierwszy dzie zapowiada nie lada emocje. Pitek wieczorem by 1 dniem organizacyjnym. Godzin wczeniej mia si zakoczy mecz hokeja na lodzie Stoczniowiec Gdask Polonia Bytom. Fanatycy Polonii zaawizowali si na gdyskiej imprezie. Podejrzewano wic, e bd chcieli obejrze swych hokeistw, co prawdopodobnie zakoczyoby si drobnym mordobiciem, ktre w konsekwencji musiaoby mie swj epilog podczas gry w pik. Na szczcie nie chcieli. Pierwszy dzie turnieju to losowanie grup. Odbywa si ono w barze Heineken. Jak si atwo domyli za barem w tej knajpce siedzia kibol Arki. Niewielka salka wypeniona jest do niemoliwoci. Ludzie w rnych szalikach stoj po czci na zewntrz. Zajedamy w dwie taryfy. Chopaki z Lechii ju tu s. Wyawiamy ich wzrokiem, wszak gdyby si co miao zdarzy stanowi dla nas naturalne oparcie. S te wilacy. Ale i my jestemy dokadnie lustrowani przez inne ekipy, lecz zupenie nie w celach wojennych. Mnstwo chopakw w to-niebieskich szalikach Arki. Nie wypadli sroce spod ogona. Rzecz, ktra zastanawia najbardziej, jest pene zdyscyplinowanie wszystkich obecnych. Jasne, e Legia siedzi z Pogoni, my z Wis i Lechi. Nikt nikomu nie mwi zego sowa, nawet me ma jakich krzywych spojrze, czy choby nieprzychylnych uwag. Losowanie grup witane jest miechem. Ju w chwili, gdy arkowiec, Megafon, ogasza e w jednej grupie lduj Pogo z Legi napicie znika i pojawia si oglna wesoo. W tej samej lduje take Arka z Zagbiem Lubin oraz Batyk. W drugiej Polonia Bytom i Lech Pozna, a take Lechia, Wisa i lsk. Cho losowanie me byo sterowane, trudno byoby znale rwnie przyjacielskie rozwizanie. Na inauguracj zagra Lechia ze lskiem. Rozjedamy si na picie. Jednak zarwno my, jak i Wisa lepiej czujemy si w Gdasku. Jestemy pod wraeniem kilkudziesiciu minut spdzonych w Gdyni. Nie sposb odda atmosfery tamtych chwil. Dziwimy si, e nie doszo do adnych przepychanek ani utarczek. Normalne rozmowy z Poznaniakami, z ktrymi p roku wczeniej stoczylimy dwie spore walki. Arkowcy w gadce z Legi, Lechia z Pogoni. Gdzie my przez ten czas bylimy? Co to za wiat, w ktrym facet z szalikiem Arki nie wali w ky gocia z Lechii na sam jego widok? Patrzymy po sobie zdziwieni, majc jednak w wiadomoci, e wszystko jeszcze przed nami. Nastpnego dnia zajedamy pod hal wraz z Lechi. Od nas jakie trzy dyszki niezej ekipy, z Lechii kilkudziesiciu wariatw. Jako nie ma nastawienia na zadym. Pitkowy scenariusz powtarza si w szerszym gronie. Ludzi walili jak na jakie wcale nie najmniejszej rangi zawody. Szaliki to-niebieskie przemieszane s totalnie z biaozielonymi. Nic si nie dzieje. Przy wejciu kilku chopakw z Arki stoi jako obstawa zamieszania. Waciwie wszystko, co maj do zrobienia, to niewpuszczenie na hal policji. Mundurowych nie byo, ale wazio trzech tajniakw. W pierwszej chwili ich wpucilimy, gdy wiwinli swoimi szmatami, ale po chwili pomylelimy: zaraz, ale z jakiej racji?, i natychmiast zostali wyproszeni. Przecie to impreza zamknita. Przynajmniej dla nich mwi pniej Mazan. Na trybunach reakcje jak podczas meczw ligowych. piewy, szalestwa. Jednej rzeczy nie ma: bluzgw. W spikera bawi si, i idzie mu z tym cakiem niele, Megafon. Najwaniejsze rzeczy dziej si jednak nie na hali, lecz w drugim budynku, w ktrym znajduje si bar. Tam trwa wieczne picie i tam te miao miejsce zdarzenie, ktre mogo zakoczy ca imprez. Pijany Kaczor z Lechii chodzi i buczy. Naprzeciwko niego stoi jak skaa jeden z arkowcw. Kaczor w pijanym zwidzie, jak to czasem u niego bywa, strasznie marudzi. Jego adwersarz ani drgnie. Do Kaczora podchodzi Dufo i wali go w twarz. Uderzonemu natychmiast leci krew z nosa. Wszystko zostaje w rodzinie, wszak Dufo to lechista. Kaczor by namolnie agresywny, ale gdybym waln go ja, a nie Dufo, to byby koniec imprezy twierdzi chwil pniej prowokowany gdynianin. Zdarzyy si take inne, konfliktowe sytuacje, ale kady trzyma nerwy na wodzy. Gdy Gajor z Wrocawia nie mg si dogada z gospodarzami, chwyci za butelki od piwa i rozbi je na... swojej gowie. Najwaniejsza rzecz podczas tego turnieju zdarzya si w sobot wieczorem. W barze

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

zebrali si szalikowcy reprezentujcy kibicw wszystkich obecnych na turnieju klubw. Uzgodniono, e zaprzestaje si walk pomidzy klubami na meczach reprezentacji Polski. Od tej pory na meczach Biao-Czerwonych ma zapanowa idylla. Wszyscy obecni byli zgodni. Sielanka ma trwa nie tylko w czasie samego spotkania, ale i na trasach dojazdowych na mecze oraz w drodze powrotnej. Wszyscy zdawalimy sobie spraw z tego, e nie bdzie to takie proste, ale wydawao si nam, e na meczu z Rumuni w Bukareszcie bdzie mona wiele wyjani. Zwaszcza tym, ktrych w Gdyni zabrako Cracovii i kiboli z.wikszoci ekip z Grnego lska. Najbardziej obawiano si meczu Arka Lechia. Do takiego spotkania doszo w finale imprezy. Jednak i wwczas nic si nie wydarzyo. Nastpnie bractwo zareagowao jak powinno na drobn policyjn prowokacj: mundurowi, cho przez dwa dni na hal Batyku nie weszli, jednak cay czas siedzieli w radiowozach na zewntrz. Gdy wszyscy w niedziel po poudnie opuszczali ju obiekty Batyku, czekajcy na swj moment niebiescy postanowili si wykaza. Co byo powodem ich interwencji na dobr spraw nikt nie wie. Wszyscy, z ktrymi rozmawiaem podawali inn przyczyn. Faktem bezsprzecznym jest natomiast rozpoczcie walki z kilkunastoma psami. Zdemolowana nyska i paru zatrzymanych kolesi, oto jej fina. Lali si wszyscy obecni na zakoczeniu imprezy. Legia, Lechia, Arka, lsk i kto tam jeszcze by. Wieczorem kilkanacie osb z Lechii i lska odprowadzao legionistw na pocig. W yciu bymy si nie spodziewali takiego zachowania Arki tak wszystkie trzy strony komentoway wydarzenia gdyskiej imprezy jut na spokojnie, na dworcu kolejowym. Pniej nadesza pikarska wiosna i mecz Arka lsk. Jak zwykle W Gdyni zameldowao si wicej Lechii ni wrocawian. Arka zaprezentowaa si do okazale. W przerwie meczu zerwali przyjezdnym flag Z potu. Gdyby nie byskawiczna reakcja kilkunastu kolesi, flaga by sobie pobiega. Walka na murawie nie trwaa dugo, psy pozgarniay kogo si dao. Jednak fanatycy wojskowych byli szczerze zdziwieni. Ju dawno nikt nie prbowa zerwa flagi lska z potu. Przez dwa lata bytnoci w drugiej lidze, poza wyej opisanymi stratami w Gdyni, co zdarzyo si przed ptora rokiem, jedynie Stilon Gorzw wybi Wrocawianom szyb w autobusie. Co nieco prbowa zmajstrowa Chrobry Gogw. Ale eby startowa po wrocawskie flagi? Odzwyczaili si kibice lska od tego. W Bukareszcie na eliminacjach do mistrzostw Europy bractwo mieszane. Najwicej Arki, pniej Lecha i Legii z Pogoni. Czyli w zasadzie ci sami, ktrzy zawierali pakt o nieagresji. Nastpne mecze reprezentacji z Izraelem i Sowacj w Zabrzu. Arka pokazaa, e ma charakter. Poniewa Grnik Zabrze histerycznie wydziera si na Legi, wic gdynianie serdecznie podzikowali im za zgod. Podczas tego drugiego meczu, na tyach trybun w okolicy stadionu odbya si dziwna konferencja. Obecni: jeden przedstawiciel Arki, jeden lska, trzech legionistw, szeciu z Lecha, jeden z KSu i jeden z Cracovii. Przedmiotem dyskusji bya postawa Cracovii. Ich przedstawiciel Metal, stwierdzi, e Pasw adna zgoda nie obchodzi. Rouen z Legii pyta si wobec tego arkowca, jak bdzie w sytuacji, gdy kibole z Gdyni znajd si w obecnoci przewaajcej ilociowo Cracovii i mniejszej liczebnie grupy kibicw warszawskich podczas meczw reprezentacji. Przecie Arka i krakusy to ziomale. Odpowied bya niejasna, a pytanie okazao si prorocze. W Paryu Pogo i Legia miay przed meczem cicie z Cracovi. W pierwszej chwili grupa szczecisko-warszawska uzyskaa przewag, ale gdy krakusy chwyciy za rympay, nastpia zmiana gonicego. Nie byoby w tym nic dziwnego, jednak Cracovii pomogli arkowcy. Waciwie w tym momencie byo ju praktycznie po ukadzie. Na kolejnym spotkaniu reprezentacji w Zabrzu z Rumunami to-niebiescy faktycznie si pokazali. Zajechali w dwa autobusy konkretnej zaogi. Dymili ju przed wejciem na stadion, ale jeli chodzi o miejscowych, mieli rozgrzeszenie od reszty Polski. Natomiast na stadionie, natychmiast po wejciu rozprawili si byskawicznie z trzymajcymi si... gdyskich ustale kibicami Zagbia Sosnowiec. Po zdarciu flag i obiciu oraz przegonieniu przeciwnikw, wrd

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

ktrych oprcz fanatykw z Sosnowca byy kilkuosobowe delegacje fanw Legii i Pogoni Szczecin, arkowcy byli zmuszeni do podjcia walki z policj. Szo im cakiem niele i gdyby nie posiki niebieskich i czarnych z innych sektorw, najprawdopodobniej po pierwszej chwili, gdy byli zmuszeni do cinicia si na sektorze, dali by sobie rad. Mundurowi w swych kamienioodpornych ubrankach byli nad wyraz wystraszeni i placu boju dotrzymywali jedynie do barierki odgradzajcej sektory, ktra okazaa si wskim gardem dla gdynian. Z odlegoci kilku sektorw to-niebiescy w tym starciu wygldali imponujco. Wy gonili psw z sektora i przebiegajcej nad nim drogi dojcia. Nawet po opanowaniu przez niebieskich sytuacji arkowcw trudno byo nazwa ujarzmionymi. Po tym meczu na komendach stosowano ciekaw selekcj. Zatrzymani z miejscem zameldowania w Gdyni byli obijani do nieprzytomnoci, natomiast gagatkw z pozostalych miejscowoci traktowano troch bardziej ulgowo. Identyczna zadyma midzy Ark a Zagbiem miaa miejsce w Bratysawie, znw sosnowiczanie dostali wpierdol. W stolicy Sowacji Arka stanowia najlepsz ekip z polskich druyn hools. Z przebogatego w akcenty chuligaskie sezonu byy dla Arki trzy wydarzenia. Po pierwsze trzecioligowe derby z Lechi. Co prawda Lechia to w tym okresie gwnie ekstraklasa (po fuzji z Olimpi), ale na ten mecz do Gdyni wyprawio si jakie 200-250 osb W znakomitej wikszoci modzieowcw, ze starej ekipy towarzystwo mogo si liczy na palcach. Gospodarze obrzucali si z przyjezdnymi kamieniami na stadionie, a nastpnie obtukiwali si z policj Poradzili sobie z nimi dopiero antyterrorysci, przeganiajc przez Grk do tego stopnia, ze towarzystwo zrywao si do lasu za potem. Lechici troch si z nich nabijali krzyczc: partyzanci, wyjdcie z lasu, ale w takich sytuacjach atwo si mia W swojej trzeciej lidze, wobec dosy biernej postawy Lechii na meczach tego szczebla, Arka nie ma godnych przeciwnikw. Po meczach Lechu w pierwszej lidze arkowcy urzdzaj sobie polowania na zabkanych kibicw biao-zielonych. Jed samochodem (samochodami?) po Gdasku i obijaj zauwaonych fanw Lechii. Podobny numer arkowcy zmajstrowali w Warszawie podczas meczu Legia lsk. Na kwadrans przed zakoczeniem tego spotkania podjechay pod stadion na azienkowskiej dwa (?) auta, z ktrych wypado paru gdynian i obio stojcych pod potem legionistow Nie zaczepiali modzieowcw, lecz atakowali najwikszych. Taka przynajmniej bya warszawska wersja wydarze. Wilczek z Gdyni twierdzi, e do Warszawy pojechao okoo 15 osb, ktre wczeniej zahaczyy o mecz Motor Cracovia . Arkowcy chodzili pod stadionem a nawet po obiekcie, w okolicy ylety w grupach 5 8 osobowych i lali kogo si dao, wybierajc najwikszych i najstarszych. Ostatnim akordem roku dla to-niebieskich bya wyjazdowa sesja kibicw gdyskich podczas meczu Lech Legia w Poznaniu. Zajechao ich kilkudziesiciu i usilnie dyli do zwarcia z warszawiakami. W chwili, legionistw byo na sektorze tylko okoo dwudziestki, o may wos si udao. Gdyby nie policja, mogo si wiele wydarzy. Czy chcieli zrobi okazji zgod z poznaniakami? Trudno oceni, W kadym bd razie s przez mieszkacw grodu Przemysawa tolerowani, cho do zawarcia przyjani nie doszo. Gdynianie w sposb szczeglnie prestiowy traktuj wyjazdy na mecze reprezentacji narodowej. Nie mona si temu dziwi. Na boiskach trzeciej ligi nie zabysn. Najdalsze wyjazdy to takie w granicach stu kilometrw. Uatwia to mobilizowanie si na spotkania reprezentacji, gdy nawet niezbyt zasobni w kas arkowcy mog j sobie odkada na za graniczne wojae i reprezentacyjne wypady do Zabrza (przynajmniej za Apostela wanie tam). U siebie te nie bd gocili z tytuu gry na tak niskim szczeblu rozgrywek jakich sensownych hools. To jeszcze zwiksza zainteresowanie meczami kadry narodowej. Sam pocztek roku 1995 to by przyjazd gdynian na drugoligowy jeszcze pojedynek z legnick Miedzi. Na trybunach zameldowao si oprcz 40-50 arkowcw, okoo 200-250 kibicw Zagbia Lubin. Miao by niespokojnie, jednak do specjalnych awantur nie doszo. Jedynie do zwykych w wojewdztwie legnickim szarpanin z policjantami. To nie Mied stanowia dla goci zagroenie.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Gdynianie dowiedzieli si, e powracajcy z Trondheim kibice Legii bd przypywali promem do Gdyni o 7.35. to-niebiescy stawili si w sile 40 konkretw w miejscu cumowania promu. Ich zgrupowanie zostao przy uwaone przez policj i rozproszone. Gdy fam cofnli si do miasta, by ustali nowy plan dziaania, niewiadomi zagroenia legionici przejechali sobie spokojnie w policyjnej obstawie w kierunku Warszawy. Poszukiwania nie przyniosy rezultatw. Najdziwniejszym wydarzeniem dla fanw Arki, przynajmniej z perspektywy Wrocawia, byo zrobienie z nimi wojny przez bydgoskiego Zawisz, co miao miejsce na pocztku roku 1995, podczas meczu Batyk Gdynia Zawisza, gdzie zameldowao si okoo 150 fanw z Bydgoszczy. Poszo o wzajemny stosunek kibicw obu klubw do KS-u, cho sami zainteresowani, czyli arkowcy twierdz, e do tej wojenki, szykowali si ju od duszego czasu, jednak trzeba byo jakiego pretekstu. W drugim dniu halowego turnieju pikarskiego (nie myli z turniejem kibicw sprzed roku), rozgrywanego w hali Oliwy w styczniu 96, na ktry nie zaproszono pikarzy Arki z uwagi na spodziewan moliwo zmajstrowania zadymy, kibice gdyscy wjechali w 70 osb pod hal. Z transmisji telewizyjnej z pierwszego dnia wynikao, e Lechia wygldaa cakiem niele. 7 dyszek niezej ekipy Arki zajechao kolejk na Przymorze obijajc i krojc z barw kogo popado. Bicie dostali lechici, ktrzy stali pod hal. Jednak gdynianie zrobili gupi numer, gdy wystpowali nie we wasnych barwach, lecz biao-zielonych. Tak twierdz gdaszczanie. Zto-niebiescy mwi natomiast, e owe barwy Lechii byy zdobyczne. Najciekawsz postaci na Grce jest Megafon. Zawodowy zlew, czyli oficer Wojska Polskiego, jest jednoczenie jednym z najzagorzalszych szalikowcw to-niebieskich. Swoj ksywk zawdzicza tubalnemu gosowi. Gdy Megafon zaczyna krzycze solo, syszy go cay stadion. Gdy na trybunach lska zorganizowano tub, majc uatwi komunikacj na sektorze, bractwo si miao, e zamiast tej tuby naleaoby pogada z Megafonem z Arki i problem byby zaatwiony. Cho pikarze Arki Gdynia to w kocwce roku 95 futbolowa prowincja, nawet zastanawiano si nad likwidacj klubu, to kibice tej druyny stanowi ekstraklas Ligi Chuliganw. Wykaz liczby kibicw Arki na meczach wyjazdowych jesieni 95 wskazuje jednoznacznie, e gdynianie dziaaj na zasadzie mobilizacji. W Rydutowych Arki byo 20 osb, we Wrocawiu na lsku 72, w Starogardzie Gdaskim (PP) 100, w Olenicy 20 (wedug rde wrocawskich, dokadniejszych, raczej zero), w Gorzowie 40, w Wodzisawiu zero, w Gogowie 4+30 z Zagbia Lubin, w Myszkowie 0+15 z Zabrza, w Bytomiu na Polonii 3.

BATYK GDYNIA 15.07.2003 Drugi klub Gdyni. Mimo e przez dugi okres czasu by dla miejscowych rywali poza sportow konkurencj, jednak nigdy nie zdoby popularnoci Arki. Tak na dobr spraw o fanatykach Batyku zrobio si gono w momencie, gdy zamiast kibicowaniem, zajli si strajkowaniem. Godowy strajk kibicw by przedueniem caej serii wydarze. Najpierw przed spotkaniem z GKS Tychy (kilka kolejek przed zakoczeniem rundy wiosennej 1994, gdy wydawao si, e ten wanie mecz musi zosta przez Batyk odpuszczony, a jednak nie by) zawodnicy z Gdym uroczycie wnieli na boisko... trumn. Po paru miesicach zarzd klubu zapowiedzia jego rozwizanie. Nastpnie do dziaania przystpili kibice. Pod wodz Jzefa Wysoczyskiego postanowili zaoy tak popularny ostatnimi laty strajk godowy. W chwili desperacji organizator caego zamieszania, czowiek ponad czterdziestoletni, powiedzia przed kamerami telewizyjnymi, e jeli postulaty

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

godujcych nie zostan spenione, to on popeni samobjstwo. Miejscowi dziennikarze natychmiast podpowiedzieli, e bdzie to powieszenie si na poprzeczce bramki. W takiej formie wiadomo posza w Polsk. Ty masz kontakty w Trjmiecie, zrb z tego materia Wojtek Walczak, wczesny sekretarz redakcji Sowa Sportowego lubi czasem jakie informacje drastyczne, a w sporcie o takie wcale nie jest atwo. Wiadomo o przyszym wisielcu jest oczywicie rzecz, ktra oywia gazet. Cho akcja strajkowa ju si zdya zakoczy, dotarem do uczestniczcych w niej kibicw Batyku. To wcale nie byo trudne. To ten pryszcz syszaem, jak mwili o mnie ci, ktrzy wanie tym momencie ze mn nie rozmawiali. T ksywk otrzymaem u nich po tym, jak wyczytali w Pamitniku, e Arce pod nosem wyrs pryszcz, w postaci kibicw Batyku, ktrych na pocztku lat osiemdziesitych jeszcze w ogle nie byo. Wida zabolao ich to. Jednak rozmawiamy spokojnie. Dowiaduj si o kilku ciekawych sprawach, na przykad o zgodzie Batyku z Lechem Pozna, o ktrej nie miaem pojcia (pniej zostaa ona zerwana). Fani biaoniebieskich mieli al do miejscowych rodkw przekazu informacji, twierdzc, e jak Lechia lub Arka co nawywija, natychmiast znajduje to odbicie w informacjach podawanych przez pras i jest naganiane. Gdy my zdemolowalimy pocig wracajc z pucharowego meczu ze Stargardu, to w gazetach nie byo dosownie nic twierdzili zgodnym chrem. Nie komentowaem tych wypowiedzi. Przeciwnik w postaci pocigu to jako nie mj temat. Jeszcze zanim dotarem do kibicw, rozmawiaem z faktycznym wwczas czas szefem klubu, prezesem fundacji BalticFutbol Andrzejem Gajewskim: Ci strajkujcy, jacy to ludzie? Oprcz Jurka Wysoczyskiego modzie, ale nie taka z kka racowego. Jak si zachowywali? Poza drobn scysj pierwszego dnia, jak na tego typu chopakw byli wyjtkowo spokojni. Cho w pierwszym momencie sami nie bardzo wiedzieli o co chodzi. Jak wygldao zakoczenie strajku? Do hotelu, gdzie leeli godujcy przyszli policjanci. Przybyli na prob ajenta. Byli na prawie. Obyo si bez awantur, kibice zawiesili swj protest. Wywalczyli 600 milionw, ktre miasto obiecao da Batykowi na sport modzieowy. Karwiny. Nowo wybudowana dzielnica Gdyni, w ktrej dawano mieszkania ludziom z caego Trjmiasta i okolic. yj tu nie tylko kibice Arki czy Batyku, ale i zagorzali fanatycy gdaskiej Lechii. Moi przewodnicy, fani biao-niebieskich, prowadz na ulic Buraczan. Tam mieszka Jzef Wysoczyski, niedoszy samobjca. Mieszkanie desperata (?) nie rni si od domw zwykych miertelnikw. Nie jest wymalowane w barwy klubowe, jak to sugerowali niektrzy. Nie jest to take pijacka melina, jak chcieliby to widzie inni. Zwyke, jakich tysice. Urodziem si koo stadionu, szkoda, e nie na nim stwierdza gospodarz. Jestem kibicem Batyku od sidmego roku ycia, czyli od 1961. Jak to si zaczo, e postanowilicie postrajkowa? Od artykuu w Gosie Wybrzea, po porace 0:5 w Gogowie. Trener Grzegorz Polakow uy kilku ostrych sw. Pojechaem do klubu, a tam wczesny kierownik sekcji stwierdzi, e mecz z Wis bdzie ostatni. No to my postanowilimy zaprotestowa. Zebralimy si i wieczorem pooylimy w holu hotelu ogaszajc strajk. Czyli rozpoczlicie okupacj hotelu. Jak si do was odnosia obsuga? Pocztkowo ekstra, nawet ajent by w porzdku. Ale pniej co si odmienio. Zacz mwi o tym, e odstraszamy goci. Raczej chodzio o wygonienie nas, bo za duo widzielimy. Pod przykrywk hotelu funkcjonuje burdel. Mielicie jakie inne nieprzyjemnoci? Reszta chopakw nie. Mnie zawieli do Gdaska na prokuratur. Po omiu minutach rozmowy wsiadem w takswk i przyjechaem z powrotem. Jak was odbierali inni ludzie? Pozytywnie. Przychodzili i chcieli nam dawa pienidze. Pocztkowo nie bralimy, pniej proponowalimy kupowanie sokw. Jeden emeryt chcia nas wesprze kwot p miliona, ale jak tu wzi p baki od emeryta? Bardzo nas wspomaga Andrzej Gajewski,

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

wwczas by on wiceprezesem fundacji. Teraz to wice ju znikno. Cay czas leelicie? No, gdyby leay z nami dziewczyny... wtrca syn gospodarza, ktry te uczestniczy w godwce. Ju nie strajkujecie. Znudzio si wam? Czy moe wszystkie wasze postulaty zostay spenione? Nie, najwaniejszy, czyli przejcie klubu przez stoczni ma si rozstrzygn pniej. Stoczniowcy s za takim rozwizaniem. Mimo, e stocznia jest jednym z najbardziej zaduonych zakadw pracy w kraju? Widz absurd w wysuwaniu takiego dania. Postawa stoczniowcw, na ktr powouj si moi rozmwcy, wraenie to pogbia. - Batyk wyrs na onie stoczni, wic byby to powrt do rde. - Wic wasz strajk by roszczeniowy? Stoczniowcy s za Batykiem, chcieli strajkowa z nami w to nie wtpiem. Znajc chtk do strajkowania pracownikw zakadw uspoecznionych, taka postawa wcale mnie nie zdziwia. zamy, e klub si nie dogada ze stoczni, to co wwczas? chc usysze deklaracj samobjstwa. Tego jeszcze w yciu na powanie nikt mi nie mwi. To mnie nie ma. Tylko tak gadasz... To moe bdzie ci gupio, gdy pomylisz, e siedziae tu, w tym fotelu i rozmawialimy sobie. Jeli ich zawinie stu, chtnie to zrobi z nimi. Taki przelicznik. Pono chciae zawisn na klubowym szaliku na poprzeczce bramki. Bzdura Gdybym powiedzia, jak i kiedy to zrobi, to znalazby si kto, kto by mnie przypilnowa, a nie o to chodzi. egnajc si co nie dawao mi spokoju. Wreszcie wyrzuciem z siebie kolejn zoliwostk: To co, zobaczymy si na jakim meczu? Jak pokazao ycie Jzek nie zawisn, nie podci sobie y ani nie rzuci si z dachu. Natomiast nawywija co wrd ludzi, wok ktrych egzystowa. Gdy po kilku tygodniach ponownie zajechaem do Trjmiasta na mecz Baltyk lsk, podczas rozmowy z tymi samymi ludmi o Wysoczyskim, widziaem tumione umieszki. Wrd kibicw Batyku jest jeden... ksidz. Tak przynajmniej twierdz moi rozmwcy. Gdy wracali z Czstochowy z meczu z Rakowem wybroni chopakw przed kanarem od kredytwek. Nagalimy konduktorowi, e wracamy z pielgrzymki. Kanar przyjrza si i nie uwierzy. Kaza przyprowadzi ksidza. Trzeba przyzna, e nie skama, twierdzc, e grupa wraca ze witego Miasta. Wczeniej zaprowadzi do spowiedzi takiego prawie morderc opowiadaj Piro i rdmiecie. Ten drugi swoj ksywk wzi z tego, e jako jedyny w owym czasie mieszkaniec tej dzielnicy Gdyni by zadeklarowanym fanem Batyku,. w morzu fanatykw Arki. Po strajku kibicw zastrajkowali pikarze. Klub zdyskwalifikowa zawodnikw i trzeba byo zagra juniorami. Za takie podejcie do sprawy fani odwrcili si od swoich idoli. Mecz ze lskiem (padziernik 94) by drugim, po wyjedzie do Konina, w ktrym Batyk wystpi w modzieowym skadzie. Trudno byo gospodarzom liczy na korzystny wynik. Gdyscy juniorzy i tak stawili dziarski opr. Ostatecznie skoczyo si na 4:0 dla lska, ale trzy gole pady w samej kocwce meczu. Przy stanie 3:0 dla wojskowych kibice Batyku pocigali flagi i wyszli ze stadionu. Jednak w sezonie 94/95 fani biaoniebieskich byli na prawie wszystkich meczach swojej druyny. Nie wielu, po kilku, ale jedzili.

CHROBRY GOGW 15.07.2003 Gdy po raz pierwszy zobaczyem, e w Gogowie chadzaj na mecze pikarskie ludzie w

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

szalikach, nie bardzo chciaem wierzy wasnym oczom. Do tej pory (a by to rok bodaj 1980) zdawao mi si, e ta forma zabawy jest zarezerwowana tylko dla mieszkacw miast z druynami pierwszej, co najwyej drugiej ligi. I to te nie wszdzie. Fanw w to-czarnych szalikach (w rzeczywistoci ich barwy s pomaraczowo-czarne, a oficjalne klubu jeszcze inne) dane mi byo zobaczy w Gogowie pod czas meczu wierfinaowego o puchar Polski druyny miejscowych z warszawsk Legi. Poniewa na linii lsk Legia panoway jeszcze dobre ukady, wic by obejrze Chrobrego wybrao si wwczas kilkanacie osb z Wrocawia. Na stadionie legionici, mimo e byo ich okoo trzystu, stanowili ledwie widoczn grup na trybunach. Na ten mecz gawied walia drzwiami i oknami. Poobwieszane publicznoci byy okoliczne drzewa, wrd ludzkiej ciby nie sposb byo znale miejsca, z ktrego mona by cokolwiek dojrze. Tumy. A wrd nich miejscowi szalikowcy trzecioligowej druyny. Gogowianie paaj nienawici do lubiskiego Zagbia i legnickiej Miedzi. Zwyke lokalne ukady. Nic wic dziwnego, e ci, ktrzy maj z kibicami Chrobrego dobre ukady, mog liczy na wzmocnienie ekipy, gdy graj wanie w tych miejscowociach. Swego czasu lubiono w Gogowie fanw lska, ale z czasem zaczto si zwchiwa z Widzewem. Dla wrocawian nie stanowi takie ukady problemu. Gorzej byo z samymi zainteresowanymi. Pomaraczowo-czarni nie potrafili myle inaczej, jak w kategoriach konfrontacji. Jesieni 93 lsk wyldowa w Gogowie po walkach z szukajc dymu policj. Fanatycy lekko spnili si i natychmiast dowiedzieli od kilkudziesicioosobowej grupy, ktra bya na stadionie wczeniej, e miejscowi obrali sobie za punkt honoru posanie pod wrocawskim adresem jak najwikszej iloci bluzgw. Do tego momentu szalikowcy wojskowych nie mieli gogowianami adnych potyczek. Niektrzy, starsi fanatycy miejscowych s we Wrocawiu dobrze znani. Czego chcieli? Dotychczas nikt im nie ublia. Ale skoro lsk w Gogowie nie jest ju lubiany, nikt si nie bdzie prosi. Jak Kuba Bogu... - W czasie przerwy podeszo do sektora zielono-biao-czerwonych paru chopakw z ichniej starej gwardii. Kilka osb, ktre chodz na mecze w szalikach, a maj na karku ju czwarty krzyyk. Rozmawiano o sytuacji, jaka si wytworzya. Dwch z gospodarzy ubolewao nad faktem, obie ekipy bd si teraz naparza po pyskach przy byle okazji. Miejcie pretensje do siebie gocie rozoyli rce. To maolaci szumi. Nie nasza wina, e u was kady robi to, co uwaa za stosowne. Jeli wy nie potraficie utemperowa modzieowcw, to ju wasz problem. Trzeba przyzna, e przyjazd lska (a byo to tu po gonej bieganinie kibicw druyny wojskowych na boisku w Gorzowie) zmobilizowa wszystkich miejscowych chuliganw. Na sektorze zajmowanym przez najzagorzalszych fanatykw byo lekko liczc piset gw, co wygldao na kameralnym stadionie do imponujco. Ptora roku pniej identyczny mecz nie zgromadzi ju tak wielkiej liczby miejscowych fanatykw. Dla gogowian by to abdzi piew. Kady klub, ktry zawita w tym miecie twierdzi, e miejscowych jest 5 dyszek, moe setka. Nikt nie chce wierzy, e na lsk potrafio si zebra dziesi razy wicej. Jesieni 94, czyli rok pniej, na meczu Chrobry Amica. Oczywicie zero przyjezdnych. Myn na jakie 80-100 osb, w wikszoci maolacie. Mnstwo petard i tyle skandowanych przeklestw. Zupenie inne wraenie ni to sprzed 12 miesicy. Dalszych wyjazdw gogowianie nie zaliczaj. Starszych fanw wrd kibicowskiej gawiedzi na spotkaniu Chrobrego z Amic nie byo. Odpuszczaj sobie? Bodaj ostatnim sporym wyczynem fanw Chrobrego byo obicie tczewskiej ekipy Arki na swoim terenie. Wracajcy z Legnicy gdyscy szalikowcy nacieli si na gogowskich hools. Ciekawe klimaty panuj w Legnicy. Kiedy, czekajc rano na autobus do Jawora, marzem na miejscowym dworcu. Wyapaem kilka nieprzychylnych spojrze. Nic dziwnego, na szyi miaem szalik lska. A tu co jaki czas w tumie modziey przewijaj si rne inne Miedzi, Zagbia, lska i Chrobrego. Klient w tym ostatnim dziarsko patrzy mi si w oczy. Moe dlatego, e by z dwoma kolekami? Ich wyjazdem ycia by ostatnio reprezentacyjny do Parya. Zorganizowali autokar szalikowcw. Chcc zaistnie na kibicowskiej mapie Polski staraj si zajeda do Zabrza w jako takiej ekipie. Mniej wicej tylu, co w Paryu, byo ich na stadionie Grnika

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

podczas spotkania Polska - Rumunia. Gorzej byo z meczami Chrobrego. O ile gogowianie potrafi si zmobilizowa na terenie Dolnego lska, by przyjecha np. w 100 do Wrocawia na lsk (wiosna 94), czy 80 w to samo miejsce p roku pniej, to do Poznania na Wart (jesie 95) przybyo fanw Chrobrego zaledwie siedmiu. Kibice Chrobrego bardzo epatuj (lubi pokazywa na zewntrz) swoj zgod z Widzewem d. W swoich wypowiedziach podkrelaj nienawi do wszystkich okolicznych klubw posiadajcych swoich szalikowcw. S ciekawie pilnowani przez miejscowych policjantw. Po wiosennym (1995) spotkaniu ze lskiem w Gogowie, byli trzymani przez policj na wasnym sektorze przez co najmniej p godziny po meczu. Oczy wicie bezprawnie.

CRACOVIA KRAKW 15.07.2003


Jak na tak niez ekip, jak dysponuj Cracovia, we Wrocawiu o fanach Pasw wiadomo niewiele. W czasach, gdy o kibicach biao - czerwonych byo jeszcze bardzo cicho, spotkaem si z nimi trzy razy. Po raz pierwszy, gdy w 1978 roku na jesie lsk gra pod Wawelem z Wis. Wwczas stosunki fanw wrocawskich z sympatykami Biaej Gwiazdy byy jak najbardziej poprawne. Po zakoczonym swoim spotkaniu, na sektor zajmowany przez 150-osobow grup fanatykw lska zawitao trzech niele zawianych kibicw Cracovii. Z flag w wskie biao-czerwone pasy na kiju (wwczas nie byo to nic niezwykego) oraz z wypowiadanymi do niewyranie hasami w stylu: Z kim wy trzy macie? Wilacy nie przybiegli, bractwo z Wrocawia grzecznie wyprosio intruzw. Jedno szokowao. Faceci mieli wwczas okoo trzydziestki na karku. Jak na tamte czasy rewelacja. Wtedy najstarsi fanatycy mieli po dwadziecia, dwadziecia dwa lata. Kolejne spotkanie (ktre traktuj jako jedn cao) to dwuletni okres bytnoci Cracovii w ekstraklasie. Fani pasw przyjechali do Wrocawia raz, kilkuosobow delegacj. Wrocawianie w Krakowie byli za kadym razem goszczeni przez Wis i wraz z kibicami druyny z ul. Reymonta stawili si na stadionie z torem kolarskim. Za kadym razem fani obu grup jakby nie zauwaali przechodzc koo siebie obojtnie. Wraenie w Polsce zrobi transmitowany przez TV ostatni mecz Pasw w pierwszej lidze. Na stadionie pusto, jedynie grupka najwierniejszych kibicw gospodarzy, ktrzy egnali si z boiskami ekstraklasy, dopingowaa swj zesp . Kolejne spotkanie, podczas jakiego dokonaem ciekawych obserwacji, miao miejsce na dworcu w Krakowie. Jesie 86. Wracam z grskich wojay by zdy na mecz do Wabrzycha. Cracusy jad do Gorlic. Wesoe bractwo z lekk agresj wchodzi do zatoczonego pocigu. Chciaem z ktrym po gada, ale pijani byli wszyscy. Pniej o Cracovii z odlegoci 260 kilometrw (tyle jest spod Wawelu do Wrocawia) niewiele si syszao. Pasy byy przytumione przez rosnc w si Wis. Poza tym trzecia liga, to w odczuciu futbolowych fanatykw prowincja. Nagle, na pocztku lat dziewidziesitych na trybunach Cracovii co si zaczo dzia. A w zasadzie nie na trybunach stadionu przy ul. Kauy, lecz na meczach klubw z maopolski, na ktrych gospodarze gocili zesp Pasw. Zaczo si od dosy gonego dymu, jaki wydarzy si na zakoczenie wakacji 1990. Cracovia zameldowaa si na meczu z Wisok w Dbicy. Pocztkiem do gonych wydarze byy wyzwiska miejscowych pod adresem goci. Poniewa dotychczas fani obu klubw yli w do poprawnych stosunkach, wic siedzieli tu obok siebie. Przyjezdni postanowili sytuacj wyjani, wic kilka osb pofatygowao si w kierunku sektora gospodarzy. Delegacja zostaa przyjta piciami. Reszta kibicw goci nie zostawia swych ziomkw i Cracusy ruszyli na Wisok. Pocztkowo walka toczya si tylko z miejscowymi kibolami i na trybunach. Pniej bitwa przeniosa si na drug stron potu. Gospodarze tylko ze wzgldu na spor przewag ilociow (do bjki przyczali si miejscowi zagryziacy) nie zostali wygonieniu ze stadionu. Nastpnie do zabawy przyczyli si porzdkowi. Co dziwniejsze, nie byy to wzorem innych miast uomki z

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

bardzo dawn dat urodzenia. Cracovia musiaa si zmierzy z gomi postury zapanikw, ktrymi najprawdopodobniej byli jeszcze w niedalekiej przeszoci. Towarzystwo lao si ju na trybunach i momentami na murawie. Sdzia dziaajc w myl regulaminu przerwa dwukrotnie spotkanie. Za tym drugim razem definitywnie. A bjki trway nadal. Ostateczne policjanci rozbili goci na mae grupki i kilku Cracusw zatrzymali. Mecz ten odbi si podwjnym echem. Po pierwsze dziaacze klubu z ul. Kauy odcili si na amach prasy od swoich sympatykw. Twierdzili, e nie maj i nie chc mie z nimi nic wsplnego. Artykuy z owiadczeniem o takim wanie przesaniu ukazay si w prasie ju trzy dni po zamieszkach. Tytuy te byy wymowne. Cracovia odcina si od swych kibicw Przegld Sportowy. Po drugie Cracovi cay pikarski makroregion po traktowa jako persona non grata. Wikszo trzecioligowych klubw obawiajc si, e nie poradzi sobie z przybyymi z Krakowa hools, zacza pisa skargi do tamtejszego OZPN, by nie uwzgldnia naoonego na Wisok walkowera. W myl przepisw to organizator jest zobligowizany zabezpieczy zawody w ten sposb, by nie zostay one przerwane. Z drugiej strony, to kibice goci, czyli Cracovii, hasali z policjantami i porzdkowymi po murawie. Nikt nie pyta o przyczyny zajcia, fani z Dbicy byli we wszelkich rozwaaniach nieistotni. Ostatecznie, po do dugich i ostrych dyskusjach postanowiono mecz powtrzy. Do zabawnie brzmi relacja z meczu Czuwaj Przemyl Cracovia rozegranego w padzierniku 1993 roku: Zajechalimy w 50 osb. Weszlimy w 50 minucie meczu, a wyszlimy w 56 w otoczeniu szedziesiciu gliniarzy. Przez te 6 minut gonilimy cae wystraszone tamtejsze bractwo po stadionie. Dla Polski pierwszym znakiem, e Cracovia to nie uomki, by mecz Holandia Polska, rozegrany rok przed spotkaniem w Przemylu. Cho bieganina w Dbicy znana bya z prasowych przekazw znacznie wczeniej, to jednak nikt z krajowych hools nie traktowa wiadomoci z trzecioligowej rzeczywistoci zbyt powanie. Wtedy to, na holenderskim gruncie, kilkudziesicioosobowa grupa fanatykw biao-czerwonych postanowia wyrwna rachunki z kibicami Wisy, ktrych maj na co dzie we wasnym miecie. Dysproporcja si bya znaczna, gdy kibicw Biaej Gwiazdy przyjechao do Rotterdamu zaledwie kilku. Za wilakami postawili si kibice gdaskiej Lechii i wrocawskiego lska, cho ani jedni, ani drudzy nie byli zbyt przychylnie nastawieni do wilakw. Zakoczyo si bijatyk na trybunach i gonitw tu po meczu. Kolejny wyjazd na spotkanie reprezentacji, do San Marino, mg zaowocowa cakiem sporym dymem. Nie wiadomo dlaczego mieszkacy Krakowa postanowili wykorzystywa wyjazdowe spotkania kadry narodowej do regulowanie swoich rachunkw. Wilacy zajechali 100-osobow, bardzo konkretn ekip z niezym wyposaeniem chuligaskim. Natomiast autokar Cracovii po zadymie na granicy, nie zosta przez ni przepuszczony. Mecz z Angli w Chorzowie od strony Cracovii poznaem jedc na kilka rozpraw, jakie odbyy si w sdzie rejonowym w Katowicach w zwizku z zadganiem przez fanw Pasw kibica szczeciskiej Pogoni. Na jednej z pierwszych rozpraw zetknem si z omioma fanatykami z Krakowa. Dzi odbdzie si zasadniczy zwrot w sprawie twierdzili przed rozpraw. Rzeczywicie, podaj dane jakiego maolata, ktry pono chwali si tym, e pojecha kos gocia w tramwaju. Ale mao precyzyjnie. Sd uzna t zagrywk jako co majcego odwrci uwag od zasiadajcych na awie oskaronych. O przebiegu tego, co si wydarzyo, po wysuchaniu kibicw krakowskich, szczeciskich, policjantw i innych osb podczas kilku sesji, wyrobiem sobie oglne zdanie. Krakowianie przyjechali do wczenie, o 14.00. Mecz zaczyna si o 20.00. To ustalili ju wczeniej, dlatego podali na spotkanie w zorganizowanej grupie. Prawdopodobnie chcieli unikn wsplnej jazdy z Wis. Wysiedli wczeniej, w Mysowicach. Spodziewali si wikszej koncentracji grup hools z Polski w okolicach katowickiego dworca. Nie chcieli by take przejci przez policj. Po drodze zadymili w jakiej knajpie, gdzie co tam skubnli, co oczywicie nie spodobao si wacicielowi. Gdy natknli si na autobus z Krosna, rozpracowali w nim par szyb. Pniej przemiecili w kierunku Ronda. Tam mia miejsce dym z kilkoma policjantami.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Jeden z mundurowych dosta po gowie, innemu udao si dogada z rozrabiajcymi i ci spokojnie wsiedli do tramwaju. Cz do pierwszego wagonu, cz do drugiego. W pierwszym dziay si cyrki, wic ci z drugiego dopiero na kolejnym przystanku mogli zmieni wozy, by po pierwsze zorientowa si w sytuacji, a po wtre dooy opornym, ktrzy musieli jecha z motorniczym. Poniewa przez szyby wida byo, e nie wszystko jest tak, jak powinno, wic jeden z pniejszych oskaronych rzuci pytanie, ktre pniej stao si najbardziej obciajcym go dowodem: Kto spieprzy t zadym? Tym razem krakowianie natarli ostrzej. W przenoni i dosownie. Cho ich przeciwnicy nie dali sobie w kasz dmucha, to jednak Cracovii byo duo wicej. Kto wycign n. Ju po fakcie, wszyscy zgodnie twierdzili, e scyzor mia w rku bliej nieokrelony maolat. Po zadymie krakowianie wybiegli z tramwaju. Po meczu wracali do swojego miasta w jednym pocigu z Wis, przedzieleni wagonem penym policji. Po tym zdarzeniu fani Cracovii, spodziewajc si policyjnej akcji wymierzonej w nich, spotkali si w kilkadziesit osb ustalajc zeznania. Co prawda sami do tego si nie chcieli przyzna, jednak kilku pucio farb ju na komendzie. Mundurowi, nie majc punktu zaczepienia, strzelali na olep, Przesuchujc wszystkich, ktrzy kiedykolwiek skojarzyli si prowadzcym 1edztwo z Cracovi. Pocztkowo nie wykluczono wersji, e winni mog si rekrutowa spord wilakw, ale tak moliwo szybko odrzucono. Ostatecznie trzech z pasiakw wyldowao na awie oskaronych. Przysuchujc si rozprawie, na ktrej nie byo adnych konkretnych dowodw, dziwiem si, dlaczego to siedzieli wanie oni. Rwnie dobrze na podstawie tych samych zezna mona byo posadzi kogo innego. Zreszt podobn opini wyrazi adwokat. Papug zreszt wymieni po nazwisku, kto jeszcze powinien znale si obok oskaronych. Na t sam osob, jako konfidenta, wskazywali w grypsach aresztowani Co dziwniejsze, chopak, na ktrego rodowisko wskazywao, robi wraenie twardziela. Na dobitk zbudowany jak tur. Co ciekawsze, gdy suchaem zezna ze ledztwa odczytywanych przez sdziego, robiem wielkie oczy. Na dobr spraw, co drugi mwi o wiele za duo. Ci, ktrzy siedz, s ofiarami swojej popularnoci w rodowisku. To, e byli przywdcami grupy, spowodowao, e odpowiedzialno za to co i wydarzyo spada wanie na nich sowa adwokata o tyle odzwierciedlay rzeczywisto, e wiadomo byo, i pchn kos jeden, niekoniecznie ktry z oskaronych, a siedziao trzech. Po jednej z rozpraw rozmawiaem ze wiadkami, kibicami Cracovii. Wydawao si, e aowali tego noa. Teraz, cho na odlego, wydaje si, e tamto wraenie z dnia rozprawy byo zudne. Pukajca do bram drugiej ligi Cracovia na znaczcych boiskach zaistnie nie bardzo moga. Pozostaway spotkania reprezentacji i wyjazdy gocinne. Jednym z takich sposobw na pokazanie si byy derby odzi. Doujcy ostatnio KS w maju 94 roku gra na swoim stadionie z Widzewem. Stosunek KS-u do Cracovii w tamtym okresie z daleka zdawa si by okrelany jednoznacznie: zapatrzenie na lepszego. Do odzi zawita autokar fanw Cracovii. Wsplna akcja odzian i Pasw to atak na idcych tumem z policyjn obstaw fanw Widzewa. Wczeniej dzko-krakowska grupa pogonia ekip 4050 widzewiakw. odzianie (ci z KS-u) twierdz, e bya to najlepsza ekipa lokalnego rywala. Jesieni tego samego roku hokeici Cracovii podejmowali sosnowieckiego Orlika. Co prawda hali krakowskiej od duszego czasu nikt z fanw druyn przyjezdnych nie odwiedza (poza Tysoyi, z ktr Cracusy maj zgod), jednak wystawili fanatycy Pasw 45 osobow ekip penetrujc w okolicach dworca. Przyjezdnych byo 60-80. Gospodarze co prawda mieli zaatakowa w ostatniej chwili, gdy nie spodziewajcy si ataku sosnowiczanie dojd do czekajcych na rozwj wypadkw i sw zdobycz gospodarzy. Jednak miejscowi nie wytrzymali nerwowo i rzucili si do ataku, gdy przeciwnicy byli oddaleni o jakie 50 metrw. Zagbie rzucio si do ucieczki, jednak spora cz z przyjezdnych nie wykazaa talentu w nogach i zaapaa si na oklep. W czasie meczu, ju na hali, w jednym momencie, na haso Cracovia rzucia kilkudziesicioma kamieniami w kierunku sosnowiczan. W rewanu 64 hools z Krakowa pojawio si na meczu w Sosnowcu. Zorganizowan grup porozganiali mniejsze ekipy gospodarzy, do wikszych zadym nie doszo, cho

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

zainteresowanie sub mundurowych przy jezdnymi objawio si dopiero w okolicach hali. Na kolejne spotkanie, ktre odbyo si w grodzie Kraka, fani miejscowych przygotowali si starannie. W okolicach dworca czatowao 100 hools. Nie przewidzieli jednego, e tym razem sosnowiczanie pojawi si autobusami. Przedstawmy relacj Bieana, jednego z chuliganw krakowskich: Gdy tu przed 17 (mecz zaczyna si wanie o tej godzinie) przy jecha ostatni pocig i okazao si, e jest pusty, cz z nas si rozesza do swoich Spraw. Przed hal spotkaa nas niespodzianka. Maolaci przy szli z nowinami. Okazao si, e Zagbie przyjechao okoo 17.00 trzema autokarami. Najpierw zaatakowali ze sprztem stojcych przed kas, a pniej, ju na hali take pogonili grup maolatw od nas. Kilku obecnych wwczas mendziarzy zostao zdeptanych. Gwniarze od nas te uciekli. Kilku starszych z tej 40osobowej grupy si postawio. Niektrzy stracili barwy, a jeden dosta kos w nog (? przyp. RZ). Reakcja na t wiadomo moga by tylko jedna szybki bieg w kierunku hali. W midzyczasie pojawiy si posiki policji, wic przywita nas kordon mtw z psami. Nie chcieli nas wpucic, gdyz nie posadzili jeszcze Zagbia na sektorze dla goci. Przypucilimy szturm, potem drugi, poleciay kamienie i brechy, ale nie udao si przedrze. Dalimy spokj, zwaszcza, e dojeday kolejne suki. Weszlimy na drug tercj. W Krakowie na sektor goci przy obstawie policji nie ma szans si dosta. (...) Po meczu chcielimy wyj wczeniej z hali, ale zwchaa to policja. - Od polowy trzeciej tercji brama bya zamknita. Wypuszczono nas w kilkanacie minut po wyjciu Zagbia. Ruszylimy w 5 aut, jeden maluch zgubi si po drodze. Reszta dotara do samego Sosnowca, gdy wczeniej nie udao si dogoni autokarw. Udao si zapa kilka osb na dworcu kolejowym. Jeden z samochodw uda si za gociem, ktry robi wraenie przywdcy Zagbia. Dosta wpierdol, zadziwiaa jego wytrzymao. Oprcz skrojonego szalika Cracovii straci fleyersa i znaczone karty do gry. Kibice z Sosnowca rzucili nam wyzwanie, udowodnili, e si licz. Nastpny dosy gony dym mieli fanatycy Cracovii na meczu Polska Sowacja. Wwczas przeciwnikiem byli policjanci. Wywizaa si zadyma w sektorze zajmowanym przez wspln grup kibicw Zagbia Lubin, Arki Gdynia i Poloni Bytom. Jednak fani z grodu Kraka przyszli na mecz ju w czasie jego trwania, co przez zoliwych byo skomentowane jako ..]ekkie zabezpieczenie si. Na wczeniejszym meczu reprezentacji, z Francj w Zabrzu jesieni 94 roku odbywaa si walka z jednej strony Cracovii, KS-u i Nobilesu, drugiej Wisy, Lechii i lska, gdy do caej zabawy wczyli si policjanci przeganiajcy gwnie tych pierwszych. Z przeciwnej strony t pierwsz koalicj atakowa Widzew, ktry na tym spotkaniu wystawi 45 osobow ekip. Podczas meczu Polska Sowacja na tyach zabrzaskiego stadionu odbya si konferencja z udziaem kibicw Lecha, Legii, Arki, KS-u, lska i Cracovii. Cracovi reprezentowa Metal. Chodzio o moliwo przyczenia si do ukadu na mecze reprezentacji narodowej oraz o ewentualne dogadanie miejsca i czasu, w ktrym Cracovia mogaby stan do walki z fanami szczeciskiej Pogoni. Metal jednoznacznie stwierdzi, e adne takie ukady go nie interesuj. Po tym spotkaniu kibice Pasw zaatakowali na dworcu w Zabrzu lsk. Gdyby nie postawa najlepszej tego dnia ekipy fanw poznaskiego Lecha, krakowianie obiliby wrocawian. Po awansie do drugiej ligi Cracovia na swj pierwszy mecz jechaa do Biaegostoku. Wyruszali w dwa autokary. Tego samego dnia, ale pocztek mia miejsce o znacznie wczeniejszej godzinie, w Warszawie na obiekcie Hutnika odbywa si mecz baraowy. Stawk by awans do grona drugoligowcw, gdy FC Piaseczno wycofao si z rozgrywek. Jeziorak Iawa gra z Radomiakiem. Pod bdcy po drodze stadion zajechay dwa autokary Cracovii, ktra postanowia wpa na obiekt i obi przebywajcych tam fanw. Zadyma miaa miejsce przy pocie. Relacje z dwch rnych stron s rne. Warszawianie twierdz, e z dwch stron potu prboway si zaatakowa dwie watahy. Legionistw i krakusw dzielio ogrodzenie i kordon policjantw. Pniej przyjezdni podymili na pobliskim targu. Autobusy zostay prze chwycone przez mundurowych dopiero na rogatkach miasta. Aktualnie (wiosna 96) w Krakowie odbywa si permanentna wojna fanatykw dwch

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

klubw z tego miasta. Lokalna prasa codzienna wci donosi o kolejnych zdarzeniach, pobiciach, drobnych i mniej drobnych za dymach. 3 lutego odby si dym z Wis w knajpie opanowanej przez Cracovi. W kolejn sobot, 10 lutego miaa si w tym samym miejscu znw odby walka. Do niej jednak nie doszo, gdy fani Pasw wyjechali do Gdyni na rozmowy z fanatykami Arki i Lecha. Podczas tego spotkania ustalono, e Cracovia bdzie miaa z Lechem ukad. W Krucjacie ysogowych Ewy Wilk o kibicach biao-czerwonych wy powiada si szef wydziau prewencji KWP Andrzej Czop: Umiej si bi, walcz w szyku. Atakuj ostro, szybko, zdecydowanie. Nigdy nie wiadomo, kiedy nastpi atak. Wystarczy iskra. Maj przywdcw. To s domorose talenty, idealni organizatorzy partyzantki miejskiej. Zdarza si, e zatrzymujemy ktrego, proponujemy kaw, herbat, a on: tylko wod. Bo teina-kofeina szkodzi. Fani Cracovii bodaj jako jedyni deklaruj brak zainteresowania futbolem. Mimo tego s zaliczani s do najgoniejszych. Statystyka wyjazdw Cracovii jest bardzo niekompletna. Jesie 93, czyli na dwa lata przed awansem do drugiej ligi: Jaso 15, Leajsk 40, Nowy Scz 80, Tarnw (Tarnovia) 130, Rzeszw (Zelmer) 20, Przemyl 50 (opis wyej), Tarnw (Unia) 120. Z pniejszych danych do Wrocawia dotaro niewiele. Na pewno 70 fanw Cracovii (dwa niepene autobusy) pojawio si w Lublinie na Motorze jesieni 95. Wczeniej, rwnie w Lublinie na Lubliniance Cracovia stara si i pokonaa jedn z trzech dcych do zwarcia grup fanw Motoru.

DZIAACZE 15.07.2003 Czy mylicie, e dziaacze s inni ni my? Zdarzaj si lubicy swoj prac i to jest konieczny wymg moliwoci dziaania dla gocia. Reszta to ludzie interesu, nie dziaacze. Czasem hochsztaplerzy. Mniejsi lub wiksi. We Wrocawiu fanatycy mieli swoist wojenk z dziaaczami lska. W czasach komuny, w 88 roku Grabarz, kibol Lechii, przyjecha z flag z napisem SOLIDARNO REGION GDANSK. Transparent ten zosta rozwieszony na siatce w trakcie meczu z Grnikiem Zabrze. Po tej demonstracji klub ustanowi zakaz wieszania flag na pocie w trakcie meczw. Oficjalnie za powd takiego pocignicia podano ograniczenie widocznoci dla przebywajcych na trybunach. To ograniczanie widocznoci trwao bodaj ptora roku. Pniej byo nieporozumienie z wczesnym szefem klubu pk. Michaem Srokowskim, ktrego apogeum nastpio po rozegranym jesieni 1993 roku spotkaniu 1/16 PP ze Stilonem w Gorzowie. Po meczu, ktry Warkoczyk, Pierg, Ratownik i Kacper wraz z kilkoma narwacami przerwao na kilka minut przed kocowym gwizdkiem, pikarze zachowali si w porzdku, to znaczy wzili zapdzonych do szatni kilku chopakw wraz z sob do autobusu klubowego. Trener Stasiu wierk nakrzycza na prbujcych interweniowa policjantw, tak e dwch kolesi si przesmykno i wracao z futbolistami jako pikarze. Po tym wydarzeniu PZPN mia nielichy pasztet do przeknicia. Nadymili kibice goci, jednak regulamin jest prosty: meczu nie ukoczono, wic powinien by walkower dla... goci. Przepisy mijay si z logik w sposb wyrany. Z kopotu PZPN wybawi szef lska stwierdzajc, e winni byli pseudokibice wrocawscy, od ktrych klub si odcina, jednoczenie zrzekajc si prawa do dalszej gry w pucharze. To my, kurwa, biegamy po boisku, eby pomc chopakom zwyciy, o sami nie mogli, a tu taki numer! biadoli pniej Warkoczyk. Srokowski sta si wrogiem publicznym numer 1 dla kibicowskiej braci. Ciyy na nim te wypowiedzi po pamitnym meczu z Wis w 93 roku, ktry take si nie zakoczy w regulaminowym czasie. Wypowiedzi nieprzychylne dla ludzi w szalikach. Nic dziwnego, e jednym ze stadionowych przebojw stao si haso zniesawiajce go. Gdy od opisanych sytuacji mino do sporo czasu, podczas jednego ze spotka pikarzy z kibicami, bdcy na nim Srokowski stwierdzi, e doskonale wie, e zachowanie czci fanw nie jest bliskie

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

ideaowi, lecz rozumie pobudki, jakimi to niegrzeczne bractwo si kieruje. Powiedzia take, i zdaje sobie spraw przywizania owych rozrabiaczy do klubu, czym zaskarbi sobie przychylniejsze spojrzenie szalikowcw. Uwielbiany przez fanatykw trener wierk prosi publicznie o odpuszczenie win Srokowskiemu. Gupio mi sucha, jak najpierw krzyczycie wierka pozdrawiamy a chwil pniej bluzgacie na mojego szefa twierdzi. Widzc zaagaowanie i zmian stosunku do fanatykw w mynie, Srokowskiego zgrzeszono. A nawet przeproszono. Na marginesie pucharowego spotkania Stilon lsk, ktre zostao przerwane. Najwiksz ochot do utarczek z biegajcymi po murawie kibicami, oprcz policjantw, ktrzy bior za to pienidze, okaza si... wczesny trener Stilonu, Eugeniusz Raski. Nie miejscowi hools, nie porzdkowi, nie zawodnicy Stilonu, a wanie trener. Jeszcze kilka lat temu zarobi na pice mona byo w sposb najprostszy. Wystarczyo si przy niej krci. Kasa sama wpadaa do rki. Im kto si krci wyej, tym wyszymi obraca kwotami. Fantastyczne zdanie o caoksztacie stosunkw panujcych w rodzimym futbolu, a jednoczenie recenzj do scenariusza filmu Pikarski Poker wypowiedzia jego reyser Janusz Zaorski: Ludzie nie wierz, e tak jest w rzeczywistoci, a mielimy jeszcze lepsze materiay z ycia. Ale gdybymy je sfilmowali, wwczas dopiero nikt by nie chcia da wiary. Kto oglda film, niech si teraz podrapie w gow. Fantastyczna scenka, pokazujca faceta adujcego skrzynki wdki do samochodu i odpowiadajcego na pytanie to ile przegralimy jest kwintesencj hochsztaplerstwa w niszych klasach rozgrywkowych. Ju jako pismak spotkaem si ze swoistym interpretowaniem wpadek zaliczanych przez dziaaczy niewielkich klubw. Najczciej w zwizku z gr nieuprawnionych zawodnikw. Panie kochany, my to jeszcze nic, ale ci z innego miasteczka, to dopiero szwindlarze! Rozumujc inaczej, chodzi o to, e mamy kantowa wszyscy. A jak si nie uda, to trzeba zrobi awantur, bo nas si karze, a kombinuje przecie kady. Wic za co nas kara? Naogldaem si we wrocawskim OZPN-ie kart zawodnikw, na ktrych do kompletu brakowao tylko piecztki: Falsyfikat. Zdjcia innych ludzi na dokumentach z identycznymi danymi, zupenie inne podpisy teoretycznie tego samego pikarza. Podwjne zgoszenia, to jeszcze pryszcz. Czasem zdarza si, e zawodnik na swoich papierach gra w dwch rnych klubach. Najatwiej wychodzi to tym, ktrzy mieszkaj na granicach okrgw. Czasem wioska oddalona o dwa kilometry ley ju w obszarze innego makroregionu. Gdy badaem taki wypadek na pograniczu wojewdztwa wrocawskiego i opolskiego, dziaacz z klubu podwjnego pikarza przyzna z rozbrajajc szczeroci: A waciwie, komu to przeszkadza, e chopak najpierw zagra u nas, a pniej pobiega na innym boisku. Mnie nie przeszkadza to wcale. Dla mnie moe rozgrywa dwadziecia jeden spotka w tygodniu. Ale przepisy ustalaj dziaacze pikarscy na wniosek dziaaczy klubowych. Dlaczego nie ustal sobie takiego prawa, ktre bdzie zezwala na robienie tego, co dotychczas jest niedozwolone? Kiedy bycie dziaaczem sportowym byo atwe i przyjemne. Uspoecznione zakady pracy daway wszystko co potrzebne. Mieszkania, samochody, lodwki, benzyn i cholera wie co jeszcze. Obawiali si dziaacze, zawodnicy, trenerzy. Wikszo (przynajmniej oficjalnie) zatrudniona gdzie indziej. Jedni w fabrykach, kopalniach, drudzy tu i tam. Amatorzy. Czas amatorw min, teraz zostay jeszcze tylko zakady opiekucze. I to mao gdzie. Aktualnie na kluby wyrywa si spoeczny pienidz z rad miejskich, gminnych, wojewdzkich. Podstaw do egzystencji w niejednym klubie s pienidze rozdawane centralnie (czyli z kieszeni podatnikw) na szkolenie modziey. Caa inwencja wikszoci dziaaczy jest skoncentrowana na sposobach wyrwania jak najwikszego kska z tej puli i biadoleniu na brak funduszw w uszy radnych. Menederw z prawdziwego zdarzenia mona szuka ze wiec. Aktualnie najwaniejsz rzecz dla mylcych kieszeni s transfery. Proste, gdy w gr wchodz pienidze klubowe (czyli nie pienidze dziaacza), atwo przy ich przemieszczaniu uszczkn co do swojej sakiewki. A zawodnik nie kosztuje dziesi zotych. Idealna sytuacja jest wwczas, gdy na jednym pikarzu (na futbolistach jest najwiksza przebitka) skupia swoje zainteresowanie kilka klubw. Skrokop nie musi pj do klubu, ktry obiecuje za niego najwicej gotwki Moe pj tam, gdzie daj

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

najwicej pod stoem Nie jest to jedyny sposb wyrywania kasy przy zmianie barw klubowych. Doskonay numer jest z dogadywan wysokoci ustalania gratyfikacji za przejcie z samym zainteresowanym, czyli pikarzem Chcesz p miliarda? Dobrze. Dostaniesz poow duej baki. Ale podpiszesz szeset milionw Stwa bdzie dla mnie stwierdza decydent. Dogadaj si? Jeden z zawodnikw obijajcych si swego czasu o kadr narodow powiedzia mi kiedy historyjk o do znanym trenerze dziaaczu z Dolnego lska: Gdy chciaem odej z klubu, w ktrym R by pierwszym po Bogu, ten stwierdzi, e owszem, nie widzi przeszkd, jeli odpal mu 50 baniek. R w dalszym cigu zarabia na ycie krcc lody na obrzeu futbolu. Po wyroku sdu polubownego PZPN, stwierdzajcym, ze spadkobiercy Olimpii Pozna s winni Ryszardowi Grce 16 miliardw starych zotych, wiadomo byo e Bolesaw Krzyzostaniak wykona jakie ruchy Nikt nie lubi si pozbywa kasy, a 16 miliardw to nie jest splun nawet dla Rockefellera Ostatecznie zdecydowano si na wariant fuzji. Straci na poczeniu Olimpii Pozna z gdask Lechi Piotr Buller, ktry postanowi zrobi w tym samym czasie identyczny numer z Sokoem Pniewy i GKS-em Tychy. Pikarska centrala daje bardzo wyranie do zrozumienia, e obie te akcje z przymusu traktuje identycznie. W PZPN najchtniej uznano by fuzje tysk nie zezwalajc na gdask. Kolejn mieszn sytuacj jest napyw chtnych do przejcia klubw ktrych stadiony stoj na gruntach o sporej wartoci rynkowej. Nawet walcych si klubw. O tym, czym jest faktycznie walka o gdyski Batyk powiedzia prezes Fundacji BalticFutbol, Andrzej Gajewski; Za tereny, na ktrych usytuowany jest stadion, niektrzy ju chc paci. Kilkadziesit miliardw. We Wrocawiu znalaz si inny sponsor rozumujcy podobnie. Cakiem logicznie. Maciej Kapelczak bo o nim tu mowa jeden z czterech wspwacicieli przedsibiorstwa, a raczej firmy Panda, zacz sponsorowa lsk. Dobrze wiedzia co robi, dc do przejcia klubu. Wszak stadion przy ul. Oporowskiej ley na gruntach o ogromnej wartoci. Dziaa szybko i wielotorowo. Jeszcze nie przej lska, a ju wciela w ycie dalsz cz swojej koncepcji. Boczne boisko przerobiono na targowisko. Ostatecznie targowisko, ktre take moe przynosi zyski, atwiej bdzie przeklasyfikowa pniej na tereny zaplanowane pod zabudow. Ostatecznie Panda zbankrutowaa, a Kapelczakowi w zamian za dugi zostanie zlicytowany stadion Pafawagu, ktry w midzyczasie sta si jego wasnoci. Oczywicie ostatecznym przeznaczeniem tamtego stadionu take nie jest wcale gra w pik. Trenerzy, ktrzy myl z perspektyw siedemnastu spotka, te nie s rzadkoci. Po co gwkowa, co si stanie z klubem za dwa czy trzy lata? Wane jest nazwisko, oraz wyniki tu i teraz. C go obchodzi, co si stanie po jego odejciu (najczciej wyrzuceniu)? Po nim choby potop. Dlatego jednym ze sposobw obrony trenera jest wycigajca si lista ycze pikarzy, ktrzy powinni si w jego klubie znale. Im lista dusza, tym w razie niepowodzenia atwiej wytumaczy, e poszo nie tak, gdy nie zrealizowano jego planu. A gdy na pozycj starego repa wprowadza si modszego pikarza, rep czuje si zagroony. Wic zmylny szkoleniowiec bierze starego na rozmwk, podpowiadajc, e waciwie to jest on ju sabszy od modzieniaszka, lecz rozumiejc sytuacj yciow, on, trener, moe jeszcze prbowa postawi na repa. Oczywicie kto ryzykuje? Trener. Wic od mogcego grza aw ryzykant chciaby jakiej gratyfikacji. Finansowej najlepiej, bo od wdzicznoci to ju gowa puchnie. Jaja wyszy z regulaminem, bo regulamin rozgrywek pikarskich jest bez jaj. Po dziwnym finiszu ligi w sezonie 1992/93 (to ten rok, w ktrym podczas ostatniej kolejki Legia rozgromia w Krakowie Wis 6:0, KS pojecha rwno z Olimpi 7:1, a bramki paday, kiedy powinny), mdre gowy stwierdziy, e naley ustala kolejno w tabeli przy rwnej iloci punktw za pomoc pomocniczej tabelki, w ktrej s uwzgldniane mecze bezporednie. Gupot pomysu udao mi si wytumaczy w sposb najprostszy zwolennikowi tej koncepcji, redakcyjnemu kolece Andrzejowi Lewandowskiemu. Powtrz wic sposb mylenia. W sezonie 92/93 KS mylc o tytule mistrzowskim, musia w ostatniej kolejce zaaplikowa przeciwnikowi cztery bramki wicej ni Legia. Zakadajc, e obie druyny

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

wygraj. Moliwe? Raczej nie. Ale w odzi sprbowano. Ostatecznie wyszy jaja i dziki nim szydo z worka. W trakcie sezonu Legia zwyciya z odzianami 2:0 na wasnym boisku i zremisowaa u rywali 0:0. Gdyby w tamtym sezonie obowizywa przepis o meczach bezporednich, warszawiacy pokonaliby Wis 2:0 (1:0 jest wynikiem niebezpiecznym, zawsze w 89 minucie jaki maolat mgby si wygupi i wyrwna) i byoby po krzyku. Nie udmy si, e ten rezultat zostaby ustalony na murawie. Obyoby si bez awantur, bez caa Polska to widziaa (a co, nie widziaa?), bez szumu w massmediach i bez odbierania tytuu. Byaby cisza i spokj. A moe o to chodzio tym, ktrzy w nowy regulamin ustalali? Wic powiedzmy sobie, e nie chodzi o czysto sportu, lecz spokj decydentw. Dooono take punkt o koniecznoci rozgrywania baraw w przypadku zdobycia identycznej iloci oczek przez dwie pierwsze druyny. Dziki owemu miesznemu regulaminowi o mao co rozgrywki drugoligowe w grupie I w sezonie 94/95 nie zakoczyy si skandalem. Wystarczyo, eby Amica, lsk i Wisa miay na koniec identyczn zdobycz punktow. Regulaminy takim wypadku nakazywaby rozegranie dodatkowych spotka midzy pierwsz, a drug druyn. Pomijajc ju fakt, e interpretacja przepisw bya tak rnorodna, e spekulacje o ustaleniu, kto byby w takim przypadku pierwszy, a kto trzeci wywoa w dolnolskich mass-mediach niez zadym. Kolejne udziwnienie, cho akurat moe mie sens. Jednak nie w wypadkach, gdy pierwsza i druga druyna osigny ju swj cel (awans). Zdrowy rozsdek nakazywaby rozegranie spotka baraowych midzy zespoami drugim i trzecim. Na szczcie dla PZPN-u Wisa zostaa ogolona przez Kasierskiego z Gorzowa podczas meczu ze lz, a na dodatek wtopia w ostatniej kolejce w Koninie. Dziki temu do ekstraklasy spokojnie awansoway Slsk i Amica. Mimo e na linii Wrocaw PZPN grzay si linie telefoniczne, Zwizek regulaminu nie zmieni ani o przecinek. Liczy pewnie, e prawdopodobiestwo zaistnienia spornej sytuacji jest tak nike, e nie ma o co kruszy kopii. Wesoo bdzie, gdy jednak si zdarzy to, co mao prawdopodobne. Oj wesoo. Zadyma w sdzie na sto procent. Osobny temat to sdziowie. Panowie w czerni odegrali nie raz gwne role w przedstawieniu pod tytuem mecz. Co ciekawsze, najgoniejszy przypadek sdziowskiej indolencji pocztku lat siedemdziesitych okaza najwikszym faszerstwem. Najstarsi aktualni szalikowcy pamitaj mecz Bugaria Polska w Starej Zagorze, rozgrywany w ramach eliminacji przedolimpijskich. Wwczas to polska opinia publiczna zostaa zbulwersowana wyrzuceniem z boiska Wodzimierza Lubaskiego. Prasa kipiaa. Panduranu (rumuski arbiter) stal si wrcz synonimem sprzedawczyka. Po latach Lubaski przyzna si, e po jednej z kontrowersyjnych de sdziego, powiedzia w jego kierunku Schweine. Na jego nieszczcie gwizdkowy by take poliglot, przynajmniej na tyle, by zrozumie ow wini po niemiecku. Ale w dalszym cigu nazwisko arbitra pojawia si w przypadkach sdziowskich niedyspozycji. Te niedyspozycje arbitrzy miewaj nader czsto. U jednych wynika to z nieudolnoci. Inni zacieraj rce, gdy dowiaduj si o swoim wystpie w jakiej miecinie. Tam si zawsze co dostaje. Zwierzenia modego, cho ju trzecioligowego arbitra raczej nie mona uzna za bajk. Jako nie gada gupot, by si popisywa w yciu codziennym. Co ciekawsze, im wyej arbiter dotrze w hierarchii, tym czciej mwi, e w rodowisku wszystko jest cacy. Ukady na linii arbiter kwalifikator to bardzo wana rzecz dla sdziego. Od tego zale przecie punkty za przegwizdane mecze, a z tych punktw oblicza si punktacj. Jedni lec na pysk, inni awansuj. Na drugoligowca, do ekstraklasy, midzynarodowego. Byskawiczne awanse byego pikarza Wojciecha Rudego, tumaczono jego wieloletnim dowiadczeniem czytania gry. Tere fere kuku. Bardzo niewiele informacji do publicznej wiadomoci przenika ze rodowiska ludzi z gwizdkiem. Najprociej jest przecie sczyci faceta, ktrego wyczynw nie mona w jaki sposb zmierzy. Bo jak ocenia si sdziw? Przez testy wydolnociowe musz przej wszyscy. A pniej co? Przecie nie na podstawie iloci pokazanych kartek jest on klasyfikowany. Wrd swoich pyskatego si po prostu douje. Koniec, kropka. Inna sprawa, e ci walczcy o czysto sportu i higien sdziowania do czsto s takimi samymi hochsztaplerami, tylko walczcymi o swoje

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

cele. Najczciej do zwierze mona nakoni arbitrw na futbolowej emeryturze, jednak nie tych, ktrzy chc zaistnie jako dziaacze. A jeli ju opowiadaj o przewakach, to zawsze bohaterami tych opowieci nie do druku s... koledzy. Dziwne? Ju jedenacie kolejek z rzdu sdziowie nie pokazuj dla nas wapna skary si po wiosennym (1995) spotkaniu lska z Poloni w Bytomiu wrocawski rodkowy pomocnik Jarosaw Gra. Jego narzekania byy o tyle uzasadnione, e w tym spotkaniu by wyranie dwukrotnie city na polu karnym. Arbiter nie reagowa. Trafi w dziesitk. Kilka dni pniej szefem Kolegium Sdziw zosta Marian rodecki z Wrocawia. Od tej pory na meczach we Wrocawiu pikarze lska mogli sobie urzdza konkurs na krla strzelcw z odlegoci jedenastu metrw. Tak si czarne bractwo chciao przypodoba swemu pryncypaowi. Wszak we Wrocawiu cinienie awansu byo wwczas przeogromne. Olenica. Mecz tamtejszej Pogoni z Wis. W Pogoni gra wwczas zawodnik Mariusz Marek, ktry potrafi fantastycznie uderzy pik z rzutu wolnego. Po drugim gronym strzale, arbiter spotkania wci dyktuje wolne w kierunku bramki goci z sensownych odlegoci. Nie byy to jedyne dziwne decyzje arbitra. Jak sobie zaatwilicie przychylno sdziego? pytam troch bezczelnie prezesa Pogoni Tadeusza Salika. Panie Romku, przecie my i tak lecimy z drugiej ligi. Sam jestem zdziwiony tym.,. przychylnym spojrzeniem. Zupenie inaczej na t przychylno patrzy trener Wisy, Lucjan Franczak, Jak ja mam swoim zawodnikom wytumaczy, na czym polega sport? I taki cyrk dzieje si na oczach kilkuset krakowskich kibicw, a pniej ludzie si dziwi, e ci kibice chuligani. Pod budyneczkiem klubowym stoj dwa auta z nietutejszymi rejestracjami. Jedno jest z Poznania, to sdziowie. Drugie ma rejestracj pilsk. Okazao si, e na meczu by kto z Wronek. Po serii niepowodze Arniki wydawao si, e walka o drugie, premiowane awansem miejsce rozegra si midzy Wis a klubem z Wronek. Na szczcie dla piki wilacy ostatecznie to spotkanie wygrali 1:0. O kompetencji niektrych dziaaczy wiadczy przykad pukownika Wjcika w warszawskiej Legii. Swego czasu zagin mu faks z Grecji, w ktrym gospodarze meczu o PEZP w siatkwce informowali o terminie spotkania. Faks znalaz si w ostatniej chwili, ale od momentu jego szczliwego odnalezienia do wylotu samolotem nie udao si odszuka caej druyny. Weseli dziaacze cigajcy niejednego pikarza czy koszykarza obiecywali zote gry. Pniej czsto okazywao si, e albo podsuwano niewiadomym futbolistom tak umow, e po dostosowaniu si do jej warunkw wodnikom pozostawao opuszczenie rk, bd te super warunkw po prostu me dotrzymywano. Czsto wybuchajce wrd zawodnikw strajki czci s spowodowane zupenym niezrozumieniem sytuacji w jakiej przychodzi dziaa klubowi, po czci natomiast me wywizywaniem si klubu z umw. Ten pierwszy przypadek miewa jeszcze miejsce w klubach, trybuny ktrych nie zaglda pies z kulaw nog, a pikarze myl kategoriami sprzed 89 roku, gdy wystarczyo by zawodnikiem, by niele z tego y. Drugi natomiast jest jaskrawym przykadem nieprzystosowania si do nowych warunkw klubowych bonzw. To za komuny wystarczyo poparcie przewodniej siy narodu, by najbardziej nawet absurdalne dania zostay spenione. Teraz trzeba najpierw pogwkowa, skd wzi kas. Niektrzy o zarabianiu pienidzy nie maj pojcia, chtnie natomiast je wydaj. Naobiecuj futbolicie czego sobie tylko zayczy, by nastpnie z powodu atwych do przewidzenia brakw w kasie ze swoich zobowiza si nie wywizywa. Dziaaczami czsto zostaj ludzie z przypadku. Dla nich nie s istotne drobiazgi, jak barwy klubowe, herby, pena nazwa klubu. Ludzie ci nie wiedz z czego faktycznie yj. Barcelona jest wielka, bo ma pewno, e na kady jej mecz przyjdzie kilkadziesit tysicy ludzi. Obliczajc spodziewane wpywy za bilety, mona obliczy budet klubu. Gdyby nagle, ni std, ni zowd, na t sam Barce zaczo chodzi po tysic widzw, jej wielko skoczyaby si natychmiast. Ale w Barcelonie zdaj sobie z tego spraw. U nas jest gorzej. e postanowiono przeprowadzi fuzj Olimpii, na trybunach ktrej atwiej byo policzy widzw ni pikarzy, nie dziwi nikogo. Natomiast osoby wydajce gosy o moliwoci przeniesienia KS-u (pono faszywe) naleaoby sprawdzi pod ktem

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

psychiatrycznym. Kto we Wrocawiu wpad na pomys, eby tworzy w lsku jakie herby-dziwolgi, komisja ledcza fanatykw nie dosza, kto by winien zamieszania. Pikarze wojskowych wystpili w trzech ostatnich spotkaniach jesieni 95 w koszulkach, na ktrych widnia herb-widmo. Wyglda on podobnie do goda klubu, tylko e w rodku zamiast dwugowego ora znalazo si czarne W, za ktre powinien zapaci volkswagen, gdy do zudzenia przypominao znak fabryki samochodw. Gdy si okazao, e jest to nowy herb sekcji piki nonej, w Rynku zaczto planowa akcje protestacyjne. Jak si okazao, najskuteczniejszym argumentem potwierdzajcym, e adych zmian by nie moe, byo stwierdzenie, i pracownicy i dziaacze sekcji bd musieli sobie pogada oko w oko z tymi, ktrzy sobie herby klubu potatuowai. Na szczcie zwyciy rozsdek i tradycyjny, dwugowy i dwukolorowy orze jest jedynym obowizujcym znakiem lska. Jeeli gupawe wadze Wrocawia doszy do wniosku, e godo miasta z ktrym zyo si kilka pokole Polakw, trzeba koniecznie zmieni, to trudno. Ale chccym si odci od tradycji klubowych, trzeba byo wyranie da do zrozumienia kto jest kim. lsk to nie ludzie, ktrzy w nim pracuj, a ktrzy za pi lat bd pracowali gdzie indziej. lsk to ci wszyscy, ktrzy chodz na mecze i tuaj w pocigach kolebic si na wyjazdy. Czyli my. A my mamy swoj histori, herb, barwy i nazw. I nie mamy zamiaru niczego zmienia. Pomys utworzenia nowego goda popierali tylko niektrzy. Nazwisk pomysodawcw i gosicieli nowych idei nie podam. Po co kto ma mie kopoty ju po fakcie. Dlaczego jestem przeciwny zmianom? Bo nie jestem w tym odosobniony. Kibice Petrochemii przeyli jako zmian nazwy klubu, ktry nazywa si kiedy Wisa. Bo jest ich mao, na Wis chodzili nieliczni. Ale niech znajdzie si odwany do zmiany nazwy Legii, Lechii, Pogoni czy Arki. ycz wesoego ycia. Bractwo poprzyzwyczajao si do pewnych rzeczy. Oficjaln zmian nazwy z KKS na PKP Lech Pozna w grodzie Przemysawa jeszcze przeknito. Ciekawe, ile ludzi chodzioby na pierwsz lig w Gdasku, gdyby w Trjmiecie funkcjonowaa nazwa Olimpia. Kto nie by na stadionie w Gdasku, tego nie zrozumie. Tam podczas inauguracji, gdy spiker w afekcie powiedzia o Adamie Gradzie: zawodnik Olimpii otrzyma tak porcj gwizdw, jakiej chyba nie usysza nigdy w yciu. Tam nie chodzi si na lig, tylko na Lechi. O psach, jakie ludzie wieszaj na dziaaczach Sparty Wrocaw za zmian nazwy na Atlas, wiedz tylko mieszkacy Wrocawia. A kibice Sparty do zalepionych fanatykw nie nale. Niektrzy dziaacze nie maj pojcia o otaczajcej ich rzeczywistoci. Windowanie cen biletw do niebotycznych kwot wiadczy o tym, e podejmujcy tak decyzj nie maj zielonego pojcia o standardzie ycia szarych ludzi. To jasne, e nie moe by ju powrotu do sytuacji, kiedy dolar kosztowa na czarnym rynku (czyli taka bya jego warto realna) 120 zotych, a bilet na mecz to by wydatek w granicach zotych 20 (dane z poowy lat siedemdziesitych). Ale zayczenie sobie dziesiciu dolcw za ligow mck, to jak na polskie warunki bardzo duo. Wbrew pozorom klubowi nie jest obojtne, czy wpuci pi tysicy ludzi z biletami po stwie, czy dwa i p tysica za dwukrotnie wysz kwot. Cho wpywy do kasy te same. Reklamodawcy zdecydowanie wol liczniejsze publiki. Dziaacze nie zawsze i w tym jest problem.

FREKWENCJA 01.08.2003 Pieprz, nie id na mecz sysz kiedy z ust znajomego. Motywowa to oglnym dziadostwem futbolistw, wypowiadajc wrcz idiotyczn w ustach faceta, ktry nie ma zamiaru paci" na obibokw" kwesti, i trzeba skrokopom da fors, to wiedzc po co biegaj, bd grali jak z nut". Skd owe zotwki znale znajomek nie mia pojcia. Samemu na druyn paci nie chcia, choby to miay by tylko pienidze za bilet. ***

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

No i co, jak frekwencj zanotowa? - pyta si jeden z dziennikarzy swojego kolegi po fachu z konkurencyjnej gazety po kolejnym meczu lska. Nie byoby w tym nic dziwnego, gdyby to by pismak przyjezdny, ale wypowiada te sowa dziennikarz, ktry na tym stadionie obsuy kilkadziesit (set?) imprez. Spiker podawa pi tysicy, to my napiszemy sze pada odpowied. Ja napisz sze i p twierdzi pytajcy. W zasadzie nie wiadomo po co pyta, skoro mia z gry wyrobione zdanie. Ale to jeszcze pryszcz. Zdarzaj si dziaacze klubowi, zwaszcza w mniejszych orodkach, ktrzy nacigaj frekwencje stadionowe jak kondoma. Jeli pan napisze, e na meczu byo ptora tysica ludzi, to na pewno pan nie skamie insynuuje mi wiceprezes w pewnym trzcio-ligowym klubie. Kombinuje, to wida. Chce pokaza, e zainteresowanie futbolem w niewielkiej miejscowoci jest spore. Ja wiem, e napisz 1200, cho i to jest lekko nacigane. Z kolei inne kluby - najczciej te goniejsze - popadaj w zupenie inn mani. W Mielcu widz jak ju w czasie spotkania na obiekt wpuszczana jest grupa dzieciakw, z ktrych tylko cz idzie na hal. Reszta popiernicza na trybuny. Dziatwa wbiega przez bram bez adnych koowrotkw, sam zreszt przez ni wlazem okazujc legitymacj prasow. Pniej dowiaduj si, e na meczu byo 1614 widzw. Zadziwiajca dokadno, oczywicie z gruntu faszywa. Nie inaczej jest we Wrocawiu. Kiedy stanem sobie przy bramce, przez ktr wchodziy osoby upowanione do wejcia bez biletw. Przy doliczeniu si trzysetngo uprawnionego przesza mi ochota do zabawy w inspektora. Frekwencja na tym spotkaniu - ta oficjalna - wyniosa trzy i p tysica. Lekko liczc pitnacie procent weszo legalnie za friko. Do tego rnego rodzaju sposoby", poczwszy od wrczania wejciowego bramkarzom, poprzez bardziej wyrafinowane metody. Sam kiedy przez prawie dwa lata wchodziem na stadion przy ul. Oporowskiej na jeden bilet. Moliwoci jest tysice. Przeaenie przez poty jest stare jak same ploty. Ostatnio bractwo bawi si w drukarzy i samo sobie majstruje bilety. Na mecz Legia Blackburn na lewe wejciwki weszo cztery tysice ludzi! CWKS straci na tej domowej produkcji kart wstpu ponad miliard starych zotych. A eby byo ciekawiej te lewe wejciwki robiy wraenie prawdziwszych od autentykw" - jak stwierdzi jeden z magikw majcych dostp do lewizny. Ilo ogldajcych poczynania rodzimych pikarzy w cigu dekady Jaruzelskiego, czyli w latach osiemdziesitych spada do gwatownie. Jeszcze ostay si na jej pocztku takie stadiony, jak Grnika Wabrzych czy Lechii Gdask. Tam zjawiay si komplety po 30 tysicy widzw. Po czasie i w tych orodkach ludzie si jako od futbolu odwrcili. Co wpyno na tak znaczne zmniejszenie zainteresowania? Ludziska zaczli ucieka w prywatno. Wyludniy si nie tylko stadiony, ale take kina, teatry. Na trybunach pozostali jedynie futboloholicy. Ci, ktrzy musz", czyli grupa ludzi nie potraficych sobie wyobrazi, e mecz moe si odby bez ich udziau. Grono rodzin zawodnikw i ich znajomych, oraz ci, dla ktrych stadiony stanowi miejsce niekoniecznie sportowych emocji. Aktualnie, czyli na przeomie roku 1995/96, w duych orodkach miejskich, takich jak Gdask, Szczecin, Pozna, d, Warszawa, Wrocaw, na mecze sztandarowych druyn pikarskich chodz gwnie szalikowcy. Kluby, ktre nie dorobiy si grupy najwierniejszych fanatykw, mog przynajmniej na razie odoy midzy bajki marzenia o moliwoci finansowania si samemu. Jednak ostatnio co drgno. Swj najwikszy kryzys liga przeya w roku 1990/91. Wwczas to spotkanie w ktrym zadecydowao si ostatecznie, e tytu przypadnie futbolistom Zagbia Lubin - z Zawisz Bydgoszcz na olbrzymim, lubiskim stadionie obejrzao 12 tysicy ludzi, co byo niezagroonym rekordem frekwencji w tamtym sezonie. Due zainteresowanie poczynaniami pikarzy w Olsztynie, Pocku, Krakowie, Warszawie, Wrocawiu, Gdasku daje podstawy do lekkiego optymizmu. Coraz czciej zdarzaj si pojedyncze mecze na ktre przybywa masa widzw. Takie spotkania jak Lech - Legia (10 ty.), Stomil - Grnik (18), Widzew Legia (16) z jesieni 1994, peny stadion na decydujcym o zdobyciu tytuu mistrzowskiego przez Legie, meczu ze sabiutkim Rakowem wiosn 1995, czy Lech - Legia (16), Widzew - Legia (16), Wisa - Cracovia (15, mimo e to druga liga) czy wci

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

pene trybuny Stomilu jesieni 1995 pozwalaj spojrze z nadziej w przyszo. Futbol po prostu si obroni. W momencie najwikszego kryzysu, gdy o transmisji telewizyjnej ze spotka ligowych nie byo nawet mowy, frekwencje rzdu kilku tysicy paccych za bilety ludzi, mona byo spotka jedynie na nielicznych koncertach. Liga gra co tydzie. Telewizja nie moe sobie pozwoli na odpuszczenie okazji przycignicia przed ekrany chtnych do ogldania ligowej mcki (czyli odbiorcw reklamy, za ktre ogoszeniodawcy pac), wiec bdzie pokazywa futbol w znacznie szerszym wymiarze. To z kolei bdzie napdza widzw na trybuny. Kluby bd miay wicej czystej, ywej gotwki. Skrokopy bd szybciej biega za pik, nie tylko z chci pokonania rywala, lecz z tej prostej przyczyny, e na ich miejsce w kadej chwili bdzie czyha kolejny futbolista, chccy zarobi To uatrakcyjnia rozgrywki. Wbrew pozorom, przynajmniej w naszych warunkach, widz jest najpowaniejszym sponsorem klubu. Nie oszukujmy si. Jeli poczynania pikarzy, koszykarzy czy jakich innych sportowcw nie znajd zainteresowania wrd publicznoci, nie maj szans powodzenia. Nie znajdzie si sponsor, ktry wyoy na druyn swoje pienidze w iloci wystarczajcej na wyczyn wysokich lotw. Przypadek Romanowskiego w Legii jest - jak wskazuje praktyka - ewenementem. Ostatnio ludzie zaczli chodzi na uel. Jednak wobec nikego zainteresowania tym sportem w wiecie, fala ta powoli opada. Sezon 1994/95 by take renesansem koszykwki. Ju nie tylko sala Nobilesu Wocawek pkaa w szwach. Nadkomplety w Pruszkowie, Stargardzie Szczeciskim, Przemylu, daj do zrozumienia, e ludzi mona zainteresowa sportem. Przyjcie dwch bambusw" wystarczyo do zaludnienia uprzednio opustoszaej w czasie wystpw Lecha hali Areny w Poznaniu. Coraz wicej ludzi w szalikach o barwach klubowych mona dostrzec chodzc zim czy jesieni po ulicach Gdyni, Poznania. Czas, w ktrym jeli co nie byo pokazane w telewizji pastwowej, nie mogo by zobaczone, powoli mija. Jednym z wymogw przyznawania koncesji chccym wej na rynek telewizjom Krajowa Rada Radiofonii uznaa wysoki procent programw rodzimej produkcji. Sport pasuje do tego jak znalaz. Mecze, ktre przecie mona pokazywa w nieskoczono, stosunkowo maym nakadem kosztw, zyskuj tym samym na wartoci dla stacji nadawczych. Publiczno jest najwaniejszym sponsorem prawie wszdzie. To prawie" rezerwuj dla takich mecenasw jakim jest Bayer dla klubu z Le-yerkusen. Dla reszty brak publiki oznacza zagad finansow. Z drugiej strony frekwencyjnego sznurka jest CF Barcelona, klub yjcy tylko z widzw. No moe nie tylko, lecz nacisk opinii jest tam tak duy, e Barca" do tej pory nie ma adnej reklamy na koszulkach. Trener Romuald Szukieowicz lubi mie wolne soboty. Wiec tam, gdzie jest, decyduje o dosy dziwnych porach rozgrywania spotka. Gdy by po raz pierwszy szkoleniowcem wrocawskiego lska, wynalaz sobie sobotnie przedpoudnia. Trzyma si tego pniej w Szczecinie, bdc pierwszym po Bogu w Pogoni, w Zawiszy i w Lechu Pozna. Oczywicie nie zawsze, ale gdy tylko mg, to tak kombinowa, by mie wyduane weekendy. Na to samo pozwoli sobie kotwiczc ponownie we Wrocawiu. Lekko liczc, z powodu tej niezbyt optymalnej pory rozgrywania dwch spotka poszo w niwecz sto baniek. Spytaem pomysodawc na konferencji pomeczowej, kto by! inicjatorem tak racjonalnego podejcia do rzeczywistoci. Hardo odpowiedzia, e on sam. Kilka tygodni pniej na innej pomeczowej konferencji stwierdzi, e cieszy si ze zwycistwa, ktre pozwoli na przetrwanie zimy w lepszych nastrojach, gdy wierzy, e zaowocuje ono wiksz frekwencj na meczach we Wrocawiu. Podkrela rwnie, e cho zespl douje, jednak ma jedn z wyszych rednich widzw na mecz w lidze. Szybko przejrza na oczy. Dla niektrych frekwencja na meczach jest nie tylko iloci gwek na stadionie. Lechia to my stwierdzi kiedy Grabarz, fanatyk gdaskiej Le-chii majc na myli kibicowskie bractwo. Lechia to ludzie, ktrzy przychodz na trybuny. Nie kontraktowi pikarze czy dziaacze, ktrym trzeba wci patrze na rce. Ma racj. Czym byaby warszawska Legia bez ludzi na trybunach, chodzcych na kady mecz, czy pogoda, czy sota. KS czy Widzew, Lech czy Wisa, lsk lub Cracovia. Te kluby nie byyby tym, czym s, gdyby nie zasiadajcy na trybunach. Czasem publika rozrabia, ale to ju zupenie inna historia. S dwa sposoby utrzymania klubu sportowego (lub zarabiania na sporcie przez indywidualnych zawodnikw). Znalezienie monego sponsora i zapenienie trybun widzami paccymi za bilety. Jest jeszcze sposb trzeci,

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

dostpny jedynie klubom i to pod warunkiem, e w danej dyscyplinie jest popyt na zawodnikw. Mona ich szkoli i odsprzedawa. Innych sposobw, zakadajc e si nie kombinuje, po prostu nie ma. Sponsor jest najatwiejszym wyjciem z sytuacji, jednak znalezienie go jest sztuk nie lada. Poza tym sponsor sponsorowi nierwny. Jeden pokrywa kilkadziesit procent kosztw utrzymania sportowca (zespou), drugi zadowala si wyoeniem drobnej sumy, czy zapewnieniem strojw druynie. W cenie s ci pierwsi. Umiejtno ich pozyskania to sztuka jeszcze trudniejsza, ni samo osignicie wyniku w sporcie, na ktry si pienidze zbiera. Wydawa si moe, e najprociej jest zagna widzw na trybuny. Jak pokazuj dowiadczenia, w Polsce i to nie jest takie atwe. Cho pika nona jest pod tym wzgldem spoecznym fenomenem i na pierwszoligowy futbol nie mona nagoni tylu widzw, by pienidze z biletw mogy stanowi podstaw utrzymania sekcji. Nawet w najlepiej prosperujcych pod wzgldem frekwencji klubach. Jako radzi sobie w Polsce uel, co jest wiatowym szlagierem. Halowe sporty zespoowe maj szans sta si rentownymi, ale tu kolejna przeszkoda: brak obiektw o bardzo duych pojemnociach. Nieraz liczba 2 tysicy widzw na koszykwce czy pice rcznej (szczypiornici maj tak ogldalno tylko w Kielcach) oznacza, e ludzie wrcz wisieli na sobie. Aby klub mg liczy na przetrwanie musi ciga 4-5 tysicy widzw na trybuny w sportach halowych, 20 ty. na futbol. eby mniej wicej wyj na zero.

GKS KATOWICE 01.08.2003 Jest to bodaj jedyny polski klub, w ktrym istnieje wyrany podzia na kibicw grzecznych i mniej grzecznych. Ci pierwsi s z Klubu Kibica. Dochodzi do ostrego (przynajmniej w sowach) zwalczania si obu grup. Klub Kibica wydaje swoj gazetk, w ktrej pitnuje zachowania chuligaskie, nawoujc w niej do kulturalnego dopingu i przyzwoitego zachowania si pikarskiej publicznoci. Takie jest przynajmniej jego oficjalne oblicze. Pikne to i adne, zwaszcza dla dziaaczy i sub porzdkowych. Jednak pewien fakt obala mit fajnych, grzecznych chopcw. W czasie pucharowego spotkania z Gironidis Bordeaux (1/16 pucharu UEFA 1994/95), na kilka minut przed zakoczeniem pojedynku, gdy na tablicy widnia wynik 0:0, z sektora zajmowanego przez owych milusiskich, zaczy lecie w kierunku pikarzy denerwujce hasa. Kurwa ma, Gieksa gra", Za co my pacimy" i tym podobne. Jakby na zo tym porzdnym, chwil pniej fantastyczn atmosfer zaczli robi kibice spod znaku Official Hooligans. Stadion podchwyci skandowane przez chuliganw okrzyki zagrzewajce zawodnikw do walki i sama kocwka okazaa si festiwalem miejscowych fanatykw, do ktrych dostroili si pikarze strzelajc w 89 minucie. Po rewanu gol ten okaza si trafieniem na miar awansu. Na podstawie tego wydarzenia ugruntowaem w sobie wewntrzn niech do organizacji formalnie zwizanych z klubem, ktremu si kibicuje. Gdyby podobne, nieprzychylne hasa skierowane do zawodnikw wypyny 2 kadego innego sektora, mona by znale mnstwo wytumacze. Jeszcze raz si okazao, e w rzeczywistoci nie licz si papierkowe deklaracje, ale intencje. Klub Kibica pieprzy godne kawaki o lokalnym patriotyzmie, przywizaniu do barw klubowych, o grzecznym ogldaniu pikarskich spotka i koniecznoci powstrzymywania w sobie negatywnych reakcji. W rzeczywistoci okazuje si to zwyk, pust paplanin. Gdy przychodzi faktyczna godzina prby, ci ktrzy powinni najbardziej dba o twarz swoj i zespou, odwracaj si od swych idoli. Natomiast ci, ktrzy przez tych grzecznych pokazywani s jako faceci niespena rozumu, idioci potraficy rozmawia jedynie za pomoc rak, robi fantastyczn rzecz i pokazuj wszystkim na czym naprawd polega kibicowanie Kolejny mecz pucharowy, z Bayerem Leverkusen, wyglda ju zupenie inaczej. Mimo poraki, ba, klski, trybuny nie odwrciy si od swoich. Takie zachowanie jest przez kibicowsk bra zupenie inaczej odbierane, ni gwizdy po kadej straconej bramce. Wiksza ilo fanw GKS-u wyjeda tylko na derby Grnego lska. Ich wycieczki do

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Chorzowa czy Zabrza wygldaj (od strony ilociowej) cakiem przyzwoicie. Jednak gdy trzeba wyjecha gdzie dalej, liczba fanatykw gwatownie maleje. Na Grnym lsku, zwaszcza pomidzy Katowicami a Chorzowem, widoczna jest dua migracja. Na przestrzeni kilku ostatnich lat wielu kiboli zmienio szaliki GKS-u na biaoniebieskie Ruchu i odwrotnie. Zwaszcza w 89 roku, kiedy to jiiebiescy" po awansie do ekstraklasy natychmiast zdobyli tytu mistrzowski, i ostatnio (tzn. jesie 95), gdy Katowicom w lidze i pucharach si nie wiodo, a Ruch po spadku natychmiast si skonsolidowa i sta drugoligowym pewniakiem. Na Grnym lsku trwa ze szczeglnym nasileniem wojna na murach. Jest to wojna ciga. Bezustannie to jedni, to drudzy, to znw kto trzeci pisze nowe hasa, dopisuje lub domalowywuje co do starych. Czsto Grnik Pany" szybciutko przerabiany jest na Grnik Psy". Kolejna rka pano-psw zamalowywuje, tak e zostaje sam Grnik". Nastpny natychmiast wiesza ten napis na szubienicy i tak dalej bez koca. Przejedajc przez Grny lsk pocigiem, kibice maj zapewnion lektur. Wystarczy spojrze za okno. Jeszcze inny element ludzkiej mentalnoci jest doskonale widoczny w tym regionie. Zwaszcza w Chorzowie i Katowicach na potach pojawiaj si flagi, ktre przypominaj o rodowodzie co niektrych. Lub kretynizmie. W tych dwch miastach bardzo czsto mona ujrze flagi w narodowych, niemieckich barwach. Lub transparenty z treciami w jzyku Goethego, Nietzschego i Hitlera. Najwiksz gupot popisa si gostek, ktry na mecz z Bayerem Leverkusen jesieni 94 przywlkl ze sob flag w barwach klubowych z napisem Kattowitz. Gratulacje za zdrowy rozsdek. Par lat wczeniej na trybunach nowego, katowickiego stadionu pojawia si flaga przypominajca stare, dobre czasy". Czerwono-bialo-czarna ze swastyk. Magika od niej zapano i zakolegiowano". Tymi kontrowersyjnymi naleciaociami rodem z Niemiec kibice z Grnego lska robi sobie koo dupy. Stwarzaj kolejny powd do nielu-bienia ich przez innych fanatykw. Haso Jai Niemca" wci jeszcze znajduje spory oddwik spoeczny. Kilkadziesit lat komuny pozostawio lady w wiadomoci nawet najmodszych pokole. Dla swojego wasnego interesu fani GKS-u powinni wyeliminowa pacjentw z inklinacjami do przerabiania si na Szwabkw. Chyba e frakcja germaska jest tak silna, e stanowi ona podstaw egzystencji grupy. Wtpliwe. Jesieni 94 roku GKS mia najliczniejsz grup fanw na Grnym lsku. Trybuny Ruchu opustoszay par lat wczeniej, Grnika Zabrze wyludniy si w momencie, gdy fantastyczna passa z jesieni 93 urwaa si wiosn nastpnego roku. Natomiast GKS caly czas jest klubem na dorobku, a aspiracje byego prezesa, Mariana Dziurowicza, sigajce tytuu mistrzowskiego przelay si na cay klub. Teoretycznie wryo to ustawicznym zwikszaniem si poziomu sportowego i - co za tym idzie - frekwencji. Jednak wystarczya chwila zaamania (jesie 95) i ludzie przestali tak licznie odwiedza stadion na Bukowej. Ciekawie byo na meczu GKS Katowice - Polonia Warszawa podczas pobytu tej drugiej w pierwszej lidze. Klub Kibica zrobi sobie z kibicami -warszawskich kolejarzy zgdk, natomiast ci spod znaku Official Hooli-gans dyszeli wobec mieszkacw stolicy dz mordu. W Szalikowcach" (nie myli z Szalikowcy Zine") jeden z kibicw Gieksy stwierdzi, e na Widzew nie ma co czeka, oni zawsze jed z policj" Chyba si bdzie musia gostek zapisa do tych grzecznych, wszake teraz policja eskortuje wszystkie grupy. Jesie 94. Katowiccy szalikowcy w liczbie omiu zameldowali si na wrocawskim Stadionie Olimpijskim w czasie meczu 1/8 PP ze lz Wrocaw. Wlazem na gwn trybun i dugi czaa przygldaem si przyjezdnym. adne tam harpagany. Na miejscach stojcych byo wwczas kilkudziesiciu wrocawskich modzieowcw. Starsi i reszta modziey, w sumie jakie 150 gw, usadowio si po drugiej stronie trybuny. Wczeniej bractwo z Na-bojki przeszukao dworzec w nadziei, e kogo drapnie. Nie udao si z najprostszego powodu; w omiu atwo si zgubi w pocigu jadcym w trakcie przewozowego szczytu. Po meczu towarzystwo zielono-biao-czerwonych bardziej zainteresowane byo tym, kto bdzie ciga rozwieszon flag lzy, ni modzieowcami z Katowic. Flag zdejmowa porzdkowy. Okazao si, e spotkanie to miao swj ciek&wy epilog. W styczniu 95, czyli w kilka miesicy pniej, wrocawianin Leon dzwoni do Obary

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

z Legii, ktrego zna z uwagi na swoje handlowe kontakty. Jak tam po turnieju w Spodku? pytanie dotyczyo zorganizowanego w Katowicach turnieju halowego, na ktry legionici wybierali si z uwagi na wystp swojej druyny. Drobna zadyma miedzy nami (czyli Legi), a GKS-em przy bufecie. Policja lala ostro. A GKS-u na hali zjawio si cale mnstwo! Byo ich chyba z tysic. Zaopatrzylimy si w ichni gazetk i niele si u-mialimy ze lska. Czemu? Bo tam jest napisane, pod tytuem Zadyma roku", e we Wrocawiu przed meczem ze lz omiu kibicw GKS pogonio dwudziestu ze lska, l uwierzylicie? Leon dosta lekkiej piany na ustach. Nie, bo nastpn zadym, jak opisali, bya bijatyka na Centralnym z nami- W tej gazetce napisali, e wyszo aa remis, a my ich kopalimy po dupach ile wlazo. Jak prosiaki. Leon zbulwersowany lduje na Rynku i opowiada o tym, czego si przed chwilk dowiedzia. Tej zadymy roku", o ktrej we Wrocawiu nikt nie sysza, nie mg spokojnie cierpie. Moe faktycznie kogo obili, lub przynajmniej pogonili? Piwko prbuje uskuteczni mylenie. Jednak informage o podobnych przypadkach byskawicznie docieraj do Nabojki. Czsto towarzystwo spotykajce si na Rynku dowiaduje si o stratach jakiego pojedynczego szalika, gdzie na przysidze, co si przecie zdarza- Docieraj nawet echa jakich indywidualnych pobi. Bo komu si maj poskary malolaci? Rodzicom? Jednak o tym, by co si wyrabiao w tamten, listopadowy dzie, nikt nic nie wiedzia. Pewnie pogonili jakich uczniw spod szkoy mieje si Czarny. No dobra, kiedy te zuchy pojawi si w okolicy Wrocawia? dopytuje si Czesiu Dziekanka. Mieliby pecha jadc w marcu 95 do Poznania na pfina PP, ale jakim swdem wysmyknli si kilkudziesicioosobowej ekipie chccej przetrzepa skr fantastom. Co si wydaje, e owa zadyma roku" nie wyjdzie katowiczanom na zdrowie. Na rozkadzie" swoich wyjazdw GKS jesieni 95 mia midzy innymi mecz o Superpuchar w Rzeszowie, gdzie zameldowao si ich jakie 60 osb. W Warszawie na lidze pojawi si jeden autokar kibicw z Katowic, ktry przyjecha z opnieniem, wic kibice z Bukowej wchodzili w 35 minucie meczu. Przed kasami Gieksa obia nieco maolatw wystajcych pod potem, jednak nie poszo im tak atwo z uwagi na obecno przed siatk kilkuosobowej, niezej ekipy z Ursusa. GKS przez dugi czas rokrocznie uczestniczy w spotkaniach o europejskie puchary. Magnatowi i nie tylko jemu marzy si Liga Mistrzw w stolicy Grnego lska. Jednak w sezonie 1995/96 o niemoliwoci dostania si do niej przekonano si nad wyraz szybko. Pozostaa walka o wystp w pucharze UEFA i PEZP. Na 1/16 pucharu Polski do Gdyni na Ark dojechao zaledwie szeciu kibicw Gieksy. Bardzo aowali tak nielicznego stawiennictwa fanatycy gdaskiej Lechu, ktrzy identyfikujc dziaania Mariana Dziurowicza, prezesa PZPN z postaw GKS-u, ktry odmwi przyjazdu do Gdaska na mecz z Olimpi/Lechi, mieli wyran chtk na odbicie sobie tych decyzji na kibicach. Szstka przemkna przez trjmiasto niepostrzeenie. Nastroje dosy dokadnie przewidzieli obawiajcy si o autokar dziaacze GKS-u, ktrzy pozostawili rodek transportu gdzie na obrzeach aglomeracji, wynajmujc autokar z miejscowymi tablicami rejestracyjnymi. Na meczu z Lechem w Poznaniu zameldowao si 4 fanw z Katowic w obstawie jednej dziewczyny.

GKS TYCHY 01.08.2003 Trudno przewidzie, przynajmniej w chwili, gdy te sowa s zapisywane (grudzie 95), co bdzie z fiizj GKS-u Tychy z Sokoem Pniewy. Pomimy na razie ten problem. Gdy si robi klasyfikacj na najwikszych zadymiarzy wrd kibicw pikarskich, ktrych idole nie hasaj po pierwsze- czy drugoHgowych boiskach, to z pewnoci nie moe w niej zabrak-

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

n tyszan. Kiedy GKS gra po raz przedostatni w drugiej lidze, to wanie tyszanie, jako jedyni nie lubiani przez autochtonw z gbi kraju, stawili si na trudnym stadionie Lechii Gdask. We Wrzeszczu przez bardzo dugi okres oprcz ekip zaprzyjanionych oraz miejscowych z Gdyni nikt si nie pojawia- Podczas tamtego spotkania policja ju w czasie pierwszej poowy, nie potrafic zapanowa nad sytuacj, wyprosia kilkunastu przyjezdnych ze stadionu. Jednak liczy si fakt, e w ogle byli. Na tak odwag zdobyli si w tamtym okresie jeszcze tylko fani Pogoni Szczecin. Bodaj dwa lata pniej (w tym czasie Tychy zdyy posmakowa po raz kolejny gry na trzecioligowym poziomie), w sezonie 1993/94 podczas przedostatniej kolejki GKS gra za lskiem u siebie. Zwycistwo ze lskiem i remis w ostatnim spotkaniu z Miedzi w Legnicy daje tyszanom pozostanie w drugiej lidze. Wrocawianie jad do Tych na rne sposoby, kady nieomal osobno. Niecaa czterdziestka, ale do niezej zaogi, wysiada na dworcu kolejowym, u kresu podry. Idziemy na miasto proponuje Warkoczyk. Teoretycznie ma racj, do meczu pozostao prawie trzy godziny. Co trzeba robi. Wszyscy przyjezdni rozgldaj si wok siebie. Uwag zwraca do dziwne zachowanie psw. Biegaj, gestykuluj. Fani lska stoj na peronie kom-hinujc jak tu spdzi wolny czas, czyli ktrdy na piwo, gdy nagle zza potu wynurza si kilku typkw i prbuje rzuca kamieniami. Nie maj moliwoci wcelowania w goci, bo ci s osonici wystajcym daszkiem. Kilka gorcych gw z wrocawskiej watahy nie zwaajc na policjantw biegnie przez tory w kierunku napastnikw, Tyszanie uciekaj, policjanci zgarniaj przybyszw z powrotem na peron. Po chwili za potem znw pojawiaj si sylwetki miotaczy. Tym razem niebiescy" bardziej ni na kamienie, zwracaj uwag na swych podopiecznych". Wzdu muru, zupenie niewidoczni dla atakujcych tyszan, biegn w kierunku kamienio-miotaczy mundurowi. Wiara z Wrocawia, mogca sobie pozwoli na komfort swobodnego manewrowania (dziki temu daszkowi) krzyczy do napastnikw orient", co przynajmniej w dolnolskiej gwarze stanowi ostrzeenie przed mogcymi pojawi si kopotami. Agresorzy nie sysz lub nie rozumiej. Na szczcie dla zielono-czarno-czerwonych policjanci po przebiece wzdu muru nie s w stanie sforsowa potu, by zgarn stojcych za nim, zupenie zaskoczonych kamieniarzy. Przed dworcem miejscowi fanatycy w liczbie stu kilkudziesiciu (?) i funkcjonariusze bawi si w ganianego. W wikszoci dzieci, ale i mniejszo nakryaby wrocawian czapkami. No co, idziemy na miasto? kolesie podmiewaj si niedwuznacznie z gostka, ktry chcia w ten sposb zabi czas. Lduj nas do dwch bud. Zajedamy na stadion. Po drodze wida mnstwo nienawistnych spojrze. Milutka okolica, nie ma co. Jechalimy na ten mecz ze wiadomoci, e wesoo nie bdzie. Mielimy sygnay, e wybiera si na rwnie Cracovia, dla ktrej obicie nas miao by punktem honoru. Praktycznie kady przygotowany by na najgorsze. Ale skd taka zapieka nienawi wrd miejscowych? No c, jednak nie lubi nas w Polsce. Cracovia nie przyjechaa (ciekawe, kto w ogle wymyli, e bd?), ale tyszanie te nie uomki. Na meczu stosunkowo duo ludzi, jakie 3,5 tysica. Ostatnimi czasy frekwencje na tyskim stadionie byy znacznie nisze. Tamtych zebra si cay, niemay przecie sektor. Padaj jakie petardy, na muraw leci kilka kamieni. Policja postanawia nieco uspokoi towarzystwo, kilkunastu uzbrojonych jedynie w paki psw wpada z animuszem w tum okoo tysica gw. Cz najmodszych i panikarzy wpada w popoch, mundurowi wykorzystujc przewag wysokoci pocztkowo siej panik. Nagle co si zmienio. Ju po chwili widzimy jak na doni (wszystko dziao si naprzeciwko nas), e najmocniej wymachujcy pak znikn. Falowanie wok miejsca, w ktrym si rozpyn, wskazuje jednoznacznie, e jest w tej chwili kopany. Walka przybiera na sile. Policjanci s bici i wyrzucani poza obrb sektora. Towarzystwo od nas spoglda po sobie. - Dobrzy s stwierdza Kacper. Caa nasza 58 osobowa grupa klaszcze miejscowym chojrakom. Drobne kopoty, nieprawda? kole od nas z lizusowskim tonem z przymilnym wyrazem na twarzy szydzi z wyszego rang funkcjonariusza. Tamten doskonale rozumie ton, ale potrafi spojrze na sytuacj z boku. To chyba wam si upieko umiecha si cicho mwic. Cholera myl sobie. Ma racj.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

lsk do przerwy prowadzi 1:0. Taki wynik to niemal pewny spadek Tych, a jednoczenie pozostanie w drugiej lidze gdaskiej Lechii. Cieszymy si z takiego obrotu sprawy. W tym spotkaniu nasi pikarze jake czsto sysz Lechia Gdask". Wiedz dokadnie o co chodzi. Jednak tu po przerwie, w cigu zaledwie jednej minuty lsk traci dwa gole. Jestemy rozgoryczeni. Uwanie obserwuj swoich zawodnikw. Widz jak szarpie Lolo" Ilski, jak stara si Szymaski, Kudyba. Czy kto wzi? Jeli tak, to bym skurwysyna ukatrupi z rozkosz. Obserwuj uwanie. Czy kto pozoruje gr? Nie wiem, kurwa, nie wiem. Gwizdek, sdzia koczy mecz. Lechia jest w tej chwili jedn nog w trzeciej lidze. Chodz z nerww. Do tej pory nie wiem, czy ta poraka bya dzieem przypadku, czy by to przypadek sterowany. Na szczcie Tychy sfrajerowaly si kilka dni pniej, gdy przegrary w Legnicy z Miedzi. Koniec meczu, ale nie koniec zabaw. Miejscowi harcownicy postanowili si rozerwa i tu po owacyjnym poegnaniu pikarzy wybiegli sobie na muraw. Nic wielkiego si nie dziao. Jednak suby porzdkowe prboway zagoni fanw z powrotem na waciw stron potu. Emeryci jako niemrawo poruszaj si po boisku. Nie potrafi nikogo uj, cho bractwo rozbiega si przed nimi. Do akcji wkraczaj mundurowi. Tym razem - to wida - chc wzi odwet za niechlubn rejterad sprzed kilkudziesiciu minut. Po jakim czasie uzbrojeni w kamienioodporne tarcze, rwnie nieporadni jak porzdkowi, funkcjonariusze, cho nikogo nie zdoali pochwyci, to jednak poprzeganiali z pyty prawie wszystkich. Prawie, gdy na murawie pozosta osobnik z wosami do pasa. Cholera wie, chopak czy dziewczyna. W kadym bd razie dziwo to migao po trawie fikajc kozioki i grajc na nosie gonicej go sforze. Policjanci do pomocy w ujciu spryciuli zwoali gazik, jednak i samochd mia trudnoci w pochwyceniu zbiega. Po duszej bieganinie, wywoujcej niesychany aplauz na trybunach, sil zego na jednego okazaa si nie do przeskoczenia. Poj-manego (pojman?) w kocu obstpio kilkunastu zaganianych psw. Ale to nie wszystko, co si tego dnia w Tychach zdarzyo. Siedzimy sobie spokojnie, a przed bramami stadionu wida hordy miejscowych, biegajcych w t i z powrotem. Gonicych, to znw uciekajcych przed policj. Psy po kwadransie takiej bieganiny wlok usmotruchanego jak nieboskie stworzenie chopaka i wrzucaj go do budy. Panie wadzo, to nie on Nieac zaczyna rozmow z psami pokazujc na bud, zza ktrej krat wyania si wysmarowana botem twarz. Waciciel nieciekawego oblicza, cho przed chwilk mwi dokadnie to samo, wida nie rozumiejc intencji, zamiast podzikowa, choby wzrokiem, zaczyna bluzga. Po duszym czasie znw jestemy adowani do bud, ktrymi odwo nas na dworzec. Po drodze nasze" budy zostaj obrzucone kamieniami. Mamy to w nosie, zakratowane okna wytrzymaj nawet najcelniejsze i najsilniejsze trafienie. Mogo by dzisiaj wesoo komentujemy midzy sob. adne miasto, no nie? kto jeszcze nabija si z dworcowych chtek pjcia na browarek. Mielibymy pikn mier mrugam okiem do jednego z trzech maolatw, ktrzy przyjechali na ten mecz. Chopak jest wyranie niespokojny. Wida, e si do takich eskapad nie nadaje. Wicej go na wyjedzie nie widziaem. Od tego czasu Wrocaw ma spore powaanie dla kibicw GKS Tychy. Co za tym idzie, s oni wyej notowani na licie ewentualnych zdobyczy. Tylko z powodu owej wysokiej pozycji kilku tyszan miao nieprzyjemno natknicia si na grup pacyfikacyjn podczas powrotu z Lubina jesieni 95. Kilku zgredw stwierdzi uczestnik nie zauwaonych przez nikogo, drobnych zdarze. Nawet si nie bronili. Reszta pomykaa autobusem. Z informacji wynika, e w Lubinie na tym meczu byo 70 kibicw z Tychw. By moe jedziliby w wikszych ilociach, gdyby dokadniej wyjania si sprawa fuzji. Na ich liczniku" jesieni 95 mona odnotowa 30-sto osobow grup we Wrocawiu czy 27 (wiadomo zaczerpnita z prasy, wic niekoniecznie prawdziwa, jednak dajca pewien obraz) w Pniewach podczas meczu u siebie" z Amic.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

GRNIK WABRZYCH 01.08.2003 Waciwie to nie bardzo wiadomo, jak nazwa bractwo z Wabrzycha. Kiedy byy tam dwie ferajny, ktre jednak rozminy si w czasie. Pod koniec lat 70-tych, gdy spora cz aktualnych szalikowcw bawia si w piaskownicy, w Wabrzychu niepodzielnie panowao Zagbie. Towarzystwo z zielono-czarnymi szalikami rozpado si, i prawie nic z niego nie zostao, gdy do pierwszej ligi awansowa Grnik. Jeszcze przed wprowadzeniem stanu wojennego, Grnik mia tylu kibicw, e mona ich byo policzy na palcach jednej rki. P roku pniej druyna z Nowego Miasta osigna swj pierwszy w historii status pierwszoligowca. Wwczas na pooony w naturalnej dolinie stadion przychodzio po 30 tysicy widzw! W takiej masie ludzi musieli pojawi si fanatycy. Zaczto szybko wynajdowa szaliki, grupa najgoniejszych zacza siada razem. Do Wrocawia, po trzech bardzo dobrych spotkaniach ju na boiskach ekstraklasy (miedzy innymi rozgromieniu 5:1 Wisy), zesp beniaminka zajecha w asycie okoo 8 tysicy swoich sympatykw! Na Oporowskiej stanowili oni wikszo! Oczywicie nie byli to jedynie kibole - fanatycy, ci stanowili jedynie 10-15 procent wabrzyskiej publicznoci. Ale ponad poowa stadionu bya przeciwko gospodarzom! Grnik po spadku z pierwszej ligi jako nie mg si pozbiera. W pierwszej idze grnicy wyrobili sobie opinie kibicw zaplecza ekstraklasy chuliganw. Niebezpieczni u siebie, potrafili si zmobilizowa na niezbyt dalekie wyjazdy. Pokazanie si z lepszej strony w Gdasku, Warszawie czy Krakowie przerastao ich moliwoci. Po spadku wabrzyszan do drugiej ligi tamtejsi kibice nie bardzo mogli si pozbiera. Wrcz przeciwnie, kady kolejny rok to po pierwsze odpyw ludzi ze stadionu, a po drugie coraz mniejsze cinienie kibicowskie. Da o sobie zna kompletny brak organizacji, okazao si, e dla mieszkacw Wabrzycha wyjcie na mecz traktowane byo jak inne Rozrywki, podobnie jak wypad na dyskotek lub do kina. Rnica polegaa na tym, e na mecz szo si z szalikiem w biao-niebieskich barwach, a na dyskotek bez. Niewielki renesans w czasie rozwaki na Nowym Miecie przeywa drugi stadion tego 100-tysicznego miasta. Na obiekt Zagbia na Biaym Kamieniu zaczto przychodzi liczniej ni w okresie supremacji Grnika. Ale do czasw wietnoci byo daleko. Obie druyny gray na jednakowym, drugoligowym poziomie, ale nad Grnikiem ciyo brzemi szybkiej degrengolady neofitw. U troch zaawansowanych wiekiem zaczy odywa sentymenty. Podczas drugoligowych derbw Wabrzycha, pod koniec dekady Jaruzelskiego na stadion Zagbia stawio si 10 tysicy ludzi, co w tym okresie byo ju sporym wydarzeniem. Jaki geniusz postanowi zorganizowa kibicom obu druyn w przerwie tego spotkania konkurs strzelania rzutw karnych. Skoczyo si tak, jak musiao, czyli na konkursie na najlepiej rozbit gow. Sport w Wabrzychu schodzi na psy. Cay. Taki wniosek mona wysnu na podstawie tego, co si dzieje na przestrzeni kilku ostatnich lat. Futbol odczu to bardzo wyranie. Na bazie dwch klubw postanowiono zrobi jeden. Dwie bidy, czyli Grnik i Zagbie poczono w jedn - KP. O tym, e tak postpiono, zadecydowao poparcie rady miejskiej, ktra zobowizaa si nowy twr dofinansowa. Do tej pory w obu klubach wycigano spragnione forsy rce do wadz miasta. Rajcy doszli do wniosku, e aby byo sprawiedbwie, musi by jeden ebrak. Prezesom ani dziaaczom nie bardzo umiechaa si walka o stoki (przecie w jednym klubie nie bdzie dwch prezesw, ksigowych, kierownikw sekcji itp.), ale jako si dogadano. Nie dogadano si co do nazwy, kady wola zosta przy swojej, wic znaleziono salomonowe wyjcie. Stworzono kretysk nazw Klub Pikarski. Po kilku latach jej funkcjonowania ju tak bardzo nie razi, ale na pocztku zwracaa na siebie uwag - powiedzmy - dziwn oryginalnoci. Kibice mieli swj orzech do zgryzienia. Jan nazwa to nowe dziwo? Cho oficjalne barwy nowotworu organizacyjnego s niebiesko (po Grniku) - czarne (po Zagbiu), jednak szalikowcy zachowalisi bardziej racjonalnie od wabrzyskich dziaaczy i na meczach wywieszaj flagi biao-niebieskie. Z tytuowaniem klubu jest rnie, oficjalne KP miesza si z obiegowym Grnikiem. Obietnice finansowania futbo listw pozostay na papierze. Najwikszymi wabrzyskimi chuliganami (z uwagi na wtpliw sowno) okazali si radni tego miasta. Nienawi na lini Wabrzych - Wrocaw zaczto datowa od momentu pojawienia si

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Grnika w ekstraklasie. Doszo do tego, e spora cz chodzcych na mecze kibicw w obu miastach uwaaa swych najbliszych (raptem 80 kilometrw) przeciwnikw, za najwikszych wrogw. Do fascynujcych, dantejskich scen dochodzio w obu miastach podczas meczw koszykarzy Grnika i lska, nawet po spadku wabrzyskich fut-bolistw z pierwszej ligi. Zdarzao si take, e do Wrocawia zajedao wicej walbrzyszan, ni moga pomieci maa hala zwana Kosynierk". Oczywicie biletw ju nie byo, natomiast byy uliczne zadymy rozbawionych hools. Jesieni 93 roku wabrzyszanie przyjechali na drugoligowy pojedynek pikarski do Wrocawia. Na Oporowskiej pojawio si ich 70. Z hase, jakie wypiewywali, wynikao, e dugo sobie nie poyjemy. Sowa, ktrych nie mona byo zakwalifikowa nawet do aciny kuchennej byy jedynie spjnikami w skandowanych przez nich hasach. Troch si wreszcie na nich wiara wkurzya. Pijany Kaski nazbiera grup uderzeniow i postanowi zaatakowa sektor goci. Pacyfikujemy gwniarzy z tym hasem z sektora zajmowanego przez kibicw lska w okoo 200 metrow drog wyruszya krucjata przeciwko bardzo modym (tak wynikao z obserwacji) fanom z Wabrzycha. Rozpoczynajcy sprint mieli do przebiegnicia owe dwie setki metrw i dwa, niezbyt silne kordony policjantw. Pierwszy pk niczym baka mydlana. Na ten widok kibice z biao-niebieskimi flagami, zostawiwszy swoje insygnia na pocie oddzielajcym trybuny od murawy, rzucili si do biegu przez inny pot. Ten stadionowy. Wida niezbyt wierzyli w wytrzymao funkcjonariuszy stojcych w drugim kordonie. Do linczu nie doszo, mundurowi opanowali sytuacj, odwani w gbie powoli wrcili na swoje miejsca. Swoj drog ciekawe, czy wszyscy, gdy przedzierali si przez ogrodzenie z fantastycznym animuszem. Rewan wypad l maja 1994. Jak podawao lokalne radio ...w poudnie demonstracja robotnicza wyludnia si, gdy dni mocniejszych wrae jej uczestnicy przenieli si na stadion, gdzie zawitaa druyna pikarzy WKS lsk w asycie swoich chuliganw..." Faktycznie. Podczas kolejki inauguracyjnej rozgrywki na mecz KP ze lz przyszo 200 widzw. Spotkanie ze lskiem ogldao ponad 3 000 miejscowych. Przed rozpoczciem spotkania atmosfera bya taka, e wydawao si, i musi do czego doj. Zbyt wielu gapiw na dworcu, zbyt due poruszenie przed kasami w momencie przemarszu kilkusetosobowej spokojnej, cho gotowej do poharcowania grupy fanw z Wrocawia. Pot w sektorze dla goci wysmarowany towotem. Wniosek jest prosty, dla niektrych to spotkanie zaczo si ju w nocy. S jacy organizatorzy. Miejscowi prbuj co zmajstrowa, ale policjantw jak pche na psie. Wabrzyski sektor wyglda cakiem przyzwoicie, jakie 1000 gw. Ale s to modzieowcy, w duej liczbie dzieciaki. Gdy po jakiej drobnej scysji w ich sektor wpada kilku praktycznie nieuzbrojonych policjantw, bractwo natychmiast rozbiega si. Jednak po chwili ponownie zbieraj si w tym samym miejscu. W Wabrzychu jeli co si trzyma jeszcze kupy, to tylko z uwagi na grajc przez duszy czas na krawdzi spadku z ekstraklasy druyn koszykarzy. Tamtejsi dziaacze niele si nakombinowali, eby utrzyma Grnika na powierzchni. W 94 roku oficjalnie poegnali si z najwysz klas rozgrywkow, ale wymylona zostaa fuzja z grajc w Brzegu Dolnym by wrocawsk Gwardi, wystpujc pod szyldem bankrutujcej firmy ASPRO. Zorganizowano druyn... nieka - ASPRO wiebodzice, ktra w rzeczywistoci bya zakamuflowanym Grnikiem. Gdy ten kolejny wabrzyski dziwo-twr zanotowa jedno z najwikszych osigni w historii tamtejszej koszykwki, druyna rozpada si. Nie pomg najlepszy w tym okresie doping fanatykw na hali OSiR-u. Zespoowi nikt nie pomg i byskawicznie zosta on zdegradowany do roli trzecioligowca. Kibice w tym czasie poczuli lekki powiew optymizmu, gdy jako wycignli si z procznego marazmu pikarze KP. Po ich spadku z drugiej ligi przez moment wydawao si, e 100-tysiczny Wabrzych byskawicznie stanie si posiadaczem druyny w klasie miedzyokregowej. Jednak w sezonie 95/96 co drgno. Przed druyn postawiono zadanie awansu. Fani Grnika (jednak tak ich trzeba tytuowa) byli jesieni 95 roku najagresyw-niejsz grup w dolnolskiej trzeciej lidze. Kilkudziesiciu hools nabroio w Rawiczu, Jaworze, Brzegu Dolnym czy Olenicy. Na pewno zameldowali si take w liczbie okoo 30 w Lubinie, na meczu Zagbia z GKS Tychy (oficjalnie z Sokoem Pniewy). Kiedy na spotkania Grnika jedzio sporo hultajw ze widnicy, takich kombinujcych,

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

jak tu komu przyoy w eb. Ostatnio mio widnickich hools do Wabrzycha jako osaba. Przerzucili si na swoj Poloni, klub, ktry przez kilka lat mia nieustannie ambicj awansowania do drugiej ligi. Sportowo Wabrzych pad na pysk. Z dwch klubw o bogatych tradycjach (Zagbie grao w pucharze UEFA) stworzono jeden zupenie nowy. Pozostaa rozpadajca si baza futbolowych plamatorw. I pomyle, e jeszcze na pocztku lat osiemdziesitych na stadionie na Nowym Miecie nie byo gdzie wsadzi szpilki.

GRNIK ZABRZE

Najmieszniejsze zdanie o kibicach Grnika, a jednoczenie najbardziej oburzajce ich dum wyczytaem w jednej z oglnopolskich gazet sportowych. Bodaj w PS. Jaki policjant z komendy gwnej policji (nie myli z artykuem, o ktrym wspomniano we wstpie do ksiki) prbowa udowadnia, e chuligastwo na trybunach jest zwizane z poziomem prezentowanym przez pikarzy i dokadnie odwrotnie proporcjonalne do niego. Czyli najlepsze druyny miay, wedug niego, najspokojniejszych fanw. Jako przy kad poda szalikowcw Grnika Zabrze, a byo to w momencie, gdy zabrzanie seryjnie zdobywali najwysze w naszym pikarstwie laury. Na tej podstawie policjant (czy te milicjant, nie potrafi tego dokadnie umiejscowi w czasie) wysnu wniosek, i gdy zawodnicy wygrywaj, to ludzie na trybunach s mniej wnerwieni i si nie awanturuj. Ba, w pami wryo mi si zdanie o tym, e to nie kibice Grnika stanowi zagroenie, lecz czsto bywaj obiektem agresji, co poparte zostao danymi statystycznymi. Gorszej reklamy chyba nie mg w policjant biao-niebiesko-czerwonym zrobi nawet gdyby bardzo tego chcia. Ostatni mecz jesieni 93, okrzyczany spotkaniem sezonu: liderujcy ekstraklasie Grnik podejmuje gonic go warszawsk Legi, dla ktrej zwycistwo oznaczaoby zblienie si na odlego dwch punktw. Mimo e zadto w najgoniejsze tuby, pomimo wielkiej reklamy tego pojedynku, na trybunach stadionu przy ul. Roosevelta zjawio si tylko 6,5 tysica widzw. To w peni oddaje obojtno na losy byego finalisty PEZP. Grnik pojedynek z Legi wygra i wydawao si, e losy tytuu zostay przesdzone. Dla uwanych obserwatorw rzeczy dziejcych si na trybunach jasne stao si co innego: kibice Grnika apogeum swych moliwoci maj ju za sob. Napisa na fladze Grnik rzdzi moe kady. Na spotkania derbowe do Katowic czy Chorzowa zabrzanie czsto przy bywaj w licznym gronie, ale nie jest to grupa w cisym tego sowa znaczeniu. Zbyt czsto ci, ktrzy maj w niej najwicej do powiedzenia, znikaj, a na ich miejsce przychodz nowi. Zmiana twarzy wpywa na stabilno grupy. W takich ukadach duo do powiedzenia maj wynalazki, ktrzy zaliczyli po par zaledwie wyjazdw, kilka wypitych betw i uznaj, e s W tym gronie najwaniejsi. W najlepszym na przestrzeni ostatnich lat dla grnikw okresie Jednak nie chodzi tu o wyniki pikarzy czyli jesieni 93 zdarzya si zabrzanom jedna powaniejsza zadyma. Na wasnym terenie z jadcymi do Katowic fanami Pogoni Szczecin. Na wyjazdach fanatycy Grnika ni czego nie zawojowali. Nawet na derbach, ktre stwarzaj wrcz idealne Warunki do rnego rodzaju zadym. Przecie te kilkanacie kilometrw mona przeby niekoniecznie w pilnie strzeonych przez policj rodkach transportu publicznego. Nie trzeba jecha na ostatni chwil. Istnieje tyle moliwoci oklepania przeciwnikw, e nie sposb ich wyliczy. P roku po opisywanym ciut wyej spotkaniu Grnik Legia, rewan na azienkowskiej. Sytuacja w tabeli dokadnie odwrotna jak zim. Tylko zwycistwo w tym bezporednim pojedynku daje tytu zabrzanom. Gdy by nie idiotyczny przepis PZPN, ktry zamiast rnicy bramkowej, premiuje w wypadku rwnej iloci punktw zesp legitymujcy si lepszym dorobkiem w bezporednich spotkaniach, byoby ju po zawodach. (O kretynizmie tego przepisu w innym miejscu.) Regulamin jest taki, jaki jest, wic nawet najskromniejsze zwycistwo Grnika daje mu tytu. Przypadkowo udao si pikarskiej

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

centrali uatrakcyjni rozgrywki. Na to spotkanie, zamiast spodziewanej inwazji, przybywa z Grnego lska zaledwie kilkuset fanw. Fakt moliwoci zdobycia najwyszych laurw polskiej piki nie wpyn na jak szczegln mobilizacj. Przed pierwszym gwizdkiem na azienkowskiej byo zaledwie trzydziestu czy czterdziestu chopakw w biao-niebieskoczerwonych szalikach. Po p godzinie dotara reszta, jakie 250 osb. Czy Grnik ma szans zaistnie jako zbiorowisko fanatykw? Z pewnoci. S tradycje pikarskie, yczliwe futbolistom rodowisko, jest sporo chtnych do zabawy w kibicowanie. Miasto i okolice s ludne. Znikn gliwicki Piast, dziki czemu zwikszyo si zaplecze demograflczne. Problem polega na tym, e spryn nadajc ton i ksztat rodowisku s nie ci ludzie traktujcy fanatyzm jako chwilow zabaw, lecz ci, ktrzy powicaj si temu caym sercem i dusz. Do tego musz by osobami potraficymi zjedna sobie przychylno innych, mylcych podobnie, lecz majcych mniej inwencji. Czas, kiedy Grnik zdobywa tytuy jeden po drugim, zosta bezpowrotnie stracony, a wiadomo, e wszystko najatwiej buduje si na bazie sukcesw. W roku 94 mia przyj kolejny, ale w oczach tamtejszej spoecznoci pikarskiej najpierw Henryk Apostel, a nastpnie Hubert Kostka okazali si trenerami nie na miar. Nieco pniej wyszo na jaw, e ukazywana w mass-mediach potga finansowa Grnika to jedynie nadmuchany balon pozorw. Konflikty wewntrzne w klubie, przy braku staej, zintegrowanej grupy, dooyy si jako kolejny argument zniechcania potencjalnych kibicw. Z punktu widzenia Wrocawia fanatycy Grnika na przeomie poowy lat dziewidziesitych wygldaj na cienkich bolkw. Fani bardzo uwanie ogldaj niedzielne przekazy w wiadomociach sportowych oraz magazyn pikarski Gol. Cho realizatorzy owych programw nie maj o tym zielonego pojcia, podczas tych krtkich migawek z pierwszoligowych (bo tylko te s pokazywane na antenie oglnopolskiej) boisk zwraca si uwag nie tylko na bramki, parady goalkiperw i brutalne zagrania zawodnikw. Take na ilo i jako flag gospodarzy i przyjezdnych, o cenia si ilo kibicw goci, rnic z ostatniego meczu w sektorze gospodarzy, oraz mas innych rzeczy. Przecitni sympatycy sportu zawsze patrz podejrzliwym wzrokiem, gdy usysz, o czym mona dowiedzie si z krciutkiego przekazu telewizyjnego. W konkurencji na najlepiej prezentujcych si na telewizyjnych ekranach Grnicy liderami nie s na pewno. Ani ich duo, ani agresywni, ani specjalnie aktywni. Te informacje zdaj si potwierdza w wiadomociach napywajcych po wyjazdach zabrzan. Na pewno nie s te ostatnimi w rodzimej ekstraklasie. Jesieni 95 w Warszawie byo ich 40-50, we Wrocawiu 80 (przy niskiej redniej wieku), peny sektor (250?) w Czstochowie. Ale take 6 (sownie: szeciu) w Poznaniu na Lechu. W otoczeniu 5 policjantw, ktrzy przybyli wraz z nimi. 17 we Wronkach. Rok wczeniej, jesieni 94, fani Grnika mieli chyba jedn z ostatnich okazji do zintegrowania si. Ich druyna graa w pucharze UEFA z niczym niewyrniajc si austriack Admir Wacker z Wiednia. Admira to nie to samo co Rapid, a odlego do Wiednia nie jest taka sama jak do Rzymu (Grnik w swojej podgrupie mia moliwo wylosowania Lazio, wic porwnanie nie jest przypadkowe). Kibole z Zabrza mogli pokaza si na wyjedzie, a mecze midzynarodowe maj w sobie to co. W Wiedniu nie byo jakiego oszaamiajcego dopingu, cho na trybunach pojawia si dosy spora grupa fanw goci. Wynik rwnie nie zadowoli ani zabrzan na trybunach, ani opinii sportowej w kraju. 4:2 dla Austriakw dawao jedynie mglist nadziej na awans. Katowicki Sport przeprowadzi wywiad z kilkoma kibicami Grnika. Bawiy naleciaoci lskiej gwary, jakie dao si wyczyta na amach. Bardzo tam podkrelano, e zabrzanie maj zgod (po ichniemu - sztam) z Ark. Wwczas jeszcze j faktycznie mieli. W owym czasie hools z Gdym mogli zaistnie na ekranach TV jedynie w migawkach z zabrzaskiego stadionu, gdzie wywieszano na pocie ich to-niebieskie flagi. Nie tak dawno Grnik mia swych pobratymcw w takich orodkach jak Lubin, d (LKS) czy nieomal pod nosem, w Bytomiu (oczywicie Poloni, Szombierki mona zby umiechem). Ten ostatni fakt dowodzi, e prawie adni z nich chuligani. Orodek jest silny, gdy stan zgody w promieniu kilkudziesiciu kilometrw moe panowa jedynie na

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

zasadzie satelity. Inne rozwizania momentalnie przeistaczaj si w konflikt. Jeli brak wiadczy o niewielkiej sile partnerw. Sdzc po napisach na murach, w Zabrzu najbardziej nie lubi si Ruchu. To wita wojna z tradycjami wzajemnych zoliwoci robioi1 sobie przez pikarzy, dziaaczy. Na przeomie lat siedemdziesitych i osiemdziesitych zdarzy si moment, trwajcy zaledwie par miesicy, gdy kibice Grnika i Ruchu zrobili ze sob zgod. Kto wpad na taki pomys i jak mu si udao to zrealizowa pozostanie jego tajemnic. Wwczas znakomit wikszo dzisiejszych fanw, gwnie zabrzan, mona byo spotka co najwyej w szkole podstawowej. W 95 roku powtrzono ten manewr. Na meczach midzypastwowych, ktre odbyway si na stadionie przy ni. Roosevelta fani obu druyn siedzieli ze sob razem. Data koca tej sztucznej przyjani jest doskonale znana. Bdzie ni dzie, w ktrym obie jedenastki wybiegn naprzeciw siebie po powrocie Ruchu do pierwszej ligi. Chyba, e ktra z ekip stanie si znw bardzo cienkim bolkiem. W Zabrzu programowo nie lubi si Legii. Podobnie jak na wikszoci stadionw w kadym kraju, nie przepada si za druynami ze stolicy. Pomijajc wojny lokalne, najwiksz awersj kibice Grnika czuj do fanw krakowskiej Wisy. Gwnie za to, e to wanie w Krakowie dostali najgoniejsze lanie (bodaj w 90 roku, przed meczem o puchar Polski wilacy obili w pocigu zabrzan tak, e dostao si to do wiadomoci dziennika TV i to wcale nie w jego czci sportowej). Wisa nie lubiana jest i za to, e jej kibice stanowi najliczniejsz grup stawiajc si na mecze na zabrzaskim stadionie. Czasem na murach mona dojrze jaki napis wiadczcy o nienawici piszcego do Wrocawia. Najwiksz sol w oku s jednak ci zza miedzy. Aktualnie (zima 95/96) GKS Katowice.

JAGIELLONIA BIAYSTOK

Na pocztku lat osiemdziesitych nikt nie dalby zamanego szelga za to, e gdziekolwiek i kiedykolwiek bdzie mg spotka kibica Jagiellonii. Ale byo to przed wielkimi chwilami tego klubu. W 1987 roku w Biaymstoku i okolicach zapanowaa jagiellomania. Fanatycy w to czerwonych szalikach rozplenili si w jedno z liczniejszych ugrupowa kibicowskich w kraju (jeden z tych przypadkw, w ktrych barwy kibicw i klubu rni si od siebie kolorami klubowymi jest czer i biel). Wrd nich atwo byo znale takich zagryziakw, e niektrzy twierdzili, i s to wygolone polarne niedwiedzie. Do Biaegostoku jedzio si w tamtych czasach szczeglnie uciliwie. Nie do, e daleko, to jeszcze fatalnie rozwinita komunikacja w tym rejonie kraju. Na dobitk w po cigach normalnych pasaerw niewielu. W pustych wagonach moge liczy jedynie na siebie i kolegw. Lut szczcia nie grozi. A chtnych do obicia ci pyska, jeli naleae do pocztu nielubicych zbytnio Jagi, nie brakowao. Wok miejscowego, prymitywnego dworca kolejowego biegay wwczas hordy czyhajce na cielesne powoki swych wrogw. Tak przynajmniej byo podczas inauguracyjnego pobytu biaostoczan w pierwszej lidze. Stadion Gwardii, mieszczcy 35 tysicy ludzi, przyjmowa nadkomplety widzw. Zwalao si na bractwo z caego wojewdztwa i o kolic. ubry na fali entuzjazmu pocztkowo jedziy za druyn w ilociach zatrwaajcych. Pocztkowo w ekstraklasie, ilo kibicw Jagiellonii w kadym miecie bya wiksza, ni liczba fanatykw przeciwnikw podczas rewanu w Biaymstoku. Powoli zacza si pika ubrom przejada. Frekwencja systematycznie spadaa. Zmniejszaa si take, cho rwnie powoli, liczba szalikowcw. Jeszcze raz toczerwoni zdoali si poderwa do wysokich lotw w lidze chuliganw. W dwa lata po pierwszoligowym awansie, kiedy dru yna zagraa w finale pucharu Polski. Na pewno na fakt masowego napywu kibicowskiej braci na ten mecz, miao wpyw to, e rozgrywano go w nieodlegym Olsztynie. Po porace z Legi w najwaniejszym jak do tej pory w historii klubu spotkaniu 2:5, ludzie zaczli ucieka z biaostockich trybun gremialnie. Najwierniejsi zostali zdziesitkowani zniechceniem. Mao dotaro do szerszej wiadomoci informacji o zadymach kiboli Jagiellonii. Raz dostali porzdne bicie od Motoru, ale to w

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

pniejszym okresie. U siebie, nawet gdy ju doowali, byli w dalszym cigu mocni. Praktycznie kady przyjedajcy zalicza w Biaymstoku jakie straty. A to skrojona flaga, to znw kto dosta w nos. Po prostu miejscowi hools byli aktywni w szukaniu zwady. Pocztkowo Jaga najwiksz i najlepsz zgod miaa z Widzewem. Zaczo si par lat wczeniej, gdy po rzucie butelk, sdzia spotkania Widzew Liverpool dosta w czupryn. UEFA nakazaa rozgrywanie spotka pucharowych na stadionie oddalonym o co najmniej sto kilometrw od siedziby Widzewa. Te wymogi spenia Biaystok. Najazd fanw Widzewa (wwczas jeszcze cienkich bolkw, wic niezbyt agresywnych) na miasto, w ktrym kiboli trzeba byo szuka ze wiec zaowocowa wielk przyjani. O tak atwo, gdy znajduje si wsplny cel, a takim byy przecie kolejne pucharowe zwycistwa odzian. Po wejciu ubrw do ekstraklasy kibice podtrzymywali znajomoci zawarte w czasie pucharowych rd. Tak zostao na duej. Wedug niesprawdzonych informacji w 88 roku milicja zawrcia kilkanacie autobusw jadcych z pijanym bractwem to-czerwonych do Warszawy. Najwiksza zadyma miaa miejsce na stadionie Gwardii podczas meczu z... zaprzyjanion Wis. Wwczas przeciwnikiem kiboli bya policja. Rozpoczo si od chci, wylegitymowania przez patrol kilkudziesiciu fanw krakowskich przed jedn z knajp. Niebiescy dostali oklep. Na meczu jaki palant i to starszy stopniem wlaz w rodek myna, gdy przyuway kogo spod owej knajpy. Mundurowy dosta najpierw pici, a nastpnie brech i si zerwa. Wwczas do akcji wkroczyli pozostali funkcjonariusze. Rozpocz si bj, ktry odbywa si gwnie na koronie stadionu, gdy na sektorze mili(poli)cjanci nie dotrzymywali placu boju. Po meczu wsplna grupa Jagielloni i Wisy prbowaa nawiza kontakt bojowy z przeciwnikiem. Jednak glinom udao si rozproszy towarzystwo, ale gdy wsiadali do suk, zostali ukamienowani. Rozbitych zostao 5 radiowozw. Wiosn roku 90 wiadomo ju byo, e ubry s u schyku swej wietnoci, jednak fakt, e walczyli jak rwny z rwnym przeciwko milicji, robi wraenie. Tumaczono to czasem w ten sposb, i suby porzdkowe w czasie zmian ustrojowych (jeszcze nie policja, a ju wyranie odcinajce si od swej milicyjnej przeszoci) byy bardziej mikkie ni zwykle. Ale bez przesady, bractwo z pakami zawsze jest na prawie. Kibice Jagiellonii stali si zarzewiem zadymy, jaka miaa miejsce w Krakowie podczas witej wojny Cracovia Wisa w 90 roku. Na to-czerwonych wchodzcych w czasie spotkania na stadion tu obok sektora pasw, gospodarze rzucili si ze szczegln zajadoci. Na odsiecz przybiegli wilacy. Sporo poamanych szczk oszczdzili obu walczcym stronom policjanci, ktrzy wmieszali si w awantur. W ukadzie kibice - psy ci pierwsi mundurowych traktuj jako wroga zewntrznego, wic w tym przypadku doszo do rzadkiego zjednoczenia zwanionych stron, co zaowocowao kilkugodzinn walk na miecie. Najwiksz trudnoci dla kibicw Jagi stanowia konieczno przejedania podczas kadego niemal wyjazdu przez Warszaw. Nie s tam darzeni zbytni sympati, czsto wic miejscowi urzdzali im w stolicy specjalne komitety powitalne. Walki na szlaku Biaystok Wrocaw byy nieliczne, ich efekt stanowi zaledwie par rozbitych nosw i dwie stracone Przez wrocawian flagi. Jedynie w ostatnim, pierwszoligowym sezonie 92/93 (spady oba zespoy) do Biaegostoku pojechao wicej wrocawian ni p roku wczeniej do stolicy Dolnego lska szalikowcw Jagiellonii. W tym Czasie na mecze Zubrw chodzio zaledwie kilkuset widzw, a byway i nawet takie spotkania, na ktrych meldowao si ich 100. Gdyby nie ten ostatni wyjazd, pene prawo do wypinania piersi w pojedynkach obu druyn mieliby przedstawiciele plnocno-wschodniej Polski. Podczas wspomnianego wyjazdu, cho ekipa wrocawska nie bya w Biaymstoku zbyt liczna (raptem 28 osb), to miejscowi przed meczem mieli sporo kopotw. Po spotkaniu, gdy na goci lecialy zza siatki kamienie, policjanci musieli okada ich palkami, gdy rwali si na poty dc do zwarcia z miejscowymi. Trudno si dziwi, skoro oprcz dwch maolatw i nieszkodliwego Pluta, najspokojniejszy w tamtej grupie by Hydrant, ktry rok pniej siad za dziesion. T zwok moe przypisa swojemu niebywaemu szczciu i niedoskonaoci organw cigania. Na przeomie roku 95 i 96 Jagiellonia to gwnie historia i 60-80 osobowa rzeczywisto.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

HUTNIK KRAKW

W Krakowie Hutnik to trzecia sia. Praktycznie si nie liczy, czego najlepszym przykadem by rozegrany na jego stadionie jesieni 94 roku midzypastwowy towarzyski mecz Polska Wgry. Stadion Hutnika na Suchych Stawach, a gospodarze wystpowali na nim jako gocie. O miano gospodarzy rywalizoway ze sob grupy Wisy i Cracovii. Fantastyczne wraenie odnosio si podczas tego pojedynku, suchajc go raz w radiu, to znw wczajc foni w telewizji. Podczas gdy radio miao ustawione mikrofony w ten sposb, e sycha byo jedynie fanatykw Biaej Gwiazdy, to w telewizji syszalne byy tylko i wycznie ,pasy. Policja take zainteresowana bya tylko dwoma grupami fanw zostawiajc kibicw miejscowych samych sobie. Wida nie uznali ich za gronych dla otoczenia. Z punktu widzenia hools nie jest to zbytnia rekomendacja. Zdarzy si okres, na pocztku lat dziewidziesitych, e kibice biao-bkitno- niebieskich zaistnieli. Nikt si z nimi powanie nie liczy, jednak w kilkuosobowej, niezbyt agresywnej grupce stawiali si szalikowcy Hutnika niemal wszdzie. Powodem tego by z pewnoci fakt, e Hutnik by w tym czasie jedynym sensownym ze sportowego punktu widzenia, przedstawicielem Krakowa w ekstraklasie. Wisa wanie po raz ktry z kolei balansowaa na krawdzi pierwszej i drugiej ligi, Cracovii nie wiodo si nawet w trzeciej. O zadymach organizowanych przez kibicw Hutnika syszeli chyba tylko mieszkacy Nowej Huty. Gdyby w odpowiednim momencie znalaza si osoba chcca podziaa na trybunach tego klubu i w dzielnicy Krakowa, ktra miaa by kiedy osobnym miastem, to z pewnoci by mu si udao zmajstrowa przynajmniej redni, krajow ekip. Najatwiej jest zrobi co w miejscach, gdzie dziej si rzeczy niepowtarzalne. W Nowej Hucie pod koniec lat osiemdziesitych dziao si sporo. Czste demonstracje pod pomnikiem Lenina i walki z milicj mogy skonsolidowa bractwo. Jednak wszyscy byli wwczas zafascynowani wydarzeniami na trybunach Wisy i tam cigali chuligani z caego miasta i okolic. Hutnik nie pozyska swoich stadionowych chuliganw, nie potrafi take cign na mecze tych spokojnych ludkw i teraz jest fantastycznym dowodem na twierdzenie, e gadki niektrych o wygonieniu ludzi z trybun przez chuliganw to tylko czcza gadanina. Na podstawie Hutnika, Batyku Gdynia, Olimpii Pozna, Warty Pozna, Szombierek Bytom i lzy Wrocaw miem twierdzi, e te kluby, ktre nie dochoway si swych hools, aktualnie nie maj wikszych szans utrzymania si na rynku. Si fanatykw liczy si w iloci hools jedcych za swoj druyn do innych miast. Najbardziej w cenie s dalekie wyjazdy do trudnych, czyli niebezpiecznych miast. Jesieni 95 kibicw Hutnika nie byo na Lechu w Poznaniu, zabrako ich we Wrocawiu. Czterech pojawio si we Wronkach, dwie dziewczyny na Legii w otoczeniu kilkudziesiciu policjantw wzbudzay umiech legionistw. Rekordowy wyjazd hutnicy za notowali w nieodlegej Czstochowie, gdzie dotaro ich co koo 40-50.

LECH POZNA

Gdyby wczesn wiosn 1992 roku kto stwierdzi, e kibice poznaskiego Lecha bd si powanie liczy na mapie szalikowych chuliganw w kraju, to zostaby zabity miechem. Jednak dokadnie trzy lata pniej, podczas gdyskiego turnieju kibicw pikarskich, legionista Rouen stwierdzi, e co prawda w Poznaniu rzdz maolaci , ale stanowi oni rewelacj sezonu. Nic dziwnego, e sowa te wypowiedzia zagorzay fanatyk stoecznej druyny. Legia miaa do powan przepraw z Lechem w Poznaniu. Stracia rozbity w walce samochd. Poznaniacy tydzie wczeniej pomogli fanom ze stolicy w czasie zadymy z policj w Radomiu. P roku przedtem modzi warszawiacy mieli kopoty z lechitami pod wasnym stadionem. Kolejorze podjechali autokarem i rozpoczli zadymy pod kasami. Kierowca po obejrzeniu sobie kilku akcji zaczepnych swych niedawnych

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

pasaerdw, natychmiast zrejterowa do domu, zostawiajc kibicw. Poznaniacy poczuli si jak w domu, jednak dalszej zadymie zapobiego po jawienie si policji. Odzywa si telefon. Cze, jestem Darek z Poznania, kibic Lecha. Chyba moemy zrobi interes twierdzi gos w suchawce. Jaki czas pniej stawiam si w Poznaniu. Bacznie obserwuj ulice. Jest zima z 93 na 94 rok. Snuj si rni ludzie, jednak spotka kogo w szaliku jakiego klubu sportowego to rzadko, jeli ju si uda, to jest to Bayern, Barcelona, lub inna znana, zagraniczna firma pikarska. Barwy Lecha mona zliczy na palcach jednej rki. Z moimi telefonicznymi znajomymi spotkaem si w Hali Greckiej. Rozmowa bya do luna, jednak bacznie wsuchiwaem si w to, co mwili Darek z Radkiem. Wynikao z tego jedno: skoczyy si czasy bezhoowia na trybunach Kolejorza. To byli modzi chopacy wiadomi celu i dcy co niego sprawdzonymi drogami, oraz szukajcy nowych rozwiza. Tym celem byo stworzenie na Bugarskiej normalnej, czyli trzymajcej si regu publicznoci. Gdy podzieliem si swoimi spostrzeeniami z chopakami we Wrocawiu, lekko sobie ze mnie podkpiwano. Pyry w Lidze Chuliganw? Konfidencki Klub Sportowy na stadionowej zadymie to niezy dowcip. Nie mino duo czasu, by nawet najwiksi niedowiarkowie uznali swoj pomyk. Wyskoki niezej formy i takiego samopoczucia mieli chuligani poznascy ju wczeniej. Inauguracj rundy wiosennej AD 1993 odbywa Lech we Wrocawiu. Na ten mecz przybyo co 350, moe wicej hools Kolejorza. Sprokurowali cakiem sympatyczn zadymk z policjantami. Troszk dziao si podczas tego spotkania na sektorze wrocawskim. W sumie nie stao si nic wielkiego, nie zmieniy wacicieli adne flagi, bractwo nie chwycio si za by midzy sob, cho najwyraniej miao ochot. Jednak zatrzymano czterech poznaniakw i jednego kolesia z Wrocawia. Sprawa przez trzy lata nie doczekaa si finau, ale trudno o takowy, skoro zeznajcy mundurowi twierdzili, e jednego z zatrzymanych poznaj po kurtce. Rzeczywicie, jest po czym. By we fleku, takim samym, w jakim paradowaa poowa publicznoci z sektora, w ktrym przebywa. Spraw przenoszono z Wrocawia do Poznania i z powrotem. Fani lska nie robili przechwytw pod gmachem sdu, uwaajc e byoby to nie fair. Wszake poznaniacy byli w tym momencie po tej samej stronie barierki w walce z Temid. Pocztek sezonu 1994/95 przypado rozegra Lechowi na stadionie KS-u w odzi. Kolejorze zameldowali si tam w osiem dyszek. Przybya delegacja z Widzewa, ktra jakby wspominaa co o zgodzie. Nastpnego dnia odzianie dokaczali poznasko-dzki dwumecz, i zameldowali si w stolicy Wielkopolski na stadionie Warty. Tym razem do kilkusetosobowej grupy goci prbowali podej kibice Lecha, ktrym jednak dano do zrozumienia, e s gomi niepodanymi. Podczas kolejnego wyjazdu Lecha do odzi, tym razem na mecz z Widzewem, do miasta wkniarzy przybyo zaledwie 50 hools z Lecha. Jeszcze nic nie wskazywao, e za kilka miesicy ta sama ekipa bdzie jedn Z lepszych w kraju. Spotkanie poznaniakw z fanatykami lska odbyo si w pocigu relacji Krakw Szczecin podczas trzeciej kolejki sezonu 94/95. Biao-niebiescy wracali z Zabrza, natomiast wrocawianie na kilka sposobw Z fatalnie umiejscowionego (ze wzgldu na saby dojazd) Wodzisawia. Spotkanie, do nieoczekiwane, nastpio w Gliwicach. Pocztkowo obie ekipy nawet nie wiedziay, e znajduj si w jednym skadzie. Siy, przy najmniej ilociowo, pi razy drzwi rwne. Jednak, gdy cz najlepszej ekipy z Wrocawia wracaa samochodami to Lech wojaowa ca grup. Kolejorze przebiegli si po wrocawianach. Udao si Kacprowi ze lska, ktrego co prawda szarpano, jednak by tak pijany, e nie mona mwi o jego jakimkolwiek kontakcie z rzeczywistoci. Dano mu spokj. Z innych chopakw z wrocawskiej Nabojki postawili si Dalton i Kowal. Kaski przezornie ewakuowa si z pocigu, natomiast Krejzi zacz gada gupoty. Przemiewcy twierdz, e ze strachu. Modzie w zielono-biao-czerwonych barwach musiaa w wikszoci ewakuowa si z pocigu. Krejzi jako zakadnik zabawia przedzia poznaskich hools. Jedynym, jaki dotrwa do Wrocawia, cho obity, to jednak nieujarzmiony, okaza si Kowal. Lechici troch si obawiali przejazdu przez Wrocaw, co mogo si wy darzy na dworcu. Jednak tu panowa spokj. Nikt z pozostaych w do mach

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

hools lska me wiedzia, kiedy ekipa wyjazdowa wrci, wic komitet powitalny tym razem nie oczekiwa na peronie. Tydzie pniej Lech mia kolejny wyjazd w tym samym kierunku. Troch dalej, do Krakowa na Hutnik. We Wrocawiu po wieym laniu, jakie lsk od lechitw dosta zaledwie siedem dni wczeniej, wiara bya nastawiona wobec poznaniakw tak agresywnie, e nawet nie prbowano podchodw pod Ark, z ktr tego samego dnia grali wojskowi. Nikt me chcia z powodu mniej wanego dymu mobilizowa sub porzdkowych. Poznaniacy dotarli do Wrocawia w najlepszej do awantur porze wczesnym wieczorem. Nie przypuszczali chyba, e w okolicach dworca czai si okoo setka chtnych do wygarbowania im skry. Majcy przesiadk Lech powoli zacz wysypywa si przed dworzec. Szalikowcy miejscowych nie wytrzymali i zamiast podej niepostrzeenie w tumie ludzi do zdobyczy, rzucili si z okrzykiem bojowym. Zdezorientowani poznaniacy rzucili si do ucieczki na peron. Tam przebywaa pozostaa cz ich grupy. Wobec naporu lska, zelwki rwali prawie wszyscy. Zatrzyma odwrt prbowa Uszol, na ktrego nadzia si Nieac, ale rozpdzony Kolor zmusi do odwrotu i jego. Do zabawy wmieszaa si policja rozganiajc zadymiarzy. Kilku powdrowao na komisariat kolejowy. W drodze do miejsca przymusowego wypoczynku jeden z zatrzymanych z Wrocawia Sys troch pociera si z transportujcymi jego i jednego z poznaniakw policjantami. Gdy nas zwijali, mylaem, e spokojnie bym sobie z nim poradzi. Ale jak zobaczyem, co wyprawia gdy rzuca si na psw, to byem w szoku stwierdzi pniej fan Lecha. Zadyma na dworcu dobiega do koca. Ale Kolejorze byli jeszcze na terytorium wroga. lsk zasadzi si na przeciwnikw na jednej z dzielnic Popowicach. Poniewa popieszny tam nie stawa, na koncepcj jak go zatrzyma, wpad osiek. Akurat jeden tor by przebudowywany. Wic na ten, ktrym mia przejeda pocig, rzucono kilka kolejowych podkadw Chwaa Bogu, e zobaczyem z daleka, e co ley na szynach. Bymy si wykoleili, ale na szczcie hamulce zadziaay jak powinny twierdzi pniej maszynista popiecha. Pocig stan posusznie, a dwa ostatnie wagony zostay zasypane gruzem kolejowym. W tych dwch wagonach nie zostaa ani jedna caa szyba. Wrocawianie atakowali drzwi stojcego na nasypie pocigu, jednak tych broni skulony policjant. Jeden z napastnikw otworzy wejcie i w tym momencie dosta po gowie. Mylaem, e dostaem kamieniem od jakiego naszego zezowatego miotacza, ale okazao si, e to klczcy w rodku pies dopierdoli mi pak. Nie byo jak wej do wagonu. Za wysoko. A za drzwiami kotowanina opowiada pniej szturmujcy. Pierwsi atakujcy zaczli si wycofywa po trzech czterech minutach. Po siedmiu napastnicy ostatecznie zrezygnowali. Chwil potem zajechay budy z psami. Fanatycy niebiesko-biaych mieli momenty, w ktrych chcieli zaatakowa napastnikw, jednak byli w wyranej defensywie. Kamienie furkotay jak stado pszcz. Po pewnym czasie gaz wrzucony przez okno, przelatywa swobodnie przez drzwi przedziau i wylatywa drugim oknem. Mimo, e za rwno okna jak i drzwi byy zamknite! Czstotliwo uderze amunicji z torowiska bya mniej wicej taka, jakby wydostawaa si ona z karabinu maszynowego. Nic dziwnego, skoro miotaczy byo okoo siedemdziesiciu. Najwikszy szok przeyo piciu pilnujcych kibicw policjantw. Jeden z nich zabarykadowa si w klozecie wrzeszczc w niebogosy, e ma on i dzieci. To zabarykadowanie si byo jake iluzoryczn prze szkod, gdyby nastpi szturm, to drzwi i tak wyleciayby z zawiasw. Drugi z mundurowych wystawi przez miejsce po szybie w drzwiach koczcych pocig (te te ju nie byy oszklone) rk z pistoletem i odda kilka strzaw w powietrze. Co ciekawsze, nikt z napastnikw tych strzaw nie sysza. Dopiero pniej fanom lska powiedzieli o tym wyda rzeniu poznaniacy. Zadyma nie odbia si jakim szczeglnym echem. Po prostu policja nie zapaa nikogo winnego i mundurowi nie byli w stu procentach pewni, co si rzeczywicie wydarzyo. Nie byo wiadkw dziennikarzy, gdy bijatyka miaa miejsce z dala od uczszczanych, miejskich drg. We wrocawskiej popoudniwce na stronie miejskiej znalaza si jedynie krtka notatka o zaistnieniu tego incydentu, oraz przypuszczenie, e by moe caa sprawa miaa zwizek z jadcymi tym wanie pocigiem kibicami Lecha. W tym czasie poznaniakw zaczto uwaa za zdoln ekip. Swoj pozycj na rynku

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

udowodnili siedem kolejek ligowych pniej. Wwczas to do Poznania zawitaa Legia. Przybyszw byo 100-130 (w zalenoci od rda). Mogo by wicej, lecz spotkanie odbywao si w sobot pracujc. Wrd goci siedziao paru ich kolekw ze Szczecina, ktrzy przed meczem zostali wyczajeni przez Lecha i obici, oraz skasowani na kilka szalikw. Na dobr spraw legionici mogli tylko oglda to, co si wok nich dziao. By si do nich dorwa, lechici montowali cakiem zgrabne zamieszanie. Na tym meczu pojawio si, jak ostatnio nigdy w Poznaniu, a 10 tysicy ludzi. Wikszo z nich wyraaa ch wygarbowania skry przyjezdnym. Gdy arbiter da znak na zakoczenie pierwszej poowy spotkania, W okolicach sektora zajmowanego przez goci zacz si ruch, a waciwie zbirka chtnych do obicia warszawiakow. Mundurowi najpierw prbowali rosncy z kad chwil tumek przemieci grzecznie. Gdy grzecznie si nie udao, wyprbowano zrobi to pakami, co troszk rozjuszyo obijanych hools. Zacza si bijatyka. Miejscowi jako ustpowali pola niebieskim, jednak, gdy udao si zdoby przedmioty mogce speni rol pociskw, role si odwrciy. Butelki okazay si tak skuteczne, e psy dary zelwy jak stado Benw Johnsonw. Legia w tym czasie bia brawa poznaniakom. Psy zwoay odwody i do akcji wkroczya armatka wodna. Waciwie stanowia ona oson dla oddziaw pieszych, gdy te nie wyciubiay zza niej nosa, by zaatakowa swych przeciwnikw. Dopiero, gdy nadcigny posiki, ukad si si zmieni i lechici musieli przej do defensywy. Kilka dni pniej odby si mecz Olimpia Pozna Pogo Szczecin. Przed kasami maa zadymka. Co dziwniejsze obie strony uwaay si za jej zwycizc. Racj maj raczej szczecinianie, ktrzy bicia nie dostali, a byli przecie na wyjedzie. Aby ostudzi poznaskie zapay wystarczyo rzuci kilka butelek w ich kierunku. Problem Pogoni polega na tym, e cztery dni pniej graa ponownie z Olimpi, znw na Golcinie. W rodowym spotkaniu 1/16 pucharu Polski nie byo ju 50 fanw ze Szczecina, jak podczas pierwszego pojedynku, lecz niecae trzy dyszki. Na samym spotkaniu nic si nie dziao, natomiast co byo pniej najlepiej chyba odda skrt relacji Rappera, ktra jest zamieszczona w numerze 1/95 Szalikowcw Po meczu trzy dyszki naszych poszo na dworzec. Pogo siedziaa ju w pocigu, a my po dwch, trzech wchodzilimy do ostatnich wagonw. Gdy odjechalimy ze stacji, ruszylimy do ich wagonw. Gdy nas zauwayli spanikowali. Zaczli ucieka do przedziaw, tylko nieliczni zachowali zimn krew i stawili opr. Trzymali drzwi od korytarza tak, e nie moglimy si do nich dosta. W kocu jeden z naszych wycign tuczek do misa i wybi szyb. Napierdalamy pasami. Przy jednym z przedziaw kibice MKS-u tak mocno trzymali drzwi do przedziau, e ich kompani nie mogli si ukry wraz z nimi. Klamry od pasw fruway bez przerwy. Hamulec. Kilkunastu fanatykw wyskakuje z pocigu, aby doj do szczecinian z drugiej strony. Widz jak kole z Lecha walczy na pasy z fanem Pogoni, ale ten szybko si poddaje. Pogo cinita w przedziale jak sardynki w puszce, paru kibicw ze Szczecina ley w korytarzu na ziemi. Miaem rwnie cicie z chuliganem z Pogoni, zaczynam gocia la pasem, chwytam za szal, jednak tamten go nie puszcza. Dostajemy si do przedziau, gdzie rwnie lejemy gdzie popadnie. Po chwili sysz brzk tuczonego szka. To nasi rzucaj kamieniami na koniec. Kamienie lec z obu stron. D si, e nie chc wyj na zewntrz i la si z nami. Moe nie wiedzieli ilu nas jest? Z oddali sycha syreny policyjnych radiowozw. Zbiegamy z wau. Co prawda relacja o tej samej zadymie ze strony szczeciskiej wyglda zupenie inaczej, jednak nawet kolesie bordowo-granatowych, kibice Legii, jako nie bardzo chc uwierzy w ich wersj wydarze. Wiosna 1995 roku na Bugarskiej rozpocza si rwnie atrakcyjnie. Inauguracja przypada na mecz z KS-em. Poznaniacy mieli chtk na obicie dosy licznej grupki fanw z odzi. A przynajmniej pomc im w noszeniu flag, zabierajc je ze sob. Do odzian si nie dostali, jednak zaczy si dymy z policj. Wszystko byoby cacy, lecz w chwili, gdy si nieco uspokoio, mundurowi postanowili sobie odbi na kim swoje drobne niepowodzenia. Pado na jednego z bardziej popularnych fanw. Jego kolesie rzucili si do odbijania i wysza zgrabna awantura. Po bieganinie i wzajemnych pocigach, kibice dopadli psw nie uczestniczcych w caym zamieszaniu, ale najwyraniej majcych ochot na wczenie si do zabawy. Czterech policjantw obito do nieprzytomnoci, jednego zdemobilizowano zabierajc mu pistolet. Cay patrol straci radiostacj, paki,

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

kajdanki i kaski. Pniej funkcjonariusze (ale ju nie ci sami) zaprowadzali porzdek za pomoc broni palnej. Mylaem, e skurwysyny strzelali w powietrze, a tu koo mnie sysz wist. Nabj przemkn midzy mn a kumplem opowiada znacznie pniej uczestnik zaj. Czternastu chopakw zatrzymano, wic kibice postanowili zwrci bro. Nastpnego dnia podoyli j w umwione miejsce i o 19.45 za dzwonili na komisariat z informacj o tym fakcie. Bro si znalaza, rwnie hools znaleli si na wolnoci. Tydzie pniej Lech wybiera si do Szczecina. W Poznaniu na miecie pojawiy si napisy informujce o koniecznoci wyprawienia si na ten pojedynek. Pojechao okoo 750 fanatykw. Na tak inwazj miejscowi nie byli przygotowani. Jednak zrobili gociom gupi numer, smarujc towotem awki i poty w sektorze przeznaczonym dla nich. Do 87 minuty Lech pro wadzi 2:1 (a wczeniej byo 2:0 dla przyjezdnych). Jednak w ostatnich sekundach spotkania Pogo strzelia dwie bramki i ostatecznie na trybunach zapanowaa euforia. Kilkunastu pogoniarzy wybiego na pyt boiska, by podzikowa swoim idolom. Za moment po murawie hasao ju co koo setki fanw bordowo-granatowych. Natychmiast zorganizowaa si grupa walecznych, chcca odbi sobie jesienn zadym w pocigu. Do walki doszo tylko dziki poznaniakom, ktrzy widzc zbliajc si watah miejscowych, zaczli uzbraja si w awki, po ktrych dotychczas si lizgali (w towot). Bjki o flagi by nie byo, bo Lech flag na wysmarowane poty nie wywiesi. Gospodarze przez upierdolony pot i tak by nie przeleli, a na boisku trudno jest zorganizowa przedmioty, ktrymi mona by przyatakowa tych zza ogrodzenia. Lechici zdewastowane awki wypuszczali w kierunku napastnikw, a ci dziki temu mieli pociski do odrzucania. Do zabawy przyczya si policja i Pogo pozmykaa na swoje sektory trybun. Sami szczecinianie twierdzili po spotkaniu, e ilo Lechitw ich zaskoczya, a na sektorze prezentowali si bardzo fajnie. Tu przed zakoczeniem pikarskiej jesieni 95 Lech zameldowa si W odzi na Widzewie. Podczas meczu, ktry by transmitowany przez telewizj, nie dao si sysze prawie adnych bluzgw. Mogo si wydawa, ze Poznaniacy ocieplili stosunki z t czci pikarskiej odzi. Nic bardziej mylnego. Po meczu dwa auta hools Lecha podjechay pod Piekieko, czyli knajp w ktrej widzewiacy opijaj mecz tu po jego zakoczeniu. Do piwoopni napastnicy wpadli co prawda w kominiarkach, ale bez bejsboli, ktre pozostaway w samochodach. Widocznie doszli do wniosku, e sam widok zamaskowanych twarzy wystarczy. W pierwszej chwili agresorzy narobili troch popochu, jednak po otrzniciu si przez tubylcw z szoku, niedosze ofiary natychmiast ruszyy do kontrakcji. Napastnikw na kopach wygoniono, na samochody posypay si ciosy i gdyby nie zdecydowana reakcja jednego z drajwerw, ktry zamiast czeka na rozwj wypadkw (ju mia wybit szyb) chwyci za bejsbola. Dao mu to przewag nad odzianami i pozwolio ich odegna na tyle, by mc odjecha w komplecie. Tydzie pniej nastpi najgoniejszy akord jesieni chuliganw 1995. By nim kolejny wystp Legii na stadionie przy ul. Bugarskiej. Fanatycy Lecha zaoyli, e najazd nastpi autokarami duo wczeniej, ni rozpocznie si mecz. Dlatego spotkali si w kilkaset osb w okolicy stadionu na trzy godziny przed pierwszym gwizdkiem. Tam doszo do inauguracyjnej szarpaniny z policj. Na widok nadjedajcych piciu autokarw poznaniacy po prostu zaczli do nich biec, formujc na prdce speckomitet powitalny. Mundurowi zorientowali si, e zamiast kwiatami, przyjezdni bd witani bardziej cikimi przedmiotami, wic zawczasu postanowili wyrazom wzajemnej mioci zapobiec. Tak si zoyo, e chccych po obtukiwa przyjezdnych byo duo, strw porzdku znacznie mniej, a motywacj mieli tylko ci pierwsi. Kibice wykazywali determinacj, a niebiescy nie. Wrd funkcjonariuszy mona byo wyczu panik, wobec czego dowodzcy akcj postanowi rozkaza strzela w powietrze. By moe tumult by tak duy lub ch dobrania si do Legii tak wielka, e nikt specjalnie strzaami si nie przej. Wystarczyy tylko na tyle, e ostatecznie do linczu nie doszo. Dym na trybunach tymczasem rozpocza... Arka. Cho formalnie Lech z Ark zgody (przynajmniej w tamtej chwili) nie mia, to jednak gdynianie ju wwczas byli w Poznaniu tolerowani, a nawet do sympatycznie przyjmowani. Do grupy okoo 30 legionistw (z kilkoma kibicami Pogoni), ktrzy na stadionie pojawili

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

si wczeniej ni gwne siy, postanowia si dosta mniej wicej rwna liczebnie grupa przybyszw z Trjmiasta. Policjantw okamali, twierdzc, e s fanatykami zaprzyjanionymi z Legi bardzo serdecznie i nie wyobraaj sobie innej moliwoci ogldania tego spotkania, jak wanie wrd sympatykw warszawskich. Gdy kordon mundurowych zosta ju bezproblemowo ominity, gdynianie natychmiast zaatakowali. Wrd czerwono-biao-zielonych znalazo si kilku wzywajcych... policj. Mundurowi, zupenie zdezorientowani, przez moment nie mieli pojcia, co si dzieje, a gdy ogarnli sytuacj, oddzielili Legi od Arki, a tych od miejscowych. Po naradach, co zrobi z agresorami, puszczono ich w tum. W tym czasie, gdy to-niebiescy mcili si z Legi, w kierunku zadymy biega ju wataha poznaskich hools. Zacza si bitwa z policj. Kolejne zdarzenia, to ju tylko walki hools spod znaku Lecha z chuliganami w mundurach. Bractwo ganiao si raz w jedn stron, raz w drug. Nikt jako nie kwapi si z przekraczaniem pewnej barierki, stanowicej granic wpyww. Psy wprowadziy do akcji armatk wodn, co po polaniu osb postronnych zwikszao ilo uczestniczcych w walkach. Choby dlatego, e panowaa temperatura, w ktrej kpieli zaywaj wycznie najodwaniejsi spord morsw. A wic oprcz motywacji (za co mnie polali?), dosza ch rozgrzania si niewinnie zmoczonych. Do walk doszo take po meczu. Midzy innymi w rce fanatykw Lecha wpad policjant z drogwki wraz z ekwipunkiem, czyli z samochodem. Wystraszonego mundurowego wycignito zza kierownicy i zakomunikowano mu, e tylko biay otok na czapce ratuje go przed szokiem, jaki przeyby ogldajc swoj fizjonomi przed lustrem za dosownie moment. Jednak samochd marki polonez, bdcy nagrod dla poznaskiej drogwki za konkurs na najlepszego policjanta, zosta obrcony do gry koami, co nie wpyno zbyt dobrze na stan jego karoserii. Po meczu nastpia wsplna wyprawa kibicw Lecha i Arki na tras warszawsk, by grup okoo szedziesiciu chuliganw zaatakowa przejedajce warszawskie autokary. Znaleziono nad wyraz dobre miejsce w ktrym remontowany by jeden pas drogi, co zmuszao kierowcw do zmniejszenia szybkoci itp. Jednak dugie wyczekiwanie na poboczu zaogi z kilku aut, wyzwolio podejrzenia wrd miejscowej ludnoci. Na miejscu dziwnego zgromadzenia w szczerym polu pojawili si policjanci z najbliszej pipidwki. Co tu si dzieje?! Ty, ze mn! nakaza mundurowy pokazujc palcem na jednego z hools. Pies mia pecha, dosta w trb, zala si krwi i nakry nogami. Blokad trzeba byo zakoczy. Podczas ewakuacji auta poznaskich i gdyskich wojownikw mijay si z kolumn jadc na sygnale. Tym czasem legionistw przetrzymywano na stadionie przez prawie godzin, a odwieziono pod konwojem bocznymi drogami. Na meczach midzynarodowych w roku 95 Lech wyglda do imponujco. Co prawda spotkanie Polska Izrael to zaledwie kilkunastu modych fanw z Poznania, ale ju na nastpny mecz, take w Zabrzu, ze Sowacj, to przyjazd konkretnej ekipy. Nie do, e byo biao-niebieskich duo, to jeszcze stanowili najlepsz jeli chodzi o warunki fizyczne ekip. To to przecie... mutanty. Gdyby nie ukad na mecze reprezentacji, to bymy mieli kopoty z dojechaniem stwierdzi po powrocie z wyjazdu Alek, na co dzie kibol lska. Poznaniacy jadc do Katowic kolej, musz przejeda przez Wrocaw. Na nastpnym spotkaniu rozgrywanym w stolicy wgla z Rumuni ekipa poznaska nie bya ju a tak konkretna, jednak i wwczas prezentowaa si niele. W midzyczasie byy jeszcze spotkania wyjazdowe z Rumuni w Bukareszcie, gdzie obok Arki stanowili najliczniejsz ekip, oraz z Francj w Paryu. Tam Poznaniakw byo najwicej. Byo to o tyle atwiejsze, e to wanie oni organizowali oglnopolski wyjazd fanw. Jak jedzili poznascy hools na swoje wyjazdy w 1995 roku? Poza kilkoma kilkoma wtpliwymi przypadkami, cakiem niele. Wiosn to okoo 750 (wedug innych rde 600) w Szczecinie, 120 w Chorzowie, zaledwie 20 w Katowicach, 300 w Pniewach. Ten ostatni mecz by raczej symboliczny, gdy odbywa si podczas ostatniej kolejki ligowej. O tej samej porze, w ktrej odlegle od Pniew zaledwie kilkanacie kilometrw Wronki nawiedzia armada czekajcych na awans swych pupilw do ekstraklasy fanatykw wrocawskiego lska. Tam te wanie wybrao si na owy kilkudziesiciu poznaskich fanatykw.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Jesieni statystyka wyjazdw jest lepsza. Do Mielca zawita standard kilkudziesiciu fanw, we Wrocawiu pojawio si ich 400. 110 poznaniakw zameldowao si w Tychach. Poniewa do przerwy pikarze prowadzili 2:0, by ostatecznie przegra 2:3, kibice podejrzewali, e zostali przez swych graczy wystrychnici na dudkw. Zrobili wic sobie polowanie na ich samochody podczas treningw i pod domami. W zwizku z porysowaniem aut zawodnicy obrazili si na kibicw i po kolejnych spotkaniach przez pewien czas nie podbiegali do ich sektora po zakoczeniu spotka. Do odzi na LKS przybyo 152 hools, do Olsztyna 70. Zaledwie 10 kibicw Lecha pojawio si na stadionie Polonu w Warszawie na meczu 1/16 pucharu Polski. Tylko tylu, gdy 80 hools nie sforsowao wejcia na peron w Poznaniu, zatarasowany przez policj. Nie weszli wic Kolejorze do ekspresu. Caa dziesitka kibicw Lecha, ktrzy zameldowali si na Polonii to byli ludzie spoza stolicy Wielkopolski. W Tarnobrzegu Lecha byo 60 osb. Na ten wyjazd miao ochot znacznie wicej fanw, ale autokar zaatwia maolat i w sumie okaza si on niewypaem. Trzeba byo jecha kolej, na co nie wszyscy wyraali ochot. W odzi na opisywanym ju meczu z Widzewem pokazao si 110 osb, a w Olenicy, gdzie przy pado zagra druynie w 1/8 PP na zakoczenie sezonu, stawio si 142 szalikowcw biao-niebieskich. Poznaskie skurwysynki nie wiedziay, jak nas udupi, wic po stanowiy sobie zorganizowa gosowanie, gdzie ma si odby mecz Lechii/Olimpii z Lechem. Najmieszniejsze jest to, e 150 osb gosowao za tym, eby gra w Gdasku. To jest 150 chuliganw, ktrzy chcieli przyjecha na mordobicie do Trjmiasta i dla nich trzeba mie szacunek twierdzili kibole gdaskiej Lechii ju po fakcie nierozegrania spotkania. Ostatecznie mecz nie odby si w ogle, a walkower przyznany Lechowi przez PZPN moe mie wpyw na ksztat Ligi Chuliganw. Ale to problem Gdaska. Poznaniacy jedzili take na mecze halowe, jakie zim rozgrywali pikarze sposobic si do sezonu. Na jednym z takich turniejw, w Zielonej Grze zameldowaa si kilkudziesicioosobowa grupa lechitw. Zostaa ona dokadnie obejrzana sobie przez przebywajcych tam incognito fanw szczeciskiej Pogoni. Bordowo-granatowi postanowili na kolejny turniej w Gorzowie Wielkopolskim zmobilizowa tak ekip, by niespodziewanie zla hools Lecha, ktrzy ostatnio zajmuj drugie miejsce w tabeli nienawici Pogoni. Gdy do Poznania dotary wieci, e ze Szczecina wyjedzie autobus hools, natychmiast sprbowano si skrzykn. Nie udao si jednak wy puci ekipy wikszej ni 10 osobowej (turniej w Gorzowie zupenie nie by reklamowany w miejscowej prasie). Tak wic na hali panowali szczecinianie. Do dymw midzy fanatykami nie doszo z uwagi na policj, z ktr szarpali si portowcy. Zdarzay si poznaniakom take wpadki. Za najwiksz, werbaln przemiewcy z Wrocawia uznali reakcj poznaskiej publicznoci po jednym z goli zdobytym w spotkaniu z GKS Katowice jesieni 1995. Zamiast si cieszy z bramki, piewali, e nienawidz Legii nabija si Marcin.

LECHIA DZIERONIW

Gdy pikarze Lechii Dzieroniw stanli w Poznaniu przeciwko Olimpii, panowie z miasta grajcy w bogatym (wwczas, a byo to jesieni 93 roku), lecz w sumie prowincjonalnym klubie, miali si z goci, czy aby na pewno ich miasta mona si dopatrze na mapach i czy istnieje moliwo dojechania w to zagadkowe miejsce pojazdem tak wielkim jak autobus. W Dzieroniowie, niewielkim miecie w wojewdztwie wabrzyskim, pocztkowo, po wejciu do drugiej ligi tamtejszej Lechii w 92 roku, zacza si pojawia kilkunastoosobowa grupka bardzo modych chopakw prbujca wzorowa si na pomysach zaczerpnitych z pierwszoligowych stadionw. Dla wszystkich dolnolzakw spotkania ze lskiem stanowi wyzwanie, wic podczas pierwszej wizyty wojskowych na

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

drugoligowej mcce, na pi tysicy widzw szalikowcw byo ju kilkudziesiciu. Jednak barw mieli na sobie co z dziesi. Po kilkunastu miesicach siedz sobie w Krakowie u Mariusza, szefa firmy produkujcej pamitki sportowe. Prywatnie znamy si od lat. Oczywicie rozmawiamy o pice. Odzywa si telefon, Mariusz przyjmuje zamwienie na 25 sztuk szalikw Lechii Dzieroniw. Ale numer mieje si. Dwa tygodnie temu kto inny te zamwi 25 sztuk szalikw tej samej Lechii. Czyby tam byo a tak wielkie zapotrzebowanie na pamitki? Sam si dziwi. Jest to jednak wyrany dowd na to, e miejsca, ktre do niedawna uwaalimy za pikarsk prowincj, aktywizuj si. Jako pismak bywaem w Dzieroniowie parokrotnie. Rzeczywicie, modych i bardzo modych chopakw owinitych w niebiesko-to-czerwone byo tam coraz wicej. Pojawiaj si wiece dymne i inne tym podobne zabawki. Na razie najwikszym wyczynem dzieroniowskich fanw by inspirowany przez klub protest przeciwko radzie miejskiej Dzieroniowa, ktrej burmistrz, Leszek Tymcio, powiedzia, e na sport spoecznych pienidzy przeznacza nie ma zamiaru. Wwczas to na meczu ze lz pojawio si miejscowych szalikowcw prawie dwustu. Podczas meczu Lechia Dzieroniw Batyk Gdynia wiosn 95 stawio si 5 kibicw z Gdyni. W otoczonym wyszym potem miejscu wyznaczonym dla kibicw przyjezdnych pozostawili oni swoje flagi i przenieli si na drug stron trybun, do gospodarzy. A propos klatki dla goci. W kilku klubach stawianie potw na stadionach rozpoczto po wizycie kibicw Slska. Przynajmniej w II lidze. Tak byo w Toruniu, Dzieroniowie, Gorzowie (dodatkowy, drugi pot w miejscu wyznaczonym dla goci), Olenicy. W tym ostatnim miasteczku tamtejsi dziaacze nawet byli zadowoleni z tego, e podczas spotkania ze lskiem potek run, gdy dziki temu tamtejsza Pogo otrzymaa z budetu miasta dofinansowanie na postawienie ogrodzenia. Dzieroniw ma jedn mieszn rzecz, jak na klub posiadajcy aspiracje drugoligowe. Tam cakiem niele mona sobie oglda spotkania pikarskie zza potu. W sezonie 93/94 Lechia graa pucharowy (1132) pojedynek ze lz. Pierwsz poow tego spotkania zza siatki ogldao okoo 250 osb, co stwierdziem naocznie, dosy dokadnie liczc podgldaczy. W Lidze Chuliganw fani z Dzieroniowa oczywicie si nie licz, jednak stanowi kawaek ciekawego, pikarskiego folkloru.

LECHIA GDASK Jeden z dziwniejszych klubw w Polsce. Do niedawna diabli wiedzieli, czy w dalszym cigu by BKS-em, KS-em, czy FC. Do tego zabawy w fuzje i dziw o nazwie Olimpia/Lechia. Jeszcze wiosn 95 rezerwy Lechii byy de facto... innym klubem o niemal tej samej nazwie. W zarzdzie pojawiaj si kolejno cale zastpy ludzi mylcych, jak tu sobie napcha kieszenie. Wci jednak znajduj si sponsorzy, chccy Lechi wspomc. Dobra praca z modzie, ktra rokrocznie zdobywa medale w kolejnych mistrzostwach Polski juniorw. ebkw szybko wprowadzao si do pierwszego skadu, a nastpnie byli byskawicznie odsprzedawani lub niknli. Klub, ktry ma wieczne problemy finansowe. Niezmienne s jednak trzy rzeczy: Lechia w nazwie, biao zielone barwy i przywizanie fanatykw. Chocia uczucia tych ostatnich wyraane s czasami w sposb wprawiajcy ich idoli w prze raenie. To w Gdasku narodzi si pomys, by nauczy pikarzy profesjonalnego podejcia do swych obowizkw kijami bejsbolowymi. Do realizacji projektu przyjcia fanw z uzbrojeniem na trening co prawda nie doszo, ale wie o takiej moliwoci wpyna na futbolistw nad wyraz mobilizujco. Lechici oddani s swej Lechii jak mao kto, lecz nieraz nie chce im si nie tylko piewa, ale nawet zebra w jedn grup podczas meczu. Tak przynajmniej byo przed fuzj. Gdy na stadionie byo przypumy 1500 widzw, poow stanowili potencjalni chuligani, gocie w szalikach. Lecz jeli byo to spotkanie nie wzbudzajce dodatkowych, trybunowych emocji (Arka, Batyk), to trudno byo si doszuka grupki wikszej ni kilkanacie osb siedzcych wsplnie i stanowicych zgran paczk. Na dodatek ci, ktrzy

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

siadali razem, mieli do przedyskutowania sporo tematw i waniejsze sprawy na gowie, ni dopingowanie druyny. Na jedyny wystp Lechii w europejskich pucharach, mimo e w pierwszym pojedynku gdaszczanie przegrali z Juventusem 0:7, przyszo 40 tysicy ludzi. Atmosfera Gdaska ma w sobie co szczeglnego. Podczas gdy w innych miastach kibice rnych, nie zahaczajcych si dyscyplin sportowych, bior si za by (w Lublinie bywa i tak, e niechci potrafi si obdarza kibice Motoru, podzieleni na fanw druyny pikarskiej i ulowej), to w Gdasku aden kibic Wybrzea (uel), czy Stoczniowca (hokej) nie jest postrzegany inaczej, ni jako taki inny lechista. Trudno jest przeama w Gdasku barier nieufnoci kibicw Lechii wobec obcych. Dugo trzeba tam by znanym, by zosta w peni zaakceptowanym. Ale jeli ju wejdziesz do tego grona... Zgoda na linii Wrocaw Gdask nie rodzia si bez blu. Nie raz i nie dwa zdarzay si sytuacje, w ktrych wydawao si, e kosa bdzie nieunikniona. Teraz sprbuj po wiedzie co zego na Lechi we Wrocawiu lub na lsk w Gdasku. Ba, nawet uwagi pod adresem lska, ktre nie s z gruntu negatywne, lecz maj posmak nieakceptacji, czsto spotykaj si ze stanowcz odpraw. Przekonao si o tym paru kibicw Wisy jesieni 94, gdy zajechali do Gdyni na Ark. Wraz z nimi przywdrowao kilkudziesiciu lechistw. Dlaczego z nami przyjechao was zaledwie kilkudziesiciu, gdy ze lskiem na Ark zawsze jedzicie ca watah? pytanie byo raczej nastawione na uzyskanie informacji. A co, lsk wam si nie podoba? pada odpowied, w ktrej za warta bya doza nieufnoci do nowych ukadw i pena akceptacja starych. Wilacy zrobili zgod z Lechi i ze lskiem dosownie kilka miesicy przed tym wydarzeniem. Byli troch rozgoryczeni takim postawieniem sprawy przez biao-zielonych, jednak potrafili strawi sytuacj nowego w ukadzie. Kibice Lechii pojawili si na trybunach na pocztku lat siedemdziesitych, gdy druyna grajc w drugiej lidze wci aspirowaa do pierwszej. Panowaa ostra rywalizacja na linii Gdask Gdynia, ktra na niwie pikarskiej ogniskowaa si na druynach Lechii i Arki. W tym czasie Lechia przegrywaa. Sportowo i chuligasko. Arka wwczas awansowaa do ekstraklasy, z czasem nawet zdobya puchar Polski. Zto-niebiescy zawadnli duszami pikarskich fanw z okolic Trjmiasta. Jednak lokalny patriotyzm nie zezwala mieszkacom jednego miasta sympatyzowa z druyn z drugiego. Ta tendencja jest w Trjmiecie zachowana, a ci, ktrzy spod jednych barw uciekli pod drugie, s szczeglnie arliwie cigani. Aktualnie takim wykltym czowiekiem jest mody Kaczor, poprzednio lechista, aktualnie arkowiec. Kim bdzie za jaki czas - nie wiadomo. Wieci, jakie przenikay z do hermetycznego rodowiska pikarzy Lechii w kocwce lat siedemdziesitych, wiadczyy o tym, e druynie nie zaleao na awansie do ekstraklasy. Rzeczywicie, futbolici rokrocznie zajmowali miejsce w czubie tabeli, jednak wyej nie awansowali, bdc czsto jzyczkiem u wagi w najwaniejszych dla innych momentach. A nastpi krach, czyli spadek w trzecioligow otcha. Z tych krtkich chwil, jakie w owym czasie Lechia spdzia na trzecim froncie w pami kibicw wbiy si dwa momenty. Oba to mecze wyjazdowe. Jeden do Tczewa, gdzie do dzisiejszego dnia wiksze wpywy ma Arka. Na stadionie tamtejszej Wisy, bdcej kibicowsk fili toniebieskich, lechici zrobili trzepanie skry wszystkim miejscowym, wyganiajc ich ze stadionu. Drugim sporym przeyciem by wyjazd do wiecia na Wd. Tam me spodziewano si jakiego oporu ani agresji ze strony miejscowych. O co poszo i kto zacz nie sposb si domyle. Po latach prawdy nikt nie dojdzie. Zakoczyo si na niezym laniu, jakie zainkasowali biao-zieloni. Mikoaj do tej pory lubi poopowiada, oczywicie koloryzujc, jak towarzystwo rwao zelwki przed hord miejscowych. rodkiem transportu uciekajcych by take zarekwirowany spod sklepu rower. Mikoaj gna przez lasy kilkanacie kilometrw. Trzecioligowe wyjazdy, zwycistwa druyny w mcce na tym szczeblu rozgrywek oraz przede wszystkim zdobycie pucharu Polski skonsolidowao grup. Ostatnie w sezonie 8 1/82 wystpy futbolistw przycigny mas ludzi. Pojawio si mnstwo szalikowcw. Euforia nastpia po zdobyciu PP w Piotrkowie Trybunalskim. Wwczas milicji nie obchodzi w zasadzie sam mecz. Bardziej grona bya wybierajca si

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

na wycieczka z Gdaska, miasta jednoznacznie identyfikujcego si z wolnociowymi deniami Polakw. Wprowadzono wic w Piotrkowie prohibicj. Spragniona wdy kilkutysiczna wiara wysuszya wszystkie moliwe meliny. Niektrzy, jak na przykad Makaron, na zo milicjantom i swojemu organizmowi opali na oczach sub porzdkowych wod brzozow. Wobec tego niebiescy zakazali kioskarzom sprzeday wd koloskich. Lechia wygraa, kibice z Gdaska, jak to mieli wwczas w zwyczaju, popiewali o koniecznoci wywieszania komunistw zamiast lici. Rok pniej odbyy si dugo oczekiwane przez gdaszczan derby Trjmiasta. Ich druyna kroczya w kierunku pierwszej ligi, Arka bya w trakcie drogi z ekstraklasy do trzeciej. W obozie arkowcw panowa powszechny marazm, jednak z okazji tego spotkania zmobilizowali si do tego sto pnia, i sami nie spodziewali si takiej liczebnoci wrd wasnych hools. Nie ucbronilo ich to jednak przed wygnaniem z wasnego sektora Gr ki. Po trzecim szturmie fanatycy z Gdaska przegonili gospodarzy z ich staego miejsca. Cz gospodarzy ewakuowaa si za stadion. Mielimy wwczas do czynienia z rzadkim zjawiskiem, gdy kibole przed meczem forsuj poty nie po to, by wej bez biletu, lecz w drug stron mia si jeszcze kilka lat pniej Wolf, gdy opowiada o gdyskiej zadymie. Lechia tryumfowaa take na boisku, o co stara si jak mg sdzia tego pojedynku. O arbitrze Wolf rwnie mia swoje zdanie: On by ze strachu odgwizdaby koniec wiata. Wrd drugoligowych pojedynkw take dwa inne szczeglnie zapisay si w pamici gdaszczan. Wyjazd do gwnego konkurenta w walce o awans Olimpii Pozna (jak te losy si dziwnie i miesznie ukadaj, wszak teraz wielu chciaoby zrobi wszystko, by te kluby poczy). Lechici azili po caym Poznaniu i robili co chcieli, to znaczy obijali kogo chcieli. Wwczas Lech nie by powan przeszkod. Starsi poznaniacy ju dali sobie spokj z kibicowaniem, modych jeszcze nie byo. A biao-zieloni zjechali w sile kilku tysicy chopa. Drugi taki szczeglny wyjazd mia miejsce do blga. Po spotkaniu kilkutysiczna armada wracaa do domu pocigiem grozy. Co chwil kto dla zabawy na mijanej stacji zniszczy jak przygodn szyb lub latarni. Za okno wylatyway wietlwki i tym podobne duperele. Nie przewidzieli jednego. e w zwizku z demonstracj antykomunistyczn, jak urzdzili w Elblgu, milicja bdzie chciaa si odegra. W Gronowie Elblskim, czyli raptem par kilometrw od miejsca startu, na pocig grozy czekaa cakiem liczna grupa bud i nysek na sygnaach. Z daleka bractwo widzc byskajce, niebieskie wiata aut, miao si, e to poar, lecz pomieni nie wida. Gdy pocig wjecha na stacj miny zrzedy wszystkim. Cz towarzystwa wiaa gdzie po torach. Pocig zosta oprniony z wszystkich pasaerw, a wycignici przeszli przez ciek zdrowia. Stopie winy by nieistotny. Swj pierwszy sezon w ekstraklasie szalikowcy Lechii byli najliczniej jedc ekip na mecze wyjazdowe. Najmocniej pokazali si w odzi przed spotkaniem z KS-em. Zjawia si tam wwczas mietanka krajowych chuliganw chccych obi Lechi ju od dawna i wietrzcych swoj szans wanie tego dnia. Pojawili si przedstawiciele Zawiszy, Arki, Lecha, Grnika Zabrze. Miaa si odby egzekucja na przyjezdnych. Biao-zielonych przyjechao tak duo i byli tak agresywni, e to nie oni stali si zwierzyn own. Poczone siy gospodarzy i sprzymierzecw zostay rozgonione przez hord przybyszw znad morza. Najsynniejsza historia miaa miejsce z daa od gwnych aren walki. Chadzajcy wasnymi ciekami Wolf zosta namierzony i rozpoznany przez kilkunastu chccych obedrze go ze skalpu hools i zagnany na poblisk budow. Tam kopniciem w rusztowanie rozwali je amic sobie przy tym giczaa, a nastpnie po uchwyceniu drga rzuci si na agresorw, by ich ostatecznie pogoni. Jednak gdy kibice Lechii nieraz wygrywali swe pojedynki na wyjazdach, to pikarze robili to nadzwyczaj rzadko. Nic wic dziwnego, e po ptora roku ekipa wyjazdowa zmalaa w zastraszajcy sposb. Naoyy si na to zniechcenie szalikowcw do ogldania cigych poraek i cholernie due odlegoci, ktre fani z Gdaska kadorazowo musieli

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

pokonywa. Do spore poruszenie zapanowao w Trjmiecie podczas rozgrywania przez Lechi spotka baraowych o utrzymanie si w ekstraklasie w latach 87 i 88. Zarwno do Chorzowa, jak i rok pniej do Poznania wybray si cakiem zgrabne ekipy. Oba pojedynki byy dziwne. Na Ruchu zdarzy si przypadek Jojki, ktry wrzuci sam sobie pik do bramki, co jest mu wypominane dziewi lat po fakcie. W midzyczasie gdaszczanie odbyli wraz ze wspomagajcymi ich wrocawianami wojn w Wabrzychu z dosy gronym na wasnych mieciach Grnikiem. Cho przyjezdnych byo znacznie mniej, rozgonili miejscowych hools ju po meczu. (Przed spotkaniem jest atwiej, gdy mona trafi na bardziej przypadkow grup miejscowych chuliganw. Po spot kaniu zostaj la tylko ci, ktrzy tego chc i maj szans zorganizowa si w penym skadzie osobowym. Spadek i drugoligowa mizeria, cho pierwszy wyjazd po degradacji do Olsztyna to obecno 500 gw. Mizeria owa przerywana bya chwilami, w ktrych wydawao si, e ponowny awans jest niemal w zasigu rki. wita, kiedy czuj szarpanie za rami. Wstawaj, bo nie zdymy sysz jak zza ciany. Zegarek pokazuje pit. Nic dziwnego, e jestem nieprzytomny, skoro spaem dwie godziny. Impreza odbywaa si na Krzykach. Musimy przetransportowa si na dworzec, gdzie za czterdzieci minut dojedzie reszta fanatykw Lechii, zdajca na mecz do Oawy. Cz gdaszczan jest ju we Wrocawiu, to z nimi balowalimy. Teraz pi pokotem, gdzie popadnie. Prby dobudzenia kilku osb spezaj na niczym, ale nie dziwota. Wszak cz jest bardziej pijana ni pica. Na przystanku komu z naszej, uszczuplonej grupy puszczaj nerwy. Zbyt dugo nie ma ani tramwaju, ani autobusu. Spnimy si jak nic. Na dodatek zimno. Wic jaki kopniak lduje w szybie. Na szczcie jest obliczona na tak okoliczno, dlatego nerwus dewastuje kopniakami kube na mieci. Pojawia si rodek lokomocji. Oczywicie na wjazd pocigu spniamy si. Dworzec, co wida ju z daleka, jest spowity ciemnym caunem. O zobaczcie, moe jaki poar kto z naszej gromadki wskazuje palcem na unoszc si czarn zawiesin. apiemy szybko idcych maolatw. Znajome twarze, wic albo modzie z Gdaska maszeruje z dziwnie pochowanymi szalikami, albo nasi chuligani juniorzy. Nie idcie na dworzec, wagon si pali, cay pocig peen dymu, ogie wydobywa si na peron, a psy api kogo si da. Mimo tych uwag podchodzimy bliej, jednak wci ostrzegani przez zmykajcych w przeciwnym kierunku fanw obu druyn, nie wchodzimy na teren dworca. Odbieramy swoich znajomkw. Dwch jednak po wdrowao na komisariat. Po poudniu spiker w Teleexpresie powiadamia o podpaleniu przez jadcych na mecz kibicw Lecbii, wiozcego ich pocigu. Kamera pokazuje cikie, metalowe drzwi, ktre si uchylaj. Za nimi omiu typkw z zacignitymi kapturami piewa dziarsko wymachujc rkoma: Kto liderem jest, gdaska Lechia, nasz BKS! Bya rzeczywicie. Rok bodaj 91. W tym okresie najfajniejsze wyjazdy organizowane przez biao-zie lonych miay sw met w Szczecinie i Policach. Wybierajcy si na tak wycieczk doskonale wiedzieli, e ryzykuj yciem, a przynajmniej zdrowiem. Jednak kilkusetosobowe grupy jechay na zachd w poszukiwaniu wrae. Fajne zabawy miay miejsce na szczeciskich ulicach. Bjki na pici i sprzt wzmagay wzajemn nienawi. Nieco wczeniej fani Po goni wjechali w 60 do Gdaska i z powodu braku przeciwnika (lechici, przyzwyczajeni, e do nich nie przybywa nikt, odpucili sobie przed meczowe polowanie), zdemolowali jaki bar i poobijali maolatw z salonu gier. Wyprawy bialo-zielonych miay stanowi odwet, na ktry Pogo przygotowana bya niele. Fiaskiem organizacyjnym okaza si jeden z wyjazdw do Polic. Wypity szaleniec postanowi pozbawi pocig szyb, co mu si w czci udao. Caa grupa wysiada na otoczonym przez policj dworcu, gdzie wsadzono ich w pocig, ktry wedug mundurowych jecha do Polic. Okazao si to podstpem. Pocig zamiast w Policach zameldowa si z powrotem w Gdasku.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Gupie psy zrobiy z was idiotw, by w Szczecinie i nie dojecha do Polic, to to obciach czasem w indywidualnych ktniach, gdy bra kuje argumentw, kto wypala z takim hasem. Lechici wkurzaj si wwczas niemiosiernie. Ostatnio gwn atrakcj wszelkich kibicowskich zabaw byy mecze derbowe. Zwaszcza te z Ark. Mobilizuj wszystkich gdaskich chuliganw. Take przyjazdy do Gdyni lska uaktywniay biao-zielonych. Do jakich totalnych walk pomidzy grupami nie dochodzio, gdy bardzo starannie przygotowywaa si do tych pojedynkw policja. Natomiast byway szarpaniny wanie z psami. Derby to take festiwal pomysowoci. Wymalowane twarze, mnstwo nowych flag, gony obustronny doping i fantastyczna atmosfera. Tworzona take dziki efektom pirotechnicznym. Ostatnie jak dotychczas (wiosna 95) drugoligowe derby zaowocoway mieszn sytuacj. Lechia chciaa zabysn na wasnym stadionie i za palia kilkanacie rac. Arka odpowiedziaa szedziesicioma. Dym z sektora goci nie pozwoli na gr, wic sdzia przerwa na moment mecz. Nagle z szarego tumanu wyonio si dwch kamikadze biegncych ze cignitymi z potu to-niebieskimi flagami. Ich wybiegnicie stadion przywita rykiem tryumfu. Jedn z zabranych flag bya zrobiona w barwach Arki pachta z napisem Gdask. Nic nie widzielimy. Gdy dymy porozwiewao, zobaczylimy, e flagi nam znikny stwierdzi po tym fakcie Mazan z Arki. Wiosn 95 Lechia nie jedzia na swoje wyjazdy jak powaniejsz ekip. Chyba, e si umwili. Ekipy, ktre pojawiy si wczeniej w Rotterdamie i Chorzowie na meczu Polska Anglia, to nie byy grzeczne wycieczki miych chopcw. W takim klimacie umwionych wyjazdw zdarzy si Toru. Lechia trafia tam tu po wicie zmarych. Czterystuosobowego najazdu nie spodziewali si sami lechici. Nieco wczeniej mieli rwnie nieodlegy wyjazd do Koszalina, na ktrym pojawio si ich zaledwie kilkunastu. W Toruniu Bractwo zabawiao si w helloween. Kilku si przebrao, ci najweselsi. Oprcz diaba, by take ksidz. Kilkunastu rozrabiaczy weszo jako eskorta duchownego do sklepu. Kobieta zza lady widzc wite szatki w otoczeniu nieco rozwrzeszczanej gawiedzi, troch si zdziwia. To wycieczka trudnej modziey tumaczy jej ksidz, po czym sklepowa pod byle pozorem jest wysyana na zaplecze sklepu. W tym czasie bractwo na wydr kradnie hurtowo bety. Ale... tu stao wino nieszczsna kobieta jest w szoku. Zakonnik w tym czasie krzyuje rce na piersi spuszczajc pokornie gow: Ja swoim owieczkom wybaczam wszystko. Bardzo rnorodny i przeciwstawny stosunek maj mieszkacy Gdaska do kibicw warszawskiej Legii. Najczciej gdy musz si spotyka z racji spotka midzy sob, to si nienawidz. Gdy klasa rozgrywkowa ich zespow jest rna, to darz si lekk sympati. Po fuzji Olimpii z Lechi, kiedy pierwsza liga w do dziwnej formie ponownie zawitaa nad Zatok Gdask, sposb odnoszenia si fanw obu zespow jest w dalszym cigu dosy dziwny. Na Wrzeszczu cay stadion wy CWKS kurwa, a po zakoczonym meczu dwudziestu trzscych Zylet legionistw zostao przez gdaskich macherw zacignitych do knajpy, gdzie poschlewano ich na umr. W rewanu z Gdaska do Warszawy wybraa si na spotkanie Ligi Mistrzw dwudziestoosobowa brygada. Ci, ktrzy j odbierali na dworcu zapali si za gowy. Myleli, e przyjezdnych bdzie trzechczterech. A tu wysypao si cakiem zgrabne stadko. Co trzeba byo z nimi zrobi. Przy minus omiu nic nie wymylono, wic Lechia wmaszerowaa do knajpy okupowanej przez legionistw spijajcych przybyych do stolicy z tej samej okazji meczu ze Spartakiem Moskwa fanatykw Pogoni Szczecin i Zagbia Sosnowiec. Skoczyo si na krzywych spojrzeniach i wzajemnym udawaniu, e towarzystwo si nie zna. Natomiast legionici popijali raz z jednymi, to znw z drugimi. Wczeniej w Warszawie, pod siedzib Polskiego Zwizku Piki Nonej lechici zorganizowali demonstracj, majc na celu zmian sposobu postrzegania przez wadze futbolowe sprawy fuzji Lechii z Olimpi Kibice Legii, ktrzy mieli gdaszczan na patelni, z niedalekiej odlegoci przygldali si caemu zajciu. Starsze bractwo spod Zylety wycigno kilku przedstawicieli biao-zielonych na picie. Wczeniejsze pierwszoligowe spotkania Lechii z Legi byy normalnymi wojnami.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Przynajmniej te w Gdasku. Fanatycy z azienkowskiej, ktrzy odwayli si wybra na tamte spotkania, nawet po latach opowiadaj o trjmiejskich wydarzeniach z ogniem w oczach. Gdyby nie milicja, gocie byliby normalnie zmasakrowani. Walki lechistw z psami byy dugie i brutalne. Odbyway si nie tylko na stadionie, ale i w jego okolicy. Do prowadzenia takowych kibice byli niele przygotowani i przyzwyczajeni. Wszak szalikowcy stanowili gwn si motoryczn w prawie cotygodniowych zamieszkach, jakie miay miejsce w okolicach kocioa w. Brygidy. To fanatycy pikarscy robili za najzacieklejsz i najwytrwalsz brygad zadymiarzy politycznych w latach pnej komuny. Czasem kilka osb jechao w jednym przedziale na drugi koniec Polski na mecz Lechii, innym razem ci sami ludzie jechali tym samym pocigiem do tego samego miasta, lecz w ich bagau znajdoway si antykomunistyczne ulotki. Tym antykomunizmem zaraali innych. W 88 roku zorganizowany zosta na meczu Slsk Grnik Zabrze piknik antyustrojowy. Gdy w tym Samym roku wybuchy w Stoczni Gdaskiej strajki, natychmiast zjawia si tam brygada fanatykw lska, ktra oprcz wylegiwania si na styropianie pracowaa w tamtejszej drukarni powielajc jak to si wwczas mwio antypastwowe ulotki. Tworzysz nastpn ksik? Grabarz z Fioletem specjalnie si nie zdziwili To napisz o waszej popierdolonej policji. Jedzimy do was na zgod, ale i tak jest zawsze jaka wojna... Rzeczywicie. Wrocawska policja nie przepada za gdaskimi fanatykami. Zawsze podczas ich przyjazdu co si musi wydarzy. Cztery kolejki przed zakoczeniem sezonu 93/94 lsk jedzie do Wodzisawia, a Lechia zajeda do Wrocawia na mecz ze lz. Ostatnim pocigiem, jakim gdaszczanie mog zdy na spotkanie jest ekspres. Reszta przyjechaa wczeniej. Z wagonu wytacza si Kamil z bem, Wioletem i kilkoma maolatami. W Poznaniu zaatakowa nas Lech. Myleli, e trafili na leszczy, a my dawaj za kuby i gnamy za nimi po peronie. adnego nie dorwali tak darli zelwy, mimo e byo ich ze trzy razy wicej chocia zdarzenie miao miejsce dwie godziny wczeniej, Kamil jeszcze nie ochon. Jakie wsplnie wypite piwo, chwila rozmowy i wrocawianie aduj si do autobusu. Jad na swj wyjazd. Po powrocie wsuchuj si w relacj ze lzy tych, ktrzy zostali z Lechi, oraz lechistw, ktrzy zakotwiczyli we Wrocawiu na duej. X rzuci butelk. Taki tam rzut, ledwo doleciaa do pierwszego potu. Psy si na nas rzuciy. Byo nas razem moe z dwiecie osb, to wydawao im si, e w trzy dychy sobie poradz. Na dodatek dopadli nie tego, ktry rzeczywicie nabroi. Rozpocza si zadyma. Policjanci spierdalali, bo na Olimpijskim s jeszcze fajne awki na brechy. Pniej wpadli w znacznie zwikszonej brygadzie i obili nas. Przed tym spotkaniem, ktre wydawao si by decydujce o tym, czy Lechia utrzyma si w drugiej lidze, Y zaproponowa dwm pikarzom lzy 50 baniek za przegranie pojedynku. Jego na to sta., Czy tamci wzili, tego Y powiedzie nie chcia. Ale mecz by dziwny. lza prowadzia 4:1, by w bardzo krtkim okresie czasu straci dwie bramki. Ostatecznie zakoczyo si na 4:3, a MY szala na trybunach: Ja wam, skurwysyny, poka! Czy kasa posza w ruch? Wtpliwe. Kilka miesicy pniej lza graa na Wybrzeu w tym samym skadzie i gdyby tak byo, to podwjnie nie uczciwy sprzedawczyk nie wyjechaby z Trjmiasta z caymi kolanami. Listopad 94. Mam zrobi wywiad z Tomkiem Kosztowniakiem. Chopak rok wczeniej fantastycznie zagra w mistrzostwach Europy juniorw, jednak nie moe si zaaklimatyzowa w pierwszej druynie lska. Czekam przed szatni po treningu. Za trzy dni druyna gra z Lechi. Tak, wiemy, Warkoczyk ju nam mwi. Po meczu podbiegniemy take do kibicw Lechii mieje si Jarek Gra, kapitan druyny. Tylko nie przesadzajcie z t gocinnoci w trakcie meczu wystraszyem si nie na arty. Lechia w porzdku, ale aby awansowa potrzebny jest kady punkt. Ostatecznie lsk wygrywa 6:0. Wiara na trybunach tak naprawd cieszy si tylko do trzeciej bramki. Po czwartej zaczy si piewy troszk za duo, lseczku, troszk za duo.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Po tym meczu Artur Brzozowski z Gazety Dolnolskiej, lokalnego dodatku do Wyborczej napisa w relacji ze spotkania midzy innymi: Przez cay mecz sympatyzujcy ze sob kibice Lechii i lska zagrzewali obydwie druyny do walki, co stworzyo na stadionie wspania atmosfer. Po zakoczeniu spotkania wszyscy pikarze podzikowali szalikowcom za kulturalny doping. Szkoda, e takie obrazki mona oglda tylko raz w roku wanie gdy przyjeda Lechia Gdask. Cho potencjalnych lechistw, nawet w okresie, gdy na stadion zagldao zaledwie 10002500 ludzi, byo sporo, to jednak trudno byo wy zwoli w Gdasku ducha potrzeby bycia na meczach. Klimat wyczul uciekajcy spod gilotyny koniecznoci zapacenia 16 miliardw dugu Bolesaw Krzyostaniak, prezes Olimpii Pozna. Za jednym zamachem mg przenoszc klub z Poznania do Gdaska zaatwi dwie sprawy. Po pierwsze (i chyba najwaniejsze) uciec od wspomnianego dugu, ktry sd polubowny PZPN nakaza mu zwrci Lechowi (a waciwie Ryszardowi Grce), a po drugie zaatwi sobie fors przez napyw gotwki z publicznoci. Gdy w Poznaniu na mecze Olimpii przychodzio czasami po 50 osb, to w Gdasku mona byo nagoni kilkanacie tysicy. Ju sam fakt, e na stadionie we Wrzeszczu pojawio si dwa tysice ludzi podczas... ceremonii podpisania fuzji Olimpii i Lechii wiadczy o cinieniu, jakie stosunkowo atwo byo w Gdasku wytworzy. Wrd najzagorzalszych fanatykw Lechii w momencie podpisywania dokumentw raczej nie byo rozbienoci, cho odzyway si nieliczne gosy sprzeciwu. Ka czor (nie myli z tym Kaczorem, ktry rzuciwszy szalik Lechii zosta kibicem Arki) stwierdzi: Ja mam w dupie fuzj z policjantami, prawdziwa Lechia gra w trzeciej lidze. Jedziemy na pierwszy mecz do Grudzidza. Co najmieszniejsze, pniej Kaczor by najbardziej widocznym de monstrantem kibicw Lechii pod budynkiem PZPN w Warszawie, zorganizowanej po to, by fuzj jednak zatwierdzono. Lechia jedzi zrywami. Rok 95 zaczli niele, od 150 hools w Gorzowie. W czasie powrotu drobna szarpanina z Lechem. Wyszo po myli gdaszczan, mimo, e byli w osabionym skadzie, gdy najlepsza bojwka podrowaa autami. Jednak i Lech nie by reprezentowany przez swych najwikszych obuzw. Pniej byo gorzej. 10 w Wodzisawiu, zaledwie 60 w Krakowie na Wile. Krakusy przyjy Lechi z icie staropolsk gocinnoci. Nastpnie biao-zieloni byli znacznie liczniejsi ni gospodarze w Gdyni na Batyku. Ju po fuzji 100 gdaszczan zameldowao si w Tarnobrzegu, okoo 200-250 w Gdyni na Arce w meczu trzecioligowym, 8 (plus 10 z Wrocawia) w Lubinie, 500 w Olsztynie, gdzie sprowokowali cakiem niez rozrb pod kasami. Wysiadajcy z piciu taryf njwiksi zadymiarze natknli si akurat na obijanie modszych lechistw przez kibicw Stomilu. To spowodowao kontrakcj i pogonienie ludzi spod kas. 40 w Krakowie na Hutniku (plus 300 350 wilakw). Przed tym meczem wilacy spili gdaszczan dokumentnie. W Gdasku po dotarciu wieci z Krakowa znacznie powaniej zaczto podchodzi do zgody z Wis). 6 w Olenicy na pucharze Polski, 60 w Szczecinie na spotkaniu, ktre wedug terminarza powinno odby si w Gdasku. Na meczach reprezentacji narodowej Lechia nie wystawia jakiej szczeglnie licznej ekipy, ale zarwno w Paryu, jak i Bratysawie oraz w Chorzowie na Rumunii bya to grupa konkretw, wiedzcych na czym polega zabawa i potraficych uy pici. W Paryu pasaerowie jednego z busw robili szczeglne wraenie. Dziewiciu osikw wayo w sumie dobrze ponad ton, a na dobitk wszyscy po drodze wygolili si na zero. Inaczej wygldaj yse gowy, doprowadzone do tego stanu kilka czy kilkanacie dni wczeniej, a inaczej wygolone dopiero przed chwil. Wrd kibicw Lechii jest kilka ciekawych okazw. eb lubi jedzi trjmiejsk obwodnic z szybkoci 160 kilometrw na godzin, popisujc si przy okazji dzwonieniem z telefonu komrkowego. Milan jest mistrzem Polski w rugby, Stalwa swoj ksywk ma chyba od siy ucisku doni, a mody Makaron na powanie mwi tylko wtedy, gdy si pomyli. yli swoj pierwsz stadionow zadym przey, gdy mia dziesi lat. Wiolet wypoyczy kiedy z biura podry autokary na wyjazd do Dbicy. Gdy policjanci chcieli pniej ustali personalia wycieczkowiczw, dotarli do agencji turystycznej.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Panie, przyjecha go nowym wozem, na jakiego mnie jeszcze dugo nie bdzie sta, elegancki, pod krawatem, w drogim garniturze i paci z g ry gotwk. Takiemu miaem nie wynaj autokaru? A skd ja mogem wiedzie, e ta jego wycieczka obrobi jakie zajazdy. To oni w lesie kopali drzewa tumaczy si funkcjonariuszom szef biura.

Legia Warszawa

Gdy legionici dowiedzieli si, e pisz Lig Chuliganw, stwierdzili, e najpierw musz zrobi errat do Pamitnika Kibica. Wycignli kilka faktw, ktre wedug nich powinny znale si w pierwszej ksice, oraz wymieniali cae pasmo rzeczy, ktrych wedug nich nie powinno w Pamitniku by. Szczeglnie pluli si o niewielk ilo miejsca, jaka zostaa powicona drace ze spotkania finaowego pucharu Polski Grnik Zabrze Mied Legnica. Ale co zrobi, skoro wiksze wraenie z transmisji z tamtego spotkania od samej zadymy wywaro na mnie zachowanie pikarzy Miedzianki. Futbolici z Legnicy po zwyciskim dla siebie meczu, zamiast pod biec do wasnych kibicw, podzikowali.. miejscowym szalikowcom. Nie wszyscy, lecz znakomita wikszo. Oczywicie, zadyma w trakcie tego spotkania bya spora. Jednak w Pamitniku nie ukrywaem, e jest to moje, subiektywne widzenie wiata. A tamtej zadymy po prostu oczekiwaem, gdy fani gdaskiej Lechii nie jechali na spotkanie, by sobie popatrze na biegajcych pikarzy. Innym powodem, dla ktrego legionici nie mog strawi Pamitnika, jest fakt podkrelany w ksice, e na kilka kolejek przed kocem sezonu 1992/93, czyli tego, w ktrym Legia zdobya cofnity pniej tytu mistrzowski, do Wrocawia przyjechao ich zaledwie 28. Twierdzili, e w poowie spotkania dojecha jeszcze jeden samochd. Jednoczenie podmiewali si, e w tym samym sezonie, lecz p roku wczeniej, kibicw lska w Warszawie byo szeciu. Fakt. Ale to chyba co innego zdobywa mistrza Polski, a co innego dostawa po 0:5 z byle jakimi druynami i okupowa ostatni pozycj w tabeli. Kady inny klub, walczcy o mistrza ma swoich fanatykw, jedcych po kraju, niezalenie od odlegoci i moliwoci dostania po gowie. Legia przez due L nie zacza si w Krakowie na sawnym 6:0, gdzie horda z Warszawy ]iczya sobie jakie 1500 gw, co w tamtym okresie byo wyjazdowym rekordem, ani po imprezie na azienkowskiej, kiedy to fetowano zabranego nastpnie mistrza. Cho tamta impreza bya take czym. Dwa tysice fanatykw zachowywao si na stadionie jak podczas meczu. Legia zacza si kilkanacie dni pniej, gdy pod budynkiem PZPN zaczy si dzia cyrki. To by TEN moment. Bractwo si skonsolidowao, zacza si tworzy ekipa. O Legii przypomnieli sobie niektrzy starzy kibole. Zaangaowali si. Bez tego mogoby by rnie a do sukcesu stoecznej jedenastki w Lidze Mistrzw. Lipiec 94. Dochodzi pnoc. Odzywa si dzwonek telefonu. Cze, poznajesz po gosie? sysz pijanego Sitka. No pewnie, co u ciebie? Jak to co, opijamy mistrza i... eee... puchar Sitkowi wyranie plcze si jzyk. Jeszcze? dziwi si. Od zdobycia przez warszawian pucharu mino ju dobrych kilka dni. Od zdobycia tytuu przez Legi jeszcze wicej. Legia na tronie, Legia w podwjnej koronie teraz bekot jest piewny. Te, Romek, Rouen pyta si ciebie, kto mia teraz rok konia, ha, ha, ha! Wiem, o co chodzi. Wedug mnie rok 93 by rokiem konia lska. To we Wrocawiu odbyway si najciekawsze zadymy, to podczas wyjazdowych spotka wojskowych byo najweselej na trybunach. Ale ta opinia dotyczya poprzednich dwunastu miesicy. Moesz mu powiedzie, e wy stwierdzam bez namysu. To legionici potyczkowali si ostatnimi czasy ze subami porzdkowymi w Zamociu, Zabrzu, podczas derbw z Poloni. Z tamtej strony drutu sycha chr rubasznych, pijanych gosw i gromki rechot. W sezonie 93/94 Legia nie miaa konkurenta. Ich passa zacza si podczas demonstracji pod PZPN-em. Rozpocz si napyw nowych, nie majcych co z sob zrobi ludzi. Ju

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

kibicowska dekoracja pikarzy z futbolistami, Bosmanem i... Goryszewskim w rolach gwnych stanowio na naszym futbolowym podwrku nowo. Demonstracje na Alejach Ujazdowskich, te go byo im trzeba. Z pewnoci niejeden si wwczas setnie wynudzi, ale i niejeden mia pole do popisu i miejsce, w ktrym co si dziao, zamiast caodziennego siedzenia na parafii i chlania wci tych samych win z tymi samymi kolesiami. Historia z podpaleniem siedziby krjowych, futbolowych wadz dolaa oliwy do ognia. Te wydarzenia zaowocoway natychmiast zwikszeniem frekwencji na meczach. Pocztkowo na wasnym boisku. Wyjazdy jeszcze nie byy mocn stron legionistw. Jednak wraz z trwaniem jesieni, zacza si zwiksza ilo fanw jedcych za druyn. Cho tak naprawd w pierwszej rundzie jedyny znaczcy wyjazd zanotowali warszawianie w Szczecinie. Pocztkowo mc nie wskazywao na to, e po kilku latach przerwy we wzajemnej mioci, midzy sympatykami Legii i Pogoni nastpi jaki przeom. Gdy fani wojskowych zobaczyli na peronie powitalny komitet w bordowo-granatowych szalikach, natychmiast rzucili si na z piciami. Gospodarze zamiast ucieka stali lekko zdezorientowani, ale sami nie atakowali. Cho tamci wyszli zrobi zgod. Jeszcze przez p meczu trway dyskusje na szczeciskim sektorze. Wreszcie po przerwie ustalono, e zamiast na bicie, wemie si goci na chlanie. Przez kilka miesicy kibice Legii te mieli podzielone zdania, jednak ju na koniec rundy wiosennej na linii Szczecin Warszawa zapanowaa niemal sielankowa atmosfera. Zreszt byo to widoczne po urywkach telewizyjnych. adna z krajowych zgd nie bya a tak wyeksponowana. Na kadym meczu Pogoni wisiaa flaga Legii i odwrotnie. Na trybunach stadionu przy ni. azienkowskiej zacz ukazywa si program wydawany przez pseudokibicw CWKS Legia. Fantastyczna sprawa. Ciekawie redagowany, wida w nim spory zasb wiedzy i czu szeroki wachlarz skojarze. Niejeden dziennikarz pochyliby nad tym amatorskim dzieem gow. Gdyby nie co, co pismakw starej daty natychmiast by odrzucio. Jzyk i drwice podejcie do przeciwnika. W zabawny sposb na stronach teje gazetki przedstawiane s zdarzenia z ostatnich dni, oraz z historii ligi i Ligi Chuliganw. Tam ukazywane s osoby przeznaczone do upienia. Midzy innymi z tych publikacji zaczerpnite byy inspiracje dwukrotnego zdemolowania auta nielubianego przez stoecznych fanw arbitra Michaa Listkiewicza. Do tej pory uwaa si go za jednego z gwnych winowajcw odebrania Legii tytuu w 1993 roku. Niedugo pniej zacz ukazywa si kolejny program wydawany przez fanw wojskowych Forza Legia. Tytu znacznie bardziej infantylny, treci rwnie. Od razu wida, e wydaj go modsi (od wydawcy programu) szalikowcy. Ale wida zaangaowanie i pasj woon W wydawanie. Legia na topie futbolowej Ligi Chuliganw znalaza si niewtpliwie w roku 81. Wtedy to wojownicy spod ylety odwiedzali prawie wszystkie grone dla nich miasta z otwart przybic. A niemal wszdzie byli na celowniku miejscowych hools. W tamtych czasach samo pokazanie si na stadionie rywali byo aktem odwagi. Nie byo zabezpieczajcych skr futbolowych kamikadze policyjnych kordonw. Ci, ktrzy zdobyli si na samobjczy krok wyjazdu do miasta rywala, czsto obrywali po zbach. Najczciej nie mogli w rewanu wybi zbw rywalom, gdy ci nie stawiali si na stadionie przeciwnikw. Najsynniejsz zadym mieli fanatycy Legii na stadionie Widzewa. Cho akurat wwczas dali najwikszej plamy. Mimo, e zjawili si w kilkaset os6b (jakie 300), to atakujcy KS-iacy nie mieli najmniejszego kopotu z wygonieniem ich na muraw stadionu. Wwczas atmosfera w odzi bya taka, e warszawiakw obijali take milicjanci (ju na pycie boiska), a take suby porzdkowe z opaskami... Solidarnoci. Wanie to spotkanie byo transmitowane przez TVP na ywo. Cho wczeniej zdarzay si identyczne sytuacje, to jednak fakt ukazania zadymy z odzi na ekranach zmonopolizowanej telewizji wywoa fal ogromnego oburzenia pismakw. Co wiadczyo jedynie o ich (dziennikarzy) wyobcowaniu. W tym samym okresie legionici due zadymy zaliczyli w Gdyni na Arce (tam pomagali im nieco lechici), w Bydgoszczy, przed stadionem Zawiszy, w drodze do Poznania, na mecz z Lechem. Ci rywale warszawiakw nie byli wwczas uwaani za uomkw. Zwaszcza na swoim te renie. W rewanu KS ani te Arka, Lech czy Zawisza nie stawili si na azienkowskiej.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Niele wypadli legionici p roku pniej w Opolu na spotkaniu z Odr w 1/2 PP. Na ten mecz przyjecha spd chuliganw z caej Polski. Ich celem byo obicie fanw ze stolicy. Dochodzio do pojedynczych walk, jednak do generalnej zadymy nie doszo. Gospodarze bali si zaatakowa ca grup. Pniej byo rnie. Druyna doowaa, kibicw ubywao. Legia dobrze sobie radzia jedynie w pucharze Polski, jednak na finaowych potyczkach warszawiakw byo zawsze mniej ni kibicw przeciwnikw. W 89 roku wydawao si, e zbior nieze bcki w Zamociu, gdzie odbywa si mecz o Superpuchar z majcym wwczas mnstwo fanw Ruchem. Bractwo ganiao si po miecie. Mia miejsce atak kilkunastu legionistw na kilkusetosobow grup z Chorzowa. Najpierw udao si narobi nieco zamieszania, ale gdy atakowani zorientowali si jak posiadaj przewag, natychmiast wzili samobjcw na kopy, niszczc im przy okazji auto. Najwikszym echem odbia si zadyma z basenu, na t jedni i drudzy chodzili si w wakacyjny upa. Tam siy byy wyrownane i bardziej agresywni mieszkacy stolicy obili swych przeciwnikw. Spotkanie w Zamociu miao swoje niecodzienne zakoczenie. Fani Ruchu zdezerterowali przed ostatnim gwizdkiem sdziego. Legia triumfowaa. Na azienkowskiej zapanowaa wwczas nowa moda. Kto wymyli, by przenie ylet za bramk. Wzorowano si na stadionach angielskich. Pomys nie wypali, doprowadzi do ogupienia wrd modziey, ktra nie bardzo orientowaa si, gdzie teraz zasiada na trybunach. (Sami zainteresowani twierdz, e takie dziaania nie miay miejsca, lecz po konsultacji doszli do wniosku, e rzeczywicie miewali okresy podobnego mylenia.) W efekcie tego (oraz fatalnych wynikw druyny, a take oglnego odchodzenia ludzi w prywatno) liczba fanatykw uczszczajcych na azienkowsk i jedcych po caej Polsce za swoim zespoem, zmalaa w sposb zastraszajcy. Jedynym mobolizujcym momentem byy podwczas wyjazdowe spotkania pikarzy Legii z Widzewem. To byo clou chuligaskiego programu roku. Ilo kibicw, pomimo dzkich przerywnikw, malaa. Jedyny mocny, chuligaski przerywnik w tej mizerii stanowi fina pucharu Polski Grnik Mied. Przerywnikami ilociowymi byy spotkania o europejskie puchary, podczas ktrych yleta wygldaa cakiem okazale. Od jesieni 93 Legia wrcz fenomenalnie prezentowaa si na meczach wyjazdowych na Grnym lsku. Ale to za spraw zaprzyjanionych z nimi fanatykw Zagbia Sosnowiec, ktrzy spotkania warszawiakw zaczli traktowa niezwyke serio. Nawet w pniejszym okresie, gdy futbolici z elk w kku zaczli sobie pogrywa cakiem, cakiem, z Warszawy niejednokrotnie do krainy kopal przybywao zaledwie kilkudziesiciu szalikowcw. Zawsze byli wspomagani siln grup z Sosnowca. Nie mniejsz ni 100 fanatykw. Po najedzie na Krakw (2000 hools jak twierdz warszawiacy, 1500 takie jest zdanie miejscowych), od 1993 r. kibice Legii wytoczyli wojn dziaaczom PZPN i paru dziennikarzom. Po podpaleniu drzwi siedziby, organizatorzy ogniska dwukrotnie dzwonili na stra poarn. Chodzio o uchronienie przed poarem mieszkajcych w budynku ludzi. Jednak gdyby nie ochroniarz z lokalu zajmowanego przez rodzimych pikarskich bossw, nie wiadomo, jak by si impreza zakoczya. Stra nie okazaa si zbyt atwowierna. Widocznie czekano, a ogie bdzie widoczny z okien stranicy. Na Alejach Ujazdowskich nie doszo do tragedii tylko dziki sabemu rozeznaniu Wojtkw Straakw (tzn. legionistw podpalaczy). Ich wywiad nie stwierdzi obecnoci stra, ktry jako sobie poradzi wy biegajc z ganic rczn na klatk schodow. Od tej pory lokal PZPN jest strzeony szczeglnie troskliwie. Pierwszy ligowy wyjazd po hecach z odebraniem tytuu legionici mieli do Krakowa, w ktrym dwa miesice wczeniej byo ich cale mnstwo. Tym razem przeciwnikiem by Hutnik. Przyjezdnych byo sze i p dyszki. Lipa, jak na nowo kreowanego majstra. Fanatycy ze stolicy, nie godzc si z decyzjami PZPN, uhonorowali swych pikarzy medalami ufundowanymi przez siebie. Na muraw stadionu przy azienkowskiej, podczas inauguracji wpuszczono warchlaka, ktremu wypisano na skrze farb olejn PZPN. Zacza nastawa nowa era chuligaska w historii miejscowych. Bo daj pierwszym bardzo dobitnym sygnaem byo zdewastowanie autokaru z polonistami. Przeciwnicy derbowi s zawsze najzacieklejszymi wrogami. Wracajc ze swojego spotkania, autobus fanw Legii,

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

ktrzy wanie opanowywali jaki zajazd zosta wyprzedzony przez autokar kiboli Czarnych Koszul. Tak si zoyo, e kalendarz pierwszej i drugiej ligi spata psikusa i obie warszawskie jedenastki gray tego samego dnia w tym samym regionie Polski. Rywale pokazywali przez szyb rodkowe paluchy w grze, co w gwarze niemych i nie tylko znaczy pierdol si. Gesty zo stay dostrzeone. Wojskowi zakoczyli demonta zajazdu i rozpoczli pocig. Kilkanacie kilometrw dalej polonici zostali przechwyceni na rodku drogi. Czerwono-biao-zieloni obili szykujcych si do awansu fanw z Konwiktorskiej. Wiosn 94 psy postanowiy zabra si do legionistw nieco intensywniej. Do tego stopnia, i mundurowi doszli do przekonania, e prawo, ktrego s strami, ich nie obowizuje. Rnica midzy kibolem (lub w ogle kim bawicym si w amanie prawa), a policjantem jest taka, e ten pierwszy nie pobiera za sw dziaalno pienidzy. Przynajmniej, jeli chodzi o hools, a nie wamywaczy i dziesioniarzy. Natomiast funkcjonariusze przysigaj, e bd owego prawa chroni i samemu go przestrzega. Tyle o rnicy w podejciu do obowizujcych przepisw. Legia na Widzew w sezonie 93/94 wybraa si w jakie 1000 gw. Do pilnowania porzdku zaprzgnito jakich 150 policjantw. 1000 osb zostao wepchnitych do trzech wagonw. By moe kto na komendzie postanowi zapisa si w ksidze Guinnesa? Na miejscu psy zarzdziy tak, e bractwo na meczu zameldowao si w caoci dopiero w drugiej poowie. Po spotkaniu w pocigu powrotnym byo jeszcze weselej. Rekord Guinnesa poprawiono o jeszcze jeden wagon (1000 sztuk fanw do dwch wagonw). Do przedziaw wpychano po trzydzieci osb, na dokladk zakazujc otwierania okien. Egzekwowano to w sposb najprostszy: tym, ktrzy si nie podporzdkowali, adowano do przedziaw gaz zawicy. Psy dla zabawy wyrzucay przez okna szaliki. Skurwysynki bawiy si wietnie, cho pniej nieco im si miny wyduyy. Legionici wylali nieco atramentu na papier i do prokuratury poszo zawiadomienie o popenieniu przestpstwa. Mundurowi szukali kompromisu, chcieli nawet zapaci za powyrzucane szale. Kibole na to nie poszli, choby z tego powodu, e nikt nie jest w stanie zapanowa nad caoci, a sprawy zaszy za daleko, by w poobijanych i podgazowanych nie zrodzia si ch zemsty. Jak zawsze w podobnych przypadkach, tak i tym razem sprawie ukrcono eb, ale odpowiedzialni za zwykych krawnikw dostali obsztorc od swoich szefw. Powoano jakie komisje, ktrych zadaniem byo sprawdzenie stanu faktycznego. Nastpiy rne upomnienia i przestrogi. Wysi rang nie chcieli na przyszo o czym podobnym nawet sysze. Raczej nie syszeli. Do finau PP w czerwcu 95, czyli przez rok. Po tym finale nie tylko syszeli, ale i widzieli. I to nie w kameralnych salkach komend, ale w publicznej telewizji. Ich podwadni w amoku obijali kogo si dalo. Winni mieli to w nosie, ale ekipy dziennikarzy z kamerami, ktre zaliczyy paowanko miay na ten temat cokolwiek inne zdanie. Po skargach legionistw psom przykrcono acuchy. Poobijani po stanowili odbi sobie na spoeczestwie siniaki, ktrych nabawili si po spotkaniu ze strami tego spoeczestwa. Zaczy si demolki tramwajw i autobusw po ligowych spotkaniach w Warszawie. Wszyscy, ktrzy nacili si na bezprawie strw prawa powinni dopuci si jak najwikszego grafomastwa i pisania skarg na policjantw (w cudzysowie, bo taki z niego policjant, jak z ciebie Indianin). To naprawd dziaa. Grzeczniej, potulniej. Ostatecznie s od tego, by ci zapa, jeli rzeczywicie broisz. Gdy nawywijasz i natniesz si na mundurwego, moesz mie pretensj tylko do siebie. Ale nie mona sobie pozwoli na obijanie za to, e patrzysz chamowi w oczy. (A swoj drog, jak to patrzenie w oczy na nich wpywa, to historia). Podczas kolejnej wyprawy na Widzew legionici (okoo 1200) postanowili zaatwi sobie transport autokarami. Co nas bd kurwy obija twierdzili. Zamiast wojenki z psami urzdzili sobie bijatyk na miecie, gdzie zostali przyatakowani przez Widzewiakw, a nastpnie w drodze powrotnej zdobyli Raw Mazowieck, gdzie powyganiali ludzi do domw. W fantastycznej scenerii odbyway si derby stolicy. Jesieni 93. Byy wielk niewiadom. Polonici odgraali si, e bdzie ich cae mnstwo, i e dodatkowo bdzie to spd chuliganw z caej Polski. Awizowane byy grupy hools z KS-u, Arki, Cracovii i innych zaprzyjanionych z Poloni klubw. Zamiast spodziewanej mobilizacji przybyo na

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

azienkowsk okoo 150 kibicw Polonii (tak mwi polonici, natomiast druga strona twierdzi, e przeciwnikw byo dokadnie 77, co byo specjalnie liczone). Jedyn atrakcj spotkania byo spalenie na plocie zdobytej w autobusowej wojence flagi Polonii, co TV pokazywaa kilkakrotnie. Spory orzech do zgryzienia miaa stoeczna policja. Do tej pory kopoty z rozprowadzeniem po jednym miecie dwch grup kibicw mieli funkcjonariusze w odzi, rzadziej w Krakowie. Z przybyszami z innych miast nie ma kopotu. Odstawia si ich na dworzec, gdzie wybywaj w kierunku swych sadyb i spokj. Z polonistami najpierw bardzo dugo czekano po zakoczeniu spotkania, a nastpnie pod siln eskorta odstawiono ich na wasny stadion. Jednoczenie na miecie odbyway si szczeglne nagonki na mniej lub wicej zorganizowane grupki fanatykw w czerwono-biao-zielonych szalikach. Drugie po wielu latach derby odbyy si na kolejk przed zakoczeniem sezonu 93/94. Legia potrzebowaa zwycistwa w walce o tron, Polonia ju tylko formalnie musiaa dogra swoich dni w ekstraklasie. We wasnym programie szalikowcy Legii napisali, e byo to pierwsze spotkanie, podczas ktrego formalni gospodarze musieli siedzie w klatce dla goci. Niezupenie si to zgadza z prawd. Kilkakrotnie, w latach 7681 miejsce przeznaczone dla kibicw goci musieli opanowa na stadionie w Opolu fani Odry, gdy gocili lsk Wrocaw. Lechia w 83 roku ogldaa zwycistwo swojej druyny w Gdyni z Grki, ktr normalnie zajmuje Arka. Jednak rzeczywicie, wwczas nie byo jeszcze klatek. Mecz na Konwiktorskiej nie dostarczy emocji, jeli chodzi o walki stoczone przez fanw obu druyn. Polonii byo jeszcze mniej ni na wyjedzie przed p rokiem, natomiast legionistw rozmnoyo si. Mona si byo emocjonowa walkami czerwono-biaozielonych z policj i antyterrorystami, ktre toczyy si od momentu zakoczenia spotkania na stadionie i jego okolicach. W uyciu byy dziaka wodne i inne tym podobne akcesoria. Kibicom zabrako awek. Gdyby nie ich brak, z pewnoci byoby ciekawiej. Ostatnia kolejka, to mecz z Grnikiem Zabrze. Decydujcy o tytule. Cho legionici podkrcali atmosfer, przypominajc o zadymach z finau Grnik Mied, do walki nie doszo. Natomiast co innego byo tryumfem legionistw. Ilo ludzi na trybunach. I to ludzi poprzystrajanych w barwy Legii. Nie powioda si prba zorganizowania tumu w jeden ywo i jednakowo reagujcy organizm. Zaatwiono walkie-talkie, by bdcy na rnych sektorach organizatorzy dopingu mogli si porozumiewa. Zamysy sobie, a ycie sobie. Stadionowy harmider by tak wielki, e nawet trzymajc urzdzenie przy uchu nie mona si byo dogada. Kady piewa na swoj mod, wic wyszed z tego jeden szum i zgiek. Fanatycy zaatwili sobie ciche przyzwolenie od wadz klubowych na wbiegnicie po meczu na pyt boiska. Ale o mao nie doszo do przedwczesnego za koczenia fety. Grnik, ktremu potrzebne byo zwycistwo, prowadzi 1:0 i dopiero mao dyskretna interwencja arbitra Rdziskiego doprowadzia boiskow rzeczywisto do stanu, jakiego wszyscy oczekiwali. Arbitrucio usun trzech zawodnikw Grnika z boiska, pokazujc im czerwone kartki. W razie czego zielonogrski sprawiedliwy zakoczy spotkanie troszk wczeniej. Nie wiedzia jak si zachowa, gdy, co niektrzy kibole ju zaczli biega po murawie. Mecz przeszed do historii, Legia mimo startu z trzema ujemnymi punktami zdobya mistrzostwo, ktrego tym razem nie zakwestionowano. Kibice bawili si, chlejc wszelkie moliwe alkohole na Starwce, urzdzajc sobie przy okazji rodkami pirotechnicznymi maego sylwestra. Chcc wykorzysta chwile tryumfu i nastrj wita, Janusz Atlas Z Piki Nonej poprosi na amach gazety o amnesti dla niektrych dziaaczy i dziennikarzy, o ktrych na ylecie doskonale jeszcze pamitano. Moe troszk razia go nieobecno na trybunie kilku osb, ktre aby zachowa cao swej powoki cielesnej, od roku ju si na niej nie Pokazyway. Atlas nie zwrci si do anonimowych osb, lecz do Bosmana, ktrego uzna widocznie za przywdc. Jeli zbrodniarzom zaley na agodnym wymiarze kary, to okazuj Skruch stwierdzili szalikowcy spod ylety, dajc tym samym do zrozumienia, e na przebaczenie maj jeszcze czas, natomiast nie maj ochoty. Kolejny sezon, to ponowne wyzwanie. Hajduk na drodze do Ligi Mistrzow Pocztkowo wszystko krcio si wok tego dwumeczu. Warszawa ya nadziejami, a po blamau w Splicie Legia ya wysprzedawaniem nazwisk. Sam dwumecz dla kibicw okaza si miar

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

ich odwagi. Fani Hajduka to typy, ktrzy jeszcze nie tak dawno mordowali Serbw. Jadc autobusami do Warszawy zatrzymali si w Krakowie, gdzie balangowali z Wis. Krakowianie poinstruowali Chorwatw, e Legia jest be, wobec czego natychmiast po wytoczeniu si z pojazdu ju na miejscu, stworzyli do agresywn grup atakujc miejscowych. Ciko byo sobie czerwono-biao-zielonym z nimi poradzi. Rewan by meczem prawdy. eby pojecha w 94 roku do byej Jugosawii, trzeba byo mie w sobie troch ikry i sporo odwagi. Rkawice pod jo szedziesiciu piciu fanw. Trzech wyprawio si samolotem, trzech pojechao wasnym autem, ktre wpado im do morza, a 35 szalikowcw (w tym 5 z Szczecina) przybyo na ten mecz wesoym autobusem. Na granicy sowesko-chorwackiej jeden z wycieczkowiczw by tak zaprawiony, e wrczy stray granicznej paszport z... dojntem. Celnicy zwariowali: przemyt narkotykw. Autobus skontrolowano, zabrano jakie nieistotne iloci marihuany i sprzt awanturniczy: bejsbole, pay i noe. Jakby mogy co pomc na seri z kaasznikowa. Od chwili przekroczenia ostatniej granicy, autobus by rodkiem transportu pod szczeglnym nadzorem policji. Na trybunach Hajduka, jak ju wspomnielimy, zjawio si 65 fanw Legii. Marcin, wrocawski pilny obserwator wszelkich pokazywanych na satelicie spotka pikarskich, a jednoczenie rejestrator siy dopingu i liczebnoci kibicw przyjezdnych, stwierdzi i w wikszej grupie ni Legia w Splicie podczas Ligi Mistrzw pojawi si jedynie Ajax, ktrego zajechao trzy setki. Numer zmajstrowali kibole Legii fanom Radomiaka jesieni 94 roku. Przyjechali zielonobiali do Warszawy na mecz z Poloni. Z powodu zbyt silnej obstawy policji nie byo szans na obicie przyjezdnych. Legionici zaadowali si w auta i pojechali do Radomia po spotkaniu. Tam zacze kali na przyjazd pocigu, ktrym zielono-biali wracali do domw. Trzy dziestoosobow grup kibicw Radomiaka witaa rwnie liczna ekipa na peronie. Ale trzeba si byo wreszcie porozchodzi po chatach. Najgorzej na tym wyszed chopak w koszulce Borussi Dortmund, przyuwaony jeszcze w Warszawie. Najwiksz nienawici, przez dugi okres fani ze stolicy darzyli poznaniakw. Dla ylety wyjazdy do tego miasta urosy do rangi najwaniejszych wydarze sezonu. Tego, co zobaczyli na Bugarskiej jesieni 94 roku, chyba dugo nie zapomn. Nie do, e na trybunach pojawio si 10 tysicy ludzi, to na dodatek niemal kady chcia im skoczy do garda. W walce, jaka wywizaa si midzy fanatykami miejscowych a policj, 120osobowa grupa legionistw i wspomagajcych ich szczecinian moga si jedynie przyglda. Modlc si przy okazji, by si fanom Lecha zbytnio nie powiodo. Nie byo to jedyne spotkanie warszawiakw z poznaniakami w tym sezonie. Kilka dni pniej Legia gocia w Pniewach. Miasteczko to znane jest z fatalnego dojazdu. Aby tam si wyprawi, trzeba by zmotoryzowanym. Na trybunach prowincjonalnego miasteczka pojawio si 40 szalikowcw goci. Ekipa z Pruszkowa jechaa dobrym autem, jednak wracajc z meczu, jeszcze przed Poznaniem, wz zdefektowa. Tylko dziki temu zostali dorwani przez patrolujc t sam tras ekip Kolejorzy. Legionici zamiast podj walk, do ktrej byli wyekwipowani, rzucili si do ucieczki w pobliskie chaszcze. Jedynym obitym zosta... samochd. Ciekawe, czy jego waciciel, Rzeka, dosta za niego odszkodowanie. Aby zmci Lecha legionici wyprawili si na 1/16 pucharu Polski do Mawy. Zrobili to z partyzanta, czyli bez pokazywania wasnych barw. A to dla tego, e warszawiakw byo czternastu, natomiast poznaniakw trzy dychy i to konkretnej zaogi. Po gdyskim i zwaszcza radomskim turnieju kibicw, ktre odbyy si w lutym 95 roku, stosunki midzy tymi dwiema ekipami zaczy si ociepla. Najwiksze pozytywne wraenie na warszawiakach wywarli lechici w chwili, gdy grajc w pik, czyli w samych sportowych gatkach, rzucili si na policjantw, ktrzy w tym czasie wjechali do radomskiej hali i obtukiwali kogo si dao. Najwikszy opr stawiaa Legia, a fani Lecha, aby mc uczestniczy w walce, najpierw musieli sforsowa do wysoki murek, co te zrobili. Na spotkaniach reprezentacji coraz czciej flaga Legii wisiaa tu obok flagi poznaniakw. Mio wzajemna nie za panowaa, wrcz nasilia si nienawi po zerwaniu ukadu o nieuczestniczeniu w walkach na spotkaniach kadry narodowej przez inicjatorw porozumienia Ark. Lech orbituje w kierunku opcji Arka Cracovia, Przez kilka miesicy funkcjonowania w tym ukadzie poznaniacy co prawda nie opowiedzieli si jednoznacznie, jednak cienka ni porozumienia z Legi zmienia si w ptl nienawici. Za najwikszego wroga warszawiacy uznaj aktualnie (przeom roku 95 i 96)

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

trzecioligowcw ale nie w Lidze Chuliganw fanw gdyskiej Arki. Rok 95 rozpoczyna si pod znakiem supremacji Legii. T pozycj ugruntowa dodatkowo radomski turniej kibicw, organizowany przez tamtejsz Bro. Gdy legionici przyjechali swoim autobusem, akurat pod hal odbywaa si przepychanka midzy dwoma policjantami a gawiedzi, Suby porzdkowe postanowiy zabra ze sob dw6ch kibicw Widzewa. Jeden wykrci si wasnym sposobem, drugi mia kopoty. Mediacje spezy na niczym, wic warszawiacy postanowili wzi sprawy W swoje rce. Doszo do szarpaniny. Bdcy na hali kibice Radomiaka niezbyt dokadnie rozpoznali sytuacj i dochodzc do wniosku, e na ich terenie (Wszake Radom) warszawiacy robi rozrb, postanowili nieco goci przewiczy Gdy na fanw ze stolicy runa lawina cia, ci postawili si hardo 1 zamiast spodziewanej rejterady doszo do wymiany ciosw. Nastpnie gospodarze wycofali si na uprzednio zajmowane pozycje. Po wyjanieniu Sytuacji, czyli po zorientowaniu si przez Radomiaka co si stao, warszawiacy zostali przeproszeni. Na hali bractwo spokojnie grao sobie w pik, a przed ni policja przygotowywaa si do wojny. Obstawiono drogi dojazdowe do hali, wszystkich przechodzcych w jej pobliu kierowano szlakami pieszymi, a wchodzcych i wychodzcych legitymowano. Wjazd policji na trybuny nastpi zaraz po drobnym incydencie. Jeden z miejscowych oszoomw bucza pod nosem inwektywy w kierunku legionistw, najwyraniej szukajc guza. Pijany nie potrafi ogarn sytuacji, a z tubylcw nie byo komu wzi gocia za wszarz. Nastpio krtkie spicie. Dla policjantw by to pretekst do ataku. Wpadli na hal do strony sektorw zajmowanych przez wikszo goci, lejc kogo popadnie. Postawili si gwnie warszawiacy, kilku chopakw z Widzewa i biegajcy wanie jako gracze fani Lecha. Gdy spiker zobaczy co si dzieje, natychmiast da haso do walki z natrtami. Kibice jako sobie dali rad. Pniej nastpiy negocjacje (tak na dobr spraw nie bardzo wiadomo po co, bo gdy si mundurowi usunli, zagroenie znikno, bijatyka ucicha). Po kilku godzinach spokoju z drugiej strony trybun wpadli antyterroryci. Zrobili to z hukiem i trzaskiem, dewastujc przy okazji szyby. Byo to o tyle dziwne, e wwczas nie dziao si absolutnie nic. Widocznie naogldali si filmw z Sylwestrem Stallone. Hala Broni jest tak skonstruowana, e nie ma moliwoci swobodnego przedostawania si z jednej strony trybun na drug, tak wic tym, ktrzy uczestniczyli w poprzedniej zadymie pozostao tylko bezsilne przygldanie si, jak psy obijaj kibicw Radomiaka. O co poszo tym razem, nie udao si ustali nawet policji. Podczas kolejnego turnieju, gdyskiego, legionici skoncentrowali si gwnie na upijaniu z Pogoni... Lechi i lskiem. Wczeniej w Warszawie zrobiono kolejn innowacj na czce dziaalnoci kibicowskiej. Bosman zorganizowa wasny pub, ktrego klientami byli oczywicie kibice. Dziaalno nie potrwaa zbyt dugo, gdy przed meczem Polonia Warszawa Pogo Szczecin fanatycy znad morza zostali hucznie przyjci w lokalu. Poniewa miejsca byo w nim niewiele, wic towarzystwo rozlokowao si take w pobliu piwoopni. Okoliczni mieszkacy mieli dosy kilkusetosobowego towarzystwa i Bosmanowi cofnito koncesj. Ostatnimi czasy legionici wrcz znienawidzili si z fanatykami Arki i Cracovii. Z t drug mieli dwie potyczki. A waciwie jedn. Na zimowym (94/95) meczu hokejowym warszawiacy szykowali si do starcia, gdy do szy ich suchy, e na to spotkanie wybiera si cakiem zgrabna ekipa trzech autokarw Pasw. W stolicy zarzdzono mobilizacj, jednak do spodziewanej inwazji nie doszo. Przybyo zaledwie kilku opatulonych w biaoczerwone szaliki sympatykw Cracovii. Dostali po gowach dosy mocno, a pniej kapowali policji, jednak jak twierdzili krakowianie, nie byli to kibice spod Wawelu, lecz jacy hokejowi juniorzy. Kolejne spotkanie Legia Cracovia, odbyo si podczas baraowego meczu... Jeziorak Iawa Radomiak Radom o wejcie do drugiej ligi pikarskiej latem 95 roku. Zorganizowany naprdce bara (z uwagi na wy cofanie si FC Piaseczno) przypad w terminie rozpoczcia rozgrywek ligowych. Do Biaegostoku wyprawiay si dwa autobusy Pasw. Zawadzili o stadion Hutnika Warszawa, na ktrym si w bara rozgrywa. Kra kusy rozpoczli zadym. Jak byo w rzeczywistoci, nie bardzo wiadomo. Jedni twierdz, e Jeziorak zerwa si na boisko, Radomiak gdzie w okolice potu, a

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

legionici me podjli walki. Z innego rda natomiast mona byo usysze, e warszawiacy dyli do zwarcia, jednak przeszkadza pot i pilnujcy bram, sterroryzowani policjanci, ponad gowami ktrych, latay rzucane przez obie grupy hools raczej twarde przedmioty. Natomiast z Ark bilans star legionistw jest duszy. Po meczu Polska Francja legionici zdemolowali arkowcom jeden autokar. Bdcych na meczu Polomi w Warszawie arkowcw przechwycili legionici z grupy Warriors i zdeponowali im dwie flagi oraz par szalikw, jednoczenie ich obijajc. Raz sponiewierali na dworcu Wschodnim arkowcw jadcych na gocinne wystpy do Krakowa. W rewanu Arka zrobia podjazd pod stadion Legii podczas ich meczu ze lskiem oraz czekaa cakiem zgrabn brygad na prom wiozcy warszawiakw powracajcych z wyprawy do Trondheim. Jesie 94 to oprcz ju opisanych, nastpujce wyjazdy fanatykw Legii: Olsztyn ponad dwie setki, w tym znajomki z Elblga, Katowice 300, w tym poowa z Sosnowca, Stalowa Wola 100. Ten wyjazd by szcze glny, gdy bramkarz warszawskiej druyny po otrzymaniu ciosu od miejscowego hools, da jednemu z napastnikw w zby, za co pniej zosta sdownie ukarany. Miejscowy hoola (?) zosta posikowym oskarycielem we wasnej sprawie. Rakw 170. Jak jedzili warszawiacy w 95 roku? Jest to duga lista. Wiosn byo ich 160 w Krakowie na Hutniku, ale byli wspomagani przez 200 osobow grup fanatykw Zagbia Sosnowiec. Na drug poow dojecha dodatkowo autobus Pogoni Szczecin, ktra wczeniej graa w Zabrzu. W Po znaniu na Warcie legionistw byo 130, ale kilkudziesiciu szalikowcw Legii wyprawio si tego samego dnia dalej, do Szczecina na mecz Pogo Lech. W tym samym Poznaniu na Olimpii byo fanw ze stolicy 64. Wwczas mogo si co zdarzy, tym bardziej, e policjantw byo nie wielu. Jednak panowaa cisza. Do Mielca Legii przybyo dwie setki. Po meczu w okolicy dworca kolejowego, gdzie zatrzymay si warszawskie autokary doszo do drobnej bieganiny, zakoczonej przyjazdem policji. Walka obya si bez jakich wikszych ofiar, jednak dwch zapanych przez fanw z ylety mielczan musiao odby przymusow podr autokarem. Zostali wysadzeni po przejechaniu jakich 50 kilometrw, w lesie. Troch daleko od domw. Kolejne dwa wyjazdy legionici zaliczyli na Grny lsk. W Chorzowie na PP j w Zabrzu na lidze byo ich mniej wicej tyle samo, od stu do dwustu. Moe ciut wicej na Ruchu. Mieli kopoty z policzeniem si, gdy tak na jednym, jak i na drugim meczu byli wspomagani przez okoo 300 osobow grup z Sosnowca. To oczy wicie me s pene dane z wyjazdw, wiosn 95 Legia miaa ich wicej. Natomiast jesie zacza si od gry na azienkowskiej przy pustych trybunach. A to za spraw wojewody warszawskiego, ktry nakaza zamknicie stadionu z powodu awantur po meczu finaowym o PP z GKS-em Katowice. Wwczas faktycznie dziao si. Zabaw rozpocz atak fanatykw Legii cieszcych si ze zdobycia tego trofeum na boisku najpierw na Misztalowcw, a nastpnie na katowiczan. Misztalowcy to ochroniarze wystpujcy na meczach Legii w czarnych uniformach. Z nimi kibice nie lubi si bardzo, bo ocbroniarze po pierwsze nie s lubiani w ogle, a po wtre warszawscy s pono szczeglnie wrednawi. Podczas finau PP, z zamiarem pobaraszkowania z flagami GKS-u, wybieg na drug stron potu Chomik ze Szczecina. Misztalowcy przechwycili go, do cze go nikt nie mia wielkiej pretensji. Wszak to ich praca. Jednak gdy Cho mik wrci na swoje miejsce, w legionistach zagotowao si. Chopak by dosy dokadnie okopany i obity. By siny i zielony, tak skatowanego gocia dawno nie widziaem twierdzi pniej znajomy z Warszawy. Owo kopanie ju si w zakresie obowizkw ochroniarzy nie miecio. T nadgorliwo postanowiono odpowiednio wynagrodzi. Okazja moga si nadarzy tu po spotkaniu. Legia wygraa, na trybunach rozpoczto witowanie. Bractwo ruszyo na muraw, jednak cz byskawicznie zacza sprint w kierunku czarnych kubraczkw. Misztalowcy, gdy tylko zwietrzyli niebezpieczestwo, natychmiast wydarli zelwki, co uratowao ich cielesne powoki od przykrych przey, Zdegustowani takim obrotem spra wy legionici (ci szukajcy awantury) rozpoczli wymian zda i awek z kibicami GKS-u. Mundurowi nie wiedzieli, co robi. Co wy odpierdalacie, uspokjcie si policjant, szef (?) obstawy zapa jednego z

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

warszawskich macherw. To wecie ten GKS na dworzec i bdziecie tu mieli spokj zagadnity wzruszy ramionami. Mia racj, Misztalowcy si zerwali, gdy by nie byo take katowiczan, nie byoby punktw zapalnych. Policjanci myl inaczej. Wydumali, e najlepszym sposobem na ostudzenie rozpalonych gw bdzie polanie ich wod. Najpierw prbowano rozpdzi tum za pomoc oddziaw konnych. Jednak kto zauway, e mustangi boj si flag opoczcych na drzewcach. Zaczto wic biega ze sztandarami i biedne rumaki poszyy si. Po koniach ywych wprowadzono mecha niczno. Polewaczka okaza si rwnie nieprzydatna jak zwierzaki ze stad niny. Jedc po murawie boiska dewastowaa j tylko, a polewajc winnych i niewinnych, zwikszaa tylko ilo ludzi chccych dopierdoli mundurowym. Bijatyka na stadionie i w jego okolicach trwaa dosy dugo. Psy wpady w amok i tuky kogo popado i jak popado. Zamknity stadion, pod ktrym zebrao si bractwo podczas meczu inauguracyjnego z Zagbiem Lubin, nie przypomina ju tego sprzed dwch lat, gdy rwnie po bijatyce z policj na meczu ligowym (traf chcia, e take z Katowicami), zamknito dla publicznoci obiekt przy azienkowskiej. Wyglda inaczej. Tym razem nie byo stanu oblenia, lecz podstadionowy piknik. Wyjazd do Tych to jak zwykle na Grnym lsku 100 z Warszawy i 200 szalikowcw z Sosnowca. W Szczecinie Legii byo 150-250. Tak dua rozbieno wynika z tego, i nie mogli ustali iloci przybyych. Jak to zwykle w miastach lubicych si fanw, a oni po caym stadionie. Cz bractwa przez Szczecin wracaa do domw z Parya, gdzie rozgrywaa swj mecz reprezentacja. Na dodatek policja chciaa koniecznie legionistw otoczy kordonem. Wiedzie]i z autopsji, e jeli daliby si odizolowa, to pniej mieliby kopoty ze swobodnym poruszaniem po obiekcie. Mona si byo spodziewa wrcz zatrzymywania si w sektorze i odprowadzenia po meczu na dworzec nawet tych, ktrzy mieli zupenie inne plany yciowe. Wic zasiedli razem z Pogoni. Do Goeteborga Legii zawitao okoo 700 hools, plus 40 z Pogoni, kil kudziesiciu dziadkwi troch polonusw. W sumie okoo tysica gw, z tym e polonusi i dziadki siedzieli w sektorze obok. Modzi legionici twierdz, e by to rekordowy wyjazd polskich hools na mecze pucharowe. Cho pojedynku w Brnie Zbrojovka Wisa na pewno nie pamitaj. Na promie wiozcym kibicw do Szwecji panowao przekonanie, e potomkowie tych od najazdu nie bardzo chc wpuszcza na swoje terytorium osobnikw nie mogcych poprawnie wybekota swojego nazwiska, wic wikszo indywidualnie narzucia sobie ograniczenia ilociowe w przyjmowaniu jake oywczej wdeczki. Przepowiednie okazay si przesadzone i pniej bractwo klnc na swoj gupot, nadrabiao zalegoci. Przed meczem obyo si bez jakich szczeglnych hec, natomiast po spotkaniu wiara si zdeczko wkurzya. Miejscowi, bardzo grzeczni policjanci stanowczo zatrzymali cieszcych si z awansu do Ligi Mistrzw fanw czerwono-biao-zielonych na stadionie. W tym czasie cienkie Bolki, jakimi s Szwedzi, zdemolowali kilka aut na polskich rejestracjach. Bractwo zrobio sobie odwet na stacjach benzynowych, ktre po drodze pkay wszystkie. Odbieralimy nalene nam odszkodowania. Za te samochody i za najazd szwedzki miano si pniej w Warszawie. W Goeteborgu wyjanio si rwnie, dlaczego jedynie garstka potomkw Wikingw zawitaa na pierwszym meczu w Polsce. Ot po wielokrotnym pokazywaniu w tamtejszej telewizji scen rodzajowych z wydarze, jakie miay miejsce po spotkaniu finaowym pucharu Polski, tamtejsza spoeczno dosza do wniosku, e bezpieczniej jest si nie wyprawia na Planet Map. Z tekstu Marcina Mellera (Polityka nr 35/95), ktry wyprawi si na rewan z fa natykami Legii, mona si byo dowiedzie, e skoro Szwedzi nie chcieli na Planet Map, to ona przyjechaa do Szwecji. Najciekawiej byo na jednym z powrotnych promw. 400 pyncych nim hools zabawiao si na rachunek firmy, to znaczy chlali oporowo Pozostawiajc nie uregulowane rachunki. Kto dosta szalu radoci i metodycznie wyrzuca cay ruchomy sprzt za burt. wlaz na maszt, gdzie troszk uszkodzi radar, zerwa bander i opatuliwszy si m paradowa po pokadach. Kilku antyterrorystw, ktrzy byli obecni na promie, do dobrze policzyo swych ewentualnych przeciwnikw i po uzgodnieniu rachunku sil, byli dla wszystkich rozrabiajcych raczej uprzejmi, Proszc jedynie o niewyrzucanie za burt tratw ratunkowych i podobnych gabarytami drobiazgw. W winoujciu spodziewano si ostrej kontroli. Jednak tam oprnianie promu polegao na jak najszybszym wyekspediowaniu

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

wesoych autobusw w kierunku Warszawy. Cay czas pod eskort. Nastpnie mieli wyjazd do odzi na KS. Zameldowao si tani ich 250. Po sukcesie druyny w odzi legionici usyszeli pod swoim adresem wyjtkowo mao bluzgw. Wic i sami prawie nie bluzgali. 40 legionistw odwiedzio Rzeszw podczas meczu o Superpuchar, 200 pojechao do Gdaska. Tam co prawda bluzga im cay stadion, jednak najstarsza ekipa lechistw wzia po meczu dwie dychy najstarszych legionistw na chlanie. Do Moskwy wybrao si 200 fanw. Cz jechaa pocigiem. Gdy policjanci wleli im do wagonu (kuszetki), szalikowcy natychmiast po wiedzieli warsowemu, e nie ycz sobie ich obecnoci, daj opuszczenia wykupionego przez siebie wagonu przez tych panw. Warsowy wysadzi mu zamiast na granicy w Terespolu (jak chcia dowdca eska pady), na stacji Warszawa Wschodnia. Na stadionie Spartaka dosiado si jeszcze 300 polonusw, ale nawet p tysica polskich garde nie byo si w stanie przebi przez wyjcy, kilkudziesiciotysiczny tum. W Tarnobrzegu Legii zawitao zaledwie 80. Na miecie robili co chcieli, jednak pniej czterech z nich miao powane kopoty. Miejscowi hools okazali si mocni jedynie w gbie. Po stracie szalikw natychmiast meldowali o tym policji, wskazujc winnych. Wspomniana czwrka troch sobie po siedzi, gdy przybito im dziesion. W Chorzowie na PP byo warszawiakw niecae 30 osb oraz dwie setki Zagbia. W odzi na Widzewie jakie 2 tysice, natomiast w Blackburn 300 plus okoo 200 polonusw. Niektrzy ostrzyli sobie zby na wjazd na muraw po zakoczeniu meczu. Wszak w Anglii od czasu tragedii zgniecenia kilkunastu kibicw Liverpoolu poty odzielajce muraw od trybun s symboliczne. Troszk si zawiedli. Przewidujcy wyspiarze posadzili kibicw z Polski na pitrze. Pod nimi znajdowa si pusty sek tor. W Poznaniu, na meczu, ktry dziki zadymom na trybunach stal si wydarzeniem sezonu, legionistw byo 300. Do Trondheim przyjechao z Warszawy 100 fanw. Zostali bardzo gocinnie przyjci. Na Legii, identycznie jak wszdzie, zdarzaj si i takie wypadki, jak opisany w wydawanym w odzi przez widzewiakw Polskim Kibolu (nr 3, str. 5): Legionici chyba mile bd wspomina Sochaczew, bowiem zdobyli spory up jeden szalik skrojony dziewczynie, na dodatek po wab cc, gdy ofiara nie chciaa dobrowolnie odda swoich barw. Dopiero ciosy i groba wcignicia do autokaru pomogy.... Jak mona skroi szalik 21 letniemu chuliganowi<< spod Zylety, gdy ten na ulicy krzyczy: ratunku, ludzie, zodziej. Wszdzie si znajd mocni jedynie w pysku. Chodzi o to, by miczakw utwardza lub eliminowa ze rodowiska. Po zadymie podczas flnau PP z GKS-em i decyzji zamknicia stadionu przy ul. azienkowskiej, modzie Legii postanowia zorganizowa spotkanie kibicw, na ktrym chciano podj jakie decyzje. Poniewa wrd przybyych (kilkaset osb) znajdowali si wodzireje spod ylety, organizatorzy zamieszania jako nie chcieli si ujawni. Ostatecznie stano na niczym, towarzystwo si rozeszo. A pniej w Zyciu Warszawy mona byo przeczyta list maolatw o terrorze czterdziestolatkw, ktrzy narzucaj reszcie sposb mylenia i styl bycia. Ciekawe, do czego autorzy listu dyli. Ulubion, ostatnimi czasy zabaw fanw Legii jest czatowanie. Przekonali si o tym wilacy, ktrzy we wrzeniu 94 wybrali si do Gdaska na mecz z Lechi. Warszawiacy urzdzili sobie polowanie dwie godziny po pnocy. Nieszczciem krakusw bya niewielka ich liczba, co nie pozwolio podj wyrwnanej walki. Czterdziestu agresorw wrcz roz nioso dziesitk przeciwnikw. Rok pniej kopoty na tej samej trasie, tylko w drug stron, mieli udajcy si do Krakowa kibice Arki. Jechali na gocinne wystpy do swych ziomkw z Cracovii. atwo byo prze widzie, e kto bdzie przejeda, gdy w grodzie Kraka nastpnego dnia miay odby si pierwsze od wielu lat ligowe derby, zwane pod Wawelem Swit Wojn. Gdynianie przewidzieli sytuacj i pochowali si w pocigu do dokadnie. Ostatecznie warszawscy wartownicy (zabawa odbywaa si take okoo godziny drugiej w nocy na idealnie pustym dworcu Warszawa Wschodnia) zlali dwie czy trzy bardzo podejrzane oso by. Pniej okazao si, e trafili w dziesitk. Jednak arkowcy nie zupenie chc si przyzna do swojej poraki twierdzc, e trafiony zosta pity garnitur ich grupy. Przecie nie bdziemy si goci pyta, czy nale do ich specbrygady, czy s zwykymi, gdyskimi szaraczkami. e nie s to oni, to byo wida, gdy mwili, e nie maj o niczym pojcia i nawet nie wiedz, czym s mecze piki nonej. Ale co, mielimy ich za to

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

pogaska po gwce? ni to stwierdzi, ni spyta retorycznie jeden z legionistw, uczestnik zadymy. Fani warszawscy jesieni 95, na meczu z Arnik Wronki zorganizowali akcj, jakiej jeszcze przed stadionami w Polsce nie byo. Protestujc przeciwko zbyt wysokim cenom biletw, oraz zakazowi wywieszania flag klubowych na plotach, postanowili odpuci sobie spotkanie swojej druyny, jednoczenie pikietujc obiekt przy ul. azienkowskiej. Pikieta przyniosa skutek poowiczny. Zmalay ceny biletw zezwalajcych na wchodz nie na wira i przyobiecano, e od kolejnego spotkania bdzie mona wywiesza flagi, cho tylko do poowy potu. Niektrzy fani Legii z nudw nie wiedz co wymyli. Jeden z nich wykombinowa, e da na amach Piki Nonej patne ogoszenie: Bylimy, jestemy, bdziemy najlepsi. Klub Kibica Legii Warszawa skiada podzikowanie za doznane w 1995 roku wzruszenia i radoci wszystkim naszym sportowcom i dziaaczom(...) Pozdrawiamy gorco nasze Fan CIuby oraz przyjaci i sympatykw. Autor tego przedsiwzicia, Wiesiek Peclowizna, w przerwie meczu o superpuchar Legia GKS Katowice, ktry odby si w Rzeszowie, zakupi na licytacji pik, ktr rozegrano mecz Polska Sowacja. Wyoy na cel 4 i p miliona starych zotych. Jak si pan nazywa? spyta si go spiker podczas wrczania trofeum. Nie mam nazwiska, jestem legionist odpar warszawski fanatyk. Korzystajc ze spotkania z legionistami w odzi podczas turnieju ki bicw, warszawiacy, ktrzy mogli przeczyta powyszy rozdzia, zgosili nastpujce zastrzeenia: Ledwo nadmienione zostay zadymy w Czsto chowie, gdy po meczu Polska Francja zdemolowany zosta autokar Arki, i awantura z psami podczas spotkania 112 PP z GKS-em Katowice w 1993 roku. Zabrako opisw zwyciskiej walki z... psami o flag Ultras na meczu ze Stomilem, awantury z policj po meczu Legia Pogo, gdy wsphw siy kibicw obu klubw przegoniy agresorw. Zabrako te opisu wielkiej bitwy po meczu Legia Lech 0:1 (wiosna 95), kiedy to zdemolowane zostay budy policyjne, gazy leciay z trasy azienkowskiej, a za mieszki przypominay te z okresu stanu wojennego

KS d

Gdyby na pocztku lat siedemdziesitych na stadionie przy al. Unii kto w ogle mg przypuszcza, e kilkanacie lat pniej dzki Klub Sportowy bdzie mia jakiegokolwiek lokalnego, powanego konkurenta, zostaby uznany za niespena rozumu. Po prostu liczy si tylko KS. Gadanie o penych trybunach i pucharowych sukcesach Widzewa wtedy, to jakby dzisiejsze mwienie tego samego o np. Hutniku Warszawa czy Rozwoju Katowice. Wwczas nie byo nawet przepowiedni, a teraz s lokalni rywale. Powoli, ale systematycznie zdobywali sobie oni uznanie w dzkich rodowiskach. Sportowym, kibicowskim i chuligaskim. KS z pozycji monopolisty zacz schodzi na drugi plan. Na przestrzeni ostatnich lat w odzi panuje istna hutawka nastrojw. W kocwce lat osiemdziesitych LKS sta byo na zrywy. Po jednym z nich, na samym pocztku rozgrywek odzianie mieli nadkomplet punktw. To nad oznaczao wygran trzema bramkami z Pogoni Szczecin, co pozwalao dopisa dodatkowy punkt. Kolejny mecz na wasnym stadionie KS rozgrywa z Legi. Przy spadajcej na pysk frekwencji na dzkim stadionie zameldowao si 28 tysicy ludzi. Biao-czerwono-biali pokonali wojskowych z Warszawy 4:1, umocnili si na pozycji lidera i... od tego momentu rozpocz si regres. Na stadion przybywao coraz mniej ludzi. Kibice na Al. Unii zaczli powoli znika. W 92 roku zostaa ich garstka. Jeszcze na osiem kolejek przed zakoczeniem sezonu 1992/93, czyli tego, ktry obfitowa w wysokie wyniki, sektor fanw dzkiego KS nie sprawia adnego wraenia. Nagle w kocwce sezonu, gdy okazao si, e KS ma cakiem realn szans na zdobycie po raz pierwszy od 36 lat tytuu najlepszego zespou w kraju, liczba szalikowcw zacza rosn w sposb geometryczny. Kiboli KS-u przybywao niczym grzybw po deszczu. Cz z nich to oczywicie ci, ktrzy za t druyn byli ju od dawna, ale ycie zmusio do zmiany zainteresowa. ona, dzieci, praca i tym podobne. W

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

chwili spodziewanego tryumfu przypomnieli sobie o dawnej mioci i zaczli chodzi, a nawet jedzi za druyn Pojawio si take wielu modych kolesiw. Jedni faktycznie przyszli na AI. Unii jako ludzie nowi w tym caym interesie. Jednak spora cz byli to ludzie niezdecydowani, czyli ci, ktrzy sami me bardzo wiedzieli, czy maj chodzi na KS, czy na Widzew. W tamtych, gorcych dla polskiego futbolu chwilach, stadion Widzewa zacz si niebezpiecznie wyludnia. Po tym spektakularnym sezonie KS mia szans zostania klubem z cakiem niczego sobie zaog kibicw. Odebranie startu w rozgrywkach europejskich pomogo Legii w napdzeniu na trybuny kolejnych fanatykw. Start odzian w pucharze UEFA nie zaatwi niczego. Owszem, grupa si scementowaa, o czym wiadczy midzy innymi awantura po spotkaniu koszykarek KS z Wkniarzem Pabianice. Miaa ona miejsce p roku po sawetnym 7:1 z Olimpi Pozna. Do niedawna kibice KS-u i Wkniarza si lubili. Pabianiczanie byli nawet uwaani za fili Rycerzy wiosny. Pod wzgldem kibicowskim rzecz jasna, a nie organizacyjnym. Jednak zadziaao prawo derbw, ktre twierdzi, e posiadanie druyn w jednej klasie rozgrywkowej, gdy siedziby klubw s oddalone od siebie nie wicej ni 100 kilometrw, jest elementem uniemoliwiajcym dogadanie si kibicw. Na kilkudziesiciu powracajcych z odzi fanw Wkniarza przyczaio si wzdu torw kolejowych okoo 250 (niektrzy podaj nawet 300) fanatykw KS-u. Zadziaali starym, wyprbowanym ju przez niejednych kibicw sposobem. Do pocigu wiozcego w kierunku domw mieszkacw Pabianic wsiad kmikadze majcy za zadanie zacign w odpowiednim miejscu hamulec bezpieczestwa. Hamulcowy doskonae obliczy miejsce, w ktrym trzeba byo pocign za rczk, udowadniajc tym samym, e wietnie jest mu znana topografia miasta, oraz e praktyczne zajcia z lekcji fizyki zostay opanowane w bardzo dobrym stopniu. Pocig stan w oku cyklonu. Od tego momentu relacje napastnikw i ich ofiar zaczynaj si rni. odzianie twierdz, e wjechali do pocigu obijajc pabianiczan, natomiast ci drudzy utrzymuj, i zostali jedynie ukamienowani. Faktem jest, e dym mia miejsce, e dziao si to niedaleko dworca oraz e przyjezdni najedli si strachu i dostali po gowach. Policja nie zapaa nikogo, pocig zosta zdewastowany, przeciwnicy pobici. Tak przynajmniej wyglda bilans ze strony gospodarzy. Mimo takich spektakularnych akcji KS nie potrafi si skonsolidowa. Zabrako ludzi, ktrzy chcieliby si powici idei, majcych umiejtno jednoczenia wok siebie innych. Jacek Bogusiak nie jest tak osobowoci, ktra potrafi skupi rodowisko. Chocia stara si to zrobi od lat. W zwizku z tym trafi nawet na amy gazet i przed kamery programu 1 TV. A to za spraw wydanej przez siebie gazetki, w ktrej zamieszczona bya mapa odzi, a okolice stadionu Widzewa otoczone byy czym przypominajcym drut kolczasty. Skojarzenie byo jednoznaczne ydowskie getto. Miao ono podkrela pochodzenie narodowe zaoycieli Robotniczego Towarzystwa Sportowego. Zreszt od ydkw wyzywaj si tak jedni jak i drudzy. Historyczne to w postaci przedwojennego statusu ydowskiego miasta na polskiej ziemi wraz z tamtymi ludmi poszo w zapomnienie. Pozostao jedynie dziaajce negatywnie skojarzenie d? ale to Zydzi, ktre podtrzymywane jest przez samych odzian. Oczywicie kady myli o przeciwniku. Cakiem niele, chocia nie imponujco, prezentowali si fanatycy KS-u podczas pucharowej potyczki z Legi w finale PP w 94 roku. Sami zainteresowani twierdzili, e byo ich w Warszawie (fina rozgrywano na azienkowskiej) ptora tysica. Legionici ocenili ich na poow mniej. Miarodajne jest chyba stwierdzenie kibicw poznaskiego Lecha, ktrzy byli na tym meczu incognito. Wedug poznaniakw odzian byo omiuset. Zdaje si t wersj potwierdza take zapis video. Jednak nawet na stosunkowo niedalekim wyjedzie osiem setek, to i tak sporo. By to jednak abdzi piew KS-u. Dwa miesice pniej, w lipcu odbyo si identyczne spotkanie o superpuchar w Pocku. Na tym meczu, oprcz kiboli Legii, drug si stanowili kibole Petrochemii i Widzewa we wsplnej grupie. W cigu kilku miesicy z cakiem zgrabnej ekipy pozostao dno. Ekaesiakw do nieodlegego Pocka przyjechao zaledwie stu. Apogeum dna przypado na mecz, ktry odby si ju w trakcie nowych rozgrywek ligowych. Znw z Legi, tym razem w Warszawie. Byo to do ciekawe widowisko, zwizane z oglnym bojkotem ze strony dzkiej. Na azienkowskiej zameldowao si zaledwie jedenastu pikarzy, czyli awka re zerwowych bya pusta. Natomiast na trybunach pojawio si 3 (sownie: trzech)

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

fanw z odzi. A przypomnie trzeba, e wyjazdy do Warszawy stanowi dla mieszkacw miasta wkniarzy co szczeglnego. Na dobitk nie nale do najdalszych. Co si stao? Mona si jedynie domyla. Natomiast w si w tym samym czasie rs najwikszy konkurent KS-u, Widzew. Gdzie podziali si ci, ktrzy nie tak duo wczeniej byli znacznie liczniejsi na Galerze?. Tajemnica? Gdy LKS doowa w Lidze Chuliganw, a lsk stawa si jednym z jej filarw, niejednokrotnie we Wrocawiu daway si sysze uszczypliwe uwagi przyjezdnych o kumaniu si z nic nie znaczcymi klubami. Odpowied w takich wypadkach moga by dwojaka. Mwio si wwczas o tradycji i historii wzajemnych kontaktw, a take o lojalnoci, ktra w swym kodeksie honorowym nie pozwaa na odwracanie si od tych, ktrym si nie wiedzie. Druga sensowna i jednoznaczna odpowied brzmiaa: A wy co si wpierdalacie?. Czsto koczyo si na ironicznych umieszkach kibicw innych zespow. Zawsze przyjmowali wrocawsk postaw jako dziwn fanaberi, cho trzeba przyzna, e obie argumentacje trafiay do przekonania. Przed si ugina si kady, a umiejtnie ukazane sprawy honorowe, cho uczucia s ostatnio jakby w pogardzie, potrafi wywrze wraenie nawet na najbardziej zatwardziaych rzezimieszkach. Na linii LKS lsk pierwsze powane rysy day si zauway w 91 roku. Zaczo si niewinnie, od wsplnego picia alkoholu gdzie w odzi na podwrku terenu opanowanego przez widzewiakw. Co prawda ekaesiacy ostrzegali, e w to miejsce moe wjecha ekipa gospodarzy, jednak nikt z Wrocawia nie wzi tych zapowiedzi na powanie. Zadziaao typowe dla miasta z jedn tylko grup kibicw mylenie. Kto nas tu moe ruszy? to normalna reakcja w miastach, w ktrych nie ma rywalizujcych ze sob grup. W pewnym momencie z jednej z bram wyskoczyo kilkudziesiciu niele uzbrojonych widzewiakw. W zwizku z brakiem rympalw obronnych, jedynym sensownym wyjciem byo wzicie ng za pas. Tym, ktrzy mieli w organizmie zbyt duo wody ognistej, bieganie sprawiao spore kopoty. Widzew dopad kilka osb. Pniej kto susznie Zauway, e kibicw KS-u tu przed zadym jako zaczo ubywa. Nie do koca zostao wyjanione, skd wzi si Widzew i to w takiej ekipie. Niedomwienia zrodziy niemiy klimat. Pniej by wyjazd do San Marino, Opanowany przez ekipy z Wrocawia i Krakowa (Wisa), podczas ktrego z trybun dao si sysze haso nieprzychylne dla caej odzi. W czasie pamitnego meczu Polska Anglia na chorzowskim stutysiczniku KS naparza si z Wis w sektorze bezporednio ssiadujcym ze wsplnym wrocawsko-gdaskim Pocztkowo wiara z Lechii i lska ruszya w kierunku zamieszania. Jednak mimo, e grupa bya wsplna, cele wrocawian i fanw Lechii byy w tym przypadku rne. Podczas gdy gdaszczanie brali na celownik elkaesiakw, to lsk by bardziej skory powalczy z wilakami. Biegnce w kierunku jatki bractwo udao si powstrzyma. Pniej odzianie mieli do lska straszne pretensje o brak pomocy. Nie przyjmowali tumaczenia, e stao si tak znacznie lepiej dla nich Czara goryczy i obustronnych oskare zostaa przepeniona podczas nie istotnego, wydawaoby si, dla stosunkw midzy kibicami lska i KS-u meczu 1/16 pucharu Polski Slza Widzew w listopadzie 1994. Na tym meczu szalikowcy wojskowych stanowili cakiem pokan cze publicznoci. Problem polega na tym, e wikszo czajcych si na odzian i chccych pokombinowa, z uwagi na spodziewan policyjn obstaw, przysza bez barw. Natomiast grupka, w wikszoci modzieowcw, ktra na spotkaniu pojawia si oficjalnie, bya sterowana przez pijanego oka. Ten ul, dla ktrego w znacznie mniejszym stopniu liczyo si kto, gdzie i z kim gra, a znacznie bardziej gdzie i za czyje mona wypi, postanowi skorzysta z okazji i pokaza si modziey jako wodzirej. Wszake to on, a nie kilkunastolatkowie buja si z Nabojk, on mia na koncie zatrzymanie pocigu wiozcego fanw Lecha. Wic to on w takim przypadku powinien kierowa grup. Krzykn Jude caa d, co reszta podchwycia i w ten oto sposb KS mia podstawy twierdzi, e lsk jest faszywy. Bdcy na meczu widzewiacy nastpnego dnia nie omieszkali o tym wydarzeniu poinformowa lokalnych rywali, z ktrymi przecie doskonale si prywatnie znaj z pracy i szk. I co z tego, e dla oka by to ostatni wystp w karierze? Zosta po goniony z bractwa tu po zakoczeniu tego spotkania. W trakcie meczu jednak maolaci posuchali wanie jego. Nikt w odzi nie zna kulis sprawy, a na zewntrz wygldaa ona tak, e rzeczywicie KS-iacy powinni mie Wrocawia do. KS zachowa si z honorem i podczas najbliszej

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

okazji, czyli na meczu Polska Francja, fani bialo-czerwono-biaych stwierdzili, e od tej pory na linii d Wrocaw nie ma mowy o zgodzie. Stare ukady jednak pokutuj. Kilku chopakw z KS-u prosio wrocawian, by w imi dawnej znajomoki nie bluzga na nich podczas meczw z udziaem Widzewa. W kocwce roku 94 odzianie wyjechali do Katowic na GKS. Starcie 10 osb KS-u z mniej wicej identyczn liczebnie grup miejscowych na dworcu zakoczyo si rozochoceniem przyjezdnych, ktrzy w tej nie licznej ekipie zaczli buszowa po osiedlach. Po skrojeniu paru szalikw sami dostali si na orbit zainteresowa znacznie liczniejszej hordy GKS-u i musieli zrywa zelwki. Na meczu byo 40 ekaesiakw i kilku ich kolekw z Rakowa. Rok 95 rozpocz si dla KS-u stosunkowo niele. Na inauguracyjnym meczu w Poznaniu (Lech), po kocowym gwizdku, gdy ich pikarze podbiegali do potu, rzucili si w jego kierunku tratujc po drodze dwch policjantw. Bya to dopiero zajawka zadymy, jaka zdarzya si chwil pniej, ktrej odzianie byli zaledwie biernymi obserwatorami, gdy awantura od bywaa si midzy miejscowymi fanami a psami. Jej efektem byo midzy innymi zabranie broni policjantowi. Kolejne wyjazdy, w tym i te do Poznania (zarwno na Wart jak i na Olimpi), to zaledwie kilkuosobowe ekipy. Cakiem niele prezentowaa si Galera po ostatnim meczu sezonu 1994/95 z Grnikiem Zabrze. Po wysokim zwycistwie w meczu o pietruszk odbyo si sympatyczne poegnanie najzagorzalszych fanw z pikarzami. W nowym sezonie fanw KS-u zjawio si 30 w Olsztynie, 11 w Lubinie (plus okoo 40 z Miedzi), 50 we Wrocawiu, 25 w Gdasku. Podczas powrotu z Lubina odzianie mieli starcie w okolicach wrocawskiego Dworca Gwnego. Pocztkowo siedmiu (?) KSiakw nawet zaatakowao mniej wicej rwn liczebnie grup napastnikw, robic powane szkody ich zdrowiu. Pniej musieli si zmywa taryfami, zostawiajc jednak wraenie twardych facetw. W Gdasku, mimo rody, pojawio si odzian dwa tuziny. Dzieciakw wrd nich nie byo. Kibice biao-czerwono-biaych byli obecni w Warszawie podczas spot kania organizowanego przez posa Marka Wielgusa, o ktrym na stronach tego tomiku jest ju troch informacji. odzianie stoczyli sowny bj z dziaaczem wasnego klubu, do niedawna policjantem, czowiekiem odpowiedzialnym za porzdek na trybunach. Trzeba przyzna, e byy mundurowy po przepychance sownej wybrn z niej z twarz, rezygnujc ze swojego darmowego biletu na spotkanie Legia IFK Goeteborg, jakie po spotkaniu rozdawano. Jak Galera jedzi ostatnimi czasy na mecze swojej druyny? Paradoksalnie najgorzej wygldao to w momencie, gdy KS mia szans na objcie tronu mistrzowskiego. Wwczas to, na kilka kolejek przed zakoczeniem sezonu do Szczecina nie pojecha nikt! Jesie 94 te nie bya rewelacyjna. Wedug wasnych danych liczebno fanw z odzi by a nastpujca: Pock 60 (miejscowi twierdz, e 40), Chorzw 20, Lubin 20 (na zgod); Warszawa 3, Olsztyn 2, Katowice 30, Pniewy 1, Zabrze O (trzydziestce nie udao si dojecha). Gdyby nie tradycje, trzeba by po odczytaniu tych danych uzna ekaesiakw za rwnych takim ekipom jak Stal Stalowa Wola, Stal Mielec, czy Rakw Czstochowa. Rok pniej, czyli jesieni 95, fanw z Galery zaczo jedzi jakby wi cej. W Olsztynie zameldowao si ich 30, w Lubinie 11 (plus 40 z Miedzi Legnica), niecaa pidziesitka we Wrocawiu, 25 w Gdasku, mimo e mecz odbywa si w rod.

Mied Legnica

W Legnicy ju wydawao si, e na stadionie przy ul. Orla Biaego co si zaczyna dzia. W chwilach, gdy Miedzianka zacza osiga swoje najwiksze sukcesy sportowe, coraz wicej osb zaczo wdziewa zielono-czerwono-niebieskie szaliki. Kilkuset fanw legnickich pojawio si w Warszawie na pamitnym finale PP z Grnikiem Zabrze. Rok wczeniej podczas spotka baraowych o wejcie do ekstraklasy ze Stal Mielec stadion w Legnicy wypeni si do ostatniego miejsca, a na rewan wyprawio si kilka autobusw sympatykw Miedzi. To jeszcze byy wyjazdy przypominajce alkoholowe autobusy z

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

zakadw pracy, rodem z lat siedemdziesitych, lub rozpiewane grzybobrania. Jesieni 93 roku na meczu ze lskiem zameldowao si na Oporowskiej 150, moe nawet wicej fanw z Legnicy. Wwczas panowa cichy ukad midzy kibicami obu druyn. Bez jakiej specjalnej przyjani, ale i bez zawici oraz chci mordu. Wtedy to w Legnicy zaczy si pojawia na murach napisy gloryfikujce Miedziank i szkalujce tych, z ktrymi miejscowi maj najwiksz kos. Gwnie lubiskie Zagbie. P roku pniej szalikowcy z Wrocawia melduj si na stadionie przy ul. Orla Biaego. (Swoj drog fantastyczna nazwa ulicy. Ciekawe kto j nada. A mwi e tylko starzy szalikowcy to infantylni faceci.) Tamto spotkanie mogo zadecydowa jeszcze o tym, kto ratowa cie szansy na awans do ekstraklasy. Fanatykw miejscowych znalazo si na trybunach spora grupa, zajmujca jakie ptora sektora. Czyli mniej wicej 500-600 garde. W kilka miesicy po tym spotkaniu, jesieni 94, kiedy to legniczanom zacz wiatr dmucha w oczy, ponownie wiara z Wrocawia melduje si w stolicy polskiej miedzi. Mimo, e w obu przypadkach pad identyczny rezultat, to znaczy 1:0 dla miejscowych, a druyny walczyy o t sam stawk, to jednak atmosfera na trybunach bya zgoa odmienna. Wszystko siado. Kilku najoperatywniejszych chopakw poznikao. Dugi siedzia wwczas w pudle, Alkohol straci serce i zapa do robienia czegokolwiek, Siwy naprzekrca nieco ludzi na pienidze i ba si im pokazywa na oczy. I tak dalej. Nie bez winy s tu dziaacze Miedzi. Kibice sami chcieli zorganizowa sobie komputerowe szaliki swojego klubu. Chcieli wyoy wasne pienidze, zaangaowali wasne kontakty. Chcieli tylko jednego zgody klubu. Gocie z inicjatyw postanowili zorganizowa szaliki na miar tych, ktre w kraju s ju normalnoci. Inicjatorzy rynku pamitek chcieli oficjalnie handlowa rzeczami z herbem, nazw klubu i jego barwami. Ani jedno, ani drugie, ani trzecie nie jest zastrzeone do tej pory. Do kogo poszli, w kilkanacie miesicy po tym fakcie nie sposb ustali. Dziaacz postanowi wtedy wykroi co dla siebie. Chcecie mie pozwolenie na handel szalikami klubowymi? Dobrze, ale musicie cz tych szalikw odda nieodpatnie na rzecz klubu. Faceci z inicjatyw, cho nie przemysowcy dysponujcy olbrzymim nadmiarem gotwki, przekalkulowali interes i doszli do wniosku, e aby sprosta yczeniom dziaaczy, musieliby albo sami dokada do interesu, albo zdziera ze swoich kolegw kibicw. Wynik takiego mylenia ludzi z klubu jest widoczny po ptora roku. rednia frekwencja na stadionie Miedzi jesieni sezonu 95/96 wyniosa nie cae 500 osb na mecz! Bya szansa, by kilkudziesiciu chopakw zwizao si z Miedziank ideowo i zamiast azi po bramach i zbiera kas na nastpne wino, organizowa pienidze na kolejny mecz. Ten klimat beznadziejnoci dao si wyczu ju zim w roku 1994. Bdc w Legnicy szukaem znajomka, kibica Miedzi. Takiego zagorzaego. Chop ma sporo po trzydziestce na karku. Pytam modzieowcw krccych si bez celu po okolicznych bramach, opisujc swojego ziomala. Bractwo w wieku 18-19 lat stwierdza, e jeli chodzi o kibicw, to trzeba wypytywa wrd maolatw. Jeli niespena 20-letni gostek mwi co o maolatach, to jaki wiek ma na myli? Takie jest postrzeganie szalikowcw Miedzi w samej Legnicy. Aktualnie, tzn. na przeomie roku 95 i 96, fanw legnickich jest nie wielu. Owszem, jed na wyjazdy za swoj druyn, ale tylko niedaleko i w naprawd niewielkim skadzie osobowym. Wiosn 95 w nieodlegym Dzieroniowie byo ich 20. Przypadek Miedzi jest kliniczny. Nikt nie zadba o trybuny, bo po co? Lepiej si byo zatroszczy o pienidze w mniemaniu dziaaczy pewniejsze. Miasto podarowao klubowi targowisko. Nastpnie miasto poyczyo pienidze na remont tego targowiska. A jeszcze pniej poyczk anulowao. Rzecz jasna nie bya to jaka tajemnicza grupa ludzi, lecz czyje konkretne dziaania. W tym przypadku wiceprezydenta miasta, ktry jednoczenie peni funkcj wiceprezesa klubu. Dziki odpowiedniemu wy korzystaniu obu funkcji pienidze przelay si z jednego konta na drugie. Tak jest po prostu najatwiej. Ostatecznie skoczyo si na dowiezieniu wiceprezydenta vel wiceprezesa w kajdankach do gmachu sdu. Gdyby komu chciao si zainwestowa w kibicw, te kilka miliardw, ktre przy nosi ma targowisko, mogo wpyn z zupenie innego rda. Dwa tysice ludzi paccych za bilety po pidziesit tysicy starych zotych, siedem nacie razy w roku daje prawie dwa miliardy przychodu. Rocznie. Za to, co i tak si organizuje. Wystarczyo tylko troch zadba o reklam i fanw swojego klubu. Pienidzy, jakie

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

mogyby wpyn przy piciotysicznej pub lice liczy nie trzeba. W Legnicy nikt tego nawet nie prbowa. Wiosn 95 we Wrocawiu na lzie kibicw Miedzi zawitao okoo 30. Jesieni 95 legniczanie potrafili w 40 zajecha do Lubina na mecz KS-u z Zagbiem. Trzy dyszki do Wrocawia (take na LKS). Stu za meldowao si w Jaworze na meczu o puchar Polski z tamtejsz Kuni.

Motor Lublin

Ludzie honoru kibice Motoru. Taki napis za sobie na szalikach fani z Lublina. Fanatycy sportowi pojawili si w tym miecie stosunkowo pno. Podczas finau pucharu Polski Arka Wisa, ktry odby si w maju 1979 wanie w Lublinie, ludzie widzc acych po miecie modych ludzi w kolorowych szalikach podchodzili i pytali, co to za sekta. Trzy lata pniej, w 1982 roku Motor wchodzi do ekstraklasy. Wwczas na lubelskich potach pojawiy si napisy RKS w I lidze Tamtejsza prasa cieszya si, e to ju nie te antypastwowe napisy w stylu Ju niedugo zamiast lici bd wisie komunici, jakie na tych samych murach pojawiay si kilka miesicy wczeniej. Pierwszy mecz Motor rozgrywa ze lskiem. Na tym spotkaniu za meldowao si kilkuset (okoo 400) fanw przyjezdnych. Na trybunach wida ju byo zalki grupy fanatykw. Jednak o sile chuligaskiej stadionu przy Al. Zygmuntowskich dugi czas stanowili nie tyle ci, ktrzy przychodzili w to-biao-niebieskich szalikach, lecz tak zwane zgredy. Jako w Lublinie tych zagryziakw jest szczeglnie duo. Po awansie do grona najlepszych Motor zdobywa sobie do szybko kibicw. Co dziwniejsze, dziao si to w okresie, gdy fanatyzm sportowy przeywa w Polsce wyrany kryzys. Lublinianie wpadli w orbit zainteresowa kibicw warszawskiej Legii. Kilku mieszkacw Lublina wrcz byo cznikami na trasie do Warszawy. Na spotkania swojego klubu przy chodzili w barwach czerwono-biao-zielonych. Z czasem mio lublinian do legionistw przez tych ostatnich zostaa wzgardzona. Fani Motoru w jakich szczeglnych ilociach na dalsze wyjazdy nie jedzili w zasadzie nigdy, cho raz zajechali do Wrocawia (500 kilometrw) w sile 250 hools. Na linii Lublin Wrocaw w drugiej poowie lat osiemdziesitych zaskrzypiao. Wracajcych z Wabrzycha kiboli Motoru wzito na picie w okolice wrocawskiego dworca. Nastpnie lublinianie pozbyli si barw. Stary, chamski numer. Fani z Lublina nie zadziaali jednak tak, jak za chowaaby si kada inne ekipa. Gdy do Lublina zawitali fanatycy lska szukano gwnie winowajcw. Trzech z nich pojawio si na trybunach, Wrd niewielkiej, trzydziestoosobowej grupy. Cho kopoty mieli wszyscy przyjezdni, bo postawili si za swoimi ziomkami, to jednak sposb, w jaki lublinianie chcieli zaatwi spraw, wywoywa szacunek. Do zgody prawdopodobnie i tak by nie doszo. Po zdobyciu przez Ruch Chorzw tytuu mistrzowskiego, wieo upieczeni mistrzowie Polski musieli rozgrywa trzy spotkania w odlegoci nie mniejszej ni 100 kilometrw. Pado na Wrocaw. Akurat jednym z tych trzech okaza si mcz z Motorem. We Wrocawiu szykowano si na kolejn wojenk z szalikowcami z Grnego lska. Cz bractwa mylaa, e bdzie to wojna na dwa fronty. Jednak przybysze z Lublina nie zachowywali si agresywnie. Na spotkaniu i przed jego rozpoczciem odbywaa si wojna podjazdowa wobec tumu chorzowian. Troch pomogli fani to-biao-niebieskich. Po meczu kilku starszych lublinian wyldowao na piciu. Co prawda doskonale wiedzieli, co si zdarzyo przed dwoma laty, lecz tym razem, mimo braku jakiejkolwiek deklaracji o przyjani nic nikomu si nie stao. Wrcz przeciwnie. Gocie wyjechali w stanie wskazujcym na spoycie. Rewan by rwnie chodny, co uprzejmy. Z czasem na linii Lublin Wrocaw zapanowaa nie zmcona atmosfera dobrych stosunkw. Cholera, te czone szaliki Motoru i lska lepiej schodz w Lub linie ni samego Motoru dziwili si producenci pamitek. Jeli kto nie wierzy, niech si dokadnie przyjrzy statystykom iloci kibicw na meczach wyjazdowych w rozdziale lsk.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Najwiksz kos fanatycy Motoru maj oczywicie z Avi widnik. Bo znajduje si najbliej. Poza tym fani z Lublina w sposb szczeglny nie przepadaj za wikszoci ekip kibicowskich ze wschodnich rejonw kraju. Najwiksze dymy w Lublinie wizay si z przyjazdem do tego miasta kibicw Jagiellonii Biaystok, Siarki Tarnobrzeg i Stali Mielec. Co ciekawsze, wszystkie te dymy byy bardzo brutalne i za kadym razem kilku przyjezdnych trzeba byo hospitalizowa. Na wyjazdach kibice Motoru radzili sobie znacznie gorzej. Po prostu nie jedzili w ilociach gwarantujcych skuteczne podjcie walki. Dla przykadu zamieszczam dwa opisy z wyjazdw Siarki z jesieni 94, pisane przez mieszkaca Tarnobrzegu, zaczerpnite z fanzinu Pikarscy Kibice nr 6 wydawanego w Gdasku. Lublinianka Siarka. Nas 60 osb. Przed meczem przy kasach wy skoczyo na nas 15 z Motoru uzbrojonych w pay, pasy i kostk brukow. Jednak gocie si przeliczyli i przetestowalimy ich czas na 300 metrw. W czasie meczu przyszo jeszcze 50 motorowcw, jednak policja nie do pucia do zadymy. Motor Siarka. Wyjazd bardzo hujowy. Byo nas 60 osb. Motor wyjebal nam par szyb w autobusie, co spowodowao, e nas zatrzymano i wywieziono na przesuchanie. (...) Motoru byo 150 osb, dobrze uzbrojonych. Maj gocie pewien komfort, poniewa policja jest skcona z klubem i nie obstawia im meczw. Wyszo do dupy (...) No c, s wzloty i wtopy. Tyle tarnobrzeanin o gronie si kojarzcej ksywce Wolf. Motor mia niezbyt liczn, lecz sta ekip fanatykw. Nie unikaj moliwoci zlania przeciwnikw nawet w sytuacji, gdy wydaje si, e stoj na straconej pozycji. Rok przed wojenkami z Siark do Lublina zajechaa bardzo liczna (okoo 600 hools) ekipa z Radomiaka. Miejscowych chuliganw byo na tym spotkaniu gdzie o poow mniej ni przyjezdnych. Nie uchronio to szalikowcw Radomiaka przed szarpaninami i wybiciem kilkunastu szyb w autokarach. Dlaczego pisz w czasie przeszym? Gdy w ostatnich dwch latach sami fanatycy zrobili mnstwo rzeczy, by zrobi sobie jak najwiksz reklam na miecie. Na pierwszy wyjazd na wiosn 1995 roku pojechao do Zamocja 480 lubelskich hools. To ju nie jest drobna grupka. Po sezonie 94/95, w ktrym miano ambicj osign awans do ekstraklasy co si ostatecznie nie udao, zorganizowano mecz kibicw z pilkarzami pierwszej druyny. Spore uznanie zyskali fanatycy lubelscy w oczach legionistw. Po wio sennym (95) meczu w Piasecznie na Motor szalikowcy spod ylety za czaili si na drodze. Zostawili auta i zaatakowali autokar wybijajc kilka szyb. Lublinianie natychmiast kazali kierowcy zahamowa i wybiegli z autobusu by skontrowa napastnikw, ktrzy musieli si salwowa ucieczk. Furia napadanych nie wrya agresorom niczego dobrego. Jeden z samochodw nie odpali. Kierowca, gdy widzia nadcigajc watah zerwa si w ostatniej chwili, ratujc ycie. Gdy kibole Motoru stwierdzili, e napdzanego strachem nie s w stanie dorwa, obrcili narzdzie przestpstwa, jakim byo auto do gry koami dewastujc je. Po tym wydarzeniu fanatycy Legii przestali mwi o Motorze z kpin. Ostatnimi czasy (przeom roku 95/96) zesp zacz niebezpiecznie doowa. W zwizku z tym w klubie zwolniono trenera Romana Dbiskiego. Z tym faktem nie chcieli si pogodzi zawodnicy. Nastpnie do akcji wkroczyli kibice. Zorganizowano demonstracje pod klubem, z ktrych jedn rozgonia policja. Rozdawano ulotki i pikietowano klub. Najwiksze dymy jesieni 95 roku w Lublinie miay zwizek z odwiedzinami tego miasta przez kibicw z Krakowa. Najpierw na Al. Zygmuntowskiej zawitali kibice Wisy. W pidziesiciu, ale po selekcji gdy chtnych do wyjazdu byo dwa razy wicej, lecz jeden autokar nie przyjecha. Wilacy musieli przebywa nie na sektorze przeznaczonym dla kibicw goci, gdy dwa tygodnie wczeniej awki na tym sektorze zostay wysmarowane towotem. Na dwanacie minut przed zakoczeniem meczu trzydziestu lubelskich hools wybiego na muraw z chci zerwania wilakom flag. Tym razem do walk z Rycerzami Biaej Gwiazdy me doszo, gdy odbyo si starcie z pilnujcymi goci psami. Ostatecznie, mimo totalnej, trwajcej ponad dziesi minut zadymy obyo si bez wielu zatrzyma, w czym spora jest zasuga zawodnikw lubelskich. To, e wojna na awki zostaa przerwana, byo zasug bramkarza Motoru Dariusza Opolskiego. W zwizku z wydarzeniami z tego meczu PZPN zamkn Motorowi stadion na dwa mecze. Gdy na Lubliiank przyjechaa Cracovia, fani Motoru byli przekonani, e Cracusy przybd

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

autokarem. Podzielili si na trzy grupy uderzeniowe i czekali. Okazao si, e Pasy przyjechay kolej. Jedna z patrolujcych grup Motoru podja walk z przewaajcymi liczebnie gomi, jednak wobec tego, e w rkach tamtych pojawiy si kosy, lublinianie dostali bicie i si zerwali. Par kolejek wczeniej fanatycy to-biao-niebieskich take mieli spotkanie z udajcymi si do Swidnika fanami Cracovii. Wwczas 20 krakowskich hools dostao lanie od lublinian. Ju po tych wydarzeniach, na pocztku listopada odby si mecz Motor Cracovia. Do zadymy nie doszo, ale tylko przypadkiem. Kto dzie wczeniej zauway, e na stadion Motoru wnoszono sprzt nie sucy do uprawiania adnej ze znanych dyscyplin sportowych, a w okolicach bractwo rozlewao benzyn i konstruowao koktajle mootowa. Skojarzono te fakty ze zbliajcym si meczem i postawiono na nogi wszystkie moliwe suby porzdkowe. Zadym krtk, lecz ostr i raczej wyrwnan mieli fanatycy Motoru na sektorze zajmowanym razem z Lechem Pozna podczas meczu Polska Rumunia. Poszo o to, e poznaniacy, siedzc ju na miejscach, nie mieli flagi, ktr dowieziono ju w czasie trwania meczu. W midzyczasie na pocie swoje barwy wywiesili fanatycy Motoru. W krtkim sporze kady mia swoje racje i nie chcia ustpi. Gwatowne wymachiwanie piciami trwao kilkadziesit sekund, po czym pomidzy bijcych si wpadli mundurowi. By to najgorszy moment dla znajdujcych si tu za potem kibicw lska Wrocaw. Cho kady chcia pomc ziomkom z Lublina, to jednak uwaali oni, e na tym meczu obowizywa jeszcze ukad z Gdyni. Najwikszy numer odwalili kibole Motoru przyjedajc na mecz lska w Mielcu. Grupka fanw wojskowej druyny zameldowaa si na mieleckim stadionie punktualnie (tu ukon w kierunku oglnopolskich mass-medi6w, ktre poday z godzin rozpoczcia spotkania, rzeczywicie mecz zaczyna si p godziny wczeniej ni ogaszano, oraz do organizatorw, ktrzy widzc to nie reagowali). W tym samym momencie pod dwa rne miejsca stadionu podjechay dwa autobusy. Jeden z Wrocawia, drugi z Lublina. Grupa wrocawska przemieszczaa si spod sektora miejscowych w kierunku swojego, natomiast Motor szed drug stron stadionu dokadnie w odwrotnym kierunku Lublinianie za cel obrali sobie kibicw Stali Poniewa miejscowi myleli, e samo zbiegniecie w kierunku balustrady, ktr przesuwaa si ekipa z Lublina, wystarczy, wic na hools w to- biao-niebieskich szalikach pobiega cakiem liczna ekipa. Lublinianie nie tylko nie cofnli si, lecz wrcz rzucili na miejscowych Po chwili szarpaniny mielczanie zaczli ucieka. W tym momencie do walki wczya si policja. Z tymi kibicom Motoru szo ju gorzej. Ale te sobie poradzili. Po chwili lublinianie odwrcili si i spokojnie poszli do sektora zajmowanego przez fanatykw lska witani brawami. Kilka kolejek przed tym wydarzeniem, rwnie na meczu lska w Tarnobrzegu, miaa miejsce podobna sytuacja. Wwczas skala zadymy bya znacznie mniejsza, gdy o ile w Mielcu byo 46 hools Motoru, a chciaa podj z nimi walk (przynajmniej w pewnym momencie) ponad setka mielczan, to w Tarnobrzegu byo lublinian 30 i nie wszyscy pobiegli na dym. Po tych wydarzeniach stale zwikszajca si sympatia kibicw lska do swych ziomkw z Lublina osigna apogeum. Tym bardziej, jak twierdz sami fanatycy Motoru, e jak ich klub ulegnie likwidacji, co na przeomie lat 95/96 wcale nie jest takie nierealne, to nie przerzuc si na inny lubelski klub, lecz stworz oddzia fanw wrocawskiego lska. Z Lublina. Ju te raz niektrzy s rozaleni, e atwiej byo zmontowa ekip na autokar do Mielca na spotkanie lska, ni poprzedniego dnia na spotkanie Motoru z Pomezani w Malborku. Na pewno niemile bd wspomina wypraw do lubelskiego Agro Faru (klubu, ktry si szybko rozpad, mimo niezego startu do rozgrywek w sezonie 94/95) kibice Mazowszanki Pruszkw, ktrzy w Lublinie do stali konkretny oklep. W roku 95 dane statystyczne o iloci fanw z Lublina na spotkaniach wyjazdowych, jakie dotary do Wrocawia s nad wyraz niekompletne. Wiosn pojawio si 480 kibicw Motoru w Zamociu, cho frekwencje na meczach u siebie wynosiy po 1500 osb! Czyli co trzeci by na wy jedzie! Ponad setka zameldowaa si w Piasecznie. Jesieni tego roku niecaa dwudziestka fanw z Lublina pojawia si w Warszawie na Polonii.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

NOBILES WOCAWEK

Kibice Nobilesu pojawili si wraz z druyn. May, prowincjonalny klub Wocavia zosta przejty przez monego sponsora, fabryk farb Nobiles, ktry nada mu tak wanie nazw i wpompowa we duo gotwki. Nagle z opotkw Wocawek wyrs na jednego z potentatw rodzimego basketu. Akurat zbiego si to z akcj propagandow, jak serwowaa nam TVP w postaci nocnych transmisji ze spotka najwspanialszej ligi wiata, czyli NBA. Zreszt o owej dosy dziwnej promocji winnym miejscu niniejszego tomiku. Sala natychmiast wypenia si widzami do ostatniego miejsca, a bilety u konikw zaczy osiga astronomiczne ceny. Na trybunach pojawili si miejscowi szalikowcy. Bardzo podkrelaj doskonae ukady panujce pomidzy nimi a fanatykami dzkiego KS. Pocztkowo chccym jedzi za druyn na mecze wyjazdowe autokary podstawia klub. Podczas debiutanckiego sezonu 92/93 Nobiles zagra w pfinale play-off ze znacznie wyej wwczas sklasyfikowanym ASPRO Wrocaw. Na pity, decydujcy o awansie mecz przybyo kilkuset fanw goci. Jednak bya to grupa niezorganizowana, bez kogo, kto mgby ni podyrygowa i utemperowa dziaania ekstremistw. Kilka przeprowadzonych rozmw z gomi przez fanatykw lska dao im obraz tej licznie przybyej grupy. Niektrzy mwili z sensem. Byli te narwacy, dcy do malej wojenki. Liczba wspziomkw dziaaa na nich uspokajajco. Cho przy ostrzejszej wymianie zda wymikali. Fina przyszo gra Nobilesowi w tej samej Hali Ludowej. Teraz przeciwnikiem by lsk. Z Wocawka nikt w szaliku nie przyjecha. W ich miecie nie lubi si goci programowo. Dlatego, ze s przeciwnikami zespou miejscowego i po prostu przeszkadzaj. Nastawienie jest z gry nieprzychylne, jak wszdzie. We Wocawku niech okazywana jest nie tylko przez biegajcych na mecze w szalikach najzagorzalszych fanw. Take przez tzw. szary tum dziadkw. Moe dlatego, e autentycznych dziadkw jest tam niewielu. Poznaskiemu Lechowi (koszykarzom, nie fanatykom) uszkodzono autobus. Ostatecznie mona by to zoy na karb wielkiej mioci do KS-u, w ktrego barwach fani Nobilesu czasem lubi si pokazywa. Natomiast 12-osobowa grupa kibicw Polonu Przemyl raczej nie dokuczaa wocawianom. Jednak dostaa oklep. Bawic w Brzegu Dolnym, gdzie przez rok swoje mecze rozgrywao ASPRO, nobilescy fani robili wszystko, aeby wywoa awantur z miejscowymi, co im si zreszt udao. A tamtejsza hala naleaa do najgrzeczniejszych w lidze kosza. Mimo sporej chrapki na to, by spuci nobilesiakom drobne manto, wrocawscy fani po wspomnianym ju pfinale play-off ASPRO Nobiles, szans nie mieli. Szalikowcy z Wocawka we Wrocawiu ju si nie pokazali. Dla odmiany wrocawianie przestali ju umila sobie zimow przerw w rozgrywkach futbolowych jedeniem za druyn koszykarzy. Owszem, rok pniej na kolejnym finaowym dwumeczu w Hali Ludowej lsk Nobiles byo ze dwa autokary goci. Ale samych bezbarwowych zgredw, a przecie nie o nich w tej caej zabawie pod nazw Liga Chuliganw chodzi. We Wocawku maj spokj z ewentualnymi gomi. I tak nie ma szans, by jaka wiksza grupa wesza na hal. Z tej prostej przyczyny, e bilety czsto wykupuje si tam w przedsprzeday. Robi atmosfer podczas spotka koszykarzy miejscowa publiczno umie naprawd. Nadkomplety ludzi krzycz i garduj nieraz w sytuacjach, w jakich gdzie indziej spokj daliby sobie nawet zgrani szalikowcy. Dr si i wymachuj rkami ludzie w susznym wieku, ktrych nikt o podobne za chowania by nie posdza. Sala potrafi fantastycznie reagowa wspomagajc swoich zawodnikw. Tego brakuje w wielu innych miastach.

ODRA OPOLE

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Tradycje to w Opolu maj. Kiedy po zdobyciu pucharu efemerydy, czyli pucharu Ligi Polskiej opolanie grali w pucharze UEFA. Skoczyo si na pierwszej rundzie po dwch porakach z FC Magdeburg. Mecze z dosy znanym zespoem z wczesnego przedniemcza, jakim by dedeerwek, to najwaniejsze spotkanie w historii Odry. Pene trybuny i mnstwotwo fanatykw w szalikach czy raczej z flagami, bo takie wwczas byy czasy. Jak na klub z miasta redniej wielkoci bya w Opolu cakiem zgrabna paczka. Zbieraa si ona zwaszcza wwczas, gdy na stadion przy ul. Oleskiej mia przyby wrocawski lsk. W 1976 podczas jednej z kolejek ligowych i w 1987 (fina pucharu Polski z GKS Katowice), Opole przeyo dwa szczeglnie uciliwe najazdy wrocawian. Sami natomiast najwiksz hord zameldowali si w Czstochowie podczas wspomnianego finau Pucharu Ligi. Druyna Odry w czasie przeduajcej si kwarantanny trzecioligowej przerzucana jest wci z grupy dolno- do grnolskiej. Kiedy fani czerwono-niebieskich zjechali do Wrocawia, na Wrblewskiego na spotkanie ze lz. By to bodaje rok 88. Przybyli zaopatrzeni w cay arsena. Wrocawskiemu bractwu zawiody nerwy. Zamiast spokojnie, pojedynczo podej w poblie czujnie rozgldajcej si grupy i wwczas zacz jakie dziaania zaczepne, wszyscy hurmem wybiegli zza budy szaletu. atwiej byo rozpdzi si z okrzykiem bojowym na ustach. Opolanie przeskoczyli przez niewysoki wwczas potek stadionu. Jako nikt nie mia na tyle w czubie, eby pobiec za nimi na pyt boiska, wic zaczo si demolowanie awek, ktre nastpnie suyy jako pociski. Odra miaa ze sob p arsenau rodem z Powstania Warszawskiego. Jedna z rozpalonych butelek z benzyn wyldowaa obok Beznerkowca, ktremu zaczy si fajczy spodnie. Ale by wystraszony nim je ugasi! Pniej odbyo si tradycyjne bieganie po miecie. Odra ma jedn z ciekawszych ekip wrd III ligowcw. Trzeba jednak pamita, e Opole to nie jest due miasto. Poza tym spora cz goci z jajami, bardziej od hec sportowych jest zainteresowana rozrbami nacjonalistycznymi. Akurat tak si skada, e wanie w opolskiem, obok Grnego lska jest najwikszy odsetek ludzi pochodzenia niemieckiego Nie przypadkiem to wanie w tych rejonach ma najwiksze poparcie nasz sztandarowy nacjonalista Bolus Tejkowski. Na przeomie lat osiemdziesitych i dziewidziesitych fani Odry zaczli przegrywa rywalizacj na murach wasnego miasta. Przed szalikowcw pikarskich zaczli wysforowywa si kibice ulowi. Co prawda do otwartej wojny na murach nie doszo, lecz cz napisw dawaa do zrozumienia, e kibice Kolejarza nie darz za du sympati fanatykw uczszczajcych na stadion przy ulicy Oleskiej. Jak zawsze najbardziej tonizujc na wszelkie konflikty wpywa wsplne, zewntrzne zagroenie. Takim jest znienawidzony przez miejscow spoeczno sportowy Wrocaw. Ci z Odry na kadym kroku podkrelaj, jak to nienawidz lska, a poniewa przez pewien okres ulowcy Kolejarza wystpowali w jednej lidze z innym wrocawskim klubem Spart, te znienawidzonym, na bazie wsplnego, zewntrznego wroga nastpowao jednoczenie si antagonizujcych grup. Aktualnie (95-96), by moe z powodu wrcz fatalnej po stawy ulowcw, ktrzy wystpuj w drugiej lidze robic za dostarczyciela punktw, nie spadajc z niej tylko dlatego, e niszej ligi nie ma o wewntrznych sporach w Opolu jakby cicho. Pitek, gostek, ktry w barwach Odry wyjeda na mecze kilkadziesit razy, zosta przez swoich wrocawskich kolekw skinw zabrany na jeden z ligowych wyjazdw lska. Po tym przeyciu, jakim byo przyjcie ekipy z Wrocawia w Krakowie przez fanatykw Wisy, stwierdzi, e od tej pory jego futbolowa mio zmienia obiekt swoich uczu. W ten sposb opolanie pozbyli si na rzecz swego najwikszego wroga bodaj najbardziej aktywnego gocia. Ba, mao tego. Rozpropagowa on kult fanw lska w Opolu, skd coraz wicej ludzi zaczyna dopingowa wrocawian. Na Oporowskiej coraz czciej mona ujrze zielono flag z napisem OPOLE. Trudno sobie wyobrazi, by miasto nagle pokochao swego wroga, ale robota Pitka rozsadzia cz tamtejszej spoecznoci. Co oczywicie nie przeszkadza pod czas przejazdw szalikowcw z Dolnego lska na Grny i z powrotem wystawia wart honorowych. Honorowych, bo ich dum jest trafienie kamieniem w szyb przejedajcego pocigu.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

W roku 1993 Odra miaa szans wej do I ligi, jednak na finiszu rozgrywek nie sprostaa swej imienniczce z Wodzisawia. Rozpadajce si supy owietleniowe stadionu, niedokoczona tablica wietlna, ktrej niema komu zdemontowa i wiele innych rzeczy robi w Opolu wraenie totalnego rozkadu. Bodaj jedyn nadziej na lepsze jutro s modzi zawodnicy. Maj spore poczucie przynalenoci do Odry. Kilkadziesit pierwszych komputerowych szalikw zakupionych przez ten klub poszo prawie natychmiast. Z czego wikszo wzili wanie pikarze. Od roku 1994 w Opolu coraz wicej jest fanw wrocawskiego lska. Zadziaa tu wspomniany juz Pitek oraz zacieniajce si ukady skinw z Opola i Wrocawia. Dobrze znany wrd wrocawian jest Fornalski, miejscowy macher od zadym nacjonalistycznych. Cz miejscowych ysych prowadzi interesy z odlegym o 80 kilometrw Wrocawiem. Nic wic dziwnego, e cho fani Odry lska szczerze nienawidz, to w Opolu daje si wyczu coraz wicej sympatii dla zielono-biao-czerwonych

OLIMPIA POZNA

By bodaj jedynym klubem na wiecie, ktry, mimo i mia swoj sekcj pikarsk, to jednak kibicw posiadaa tylko druyna koszykwki kobiet. Dziewczyny z Poznania powalczyy cakiem niele w europejskich pucharach i w hali Areny potrafiy si zebra na ich meczach komplety publicznoci, czyli jakie 4 tysice widzw. Powstaa grupka jedca za nimi na spotkania wyjazdowe. Ci sami ludzie, jeli ju wybieraj si na stadiony pikarskie, to raczej omijaj obiekt na Golcinie. Przychodz natomiast na Bugarsk. Taka kibicowska schizofrenia, tym bardziej, e Lech ma swoj sekcj koszykwki kobiet. Ilo ludzi na meczach Olimpii bya enujca nawet dla spotka rozgrywanych w III lidze. Nie mona si wic dziwi e jedynym sensownym posuniciem byo sprzedanie miejsca w ekstraklasie. Bo takim czym jest wanie stworzenie Olimpii/Lechii. Sama Olimpia gra w Gdasku nie moe, bo na Olimpi w Trjmiecie bdzie chodzi ludzi niewiele wicej, ni na t sam Olimpi w Poznaniu. W Gdasku ludzie kochaj Lechi, wic pierwsz lig musi okupowa Lechia. Olimpia jest jedynie koniecznym z uwagi na formalne przypiecztowanie fuzji dodatkiem.

PETROCHEMIA POCK

Jak dotychczas jest to filia Widzewa. Co za bardzo si kochaj. Kibice Petrochemii w czerwono-biao-czerwonych szalikach nie s czym nadzwyczajnym. Podobnie zreszt odwrotnie. Niesamowite wraenie zrobi ostatni mecz byej Wisy (bo tak si uprzednio Petrochemia nazywaa) w drugiej lidze, przed swym historycznym, pierwszym awansem do ekstraklasy. Waciwie nie sam mecz, lecz frekwencja na nim. Szesnacie tysicy widzw! W tym czasie ligow mck na rodzimych stadionach w podobnej scenerii mona byo zobaczy jedynie w dwch przypadkach: albo by to uel, albo jaki szczeglny mecz pikarski. Ale nie drugoligowy i to gdzie na prowincji. To fakt, e wpuszczano ludzi za darmo, jednak znane s przypadki, e i darmocha w wykonaniu naszych specjalistw od futbolu nie jest w stanie nikogo przycign na trybuny. Jako hools fani Petrochemii nie zasynli niczym. Z pewnoci, jak wikszo pikarskich fanw mieli swoje potyczki, jednak wiadomoci o nich nie wypyny na szerok wod. Niebiesko-biao-niebiescy to okrgwka hools. Wana o tyle, e istniej. W sezonie 94/95, jak sami twierdz, w Olsztynie byo ich 40, w Krakowie na Hutniku 12, natomiast w czciowo zaprzyjanionej odzi (wszake ich kolesiami s widzewiacy) na spotkaniu z KS-em 150 plus drugie tyle widzewiakw.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

POGO SZCZECIN

Kibice tego zespou nale do jednych z zaoycieli ruchu fanatykw. Bordowo-granatowi z rnym nateniem chodzili i jedzili na spotkania swojej druyny. Jednak tylko pod koniec lat 80-tych, gdy druyna po raz kolejny leciaa z pierwszej ligi, fani z miasta Gryfa nie liczyli si zbytnio na chuligaskiej mapie Polski. Wczeniej z pozaboiskowych wyczynw fanatykw Pogoni najgoniejszym echem odbi si ich marsz przez miasto po zwyciskim dla szczecinian meczu pfinaowym pucharu Polski z Zagbiem Wabrzych. Kilka tysicy fanatykw taczyo wwczas na dachach samochodw i rozpracowywao okoliczne sklepy wchodzc do rodka midzy innymi przez wystawy. Kilka miesicy wczeniej, czyli jesieni roku 1981 take gono byo o fana tykach szczeciskich. We Wrocawiu byli zmuszeni ewakuowa si przez pot w trakcie meczu. Przyszo to im o tyle atwo, e w tamtym okresie wysoko potw wynosia okoo metra. Zadyma z atakujcymi ich fanatykami lska przeniosa si na pole poza bramk. Opisujcy wydarzenia, ktrzy nie mieli zielonego pojcia o tym, co si rzeczywicie wy darzyo, odegnywali kibicw przyjezdnych od czci i wiary, uznajc ich za winnych wydarze. Portowcy sami dugo nie mogli powaniej zaistnie z do prostej przyczyny. Geograficznie Szczecin jest odlegy od wikszoci orodkw pikarskich (jest to problem wszystkich zespow z Wybrzea), wic sami fani Pogoni maj do przebycia na mecz swojej druyny niesamowit ilo kilometrw. Jedynym w miar bliskim wyjazdem dla nich jest Pozna. Tak wic to gra w grodzie Przemysawa stanowia dla nich wyzwanie i moment penej mobilizacji. Z tej przyczyny jako gocie fani Pogoni mogli zaistnie jedynie na Lechu czy Olimpii. Z tej samej przyczyny w Szczecinie nie dochodzio do jakich wielkich zadym. Po prostu przyjezdnych najczciej nie byo zbyt wielu. Cho zdarzay si wyjtki. Do takich naleay derby Wybrzea z Lechi Gdask. Raz w Trjmiecie zaszumieli portowcy, kilkakrotnie wikszymi watahami Szczecin i nieodlege Police odwiedzali biao-zieloni. Najliczniejsze wyjazdy bordowo-granatowi zanotowali na dwa kolejne finay pucharu Polski. W 81 roku Pogo graa w Kaliszu przeciwko Legii, rok pniej we Wrocawiu z Lechem. W obu przypadkach futbolici prze grali po 0:1. Oczywicie chodzi o wyjazdy dalsze, gdy spotkania Pogoni w Policach, ktre s w zasadzie tak dalsz dzielnic Szczecina, trudno uzna za mecze stricte wyjazdowe. Ostatnimi aty tak bywa, e w kierunku topu ligi chuliganw przesuwaj si ekipy tych druyn, ktre zadooway do drugiej ligi. Tak si zdarzyo na Wile, w Chorzowie, z Widzewem, pniej ze lskiem. Nie inaczej byo z Pogoni. Po baraowych pojedynkach z Motorem w roku 1989 portowcy polecieli z ekstraklasy i z daleka wydawao si, e to ju koniec. Tym bardziej e w Polsce coraz bardziej do gosu zaczta dochodzi subkultura skinw. A w Szczecinie panowaa moda na metalowcw i przez dugi okres trybuny stadionu przy ul. Twardowskiego kojarzone byy z dugimi wosami. Faktycznie, przez pierwszy okres ostatniej bytnoci Pogoni na drugim froncie kibice tej jedenastki powoli zanikali. Nawet podczas spotka roz grywanych u siebie byo ich niewielu. W ogle frekwencje na meczach byy wrcz aosne. Nagle, niemal z dnia na dzie w Szczecinie co si zmienio Widownia z pltoratysicznej urosa do picio-szeciotysicznej. Nagle wzrosa ilo szalikowcw. Na wanym spotkaniu ze Stilonem w niedalekim Gorzowie zameldowali si portowcy nader licznie. Wywoujc zamieszki, jakich do tej pory to spokojne ze sportowego punktu widzenia miasto nie widziao. Oczywicie sukces przyciga, wic najwicej fanatykw przycign stadion w chwili powrotu druyny do ekstraklasy. W sezonie 1992/93 portowcy dysponowali konkretn ekip. Najwiksz zadym w tym okresie byy walki w Szczecinie z bdc jeszcze na topie Ligi Chuliganw krakowsk Wis. e Pogo moe by grona, przekona si w roku 1989 kroczcy po mistrzostwo Ruch. Najpierw chorzowianie obili trzydziestu powracajcych z Mielca portowcw. Kilka dni pniej zdarzya si okazja rewanu. Ruch gra w Szczecinie. Przed meczem do niczego nie doszo, gdy przyjezdni mieli niez obstaw. Zaplanowano akcj w Zdrojach, gdzie naleao za trzyma pocig. Na

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

nieszczcie dla niebiesko-biaych, mundurowi wtedy odprowadzali kibicw tylko do wagonw. Kamikadze, ktrego zadaniem byo zacign hamulec bezpieczestwa w odpowiednim miejscu, mg spokojnie wykona swoje zadanie. Pocig stan tam gdzie zaplanowano i gdzie czekaa ekipa mcicieli i rozpoczo si bombardowanie. Strach sprzed kil ku dni wyadowano na niezbyt chccych podj walk chorzowianach, ktrzy wszyscy w liczbie szedziesiciu zostali obici. Walka z Wis, oprcz wyej opisanej z Ruchem i wojn z Lechi na rdmieciu, stanowi do tej pory najwiksz zadym pikarskich hools w Szczecinie. Wilacy urwali si eskortujcym ich policjantom i wysiedli ca, mniej wicej 60-osobow grup na Dbiu. Pogo czekaa na Gwnym. Troch si portowcy zawiedli, gdy z wagonw nikt nie wysiad. Jednak szybko doszli do susznego wniosku, e mundurowi w ekwipunku nie zostali wysani w celach podrniczych. Wniosek nasuwa si sam: Wisa wysiada wczeniej. Jednak wikszo bractwa rozesza si do domw, maa cz udaa si do Dbia. Widzimy wilakw w parku, gdzie popijaj piwo. Jest nas za mao, idziemy wic pod sklep gdzie si zaopatruj wyapywa pojedynczych opowiada Pinio. W sklepie jest wanie dwch z Wisy. Czekamy a wyjd. Nagle zza rogu wysypuje si dwudziestu krakusw z rympaami. Musielimy si stamtd zrywa. Spotykamy kolesia, ktry nas informuje, e jad ju samochody z ekip. Faktycznie, zaraz urastamy do grupy 40 osobowej. Do starcia dochodzi w parku. Wile ani w gowie ucieka, wrcz przeciwnie, rzucaj si na nas jak wciekle psy, ale z naszej strony jest doborowa zaoga. Charakterystyczne byo pierwsze skrzyowanie sztachet, niczym na filmach historycznych. Pniej lec kosze na mieci i co tylko pod rk. Mamy nad wilakami przewag, wic zaczynaj ucieka w kierunku to rw. Stamtd leci w nasz stron grad kamieni, po czym ruszamy do ostatniego ataku rozpraszajc ich. Wikszo ucieka w stron pobliskich magazynw. Wyapujemy pozostaych, krojc ich. W pamici pozostao mi, jak zapalimy wilaka. Gdy kazalimy mu odda flajersa, powiedzia, e honorem kibica jest niczego nie odda czy co w tym stylu. Na jego gowie i plecach poamalimy cztery sztachety. Dziesi dni pniej gralimy z Wis w pucharze Polski. Tym razem przyjechao ich trzech. Jesieni 1993 roku przed meczem Polska Anglia w Chorzowie nastpia mier Andrzeja Kujawy. Piciu szczecinian zadekowao si przed tym meczem w knajpie w Katowicach. opali piwo. Gdy nadszed czas, by zacz zmierza w kierunku lskiego giganta, wsiedli do tramwaju. Na Rondzie do tego samego, prawie pustego pojazdu wsiado okoo setki Cracovii. Z daleka nie mona si byo zorientowa, kto to jest. Na tym meczu biao-czerwone barwy mg mie kady twierdzili szczecinianie po jednej z rozpraw, jaka w zwizku z tamtymi wydarzeniami odbya si w sdzie rejonowym w Katowicach. Skd jestecie? Usyszeli od wieych pasaerw. Z Polski. A konkretnie? Ze Szczecina. W tym momencie zacza si zadyma. Napastnikw w pierwszym wagonie byo ze trzydziestu, reszta jechaa w drugim. Portowcy, mimo prze wagi przeciwnikw jako dawali sobie rad. Owszem, wyapywali ciosy, ale walczyli. Majc za plecami motorniczego, byli naraeni na ataki tylko z jednej strony. Krakusy, nie mogli sobie poradzi. Widzcy zamieszanie w pierwszym wagonie fani okupujcy dotychczas drugi przeskoczyli na miejsce bitwy. Nagle w czyim rku pojawi si n. Zosta uyty. Na przystanku tramwaj opustosza. Cracovia wybya. Andrzej sania si na nogach. Nieza zadyma. Co ci jest? pyta si jeden z kolegw. Byo dobrze, ale dostaem kos te zacz wysiada z feralnego tramwaju. Ostatecznie wyldowa na rkach koleki, ktry scyzoryka na wet nie widzia. Pad obok wozu. Pojawili si policjanci, ktrzy wymachujc pakami nakazali rozej si szczecinianom, chcc ich jednoczenie la. W tym czasie Andrzej kona, a wok niego pojawia si plama krwi. Wiesz, dlaczego pojechali z nami z kos? Bo nie mogli sobie bez niej poradzi tak

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

twierdzili fam Pogoni ju na chodno, w kilka miesicy po zdarzeniu. Wrd portowcw zawrzao. Nie za bardzo wiedzieli, kogo obwinia mierci jednego z nich, wszak ci, ktrzy byli przy zdarzeniu wyldowali na komendzie. Sprawa wyjania si dla nich dopiero na miejscu. Na przewiezienie ciaa zrobiono zrzutk na kolejnym meczu. Nazbierano osiemnacie milionw starych zotych. Pierwsz okazj do zapania Cracovii by mecz reprezentacji Polski w rewanowym pojedynku z Angli w Londynie. Pojechao nas tam 50 osb. le powiedziaem, furiatw, dnych cracovskiej krwi i gotowych na wszystko to znw relacja Pinia. Po przepyniciu kanau La Manche, na odprawie celnej szczecinianie spotkali Poznaskiego Lecha, ktry jecha w dwa autokary. Prba zaatakowania ich po stronie angielskiej skoczya si jedynie utarczkami sownymi. Czekanie na Cracovi byo bezowocne. W kwietniu 1994 roku nastpio odnowienie zgody z kibicami Legij. Szczecinianie przymierzali si do tego ju wczeniej, jednak nie byli co do tego jednomylni. Ci, ktrzy tego nie chcieli wykorzystali fakt transmitowania przez TV meczu z Siark, by da wyraz temu, e knowania chccych odnowienia przyjani na linii Warszawa Szczecin s jeszcze zbyt przedwczesne. Jednak ju przed meczem Pogo Legia cz portowcw opijaa zgod, gdy w tym czasie inni w zupenie odmiennych nastrojach udawali si na spotkanie. Dyskusja na sektorze bordowo-granatowych bya do ostra. Doszo do dymw midzy dyskutantami. W przerwie meczu dym si zaostrzy. Policja postanowia spacyfikowa rozmwcw. Jednak na rozpalone gowy w tym momencie nie byo ju siy. Teraz obie strony wewntrznego konfliktu znalazy wsplnego wroga mundurowych Zacza si bitwa z policjantami, ktrych szybko wyrzucono poza sektor. Ta akcja zostaa owacyjnie przyjta przez kibicw goci uwanie obserwujcych co si dzieje. Legionici odpiewali zwyczajowe w takich przypadkach Zawsze i wszdzie policja jebana bdzie, co wywaro wraenie na wszystkich kibicach w bordowo-grana towych szalikach i dao kolejny pretekst do zgody. W ten sposb, zupenie niewiadomie, funkcjonariusze przyczynili si do zmniejszenia wani midzyklubowych. Od tej pory zgoda Pogoni z Legi staa si najbardziej eksponowan w Polsce. Na wikszoci spotka jednej druyny mona ujrze wielkie flagi drugiej. Szczecinianie dziki tej zgodzie zaistnieli na forum midzy narodowym, bo wyjazdy legionistw na mecze Ligi Mistrzw potraktowali dosy powanie. W Goeteborgu zawitaa 4 grupa mieszkacw Szczecina, nie obyo si bez wizyt bordowo-granatowych na innych spotkaniach LM, a barwy Pogoni mona byo ujrze na ekranach TV w caej Europie. Rok wczeniej, podczas innej eskapady Legii na podbj bram raju, czyli w walce o udzia w Lidze Mistrzw, dwch powracajcych ze Splitu szczecinian obio w Wiedniu tamtejszych policjantw. Musieli si pniej wykupi i wraca do domw na wasn rk (wojaowali autokarem wraz z warszawsk grup fanw). Jesie 94 to w yciu portowcw dwa wydarzenia. Bitwa z policj w okolicach sektora zajmowanego przez kibicw Grnika Zabrze na meczu, ktry zgromadzi 18 tysicy widzw. Na to spotkanie przyjechao 35-4() kibicw z Zabrza. Wchodzc na stadion skasowali jedn flag Pogoni. Paru szczecinian weszo na sektor wraz z gomi, odebrali im swoje barwy i zacza si szarpanina. Po akcji policji u miejscowych chuliganw zmieni si kierunek agresji. Walczono na kosze i kamienie. Na kolejne scenki z ycia hools czekano siedem ligowych kolejek. Dopiero spotkanie w odzi z Widzewem zaowocowao wojn w Sochaczewie. Cz portowcw pojechaa przed meczem do Warszawy na alkoholizowanie si. Wracajc w kierunku Szczecina, a w zasadzie jadc na swj mecz wraz z kilkoma fanatykami Legii, hools z Pogoni zostali za atakowani przez liczniejsze towarzystwo z Widzewa. Mimo e przewaga liczebna wskazywaa na pewne zwycistwo fanw dzkiej jedenastki, walki byy wyrwnane. Niestety, po ich zakoczeniu, gdy do dyskusji wczyli si policjanci, niektrzy fani czerwono zaczli pucowa. Rok 1994 to take wyjazd do Zabrza na mecz Polska Francja. Cztery autokary szczeciskich chuliganw jechao tam z jednym zamiarem: dorwa Cracovi. Po spotkaniu grup kibicw Legii i Pogoni zatrzymano najduej na trybunach z sezonu. Jeden ze zmotoryzowanych kibicw z Warszawy namierzy miejsce postoju Cracovii, wic 4 autokary (2 warszawskie i 2 szczeciskie) kryy wok tras wylotowych na Krakw, jednak nie udao si nadrobi io minutowego spnienia i

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

przej pasiakw. Po objechaniu kilku przydronych knajp obie ekipy doszy do wniosku, e nie ma ju szans i rozstay si. Legia miaa wwczas wicej szczcia, nie dorwalimy Cracovii, ale oni obili przynajmniej Ark. Wiosn roku 95 jadc do Lubina Pogo wysiada z autobusu na osiedlu. Zacza si bijatyka z miejscowymi. Najwiksze starcie miao miejsce w okolicy cmentarza. Trafili nieszczeglnie, gdy ci, ktrych skrojono, nadawali policji, co dla kilku skoczyo si odosobnieniem. Take dwa razy na pucer ze strony przeciwnikw nacili si w tym czasie fani Pogoni po bijatykach z Grnikiem Zabrze. To szczecinianie stali si zarzewiem jednej z wikszych zadym w historii polskiej piki. W czasie meczu Legia - GKS Katowice w finale pucharu Polski w czerwcu 95 Chomik ze Szczecina przeskoczy plot i pobieg zrywa flagi katowiczan. Zosta przechwycony przez ochroniarzy, obezwadniony, a nastpnie zbity i skopany. Tego skopania nie mogli prze bole widzcy go ju po awanturze kibice. I przy najbliszej okazji, czyli tuz po zakoczeniu spotkania postanowili go pomci. Jesieni 95 przyszed niespodziewanie kryzys. Trudno stwierdzi nawet samym zainteresowanym, co byo jego przyczyn. Jego eskalacj by mecz z Hutnikiem w Krakowie, na ktry me dotar aden sympatyk Po goni. Zjawio si jedynie dwch fanw sosnowieckiego Zagbia, z ktrym w midzyczasie portowcy zdyli zawrze pakt o nieagresji. Na szczcie kolejny wyjazd Pogo miaa do Wrocawia. Wszyscy liczyli, e pojedz ich 150. Jednak rzeczywisto przesza najmielsze oczekiwania pocigu wsiado 350 fanw. Psy chciay cz bractwa wysadza, lecz w ta kich przypadkach za majcymi opuci wagony stawiali si Wszyscy p utarczkach, policjanci doszli do wniosku, e gra nie jest warta wieczki i dali sobie siana. Na tym meczu portowcy prezentowali si rzeczywicie fantastycznie, tym bardziej, e zwieli ze sob mnstwo pirotechniki. Race jednak stay si powodem, dla ktrego kwalifikator spotkania kaza wy rzuci policji portowcw ze stadionu. Nie wiedzia, e wieca dymna, ktra uniemoliwia zawodnikom gr bya kukuczym jajem podrzuconym fanom bordowo-granatowych przez wrocawian. Kolejny wyjazd, do odzi na KS, to spotkanie 110-osobowej grupy szczecinian z fanclubem dzkiego KS z Wocawka. Nie mogcy da sobie rady z fanatykami Pogoni psy... wysadzili na najbliszej stacji Nobilesiakw. Jedyn moliwoci przechwytywania kibicw innych druyn, z uwagi na pooenie geograficzne (nikt przez Szczecin nigdzie nie przejeda), jest odbywanie chuligaskich wycieczek do nieodlegych Polic. Ostatnio na takie akcje zaapay si Batyk, Chrobry i Zawisza. Gdynianie w liczbie 27 zostali zmuszeni do piewania o Pogoni i bluzgania na swj klub. Dziki temu nie zostali obici. Natomiast Chrobry (10 osb) straci wszystkie swoje barwy. Gogowianie wyrazili na meczu Francja Polska ch ich odkupienia. Portowcy si na to nie zgodzili. Zawisz bordowo-granatowi trafili po meczu, po trzygodzinnym szukaniu, na dworcu, ju w pocigu. Cho siy byy wyrwnane, jednak miejscowi wykorzystali zaskoczenie. To ostatnie zwycistwo przyszo okupi Pogoni bardzo drogo. Wracajc ze Stomilu 9osobowa (tak twierdz zainteresowani) grupa fanw ze Szczecina zostaa pozbawiona 3 flag, tylu szalikw oraz dwch kurtek. Portowcw obito. Nie mieli w walce z 60-80 (znw dane ze Szczecina) hools z Bydgoszczy adnych szans. To wyzwolio w portowcach ducha walki. Kilka dni pniej wyprawili si do Konina, gdzie Zawisza rozgrywa swoje spotkanie ligowe. Przed meczem zostao przechwyconych dwch bydgoszczan. Po oklepaniu zostali rozebrani do koszulek i pozostawieni w lesie. Wedug portowcw nie byo mowy o otwartej walce (co zostao wycignite z innego rda i jest opisane w rozdziale ZAWISZA; ktra informacja jest faszywa). Po meczu trafione zostay pojedyncze osoby z Bydgoszczy i jedna z Poznania. Kibice Pogoni maj al do poznaniakw, ktrzy twierdz, i czsto przechwytuj fanatykw ze Szczecina, a nie podkrelaj tego, e robi to z pojedynczymi fanami i nigdy nie zaatakowali wikszej grupy. Oczywicie poza jedn sytuacj, gdy portowcw zaatakowaa grupa miejscowych hools po meczu Olimpia Pogo w pucharze Polski. Wtedy 24 osoby zostay zaatakowane w pocigu. Po zerwaniu hamulcw Lech obrzuca wagon kamieniami oraz wdar si do rodka. Co prawda niektrzy z portowcw (Chomik)

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

uczestniczcych w zadymie twierdzili, e oklep nie by a taki straszny, jednak reszta mieszkacw grodu Gryfa uznaje swoj porak. Pogo potracia szaliki, zyskaa duo porozbijanych gw. Jednak ci sami, ktrzy przyznaj si do poraki, twierdz, i poznaniacy rozdmuchali spraw opowiadajc o pomocy udzielonej niektrym fanom w szpitalu. Nie miao to miejsca. Walki Pogoni z Lechem to ju spora tradycja. Kibice obu klubw nie lubi si od kiedy istniej. W poprzednich latach portowcy z reguy stanowili znacznie liczniejsz grup na stadionach Poznania (Lecha, 0limpii, Warty), ni fani Kolejorza w Szczecinie. Wiosn 95 zdarzyo si inaczej. To Lech zameldowa si w bardzo duej grupie na stadionie przy ul. Twardowskiego. Gdy po meczu wyamalimy bramy i znalelimy si na murawie, poznaniacy nie chcieli z nami podj walki. Rzucali jedynie poamanymi awkami. Twierdzili, e nie chcieli przechodzi przez wysmarowane towotem ogrodzenie. A chwil wczeniej, gdy ich pikarze dzikowali im, mimo poraki 2:3, za doping, to sami na tym pocie wisieli mwi z wyran pretensj w gosie szczecinianie. Portowcy za punkt honoru postawili sobie take obicie w Szczecinie kibicw beniaminkw, by ci ju nie chcieli wyprawia si na mecze do tego miasta. Najgorzej na tym wyszli w 94 roku kibice Stomilu, ktrzy zostali trafieni z flagi i szalikw, oraz w 95 roku Rakw, ktry na stacji Dbie oprcz strat szalikw i flejersw, dosta do ostry oklep, tak, e czstochowianie skorzystali z pomocy lekarskiej. Jesieni 94 dwudziestu siedmiu fanatykw Pogoni pojechao do Stalowej Woli, 150 do Poznania na Lecha, 150 do Czstochowy, gdzie jak zwykle Rakw straci kilka szalikw. 74 w odzi na Widzewie, 48 plus kilku z Legii w Poznaniu na Warcie, 100 rwnie w Poznaniu na Olimpii. Na tym meczu doszo do kilku szarpanin. Najpierw bdcy w mniejszoci portowcy, bronic si przed atakujcymi poznaniakami, odparli atak rozbijajc na gowie jednego z napastnikw pen plitrwk. Pniej fani Lecha dorwali paru szczecinian, ktrzy odczyli si od grupy. Dwch pechowcw zostao skopanych. Nastpny wyjazd na Olimpi (23), tym razem na PP jest dokadnie opisany i powyej, i w rozdziale LECH POZNAN. W Mielcu pojawio si 27 fanw ze Szczecina, a na ostatnim wy jedzie w roku 1994 w odzi na stadionie KS-u pojawio si 5 kibicw bordowogranatowych i czterech legionistw. W uzupenieniu i tak niepenych informacji o liczbie kibicw Pogoni na wyjazdach trzeba poda dwie niezbyt sympatyczne dla portowcw informacje. Jesieni 95 w Bytomiu na Szombierkach (1/16 PP) zameldowao si 5 sympatykw dopingujcych Pogo. Z tego czterech byo z Sosnowca. Natomiast w Lubinie bya ich niecaa dwudziestka.

POLONIA BYDGOSZCZ W niniejszym tomiku kibice tej druyny z pewnoci czuj si osamotnieni, gdy jest to raczej Liga Chuliganw Pikarskich. Ale nie sposb przemilcze ulowej wojny miast, jak tocz midzy sob Bydgoszcz i Toru. Na dobr spraw nikt nie wie, skd si wzia nienawi obu grodw do siebie. Tak, wanie mieszkacw tych miast, a nie tylko kibicw. Historycy doszukuj si genealogii nienawici, a fanom jest to w zasadzie obojtne. W Toruniu nawet dzieci wiedz, e Bydgoszczy si nie lubi, z kolei nad Brd programowo nie przepadaj za grodem Kopernika. I nie ma co gada dlaczego. Trudny dostp do materiaw o ulowych hools nadrobiony zosta dla potrzeb ksiki dziki zinowi Sza]ikowcy, wydawanemu w Bydgoszczy przez zagorzaego kibica Polonii Tomka Drogowskiego. Uzupeniam je informacjami wyduszonymi od Ryka Lignara byego szefa Fan Clubu wrocawskiej Sparty, a take od chopakw z Lublina, ktrzy jednak bardziej interesuj si futbolem. Wszystkie wiadomoci skaniaj do refleksji, i kibice speedwaya na dalekie wyjazdy jed raczej w nielicznych grupkach. Bydgoszczanie nie s inni. Lecz jest jeden punkt zapalny derby. Pierwsza zadyma, o jakiej mam info (oczywicie nie bya to pierwsza zadyma ulowa na tej jake napitej linii) miaa miejsce w Bydgoszczy w 1987 roku na Kryterium Asw. Tu uwaga dla kibicw

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

wycznie pikarskich: uel to nie tylko liga. To take zawody, podczas ktrych wystpuj jedcy kilku klubw na raz. Wwczas moe si zdarzy zjazd rnych grup kiboli. Takim wanie turniejem jest owe Kryterium. Wwczas, w 87, Apator wjecha do Bydgoszczy zbyt szybko, by miejscowi mogli si zmobilizowa. A e byo ich dwie setki oraz kilkudziesiciu z zaprzyjanionego Startu Gniezno, wic obijali kogo si dao na miecie. Natomiast na stadionie Apator ze Startem i Falubazem zaatakowa pierwszy Poloni z Uni Leszno. Gospodarze szybko zebrali si w gar i pogonili nieco przyjezdnych, jednak niezbyt daleko. Jako caa zadyma rozmya si. W rewanu odby si pojedynek Apator Polonia, podczas ktrego gocie dostali sromotny omot. Co prawda autor wspomnie, Bronslu, bagatelizuje spraw, jednak z jego opowieci wynika, e cho polonistw zjechaa do Torunia ponad setka pocztkowo nawet co tam zwojowali, to jednak ju po meczu wiara posza w rozsypk i podostawali bicie indywidualnie. Tak jest zawsze, gdy cae bractwo myli wycznie o wasnej skrze. Po tym, jak w Polsce w uel zaczto inwestowa naprawd spore pienidze, znacznie wzroso zainteresowanie t dyscyplin sportu. We wrzeniu 94 na trybunach Polonii pojawio si 1300-1500 sympatykw Wybrzea Gdask. Podobne najazdy maj miejsce na innych stadionach, gdy w pojedynku nieodlegych od siebie rywali gra idzie o wysok stawk. Kibice Polonii Bydgoszcz poodwracali swoje flagi. I zrobili to z rozmysem. Tak wic teraz nie wiadomo, czy s oni niebiesko-biao-czerwoni, czy te dokadnie odwrotnie. Sami twierdz, e chc w ten sposb udowodni, e jako kibice zrywaj z nadbudow klubu, ktry ma policyjny, a raczej milicyjny rodowd. Twierdz, e ich barwy s niebieskobiao-czerwone. Statystyka wyjazdw Polonu jesieni 94 roku nie jest imponujca. Bydgoszczanie mieli w tym czasie 10 wyjazdw, w tym duskie Vojens i czeska Praga. W sumie na te spotkania pojechao 265 osb, z czego wynika, e rednio byo ich 27 chopakw na mecz rozegrany na obcym stadionie. Najwicej, bo 70 zameldowao si w tym okresie w Zielonej Grze. Ostatnio kibice Polonu, jakby chcc zacz si liczy w wiatku hools, ktry na chuliganw ulowych patrzy z przymrueniem oka, zaczli jedzi za pikarzami swojego klubu.

POLONIA BYTOM

Dawne to czasy, gdy kibice tej druyny przebijali si do czuba najzagorzalszych fanw w Polsce. Pod koniec lat siedemdziesitych bytomianie liczyli si na kibicowskiej mapie kraju. Pniej przysza degrengolada futbolistw, systematyczne dziadzienie zespou. Na dobitk sukcesy zaczli osiga praktycznie nie posiadajcy swojej publicznoci zawodnicy Szombierek. Grupa kibicw prawie przestaa istnie. Owszem, zdarzao si, e miejscowi wybiegali z kufloteki i z hasem bij naszych wczali si do okazjonalnej, kibicowskiej zadymy. Gdyby nie hokej o kibolach Polonii pozostaoby jedynie wspomnienie. Frekwencja na spotkaniach futbolistw bya jedn z pierwszych w kraju, ktr mona by nazwa enujco nisk. Gdy o fanach pikarskich Polonu mwio si z nutk pobaania w gosie, to o tych samych hools hokejowych zdanie byo zupenie inne. Dlatego troch si fanatycy z Wrocawia zdziwili, gdy na meczu Polonia lsk jesieni 93 roku, z 600 osb jakie przybyy na stadion (90 z Wrocawia), a 200 to byli miejscowi szalikowcy. Porwnywano dane statystyczne z kilkunastu ostatnich lat. Nawet w latach dla wikszoci pikarskich hools zamierzchych, czyli 1974-80, nie miao miejsca takie nagromadzenie fanatykw czerwono-niebieskich. Tumaczono sobie t ich zbirk faktem, e lsk znajdowa si, po wystpie w Gorzowie na samym topie Ligi Chuliganw, co w kadym miejscu, w ktrym mia si pokaza, wywoywao zainteresowanie sub porzdkowych oraz hord tubylczych chuliganw. Dla przypomnienia, frekwencja na spotkaniach Poloni wy nosia wwczas rednio 250-300 osb. Polonia w rewanu zawitaa we Wrocawiu. Prawd powiedziawszy cieszyli si oni

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

wwczas w miecie nad Odr opini leszczy, wic nikt nawet nie podejrzewa, e stawi si na Oporowskiej. Przyjechao 70. Nawet troch podymili pod kasami, gdy autobus przed stadionem za wita dosy wczenie i kilku krccych si przy bramach modzieowcw w barwach lska miao kopoty, tracc dwa szaliki. Co ciekawsze scenariusz wydarze z wiosny 95 powtrzy si niemal identycznie jesieni tego roku. Nikt we Wrocawiu nie wycign adnych wnioskw. W Bytomiu co drgno, to wida, cho nie wszyscy chc to uzna. Gdy w przedostatniej kolejce sezonu 93/94 lsk pojawi si w Tychach, miejscowi dziaacze patrzc na przybyych, z obaw w gosie powtarzali: Tylko, chopaki, nie wariujta jak ci z Polonii. Kilka miesicy pniej identyczne sowa day si usysze z ust dziaaczy Grnika Konin, gdzie Polonia powalczya z policjantami par tygodni wczeniej. Sporo gadali o fanach Polonii wiosn 95 porzdkowi w Myszkowie, gdzie doszo do szarpaniny bytomian z sympatyzujcymi z Ruchem miejscowymi oraz z policj. W Olenicy zjawio si bytomian 45. Mieli tam drobne potyczki z Pogoni oraz kilkuosobow grup hools z Wrocawia. Zupenie nie pokazaa si Polonia wraz z opolsk Odr, a take szcztkow formacj poznaskiego Lecha po rozegranym w listopadzie 94 roku w Zabrzu meczu Polska Francja. Zaatakowali idcych w kierunku swojego autobusu kibicw Lechii Gdask. Wrocawianin Kaskarino, ktry jecha wwczas z lechistami, opowiada pniej swoje przeycia: Wybieg na nas taki tumek, dobrze ponad dwiecie gw. Z Lechii najwiksi wariaci na tym meczu nie zawitali, zosta drugi garnitur chuliganw. I cho wida byo, e niektrym strach nie pozwaa sensownie myle, to jednak chwytamy za kosze i co si tylko da. Bierzemy tamtych nabiegowo. Kady wyje pod nosem jak pie bojow, ale tak w duchu, to raczej widzimy si kiepsko. Rzucilimy si na nich, bo nie mielimy innego wyjcia. Gdybymy si zrywali do autokaru, to na pewno kto by zosta dopadnity i miaby pewny pobyt w szpitalu. Nawet gdyby nie, to mielibymy murowane wietrzenie do samego Gdaska. Wok niegi i mrozy. Wic biegniemy na nich, a tamci zamiast przykry nas czapkami, spierdalaj jak zajce. Nas sze dyszek, ich trzy razy wicej i pokazuj zelwki. Nie byo szans zapa ktrego, chyba, e prbowa zerwa si indywidualnie. Tych, ktrzy chowali si po bramach i przeskakiwali poty, wyapywao si i przerabiao pyski na marmolad. Kibice lska z bytomianami mieli cicie p roku po opisywanych wydarzeniach. Jedenacie osb urwao si policyjnej obstawie. Podr roz poczto w Gliwicach, natykajc si na kilku kibicw Grnika. W Zabrzu pena mobilizacja mundurowych oczekuj przyjazdu fanw warszawskiej Legii. Slsk krci si w okolicach zabrzaskiego dworca, szukajc nie wiadomo czego. Wreszcie bractwo wbija si w tramwaj do Bytomia. Wysiadajc postanawia lepiej zapozna si z topografi miasta zdobywajc przewodnika. Bierze maolata w szaliku Polonii. Chopakowi ze strachu trzsy si nogi, ale gdy zorientowa si, e nic mu nie grozi, nawet si troch rozgada. Tak si zoyo, e do drugiego wagonu podjedajcego w kierunku stadionu tramwaju, wlaz z kilkuosobowym towarzystwem polonista numer jeden Bamber. Gdy na przystanku nieopodal stadionu zorientowa si, z kim ma przyjemno, natychmiast zorganizowa poow wysiadajcych, by ruszy na nieproszonych goci. Szans na podjcie rwnorzdnej walki nie byo, cho wrd wrocawian wszyscy trzewi, wic mimo dosy zadowalajcych efektw pierwszych star, grupa na rozkaz jedynego w niej czonka Nabojki (pozostali to sami 17-20 latkowie) zerwaa si. Chopaki pomknli w kierunku torw tramwajowych niczym pociski. Za nimi grupa miejscowych. Moga to by do duga przebieka. Jednak modzieowcy dopadszy do torw natychmiast si zatrzymali i dozbroili w kamienie. Polonici dali sobie spokj i poszli w kierunku stadionu. Ich modzie natomiast zaczaia si wok nieodlegych budynkw. I teraz na stadion, to da si wzi w dwa ognie. Fanatycy najpierw pognali modych. Majc wolne plecy, przynajmniej wiadomo, jest gdzie si zerwa. Podchodzc w kierunku kas wrocawianie zobaczy kilkadziesit gw skierowanych w swoim kierunku. Nie byo wyboru. Pobiegli w ich stron. Gdy dotarli pod stadionowy pot, po polonistach nie byo ladu. Mielimy wicej szczcia, ni rozumu. Gdyby si na nas rzucili nasze szanse byyby co najmniej nike stwierdzaj po fakcie przybysza znad Odry.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Policjanci szalej. Skd wy si tu, kurwa, wzilicie? . niebiescy myl, e caa grupa fanow lska jest dopiero w drodze, otoczona ich troskliw opiek. Z Wrocawia ze zoliw naiwnoci odpowiada Jacek Mimo sytuacji z Zabrza i przedmeczowej bieganiny pod stadionem w Bytomiu, tamtejsi hools ni s chopcami do bicia, za jakich uchodzili jeszcze me tak dawno Na pewno pomogy organizowane przez nich samych autokarowe wyjazdy na mecze rozgrywane na boiskach rywali. Cho na koncie ich poraek trzeba zapisa takie wyjazdy, jak ten do Gogowa z jesieni 95, gdy na trybunach Chrobrego me zawita ani jeden fanatyk w czerwono-niebieskim szaliku.

POLONIA WARSZAWA

Przez wiele lat klub z ul. Konwiktorskiej nie by uwaany nawet za drugi czy trzeci klub stolicy. Zarwno pod wzgldem sportowym, jak i organizacyjnym. Wczeniej Gwardia, pniej Hutnik miay pienidze i wyniki. Polonia utrzymywaa si dziki ogromnej sympatii starszych mieszkacw Warszawy, askawemu oku wadz sportowych i wynikom sekcji koszykarskich. Tak kobiet jak i mczyzn. Pikarze patali si po peryferiach wielkiej piki i wydawao si, e tytu zdobyty na gruzach stolicy w 1946 roku bdzie niedugo jedynym wspomnieniem po druynie Czarnych Koszul. Nagle, tak jako po rozpadniciu si komuny, Polonia po wieloletniej banicji powrcia do ekstraklasy. W chwili, gdy ten cud mia miejsce, kilka ulic dalej witowano za spraw PZPN-u troszk przedwczenie zdobycie tytuu mistrzowskiego. Gdyby Polonia si nieco popieszya, mogaby sta si pupilkiem najwikszego polskiego miasta. Ten sam awans dwa lata wczeniej mg przesun szal sympatii spoeczestwa Woli i Brdna na korzy powojennych bohaterw. W 1993 roku byo to ju niemoliwe. Prywatne telewizje byy zainteresowane promocj Legii. Choby dlatego, e Janusz Romanowski, w tamtych czasach podpora finansowa Legii, mia take swoje udziay w lokalnych stacjach TV. U wrt ekstraklasy witao pikarzy z Konwiktorskiej niezbyt wielu najwierniejszych fanw. Poza dziadkami, ktrzy s tam od zawsze, grupa okoo 300 szalikowcw w barwach klubowych i z szampanami. Dziki zaangaowaniu si programu 1 TV wydawao si, e jeli owa grupa nie uronie, to przynajmniej nie zmaleje. Jednak w Warszawie zdarzyo si co nieprzewidywalnego. Hucpa po odebraniu tytuu Legii, listy do Lecha Pozna itp. przykuy uwag ludzi do tego, co dzieje si kilka kilometrw obok. Awans Polonii zszed na dalszy plan. Do tego stopnia, e pierwszy mecz na boiskach ekstraklasy (z Wis) ogldao mniej szalikowcw Polonii ni ostatnie spotkania drugoligowe. Fanatykw, czyli tych spod znaku hools, mona na Konwiktorskiej podzieli do dokadnie. Jest kilku starszych chopakw, ktrzy nie wstydz si afiszowa ze swym uwielbieniem dla klubu, bez ktrych o Polonii na chuligaskiej niwie nikt by nie usysza. Benito, Japan, Czarny, Szeryf to gocie po trzydziestce, trzymajcy bractwo w kupie. A trzeba przyzna, e takich jak oni czasem trudno znale nawet w licznych grupach fanw innych druyn ze zdawaoby si znacznie liczniejszymi i sensowniejszymi hools. Mowa oczywicie o ludziach po ubieranych w szaliki, ktrzy, gdy trzeba, me odwracaj si na picie, lecz wal w pysk. Przy nich terminuj maolaci. Tych jest niewielu. Nawet pierwszoligowe derby, ktre zawsze stanowi spore wyzwanie, gromadz zaledwie osiemdziesiciu kibicw Poloni. Kogo fanatycy Polonu nie lubi najbardziej? To chyba oczywiste Legii. Jest tysic i jeden powodw. Trzeba jednak przyzna, e najstarsi spord fanw obu klubw nie pior si podczas kadej nadarzajcej si okazji. W czasie jakiej kibicowskiej zadymy i owszem. Lecz na co dzie zwizani s wsplnymi interesami. Wrd rocznikw modszych nie ma kompromisw. Lej si programowo. Czasem pod hasem Polonia zostaje oboony piciami ktry z legionistw. Czciej jednak to fani Czarnych Koszul maj kopoty po swoich meczach (najczciej koszykarzy), kiedy to s tropieni spod hali przez kilkuosobowe bojwki hools Legii. Koczy si to obiciem w bramie i wzrostem nienawici.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Do niedawna kolejarze z Warszawy mieli resortow zgod z kibica Lecha Pozna. Kilka lat temu paru polonistw postanowio przywita jadcych do Warszawy na mecz z Legi ziomali w... Poznaniu. Wybrali si wic tam i zbierajcym si do wyjazdu poznaniakom przedstawili. By l schyek okresu, w ktrym na trybunach stadionu przy ulicy Bulgarskiej panowao totalne bezhoowie. Nie byo jakiej zintegrowanej grupy, i waniejszy w niej by ten, kto mia najsilniejsze pici. Niezalenie, czy to jego setny wyjazd, czy pierwszy mecz w yciu. Wobec tego, e starsi poznaniacy temat kibicowania sobie odpucili, modsi musieli rozstrzygn dylemat, czy podajcy si za przyjaci z Polonii s nimi faktycznie, czy te moe jest to jaka podpucha ze strony Legii. Do Warszawy wybierao si kilku starszych kibico-uli, ktrzy z uwagi na brak jakiej zorganizowanej grupy, rzdzili reszt. Po pewnym czasie wsplnego picia wdki, ule doszli do wniosku, ze w zasadzie to niewane, Polonia czy Legia, wane e z Warszawy. Mieszkacy stolicy stawiali alkohol i mieli na sobie fajne skrzane kurtki. Dostali wic po nosach, a kurtki zmieniy wacicieli. Na najbliszej stacji obici wysiedli, konduktor zrobi afer i pomg psom zidentyfikowa napastnikw. Polonici, cho w okrwawionych swetrach i bez kurtek, stwierdzili, e nic si me stao. W Warszawie tym czasem na Lecha czekaa kolejna grupa kibicw Polonii. Gdy najbardziej znany polonista dowiedzia si o zajciach w pocigu, o mao nie wpad w sza. Natychmiast skontaktowa si z legionistami i rozpoczo si wsplne warszawskie szukanie kibicw Lecha. Po tym meczu jeden z kiboli Polonii ostrzela pocig wiozcy poznaniakw do domu. Nic dziwnego, e po tamtych perypetiach, w cigu jednego dnia dla fanatykw Polonii kibice Lecha stali si niemal najwikszymi wrogami. Polonia, jako niewielki klub (pod wzgldem iloci fanw), ma najczciej zgody z sobie podobnymi. Do jednych z ich ziomkw nale szahkowcy Avii Swidnik. W zwizku z tym na jednym ze spotka Hutnika Warszawa z Avi stawia si na trybunach okoo pidziesicioosobowa grupa poczonych si warszawsko-widnickich. Na Hutnika natomiast w chwilach nudy przychodzi kilkudziesiciu, najczciej modych chopakw z ssiednich blokw. Wieszaj pomaraczowo-czarne flagi, ale szaliki na szyjach maj w barwach Legii. Korzystajc z nadarzajcej si okazji kibice goci obili niemiosiernie hutniko-legionistw, przy czym oczywicie nikt nie wspomnia o tym pierwszym, hutniczym czonie nazwy. Zdarzenie miao miejsce pn jesieni 94 roku. W drugi weekend 95-go roku w Warszawie gray siatkarki Avii. Jednak zakrojona na szerok skal akcja odwetowa Legii spalia na panewce. Nikt z goci si nie pojawi. Najwikszy niefart maj sympatycy Czarnych Koszul do swego od wiecznego rywala, dominujcego w stolicy i okolicach. Wracajc wiosn 93 z jednego z wyjazdw, stojcy przy zajedzie autobus zosta rozpracowany przez wracajcych t sam tras legionistw. Stracono najbardziej znan flag, ktra kilka miesicy pniej spona na pocie stadionu przy ul. azienkowskiej, co z luboci pokazywaa pastwowa telewizja. Najbardziej spektakularn akcj zorganizowali fani czarno-biao-czerwonych wiosn 95. Sprawa zostaa bardzo nagoniona. Po porace z Ra domiakiem na wyjedzie fani Polonii doszli do wniosku, e najlepiej umotywuj swoich pupilkw do szybszego biegania po murawie obijajc im pyski. Uznajc, i sensowniejszego sposobu na ambitniejsze podejcie skrokopw do swych obowizkw jak natychmiastowa akcja nie ma, przyjechali pod szatnie autokarem. Ciut za pno jednak, wic zamiast pikarzy, ktrzy ju zdyli poznika (tak byskawicznie przeszli do porzdku dziennego nad porak eliminujc ich z walki o pierwsz lig), kibice obili trenera Mirosawa Jaboskiego amic mu nos i rozcinajc skr. Po tym incydencie sponsor Poloni, a jednoczenie pose na Sejm Marek Wieigus stwierdzi: To, co zastaem po przyjciu do klubu, byo makabryczne, na cianach byo peno krwi. Wiemy, kto to zrobi, i podejmiemy odpowiednie kroki, aby banda usiujca terroryzowa ludzi dziaajcych w sporcie zostaa rozbita. Niestety, pose Wielgus nie wzi pod uwag, e najwiksze wynaturzenie sportu to nie ludzie, chccy swoj druyn widzie wielk i wspania, ktrzy nie cofn si przed aktami terroru wobec niej. Najgorsz robot odwalaj mali skurwysyni, ktrzy maj serdecznie w dupie, czy graj w jednej, czy te w drugiej druynie, uwaajc, e nale im si z tytuu bycia pikarzem wcale niemae pienidze. Z siebie natomiast nie chc da na wet minimum wysiku. Pobicie trenera Jaboskiego to skutek degrengolady

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

futbolu. Nie przyczyna. Kibice Polonu na przekr przeciwnociom losu s, istniej i nic nie wskazuje na to, by mogli kiedykolwiek znikn. Chyba, e rozpadnie si klub. Na to si jednak nie zanosi. Polonici w niewielkich ilociach (skd si niby maj bra), jed na wyjazdy za swoj druyn. Jako o nich specjalnie nie sycha, znaczy, e nie powojowali zbytnio. Jesieni 95 roku dwukrotnie zameldowali si w Krakowie. Na Wile wedug jednych danych byo ich co koo 80, wedug innych nawet setka. Byli wspomagani przez Cracovi, w sumie na Reymonta pojawio si 200-300 (znw w zalenoci od rda) ludzi dopingujcych druyn przyjezdn, Natomiast na meczu przyjani, czyli z Cracovi, na stadionie przy ul. Kauy byo polonistw okoo 30.

RAKW CZSTOCHOWA

W Czstochowie mieszka kilku chopakw, ktrzy swoj sportow mio wyznaj lskowi. Dlatego przed meczem Rakowa we Wrocawiu, ktry odby si jesieni 93, informacje o rzekomym najedzie czstochowian na Oporowsk, i to niele uzbrojonych, potraktowane zostay powanie. Budziy spore zdziwienie, jako e do tej pory jakich zadranie z nimi fanatycy lska nie mieli. Plotki powtarzane z ust do ust wyolbrzymiay spodziewan inwazj. Wybieraj si do Wrocawia uzbrojeni w acuchy i butelki z benzyn. Powariowali? Jak chc wojny, to bdzie wojna. Do tej pory nie wiadomo, kto te banialuki rozsiewa. Podczas meczu nikt z Rakowa si nie ujawni. Po spotkaniu przy budynku klubowym siedem czy osiem podenerwowanych osb. W tym czterech modzieowcw. Kibole, ale nie ujawniajcy si. Chyba najgorszy mecz Rakowa od duszego czasu zagajam pierwszego z brzegu. Wynik 3:0 uzasadnia taki pocztek rozmowy. Tam- ten spoglda podejrzliwie. Koszulka w barwach lska i szalik kae mu dokadnie przemyle ewentualn odpowiedz. Przecie moe tylko chodzi o to, by si ujawni jako fan Rakowa? Chwila konsternacji, wreszcie decyzja zostaa podjta. Tak, Rakow zagra fatalnie, najgorzej jak mg teraz on czeka na reakcj. Dlaczego przyjechao was tak mao, a na dobitk w ogle si nie ujawnilicie? Towarzystwo si... bao. Czego? No wiesz Te sowa starczaj za komentarz. Do szczeglnie S traktowani przez czstochowskich fanw wrocawscy odszczepiecy. Raczej ich tam nie lubi, cho szanuj. P roku pniej rewan. Sto kilkadziesit osb z Wrocawia azi po miecie. Ciko jest uwolni si od nadopiekuczej, miejscowej policji. Bractwo zostaje zagnane na stadion jakie dwie godziny przed meczem. Ju przed nim na lsk z sektora zajmowanego przez szalikowych i za razem najmodszych fanw Rakowa lec kurwy i huje. W sumie najzagorzalszych fanw Rakowa jest okoo 800. Mecz o najwysz stawk, gdy klub z Czstochowy walczy o historyczny awans do ekstraklasy z jednym z powaniejszych pretendentw do zajcia premiowanego miejsca. Jak stwierdzili czstochowscy kibice lska tylu fanw Rakowa jeszcze nigdy nie byo. Jednak z bliska wida, e sama modzie, i to z tych juniorw modszych. Czternasto szesnastolatkowi, im ktry modszy, tym chcia mie wicej do powiedzenia. Organizacja pod psem, ale przecie nie dziwota, jeli najwaniejszy jest ten, kto ma najduszy szalik. Jak na awans lipa. Co ciekawsze, Rakw ma przeciwnikw w lokalnych rywalach. Swoich fanatykw i to nie lubicych si z czerwono-niebieskimi maj siatkarze AZS. Sukcesy przycigaj, a poniewa akademicy je mieli, wic i na trybunach ich hali zrobio si toczno. A nastpnie kolorowo. Obie grupy kibicw nie paaj do siebie wzajemn mioci, wic czasem w szkoach czy czciej -na osiedlach dochodzi do drobnego mordobicia. Niezbyt duego, bo skala

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

zainteresowania sportem wrd miejscowych hools jest raczej niewielka. Jest jeszcze w Czstochowie uel, na ktry chadzaj w zasadzie wszyscy sympatycy sportu. Zarwno ci spod znaku AZS, jak i Rakowa. Jednak ci ostatni na Wkniarzu dominuj. Troszk z tego powodu obawiaj si wyjazdw do Wrocawia na Spart. Chyba susznie. Okoo 100 kibicw Rakowa wybrao si na mecz z Ruchem do Chorzowa jesieni 94. Po spotkaniu na stacji Katowice Szopienice fani Rakowa byli obrzuceni kamieniami i koszami na mieci przez chorzowian. Na przeomie roku 1995 i 96 Rakw nie przedstawia realnej siy bojowej. To do Czstochowy wyjedaj najliczniejsze ekipy z innych orodkw. Centralne pooenie niemaego przecie miasta sprzyja licznym najazdom. Nawet rzadko widywani na wyjazdach kibice krakowskiego Hutnika jesieni 95 zawitali do witego miasta w liczbie okoo 40. Natomiast kibice Rakowa jed w ekipach ledwo kilkuosobowych lub wcale. Wiosn 95 w Poznaniu na Lechu pojawio si czterech fanw z Czstochowy. Jesieni nikt z kibicw tej druyny nie pokaza si w Warszawie, Poznaniu (Lech, bo ju tylko ta druyna ze stolicy Wielkopolski zostaa w ekstraklasie), Wrocawiu.

RUCH CHORZW

Jest to jedna z ekip, ktrych historia rozpoczyna si na pocztku lat siedemdziesitych. Jednak nie ma wrd chorzowskich kibicw ludzi, ktrzy swoj obecnoci spinaliby czasy dawne z teraniejszoci. W swojej dziaalnoci z reguy nastawiaj si na kontr do fanatykw pobliskiego Grnika Zabrze. Gdy zabrzanie bardziej cign w kierunku takich klubw jak KS, Arka, Zawisza, Lech (nie jest to aktualny wykaz ich ukadw, jedynie preferencje), to fani tych wanie klubw s najmniej sympatycznie przyjmowani przez kibicw z ul. Cichej. Sami swego czasu mieli dobre ukady z Legi, Wis, Lechi Gdask. Ale to ju historia. Aktualnie jedyna chorzowska zgoda to dziwny ukad z mieszkacami Torunia. Wczesn wiosn 1995 roku chorzowianie postanowili wraz z zabrzanami stworzy na meczach reprezentacji narodowej lsk Si". Sia to moe i jest, raczej ilociowa ni jakociowa, ale gwnie dlatego, e spotkania kadry odbyway si wanie w Zabrzu. Troszk miesz flagi Ruchu na stadionie Grnika podczas meczw ligowych tego ostatniego. Wiadomo, e taki ukad jest moliwy jedynie w przypadku, gdy oba zespoy wystpuj w rnych klasach rozgrywkowych. Temat zgody na linii Chorzw - Zabrze przerabiano ju kilkanacie lat temu. Trwaa do pierwszego wsplnego spotkania. Czyj ulubion czynnoci jest chodzenie i wypisywanie sprayami na murach Rh Houf. Trzeba si niele nakombinowa, by zajarzy o co, w ogle chodzi. Kibole Ruchu, podobnie jak Katowic, lubi podkrela swoje niemieckie pochodzenie, co zraa do nich ca Polsk. mieszne jest, gdy lejc si w swych lokalnych potyczkach chorzowianie uywaj hase bi hanysa". Natomiast sami, gdy s obiektami atakw grup spoza Grnego lska sysz czsto la Niemcw", co w zamyle napastnikw ma wywrze przychylniejsze wraenie na ewentualnych, przypadkowych obserwatorach zajcia. I wywiera. W 87 roku pikarze chorzowscy po raz pierwszy w historii krajowego futbolu spadali do drugiej ligi. Odbyo si to w atmosferze skandalu. PZPN pozabiera punkty w ostatniej kolejce ligi, gdy jak na doni mona byo zobaczy, e handel punktami nie stanowi wymysu chorych wyobrani dziennikarzy. Na dobitk w spotkaniu baraowym bramkarz Janusz Jojko dokona fantastycznej samowrzutki, ktra rozoya druyn na opatki. Ruch przegra z Lechi 1:2 i pojecha na rewan do Gdaska w eskorcie moe ze trzydziestu fanw. Ponownie 2:1 wygraa Lechia. Wydawao si, e chorzowianie zbyt szybko si nie podnios. Ani sportowo, ani organizacyjnie na trybunach. Mino par miesicy i okazao si, e spisana na straty druyna do szybko zmierza w kierunku ekstraklasy, a jej kibice stanowi zgraj niezych hultajw wywijajcych na drugoligowych boiskach a mio. Po rocznej kwarantannie Ruch ponownie zameldowa si u wrt ekstraklasy. Swj marsz na szczyty Ligi Chuliganw, kontynuowa trzeba byo na trudniejszych do chuliganienia ni drugoligowe boiskach. Na spotkania wyjazdowe hools z

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Chorzowa jedzili wwczas hordami nie do opanowania. W Krakowie byo ich ptora tysica, a moe nawet wicej. Na tym spotkaniu milicjanci wpadli na pomys, e przyjezdni po meczu bd maszerowa na dworzec w dwch osobnych grupach. Jedn z takich grup zaatakowali wilacy. Trafili na sabsz zaog i obili cz fanw biaoniebieskich. Cz pierzchaa wraz z pilnujcymi ich funkcjonariuszami. W niewiele mniejszej grupie chorzowianie zameldowali si we Wrocawiu. Wygldali fantastycznie. Ruch pokona lsk, pikarze urzdzili formaln jatk, a trybuny stworzyy wspania atmosfer. Wtedy kibole lska o tym, by zla przyjezdnych mogli sobie tylko pomarzy. Pl roku wczeniej tylko doskonaa organizacja nielicznej grupy pod wodz Sysa, doprowadzia do tego, e nikt z niej nie dosta porzdnego bicia w pocigu wiozcego fanw lska na wyjazd do Chorzowa. Ruch w sezonie 1988/89 zdoby tytu mistrza Polski. Po zakoczeniu ostatniego meczu fanatycy w niebiesko-biaych szalikach zlali psw na stadionie. Gupot porzdkowych okazaa si ch przegonienia kibicw z boiska, gdy oni mieli zamiar urzdzi sobie fet na murawie. Pocztkowy respekt przed mundurowymi pk w momencie, gdy kto wpad na genialny pomys zmiany zastosowania metalowych rurek, ktre do tej pory suyy jako urzdzenia nawadniajce. Bijatyka nie trwaa dugo, milicjanci zrejterowali. Sprawa staa si gona midzy innymi dlatego, e na okrtk wakowano j na ekranach telewizyjnych. W PZPN-ie ustalono, e za kar trzy kolejne mecze, ktre chorzowianie mieli rozegra na wasnym boisku, zostan przeniesione na stadion oddalony o co najmniej sto kilometrw. Pado na Wrocaw i Stadion Olimpijski. Trzy spotkania: z Grnikiem Zabrze, Katowicami i Motorem Lublin odbyy si wanie tam. W dwch pierwszych przypadkach do Wrocawia ponownie zawitay hordy chorzowskie. Oczywicie przy takiej iloci ludzi nie byo mowy o szansie utrzymania si w grupie wszystkich przyjezdnych. To tworzyo szans dla bojwkarzy wrocawskich. Niejeden z tych, ktrzy zapragnli i na stadion na wasn rk lub w nielicznej grupce kolegw, by wyapywany i obijany. Do jakich generalnych star nie doszo, chocia grasujcy na placu Grunwaldzkim miejscowi mieli ochot na jaki bardziej wyrazisty pojedynek. Gwna grupa bya jednak zbyt silna jak na moliwoci wrocawskich hools. Ciekawe byo rozwizanie transportu chorzowian na i z meczw. Zwaszcza w derbowych spotkaniach z Grnikiem i Katowicami. Bractwo jechao wsplnymi pocigami! Jednak na stadionie przy ul. Cichej bardzo szybko day si zauway symptomy rozkadu grupy. Jaki nieuchwytny klimat kaza znajcym si na temacie twierdzi, e Ruch ze swoj fantastyczn brygad dugo nie pocignie. Zachowanie kibicw podczas przegranego meczu o Superpuchar z Legi zastanawiao. Chorzowianie dali sobie spokj z meczem jeszcze w czasie jego trwania, wychodzc ze stadionu. wiadczyo to o wyjtkowo sabym przywizaniu kibicw do swych barw. Niecae ptora roku po najazdach na Wrocaw, fanatycy lska melduj si po raz kolejny na stadionie Ruchu. To, co zostao na trybunach, przerastao oczekiwania najwikszych pesymistw. Podczas, gdy w sezonie, w ktrym Ruch siga po krajowy prymat, nie liczyo si poszczeglnych gw kiboli niebieskich", lecz sektory w ktrych zasiadaj (mwio si o trzech mynach), to w ptora roku pniej liczba fanw zmalaa do kilkudziesiciu, To co si stao w 89 roku w Chorzowie stanowi grone memento nie tylko dla fanatykw druyn bdcych na fali. To take przestroga dla dziaaczy klubw. Straci TAK publik w TAKIM czasie, to naprawd wielka sztuka. Oczywicie in minus. Podczas sezonu 93/94 jedn z ostatnich kolejek ligowych Ruch rozgrywa u siebie ze spadajcym ju na pewno bydgoskim Zawisz. Kibicw goci przybyo na stadion bodaj dwudziestu. Nie piewali zbyt czsto, a jeli ju to niezbyt gono. Bo co mona zrobi w iloci niewiele wikszej od iloci zawodnikw biegajcych po boisku (wraz z awk rezerwowych). Gdy jednak bydgoszczanie wydali ju z siebie jaki glos, to zakrzyczeli miejscowych. Po prostu szalikowcy niebieskich" odzywali si jedynie przez krciutkie momenty po strzelaniu kolejnych goli przez swoj druyn. Jesieni 94 roku na trybuny stadionu przy ul. Cichej zaczo przychodzi wicej fanw w niebiesko-biaych szalikach. Cho zespoowi wiodo si znacznie gorzej i od pocztku dryfowa do drugiej ligi. Po ostatecznym spadku mao kto dawa szans Ruchowi na powtrzenie spektakularnego sukcesu sprzed paru lat, gdy spadek sta si zalkiem przyszych sukcesw. Do licznych osiedlowych star trzeba dooy relacj z tego co si dziao po meczu Ruch -

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Rakw w padzierniku 94. Stuosobow grup przyjezdnych miejscowi odprowadzali, wsiadajc do tego samego pocigu. Na Grnym lsku pocigi s uznawane jako jeden ze rodkw komunikacji miejskiej, wobec czego eskortujce czstochowian psy nie reagoway. Za Katowicami, na stacji Szopienice biao-niebiescy nie mieli ju nic do stracenia. Wic zacignli hamulec, wylegli z wagonw i zaczli obrzucanie ostatniego, zajmowanego przez fanw Rakowa i policjantw kamieniami, kolejowymi i kubami na mieci. Akcja zakoczya si dopiero po przyjedzie policyjnych posikw. Chorzowscy hools jako najmniej spord przeciwnikw derbowych nienawidz katowiczan, cho rozsdek nakazywaby nie lubi ich najbardziej. Wszak to z kibicami GKS-u fanatycy Ruchu maj najczstszy kontakt. Na podwrkach, w szkoach, pracy. Gdy si jednak spojrzy na spraw szerzej, atwo zauway zaleno midzy hutawk nastrojw i iloci fanatykw na stadionach z ulic Cichej i Bukowej. Gdy jeden pustoszeje, drugi natychmiast si napenia. Zjawisko podobne do dzkiego. Podejrzenie, e w wielu szafach znajduj si dwa szaliki, a zakadany jest ten o barwach druyny bdcej aktualnie na topie, zdaje si nie by bezpodstawne. W porwnaniu z poprzednim okresem sezon jesienny 95 Ruch, a zwaszcza jego fani mog uzna za niezy. 250 chorzowian zameldowao si na meczu swojej druyny podczas pierwszego w drugiej lidze wyjazdu w Gorzowie. Na kolejnym, w Bydgoszczy, byo ich ponad dwustu. Wedug rde miejscowych - nawet wicej, jednak spora cz to byli fani zaprzyjanionego z Ruchem Apatora (taka do dziwna zgoda futbolowoulowa). Kolejny wyjazd to inwazja na nieodlege Rydutowy, gdzie niebiesko-biaych zameldowao si okoo trzech tysicy. Niecae dwie setki we Wrocawiu na lzie, 3 000 w Bytomiu, gdzie cz wiary... sza piechot. Na ostatni, wyjazdowy mecz tej rundy do Gdyni na Batyk wybrao si okoo 100 fanw z Chorzowa. Policja trjmiejska chcc si jak najszybciej pozby uciliwych goci, wsadzia ich do pocigu jadcego do Warszawy. Do tego samego wsiadali kilkadziesit kilometrw dalej (w Iawie) fanatycy Wisy Krakw. W pocigu bractwo si lao. Wedug relacji z Krakowa, ta walka zakoczya si nieprzyjemnie dla kilku chorzowian. Od powaniejszych strat uratoway szaikowcw Ruchu poczone siy chorzowskiej i krakowskiej policji.

SPARTA WROCAW Szalikowcy Sparty s zjawiskiem nowym. Zaczli si pokazywa w roku 1992, gdy ulowcy tego klubu nagle zaczli si do byskawicznie wyciga z drugoligowej mizerii. Podstaw ich istnienia stay si znaczne sukcesy sportowe. Kibole lska nie darz zbytni sympati kibicw drugiej wrocawskiej druyny, posiadajcej swych utosamiajcych si z druyn fanatykw Sparty. Co ciekawsze z tym klubem adni zawodnicy wojskowych nie maj nawet szansy konkurowa z tej prostej przyczyny, e nie ma wsplnej dyscypliny, w ktrej mogyby zagra dwa zespoy z antagonizujcych klubw. Sparta to uel i tylko uel. W lsku nie ma nawet mowy o sportach motorowych. Mimo i kibice nie maj moliwoci spotkania si na wsplnych imprezach, a rywalizacja zdarza si jedynie na szczeblu podwrka, szkoy, zakadu pracy, to jednak podziay s wyrane. Dodatkowym paradoksem tego specyficznego ukadu jest fakt, i niemal kady wyjazdowy fan Sparty by kiedy w wikszym lub mniejszym stopniu kibicem lska. Inna sprawa, e to nie fani ula s stron agresywniejsz. Fanatycy w zielono-biao-czerwonych szalikach s z reguy tymi, ktrzy atakuj. Sparta potrafia zorganizowa wspania rzecz. Po zdobyciu tytuw mistrzowskich zrobili feerie sztucznych ogni i wszystkie wizualne fajerwerki, ktre mona oglda na lidze woskiej. Futbolowej oczywicie. Dwukrotnie, po zdobyciu tytuu najlepszej druyny w kraju w latach 1993 i 94 urzdzili sobie fani Sparty takie fety na Stadionie Olimpijskim. Impreza robia imponujce wraenie nawet w telewizyjnym okienku, nie mwic ju o tym. jak wygldaa na ywca". Nie udao si powtrzy fety po raz kolejny w roku 1995. Na przeszkodzie stan terminarz rozgrywek. Ostatni, decydujcy o mistrzowskim tytule mecz rozgrywaa Sparta w Gdasku z tamtejsz Rafineri - Wybrzeem. Cho dziaacze kombinowali jak by tu zawody przenie do Wrocawia, GKS nie zgodzia si na takie

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

rozwizanie. Midzy innymi dlatego kibice Sparty stali si sol w oku dla fanw wojskowych. Ale nie tylko. Przyjedaj do Wrocawia jacy pacjenci z rnych, czasem chamskich miast i znajduj tu sobie kumpli. Mimo e dla nas s niestrawni. Na przykad ci z Bydgoszczy stwierdzi kiedy Leon. Ale nie jest to jedyny powd. Czsto knajpiane, midzystolikowe ktnie zaczynaj si w podobny sposb: No i co ten twj lsk, dziadostwo. Druga liga (to w latach 93-95), kocwka tabeli (po ponownym awansie), pataachy jedne. Wielcy mi kibice. a na mecze, gdy druyna wygrywa. A gdzie wycie byli, kiedy to Sparta jedzia w drugiej lidze? wtedy na uel rzeczywicie chodzio zaledwie kilkaset osb. Nie raz i nie dwa od sowa do sowa i zaczynaa si mska rozmowa. Na jedyny, niepodwaalny argument mocnych ludzi. Pici, butelki, taborety, stoy. W jednym z numerw Szalikowcw" pod hasem: mecz Polonia Bydgoszcz - Sparta Wrocaw mona przeczyta co, co rozmiesza do ez: Sparta to Fan-Club. My ich nazywamy piknikowcami." Kibice Sparty to troch inni ludzie ni najzagorzalsi kibice sportowi na trybunach stadionw pikarskich. Wysza rednia wieku, a co za tym idzie wiksza tolerancja do otaczajcego ich wiata, mniejszy radykalizm pogldw. Jest wrd nich paru takich, ktrzy potrafi przypierdoli, jednak w masie nie szukaj dymw. Najbardziej nie lubi si wrocawscy kibice spod znaku Sparty z fanatykami Unii Leszno. Leszno w ogle jest negatywnie nastawione do Wrocawia. A z okazji rozgrywek ligowych ula mona swoj nienawi w jaki sposb wyrazi. Fani Unii poobijali kibicw Sparty podczas towarzyskiego spotkania tych druyn w Rawiczu wczesn wiosn 1994. Odbio si to rykoszetem po Wrocawiu. Co prawda fanatycy wojskowych w swojej masie twierdzili, e w zasadzie nic si nie stao, jeli kto ze speedwayfanw dosta troszk po pysku, ale wikszo, zwaszcza tych modszych si wkurzya. Ci ze Sparty to dranie, ale jak mog NASZYCH wrogw obija INNI? twierdzili. Po tym wydarzeniu we Wrocawiu zapanowa rzadko spotykany consensus, czyli zgoda. Bya to zgoda na spuszczenie wpierdol kibicom Unii Leszno. Podczas najbliszego meczu ligowego na samym stadionie do niczego specjalnego nie doszo. Ot, kilka drobnych szarpaczek. Natomiast w przerwie midzy biegami ze stadionu wypada do liczna grupka. Jej celem byo przewietrzenie autobusu wiozcego kibicw goci. Spokojni ulowi fani, ekipa, ktra jest stawiana za wzr wszystkim innym kibicom speedwaya (i nie tylko) w kraju, ktrej nawet nie prbowano porwnywa do pikarskiej, zdewastowali autokar goci. Fani to-czerwonych najciekawiej zaprezentowali si w Pradze podczas indywidualnych mistrzostw wiata, gdzie zjechao okoo tysica wrocawskich mionikw ula i taniego piwa. Z uwagi na fantastyczn cen napitku chmielowego, kady normalny Polak przebywajcy przypadkiem w tym nieodlegym kraju, czuje si w obowizku natychmiastowego skorzystania z nadarzajcej si okazji taniego schlania si. Tysiczna wiara z Wrocawia widocznie uwaaa si za normalnych Polakw, wic kady, gdy tylko postawi nog na czeskiej ziemi, natychmiast bieg do najbliszej budki z piwem i robi zaopatrzenie na drog. Oczywicie zapasy byy uzupeniane w miar jak przybywao kilometrw na liczniku, a butelki znikay. Skutki byy atwe do przewidzenia. Bractwo (nie tylko z Wrocawia, z caego kraju, ale po prostu tych spod znaku Sparty byo najwicej) pospijao si na umr. Kady rzyga gdzie mg. Ciepo byo, wic cz ekipy cale zawody przeleakowaa pod stadionem i krzakami. Fajnie byo, nic nie pamitam pia z zachwytu po tym wyjedzie jeden z tych, w ktrym dusza kibica odezwaa si po dobrych kilku latach, w czasie ktrych nie postawi na adnym stadionie swojej nogi. Wszystko byoby normalnie, jednak co moesz zrobi, jeli za t sam gotwk w kraju ledwo ci zaszumi w gowie, a tam ju jeste ulu-lany na cacy? opowiada histori swojego braku pamici jeden z bardziej znanych wrocawskich kibicw ula. Kibole Sparty ju przed pierwszym z serii tytuem mistrzowskim postanowili si zrzeszy. Wszystko byo fajnie (przynajmniej tak wygldao to z zewntrz) a do momentu, gdy ambicje wiceprezesa Fan-Clubu nieco wzrosy, a prezes, Ryszard Lignar, w tym czasie

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

ola zagadnienie. Faktem jest, e Lignar pod przykrywk Fan-Clubu robi sobie jakie tam finansowe machinacje. Drobniutkie. Inna sprawa, e gdyby nie robi tego pod takim szyldem, lecz jako podmiot gospodarczy, tzn. firma handlowo-usugowa, to mona by go pocaowa i by szczliwym, e znalaz si gupi, ktry jedzi i zaatwia wszystko, co tylko moliwe. To on organizowa pierwsze autokarowe wyjazdy, on zaatwia FanClubowe koszulki, on je rozprowadza wraz z szalikami. Tysice innych pierd zaatwia Lignar. Chodzi po redakcjach, wciska dziennikarzom kity, o tym jakimi to ulowi kibice s aniokami. W pewnym momencie komu przestao si podoba jedynowadztwo i urzdzono zamach stanu. Zwoano nadzwyczajne zebranie i na oczach kilku dziennikarzy zaczo si wyciganie wasnych brudw. Obie strony obrzucay si nawzajem oskareniami. A to o kas, to znw o alkohol i zachowanie. O brak dziaania, to znw jego nadmiar. Wszystko byo wspaniaym pretekstem, eby dogry drugiej Stronie konfliktu. Wic sobie uywano. A z wysokoci trybun podczas tego zamieszania a nadto widoczne byo, e na uel nie chodz ludzie ani gorsi, ani lepsi ni na pik. Spotkanie to udowodnio po raz kolejny, e zorganizowane formy istnienia kibicw, w peni zalegalizowane, niezupenie s tym, o co w ruchach se zaoenia spontanicznych chodzi. Sporo, bo okoo 250 fanw Sparty, zajechao na mecz Apator - Sparta tu przed zakoczeniem rozgrywek w roku 1995. Ten mecz mg znacznie przybliy wrocawian do trzeciego z kolei zdobycia tytuu mistrzowskiego. Mistrzostwem popisa si natomiast gwny arbiter tego spotkania, ktry w ostatnim biegu tak nawydziwia, e stao si to niemoliwe. Przed ostatnim wycigiem ulowcy Sparty prowadzili czterema punktami. Nawet gdyby zajli dwie ostatnie pozycje, to i tak byby remis. Wystarczyo jednemu zawodnikowi po prostu dojecha do mety. Sdzia okaza si geniuszem wykluczajc w dwch startach dwch wrocawskich zawodnikw. Torunianie skorzystali z prezentu, dojechali do mety zwyciajc ostatecznie w tym biegu 5:0 i w caym meczu jednym punktem. Przed spotkaniem miaa miejsce do ciekawa sytuacja. Kibice wrocawscy byli trzymani przez suby porzdkowe przed stadionem tak dugo, a trybuny zapeniy si w caoci. Wobec tego pniej grupa zostaa rozpuszczona i kady indywidualnie musia szuka sobie kawaka awki. Uchowaa si grupka moe pidziesiciu osb. Po meczu doszo do drobnej scysji. Torunianie wraz ze wspomagajcymi ich kolesiami z Chorzowa (tego samego dnia przed poudniem odby si w nieodlegej Bydgoszczy mecz Zawisza - Ruch na ktrym dla odmiany torunianie wspomagali chorzowian) ruszyli przez pyt boiska na ochranian przez kilku policjantw zuboa osobowo czeredk goci. Mundurowi o mao nie zabili fanw Apatora wzrokiem. Wystarczyo, e czterech z funkcjonariuszy przedostao si na drug stron potu, by atakujcy zrobili zwrot o 180 stopni. Toruska policja przetrzymujc kibicw Sparty przed spotkaniem zrobia ju drugi taki numer w cigu dwch lat. Poprzednio w sierpniu 1993 roku w Toruniu na spotkaniu z pikarzami Elany zawita lsk. Po bijatyce fanatykw nastpia zadyma fanw goci z psami. Ci nie wytrzymali naporu i gdyby nie gol dla lska, ktry wanie pad, mogo by rnie. W kilka tygodni po tych wydarzeniach w Toruniu stawili si kibice z Fan-Clubu Sparty. Troch si zdziwili, gdy na powitanie zobaczyli poubieranych we wszystkie moliwe ubranka ochronne policyjnych ucz-kw". Na dobitk nie byli oni do to-czerwonych nastawieni zbyt przychylnie. Tak, tak, wiemy, jestecie z Wrocawia. Tam na mecze chodz sami chuligani. Najlepiej fanom Sparty pokazali gdzie ich maj, dziaacze wasnego klubu w styczniu 1996 roku. Prezes WTS Sparta, Andrzej Rusko, ktry jest wacicielem druyny ulowej (troszk to skomplikowane, ale nasza ekonomiczna rzeczywisto kae wszystkim biznesmenom zapewnia sobie maksimum bezpieczestwa dla wydawanych przez siebie pienidzy), sprzeda nazw klubu. Kwota objta tajemnic, ale zza jej rbka wychodzi co koo 10 miliardw starych zotych. Firma, ktra postanowia, e moe dorzuci co do ogrdka wrocawskiego speedwaya, zayczya sobie zmian nazwy druyny. Od tej pory Sparta bdzie wystpowa jako zesp Atlasa. Za pienidze sprzedaliby nawet matk pomstuj kibice Sparty. A gdzie byli kibice, ktrzy tak teraz kochaj klub, gdy on strasznie doowa. W drugiej lidze chodzio na mecze po trzysta osb powtarza stary argument fanatykw lska niepocieszony z takiego obrotu sprawy, ale zwizany ze Sparta od wielu lat Bartek Czekaski.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Nadrabiajc przy okazji dobr min do zej gry. Teraz zamiast szalikw kibice Sparty bd nosi muchy jak Rosie-wicz nabija si Adam ze swoich kolesiw, ulofanw, nawizujc do czsto ogldanej reklamy telewizyjnej klejw Atlas, w ktrej popularny show-man wystpuje w muszce duo wikszej ni Janusz Korwin-Mikke.

STAL MIELEC Mielec w marcu 1977 roku zasyn tym, e bdc wwczas trzydziestotysicznym miastem podczas wierfinaowego pojedynku o puchar UEFA na jego stadionie mieszczcym jakie 25 tysicy ludzi zameldowao si o dziesi wicej. Pi tysicy ponad liczb mieszkacw Mielca! Skutkiem tego bya jedna ofiara miertelna zatratowana podczas wychodzenia z obiektu. Nic dziwnego, takie wypadki zawsze mog si zdarzy, gdy przekroczone s wszelkie dopuszczalne limity. Tragedia na unikach, gdzie zadeptano kilkadziesit osb, czy zawalenie si dobudowywanej naprdce trybuny stadionu Bastii wiadcz o braku wyobrani organizatorw. W Mielcu w czasach wesoego komunizmu nie byo inaczej. Chuligani z Mielca na dalsze wyjazdy za swoj druyn nie jed. Zwaszcza takie, podczas ktrych mona dosta oklep. We Wrocawiu zawitali raz, wracajc z Lubina. Wwczas jeszcze zarwno w jednym, jak i drugim miecie fani niebiesko-biaych mogli pokazywa si bez strachu. Byo to na pocztku lat osiemdziesitych. Oczywicie uczestnicz w lokalnych wojnach ze Stalow Wol czy walkach z lubelskim Motorem. Nienawidz Wisy Krakw, co wie si z czstymi najazdami na Mielec przez fanw Biaej Gwiazdy" jeszcze w latach siedemdziesitych. Wwczas mobilizowaa si caa 'chuligaska spoeczno, co koczyo si nieraz pocigami jak na wiejskich dyskotekach - ze sztachetami w rkach. Przed meczami w roli gonicych najczciej wystpowali krakowianie, po kocowym gwizdku - gospodarze. Najwiksze bicie mielczanie dostali w Lublinie. Skoczyo si na kilku pobiciach przeznaczonych do leczenia szpitalnego. Sami natomiast obijaj raczej jedynie poszczeglnych goci z przyjezdnych ekip ni cae zaogi. Na konkretny oklep zaapa si Widzew w sezonie, w ktrym lecia z ekstraklasy. Widzewiakw na tym meczu byo szeciu. Po dwch latach, kiedy to z marszu weszli do ekstraklasy, pamitali ten fakt, wic po przyjedzie, w liczbie ok. 200, do miasta znanego ze skandali wok migowcw Sok" i samolotw Iryda", lali kogo popado, byle tylko wiek by odpowiedni. Mielczanie uprawiaj pewien proceder polegajcy na wyciganiu przyjezdnych niby to na picie w nielicznej grupie, by na staym miejscu owi naiwniacy zostali zaatakowani przez do spor grup wcale nie przypadkowych gostkw. Podczas jednego z wyjazdw lska, jaki bractwo zaliczao autobusem, Kolor wraz z kilkoma kolekami dojecha pocigiem. Rok bodaj 89. Paru miejscowych zobaczywszy fanw z Wrocawia i zorientowawszy si, co to za jedni, wyszli z propozycj wypicia wsplnie beltw. Kolor z ferajn doszli do wniosku, e alkohol OK, wic przystali na dziwn cokolwiek moliwo. Po drodze przewodnicy opowiadali, jak wycignli w to samo miejsce kibicw Legii, pod podobnym pretekstem zreszt, a nastpnie ich zlali. Teraz Kolor si mieje sam z siebie, e nie zapalio mu si pod kopuk czerwone wiateko. Scenariusz wydarze, jak atwo si domyle - by identyczny. Zamiast picia wpierdol. Na szczcie tylko on zaliczy buty, reszcie udao si zbiec. A poszkodowany straciwszy przytomno, gdy si ockn, poszed na stadion, stwierdziwszy uprzednio, e nie ma jakich specjalnych ladw po egzekucji. Podczas warszawskiego spotkania kibicw, zorganizowanego przez posa Marka Wielgusa, obecny na nim fan Stali ali si, e w Mielcu nie ma jak dooy przyjezdnym. Nie dlatego, e nie ma kto pochuligani, ale dlatego, e gdy co si dzieje, to zaraz przylatuje policjant, ktry drze si do wywijajcego: Te, Piotrek, nie wygupiaj si.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

STILON GORZW

W zwizku z zadymami futbolowymi Gorzw tylko dwukrotnie przeywa swoje sdne dni. Po raz pierwszy, w sezonie 1991/92, gdy na to pooone midzy Zielon Gr a Szczecinem miasto najechaa horda z grodu Gryfa. Fanatycy Pogoni poawanturowali si choby dlatego, e byo ich bardzo duo. Nic dziwnego, ich druyna wanie przymierzaa si do powrotu do ekstraklasy, a Stilon by jedn z druyn aspirujcych do miejsc premiowanych awansem. Mecz o ycie. Druga taka impreza zdarzya si we wrzeniu 1993 w zwizku z rozgrywan wwczas rund pucharu Polski. Wizyta lska, cho kibicw przyjezdnych byo niewielu, zakoczya si przerwaniem spotkania i zadym rozdmuchan na cay sportowy kraj. Ale bodaj najwikszym osigniciem hools Stilonu byo wybicie szyby w autokarze kibicw wrocawskich w sierpniu rok pniej. Wydarzenie byo o tyle sympatyczne, e bractwo chciao jecha" samo, ale miejscowi policjanci woleli wesoy autobus eskortowa. Tylko dziki temu w chwil po zdarzeniu wrocawianie nie rozbiegli sie po osiedlu w pogoni za rzeczywistymi i domniemanymi winowajcami. Policjanci zdawali sobie spraw, e w autokarze nie jechaa wycieczka turysycznokrajoznawcza, wic zrobili wszystko, by do bieganiny nie doszo. Na szczcie robili to grzecznie, a szeroka, wielopasmowa droga nie zachcaa do biegania, wic skoczyo si na zatamowaniu ruchu w jedn stron. Gorzowianie wyjazdw swojej druyny nie traktuj jako moliwoci podry po kraju, zostawiajc t przyjemno futbolistom. Obecno Stilonu w Lidze Chuliganw (tzn. w ksice) jest raczej przypadkowa. Jedynym elementem usprawiedliwiajcym umieszczenie gorzowian w niniejszym tomiku jest fakt, i na spotkaniach u siebie, moe si ich zwali okoo 150. Tylu mniej wicej byo gorzowskich fanw na trybunach hali podczas pikarskiego turnieju organizowanego przez Stilon, na ktrym pojawili si fanatycy Lecha Pozna i Pogoni Szczecin.

LSK WROCAW Jeden z najgoniejszych wyjazdw na mecze pucharowe by dzieem fanw lska. We wrzeniu 1993 roku wyjazd autokarem do Gorzowa Wielkopolskiego na mecz 1/16 PP zaplanowany by na godzin 10.00. Ale Maolat i Jaska mieli o 9.30 spraw w sdzie. Trzeba byo na nich poczeka niedaleko gmachu sdu. Gdy otrzymali wyroki w zawieszeniu, natychmiast zosta zakupiony alkohol. Balanga z krtk przerw na bieganie po jakim sklepie trwaa a do czasu dojazdu na miejsce przeznaczenia. Przystanek ze sklepem te by milutki. Maniek wsiad na stojcy na wystawie rower i postanowi urzdzi jaki skromny etap wycigu pokoju. Ekspedientka wpada w furi i zacza goni niewydarzonego kolarza ze cierk w apie. A tymczasem bractwo brao pod pazuch wszystko, co si zmiecio w zasigu rki. W autobusie by istny sklep rybny. Fileciki w mietanie, ledzie w occie i inne frykasy mieszay si z nakrojonymi lodami i cukierkami. Dojazd by uciliwy, wic na stadionie zaledwie 48 osobowa, ale w mocnym skadzie, grupa zameldowaa si dopiero w 8 minucie meczu. W dziewitej cz bractwa hasaa ju po pycie boiska. Porzdkowi postanowili poprze-wiesza flagi wrocawskich fanw w inne miejsce. Zobaczcie, typki prbuj cign nam flag, jedziemy z nimi krtko takie dao si sysze gosy. Wykonawcw projektu byo a nadto. Porzdkowi, gdy zaczli dostawa po gowach, natychmiast zerwali zamiast flag zelwki. Ktry z pikarzy gospodarzy rzuci jakie nieopatrzne sowo. Kilka osb wybiego wic na pyt boiska. Kacper pooy si na murawie plackiem, kilka osb bawio si w ganianego po boisku, z tym e raz berkiem byli funkcjonariusze, to znw psy robiy w rolach zajcw. Sdzia przerwa mecz. Pod koniec spotkania, gdy lsk przegrywa 0:1, kilka osb a roznosio. We Wrocawiu robiono sobie spore nadzieje z wystpem wojskowych w pucharze Polski. Wic al si byo z nim rozstawa ju w pierwszej rundzie. Jakby tak wbiec na muraw jeszcze raz, to sdzia w myl regulaminu musi zakoczy

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

spotkanie walkowerem dla goci odkrywczo stwierdzi Warkoczyk. No to wbiegamy Pierogowi i Ratownikowi nie trzeba byo dwa razy powtarza. Kilka osb rzucio si na siatk i po jej sforsowaniu natychmiast wbiego na pyt boiska. Sdzia chcc nie chcc zakoczy przedwczenie mecz. Wiara z Wrocawia tryumfuje: Jeszcze nie wszystko stracone, lsk awansowa! Nieco inaczej patrzyli na spraw awansu miejscowi. Im walkower zupenie nie przypad do gustu. Trener Raski, ktry kiedy, jako szkoleniowiec lubiskiego Zagbia straci palec na gwodziu bramki, postanowi udowodni, e wraz z palcem nie urwao mu jaj, a i rce bez palucha s uyteczne do uprawiania boksu. Identycznie chciaa si zachowa prawie caa gorzowska publiczno. Trybuny postanowiy rzuci si na przyjezdnych. Mieli szczcie, e plot przeszkodzi im w tym zamiarze, gdy akurat na tym spotkaniu kibice lska byli reprezentowani przez najkonkretniejsz z moliwych ekip. Z miejscowymi poradzio sobie jako tako kilku policjantw. Trzeba przyzna, e mundurowi byli nad wyraz grzeczni. Przyjezdni bawi si midzy sob. le, bo humorek" puci i zdaoby si co wyopa. Stilon, a tak w rzeczywistoci publiczno gorzowska, bo szalikowcw mieli gospodarze zaledwie kilkudziesiciu, potu ani bardzo rzadkiego kordonu nie forsuje. Przechodzcy za stadionowym murkopotem, jakie 50 metrw od fanw lska, czasem zdobd si na rzucenie nie dolatujcego kamienia. Bogu Winiucho postanawia te si zabawi w kamieniomiota i chwyta za wiartk cegy. Rzuca ni w kierunku miejscowych, lecz ta spada enujco blisko. Bogu spoziera na wiat jakby dosta wytrzeszcza. Kurwa, bark mi wyskoczy krzywi si z blu. Trzeba nieszcznika odwie" na pogotowie. Sytuacja co prawda si uspokoia, lecz policjanci na sam myl o tym, e towarzystwo rozlezie si po miecie, dostaj palpitacji. Stano na tym, e Bogusia zawieziono radiowozem, a reszta na niego czekaa. Kto wpad na pomys, e to czekanie ma si odby w obstawie policyjnej na jakiej stacji benzynowej na rogatkach miasta. W barze wszyscy suchali radia, w ktrym robiono wanie sensacj z nie-zakoczonego spotkania i jego skandalicznej pointy. Towarzystwo natychmiast pobiego sucha, co na temat kocowego wyniku maj do powiedzenia w mass-mediach. Przy okazji pod okiem niezbyt czujnych funkcjonariuszy odbya si drobna jumka. Kto skroi flach koniaku, kto inny szampana, jeszcze kto kilka wermutw. Wreszcie jeszcze inny jumaka poakomi wi na kasetk z pienidzmi. Przyjecha radiowz z zagipsowanym Winiuchem i kibice lska szykowali si do odjazdu. Psy nie bardzo wiedzieli co z tym pasztetem zrobi. Kasetka co prawda znalaza si w pobliskich krzakach, ale po gotwce nie byo ani ladu. W sumie stano na tym, e zaaresztowano cay autobus, ktry w obstawie kilku nysek pojecha na komend. Towarzystwo przeszo do jakiej wietlicy. Oczywicie nikt nic nie wiedzia, a podczas spisywania danych bractwo zaczo piewa hymn narodowy, stajc jednoczenie na baczno. Funkcjonariusze zrobili to samo. Spod komendy rozpiewany autokar ryczy: Jeszcze tu wrcimy". Nie stao si to jednak zbyt szybko. P roku pniej kierowca autobusu na-chla si jak bk. Tylko wyrozumiaoci zaatwiajcego ca imprez moe zawdzicza, e nikt nie przemwi mu do rozsdku kijem bejsbolowym. W sumie na stadionie znalazo si zaledwie kilkunastu fanw lska. Natomiast na rogatkach miasta patrol policji zatrzyma autokar... pikarzy z Wrocawia. Sprawdzano, czy nie jechali nim kibice. Na stadionie, w klatce" dla goci zamontowano dodatkowy, wewntrzny pot. W rok po zadymie kolejny wyjazd do Gorzowa. Przed miastem docelowym autobus zostaje przejty przez mundurowych. Kibice? Wycieczka do Szczecina. Bez wygupw prosz funkcjonariusz dokadnie widzi szaliki na szyjach. Cho wszyscy myleli, e trzeba bdzie si kci o moliwo wjazdu do miasta, jednak okazao si, e bya to jedynie troskliwa opieka", by nikomu si nie chciao odwiedza jakiej stacji benzynowej. Wychodzcych z autobusu szef lustruje bardzo uwanie. Widz, e same znajome twarze - umiecha si, cho wida, e wcale mu nie do miechu Zudzenie optyczne kto wyranie si nabija. Wracajc z meczu autobus zosta obrzucony przez dwch kamieniomiotw. Jedna szyba,

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

ostatnia boczna posza w drzazgi. Z autobusu wiara wybiega chcc nieco porozrabia na osiedlu grujcym nad drog skd poleciay kamienie i gdzie zerwali si obaj miotacze. Policjanci pogubili si i skoczyo si na kilku przebiekach. Wreszcie bdziemy jako normalnie jecha. Przy tej temperaturze w ogle nie powinno by szyb w autobusach miao si bractwo polewajce wdeczk na kocu pojazdu. Rzeczywicie, jadc na mecz towarzystwo niele si wypocio, gdy termometr wskazywa wwczas 35 stopni. Druga liga, do ktrej lsk spad w roku 1993, zaowocowaa na trybunach stadionu przy ul. Oporowskiej pewn konsolidacj grupy. Sam spadek przypad w dobrym momencie. Dziki niemu pozbyto si w klubie zawodnikw, ktrych Janusz Sybis, asystent trenera Tadeusza Pawlowskiego, z nazwiska wymienia jako gonicych mecze. Do klubu przyszed Stanisaw wierk, ktry jest fantastycznym organizatorem. W cigu krtkiej przerwy musia on zalepi dziur po ubytkach kadrowych. Do zespou trafili nowi, ale ograni zawodnicy. Po meczu musisz podbiec do kiboli, do potu, niezalenie od wyniku uwiadamia majcy ju ogranie we Wrocawiu Twardygrosz, nowego Cielewicza, z ktrym poprzednio razem gra w Stilonie. Ta tradycja uksztatowaa si p roku wczeniej. Cho walczyo o taki kontakt zawodnikw z publik cae pokolenie fanatykw. Po ostatnim. pierwszoligowym spotkaniu na wasnych mieciach z Grnikiem Zabrze fanatycy wrocawscy zostali jeszcze przez p godziny na trybunach, cay czas piewajc jedn tylko piosenk. Nie pacz, o lsku mj, cho al ci serce rwie. Nie pacz, o lsku mj, bo Wrocaw zawsze z tob jest" Ludzie z normalnej'' strony trybun zostali oglda... kibicw. Poegnanie z pierwsz lig wypado w Katowicach. Na ten mecz bez znaczenia pojechao 300 osb. 280 zameldowao si na trybunach. W sumie na caym stadionie byo niecae tysic widzw. 90-minutowy doping by taki, e dopiero w programie Ryszarda Szotysika. ktry z tego wyjazdu robi materia do telewizji, fanatycy zielono-biao-czerwonych dowiedzieli si, e szalikowcy gospodarzy te uywali garde. Fantastyczna bya kocwka pierwszego drugoigowego spotkania lsk, firma, ktra kilka lat wczeniej graa z iverpoolem, Borussi Moenchengladbach, Napoli, musiaa spotka si z Naprzodem Rydutowy. Gdyby nie w Naprzd, pewnie nikt we Wrocawiu by nie wiedzia. e Rydutowy w ogle istniej. Ostatni kwadrans to nieustanne ataki nowej personalnie druyny i doping caej, cho tylko dwu i pl tysicznej publiki. Po ostatnim gwizdku wynik na tablicy nie zmieni si od pierwszej minuty. Pikarze, i to tacy, ktrzy na swoim koncie mieli ju mistrza Polski (Jarosaw Gra, Kudyba, Koszarski), schodzili z boiska ze spuszczonymi gowami. Zdziwili si, gdy ci, ktrzy zostali po czystce podeszli do potu. Dla nich remis by porak. Dla publicznoci tak samo, a jednak nie zostali wygwizdani... Zrobili to, co pozostali. Kolejny mecz, tym razem na Arce w Gdyni. Kudyba po strzeleniu swoich bramek wyldowa na pocie. Zwaszcza w jego przypadku, czowieka stonowanego, byo to dziwne. Nawet gdy z Zagbiem Lubin zdobywalimy mistrza Polski, nigdy nie widziaem tylu kibicw na wyjedzie. A tu druga liga i drugi koniec Polski... stwierdzi po meczu, komentujc swj wjazd na ogrodzenie. Wtedy jeszcze nie wiedzia, e na 500 fanw a trzystu byo z Gdaska. Gdy prawie rok pniej, po przegranym 0:1 meczu z Rakowem w Czstochowie, zawodnicy nie podbiegli do ogrodzenia (tumaczyli si tym, e w trakcie gry usyszeli kilka niewybrednych zda pod swoim adresem, z kolei szalikowcy twierdzili, i gracze nie dali z siebie wszystkiego w meczu ostatniej szansy w walce o awans). Na nastpnym spotkaniu, z Olimpi Pozna we Wrocawiu, kibice nie wywiesili flag oraz zamilkli. Na szczcie lsk zwyciy, wic po spotkaniu pikarze samolotami" na deszczowej murawie przeprosili si ze swoimi fanami. Wesoy okaza si wyjazd do Torunia. Co prawda miejscowi kibice pikarscy nie mieszcz si w jakiej sensownej Lidze Chuliganw, jednak istniej hools ulowi. Co mieszkacy grodu Kopernika do wrocawian mieli - trudno zgadn. W kadym bd razie stosunek miejscowych do lska by wypisany wie farb na stadionie. Gonitwy rozpoczy si jeszcze przed meczem. Miejscowi zaatakowali jedn z biesiadujcych na miecie grup. Nacili si setnie, trafili na konkretn brygad, ktra mimo sporej przewagi ilociowej

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

napastnikw, szybko dozbroiwszy si midzy innymi stokiem od saturatora, pogonia miejscowych. W przerwie meczu zacz si kolejny dym. W bardaszce jeden z miejscowych chuliganw (damski bokser) kopn panienk w szaliku lska. Natychmiast zorganizowana ekspedycja karna obia wszystkich w odpowiednim wieku (tak koo dwudziestki - to z uwagi na brak barw na szyjach miejscowych). Do zabawy wczyli si policjanci. Na ich nieszczcie wtedy stadion Elany posiada zgrabne, drewniane aweczki. Brechy byskawicznie zmieniy charakter i przeznaczenie i policjanci musieli salwowa si ucieczk. Na szczcie dla nich zdya si ju rozpocz druga poowa, a Waowski tu na pocztku drugiej poowy zdoby gola. Bractwo gonice za mundurowymi zmienio kierunek biegu i z metrowymi breszkami sforsowao miesznie niski potek, wbiegajc na muraw, by pogratulowa pikarzom. W tym czasie siedzcy naprzeciwko goci kibice Elany, widocznie mylc, i tak dozbrojone bractwo po rozprawieniu si z funkcjonariuszami chce dobra si do skry wanie im, zaczo w popiechu i widocznej panice opuszcza trybuny swojego sektora. Sporym wydarzeniem we Wrocawiu byy dwa mecze derbowe z majc spore aspiracje, jednak nie posiadajc fanatykw lz. Pierwsze spotkanie, na Oporowskiej, odbywao si w szowinistycznej atmosferze. Zawodnikw lzy potraktowano gorzej, ni nawet najbardziej znienawidzon jedenastk. W PZPN-ie kto wpad na (raczej suszny) pomys, e spotkanie derbowe moe sdziowa miejscowy arbiter. Andrzej Mamotiuk, na ktrego wypado, ju po roku przyzna si przy kuflu piwa, e nie yczy nikomu sdziowania takiego meczu, a sam nie da si wplta w tak awantur ju nigdy w yciu. Nic dziwnego. Bractwo wisiao na potach dyszc dz krwi do wszystkiego, co si rusza i nie pomaga lskowi odnie zwycistwa. Tym bardziej, e pierwsi gola zdobyli gocie. Gdy ktry z pikarzy lzy prbowa pokaza niewielki kamyk, ktry mu wanie mign koo ucha, arbiter tylko chwyci pikarza za rk, omiatajc wzrokiem nieodlegy wwczas pot. Haso macie ony, my adresy" nie brzmiao zachcajco dla nikogo, kto mg w czymkolwiek przeszkodzi wojskowym. Ostatecznie lsk zwyciy 4:1. Najbardziej w dajcej si ogarn perspektywie czasu, obawiam si rewanu ze lskiem wydusi Kaskarino podczas jakiej kawiarnianej rozmowy od pomocnika lzy Tomasza Fudaliego. w rewan by faktycznie sporym wydarzeniem. Poniewa IKS remontowa wwczas swj stadion, wic rozgrywa swoje spotkania na 0limpijskim. Dariusz Gukowski, kierownik sekcji, wpad na pomys, by zrobi widowisko i rozegra mecz przy wietle elektrycznym. Ostatni taki mia miejsce przed siedmioma laty, w 1987 wojskowi grali w PEZP z Realem Sociedad San Sebastian. A to bya ju wiosna 1994. W prasie rozwina si nadzwyczaj agresywna kampania obu obozw. Do pieca dorzucali obaj trenerzy, swoje dokadali pikarze, dziaacze te nie pozostawali w tyle. Na trybunach pojawio si 10 tysicy ludzi. Policja wymylia, e podzieli bractwo na sektory. Fanatycy si mieli, gdy doszli do wniosku, e takie dziaanie tylko zaktywizuje spokojniejszych. Wic nawet nie prbowano przeciwdziaa. Wyszo na kibicowsk racj. A posadzenie jednej jak si pniej okazao najagresywniejszej grupy tu obok wyjcia do szatni lzy okazao si najfajniejszym pomysem mundurowych. Zbutwiae awki stanowiy fantastyczny materia do zabawy w dwa ognie ze stojcymi za drugim potem policjantami. Moe i do niczego by nie doszo, jednak nie do, e lsk przegrywa, to jeszcze arbiter waln ewidentnego babola, nie przyznajc wojskowym rzutu karnego. Schodzcy po zakoczeniu meczu do szatni pikarze lzy musieli przemyka si wrd lawiny desek leccych w ich kierunku. Sytuacja uspokoia si dopiero w momencie, gdy na opustoszae ju trybuny wtargnli mundurowi. Wczeniej by wyjazd do Rudych Gw. Tak si przyjo mwi we Wrocawiu o Rydutowych. Fatalny dojazd spowodowa, e towarzystwo postanowio si wyprawi autobusami. Udao si zaatwi tylko pi, wobec czego jechay wypchane jak komunikacja miejska w szczycie. Na meczu drobny dym z policj, ale wesoo byo dopiero w drodze powrotnej. lsk wtopi 0:1, a trzy autokary i to te z najbardziej rozbrykan gawiedzi zatrzymay si przy jednym zajedzie. By opanowa watah, przybyli na miejsce mundurowi musieli powyciga kaasze. Cho hulanki i swawole trway do dugo i wacicielem zajazdu okaza si byy milicjant, to zakoczyo si tylko na jednym wyroku za pobicie funkcjonariusza na subie.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Pierwszy rok drugoligowej banicji lsk mia za sob. Ciekawy, acz bez spodziewanego awansu. Mimo tego sabego efektu sportowego fanatycy postanowili zorganizowa mecz midzy zawodnikami a szalikowcami. Fantastyczna atmosfera, meksykaska fala i spotkanie, ktre zawodnicy potraktowali ulgowo. Wynik brzmia 14:3, ale gdyby zagrali na powanie mogo by 30:0. Drugi sezon na boiskach drugiego frontu by spokojniejszy. Zaczo si nieszczeglnie. Od walki (bez wikszego oporu i efektw) w pocigu podczas powrotu z Wodzisawia. Bd poleg na tym, e cz Nabojki wracaa autami. Wracajcy z Zabrza Lech przebieg sie po wrocawianach. Jednak pech poznaniakw polega na tym, e tydzie pniej musieli ponownie przejeda przez Wrocaw, wracajc z meczu z Hutnikiem. Setka hools lska odpucia sobie ewentualne ataki na Ark (72 goci), z ktr tego samego dnia zmierzyli si wrocawscy pikarze. Do walk z poznaniakami doszo dwukrotnie. Na dworcu oraz po zatrzymaniu pocigu na Popowicach. Szczegowy opis zadym znajduje si w rozdziale Lech. Poza kilkoma drobnymi szarpaninami we Wrocawiu nie dziao si nic szczeglnego. Ciekawsze rzeczy dziay si podczas spotka wyjazdowych, np. pogonienie miejscowych i Lecha w Koninie w czasie przerwy meczu. W Bydgoszczy o may wos nie zaatakoway si zaogi dwch wrocawskich autobusw. Nie widzc z daleka, z kim maj do czynienia, obie grupy rzuciy si w swoim kierunku. Dopiero z odlegoci 50 metrw spostrzeono swj bd. Dym z miejscowymi (fan club Ruchu) i policj w Myszkowie. Dosy ciekawa, cho niewielka zadyma w Bytomiu (opis w rozdziale Polonia Bytom). Najazd na Olenic jesieni i Wronki wiosn. Podczas tego ostatniego, drugoligowego wyjazdu miao miejsce sporo drobnych dymw. Z Zagbiem Lubin i Lechem. Poznaniacy zdemolowali jedn z wrocawskich nysek. Zadyma miaa miejsce take na murawie, z jednej strony przeciwnikami byli dziaajcy z partyzanta poznaniacy, z drugiej poznaska agencja ochrony Pewno". 1500 fanw z Wrocawia witowao awans dymic na murawie. Po meczu na wrocawskim Rynku odbya si fantastyczna, feta, cho wszyscy jej uczestnicy (okoo 300 piewakw) aowali, e cae bractwo nie zjechao w jednym momencie. Gdyby jej uczestnikw byo cho tylu, co fetujcych awans we Wronkach... Jeszcze jeden fakt w sezonie 1994/95 na stadionie przy ul. Oporow-skiej jest godny podkrelenia. Na meczu z Wis, z ktr wrocawianie po czterech latach wojenki ponownie zrobili zgod, fanatycy lska, mimo i ich druyna przegraa, poegnali pikarzy Biaej Gwiazdy jak swoich. Pierwsza liga w konfrontacji hools nie przyniosa z sob wzrostu agresji. Dwukrotnie w cigu 24 godzin wykasowano Zagbie Lubin jadce do Zabrza i wracajce z tego spotkania. Uszczknito GKS Tychy. Jednak najweselej byo na wyjazdach. Drobiazg wydarzy si w Tarnobrzegu. Tam miejscowi postanowili pokaza znacznie goniejszym przyjezdnym, e w ich miecie s najlepsi chuligani na wiecie. Wobec czego wywiesili flag z napisem WKS psy". Nie spodobao si to najpierw przybyym wczeniej ni ekipa wrocawska fanom Motoru. Po drobnych zamieszkach policja rozdzielia okadajcych si. Chwil pniej pojawio si bractwo z Wrocawia. Biegnc przez boisko fanatycy wojskowych zabrali si do cigania nie tylko feralnej barwy, ale i pozostaych. Znw policja miaa troch pracy. Miejscowi nie stracili jednak na wp bezwartociowej, uszytej przez siebie, cho zielono-biao-czerwonej flagi. Ostatecznie sami cignli j z potu. To byy drobiazgi. Najciekawszy dym mia miejsce przed stadionem Widzewa. Tam wiara z Oporowskiej wyprawia si na dwa sposoby. Spora cz jechaa pocigiem, reszta podrowaa autobusem. Ci z autokaru wysiadajc zostali zaatakowani przez miejscowych. Atak nie by przygotowany, a ekipa z autobusu nie daa sobie w kasz dmucha. Natychmiast ruszono na znacznie liczniejszego przeciwnika. Do zwarcia nie doszo, gdy widzewiacy zrejterowali. Przechwycono jedynie kilku maruderdw i dwie dziewczyny, ktre postanowiy nie ucieka, liczc na pobaanie fanw lska w stosunku do przedstawicielek pci piknej. Wyraz tego przekonania co do rycerskoci daa jedna z panienek krzyczc do drugiej: Ewka, nie uciekaj, oni nam nic nie zrobi". Co prawda Cygan postanowi je nieco nastraszy, jednak po zrobieniu kilku gronych min przekaza, e raczej nie ma powaania dla fanw Widzewa. Dziewczyny wyszy z tego spotkania bez szwanku. Jedyn godn odnotowania rzecz, jaka zdarzya si we Wrocawiu byo spotkanie lska

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

z Pogoni. Szczecinianie (twierdz, e byo ich 350, wedug szacunkw miejscowych 300320) prezentowali si fantastycznie. Zrobili kapitalne efekty pirotechniczne. Ta pirotechnika ich zgubia. Po odpaleniu kilkudziesiciu rac ich sektor zosta zadymiony. Szykujcy si do podrzucenia gociom wiecy z gazem zawicym Memlok nie mg poradzi sobie ze zrobieniem tego w sposb niepostrzeony. Podczas zadymienia jeden z modzieowcw z babyhools wystartowa z Myna po szczeciskie flagi. Zerwa najwiksz z nich i sprintem wraca na swoje miejsce, jednak zbyt duy rozmiar ptna pozwoli na depnicie Radosawa Majdana, bramkarza Pogoni. Flaga wrcia na swoje miejsce, modzieowiec take. Jednak w zamieszaniu nikt nie patrzy na nic innego, jak wydarzenia ze stadionu. W tym czasie Memlok rzuci wiec pod sektor goci. Ci zostali podgazowani, chwil pniej gaz rozprzestrzeni si na muraw i trybun. Pikarze nie mogli gra nie widzc na oczy. Sdzia przerwa mecz, a kwalifikator postanowi nakaza wyrzuci ze stadionu fanw goci. Policjanci nie mieli kopotu z wygonieniem nic nie widzcych kibicw bordowo-granatowych. Na potach pozostay flagi. Od razu z sektora lska wydelegowano Pieroga i Ratownika do pocigana tyche flag, by je po meczu zwrci portowcom. Ostatecznie policjanci wpadli na pomys, e sami odwioz szczeciskie barwy wacicielom, co rozwizao problem. Kibice lska wpadli na pomys utworzenia funduszu pomocy dla tych, ktrzy udzielaj si w yciu fanatykw, jednak maj aktualnie kopoty yciowe. Bractwo sporzdzio list i kady wpisany na ni ma obowizek comiesicznego wpacania 50 000 zotych. Za te pienidze wysya si paczki z najpotrzebniejszymi rzeczami do przebywajcych w aresztach i kryminaach. Zalegajcy z opatami s niemal wytykani palcami. Fani lska w 1995 roku zaliczyli wyjazdy w liczbie: (wiosna) Bydgoszcz 320 (w tym pojedynczy kibice Lechii, Motoru i Wisy), Gdynia (Arka) 120 plus 300 Lechii, Myszkw 225, Gogw okoo 400-450, Bytom (Polonia) 80 - prawie sama modzie, Rydutowy okoo 100, po zadymach sprzed roku mnstwo policji, Gdask okoo 200. W Gdasku i okolicach fanom lska zawsze jest si trudno policzy. Pierwsi wyjedali trzy dni przed meczem, tu po zakoczeniu spotkania lsk - Grnik Konin. Po zakoczeniu tego meczu, w ktrym sympatia gdaskiej publicznoci bya po stronie... lska (z uwagi na czynione ju ruchy w kierunku stworzenia fuzji, co bez wzgldu na ostateczny los rywalizacji w II lidze awansowao gdaszczan do ekstraklasy) publika z obu sektorw wylega na muraw i wsplnie zniosa zwyciskich pikarzy lska do szatni. Wronki okoo 1500. (14 autokarw - jeden po dymie z Zagbiem Lubin nie dojecha - 500 kolej - dym z policj po drodze, mnstwo samochodw. Jesieni: Gdask okoo 250 (wspomniane ju trudnoci z liczeniem), Olsztyn 112 plus 4 Lechii, Bechatw 160, Wronki 42 (rekord in minus ostatnich kilku lat), Tarnobrzeg 60 plus 30 Motoru, Katowice 170 plus 20 Wisy i kilku z Lechii, d (Widzew) 180, Warszawa okoo 280-300 plus 20 Motoru, Mielec 58 plus 46 Motoru. Na tym meczu lublinianie na dzie dobry powdrowali w kierunku sektora mielczan mylc tylko o jednym: jak ich zmci. Opis w rozdziale o ich klubie. Z reguy trenerzy egnaj si z klubem niezauwaalnie dla fanatykw. Po zwolnieniu Stanisawa wierka (autor gosowa za jego zwolnieniem) kibice postanowili poegna lubianego przez wielu szkoleniowca. Kilkuset hools przyszo na mecz lzy, gdzie tym czasem wierk wyldowa, i wrczyli jednemu z autorw pierwszoligowego awansu ufundowany przez siebie puchar.

WIDZEW D Rzeczywisto historyczna jest troch przykra dla fanatykw czerwono-biao-czerwonych. Zwaszcza tych, ktrzy s nad wyraz czuli na punkcie przeszoci. Chocia kibice klubu aktualnie do szczegowo doszukuj si swych korzeni w rozmowach z tymi, ktrzy na meczach jedenastki Widzewa pojawiali si zaraz po jej awansie do ekstraklasy w 1975 roku, to nawet podkoloryzowane wspomnienia starszych fanw nie wygldaj zbyt optymistycznie. Rzeczywisto dane mi byo obejrze na wasne oczy. Kocwka lat siedemdziesitych, kiedy to drugi dzki klub zameldowa si wrd najlepszych druyn w kraju, to ogoocone z barw trybuny stadionu przy ul. Armii Czerwonej (aktualnie

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Pisudskiego). Kilku bardzo modych chopaczkw w szalikach KS-u nawet nie prbowao robi dopingu przez pierwsze dwa lata wystpw Widzewa na pierwszoligowym stadionie. Elementem, ktry spowodowa, e dosy szybko w odzi nastpi rozdzia i silniejsza identyfikacja z RTS-em, byy fenomenalne wyniki sportowe pikarzy. Niedoceniany Widzew szybko zagoci w europejskich pucharach. Ju sam fakt gry jedenastki z odzi z przeciwnikami zza granicy stanowi dla zgodniaych innej ni ligowej piki sympatykw spor atrakcj. Wszake ostatni wystp na midzynarodowej arenie KS-u mia miejsce dwadziecia lat wczeniej. Na dodatek zakoczy si blamaem (wysoka poraka z luxemburskim Jeunesse Esch). A tu nie do, e na mecz z lokalnym rywalem, przyjechay takie firmy jak Manchester City, PSV Eindhoven czy, rok pniej, Manchester United, to jeszcze po raz pierwszy w historii polski klub wyeliminowa Anglikw i to dwukrotnie! Widzew zaczyna zdobywa sympati lokalnej spoecznoci. Na trybunach szybko zaczli sie pojawia kibice. Pocztkowo nie mogli nawet marzy o szansie wygrania rywalizacji we wasnym miecie z KS-em. I to wcale nie dlatego, e spora cz widzewiakw przechodzia chrzest jeszcze w barwach jedenastki z al Unii. Po prostu fani lokalnego rywala byli starsi wiekiem i zadymiarskim dowiadczeniem. Sami widzewiacy swoj histori widz inaczej. Twierdz, e pierwsi fani z flagami (w tamtych czasach to nie szaliki, lecz wanie flagi wyrniay kiboli) pojawili si na trybunach jeszcze przed awansem do pierwszej ligi, a po nominacji na pierwszoligowcw liczba najzagorzalszych sympatykw wzrosa do 200-300. Weryfikacja tych danych jest raczej przykra dla odzian. Chocia Bliniak" twierdzi, e jest w posiadaniu zdjcia ubarwionych kibicw Widzewa z meczu z Pogoni w 1975 roku. Kontrowersyjne jest take stwierdzenie, e na wszystkich meczach derbowych widzewiacy pojawiali si w zwartej grupie. Przeomem sta si fakt rozpoczcia systematycznego spotykania si kiboli w jednej z knajp (Lokator"). Grupa zacza si integrowa. O sobie z tamtego okresu kibice RTS-u mwi, e a do poowy lat osiemdziesitych byli w odzi zdominowani przez KS. Z pobienych obserwacji wynika, e w tym wypadku nie s to wymysy chccych poszpanowa chuligaskim rodowodem. Rzeczywicie, w tym czasie przeywajcy swj bardzo dugi kryzys klub rywali, powoli przestawa nadawa ton w rywalizacji dwch dzkich klubw. Wiosn 1985 roku na wyjazd do Poznania (Lech) pojechao 104 fanw Widzewa. Na tym spotkaniu przyjezdni dostali oklep, ale nie chodzi tu jeszcze o si bojow. Niele pod wzgldem ilociowym zaprezentowali si widzewiacy w Warszawie na meczu z Legi. Take w Warszawie mia miejsce fina pucharu Polski w ktrym odzianie zmierzyli si z GKS-em Katowice. R. M. z Wrocawia, ktry by na tym meczu i wraca pocigiem wraz z szalikowcami RTSu, powiedzia o swoich odczuciach ze stacji d Kaliska, gdzie widzewiacy koczyli podr. Mwi ci, to byo niesamowite wraenie, gdy do wyjcia z peronu szo morze gw. A wszyscy w barwach. Na wasnym, dzkim podwrku te prbowalimy wwczas sil. Postawilimy si KSowi, ale wtedy byli jeszcze od nas lepsi" relacjonuj czerwono-biao-czerwoni tamten okres. Nastpne lata, a do spadku, ktry nastpi w 1990 roku, to okres systematycznej, coraz lepszej organizacji grupy. W tamtym okresie widzewiacy wzorowali si na majcych wwczas z nimi zgod fanatykach krakowskiej Wisy, ktrzy w tym okresie byli na samym topie Ligi Chuliganw. Waciwie jednym z dwch powanych dymw Widzewa z tamtego okresu byy wydarzenia jakie miay miejsce przed meczem, ktry miejscowym hoos spad z nieba. Fina pucharu Polski w 1988 roku Lech - Legia by rozgrywany wanie na obiekcie odzian. odzianie ju na kilka godzin przed meczem zgromadzili si pod kasami swojego stadionu i wyapywali grupki delegatw z caego kraju. Walk byo sporo i cho o niewielkim zasigu, to jednak wielu fanw z Polski", czyli nie nalecych do ekip obu grajcych klubw zaapao si na oklep. Na samym stadionie odzianie prezentowali si bardzo dobrze. Do tradycji ostatnich lat naley, e jeli podczas spotkania finau PP dwie ekipy rozgrywajce w fina nie s zaprzyjanione z gospodarzami, to miejscowi przychodz na mecz jako trzecia sia. Podczas tamtego spotkania mogo si wydawa, e

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

Widzew to nie trzecia, lecz pierwsza sia. Drugie spotkanie, ktre w sposb szczeglny zaznaczyo si w historii odzian, to take mecz pucharowy. Rok pniej Widzew gra w Bechatowie. Cho miasta te dzieli odlego zaledwie 60 kilometrw, to jednak komunikacja jest fatalna. Na tym spotkaniu zameldowao si kilkuset kibicw goci, a kilkunastu ekaesiakw upatrywao swojej szansy w partyzanckich podchodach. Dym zacz si po meczu, Nie zorientowani w miejscowych ukadach kibice Widzewa postanowili cign z potu, przy okazji zdejmowania wasnych flag, najoryginalniejsz barw gospodarzy. Moe by si nic nie wydarzyo, gdyby to bya faktycznie flaga ktrego z kibicw. Jednak w Bechatowie flagi rozwieszali porzdkowi, wic to oni zareagowali. Rozpocza si szarpanina. Przybyszw rozgonia na stadionie policja. Pniej akcj obijania przejli miejscowi. Pocztkowo szo im to sprawnie i nie bdcy w grupie, lecz przemieszani w tumie fanatycy Widzewa zaczli si zrywa. Po ucieczce, gdy po pierwsze gonieni mieli dosy, po drugie wyselekcjonowaa si grupa, ktra moga spokojnie zalicza rne sprawdziany na lekcjach WF, postanowiono skontrowa. Akcja odbya si za wskim mostkiem. Pierwsi gonicy zostali wpuszczeni na drug stron rzeczki i zaatakowani. Gdy ty napiera, przd zacz rejterad. Cz gonicych nie potrafic opanowa nagle ogarniajcej paniki ewakuowaa si nie przez zablokowany mostek, lecz przez rzeczk, ktrej brzegi czy. Czasem prby dla szalikowcw Czerwonych" (taki przyjli przydomek) byl rok 1990. Wtedy to druyna wyldowaa w drugiej lidze. Staa si rzecz dziwna. (Waciwie sdzc po tym, co si stao na innych stadionach, naleaoby to uzna za normalne, ale patrzc z boku zawsze spadek wydaje si by pocztkiem koca.) To wanie w drugiej lidze kibole RTS-u zaczli si bardzo powanie liczy na chuligaskiej mapie Polski. Sam czas 90-92 stanowi apogeum kibicowskich moliwoci fanatykw czerwono-biao-czerwonych. W tamtym okresie trudno byo przejecha w okolicy odzi nie natrafiajc na wystawione czaty Widzewa. Najwiksza mobilizacja w sektorze pod zegarem nastpuje na meczach Widzewa z Legi i KS-em. To na tych spotkaniach pojawiaj si najczciej nowe flagi, specjalnie przygotowywane s rodki pirotechniczne, organizowane s akcje podchodw. Zwaszcza spotkania z lokalnym rywalem s tymi, ktre przyprawiaj miejscowych strw porzdku publicznego o bl gowy. Z reguy do wikszych walk nie dochodzi, jednak ilo mniejszych, kilku i kilkunastoosobowych szarpanin jest bardzo dua. Bodaj pierwszym na wiksz skal i do tego zwyciskim bojem Widzewa z KS-em bya walka po meczu tych druyn w finaowym, towarzyskim spotkaniu w turnieju Ora w 1992 roku. Oprcz drobnych szarpanin w przerwie, w czasie tego spotkania niewiele si dziao. Zaczo si tu po ostatnim gwizdku sdziego. Obie grupy postanowiy opuci stadion t sam bram. Pierwsi do wyjcia toczyli si KS-iacy. Co prawda fani czerwonych" swoj bram mieli gdzie indziej, jednak okoo 50 najzapalczywszych kibicw Widzewa na chciao nie wykorzysta nadarzajcej si okazji. Gdy biao-czerwono-biali zobaczyli nacierajcych, zaczli si cholernie pieszy przy przechodzeniu przez wsk furtk. Spora cz postanowia ewakuowa si ponad potem. Gdy widzewiacy dotarli do feralnego miejsca, ich przeciwnicy, ci ktrym udao si ju przemkn na drug stron ogrodzenia, postanowili zorganizowa obron. W dalszym cigu wicej inicjatywy mieli napastnicy, ktrzy pocignli za sob wiksze oddziay swych ziomkw. W okolicy furtki dostao si kilku niewinnym, uznanym przez widzewiakw za zgredw z KS-u. Najtrudniej byo napastnikom pokona wskie gardo, jakim bya owa furtka. Za Potem stali gotowi na przyjcie agresorw fani Rycerzy Wiosny. Zwyciya zacito widzewiakw, ktrzy nie patrzc na moliwo dostanie po glowiej forsowali ogrodzenie jak si dao. KS zacz ucieka. Na moment powstrzymano rejterad, gdy na jednej z budw dorwano si do cegie. Ekaesiacy, cho liczniejsi, stchrzyli. Sytuacj opanoway dopiero oddziay policji. Derby w odzi, jak kade inne, sensowne derby, wyzwalaj w miejscowej spoecznoci emocje. Mieszkacy odzi twierdz, e to wanie ich derby s najbardziej widocznymi i specyficznymi meczami tego typu w kraju. Tu jednak nie mona przychyli si do ich zdania. Dziki znajomkom z Gdaska i relacjom trjmiejskiej telewizji ogldaem wikszo spotka Arki z Lechi w ostatnich latach. O fantastycznej, niezapomnianej atmosferze opowiadaj wiadkowie meczu Wisa Cracovia z jesieni 1995. Nawet mecze

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

lska z nie posiadajc swych kibicw lz stanowi spotkania szczeglne. Oczywicie derby Wrocawia to pestka, lecz pozostae na pewno nie odbiegaj atmosfer od dzkich. Wycinki z lokalnej prasy po derbach oddaj atmosfer tego, co si dzieje. W sobot zdemolowano w odzi cztery autobusy, jeden tramwaj i jeden wagon w pocigu. 40 kibicw trafio do izby wytrzewie. Od blisko 20 lat najwikszym wydarzeniem sportowym odzi s pikarskie derby. Tylko przy okazji wizyt papiea mobilizuje si wiksze siy porzdkowe." Kolejny wycinek dotyczcy derbw, cho to, e o nie chodzi, wynika z dalszej czci artykuu: Do dzkiej izby wytrzewie trafia w ostatnich dniach rekordowa liczba klientw, Z pitku na sobot przyjto 73 pijane osoby, z soboty na niedziel 74. W cigu ostatnich kilku lat nie notowano takiego toku. W pitek o godz. 22.00 zabrako miejsc i policja musiaa przewozi nietrzewych do Policyjnej Izby Zatrzyma". Po krtkim okresie z pocztku lat 90-tych na Widzewie jakby si uspokoio. Mniej widoczna jest zadziorno Czerwonych", za to stali si najliczniej jedc na mecze swojej druyny ekip w kraju. Sporo kiboli Widzewa rekrutuje si z fan clubw z pobliskich (i nie tylko) miast i miasteczek. Doszo nawet do paradoksu, gdy na jesiennym (1995) meczu 1/8 pucharu Polski w Stalowej Woli na trybunach pojawio si 37 kibicw Widzewa, w tym 4 z odzi. W zwizku z takim rozproszeniem, oraz z tym, e bractwo spotyka si praktycznie tylko na meczach, brak jest wikszej integracji rodowiska i trudniej o wykreowanie orodka decyzyjnego. W zwizku z tym (a take z tym, i kibicw druyna z ul. Pisudskiego ma rzeczywicie bardzo duo) wrd fanw Widzewa najatwiej jest natrafi na konfidenta, z czego sami fani RTS-u nie s zadowoleni. Gdy si wymienia liczb fan clubw mona 'dosta zawrotu gowy. Najbardziej aktywne to Kutno, Koluszki, Tomaszw Mazowiecki, Kalisz, yrardw, Sochaczew, Czstochowa, Warszawa, Radomsko, Skierniewice, Piotrkw Trybunalski, Opoczno, Skarysko Kamienna. Istniej take regionalne fan duby: Pomorski (Trzcianka, Pil, Dbno) i Wschodni (z siedzib w Chemnie). Sporo widzewiakw jest mieszkacami Grnego lska. Bez chopakw spoza odzi nie byoby takiego charakteru myna, jaki posiadamy aktualnie, nie mona by stworzy takiej wspaniaej atmosfery, jak nie raz udaje si nam wytworzy na meczach." To opinia samych widzewiakw. Liczne osobowo wyjazdy, oprcz samych plusw, jakimi jest sil wikszej grupy, posiada take jeden, dosy szczeglny minus. Duej, kilkusetosobowej grupie nie sposb jest nie zwrci na siebie uwagi policji, wobec czego widzewiacy nie mog liczy na moliwo ujcia uwadze strom porzdku. Innymi sowy - bez ich troskliwej opieki" ciko jest wyjecha na mecz. Dlatego coraz czciej organizuj sobie autobusy. Cho na spotkania ligowe Czerwonych" jedzi bardzo duo, to na meczach reprezentacji narodowej pokazuj si oni jedynie w ilociach ladowych. Co prawda wykonuj aktualnie (wiosna 96) ruchy w tym kierunku, by to zmieni, jednak na przeszkodzie tych planw moe stan... awans do Ligi Mistrzw. Gdyby si to odzianom powiodo, zamiast na meczach reprezentacji, bd poszukiwali wrae w wojaach po Europie na spotkania druyny klubowej. W okresie apogeum moliwoci i agresji szalikowcw Widzewa, czyli w latach 90-92, byli oni kojarzeni za sprztem, ktry w drobnych, acz czstych potyczkach by u fanw RTS-u nierzadko w uyciu. Z czasem ta przypado wrd kiboli miejscowych zanika. Nie s zbyt agresywni na wasnym stadionie, co jest zapewne spowodowane tym, e od fanw goci s oddzieleni ca dugoci boiska. Na stadionie Widzewa zamontowano synne, odwrcone oparciem do boiska, a przodem w stron publicznoci krzeseko, z ktrego dyrygent moe atwo nadawa ton temu, co dzieje si na trybunach. To zrobiono we wsppracy z klubem. Jednak klub troszk wariuje. Gociowi, ktry sprzedaje szaliki, klubowi dziaacze ka... pokazywa wzory do akceptacji. Jeli dziaacze Widzewa nie czuj swego idiotyzmu, to trudno. Nikt nie jest w stanie zabroni grupce kilkudziesiciu chopakw zamwienia w jednej z trzech firm (reklamy w tekcie) robicej kibicowskie gadety szalika z napisami np.: Widzewscy Mordercy", z hasami yjemy po to, by zabija, zabijamy dla przyjemnoci". I trzy dyszki fanw bdzie miao swoje szaliki, oraz pewno, e dziaacze klubowi to skurwiele, ktrzy

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

chc im przeszkadza. Postpowanie dziaaczy jest mieszne, bo bawicy si w handel wykada na to wasne pienidze. Aktualnie kady mecz Widzewa, to nieustanne utarczki fanatykw RTS-u z lokalnymi rywalami. Obie ekipy robi sobie wypady na przeciwnikw podczas rozgrywania przez tych drugich spotka na wasnym stadionie. Przed i po meczach ekipy, ktre nie wyruszyy na wyjazd za swoj druyn czatuj na kibicw rywali. Pierwsi ten proceder w odzi wprowadzili szalikowcy biao-czerwono-biaych. Do dugo widzewiacy byli kasowani z szalikw nie organizujc adnych powaniejszych kontrakcji. A wreszcie (prawdopodobnie jesieni 1994 roku) zorganizowaa si grupa modych fanw czerwono-bialo-czer wonych, ktrzy dziaaj identycznie jak rywale. Bardzo szeroki, bo od 93 roku (cho niezbyt szczegowy, o czy zapewniaj zaokrglenia liczb) bilans wyjazdw Widzewa wiadczy jednoznacznie, e fanatycy Czerwonych" s najliczniej reprezentowan na] meczach wyjazdowych swojej druyny ekip w kraju. Jesie 1993: Pozna (Lech) 70, Warszawa (Legia) 400, Katowice 100,1 Stalowa Wola 100, Pozna (Warta) 100, Pniewy 80, Zabrze 140-150, Krakw (Hutnik) 40. Te dane to jeszcze nie dowd , e po dwch latach do j odzian naley palma pierwszestwa. Brak danych z wiosny 94. Natomiast jesie 1994 w wykonaniu Widzewa prezentowaa si nastpujco: Pozna (Warta) 300-350, Pozna (Olimpia) 300-350, Mielec 120-150, Zabrze 300-350, Pock okoo 1000, Wrocaw (lza, 1/16 PP) 46, Lubin 50 plus 30 z Gogowa, Chorzw 120-150 (spora cz nie dojechaa na to spotkanie, gdy w poowie drogi musiaa karnie opuci pocig). Krakw (Hutnik) 150. Tym razem ju wida, e kilkusetosobowe wycieczki fanw Widzewa s na porzdku dziennym. Do statystyki z tego okresu trzeba dooy okoo 3000 fanw RTS-u na stadionie przy al. Unii podczas derbw (sami zainteresowani twierdz, e byo ich o tysic wicej). Brak czci danych z wiosny 95. W Olsztynie Czerwoni" zameldowali si w 300 osb, w Katowicach 400. Natomiast jesieni 1995 roku w Krakowie (na Hutniku) pojawio si 300 odzian. Bangor (Walia, puchar UEFA) 24, Zabrze 300, Czstochowa 450, Odessa 13, Wronki 150, Bechatw 1200, Katowice 300, Mielec 150 plus 40 z Krosna i 2 ze Stali Rzeszw. Lubin 300 plus 100 z Gogowa. W pucharze Polski Krakw (Wisa) 70, Stalowa Wola 37. Mecze reprezentacji narodowej, Pary (Francja - Polska) 10. Zabrze (Polska - Rumunia) 100, Bratysawa (Sowacja - Polska) 5. Sympatycy Widzewa nie polubili si z nuworyszowsk ekip Stomilu Olsztyn. Podczas pierwszego wystpu odzian na olsztyskim stadionie, miejscowi fani zaatakowali rozwieszajcych flagi szalikowcw Widzewa. Wedug olsztynian w czasie zadymy zdobyli oni dosy du barw odzian, natomiast wedug poszkodowanych flaga zostaa odzyskana. W przerwie miejscowi urzdzili gociom kamienowanie. Ci natomiast rzucili si w kierunku kamieniomiotaczy. Widzewiacy musieli stoczy walki z policjantami. Niejako w rewanu, podczas spotkania ze Stomilem w odzi jesieni 94 roku 25 osobowej grupie fanw z Olsztyna pokrojono wszystkie flagi. Pierwszym akordem wiosny 1996 w Lidze Chuliganw bya zadyma podczas tradycyjnego turnieju Ora w odzi. Tym razem widzewiakw byo okoo 400, natomiast ich odwiecznych rywali dwa razy mniej. Przeciwnicy Widzewa nie podjli walki. Nastpnego dnia odbywa si w hali Anilany turniej kibicw. Na tej imprezie KS zadymi w kilkuosobowym skadzie. (Opis tej sytuacji w rozdziale ycie".) Podczas tej imprezy wrd widzewiakw wida byo, e stanowi dosy mod ekip i e maj spore problemy z organizowaniem wasnych fanw. Zbyt duo jest niesubordynowanej modziey. Jeden z modzieowcw, na oko 15-latek, chodzi z zatknitym za pasek tuczkiem do misa. Robi to w ten sposb, by wszyscy mogli w tuczek zobaczy. Delikatnej postury maolat pono ma ju w wywijaniu tym narzdziem pewn wpraw. Nie zdaje sobie chopaczyna o dziewczcych rysach twarzy sprawy z tego, e jego oblicze si rzeczy z czasem bdzie przypomina twarze niezych zakapiorw. Zamiast pochodzi na siowni, woli pj na atwizn, zabierajc matce z kuchni narzdzie do rozpracowywania schaboszczakw. Starsi widzewiacy lekko si z

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

maolata podmiewajc, robili mu reklam. Na szczcie dla siebie nie wyjecha na parkiet w czasie, gdy inny mieszkaniec odzi, lecz ekaesiak, wywija tasakiem.

Generated by Foxit PDF Creator Foxit Software http://www.foxitsoftware.com For evaluation only.

You might also like