You are on page 1of 48

TECHNIKA SATELITARNA

POLITECHNIKA WROCAWSKA
Wydzia Elektroniki
Instytut Telekomunikacji, Teleinformatyki i Akustyki
Wrocaw
Wykad nr 2
Dr hab. in. Wojciech J. Krzysztofik

Propagacja fal EM
w satelitarnych liniach radiowych
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

3
DSB /
VSAT
GROUN
D
STATIO
N
DSB
VSA
T
CA
TV
G
P
S
S-
PC
N
DSB
Zakresy czstotliwoci komunikacji satelitarnej
Zakres F
Oznaczenie
GHz
VHF
0,03-0,3
UHF
0,3-1
L 1-2
S 2-4
C 4-8
X 8-12
Ku 12-18
K 18-27
Ka 27-40
O 40-50
V 50-75
W 75-110
G 110-300
AM HF VHF UHF L S C X KuKa V Q
1 10 100 1
MHz GHz
Pasma komunikacji naziemnej
Pasma komunikacji satelitarnej
Wsplne pasma naziemne i satelitarne
SHF
0,1 100 10
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

4
Systemy komunikacji satelitarnej
- zakresy czstotliwoci dla komunikacji staej
Zakres
C
Ku
Ka
O
V
Zakres f
Oznaczenie
GHz
VHF
0,03-0,3
UHF
0,3-1
L 1-2
S 2-4
C 4-8
X 8-12
Ku 12-18
K 18-27
Ka 27-40
O 40-50
V 50-75
W 75-110
G 110-300
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

5
Systemy komunikacji satelitarnej
- zakresy czstotliwoci dla komunikacji staej
Zakres
C
X / C
Ku / X
Ka / K
O / K
Zakres f
Oznaczenie
GHz
VHF
0,03-0,3
UHF
0,3-1
L 1-2
S 2-4
C 4-8
X 8-12
Ku 12-18
K 18-27
Ka 27-40
O 40-50
V 50-75
W 75-110
G 110-300
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

6
Systemy komunikacji satelitarnej
- zakresy czstotliwoci dla TV-Sat
Zakres f
Oznaczenie
GHz
VHF
0,03-0,3
UHF
0,3-1
L 1-2
S 2-4
C 4-8
X 8-12
Ku 12-18
K 18-27
Ka 27-40
O 40-50
V 50-75
W 75-110
G 110-300
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

7
Systemy komunikacji satelitarnej
- zakresy czstotliwoci dla komunikacji mobilnej
Zakres f
Oznaczenie
GHz
VHF
0,03-0,3
UHF
0,3-1
L 1-2
S 2-4
C 4-8
X 8-12
Ku 12-18
K 18-27
Ka 27-40
O 40-50
V 50-75
W 75-110
G 110-300
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

8
Systemy komunikacji satelitarnej
- zakresy czstotliwoci dla komunikacji mobilnej
Zakres f
Oznaczenie
GHz
VHF
0,03-0,3
UHF
0,3-1
L 1-2
S 2-4
C 4-8
X 8-12
Ku 12-18
K 18-27
Ka 27-40
O 40-50
V 50-75
W 75-110
G 110-300
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

9
Systemy komunikacji satelitarnej
- WARC-79 pasma dla cznoci midzysatelitarnej
Zakres f
Oznaczenie
GHz
VHF
0,03-0,3
UHF
0,3-1
L 1-2
S 2-4
C 4-8
X 8-12
Ku 12-18
K 18-27
Ka 27-40
O 40-50
V 50-75
W 75-110
G 110-300
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

10
Orbity satelitw
POLSKA
Tundra
h
A
=44 220 km
h
P
=27 350 km
T= 23:56
Monia
h
A
=37 449 km
h
P
= 2 919 km
T= 11:58
Orbcomm h=775 km / 1:40
Iridium h=780 km / 1:40
Leo One h=980 km / 1:44
Teledesic h=1375 km / 1:53
Globalstar h=1414 km / 1:54
NOAA h= 833 km / 1:3
(Sun synchronous)
Loopus
h
A
=41 700 km
h
P
= 5 624 km
T= 14:24
Odyssey ICO
T= 1:30
Inmarsat P
Orbita geostacjonarna
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

11
Strefy Van Allena
1 strefa H
1
= (0,1 1,5) a
z
2 Strefa H
2
= (2 10) a
z
; a
z
= 6371 km promie Ziemi
Obszar intensywnego promieniowania
korpuskularnego, otaczajcego Ziemi.
Skada si z naadowanych czstek o wielkiej
energii gwnie elektronw i protonw
schwytanych w puapk przez ziemskie pole
magnetyczne, w ktrym poruszaj si one po
trajektoriach zblionych do helis, ktrych osie s
rwnolege do linii pola magnetycznego czcych
obydwa ziemskie bieguny magnetyczne.
Czstki te mog powodowa uszkodzenia
elektronicznych komponentw satelity
przebywajcego przez duszy czas w strefie
oddziaywania pasw Van Allena.
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

12
Systemy komunikacji satelitarnej
Systemtelekomunikacji satelitarnej skada si z
cza Ziemia satelita (uplink), sucego do transmisji sygnau z Ziemi do
satelity (stanowicego orbitaln stacj transmisyjn) oraz z
cza satelita Ziemia (downlink), ktrym sygna z satelity jest rozsyany
do odbiorcwna powierzchni Ziemi.
Zasadnicz zalet retransmisji satelitarnej jest moliwo korzystania
z niej przez nieograniczon liczb odbiorcw, w zasadzie
niezalenie od ich pooenia geograficznego.
Wikszo satelitw komunikacyjnych znajduje si na orbicie
geostacjonarnej, tzw. orbicie Clarkea (Clarke Belt), mieszczcej si
dokadnie nad rwnikiemwodlegoci 35 803 kmod Ziemi.
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

13
Systemy komunikacji satelitarnej
Czas obiegu satelity wok naszej planety po tej orbicie jest identyczny z
czasem obrotu Ziemi.
Satelit postrzega si wic jako nieruchomy punkt zawieszony w
okrelonym miejscu nad Ziemi, a nieruchoma antena naziemna jest
nakierowana na satelit.
Aby uruchomi system cznoci satelitarnej, naley zna jego bilans
energetyczny.
Zdefiniowanie wszystkich parametrw cza pozwala okreli jego
parametry jakociowe.
Do podstawowych parametrw cza naley tumienie sygnau na trasie
propagacji.
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

14
Atmosfera Ziemi
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

15
Konfiguracja cza satelitarnego
P
T
moc transpondera,
G
T
zysk anteny satelitowej,
G
R
zysk anteny odbiorczej,
f czstotliwo sygnau,
B szeroko pasma,
H wysoko orbity,

S
pozycja na orbicie (longitude),
d odlego midzy nadajnikiem a odbiornikiem,

R
i
R
wsprzdne geograficzne miejsca odbioru
(dug. geogr. longitude; szeroko latitude) ,
L
bf
tumienie swobodnej przestrzeni,
L
m
tumienie wnoszone przez atmosfer,
L

tumienie wywoane niewycelowaniem anteny,


L
pol
tumienie wywoane niedopasowaniem
polaryzacyjnym
EIRP - Equivalent Izotropically Radiated Power
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

16
Warunki propagacyjne w linii satelitarnej
Decydujc rol w tumieniu sygnau odgrywa
tumienno midzy-antenowa, skadajca si z
dwch wielkoci:
tumiennoci gwnej L
bf
(tzw. tumienia
swobodnej przestrzeni), ktra dla satelitw
geostacjonarnych przyjmuje wartoci w
zalenoci od czstotliwoci rzdu 200 dB
(np. 205,7 dB dla satelity Astra i Wrocawia
przy f=11 GHz);
tumiennoci dodatkowej L
m
, wywoanej
przez zjawiska atmosferyczne, na ktr
skadaj si:
tumienie gazw atmosferycznych,
tumienie (rozpraszanie i depolaryzacja) deszczu
i innych opadw atmosferycznych (grad, nieg,
itp.),
tumienie chmur i mgie,
scyntylacje,
Zalecenia ITU-R P No: 618; 676; 679; 733; 837; 838; 840 i in.
( )
=


arctan
cos cos( ) .
cos cos


R R S
R R S
01513
1
2 2
Kt
elewacji
17
Bilans energetyczny linii satelitarnej
W rzeczywistych warunkach propagacji moc odbieran z satelity okrela zaleno
dB
R
dB
bf
dB
pol
dB dB
m dB dB
G L L L L EIRP C + =

gdzie:
EIRP podawana przez operatorw systemw
satelitarnych (footprints)
G
R
- zysk energetyczny anteny odbiorczej w
kierunku na nadawcz anten satelitow
L
bf
- tumienie swobodnej przestrzeni
L
m
tumienie dodatkowe w czu satelita
Ziemia,
L

tumienie zwizane z niewycelowaniem


anteny,
L
pol
tumienie wywoane przez
niedopasowanie polaryzacyjne spowodowane
przez wzajemne skrcenie paszczyzn
polaryzacji anten nadawczej i odbiorczej oraz
efekty depolaryzacyjne w atmosferze
ASTRA 1G
Ku-Band
[dBW]
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

18
Niewycelowanie anten
Tumienie L

spowodowane niewycelowaniem anteny


wie si z odchyleniem kierunku promieniowania od osi wizki gwnej, powodujcym
zmian (spadek) zysku energetycznego, okrelony (dla G 6dB) wzorem:
( )
( )
| | { }
G
dB
= 10 2 76
3
2
log exp .


3
70
dB
D

gdzie:
odchylenie wizki gwnej
od kierunku na satelit ,
kt poowy mocy charakterystyki
promieniowania anteny.
D - rednica reflektora anteny odbiorczej
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

19
Tumienie wywoane przez niedopasowanie polaryzacyjne
w wyniku wzajemnego skrcenia paszczyzn polaryzacji anten nadawczej na satelicie
i odbiorczej na Ziemi, oraz efektw depolaryzacyjnych w jonosferze okrelone wzorem:
L
pol
= 20 log (cos )
gdzie:
kt (skew angle) pomidzy paszczyzn polaryzacji fali elektromagnetycznej
przychodzcej z anteny nadawczej i polaryzacji anteny odbiorczej
( )

=

+

|
\

| arctan
sin
tan
. sin
. cos
R S
R
1
01513
1 01513
2
( )
| |
= arccos cos cos
R S R
Niedopasowanie polaryzacyjne
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

20
rodowisko propagacji fal w linii satelitarnej
Dugo trasy propagacji fal radiowych
w liniach satelitarnych wynosi okoo 40 000 km
(satelity geostacjonarne), jest wic znacznie
wiksza ni w liniach naziemnych.
Fale radiowe przechodz przy tym
przez ca grubo atmoosfery, doznajc
tumienia oraz refrakcji w troposferze i
jonosferze.
Wpywinnych mechanizmw
propagalcji poza refrakcj jest wwarunkach
cznoci satelitarnej do zaniedbania.
rodowisko propagacji jest rwnie
rdemrnego rodzaju promieniowa
pochodzenia atmosferycznego i kosmicznego,
ktre powoduj zakcenia systemu
satelitarnego.
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

21
Tumienie swobodnej przestrzeni
Tumienie swobodnej przestrzeni
d - odlego midzy nadajnikiem (satelita) a odbiornikiem (Ziemia),
H wysoko orbity

S
pozycja satelity na orbicie (dane operatora),

R
,
R
wsprzdne geograficzne miejsca odbioru
( ) log . log( ) log( ) L
d
f d
b
f
dB GHz km
=
|
\

| = + + 20
4
92 45 20 20

( ) ( ) | |
S R R km
H d + = cos cos 1 42 . 0 1
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

22
Tumienie swobodnej przestrzeni
W pierwszym przyblieniu mona
pomin wpyw troposfery i jonosfery,
rozpatrujc propagacj jak w
swobodnej przestrzeni.
Po podstawieniu d = 40 000 km,
tumienie L
bf
okrela zaleno:
GHz bf
f L log 20 5 , 184 + =
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

23
Tumienie swobodnej przestrzeni
porwnanie dla rnych orbit
, d=1000 km
, d=10 000 km
, d=36 000 km
24
Cakowite tumienie satelita - Ziemia
- wnoszone przez rne skadniki w atmosferze
Dodatkowe tumienie fal radiowych na trasie satelitarnej
wnoszone przez chmury L
C
, tlen L
O
, par wodn L
wv
, opady deszczu L
R
i scyntylacje L
s
:
Wyznaczone tumienie L
m
jest sum arytmetyczn tumie poszczeglnych czynnikw
wyraonych w decybelach.
Wyjtek stanowi tumienie deszczu i zaniki scyntylacyjne, dla ktrych oblicza si sum
redniokwadratow.
Czynniki te s wielkociami statystycznymi (okrelonymi dla % czasu), co powoduje, e
cakowite tumienie
L
m
ma rwnie charakter statystyczny.
( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) L L L L L p L p
m
dB
C
dB
O
dB
WV
dB
R
dB
S
dB
= + + + +
2 2
( ) ( )
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

25
Cakowite tumienie satelita - Ziemia
- wnoszone przez gazy atmosferyczne
Rezonanse poniej 100GHz :
22.2 GHz H
2
0
53.5-65.2 GHz O
Tlen
Para wodna
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

26
Tumienie spowodowane gazami atmosferycznymi
Tumienie wnoszone przez atmosfer zaley od kta elewacji satelity w
miejscu odbioru, od czego zaley dugo drogi propagacji w atmosferze:
( )
( ) ( )
L
h e h
h e
g h
h
g h
G
d B
o o
h
h
W V W V
o o
h
h
o
W V W V
W V
s
o
s
o
=
+
>
+



s i n

d l a
d l a < 1 0
1 0
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

27
Tumienie spowodowane gazami atmosferycznymi
( )
( )
3 2
2 2
3
/
10
50 . 1 57
81 . 4
227 . 0
09 . 6
10 19 . 7


(

+
+
+
+ = f
f f
km dB O

( )
( ) ( ) ( )
4 2
2 2 2 /
10
3 . 26 4 . 325
9 . 8
0 . 9 3 . 183
6 . 10
5 . 8 2 . 22
6 . 3
0021 . 0 050 . 0


(

+
+
+
+
+
+ + = f
f f f
km dB WV
( )
g h x x
h
R
o WV
o WV
e
,
,
. . . = + +
|
\

| 0 661 0 339 55
2
x
h
R
S
e
= +
|
\

|
sin
2
2
Tumienno waciwa suchego powietrza
Tumienno waciwa pary wodnej:
h
o
= 6 km
( ) ( )
( ) ( ) ( )
(

+
+
+
+
+
+ =
4 4 . 325
5 . 2
6 3 . 183
0 . 5
5 2 . 22
0 . 3
1
2 2 2
0
f f f
h h
km W km WV
h
W0
16
21
=

.
.
km dla pogody slonecznej
km dla pogody deszczowej
Efektywna wysoko suchego powietrza, h
0
i pary wodnej, h
WV
gdzie:
28
Tumienie spowodowane gazami atmosferycznymi
Istotnym parametrem w obliczeniach tumienia fali elektromagnetycznej
przez atmosfer jest wysoko izotermy 0C
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4 5 6 7 8 9 10 11
Miesic
W
y
s
o
k
o


[
m
]
Dp Dr Bd
Bd warunki bezdeszczowe, Dp opady przelotne, Dr
opady rozlege.
rednia miesiczna wysokoci izotermy 0C
Zakadajc, e wysoko izotermy 0C
wyznaczajcej grn granic
obszaru o istotnym znaczeniu dla
warunkw propagacyjnych wynosi
~4 km, dla kta elewacji ~ 31
Otrzymujemy dugo trasy w atmosferze
rwn 7.8 km,
natomiast dla kta ~ 18 - 12.9 km.
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

29
Zaniki spowodowane scyntylacjami
Niewielkie nieregularnoci
wskanika refrakcji atmosferycznej
mog powodowa nage wahania
sygnau.
Efekty troposferyczne przy
nieobecnoci opadw mog
wytwarza powane zaniki
cznoci w satelitarnych
systemach telekomunikacyjnych
pracujcych na czstotliwociach
powyej 10 GHz i przy ktach
elewacji powyej 10.
Wskanik refrakcji ronie ze
wzrostem czstotliwoci i dugoci
trasy w orodku, a maleje
proporcjonalnie do szerokoci
listka gwnego charakterystyki
promieniowania anteny.
Podstawowa metoda predykcji
kumulatywnych rozkadw
scyntylacji troposferycznych przy
ktach elewacji wikszych od 4
oparta jest na wartoci redniej
temperatury t [C] oraz wilgotnoci
wzgldnej H
R
z okresw
miesicznych lub duszych.
Odzwierciedla ona warunki
klimatyczne miejsca usytuowania
stacji odbiorczej. Poniewa rednie t
i H
R
zmieniaj si sezonowo, to
rozkady gbokoci zanikw
scyntylacyjnych wykazuj wahania o
charakterze sezonowym.
ITU-R PN.453-4; 618-3
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

30
Tumienie spowodowane chmurami
Obliczenia tumienia wnoszonego przez chmury mona wykona w oparciu o
Zalecenie ITU-R 840.
Tumienie wnoszone przez chmury i mg zaley od czstotliwoci, gstoci wody
[g/m
3
] i temperatury.
Korzystajc z map okrelajcych cakowit zawarto [kg/m
3
] kolumny wody w
chmurach dla czterech rocznych prawdopodobiestw przekraczanych w 20, 10, 5
bd 1 % czasu.
dla Europy, dla 1 % czasu i przy 30
0
elewacji, tumienie to zmienia si od:
0,5 dB przy 20 GHz do
9,0 dB przy 100 GHz
Wida, e ma ono znaczenia w zakresie bardzo wysokich czstotliwoci.
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

31
Tumienie spowodowane opadami
Pomiary tumienia fal elektromagnetycznych w satelitarnych liniach radiowych
prowadzone rwnolegle z pomiarami meteorologicznymi i radiolokacyjnymi, umoliwiy
opracowanie modeli sucych do przewidywania tumienia fal radiowych na podstawie
warunkw pogodowych.
Procedura, zgodnie z Zaleceniem ITU-R realizowana etapami, pozwala na obliczenie
tumienia wnoszonego przez deszcz (przekraczanego w czasie z zakresu od 0.001 do 1 %
czasu redniego roku) dla sygnaw o czstotliwociach < 30 GHz.
Parametrami wejciowymi s:
h
S
[km] - wysoko stacji odbiorczej nad rednim poziomem morza

R
[] - szeroko geograficzna pooenia stacji odbiorczej;
R
p
[mm/h] - intensywno opadu deszczu w p % czasu redniego roku, w rejonie
lokalizacji stacji odbiorczej;
[] - kt elewacji satelity;
f [GHz] - czstotliwo sygnau.
Tak wic w kolejnych 9-Krokach wylicza si:
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

32
Tumienie spowodowane opadami
Krok 1:
Obliczenie efektywnej wysokoci h
R
kolumny deszczu, czyli redniej wysokoci izotermy
0C, dla szerokoci geograficznej
R
stacji odbiorczej:
( )
( )
h
R
km
R
R
=
+
>

30 0 028 36
4 0 0 075 36 36
. .
. .


dla 0
dla
R
R
opady stae,
wysoko deszczu,
opady cieke,
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

33
Krok 2:
Obliczenie dugoci drogi d
S
(antena naziemna - izoterma 0C) propagacji w deszczu
Krok 3:
Obliczenie dugoci d
G
rzutu poziomego drogi propagacji w deszczu:
( )
( )
( )
d
h h
h h
h h
R
S
km
R S
R S
R S
e
=

(
(
+

sin
sin sin


dla 5
dla < 5
2
2
2
1
2
( ) = cos
S
km
G
d d
Tumienie spowodowane opadami
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

34
Krok 4:
Okrelenie intensywnoci opadu deszczu
R [mm/h] przekraczanej w % czasu
redniego roku (w 1 min czasach
obserwacji)
gdy nie ma takich danych ze stacji
meteorologicznej
naley wykorzysta dane zawarte w
opracowaniach ITU-R PN.837 , w postaci
map klimatycznych opadw i tabel.
Tumienie spowodowane opadami
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

35
Krok 5:
Obliczenie wspczynnika redukcji r, ktry uwzgldnia fakt, e deszcz o duej intensywnoci
pada na stosunkowo maym obszarze.
Dla intensywnoci opadu R
0.01
100 mm/h wspczynnik ten okrela zaleno:
r
d d
G O
0 01
1
1
.
/
=
+
) 015 . 0 exp( 35
01 . 0
R d
O
=
dla R
0.01
100 mm/h naley wstawi R
0.01
= 100 mm/h
Tumienie spowodowane opadami
gdzie:
Przy czym
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

36
Krok 6:
Obliczenie tumiennoci waciwej deszczu
R
:
Wspczynniki k i wyznaczamy ze wzorw:
( )
( )


R
dB km
k R
/
=
| |
k k k k k
H V H V
= + + ( ) cos cos /
2
2 2
| |
= + + k k k k k
H H V V H H V V
( ) cos cos /
2
2 2
Tumienie spowodowane opadami
a pozostae, dla rnych czstotliwoci transmisji, odczytujemy z Tabeli:
37
Tumienno deszczu
moe zwikszy tumienie trasy kilkunastokrotnie !
Czstotliwo, [GHz]
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

38
Krok 7:
Obliczenie tumienia przekraczanego w 0.01% czasu redniego roku:
( )
01 . 0 01 . 0
r d L
S R
dB
=
Krok 8:
Obliczenie tumienia przekraczanego w 0.001 < p < 1 % czasu redniego roku:
( )
) log 043 . 0 546 . 0 (
01 . 0
12 . 0
p
dB
P
p L L
+
=
Krok 9:
Procent czasu p
R
odpowiadajcy danej wartoci tumienia L
pR
mona wyznaczy
z przeksztaconego wzoru:
p
R
L
L
pR
=
+ +
|
\

|
|
|
\

|
|
10
11 628 0 546 0 298 0 172 0 12
0 01
. . . . log .
.
przy spenieniu warunku:
L
L
PR
0 01
015
.
.
Tumienie spowodowane opadami
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

39
Tumienie spowodowane opadami
- obliczone i zmierzone
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

40
Maksymalne wartoci efektw jonosferycznych
- kt elewacji ~ 30
0
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

41
Temperatura szumowa systemu
Naley pamita, e straty
propagacyjne powoduj nie tylko
tumienie sygnau uytecznego, ale
take wzrost zastpczej temperatury
szumowej w czu.
Szum na wejciu odbiornika skada
si z:
szumu wewntrznego generowanego
w samym odbiorniku i
szumu zewntrznego docierajcego
do odbiornika poprzez anten.
Moc szumu termicznego na wejciu
odbiornika opisuje wzr:
w ktrym:
T , [K] zastpcza temperatura
szumowa odbiornika wraz z
anten;
B
n
, [Hz] zastpcza szumowa
szeroko pasma odbiornika;
k = 1.380622 10-23 [W/(HzK]
staa Boltzmana.
W mierze log, N opisuje zaleno:
n
kTB N =
Hz K dBW
B T N log 10 log 10 6 , 228 + + =
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

42
Temperatura szumowa systemu
Temperatura szumowa systemu
odbiorczego jest sum temperatury
szumowej odbiornika T
r
i temperatury
szumowej anteny T
a
z torem zasilajcym:
przy czym
T
m
- efektywna temperatura atmosfery
dla f < 60 GHz
L
m
tumienie dodatkowe (atmosferyczne,
rodowiskowe) na trasie propagacji.
a r sys
T T T + =
p f f a a R p R a
T T T T T ) 1 ( )] ( ) 1 [(
0 0
+ + + =
gdzie:

R
sprawno anteny,

f
sprawno toru zasilajcego,
T
p
, [K] temperatura fizyczna anteny i toru zasilajcego,
T
a0
, [K] temperatura szumowa anteny bezstratnej
T T
a m
L
m
0
10
1 10 =

( )
/
T
m
=

260 K w czasie opadw


280 K dla chmur
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

43
rda szumw anteny
Kosmos
Ksiyc
Soce
Troposfera
Jonosfera
Deszcz
Listki boczne
Listki wsteczne
Antena naziemna
Satelita
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

44
Temperatura szumowa systemu
Temperatur szumow anteny bezstratnej definiujemy w nastpujcy sposb :
gdzie:
T(
r
,
r
)
- funkcja opisujca rozkad temperatury
szumw w rodowisku otaczajcym anten
- dla Ziemi T = 290 K,
- dla nieba T odczytuje si z wykresu na rys.)
G(
r
,
r
) - charakterystyka promieniowania anteny,

r
,
r
- wsprzdne ukadu sferycznego
zwizanego z anten odbiorcz
( ) ( ) T T G d d
a r r r r r r 0
0 0
2
1
4
=



, ,
1
10
100
1000
0 10 20 30 40 50 60
Czstotliwo [GHz]
T

[
K
]
=0
o
10
o
20
o
40
o
30
o
50
o
5
o
Kt elewacji
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

45
Temperatura szumowa systemu
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

46
Stosunek C/N cza satelitarnego
Znajc moc szumw N i moc fali nonej C, na wejciu odbiornika,
mona okreli stosunek mocy sygnau uytecznego do mocy szumw:
K Hz n R pol bf m dB
T B G L L L L EIRP N C ) log( 10 ) log( 10 6 , 228 / + + =

ktry jest kwalifikowan miar jakoci transmisji satelitarnej linii radiowej,
decydujc o moliwoci odtworzenia odbieranego sygnau.
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

47
1 - Przykad bilansu energetycznego
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

48
2 - Przykad bilansu energetycznego
System satelitarny z du anten stacji naziemnej
Up-link
f [GHz] 6
Tx moc 2 kW ; +33.0 dBW
Zysk anteny (30m) +62.5 dB
EIRP +95.5 dBW
L
p
-199.0 dB
L
a
(deszcz) -3.0 dB
Zysk ant. sat. (2m) +39.0 dB
Moc odb. 1.8 10
7
W -67.6 dBW
Down-link
f [GHz] 4
Tx power 6.3W ; +8.0 dBW
Zysk ant. sat. +35.5 dB
EIRP 43.5 dBW
L
p
-195.5 dB
L
a
(deszcz) -3.0 dB
Zysk ant. naz. (30m) +59.0 dB
Moc odb. 2.5 10
10
W -96.0 dBW
Dr hab. in. W.J. Krzysztofik
TECHNIKA SATELITARNA

You might also like