You are on page 1of 12

KRG OCHRONNY DLA NIENARODZONYCH Buddyjski pogld na powstawanie ycia

Ngawang Jampa Thaye

Przedmowa

Celem tego krtkiego eseju jest wyjanienie zagadnie wicych si z danym przez Budd zakazem odbierania ycia. Chodzi szczeglnie o aborcj i pokrewne jej praktyki. Istotnie, Pan Budda potpi zabijanie nienarodzonych, uznajc taki czyn za identyczny z odbieraniem ycia istocie w kadym innym momencie ycia. Poniewa jednak na Zachodzie Dharma Buddy jest czym stosunkowo nowym, a tego rodzaju praktyki s obecnie w zachodnich spoeczestwach szeroko rozpowszechnione, napisaem ten esej, aby przedstawi i wyjani nauk Buddy. Sakja Pandita oznajmi: Nie ma w trzech sferach nikogo, kto jest bardziej wszechwiedzcy ni doskonale zrealizowany Budda. Niezbdne jest zatem by z penym zaufaniem przyjmowa sutry i tantry, ktre s sowami Buddy. Dodanie do sutr i tantr czegokolwiek faszywego powoduje, e jest si naraonym na krytyk ze strony Wzniosych. Tak wic, w wietle powyszego zalecenia, posiadam pene zaufanie do doktryny wyoonej przez Pana Budd oraz wielkich mistrzw Indii i Tybetu, takiej, jaka zostaa mi przekazana przez moich guru. Wszelkie natomiast potknicia, tak co do stylu jak i samych wyrae, jakie mona znale w tym eseju, s skutkiem moich wasnych bdw. NgawangJampa Thaye Duchowy przedstawiciel Karma Thinley Rinpoche Sakya Thinley Rinchen Ling

Krg ochrony ycia buddyjski pogld na powstawanie ycia


Awalokitewarze, ktrego imi udziela ochrony Maduriemu, ktrego wizja odsania prawd Wadrapani, ktrego taniec spenia czyj cel. Tym trzem, inkarnowanym w Sakjapach Skadam hod.

Od czasu bez pocztku pojawili si niezliczeni Buddowie. Kady z nich wskaza drog prowadzc wszystkie istoty do szczliwoci wyzwolenia. Jest powiedziane, e w tym szczeglnym cyklu historii pojawi si tysic Buddw. Czwartym z nich, ostatnim, ktry pojawi si w witym kraju Indii okoo dwa i p tysica lat temu, by Budda akjamuni. Wprawiajc w ruch koo dharmy w Waranasi i innych miejscach, Budda akjamuni zakorzeni w istotach rdo doczesnej i duchowej szczliwoci. Jego nauki zawarte s w trzech koszach: Sutra, Abhidharma i Vinaya oraz w zbiorze Tantra. Nauczan przez Budd doktryn mona podzieli na dwie czci: Mniejszy Pojazd (Hinayana ) i Wielki Pojazd (Mahayana ). Mniejszego Pojazdu naucza si tych, ktrzy dostrzegajc cierpienia cyklicznej egzystencji decyduj si postpowa wedug Dharmy po to, by osign wasne szczcie i wyzwolenie. Wielkiego Pojazdu naucza si tych, ktrzy pragn wyzwoli z cierpienia wszystkie istoty. Z racji wspczujcej motywacji i innych czynnikw, takich jak umiejtne sposoby i mdro, jest on wikszy od poprzedniego. Tak wic, gdy. stosownie do nauk Wielkiego Pojazdu powstanie w naszym umyle oparte na wspczuciu postanowienie, aby osign Stan Buddy dla dobra wszystkich istot, to denitywnie wkroczylimy na ciek prowadzc do tego stanu. Moemy nastpnie dziki praktykowaniu szeciu transcendentalnych cnt: dawania, moralnoci, cierpliwoci, pracowitoci, medytacji i mdroci oraz praktykowaniu, gdy nasza sytuacja na to pozwala, szczeglnie gbokich i umiejtnych metod tajemnej mantry, osign Stan Buddy. Wtedy, obdarzeni nieograniczonymi jakociami Buddy, takimi jak mdro, wspczucie i moc, bdziemy nieustannie czyni dobro dla istot. Umiowanie yjcych istot jest kwintesencj Dharmy. Z tej racji Pan Budda i wielcy dzierawcy tradycji i nieustannie powtarzali z naciskiem, e poniewa kada czujca istota ceni swoje wasne ycie tak bardzo jak my sami, odebranie ycia jest najbardziej haniebnym uczynkiem. Nawet wobec tych, ktrzy postpuj wedug Mniejszego Pojazdu i zmierzaj tylko do swojego indywidualnego wyzwolenia Budda podkrela, e powstrzymanie si od odbierania ycia jest zasadnicz koniecznoci. O ile bardziej jest to, zatem, konieczne dla tych, ktrzy postpuj wedug Wielkiego Pojazdu! Jest przy 2

tym istotne uwiadomi sobie, e tym, czego Budda zabroni, jest odbieranie ycia od samego momentu poczcia a do momentu mierci. Tak wic aborcja bd wykonywanie na nienarodzonym dziecku eksperymentw majcych zgubne skutki, jest z tak sam pewnoci odebraniem ycia, jak odebranie go w kadym innym momencie kontinuum od poczcia do mierci. Sam Budda wyranie zabroni aborcji w Vinaya-Pitaka 1 , a pniejsi mistrzowie tradycji buddyjskiej, tacy jak Ngorchen Kunga Zangpo2 i Jetsun Drakpa Gyaltsen3 , wielokrotnie powtarzali to stanowisko. Moi guru take wyranie potpili aborcj. Aby zrozumie kim jest istota zabita przez aborcj lub eksperyment przeprowadzony na embrionie, powinnimy rozway proces odrodzenia. Tak powiedzia Pan Budda: Mnisi, poczcie zachodzi przy spenieniu trzech warunkw... Jeli ma miejsce coitus (spkowanie) rodzicw, jeli matka jest w okresie podnoci i jeli jest obecny gandhabba, to przy poczeniu tych trzech warunkw ma miejsce poczcie.4 Tak wic przy poczciu schodz si razem trzy elementy: nasienie, ovum (komrka jajowa) oraz wiadomo istoty (istniejcej) w stanie porednim pomidzy mierci a odrodzeniem (pali gandhabba, skr. gandharva ). Doktryna o odrodzeniu, tak jak wszystkie nauki Buddy, powinna by pojta na podstawie rozumowania, a nie zaakceptowana jedynie w oparciu o lep wiar. Poniewa doktryna o odrodzeniu ma gwnych oponentw dwojakiego rodzaju, zajm si najpierw ich obiekcjami, a nastpnie wyjani nasze wasne stanowisko. Pierwszy rodzaj oponentw mona okreli jako materialistw. Materialici, czy to arwakowie w staroytnych Indiach, czy te wspczeni, twierdz, e wiadomo powstaje z zycznych, niewiadomych elementw. Jest prawd, e gdy przeledzimy przeszo kontinuum naszego ciaa, dojdziemy do poczonych spermy i ovum naszych rodzicw. Jeli jednak twierdzimy, e nasz umys powstaje z zycznych elementw, to musimy przyj, e nasz umys powinien pochodzi z tej samej spermy i ovum.
dGe-slong-mai Sa-sar Thw.-pai mDo w bKa-gyur (paragTaf dul-ba), vol. nya, ed. Ladakhi Palace, s. 10 Suttavibhanga w Pali Tipitaka (dzia Vinaya ) przeoona jako Ksiga Dyscypliny przez I.B.Horner M.A., Luzacs and Co. London 1948, vol. 1., ss. 125 i 144-5. 2 N gor-chen Kun-dga bZang-po, Zhe n-pa bZhi-bral gy i Khrid-y ig (P. 332) w gDams-ngag mDzod, vol. 6, ed. Dingo Chentse, New Delhi, 1979, s. 332. 3 rJe-btsun Grags-pa rGyal-mtshan, .rTsa-bai lTung-ba bCu-bzhi-pai grel-ba gSal-byed l.hrul-spongs, s. 58. 4 Mahatanhasankhyasutta w Pali Tipitaka, ze rednich Mw przeoona jako Wielka rozprawa o zniweczeniu pragnienia przez I.B.Horner M.A., Luzacs and Co., London 1967, vol. 1, ss. 321-2.
1

Jednake sperma i jajo nie s (czym) odczuwajcym, twierdzi zatem, e s one podstaw (przyczyna) odczuwania (skutek) oznaczaoby utrzymywa, e przyczyna i skutek maj cakowicie rn od siebie natur. Tak nigdy nie jest, gdy jeliby tak byo, to cokolwiek mogoby powsta przypadkowo z czegokolwiek. Jak mwi andrakirti: Gdyby co wytworzone zostao z (czego od tego) innego, to wtedy ciemno pochodziaby nawet z pomieni. Z jakiejkolwiek przyczyny mgby powsta jakikolwiek skutek. Lecz kada przyczyna i skutek s podobne. To, co moe zosta wytworzone, jest nazwane skutkiem (owocem). Co, co moe to wytworzy, chocia rne (od tego), jest nazwane przyczyn. Przyczyna i skutek nale do tego samego kontinuum.5 Tak wic, podobne skutki powstaj z podobnych przyczyn, to jest, musz one nalee do tego samego kontinuum. Mona by jednak oponowa utrzymujc, e chocia nasienie i ovum nie s per se odczuwajce, to pniej, w trakcie rozwoju w onie lub gdziekolwiek, elektryczne bd chemiczne reakcje mogyby spontanicznie wytworzy wiadomo. To twierdzenie odpiera si w ten sam sposb jak powysze, gdy, jak widzielimy, jeli przyczyna nie jest czym odczuwajcym, to skutek te nie moe by czym odczuwajcym. Niezalenie od tego jak duo elektrycznych lub chemicznych reakcji moe zachodzi, nie dadz one w wyniku wiadomoci lecz tylko przeorganizowanie materialnych elementw. Sdzi cokolwiek innego to tyle, co pogwaci logik i przyjmowa co na zawsze tajemniczego i niepoznawalnego! Gdyby elektryczne lub chemiczne reakcje w mzgu wytwarzay wiadomo to, poniewa przyczyna i skutek musz by podobnej natury, wiadomo musiaaby posiada obserwowaln struktur. Ponadto byaby ona cile ograniczona co do zasigu i rozpitoci, poniewa musiaaby posiada pewien ksztat i pooenie (rozmieszczenie). Jednake wiadomo, bdc niepostrzegaln i niezyczn, nie jest ograniczona. Jako taka moe rozumie rzeczy bez ogranicze. Ponadto, gdyby przyj, e umys powstaje z chemicznych lub elektrycznych reakcji, to wraz z kad now reakcj musiaby zaistnie nowy umys. wiadomo byaby zatem nieciga, a to, oczywicie, jest sprzeczne z naszym dowiadczeniem. Poniewa przyczyna umysu musi by podobnej (do niego) natury tj. nalee do tego samego kontinuum, naley naturalnie i z koniecznoci wnosi, e tak jak przyczynami czyjego zycznego kontinuum musz by sperma i ovum jego rodzicw tak te przyczyn czyjego mentalnego kontinuum
5

andrakirti Madhyamakavatara, Gangtok 1979, s. 15.

musi by wczeniejsza egzystencja mentalnego kontinuum czy te strumienia mentalnej energii. Ponadto naley wnosi, e skoro mentalne kontinuum zostaje ucielenione na pocztku czyjego ycia, to poniewa skutki i przyczyny s podobnej natury musiao ono by ucieleniane uprzednio nieskoczenie wiele razy. Ciao jest dla funkcjonowania wiadomoci tzw. warunkiem wspdziaajcym. Tworzy ono najbardziej bezporednie otoczenie dla wiadomoci, otoczenie obejmujce ostatecznie samo uniwersum, w ktrym wiadomo jest ucieleniona. Drugi rodzaj oponentw doktryny o reinkarnacji tworz niektrzy, chocia nie wszyscy, teici. Chocia teici odrzucaj pogld, e wiadomo powstaje z przyczyn materialnych, to niektrzy z nich odrzucaj odrodzenie, utrzymujc w to miejsce, ze dusza jest specjalnie stwarzana przez Boga, bd w momencie poczcia bd te w pniejszym stadium ycia. Jeli przyjmuje si istnienie Boga, istoty ktra z denicji nie podlega zmianie ani oddziaywaniu, to jak mona twierdzi, e Bg jest stwrc dusz? Jeli Bg jest nie zmienny, to te stworzone byty musiayby rwnie istnie od caego (istniejcego) czasu (wraz) z nim. Jak mwi antidewa: Jeli przyczyna nie ma pocztku, to jak mog mie pocztek skutki?6 Jeli, z drugiej strony, mwi si, e Bg stwarza dusze czy to wedug swoich pragnie, czy te zalenie od zmieniajcych si warunkw, to wtedy Bg podlegaby zmianie i oddziaywaniu, nie byby wic duej niezmiennym bytem. Jak mwi antidewa: Jeli jest on zaleny od zbioru (warunkw), to same te (warunki), zamiast Boga, byyby przyczyn. (Jest tak poniewa) gdyby (przyczyny i warunki) si zebray, nie miaby on mocy aby nie stwarza, bez nich za nie miaby mocy aby stwarza. Gdyby zostay one stworzone bez boskiego pragnienia, wynikaoby z tego, e podlegay one mocy czego innego. Nawet gdyby (skutki zostay stworzone) zalenie od jego pragnie, byyby one zalene od tych pragnie. Gdyby jego kreacja bya w ten sposb zalena, co staoby si z twoim Bogiem? Tak wic, kiedy bada si ide duszy, szczeglnie stworzonej przez Boga, stwierdza si, e takie pojcie jest niemoliwe, i e ta alternatywa wobec odrodzenia nie da si utrzyma. Rozpatrzywszy powysze obiekcje wzgldem
6

antideva Bodhisattvacaryavatara, Rumtek, brak danych, s. 69A.

odrodzenia, zajmiemy si teraz rozwaeniem naszego wasnego stanowiska. W tantrach wyjania si, e natur wiadomoci jest nie-dualna jasno i pustym bez pocztku i koca. Ta bezpocztkowa wiadomo zostaje ucieleniona w sferze zycznej przez uwarunkowanie karmiczne. Od czasu bez pocztku natura umysu bya zaciemniona przez wpyw niewiedzy. Mentalne splamienia agresji, przywizania i pomieszania, jakie pochodz z tego zaciemnienia, z kolei spowodoway powstanie rnych rodzajw dziaa. Dziaania te wytworzyy nastpnie predyspozycje umysu do charakterystycznych wzorw percepcji i reakcji. Te karmiczne wzory s ucielenione w ustalonych typach zycznych stanw i dziaa. Jeli fundamentalna natura umysu nie zostanie rozpoznana w, nastpujcym po mierci a poprzedzajcym poczcie, stanie porednim, to mentalne kontinuum, bdc pod wpywem zgromadzonych przez siebie predyspozycji, zostaje nieuniknienie cignite raz jeszcze do ponownego ucielenienia w odpowiednim zycznym otoczeniu. Tak jak fale radiowe oscylujce na ustalonej czstotliwoci s cigane do radia nastawionego na t czstotliwo, tak te mentalne kontinuum jest nieuchronnie wcignite do genetycznego otoczenia harmonizujcego z jego predyspozycjami. Faktycznym wejciem do zycznego ucielenienia jest poczenie si spermy i ovum. W tym samym momencie, w ktrym sperma i ovum trac, w acuchu reakcji wzajemnej zalenoci, swoje odrbne tosamoci, przyczajce si mentalne kontinuum traci swoj oddzieln tosamo i w ten sposb stapia si ze sperm i ovum. W prawdzie ostatecznej jak zostao to wyjanione przez wielkich lozofw Madhjamiki ani ciao, ani umys, gdy zostan zanalizowane, nie maj inherentnego istnienia. Kiedy wic mentalne kontinuum przenika poczone sperm i ovum, to w rzeczywistoci jest to pustka przenikajca pustk. Gdyby byo inaczej, nie byoby poczenia umysu i ciaa poniewa, posiadajc waciwe sobie natury, nie mogyby si one nigdy ze sob poczy. Chocia wic mwi si o umyle wchodzcym do poczonych spermy i ovum, oraz o wiadomoci lub odczuwaniu przenikajcych wszelkie formy ycia, to poniewa waciw natur umysu jest pustka nie moe on zosta znaleziony bd zlokalizowany w ich obrbie, jak gdyby by on (umys) pewnego rodzaju ponadnaturaln substancj. Poniewa jest on istotnie pusty, nie posiadajc waciwoci takich jak forma czy ksztat, to jeli nawet wczesny rozwj komrkowy doprowadzi do podziau(zarodka) na dwa, jak ma to miejsce w przypadku identycznych blinit, mentalna energia podzieli si tak, aby przenikn dwa wanie rozdzielone embriony. Poniewa mentalna energia jest faktycznie pusta, to wynika z tego, e moe si ona zarwno rozdziela jak i czy ad innitum. Skoro ju prawda odrodzenia zostaa zrozumiana, mona jasno zobaczy, e przerwanie procesu ycia w ktrymkolwiek momencie, poczwszy od 6

poczcia a do mierci, jest zniszczeniem odczuwajcego ycia. Zatem wykonywanie aborcji lub takich eksperymentw na embrionach, ktre przynosz zgubne skutki, jest bezspornie rodzajem zabicia, takim samym jak zabicie istoty w kadym innym okresie ycia. Niektrzy ludzie mog myle, e poniewa aborcja zostaa przez Bogosawionego zakazana, to to samo odnosi si take do antykoncepcji. Poniewa jednak antykoncepcja, jak wskazuje na to jej nazwa (ang. contraception), zapobiega majcemu nastpi poczciu, to zdaniem moich guru, antykoncepcja jest dopuszczalna. Tym niemniej naley dokadnie wiedzie, e wybrana metoda rzeczywicie jest antykoncepcj. Wiele metod okrelanych popularnie jako antykoncepcyjne jest w rzeczywistoci metodami aborcyjnymi, powodujcymi przerwanie ciy. Naley tutaj rozrni pomidzy metodami, ktre powstrzymuj owulacj, a takimi, ktre przeciwdziaaj zagniedeniu (zapodnionej ju komrki jajowej). Tylko o pierwszych z tych metod mona powiedzie, e s rzeczywicie antykoncepcyjne, poniewa kada metoda przeciwdziaajca zagniedeniu (implantacji) istniejcego ju w onie matki ludzkiego embrionu jest aborcyjna.7 Niedawno opracowan metod, ktra wymaga zajcia jasnego stanowiska moralnego jest metoda zapodnienia in-vitro (pozamacicznego). Oczywicie ze zrozumiaych wzgldw Pan Budda nie skomentowa jej. Odwoujc si jednak do tradycji pisemnej i opierajc na przeprowadzonym powyej rozumowaniu mona bez trudu doj do wniosku, e chocia metoda zapodnienia in-vitro mogaby by teoretycznie dopuszczalna, to w praktyce zazwyczaj dopuszczalna nie jest.
7

Wiele stosowanych obecnie metod zapobiegania ciy popularnie zwanych antykoncepcyjnymi nie zapobiega poczciu lecz dokonuje aborcji. Niszcz one rozpoczte ju ludzkie ycie uniemoliwiajc zagniedenie si nowo powstaego embriona w bonie luzowej macicy matki. rodkami antykoncepcyjnymi, ktre tak dziaaj s wkadki wewntrzmaciczne oraz wikszo doustnych piguek antykoncepcyjnych. Piguka zawierajca du dawk estrogenw jest jedyn rzeczywicie antykoncepcyjn piguk, poniewa zahamowuje zachodzc owulacj. Preparat o mniejszej dawce estrogenu moe zapobiega zapodnieniu. Jeli jednak zapodnienie nastpio, zawarte w piguce progestageny nie dopuszczaj do implantacji nowego embriona. W takim przypadku piguka dziaa aborcyjnie. Innymi metodami, ktre przeciwdziaaj implantacji s: piguka zwana po stosunku (ang. the morning-after pill) oraz nowy preparat RU 486. Patrz streszczenie artykuu dr Anna Flynn, M.D., F.R.C.O.G. w Life News nr 15 Winter/Spring 1986, pub. LIFE, Leamington Spa. Dopuszczalnymi rodkami antykoncepcyjnymi, tj. takimi ktre faktycznie zapobiegaj, zapodnieniu, s: wspomniana wyej doustna piguka antykoncepcyjna o duej dawce estrogenw, metody polegajce na wytworzeniu bariery (prezerwatywa oraz kapturki), sterylizacja oraz metody naturalne aprobowane przez Koci katolicki (w angielskim oryginale: Catholic Family Planning Asociation), takie jak metoda rytmu (podnoci), metoda Billingsa itd., a take zapowiedziana ostatnio mska piguka atykoncepcyjna.

Zapodnienie in-vitro oznacza zapodnienie przez sperm jaja (umieszczonego) w specjalnie do tego przygotowanej probwce. Przy tej metodzie zapodnienia poczcie ma miejsce wtedy, gdy wiadomo zostanie przycignita do czcych si: spermy i jaja, tak samo jak wtedy, gdy proces ten zachodzi wewntrz ciaa kobiety. Nie byoby zatem w niej nic niewaciwego moralnie, chocia probwka moga by zosta uznana za rodowisko mniej gocinne ni ono matki. Jednake ze wszystkich doniesie dotyczcych poczyna personelu medycznego zajmujcego si tymi praktykami wynika, e w rzeczywistoci zapadnia si pewn ilo jaj (czsto okoo dziesiciu) pobranych od kobiety. W ten sposb zostaje powoanych do ycia kilka ludzkich istot. Okazuje si, e s one nastpnie sprawdzane pod wzgldem defektw i tylko najlepsze s umieszczane w onie matki. Inne zostaj odrzucone tj. zabite, bd uyte do bada tj. zabite. Tak wic tego rodzaju praktyka zapodnienia in-vitro, ktra jak wskazuj na to wszystkie dane jest powszechnie stosowan praktyk, pociga za sob odbieranie ycia na szerok skal. Dla buddystw posuenie si metod zapodnienia in-vitro jest moliwe jeli zadaj, by wszystkie embriony, jakie zostay poczte, byy zagniedone w onie matki, bez wzgldu na to, jaka potencjalna wada zostaa w kadym z nich wykryta. Ten punkt musi by jasny: poniewa istota upoledzona jest tak samo cenna jak nie upoledzona, zniszczenie nowego embrionu z powodu pewnego defektu jest odebraniem ycia. Prawdopodobiestwo tego, by wikszo z personelu medycznego (wykonujcego te praktyki) przystaa na takie warunki wydaje mi si mae. Skoro nauka Buddy odnonie odbierania ycia nienarodzonym zostaa wyjaniona, wydawaoby si, e jest niewiele wicej do powiedzenia. Jednake jedna lub dwie sprawy nadal mog wymaga wyjanienia. Mgby kto sugerowa na przykad, e przeprowadzanie eksperymentw na ludzkich embrionach moe przynie poytek innym, i e, zatem, takie dziaania mona by uwaa za wspczujce. Taki sposb argumentacji jest w oczywistej sprzecznoci z Dharm Buddy. Od kiedy to Budda opowiada si za zabiciem jednej istoty dla poytku innej? Podobnie mona by dowodzi, e powinno si zabi bogatego czowieka aby uczyni siebie lub innych szczliwszymi. Takie wspczucie nie jest, oczywicie, bezgranicznym, bezstronnym wspczuciem, jakiego naucza Pan Budda. Innym zagadnieniem, jakie moe podnie kto o maej znajomoci Dharmy jest to, e aborcja ze wzgldw ekonomicznych lub psychologicznych moga by by wspczujcym rozwizaniem. To take jest sprzeczne z nauk Buddy, gdy jak mogo by to by moralnie dopuszczalne, by zabi inn istot dlatego, e jest si bd biednym, bd nieszczliwym? Take moliwo tego, e samo dziecko moe dowiadczy ubstwa nie dostarcza moralnego usprawiedliwienia (dla takiego czynu ). 8

Co powinna uczyni osoba, ktra w przeszoci poddaa si zabiegowi aborcji, wykonaa go, bd doradzia aborcj komu innemu, by oczyci taki zy uczynek? Naley tu zaznaczy, e mczyzna moe by tak samo winien aborcji jak kobieta, nie tylko wtedy, gdy dokonuje zabiegu, lecz take wtedy, gdy jako partner kobiety, ktra nosi (jego) dziecko, radzi jej, aby dokonaa aborcji. Jest tak gdy, jak jest powiedziane w Abhidhmamakoa. Co to jest karma? Karma jest intencj oraz tym, co z niej wynika.8 Osoba, ktra popenia grzech aborcji i teraz pragnie oczyci ten uczynek powinna polega na siach wyznania: 1) sile alu za ten uczynek, 2) sile postanowienia, aby nie popeni tego za znowu, 3) sile polegania na Trzech Klejnotach i wzbudzenia myli owiecenia, i 4) sile antidotum wobec popenionego za, polegajcego na wykonywaniu przeciwwacych je cnotliwych uczynkw, takich jak: wyznanie przed trzydziestoma picioma Buddami, medytacja Wadrasatwy itd. Poniewa aborcja jest uczynkiem o ogromnych konsekwencjach, poleganie danej osoby na tych czterech siach musi by cakowicie szczere. Gdyby wic kto zdecydowa si dokona aborcji, a zarazem sdzi, e moe unikn konsekwencji swojego uczynku liczc na takie metody oczyszczenia, to byby on winien dziaania w bardzo zej wierze, poniewa nie mgby nigdy szczerze aowa popenionego uczynku, ani solennie przyrzec, e przestanie go popenia. Sam stwierdziem, e ci, ktrzy dokonali aborcji, nie tylko sprawili ogromne cierpienie tej istocie, ktrej mier spowodowali, lecz take sami musieli w kocu dowiadczy blu i udrki. Tak wic gdy z racji tego, czym jest taki uczynek dostrzegamy jego zo, powinnimy take mie wspczucie dla tych, ktrzy go popenili. Od czasu bez pocztku my take spowodowalimy, bdc pod wpywem splamie, cierpienia innych. Musimy zatem serdecznie troszczy si zarwno o tych, ktrzy popenili grzech aborcji, jak i o ich nienarodzone oary tak samo, jak troszczymy si o siebie. Poniewa deklarujemy, e wkroczylimy do oceanu nauk Buddy, naszym obowizkiem jest wspomaga yjce istoty. Jak owiadcza antidewa: Tak jak przestrze I wielkie elementy takie jak ziemia abym zawsze by podtrzymaniem dla ycia Wszystkich niezliczonych stworze. I obym by take rdem ycia Dla wszystkich sfer rozmaitych istot
8

Abhidharmakoa, Rozdzia IV

Ktre sigaj a do kracw przestrzeni Dopki nie wyjd one poza cierpienie.9 Na zakoczenie tego bardzo zwizego eseju modl si do Pana Awalokitewary (Aktywno Wspczucia wszystkich Buddw), eby w tym wieku wielkiego zamieszania otoczy nienarodzone dzieci swoj miujc ochron.10 (Wyznajc przed Buddami wszystkie swoje negatywne uczynki z serca przyczam si do tej modlitwy dodatek tumacza.) Po naleganiu swojej ony i innych osb oraz otrzymaniu pozwolenia od swojego guru, Ngawang Jampa Thaye uoy t krtk prac 23-go dnia, 7-go miesica roku elaznego Tygrysa (27-go sierpnia 1986 r.). Zostaa ona przedoona do aprobaty J.. Sakya Trizin oraz Czcig. Karma Thinley Rinpocze. Aprobat tak: autor otrzyma, za co jest gboko wdziczny.

antideva, jw., s,13A Istnieje wiele organizacji, zarwno w Wielkiej Brytanii i za granic, ktre dziaaj na rzecz ochrony nienarodzonych dzieci. W Wielkiej Brytanii najwaniejsz z nich jest LIFE, 118-20 Warwick St., Leamington Spa, Warwickshire skupiajca 260 orodkw. LIFE jest przeciwstawiajc si aborcji narodow organizacj o niewyznaniowym i niepolitycznym charakterze, Stawia sobie ona trzy cele: mwi ludziom ca prawd o aborcji i przeciwstawia si jej, udziela bezpatnej, praktycznej pomocy kadej kobiecie majcej problemy z ci oraz wspiera j, jak to tylko moliwe, zarwno w czasie ciy jak i pniej, a take walczy o zniesienie Ustawy z 1967 r. o aborcji (ang. Abortion Act).
10

10

Dodatek

Wok dwch zagadnie skupia si tematyka tego eseju: powstawanie (poczcie) ludzkiego ycia, oraz moralny stosunek do tego faktu. W partiach traktujcych o zagadnieniach moralnych dotyka on wanego i bolesnego, z jakiej by na to nie patrze strony, problemu aborcji. Aborcja jest, nie tylko w Polsce, zagadnieniem spoecznym, z ktrym zetkno si w swoim yciu, lub moe zetkn, bardzo wiele osb. Nieatwo jest dzisiaj w naszym kraju powiedzie co wanego na ten temat, opowiedzie si za lub przeciw aborcji, nie wdajc si od razu w spr ze zwolennikami stanowiska przeciwnego i nie pogbiajc podziaw i tak ju skoniktowanej w tej sprawie opinii publicznej. Powyszy esej podejmuje ten wany i stale aktualny problem, ale podejmuje go w sposb szczeglny. Wane jest wic by podczas lektury dobrze rozpozna zarwno jego wiodcy motyw jak i specyk jego podejcia do tematu. Buddyjskie stanowisko w sprawie tak wanej, jak ochrona ludzkiego, i nie tylko ludzkiego ycia wykazuje stanowczo i konsekwencj. Podaje te przekonujce racje, jakie za nim przemawiaj. Jednoczenie jednak odnosi si ono ze zrozumieniem i trosk do wszystkich, ktrych sprawa aborcji w jakikolwiek sposb bezporednio dotyczy. Krag... jest pomoc dla wszystkich, ktrzy jej potrzebuj. Powyszy esej stanowi bowiem nie tyle prezentacj intelektualnie tylko opracowanego i zajtego stanowiska, co wyraony w sowach, a generowany przez owiecon (bodhi) postaw i energi, krg ochronny wspierajcy to wszystko, co dla pocztego ycia jest dobrem tak dla jeszcze nienarodzonych, jak i dla tych ju yjcych, ktrzy maj decydowa o daniu ycia nastpnemu pokoleniu. Tym, co zostao przede wszystkim w jego napisanie i rozpowszechnienie zaangaowane, jest mdro, ktra potra gboko wejrze w nasze decyzje, jakie co do dania bd odebrania ycia podejmujemy, w nasze uczynki i ich skutki, oraz wspczucie, ktre roztacza si wok wszystkich, ktrzy z jakichkolwiek wzgldw go potrzebuj. Takie jest podejcie autora eseju, ale przede wszystkim tych, od ktrych otrzyma on duchowe wsparcie i bogosawiestwo. W czci tekstu, ktra traktuje o powstawaniu ycia mamy gboki, cho si rzeczy bardzo zwizy, opis tego, jak ono faktycznie si zdarza. Opiera si on przede wszystkim na penej wiedzy o tym procesie, jak posiada sam Budda. Nie jest to w adnym razie pytka spekulacja, a dostpny dla wiedzy owieconych bezporedni i gboki wgld w odnone fakty. Ich znajomo jest niezmiernie wana, gdy to wanie konkretna wiedza o tym, jak i kiedy zaczyna si ludzkie ycie powinna stanowi merytoryczn przesank naszego moralnego stosunku wobec aborcji. Podstawow przecie spraw jest rozstrzygnicie, czy mamy, ju od samego poczcia, do czynienia z w peni ukwalikowan ludzk istot wtedy aborcja dokonana w jakimkolwiek 11

czasie byaby zabiciem czowieka, czy te rozwijajcy si embrion staje si czowiekiem w jakim pniejszym okresie rozwoju ciy, bd dopiero od momentu porodu. Zagadnienie powstawania ycia jest w istocie zagadnieniem lozocznym, a nie biologicznym czy chemicznym i dlatego wiedza o nim zostaa przedstawiona w, mao znanym w Polsce, jzyku buddyjskiej lozoi. Niniejszy esej podaje zreszt nie tylko opis tego, co dzieje si w momencie poczcia ludzkiego ycia, ale i tego, co ma miejsce przed poczciem, co stanowi pen, a nie tylko biologiczn, przyczyn naszego obecnego ycia. Jest to zagadnienie o niezwykej wadze, ktrego nie sposb przeceni. Wiedza o tym, co dzieje si prae conceptio jest niezmiernie trudna do uzyskania i, w gruncie rzeczy, dotd nie jest dostpna europejskiemu poznaniu. Zreszt Krg... porusza i jasno wykada nie jedno, a kilka wakich zagadnie lozocznych. Te jego ustpy, jak zreszt i cay tekst, z racji jego zwizoci, naley czyta bardzo uwanie. Uzyskanie peniejszego wgldu w poruszone w nim zagadnienia, take dokadniejszej wiedzy o powstawaniu ycia, wymaga signicia po inne buddyjskie opracowania. Moe najwaniejsz korzyci, jak mona wynie z tej lektury jest zdanie sobie sprawy z tego, e nasz stosunek do nienarodzonych winien by nie tylko i nie tyle kwesti postaw emocjonalnych, czy gono demonstrowanego stanowiska, co przede wszystkim gbokiego, samodzielnego rozwaenia czym jest ludzkie ycie i jaka jest jego warto. Do takich przemyle esej stanowi niewtpliw inspiracj. Celem Krgu... nie jest ani eksponowanie stanowiska potpiajcego aborcj, ani te szukanie atwych rozwiza dla trudnych spraw. Dostarczajc wiedzy o powstawaniu ludzkiego ycia oraz o tym, jaki jest waciwy moralny stosunek do nowo pocztego ycia, stara si on, poprzez gbokie uwiadomienie caego zagadnienia przyszym rodzicom, zapobiec wytwarzaniu wicego si z aborcj cierpienia, oraz chroni powstae ju ycie. Taki te zamys, wzmocniony inspiracj powsta z myli owiecenia (bodhicitta), da powd dla polskiego przekadu i wydania tego wanego eseju. Ngawang Jampa Thaye (David Stott) jest angielskim buddyjskim uczonym, ktry przeszed duchowy trening w buddyjskich tradycjach Sakya i Kagyu. W 1977 r. Karma Thinley Rinpoche wyznaczy go na swojego regenta, a w 1984 r. Sakya Trizin, Gowa tradycji Sakya uzna go za nie-sekciarskiego nauczyciela Dharmy. Jampa Thaye studiowa na Manchester University, gdzie otrzyma stopie doktora lozoi (Ph.D.) za prac z tybetaskiej historii religii. Jest onaty i ma dwjk dzieci.

12

You might also like