You are on page 1of 301

Indeks: 00140/2013/11/W_03

Opracowanie edytorskie: Jawa48

na podstawie egzemplarza ze zbiorw prywatnych Tylko do uytku wewntrznego i osobistego bez prawa przedruku i publikacji tak w czci jak i w caoci. Listopad 2013

Prawa autorskie
nale do autora, autorw ilustracji, Wydawnictwa CZYTELNIK, ich spadkobiercw oraz innych osb fizycznych i prawnych majcych lub roszczcych sobie takie prawa.
Materiay wykorzystane w opracowaniu, stanowi rdo danych o naszej kulturze, literaturze i historii, stanowi wasno publiczn , a ich rozpowszechnianie suy dobru oglnemu .

Wykorzystywanie tylko do uytku osobistego, tak jak czyta si ksik wypoyczon z biblioteki, od ssiada, znajomego czy przyjaciela. Wykorzystywanie w celach handlowych, komercyjnych, modyfikowanie, przedruk i tym podobne bez zgody autora edycji zabronione. Niniejsze opracowanie suy wycznie popularyzacji tej ksiki i przypomnienia zapomnianych pozycji literatury z lat szkolnych.

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Spis rozdziaw

W samo poudnie W kilka godzin pniej Rankiem Jaskinia na pustkowiu Grony Piorun Srebrne soce Zbyteczny strza Gdzie jeste, szeryfie? Bracia Krte tropy O pnocy Misja una pod Rainy
Opracowanie edytorskie: Jawa48

str. 9 str. 21 str. 36 str. 50 str. 67 str. 81 str. 95 str. 110 str. 133 str. 149 str. 167 str. 181 str. 197
7

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Sprzczka Don Pedro Na nowym tropie Gdzie jest Lesser Dolina mierci Skarbiec Lessera

str. 206 str. 227 str. 241 str. 256 str. 273 str. 288

Nota edytorska

str. 299

Opracowanie edytorskie: Jawa48

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

W samo poudnie

Niezliczona ilo czynnikw zoya si na to, by Daleki Zachd zaj szczeglne miejsce w kronikach amerykaskiej kultury. Majestatyczne pikno jego pooenia i charakter tutejszego osadnictwa zadziwiajco kontrastoway ze stosunkowo jednostajnym obrazem wsi i miast na Pnocnym Wschodzie, z nuc monotoni rodkowego Zachodu i plantacji Poudnia. Ju sam ogrom tych przestrzeni i fantastyczne ksztaty rozpalay ludzkie myli, sowa i czyny. Lawina pdzca do kopal, do bogatych, yznych gruntw i do niezwykle bujnych drzewostanw wytworzya rne grupy spoeczne, w niczym nieprzypominajce tego spoeczestwa, ktre powstao na szlakach pochodu do doliny Missisipi. Z tego wszystkiego rodzi si nowy styl ycia. Na ogromnych przestrzeniach, gdzie gsto zaludnienia bya niewielka, a wizw prawa waciwie nie odczuwano, swobodnie mogy si przejawia prymitywne, anarchistyczne instynkty poszukiwaczy przygd; codziennie urozmaicay ycie strzelaniny, rabunki i morderstwa. Rozptana przez poszukiwaczy bogactw i odkrywcw z s pekulacja, fortuny powstae w okamgnieniu dziki popiesznemu podziaowi gruntw federalnych, budowie linii kolejowych i odkryciu nowych skarbw mineralnych, wszystkie te niemajce precedensu zjawiska wstrzsny caym kontynentem wzdu i wszerz. Pod wieloma wzgldami ten ostatni pd na zachd wnis do amerykaskiego ycia nowy ton. Dziaalno, dynamika i sukces uwaane za charakterystyczne dla ycia na Dzikim Zachodzie, stay si w oczach ludzi tsknicych do niezwykych przygd symbolem caej Ameryki."
Opracowanie edytorskie: Jawa48

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Od tych pierwszych dni, gdy fala biaych osadnikw pyna jak lawina ze wschodnich stanw Ameryki ku dziewiczym ziemiom odkrytego Dzikiego Zachodu", mino lat kilkanacie. By rok 1883. Mimo wiosny wsta dzie niezwykle gorcy, a na dwu krzyujcych si drogach-ulicach maego miasteczka nie wida byo ani jedcw, ani przechodniw. Okna kilkudziesiciu drewnianych domw zasonito solidnymi okiennicami bd te rodzajem rolet z paskich deseczek poczonych sznurkiem. Upa doskwiera. Mogo si wydawa, i okrge supy, podpierajce spadzisty dach werandy jednego z wikszych budynkw, za chwil zaczn si poci. Daszek rzuca cie na deski werandy, a na tych deskach siedzia z nogami opuszczonymi ku ziemi mczyzna w kapeluszu o szerokim rondzie, ktre chronio mu twarz zarwno przed socem, jak przed spojrzeniem wcibskiego obserwatora. Ale nikogo w pobliu nie byo. Tu obok samotnej postaci spoczywaa kurtka ze skry osia, nieco zakurzona, ale bez dziur i at, co wiadczyo, e jej wacicielowi musiao si wie niele. Mczyzna mia na sobie bawenian koszul w niebiesko-czarn krat, rozpit pod szyj, oraz skrzany pas. Przy pasie wisiay dwa futeray od rewolwerw, tych wielkich, cikich bbenkowcw marki colt", prostych w obsudze i niezawodnych w uyciu. Gdy bya potrzeba lub jej... nie byo. Ale futeray wisiay lekko, cakowicie prne. Obok odpoczywajcego nie leaa ani nie staa oparta o cian adna inna bro: rusznica, karabin, strzelba czy automatyczny, wielostrzaowy sztucer. Nie byo broni rwnie przy ku sioda karogniadego konia, przywizanego kocami uzdy do jednego ze supkw podpierajcych dach werandy. Ko grzeba kopytem w czerwonoceglastym pyle drogi, z gow pochylon ku ziemi przysonitej smug cienia. Zad zwierzcia lni blaskiem odbitego soca i pokrywa si kroplami potu. Pot cieka rwnie
Opracowanie edytorskie: Jawa48

10

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

po policzkach czowieka, a kraciasta koszula przylgna mu do plecw. A przecie wystarczyo wsta i zrobi kilka krokw, aby znale si pod dachem domostwa, w pmrocznej sali, gdzie temperatura musiaa by o kilka stopni nisza. Sali dostpnej dla wszystkich. Nad drzwiami wisia przecie zachcajcy napis, wymalowany czerwieni na desce: Arizonac". Z lewej strony nieznany autor odtworzy zielon farb potny, trjramienny kaktus, z prawej strojn kolorowymi pirami, o brunatnym obliczu, gow indiaskiego wojownika. Bya to gospoda restauracja, hotel, a jednoczenie skad najpotrzebniejszych przedmiotw codziennego w tych stronach uytku. Nazwa Arizonac" i wizerunek kaktusa mwiy dobitnie kademu, kto zna si na rzeczy, o terytorialnej przynalenoci miasteczka 1. Mczyzna siedzcy na werandzie dobrze orientowa si w symbolice napisu i w przyjemnociach, jakich mogo mu dostarczy wkroczenie w gb budynku. Na myl o tym obliza kocem jzyka zaschnite wargi, ale nie podnis si. Wiedzia, i wszedszy do sali napotka na swej drodze obity blach kontuar, wilgotny od kropel piwa, a za kontuarem sta bdzie spocony grubas, ktry bez sowa, zapraszajcym gestem podsunie mu kufel pienicego si zotawego pynu. Widzia go ju przecie, gdy przybywszy przed gospod, miao wkroczy do wntrza, zapytujc, czy bawi tu dentelmen o nazwisku Karol Gordon. Bawi, owszem, ale wyjecha o wicie, zapowiadajc swj powrt wieczorem. Wyszed bez sowa, machnwszy rk na podsuwany mu kufel. Piwo, zimne piwo byo na pewno trunkiem orzewiajcym. Prawie czu na podniebieniu goryczk chodnego, pachncego chmielem napoju. Ale za piwo naleao zapaci. A przybysz nie mia nawet srebrnej pdolarwki
1

Nazwa stanu Arizona pochodzi od sowa Arizonac co w jzyku Indian oznacza mae rda. Symbolem Arizony jest tropikalny kaktus.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

11

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

ani adnej innej obiegowej monety wiata, poza jedn jedyn... centow. Dlatego tkwi na werandzie w cieniu, ktry nie przynosi uczucia chodu. Siedzia i rozmyla zorzeczc w skromnych jednak sowach Karolowi Gordonowi za pragni enie, za upa, za udrk oczekiwania w skwarze. A przecie wina Karola Gordona ograniczaa si tylko do caodziennego wyjazdu z nudnego i obrzydliwego jak przesolony led miasteczka. Sprawc istotnego kopotu by zupenie kto inny. Nie mg sobie teraz darowa, e nie wierzy opowieciom o tej krainie. Dlatego wanie, niewierny Tomasz, otrzyma bolesn nauczk. Umiechn si zaciskajc wysche wargi na wspomnienie szczegw na nowo popad w ponur za dum. Jake to byo? Jecha od witu poprzez niezwyk krain, gdzie kada przebyta mila odsaniaa nowe, odmienne widoki. Przymkn oczy, aby nie widzie soca, czerwonego pyu ani wznoszcego si naprzeciw budynku, ktry wydawa si jakby wymary i od razu ujrza pod powiekami inny obraz: ziemi bezkresn, na pozr bezludn. Wyruszy w drog tego dnia o wicie. Czerwone cienie paday od czerwonych, fantastycznych wzgrz o szczytach paskich jak stoy, zielone cienie rzucay piniowe lasy i potne drzewa jaowcowe wyglday jak granatowe. Jecha t drog po raz pierwszy w yciu, obdarzony tysicem wskazwek gospodarza saloonu, w ktrym spdzi noc. Prosto, jak strzeli, szlak jest przetarty, nie zabdzi pan. Koo samotnego pnia zamanej pinii skrci trzeba na prawo, a potem na lewo i dalej znw prosto. Gdy soce stano pionowo, zatrzyma si przy strumieniu bulgoccym po tych gazach. Niech pan nie zapomni napoi konia sysza jeszcze ostrzegawczy gos. To jedyna woda po drodze. W tym kraju istniej tylko mae rda. Apacze maj racj, to istotnie arizonac. Arizona... Apacze... Troch go to stropio.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

12

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Krtka droga, a pan ma dobrego konia, jeli si nie myl... Wic chocia Karol Gordon radzi w swym licie: Nie podruj sam, to troch ryzykowne", zapewnienie karczmarza dodao otuchy. Nikt zreszt nie wybiera si do tamtego miasteczka. Strumie bulgota i mgieka wilgoci draa w rozpalonym powietrzu. Nadcigao poudnie w tej najgortszej krainie Pnocnej Ameryki2. Podrny zrzuci wwczas kurt, zdj kapelusz, zanurzy gow w wodzie, potem rce a po okcie i rozcign si na skpej trawie porastajcej brzeg. Lea spogldajc na zdumiewajc gr barw ska i rzadkiej rolinnoci o intensywnych, kontrastowych kolorach, na dziwaczne ksztaty urwiska, dwigajcego si z rozpkej, penej szczelin ziemi po drugiej stronie rzeczki, w odlegoci kilku jardw. Czerwonota skaa, z trzema haczykowatymi szczytami, wyrosa ponad otoczenie w wyniku erozji wd, ktrym si opara, ale ktrej nie opara si ziemia. Rok po roku wody arizoskiej wyyny poryway mikki grunt niosc go ku nizinom. A skaa wyrastaa coraz wyej. Co jak kanion Colorado" 3 pomyla i gono ziewn. Potok wypywa z doliny pncej si ku grze i coraz bardziej zwanej postrzpion lini wierkw, upazw, kamienistych lebw, wrd ktrych sterczay rzadkie, trjpalczaste kaktusy, przekraczajce sw wysokoci czowieka siedzcego na koniu. Nieco wyej, jak ciemnogranatowa linia, widnia skrawek dziwnego lasu potnych jaowcw. Lea i odpoczywa nie mylc o niczym. Wtedy usysza: Le spokojnie! Nie ruszaj si! Nawet nie drgn. Ktem oka spojrza ku czystemu bkitowi nieba, ale dojrza tylko pionowy cie postaci ludzkiej, a na pierwszym, najbliszym planie czarny, okrgy otwr rewolwerowej lufy. Le powtrzy zimny, obojtny gos.
2 3

Opracowanie edytorskie: Jawa48

W stanie Arizona rednia roczna temperatura wynosi 25C. W lipcu osiga warto nawet 55C. [JW48] Wielki kanion rzeki Colorado osiga miejscami gboko ponad 915 m.

13

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Ten sam gos komenderowa: Przetrznijcie juki! Usysza z kolei stukot koskich kopyt po kamieniach, a potem inny gos, o prawie dziecinnym brzmieniu: Fred, potrzymaj uzd. Dalej bya cisza, ale cie sylwetki trwa nad nim, a czarny otwr lufy nadal zakrywa niebo. Potem znowu czyje pytanie: Jest tam co? I krtka odpowied: Pienidze. Reszt zostawi powiedzia czowiek trzymajcy rewolwer. A bro? Przykro mi odezwa si do lecego musimy zabra wszystkie te pukawki. Fred, wyjmij rewolwery. To dla naszego bezpieczestwa wyjani. Lecy umiechn si: Rozumiem mrukn.. Doskonale, rozumiemy si nawzajem. Obca rka wycigna jeden, potem drugi rewolwer. Moesz wsta. Podnis si powoli. Gdy stan, byli ju na koniach. Nosy, usta i brody zakryway im pospolite kraciaste chusty, przewizane w tyle gowy. Powodzenia, chopcy! Nie poznali si na drwinie.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

14

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Najblisze miasteczko cztery mile std. Nie zginiesz z godu. Zostawimy ci konia. Jak si nazywa ta miejscowo? zapyta. Rainy Valley. Masz drog prost, jak strzeli. Poprzez kamienisty strumie przebrnli na drugi brzeg i pojechali skrajem trjszczytowej skay. Patrza za nimi, a zniknli w smuce kurzu. Wtedy podszed do konia, poklepa go po szyi, zajrza do otwartych jukw sioda nic z nich nie ubyo z wyjtkiem pienidzy. Oto dlaczego siedzia teraz na werandzie gospody Arizonac", zamiast znajdowa si w jej wntrzu. Wymare w spiekocie miasteczko, jakby na ironi przezw ane Deszczow Dolin to wanie Rainy Valley. Wycign z kieszeni chustk, a kiedy obciera z potu twarz, pod palcami wyczu jaki twardy przedmiot. Rozwin chustk ujrza byszczc metalow sprzczk do pasa. Podrzuci j na doni. Srebro... - zdziwi si. Pikna robota. Ta uwaga dotyczya wizerunku dwu ww splecionych ogonami, ktrych wyduone ciaa tworzyy ksztat sprzczki. Artystyczne wykonana upewni sam siebie. Komu to zrabowali? Znowu przymkn oczy. Wtedy, gdy ciga paskami rozbebeszone juki, trci nog co, co wydao metaliczny dwik na kamieniach jednocentowa moneta. Podnis j. Na pamitk" - pomyla. Wszystko, co mu pozostao. Napoi jeszcze konia, a potem... Wanie potem ujrza srebrny blask. Na krawdzi bulgoccej wody leaa sprzczka, wowa sprzczka. Ktry musia zgubi. Schowa j wwczas do kieszeni i ruszy w drog. Skaln dolin, paskowzgrzem, bezdrzewn paszczyzn, gdzie na czerwonobrunatnej glebie stay samotne, obsypane czerwonym pyem kaktusy.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

15

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

A potem ujrza, jak wyyna zaamuje si, opada prawie stromo ku szerokiemu niowi, ograniczonemu na horyzoncie cian poszarpanych szczytw. Przez rodek niziny pyna rzeka, a z prawej i lewej jej strony sterczay nieruchomo czarnozielone bory. W rodku krajobrazu dojrza skupisko domkw. To musi by chyba Rainy Valley. Wjechawszy w szerok ulic, postanowi spyta pierwszego lepszego przechodnia. Ale nie spotka nikogo. Poudnie mino. Teraz wanie jest najgorcej. Wszystko dokoa rozgorzao, jakby wchonwszy w siebie caodzienny ar soneczny. I teraz nim paruje. Dachy i ciany domw, kamienie, a nawet kurz drogi, ba, skpe kpki rosncej na skraju zieleni wydaj si dysze jak nagrzane piece. Wszdzie pusto, drzwi domostw pozamykane, a okna zasonite. Nie przeby jeszcze ani poowy miasteczkowej ulicy, gdy wzrok jego na prno bdzcy po drzwiach i oknach w poszukiwaniu chociaby ladu czowieka natkn si na napis: Szeryf w Rainy Valley". Zatrzyma konia tu przed wejciem do budynku. Uderzy pici w drzwi. Spostrzeg wwczas, e chocia zamknite, ledwo trzymay si w zawiasach. W paru miejscach widniay w nich okrge otworki od kul. Gwizdn cicho i ponownie zaomota. Na pustej ulicy rozlego si tylko guche echo. Wcieky, kopn wreszcie w deski butem, a z futryn posypa si py. To poskutkowao. Zgrzytna okiennica, promie soca zamigota w szybie. Wyjrzaa czyja gowa. A co tam? Nareszcie westchn. Czy pan jest szeryfem w Rainy Valley? Po chwili milczenia dobieg jego uszu przyciszony miech: Nie ma szeryfa... A kiedy bdzie?
Opracowanie edytorskie: Jawa48

16

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Nie ma szeryfa w Rainy Valley. Mwi chyba zrozumiale. A c znaczy ten napis? Szeryf uciek. Moe chce pan kandydowa na jego miejsce? Odczu wyran drwin w gosie. Ale odpar spokojnie: Nie, nie jestem kandydatem. Jestem tylko podrnym. Z daleka? Wskaza rk za siebie, a potem zapyta zdziwiony: Szeryf uciek? Jak to mogo si sta? Czy nie ma tu u was adnego przedstawiciela wadzy? Bardzo pan ciekawy, wdrowcze. Prosz poby tu duej, a dowie si pan wielu interesujcych rzeczy. Wypdzilicie szeryfa? My nie. A kto? Oni. Kto oni? Nie wiem. Brzka szyba zamykanego okna. Przygodny informator uzna rozmow za skoczon. Jedziec co prawda by innego zdania, ale c mg czyni? Machn wic tylko rk i klepn konia po szyi, aby ruszy w dalsz drog. Do gospody Arizonac" wanie. Tam, zgodnie z listown informacj, zamieszka Karol Gordon. To wszystko przemyla raz jeszcze, siedzc na werandzie w gorcym cieniu poudnia.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

17

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Kto wygna szeryfa? Jak szeryf mg da si wypdzi, Oni, to znaczy: kto? Mieszkacy Rainy Valley? Grupa trzech napastnikw, ktrych spotka? Oni to by cay wiat i jednoczenie... nikt. Przerwa rozwizywanie tej zawiej zagadki, poniewa usysza przytumiony ttent kopyt. Kto nadjeda z kraca miasteczkowej drogi ulicy. Dojrza go wyranie, w chmurze czerwonego kurzu, jak zblia si ku gospodzie. Wreszcie chmura opada. Jedziec z pewnoci nie by Karolem Gordonem. Rozczarowany, gbiej nasun kapelusz na czoo i podpar brod rk. Tymczasem ttent kopyt koskich przeszed w czapanie, a nareszcie ucich. Ko, przywizany do supa werandy, zara. Odpowiedzia mu ko przybysza. Siedzcy czowiek nie podnis jednak gowy. Sysza, jak jedziec zeskoczy z sioda i dzwonic ostrogami wszed po trzech stopniach na werand. Nie drgn nawet, gdy nieznajomy przeszed tu obok, niknc za drzwiami gospody. Pocz si zastanawia, jaki przedmiot z osobistego ekwipunku mgby wrczy wacicielowi zajazdu za prawo wynajcia pokoju, za yk piwa i ks jedzenia. Jako zastaw, oczywicie, do chwili powrotu Gordona. Nie mia przy sobie nic cennego. Wic moe siodo? Nie mg si zdecydowa. I wwczas usysza kroki. Kto zatrzyma si nad nim. Czu to i widzia po cieniu, jaki pad tu obok. Dzie dobry. Troch dzi gorco. Na pewno odpowiedzia niechtnie. W gardle mi zascho mwi dalej nieznajomy. Chciabym si napi piwa, ale w rodku jak na pustyni. Zawsze tutaj tak? Nie wiem. Przyjechaem przed paru godzinami, a w cigu tego czasu widziaem tylko dwie osoby, tego zza bufetu i jeszcze jednego. Caa ludno Rainy Valley ma wida zwyczaj ukrywania si gdzie po ktach.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

18

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Nieznajomy zamia si. W tym miechu zabrzmia jaki znajomy ton siedzcy unis gow i spojrza. Przybysz by do szczupym, redniego wzrostu czowiekiem, o twarzy spalonej na ciemny brz, zaronitej krucz brod. O jego stroju trudno byo cokolwiek powiedzie, gdy pokrywaa go gruba warstwa kurzu. Nie, tego czowieka na pewno nigdy przedtem nie widzia. Nie napiby si pan ze mn piwa? Dla towarzystwa. Siedzcy drgn i pokrci gow. Czekam tu na kogo. Jake mia powiedzie, e w kieszeni jego spoczywa tylko jedna jedyna centowa moneta? No i srebrna sprzczka od pasa. Ale jej nie chcia si pozbywa stanowia przecie jaki lad. Namacalny dowd, i wszystko, co przey tego dnia, nie byo tylko przykrym snem. Pokrci wic przeczco gow i rzek: Dzikuj. Ale zapraszajcy by nieustpliwy. Zdawao si, i odgad powd odmowy, bo powiedzia: Zapraszam pana. Bez rewanu. Nie byo sensu upiera si duej. Zwaszcza w tych stronach. Uparta odmowa rwna si obrazie. Podnis si wolno, odsun kapelusz z czoa i wycign rk. Czowiek z czarn brod ucisn do i wpatrzy si w twarz nieznajomego. Drgny mu kciki ust. Rozemia si. W ciszy dnia ten umiech zabrzmia podwjnie gono. Gdzie ja miaem oczy? Witam pana, doktorze! Nazwany doktorem zmarszczy czoo i bystro spojrza na brodacza.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

19

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Nie poznaje mnie pan, doktorze? Wszystkiemu winien zarost. Nie goliem si od tygodni. Niech pan sobie przypomni... swego pacjenta. Doktor westchn gboko: Jeli si nie myl... Piotr Carr. To pana przecie przezwalimy Czarnym Piotrem? Wanie, ten sam. Teraz ju chyba mi pan nie odmwi? Chodmy. Chodmy powtrzy jak echo. Nie wiem, skd pan przybywa, Piotrze, ale w sam por. Po prostu spad mi pan jak z nieba. Miaem dzi przykry dzie, lecz szczliwie zakoczony. Napij si z panem piwa. Marzyem o piwie od wielu godzin. Zatupotali nogami po deskach werandy. Carr pchn z rozmachem drzwi gospody: Prosz, doktorze. Myl, e nie skoczymy na piwie. Co za dzie! Co za spotkanie! Zniknli w mrocznej gbi sali. Drzwi trzasny gucho. Rainy Valley dalej prayo si w socu i ciszy upywajcego dnia.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

20

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

II

W kilka godzin pniej

Milwaukee i Arizona. Jezioro Michigan i wschodnie krace pnocnoamerykaskiego kontynentu. Oto w wielkim skrcie droga, ktr przebyem najpierw w kolejowym wagonie, potem pieszo (wprawdzie malutki tylko jej odcinek), w kocu na koskim siodle. Wystarczy rzuci okiem na map Stanw Zjednoczonych, aby wyobrazi sobie t niezmiern przestrze, rwn wielkoci kilku europejskich krajw. Po co odbyem t drog? Pozwlcie, e si najpierw przedstawi. Stale mieszkam wanie w Milwaukee. Jestem lekarzem. Przez kilka lat pracowaem jako chirurg w miejscowym szpitalu. Pniej ograniczyem si ju tylko do prywatnej praktyki. Obecna wyprawa do Arizony bya w pewnym sensie nastpstwem mojej pracy w szpitalu. Dziwnie, a jednak prawdziwe. Ot jednym z dawnych szpitalnych pacjentw, ktrego leczyem, by Karol Gordon. Czowiek o nieprzecitnej inteligencji, mimo i uchodzi za zwykego owc skrek" trapera yjcego z mylistwa. On to przed dwoma laty namwi mnie na wycieczk jak powiada w kanadyjsk preri. Pikny to kraj i peen niespodzianek. Jedn z nich okaza si stwierdzony przeze mnie fakt, e Karol Gordon znany by pod imieniem
Opracowanie edytorskie: Jawa48

21

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Wielkiego Bobra. O Wielkim Bobrze syszaem niejeden raz jako o synnym traperze z tajemnicz przeszoci, przyjacielu czerwonych mw" indiaskich plemion zamieszkujcych poudniow Kanad. Od nich to wanie Karol Gordon uzyska swj przydomek. Po tej pierwszej odbytej wczesn wiosn i latem wyprawie, podczas ktrej spotkaem si z Indianami dwu plemion: Czarnych Stp i Assiniboinw, w rok pniej wybraem si z Gordonem po raz drugi w te same strony4. Wiosennoletnie wdrwki stay si odtd moim... hobby. Teraz Gordon zaproponowa zwiedzenie grskich i wyynnych obszarw Arizony. Co go tam cigno jeszcze nie wiedziaem. Ale zaraz na pocztku drogi spotkaa mnie przygoda... Bo tym obrabowanym wdrowcem-doktorem byem wanie ja. Dla cisoci dodam, i w tym czasie (1883 rok) Arizona nie posiadaa jeszcze praw stanowych, bdc terytorium ad ministrowanym przez Waszyngton5. Karol Gordon opowiada o egzotyce tej krainy, rzadko jeszcze zaludnionej, a przede wszystkim o zamieszkujcych j plemionach Nawajw, Apaczw, Indian Pueblo, Hopi i Papago. Zgodziem si na udzia w tej wyprawie bez chwili wahania. Umwiem si, e Karol przybdzie do Milwaukee w pocztkach kwietnia. Czekaem na niego z niecierpliwoci, ale dopiero pod koniec miesica zawiadomi mnie listownie, e ju znajduje si w Arizonie. Prosi o jak najszybszy przyjazd. Tras podry opisa mi tak dokadnie, jak gd yby przebywa j setki razy. Mao tego. Poda nazw miejscowoci, a raczej gospodarstwa (tu z hiszpaska zwanego hacjend), w ktrym czeka na mnie zakupiony wierzchowiec. O wszystkim pamita... To mnie udobruchao po pierwszym gniewie, w jaki wpadem na wiadomo o zmianie pierwotnych planw, tym bardziej e Karol ani swkiem nie raczy wspomnie, co go do takiej zmiany skonio! Wszystko jednak zaczo si jak najlepiej: i podr kolej do zapadej stacyjki, i milowy zaledwie spacer do hacjendy, i jazda konna przez
4 5

Przygody te zostay opisane w powieciach: TROPY WIOD PRZEZ PRERI i SZERYF Z FORT BENTON [JW48] Arizona zostaa stanem dopiero w 1912 r. jako 48 stan USA. Pocztkowo naleaa do Meksyku, w 1948 roku Stany Zjednoczone zajy cz jej obszaru, a w 1853 zakupiy dalsze tereny. [JW48]

Opracowanie edytorskie: Jawa48

22

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

krain pen dla mnie zachwycajcych dziww. A nieoczekiwanego spotkania trzech zamaskowanych jedcw.

do

chwili

A Piotr Carr? Czarny Piotr, ktry z nie ukrywan radoci wprowadzi mnie do wntrza Arizonac", to by rwnie mj dawny, szpitalny pacjent. Zawodowo trudni si poszukiwaniem wartociowych mineraw w Grach Skalistych. Jeli trafi na yk zota eksploatowa j sam lub przy pomocy paru dobranych wsplnikw. Natomiast informacje o odkrytych przez siebie zoach rud oowiu, miedzi czy cynku sprzedawa po prostu istniejcym ju albo ad hoc zawizywanym spkom eksploatacyjnym. y z tego, i to wcale niele. By czowiekiem ju zdyem pozna sprytnym i znajcym si na swym zawodzie poszukiwacza. Na niczym zreszt wicej, w przeciwiestwie do Karola Gordona. Teraz sta obok mnie, z rk wspart na blacie szynkwasu. Dwa piwa. Gospodarz sign po kufle. Nie z beczki zaprotestowa. Ta lura musi by na pewno ciepa. W Arizonac" nie sprzedaje si lury oburzy si gospodarz. Dobrze, dobrze. Nie bdziemy si spiera. Znam si na tym. Daj pan piwo z piwnicy. W butelkach? Bardzo dobrze. Butelka po dolarze. To zdzierstwo! Ale niech bdzie, byle szybko brzkn monet o blach kontuaru.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

23

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Zaiste, zdzierstwo niebywae! Piwo byo rzeczywicie chodne i smakowao mi znakomicie, cho za takie samo paciem w Milwaukee pi razy mniej... No, doktorze, usidmy. Gdzie na boczku. Zapomniaem ju, jak wyglda st i awka. Wybralimy zaciszny kraniec pustej zreszt zupenie sali, a po chwili zjawi si posugacz Metys, stwierdziem to na pierwszy rzut oka. Piotr Carr zamwi co do jedzenia. Nawet nie zwrciem uwagi, bo wanie zastanawiaem si, czy opowiedzie o swej niefortunnej przygodzie, czy nie. Zreszt byem tak zgodniay, e jako i rodzaj potrawy nie gray adnej roli. Do licha, doktorze! A konie? Carr poderwa si od stou. My popijamy sobie piwo, a szkapiny poc si na socu! Sdziem, e wpadn tu tylko na chwil, ale skoro spotkaem pana... C zego si nie robi dla starej znajomoci! Carr wybieg, ale po chwili by ju z powrotem. Wszystko zaatwione. Konie ju w stajni. Uprz jednak wolaem przynie. Nigdy nic nie wiadomo... To rzekszy zwali na jeden stos oba sioda i niezliczon ilo rzemieni. Dzikuj, Piotrze. Bybym pomg. A e nigdy nic nie wiadomo, wite sowa. Przekonaem si o tym na wasnej skrze. Spojrza na mnie przenikliwie: Co si stao? Nie zdyem odpowiedzie, bo do naszego stou podszed grubas zza kontuaru:

Opracowanie edytorskie: Jawa48

24

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Bardzo panw przepraszam, jeeli si nie myl, jeden z panw jest podobno lekarzem. Podobno?! Carr wyd wargi. Dobre sobie! Jest chirurgiem. I to jakim! Dziki niemu przecie yj. Sklei mnie tak dokumentnie, e sam nadziwi si temu nie mog. A o co chodzi? Grubas nisko si skoni: Mam prob, doktorze. Sucham. Tam na grze w pokoju ley chory. W Rainy Valley nie mamy lekarza. Gdyby pan zechcia... Natychmiast si podniosem, ale Carr pocign mnie za rkaw. Od dawna chory? zapyta. Od trzech dni. No, to moe jeszcze godzink poczeka. A co zjemy. Doktor nie bdzie pracowa o pustym odku. Nie jad nic od rana. Umiechnem si, kiedy grubas odszed, a Carr doda: Nie trzeba si w tych stronach pieszy. Chyba e chodzi o wasn gow. W innych wypadkach przez popiech traci si na powadze. Ustpiem. Wic co pana spotkao, doktorze? Opowiedziaem pokrtce ca historyjk. Wczajc do niej moje bezowocne poszukiwania szeryfa. Carr wytrzeszczy na mnie oczy: A to ci heca! Zupenie nieprawdopodobne! I z tym szeryfem! Kt go wygna? Ba, o to samo pytaem. Bez skutku.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

25

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Jestem tu pierwszy raz, doktorze. Jak pan. W tych stronach co prawda wszystkiego mona oczekiwa, ale eby w samo poudnie, tu pod miastem...? W gowie si nie mieci. Po co pan przyby w te strony? Maa wycieczka krajoznawcza. Umwiem si w tej dziurze z Karolem Gordonem. Chyba go pan zna? To rwnie jeden z moich pacjentw. A pan, Piotrze, gdzie wdrowa? Och, mnie si lepiej powiodo. Ta kraina jest chyba jedn wielk kopalni: mied i cynk, ow i srebro. Ba tu przyciszy gos jest i zoto. Sam sprawdziem. Ale to jeszcze nie koniec. Teraz wybieram si ku pnocy. Krtka moja historia: Przerwalimy rozmow, gdy zjawi si posugacz z pmiskiem i talerzami. Nie zwracaem uwagi na to, co jadem przeycia tego dnia bez reszty opanoway moje myli. Piotr musia to zauway, bo nie odzywa si ani swkiem. I tak w zupenej ciszy upyn nasz posiek. Ba, nawet od strony bufetu nie dochodzi aden odgos. Posdziem grubego waciciela Arizonac", e si zdrzemn. W swym kolorowym kitlu siedzia na stoku za lad zupenie nieruchomo, jak wielka kuka sklepowej wystawy. Jednake myliem si. Gdy milczcy chopak sprztn nakrycia, grubas znowu przyczapa do naszego stou. Piotr Carr wykrzywi si: Znowu? e te w tym kraju gociom nie daj spokoju. Choremu gorzej? Nie, ale widzicie, panowie, to kopot... Nie dosyszaem koca, machnem rk i podniosem si z awy. Pjd z panem, doktorze. Skinem gow. Towarzystwo Piotra Carra mogo si przyda. Niewygodnymi, wysokimi schodami o trzeszczcych nieprzyjemnie stopniach dotarlimy na pitro. Tam cign si korytarz, prawie mroczny, bo tylko na samym kocu rozwietlony okienn szyb. Dach musia znajdowa si tu nad naszymi gowami. Duszno tu byo i piekielnie gorco. Po chodnej sali gospody wydao mi si, e wszedem do wntrza rozpalonego pieca.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

26

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

To tu gospodarz otworzy jedne z dugiego szeregu drzwi. Tu powtrzy. W pokoju byo nie mniej gorco, bo przez otwarte okno najmniejszy podmuch wiatru nie dociera do wntrza. Machinalnie podszedem do tego okna, apic oddech. Wychodzio na tyy budynku, z widokiem na rozleg przestrze cignc si hen, poza krace Rainy Valley. Miejscami brunatn i spalon, przecit migotliw strug wody, z zielonogranatow lini lasw na horyzoncie. Soce ju dawno osigno szczyt nieba, ale rozpalone powietrze drao upaem. . . jeszcze aden krajobraz nie zrobi na mnie tak przygnbiajcego wraenia, jak ta daleka przestrze, pena przecie blasku, lecz pusta, wymara, bezludna. Ziemia opuszczenia i smutku. Odwrciem si. I oto miaem przed oczyma wntrze pokoju: st na krzyakach, dwa zydle, wieszak na cianie i ko nakryte pofadowanym koce m w jaskrawe pasy. Mj nieoczekiwany pacjent spa czy moe lea w milczeniu. Podszedem. Oczy mia otwarte. To jest wanie ten chory wyjani niepotrzebnie gospodarz. adnej odpowiedzi. Pochyliem si. Twarz pokryta szorstkim zarostem, wpadnite gboko oczy, krople potu na czole i na policzkach, nierwny oddech. Ujem za przegub rki. Wydao mi si, e lecy jkn, ale tak cicho, i mogem to poczyta za zudzenie. Ttno byo przypieszone, tak jak zwykle si to dzieje w stanach gorczkowych. Co panu dolega? Otworzy szerzej oczy, spojrza na mnie cakiem przytomnie, potem ostronym ruchem prawej rki niezdarnie cign z siebie skrawek koca. Ten drobny wysiek musia go wyczerpa, bo lea chwil, gono dyszc. Na koniec szepn ochrypym gosem: Rka, lewa rka...
Opracowanie edytorskie: Jawa48

27

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Usiadem. Lewa rka, raczej przedrami, bya mocno opuchnita, zawinita powyej okcia w wtpliwej czystoci szmat. Nie chce si goi doda tonem wyjanienia. Pokiwaem gow. Taka to wanie choroba, ktrej przyczyn zatajono przede mn. Rozwinem szmat pen skrzepw krwi, a ukazaa si rana, na p zasklepiona, w sinej otoczce opuchlizny. Nie do mnie naleao badanie przyczyn, chodzio przecie o skutki. Poczem naciska opuchlizn. Sykn z blu. Kula zostaa w ranie? Potwierdzi moje przypuszczenie. Dlaczego nie wyjto pocisku? W ten sposb rana nie moe si przecie zagoi. W Rainy Valley nie ma lekarza. Nie taka znowu sztuka mruknem. Piotrze, w jukach sioda mam skrzynk z narzdziami. Prosz mi przynie... A pan zwrciem si do grubasa niech pan postara si o misk gorcej, przegotowanej wody. Ale miska musi by czysta dorzuciem, gdy ju znika za drzwiami. I przydaoby si kilka wieych szmat. Biaych. Siedziaem w milczeniu, czekajc. Ranny przymkn oczy, wargi jego poruszay si bezgonie, a potem wybieg z nich szept wyrany i zrozumiay: Soce Arizony... Soce Arizony powtrzyem machinalnie. Diabelnie tu gorco. Czy prdko si zagoi? Pyta o ran. Wzruszyem ramionami. To zaley od tego, co jest w rodku. Sama kula czy co jeszcze.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

28

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Co jeszcze? Myl o brudzie, ktry si tam pewno dosta. Jak mona byo tak zaniedba? Nie odpowiedzia, wic daem spokj dalszym pytaniom. Waciciel Arizonac" zjawi si z misk i garnkiem wrztku. Potem jeszcze powstay trudnoci z wygotowaniem noa kleszczy chirurgicznych przyniesionych w pudeku przez Piotra. Grubas ani rusz nie mg poj, po co to ma robi. W sukurs przyszed mi Piotr Carr. Podczas swego pobytu w szpitalu przyswoi sobie nieco podstawowych wiadomoci z dziedziny chirurgii, a teraz okaza si pojtnym uczniem. Zabawnie byo sucha, jak dowodzi o koniecznoci wyjaowienia narzdzi. Na koniec jednak otrzymaem wszystko, co byo mi potrzebne do przeprowa dzenia zabiegu. Rozciem ran, wydobyem pocisk, przemyem i zabandaowaem rami. Jeli bdzie si prawidowo goi, za kilka dni moe pan bryka na koniu. Radz tylko uwaa, eby opatrunek nie spad i eby koszula nie obcieraa rany. Powodzenia. Podniosem si ze stoka. Co jestem winien, doktorze? Nic. A nie musi pan lee cay czas w ku. Lepiej zej na d. Tu jest potwornie gorco. Chodmy, Piotrze. I tak si zakoczya historia z rannym nieznajomym. Nie sdziem wwczas, e bdzie miaa dalsze konsekwencje... Gdy zeszlimy na parter, w pustej dotychczas sali znajdowao si kilka osb. Trzech mczyzn w jaskrawych koszulach, z pasami, zza ktrych wyglday kolby rewolwerw, jaki starszy jegomo odziany w czarny, miejski garnitur, dziwnie odbijajcy od otoczenia, wreszcie jaki podejrzany na pierwszy rzut oka wczga. Z pijack gb, w niechlujnym, brudnym odzieniu. Tkwi za stoem, w najdalszym kcie sali, nad pust szklank i prawie pust butelk. Milcza cay czas, w przeciwiestwie do reszty osb, ktre siedzc wok dugiego stou zabawiay si haaliw rozmow. Nie
Opracowanie edytorskie: Jawa48

29

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

miao sensu tkwi tu do wieczora. Piotr Carr zamwi dwa noclegi w dwu oddzielnych pokojach, pacc za nie z gry wielkopaskim gestem. Odda mi pan, doktorze, przy najbliszej okazji pjdmy teraz pjdmy obejrze t dziur. Jak wygldao miasteczko, ju wspominaem, Nie zmienio si w cigu ostatnich godzin. Chyba tylko czerwonoceglasta droga nabraa fioletowych odcieni i e wasao si po niej kilka mskich postaci. W zachodzcym socu domy ciemniay, rozbyskiway szyby odsonitych ju okien. Skrcilimy w lewo, w bliniacz, wsz ulic, ktra wywioda nas poza ostatnie zabudowania. Tu zaczyna si skrawek stepu, pozbawiony prawie wszelkiej rolinnoci. C za piekielny kraj westchnem. Po co mnie tu Karol ciga? Nie jest tak le, doktorze. Kraj jest pikny, tylko troch, jak dla mnie, zbyt gorcy. Ale wystarczy wyj w gry, mona oddycha. Usiedlimy na jakiej zeschej kpce trawy. Niech pan obejrzy, Piotrze. Podaem mu na doni srebrn sprzczk. Przyjrza si jej dokadnie, obrci w palcach, a przedmiot zamigota w blasku sonecznym. Pikna rczna robota powiedzia. Widziaem podobne u Nawajw6 To s mistrze! Moe mi pan wierzy. Nie mam pojcia, skd zdobywaj srebro, ale potrafi wykuwa prawdziwe cuda. Ogldaem takie cacka w Phoenix. Sprzedawano je po dziesi i pitnacie dolarw. Skd pan to ma, doktorze? Powiedziaem. Gwizdn. Podrzuci byszczcy przedmiot na doni.
6

Nawajowie zamieszkiwali tereny pnocno-wschodniej Arizony, pnocno-zachodniego Nowego Meksyku i poudniowo-wschodniego Utah. Byo to jedno z najliczniejszych plemion indiaskich, zajmujce si gwnie pasterstwem, wyrobem tkanin i ozdb metalowych, gwnie ze srebra. W czasie II wojny wiatowej jzyk Nawajw zosta uyty przez Amerykanw do szyfrowania wiadomoci i nie zosta rozpoznany zarwno przez Niemcw jak i Japoczykw. Byo to moliwe, m. in., dlatego, e nie istniaa wersja pisana tego jzyka. [JW48]

Opracowanie edytorskie: Jawa48

30

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Ostronie, Piotrze. Jeszcze pan zgubi... Nie byoby to najgorsze. Nie rozumiem. Moe nosi pan mier w kieszeni? To jest kraj peen dzikusw. Jak zareaguje waciciel zgubionej sprzczki na jej widok? Prosz si nad tym zastanowi. Sdzi pan, Piotrze, e nie istnieje druga taka sama sprzczka? Jestem pewien. Przy tej rcznej robocie nie ma dwu podobnych egzemplarzy. Zawsze jakim szczegem bd si rni. Radz tej zdobyczy nikomu nie pokazywa. Wrczy mi sprzczk, schowaem gboko. ktr

Moe si przyda. Zreszt, w tej chwili stanowi mj cay majtek. Wrcilimy do miasteczka, ktre teraz wygldao jak skpane w ogniu. Niebo byszczao czerwono. Purpurowa struga blasku leaa na drodze, na domkach, na parkanach. Setka purpurowych soc janiaa w oki ennych szybach. Nieliczni spotykani przechodnie spogldali na nas spod szerokich rond okrgych kapeluszy. Tak dotarlimy do Arizonac". Niestety, Karol Gordon jeszcze nie wrci. Ale w tym dniu penym niespodzianek spotkaa mnie jeszcze jedna. Na pytanie o Gordona grubas zza lady przeczco potrzsn gow, natomiast gdy odchodziem, zatrzyma mnie i rzek pgosem:
Opracowanie edytorskie: Jawa48

31

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Przyniesiono tu dla pana jak paczk... Co? Mwi, e przyniesiono paczk. Pan pozwoli, mam j w magazynie. Wzruszyem ramionami: To jaka pomyka. Nie ma mowy o pomyce. Jest pan w tej chwili jedynym chirurgiem w Rainy Valley, a poza tym przyjecha pan dzi rano. Wszystko si zgadza. Piotrze, sysza pan co podobnego? A moe to od Gordona? Hm, chodmy sprawdzi. Oberysta poprowadzi nas w gb budynku, gdzie mieci si wida skad rzeczy potrzebnych mieszkacom. Wielka, pmroczna sala. Czego tam nie byo! Uprz koska, bro, gotowe ubrania, skrzynie z tytoniem, obuwie wszelkiego rodzaju i wszelkiej wielkoci, koa do farmerskich wozw, sztuki materiau na suknie, metalowe puszki z kaw, herbat i cukrem, wory mki. Kto by zreszt to wszystko zliczy? Waciciel Arizonac" musia by bardzo zamonym czowiekiem. To wanie dla pana powiedzia. Na pustym stole spoczywa sporych rozmiarw toboek, sporzdzony z jeleniej skry, zwizany wielokrotnie wzdu i wszerz rzemieniem. Dotknem pakunku. Poprzez mikko skry wyczuem ksztaty kanciaste i twarde. Rozwiza? Skinem gow. Kiedy opady rzemienie, szarpnem niecierpliwie za rg przykrycia. Odwin si bezszelestnie, odsaniajc najpierw kolb, a potem lnic stalowym poyskiem luf sztucera. Obok
Opracowanie edytorskie: Jawa48

32

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

spoczyway moje wasne dwa rewolwery i mae zawinitko. Ju domyliem si, co zawiera, i nie byem w stanie wyjka s owa w odpowiedzi na pytajce spojrzenie Piotra. A gospodarz? Gospodarz przesuwa tustymi apskami po lufie, po kolbach rewolwerw. Pikna bro, pikna bro... To pana? Moja wykrztusiem nie mogc zapa oddechu, a kiedy wreszcie nabraem powietrza w puca, krzyknem: Ale skd si tu znalaza? Kto j przynis? Gospodarz rozoy rce bezradnym gestem. Jaki obcy czowiek, nigdy go nie widziaem. Obcy czowiek! wrzasnem. Gdzie on jest? Poszed sobie. Powiedzia tylko, eby t paczk odda doktorowi. Nie miaem prawa przecie go zatrzymywa... Czy pan wie, jakim sposobem... W tym momencie Piotr szarpn mnie za rk. Chwileczk, doktorze. Chce panu co powiedzie na osobnoci. Chodmy na gr. Zabraem cay baga i cisnem go na ko "w swoim pokoju. To rzeczywicie pana bro? zagadn Carr. Tak. Piotrze. Moja. Nie mino jeszcze dwanacie godzin, odkd j straciem. Dziwy... Ale nie chciaem, eby si pan wygada z tym caym napadem. Zawsze lepiej nie mwi za duo. Po co oberysta ma wszystko wiedzie? No, niech pan teraz sprawdzi zawarto. W duym zawinitku znajdowaa si bro, ale obok lea pkaty woreczek, a w nim plik dolarowych banknotw. Spojrzaem na Piotra i o
Opracowanie edytorskie: Jawa48

33

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

mao nie parsknem miechem na widok jego osupiaej twarzy. Wytrzeszczy oczy jak ryba wyjta z wody. Ile? stkn. Przeliczyem drcymi lekko palcami. Tyle, ile byo. Nie brakuje chyba ani dolara... Siadem na stoku. Uff! Co pan na to, Piotrze? Skd ta aska dla ograbionego wdrowca? Czy takie moe s zwyczaje w Arizonie? Co to, to nie! Ale pan, doktorze, wida w czepku si urodzi! Jak yj, nie syszaem o czym podobnym. Do diaba! Nie lubi takich cudw. Waciwie...naleaoby teraz podzikowa nieznanemu dobroczycy. Kto wie, moe nawet zwrci znalezion sprzczk? Usuga za usug. Ciekawe mrucza Carr. Moe paska trjka" znalaza z kolei swoich pogromcw i to oni wanie odesali zrabowan bro i pienidze? Tylko dlaczego si z tym kryj? mieszne przypuszczenie. Skd mogli wiedzie, gdzie mnie szuka? I e to akurat jest moj wasnoci? Prawda zaspi si. Tak czy owak, dobrze si skoczyo. Moe pan teraz miao wyrzuci znalezione sreberko. Choby zaraz, za okno. No, doktorze? Nie, nie. Zachowam ten drobiazg na pamitk. Niebezpieczna moe by to pamitka. Potrzsnem przeczco gow. Poradz si Karola Gordona. Jeli to stary westman, powie to samo, co ja.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

34

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Nie wiadomo... przerwaem w poowie zdania, bo rozlego si pukanie do drzwi. Piotr Carr pooy rk na kolbie rewolweru sterczcej mu zza pasa. Pukanie si powtrzyo. Prosz wej!

Opracowanie edytorskie: Jawa48

35

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

III

Rankiem

Najpikniejsz por s tutaj przedwity. Gdy szara mgieka nocy poczyna blednc i prawie niedostrzegalnie zmienia swj odcie. Przed samym wschodem, zanim rbek soca wyjrzy zza horyzontu, nabiera perowego koloru. Wtedy zrywa si przedranny wiatr, wiey, chodny, spadajcy z gry na ostyg z aru paszczyzn. Barwy ziemi s wwczas inne ni za dnia. Mniej kontrastowe, o pastelowych odcieniach, zacieraj si granice kolorw. Taki wanie ranek nasta drugiego dnia mego pobytu w Rainy Valley. Przegadalimy ca noc z Karolem Gordonem. Bo wreszcie si zjawi. Pnym wieczorem. Okryty jeszcze kurzem drogi, pachncy wiatrem arizoskich pustkowi. Cisn na st pas, a stukny gucho kolby rewolwerw. Jake si ciesz, Janie! Jake si martwi, Karolu. Z mego przybycia? Z kabay, w jak tu si mimo woli wpltaem... Co takiego? Opowiadaj! Przysiad na krawdzi ka, patrzc na mnie wyczekujco. Kto to by, Janie? zapyta niecierpliwie. Wyszed na mj widok.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

36

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Piotr Carr. Nie pamitasz? Przezwalimy go Czarnym Piotrem. W szpitalu. Musiae na pewno ju go spotka. Moliwe. Co sobie przypominam. To ten poszukiwacz skarbw. Ale mw o tej kabale. Opowiedziaem. A e mi si to wszystko nie przynio, masz dowd. Cisnem sprzczk na st. I od tej chwili rozpocza si nasza caonocna pogawdka. Najwicej zreszt mwi Karol. Zdziwi mnie, zaskoczy swoim pierwszym zdaniem: ...bo widzisz, Janie, przyjechaem tu w zupenie konkretnym celu. Na kilka miesicy zostaem, za obopln zgod, przedstawicielem Rady do Spraw Indian na teren Arizony7. Agentem?! krzyknem w zdumieniu. Nie. Moja funkcja jest inna. Tu musz wyjani, i nazwa agent" staa si z czasem synonimem sowa zodziej". Tylko nieliczni wywizywali si ze swych obowizkw uczciwie. Wikszo po prostu sprzedawaa na wasny rachunek towary przeznaczone dla czerwonoskrych. Wiedziano o tym powszechnie, ale skargi na zodziejstwa i oszustwa nie odnosiy skutku. Wic zostae jednak agentem powtrzyem. Nie rozumiem ci, Karolu. Dlaczego mieszasz si w te brudne sprawy? Powtarzam: nie jestem agentem. Nie rozumiem.
Rada do Spraw Indian miaa na celu uregulowanie stosunkw midzy Indianami a Rzdem. Zostaa utworzona w 1869 roku. Osiem lat pniej Rzd przyzna Indianom prawa obywatelskie, a sam zobowiza si do niesienia im pomocy materialnej i zaopatrywaniu w artykuy niezbdnej potrzeby. Mimo moliwoci posiadania ziemi i uczestniczenia w yciu politycznym, wikszo Indian pozostaa w rezerwatach. Wikszo agentw Rady, oszukiwaa i okradaa Indian w rezerwatach, zawaszczajc przeznaczone dla nich przedmioty i pomoc materialn dorabiajc si znacznych majtkw. Mimo wyranego zakazu dostarczali Indianom alkohol, a zamiast nowych kocy i odziey dostarczano stare, zuyte i czsto zakaone bakteriami koce i derki. [JW48] Opracowanie edytorskie: Jawa48
7

37

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Posuchaj... I oto czego dowiedziaem si podczas tej nocy, ktra wydaa mi si tak krtka. Tereny Arizony byy wci jeszcze niemal dziewicze. Mimo napywajcej fali osadniczej, wzrastajcej sieci gospodarstw, osad i miasteczek, liczba biaych nie sigaa nawet dziewiciu tysicy, podczas gdy tubylczej, indiaskiej ludnoci byo znacznie wicej. Mimo to panowa dotychczas na tych ziemiach wzgldny spokj. Gdzie jednak przed rokiem poczy mnoy si napady. Rabowano samotne farmy, filie bankierskie i sklepy w maych miasteczkach. Sytuacja przedstawiaa si jeszcze gorzej ni w pierwszym, najgortszym okresie, gdy na zachd runa ze wschodu wielka fala osadnicza. Jej odpryski dotary wprawdzie do Arizony, nie wywoujc jednak wikszych zmian ani nie powodujc zatargw z Indianami o prawo do ziemi. Bezludne obszary byy tak wielkie, e moliwoci takich zatargw praktycznie nie istniay. Obecnie suba bezpieczestwa, to znaczy szeryfowie zagubionych na wielkich przestrzeniach osad i miasteczek, nie moga zaradzi zu. Zreszt samodzielne wyjazdy w teren nikomu si nie umiechay, a amatorw do towarzyszenia w takich eskapadach jako brako. Taki stan rzeczy nikogo by zapewne nie obchodzi w dalekich centrach administracyjnych wschodu, gdyby nie zdarzy si fakt, ktry zaniepokoi Rad do Sp raw Indian. Oto dokonano dwu napadw na terenie rezerwatu Nawajw. Plemi to od dawna ju zakopao topr wojenny i cierpliwie znosio drobne oszustwa agentw. Ale tym razem miarka si przebraa. Waszyngton zaalarmowany zosta wiadomoci, i Nawajowie gotowi s sami dochodzi sprawiedliwoci, jeli sprawcy nie zostan pochwyceni i ukarani. Ba, tylko gdzie tych sprawcw znale? I kto ma ich ukara? W tym celu naleao cign do Arizony silne oddziay kawalerii i zacz przeczesywa" step. W dalekich miastach wschodu zastanawiano si nad tym niezwykle dugo i baamutnie. Decyzji nie zdoano podj. A tymczasem dokonano nastpnego napadu na stadniny Nawajw w pobliu doliny Colorado. Tym razem szczcie opucio napastnikw. Spord dziesiciu szeciu zdoao uciec, czterech natomiast zabarykadowao si w budynku samotnej farmy. Obleni przez czerwonoskrych, padli co do jednego, ale
Opracowanie edytorskie: Jawa48

38

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

wraz z nimi zgina niewinna picioosobowa rodzina farmera, a wszystkie domy spony. Wie o tym wypadku rozniosa si na skrzydach arizoskiego wiatru, budzc prawdziwy popoch. Przekrcone, przesadne informacje gosiy, i lada dzie naley oczekiwa oglnonarodowego powstania Indian. To wywoao wreszcie oddwik. Chocia nie tam, gdzie przede wszystkim powinno go byo wywoa: u wadz bezpieczestwa. Groba powstania indiaskiego zaniepokoia Rad do Spraw Indian. Zadano dokadnych raportw. Agenci nadesali mtne i zawie elaboraty, a przy okazji wyszo na jaw, i co najmniej poowa z nich od duszego ju czasu nie odwiedzaa rezerwatw. W konsekwencji zaczto poszukiwa ludzi znajcych zwyczaje Indian i cieszcych si wrd nich powaaniem. Zdawao si, i nic prostszego, jak wybra kilku spord wielkiej gromady westmanw i cywilnych zwiadowcw armii i pchn ich na arizoskie pustkowia, do Apaczw, do Nawajw, do Indian Hopi, by zbadali sytuacj i uspokoili wzburzone plemiona. Okazao si to jednak spraw niesychanie trudn. Z rnych powodw. Teraz dopiero wyszo na jaw, i poziom umysowy wikszoci zwiadowcw, scoutw", szperaczy" i westmanw jest tak niski, i nie gwarantuje spenienia zada delikatnej misji. Spora grupa pozostaych znana bya ze swego udziau w walkach przeciw Indianom, ze swej bezwzgldnoci w stosunku do jecw i ze swego okruciestwa. Tych wic rwnie nie mona byo posya. Natomiast kandydaci, ktrzy najlepiej by si nadawali po prostu odmwili. A ktry z rzdowych agentw podsun Radzie nazwisko Karola Gordona. Szukano go dugo, potem nadesza zima, uspokoio si w Arizonie. Z wiosn sprawy odyy. Napad na jeden z ostatnich kursujcych jeszcze dyliansw pocztowych, a nastpnie na grup kilkunastu Nawajw narobiy haasu. Wszystko to wygldao do tajemniczo. Nawajowie po raz drugi zagrozili rozpoczciem akcji na wasn rk. Nie wiadomo, co skonio napastnikw do zaatakowania grupy Indian. Nawajowie twierdzili, e wyruszali wanie na polowanie i nie posiadali adnych wartociowych przedmiotw. Karol Gordon przypuszcza jednak, e wieli srebro wydobyte z im tylko znanej kopalni. Zapewne bandyci ledzili Indian ju od chwili wyruszeniu po srebro. A Indianie nie chcieli si przyzna, e wracali
Opracowanie edytorskie: Jawa48

39

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

z drogocennym adunkiem. Nie byo w tym nic dziwnego bali si, by wie o transportach biaego metalu nie rozniosa si zbyt szeroko. Groba wybuchu indiaskiego powstania zbudzia z zimowej drzemki federaln administracj i Rad do Spraw Indian. Przypomniano sobie o Karolu Gordonie i w kocu odnaleziono go. Otrzyma penomocnictwa, jakich nigdy przedtem nie uzyska aden rzdowy agent. Stao si to ju po mojej zgodzie na odbycie wyprawy do Arizony. O wspomnianych sprawach, oczywicie, nic wwczas nie wiedziaem. Karol sdzi, i zgodnie z umow przybdzie po mnie do Milwaukee. Przeliczy si jednak z trudnociami, ktrych pokonanie zajo mu znacznie wicej czasu, ni przypuszcza. Karol bowiem pragn znale kogo, kto nie tylko orientowaby si dokadnie w stosunkach panujcych wrd poudniowo -zachodnich plemion, ale rwnie posiadaby autorytet wystarczajco powany, by wprowadzi go w krg spraw Apaczw i Nawajw. Jednake dopiero po wielkich trudach odnalaz westmana, ktry modo i wiek dojrzay spdzi na Dalekim Zachodzie, cieszc si ongi wielkim zaufaniem Indian. Bieda z tym, i by to czowiek nie tyle moe stary, co schorowany. Nie mg ju wzi udziau we wsplnej podry, jak to sobie planowa Karol. Dowiadczony westman okaza si jednak bardzo uczynny, i na koniec przekaza Karolowi pamitkowy, w srebrze wykuty stylizowany wizerunek soca. Jeli moje imi nic im nie przypomni, niech pan pokae ten drobiazg poradzi. Wykonali go Nawajowie. Specjalnie dla mnie. I ycz powodzenia. Na tym si rozstali, ale na tym nie zakoczya si uciliwa droga Karola Gordona. Poszukujc najlepszych sposobw zdobycia zaufania wrd wojownikw plemion poudnia, uda si wprost na... pnoc. Do Czarnych Stp zamieszkujcych kanadyjsk preri. Cel tej wyprawy by nieco dziwny, jako e nic nie czyo Czarnych Stp ani z Nawajami, ani z Apaczami. Nawet jzyk by inny. Czego jednak tam do kona wrd swych starych przyjaci nie zdradzi mi ani swkiem.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

40

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Dopiero wic z Kanady Karol uda si na poudnie. Wwczas nie mogem poj, dlaczego tak si spieszy, a skrci drog omijajc Milwaukee. List do mnie wysa dopiero po duszym pobyc ie w Arizonie. Bawi w Phoenix, w Tucson, we Florence nad rzek Gila, dotar nawet do Yumy, nad meksykask granic, skd przerzuci si na drugi kraniec Arizony i odwiedzi fort Huachuca i jego garnizon. Nie znalaz pocieszajcych informacji. Niewielki oddziaek kawalerii to wszystko, czym rozporzdza komendant fortu na wypadek jakich zamieszek. Obsuga paru dzia i garstka onierzy piechoty stanowiy sta zaog, ktrej nie wolno byo wyprowadza poza lini fortyfkacji. Z fortu Huachuca Karol powdrowa do Rainy Valley. Parotygodniowe podre i zebrane informacje stwarzay do wyrany obraz sytuacji. Ot napady powtarzay si przede wszystkim na pnocy i poudniowo-zachodnich obszarach Arizony. Na wschodzie zdarzay si rzadziej, a w pobliu granicy Meksyku byo duo spokojniej. W Yumie na przykad w ogle o nich nie syszano. Przekonawszy si o tym Karol postanowi sporzdzi moliwie dokadn map terenu. Za podkadk posuy szkic mapy wojskowej Arizony. Na nim poznaczy w przyblieniu miejsca dotychczasowych napadw. A wtedy ze zdumieniem stwierdzi, e utworzyy koo, ktrego centrum stanowio Rainy Valley. Obraz by tak zastanawiajcy, e Karol zdecydowa bliej zainteresowa si miasteczkiem. Na wstpie przekona si, i w Rainy Valley nie byo szeryfa. Zaskoczyo to Karola tak samo, jak mnie. Ale e mj towarzysz przebywa tu ju kilka dni, postara si dokadniej zbada spraw. O wynikach opowiedzia ju nad samym ranem, gdy za oknem szarzaa czarna, arizoska noc i gasy gwiazdy na niebie. Jest to najbardziej nieprawdopodobna historia owiadczy. Nie pisz, Janie? Nie ziewnem. Leelimy na kach, ale teraz podniosem si i szerzej otworzyem okno. Ziemia ju ostyga. Chodny wiatr wtargn do wntrza
Opracowanie edytorskie: Jawa48

41

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

pokoju. Odetchnem gboko kilka razy i pragnienie snu jako mnie odbiego. Nie jestem picy powtrzyem. To wietnie. Mgbym co prawda dokoczy swej powieci pniej, ale nie wiem, co nas jutro, a raczej dzi moe spotka. Lepiej, aby dowiedzia si o wszystkim ju teraz. Wic z tym szeryfem... To bya cika sprawa zebra informacje. Wszyscy jakby oniemieli na ten temat. Kiedy prbowaem dziaa szybciej i bardziej natarczywie, od wracano si do mnie plecami. Tak postpowali mielsi. Tchrzliwsi po prostu uciekali pod byle jakim pretekstem. Pocztkowo wic nic nie potrafiem poj. Ba, nawet nie zdoaem dowiedzie si nazwiska szeryfa, ktrego... nie byo. Odbyem podr do innego miasteczka. Tam miejscowy przedstawiciel wadzy troch mnie zorientowa. Czyni to jednak z widocznym ociganiem si. Na widok penomocnictw przywiezionych przeze mnie z Waszyngtonu wyrazi opini, i sprawa bezpieczestwa na granicy indiaskich rezerwatw nie ma i nie moe mie nic wsplnego z przykr jak to okreli histori szeryfa w Rainy Valley. Moe i mia racj, moe nie. Przyszo pokae. Ale eby szybciej pokazaa, postanowiem jej pomc. I dlatego musiaem pozna prawd. Nudziem wic swego informatora bardzo dugo, oczekujc, e albo mnie wyprosi za drzwi, albo wreszcie zmiknie. No, i ustpi. Zaama si nerwowo. Oto, czego si dowiedziaem. Mniej wicej przed rokiem wybrano szeryfem Rainy Valley niejakiego Jerzego Adamsa. Kim by z zawodu mj informator nie wiedzia dokadnie. Przypuszcza, i Adams pojawi si w tych stronach, aby polowa i handlowa skrami ubitych zwierzt. Jest to rodzaj zajcia raczej nie zwizanego ze staym miejscem zamieszkania. Niezbyt dobra rekomendacja dla czowieka majcego reprezentowa prawo i zna jak najlepiej mieszkacw swego rejonu. Dlaczego wic wanie Adamsa wybrano szeryfem? Takie pytanie postawiem swemu informatorowi. Odpar na to, i poprzednik Adamsa by skoczonym jak wykazao dowiadczenie niedog. Bowiem wobec braku kandydatw wybrano na stanowisko szeryfa czowieka starszego, schorowanego i w konsekwencji nie
Opracowanie edytorskie: Jawa48

42

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

grzeszcego energi. Poza tym zbyt czsto lubi zaglda do kieliszka, a e gow mia niezbyt mocn, funkcj szeryfa sprowadzi praktycznie do... tytuu. Dugo tak trwa nie mogo. Na danie mieszkacw zrzek si swego urzdu i prawie natychmiast opuci Rainy Valley. Miasteczko uspokoio si, zadowolone z sukcesu, ale po kilku dniach zorientowano si, i nikt, ale to dosownie nikt spord najstarszych, osiadych tu obywateli nie zamierza kandydowa na urzd szeryfowski. Sytuacja staa si wielce kopotliwa. Zaczto szuka chtnych wrd modszych. Moe by si i znaleli, ale te kandydatury nie budziy zaufania. Pierwsze zebranie wyborcze skoczyo si bez wyniku. Po paru dniach zwoano drugie. Wwczas pado nazwisko Adamsa. Wielu sprzeciwio si tej kandydaturze; wanie dlatego, e Adams zbyt mao zwizany jest z Rainy Valley, e jest wprawdzie czstym, ale tylko gociem. Wydawao si ju, e Rainy Valley na dugo pozostanie bez szeryfa, co nawet w tych stronach adnemu miasteczku jeszcze si nie przytrafio, i wtedy przewaya na korzy Adamsa decyzja najstarszych mieszkacw. Nowy szeryf rozpocz swe rzdy w sposb nie zwracajcy niczyjej uwagi. Nic si zreszt w Rainy Valley takiego nie dziao, co wymagaoby jakich energicznych krokw czy wielkiego rozumu ze strony przedstawiciela wadzy. By moe, i Adams posiada oba te przymioty, ale nie dane mu byo w pocztkach kariery wykaza si nimi publicznie. Przez pierwsze p roku wszystko toczyo si zwykym torem, bez zakce. A p roku to wicej w tych stronach ni gdzie indziej lat dziesi. Przez p roku zdyy powsta wok Rainy Valley drobne osady, gospodarstwa rolne i hodowlane farmy. Pojawili si, po raz pierwszy w tych stronach, cowboye. Chocia wiadomo, e zazwyczaj s to ludzie niezbyt spokojni i niezbyt... kulturalni, tutaj cigali najgorsi z najgorszych. I to bynajmniej nie dowiadczeni pasterze krw, ale jakie wyrzutki spoeczne ze wschodnich stanw, bez zawodu i przyszoci, natomiast z bogat przeszoci, w najbardziej ujemnym znaczeniu tego sowa. Przybyli tu nie tyle w poszukiwaniu pracy, ile w poszukiwaniu przygd, a zwaszcza monoci atwego wzbogacenia si jak najmniejszym wysikiem.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

43

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

W odlegoci trzech mil na zachd od Rainy V alley zagospodarowa si niejaki Allan Hobbs. Znalaz sobie obszern, wymarzon dla celw hodowli dolin, zraszan wod grskiego potoku, sprowadzi ludzi, budulec. Wznis prymitywne domostwo, zabudowania gospodarcze, wreszcie cign stado czerwonego byda i pastuchw. W Rainy Valley wszyscy byli zadowoleni. Taka masa wieego misa, tu pod nosem! A najbardziej cieszy si waciciel gospody Arizonac", ktry dotychczas musia wdrowa dziesitki mil, by kupi cielaka czy wou. Pierwsze miesice ssiedztwa hodowlanej farmy speniy wszystkie nadzieje mieszkacw. Allan Hobbs co pewien czas zjawia si w miasteczku, czynic liczne zakupy niezbdne dla swego gospodarstwa: w ten sposb nawizay si dwustronne stosunki handlowe. Ale wkrtce co zaczo si psu. Drobna zdawaoby si przyczyna zakcia wymian wzajemnych usug handlowych. Jak grom z jasnego nieba spada wiadomo, e Allan Hobbs podnis cen ywca. Fakt ten wywoa niezadowolenie przede wszystkim gwnego odbiorcy, waciciela Arizonac", Lessera. Z kolei poczli sarka drobni nabywcy, dla ktrych Lesser by tylko porednikiem. Zreszt chodzio tu nie tylko o now cen misa (rnica bya niewielka), ale o jak dum maomiasteczkowych klientw Hobbsa, ktrzy nie mogli pogodzi si z faktem, i nowo przybyy, wieo upieczony" farmer omiela si im, pionierom, zaoycielom miasta, dyktowa warunki. Hobbs mao si tym wszystkim przejmowa i handel trwa nadal, chocia znik bezporedni, towarzyski kontakt. Cowboyw Hobbsa omijano z daleka, a kiedy zasiadali przy stole w Arizonac", tworzya si wok nich pustka. W kilka miesicy pniej Hobbs znowu podwyszy cen. Poczto mu jawnie zorzeczy, wyklinajc od zdziercy pragncego si dorobi kosztem miasteczka. Bya to oczywicie przesada. Jeli Hobbs chcia doj do majtku, i tak nie wystarczyoby mu przecie Rainy Valley, zbyt skromny to odbiorca. Ale nikt si nad tym nie zastanawia i w odpowiedzi na drug podwyk ceny jeden ze sprzedawcw w miasteczku rwnie podnis ceny na wyroby przemysowe. Do pierwszej awantury doszo po paru dniach, gdy w sklepie zjawi si cowboy Hobbsa. Poszo o podkowy, ktre
Opracowanie edytorskie: Jawa48

44

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

zabra pacc star cen. Sprzedawca narobi krzyku. Zaraz zgromadzi si tumek ciekawskich. W tym monotonnym yciu to przecie sensacja ni e lada! Na prno przybysz wymachiwa rewolwerem zabrano mu konia i sprowadzono szeryfa. Adams wywiza si z zadania jak najlepiej. Stwierdzi publicznie, i sprzedawca ma prawo do pobierania w uzasadnionych warunkach wyszych cen. Suchacze od razu pojli, e uzasadnionym warunkiem" jest podwyka ceny misa, i gorco przyklasnli sowom swego szeryfa. Dalej Adams owiadczy, i cowboy powinien albo zwrci nabyte podkowy, albo zapaci dan cen. Bardzo to spodobao si przypadkowym widzom. Niewi ele brakowao, a ponieliby szeryfa w triumfie na swych ramionach. Cowboy chcc nie chcc wycign z kieszeni pienidze i czym prdzej odjecha (konia mu oddano), ponury jak noc. Ale na to nie zwrcono uwagi. Po kilku dniach gruchna wie, i Hobbs po raz trzeci zmienia cen. A kiedy przyjecha w towarzystwie kilku parobkw mocno uzbrojonych i zatrzymawszy si w Arizonac" bo gdzieby indziej? pocz stawia kolejki whisky swym ludziom, uznano to za prowokacj. A w dodatku farmer gono owiadczy suchali go zebrani na sali e jak droej paci, to musi droej sprzedawa, i zapowiedzia now cen na miso. Zaraz kto rozgosi wiadomo. W miasteczku zawrzao. Do gospody cign tum. Zarwno mczyzn, jak i kobiet, co po raz pierwszy zdarzyo si w historii Rainy Valley. Doszo do ostrej wymiany zda. Prawdopodobnie tylko obecno kobiet zapobiega bjce, a moe i strzaom. Szeryf jednak znowu musia interweniowa. Ba, ale jak si komu ju przyznao prawo do podwyszania cen, trudno odmwi go innemu. Adams znalaz si w trudnej sytuacji. Wybrn z niej jednak. Opowiadano, i odprowadzi Hobbsa na bok i co z nim dugo rozmawia prawdopodobnie zagrozi zbrojn interwencj gdyby farmer jeszcze raz si pojawi. Do, e po tej rozmowie Hobbs zabra swych cowboyw, wskoczyli na konie i odjechali.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

45

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Tym razem poniesiono Adamsa przez ulice, gono wiwatujc. Uznano, i wreszcie Rainy Valley doczekao si szeryfa, ktry nie da sobie w kasz dmucha i potrafi stan w obronie spokoju mieszkacw. Od tego dnia stosunki midzy farm i miastem urway si, jak noem uci. Farm omijano jak zapowietrzon, a do miasteczka przez dugie tygodnie nie zawita ani jeden z pracownikw Hobbsa. Ale ten spokj okaza si tylko pozorny. Bo oto ktrego popoudnia wkroczy znowu do wielkiej sali Arizonac", na czele gromady cowboyw, sam Hobbs. Wystarczy jeden rzut oka, aby stwierdzi, e s pijani. Nie zwaajc na nieprzychylny szmer, zamwili od razu kolejk" przy bufecie. Poczli na gos dzieli si uwagami o Rainy Valley i jej mieszkacach, a w miar jak czas upywa, uwagi te staway si coraz bardziej uszczypliwe. Kto w gbi sali nie wytrzyma i odkrzykn, co myli o handlarzach byda". Hobbs jak gdyby na to czeka. Natychmiast wezwa zoliwca, aby wystpi i nie kry si, jeli ma odwag. Odpowiedzi na to wezwanie by chralny miech zgromadzeni mieli rwnie ju dobrze w czubie. Lesser posa swego chopca po szeryfa, a sam usiowa zaagodzi spraw, namawiajc farmera, aby opuci lokal. Kazano mu milcze, jeli nie chce dosta kul w brzuch. Poskutkowao, bo natychmiast ucich i dalej nalewa zamawiane kolejki whisky. Cowboye pili teraz w milczeniu. I pewnie by na tym si skoczyo, gdyby nagle drzwi nie otworzyy si szeroko i przypadkowym zrzdzeni em losu nie wkroczy na sal jeden z mieszkacw Rainy Valley. Oczywicie nie wiedzia O niczym, co przed chwil zaszo, i skierowa si do szynkwasu. Ale drog zagradzali mu cowboye Hobbsa. Poprosi o miejsce raz, drugi, wreszcie powtrzy sw prob nieco ostrzej, a wtedy jeden z cowboyw, tak pijany, i z trudem trzyma si na nogach, wycign rewolwer i strzeli. Na szczcie nie trafi. Strza jednak sta si sygnaem zapanowa oglny tumult. Ludzie pozrywali si od stow i zwartym krgiem ruszyli ku gromadce Hobbsa. W tym samym momencie wdar si midzy nich szeryf Adams. Krzykn, eby si uspokojono. Poskutkowao, Adams ju zdoa sobie wyrobi szacunek i posuch. Kto z bardziej trzewych wyjani spraw. Szeryf kaza odstpi od Hobbsa, wskaza mu ruchem rki woln drog ku drzwiom i powiedzia gono, eby wszyscy go syszeli, e ani on,
Opracowanie edytorskie: Jawa48

46

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

ani nikt z mieszkacw Rainy Valley nie ycz sobie wicej oglda w miasteczku Hobbsa i jego towarzyszy. e to jest ostatnie ostrzeenie, jakiego udziela. Nikt si nie odezwa. Przybysze wyszli, potulni jak baranki, wsiedli na konie (chocia przyszo im to z niemaym trudem) i odjechali. Nastpnego ranka Rainy Valley zaalarmowane zostao wiadomoci o napadzie na ambulans pocztowy, kilkadziesit mil std. Nikomu z pasaerw nic zego si nie stao, ale zabrano przesyki pienine. ledztwo prowadzone przez Adamsa nie doprowadzio do wykrycia sprawcw. Nie by to zreszt pierwszy napad w tych stronach, ale wydarzy si po duszym okresie spokoju. I sta si jak gdyby sygnaem jakiej serii nowych bandyckich rozbojw. Coraz czciej teraz rabowano bd pojedynczych podrnych, bd karetki pocztowe lub farmerskie pojazdy. W Rainy Valley poczto mwi, i napady s dzieem bandy utworzonej przez Allana Hobbsa. Nie zostao to oparte na adnych dowodach. Ot, po prostu w ten sposb ujawnia si wzrastajca nienawi mieszkacw do farmera. Adams prbowa sformowa oddziay ochotnikw dla strzeenia gwnych szlakw komunikacyjnych przebiegajcych niedaleko. Nic z tego nie wyszo. Zabrako odpowiedniej liczby chtnych, a potem znowu na pewien czas napady ustay. O sprawie zapomniano. Przypomniaa j mieszkacom Rainy Valley jeszcze jedna wizyta Hobbsa. Ten czowiek doprawdy przebra miar w zuchwalstwie. Przyby konno z gromad ludzi. Ale nie skierowa si do gospody. Zajecha wprost przed dom szeryfa i nie schodzc z sioda wypowiedzia, a raczej wywrzeszcza, e go okradziono, e w nocy uprowadzono mu kilka sztuk byda. Wzywa wobec tego szeryfa do rozpoczcia ledztwa i ukarania winnych. Adams wysucha wszystkiego niezwykle spokojnie. Zapyta Hobbsa, czy kogo podejrzewa. Farmer owiadczy, i o kradzie posdza kadego z mieszkacw Rainy Valley. I znowu, gdyby nie opanowanie szeryfa, doszoby do awantury. Zbyt wielu przechodniw syszao to publiczne oskarenie. Adams odpar, i zbada spraw na miejscu wypadku. Osioda konia i pojecha razem z Hobbsem do farmy. To doprawdy wiadczyo o jego duej odwadze.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

47

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Pakowa si dobrowolnie w kbowisko os. Jak pniej opowia dano i jak relacjonowa sam szeryf, w farmie trudno byo dopatrzy si jakichkolwiek ladw kradziey. Sprawcw przestpstwa nikt nie widzia. Po prostu ilo sztuk byda przeliczona wieczorem nie zgadzaa si rankiem dnia nastpnego. Stwierdziwszy to szeryf wzruszy tylko ramionami i powrci do miasteczka. Wydawao mu si, i chyba susznie, e kradziey w ogle nie byo, a Hobbs prawdopodobnie oczekiwa, i Adams odmwi prowadzenia ledztwa. Mgby wwczas oskary go o niewypenianie obowizkw. Przeliczy si jednak. To go wida mocno rozzocio, bo nastpnego dnia zjawi si znowu w miasteczku wraz z towarzyszami. Przegalopowali ulic wrzeszczc i strzelajc z rewolwerw. W dwa dni pniej widowisko powtrzyo si. Sam Adams nie mg temu zapobiec. Prosi o pomoc mieszkacw. Wykrcali si. Mwili, e po to maj szeryfa, aby ich broni. Za trzecim razem Adams istotnie usiowa zagrodzi drog pdzcym. O mao go nie zrzucono z konia. Kto strzeli. Odpowiedzia w ten sam sposb, ranic jednego z cowboyw. Opucili wwczas miasteczko, gono si odgraajc, e jeszcze powrc i zrobi koniec" z szeryfem. Podczas tej caej awantury nikt, ale to dosownie nikt z mieszkacw nie wysun nawet czubka nosa spoza okien i drzwi swych mieszka. W par dni pniej Hobbs znowu odwiedzi miasteczko. Spora gromada zajechaa od razu przed domek Adamsa. Wrzeszczc i strzelajc z broni domagali si, by wyszed. atwo odgadn, co by si stao, gdyby posucha dania. Sam jak palec wobec tej rozwcieczonej bandy. Nie wyszed. Poczli strzela do okien. Brak jakiejkolwiek reakcji rozzoci ich jeszcze bardziej. Pozsiadali z koni, rzucili si do drzwi, wyamali je. Szeryfa wewntrz budynku nie znaleli. Wwczas poczli dobija si do ssiednich zabudowa. W Rainy Valley nasta sdny dzie. Wikszo mieszkacw zabarykadowaa si jak przed napadem czerwonoskrych. Cz wpucia awanturnikw, ktrzy przeszukiwali wszystkie zakamarki. Jednak bez skutku szeryf jakby pod ziemi si zapad. Wreszcie pod wieczr Hobbs da za wygran i wyjecha z Rainy Valley. A wtedy mieszkacy doszli do wniosku, e przyczyn ich
Opracowanie edytorskie: Jawa48

48

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

nieszczcia by wanie Jerzy Adams. Uznali go za tchrza, ktry opuszcza posterunek. Nowego szeryfa jednak nie wybrali. Brak byo chtnych. Oto, czego si dowiedziaem o Rainy Valley, ale nie w miasteczku. Tutaj nikt nie chcia ze mn na ten temat rozmawia. Podobnie jak z tob, Janie. Tak, rzeczywicie potwierdziem. Ale co si stao z Adamsem? Nie wiem. A bardzo chciabym wiedzie. Ten czowiek przydaby si teraz. Wyrobiem sobie o nim zupenie inny pogld ni mieszkacy Rainy Valley. I na pewno suszniejszy.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

49

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

IV

Jaskinia na pustkowiu

Wci nie mog przyzwyczai si do krajobrazu Arizony. Nadal odnosz wraenie, e znajduj si na scenie teatru, przed kiepskimi, krzykliw farb pomalowanymi dekoracjami. Barwy bowiem s tu tak kontrastowe, ksztaty tak fantastyczne, i trudno uzna je za twr przyrody. Takie barwy wanie i takie ksztaty przesuway si przed moimi oczami, gdy nazajutrz po opisanej rozmowie z Karolem jechalimy poprzez doliny i wyyny tego na p dzikiego kraju. Gdy skoczya si nizina Rainy Valley i znik kobierzec szmaragdowych, jakby nieprawdziwych w swej barwie k, rozcigajcych si wok farmy Hobbsa, otwara si przed nami przestrze brunatnoczerwona, z rzadka porosa kpkami czarnozielonych krzeww lub kaktusami wycigajcymi ku niebu kolczaste ramiona. Wyruszylimy w drog, ktra miaa nas doprowadzi do pierwszych granicznych siedzib Nawajw. Taki by plan Karola. Uzna, i dosy ju zebra wiadomoci o biaych osadnikach tej ziemi. Naleao teraz zainteresowa si tubylcami. Po to zreszt przyby. Jechalimy zrazu bardzo szybko, ale gdy soce poczo dwiga si ku szczytowi nieba, konie zwolniy biegu. Na pierwszym postoju, w maej piaszczystej dolince, gdzie skrylimy si w cieniu tej skay, mj towarzysz wycign z jukw sioda map Arizony, ktr otrzyma w Waszyngtonie. Bya to bardzo prowizoryczna mapa, na ktrej zarysy gr, strumienie i rzeczki czsto-gsto zaznaczono przerywanymi liniami na
Opracowanie edytorskie: Jawa48

50

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

dowd, e nie jest dokadnie znany ich bieg. Wprawdzie Piotr Carr, egnajc si ze mn, poda kilka oglnych wskazwek dotyczcych naszej drogi. Niewiele jednak przyda si mogy one komu, kto po raz pierwszy bawi w

tych stronach. Ale Karol twierdzi, i jadc z kompasem w rku nie sposb omin granic terenw Nawajw. A gdy te granice przejedziemy, odnajd nas ich patrole, czujne po ostatnich napadach. Teraz wic mj towarzysz stara si odczyta map za pomoc maej busoli, ale z jego miny wyczytaem, i nie bardzo zdaje sobie spraw, gdzie si obecnie znajdujemy. Machn wreszcie rk i schowa map do skrzanej torby. Obserwowaem go z udan powag, cho w duchu chciao mi si mia. Dostrzeg to.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

51

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Bo widzisz, Janie zacz tumaczy do mnie bardziej przemawiaj znaki odnalezione w terenie od tych wszystkich znaczkw na papierze. Prawdziwy westman doskonale orientuje si bez mapy, ale musi otrzyma najlichsze bodaj wskazwki. Na pewno jeste prawdziwym westmanem odparem bez cienia umiechu ale z t map w rku wygldae doprawdy zabawnie. Przypominam sobie, e Carr co wspomina o polu kaktusowym, jakie powinnimy spotka na swej drodze. Nie znalazem takiego pola na mapie. Daj spokj z map. Ju to uczyniem. Bardzo dobrze. Jeli jednak jutro tego pola nie spotkamy, bdzie to oznaczao, i zbdzilimy na amen. Nie bybym tak pewien informacji Carra. Zreszt zobaczymy... Po takiej konkluzji wskoczylimy na sioda i ruszyli w dalsz wdrwk. Dopki krajobraz zmienia si, nie odczuwaem zmczenia, mimo e soce mocno ju doskwierao. Gdy jednak wjechalimy na zaiste pospn, cakowicie pozbawion zielonoci paszczyzn, pen ciemnoczerwonych, brunatnych lub tych plam ska, kamieni, samotnych szczytw o jaowych zboczach pocza mnie jazda nuy. Konie pozwieszay gowy i wolno, niechtnie posuway si naprzd. Nad wieczorem dotarlimy do labiryntu tak zagmatwanych cieek wyznaczonych przez wwozy, i nie sposb byo si poapa w kierunku jazdy. Tym razem pomg nam kompas. Ostatecznie wiedzielimy, e jadc stale ku pnocnemu wschodowi napotkamy wreszcie granic rezerwatu Indian. Musz zreszt doda, i granice tego rezerwatu byy tylko teoretyczne. Bo chocia wadze federalne kady duy nacisk, by nie przekracza tych granic aeby zapobiec wzajemnym walkom zarwno Indianie, jak i biali lekcewayli zarzdzenie Waszyngtonu.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

52

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Ostatnio co prawda sytuacja si zaostrzya. Wzmoona czujno Indian przyhamowaa wypady biaych osadnikw i poszukiwaczy skarbw w kierunku granicznych terenw. Przed wyruszeniem w drog bralimy to wszystko pod uwag i uznali za czynnik raczej sprzyjajcy. W takiej sytuacji moliwo spotkania biaych prawie e nie istniaa. A wic jeli nawet w tych oko licach grasoway bandy upiecw, teraz powinny byy przenie si w inne strony. Powinny. Bo oczywicie pewnoci nie byo. Pierwszego dnia jechalimy przez krain jakby wymar. Ani ludzi, ani zwierzt. Wieczorem rozpalilimy ogie pod oson kilku ska. Karol dugim noem narba drzazeg kaktusa. Palio si to wcale niele, ale od czasu do czasu wydawao dwik przypominajcy wystrza karabinowy. Mimo otaczajcego nas pustkowia lkalimy si nieco, aby tego rodzaju huki nie cigny nam na gowy jakich nieproszonych goci. Po usmaeniu boczku i zagotowaniu kawy czym prdzej przygasilimy strzelajce ognisko tak, i arzyy si tylko przepalone gownie. Ognisko nie byo duej potrzebne. Noc nadcigaa gorca, niewiele chodniejsza od dnia. Na zakoczenie posiku zamilimy fajeczki i w milczeniu wsuchiwali si w odgosy dalekiej przestrzeni. Ale poza potupywaniem naszych koni, szczypicych w pobliu resztki powidej trawy, i poza pluskiem maej struki wody, wypywajcej spod skaki, nie syszelimy nic wicej. Wic powiadasz przerwa t cisz Karol e mieli twarze zasonite chustkami? Drgnem. Pytanie wydao mi si zupenie pozbawione sensu. Co mwisz? Chustki? Jakie chustki? Przepraszam. Po prostu wyraziem gono to, o czym mylaem. Chodzi mi o trzech twoich napastnikw. Jeste pewien, e nie mgby ich pozna? Zawahaem si. Twarze mieli zakryte chustkami, to prawda. Ale nie mogli zakry" ani swego wzrostu, ani brzmienia gosu. Pami jednak jest zawodna, a im wicej upynie czasu, tym mniej bd mg na ni liczy.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

53

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Zreszt dodaem nie sdz, abym si z tymi ludmi spotka w najbliszej przyszoci. A ciebie, Karolu, nie bardzo rozumiem. Nie przyjechae tu po to, aby ugania si za bandytami. Twoja sprawa to przecie uspokojenie Nawajw, tylko takie otrzymae uprawnienia. Racja, Janie. Kopot z tym, i przyczyn niepokoju jest wanie akcja nie odkrytych napastnikw. Nie przesadzaj z t tajemnic. Mnie si wydaje, i to po prostu Hobbs ze swymi ludmi. Trzeba skoni wadze wojskowe, jeli innych nie ma, do zainteresowania si nim. I ja tak pocztkowo sdziem. Braem pod uwag fakt, e wikszo napadw wydarzya si w bliszej lub dalszej okolicy Rainy Valley. Ale teraz peen jestem wtpliwoci. Czy zastanawiae si, Janie , nad przyczyn zwrcenia ci zrabowanych przedmiotw? Nadal nie mog poj, dlaczego tak postpili. Moe napad by pomyk, moe wzito mnie za kogo innego? Tak, to bardzo skomplikowane. Ale mj pogld jest inny. Jaki? Cierpliwoci. Czy zapamitae poprzedzajcy zwrcenie ci broni i pienidzy? Ba, faktw byo sporo. Wiadomo. Zastanw si jednak chwil. Co robie siedzc w Arizonac"? Mylisz o tym rannym? Wanie. Rozumiem. Uwaasz, i zwrot wynagrodzeniem za operacj wyjcia kuli z rany? Tak.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

sobie

pewien

fakt

broni

by

jakim

54

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Zamiaem si cicho. Karolu, c za wielkoduszni bandyci? Po prostu szlachetni rycerze! Nie kpij ze mnie. Ja nie z ciebie kpi, tylko z twoich pomysw. Jednake trafiaj si i wrd tych typw ludzie z gestem. Spotkaem ju takich. Podejrzewasz, Karolu, e ten ranny jest jednym z ludzi Hobbsa... Co to, to nie! Chyba... chyba e waciciel Arizonac" wspdziaa z Hobbsem. A to niemoliwe. Chociaby dlatego, i nasz znajomy grubas nie cierpi ludzi z farmy. Jemu rwnie dali si we znaki. A poza tym: po co cowboy Hobbsa chroniby si w gospodzie? Sdzc po nastrojach ludzi w Rainy Valley, byoby to dla niego raczej niebezpieczne. atwiej i szybciej mg uzyska pomoc na farmie. Susznie. Ale wobec tego powd zwrotu zagrabionych rzeczy nadal pozostaje tajemnic. To pewne, e jej dzisiaj nie rozwikamy. Lepiej pijmy, przyda nam si odpoczynek. Podsun sobie siodo pod gow, owin si derk i rozcign przy dogasajcym ognisku. Czy nie bdziemy czuwa na zmian? Nie warto. Na tym pustkowiu psa z kulaw nog nie spotkasz, a co dopiero czowieka. Zreszt mj ko jest bardzo czujny, a ja mam lekki sen. Dobranoc. Poszedem za jego przykadem i sam nie wiem, kiedy zasnem. Zbudzi mnie ranny chd i trzask amanych drew. To Karol rba kaktusy. Ziewnem przecigle i wstaem powoli z zaimprowizowanego
Opracowanie edytorskie: Jawa48

55

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

posania. Bolay mnie minie, jak zawsze po zimowym odzwyczajeniu si od noclegw pod goym niebem i na twardej ziemi. Upitrasiwszy niadanie i napoiwszy konie ruszylimy w drog, nim zocisty dysk ukaza si nad horyzontem. Mogem podziwia ranne zorze wstajce nad ziemi jak wysmuke, potne kolumny purpurowego blasku. Te wczesne godziny stanowiy zawsze najprzyjemniejsz cz podry. Dlatego w cigu dwu nastpnych dni staralimy si przesypia godziny skwaru. Nic nie wskazywao na to, abymy zbliali si do celu. Zapowiadanego przez Piotra Carra pola kaktusw w ogle nie napotkalimy. Podejrzewaem, e musielimy zjecha z waciwego szla ku. Co prawda Karol upiera si, e znajdujemy si na dobrej drodze, e o zabdzeniu mowy by nie moe, poniewa... nie istnieje tu aden, nawet ledwo, ledwo przetarty szlak. A co si tyczy pola kaktusw to Piotr Carr na pewno si myli albo le obliczy odlegoci. Zreszt z kaktusami czy bez na pewno jako wybrniemy z tarapatw. Granice kraju Nawajw dowodzi mj towarzysz rozcigaj si w poprzek naszej drogi i kierujc si kompasem nie sposb je omin. Wic... jako to bdzie! Milczaem wysuchujc tych wywodw. Zocio mnie to jako", ale nie dawaem tego po sobie pozna. Miny dwa dalsze dni, podczas ktrych zabrnlimy w prawdziwy labirynt malutkich kanionw wymytych przez wod, ale teraz cakowicie wody pozbawionych. Pod koniec dnia pitego zaczlimy odczuwa pragnienie. Wieczorny posiek wypad skpo i sucho. Karol jak si teraz przyzna przewidywa, i ju po czterech dniach napotkamy zwiadowcw Nawajw. Tymczasem znajdowalimy si nadal w cakowicie bezludnej okolicy, o prawie pustynnym charakterze. Przed witem ruszylimy dalej, ale wierzchowce nasze, drczone pragnieniem, nie niosy ju tak szybko, jak dotychczas. Czuem, e wargi mam wyschnite, a jzyk sztywny i twardy niby koek. Trudno byo mi mwi i przez cay czas obaj milczelimy jak gazy. Przed samym poudniem odkryem skrawek cienia padajcy od ciany malutkiego wwozu. Tam pokadlimy si na kamienistej glebie, dyszc z wysiku i gorca. Karol przez chwil gono gani sw nieroztropno, e nie zaopatrzy si w
Opracowanie edytorskie: Jawa48

56

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

skrzane wory do transportowania wody, potem umilk i lea bez ruchu, z pewnoci rwnie otpiay jak ja. Zdoalimy si podnie dopiero wwczas, gdy miao si ku zachodowi. Niewiele ju przebylimy drogi. I nigdzie nie dostrzeglimy nawet ladu wilgoci. Noc spdziem jakby w malignie, nic o rzekach, wodospadach i grskich strumieniach. Marzyy mi si ulewne deszcze... Rano czuem si jak poamany. Mwi prawie nie mogem. Z trudem dosiedlimy wierzchowcw i powleklimy si dalej. By to najgorszy z dotychczasowych dni podry. Jeszcze troch wytrzymaj, Janie. Musimy przecie znale rdo pociesza mnie Karol jakim nieswoim, drewnianym gosem. Trzymaem si wic, jak mogem, ale... nie bardzo -mogem. Po trzech godzinach konie odmwiy posuszestwa. Stany z bami opuszczonymi ku ziemi i adne zachty nie mogy ruszy ich z miejsca. Chcc nie chcc zeskoczylimy z siode, wzili cugle w donie i rozpoczli mordercz zaiste wdrwk. Wlokc za sob wierzchowca potykaem si co krok, przed oczyma wiroway mi czerwone koa, niebieskie plamy i jakie cienie chwilami posuwaem si na lepo. Tak upyway minuty, dugie jak godziny. Ile w ten sposb przemierzylimy drogi, nikt z nas nie by w stanie obliczy. Mylaem o jednym tylko: jeeli w cigu najbliszej godziny, a moe dwu nie znajdziemy jakiej rzeczki, choby najmniejszego rdeka, nasza podr zakoczy si raz na zawsze. Pozostaniemy na tej niegocinnej ziemi, a kiedy zbkani jedcy odnajd nasze koci i zbielae od soca koskie szkielety. Wleklimy si dalej, coraz wolniej, krok za krokiem, chwilami zataczajc si jak pijani. Nic ju nie widziaem, nie czuem, poza okropnym arem i drczcym pragnieniem. Czy nadeszo ju poudnie, najokropniejsza pora dnia, czy byy to dopiero ranne godziny ? Nie wiedziaem. Teraz, kiedy to wszystko wspominam, myl, e szedbym tak moe jeszcze mil i w kocu zwali si na spkan ziemi, aby ju tam pozosta. e tak si nie stao, e jednak doszlimy do celu i dzi mog
Opracowanie edytorskie: Jawa48

57

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

spokojnie o tym pisa, zawdziczamy to wielkiej, czarnej dziurze widniejcej w skalnym zboczu. Najprawdopodobniej nie zauwaybym tego otworu, znajdujc si w stanie gorczkowej maligny, na p lepy, idc z opuszczon gow i ze wzrokiem wbitym w ziemi. Ale wlokc si tak, poczuem nagle na twarzy powiew chodnego, wilgotnego wiatru. Machinalnie stanem. Uniosem gow. To nie byo zudzenie. Zimny wiatr wia prosto w twarz. Mj wierzchowiec zatrzyma si rwnie. Wycign szyj i drgajcymi chrapami chon oywczy powiew. Wtedy dostrzeg em po drugiej stronie cieki czarny punkt. Chciaem krzykn do Karola, ale gardo odmwio mi posuszestwa. Na szczcie mj towarzysz rwnie przystan i gboko oddycha. Wskazaem rk otwr i puciwszy cugle wolno, szurajc nogami w pyle, ruszyem pierwszy ku czarnej dziurze. Przekroczyem niziutki, skalny prg i wszedem w gb ciemnego korytarza, skd bi oywczy strumie chodu. Wdrowaem tak, potykajc si, a skalisty tunel rozszerzy si w pokrg jaskini, o dziwo! prawie widn. Gdzie z boku wpadao tu dzienne wiato. W jego przymionym blasku dojrzaem prymitywny st, wbity nogami w ziemi, podobn aw, a pod cianami jakie skrzynki i wory. A wic kto tu mieszka! Ale o niczym w tej chwili nie mogem myle. Czuem zapach wody. Tak, w pobliu musiaa by woda! Zrobiem jeszcze dwa kroki w kierunku awy i stou, gdy przyciszony, schrypy gos rozkaza: Rce do gry! Sta! Wy obaj! Z wysikiem uniosem donie ponad gow. Kto jestecie? Gada, bo strzelam! Soce... wybekotaem chcc powiedzie, e soce zagnao nas tutaj, e umieramy z pragnienia. Ale zamiast tego wszystkiego wychrypiaem po raz drugi to samo: soce" i zatoczyem si pod cian. Wystarczy. Widz, e wam jzyki kokiem stany. Opucie apy i siadajcie. Przynios wody. Czyja rka pchna mnie w kierunku stou. Zatoczyem si znowu i zwaliem na aw uderzajc bezwadn gow o blat. Usyszaem, jak co trzasno tu obok mnie. Domyliem si, e to Karol usiad. Na chwil
Opracowanie edytorskie: Jawa48

58

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

wszystko ucicho, potem poczuem co zimnego przy skroni i ten sam chrypliwy gos co poprzednio: Masz, pij. Uniosem wzrok. Przede mn sta gliniany dzbanek. Chwyciem go oburcz. To bya woda. Piem j bez sekundy przerwy, bez tchu, yk za ykiem, a ukazao si puste dno. Czuem, jak znowu wstpuje we mnie ycie, jak myli staj si janiejsze. Woda! Kt potrafi oceni jej warto, jej smak, jej zapach, jeli nie przeszed przez mki pragnienia? Karol w sekund po mnie odstawi naczynie. Zerknlimy jeden na drugiego bez sowa, a potem spojrzelimy przed siebie. W gbi pieczary trwa nieruchomo waciciel ochrypego gosu. Potny drab, o twarzy tak oznaczonej pitnem okruciestwa, i mimo woli rka moja opada na kolb rewolweru. Zauwayem, i Karol wzdrygn si. Kim, u licha, by mieszkaniec tej jaskini? Dobroczyc ratujcym zbkanych podrnych? Samotnikiem, ktry skry si na tych pustkowiach? Nie mogem jako zrozumie jego zachowania. Sta przed nami, przyglda si bacznie. Mae oczka spoglday przenikliwie to na mnie, to na Karola, a grymas na twarzy oznacza zapewne umiech. Czego potrzebujecie? zapyta. Ju, ju otwieraem usta, aby na pytanie odpowiedzie pytaniem: Kim pan jest?", ale Karol trci mnie nieznacznie nog i szybko powiedzia: Wody dla koni. Macie tu wiadra, zaprowadz was. Teraz si okazao, e jaskinia posiadaa odgazienie, dugi, podobny do wejciowego, korytarz, zakoczony ma wnk. Tam z otworu w skale wypywaa struga wody. Sczya si leniwie do sztucznego zbiornika z gazw pospajanych glin. Jej nadmiar przelewa si przez kamienn krawd i wiecc lini wilgoci przepywa kawaek korytarza i wsika w piasek. Niewielka wic bya wydajno rda, ale olbrzymie
Opracowanie edytorskie: Jawa48

59

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

znaczenie jego w tej pustyni. Kto nim wada, stawa si panem ycia i mierci tych, ktrzy si tu zabkali. Zaczerpnlimy wody i z penymi wiadrami wyszli na zewntrz. Konie pchay si u wejcia, biy kopytami w ziemi, niepokojc si coraz bardziej. Z trudem wypchnlimy je na otwart przestrze i napoili, rozlewajc przy tym co najmniej poow wody. Trzeba byo i po now porcj. Tym razem zwierzta zachowyway si spokojniej. Naley jako wynagrodzi naszemu gospodarzowi jego uczynno szepnem do Karola. achn si: Nawet nie prbuj. Obawiam si, e naraziby nas na miertelne niebezpieczestwo. Co ty mwisz? Mwi to, co myl. Podejrzewam rzeczy niezrozumiae, ale najgorsze. Staraj si, Janie, jak najmniej odzywa. O nic si nie pytaj. Zostaw to mnie. Ale o co chodzi? Pniej ci wytumacz. A teraz zwijajmy si. Trzeba odjeda jak najprdzej. Jestem godny, a ty? Nie pora teraz myle o jedzeniu. Lkam si, aby nas tu nie zastali jacy inni niespodziewani gocie. Porwa puste wiadro i pobieg w gb korytarza. Udaem si za nim. Czowiek o wygldzie opryszka siedzia na awie i mi fajeczk. Zostaniecie duej? zapyta. Karol potrzsn gow: Niemoliwe. Stracilimy ju zbyt wiele czasu.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

60

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Pobdzilicie? Aha przytakn. To uwaajcie. Niedaleko Nawajowie. Te czerwone diaby krc si teraz w tych stronach, jak na mj gust, zbyt czsto. Nie ycz spotkania. Jedziemy zakomenderowa Karol. Dzikujemy za poratowanie. Drab zarechota: Nie kadego tak przyjmuj, ale wiadomo: soce Arizony... nie skoczy, wypuci ustami dwa kby dymu i zagadn: Nie wiecie, jak dugo mam tu stercze? i nie czekajc na odpowied, doda: Mam tu doskona piecze z antylopy. Nie podjedlibycie krzyn? W tak spiekot nie warto rusza. Na to wszystko Karol potrzsn gow! Wyszlimy, sprawdzil i poprgi u koni i wskoczyli na sioda. Drab sta przed wejciem do pieczary. Powodzenia! poegna nas. Jak bdziecie w tych stronach, wpadnijcie do mnie. Moe jeszcze tu zabawi nieco. Kopyta zadwiczay po kamieniach. Z pocztku posuwalimy si stpa, ale pniej Karol pocz pogania swego wierzchowca. Szybciej, Janie! Nie uspokoj si, dopki nie odjedziemy kilka mil. Czego si obawiasz? Wszystkiego. Niepodanego spotkania, pogoni... Kt nas ma goni? Kto? A chociaby towarzysze naszego gocinnego draba. Dlaczego? Potem, potem. Teraz uwaaj na konia.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

61

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Pdzilimy coraz szybciej, a Karol wybiera wyjtkowo z drog. Najczciej wioda ona po skalistej, nierwnej opoce albo po kamieniach i osypujcych si piargach. Prawdopodobnie nie chcia zostawia ladw. Dobrze musiaem uwaa, aby nie przekoziokowa si wraz z wierzchowcem. Podczas tej jazdy spociem si podwjnie: z gorca i z wraenia. Wreszcie wydostalimy si z kamienistej dolinki na bezkresn paszczyzn. Sdziem, e teraz zwolnimy tempo. Gdzie tam! Prawie do zachodu soca gnalimy jak wariaci, a konie pokryy si pian. To zmitygowao mego towarzysza. Wstrzyma nieco biegu, a gdy si z nim zrwnaem, powiedzia: Nie sposb tak jecha dalej. Konie padn. Szukajmy teraz w ody, czas si zatrzyma na nocleg. Wic odtd ju tylko kusem to tu, to tam, zygzakami, przebywalimy cignc si przed nami nieprzerwanie pospn paszczyzn. Gdzie tu szuka wody? Bardziej liczylimy na instynkt naszych wierzchowcw ni na wasn orientacj. Jake bowiem mielimy si orientowa w tych cakowicie obcych nam stronach? Dopiero teraz, niespodziewanie, natknlimy si na pole kaktusw. Wynikao z tego, e albo Piotr Carr pomyli si w swych obliczeniach odlegoci, albo te przez duszy czas posuwalimy si w zupenie zym kierunku. Kaktusy rosy, jak okiem sign, tak gsto, i nie sposb byo midzy nimi przejecha ani nawet przej. Wdrowalimy skrajem pola, a konie poczy parska i przyspiesza biegu. By to dla nas wyrany znak. Jeszcze kilkadziesit jardw i oto kolczasta ciana rozstpia si nieco, tworzc krtki korytarzyk zakoczony owaln polank zamknit z trzech stron kujc barykad kaktusowych zaroli. Porodku polanki poyskiwaa powierzchnia maego stawku, zapewne zasilanego jakim podziemnym rdem, bo nigdzie nie dostrzegem dopywu wody, a tylko ujcie tego naturalnego zbiornika. Sczya si ze struka, to wijc si po piasku, to znikajc w kaktusowym gszczu. Miejsce byo jak wymarzone. Rozpalilimy wic ognisko, napoili konie, zaczerpnli wody do naczy i wreszcie umyli si.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

62

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Tym razem zadecydowa Karol musimy na przemian czuwa. Ludzi si nie spodziewam, ale to jest zapewne jedyny w tych stronach zbiornik wody. Zauwayem dokoa mnstwo tropw zwierzcych. Niebo zdyo ju pociemnie, zanim uporalimy si z zapasem opau na noc. Gdy woda zabulgotaa w garnku, a przypieczona szynka pocza wydawa wspaniay zapach, zabralimy si do jedzenia i rwnoczenie do pogawdki. Dopiero teraz miaem okazj zapyta towarzysza o przyczyn, dla ktrej tak bardzo przynagla do popiechu. Prosta sprawa odpar. Uwaam, i ten gocinny gospodarz to po prostu zwyky opryszek, nic wicej. Na takiego zreszt wyglda od pierwszego spojrzenia. Uratowa nam ycie wtrciem. Prawda. I nie bardzo poj mog, z jakich powodw. Gotw jestem nawet uwierzy, e ty, Janie, jeste jakim czarnoksinikiem. Rozemiaem si. Dlaczego? No, bo zastanw si. Najpierw jacy rabusie zwracaj ci zabrane mienie, a teraz inny opryszek nie czyni nam nic zego, ba, nawet ratuje w ostatecznej biedzie. Czy to nie jest zastanawiajce? Przesadzasz, Karolu. Z twarzy to on istotnie nie wyglda najsympatyczniej, ale sdmy go po czynach. Wanie. Zaskoczy nas z rewolwerem w rku. C w tym dziwnego? W tych stronach trzeba si lka kadej nieznajomej twarzy. No, to dlaczego tak nagle zmieni swoje postpowanie? Nie wiem. Moe spostrzeg, e jestemy miertelnie wyczerpanymi wdrowcami, niegronymi dla niego?
Opracowanie edytorskie: Jawa48

63

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

A wytumacz mi, co ten czowiek w tych stronach porabia? Odpowied prosta: to jest owca skrek. Chciaem go si nawet o to zapyta, ale milczaem zgodnie z twoim yczeniem. I susznie postpie. Jedno nieostrone pytanie mogo nas zdemaskowa. Zdemaskowa? O czym mylisz? O tym, e on nas wzi za swych towarzyszy. Czy pamitasz, jak na odjezdnym zapyta si, jak dugo ma tu stercze? Przecie nas nigdy przedtem nie widzia! Moe banda jest tak liczna, e nie wszyscy znaj si z widzenia, a moe... moe mamy jakich sobowtrw? Nie artuj. No, to wytumacz jako inaczej. Ju tumaczyem. To by po prostu traper. I czeka, aby go zluzowano... Moe ma w pobliu towarzyszy szukajcych skrek? Na pewno ma. Tylko e tu nie o skrki chodzi. Przypuszczam, e caa rzecz pozostaje w jakim zwizku z napadami, ktre ostatnio mno si w Arizonie. W twoich wywodach, Karolu, istnieje powana luka. Jeli to jest bowiem czonek jakiej bandy, to po czym pozna, e my do tej samej bandy naleymy? Prawdopodobnie maj jakie haso, ktrego niewiadomie uylimy. A moe istnieje jaki inny znak rozpoznawczy, jaki szczeg ubrania czy co w tym rodzaju? Ech, wszystko to jest palcem na wodzie pisane i za bardzo dla mnie tajemnicze odparem.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

64

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Na tym zakoczylimy dyskusj. Wypaliwszy fajki zabralimy si do przygotowania noclegu. Karol zgodzi si, abym czuwa przez pierwsz poow nocy, po czym nakry si kocem i wicej si nie odzywa. Usiadem nie opodal ogniska. Pierwsze godziny miny w zupenej ciszy. Widziaem, jak gwiazdy powoli ukazyway si na niebie, a potem sierp ksiyca poyskujcy niczym srebrna klinga zakrzywionego miecza. Uczynio si widniej. Przygasiem ogie. Tak, by arzyy si tylko drzazgi. Parokrotnie wstawaem rozprostowa zdrtwiae minie i spacerowaem ku wylotowi kaktusowego korytarza, zawsze z nieodstpnym sztucerem w rku. Za kadym razem, zatrzymawszy si u wyjcia, przykadaem do oczu lornetk lustrujc dalek przestrze. Niekiedy wydawao si, i dostrzegam sylwetki jakich zwierz t. Ale to chyba byo zudzenie. Natomiast nie by zudzeniem daleki, przecigy, smutny gos dobiegajcy mych uszu. Tak nawoyway siebie kojoty. Milky na chwil i znowu zawodziy sw smtn pie. Nie macie pojcia, jakie to robi wraenie na przybyszu z miasta. Przez dugi czas nie mogem si przyzwyczai do tych gosw arizoskiej nocy. Podszedem do koni. Zauwayem, e strzyg uszami. Moe zaniepokoi je gos preriowych wilkw, a moe wyczuy w pobliu stokro gorszego wroga, nigdy niesytego upu jaguara czy pum. Bo te drapieniki zamieszkuj wanie Arizon. Przypomniaem sobie nagle, e oprcz tych niebezpiecznych czworonogw yj tu mniejsze, ale rwnie grone tarantule i skorpiony, wychodzce nocami ze swych kryjwek. Dorzuciem opau do ogniska, a kiedy buchno jasno, dokadnie spenetrowaem najblisze ssiedztwo Karola w poszukiwaniu tych jadowitych stworze. Nie znalazem adnego. Pomie na nowo przygas, wic siadem tu przy kaktusowym lesie, dobrze udeptawszy dokoa ziemi. Konie jako si uspokoiy. Siedziaem i czekaem, ze wzrokiem utkwionym w posrebrzany zmrok, peen wewntrznego napicia. Jak dugo tak siedziaem nie okrel. Chyba z godzin, moe dwie? Wwczas usyszaem, e ko
Opracowanie edytorskie: Jawa48

65

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Karola cicho zara. Zawtrowa mu drugi wierzchowiec. Zerwaem si natychmiast i na p schylony powdrowaem ku wylotowi korytarza z kaktusw. Tam pooyem si ze sztucerem w doni i z lornetk przyoon do oczu. Daleko przede mn rozcigaa si pofadowana przestrze. Ksiyc owieca garby gruntu, jakie skaki i gazy, od ktrych paday gbokie cienie o dziwacznych ksztatach. Przygldaem si im bardzo dokadnie. W takich bowiem cieniach kry si moga istota, ktrej obecno zaniepokoia konie. Uwanie przegldaem teren, a mi oczy poczy zawi, i cho nie dostrzegem niczego podejrzanego, nie przerywaem obserwacji. Mogem si myli, konie na pewno nie! Co musiao si kry wrd nierwnoci. Moja cierpliwo zostaa wynagrodzona. Na koniec ujrzaem! Ciemna sylwetka wypeza z cienia. Uniosa si nieco i zgita przebiega par krokw wiodcych poprzez smug ksiycowego blasku. C za nieostrono! Ale tym lepiej dla mnie. Mino kilka sekund, gdy zza ssiedniego gazu wyskoczya druga taka sylwetka. Obie skryy si w mroku padajcym od kopulastej skaki. Spogldaem przed siebie: na prawo, na lewo. Ukazujcych si sylwetek naliczyem chyba z dziesi. Przebiegajc i kryjc si za wystpami gruntu, zbliay si powoli. Wstaem i powrciem ku ledwie arzcemu si ognisku. Mj towarzysz spa owinity w koc. Pooyem mu do na ramieniu. Obudzi si natychmiast i unis gow opart o siodo. Karolu zaszeptaem mu nad uchem Nawajowie!

Opracowanie edytorskie: Jawa48

66

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Grony Piorun

Postpowalimy metodycznie i nawet bez wielkiego popiechu, zwracajc przede wszystkim uwag, aby porusza si jak najciszej. Ostronie wprowadzilimy nasze wierzchowce w gb kaktusowego wwozu i tam uwizali tak, i stay tyem zwrcone ku otwartej przestrzeni, z gowami skierowanymi ku ognisku. Zajy cae przejcie, aden czow iek nie mg teraz tdy si wlizn. Ustawiwszy t yw barykad odetchnlimy. Karol zatar rce. Niech teraz sprbuj si do nas dosta powiedzia. Ale czy to na pewno Nawajowie? Poznaem Indian po sylwetkach. A przecie w tych stronach nie mieszkaj inne plemiona poza Nawajami. Gdyby wpadli znienacka, moglibymy porzdnie oberwa. Chodzi o to, aby przetrzyma do witu, wwczas z nimi pogadam. Jeste pewien, e nas teraz nie napadn? Jestem pewien. Musieliby przerbywa drog przez kaktusy, a wic narobi nie lada wrzawy. A przecie chc nas zaskoczy. Najprawdopodobniej bior nas za bandytw. Moe odejd przed ranem? Nie licz na to. Przeczekaj noc, moe nawet pozwol nam ujecha kawaek drogi, a potem wyskocz z zasadzki. Ilu ich naliczye?
Opracowanie edytorskie: Jawa48

67

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Co najmniej dziesiciu odparem. Jak na nas zupenie wystarczy. Nie bd pesymist i po si spa, Janie. Teraz ja czuwam. Martwi bdziemy si jutro. Dobranoc mruknem. Ale nie bya to wcale dobra dla mnie noc. wiadomo, e o kilkanacie jardw dalej czatuj uzbrojeni ludzie, spdzaa mi sen z powiek. W okresie dwu minionych lat trzykrotnie byem indiaskim jecem i chocia za kadym razem przygoda koczya si szczliwie, nie zaliczaem ich do przyjemnych wspomnie. Mczyem si wic teraz, przewracajc z boku na bok, tak e kiedy wreszcie zasnem, wit ju nadciga. Karol zbudzi mnie w sposb do gwatowny, nakazujc jednoczenie cisz. Nawet ziewn nie pozwoli. Rozdmuchalimy spopielae wgle, a rozarzyy si i objy pomieniem kilka szczapek wyschego kaktusa. Potem napoilimy konie. Jednego po drugim, tak aby nie odtarasowywa przejcia. Podziwiaem spokj mego towarzysza. Krzta si koo ognia, jak gdyby znajdowa si w najbardziej bezpiecznym schronieniu. Napomknem o tym. Zamia si cicho. Nerwy ci ponosz, Janie. A przecie nie ma czego si obawia. Nawajowie nie s naszymi wrogami, tylko bior nas za kogo innego. Gdyby napadli niespodziewanie, nie obeszoby si bez guzw, ale w takiej sytuacji bd mg spraw wyjani. Mam argumenty nie do obalenia. Zagotuj wody. Nie wiedziaem, o jakich to argumentach wspomina, ale byem tak podniecony czekajcym nas spotkaniem, e nawet nie zapytaem. Gdy wrztek pocz bulgota w garnczku i wsypaem do gar zmielonej kawy, mj towarzysz spokojnie zaj si krajaniem szynki nabytej jeszcze w Rainy Valley. Ten spokj wcale mi si nie udziela. Ledwie zdoaem przekn kawaek suchara. Posiek dobieg koca. Wepchnem naczynia do jukw. Jeste gotowy, Janie? Skinem gow.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

68

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

No, to miao naprzd! Chodmy. Zatrzyma si przy koniach i przyoywszy do oczu lornetk dugo bada rozcigajc si przed nami przestrze. witao. Cienie kady si obok gazw, u stp rzadko rosncych kaktusw, wypeniay zagbienia rozpadlin. Na wschodzie migota czerwony rbek soca. Niech moi czerwoni bracia powstan, widz ich! Gos Karola zabrzmia tak dononie w tej przedrannej ciszy, e machinalnie zakryem domi uszy. I patrzaem. aden ruch nie zamci spokoju martwego krajobrazu. Nadal by pospnym symbolem opuszczenia i smutku. I c? szepnem. Moe ju ich tam nie ma? Potrzsn przeczco gow. Zapewne zastanawiaj si, jak teraz postpi. Prbujmy d alej. Pocz znowu woa w sabo zrozumiaym dla mnie jzyku. Rozpoznawaem tylko jakie strzpki sw, ale caoci nie potrafiem z tego sklei. Wcale mnie to nie zaskoczyo. Wiedziaem, i Karol wada pynnie mow Algonkinw, uywan przez wikszo Indian Pnocnej Ameryki: przez Czarne Stopy, Czeyenw, Kri, Delawarw, Szawnisw i Mohikanw. Znaem ten dialekt, poniewa wadaem jzykiem Czarnych Stp. Ale tu, na poudniowym zachodzie, wrd Apaczw i Nawajw w powszechnym uyciu jest jzyk grupy Athapaskw, bardzo powanie rnicy si od poprzedniego. Indianie pnocnoamerykascy nie posuguj si przecie jedn mow. Czsto nie s w stanie porozumie si bez pomocy angielszczyzny lub gestw, ktre stay si ju tradycj przekazywan z pokolenia na pokolenie. I tak na przykad utar si zwyczaj okrelania pojcia Indianin" przez dotknicie praw rk lewej rki lub policzka, co ma oznacza ten sam kolor skry; biaego czowieka okrelaj gestem pokazujcym kapelusz na gowie; namiot dwoma ukonie zoonymi palcami. Ale wracam do naszej historii.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

69

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Nie potrafiem zrozumie, co krzycza Karol. Zreszt i ten krzyk nie osign oczekiwanego efektu. Skonio mnie to do artobliwej uwagi, e Nawajowie rwnie nie mog poj, o co mu chodzi. Dobrze, dobrze, kpij sobie do woli. Przypomn ci o tym suc za tumacza. Na pewno przypomnisz zgodziem si ale co teraz? Udaj, e odeszli. Wemiemy ich na cierpliwo. Zobaczysz, e w kocu ktry z nich zdradzi si nieostronym ruchem. Wyjdmy. To ich zmusi do ukazania si. O, co to, to nie! Skocz na nas, zanim zdoamy si wytumaczy. To wytumacz im na odlego. Po raz trzeci odezwa si, ale tym razem byo to dusze przemwienie. I... rwnie bezskuteczne. Poczekaj powiedziaem. Nie wychodzi po indiasku, sprbuj po angielsku. Wzruszy ramionami. Nabraem powietrza w puca i wrzasnem: Czy wojownicy Nawajw to ropuchy kryjce si pod kamieniami!? Nazwa Indianina ab to wielka obraza. Wiedziaem o tym. Celowo uyem tego sowa. I poskutkowao. Zaledwie kilka jardw przed nami z szarotej gleby dwiga si na kilka stp ostro city gaz. Jeszcze nie przebrzmiao echo moich sw, gdy obok tego odamka skay wyskoczy pnagi wojownik i potrzsajc strzelb zawoa: Czemu blade twarze zasaniaj si komi? Niech wyjd i walcz!

Opracowanie edytorskie: Jawa48

70

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Odwrci si do nas plecami na znak lekcewaenia, a wwczas spoza nierwnoci gruntu ukazali si ludzie. Naliczyem ich dwunastu. Prawie wszyscy mieli bro paln, zaledwie kilku uki. Prosz szepn Karol to to caa wyprawa wojenna. Sprbuj pogada z nimi. Wol angielski, niech bdzie po angielsku. Kto ty jeste? zwrci si do najbliszego. Nie odpowiadam biaym psom. Maj odda bro i uda si z nami. Dokd? Tam, dokd ich poprowadzi Grony Piorun. Howgh! Wic jednak odpowiedziae. A gdzie to Grony Piorun chce nas zacign? Blade psy stan przed rad starszych plemienia i odpowiedz za swe zbrodnie. Grony Piorun jest gadatliwy jak dziecko. I myli si jak dziecko. Uff, uff! Tak. Nie jestemy ludmi, ktrych szuka. Zmarnowa czas, a tamci s ju daleko. Powiedz, kiedy zdarzy si napad? Zanim zgasa nocna gwiazda... tu przerwa na chwil, aby wreszcie wrzasn w najwyszym oburzeniu: Ty jeste zodziejem naszych koni, bo skd by inaczej wiedzia! Czy Grony Piorun jest lepy? Gdzie te skradzione konie? Niech przyjrzy si dobrze. Ukryli je wasi wsplnicy, ale my je odnajdziemy.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

71

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Niech Grony Piorun otworzy swe uszy, aby mg zrozumie, c o mu powiem. Mnie wysa tu Biay Ojciec z Waszyngtonu 8. Mam wysucha skarg Nawajw i wymierzy sprawiedliwo. Wiem, e czerwoni wojownicy byli napadani przez band zodziejw. Dlatego tu przybyem. Chc rozmawia z wodzem, ktrego Nawajowie zw Pierzast Strza. Nastaa chwila ciszy. Grony Piorun zastanawia si nad odpowiedzi. Na pewno nie by zbyt dowiadczonym wojownikiem, bo wreszcie zaproponowa, abymy zostawili bro i konie i wyszli na otwart paszczyzn celem prowadzenia dalszej rozmowy. By to bardzo naiwny plan wzicia nas do niewoli. Karol natychmiast odpowiedzia: Nie zgadzamy si. Moemy si spotka obaj, ale Grony Piorun rwnie odoy sw bro, a potem wypalimy fajk pokoju. Znowu nastaa chwila ciszy. Naradz si ze swymi wojownikami powiedzia i znikn nam z oczu za zaomem skalnym. Wyjdziesz? zapytaem Karola. To due ryzyko. Nie takie wielkie, jak ci si wydaje. Tak pokieruj, e bd stale zasonity przed jego wojownikami. W razie czego strzelaj, Janie, ale niecelnie. Jak to? Nie chc, eby trafi. To bardzo skomplikowaoby nasz sytuacj. Wystarczy, jak ich nastraszysz. Przystaem na taki plan po prostu dlatego, e nie widziaem innego rozwizania. Grony Piorun ukaza si znowu. Niech blada twarz wyjdzie! zawoa. Bd z ni rozmawia.
8

Opracowanie edytorskie: Jawa48

Tak Indianie nazywali Prezydenta Stanw Zjednoczonych. [JW48]

72

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

To powiedziawszy ostentacyjnie zoy na piasku strzelb i, tomahawk, po czym zrobi kilka krokw w naszym kierunku i usiad skrzyowawszy nogi. Uwaaj, Karolu szepnem, gdy mj towarzysz wrczy mi oba rewolwery, a dug bro beztrosko opar o pie wielkiego kaktusa. Uczyniwszy to przesun si midzy koniem a naturalnym ywopotem i ruszy przed siebie tak swobodnie, jak gdyby znajdowa si w moim gabinecie w Milwaukee. ledziem kady jego krok a do i uwili, w ktrej usiad tu naprzeciw Gronego Pioruna. Milczeli obaj. Nagle ujrzaem, jak prawa rka czerwonoskrego wzniosa si, a on sam poderwa si gwatownym ruchem. Prawie jednoczenie zerwa si Karol. Uczyni gwatowny skok, chwyci w mocnym ucisku prawic Indianina, wykrci si i przerzuci sobie przeciwnika przez plecy. W nastpnej sekundzie bieg ku mnie, nieco schylony pod ciarem jeca. Czerwonoskrzy podnieli krzyk, ale aden z nich nie wyskoczy spoza naturalnej barykady ska ani nie strzeli. Zapewne obawiali si rani swego towarzysza. Karol dopad mnie, cisn swj ywy adunek i krzyknwszy: Uwaaj na nich!", siad okrakiem na lecym. Oparem sztucer o kosk kulbak. Przeciwnicy nie zdradzili chci zaatakowania nas. Nawet przestali wrzes zcze. Teraz usyszaem gos Karola: Grony Piorun postpi nie jak odwany wojownik, ale jak tchrz i kamca. Ukry n. Teraz zdejm mu woreczek z lekami. W odpowiedzi dobiego mnie przytumione: Uff!" i znowu gos Karola: Moesz wsta i odej. Jeli sprbujesz napa, twj duch nigdy ju nie trafi do krainy wiecznych oww... Spal leki. Umiechnem si. To by sposb! Teraz nic nam nie grozio. Indiaski lek, nie majcy nic wsplnego z tak nazw uywan przez biaych, jest talizmanem chronicym wojownika przed zymi duchami i gwarantuje mu po zaszczytnej mierci krain wiecznych oww. Leki,
Opracowanie edytorskie: Jawa48

73

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

umieszczone w skrzanym woreczku, noszonym na szyi lub u pasa, otrzymuje indiaski modzieniec jako oznak mskiej dojrzaoci. Ich zgubienie jest hab, ich zniszczenie klsk yciow w sensie fizycznym i moralnym. Indianin, ktry utraci lek, traci wrd wspplemiecw swe imi. Staje si wojownikiem drugiej kategorii. Niekiedy wyrzuca si go poza nawias indiaskiej spoecznoci, dopki nie odzyska leku lub nie zdobdzie go na jakim wrogu. Grony Piorun, pozbawiony swego drogocennego woreczka, nie ozwa si ani sowem. Usiad. Mogem go obserwowa tylko ukradkiem, majc wzrok stale zwrcony ku niedalekim skakom. Id odezwa si znowu Karol. I pamitaj o swych lekach. Zwrc ci je, gdy bezpiecznie dotrzemy do obozu Nawajw i gdy opowiem Pierzastej Strzale, jak postpie z brami czerwonych mw. Zabijcie mnie. Grony Piorun nie ma ju po co wraca. Okry si hab. Nie mordujemy bezbronnych. Gotw jestem zapomnie o twym postpku, jeli wypalisz z nami kalumet. Niech tak bdzie pada pospieszna odpowied. Podnis si, stan obok mnie i wykrzykn co w stron wojownikw. Nie zrozumiaem, ale Karol w lot poj, o co chodzi, bo siad przy ognisku i skin na mnie, abym si zbliy. Niech Grony Piorun sidzie naprzeciw mnie powiedzia. Trzymam tu jego leki i wrzuc je w ogie, jeli znowu sprbuje nas oszuka. Poskutkowao raz jeszcze. Czerwonoskry z namaszczeniem pocz nabija gwk fajki mieszanin tytoniu i konopnych lici. Zakoczywszy t czynno wygrzeba z ognia arzcy si patyk i przytkn go do fajki. Zacign si gboko i wypuci ustami smug szarego dymu. Najpierw ku niebu, a pniej w cztery strony wiata, jak wymaga tego obrzd kalumetu. Spogldaem na jego fajk o dugim drewnianym cybuchu, ozdobionym koralikami. Z tych to cybuchw powstaa przecie nazwa kalumet", przekrcenie francuskiej nazwy chalumeau" fujarka,
Opracowanie edytorskie: Jawa48

74

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

gdy francuscy osadnicy uwaali pocztkowo indiaskie fajki za odmian pastuszych fujarek. Wypuciwszy dym ustami czerwonoskry powiedzia: Blade twarze znajduj si odtd pod opiek Gronego Pioruna i nikt nie zdejmie im skalpu. Ale gdy stan przed obliczem Pierzastej Strzay, jak tego pragn, wielki wdz Nawajw uczyni z nimi, co zechce, a opieka Gronego Pioruna skoczy si. Usiad i wrczy fajk Karolowi. Ten z kolei wydmucha dym przepisow ilo razy, a na zakoczenie ceremonii owiadczy: Znajdujemy si pod opiek Gronego Pioruna, a Grony Piorun pod nasz i nie spadnie mu wos z gowy, dopki nie ujrzymy Pierzastej Strzay. Rzekem. Teraz ja przyjem fajk. Moesz nic nie mwi, uczyniem to za nas dwch. Wic tylko wydmuchaem dym, starajc si ukry obrzydzenie przy wkadaniu do ust olinionego cybucha. Jako mi si to udao. Dokonawszy swego siadem i wrczyem fajk Indianinowi. Wzi j ostronie i zawiesi na rzemieniu u szyi. Czy blade twarze s gotowe do drogi? zapyta. Skinlimy gowami. Reszta posza bardzo szybko: zadeptanie ogniska i wyprowadzenie z kaktusowego ywopotu koni. Czerwonoskrych wojownikw byo jednak wicej, ni ich pierwotnie naliczyem. Kilku z nich pilnowao bowiem mustangw w do znacznej od nas odlegoci. Kiedy ju dotarlimy do tego miejsca, a Grony Piorun zagada co do nich, wskoczyli na wierzchowce i rozcignli si dwoma dugimi sznurami jedcw. Jeden skrci w lewo i wkrtce znikn z oczu wrd cian wwozu. My ruszylimy w przeciwnym kierunku, wprost na wznoszc si nad horyzontem soneczn tarcz.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

75

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Droga, wioda midzy skakami i rozpadlinami o zadziwiajcych ksztatach, midzy wymytymi erozj dziwacznymi wzgrzami o szczytach paskich jak stoy. Gdzieniegdzie zway si one do gruboci smukych kolumn, gadkich i lnicych, wypolerowanych pr zez wiatry i piaskowe burze. Dwukrotnie napotkalimy indiaskie posterunki na koniach. Pozdrawiay nas, nie podjedajc, podniesieniem strzelb ponad gowy. Koo poudnia zatrzymalimy si krtko przy maym rdeku bijcym w skalnym wydreniu. Na koniec, gdy miao si ku zachodowi, ujrzaem u podna wysokich, kolorowych stromizn dziwne osiedle, w niczym nieprzypominajce znanych mi obozw indiaskich na pnocy Ameryki. Zamiast tipi czy wigwamw namiotw ze skr lub derek ujrzaem niskie domki wzniesione z drewnianych belek, o paskich dachach pokrytych ziemi lub kamieniami. To byy wanie te synne hogany plemion Apaczw i Nawajw, budowle o bardzo mocnej konstrukcji, zdolne oprze si gwatownym wiatrom. Wszystkie miay otwory wejciowe zwrcone na wschd, natomiast pozbawione byy okien. W tej krainie wiecznego soca odpoczynku szukao si przecie w cieniu. Wioska wydaa mi si bezludna. Gdy zeskoczylimy z koni, z ciemnego wntrza najobszerniejszej chaty wyszed mczyzna ze strzelb o niepomiernie dugiej lufie. Wygldaa na jedn z tych starych, ale niezawodnych rusznic dawnych traperw z Kentucky, nabijanych przez luf. Krzykn co w naszym kierunku. W odpowiedzi Grony Piorun wskaza na mnie i na Karola. Wojownik z dug strzelb oddali si popiesznie. Gdzie jest Pierzasta Strzaa? zapyta mj towarzysz. Ujrzysz go jutro. Teraz blade twarze bd gomi Nawajw. Gdy kojot uoy si do snu, wodzowie postanowi, co z wami uczyni, Howgh! Oznaczao to, i noc spdzimy spokojnie, a dopier o rankiem rozstrzygnie si nasz los. Kojoty nie pi w nocy, jak wikszo drapienikw.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

76

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Karol nic na to nie odpowiedzia. Pocz zdejmowa uprz z konia. Postpiem tak samo. Ledwie to zrobilimy, zjawia si indiaska squaw. Idcie za ni odezwa si Grony Piorun. A konie? Konie nie bd teraz potrzebne bladym twarzom. Krzykn co po nawajsku do wojownikw i odszed. Ruszylimy za sw przewodniczk. Jednak nas nie pilnuj mruknem do Karola. Ale na pewno pilnuj naszych koni odpar. To na jedno wychodzi. Bez nich nie sposb si wydosta z tych bezludzi. Zwalilimy uprz w rogu wskazanego nam hoganu i rozcignli si wygodnie na pku skr. Przez otwr widziaem, jak powoli szarzeje niebo, jak odbijaj si na nim i bledn ostatnie zorz e zachodu. Nim noc na dobre zapada, ta sama milczca squaw przyniosa nam jak ppynn papk w glinianych miseczkach, wielki dzban wody i twarde jak kamienie podpomyki z kukurydzianej mki. Kukurydza to prawie narodowa potrawa Nawajw. Nie jadem cay dzie, wic chocia zawiesista zupa barw przypominaa arizoskie boto, sprbowaem jej natychmiast. Bya znakomita. Pomagaem sobie podpomykiem, bo nie dano nam yek. wietne stwierdziem gono, doskrobawszy si dna. Po czym przewrciem si na bok i prawie natychmiast zasnem. Nazajutrz zbudzi mnie pierwszy promie soneczny, jaki zawita do wntrza hoganu przez prostokt wejcia. Leaem jeszcze kilka minut, obserwujc blaski i cienie wstajcego dnia. Od czasu do czasu przed otworem drzwiowym przesuwaa si sylwetka ludzka, cicha i milczca jak zjawa z innego wiata. Ta cisza, a dzwonica w uszach, wydaa mi si czym bardo dziwnym. Przed rokiem spdziem kilka dni w obozowisku Czarnych Stp Indian zamieszkujcych poudnie Kanady. Pamitaem gwar baraszkujcych dokoa dzieci i psw. Tu nie dostrzegem
Opracowanie edytorskie: Jawa48

77

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

poprzedniego dnia ani jednego dziecka, ani jednego psa. C to znaczy? Nie znalazem odpowiedzi na to pytanie. Obudziem Karola. Zerwa si, machinalnie sigajc po bro: Co si stao? Och, nic, ale powiedz mi, dlaczego... tu wyuszczyem swe wtpliwoci. Ziewn. Nie musiae mnie w tym celu budzi. Ale skoro ju nie pisz... Skoro ju nie pi zastanowi si. Masz racj, Janie. Co nie jest w porzdku. Myl, e dowiemy si o przyczynie tego wyludnienia. Szkoda czasu na snucie przypuszcze. Bezszelestnie wsuna si do wntrza hoganu ta sama znajoma indiaska squaw. Przyniosa jedzenie. Podpomyki i zup bdc powtrzeniem wczorajszej. Po kilku nastpnych minutach na progu pojawi si Grony Piorun. Niech blade twarze popiesz si. Ruszamy. , Dokd? Czeka na nich Pierzasta Strzaa. Zabralimy bro, sioda i uprz. Na kamienistym placyku staa grupa konnych. Rozejrzaem si dokoa. Teraz, w wietle dnia zauwayem, jak maa bya ta indiaska wioska. Naliczyem zaledwie dziesi chat. Dopiem poprgw, wskoczyem na siodo. Grony Piorun krzykn, zatupotay kopyta. Z paszczyzny poznaczonej skaami skrcilimy w bok, w parw, ktrego dno agodnie opadao. Wskie pocztkowo przejcie midzy poszarpanymi zboczami rozszerzao si, w miar jak rosy strome ciany. Na koniec niebo nad nami stao si ledwie smug bkitu, ciek
Opracowanie edytorskie: Jawa48

78

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

zawieszon wysoko midzy poszarpanymi graniami. W dole panowa mrok. W tym mroku poczy si coraz czciej ukazywa zielone krzewy, a kopyta nie stukay ju po kamieniach, lecz mikko zapaday w gst traw. Wiatr, ktry dmucha nam w twarze, przynis z sob zapach wilgoci. Jeszcze kilkanacie jardw i oto ujrzaem strumyczek bekoccy wrd krzakw, po paskich, tych gazach. Jednake nie przystanlimy, by napoi konie. Posuwalimy si dalej, z biegiem wody, a dolina rozszerzya si jeszcze bardziej, a z jej zboczy wyjrzaa lita skaa. Typowy kanion, gboki jak sztolnia wwz, wypukany przez miliony lat nieustannym dziaaniem wd. Spogldaem na niebotyczne skay, a wreszcie zauwayem dziwn foremno progw przekrelajcych poprzecznie ca wysoczyzn. Co w rodzaju platform wznosio si pitrami, jedna nad drug. Ujrzaem szereg regularnych otworw. Przez chwil sdziem, i s to wyloty jaski, w sekund pniej dostrzegem drabiny. Jadcy przede mn Karol odwrci si, wskaza rk i powiedzia gono: Pueblo! Zrozumiaem. Znajdowalimy si w obrbie jednej z tych twierdz indiaskich, znanych zwaszcza na poudniu Ameryki pod hiszpaskim mianem pueblo. Zdobycie takiej osady mieszkalnej, czciowo wykutej w skale, czciowo wzniesionej z kamieni i gliny, w ksztacie domkw o paskich dachach, byo przedsiwziciem niesychanie trudnym, prawie niemoliwym. Obrocw mona by pokona tylko godem. Czoo naszej kawalkady stano. Wwczas z gstwy krzeww obrzeajcych rzeczk wyszo trzech wojownikw. Wymienili z Gronym Piorunem kilka urywanych sw. ktrych sensu nie pojem. To ju koniec naszej wdrwki odezwa si Karol. Zeskoczylimy z koni. Teraz mogem dokadniej przejrze si budowli. Od dou skalna ciana wznosia si do agodnie, pena rozpadlin, z ktrych wyrastay nie znane mi kpy traw o paskich, szablastych odygach. Pochyo koczya si tarasem, nad ktrym dwigaa si pionowa skaa. Tu postawiono pierwsz drabin. Sigaa wyszej platformy z drug drabin wiodc na trzeci taras. Nad nimi wznosi si jeszcze jeden
Opracowanie edytorskie: Jawa48

79

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

kamienisty ganek szeroka platforma pena prostoktnych pudeekdomkw. Niech blade twarze id za mn. Grony Piorun kocem strzelby wskaza przed siebie. Postaem jeszcze chwil z gow zadart, dziwic si, jakim sposobem pierwsi budowniczowie tej osady zdoali nie tylko wspi si na tak wysoko, ale i przetransportowa materiay budowlane. Chod ponagli Karol. Droga nie bya ani krtka, ani atwa. Kamienisty gruz sypa si spod ng, szczeble drabin trzeszczay i giy si niepokojco. Kolba sztucera walia mnie po boku, a sztywne futeray coltw utrudniay wspinaczk. Chwilami widziaem tylko plecy mego poprzednika, chwilami dostrzegaem otwierajcego nasz pochd czerwonoskrego. miga po nierwnociach gruntu i szybko przebiega po szczeblach, zatrzymujc si na kadej platformie i spogldajc na nas. Gdy w kocu dotarlimy do najwyszej platformy, wierzchem doni otarem pot z czoa i gboko odetchnem. Nade mn wznosia si ju tylko stroma skaa, nawisem potnym, niby dach gigantycznej budowli nakrywajcy cae grne osiedle. Niech blade twarze czekaj! Grony Piorun znikn w czarnym otworze jednego z domkw, znowu si ukaza. Skin ku nam rk i ruszy prosto w gb mrocznej przestrzeni, okrytej cieniem nawisu. Poszlimy za nim. Ujrzaem pomie ogniska, wok ktrego tkwio nieruchomo sze postaci. Tam siedzi Pierzasta Strzaa. Blade twarze maj milcze i czeka, a ich zapytaj. Nie zareagowalimy na to obraliwe powiedzenie. Grony Piorun krzykn w stron siedzcych, a potem cofn si i stan za naszymi plecami.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

80

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

VI

Srebrne soce

Cisza, ktra teraz nastaa, trwaaby na pewno do dugo. Indianie nie s skorzy do rozmw. Ale przerwa j prawie natychmiast Karol Gordon. Sdziem, e przemwi po nawajsku. Zdziwiem si, gdy uy angielskiego. Przybyem do moich czerwonych braci z pismem. Przywo je od wielkiego Biaego Ojca z Waszyngtonu. Wycign z bocznej kieszeni kurty papier zoony we czworo i rozwin go z szelestem. Czy moi bracia rozumiej mnie? Znam jzyk Nawajw. Czy mam powtrzy? Milcz! krzykn Grony Piorun. Czekaj, a bd pyta. Karol uda, e nie syszy jego wrzasku, i powtrnie zapyta: Czy mam powtrzy? Mj towarzysz rozumie tylko po angielsku. Nad gronem siedzcych podniosa si czyja do i dwiczny gos najczystszym jzykiem biaych powiedzia: Niech nasz brat mwi dalej. Drgnem i spojrzaem na mwicego. Po raz pierwszy uyto formuy: brat". To bya dobra prognoza na przyszo. Trzeba wyjani, i sowo brat" dla czerwonoskrych nie jest okreleniem pokrewiestwa, ale
Opracowanie edytorskie: Jawa48

81

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

oznacza przyjaciela, druha. Natomiast brat" w znaczeniu przyjtym przez nas okrelany jest przez Indian, i to we wszystkich dialektach, jako syn mego ojca". Uycie zwrotu biay brat" oznaczao, i przestano nas uznawa za wrogw. Po tej zachcie skierowanej do Karola ten sam wojownik, ale ju zupenie innym tonem krzykn co do Gronego Pioruna. Po nawajsku. Nie bya to na pewno pochwaa, bo nasz dotychczasowy stranik natychmiast odszed. Oczy moje przywyky ju do mroku, wic staraem si przyjrze Indianinowi, ktry tak yczliwie do nas si odnis. Widziaem, jak pismo Karola dotaro, za porednictwem krgu siedzcych, do rk najstarszego

chyba z obecnych. By to Indianin o biaych wosach (rzecz niesychanie rzadka, czerwonoskrzy siwiej w bardzo pnym wieku), spltanych w wielki wze na czubku gowy, gdzie wetknite mia trzy pira. Reszta wosw spadaa jasnymi pasmami na ramiona okryte kolorow, biao niebiesko czerwon opocz. Rysw twarzy starca nie mogem dostrzec z miejsca, w ktrym staem.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

82

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Siwowosy wdz poda papier nawet nie spojrzawszy na ssiadowi. Byem ciekaw, jak wybrn z tej kopotliwej sytuacji. Czerwonoskrzy nie umiej przecie ani czyta, ani pisa po angielsku. Nie znaj rwnie alfabetu, posugujc si midzy sob pismem obrazkowym. Indianom pnocnoamerykaskim nieznane jest rwnie pismo wzowe", zwane quipu sznury pokryte wzekami, z ktrych kady ma swe znaczenie. Tymczasem ssiad siwowosego wodza, ten sam, ktry do nas przemawia, przysun arkusz do oczu, a potem wolno, w nawajskim (jak odgadem) jzyku pocz czyta. Po prostu tumaczy z angielskiego! Na koniec zoy arkusz we czworo. Papier odby podr w odwrotnym kierunku, a znikn w kieszeni Karola. Niech nasi biali bracia zajm miejsca przy ogniu. Grony Piorun si pomyli. Trzeba mu wybaczy. To jeszcze niedowiadczony wojownik. Howgh! Krg siedzcych rozszerzy si. Obaj znalelimy si wrd Indian. Siwowosy wdz wydoby z woreczka zawieszonego na szyi fajk o dugim, misternie rzebionym cybuchu. Poda j ssiadowi. Ten sign do swego woreczka i nabi fajk tytoniem, a potem poda j wacicielowi wraz z wgielkiem wygrzebanym z ognia. Rozpocz si obrzd kalumetu. Tym razem trwajcy znacznie duej ni poprzednio, podczas zawierania ugody z Gronym Piorunem. Byo nas przecie omiu, a przemawia kady, poza mn. Wszyscy w jzyku Nawajw, wobec czego nie zrozumiaem ani sowa. Kiedy fajka pokoju przebiega krg siedzcych, Karol powsta i wycign rk przed siebie. Na doni bysn jasny krek. Oto powiedzia mj towarzysz przywo srebrne soce od wojownika bladych twarzy i przyjaciela czerwonych mw. Nawajowie nadali mu imi Byskawicy. Przerwa na chwil, a w ciszy, jaka nastaa, wydao mi si, i szmer przebieg wrd wojownikw. Mam wrczy to soce Pierzastej Strzale na znak, i wszystko, co powiem, znane jest Byskawicy i z tym mnie on do was przysya.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

83

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Schyli si i wrczy najbliej siedzcemu jasny przedmiot. Stylizowany obraz soca wykuty w srebrze przed wielu laty, ofiarowany staremu westmanowi. Przedmiot przewdrowa pkolem, podawany z rki do rki, a spocz wreszcie na doni siwowosego wodza. Ten obejrza go dokadnie i szepn co ssiadowi. Niech nasz biay brat mwi dalej. Pierzasta Strzaa poznaje znak soca ofiarowany Byskawicy. Dlaczego on sam nie przyby, aby uradowa nasze oczy, a uszy napeni dwikiem swych sw? Byskawica pozdrawia was moimi ustami. Ciao jego jest sabe, a droga do Nawajw daleka odpowiedzia Karol. Przywo rwnie pozdrowienia dla Nawajw od ich czerwonych braci, plemion Czarnych Stp zamieszkujcych prerie nad Rzek Mleczn, tam gdzie za grami wstaje soce. Ich wdz, Wysoki Orze, take przemawia przez moje usta. Oto wampum, ktry wam przysya. To powiedziawszy wydoby z kieszeni mienicy si, rnokolorowy, naszywany perekami wski pas materii. Powdrowa on ladem srebrnego soca, z rk do rk. Czarne Stopy powiedzia Karol naday mi imi Wielkiego Bobra, a memu bratu, ktry tu siedzi, imi Orlego Pira. Przerwa na chwil, a mnie si wydao, i w krgu wojownikw znw powsta lekki szmer. Wysoki Orze mwi wam: posuchajcie rady Wielkiego Bobra. On jest przyjacielem czerwonych mw, gdziekolwiek wznosz si ich namioty, a jzyk jego brzydzi si kamstwem. Niech wodzowie Nawajw nie odmawiaj mu swej pomocy. To rzekszy usiad. Patrzaem, jak siwy wdz a by to Pierzasta Strzaa oglda wampum, jak wsparszy si na ramieniu ssiada, dwign si ciko. Nasi biali bracia przybyli w sam por powiedzia ochrypym, starczym gosem. Jego angielszczyzna pozostawiaa wiele do yczenia, ale zrozumie mogem wszystko. li ludzie napadaj n a stada
Opracowanie edytorskie: Jawa48

84

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Nawajw, kradn konie, rani wojownikw. Cierpliwo nasza zostaa wyczerpana. Niech Wielki Bbr powie, czego potrzebuje, aby schwyta zbjcw. Nawajowie mu pomog. Howgh! Trafi w sedno sprawy, a jednoczenie zasugerowa nam dalsze postpowanie: schwyta przestpcw. Gdy skoczy mwi, Karol powiedzia krtko o spotkaniu z czowiekiem strzegcym jaskini i wyrazi przypuszczenie, i jest to jeden z czonkw bandy, ktrej ofiarami padaj nie tylko Nawajowie, ale i inni mieszkacy Arizony. Wyraajc si w ten sposb Karol pragn podkreli, i nie chodzi tu o walk biaych przeciw czerwonoskrym, ale o likwidacj grupy opryszkw, gronej dla wszystkich uczciwych ludzi. Po tym przemwieniu nasza narada zostaa zakoczona. Kiedy wojownicy si rozeszli, podszed do nas w Nawaj tak wietnie wadajcy angielskim. Pierzasta Strzaa zwraca srebrne soce powiedzia i wrczy Karolowi byszczc blaszk. Jest tylko takie jedno, doda zrobione dla Byskawicy, dzielnej, bladej twarzy, ktra tu ya z n ami i walczya przeciwko wsplnym wrogom. Kiedy to si dziao? zapytaem. Dawno. Sabo pamitam te czasy odpar z widocznym wahaniem, a potem doda: Prawie trzydzieci zim ju mino. Zdumiaem si. Zauwayem, i Karol tak bardzo zawsze opanowany tym razem drgn. Otworzy usta i zamkn je, jak gdyby przestraszony pytaniem, ktre zamierza zada. Aby zrozumie przyczyn naszego zdziwienia, trzeba wiedzie, i Indianie s zazwyczaj bardzo niedokadni w rachunkach. Ich umiejtno liczenia nie siga poza cyfr dziesi. Wiksza liczba jest okrelona ju tylko jako wielokrotno dziesiciu lub te jeszcze mniej dokadnie jako wiele" lub duo". Sowo trzydzieci zim" byo wic w ustach czerwonoskrego czym niezwykym. Nie wypadao jednak zadawa pyta. Pierzasta Strzaa by wwczas znanym ju wojownikiem doda Indianin. Razem z nim Byskawica bra udzia w wojennych
Opracowanie edytorskie: Jawa48

85

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

wyprawach i owach. Wtedy ziemie Nawajw cigny si tak daleko, i nikt nie zna dokadnie ich granic. Byskawica ocali kiedy Pierzast Strza przed palem mczarni, a caemu plemieniu odda tak wielkie usugi, i nigdy nie zapomnimy o tym. Dlatego otrzyma srebrne soce. Czy tylko on jeden? wtrciem. Tak. Nawajowie robi podobne soca. Sprzedaj je bladym twarzom. Ale one s inne. Soce Byskawicy posiada dwanacie promieni, tamte po dziesi. Umilk i przyglda si nam badawczo, jak gdyby oczekujc jakiego pytania. Kiedy nie pado, powiedzia: Mam wskaza naszym biaym braciom dom, w ktrym zamieszkaj. Udalimy si za nim, mijajc szereg ustawionych wzdu skalistej platformy kwadratowych budowli. Na koniec stanlimy przed wejciem do jednej z nich. Niech biali bracia zobacz, czy bdzie im tu wygodnie. Wkroczyem do rodka. Znacznie widniejszego ni wntrze hoganu, w ktrym spdzilimy poprzedni noc. Domek, poza otworem wejciowym, posiada rwnie okno. Pod dwiema cianami do obszernej izby leay stosy futer, a podog pokrywaa mata utkana z kolorowych wkien rolinnych. W kcie sta wielki gliniany dzban peen wody. Sowem, jak na warunki ycia czerwonoskrych, prawdziwy luksus. Kiwnlimy z uznaniem gowami i wyszli na dwr. Gdyby moim braciom czego brakowao, niech zapytaj wojownikw o Czarnego Niedwiedzia. Podnis rk na poegnanie i oddali si. Jak ci si spodoba Czarny Niedwied? zapytaem Karola. To bardzo dziwny Indianin. Albo przebywa duszy czas wrd biaych, albo te... Zreszt, to nie jest wane.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

86

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Albo te... podchwyciem co masz na myli, Karolu? Czy spotkae kiedy Indianina, ktry by potrafi tak dobrze liczy albo tumaczy z angielskiego na nawajski? Spotkaem. Wrd Czarnych Stp. Wiem, kogo masz na myli. Czerwon Chmur, czarownika plemiennego. Ale to wyjtkowy wypadek. Czerwona Chmura wychowa si wrd biaych. A ten?... Zwrciem Karolowi uwag, i Nawajom jako wcale nie spieszy si do walki z bandytami. Narada zostaa przerwana, a sposoby walki nie ustalone. Nic na to nie moemy poradzi odpar. Taki ju maj sposb bycia i zanim si na cokolwiek zdecyduj, musz spraw dobrze przemyle. Chodmy lepiej obejrze pueblo. Nikt nam teraz w tym nie przeszkodzi. Stalimy si przyjacimi czerwonoskrych. To raczej Nawajowie uznali nas za przyjaci. Jeli mona im wierzy. Bd spokojny. Wypalilimy kalumet, a srebrne soce i wampum Czarnych Stp rwnie speniy sw rol. Ten kopot spad nam z gowy. Obeszlimy cae osiedle. Nikt nas nie zaczepi, nikt o nic nie zapyta. Normalny zwyczaj wszystkich indiaskich skupisk. Jeli zostae uznany za sprzymierzeca moesz chodzi, gdzie ci si ywnie spodoba. Nikt na ciebie nie zwrci uwagi. Wygodny to zwyczaj, bo nie krpujcy przybysza, pozostawiajcy cakowit swobod ruchw, a rwnoczenie dowd zaufania. Przewdrowalimy wic cae pueblo z gry na d i z prawa na lewo, opdzajc si tylko od psw, jak zwykle bardzo napastliwych. Gdy wrcilimy, przed naszym domkiem czeka Czarny Niedwied. Niech biali bracia wejd do rodka. Musz si z nimi naradzi. Usiedlimy w pmroku.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

87

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Wielki wdz Nawajw, Pierzasta Strzaa, kaza mi porozmawia z biaymi brami i zastanowi si, jak najatwiej schwyta bandytw. Mniej uszu lepsza tajemnica, mniej ust mniej sw. W duchu przyznaem mu suszno. Obawiaem si bowiem przewlekych narad i nie koczcych si przemwie ich uczestnikw. Co prawda czerwonoskrzy potrafi trzyma jzyk za zbami, ale powzicie decyzji na zebraniu starszyzny przewleka si niekiedy bardzo dugo. A przecie czas nagli. Karol opowiedzia o moim spotkaniu z napastnikami, o dziwnej historii zwrcenia zrabowanej broni i pienidzy. Wymieni rwnie wszystkie znane mu wypadki rabunkw ostatnich miesicy. Czarny Niedwied sucha uwanie, a gdy opowiadanie dobiego koca, zaznajomi nas z napadem na indiaskie stado pdzikich mustangw. Zdarzyo si to dwa dni przed naszym przybyciem w te strony. Koni nie zrabowano, ale dwu wartownikw zostao rannych, a sprawcy uciekli. Wojownicy wysani w pogo zagubili lady. Jeden z tych oddziakw wywiadowczych, prowadzony przez Gronego Pioruna, nas wanie wzi za zbiegych napastnikw. Czarny Niedwied przypuszcza, i bandyci zaszyli si na pewien czas w jak trudno dostpn kryjwk, by przeczeka pocig. Jaskinia ze rdem! krzyknem mimo woli. Spojrzeli na mnie rwnoczenie i rwnoczenie odezwali si: Mj biay brat powiedzia prawd... Sdz, Janie, e si nie mylisz. Musimy zaj si t tajemnicz jaskini i jej mieszkacami. Decyzja zapada natychmiast. Postanowilimy wyruszy nazajutrz, wczesnym witem, odnale drog do jaskini, schwyta jej dozorc. Czarny Niedwied uda si do Pierzastej Strzay, aby uzyska zgod na t wypraw. Zajem si ogldaniem uprzy naszych koni. Od jej stanu wiele mogo zalee. Karol natomiast wzi si do czyszczenia broni. Powyciga z
Opracowanie edytorskie: Jawa48

88

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

jukw cierki i gaganki, a nawet blaszane naczynie z oliw i pogry si bez reszty w swym rusznikarskim zajciu. Parajc si z rzemieniami, usiowaem w swej pamici odtworzy drog wiodc z jaskini do kaktusowego pola. Od dokadnoci tych wspomnie zaleao powodzenie wyprawy. Nie byo mi jednak sdzone, by wzi w niej udzia. W par godzin pniej, gdy schodziem w gb kanionu, zamay si pode mn szczeble drabiny. Spadem z niewielkiej co prawda wysokoci, ale wkrtce kostka prawej nogi potnie obrzmiaa i pocza dotkliwie bole. Przy pomocy Karola zdjem but. Na szczcie byo to tylko nacignicie minia, jednake Karol natychmiast owiadczy, i nie powinienem jecha. Twierdzi, i nie poradz sobie, jeli zajdzie potrzeba marszu pieszego, e stan si zawad, a nie pomoc. Upieraem si, e do rana opuchlizna zniknie, ale gdy zmrok poblad i Czarny Niedwied przyszed nas obudzi, ani rusz nie mogem zaoy obuwia. Musiaem zosta.

Karol i Czarny Niedwied po czterech dniach wrcili cali i zdrowi. Karol zda mi dokadnie relacj z eskapady. Opucili mnie, gdy na niebie drgay jeszcze czerwone zorze witu, a w gbi kanionu panowaa noc. Wzdu wijcej si linii strumienia, a potem dwigajcym si z wolna dnem wwozu wyjechali na arizosk paszczyzn. Tam zatrzymay ich placwki indiaskie pilnujce drg do puebla. Dalej rozcigaa si pusta przestrze. Do pierwszego postoju pola kaktusowego dotarli jeszcze tego samego dnia, mijajc w drodze opuszczon indiask wiosk. Dowiedziaem si, i mieszkacy na pewien czas przenieli si w gb nawajskich terenw, w zwizku z napadami bandy. Noc mina im spokojnie przy ognisku rozpalonym na poczerniaych ladach naszego obozowiska. Nazajutrz rozpoczli dalsz wdrwk, ale ju nie w tak szybkim tempie. Karol lka si bowiem, e mog zabdzi, e nie odnajdzie waciwego kierunku wiodcego ku pieczarze. Pocz aowa, e nie odoono wyprawy do chwili wygojenia si mej nogi przydabym si do orientacji w terenie. Okolica bya urozmaicona, a do znuenia, ustawicznie zmieniajcymi si ksztatami ska, gazw, paroww nieoczekiwanie przecinajcych drog. Mona byo zagubi si z kretesem.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

89

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Szukajc jakichkolwiek ladw naszej poprzedniej jazdy musieli bacznie rozglda si dokoa. Teren bardzo sprzyja, wszelkiemu zaskoczeniu ze strony ewentualnych napastnikw. atwo si byo przecie ukry w kadym zaamaniu gruntu, za kad ska. Jedn z setek, jakie mijali. Gdy soce poczo zachodzi, porzdnie zmczeni, zatrzymali si na nocleg. Karol z gorycz stwierdzi, i nadal nie wie, czy posuwaj si we waciwym kierunku. Czarny Niedwied przyj to wyznanie z niezwykym spokojem, bo chocia wyranie rni si od swych wspbratymcw, by

rwnie jak oni spokojny i opanowany. Owiadczy, i tak dugo bd tu kry, jak dugo bdzie potrzeba. To stwierdzenie wcale nie poprawio humoru Karolowi. Nic nie wydarzyo si w nocy. Kojoty jak zwykle daway zna o sobie, ale adna wiksza zwierzyna nie pojawia si w pobliu. aden czowiek nie zdradzi swej obecnoci. Gdy niebo poblado, wskoczyli na sioda. W poudnie rozbili obozowisko w cieniu kolorowej skaki. Wwczas to wpadli na pierwszy trop. By nim zagmatwany lad koskich kopyt. Kto musia tu ju obozowa. Liczby wierzchowcw nie sposb jednak byo si doliczy. Sta musiay wida dugo i dokadnie skopay piasek. Czarny Niedwied kry obok tych ladw jak pies zataczajcy koa dla uchwycenia zapachu zgubionej zwierzyny. Na koniec Indianin zaprzesta poszukiwa, podszed do Karola i powiedzia:
Opracowanie edytorskie: Jawa48

90

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Piciu biaych, pi koni. Jeden czowiek kuleje na lew nog. Poszli na pnoc, zanim ksiyc zgas. A potem doda w jzyku biaych: Sze do omiu godzin temu. Ze stwierdzenia tego wynikao, i jedcom bardzo si spieszyo. Jeli Czarny Niedwied nie myli si, nieznajomi wyruszyli w drog jeszcze w nocy. Co ich tak gnao? Ucieczka czy pocig? A nastpne pytanie brzmiao: czy lady mogy doprowadzi do jaskini, czy te prowadziy w innym kierunku? A moe nie miay nic wsplnego z jaskini i jej wartownikiem? Karol doszed do wniosku (tyle jeszcze pamita), e jaskinia musi si znajdowa bardziej na poudniu. A stamtd wiody wanie lady. Ruszyli wic ku poudniowi. Jeli to nie zbliao ich do celu, na pewno oddalao od ssiedztwa z tajemniczymi jedcami. lad stawa si coraz mniej wyrany, chwilami znika, a wreszcie zgin ostatecznie. Na prno kryli tu i tam. Wreszcie zdecydowali si ju tylko na kompas Karola i na wasne wyczucie. Jechali dalej na poudnie, ale po paru godzinach skrcili ku zachodowi. Teraz trafili na drugi lad: znowu pi koni. Wic albo zbieg okolicznoci, albo ta sama grupa jedcw. Ostateczn odpowied mogo da tylko dokadne zbadanie odciskw stp i stwierdzenie, czy znajdowaa si wrd nich stopa kulejca". Niestety, jedcy nie zsiadali z koni, nigdzie si nie zatrzymywali. lady staway si coraz wyraniejsze. Z tego wynikao, i Karol i Czarny Niedwied jechali w tym samym kierunku, co nieznana grupa konnych. Naleao wic zwolni tempo, by niespodziewanie nie spotka si z nimi. A chocia nieznajomi mogli stanowi gromadk spokojnych podrnych, naleao si liczy rwnie z najgorszymi skutkami takiego spotkania. Czarny Niedwied na wzmiank o spokojnych ludziach" przeczco krci gow. Wedug niego znajdowali si teraz na terenach pustynnych, nie zamieszkanych i nie odwiedzanych przez traperw. T such, niegocinn krain przebiega tylko uciekajcy przed pocigiem opryszek lub zbkany podrny, niewiadom miertelnego niebezpieczestwa, jakie tu na kadego czyhao braku wody. Zsiedli z koni i z broni gotow do strzau posuwali si krok za krokiem. Pragnienie im nie dokuczao, ale zabranej wody mogo starczy na
Opracowanie edytorskie: Jawa48

91

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

jeden jeszcze dzie. Z tego wynikaa groba koniecznoci powrotu b ez wypenienia zadania. Po kilku milach pieszej wdrwki znowu wskoczyli na sioda pozwalajc koniom na nieco szybszy bieg. Przeciwnik jeli nim by musia oddali si na bezpieczn odlego. Natrafili teraz na wziutki parw. Wjechali w jego gardziel. Kamienne ciany wyday si Karolowi dziwnie znajome. Czyby wreszcie znaleli waciw drog? Jeden, potem drugi ostry zakrt i oto cignli gwatownie uzdy. Zza zaomu skay wybiego czterech ludzi. Cztery czarne kapelusze o szerokich skrzydach i rwnie czarne chusty zakrywajce twarze. Karol krzykn. Chwyciwszy za luf sztucera zamachn si, a kolba stukna o ciemne rondo najbliszego kapelusza. Uderzony zgi si, a potem nie wydawszy sowa bezwadnie pad na ziemi. W sekund pniej Karola cignito z konia i obalono, mimo i broni si rozpaczliwie. Nie prbowa jednak strzela, chocia rewolwery tkwiy jeszcze za pasem. Znaem Karola dobrze, wic wiem, i tak na pewno postpi. Nigdy bowiem nie robi uytku z palnej broni, jeli przeciwnik pierwszy jej nie uy. Nawet strzelajc stara si tylko rani. Zwykle mu si to udawao. By dobrym strzelcem, o pewnej rce i niezawodnym oku, a rwnoczenie ywym zaprzeczeniem zasady goszonej przez niektrych westmanw: Najpierw strzelaj, potem pytaj!" Karola obalono, skrpowano i wepchnito mu knebel w usta. Czarny Niedwied, gdy spostrzeg przewag napastnikw, usiowa zbiec. To najrozsdniejsze w takiej sytuacji. Wwz jednak okaza si tak ciasny, i byo rzecz niemoliw swobodnie obrci w nim konia. Zeskoczy wic, kopn najbliszego wroga i ju, ju dopada pierwszego zakrtu cieniny, gdy nagle stan oko w oko z nowymi przeciwnikami. Jednego obali uderzeniem pici, ale wwczas otrzyma z tyu uderzenie w kark. Zamroczyo go. Ta jedna chwila starczya. Zwalono go z ng, skrpowano rzemieniami i podobnie jak Karolowi wepchnito kb szmat w usta. Caa opisana walka rzecz ciekawa odbya si w zupenym milczeniu. Napastnicy nie nawoywali si, nie wydawali adnych polece, sw zachty. Jak gdyby stanowili gromad niemych. Gdy Karol lea ju zwizany jak mi pniej opowiada czu co w rodzaju wstydu, e tak
Opracowanie edytorskie: Jawa48

92

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

dali si zaskoczy. Na usprawiedliwienie trzeba jednak powiedzie, e przewaga przeciwnikw bya olbrzymia, a teren sprzyjajcy zasadzce. Zastanawiaem si, czy napastnicy wiedzieli o zblianiu si dwu samotnych jedcw. Sdzc z opisu wypadku, zaskoczenie musiao by obustronne. Napastnicy byli przygotowani to pewne, czekali to rwnie nie ulegao wtpliwoci, ale czekali na kogo zupenie innego. Wcale nie na Karola i nie na Czarnego Niedwiedzia. Jecy zostali zawleczeni nieco dalej, w cie jeszcze wyszej skalnej ciany. Naprzeciw siad stranik uzbrojony w dug flint, z obliczem rwnie zakrytym czarn chust. Inni oddalili si w gb wwozu. Po chwili Karol usysza ttent kopyt. Gos si oddala, zamiera, a wreszcie zagin. Stranik tkwi nadal nieruchomy i milczcy jak gaz, na ktrym siedzia. Kneble nie pozwalay na sprowokowanie rozmowy. Przez cay ten czas zwierzy mi si pniej Karol zdoaem policzy wszystkie dziury i wgbienia przeciwlegej ciany wwozu. W imi prawdy musz doda, i nie byo to jedyne zajcie mego przyjaciela. Mimo blu rk i ng skrpowanych do granic ludzkiej moliwoci, stara si wizy rozluni. Napina i zwalnia minie, bez adnego jednak rezultatu. Jak dugo tak leeli nie mogli pniej dokadnie okreli. Ani Karol, ani Czarny Niedwied. Poczo ju zmierzcha, gdy znowu usyszeli ttent. Stawa si coraz wyraniejszy, na koniec ujrzeli trzy koskie by, a nad nimi trzy zamaskowane ludzkie gowy. Jedcy zatrzymali si i zeskoczyli. Co nowego? zapyta jeden z nowo przybyych. Nic mrukn stranik. Le cicho jak baranki. Baranki. Zaraz zobaczymy, co kryj pod wen. Obszuka ich! Sprawne rce poczy obmacywa ubranie Karola.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

93

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Spociem si z wraenia opowiada pniej gdy wycignli dokument, jaki otrzymaem w Waszyngtonie. Jeli to przeczytaj pomylaem nie wygrzebi si z tej sytuacji." W pimie wyranie przecie okrelona zostaa misja. Na szczcie nie zainteresowano si treci dokumentu. Przepaciste kieszenie kurty Karola poddano dalszej szczegowej rewizji. Powycigano wszystkie drobiazgi, a midzy innymi srebrn miniatur soca. Obszukujcy poda j wysokiemu mczynie, tkwicemu nieruchomo przy koniach. Co to? Mia przy sobie. Do diaba! Rozwiza ich! Alonso! Przyprowad konie. Tylko szybko. Czekaj na nas. A kiedy opady wizy i kneble zostay wyplute, zwrci si do Karola: Czemu nie uprzedzi? A na drugi raz nie wcz si z czerwonymi. Jedziesz z nami? Na to Karol z zimn krwi: Zostaj. Mam inne zadania. Dobrze. Nic mi do tego. Na konie! wrzasn na swych towarzyszy. Ani si spostrzegem opowiada Karol jak odjechali. Nasze konie, nasz bro, wszystko odzyskalimy. Nie zadziwiajce? Zadziwiajce i zastanawiajce odparem. Jest o czym pomyle.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

94

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

VII

Zbyteczny strza

Jak dugo szed trzymajc wierzchowca za uzd ju nie pamita. Wydawao mu si, i od chwili, w ktrej zwierz poczo si potyka, a potem zatrzymao si, odmawiajc jazdy, miny wieki. Wwczas to zsun si z konia zeskoczy nie mia siy rozpoczynajc piesz wdrwk, ze sab nadziej, by mg jeszcze znale wod w tych przekltych stronach. Gdyby napotka chocia potok, strumyk, rdeko sczce si z zagbienia gruntu! Ale to zudne marzenia. Szed powoli, potyka si tak samo, jak jego ko. Od czasu do czasu przystawa, bo zdawao mu si, e horyzont koysze si przed oczami, skay dr, a ziemia, po ktrej stpa, przypomina chwiejny pokad okrtu. Gdy zawrt gowy mija, rusza dalej, powczc nogami i starajc si nie patrze zbyt daleko przed siebie. Czu lk przed t pust przestrzeni. Piasek, glina, skay... Szare, zakurzone zielsko pezajce w szczelinach, samotny kaktus symbol jaowej gleby, nie koczce si szeregi skaek... Jakby pospny obraz namalowany ciemnymi barwami, chocia wiecio soce. Bezlitosne soce na bezchmurnym niebie, a w dole ani skrawka cienia i wilgoci... Gardo go palio, jzyk zesztywnia, oczy ku blask lejcy si z nieba. Zatraci ostatecznie wiadomo celu swej drogi, miejsca, gdzie si znajdowa. Zatacza si coraz czciej, a ugiy si pod nim kolana. Powoli, mikko, jak gdyby w wyreyserowanej roli scenicznej, osun si na jaowy szmat zrudziaej ziemi. Z zacinitej doni nie wypuci cugli. Ko zatrzyma si nad nim, z pochylonym bem, rwnie bezwolny jak jego pan.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

95

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Gdy ucich szelest ludzkich krokw i uderzenia kopyt, nastaa cisza. Zowroga cisza pustynnego poudnia. Po chwili na przenikliwie jasnym niebie ukaza si cie. Ptak kry zataczajc coraz mniejsze koa, wreszcie zawis w powietrzu, wprost nad czowiekiem i zwierzciem. Sp Gr Skalistych. Zblia si i wzbija, ale w pewnym momencie zaszybowa skrzydami i odlecia. Co go sposzyo. Na kracu horyzontu pojawi si ciemny punkt. Rs z kad chwil. Gdyby wdrowiec mg widzie! Dostrzegby wreszcie dugi sznur jedcw zmierzajcych wprost w jego kierunku. Jadcy na przedzie wskaza rk przed siebie i krzykn: Ko! Samotny ko! Jak jest ko, musi by i jedziec odpowiedzia czyj gos. Czy ci jednak wzrok nie myli, Karolu? Na pewno nie. Spieszmy si. Nie zamienili ani sowa wicej, pki nie zd arli cugli na krok od lecego. Zeskoczyli z siode. Pomdlay wdrowiec ockn si nagle, otworzy oczy. Chyba ma gorczk?... Ujrza nad sob dwie spalone socem twarze i dwa kapelusze. Ale najbardziej zdumia go widok innych gw, nie nakrytych, o kruczoczarnych wosach, zwizanych w lnice wzy. Czerwonoskrzy! Widzenie nie znika. Dajcie wody! krzykn Karol. Omdla z pragnienia. Nachyliem si nad lecym. Przecie to Czarny Piotr, Karolu! Piotr Carr! Skd si wzi w tych stronach! Powoli, kropla po kropli sczyem pyn midzy spkane wargi, a potem chlusnem resztk wody wprost w twarz. Poskutkowao. Odetchn gboko, spojrza przytomnie i usiad. Przez chwil wodzi osupiaym wzrokiem po naszej gromadzie, zatrzyma go na mnie i nagle poderwa si z ziemi.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

96

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Doktorze odezwa si lekko ochrypym gosem po raz drugi wyrwa mnie pan mierci! Jak si pan teraz czuje? Dajcie mi jeszcze wody. I koniowi. Biedne zwierz, pewnie ledwo dyszy. Jeli mj brat si zgodzi zwrci si Karol do Czarnego Niedwiedzia urzdzimy krtki postj. Ta blada twarz jest mi znana i chc z ni porozmawia. Nie dosiadajc ju koni przewdrowalimy jeszcze kilkanacie jardw, a natrafilimy na ma kotlink, rozcigajc si u stp wyniosej skaki. Dno tej kotlinki byo tak samo spkane od skwaru, ale cie, jaki na nie pada, czyni to miejsce mniej uciliwym dla odpoczynku od reszty skpanej w socu przestrzeni. Tu zasiedlimy krgiem: Karol, Czarny Niedwied, Piotr Carr i ja. Wojownicy Nawajw rozoyli si na zboczach, z wyjtkiem dwu, ktrzy wdrapali si na szczyt skay, aby obserwowa okolic. A teraz musz cofn si w czasie, aby wyjani przyczyn, dla ktrej znalelimy si w samym sercu arizoskich pustkowi. Dziwna przygoda Karola Gordona i C zarnego Niedwiedzia (o ktrej szczegowo pisaem) staa si powodem naszych dugich narad. Kiedy Karol opowiedzia o wydarzeniu rozemiaem si. Widzisz rzekem nie tylko ja mam szczcie do bandytw. Tak, byaby to zabawna historia, gdyby nie fakt, e mielimy do czynienia ze zorganizowan grup ludzi spod ciemnej gwiazdy. Ale to wanie doda e s zorganizowani, a co wicej, e musi u nich panowa surowy rygor, ocalio i mnie, i ciebie. Rygor? Nie rozumiem.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

97

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

To proste. Tylko przy istni eniu sprawnej organizacji mona opracowa, a przede wszystkim przestrzega hase czy jakich innych znakw rozpoznawczych. Wiesz, co mnie ocalio? Kiwnem gow: Srebrne soce. Pojmuj, o co ci chodzi, Karolu. Czarny Niedwied wspomina, i srebrne soca wyrabiane s nadal przez Nawajw i rni si tylko w drobnych szczegach od tego, ktre otrzymae od Byskawicy. O tym wanie mylaem. Trzeba si dowiedzie, ile takich soc ju zrobiono. Zagadnlimy Czarnego Niedwiedzia. Na nasze pytanie ni e potrafi udzieli szczegowej odpowiedzi. Caa produkcja wyrobw ze srebra bya wasnoci ogu. Jeli nawet nie wszystkich czonkw plemienia bo jego liczne odamy rozproszyy si po obszarach Arizony to w kadym razie naleaa do tej grupy, wrd ktrej znajdowali si rkodzielnicy, twrcy ozdb. Srebrne wiecideka (nie tylko soca) znajdoway coraz wicej odbiorcw w miar napywu biaych osadnikw. Dlatego produkcja przeznaczona pocztkowo tylko na zaspokojenie wewntrznych potrzeb plemienia jako ozdoby strojw poczynaa stawa si przedmiotem handlu. Wszystkie dochody pynce z tego rda, bd w formie gotwki, bd towarw (gwnie proch i kule), przekazywane byy Pierzastej Strzale. On decydowa o ich uyciu dla dobra wszystkich wspplemiecw. Ale ile ju sprzedano srebrnych soc? Czarny Niedwied zapyta o to Pierzast Strza. Odpowied niezupenie nas zadowolia. Czarny Niedwied powtrzy j z widocznym wahaniem w gosie. Moi czerwoni bracia zastrzeg si nie umiej liczy tak, jak biali. Okazao si, e srebrnych soc sprzedano lub wymieniono dziesi razy po dziesi" albo troch wicej, albo nieco mniej. Tak czy siak, liczba puszczonych w obieg metalowych blaszek nie bya wielka.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

98

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Przypuszczalimy jednak, e wikszo z nich moga si znale w posiadaniu bandy i suy jako znak rozpoznawczy. Jeeli tak jest powiedziaem jak oceniasz ich siy, Karolu? Co do mnie, uwaam, i musz stanowi do liczn grup. W przeciwnym wypadku znaliby si osobicie i srebrne soca" byyby zbyteczne. Czarny Niedwied, ktry do tej pory przysuchiwa si naszej rozmowie w milczeniu, teraz wtrci si. Zwile wyliczy sze ostatnich napadw na nawajskich wojownikw. Liczba napastnikw za kadym razem wahaa si od szeciu do pitnastu. Ale przecie mogy to by tylko drobne oddziay. Karol doda, e chocia wikszo napadw dokonana zostaa w rejonie Rainy Valley, to jednak niekiedy miejsca napadw dzieliy do due odlegoci. Dokonywali wic ich raczej nie ci sami ludzie . Ale ze stwierdzenia tego faktu nie wynikaa moliwo liczbowego okrelenia bandy. Dalimy wic spokj dalszym rozwaaniom na ten temat. Informacji dokadniejszych mgby chyba udzieli ktry z uczestnikw napadw. Oto dlaczego zdecydowalimy si na powtrn wypraw do tajemniczej jaskini. Tym razem z wikszym oddziaem, aby schwyta, kogo si da. Zapytaem, co uczynimy ze schwytanymi. Wrcimy do pueblo odpar Karol. Pozostan tak dugo w niewoli Nawajw, jak dugo nie przetrzebimy bandy. Wtedy odt ransportuje si ich do fortu Huachuca. Tam si nimi zaopiekuj. Tak umwiem si z komendantem. Daleka droga zauwayem. Czy nie lepiej zwrci si do ktrego z miejscowych szeryfw? aden z nich nie zgodzi si na przyjcie jecw. I wcale si temu nie dziwi. Osadnicy wykazali taki brak odwagi, e w wypadku prby odbicia uwizionych nikt nie przyszedby z pomoc. Okropna sytuacja, Janie, ale prawdziwa. A wstyd o tym mwi. Pierzasta Strzaa akceptowa nasze plany i wyznaczy oddzia pidziesiciu wojownikw pod wodz Czarnego Niedwiedzia. Oto dlaczego ktrego dnia znalelimy si w sercu arizoskiej pustyni, w sam por, by ocali ycie Piotrowi Carrowi. Ale skd on si tam znalaz? Opowiedzia o tym w sposb, jak zwykle, bardzo obrazowy:
Opracowanie edytorskie: Jawa48

99

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Kiedycie opucili t zatracon Rainy Valley, pozostaem jeszcze kilka dni, aby da odpocz koniowi. Nic si wicej nie wydarzyo. Tyle, e ten paski pacjent, doktorze, wygramoli si z ka i odjecha, jak to si mwi, w sin dal. Pan ma szczliw rk, doktorze. Mniejsza z tym przerwaem. A jak tam oberysta? Ten grubas? Prbowa mnie za jzyk pocign. Pyta si o pana. Kto pan jest i dokd pojecha? Mam nadziej, e nie powiedzia pan, Piotrze, zbyt wiele. Raczej zbyt mao. Tyle co nic. To i dobrze. Milczenie jest zotem. Spochmurnia natychmiast. Trafi pan w moje czue miejsce. Nie rozumiem. Ach westchn zaraz wytumacz. Ot, jak ju powiedziaem, po trzech dniach nudw wyruszyem dalej. Nie mog twierdzi, i drog znaem dokadnie. Ale to gupstwo. adnej drogi w swych wdrwkach nie znaem dokadnie, dopki jej nie przeszedem ze dwa razy. Ale wracam do sprawy. W moim planie leao dotarcie do szlaku, jakim w tych stronach jedzi dylians. Szlak jest znaczny i kiedy si raz na trafi, nie sposb zbdzi. Wiedzie ku pnocy, do Cameron. Stamtd, jak pewnie wam wiadomo, wzdu Maej Colorado, atwo dosta si na wschd do linii kolejowej. Jak widzicie, wszystko wygldao bardzo prosto. Wyruszyem rankiem. Na szlak dyliansu trafiem bez trudu, ba, nawet rozpoznaem nie zatarte jeszcze koleiny. Tam wanie rozbiem swj pierwszy biwak, a nastpnego dnia jazda dalej! Wyobracie sobie, po ilu tam godzinach widz zbiegowisko przed sob. Oczywicie, nie tak od razu. Najpierw ujrzaem ciemny punkcik. Myl sobie: co to jest? Uderzyem konia, pognaem. Licho mnie tam ponioso! Ja ju mam zawsze takie kulawe szczcie! Jak bawiem w Montanie, to bdzie dwa lata wstecz...
Opracowanie edytorskie: Jawa48

100

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Do rzeczy, Piotrze przerwaem. O Montanie opowie pan nam innym razem. Nie mamy duo czasu. Westchn. Wic dobrze. Jad galopem. Widz coraz wyraniej: gromada koni, jedcw i pudo wozu. Oczywicie, dylians. Ucieszyem si. Nie bd podrowa samotnie. Niech to licho porwie! Byo si z czego cieszy! Kropka w kropk...Montana, ale o tym potem. Dylians stoi. Myl: pewnie im koo spado albo dyszel trzs. Zdarza si. Trzeba pomc. Podjedam, cigam cugle w ostatniej chwili. Mj zwierzak a zary si kopytami i nagle widz, e co tu nie jest w porzdku. Zawsze miaem dobrego nosa, tylko tym razem spostrzegem si ciut pno. Wyobracie sobie: stojca kareta, grupka podrnych z rkami zadartymi ku niebu. Obok nich wonica i pocztylion. W takiej samej pozie. Signem do pasa i zaraz poczuem pod opatk mocny ucisk i kto tam kaza mi podnie rce. Oczywicie, zrobiem to. Nawet do szybko. Chwileczk wtrci si Karol ktrego to dnia byo? Straciem rachub czasu. Ale zaraz, zaraz... Chyba przed dwoma dniami. I co dalej? Dalej? Podrnych, jak sdz, dokadnie oczyszczono... Co pan przez to rozumie? Ano, po prostu zabrano im wszystko, co mieli wartociowego. Potem wszyscy wsiedli do karety, wonica zaci konie i tylko si za nimi zakurzyo. A ja zostaem. Przyjemne, co? Sam jak p alec i czterech zamaskowanych drabw! Tak. Mieli twarze do poowy zasonite chustkami. Ach, panie doktorze, nie nale do ludzi, ktrzy zbytnio przejmuj si swymi niepowodzeniami, ale diabli mnie brali na widok wszystkich moich skarbw rozbebeszonych. Zabrali mi bro, troch pienidzy no i... to najgorsze: dwa woreczki ze zotym piaskiem. Bodaj ich! Nie ma co ukrywa. Trafiem na ma yk zota. Nieduo, ale zawsze uzbierao si. Niby niewiele, jednak rozumiecie?
Opracowanie edytorskie: Jawa48

101

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Rozumiemy przytaknem i z trudem powstrzymaem miech. Zabawne byy te wywody Czarnego Piotra, ktry raz przyznawa si do odkrycia zotej yy, raz bagatelizowa odkrycie. Aby skrci t zbdn gadanin, zapytaem:

Wic zabrano panu bro, pienidze i zoto? Wanie. Utrafi pan, doktorze, w samo sedno sprawy. Tak si stao. Moja duga praca posza na marne. Kto inny... Dobrze, dobrze przerwaem znowu. Prosz powiedzie, co nastpio dalej. Pucili pana? Pucili, pucili. Ale nie tak zaraz. Pewnie im chodzio to, abym nie dogoni dyliansu. Wzili mnie midzy siebie powlekli na bezdroa. Piechot? Nie, konno. Po jakiej chyba godzinie skrpowali mi rce, a oczy zawizali opask. ebym nie mg widzie. Oczywicie mruknem.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

102

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Jechaem w ten sposb, a konie zatrzymano, rozwizano rce i zdjto opask. Znajdowaem si wtedy u stp skay. Zobaczyem wielki, czarny otwr. Kazali mi usi na ziemi i czeka. Zapytaem, jakie maj wzgldem mnie zamiary. Dwa razy powtarzaem pytanie, zanim doczekaem si odpowiedzi. Powiedzieli: Cicho bd. Nic ci si zego nie stanie". Potem napoili mego konia, a mnie dali kubek wody i chleba z misem. Ani sowa, uprzejmi bandyci. Jeszcze z takimi si nie spotkaem. Bo w Montanie na przykad... Dajmy teraz spokj Montanie przerwa Karol. Ale z pana gadua! Kady jest taki, jakim si urodzi. A ja przez tyle miesicy wdruj sam, to pniej chc si wygada. Chyba zrozumiae? Jak najbardziej odparem. Niech pan opowiada, co byo dalej. Wanie mwi. Potrzymali mnie jeszcze troch, potem kazali wskoczy na siodo. Znowu skrpowali rce i zawizali oczy. I gdzie tam pojechalimy. Wreszcie zostaem uwolniony z postronkw. Przy mnie znajdowa si ju tylko jeden zamaskowany facet. Moesz jecha, gdzie zechcesz, byle nie moim lad em rzek ale radz ci... tam! pokaza rk. Tylko tam, inaczej zginiesz w tej pustyni." Tyle powiedzia i pogna konia. Poszedem za jego rad. Co mi musiao si jednak pokrci albo mi z drog wskazano, bo trafiem na takie bezludzie i bezwodzie... Zreszt, co tu gada duej? Sami wiecie. Przerwa i poprosi o wod. Pi straszliwie dugo i dostrzegem, jak Karol si niecierpliwi. Skoczy wreszcie i obtar wargi wierzchem doni. Ale co wy tu robicie? Chwileczk, Piotrze. Najpierw niech pan odpowie na nasze pytania. Co pan teraz zamierza? Wydosta si jak najprdzej z tych przekltych stron.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

103

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

I nie al panu straconej broni ani tych... woreczkw? Pewnie, e mi al. Ale rnie si dzieje. To nie pierwsza strata, jak poniosem. C mog teraz pocz sam jak palec i do tego jeszcze bez broni. Niech si udawi moim zotem. Jeeli pozwolicie, przycz si do was. A pan wie, dokd si udajemy? uprzedzi moje pytanie Karol. Myl, e w jakie ludzkie okolice. Nie tak, doktorze? Z czego pan si mieje? Prawdopodobnie z paskiej pomyki wyrczy mnie w odpowiedzi Karol. Ot, panie Carr, udajemy si wanie tam, skd pan wrci. Do Rainy Valley? Do jaskini. Do jaskini? Nie znam adnej jaskini. Owszem, znajdowa si pan od niej o krok. To wanie ta dziura w skale, pod ktr kazali panu usi. Czy widzia pan, skd przyniesiono mu wod? Nie zauwayem. Wiem tylko, e bya zimna jak ld. A wic pochodzia ze rda. W tym miejscu Karol opisa w paru sowach wntrze skalnego schronienia. Carr a gwizdn. Nie wiem, czy z podziwu, czy z zadowolenia. Moe zamarzyo mu si odzyskanie zrabowanych przedmiotw? Jad z wami! wykrzykn. Dajcie mi jak bro. Zgoda odezwaem si ale pod warunkiem. Przystaj na kady.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

104

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Doskonale. Wiem, Piotrze, e lubi pan chodzi w pojedynk. Ale tym razem musi pan podporzdkowa si poleceniom, jakie wyda Karol Gordon. To wszystko? Skinem gow. wietnie. Nie mam zamiaru przeszkadza. Wrcz przeciwnie. Wtajemniczyem go, jaki jest cel naszej wyprawy: schwytanie ywcem jednego lub kilku czonkw bandy. Jeeli pan odzyska przy okazji swj dobytek dodaem bdziemy mieli dwie pieczenie z jednego rona. Nie byo po co duej zwleka. Carr czu si ju zupenie dobrze. Dosiedlimy koni. Drogi wiodcej do jaskini co prawda nadal nie znalimy, ale do kaktusowego pola dotarlimy bez bdzenia. Od tego miejsca posuwalimy si ju w zupenie innym szyku. Majc tylu ludzi, moglimy porozsya zwiadowcw na boki, na tak odlego, z ktrej byli jeszcze widoczni. Reszta natomiast naszej grupy ruszya, jak zwykle, dugim wem jedcw. Piotr Carr tak manewrowa koniem, aby si znale jak najbliej mnie. Udao mu si to bez trudu. Wwczas zagadn przenikliwym szeptem: Doktorze, ale po co ci czerwoni? Po to odpowiedziaem tym samym tonem e sami nie dalibymy rady. Czy pan wie, na ilu ludzi bandy moemy natrafi? Pewnie jest ich kilku. Kilkudziesiciu sprostowaem. Nie dowierzam czerwonym mrukn. Cofn konia i od tej pory jecha stale za mn, nie odzywajc si. Nasza wdrwka trwaa jeszcze dwa dni. Dziki zapamitanym przeze mnie i przez Karola szczegom wyjechalimy wreszcie na teren
Opracowanie edytorskie: Jawa48

105

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

jakby znajomy. Teraz pilnie wypatrywalimy jakichkolwiek zapamitanych ladw uksztatowania terenu, a gdy na nie trafilimy chocia byy ledwo widoczne nabralimy pewnoci. Zwiadowcy jeszcze przeszukiwali okolic. Nie wykryli jednak nic podejrzanego. Czarny Niedwied cign wojownikw jak najbliej gwnego oddziau. Na koniec dostrzegem w oddali ska, ktrej wygld wyda mi si nieobcy. Zwrciem uwag Karolowi. Przyzna mi racj. Bylimy ju raz w tych stronach. Zsiedlimy z koni i zbliajc si szerokim pkolem, dotarlimy do pytkiej dolinki. Teraz ju nie byo wtpliwoci. To ta sama skaa! Krg wojownikw pozosta na swych stanowiskach pod wodz Czarnego Niedwiedzia. My we trjk podeszlimy tak blisko, e na szarej cianie skalnej ujrzelimy nieregularn czarn plam. To musiaa by nasza" jaskinia. Nie strzela powiedzia pgosem Karol. Naprzd. Teraz nie byo ju potrzeby, by maskowa si duej. Przeciwnicy nie mogli nam zbiec. miao ruszylimy naprzd. Wwczas na odgos naszych krokw wyjrza z gbi otworu mczyzna odziany w czerwon kraciast koszul. W penym blasku soca ta czerwona koszula najbardziej rzucaa si w oczy. Krwawa plama na czarnym tle. Nieznajomy mia twarz odsonit. Natychmiast poznaem, e nie by to ten sam czowiek, ktrego spotkalimy tu poprzednio. Spojrza na nas podejrzliwe. Karol krzykn: Rce do gry! Ale prawa do nieznajomego zamiast ku grze opada na kolb rewolweru tkwicego za pasem. I wwczas pad strza. Nie wiedziaem, kto strzeli ani do kogo. W pierwszej chwili wydao mi si nawet, e strzelono do nas z gbi jaskini. Pomyka natychmiast si wyjania. Do, ktra powdrowaa ku kolbie rewolweru, zdya jeszcze wyszarpn bro z futerau, ale nie zdya ju jej podnie. Opada bezwadnie. Czowiek zatoczy si raz i drugi i osun na kamienisty prg. Przeskoczylimy przez niego. Wewntrz jaskini panowa znany mi ju
Opracowanie edytorskie: Jawa48

106

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

pmrok. Nie byo nikogo. Rozejrzaem si dokoa, a potem wyszedem. Uklkem przy lecym. Zbadaem puls, serce. Nie y. Na czerwonej koszuli, po prawej stronie klatki piersiowej widniaa czerwiesza jeszcze plama. Powstaem: Kto strzeli? Czy ty, Karolu? Na to odpowiedzia mi gos Piotra Carra: To ja, panie doktorze. Zdyem pocign za cyngiel. W sam por. Prawda? Dosownie zatkao mnie. Zdoaem tylko pokiwa gow i wyszepta: Co te pan najlepszego zrobi... Za to Karol! Nigdy go jeszcze nie widziaem w takim gniewie. Zawsze by opanowany, nieatwo poddajcy si wzruszeniom. Ale teraz! Piotrze powiedzia ostrym tonem jest pan przyczyn najwikszego gupstwa, jakie do tej pory widziaem w swoim yciu. Postpi pan jak prawdziwy greenhorn!9 Bya to obraza, zwaszcza dla tak dowiadczonego eksplorera jak Piotr. Dostrzegem, e Piotr Carr poblad. Gdyby nie ja... gdyby nie ja... wyjka. Gdyby nie pan przerwa mu Karol mielibymy tego czowieka ywego. A tak... machn rk. Kto panu pozwoli strzela? Przelkem si, e dojdzie do ostrego zatargu. Carr poblad jeszcze bardziej. Nie nalea przecie do ludzi bojaliwych i atwo ustpujcych. Wtrciem si wic natychmiast. Piotrze powiedziaem najspokojniejszym, jak potrafiem, tonem adnie si nam pan odwdziczy.
9

todzib, nowicjusz [JW48]

Opracowanie edytorskie: Jawa48

107

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Spostrzegem, e rysy jego twarzy zagodniay. Wyrzdzi mi pan wielk przykro dodaem. Przykro! powtrzy Karol. Chyba artujesz, Janie. Przykro! To jest strata. Niepowetowana strata, a poza tym... nie znosz mordowania ludzi. Nigdy si z tym nie pogodz. Co si stao, to si nie odstanie. Gniew to zy doradca, Karolu. Spojrza na mnie i wzruszy ramionami: Bodaj to... Ale widziaem, e si uspokaja. Naprawd sdziem, e jak nie strzel, to on strzeli pierwszy tumaczy si teraz Carr. Karol ju otworzy usta w odpowiedzi, ale natychmiast wtrciem si: Mielimy zasign jzyka, jak to si okrela. Zaleao nam na jecu. Czy pan tego nie rozumie? Karol nie dopuciby do strzau. Bardzo mi przykro. Carr wyglda rzeczywicie na zgnbionego. Bardzo mi przykro powtrzy. To jaka pechowa wyprawa. Przyrzekam, e bd odtd karny jak grzeczne dziecko. Szkoda jednak, e nie posuchaem szeryfa i nie pojechaem inn drog. Nikt by na mnie nie napad i nie narobibym wam kopotu. Tak byem zaabsorbowany nieprzewidzianym wypadkiem, i puciem mimo uszu sowa Piotra. Karol rwnie nie zwrci na nie uwagi, w tej samej bowiem chwili zza zaomu skalnego wynurzy si Czarny Niedwied. Karol bez sowa wskaza na lece ciao. Indianin uklk, dotkn doni i twarzy zabitego, po czym podnis si i spojrza na nas pytajco. W paru sowach wyjaniem, co zaszo. Weszlimy we trjk do wntrza jaskini. Carr pozosta na dworze. Ktem oka dostrzegem, jak siad
Opracowanie edytorskie: Jawa48

108

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

pod ska. Oczekiwa naszych pochwa, a spotkao go co wrcz przeciwnego. Musia znajdowa si teraz w ponurym nastroju. W pmroku panujcym w gbi jaskini bez trudu rozpoznaem st wbity nogami w ziemi i prymitywn aw. Pod skaln cian spoczyway pkate worki. Znalelimy w nich naboje, proch w blaszanych puszkach, w podobnych puszkach suchary, mk, sl, tyto i wizki dugich rzemieni. W bocznym korytarzyku, tu obok wnki, w ktrej tryskao rdo, stay dwa blaszane wiadra, leao kilka glinianych garnkw mocno osmolonych oraz kilka miseczek, na dnie ktrych walay si pordzewiae yki. Za rad Karola postanowilimy zatrze wszystkie lady naszego tu pobytu, zwoki pochowa jak najdalej do jaskini i nie zabiera niczego poza workiem z amunicj. Im mniej tego bd mieli, tym lepiej wyjani Karol. Niech przypuszczaj, e wsplnik po prostu uciek kradnc najbardziej niezbdne rzeczy. Uczynilimy teraz wszystko, aby wzbudzi takie podejrzenie. Carr, ktry nadal nie odzyska humoru, zapyta, czy nie znalelimy jego rzeczy lub chociaby broni. Niestety, jedyn bro stanowiy rewolwery zabitego. Po namyle postanowilimy je zakopa. Mogy przecie posiada jakie charakterystyczne znaki i by rozpoznane przez ktrego z jego znajomych. Przed woeniem ciaa do dou, ktry z trudem wygrzebalimy w stwardniaej ziemi za pomoc tak prymitywnych narzdzi, jak indiaskie tomahawki, Czarny Niedwied przeszuka ubranie zmarego. W kieszeniach nie znalaz nic poza fajk i kapciuchem na tyto i poza okrg byszczc blaszk. Pokaza j na otwartej doni. Karol i ja rwnoczenie spojrzelimy na wiecideko. Bya to srebrna miniatura soca!

Opracowanie edytorskie: Jawa48

109

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

VIII

Gdzie jeste, szeryfie?

Dokadnie zatarszy lady swego pobytu, jechalimy przeszo mil wprost na poudnie. Tam rozbilimy obz, wysyajc na wszystkie strony patrole. Spodziewalimy si przecie, e prdzej czy pniej do jaskini nadcign nowi gocie. Ba, ale kiedy to nastpi? Mielimy wic przed sob perspektyw duszego krenia po arizoskiej pustyni. Ale nie istnia aden lepszy sposb schwytania ktrego z czonkw bandy. Los okaza si jednak askawy. Carr wci jeszcze by markotny, wic aby go pocieszy, powiedziaem w pewnej chwili: Niech si pan przestanie martwi. Pochwycimy jeszcze niejednego czonka bandy, i to przy paskim udziale. Umiechn si blado: Ech, doktorze, auj, i nie posuchaem rady tego szeryfa, czy kim on tam jest naprawd. Uniknbym napadu i innych nieprzyjemnoci. Czowiek cigle si uczy, a bdy odczuwa na wasnej skrze. O jakim pan szeryfie mwi? Ano, chyba o tym z Rainy Valley. Wybrali nowego szeryfa? zawoaem zdziwiony t informacj.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

110

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Nie. Chyba po moim odjedzie. Ten, ktrego spotkaem, podawa si wanie za szeryfa z Rainy Valley. Co?! krzyknem. Szeryf z Rainy Valley! Gdzie go pan spotka? To niesychanie wana wiadomo! wykrzykn Karol. Pytajcie mrukn Carr zdziwiony. Co wiem, to powiem. Powtarzam za doktorem: gdzie go pan spotka? A przede wszystkim, dlaczego nam tego od razu nie powiedzia? Jako si nie zgadao, ale chyba wspominaem. Gdzie go spotkaem?... Odwaliem ju kawa drogi za Rainy Valley i wjechaem na szlak dyliansu. To byo wtedy. Skd si wzi przede mn na drodze, nie wiem. Jecha w tym samym kierunku? zagadn Karol. Nie, akurat w przeciwnym. Dlatego go zapytaem, czy zmierza do Rainy. Od tego si wanie zaczo. Co si zaczo? A nasza rozmowa. Bo po takim pytaniu spojrza na mnie jako dziwnie i powiada: A wy z Rainy Valley? Nigdy was nie spotkaem". Odparem, e w miasteczku bawiem tylko trzy dni, i e to zakazana dziura. Umiechn si, ale jako kwano. Eksplorer?" powiada. Nie wiem, po czym to pozna. Pomylaem sobie: bystry jaki jegomo i kiwnem gow. Do Rainy ju niedaleko" dodaem. Wiem o tym : odpar ale ja tam nie jad. Noga moja nie stanie w tej obmierzej miejscowoci. Znam j dobrze, a za d obrze." Pewnie tam mieszkalicie?" pytam.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

111

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Mieszkaem." O powiadam to moe wiecie, co si stao z ich szeryfem?" A c miao si sta?" i patrzy na mnie jako dziwnie. Widz, e i od was niczego si nie dowiem. W Rainy take nie chcieli gada na ten temat. Ale ten ich szeryf to chyba jaki tchrz. Po prostu uciek." Tak powiadaj?" Powiadaj i nie powiadaj. Tak sobie to wykombinowaem. Przecie naprawd on uciek..." Znowu popatrza na mnie jako dziwnie. Ludzie rne rzeczy potrafi wymyli. A ta banda z Rainy... przerwa i po chwili rzek z jak zacitoci w gosie: Niech ich piorun spali!" Poczem si czego domyla, ale milcz. Wtedy on: Wracacie do Rainy?" Ani mi si ni." To wam powiem: ja jestem szeryfem w Rainy Valley. Na przyszo bdcie ostroniejsi w rozmowach z nieznajomymi. Zarzuca komu tchrzostwo to sprawa bardzo niebezpieczna w tych stronach." Zimno mi si zrobio. A to wpadem! Przepraszam powiadam nie wiedziaem..." Milcza. Podniosem rk do kapelusza i cmoknem na konia. Zatrzyma mnie. Chwileczk powiada. Dokd to droga prowadzi, jeli wolno wiedzie?"

Opracowanie edytorskie: Jawa48

112

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Zezocia mnie taka ciekawo, ale e jestem czowiekiem z natury spokojnym, wic odpowiedziaem grzecznie: Jad do Cameron". Nie radz tdy mwi. To nie jest bezpieczna droga". Przecie to szlak dyliansu?" Wanie dlatego odradzam. Byo ju kilka napadw w tych stronach. Tu mieszkaj sami tchrze. Tfu! Paru prawdziwych mczyzn daoby rad caej bandzie. Nie jedcie szlakiem dyliansu. Wecie si na prawo, a potem prosto, jak strzeli. Droga prowadzi do Maej Colorado, a stamtd ju atwo trafi do Cameron". Machn rk, pogna konia i tyle go widziaem. Dobrze mi radzi. Nie wiadomo, Piotrze powiedziaem moe i tam zostaby pan napadnity? Mniejsza o to wtrci si Karol. Najwaniejsze, e trafilimy na lad Jerzego Adamsa. Musimy tego czowieka odnale. Pan nam pomoe, Piotrze Carr. Pan jeden z nas wszystkich widzia go i potrafi rozpozna. Ja? Poszukiwania nie bd atwe i dlatego paska pomoc jest niezbdna. Hm... namyl si. Zauwayem e ostatnia uwaga Karola pochlebia Piotrowi. Twarz mu si rozjania. Dodaem wic natychmiast: Taki dowiadczony eksplorer nie powinien si waha. Kto wie, moe wanie w ten sposb odzyska pan swoje zoto? Jak to?

Opracowanie edytorskie: Jawa48

113

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Nie przypuszczam, aby rabusie ju sprzedali swj up. Jak ich schwytamy... Ech, doktorze. Nawet o tym nie marz. To duga historia. Szkoda mi na ni czasu. Ale jeli chodzi o tego szeryfa... sprbuj. Piotr Carr jeszcze na co si przyda. Kiedy ruszamy?

Przyznaj, e namawiajc Piotra na t niespodziewan wypraw poszukiwawcz nie wiedziaem jeszcze, dlaczego Karolowi zaley na odszukaniu Adamsa. Dopiero, gdy Carr odszed do koni, a Czarny Niedwied do swych wojownikw, wyjani mi pospiesznie: Sdziem, e likwidacj bandy zajmie si wojsko i osadnicy. Jak dotd... nic z tego. Brak chtnych. Masz Nawajw. Dobrzy s tu, na pustyni. Nie mog Indian cign po osiedlach i miasteczkach. Mogoby doj do zatargu z biaymi. Jeszcze by tego brakowao! A poza tym potrzebuj jakiego przedstawiciela prawa. Adams jest nadal szeryfem. Dlatego mi na nim zaley Przytaknem. Na dalsz wymian pogldw nie starczyo ju czasu, bo oto wraca Czarny Niedwied wiodc wojownikw z narczami
Opracowanie edytorskie: Jawa48

114

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

suchych kaktusw. Rozpalono kilka ognisk w skalnych zagbieniach, aby pomie nie by z daleka widoczny. Obsiedlimy we czwrk jedno z nich i poczlimy si naradza nad dalszym planem akcji. Stano na tym, e Czarny Niedwied ze swoimi wojownikami kry bdzie w rejonie jaskini, czekajc na pojawienie si czonkw bandy. Ma ich schwyta ywcem i odstawi do pueblo. My trzej wyruszamy na poszukiwanie Adamsa. Zwrciem uwag, i Adams moe przebywa teraz gdzie w grach i bdzie to szukanie igy w stogu siana. Przecie musi z czego y dowodziem. Siedzc w miecie nie zarobi ani centa. Susznie zgodzi si Karol. Wiem przecie, e Adams, zanim zosta wybrany szeryfem, zajmowa si polowaniem i handlem skrkami. Zapewne teraz powrci do dawnego zajcia. Wszystko to prawda, ale nie mamy innego sposobu, jak szuka po osadach albo... nigdzie. To brzmi zupenie beznadziejnie. Szansa odnalezienia chyba jedna na tysic. Mimo to nie moemy z niej zrezygnowa. Duo zaley od pana, Piotrze zwrci si do Carra. Czy potrafi pan doprowadzi nas do miejsca, w ktrym spotka si z szeryfem? Nie ma obawy. Kiedy szukaem w Oklahomie.... Parsknem miechem: Gdzie pan nie by, Piotrze? Ba, doktorze... W tej chwili Czarny Niedwied pochyli si ku mnie i szepn: Niech moi bracia rozmawiaj goniej. Powoli wsta od ogniska, mwic: Id do koni.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

115

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Zaskoczyo mnie takie postpowanie, ale zastosowaem si do polecenia. Wic jak tam byo w Oklahomie? zapytaem. Wdrowaem niegdy przez ten kraj, tak samo prawie bezludny jak Arizona. I wydao mi si, e odkryem pokady rudy cynkowej. Bieda wynika z tego, e w okolicy krcili si Komancze. Miaem dobrego konia. Wziem, jak to si mwi, nogi za pas i tyle mnie widzieli. Ale ju nie starczyo czasu, eby sobie zaznaczy miejsce. Wrciem po miesicu. I znalazem. Nawet bez wielkich poszukiwa. Po prostu mam pami wzrokow. No i co? Zdawao si panu, czy rzeczywicie by tam cynk? By i jest, doktorze. Czeka lepszych czasw. Ba, widz, e si pan pcha na cudze tereny wtrci Karol. W kocu Oklahoma bdzie kiedy nasza 10, a wtedy znajd ludzi, ktrzy mi zapac za odkrycie i potrafi je wykorzysta. Po tych sowach klepn si doni w kolano na znak wielkiego zadowolenia. Nie przypuszcza, i po tych sowach straci poow mojej sympatii. Oklahoma stanowia przecie teren wolnych plemion indiaskich i wstp tam by nie tylko niebezpieczny, ale nawet zakazany przez wadze. Niech pan zachowa t pewno dla siebie odparem zniajc gos i nie wspomina o tym czerwonoskrym, przynajmniej tak dugo, jak dugo przebywa pan w naszym towarzystwie. Dobrze, e Czarny Niedwied tego nie sysza. Nie zdy odpowiedzie, bo wanie w tej chwili odezwa si gos Czarnego Niedwiedzia: Dorzucie drzewa do ognia! Odwrciem si. Ujrzaem, jak wdz cignie w krg blasku czyje nieruchome ciao.
10

Opracowanie edytorskie: Jawa48

W 1889 roku Rzd Federalny kupi od Indian tereny Oklahomy bogate w zoa rudy cynku. [JW48]

116

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Czy moi bracia znaj tego czowieka? Zerwalimy si. Drcy pomie owietla twarz lecego. Gdzie on by? zapyta Karol. Lea pod ska, tam. Obserwowa nas i podsuchiwa. Zdradzi go bysk oczu. Zaszedem go od tyu. Nawet nie zdy krzykn. yje? Tylko go oguszyem. Czy moi bracia znaj tego czowieka? powtrzy Czarny Niedwied. Zaprzeczyem. Nigdy dotd nie widziaem takiej twarzy okolonej rudym zarostem ani gowy poronitej wosem o barwie prawie ceglastej. Karol schyli si, odpi lecemu pas z broni. Tak bdzie lepiej stwierdzi. Nie znam tego osobnika. Ani ja doda Piotr. Moi wojownicy udali si, aby zbada lady, chocia w nocy niewiele odkryj. Powinni odnale konia tego czowieka albo jego towarzyszy. Chwycilimy za bro i legli szeregiem na ziemi. Ogniska zostay pogaszone. Ogarna nas cisza i ciemno. Leelimy w milczeniu, jeniec nie odzyska jeszcze przytomnoci. Po kilku minutach wrci wojownik. Okolica bya pusta. Dorzucono wic kaktusowych szczap do ognia. Dwignem si, otrzepaem z kurzu i poczem znw przyglda si jecowi. W pewnej chwili westchn ciko, poruszy si i otworzy oczy. Gdzie jestem? zapyta sabym gosem. Wrd tych, ktrych podpatrywae odpowiedzia Karol. Siadaj i mw, jak tu trafie. A radz trzyma si prawdy. Oczywicie. Niczego si nie wypr, dentelmeni, jakem Bowen, William Bowen, do usug.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

117

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Mwi szybko i bardzo piskliwym gosem. Podnis si wawo i skoni nam wszystkim w jakim teatralnym gecie, rozgldajc si jednoczenie dokoa. Mj kapelusz powiedzia musiaem go zgubi, poszukam... Radz lepiej usi, ot tu, akurat jest wolne miejsce. Janie zwrci si do mnie Karol bd tak dobry i poszukaj kapelusza naszego gocia. Noc bya gwiadzista, ale tylko przypadkiem znalazem nieokrelonej barwy nakrycie gowy nazwane kapeluszem. Gdy wziem w rk pogite, postrzpione rondo, poczuem, e lepi mi si do palcw. Czym prdzej wrczyem zgub rudzielcowi. Podzikowa mi tym samym piskliwym gosem i wyszukanymi, przesadnymi sowami. Ten czowiek mia w sobie co z aktora, z kiepskiego aktora. Siadem przy ogniu. Karol zaj miejsce z drugiej strony, a Czarny Niedwied naprzeciw nieznajomego. Zauwayem, jak Piotr bacznie przyglda si przybyszowi. Czego szukae tutaj? zapyta Karol. Oto pytanie trafiajce w samo sedno rzeczy odpar. A mio sucha. Czego szukaem? Uczciwych ludzi, do ktrych mgbym si przyczy w tych zakazanych okolicach... Podchodzc do nich skrycie jak do zodziei. Dziwny sposb zawierania znajomoci. Nie tak bardzo dziwny w tych stronach. Niekiedy niebezpiecznie ukazywa si osobom, ktrych si nie zna. Chciaem najpierw dowiedzie si, z kim bd mia do czynienia. Wybaczcie, jeli nie wypado to zbyt elegancko i zakoczyo si poaowania godnym incydentem. Nie miaem jednak innego sposobu zebrania o was, dentelmeni, informacji. Wic nas podsuchiwae tylko po to, aby si przekona, kim jestemy?
Opracowanie edytorskie: Jawa48

118

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Sowo w sowo wita prawda. I co miae zamiar pniej uczyni? O, byem ju zupenie uspokojony wysuchawszy opowieci o rudzie cynkowej. Miaem zamiar wycofa si bezgonie, powrci do swego rumaka i nadjecha w penej gali. Czy dostrzegacie w tym co zdronego? Pomylaem, e istotnie trudno byo si dopatrzy w postpowaniu nieznajomego wrogich nam aktw. Dziwi mnie tylko osobliwy sposb wyraania si. Gdzie si go nauczy ten czowiek? Zapytaem wic, naladujc jego ton mwienia: A mona wiedzie, czym si szanowny pan zajmuje? Skoni mi si tak gboko, e o mao nie zama sobie krzya. Do usug powiedzia. Jestem skromnym uczniem Eskulapa. Ujrzaem, jak Piotr wytrzeszczy oczy i o mao nie parskn miechem. To staroytny boek lekarskiego fachu wyjaniem. I kog to pan leczy na tych pustkowiach? Wdruj z kraca po kraniec naszej ojczyzny, niosc pomoc cierpicym. Szlachetna to praca, moi panowie. Piotr ju, ju otwiera usta, ale uprzedziem go: Wiem, co pan chce powiedzie, Piotrze, prosz to zachowa dla siebie. Zamkn usta i kiwn gow. Nie chciaem, aby zdradzi mj zawd. Wic kogo pan tu leczy? powtrzyem pytanie. Och, kadego. W tych pustkowiach jestem tylko przejazdem. Gdyby jednak ktry z obecnych tu dentelmenw nie czu si dobrze,

Opracowanie edytorskie: Jawa48

119

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

gotw jestem suy wyborem znakomitych rodkw. Mam je w jukach. Ale... przestraszy si nagle gdzie jest mj ko? Zbyteczna obawa. Pewnie ju go odnaleziono. Na potwierdzenie tych sw w ciszy nocnej rozleg si guchy tupot kopyt. Z ciemnoci wynurzya si posta Indianina prowadzcego wierzchowca za uzd. Powiedzia co w niezrozumiaym dla mnie jzyku. Moi wojownicy odnaleli konia tej bladej twarzy odezwa si Czarny Niedwied. Niech nam teraz pokae swe czarodziejskie leki. Wydao mi si, e przez oblicze Bowena przebieg nerwowy skurcz. Oczywicie, oczywicie odpar szybko jeli to dentelmenw interesuje... Potwierdzilimy sowa Czarnego Niedwiedzia. Zwierz zostao podprowadzone do krgu blasku padajcego z ogniska. Ujrzaem, jak z ku zwisaa duga, starowiecka strzelba. Karol podnis si natychmiast, zdj bro z sioda i pocz j uwanie oglda. Jak na ucznia Eskulapa powiedzia posiadacie wspania bro. W moich samotnych wdrwkach musz by przygotowany na najgorsze, ale nie uywaem nigdy swej fuzji przeciw ludziom. Szlachetne to postpowanie zauwayem. Obejrzymy teraz te cenne leki. Wydoby z jukw spore zawinitko, pooy je na ziemi i rozwin. Oto wspaniay proszek na boleci odkowe. Wziem w rk pask puszk. Otworzyem. Wewntrz istotnie znajdowa si biay proszek, przypominajcy na oko sl kuchenn. Powchaem, posmakowaem. By to popularny rodek na... przeczyszczenie. Tak zwana sl gorzka. Z kolei sprbowaem zawarto
Opracowanie edytorskie: Jawa48

120

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

pkatej butli zawierajcej rzekomo ekstrakt zioowy leczcy ble mini. Jak twierdzi ucze Eskulapa", specyfik ten pomaga przy uyciu do wewntrz, jak i przy stosowaniu w formie nacierania bolcych miejsc. Po smaku zorientowaem si, i jest to po prostu spirytusowa nalewka na jakich zioach, do przyjemnie pachnca. Inne lekarstwa" byy podobnego rodzaju. Nie wypowiedziaem gono swych uwag. Nie miaem ju jednak adnych zudze. Rzekomy lekarz by nieukiem erujcym na ludzkiej atwowiernoci. Jeli nie narobi wielkich szkd innym, to tylko dlatego, e w jego apteczce nie byo rodkw, ktrych naduycie mogoby doprowadzi pacjenta do choroby. Czy Bowen y wycznie z nabierania naiwnych, czy zajmowa si rwnie jakim innym zarobkowym procederem tego nie mogem stwierdzi. Dokd teraz droga prowadzi? zagadn Karol. Do Rainy Valley. No, to powodzenia. Ale chyba spdzi pan z nami t noc? Potwierdzi skwapliwie. Byo ju do pno. Pokadlimy si dokoa. Czarny Niedwied wzmocni sie posterunkw, a Karol ku memu zdziwieniu zwrci bro naszemu nieproszonemu gociowi. Chocia si o ni nie upomina. Nie dabym centa za jego uczciwo powiedzia mi na boku ale z jego strony nic nam obecnie nie moe grozi. Niech sobie przenocuje, a rano rusza precz. Nazajutrz nasza trjka wybraa si na poszukiwanie Adamsa. Bowen nam towarzyszy. Tak dugo prosi, aby kawaek" mg podjecha z nami, e ustpilimy, chocia niezbyt chtnie. Z takimi dentelmenami nic mi grozi nie moe stwierdzi ucze Eskulapa". Odprowadzilimy go spory szmat drogi w kierunku Rainy Valley, a potem skrcilimy zgodnie ze wskazwkami Piotra Carra na wschd. Musielimy natrafi na szlak dyliansu. Po przebyciu dwu mil poprzez
Opracowanie edytorskie: Jawa48

121

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

skaliste wertepy, zatoczylimy wielkie koo i wrcili prawie na miejsce rozstania si z Bowenem. To by pomys Karola. Chcia w ten sposb sprawdzi, czy nieproszony towarzysz nie zawrci i nie jedzie teraz za nami. Jeliby tak uczyni, musiaby ju znajdowa si teraz przed nami albo przejeda obok nas. Spdzilimy kilka godzin ukryci w cieniu ska, ale nikt si nie zjawi. Pnym popoudniem ruszylimy dalej. Na lady trasy dyliansu trafilimy dopiero dnia nastpnego. Dalszy kierunek jazdy zalea od Piotra Carra. Musz mu odda sprawiedliwo: posiada doskona pami wzrokow. Po krtkim wahaniu i prawie bez bdzenia doprowadzi nas do miejsca, w ktrym by wiadkiem napadu. Od tego punktu skrcilimy na poudniowy wschd, nadal szlakiem dyliansu. Carr odzywa si rzadko i tylko wci rozglda dookoa. Posuwalimy si ostronie stosownie do zalece Piotra. W ten sposb mina jeszcze godzina z okadem, a Carr wstrzyma konia. Musz si zastanowi powiedzia tonem usprawiedliwienia. Zawsze to kilka dni ju mino. Ale w Oklahomie... wtrciem ironicznie. Doktorze, niech pan nie kpi ze mnie. Z Oklahom to wita prawda, ale tu krajobraz jest tak monotonny... Nie powiem ju ani sowa. Klepn konia po szyi. To jednak nie tu, chyba gdzie w pobliu. Tam wznosia si skaka, caa w rudo pomaraczowe prgi. Jedmy powoli. Wleklimy si noga za nog. Carr krci gow, co mrucza do siebie. Soce ju dawno mino szczyt nieba, ale nadal byo tak gorco, i struki potu ciekay mi po plecach. Przyznam si, i w miar upywu czasu traciem nadziej na odnalezienie szukanego miejsca. Wydao mi si, i tylko szczliwy przypadek mgby nas doprowadzi do celu. Drgnem, kiedy Carr nagle wrzasn:
Opracowanie edytorskie: Jawa48

122

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Tu! Spjrzcie! Po prawej stronie, na okrgym placyku ubitej gliny wznosi si blok skalny pocity poprzecznymi barwnymi pasmami. Niektre z nich odznaczay si kolorem dojrzaej kalifornijskiej pomaraczy. No, Piotrze powiedzia Karol jeeli takich skaek nie znajdzie si w okolicy wicej, jest pan doprawdy geniuszem orientacji. Brawo! dodaem. Ale co dalej? Teraz zsidziemy z koni odpowiedzia Carr. Musz odpocz. Uff. Co za duchota. Rozoylimy si w cieniu, tu przy naszych wierzchowcach. Piotrze zagadn Karol czy pan orientuje si w tych stronach? Ba, sprbuj narysowa. Podnis suchy patyk, wyrwna doni ziemi i pocz patykiem kreli. Tu powiedzia wiercc dziur ley Rainy Valley, a to Cameron. Za odlegoci nie odpowiadam. A tu prawdopodobnie teraz si znajdujemy. To jest szlak dyliansu przecign w poprzek dug krech. Trzeba si zastanowi. Jakie osiedle znajduje si najbliej nas? zapytaem. Chwileczk wtrci Karol. Zajrzyjmy do mojej mapy. Rozwin kolorow pacht, pochylilimy nad ni gowy. Mapa, jak ju wspomniaem, bya mao dokadna. Ale bd co bd to jednak mapa. Dwie najblisze miejscowoci powiedzia Piotr wodzc palcem po papierze to Grand Canyon pooony niedaleko Wielkiego Kanionu Colorado oraz Supai nad rzek Havasu. W Supai ju raz bawiem... mierdzca dziura. Ale myl, e powinnimy skierowa si przede wszystkim do Grand Canyon, ley znacznie bliej.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

123

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

A poza tym? zagadnem. Poza tym? Jak pan widzi, doktorze przesun rk po mapie nie ma tu nic wicej. Pustynia, rzeczki o nie ustalonym biegu i gry. Jedziemy do Grand Canyon zadecydowa Karol. Bya to duga i mudna wdrwka. mudna przez sw monotoni, bo nie trafilimy na adne przeszkody. Po kilku dniach ujrzelimy zbiorowisko szaasw, za nimi budy sklecone z heblowanych desek, a na koniec jako tako wygldajce domki, ustawione wzdu drogi. To byo Grand Canyon. Typowe miasteczko osadnikw, ale znacznie gorzej przedstawiajce si ni Rainy Valley. Jechalimy powoli, rozgldajc si bacznie dokoa. Nieliczni przechodnie nie zwracali na nas uwagi. Za to Piotr Carr przyglda si badawczo kademu napotkanemu. Pewnie liczy, i rozpozna Adamsa. Nic z tego! Wreszcie zatrzymalimy wierzchowce przed dug werand, nad ktr wisia szyld: deska pomalowana jaskrawymi farbami, przecita poprzeczn bkitn wstg, prawdopodobnie majc wyobraa rzek Colorado, poniewa umieszczony nad t ym wszystkim napis informowa: Gospoda Colorado". Wszystkie chyba gospody nowo powstaych miasteczek i osad, jak Amerykaduga i szeroka, budowane s w ten sam sposb. Tak wic Gospoda Colorado" nie rnia si na pierwszy rzut oka niczym od Arizonac" w Rainy Valley i od tysica innych rozsianych na Dalekim Zachodzie. Moe bya nieco mniejsza i nieco modsza. Na wieych belkach kroplia si jeszcze ywica, a drzewo rozgrzane socem przyjemnie pachniao. Z wntrza budynku wybieg jaki chopak. Powierzylimy mu piecz nad komi, a sami wkroczyli do rodka. Pusto tu byo i chodno. awy, stoy i "zaledwie dwie osoby na sali: mczyzna za lad bufetu i wyrostek siedzcy przy najdalszym ze stow. Zwrciem na uwag. Pocztkowo tylko dlatego, i by jedynym klientem gospody. Oceniem na oko, i mg mie co najwyej szesnacie siedemnacie lat. C tu robi? Samotni chopcy w tych stronach nie odwiedzaj saloonw w pojedynk. Raczej obracaj si w towarzystwie rwienikw. Zajmijmy tamten st powiedziaem.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

124

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

To rzekszy skierowaem si w najblisze ssiedztwo chopaka. Bez sowa ruszyli za mn. Po chwili zjawi si gospodarz lokalu. Zamwilimy piwo i jakie zimne miso. Usiadem za stoem w ten sposb, by mc swobodnie obserwowa naszego ssiada. By ubrany w sposb zwracajcy uwag w tych okolicach, gdzie wiey strj wiadczy raczej ujemnie o charakterze jego posiadacza. Nie wiem, dlaczego, ale na Zachodzie (na Dzikim Zachodzie) brudne ubranie budzi wanie... szacunek. Chopiec nosi czyst jasnobrzow koszul, na niej kamizelk perowego koloru, wyszywan kolorowymi wzorami, i spodnie z jelonkowej skry, ozdobione frdzlami wzdu szww. Caoci dopenia szeroki pas z futeraami, z ktrych sterczay dwie czarne kolby rewolwerw. Dowd chyba dziecinnej fanfaronady. Co mu si tak przygldasz? mrukn Karol. Spotkae go ju kiedy? Nigdy. Zainteresowa mnie wiek i ubir, a przede wszystkim twarz. Przyjrzyj si. Ma nieco skone czy i lekko wystajce koci policzkowe, a wosy czarne jak wgiel. A jednak nie jest to czerwonoskry. Kogo mi przypomina, ale kogo... ani rusz nie mog sobie przypomnie. Co ci si wydaje. Przesta na niego patrzy. Chopak ju to zauway. Daem wic spokj dalszym obserwacjom. Z jedzeniem uporalimy si szybko. Naleao teraz rozejrze si po osadzie, a przede wszystkim zamwi nocleg. Jak na zo, gospodarz gdzie znikn. Moglibymy podzieli si rolami odezwa si Piotr. Wiecie dobrze, e w tych stronach kady lokal to miejsce publicznych spotka. Zwaszcza wieczorami. Lepiej wiec tutaj posiedzie. Wystarczy, jak ja udam si na krtk przechadzk i spenetruj, co si da. Przystalimy na ten projekt. Carr wyszed. Wreszcie odnalaz si waciciel Colorado". Zarezerwowalimy u niego trzyosobowy, a raczej
Opracowanie edytorskie: Jawa48

125

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

trzykowy pokj na piterku, poszli zobaczy, gdzie umieszczono konie, przenieli sioda ze stajni, a potem wrcilimy do sali. Nadal byo tu pusto i nadal za stoem tkwi w chopak o skonych oczach. Przez dugi czas nic si nie dziao i daremnie czekalimy na przybycie kogokolwiek z mieszkacw Grand Canyon. Zaczem przypuszcza, i jest to osiedle samych abstynentw stronicych nawet od kufelka piwa. Na koniec jednak zatupotay czyje buty na deskach werandy. Spojrzaem w stron drzwi mylc, e to Piotr wraca. Omyliem si. Czowiek, ktry wszed na sal, skierowa si natychmiast ku szynkwasowi. Krok mia niepewny, lekko koyszcy. Czyby w Grand Canyon istniay jeszcze inne gospody? Facet byl przecie pijany. Jeeli tak to trafilimy bardzo niefortunnie, bo wida do najmniej odwiedzanej. Zmrok wtargn ju do wntrza budynku, gospodarz pozapala wielkie naftowe lampy, zwisajce z poway na dugich prtach. Kiedy ostatnia z nich rozbysa tym blaskiem, usyszaem powolne czapanie czyich stp. Odwrciem si. To ten samotny go zmierza w nasz stron. Teraz widziaem wyranie, jak si zatacza. Szed ku nam, ale w ostatniej chwili omin nasz st. Podszed do ssiedniego. Obserwowaem go. Ciko opar si o blat i wpatrzy w chopaka. Kilka sekund trwao milczenie, a wreszcie usyszelimy chrapliwy, bekoccy gos: Czego tu szukasz? A w odpowiedzi: Nie znam pana. Pan si pomyli. Nie, ty czerwona mordo! Wyno si! Porwaem si z awy. Karol by szybszy. Przyskoczy do pijaka. O co chodzi? Jego pytanie zostao jednak zupenie opacznie zrozumiane. Zaczepiony zamruga oczami, spojrza na nas, jak gdyby dopiero teraz spostrzeg.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

126

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Widzicie, dentelmeni? Taka czerwona skra omiela si przychodzi do lokalu dla biaych! Indianin? zapytaem. Na pewno. Wystarczy spojrze. Znacie go? Nie utrzymuj takich znajomoci. No zwrci si do chopca wynosisz si, czy mam ci wyrzuci! Mam takie samo prawo tu przebywa, jak pan. Gos mu nieco zadra, ale na twarzy nie dostrzegem ani cienia strachu. Chwileczk wtrciem si ten chopiec nikomu nie przeszkadza. Po co si go czepia? Ja si czepiam?! Czepiacie si powiedzia Karol a ja nie lubi krzykw. Pijak a si zatrzs z oburzenia. Co takiego?! Kto nie lubi krzykw? ! wrzasn. Ja jestem u siebie, a wy... przybdy jakie! Dam sobie rad bez was. Chwyci chopca za rami, a drug rk zamierzy si na. Ale w tej samej sekundzie Karol podbi mu zacinit pi, i to tak energicznie, i pijany zwali si na deski. Pewnie dobrze way, bo z podogi wiona chmurka kurzu. Nagy upadek musia go oszoomi. Lea bez ruchu. Od bufetu przybieg przeraony gospodarz. Panowie! Co robicie? W moim lokalu? Ja zaraz tego chopca wyprowadz. Cicho, ty barani kotlecie! hukn od strony drzwi jaki nowy gos.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

127

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Dentelmeni! Moje uznanie. Widziaem wszystko. Tak samo bym postpi. Podszed ku nam. Wysoki i chudy jak tyczka. Pijak dwign si i siad. Ujrzaem, jak jego prawa do zacisna si na kolbie rewolweru. Zostaw to! I wyno si. Natychmiast! Ty beko wdki! Wszyscy mamy ciebie dosy i twoich awantur. Zmykaj! Do natychmiast opada. Wsta z trudem, zatoczy si, a potem, nie rzekszy ani sowa, wolno wyszed z sali. Odetchnem. Wybaczcie, panowie odezwa si nieznajomy to awanturnik. Pijak i tchrz jednoczenie. Siadajmy, i ty, chopcze, chod tu do nas. A do oberysty, ktry tkwi cigle w tym samym miejscu, osupiay i milczcy: Piwa dla wszystkich, byle szybko! Opad na aw, a my poszlimy za jego przykadem. Przyjrzaem mu si dokadnie. By chudy, jak ju powiedziaem, o twarzy pocigej, spalonej socem, o niebieskich oczach i bujnej, jasnej czuprynie. Pan tu stale mieszka? zagai Karol. Od czasu do czasu. W kadym razie wystarczajco dugo, aby pozna Grand Canyon z przylegociami i jego mieszkacw. Wasze zdrowie! Stukn si z nami kuflem, przyoy go do ust i odstawi prawie prny. Gorco dzi powiedzia jakby na usprawiedliwienie a jak gorco, nie umiem pi wolno. I nie boli pana gardo? zainteresowaem si fachowo. Nigdy, tak ju mam natur. A pan moe lekarz? Zgad pan. Do licha! Grand Canyon zaczyna si zamienia w miasto. Chyba nigdy jeszcze nie stpaa tu noga lekarza.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

128

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

O, nie mam zamiaru tutaj praktykowa. Jestemy przejazdem. Do Supai? To zaley odezwa si Karol. Zaley? Nie bd pyta. Nie moja to sprawa. Moe jeszcze piwa? Nie? A ty, chopcze? Masz dosy? Susznie. Zbyt wiele piwa szkodzi na odek i na gow. Przybylimy tutaj, eby odnale pewnego czowieka. Nazywa si Adams. Jerzy Adams. Nie sysza pan o nim? zapyta Karol. Zauwayem, jak twarz nieznajomego spowaniaa. Umiech znik, rysy si zaostrzyy; Popatrza na nas uwanie. To popularne nazwisko. Okrelcie go jako dokadniej. Jerzy Adams mieszka przez pewien czas w Rainy Valley, by nawet szeryfem. Ach tak. I czeg wy chcecie od Adamsa? Przybywacie z Rainy? Nie, chocia bawilimy tam przypadkiem. A czego chcemy od Adamsa... to tylko jemu moemy powiedzie. Susznie. Przepraszam. Tak mi si wyrwao. A c w Rainy Valley sycha? Nasze informacje nie s najwieszej daty odparem. Ale od czasu wyjazdu szeryfa chyba nic si tam niezmienio. Mam wraenie, e mieszkacy Rainy zupenie go nie docenili. Wic zna pan t spraw, doktorze? Bardzo dobrze. To dzielny czowiek, ten Adams wtrci Karol. Syszaem o nim wiele dobrego. Od mieszkacw?
Opracowanie edytorskie: Jawa48

129

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Nie, od zupenie innych ludzi. Ciekawe mrukn i zamyli si. Skorzystaem z przerwy w rozmowie i zwrciem si do drugiego z naszych goci: Moe ty sysza o Adamsie? Spojrza na mnie bystro, zawaha si sekund, a potem odpowiedzia: Sysze, syszaem, ale gdzie si on teraz obraca, nie mam pojcia. Ja tu nie mieszkam. Przyjechae do kogo? Tak i zaraz musz wraca. Na noc? O, prosz pana, dla mnie to nie pierwszyzna. W zestawieniu z wiekiem mwicego zabrzmiao to tak zabawnie, e z trudem opanowaem miech. Bardzo dzikuj panom... Ot, gupstwo, nie ma za co. Na naszym miejscu postpiby podobnie. Nie zapomn o tym, ale teraz musz odej. Podnis si, skin nam gow zupenie jak dorosy i szybko wyszed. Powiedlimy za nim wzrokiem, dopki nie znikn za drzwiami. Jaki tajemniczy chopak stwierdziem. Spotykam go od czasu do czasu doda nieznajomy. Przybywa nie wiadomo skd i odjeda nie wiadomo dokd, ale nie moja to rzecz.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

130

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

I nie nasza zakoczy spraw Karol. Natomiast Adams... to nasza. Tak bardzo wam na nim zaley! Nie bd wic duej ukrywa, e znam Adamsa. Ma on swoje zwyczaje. Co takiego? Nie lubi Rainy Valley, nie chce nic sysze o Rainy ani oglda tamtejszych ludzi. Jake wic mog wam wskaza, gdzie si znajduje. Obraziby si na mnie miertelnie. Ale... ale nie jestemy mieszkacami Rainy Valley zaprotestowaem. Nie przybywamy w sprawie Rainy Valley. Dajemy na to sowo wtrci si Karol. Tak powiadacie? Hm... musz rozway. Okazuje si, e do Adamsa trudniej si dosta ni do pre zydenta w Waszyngtonie zauway mj towarzysz. Bywa i tak. Wygldacie na porzdnych ludzi. Tylko tacy mogli stan w obronie tego chopca. A pan, doktorze, take wyglda inaczej ni ci lekarze, ktrzy czasami pojawiaj si tutaj. Wierz, e pan jest pr awdziwym. Nie tak, jak ten rudzielec. Rudzielec? zainteresowa si Karol. Spotkalimy w drodze kogo podobnego. Podawa si za lekarza. Nawet pokazywa swoje lekarstwa. Rudy eb, wygadany jzyk, rudy zarost. Czy nie tak? Kropka w kropk jego portret stwierdziem. Wyjecha std niedawno. Wszystko si zgadza. Podejrzany typ. Ale wracajc do Adamsa... Przerwa, bo oto ujrza, jak od strony drzwi zmierza w naszym kierunku Piotr Carr. Podszed do stou, spojrza na nas pytajco, a potem na nieznajomego.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

131

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Wic znalelicie stwierdzi. Jakim sposobem? Co znalelimy? zapyta Karol. Nie co, tylko kogo? Kogo? A to dobre! Przecie Adamsa. Gdzie? No, siedzi tu przy was, jeli mnie wzrok nie myli. Popatrzelimy po sobie. Co si tak gapicie? Przecie to jest wanie Adams, szeryf z Rainy Valley!

Opracowanie edytorskie: Jawa48

132

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

IX

Bracia

Grupa jedcw posuwaa si wolno przez rozleg paszczyzn poros rzadk, such traw o barwie pociemniaego drewna. Tego ranka soce wstao jakie zamglone, przesonite rud chmur. Potem zacz d chodny wiatr spadajcy z przeczy dalekich gr rysujcych si na horyzoncie. Ten wiatr podnosi smugi kurzu i ciska nimi w plecy jadcych. Widoczno malaa w miar upywu godzin, a rdzawy tuman przysoni wszystko a wzrok nie siga dalej ni w promieniu kilkunastu jardw. Drca kurtyna wirujcego piasku rozcigaa si od kraca po kraniec widnokrgu. Tak oto wyglda ten dzie, w ktrym opucilimy Grand Canyon. A przecie wit nie zapowiada wcale takiej pogody. Jechalimy we czwrk: Karol, Piotr Carr, ja i Adams. Tak. Szeryf z Rainy Valley da si namwi na wypraw. Nie bez wysikw z naszej strony. Po przypadkowym odkryciu" Piotra, kiedy Adams nie mg zapiera si duej swego nazwiska, opucilimy sal gospody. Zbyt wiele ju osb krcio si tam, aby mona byo swobodnie i... bezpiecznie rozmawia. Udalimy si na pitro, do naszego pokoju. Tam wanie odbya si decydujca narada. Gdy Karol czciowo wyjawi nasze zamierzenia, szeryf zmartwi si. Znowu mam wazi w te sprawy? Nie, nie. Dosy byo kopotu z Rainy Valley. Nareszcie mam spokj i nie pragn si go pozbywa. A w ogle nie uwaam siebie za szeryfa. Mwmy o czym innym.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

133

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Z tego owiadczenia wida byo, jak gboko dotkna go spra wa z Rainy. Nie potrafi o niej zapomnie. Szeryfie powiedziaem pan nadal piastuje sw funkcj. Na wasze miejsce nie wybrano dotd nikogo innego. Brak kandydatw. Nic dziwnego. Miasteczko ma ju dostatecznie z saw, aby si dobija o tak wtpliwy zaszczyt. Myl, e nie to jest przyczyn. Po prostu mieszkacy Rainy lkaj si Hobbsa i jego ludzi. Kto wie, czy nie auj paskiego odejcia. I tak nie wrc. Nie sposb by szeryfem wrd tchrzw, chyba eby si rozporzdzao wasnym wojskiem! Zostawmy Rainy na boku wtrci si Karol. Nam chodzi przecie o to, co si dzieje w sporej czci Arizony. Napady mrukn Adams. Wasz towarzysz skin w stron Piotra spotka mnie na do niebezpiecznej ciece. Mam nadziej, e posucha mej rady? Piotr Carr przybra smtn min: Niestety westchn nie posuchaem. I I ograbiono go ze wszystkiego rzekem. Przy okazji napadu na dylians. Nie tylko zreszt Piotr sta si ofiar bandy. Tu opowiedziaem o wasnej przygodzie oraz o tajemniczej jaskini na pustkowiu. Nie wiedziaem. Jest to ju pity czy szsty napad na dylians. Inne trudniej zliczy. Banda musi by diablo liczna. To jeszcze nie wszystko przypuszczalne znaczenie srebrnych soc". Znak rozpoznawczy? Moe by.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

dodaem i wyjaniem

134

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Oni maj poza tym haso. Tak przypuszczam. Pan si z nim zetkn? Prosz sobie przypomnie, jakie paskie sowa spowodoway, e ten napastnik z jaskini nagle zmieni swj do was stosunek? Jakie sowa? Karolu, pom. Moe co zapamitae? Byem wwczas na p przytomny. Ja rwnie. Ale... czekajcie! Moe to wanie jest kluczem do zagadki. Teraz przypominam sobie. Na postawione nam pytanie chciaem odpowiedzie, e soce i pragnienie tak nas wyczerpay, ale zdoaem tylko wybekota sowo: soce". To wystarczyo. I nic wicej pan nie pamita? Nie... Hm, niewiele. Ale wynika z tego, i w hale znajduje si wyraz soce". A moe sam ten wyraz jest hasem? Nie wierz. W tym kraju wiecznej prawie pogody i upaw zbyt czsto uywa si sowa soce", aby ono samo mogo zosta wybrane na haso. A co si tyczy paskiego wypadku w Rainy Valley, sdz, i pomg pan jednemu z czonkw bandy. Ten fakt musia zosta natychmiast przekazany pod odpowiedni adres. W konsekwe ncji zwrcono panu, doktorze, wszystkie zrabowane przedmioty. Tak to wyglda na mj skromny rozum. Zgadzacie si z tym? Przyznaem, i nie sposb tego faktu logiczniej wytumaczy. Pokrywao si to zreszt z opini Karola. I co teraz, szeryfie? zagadnem. Ciekawe. Zaczynam si co nieco zapala.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

135

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Wobec tego podsymy ogie odezwa si Karol i teraz ju szczegowo opowiedzia o tym, czego dokonalimy, podkrelajc udzia w przedsiwziciu wojownikw Nawajw. Czerwonoskrzy? zdziwi si Adams. Niebezpieczna sprawa. Oni byli zawsze troch zbyt gwatowni, a wspomnienia walk z biaymi nie s takie stare. Co prawda Nawajowie nale raczej do spokojnych... Do licha, sam nie wiem, co o tym sdzi. O to, to odezwa si Carr. Jestem tego samego zdania. Indianom nie mona ufa. Wobec tego dostarcz nam, Piotrze, innych ludzi zaproponowaem. Moe zwerbujesz tych bohaterw" z Rainy? Poskroba si po gowie i nic nie rzek. Szeryfie zwrciem si z kolei do Adamsa przecie w sytuacji, w ktrej nawet pan si waha... Nie zaprzeczam, nie zaprzeczam. Sedno w tym, e wy std wyjedziecie, a ja zostan, i jeli banda nie bdzie zlikwidowana, zlikwiduj mnie. Komu to potrzebne? Karol westchn gboko: Widz, e nie przekonamy szeryfa. Trudno, trzeba bdzie szuka innych sprzymierzecw. Arizona jest wielka i w kocu przecie kogo znajdziemy... Przecign si, a mu w stawach zatrzeszczao, wsta. picy jestem. Ju pno. Przygnbi mnie taki obrt sprawy, ale nic nie powiedziaem. Adams sta chwil, jakby si nad czym zastanawia. Czekajcie... Sam nie wiem, co mnie do tego cignie. Niech to licho porwie! Jad z wami.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

136

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Decyzja bya nieoczekiwana. W pierwszej chwili sdziem, e to tylko ar. Ale Adams mwi zupenie serio. Po dwu godzinach, zdawaoby si, zupenie bezskutecznych namw. Grand Canyon opucilimy nazajutrz, obierajc tras majc nas najszybciej doprowadzi w okolice jaskini, gdzie mia czeka Czarny Niedwied. Wiatr d, ziarnka piasku trzeszczay w zbach, wpaday za konierz koszuli, olepiay. Konie zaczy si poszy. Dwukrotnie poprzez mgiek kurzawy ujrzaem zamazane kontury jakich zwierzt przemykajcych chykiem. Najprawdopodobniej kojoty. Wreszcie kurzawa tak zgstniaa, i zupenie stracilimy orientacj w tere nie. Zeskoczylimy z wierzchowcw i prowadzc je za uzdy posuwalimy si noga za nog. Gdyby mona trafi chocia na ska chronic przed naporem piaskowego huraganu! Jak dugo to moe trwa?! krzyknem wprost w ucho Adamsa. Niekiedy dzie albo dwa! odwrzasn. adna historia! Byway wypadki, e giny cae karawany osadnicze. Z braku wody! Dzikuj, szeryfie! Bardzo mnie pan podnis na duchu! Nie wiem, czy zamia si, czy co jeszcze odpowiedzia, bo wiatr zad ze zdwojon moc i zaguszy wszystko. Przyspieszyem kroku. Zrwnaem si z Karolem. Dopiero po chwili mnie dostrzeg. Wytaj oczy, Janie. Moe dojrzysz jak wynioso. Musimy si gdzie schroni. Niestety, nic nie widziaem poza bur kurzaw. Tak mino p godziny i wwczas zaprzestalimy dalszej wdrwki. Rozpakowalimy pledy, ktre wiatr wydyma jak agle, zarzucilimy je na plecy i gowy i tak
Opracowanie edytorskie: Jawa48

137

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

opatuleni siedli krgiem, tyem do wiatru. Konie poszy za naszym przykadem. Pokady si rzdem jeden obok drugiego. Nie mogc rozmawia, poczem rozmyla nad minionymi wypadkami. Odtworzyem w pamici obraz mego przybycia do Arizony. Przypominaem sobie na nowo drog do Rainy Valley, puste miasteczko, gospod Arizonac", nieznajomego z ran rki, ktr opatrywaem. C ten ranny wwczas powiedzia? I nagle uwiadomiem sobie zupenie dokadnie, jakby to wydarzyo si przed chwil. Powiedzia: Soce Arizony". A co ja na to? Machinalnie powtrzyem: Soce Arizony" i dodaem co na temat upau. C dziwnego, e wzi mnie za sprzymierzeca, e zwrcono mi bro? Soce Arizony" musiao by hasem! Przecie pierwsze przeze mnie wypowiedziane sowo w jaskini: Soce" zostao uznane za pocztek hasa! Ale tak, na pewno! Dlatego wanie otrzymalimy wod. Ale jake liczna musiaa by banda, jeli zdarza si mogy tego rodzaju pomyki? Wic Soce Arizony" byo hasem, a srebrny wizerunek soca znakiem rozpoznawczym. Teraz nie miaem ju adnych wtpliwoci. Korcio mnie, aby podzieli si natychmiast swym odkryciem z towarzys zami. Przeszkodzi mi niespodziewany wypadek. Oto, gdy ju nachylaem si ku Karolowi, z kurzawy wiszcej wok nas wynurzy si najpierw cie, a potem wyraniejszy zarys czowieka na koniu. Zawoaem ostrzegawczo i wstaem chwytajc za sztucer. Czowiek na koniu sta si widoczny dopiero na krok od miejsca, w ktrym siedzielimy. Wszyscy si zerwali, ale natychmiast siedli z powrotem. Gos bowiem, ktry dobieg naszych uszu poprzez wist wiatru by gosem chopca z Grand Canyon. Pozna nas od razu: Zabdzilicie? Przy takiej pogodzie nie sposb jecha odpar Karol. Ale co ty tu robisz? Pomin milczeniem pytanie. Bierzcie konie i chodcie za mn. Znam lepsze miejsce, by przeczeka burz. Tutaj was zasypie z kretesem.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

138

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Strzsnlimy z pledw grub warstw piachu, ujli wierzchowce za uzdy i wolno ruszyli za przewodnikiem, ktry zaiste spad nam z nieba. Doktorze usyszaem nad uchem ja bym jemu tak nie ufa. Pan go zna? Piotr Carr wyranie si zaniepokoi. Nic dziwnego, nie by przecie wiadkiem naszego spotkania w gospodzie Colorado". Wyjaniem mu, jak mogem, ca histori. Poczym... piasek zgrzyta mi w zbach przez dobrych kilka godzin. Wdrowalimy zupenie na olep, ale chopiec wiedziony chyba jakim zadziwiajcym instynktem wid nas tak pewnie, jak gdyby znajdowa si na ulicy znajomego miasta. Po godzinie tej mczcej drogi dotarlimy do fantastycznie uksztatowanych ska. Tutaj podmuchy wiatru osaby, ale za to haas, gwizdy i wisty stay si nie do zniesienia. Zbilimy si w gromadk, aby nie pogubi si w tym labiryncie. Niespodziewanie skrcilimy w bok i przez bram, jaka otwara si nagle midzy dwoma potnymi blokami, weszlimy w zaciszn, pokrg dolink. Smutn dolink, bo bez jednej nawet roliny, z ziemi gliniast i tward jak klepisko stodoy. Wiatr tu ju nie d, przelatujc gr, i tylko drobiny piasku sypay si po kamienistych cianach. Sdziem, e si zatrzymamy. Zdziwio wic mnie, i nasz przewodnik nie zwolni kroku, ale wid nas dalej, wprost na gadk ska zamykajc z przeciwlegej strony niewielk przestrze. Nie mogem zrozumie, o co mu chodzi. Dopiero gdy podeszlimy na kilka stp do stromizny, ujrzaem w samym kcie krzyujcych si ska wziutkie przejcie, przez ktre zaledwie mg przecisn si pojedynczy jedziec. Kiedy nadesza moja kolej i znalazem si po drugiej stronie, a krzyknem ze zdumienia. Ujrzaem drug dolink, ale jake niepodobn do poprzedniej! Prawdziwa oaza na pustkowiu. Jej zbocza porasta jaowcowy las, rodek zajmowao malutkie jeziorko o wodzie tak czystej, i wida byo piaszczyste dno. Na brzegach rosy trzciny, a dalej rozcigaa si szmaragdowa ka pena kwiatw i wysokich traw. Nadzwyczajne powiedzia Adams. Od lat wczyem si w tych stronach, ale czego podobnego nawet nie podejrzewaem. Jak to odkrye?
Opracowanie edytorskie: Jawa48

139

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

To nie ja, to mj brat odpar chopiec. Mao kto zna to miejsce, poza paroma wojownikami Nawajw. Nawajw? podchwyciem. Chopcze, widz, e masz szerokie znajomoci! Ja jestem tutejszy powiedzia. Poznaem w Arizonie wielu ludzi. Odpowied brzmiaa wykrtnie, ale nie pytaem wicej. Nawajowie nazywaj t dolink Zielonym Okiem poinformowa jeszcze i zaj si rozkulbaczaniem swego konia. Przeszukalimy jaowcowy las, by sprawdzi, czy jednak nie kryje si w jego gszczu czowiek lub zwierz, ale sposzylimy jedynie kilka zajcy i par ptakw. Zielone Oko stanowio zaiste wspaniae miejsce odpoczynku. Skay otaczay je wysokim murem. Sprbowaem wdrapa si po jednej z najmniej stromych, ale rycho zrezygnowaem z zamiaru. Chopiec obserwujcy moje wysiki owiadczy, i z zewntrz jeszcze trudniej jest dotrze na kamienny grzbiet. Dolinka stanowia wic naturaln twierdz, do ktrej jedyna droga wioda poprzez przebyt przez nas cienin. Zabralimy si do rozoenia obozowiska. Adams z Karolem zaczli rba jaowiec na ognisko, Piotr stan na stray przy wejciu, chopak poszed strzela do zajcy, a ja napoiem konie i cignwszy z plecw koszul, energicznie spukiwaem z siebie kurz przebytej drogi. Daremnie staraem si wypatrzy rdo zasilajce stawek. Prawdopodobnie bio gdzie z samego dna, i to do wolno, poniewa jeziorko jak mona byo wnioskowa z zaronitych brzegw ani nie przybierao, ani nie wysychao. Tak czy owak, Zielone Oko stanowio ratunek dla kadego czowieka nieopatrznie zabkanego w tych stronach. Moglimy wreszcie odpocz, mimo i wiatr d ze wistem, niosc tumany kurzu wysoko nad skalnymi graniami. Polowanie na zajce udao si. Chopak przynis a cztery sztuki. Wystarczyy dla nas dwie. Z pozostaymi nie wiadomo byo, co pocz, do rana na pewno poczn cuchn. Zwrciem na to uwag modemu myliwcowi, ale nie przej si owiadczajc, i zbyteczne zajce mona
Opracowanie edytorskie: Jawa48

140

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

przecie wyrzuci w ssiedniej dolince, gdzie w dzie spy, a w nocy kojoty dadz sobie z nimi rad. Nie podobaa mi si taka odpowied. Ju chciaem zauway, i rozrzutno w tpieniu zwierzyny stanowi jedn z ujemnych cech niektrych plemion czerwonoskrych, znajdujcych przyjemno w samym polowaniu dla polowania, bez istotnych potrzeb, ale ugryzem si w jzyk. Do licha, ten chopak co za bardzo przypomina Indianina! Wystrugalimy dwa rony i nad pachncym pomieniem jaowcowych gazi upiekli miso. Dla zasiedziaego mieszczucha taka potrawa okazaaby si na pewno ksem trudnym do zgryzienia. Trudno byo upiec j w taki sposb, by ogie rwnomiernie ogarnia zajca. Zawsze z ktrej strony miso byo przypalone, a z innej nie dopieczone. Ale sprbujcie wytrz si na siodle, a przede wszystkim nayka si powietrza dalekich przestrzeni a kada potrawa smakowa wam bdzie jak najwyszukasze danie sporzdzone przez najznakomitszego kucharza. Kto nie wierzy, niech sprawdzi! W dolince spdzilimy dwa dni i trzy noce. Usiowaem prze z ten czas bliej zapozna si z chopcem, ale prby te nie day wikszych rezultatw. Poza por posikw chopak trzyma si z dala od nas. To czyci lub poi konie, to znw reperowa uprz, to szed na zajce. Pod koniec naszego pobytu zapytaem go wprost, jak si nazywa i skd pochodzi. Odpar, e mog go nazywa Dawidem, ale poprosi o niezadawanie pyta na temat jego prywatnego ycia, jeli nie chc usysze kamstwa. Umilkem i nawet nie wspomniaem o tej rozmowie towarzyszom. Noc spad rzsisty deszcz rzadko w tych stronach ale nazajutrz soce wstao na czystym niebie, wiatr usta, wic ruszylimy w drog. Dawid doprowadzi nas do szlaku przerwanej wdrwki, poegna si pospiesznie i szybko ruszy wprost na pnoc. Zgodnie uznalimy naszego wybawc za osob wielce tajemnicz. Moe to jaki szpieg tych bandziorw i teraz pogna uprzedzi wsplnikw? wyrazi przypuszczenie Piotr.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

141

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Karol wstrzyma konia usyszawszy te sowa, ale zanim zdoa cokolwiek odpowiedzie, uprzedzi go Adams. Znam si troszk na ludziach. Takim posdzeniem krzywdzi si chopca. W gorcej wodzie jeste pan kpany. Nie, nie. Id o zakad, e chopak nie ma nic wsplnego ani z band, ani z adnym innym szachrajstwem. Przytaknem skwapliwie, ale Carr pokrci tylko gow. Nie chcia si z nami sprzecza, wida jednak byo, i nie zosta przekonany. Przez cay czas naszej jazdy rozglda si podejrzliwie dokoa. Byem pewien, e gdybymy teraz natknli si na bandytw, Carr natychmiast uznaby to za fakt obciajcy Dawida. Na szczcie, nic podobnego nam si nie przytrafio. Bez specjalnych trudnoci odnalelimy oddzia Czarnego Niedwiedzia. Powita nas, jak zwykle, bez zbdnych sw i przemwie. Czy to jest szeryf z Rainy Valley? zapyta spogldajc na Adamsa. Potwierdzilimy. Wic moi biali bracia nie zmarnowali czasu. Howgh! Obsiedlimy ognisko, a Karol opowiedzia zwile o naszej wdrwce, nie pomijajc faktu spotkania tajemniczego chopca. Wydao mi si, e Czarny Niedwied ze specjaln uwag sucha tego fragmentu relacji, cho nie zrobi na ten temat adnej uwagi. Z kolei dowiedzielimy si, co zaszo podczas naszej nieobecnoci. W dwa dni po odjedzie przybyo tu dwu jedcw, a w dzie pniej trzeci. Caa trjka zostaa ujta i odstawiona pod dobr stra do pueblo Nawajw. Schwytani wypierali si wszelkiego udziau w napadach. A moe to s naprawd niewinni ludzie? wtrciem. Zamiast odpowiedzi Czarny Niedwied sign za pas i wydoby trzy okrge blaszki stylizowane srebrne soca.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

142

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Naleao rusza do puebla, ale e dzie si koczy, postanowilimy ku mej skrytej radoci pozosta jeszcze na noc. Czuem si rzeczywicie bardzo zmczony Ale jak to niekiedy bywa, gdy zapada ciemno i mogem wreszcie spokojnie i bezpiecznie (pod stra licznych wart indiaskich!) uoy si do spoczynku, ch snu nagle mnie odbiega. Przewracaem si z boku na bok, spogldaem w rozgwiedone niebo i zazdrociem towarzyszom owinitym w koce po czubki nosw, nieruchomo lecym przy wygasajcym ogniu. Przecignem si, wstaem, opatuliem derk, bo noc czynia si coraz chodniejsza, i ruszyem przej si kawaek. Byo cicho i moje buty tak gono skrzypiay po piasku, jak gdyby sporzdzono je z twardego elaza, a nie z mikkiej skry. Wszyscy ju drzemali poza wartownikami. Dlatego zaskoczya mnie czarna posta, ktra wysza nagle z mroku rzucanego przez ska. W pierwszej chwili signem po bro, ale natychmiast uspokoi mnie znajomy gos: Mj biay brat jeszcze nie pi? Sen mnie odlecia. Sidmy tu w cieniu. Noc jest jasna i wida wszystko daleko. Nie wiem, co mia na myli Czarny Niedwied on to by bowiem moe przemawiaa przeze wrodzona ostrono? Poszedem za jego rad. Dusz chwil milczelimy obaj, a w kocu Indianin odezwa si: Co mj biay brat sdzi o chopcu? Pytanie pado nieoczekiwanie. W pierwszej sekundzie nie pojem, o co chodzi. A gdy zrozumiaem, zdziwiem si jeszcze bardziej. Skd to nage zainteresowanie wodza Nawajw nieznanym chopakiem? Odparem wymijajco, i chopiec bardzo mi si podoba (co byo zgodne z prawd), e caa nasza trjka zawdzicza mu ratunek podczas piaskowej burzy. Kto wie, moe nawet ycie.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

143

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Usyszaem, jak Czarny Niedwied odetchn gboko, a potem powiedzia przyciszonym gosem: To syn mego ojca... Takie okrelenie w ustach Indianina oznaczao, i chopiec jest jego bratem! Bya to dla mnie zaskakujca wiadomo, ale nastpne sowa okazay si nie mniej zaskakujce. Mj biay brat jest lekarzem. Chciabym, aby syn mego ojca rwnie zosta lekarzem. Wielcy i mdrzy s czarownicy plemienia Nawajw, ale nie zawsze potrafi uleczy czerwonego wojownika. Howgh! Czy syn twego ojca jest rwnie synem twojej matki? zapytaem chcc sprawdzi, czy mam do czynienia z przyrodnimi, czy z rodzonymi brami. Tak odpar. Teraz zrozumiaem, kogo przypomina mi chopak: Czarnego Niedwiedzia! Czyby wic Czarny Niedwied nie by Indianinem? Nieoczekiwane odkrycie, chocia przez cay czas, jakby podwiadomie, podejrzewaem go o to. Wdz, jak gdyby dopowiadajc moim mylom, wyjani: Matka nasza bya crk Indianina, a ojciec biaym czowiekiem. Czy to nie dziwi mego biaego brata? Niezbadane s cieki ludzkiego ycia odparem ukrywszy zdziwienie. Wiedziaem, i niektrzy z osadnikw traktowali zdarzajce si fakty podobnego rodzaju jako renegactwo, jako wyparcie si wasnej narodowoci. Ja tak przecie nigdy nie sdziem. To, e Czarny Niedwied wybra ycie wrd rodakw swej matki, na pewno mu w niczym nie ubliao. C jednak skonio go do takiego kroku? Nie przypuszczaem, e jeszcze tej nocy mi to wyjani. Indianie nie s skorzy do zwierze, ale Czarny Niedwied by przecie tylko pkrwi Indianinem. Moe ten fakt wanie i ch zwierze wrodzona ludziom o jasnym kolorze skry skonia go do powiedzenia wszystkiego?
Opracowanie edytorskie: Jawa48

144

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Ojciec Czarnego Niedwiedzia przyby z Europy, z kraju, ktry wsawi si bohaterskimi walkami o wolno wasn i innych narodw. Jego dwaj wielcy synowie, Kociuszko i Puaski, brali przecie udzia w walce o niepodlego Stanw. Ojciec wodza wyemigrowa na nowy ld wkrtce po upadku wielkiego powstania jego narodu przeciw ciemizcom 11. Przywdrowa w licznej gromadzie towarzyszy broni, ktrzy jednak szybko rozproszyli si po terenach wschodnich stanw. By z zawodu rusznikarzem i rycho znalaz prac w Nowym Jorku. Kiedy jednak na Dziki Zachd popyna fala osadnicza, sam postanowi sprbowa szczcia: zosta traperem. Wiodo mu si niele a do chwili, w ktrej zaskoczony przez szarego niedwiedzia Gr Skalistych ledwie z yciem i wieloma ranami wyszed z niebezpiecznej przygody. e jednak nie przenis si do krainy wiecznych oww", zawdzicza tylko Nawajom. Wielki wdz tego plemienia, dzi ju starzec, Pierzasta Strzaa, znalaz przypadkiem nieszcznika i zaopiekowa si nim. Przewieziony do jednej z wiosek, wkrtce powrci do zdrowia, ale ycie wrd Indian tak mu przypad o do smaku, i wrd nich pozosta. Poj za on crk Pierzastej Strzay. W rok pniej narodzi mu si syn. Teraz biay traper pocz zastanawia si nad przyszoci rodziny. Doszed do wniosku, i pobyt wrd Nawajw nie zapewni jego synowi dostatecznego wyksztacenia. Postanowi przenie si na wschd, do jednego z wikszych miast. Jak postanowi, tak uczyni. Ma rodzin odprowadzi tak daleko, jak tylko mg, sam Pierzasta Strzaa z oddziaem wojownikw. Podr upyna pomylnie, a perspektywy na przyszo zapowiaday si jak najlepiej. Traper otrzyma od Indian szereg cennych darw, midzy ktrymi woreczki ze zotym piaskiem gray nie byle jak rol. Po zamieszkaniu na stae w Nowym Jorku ojciec Czarnego Niedwiedzia zaoy wasny warsztat rusznikarski. Powodzio mu si znakomicie. Po kilku latach syna umieci w szkole pocztkowej, marzc ju
11

Ojciec Czarnego Niedwiedzia i Dawida, by prawdopodobnie emigrantem z Polski. Wydawca domniemywa, e by to powstaniec listopadowy, co jest mao prawdopodobne z uwagi na wiek zarwno Czarnego Niedwiedzia jak i Dawida. Bardziej prawdopodobne jest, e polski emigrant by uczestnikiem powstania krakowskiego w 1846 roku lub Wiosny Ludw na ziemiach polskich (1848 rok w zaborze austriackim i pruskim). Akcja powieci dzieje si w roku 1883 i bardziej prawdopodobne jest e Czarny Niedwied wnuk Pierzastej Strzay, ma okoo 35 lat ni 50. Natomiast Dawid jest okoo siedemnastoletnim modziecem. [JW48]

Opracowanie edytorskie: Jawa48

145

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

o wyszych studiach dla jedynaka. W tym czasie urodzio si drugie dziecko, rwnie syn. Ale poczo si co psu w yciowej sytuacji emigranta. Nie, e by mniej zarabia. Wprost przeciwnie. Zapotrzebowanie na paln bro

Opracowanie edytorskie: Jawa48

146

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

wzrastao, a pewne usprawnienia, ktrych dokona zdolny rusznikarz, zjednay mu rozgos. Dobrej broni dali prawie wszyscy, wic warsztat rusznikarski rozwija si, ale ona rusznikarza nie moga ju pokazywa si na ulicach miasta, eby nie sysze obelywych wyzwisk pod swym adresem. Starszy syn stawa si coraz bardziej podobny do matki i to stao si przyczyn nowych przykroci. W kocu miarka si przebraa. Rusznikarz sprzeda warsztat, kupi wz, konie i wraz z ca karawan podobnych mu stracecw ruszy na zachd, aby tam rozpocz nowe ycie. Nie sdzone jednak byo mu dotrze do celu. Maa karawana wozw zostaa napadnita gdzie u granic Arizony. Banda biaych rabusiw wymordowaa kilkanacie osb, a cz uprowadzia. Polegli, bronic si do ostatka, oboje rodzice Czarnego Niedwiedzia. Wrd ludzkich zwok, padych koni, porozbijanych wozw osta si sam, ranny i z maym bratem. I tak, jak niegdy ojciec, teraz on ocalony zosta przez nawajskich zwiadowcw. Obu chopcw sprowadzono do obozu. Starszy zosta rozpoznany i wraz z bratem przyjty do grona indiaskiej spoecznoci. Ktrej wiosny starszy brat napotka na swej drodze czarnego niedwiedzia. Strzeli, ale chybi. Na powtrne nabicie fuzji nie starczyo ju czasu. Wtedy wycign zza pasa n i pokona napastnika. Ale w sekund pniej wyskoczy na drugi, jeszcze potniejszy niedwied. I tego pokona mody wojownik. Na pamitk zdarzenia nadano mu imi Czarnego Niedwiedzia. W kilka lat pniej wybrany zosta do rady wodzw plemiennych i sta si zaufanym czowiekiem Pierzastej Strzay. Nauczy Nawajw obchodzi si z paln broni, walczy z handlem wymiennym, zakaza sprzedawania skr za wod ognist" i nic niewarte wiecideka. Zjednao mu to powszechny szacunek. A modszy brat? Czarny Niedwied doszed do tego samego wniosku, co niegdy jego ojciec. Uzna, i Dawid powinien uczy si w miecie. Znalaz rodzin, u ktrej umieci malca. Dawid przez zim chodzi do szkoy, wiosn i latem przebywa u brata, uganiajc si po bezludnych obszarach Arizony.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

147

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Oto, czego dowiedziaem si od Czarnego Niedwiedzia podczas nocy spdzonej na pustkowiu. Nie pytaem go ani o prawdziwe imi, ani o biae" nazwisko. Nie byo to przecie wane.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

148

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Krte tropy

Do pueblo Nawajw zawitalimy pnym popoudniem, kiedy nawajscy pasterze pdzili do wodopoju stada jasnych jak nieg owiec. Plemi ju od dawna zajmowao si hodowl, a wena staa si surowcem nie tylko do produkcji wasnej odziey, ale i do wyrobu barwnych tkanin nabywanych bardzo chtnie przez biaych. Prawie natychmiast przyj nas Pierzasta Strzaa i wysucha relacji Czarnego Niedwiedzia. Nic z niej nie zrozumiaem, jako e w czasie pobytu w Arizonie nauczyem si zaledwie paru sw w nawajskim jzyku. Karol przetumaczy mi jednak wszystko. Chodzio o konieczno pozostawienia nadal oddziau Indian w pobliu odkrytej przez nas jaskini. Mogo si bowiem zdarzy, e inni, niewiadomi sytuacji czonkowie Soca Arizony" bd szuka schronienia na pustyni. Wyapujc ich, mona by jeli nie cakowicie zlikwidowa, t o przynajmniej powanie uszczupli liczebno bandy. Adamsowi bardzo spodoba si ten projekt. Nazwa go puapk na myszy". Czy jednak najwyszy wdz Nawajw zechce go zaakceptowa? Miaem wtpliwoci, bo przecie Indianie angaowali si w ten sposb w akcj wykraczajc daleko poza obron wasnego terytorium i wasnego mienia. Okazao si jednak, i Pierzasta Strzaa darzy penym zaufaniem swego wnuka (Czarny Niedwied by przecie synem jego crki!) i nie kaza odwoywa wojownikw. Na zakoczenie pragnc by zrozumianym przez wszystkich owiadczy aman angielszczyzn, i ceni sobie pobyt w pueblo dzielnych bladych twarzy, braci czerwonych mw. Po tym grzecznociowym stwierdzeniu odszed wspierajc si na ramieniu modego wojownika.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

149

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Dalszy cig narady odbylimy w cilejszym gronie. Zgodnie z propozycj Karola postanowiono przyjrze si schwytanym czonkom Soca Arizony". Jak ju wspomniaem, byo ich trzech. Zgodnie z rozkazem Czarnego Niedwiedzia winiowie trzymani byli kady z osobna. W ten sposb uniemoliwiono wszelk prb wzajemnego porozumiewania si. Jeszcze przed zachodem soca udalimy si ma grupk na najwysze pitro" osady. Tam wanie trzymano schwytanych. Jeden z nich lea zwizany, ale do wygodnie,, na stosie skr, w nawajskim domku. Jak si dowiedziaem, zdejmowano mu pta tylko na czas posikw, ktre regularnie otrzymywa. Nie mia wic powodw do narzekania na ze traktowanie. Gdy ujrza nas, biaych, i do tego uzbrojonych, i wic nie winiw, natychmiast si rozgada. Panowie, ratujcie! Te czerwone diaby szykuj mi pal. Zapali mnie podstpnie i wi. Nie wiem, za co. Nie zostawicie mnie przecie tutaj! Wodzi niespokojnym wzrokiem po. naszych postaciach. Mimo proszcego tonu nie mg wzbudzi w nas wspczucia. Ile niewinnych ofiar musiao pa z rki tego czowieka i jego wsplnikw? Milczaem. Przemwi za nas wszystkich Karol. Nie martw si, nic ci tutaj nie grozi. Ani mier przy palu, ani kula. aden z czerwonoskrych nie podniesie na ciebie rki, jeli n ie bdziesz prbowa ucieczki. Kacie zdj rzemienie. Co to, to nie. Staniesz przed sdem. Ujrzaem jak poblad. Przed jakim sdem?! wykrzykn. Moe przed wami? Kim wy jestecie? Wwczas wystpi Adams i pokazujc gwiazd szeryfa, ktr sobie przypi do bluzy, zapyta:
Opracowanie edytorskie: Jawa48

150

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Znasz to? Wizie stropi si. Szeryf? wyjka. O co jestem oskarony? O zbjeckie napady, o rabowanie dyliansw, o kradzie koni. Wiesz, jak si za takie sprawki tu na Zachodzie karze. Mona by do ciebie zastosowa prawo Lyncha12, ale staniesz przed normalnym sdem. Bdziesz odwieziony do fortu Huachuca. Tam si ju tob zajm. Jestem niewinny. Nic nie wiem o adnej bandzie. To ju jest oczywiste kamstwo wtrci Karol. Kto przebywa w Arizonie, ten dobrze wie, co si tu wyrabia, chyba e byby guchy i lepy. Sam brae udzia w napadach. Gdyby si zastanowi nad swym pooeniem, nie byby taki twardy. Nie wiem, nie rozumiem... Czego chcecie ode mnie? Pomocy w wytropieniu mordercw. To jedyna twoja szansa. Tego si po mnie nie spodziewajcie. Nic nie wiem o adnych mordercach. Sd wemie to pod uwag. Mwi gosem coraz spokojniejszym. Na pewno wiadomo, i zostanie przewieziony do Huachuca i e nie czeka go mier przy palu mczarni" tak go pokrzepia na duchu. Droga do Huachuca jest daleka, wiedzie przez kraj prawie nie zamieszkany ile moliwoci ucieczki lub odbicia przez towarzyszy ze Soca Arizony"? Dalsz rozmow uznalimy za bezcelow. Wizyta u drugiego ze schwytanych rwnie nic nam nie daa. Od odwiedzin trzeciego jeca powstrzyma nas Karol. Dlaczego? zdziwiem si.

12

Prawo Lyncha polegao na natychmiastowym osdzeniu podejrzanego o przestpstwo. Kar mogo by tylko uwolnienie lub najczciej powieszenie. Pochodzi od nazwiska sdziego Lyncha z Wrginii i jest synonimem samosdu (lincz). [JW48]

Opracowanie edytorskie: Jawa48

151

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

To na nic. Oni nie chc gada. Czy ze strachu przed wsplnikami, czy z obawy przed nami... nie wiem. Mam w zanadrzu lepszy pomys, a dalsze rozmowy wszystko by popsuy. Chodmy gdzie na bok, wytumacz, do czego zmierzam. Wrcilimy do chatki i tu mj przyjaciel wyjawi swj plan. Owiadczy, i naley uatwi dwm spord trzech schwytanych rozmow na osobnoci. W tym celu proponowa, aby nastpnego ranka wyprowadzi ich na dwr i przywiza do drzew na dnie kanionu. Stra indiask umieci si tak, aby winiom wydao si, e mog swobodnie rozmawia. Jeden z nas podkradnie si i podsucha rozmow. By moe, i w ten sposb dowiemy si interesujcych szczegw. Piotr Carr zapyta, dlaczego nie urzdzi spotkania caej trjki. Dlatego wyjani Karol i ci dwaj, ktrych mam na myli, zostali ujci razem, a wic znaj si. Trzeci przyby do jaskini sam. Jeli banda jest tak liczna, e musi uywa porozumiewawczych hase i znakw rozpoznawczych, zdarzy si moe, i bdzie dla nich kim zupenie obcym. To im zamknie usta. A poza tym nie chc, by trzeci jeniec dowiedzia si od tamtych o naszym tu pobycie. Przypuszcza przecie, e go schwytali czerwonoskrzy z wasnej inicjatywy. Licz si rwnie z tym, e moe niewiele skorzystamy z podsuchanej rozmowy. Wwczas przedstawi wam jeszcze jeden plan, a jego realizacja wie si wanie z osob trzeciego jeca. Niech i tak bdzie mruknem niezupenie przekonany. Kto ma podsuchiwa? Chyba ty, Karolu, i szeryf? Myl, e dwie osoby wystarcz. Gdzie jest jakie odpowiednie miejsce? zwrci si do Czarnego Niedwiedzia. Na dnie kanionu, tu przy wodzie rosn dwa drzewa. Kiedy si stanie midzy nimi i wycignie rce, mona dotkn obu pni. To by si nadawao zauway Adams. Trzeba sprawdzi zdecydowa Karol.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

152

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Uczynilimy to natychmiast. Na dnie kanionu rosy dwa samotne klony. Rzadko w tych stronach. Gorcy i suchy klimat nie sprzyja wegetacji takich drzew. Karol leg za pobliskim krzakiem i poprosi mnie, abym stan przy jednym pniu, a Piotr Carr przy drugim. Poczlimy rozmawia szeptem. Okazao si, i caa trjka wzajemnie si syszy. Miejsce byo doskonale wybrane. Wic nawet nie czekalimy ranka, ale jeszcze tego samego dnia postanowilimy przeprowadzi dowiadczenie. Sprowadzono winiw i przywizano ich do drzew. Zapada wieczr, w wwozie panowa pmrok. Dwa posterunki indiaskie stany w sporej odlegoci. Zdecydowalimy ostatecznie, e nie szeryf, tylko ja z Karolem pjdziemy na podsuch. Mile to poechtao moj ambicj. Nie wiedziaem wwczas, i by to chytry wybieg Karola. Podczogalimy si jak najbliej klonw i ukrylimy w trawie. Nadstawiem uszu. Przez kilka minut panowaa niczym nie zamcona cisza. Zaczynaem podejrzewa, e jecy zdyli si porozumie wczeniej. Leaem jednak nieruchomo, postanawiajc we wszystkim naladowa Karola. A ten nawet nie drgn. Cierpliwo zostaa wynagrodzona. Uszu moich dobieg bardzo cichy, a przecie zupenie wyrany szept: Jack, syszysz? Czowiek nazwany Jackiem odwrci gow: Nikt nie podsuchuje? zapyta. Na pewno nie. Czerwone mapy stoj zbyt daleko. Po co nas tu przywiedli? Nie wiem, moe chc, ebymy si przewietrzyli. Nie gadaj gupstw! eby nie te biae draby, ktre ze mn gaday i obiecyway podr do Huachuca, mylabym, e szykuj nam pal. Widziae tych biaych? Tak.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

153

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Kto to jest? Jeden z nich to szeryf. I mnie si za takiego podawa. Bzdura. Co by tu szeryf mia do roboty? To jakie cwaniaki, ale o co im chodzi? Ani rusz nie mog odgadn. A jednak to szeryf, powiadam ci, Bill. Jego twarz wydaa mi si znajoma, a teraz ju wiem na pewno: by szeryfem w Rainy Valley. Ten, ktrego przegnali? Ten sam. Hobbs zadar z Rainy i postanowi wykurzy szeryfa. Udao mu si. Ale przyjdzie czas, e my wykurzymy Hobbsa. Do diaba z Hobbsem i szeryfem. Co bdzie z nami? Wygadae si z czym? Nie jestem wariat. To dobrze. Nic nam nie udowodni. Ale co to wszystko znaczy? Dlaczego nas schwytali Indianie? I co tu robi biali? Wyglda na to, e kto zdradzi... Nie wierz. Wic co? Nie wiem. Pocieszam si tym, i droga do Huachuca duga i niejedno moe si wydarzy. Nasi kamraci pewnie nas odbij. Jeeli wiedz o wszystkim. Mielimy si spotka ze Zotym Lewisem. Jeli nas nie zasta, powinien da zna komu trzeba. Mona na nim polega? To facet o piekielnym szczciu do znajdowania zotego piasku, std przezwisko. Tyle wiem o nim. Jak nas nie doczeka, musi przecie da zna Wielkiemu Socu. A jeli tego Lewisa rwnie pochwyciy czerwone diaby?
Opracowanie edytorskie: Jawa48

154

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Nie sdz. Byby teraz z nami. A jeli zgin w walce? Bill, co ci jest? Kraczesz i kraczesz bez przerwy. Kracz, bo mi si to wszystko nie podoba. Mylae jak si std wydosta? Diabelnie trudna sprawa. Ja licz tylko na drog do Huachuca. Tutaj co noc sprawdzaj moje wizy. I moje. Widzisz. Ale nawet gdybym si oswobodzi, jak uciec? Drabina pod drabin i wszdzie pilnuj. Gdyby nas chocia trzymal i tutaj, w kanionie... Ju byoby atwiej. Wic zrezygnowae, Jack? Nigdy. Po prostu czekam na okazj. Chyba najlepsza przytrafi si w drodze. Znowu umilkli. Ju chciaem si wycofa, gdy nagle jeniec nazwany Billem szepn: Jeli oni odkryli jaskini, zapi kadego, kto do niej trafi. Bardzo niewielu z nas wie o jej istnieniu. Tylko ci, ktrzy walcz w tych stronach. Powiedzia walcz". A si wzdrygnem. Rabunek spokojnych podrnych to dla nich walka"? Musimy std uciec. Uciekaj, jak potrafisz. Jak ci si uda, wal prosto do Rainy Valley. Do kogo? Id do Arizonac". Odszukasz gospodarza i powiesz mu haso. Masz soce"?
Opracowanie edytorskie: Jawa48

155

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Zabrali. le, ale uwierz ci na sowo. Gospodarz uatwi spotkanie z potrzebn osob albo sam ci wysucha. Powiesz, jak sprawy stoj. Jeli ja pierwszy std si wyrw, postpi tak samo. Leelimy jeszcze kilka minut, ale gdy aden z jecw wicej si nie odezwa, wycofalimy si na bezpieczn odlego. Syszae wszystko? zapyta Karol. Przytaknem. Chodmy. Trzeba powtrzy innym. Gdy Karol streci podsuchan rozmow, pierwszy zabra gos szeryf Adams. Niewiele z tego skorzystamy, ale jest przecie kilka wiadomoci wanych. Przede wszystkim to, e gospodarz Arizonac" naley do bandy. Nigdy nie przypuszczaem. Podejrzewaem natomiast, e Hobbs jest ich wsplnikiem i e to jego ludzie bior udzia w napadach. Z tej sytuacji wynika prosty wniosek: prdzej czy pniej musi doj do starcia midzy Hobbsem a band. Chociaby dlatego, e Hobbs drze koty z wacicielem Arizonac". Dziwne, e do tej pory nie napadnito go jeszcze. Wydaje si zauwayem i dwie przyczyny mogy powstrzyma band od porachunku z Hobbsem. Pierwsza: e Hobbs ma si na bacznoci i bdzie si broni do ostatka; druga: e waciciel Arizonac" jest zbyt ma figur, aby z jego powodu zadziera z Hobbsem. A wic Hobbs jest naszym sprzymierzecem wyrwa si Carr. Zanim zdyem zaprotestowa przeciw takiemu upraszczaniu sprawy, Adams skrzywi si zabawnie i energicznie zaprzeczy: Co to, to nie! Hobbs naley rwnie sowo rwnie" wymwi ze specjalnym naciskiem do osobnikw pozostajcych na bakier z prawem. Burdy, jakie jego ludzie wyprawiali w Rainy Valley,
Opracowanie edytorskie: Jawa48

156

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

wystawiaj mu wiadectwo awanturnika, czowieka, z ktrym nie sposb chyba broni prawa. Karol popar stanowisko szeryfa. Czyni tylko jeden wyjtek w tej sprawie owiadczy. Gdyby Hobbsa napadnito, powinnimy mu pomc. To ley w naszym wasnym interesie. Co pan na to, szeryfie? Zgadzam si. Wic rzecz zaatwiona i nie ma potrzeby do niej wraca. A teraz drugie zagadnienie: Zoty Lewis, na ktrego czekano, jest prawdopodobnie trzecim schwytanym przez Czarnego Niedwiedzia czowiekiem. Niewiele dowiedzielimy si z rozmowy Jacka z Billem, ale wystarczajco duo, aby mc z kolei pocign za jzyk Lewisa. To ju bdzie naleao do naszego dzielnego doktora tu spojrza na mnie. Do mnie?! krzyknem. A c ja mam zrobi z tym Lewisem? Taki jest mj kolejny plan owiadczy Karol. Masz mnstwo planw zauwayem zgryliwie tylko ci wykonawcw brak! Nie denerwuj si, Janie. Ty bdziesz jedynym wykonawc i wierz, e spiszesz si znakomicie. To rzekszy zaproponowa, abym tej jeszcze nocy odwiedzi trzeciego ze schwytanych i da mu do zrozumienia, i jestem czonkiem bandy. No, i obieca pomoc w uwolnieniu. Uwaasz, e na tak obietnic da si zapa? e uwierzy w moj przynaleno do Soca Arizony"? Zaiste masz ich wszystkich za durniw, Karolu. Nie wszystkich, ale tych szeregowych czonkw. Ich poziom umysowy jest doprawdy bardzo niski. A poza tym, Janie, ty go naprawd... uwolnisz.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

157

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Oszalae chyba! Daleki jestem od tego. Niepotrzebnie si unosisz. Wzruszyem ramionami: Nic nie rozumiem. Ach wtrci si Adams co mi wita w gowie. Takich przecie sposobw chwyta si policja we wschodnich stanach. Puszcza si przestpc, aby idc jego ladem zapa ca grup. To jest myl, to jest myl! Co pan na to, doktorze? Nadal nie pojmuj, dlaczego wanie mnie przeznacza si tak trudn rol. Najlepiej pasowaaby panu, szeryfie. Adams nie moe zauway Karol. Zbyt go znaj w okolicy Rainy Valley, a podejrzewam, e banda ma sw siedzib gdzie w tamtych stronach. Jeli nie w samym miasteczku. Ciebie mao kto zna... Niech jedzie Piotr. Wiesz dobrze, i Piotr nie orientuje si w sytuacji. Ty syszae rozmow jecw. A kto musi jecha. Podsuchana rozmowa nie wyjania wielu szczegw. Nadal nie wiemy, gdzie si mieci siedziba bandy, kto ni kieruje, kim jest osoba nazwana Wielkim Socem. Przywdc wtrci Carr niezbyt inteligentnie. Co do tego nie ma dwu zda. Ale jak si on nazywa i gdzie mieszka? Co si tyczy samej bandy, odniosem wraenie, i jest to grupa dobrze zorganizowana i dziaajca sprawniej ni wszyscy bandyci grasujcy na tych ziemiach od chwili ich otwarcia dla osadnictwa. Ot wszystkie te wtpliwoci ty, Janie, masz nam rozproszy. Susznie przytaknem ale tym bardziej zamiast mnie powinien i kto inny, bardziej dowiadczony. Ryzyko jest powane. Tu ju nie chodzi o moj osob, ale o to, czy uda si podstp, czy nie. Dasz sobie rad. Obiecujemy czuwa nad tob. Id ty, Karolu.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

158

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

A kto bdzie kierowa ca akcj? Zreszt, niech wszyscy zabior gos w tej sprawie. Szeryfie? Popieram projekt. A co sdzi o tym Czarny Niedwied? Sowa Wielkiego Bobra pene s mdroci. Nikt nie szuka tropw na odlego karabinowej kuli, ale wok siebie. Musimy i ladami, ktre nas nie zmyl. Pomys Wielkiego Bobra jest dobry. Howgh! Byo to arcydyplomatyczne wystpienie: poparcie planu bez wymienienia jego wykonawcy. Ale Karol natychmiast uzna, i propozycja jego zostaa przyjta w caoci. Dalsze moje protesty mogyby podda w wtpliwo moj odwag, wic ich zaniechaem, peen przyznam si najczarniejszych myli. Nazajutrz miaem odwiedzi czowieka przezwanego Zotym Lewisem, poda si za czonka bandy, obieca pomoc i wreszcie z nim uciec. Czy podoam temu zadaniu? Odpowied na to pytanie drczya mnie przez ca noc. Nastpny dzie upyn mi w nudzie i zdenerwowaniu. Mimo uszu puszczaem cenne uwagi Karola, jak mam postpowa. Byem na niego co tu ukrywa! wrcz wcieky. Gdy soce zaszo, udaem si samotnie do chatki, w ktrej trzymano Lewisa, jeli to oczywicie by Lewis, a nie zupenie kto inny. Zatrzymaem si w mrocznej izdebce. Popatrzaem dokoa. Kiedy wzrok przywykn do ciemnoci, dojrzaem w rogu lecego mczyzn. Zbliyem si, uklkem. Nawet nie drgn. Lewis szepnem Zoty Lewis, obud si. Nie uzyskaem odpowiedzi. Dotknem rk jego gowy. Poruszy si. Kto tu? zapyta ochrypym gosem. Soce Arizony odparem. Ty jeste Zoty Lewis?
Opracowanie edytorskie: Jawa48

159

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Usiad i przyglda mi si bacznie. O czym gadasz? Signem do kieszeni i wycignem srebrn miniatur soca. Wzi j do rki i bacznie oglda. Potem zwrci. Kto ty? Przychodz do Zotego Lewisa odparem. To ja. Mam ci uwolni. Jakim sposobem? Nie twoja sprawa. Widziaem Jacka i Billa. Powiedzieli mi o twojej wpadce. Kiedy? Wczoraj. A ja mylaem, e zwiali... Czekaem na nich w jaskini... Wiem. Jak tu si dostae? Nie pytaj, szkoda czasu. Przyjd nad ranem. Wszystko zostao przygotowane do ucieczki. Zrozumiae? Tak. Le spokojnie i czekaj. Wyrzekszy te sowa czym prdzej opuciem izb. Po czym raz jeszcze omwiem cae przedsiwzicie ju bez gniewu z Karolem, szeryfem i Czarnym Niedwiedziem. Wziem sobie do serca sw rol. Ucieczka miaa si odby tu przed witem, tak aby moi przyjaciele mogli natychmiast uda si naszym trope m. W pierwszej grupie mieli jecha: Karol, Adams i Piotr Carr. W drugiej Czarny Niedwied i p setki Indian. Bya to sia odwodowa na wypadek starcia z wiksz liczb
Opracowanie edytorskie: Jawa48

160

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

czonkw bandy. Celem ostatecznym dotarcie do siedziby bandy i schwytanie jej przywdcy. Nazajutrz, zanim pierwsze zorze ukazay si nad kanionem, dotarem do winia, uwolniem go z pt i sprowadziem na sam d, do koryta strumienia. Zoty Lewis by bardzo niespokojny, ale stara si zapanowa nad nerwami. Ja nawet nie musiaem udawa niepokoju. Na skraju kanionu czekay na nas konie zgodnie z zarzdzeniem Czarnego Niedwiedzia. Wskoczylimy na sioda. Strae indiaskie byy tego ranka tak rozmieszczane, i mj towarzysz nie mg ich dostrzec. Milcza cay czas, a do chwili gdy wyjechalimy z wwozu. Wwczas zapyta. A moja bro? Wzruszyem ramionami. Nie wiem, gdzie jest. Poprzesta na tym stwierdzeniu. Pocztkowo jechalimy stpa, potem przeszlimy w galop. Gnalimy z dobr godzin, a wreszcie on pierwszy skrci w labirynt skaek. Tu nas ju nie zapi owiadczy, gono oddychajc. Dokd mamy jecha? Do Rainy Valley. W Arizonac" zgosisz si do gospodarza, potem porozumiesz si ze mn. Bd tam cay czas. Znam drog odpar. W Rainy bawiem nieraz. Uderzy konia ostrogami. Pomknlimy. Koo poudnia zatrzymalimy si na krtki postj. Worki z wod zaspokoiy pragnienie, a suszone miso gd. Z ciebie to musi by ebski chopak zauway Lewis rwc na ksy paty bawolej poldwicy. O wszystkim pamitae. A w ogle to cae moje uwolnienie wyglda cudownie. Jak sztuczka czarnoksinika. e te potrafie!...
Opracowanie edytorskie: Jawa48

161

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Mam znajomkw wrd Nawajw. Spojrza na mnie i gwizdn: Chyba jeden jeste taki. Arizona ma by bez Indian. Wiesz o tym? Wiem mruknem. Trudne to zadanie. Dla nas nie ma nic trudnego. Widziae kiedy Wielkie Soce? zapytaem. Milcz, jeli ci ycie mie! O to nie wolno si pyta. Zapomnij o tym. Zrobi to dla ciebie, ale zapamitaj sobie: nie trzeba zbyt czsto pyta. Cho przecie nie wygldasz na nowicjusza Zastosowaem si do jego wskazwki. W wyniku milczelimy prawie przez cay czas postoju, bo Zoty Lewis rwnie straci ch do rozmowy. W dalszej drodze nie przytrafio si nic godnego uwagi. Na koniec pewnego popoudnia ujrzelimy zielon dolin Rainy. Zblia si kres naszej podry, najatwiejszej jak susznie uwaaem czci mego przedsiwzicia. Jeszcze dwie godziny i oto znalazem si po raz drugi na szerokiej, brzowoceglastym pyem pokrytej ulicy miasteczka. W jak e jednak zmienionych warunkach! Koczy si dzie, szare cienie zmierzchu paday na deski werandy gospody Arizonac", gdy przywizywalimy konie do supkw. Zoty Lewis ruszy pierwszy. Bd na ciebie czeka szepnem. Wkroczyem do sali zaraz po nim. Cz stow bya zajta, cz wolna. Wybraem najciemniejszy, najodleglejszy kt.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

162

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Lewis znikn mi z oczu. Siedziaem chwil samotnie, z nudw zajem si nabijaniem fajki tytoniem. Zamwiem piwo i jakie gorce danie. Zapaliwszy fajk, spod oka obserwowaem otoczenie. Jak zwykle w tego rodzaju lokalach Dzikiego Zachodu nie brakowao charakterystycznych typw. C za kopalnia tematw dla rysownika lub malarza! Nie byem ani jednym, ani drugim, ale samo przygldanie si stanowio zajcie niezwykle interesujce. Twarze spalone socem poudnia, od modzieczych, zaledwie pokrytych zarostem, po pobrudone latami czoa i brody spadajce do poowy piersi. A nad tymi twarzami o rysach odpychajcych ukrytym okruciestwem lub te dziecinnie agodnych sterczay nakrycia gw, to odrzucone do tyu, to nasunite na oczy, fantastycznych ksztatw i barw. Od meksykaskich sombrero poprzez wchodzce w mod pilniowe kapelusze o szerokich skrzydach, po bokach lekko podgitych, a po czapki futrzane, na widok ktrych robio mi si jeszcze gorcej. Dostrzegem nawet najprawdziwszy cylinder, ale z obamanym rondem, przypominajcy komin. A c powiedzie o broni zebranej tu mieszaniny ludzkiej? Nowoczesne colty i jakie dwulufowe pistolety pochodzce chyba z okresu wojny domowej13, strzelby o lufach niezwykej dugoci, przypominajce eksponaty muzealne, poskrcane drutem, z kolbami poobijanymi, ssiadoway z lnicymi oksydowan stal sztucerami wielostrzaowymi najnowszej produkcji. Duga bro znajdowaa si zawsze w zasigu rki jej waciciela, oparta o stoy, awy, niekiedy umieszczona na kolanach siedzcego. Ubiory, podobnie jak uzbrojenie, byy przegldem strojw chyba z p wieku, chocia przewaay wrd nich kolorowe, baweniane koszule, kamizelki, skrzane kurty i rwnie baweniane spodnie, opadajce na buty z wielkimi ostrogami i o wysokich obcasach meksykaska moda, ktra dotara tu z poudnia. Mimo opalenizny twarzy rozpoznaem kilku Metysw przybyych tu zapewne a z nadgranicznej Yumy oraz czowieka, ktry wydawa mi si Mulatem. W tym mieszanym towarzystwie nie byo oczywicie ani jednego Indianina.

13

Wojna secesyjna w latach 1860 1865, pomidzy stanami pnocnymi i poudniowymi o zniesienie niewolnictwa Murzynw, zakoczona zwycistwem Stanw Pnocy i klsk Konfederatw. [JW48]

Opracowanie edytorskie: Jawa48

163

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Podano mi piwo i talerz z potraw. Zabraem si do jedzenia, ale bez zapau, mimo i porzdnie wygodniaem. Myli moje byy smtne. Jeeli Zoty Lewis powie swym towarzyszom, w jaki sposb zosta wyswobodzony a powie na pewno zostan wezwany do potwierdzenia tej relacji. Zakadajc, i banda jest tak liczna i tak dobrze zakonspirowana, e jej czonkowie nie znaj si wzajemnie, to przecie prawdopodobnie istnieli dowdcy oddziaw, ktrzy musieli zna swych podkomendnych. A z tego wynikao dla mnie powane niebezpieczestwo. No, bo jeli mnie zapytaj, kto jest moim bezporednim szefem? Co prawda mogem odpowiedzie, i moim zwierzchnikiem jest uwiziony prze z Nawajw Jack. Ba zagbiem si w ponure rozwaania a jeli Zoty Lewis by wanie szefem Jacka? Albo jego podwadnym? Zaprzeczy memu twierdzeniu. Do licha! Czemu o tym wczeniej nie pomylaem? Spociem si z tych rozmyla. Na pociech powiedziae m sobie, e Karol, Adams i Piotr Carr znajduj si gdzie w pobliu i na pewno poratuj mnie w potrzebie. Teraz spostrzegem, i dziobi widelcem po pustym talerzu. To przywrcio mnie do rzeczywistoci. Zerknem na boki, czy kto nie zwrci na to uwagi, nikt jednak nie spoglda w moj stron. Signem po kufel. Postanowiem gra swoj rol tak dobrze, jak tylko potrafi, i do samego koca. Nie naley mnie potpia za te wszystkie obawy. Nie byem przecie traperem ani westmanem. Na Dzikim Zachodzie znajdowaem si po raz pierwszy, a dwukrotny pobyt na preriach Kanady trwa w sumie zaledwie kilka miesicy. Zbyt krtko, aby mc cakowicie przystosowa si do tak odmiennych warunkw bytowania ni w miecie. Wiele co prawda nauczyem si od Karola Gordona, ale ycie na pnocno wschodnich preriach zasadniczo rni si od tego, z czym tutaj si spotkaem. Podniosem oczy znad kufla. Zoty Lewis wyoni si z tumu. No i jak tam? zapytaem beztroskim tonem. Rozejrza si dokoa niespokojnie, a potem zniy gos.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

164

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Suchaj powiedzia prawie szeptem nigdy ciebie dotd nie spotkaem. Czy moesz mi powiedzie kto... tu nachyli si ku mnie kto ciebie wprowadzi? Znieruchomiaem, a potem, wiedziony jak dziwn intuicj, odparem: Zielony Bill. Bill jest imieniem bardzo popularnym, liczyem wic na to, e wrd czonkw bandy grupa Billw musi by spora. Dlaczego jednak dodaem przydomek zielony" po dzi dzie nie wiem. Moliwe, i po prostu skojarzyem sowo z przezwiskiem Lewisa: zoty". Ale efekt by zaiste piorunujcy! Lewis a poderwa si ze stoka. Ten, co zgin podczas walki z czerwonoskrymi? Na farmie? Przytaknem i odetchnem rwnoczenie. To by nadzwyczajny facet stwierdzi Lewis z uznaniem a dobiera tylko sobie podobnych. Ju si teraz nie dziwi, e tak gadko wycign mnie z matni. Jak ci przezywaj? Dawid Orle Piro palnem bez namysu. Ho, ho, wcale adnie. Suchaj Dawid, chc ci o co poprosi. Nie krpuj si, chopie. Ale Zoty Lewis wanie si bardzo krpowa. Wierci si na stoku, nie potrafic wystka, o co mu chodzi. W kocu, jkajc si i ocierajc wierzchem doni pot z czoa, wymamrota sw prob, ale tak niewyranie, i nie od razu zrozumiaem, o co chodzi, a kiedy wreszcie pojem o mao nie rozemiaem si z radoci. Lewis bowiem prosi, abym zachowa w tajemnicy histori jego uwolnienia. Nie wiem, czy w gr wchodzia ambicja, czy kieroway nim inne cele, do, e w opinii towarzyszy pragn uchodzi za miaka, ktry sam si oswobodzi. Rz ecz zrozumiaa przystaem na t propozycj. Jake mi bya na rk!

Opracowanie edytorskie: Jawa48

165

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Zoty Lewis podzikowa bardzo wylewnie, a wstajc od stou powiedzia: Moe si jeszcze spotkamy. Nie zapomn. Moe... odparem, a w duchu pomylaem: Na pewno... Wiedziaem ju teraz, e tropy, za ktrymi wysa mnie Karol, byy jeszcze bardziej krte, ni to sobie pierwotnie wyobraaem. Dokd mnie zawiod?

Opracowanie edytorskie: Jawa48

166

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

XI
O pnocy

Leaem wycignity na ku, z oczami wbitymi w drewnian powa izby. Bez trudnoci uzyskaem jeden z wolnych pokojw gospody Arizonac". Konia umieszczono w stajni, a gospodarz sam da mi klucze. Czy mnie pozna? Wydawao si nieprawdopodobne, aby nie przypomnia sobie gocia, ktremu wrczy przesyk. A przecie nie zdradzi si ani s owem, ani gestem, e mnie ju raz widzia. A moe udawa? Dlaczego? Czy to pozostawao w zwizku z jego rol w bandzie? Mylaem o tym, a zmczenie wzio gr i zasnem. Kiedy otworzyem oczy, panowaa noc. Na przeciwleg cian pada srebrn smug blask ksiyca. Zasnem w ubraniu i teraz leniwie rozwaaem, e naley wsta i rozebra si. Dwignem si ciko i podszedem do okna. Wszystko, co znajdowao si w zasigu mego wzroku, byo granatowosrebrne. Takich barw nadawaa arizoskiej, rwninie ksiycowa noc. Jedyny wyjtek stanowi nieregularny, tawy pas wiata, cigncy si wzdu przyziemia budynku. Wida, jeszcze nie wszyscy udali si na spoczynek. Przytumiony gwar dobiega moich uszu. W parterowej sali bawili nadal gocie. Spojrzaem na zegarek. Dochodzia jedenasta. Przecignem si, nabraem w puca oddechu i postanowiem sprawdzi, jak miewa si mj wierzchowiec. Opuciem pokj, zamknem na klucz drzwi. Skrzypicymi schodami dotarem na parter. Do pmrocznego korytarzyka dociera niky blask wielu lamp zawieszonych w gocinnej sali i niesamowity harmider pomieszanych ludzkich gosw, brzku naczy, gonych krokw.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

167

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

eby wydosta si na dwr, naleao przej przez t pen ludzi sal. Zatrzymaem si. Przemkn niepostrzeenie byo chyba nie sposb. Czy budynek nie mia innego wyjcia? Z kopotu wybawi mnie chopak nioscy stos brudnych talerzy. Czy tdy mona dosta si na podwrze? zapytaem. Pierwsze drzwi na lewo, prosz pchn, bo si zacinaj. Zastosowaem si do wskazwki. Szarpnem za prymitywn klamk i znalazem si na stopniu wziutkich schodw. W wietle miesica dojrzaem stajni i jakie inne zabudowania gospodarcze. Ujrzaem ponadto co jeszcze: ciemn posta siedzc na najniszym stopniu schodkw. Ciemna posta odwrcia si: To ty? zapyta znajomy gos. Milczaem nie przypuszczajc, by pytanie mnie dotyczyo. Nie poznajesz? zagadn po raz drugi ten sam gos. Teraz ju wiedziaem. Lewis, Zoty Lewis! Skd si tu wzi? Nie zwaajc na moje milczenie, zada mi trzecie pytanie: Wybierasz si na przechadzk? Chciaem obejrze konia. Spnie si. Stajnia ju zamknita. Tom Lesser dobrze pilnuje dobytku swych goci. Posun si ku krawdzi schodkw: Siadaj, pogadamy. Taka pikna noc. Wydobyem fajk i kapciuch. Poczstowaem Lewisa garci tytoniu. Przyj skwapliwie. Po chwili dwa czerwone oczka arzyy si w pmroku. Skadae sprawozdanie, Lewis? zagadnem.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

168

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Jeszcze nie. Ale, Dawid, nie wygadasz si? Bd spokojny. Obiecaem, to dotrzymam. W porzdku. Teraz, widzisz, trwa narada. Za p godziny mam si stawi na pitrze. Nie wiadomo, czy tak szybko skocz? zauwayem. Mylisz, e to potrwa duej? Jestem pewien. Milcza chwil, pykajc z fajeczki. Przyznam ci si, Dawid, e ile razy mnie wzywaj, tyle razy mam stracha. A ty? Wzruszyem ramionami: Jestem zawsze w porzdku odparem niedbale. C mi mog zrobi? Nie gadaj tak, Dawid. Nie gadaj. Co rozkae Wielkie Soce, musi by spenione. Trudno przewidzie, jaki pomys wp adnie mu do gowy. Brr, robi si chodno. Chodmy kawaek. Wstalimy ze schodkw. Gdy znalelimy si na tyach budynku, zauwayem, e wszystkie okna byy ciemne z wyjtkiem jednego. Przysaniao je potne drzewo liciaste, rosnce tak blisko ciany, i jego grube konary prawie dotykay szyb. Lewis przystan, wskaza rk i szepn: To wanie tam. Chod. Dokd teraz wyruszasz, Lewis? zagadnem. Nie wiem. Caa moja grupa rozbita. Jack gdzie zgin. Mielimy si spotka w umwionym miejscu. Nie przyby, a tu go rwnie nie ma. Ale ty go przecie widziae, Dawid? Skd... przerwa i spojrza na mnie badawczo.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

169

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Kto ty waciwie jeste, Dawid? Nie pytaj odparem szorstko. Nie twoja sprawa. Rozumiem, rozumiem. Nie gniewaj si. No, musz odej przerwaem t kopotliw dla mnie wymian zda. Trzymaj si, Lewis. Zrobiem w ty zwrot i przez te same schodki dotarem do wntrza gospody i do swego pokoiku. Zastanawiaem si, co dalej czyni. Moe po prostu pooy si do ka? Ale co mi nie dawao spokoju. Stanem przy oknie. Na zewntrz panowaa ciemno, znikn ju pas wiata nad ziemi, ale po lewej stronie migotaa w liciach samotnego drzewa ta smuka. To wanie byo okno wskazane przez Lewisa. Spojrzaem raz i drugi w tamtym kierunku i... zdecydowaem si. Odbyem raz jeszcze odwrotn drog j wydostaem si na dwr. Gdybym teraz znowu spotka Lewisa, wykrcibym si byle czym; ten czowiek nie grzeszy ani sprytem, ani inteligencj. Za domem byo pusto. Podszedem do drzewa, obejrzaem dokoa i chwyciem za najniszy konar. Umiechnem si sam do siebie w dawnych latach modoci wdrapywanie si na drzewa byo moim ulubionym sportem. Wolno i metodycznie, wybierajc co grubsze gazie, piem si ku szczytowi, a gdy znalazem si naprzeciw blasku padajcego z okna, przylgnem do pnia, cay zamieniajc si we wzrok i such. Okno byo otwarte. Widoczno doskonaa. Naftowa lampa zwieszaa si z sufitu, rzucajc zotawy blask na nieliczne meble i na ludzi zebranych w pokoju. Mogem ich dokadnie policzy. Jeden sta tu przy drzwiach, trzech wzdu bocznej ciany, dwu siedziao za stoem, po prawej stronie. Ci dwaj przykuli moj uwag obaj mieli zakryte twarze. I to jak! Gowy osaniay wysokie, spiczaste kaptury z okrgymi otworami na oczy, reszt postaci otulay dugie, biae, fadziste ni to fartuchy, ni to paszcze. Zabobonny traper czy westman, natknwszy si w nocy na takiego cudaka, wziby go zapewne za ducha.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

170

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Nie mogem poj, jaki by cel tej maskarady: dla zamasko wania wystarczyo przecie zasoni twarz. Gdzie jest Jack? Kto widzia Jacka? To mwi jeden z zakapturzonych. Nie mogem jednak rozrni, ktry. Nikt mu nie odpowiedzia. Chwil panowaa cisza tak intensywna, i wydawao mi si, e sysz bicie wasnego serca. Potem ozwa si znowu ten sam gos: Gdzie jest ? Gdzie jest stranik jaskini? Kto mia kolejny dyur? W miar jak pyta, gos jego potnia, a przeszed prawie w krzyk. To Jack wyznaczy stranika ozwa si po przerwie jeden ze stojcych pod cian mczyzn. To by chyba Jerry? Ktry Jerry? Z Teksasu. Co si z nim stao? Dlaczego tutaj nie przyby? Znowu milczenie. W cigu kilkunastu dni ginie nam trzech ludzi. Niesychane! grzmia biay kaptur. Biada im, jeli uciekli. Oni nie uciekli, szefie. Tacy nie uciekaj. Moe Zoty Lewis... Milcz. Nie pytam si ciebie. Suchajcie uwanie: Hobbs odmwi podporzdkowania si Socu Arizony". W cigu tygodnia nie bdzie tu ani Hobbsa, ani jego ludzi. Daj wam pi dni czasu. Szstego stawicie si. Kady przyprowadzi dziesiciu. Ale nie wolno wjeda do Rainy. Przyjdziecie sami, dacie zna o swej obecnoci przez Toma Lessera. To wszystko. Czy s jakie pytania? Moecie odej. Najpniej jutro rano opucicie Rainy. I adnych awantur, bjek czy pijastwa. W milczeniu skierowali si ku drzwiom. Lewa Rka niech zostanie.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

171

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Nazwany Lew Rk zatrzyma si w poowie drogi. Kiedy klamka ostatni raz szczkna, biay kaptur podnis si zza stou. Lewa Rko powiedzia przyprowadzisz Zotego Lewisa. Gdzie si krci po gospodzie. Znasz go? Zapytany skin gow. A teraz uwaaj: wrcisz razem z nim i staniesz przy drzwiach. Gdyby prbowa uciec, zastrzel go. Jeli wyjm chustk, ot tak pokaza zastrzelisz go rwnie. Id. Byo co tak okrutnego w tym poleceniu i brzmieniu gosu, e a wzdrygnem si. Oto byem wiadkiem narady kierownictwa bandy. Dwa biae kaptury" to chyba najwysza wadza. Wic jeden z nich musia by Wielkim Socem"! Soce Arizony", srebrny znak soca, Wielkie Soce" jeden i ten sam rzeczownik powtarza si zawsze: w hale, w porozumiewawczym znaku, w nazwie przywdcy czy przywdcw... Nasza pikna, dzienna gwiazda stawaa si symbolem zmroku, zagady, zbrodni. Ze swego punktu obserwacyjnego widziaem dokadnie drzwi pokoju. Teraz uchyliy si, na progu stan Zoty Lewis, za nim Lewa Rka. Lewis zdj szerokoskrzydy kapelusz, pochyli gow. Moe si myliem, ale wyglda na mocno wystraszonego. Zbli si. Znowu ten gos przytumiony zason kaptura i rozkazujcy gest rki. Lewis trzema krokami wysun si na rodek. Czowiek nazwany Lew Rk pozosta na miejscu, opierajc si plecami o framug drzwi. Skd wracasz? Od Nawajw odpar Lewis. Wiem. Mw, jak to si stao.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

172

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Teraz Lewis zacz opowiada. Co chwil przerywa, zacina si. Szo mu niesporo. Z rozwlekej gadaniny zrozumiaem, i opowiadajcy otrzyma polecenie udania si do znanej mi jaskini, gdzie mia si spotka z Jackiem. Ale nie dotar do celu, schwytany przez grup Indian. To wszystko? Kto ci uwolni? Nawajowie? pyta biay kaptur". Ujrzaem, jak Lewis ociera pot z czoa. al mi si zrobio biedaka, chocia na pewno na takie uczucie nie zasugiwa. Jake nieporadnie przedstawia si opis jego rzekomej ucieczki z pueblo! W skrcie tak: ktrej nocy zdoa rozluni wizy u rk, rzemienie same spady. Wymkn si z chaty przez nikogo nie zauwaony. Wartownik spa. Z dalszej opowieci wynikao, i Nawajowie oguchli i olepli. Dotarszy na dno wwozu, Zoty Lewis skry si w jakiej jaskini, gdzie doczeka witu. Wwczas, skradajc si wrd krzeww, dotar do stadka indiaskich mustangw. Schwyta jednego i na nim dojecha do Rainy Valley. Zoty Lewis odezwa si ,,kaptur" zapomniae doda, e schwytany przez ciebie ko by podkuty. Mao tego, nawet osiodany. Wymyl inn bajeczk! Tylko spiesz si. Tak... to tak... wybka ponaglony to... to by mj wasny ko. Najpierw go nie poznaem, dopiero pniej... Dosy. Kto ci uwierzy? Mw, z kim przyjechae do Arizon ac"? Co to za facet? Wychyliem si w stron okna, eby nie uroni ani swka z odpowiedzi. Ga trzasna ostrzegawczo. Ale z tamtej strony nikt tego nie dosysza. Spotkaem go w drodze zabrzmia gos Lewisa. Jecha w t sam stron. Nic wicej nie wiesz? To jeden z naszych. Poda haso i pokaza soce. Jak si nazywa?
Opracowanie edytorskie: Jawa48

173

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Dawid Orle Piro. Czy mwi, dokd si udaje? Do Rainy. Po co? Nie wiem. Nareszcie sowo prawdy. On ciebie uwolni, Lewis? Zapytany wbi oczy w podog. Gadaj! Tak mrukn niechtnie. Pomg mi. Jak to si stao? Tylko nie prbuj kama! Dopiero po takim ponagleniu Zoty Lewis zdoby si na ujawnienie prawdziwej historii swego uwolnienia. Biae kaptury" wysuchay go w milczeniu. Kiedy skoczy mwi, opar si bezwadnie o cian i trwa tak w bezruchu jak manekin sklepowej wystawy. Moesz odej, Lewis, i ty, Lewa Rka, rwnie. Jutro rano zgosicie si do Lessera. Powie wam, co macie robi. A ty, Lewis, zapamitaj sobie: jeszcze jedna prba kamstwa, a poegnasz si z tym wiatem. Ruszaj. Trzasny drzwi. Wwczas przemwi drugi biay kaptur". Ten, ktry siedzia bliej okna. Jego gos wyda mi si znajomy. Rex powiedzia przekr zasuw i zga lamp. Ten kaptur grzeje jak piec. Nikt nas tu nie dojrzy. Licho nie pi. Blask zadrga wrd gazi i znik. Wytyem wzrok, ale noc czarn fal ogarna wntrze pokoju, nawet promienie ksiyca tam nie docieray. Wic pocztkowo dostrzegem tylko dwie biae postacie. Potem i
Opracowanie edytorskie: Jawa48

174

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

to zniko, wida zdjli opocze. Syszaem skrzypienie podogi, przechadzali si, a deski sygnalizoway o kadym ich kroku. Tom odezwa si ten sam co poprzednio gos paskudna sprawa. Kim jest Dawid? Taki Dawid, jak ja krl chiski odpar drugi gos. Znam tego czowieka. By tu ju raz z jakim drugim. Czy to ten rzekomy Dawid wyleczy Nicka? Tak. Ale po co ten lekarz tu si pta? Opatrzy Nicka fachowo. Zwrcilimy mu bro i pienidze. Tamten napad nie mia adnego sensu. Powiadam ci, Rex, zbyt duo gupcw zebrao si w naszych szeregach. Jeszcze kilku takich durniw jak Zoty Lewis, a wpadniemy w nie lada tarapaty. No i co byo z tym lekarzem? Odjecha z jakim drugim. Pewnie czeka tu na niego, ale nie to najwaniejsze. Lewis twierdzi, e on si poda za jedn ego z naszych, za Soce Arizony". Skd zna haso? Od kogo otrzyma znak, co robi wrd Nawajw? Lkam si, Rex. To niebezpieczna dla nas historia. Trzeba unieszkodliwi faceta. Mylaem o tym. Ale jeszcze nie teraz. A jak odjedzie? zapyta gos Rexa. Wanie o to chodzi. Wylemy za nim Zotego Lewisa. Niech sprawdzi, dokd zmierza ten cay doktor. Lewis jest cymba stwierdzi Rex. Ale go zna i nie wzbudzi podejrzenia, nawet jeli si spotkaj. A potem opowie nam jak bajeczk. Nie. On ju nie bdzie prbowa. Moe. A co z Jackiem, Tom?
Opracowanie edytorskie: Jawa48

175

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Trzeba przetrzsn okolice jaskini. Ilu masz ludzi, Rex? Dwudziestu. Mao. Z tego poszukiwania moe wynikn bitwa z Nawajami, a do tego jeszcze Hobbs. Nie, nie. Spraw Jacka naley odoy. N ajpierw trzeba zaatwi Hobbsa, potem wybra nowego szeryfa w Rainy Valley. Kogo? Mylaem o tobie, Rex. Nie bardzo mi to odpowiada. Namyl si. Taka druga okazja moe si nie powtrzy. Przecie Rainy oszaleje z radoci na wie, e Hobbs nie yje. Jeli rozpowszechnimy, e to twoja zasuga, masz wybr murowany. Nie jestem tutejszy. Dlaczego nie wysuniesz wasnej kandydatury, Tom? Po raz trzeci pado imi drugiego z biaych kapturw": Gdybym wwczas potrafi to imi skojarzy z osob! Ilu kopotw uniknlibymy! Zastanawiaem si, ale odrzuciem ten pomys. Moje zajcia i tak s zbyt liczne. To by znowu gos Toma. Wolisz zostawa w cieniu. Tak, tak. I wszystko robi cudzymi rkami. Masz do mnie al, Rex? Niekiedy wydaje mi si, e traktujesz to jako swoj wasn spraw. Nie czas teraz na spory. Dziwnie nie podoba mi si zniknicie Jacka i zagmatwana przygoda Zotego Lewisa. Przede wszystkim jednak nie podoba mi si ten lekarz. Masz racj.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

176

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

No, to daj ap, chopie. Nadejdzie czas, w ktrym my, i tylko my kierowa bdziemy tym krajem. Wydao mi si, e czowiek nazwany Rexem westchn gono. Kiedy to bdzie... Wczeniej ni to sobie wyobraasz, albo... wcale. Jak to? Teraz mamy szans, jedyn w yciu. Wiesz, e praktycznie nie istnieje tu adna wadza poza grupk szeryfw kilkudziesiciu miasteczek i osiedli. Wojska prawie nie ma. Jedna sprawna organizacja moe opanowa kraj, ba, stworzy rzd Arizony. Jeli jednak dziaa bdziemy opieszale, ktrego dnia okae si, e narodzia si terytorialna policja, a nastpnego... Arizona przestanie by terytorium i prze ksztaci si w jeden ze stanw. Wwczas nie damy ju rady. Wszystko to prawda, ale droga, jak zdamy do tego celu, jest co najmniej ryzykowna. Ech, ju ci tumaczyem. Musimy mie pienidze, duo pienidzy, aby opaci ludzi. W przeciwnym wypadku, z czego by yli? Wikszo z nich potrafi zajmowa si tylko rabunkiem i mordowaniem. A my przecie nie staramy si mordowa. Nasze napady to tylko konieczne zo i tylko do czasu. Gdy obejmiemy wadz, Arizona stanie si najwspanialsz krain Ameryki. Powiadasz, e nie zabijamy, a ilu ju zgino i naszych, i obcych? Chociaby podczas wyprawy po nawajskie srebro. Nawajw nie mona traktowa na rwni z biaymi. Wzdrygnem si suchajc tych wywodw. To jaki szarlatan, stokro niebezpieczniejszy od przecitnego bandyty! Bandyta przynajmniej nie usprawiedliwia swych krwawych czynw, ten nadawa poczynaniom swych podkomendnych charakter walki o jakie wzniose cele, o jakie arizoskie pastwo". Zaczem w nim podejrzewa szaleca.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

177

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Pno ju usyszaem ten sam gos, a po chwili trzaniecie drzwi, i ogarna mnie cisza penej nocy. Odczekaem kilka minut i zsunem si z drzewa. C miaem teraz czyni? Moja strzelba i koska uprz znajdoway si w pokoju, a ko w zamknitej stajni. O ucieczce w tej chwili nie mogo by mowy. Wolnym krokiem ruszyem wzdu cian budynku. Tak doszedem do schodkw i odetchnem. Drzwi byy uchylone. Bez przeszkd dotarem do swego pokoju. Otworzyem drzwi kluczem i... moja rka byskawicznie chwycia kolb rewolweru. Na ku siedzia jaki czowiek. Gdyby uczyni jakikolwiek ruch strzelibym. Ale ciemna sylwetka nawet nie drgna, ozwaa si tylko znajomym gosem: Dobry wieczr panu. O mao nie krzyknem ze zdziwienia. Dawid? Jak si tu dostae?! Po rynnie. Wiedziae, e tu jestem? Przysa mnie Wielki Bbr. Niepokoj si o pana. Okazao si, i Dawid napotka moich towarzyszy przypadkowo. A razem z nimi grup wojownikw nawajskich. Wysano go tutaj, aby zasign wiadomoci. Nie zwrciwszy niczyjej uwagi zdoa spenetrowa pokj, ktry zajem. Widziaem, jak pan siedzia na drzewie doda ale nie chciaem przeszkadza. Wlazem tu oknem i postanowiem czeka. Czy ma pan co dla Wielkiego Bobra? Powinie nem wraca przed witem. Zastanowiem si chwilk, aby w sposb najkrtszy, najatwiejszy do zapamitania przekaza chopcu informacje. Jutro wyjedam dodaem na zakoczenie. Gdzie pana szuka?
Opracowanie edytorskie: Jawa48

178

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

To raczej gdzie ja was znajd? Podprowadzi mnie do okna. Niech pan spojrzy. W sabym, ksiycowym blasku ujrzaem ju raz widzian z okien Arizonac" wietlist wstg dalekiej rzeczki i czarn smug lasu na zamazanym horyzoncie. To tam wyjani. Drogi nie ma adnej. Trzeba jecha wprost przed siebie, najlepiej brzegiem wody. Bdziemy pana obserwowa z lasu. Niedobrze mruknem. Cay czas jazda otwart przestrzeni. Bd widoczny jak kotlet na patelni. Ale rwnie bdzie widoczny kady, kto za pan em ruszy. A przed lasem zaczynaj si wzgrza. Czy dostrzega pan, skd wypywa rzeczka? Wydobyem lornetk. Srebrny pas wody urywa si daleko przed lini lasu. Jakby wypywa z gbi ziemi. To tylko zudzenie zauway Dawid. To wanie s pagrki, midzy ktrymi kryje si strumie. No, czas na mnie. Przeoy najpierw praw, pniej lew nog przez parapet i znikn tak nagle, e przestraszyem si, i spad. Wychyliem gow. Z lewej strony biega od dachu a do ziemi metalowa rynna prawdziwy luksus w tych stronach, dokd blach transportuje si dziesitki mil prymitywnie przymocowana wielkimi, wystajcymi hakami. Po nich spuszcza si teraz chopak. Kiedy dosign ziemi, pomacha rk i znik za wgem domu. Poczem ciga ubranie, upewniwszy si przedtem, e drzwi mocno trzymaj si futryn. Nieatwo byoby je wyama. Mimo tej pewnoci nabity sztucer postawiem w zasigu rki, midzy kiem i cian, a oba rewolwery wetknem pod poduszk. Pocztkowo sdziem, e w ogle nie zasn. W gowie kbiy mi si myli wcale niewesoe. Zastanawiaem si nad tym, czy Zoty Lewis
Opracowanie edytorskie: Jawa48

179

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

przypadkiem" bdzie mi towarzyszy w dalszej drodze, czy te zacznie mnie ledzi z ukrycia? A jeli zapragnie ze mn albo za mn wjecha w las cigncy si na horyzoncie? Wwczas trzeba bdzie albo go unieszkodliwi, albo chytrze podprowadzi pod stanowiska Nawajw. Ba, ale w ktrym miejscu lasu rozbili obz? Dawid wspomina, i przyjaciele maj mnie obserwowa. Jeli jednak bd jecha w towarzystwie Lewisa, jak dadz mi zna? Zmczony tymi rozwaaniami, sam nie wiem, kiedy zapadem w gboki sen, bez marze i widziade.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

180

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

XII

Misja

Woda przelewaa si przez gazy, drc w powietrzu wilgotn mgiek. Bliskoci tej rzeczki zawdziczao Rainy Valley swe narodziny i swj rozwj. By moe, nawet sw nazw, deszcze bowiem naleay tu do rzadkoci tak samo, jak na caym obszarze Arizony. Z pewnoci jednak bulgoczcej rzeczce zawdziczaa swe istnienie trawa sigajca po brzuch memu koniowi, rosnca zielonym pasem po obu stronach krtego koryta. Gdzie w dole nurtu woda tworzya kilka rozlewisk, dokoa nich jak mi mwiono na rozlegych kach zaoy sw farm hodowlan Hobbs. W cigu rannych godzin mylaem o nim niejeden raz. Jak si zachowa, gdy odkryjemy niebezpieczestwo, jakie zawiso nad jego gow? Czy uwierzy, czy te podejrzewa zacznie podstp ze strony mieszkacw Rainy Valley? Od jego zachowania w znacznym stopniu zaley, czy zamierzenia bandy i tym razem zostan uwieczone jeszcze jednym sukcesem, czy te spotka j pierwsze niepowodzenie. Soce wzeszo nad granatow lini lasu. Kurczy si cie mojej sylwetki i mego konia, skaczcy po rozlegych wierzchokach traw. Jechaem kusem, nie spieszc si zbytnio, co pewien czas lustrujc przebyt drog za pomoc lornetki. Nie dostrzegem nikogo. Przed samym witem opuciem gospod Arizonac" w sposb jak najbardziej naturalny. Zatajenie wyjazdu byo przecie spraw zupenie niemoliw. Wiedzie o nim musia chociaby chopak stajenny. Tak wic
Opracowanie edytorskie: Jawa48

181

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

ukrywanie si nie miao sensu, mogo tylko wzbudzi podejrzenia. Dlatego kazaem przywoa gospodarza, wypaciem mu naleno za nocleg i zjadem niadanie wcale si nie spieszc. Drog rwnie wybraem nie najkrtsz. Przejechaem wzdu szerokiej ulicy Rainy Valley, po czym wielkim ukiem okryem lini miasteczkowych zabudowa, a dotarem do rzeczki, nad ktr spdziem przeszo godzin, lec wraz z koniem w gstej trawie. Dotd nikt nie pojawi si na moich tropach. Czyby plan podsuchany przeze mnie uleg zmianie? Czyby Lewis straci mj lad? Przyjemna pocztkowo podr stawaa si coraz bardziej nuca. Upa wzmaga si, a na koniec w samo poudnie, mokry od potu, przerwaem znowu jazd. Sptawszy konia, zrzuciem ubranie i wskoczyem do wody. Pyna tu wolno, tworzc owalne rozlewisko, jak gdyby o gbszym dnie, ale i tak sigaa mi zaledwie powyej pasa. Musiaem przyklkn, aby zanurzy si z gow. Jak to przynioso mi ulg! Kpic si, co chwila zerkaem w kierunku ki bro umieciem na paskim kamieniu sterczcym nad brzegiem. Ubraem si bez popiechu, a potem wpdziem w wod wierzchowca. Po tych zabiegach obaj poczulimy si znacznie lepiej. Dobrze po poudniu rwna dotd jak st paszczyzna pocza lekko falowa. Pas traw nieco si zwzi. Im dalej od rzeczki, tym bardziej rzedy zielone zagony, a wreszcie ziemia zawiecia nagoci czerwonobrzowej gliny. Teraz przebywan drog mogem ocenia tylko z wysokoci kopulastych pagrkw. Po godzinie takiej wdrwki zza kolejnego wzgrza odkryem nagle sylwetk czowieka. Dojrza mnie chyba rwnoczenie, bo zamacha rk. Poznaem natychmiast to brat
Opracowanie edytorskie: Jawa48

182

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Czarnego Niedwiedzia. Pojawia si w najbardziej nieoczekiwanych dla mnie momentach. Czekamy na pana od kilku godzin powiedzia, gdy podjechaem. Wielki Bbr bardzo si niepokoi. Wyjaniem przyczyn opnienia. Jeeli Lewis ma tylko ledzi, a nie spotka si z panem zauway musi dostosowa sw szybko do pana. Mnie si wydaje, e on w ogle nie wyruszy albo zgubi mj lad natychmiast po opuszczeniu gospody. Chopak przeczco pokrci gow. Trudno w to uwierzy, chyba... chyba e pan le zrozumia ich rozmow. Pamitam kade sowo. O pomyce nie ma mowy. Wic co? Zostajemy tu czy jedziemy do lasu? Ani to, ani to odparem, bo przyszed mi nowy pomys do gowy. Zrobimy zamian, Dawid. Jeli Lewis nie ledzi mnie od chwili opuszczenia Arizonac", da si nabra. Nie rozumiem. Gdzie twj ko? Tam wskaza za siebie. Podkuty? Nie, to mustang. Do licha! le. Nie moemy zamieni si komi. Chce pan, abym jecha na jego wierzchowcu? A ja na twoim. Ale poniewa to mustang, nic z tego.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

183

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Tu musz doda jako wyjanienie, i indiaskie mustangi nie lubi" obcych jedcw, a przede wszystkim nie znosz biaych jedcw. Wiele czasu i trudu wymaga ujedenie mustanga. Mj plan rzeczywicie polega na zamianie koni. Gdyby Dawid wsiad na mojego wierzchowca, tropy nie ulegyby zmianie, a z duej odlegoci sylwetka chopaka moga przypomina moj. Korzystajc z osony pagrkw miaem zamiar zawrci, skry si i przepuci Lewisa. Wwczas zostaby wzity w dwa ognie. Mogem mu przeci drog powrotn, gdyby nagle dostrzeg sw pomyk. Wszystko jednak rozbijao si o mustanga. Ale gdyby tak odby t drog pieszo? Oczywicie, uprzednio mustanga naleaoby dobrze ukry. Przedstawiem swj nowy projekt chopcu. Zgodzi si pojecha na moim koniu po swych starych ladach i zatrzyma si tu pod lasem. Tam mia zaczeka na przybycie Lewisa, jeli oczywicie Lewis w ogle przybdzie. Zakadaem jednoczenie, e Lewis rozpozna sw pomyk, a wwczas zbliy si do Dawida chociaby tylko po to, by zasign o mnie informacji. Dawid mia czeka na do wieczora, ja rwnie. Gdyby nie zjawi si przed zapadniciem zmroku, oznacza to mogo jedynie, i albo pogoni za mn zaniechano, albo te Lewis w swym niedostwie zagubi moje tropy. Mustang zosta odprowadzony nieco dalej i na rozkaz swego pana pooy si w wysokiej trawie. Bdzie tam lea, dopki nie wrc owiadczy z dum chopak. On przeszed tresur. Nie miaem powodu w to nie wierzy. Karol Gordon wielokrotnie opowiada o znakomitych wynikach indiaskiej szkoy jazdy. Mustangi tak wyuczone potrafi pniej wykonywa wszystkie rozkazy swych panw. Zdarzao si, i zaangaowani przez amerykaskie cyrki, jedcy indiascy pokazywali publicznoci swe znakomite osignicia nie majc dotd naladowcw. Tak wic Dawid wskoczy na siodo mego wierzchowca, a ja okryem pagrki i za ostatnim z nich uoyem si w trawie, majc bro u
Opracowanie edytorskie: Jawa48

184

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

boku, a lornetk w rku. Nadal nie dostrzegaem nikogo na widnokrgu, czekaem jednak cierpliwie. Kiedy straciem ju resztk nadziei, ujrzaem nagle w dali ciemny punkt poruszajcy si z du szybkoci. Lewis! Dlaczego przybywa tak pno? Zoty Lewis, jak zaobserwowaem, pdzi galopem po ladach mego konia. Przemkn wreszcie niedaleko miejsca, w ktrym si ukryem. Kiedy ju ucich ttent kopyt, uklkem w trawie i dugo patrzaem za jadcym. Nie zdarzy si aden nieprzewidziany wypadek. Zoty Lewis okaza si zupenym niedog. Zotonone pokady moe i umia odszukiwa, ale traperem ani westmanem nie by na pewno. Gdyby banda Arizony skadaa si z podobnych mu ludzi, nasze zadanie nie byoby zbyt trudne. Moe tylko niedostwu miejscowych szeryfw i tchrzostwu ludnoci zawdziczaa swe istnienie i swj rozwj? A wic Lewis niczego nie zauway, i oto teraz ukaza si znowu w zasigu mej lornetki. Jecha powoli, rozgldajc si na wszystkie strony, pewnie szuka zagubionych w jego mniemaniu ladw. Przylgnem pasko do ziemi. Nie dostrzeg mnie i min ze spokojem kierujc si wprost na Rainy Valley. Mgbym go ze swego stanowiska spokojnie zastrzeli... Lewis by chyba najmniej szkodliwy z caej bandy, i najmniej bystry. Dlaczego jednak zawrci? Przeleaem jeszcze kilkanacie minut w trawie, zanim si podniosem. Opadaa ju wieczorna mgieka, gdy ruszyem w kierunku Dawida. Po przejciu mili spotkaem go z dwoma komi i dalsz drog odbylimy szybko i bez przeszkd. Podczas tej jazdy dowiedziaem si, i Zoty Lewis podjecha pod samo zaimprowizowane obozowisko chopaka. Wcale nie ukrywa, i kogo poszukuje (poda nawet mj rysopis), i zasmci si wyranie na wiadomo, i nikt tdy nie przejeda. Mruknwszy co na poegnanie zawrci do Rainy Valley. Wyobraziem sobie, jakie przyjcie spotka go ze strony biaych kapturw" i tak ju wciekych za prb wprowadzenia ich w bd opisem ucieczki z niewoli.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

185

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Do granicy lasu dotarlimy pnym zmierzchem, a kiedy zagbilimy si midzy pierwsze drzewa, uczynio si zupenie czarno. Dawid okaza si raz jeszcze znakomitym przewodnikiem. Doprowadzi mnie do towarzyszy obozujcych nad znanym mi ju strumieniem. Ka rol, szeryf i Piotr obrali sobie za siedzib ma wysepk wyrastajc wysoko ze rodka nurtu, zasonit od brzegw z jednej strony wynios ska, z drugiej pasmem gsto rosncych modych jaowcw. Polanka zapewniaa swobod ruchw kilku ludziom i ich koniom. Najbardziej przenikliwy wzrok nie dojrzaby nikogo. Dla Nawajw oczywicie nie byo tu miejsca. Czarny Niedwied odprowadzi swj oddzia daleko w gb lasu. Kiedy przybyem na wysepk, mae ognisko wiecio winiow barw aru, nad ktrym Piotr Carr z wielk uwag obraca na drewnianym patyku dwa spore paty misa. Teraz poczuem straszliwy gd. Na szczcie, nie zanudzano mnie pytaniami, ale wrczono kawa pieczeni i przypalonego podpomyka. Uzupeni uczt yk gorcej kawy, tyto i fajka. Dopiero teraz opowiedziaem szczegowo o swych perypetiach. Ostatnia relacja Dawida brzmiaa do niepokojco zauway Karol ale na dzi przynajmniej wszystko zakoczyo si pomylnie. Nie wierz bowiem, aby biae kaptury" zaniechay poszukiwa. Oczywicie, nie powierz ich Lewisowi. Z tego wniosek, e jutro musimy std umyka. I dobrze zatrze lady doda Adams. Przecie to wietna kryjwka zaprotestowa Piotr. Tu mamy znakomity punkt obserwacyjny. Gdyby nawet za doktorem wysano zwiadowcw, nikt by nas nie odnalaz. Ba, moglibymy jeszcze schwyta kilku. Zbytnia pewno, Piotrze, zgubia ju niejednego. A przede wszystkim nie po to przybylimy pod Rainy Valley, aby tkwi w lesie. Czy pan ju zapomnia o Hobbsie? Nie, nie zapomniaem, ale syszaem o nim tyle paskudnych rzeczy... Zreszt, sami wiecie najlepiej. Jaki sens nadstawia skr za
Opracowanie edytorskie: Jawa48

186

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Hobbsa? Niech si wezm za by. Jak si dobrze zakurzy, wyjdzie to nam tylko na zdrowie. Hobbs nie jest na pewno wzorem cnt, ale fakt, i odmwi wsppracy z band, wiadczy o nim lepiej, ni sdziem. Czy przyjmie nasz pomoc, czy nie... to jego sprawa. Naszym obowizkiem jest jednak uprzedzi go o przygotowywanym napadzie stwierdzi Adams. Piotr Carr a jkn: I pan to mwi, szeryfie? Nie rozumiem. Hobbs nie chce przystpi do bandy. Wiadomo dlaczego. Przecie drze koty z wacicielem Arizonac", a teraz ju wiemy, e ten waciciel... Nazywa si Lesser wtrciem. Niech mu bdzie Lesser. To czonek bandy. Hobbs nie chce si znale w jednym z nim szeregu. Ot, i wszystko. Nie mam racji? Moe i masz, a moe nie masz stwierdzi Karol. Jednake ostrzeenie Hobbsa to nasz obowizek. Jutro wyruszamy do farmy. Milczaem cay czas i dopiero teraz zapytaem: A co sdzicie o tym arizoskim pastwie"? Bzdura odpar Karol. Obliczona na wiar naiwnych. Tych zdaje si tutaj nie brak. Pewnie, ale to, e nawet najbardziej szalony pomys zyskuje wrd pewnej kategorii ludzi uznanie, nie wiadczy o tym, i mona go zrealizowa. Ten cay ich przywdca to albo wielki spryciarz, albo po prostu... wariat. Nie, Janie, wiat mimo wszystko naley do rozsdnych. Nie kopoczmy si fantastycznym pomysem, niewart i centa. Dalimy spokj dalszym rozwaaniom i pokadlimy si spa, a nazajutrz wczesnym witem ruszylimy w drog.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

187

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Tym razem nie poprzez odkryt paszczyzn, biegnc a ku Rainy Valley, ale skrajem lasu. Za nami, w odlegoci kilkudziesiciu jardw, cignli Indianie Czarnego Niedwiedzia. Po paru godzinach jazdy musielimy opuci wygodn granic lenego gszczu. Linia lasu odchylaa si coraz bardziej ku poudniowi, a cel wyprawy rancho Hobbsa lea na wschodzie. Z tego wynik kopot: nie mona byo dalej prowadzi gromady indiaskich jedcw. Zbyt bya widoczna. Czarny Niedwied zatrzyma wic ze swymi wojownikami na skraju gstwiny. Tu mia czeka na dalsze polecenia. My w pitk podylimy brzegiem rzeczki, aby omin szerokim ukiem miasteczko. W drodze niespodziewanie Piotr Carr wysun nowe zastrzeenia: Ja was bardzo ceni, s zeryfie powiedzia zwracajc si do Adamsa ale rozumie pan chyba, e jego widok nie najlepiej usposobi do nas Hobbsa i... Chwileczk, Piotrze przerwaem ten wywd. Jeszcze wczoraj nie uwaa pan za celowe uprzedzanie Hobbsa o napadzie. A teraz zacz yna si obawia, e ten sam Hobbs nie bdzie chcia nas wysucha, z powodu szeryfa. Skd ta zmiana? No bo, doktorze, jak ju mamy dziaa wsplnie, to usuwajmy wszystkie przeszkody na drodze wsppracy. Chyba si nie myl? Wanie, e si pan myli wpadem mu w sowo. Zlkem si, e po takim prostackim wystpieniu Adams z trudem zjednany dla naszej wyprawy obrazi si i odjedzie do Grand Canyon lub gdziekolwiek indziej. Pan si myli, Piotrze owiadczyem. Szeryf jest przedstawicielem wadzy. Czy Hobbsowi si to podoba, czy nie. Uwaam, i wanie ustami szeryfa powinnimy zawiadomi Hobbsa o tym, co si wici. Nasza trjka jedzie tylko po to, aby ubezpiecza szeryfa, po prostu jako eskorta. Karol natychmiast mnie popar, a Adams nie wzi do serca tego incydentu. Stwierdzi jednak rwnoczenie, i kto wie? moe byoby
Opracowanie edytorskie: Jawa48

188

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

lepiej, gdyby rozmow z Hobbsem rozpocz Karol. Nie wiadomo, jak zareaguje hodowca na nasz widok, a nikomu nie zaley na ktni. Po tym owiadczeniu Piotr Carr pocz si tumaczy, e nie mia zamiaru obrazi szeryfa. Machnlimy na to rk. Zabawny czowiek, ale jego wypowiedzi bywaj czsto do denerwujce. Zmarnowawszy nieco czasu na bezpodne gadanie, ruszylimy teraz galopem przez rozleg rwnin poros bujn traw. Hobbs by szczciarzem nie lada, jeli potrafi odkry na spalonych socem ziemiach tak oaz zieleni. Nie byo wida kresu tego morza bujnej rolinnoci. Gdzieniegdzie sterczay kpy drzew i krzakw przerywajc monotoni krajobrazu. Po dwu godzinach jazdy dostrzeglimy najpierw ciemne plamy, a potem ruchliwe punkciki, ktre rosy w szkach naszych lornetek. To cowboye Hobbsa pilnowali stad, a ujrzawszy grup obcych, pdem ruszyli w nasz stron. Byo ich trzech, uzbrojonych w rewolwery i karabiny przewieszone przez plecy. Twarze na pierwszy rzut oka nie wzbudzay zaufania, ale gesty byy pokojowe. Uchylili kapeluszy, a potem jeden z nich ochrypym gosem zagadn: Skd i dokd, panowie? Do Hobbsa odpowiedzia Karol. Mamy pilny interes. Czowiek z ochrypym gosem popatrza na nas badawczo, a potem bez sowa wyjanienia zdar konia i popdzi, a zafurczay roztrcone trawy. Dwaj pozostali prawie jednoczenie wycignli prawice wskazujc jaki niewidoczny punkt na horyzoncie. To tam... Zaprowadzimy. Ruszylimy kusem. Wzdu naszej drogi pasy si wielkie stada krw czerwonej rasy, zwierzt na p zdziczaych, bo yjcych przez cay rok na otwartej przestrzeni i nie stykajcych si z ludmi poza niewielk grupk stranikw i pastuchw. Opowiadano mi, i na takich farmach hodowlanych powstaj specjalne trudnoci zwizane z zapdzaniem pojedynczych, wyowionych" ze stada sztuk do tak zwanych corrali drewnianych zagrd bez dachu, w
Opracowanie edytorskie: Jawa48

189

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

ktrych dokonuje si przegldu zwierzt i wybiera okazy przeznaczone na sprzeda lub ubj. Zdziczae bydo stawia opr konnym naganiaczom, czsto atakuje ludzi i wierzchowce i trzeba duej zrcznoci i dowiadczenia, by mc je okiezna. Przebywajcych na swobodzie krw

nic doi si. W odludnych stronach nie ma prawie zapotrzebowania na mleko i jego przetwory. Na wasne potrzeby trzyma si w zagrodach kilka zaledwie sztuk. Specjalne farmy mleczne, istniejce ju we wschodnich stanach w okolicach miast, w tych mao zaludnionych stronach nie byy znane. Tu miso i tylko miso stao si przedmiotem handlu w miar wybijania lub ucieczki na zachd zwierzyny puszcz i prerii.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

190

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Na trasie naszej jazdy ukazay si wreszcie prymitywne, drewniane baraki. Nieco pniej ujrzelimy palisad z bali. zaopatrzon w wziutkie otwory strzelnice. Objechalimy dokoa t fortyfikacj, aby przez jedyn wsk bram dosta si na obszerny dziedziniec. Jeli ogrodzenie mona byo uzna za dobre ubezpieczenie przeciw napadom, to budynek znajdujcy si w jego obrbie robi wraenie maego fortu. Bya to budowla pitrowa, bez okien na parterze. Zwieczenie stanowi dach paski, otoczony balustrad. Na rodku tego dachu wznosi si jeszcze may kwadratowy budyneczek, co w rodzaju stranicy czy wiey. Gdy podjechalimy pod malutki ganek, czeka ju na nas ten sam cowboy, ktrego spotkalimy na pocztku. Zeskoczylimy z koni. Dostrzegem, e Karol szepn co do Dawida. W tej samej prawie chwili w ciemnym otworze drzwi werandy ukazaa si nowa posta. Wys oki mczyzna z dug czarn brod, opadajc na pier okryt kolorow bawenian koszul. Skrzany dobrze sfatygowany pas opada z bioder, obciony par potnych rewolwerw, ktrych czarne, wypolerowane gowice wieciy jak heban, Znoszone spodnie i but y na wysokich obcasach moda, ktra przywdrowaa z Meksyku dopeniay stroju. Zatrzyma si, pogadzi brod i popatrzy bystro: Panowie do mnie? Wszyscy? Karol, ktry wysun si na czoo naszej gromadki, skin na Adamsa. A jake, do pana. Sprawa jest pilna i wana. Znowu popatrzy na nas: To tak w pitk mamy rozmawia? Nie, nie w pitk i nie na dworze. Czekam, eby nas pan zaprosi do rodka, Hobbs. Mnie i szeryfa. Starczy. Karol wskaza ruchem rki na Adamsa, a potem doda: Chyba si znacie?
Opracowanie edytorskie: Jawa48

191

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Patrzaem cay czas na gospodarza. Twarz mu nawet nie drgna. Cigle miaa ten sam odpychajcy wyraz. Rzeczywicie odpar przecigajc sztucznie sylaby. Znam go. Tylko jego. Was nie. Wchodcie w moje niskie progi. Wskaza na drzwi. Kiedy Karol i Adams zniknli za nimi, usiedlimy we trjk na ganeczku. Czuem si troch jak wizie, bo obok nas, przy drzwiach i przy bramie sterczeli uzbrojeni cowboye. Znajc z opowiada Hobbsa sdziem, i ju na samym pocztku dojdzie do ostrej wymiany zda. Przede wszystkim midzy nim i szeryfem. Okaza si bardziej opanowany. Czyby wpyny na to propozycje Soca Arizony"? Odrzuciwszy je Hobbs mg obawia si konsekwencji. Szepnem o tym Dawidowi. Kiwn gow, ale nic nie odpowiedzia. Siedzia nieruchomo i sztywno jak posg albo raczej jak indiaski totem. W przeciwiestwie do niego Carr wyranie zdradza niepokj. Wierci si i krci, rozgldajc na wszystkie strony i co chwila dotyka doni kolby rewolweru. Nie wytrzyma wreszcie i nachylajc si ku mnie, szepn: Nie lubi tego, doktorze. Wskoczymy na sioda. Ani si spostrzeg, jak bdziemy za bram. Spokojnie, Piotrze. Jake moemy zostawi ich samych? A poza tym nie po to przyjechalimy, aby ucieka. Ja nie mwi o ucieczce, ale oni nas tu trzymaj niby zakadnikw. Z czego pan to wnioskuje? Obstawili ze wszystkich stron i gapi si na nas jak na tresowane mapy. Rozemiaem si. Dobrze, Piotrze. Wobec tego przespacerujemy si. Dawid, idziesz z nami? Zostan przy koniach. Lepiej mie je na oku.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

192

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Wzruszyem ramionami. Chopak wida musia podziela obawy Piotra. Co do mnie nie ywiem ich zupenie. Jeli Hobbs przysta na rozmow, moglimy z pewnoci oczekiwa pokojowego zaatwienia misji. Nawet gdyby odpowied bya odmowna. Nie zatrzymywani, ruszylimy wzdu, a potem wszerz prostoktnego podwrza. Piasek pokrywa ca jego powierzchni, nie rosa tu ani jedna trawka. Dopiero teraz zauwayem, i stojcy na rodku budynek posiada z kadej strony wziutkie drzwiczki. Zwrciem uwag Carra na dziwaczn architektur i zbyteczne drzwi, przeczce sw iloci zasadzie obronnoci. e to dziwaczne, to dziwaczne, doktorze, ale jest w tym sens. Jaki? Bo na przykad zamy, e nieprzyjaciel w nagym ataku zdoa sforsowa palisad. Co czyni obrocy? Chroni si do wntrza. Gdyby budynek mia tylko jedne drzwi z jednej tylko strony, wikszo jego obrocw musiaaby obiec dokoa budowl, a tak wejcie maj zawsze niedaleko. Ten Hobbs to musi by kawa drania, ale z gow, ani sowa. Tak pogadujc doszlimy znowu do ganku. Dawid siedzia nadal nieruchomo, a cowboye, tak samo nieruchomo tkwili przy drzwiach i bramie. Wobec braku wszelkiej zmiany w sytuacji odbywalimy dalej swj spacer. Jak dugo trwa, nie wiem, ale raczej do dugo, zanim wreszcie wyszli z wntrza Hobbsowego domu nasi towarzysze. Niczego z ich twarzy nie mogem odczyta. Karol powiedzia krtko: Jedziemy. Bez popiechu dosiedlimy wierzchowcw i minli bram. Nikt nas nie odprowadza. Cowboye nawet nie drgnli. Kiedy pozostay daleko za nami nie tylko budynki, ale i ostatnie sztuki pascych si stad, Karol powstrzyma bieg konia. Nie chc naszej pomocy powiedzia. Ten Hobbs to wariat wyrwa si Carr.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

193

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Nie przypuszczam. Raczej jegomo wielce zarozumiay i pewny siebie. Uzna, i nasza pitka niewiele wzmocni jego siy, bo o Indianach nie wspomniaem. Tak wic sytuacja jest jasna stwierdzi Karol. Byem ciekaw, jak Hobbs zachowywa si wobec Adamsa, ale nie chciaem si o to pyta w obecnoci szeryfa, a Karol nie powiedzia nic wicej. Dotkn konia ostrogami i pogna w kierunku dalekiej linii lasu. Poszlimy jego ladem, indiaskim zwyczajem jadc jeden za drugim. Odwrciem gow, aby zobaczy, kto jedzie za mn. Dostrzegem tylko Piotra Carra. By ostatni. Stjcie! zawoaem. Nie widz Dawida! Gdzie jest Dawid? Karol co odkrzykn, ale ani na sekund nie zwolni koskiego biegu. Krzyknem powtrnie. Wwczas odwrci si szeryf: W porzdku, zatrzymujmy si! doktorze. Wszystko w porzdku! Nie

Dobrze nad wieczorem wjechalimy w cie pierwszych drzew i wrd nich odbylimy dusz narad cignwszy na ni uprzednio Czarnego Niedwiedzia. Co naleao czyni dalej? Karol opowiedzia przebieg rozmowy z Hobbsem i tre jego odmowy. Moe nie uwierzy ostrzeeniu? wyraziem wtpliwo. Raczej uwierzy stwierdzi szeryf. Zachowa si tak jak gdyby od dawna oczekiwa jakich wrogich wystpie. Wiecie, e dar koty z ca Rainy Valley, a teraz okiem nie mrugn na mj widok. Ba, nawet owiadczy, e gdyby nie moja osoba, nasze ostrzeenie uznaby za jaki wrogi podstp. Taki pewny siebie. Szeryf ma racj owiadczy Carr. To pyszaek i moim zdaniem powinnimy si trzyma jak najdalej od tej sprawy. Jak to rozumie, Piotrze? zagadnem. Mamy wraca do pueblo?
Opracowanie edytorskie: Jawa48

194

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Ech westchn Piotr sam nie wiem. ebymy tak mogli schwyta te dwa biae kaptury", ktre oglda doktor... Zapewne, zapewne wtrci Adams. Jestem gotw natychmiast zaoy im acuszki na rce, tylko niech kto zdradzi nam ich nazwiska. Czarny Niedwied, przysuchujcy si w milczeniu tej gadaninie, podnis rk: Sowa s jako wiatr powiedzia. Czasem pdzi przed sob chmury, ktre zraszaj deszczem nasze pola i ki, a czasem tylko kurz wzbija na ciekach. Baczmy, by z naszych sw wynika korzy dla przyjaci, a klska dla wrogw. O czym myli nasz czerwony brat? zapytaem. Orle Piro wie dobrze, o czym mwi odpowiedzia uywajc imienia, ktre naday mi Czarne Stopy. Niech moi bracia rozwa dobrze, jak mamy dalej postpowa. Howgh. Nie powinnimy tu duej pozostawa odezwa si Karol. Mog nas zauway albo ju nas ledz. Ale o tym dowiemy si od Dawida. Poprowadz wojownikw na dawne obozowisko zgodzi si Czarny Niedwied. I susznie. Napad na Hobbsa nastpi najwczeniej za pi dni, ale przez ten czas nikt z okolicznych mieszkacw nie moe dowiedzie si o bliskoci Nawajw, natomiast my, we czwrk czy pitk, musimy stercze jak najbliej linii lasu. W przeciwnym wypadku... tu urwa w poowie zdania i zastyg w bezruchu. Uwaga, kto nadjeda szepn. Bez sowa rozcignlimy si wrd nadbrzenych krzakw. Przez kilka minut nie dosyszaem ani nie zauwayem nikogo. Dopiero gdy ju zwtpiem w ostrzeenie, niespodziewanie od strony rzeczki, z zielonego pasa wysokich traw wyprysna sylwetka jedca. W miar jak si zblia, zwalnia biegu, wreszcie przystan rozgldajc si dokoa. Wwczas ozwa si gos lenej sowy. Zabrzmia dwukrotnie. Jedziec zeskoczy z sioda,
Opracowanie edytorskie: Jawa48

195

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

przyoy donie do ust i odpowiedzia tym samym hasem. Potem wziwszy konia za uzd, wkroczy miao midzy pierwsze drzewa. To by Dawid. Mw odezwa si Karol podnoszc si z ziemi. Nikt za nami nie goni. Pozacieraem jednak tropy. A teraz nowina: gospodarz Arizonac" odwiedzi Hobbsa... Popatrzylimy na siebie. Nie mylisz si, chopcze? To prawdopodobnie. wyglda zupenie nie

Znam Lessera. Przejedaem niedaleko gospody. Wyjecha od strony zabudowa gospodarczych. ledziem go tak dugo, jak dugo mogem to czyni nie zauwaony. Pojecha do Hobbsa...

Opracowanie edytorskie: Jawa48

196

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

XIII

una pod Rainy

Sytuacja pogmatwaa si. Znowu nie wiedzielimy, czy Hobbs stanie si, mimo wszystko, naszym sojusznikiem, czy wrogiem. Naleao nadal czeka i uzbroi si w du doz cierpliwoci. A rwnoczenie nie wolno byo zaniecha obserwacji farmy Hobbsa. atwo powiedzie! Podejcie pod zabudowania uniemoliwiay stada byda i strzegcy je pasterze. A jeli dojdzie do napadu? Jak uprzedzi napadnitych, e przybywamy im z pomoc? Czy potrafi nas odrni od bandy Soca Arizony"? Walka w ciemnociach nocy czy w pmroku przedwitu (uznalimy, i tylko w takich przecie, najdogodniejszych dla napastnikw porach moe nastpi atak) bardzo utrudnia rozrnienie wrogw od przyjaci, nie mwic ju o tym, i wprowadzenie do akcji Indian jeszcze bardziej zagmatwa spraw. Czy wwczas cowboye Hobbsa nie wystpi solidarnie z band przeciw czerwonoskrym? Powinnimy wycofa si z tej sprawy nalega Carr. Nic nie osigniemy prcz guzw, Hobbs taki sam dobry, jak tamci. Niech sobie radzi, jak umie. Czy nie mam racji? I co dalej? zagadn Adams. Zmarnowa okazj? Razem z ludmi Hobbsa wemiemy ich w dwa ognie, tak e aden chyba z napadajcych std si nie wymknie. Trzeba czeka, nadal czeka. Takie jest moje zdanie. Zobaczymy, jak kij popynie. Karol przychyli si do tego pogldu, ja rwnie.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

197

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Czarny Niedwied, jak zwykle milczcy, ograniczy si tylko do zwrcenia uwagi na fakt, e ywno zaczyna si wyczerpywa. Dla jej uzupenienia naley urzdzi polowanie, a w tym celu musz zapuci si gbiej w puszcz. I ze wzgldu na echo strzaw, i ze wzgldu na brak zwierzyny,. Ssiedztwo gospodarki hodowlanej musiao j ju dawno z tych stron wyposzy. Po krtkiej naradzie postanowilimy jednak polowanie odoy, nawet kosztem ograniczenia dziennych porcji. Musi ich starczy jeszcze na cztery dni. Tylko cztery dni, a... cztery dni. Nie kryj, e ten czas bardzo si wszystkim duy. Czulimy si prawie jak w wizieniu. Nie wolno byo wyjeda poza granic drzew ani zapuszcza si w gstwin len. To by najmudniejszy okres mego pobytu w Arizonie. I chyba najbardziej nerwowy. Wykluczalimy moliwo napadu za dnia, nocami wic penilimy warty, obserwujc przez lornetki dalek okolic. Tylko jeden Dawid korzysta z wikszej swobody i znika gdzie nocami, ale poniewa czyni to w porozumieniu, a moe nawet na zlecenie Karola i Czarnego Niedwiedzia nie wtrcaem si do tego. Zmczony nocnymi straami, przesypiaem p dnia a drugie p bkaem si niedaleko naszego obozowiska. Tu dodam, i przenielimy si na nasze stare miejsce, na wysepk. Wychodzilimy jednak noc na skraj puszczy. Tak miny trzy dni i trzy noce. W niezmconym spokoju min i dzie czwarty. Kiedy zmrok zapad, zajlimy jak zwykle swe miejsca obserwacyjne. Osiodane konie zostay podprowadzone do linii ostatnich drzew, a Czarny Niedwied nadcign rwnie ze swymi wojownikami. Migotay gwiazdy na niebie, potem wzeszed ksiyc i zala biaym wiatem dalek, nag przestrze. Mielimy wic przed sob doskonale widoczn paszczyzn, za sob czarny, cichy las. Upyway godziny spokoju i milczenia nocy. Zakca je tylko od czasu do czasu delikatny opot skrzyde jakiego ptaka, ktrego sylwetki nie byem w stanie dojrze. Ta prawie absolutna cisza dziaaa na mnie usypiajco. Zamknem oczy i zapadem w jaki psen, pjaw.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

198

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Gdy si ocknem, nadal trwaa cisza. Instynktownie wycignem rk po lornetk. Gwiazdy na niebie nieco przyblady, a cz tarczy ksiycowej zakrya chmura. Podpezem do Karola. Nic z tego nie bdzie zaszeptaem. Hobbs wida porozumia si. Nie ma chyba sensu stercze tu duej. Zastanowimy si nad tym, jak soce wzejdzie. Wiele rzeczy moe si przydarzy. Nie pij, Janie. Piotr rwnie drzemie odparem. Zosta tu. Pjd go zbudzi. Staraem si nie zasn. Wytrzeszczaem oczy i nadstawiaem uszu, a od czasu do czasu rozcieraem policzki, co ma by rzekomo (jak twierdzi Piotr Carr) znakomitym rodkiem przeciw sennoci. Tak mijay godziny. Gwiazdy gasy powoli w niedostrzegalnym jeszcze przedwicie dnia. Tarem twarz coraz mocniej i coraz czciej. Zblia si k res nocy, pora, w ktrej sen najbardziej nka czowieka. Oto ju na kraniec dalekiego horyzontu wypyn rowawy brzask. Zjawi si Karol. Nie pisz? Nie mruknem niechtnie ale to ju dzie. Chyba ni ci si? No, to popatrz wskazaem rk kierunek i rwnoczenie signem po lornetk. W tej samej chwili zbliy si Adams i powiedzia: Pali si! Karol przyoy szka do oczu. Pali si. Albo ponie preria, albo zabudowania Hobbsa... Przyprowadcie konie. Dawid, gdzie jeste? Le do Czarnego Niedwiedzia, niech rusza za nami!
Opracowanie edytorskie: Jawa48

199

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Wskoczylimy na sioda i z miejsca pognali galopem. Rowy blask uny nabiera intensywnoci, zmienia si w purpur, dwiga coraz bardziej i rozszerza, a w kocu p nieba rozgorzao. Pdzilimy na zamanie karku. Ju widziaem ognisko czerwonoci, iskry strzelajce na wszystkie strony, a w kilka chwil pniej jasne zarysy budowli. Stada byda, wyrwane ze snu, rozpierzchy si dokoa. Ryk przeraonych zwierzt zaguszaa teraz palba karabinowa. Napadnici musieli si broni. Nagle dojrzaem, jak zwalia si grna cz najwyszego budynku. Pomie na chwil przygas, aby buchn mocniej krwawymi jzorami. Jeszcze kilka jardw i oto ukazay si ciemne sylwetki jedcw krcych dalekim koem od rda blasku. Gorza nie tylko mieszkalny dom Hobbsa, ale dopalay si szopy, stajnie i zabudowania wzniesione przed palisad otaczajc siedzib farmera. A palisada prawie ju nie istniaa. Jej zarysy znaczyy teraz tylko zwalone, arzce si gownie. Rozsunlimy si dug lini i ukiem poczlimy podjeda. cignem z plecw sztucer i za przykadem towarzyszy hamowaem bieg konia. Zdaje si, e wwczas nas zauwaono, bo rozproszeni jedcy poczli czy si w grupki. Zahuczay strzay. Kto strzela nie widziaem: obrocy czy napastnicy? Piciu konnych skierowao si wprost ku nam. W poowie drogi cignli jednak gwatownie cugli. Usyszaem wrzask: Czerwonoskrzy!" Odwrciem gow, ujrzaem za nami ciemn lini jedcw wojownikw Czarnego Niedwiedzia. Nagle wypado z boku dwu ludzi na spienionych koniach. Signem za wiszcy u ku zwj rzemienia. Uywaem go bardzo rzadko, ale prawie zawsze skutecznie. W chwytaniu na lasso szkoli mnie przez wiele miesicy Karol Gordon, okazaem si pojtnym uczniem. Jeden z napastnikw wysforowa si znacznie, drugi pozosta nieco w tyle. Na tego postanowiem zapolowa. Odlego bya akurat odpowiednia. Kiedy lasso rozwino si w dug, prost lini, szarpnem za cugle. Ko wspi si przednimi nogami i skrci w bok. Wwczas nastpio to, czego oczekiwaem: nagy wstrzs, guche uderzenie i oto wierzchowiec bez jedca galopowa po polu, a na ziemi spoczywaa nieruchoma posta.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

200

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Brawo, Janie! Znakomicie! usyszaem okrzyk Karola. Zwi go i ruszaj za nami! Przemkn tu obok, a za nim dwu jeszcze ludzi. W jednym rozpoznaem Adamsa.

Zeskoczyem. Grzmiaa palba strzelb i rewolwerw. Dudnia ziemia pod kopytami koni. Nie wiem skd, przede mn przemkno stado krw. O mao nie stratoway jeca. Uciem z lassa dwa spore kawaki, skrpowaem rce i nogi lecego, ktry straci przytomno. Dosiadem znowu konia, w chwili gdy mijali mnie w dzikim galopie ostatni wojownicy Czarnego Niedwiedzia. Ruszyem za nimi wzdu dogasajcych resztek palisady. Tu nie byo ju nikogo. Odgosy strzelaniny oddalay si coraz bardziej. Z suchym trzaskiem zwaliy si resztki domu. Buchna fontanna iskier, owion mnie ar tak palcy, i rzuciem si do tyu, a potem z wolna okryem to, co jeszcze przed paru godzinami stanowio gospoda rstwo Hobbsa. Tak na Dzikim Zachodzie rozwizywano sporne sprawy. Instynkty
Opracowanie edytorskie: Jawa48

201

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

ludzkie, pozbawione wszelkich hamulcw, wyadowyway si w gwacie, morderstwach, podpalaniu... Potrzebna tu bya jak najszybciej elazna rka sprawiedliwoci. Nieustpliwa i czujna. Pojem teraz ogrom zadania, ktrego podj si Karol Gordon, i wielko pomocy, jak okaza nam mogli nawajscy wojownicy. Nigdy bymy jej nie uzyskali bez osobistych kontaktw Karola. Ale przecie niema rol odgrywa rwnie fakt, i Czarny Niedwied by pkrwi Indianinem i dziki swej wyobrani potrafi przewidywa lepiej od przecitnych wojownikw czerwonych szczepw. Czy jednak mimo takich sprzyjajcych okolicznoci potrafimy osign zamierzony cel? Zeskoczyem z konia i obszedem raz jeszcze po gorzelisko. Tu i tam natrafiem na zwoki ludzkie. Naliczyem ich dwanacie. Czy byli to obrocy, czy napastnicy? Chyba jednak napastnicy, ciaa ich leay bowiem poza obrbem palisady. Jeli rozumowaem susznie, banda Soca Arizony" mimo e osigna zamierzony cel zniszczenie farmy, poniosa klsk. Chcc jednak dokadniej sprawdzi liczb zabitych jej czonkw, musiabym rewidowa ubranie kadego z nich, aby znale znak rozpoznawczy: srebrne soce. Zrezygnowaem i zawrciem, aby odszuka jeca. Lea tam, gdzie go zostawiem. Odzyska ju przytomno i spoglda na mnie przenikliwym wzrokiem. W pewnej chwili mrukn: Soce Arizony. Soce Arizony odparem. Rozwi mnie, zanim te diaby znowu tu si pojawi. To danie pominem milczeniem. Zapytaem: Kto ty jeste? Nie udawaj durnia. Rozwi mnie, to poka ci soce. Skd si tu wzie? Odepchn si od ziemi skrpowanymi rkami i usiad. W oczach jego dostrzegem zdumienie. Wykoczylimy Hobbsa, widzisz.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

202

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Ilu was pado? Pomarkotnia: Duo. Przez te przeklte czerwone diaby. Kto ich sprowadzi? Zaryzykowaem i zapytaem raz jeszcze: A kto ci tak zwiza? Nie wiem. Uciekaem, rzucono lasso i dalej ju nie pamitam. Umilk i nagle niespodziewanie wrzasn: Syszysz? Oni wracaj! Przetnij wizy. Nie przetn. Co?! Nie przetn powtrzyem. Wytrzeszczy oczy. Ty durniu! wrzasn. Spotkamy si jeszcze! Odwrciem si i dosiadem konia. uny poaru ju przygasy. Na dalekim nieboskonie wstaway zorze witu. Budzi si dzie. Zatupotay kopyta. Nadjeda Adams na czele oddziaku Indian, a przy jego boku cwaowa Dawid. Przybywali w sam por. Szukalimy pana, doktorze. O, a to co za ptaszek? dziwi si szeryf. Schwytaem go na lasso wyjaniem. To dziewity. Omiu ju mamy. A co z reszt?

Opracowanie edytorskie: Jawa48

203

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Ze dwudziestu zdoao umkn. ciga ich Czarny Niedwied. Inni Adams rozejrza si dokoa zostali chyba tutaj. Ruszamy? zapytaem. Tylko do Rainy Valley. Naley zawiadomi tych tchrzy, e im nic nie grozi i eby zajli si grzebaniem polegych. Zauway pan? Ani jeden tu si nie pokaza, a przecie musieli dostrzec un. No tak przyznaem ale Hobbs nie cieszy si ich sympati. Machn rk: Moj rwnie nie, a przecie... Niech pan ich nie mier zy wedug siebie, a poza tym Hobbs dobrze im zalaz za skr. Wic nawet nie bardzo si dziwi... Podczas tej wymiany zda Indianie dwignli mego jeca, przytroczyli do sioda i bez jednego sowa zawrcili. Dokd oni jad? zapytaem. Maj si poczy z Czarnym Niedwiedziem. Wszystkich jecw najpierw zgromadzimy w pueblo. A gdzie Gordon? Mamy czeka. Zjawi si razem z tym poszukiwaczem zota. Potem pokusujemy do Rainy Valley. Zeskoczy z konia. Trzeba obejrze pobojowisko. Poszedem za jego przykadem. Szeryf zatrzymywa si przy kadych zwokach, a ja schylaem si, eby zbada, czy ktry z tych nieszcznikw nie daje znaku ycia. Jednake wszyscy byli martwi. Ilu Hobbs mg mie ludzi? zastanawia si Adams. Wzruszyem ramionami.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

204

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Nie mam pojcia... Nie przypuszczaem, e napad a tyle pocignie za sob ofiar. Gdy naliczylimy pidziesiciu, ogarno mnie przeraenie. Hobbs mia zapewne okoo dwudziestu cowboyw mrukn Adams. Atakujcy mieli wiksze straty, wic pado ich, przypumy, trzydziestu. Tak czy siak banda poniosa po raz pierwszy klsk... Miaem ju dosy tego widoku. Przygalopowa wreszcie Karol z Piotrem , moje myli w innym zwrciy si kierunku. Cay i zdrowy, jak widz powiedzia ujrzawszy mnie. Nasze straty s niewielkie, polego dwu czy trzech Indian. Ogarna mnie zo. Niewielkie powtrzyem naladujc ton jego gosu. Nie poznaj ci, Karolu. Trzech czerwonoskrych... a zapominasz o Hobbsie i jego ludziach. Jeli mi wskaesz inny sposb zaprowadzenia tu spokoju, pierwszy wezm do rki rdk oliwn. Westchnem: Pamitaj, Karolu, e jestem lekarzem. Mam ludziom nie pomoc, a nie ich umierca. Do diaba! Podzielam twe pogldy, ale sam widzisz: innego sposobu na uleczenie Arizony w tej chwili nie ma. No, ale teraz zastanwmy si, gdzie ciebie przechowa? Nie rozumiem. Przecie jedziemy do Rainy? Nie wszyscy. Banda wie, e jeste podejrzanym typem i depczesz jej po pitach. Tego nie da si ju ukry. Nie moesz z nami jecha do miasteczka. Nie dlatego, eby ci to czymkolwiek grozio, ale dlatego po prostu, i rozszyfrujesz, jak to si mwi, i mnie, i Adamsa, i Piotra. Kto nas ujrzy, dojdzie do wniosku, i dziaamy wsplnie. W Rainy Valley na pewno
Opracowanie edytorskie: Jawa48

205

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

s jeszcze czonkowie Soca Arizony". Oby jak najpniej zorientowali si, jak tu rol speniamy. Nie upieraem si. Karol mia suszno. Wic c mam robi? Udasz si razem z Dawidem ladami Czarnego Niedwiedzia. Dogonimy was. Wskoczylimy wraz z chopcem na konie.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

206

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

XIV

Sprzczka

Dawid o wszystkim pomyla: o skrzanym worku z wod i o koniecznym zapasie suszonego misa. Bylimy wic zabezpieczeni na duszy okres podry. Odetchnem gboko, gdy ju za nami pozostay zgliszcza. Mczca noc i jeszcze bardziej mczcy wit dopiero teraz daway mi si we znaki. Powiedziaem o tym chopcu. Natychmiast zboczy z drogi i doprowadzi mnie do kpy samotnych pinii. Tu przeczekalimy skwar poudniowych godzin, pokrzepiwszy si najpierw nie tylko misem, ale i kaw. Szybko zagasilimy naprdce rozniecone ognisko, aby nie powiksza aru lejcego si z nieba. Potem wdrowalimy bez przerwy a do zmroku. Za nami zostay ostatnie zielone kpy traw i krzeww. Zaczynaa si arizoska pustynia. Lew odezwa si nagle chopak wstrzymujc konia. Spojrzaem w kierunku wycignitej rki. W czerwono brzowym pyle widniay wiee jeszcze odciski ap. Nie rozpoznabym po tych ladach, jakie zwierz tdy przeszo, ale Dawid na pewno si nie myli. Arizoski lew nie ma wiele wsplnego poza nazw ze swym afrykaskim pobratymcem. Naprawd nazywa si kuguarem albo pum. Powoczerwonym odcieniem futra podobny jest istotnie do lwa i std wywodzi si bdna nazwa. Puma, w przeciwiestwie do krla afrykaskiego buszu, biega rwnie dobrze po ziemi, jak i po gaziach drzew. Poluje w nocy, a w dzie sypia w mao dostpnych kryjwkach.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

207

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Jak dawno tdy przebieg? zapytaem. Nie ma i godziny. Co musiao go sposzy. To zwierz unika soca. Moe je sposzyli wojownicy Czarnego Niedwiedzia? Pokrci przeczco gow. Oni s ju znacznie dalej. Zdj karabinek przewieszony dotd przez plecy. Uczyniem podobnie. Jechalimy jeszcze dugo, a ksiyc ukaza si na niebie. W kocu zatrzymalimy wierzchowce nie opodal pasa kaktusw. Rozpalilimy ognisko. Puma unika ludzi wyjani Dawid ale jeli jest bardzo godna, to... Na te to" przysunem do siebie sztucer i bez. wahania zgodziem si czuwa nad ogniem przez pierwsz poow nocy. Kiedy zakoczylimy skromn wieczerz, Dawid narba jeszcze kaktusowych drzazg, obejrza konie, po czym owin si pledem i uoy przy ognisku. Wwczas wstaem i cicho obszedem wielki krg blasku. Konie pokady si, mj nieco bliej ognia, mustang nieco dalej. Wiedziaem, i mustangi s niezwykle czujne, dlatego zwracaem baczn uwag na jego zachowanie. Ale leay spokojnie. Tak mijay godziny. Pragnem jak najduej przecign sw stra, aby da chopakowi wypocz. W ostatnich dniach porzdnie si napracowa. Ciemno jeszcze wisiaa nad ziemi, gdy usyszaem parsknicie konia. Wstaem, okryem ognisko. Mustang Dawida zdradza wyrany niepokj. Kto czy co znajdowao si w pobliu. Dorzuciem szczap do ognia. Buchn wysokim pomieniem. Wtedy gono zara mj wierzchowiec. W sekund pniej z gbokich ciemnoci nocy ozwa si grom strzau i prawie rwnoczenie zawtrowa mu krzyk czowieka. cisnem mocniej luf sztucera. Kolb przyoyem do ramienia syszc stumione kroki, ale za cyngiel nie pocignem. W blask ognia wskoczya nie znana mi ludzka posta.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

208

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Dawid zerwa si z ziemi. Ostronie! krzykn. Zabysy w ciemnoci dwa wietliste punkty. Nie zastanawiajc si wypaliem w sam ich rodek i odskoczyem w bok. W tym samym momencie strzeli Dawid i nagle zapanowaa cisza. Wzbiy si w gr pomienie ogniska. Nieoczekiwany przybysz rzuca w nie cae wizki drzazg. Dentelmeni odezwa si spotkaem was w sam por, ale mego konia diabli wzili. Skd pan si tu znalaz? Okazao si, i jadcy w nocy co byo postpkiem wysoce lekkomylnym dostrzeg blask naszego obozowiska. Postanowi sprawdzi, na kogo natrafi. Zsiad z konia, zostawi go i odszed. Wwczas natkn si na drapienika. Ale puma rzucia si nie na czowieka, lecz na konia. Strzeli na olep i uciek w nasz stron. Mao tego, biegnc rzuci strzelb. Tak nie postpiby aden dowiadczony traper. Kim wic by ten przybysz? Przygldaem si chwil jego zaronitemu obliczu i potarganym wosom. Zgubi kapelusz. Mimo oznak niedostwa, jakie nam na wstpie zaprezentowa, nie robi wraenia niedogi. Wyglda raczej sympatycznie. Czowieku, czemu si pan wczy po nocy? Zbdziem wyzna. Jad z Supai i wszystko mi si pokrcio... Moga to by prawda, ale do licha! nieczsto zdarza si na pustkowiu taka nocna wizyta. Wymieniem z chopcem porozumiewawcze spojrzenie. Siadajcie powiedziaem niezdecydowanie przed ogniem. Usucha.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

widzc,

przybysz

stoi

209

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Kawa drogi z Supai zagaiem rozmow. Pewnie jestecie godni? Skwapliwie potwierdzi. Daem mu suchara, a potem zagotowaem wod, przez cay czas nie spuszczajc oczu z gocia. Musia by rzeczywicie godny, bo jad szybko, prawie arocznie. Potem odpi pas, cisn go w bok i rozcign si przy ogniu. Jestem bardzo zmczony powiedzia. Chyba mwi prawd, bo kiedy Dawid ktry mi znikn z oczu na kilka minut ukaza si nagle za jego plecami, nawet nie drgn na odgos krokw. Spojrzaem pytajco na chopca. Schyli si, podnis lecy pas i przenis go na drug stron ogniska. Na wszelki wypadek szepn pokazujc tkwice kolby rewolwerw i usiad przy mnie. Zauwaye co? zapytaem. Obszedem dokoa. Nikogo, przynajmniej w pobliu, ale musimy czuwa na zmian. Zasnem dopiero o wicie i obudziem si ostatni. Dawid i nieznajomy dmuchali w resztki aru, dopki nie buchn pomieniem. Potem ruszylimy szuka ladw nocnego drapienika. Za zaomem skalnym na koskim trupie spoczywaa martwa puma. Chwilk rozwaalimy, czy nie cign z niej futra, ale z braku czasu zaniechalimy tego. Naleao si spieszy, i to tym bardziej, i nowy znajomy zosta pozbawiony wierzchowca. Musia wic przysi si na ktrego z naszych, co utrudniao szybk jazd: Wic tylko odszukalimy jego porzucon bro i kapelusz. Dawid zaj si siodaniem, a ja gasz eniem ognia. Przy tej czynnoci co brzko pod stop, ale nie zwrciem na to uwagi i wkrtce o tym zapomniaem. Dosiedlimy koni. Nasz nowy znajomy nie bardzo wiedzia, co pocz ze zbdnym siodem i uprz. Spraw rozstrzygnlimy w ten sposb, i kopotliwy baga bdzie wiz ten z nas, ktry bdzie jecha sam.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

210

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Nocny przybysz owiadczy, i jest mu cakowicie obojtne, dokd go powieziemy, byle mg naby konia. Doda, i jest wdrownym kowalem, e mu ju obrzydo w Supai i wybra si szuka szczcia w innych stronach. Bez narzdzi? Sprzedaem cay majdan owiadczy. Nie miaem czym przewie. Niezbyt wierzyem tej odpowiedzi. Bya dowodem albo niesychanej lekkomylnoci, albo zwykym... kamstwem. W tych stronach nikt nie pozbywa si bez istotnej przyczyny swego warsztatu pracy, zwaszcza narzdzi. Nigdzie ich nie odkupi. Rzekomego kowala zadecydowalimy dostarczy a do pueblo. Nawajowie na pewno sprzedadz mu ktrego ze swych mustangw. Po paru godzinach jazdy natrafilimy na lady sporego oddziau konnych. Trop wskazywa na Czarnego Niedwiedzia, wierzchowce nie byy bowiem podkute. Bardzo mnie to ucieszyo, kowal przerazi si. Co? Indianie? Panowie, co czynicie? To tak, jakbycie wazili w paszcz lwu. Zawracajmy! Rozemiaem si. Potem wyjaniem, i pozostajemy w najlepszych stosunkach z Nawajami, e nam nic nie grozi, a jemu w naszym towarzystwie rwnie. Nie bardzo mu to trafio do przekonania. Nadal prbowa nas skoni do skoczenia gdzie w bok". Odmwiem agodnie, ale stanowczo. Wwczas wpad w pospn zadum i nie odzywa si przez duszy czas, po czym prbowa przekona z kolei Dawida. Ale chopak zaproponowa mu, aby sam skoczy w bok", jeli si tak lka. Oczywicie... na piechot. Zamilk teraz na dobre. Tego dnia nie docignlimy jednak wojownikw Czarnego Niedwiedzia. Musieli posuwa si znacznie szybciej. Stwierdzilimy tylko, i ich grupa podzielia si na dwie czci. Liczniejsza odjechaa w kierunku poudniowym chyba w dalszym pocigu za uciekinierami Soca Arizony", mniejsza jechaa nadal wprost przed siebie, do pueblo. Ta grupka wioza zapewne jecw.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

211

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Na kolejny nocleg zatrzymalimy si w znanej ju dolince. Dawid, zadziwiajcym zmysem tropiciela, potrafi bezbdnie doprowadzi nas do tej oazy zieleni. Rozcignem si na czce, w pobliu trzcin porastajcych brzegi jeziorka. Niedugo ,byem sam. Przysiad si do mnie w kowal. Myl, e wszystko bdzie w porzdku odezwa si nieoczekiwanie. O co chodzi? zdumiaem si. Spotkaa mnie dobra wrba. ycz powodzenia mruknem. Zgubiem sprzczk od pasa cign nie zraony. Nawet nie wiem, kiedy. Ot, std tu wskaza brudnym paluchem na pas. A wczoraj j znalazem. Sprzczka? powtrzyem leniwie i nagle omal nie poderwaem si na nogi. W sekundzie wrcia mi pami minionych dni. Signem do jednej kieszeni, do drugiej, trzeciej... Nie byo wtpliwoci. Srebrna sprzczka, znaleziona nad strumieniem w pocztkach mej wdrwki przez arizoskie ziemie, przepada. Musiaem j zgubi pode wczorajszego porzdkowania obozowiska, kiedy usyszaem brzknicie. Opanowaem si szybko i rzekem: To ta sama, ktr pan zgubi? Eee... nie... sprzczki nie maj ng. Ale jest taka sama. Poka pan. Wystarczyo jedno spojrzenie. Pikna owiadczyem. Przytakn: Pasuje, jak ula.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

212

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Istotnie pasowaa. Pozostae dwie rwnie przedstawiay wizerunek splecionych ogonami ww. Chyba srebrne zauwayem. A kto je tam wie? Dostaem ten pas za reperacj wozu. W Supai. Moga to by prawda, mogo by kamstwo. A jeli czowiek nalea do bandy? Ba, bra udzia w napadzie na mnie? Jake chtnie teraz przeszukabym mu ubranie, stwierdzi, czy posiada rwnie srebrne soce!

Podrzuciem sprzczk na doni. Szczciarz z pana rzekem niedbale. Prosz.. Schowa skwapliwie. Gdy rzekomy kowal poszed rba drwa do ognia, opowiedziaem o wszystkim Dawidowi. Chopak w lot zorientowa si w sytuacji. Nie mona go spuszcza z oczu, zwaszcza w nocy. Skinem gow.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

213

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Bdziemy wartowa na przemi an. Tylko my dwaj. Wieczr min na normalnych obozowych czynnociach: pojeniu koni, przyrzdzaniu posiku i szorowaniu naczy. Na koniec owinity derk pooyem si, z siodem pod gow i z broni u boku. Rzekomy kowal poszed za moim przykadem, ale zanim gono zachrapa, zapyta jeszcze: Kiedy mam czuwa? Obudz pana owiadczyem. No to dobranoc... Dobranoc. Przygldaem mu si duszy czas, eby sprawdzi, czy udaje, czy te naprawd pi. Potem daem spokj tej mczcej czynnoci. Zasnem. Obudzia mnie przejmujca cisza nocy. Niekiedy i cisza moe obudzi. Zerwaem si z twardego posania i siadem. Ognisko ledwie si arzyo, od wody pyn wiew wilgotnego chodu. Spojrzaem na prawo, na lewo. Nigdzie nie byo Dawida. Natomiast kowal spa. Jego strzelba i pas z rewolwerami leay porzucone na piasku. Jeli to by istotnie kto ze Soca Arizony", jake lekkomylnie czyni. A moe takie postpowanie byo tylko gr obliczon na wiar naiwnych? Wstaem starajc si to uczyni bezszelestnie i ujwszy sztucer odszedem od ogniska. Noc bya gwiadzista, pena ksiycowego blasku. Ruszyem wzdu stawku, potem kracem lasu, a okryem ca dolin. Nie spotkaem chopca. Gdzie si podzia? Postanowiem zajrze do pierwszej dolinki, tej jaowej, lecej (jak ju wspomniaem) na skraju pustyni. Skierowaem swe kroki ku skalistej cieninie czcej obie dolinki. Tam byo nieco mroczniej. Miniaturowy wierch rzuca cie na ziemi. Zanurzyem si w ten cie i prawie rwnoczenie jaka zasona spada mi na oczy, zwj szorstkiej materii opasa gow, zsun si na ramiona. Zanim zdoaem si szarpn, chwycono mnie za szyj i byskawicznie obalono. Nie mogem zapa oddechu, prawie dusiem si. Wykrcono mi rce, co cikiego pado mi na piersi i nogi. Dzi, kiedy o ty wspominam, sprawa wyglda nieco zabawniej, ale wwczas nie byo mi do miechu! Nagy napad rozegra si w zupenym milczeniu. Nie syszaem ani swka, a do chwili,
Opracowanie edytorskie: Jawa48

214

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

w ktrej zostaem dwignity, niesiony i cinity na ziemi jak tob. Dopiero wwczas rozleg si gos: Zdejmijcie mu worek, jeszcze si udusi. Szorstka tkanina pojechaa ku grze, drapic mi twarz, i znowu ujrzaem gwiadziste niebo i ksiyc nad skaami. Jeeli bdziesz wrzeszcza, dostaniesz knebel. To do mnie. Ale nie miaem zamiaru wzywa pomocy. Skd by si wzia? Byem wcieky. Nawet nie na napastnikw, ale na rzekomego kowala. To przecie jego musiao by dzieo. Dalimy si oszuka jak mae dzieci. Odwrciem gow. Miaem ssiadw, a jake. Z lewej spoczywa dokadnie skrpowany Dawid. Z prawej... kowal. Dawid powiedziaem gosem tak cichym, e ledwie dosyszalnym. Dawid powtrzyem nie jeste ranny? Nie odszepn. Gdzie ci schwytali? W przejciu midzy skaami. Mylaem, e jestem doskonaym traperem powiedzia z nie ukrywanym alem. Niech si pan na mnie nie gniewa. Mnie samemu wstyd... Nie martw si. Kademu moe si zdarzy. A co z tym naszym gociem? Ley obok mnie odparem szeptem. Rwnie skrpowany. Dziwne, ale to chyba podstp... Przytaknem. Oczywicie, e podstp. Mielimy wierzy, e kowal jest tylko kowalem, nikim innym. Leelimy teraz w milczeniu, czekajc, co dalej nastpi. Nie trwao to dugo, bo mj ssiad z prawej niespodziewanie zagadn: Kto to jest? Czego oni od nas chc?
Opracowanie edytorskie: Jawa48

215

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Powiedzia to na cay gos. I rzeczywicie zosta dosyszany przez wszystkich. Jaki drab potnej budowy z twarz do poowy zakryt szmat podszed natychmiast i wrzasn: Zamknij pysk! To byo dobrze zagrane, ale mnie nie przekonao. Tymczasem pomie ogniska rozgorza. W dolince stao si widno jak w dzie. Napastnikw krcio si kilku i nie zdoaem ich policzy. Nie mieli jednak koni. Pewnie je trzymali gdzie na uboczu Ale wpadlimy" pomylaem obserwujc ciemne sylwetki przesuwajce si tu i tam. Kto tu by przywdc? Na koniec ujrzaem czowieka, ktry tkwi nad brzegiem jeziorka. To do niego wanie podchodzi to jeden, to drugi z kamratw. Gosw nie syszaem. Domyliem si jednak, e wydawa im jakie polecenia. Czy zaraz std odjad, zabierajc nas z sob, czy te ogranicz si tylko do rabunku? Trudno byo odgadn. Zapadem w psen, pjaw. Ocknem si z uczuciem przenikliwego chodu. Niebo poszarzao, nad gow miaem perow opon przedwitu. Stopniowo nabieraa rowego blask u. Przez sekund nie mogem poj, dlaczego nie mog ruszy ani rk, ani nog. Przypomniaem sobie nagle. Ju bez zoci, na zimno. Poczem te kalkulowa, kiedy Karol z szeryfem i Piotrem dopdz oddzia eskortujcy jecw lub te grup Czarnego Niedwiedzia. Ale gdzie on moe si znajdowa? Czy ju schwyta uciekajcych, czy nadal goni? Kalkulacja wypada kiepsko. Chyba dopiero za kilka dni Karol moe spotka si z Indianami i stwierdzi, e nas nie ma. Wtedy zaczn szuka. Ale przez te dni ile moe si zmieni w mojej i Dawida sytuacji? Bierne oczekiwanie pomocy byo szalestwem. I teraz znowu zadaem sobie pytanie: czego od nas chc? Pienidzy? Koni? Jeli tak puszcz nas wolno. Nie dzi, to jutro. Taka bya metoda postpowania Soca Arizony". Zerknem w bok: Dawid nie spa i spoglda w moim kierunku. Jak si czujesz? szepnem. Wszystko gupstwo. Ale jak by si std wyrwa?
Opracowanie edytorskie: Jawa48

216

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Jeli potrafisz, nie ogldaj si na mnie. Dasz zna Czarnemu Niedwiedziowi albo Karolowi. Jak daleko std do pueblo? Tydzie. Duej nie moglimy rozmawia, bo podesza do nas trjka drabw o twarzach przysonitych chustkami. Ten fakt uznaem za dobr wrb. Zasonili twarze na wypadek, gdybymy kiedykolwiek pniej przypadkowo mieli si spotka. A wic zamierzali nas chyba puci wolno. Stanli nad nami, a potem rodkowy rzuci rozkaz: Obszuka ich! Tej czynnoci podjo si tylko dwu. Trzeci nadal sta nieruchomo z rk opart na kolbie wystajcego zza pasa rewolweru. Zostaem dokadnie zrewidowany. Wycignito wszystko, co miaem w kieszeniach. Razem z odznak srebrnego soca. Srebrna blaszka powdrowaa z rk do rk. Sdziem, e usysz okrzyki zdziwienia, e za chwil rozetn mi wizy. Srebrne soce przecie ju dwukrotnie dao mi wolno. Ale tym razem nie nastpi przewidywany skutek. Milczeli. W milczeniu odeszli kilka krokw. Widziaem, e nad czym radz. Widziaem, jak ogldali blaszk na wszystkie strony. Potem wrcili, aby dokadnie zrewidowa chopca i kowala. Dawid milcza, ale kowal pocz wyrzeka. Zapytywa bezskutecznie zreszt dlaczego go napadnito, przysiga, e jest biedakiem, e nie ma nic cennego przy sobie, czego zaprzeczeniem sta si pkaty brzczcy woreczek, jaki wycignito spod bluzy. Wwczas zagroono mu kneblem, jeli nie przestanie gada. Zamilk natychmiast. Potem podsunito mi pod nos soce. Skd to masz? A kto ty jeste? odpowiedziaem pytaniem na pytanie. Stojcy porodku pewnie przywdca przyglda mi si w milczeniu, a potem rozemia si.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

217

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Dobrze wiesz, kim jestemy, a ja dobrze wiem, kim ty jeste i skd masz t byskotk. Nie zaprzesz si. Nic nie odpowiedziaem liczc na to, e mj rozmwca rozgada si i powie co, czego nie powinien. Nie pomyliem si. Przypomnij sobie pewien strumie w grach. Pamitasz ? Znowu nie odpowiedziaem. Strumie w grach a wic napad, jakiego padem ofiar na pocztku swej podry. Pucilimy ci caego i zdrowego. A potem dostae z powrotem bro i pienidze. Za to, e opatrzy Nicka, wtedy w Arizonac". A Nick wzi ci za jednego z naszych. Skd znae haso? Ziewnem gono i ostentacyjnie. Nie chcesz odpowiada, nie odpowiadaj. I tak wiem o tobie sporo. Jeste lekarzem, ukrade srebrne soce. I za to zostaniesz ukarany, chyba e wyjawisz, po co to uczynie, a prz ede wszystkim: co tu robisz? Poluj odparem niedbale. A gdzie twoje trofea? Zapytaj si jego kiwnem gow w stron kowala. To twj przyjaciel? Chyba wasz... Znowu popatrza na mnie przecigle, a potem rozkaza memu ssiadowi: Gadaj, co wiesz... Kowal skwapliwie skorzysta z okazji. Mwi dugo i rozwlekle, przysiga, e jest uczciwym czowiekiem (te mia komu o tym mwi!), e nigdy nikomu nie wyrzdzi krzywdy. Suchaem tego jednym uchem, a zwrciem baczniejsz uwag na ten potok sw dopiero wwczas, gdy ilustrowa on przygod poprzedniej nocy. Przyznaj, i relacja o pumie bya cisa w kadym szczegle.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

218

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

No dobrze, jeli to prawda, bdziesz wolny. A teraz milcz. O Odwrci si w moj stron: Dlaczego go nazwae naszym przyjacielem? Dobrze wiesz odparem. Rozemia si krtko i jako nieprzyjemnie. Uwaasz go za naszego wsplnika. Nie, takich niedogw nie przyjmujemy. Zerkn w kierunku Dawida. Co to za chopak? Skd go znasz? Spotkaem go na pustyni. Ciekawe. To pewnie twj wychowanek, a moe syn? Podszed do Dawida, sta nad nim kilka minut i znowu odwrci si ku mnie. Wcale niepodobny. Wic nie syn, ale moe krewny. Dowiemy si, jak przyjdzie pora. Rcz ci, e staniesz si wwczas bardziej rozmowny. Mamy na to sposoby. Odwrci si na picie i odszed. Odetchnem. Sporo nerww kosztowaa mnie ta rozmowa, ta maska obojtnoci i beztroski. Teraz wszystko stao si jasne. Zostaem schwytany wcale nie przypadkiem, nie jako przygodny podrny, ktremu trzeba przetrzsn kieszenie. Zapano mnie, poniewa wiedziaem zbyt wiele. Najprawdopodobniej podali za mn ju od Rainy Valley i okazali si sprytniejsi od Zotego Lewisa. Jemu musiao si dosta! Zostawiono nas w spokoju na dugie godziny. Soce dwigao si, potem schodzio ze szczytu nieba, a my nadal spoczywalimy przez nikogo nie dozorowani. Z pocztku dziwio mnie to, pniej odgadem przyczyn rzekomej beztroski naszych dozorcw. Kiedy wspomniaem o niej chopcu, odpar:
Opracowanie edytorskie: Jawa48

219

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Nie ma std wyjcia, chyba przez skalist bramk, a tam na pewno postawili stra. Gdybymy nawet zerwali teraz wizy, nie zdoamy uciec.

Dobrze po poudniu caej naszej trjce rozwizano rzemienie na rkach i wrczono po kubku kawy i pacie wyschego misa. Po tylu godzinach postu smakowao mi jak najwyszukasze danie. Pniej zostalimy na nowo skrpowani. Tak leelimy do wieczora. Na co czy na kogo te draby czekay? Kowal pocz znowu stka i jcze. Wyrzeka na los, ktry go wplta w nasze towarzystwo. Powiedziaem mu, eby si uspokoi, bo i tak wiem, kim naprawd jest. Na takie owiadczenie rozjcza si podwjnie i przysig, i nigdy nikim innym nie by, jak tylko wdrownym
Opracowanie edytorskie: Jawa48

220

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

rzemielnikiem. Daem mu spokj. Zmczya mnie ta rozmowa, ale w gbi duszy po raz pierwszy narodzia si wtpliwo: moe to i rzeczywicie kowal, a zgubion sprzczk ma tylko zbiegiem okolicznoci? Nad wieczorem, gdy od ska otaczajcych dolink poczy pada dugie cienie, sprowadzono konie. Puszczone samopas bkay si tu i tam wok rozpalonego ogniska. Policzyem dokadnie byo ich osiem. Widziaem rwnie ludzi siedzcych w krgu blasku pomieni. Z pocztku zachowywali si cicho, potem dobiega moich uszu rozmowa jak lekki szmer. Na koniec rozrniaem poszczeglne wyrazy przerywane gromkimi wybuchami miechu. Bardzo im wesoo zauway Dawid. Przytaknem. Nawet za bardzo. Pewnie si tutaj czuj. Ta dolinka jest jak forteca. Wiedz o tym. Wrzaski i krzyki staway si coraz dononiejsze, w miar jak ciemniao niebo. Niespodziewanie dwie postacie podniosy si od ognia. Obserwowaem, jak si zbliay. Jedna z nich niosa ponc gowni. Szli jako dziwnie. Wydao mi si, e krocz lekkim zygzakiem. Kiedy stanli nade mn, nioscy pochodni wetkn j w ziemi, po czym uklk i pocz rozwizywa wizy moich rk. Poczuem mocn wo wdki i zrozumiaem, dlaczego rozpltywanie rzemienia szo tak niesporo. Serce uderzyo mi mocniej te draby byy pijane! I to jak! Na koniec wizy opady, usiadem. Jutro ruszamy powiedzia czowiek stojcy nade mn. Schyli si i wetkn mi w donie blaszany kubek. Masz, eby lepiej spa. Z wntrza naczynia zapachniao alkoholem. Pokrciem przeczco gow.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

221

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Nie chcesz? Syszysz, Fred? Gardzi naszym poczstunkiem. Janie wielmony pan doktor. Jutro bdziesz prosi, ale nie dostaniesz nic, nawet kropli wody, ty... parszywy psie... Chcia mnie kopn, ale tylko zatoczy si i o mao nie upuci naczynia. Zwi go, Fred, zwi mocno. Niech si pomczy. Czowiek nazwany Fredem, musia mie rwnie dobrze w czubie, bo popeni kapitalne gupstwo. Rce mi skrpowa, owszem, nawet tak mocno, i rzemienie wary si w skr. Tylko e zamiast na plecach z przodu. Dokonawszy tego powlk si do Dawida, a e chopak odmwi przyjcia poczstunku, drab jeszcze bardziej si rozzoci. Przeklinajc i odgraajc si, e nam garda podernie, powlk si ze swym towarzyszem w stron kowala. Ten nie waha si. Dostrzegem, jak trzyma oburcz blaszank. Siedli obok niego objci pijackim uciskiem. Pewnie zasnliby tam, gdyby nie przywoano ich do ogniska. Gdy byli ju do daleko, powiedziaem do Dawida: Mam rce zwizane z przodu tu podniosem obie donie. Gwizdn cicho. Niech pan prbuje. Za trzy godziny te draby bd spay jak susy. Czekaj cierpliwie, dam ci znak. Podniosem skrpowane donie ku ustom i poczem pracowa... zbami. Nieatwa to sprawa, gdy ma si do czynienia z twardym rzemieniem. Wiedziaem jednak, i na dalekiej Alasce zagubionych na pustkowiu wdrowcw niejeden raz od godowej mierci ocalio uci e nie wygarbowanych rzemieni psich zaprzgw. A wic ludzkie zby mogy sobie da rad ze skr. Poczem gry rzemie w jednym i tym samym miejscu. Och, nieatwa to sprawa dla kogo, kto pierwszy raz w yciu tego
Opracowanie edytorskie: Jawa48

222

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

prbuje. Po p godzinie musiaem odpocz. Dawid, ktry obserwowa mnie, zagadn: No i jak tam? Westchnem ciko: Prbuj... Niech si pan nie spieszy, mamy czas. Nie tak wiele mruknem i zabraem si z now energi do roboty. Czyniem postpy, ale i godziny upyway. Gone rozmowy prowadzone przy ognisku najpierw przeksztaciy si w chralne wrzaski, potem poczy cichn. Jeszcze od czasu do czasu rozlega si pijacki bekot, potem i to ustao. Wwczas zdoaem przegry poow szerokoci rzemienia. Dalej poszo znacznie atwiej. Kiedy opady wizy z rk przewrciem si na bok, podkuliem kolana pod brod i w tej pozycji rozplataem wzy krpujce kostki ng. Po czym rozcignem si, aby chwil odsapn. Dawid zaszeptaem ju... Przysun si do pana. Nie, nie. Le spokojnie. Czy zauwaye strae? Popili si i pi. Jeden poszed w gb dolinki. Pewnie na wart. Co robimy z tym kowalem? Podczas rozgryzania wizw zupenie zapomniaem o swym ssiedzie. Teraz zerknem w jego stron. Spoczywa nieruchomo, ba, nawet nieco chrapa. pi poinformowaem chopca. Po wdce. Nie bdziemy si nim zajmowa. Wolno, wolniutko podczogaem si do chopca. Kiedy ju mg rusza rkami i nogami, zadaem sobie pytanie: co dalej? Oczywicie
Opracowanie edytorskie: Jawa48

223

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

ucieka. Ale ucieczka bez broni rwnaa si wyrokowi mierci. Pamitaem o przygodzie z pum. Wic trzeba zaopatrzy si w strzelby. cign pierwsze lepsze z brzegu, na szukanie wasnych nie byo czasu. No, i zrobi co z wartownikiem. Zaczlimy si czoga w kierunku wyjcia z dolinki. Niesporo to szo, czonki drtwiay. Kiedy wic wydao mi si, e odlego dzielca nas od ogniska jest wystarczajco dua, podniosem si i skulony we dwoje posuwaem si ju szybciej. Dawid postpi podobnie. Dziki temu przebylimy spory kawaek drogi, a do skalistego zbocza. Wwczas dostrzegem wsk wyrw. To byo wanie przejcie, cignce si ze dwa jardy skalnym korytarzykiem. Wetknem gow w wylot przesmyku i padem na ziemi. Kiedy wzrok oswoi si z panujcymi tu ciemnociami, dostrzegem, i w przejciu nie ma nikogo. Wskazaem chopcu na pusty skalny korytarz. Podpez bliej ku mnie i nachylajc si tu nad uchem szepn: Wartownik stoi po tamtej stronie. Bior go na siebie odpowiedziaem rwnie cicho. Ruszyem w dalsz drog czogajc si po kamienistym podou. Mokry od potu dotarem wreszcie do miejsca, w ktrym cienina rozszerzaa si w nastpn kotlink, nag i pustynn. Tu byo widniej. Ksiyc zalewa biaym blaskiem ca przestrze. Gorczkowo spogldaem na wszystkie strony. Gdzie, u licha, podzia si stranik? Na koniec dostrzegem go. Siedzia pod ska, nieco skulony, z luf karabinu sterczc midzy podgitymi kolanami. Zaczem do podchodzi, cal po calu, wreszcie delikatnie chwyciem za luf. Ten czowiek spa, nawet nie drgn. Nie trzeba byo wchu myliwskiego psa, aby poj przyczyn snu. By tak samo pijany, jak jego towarzysze przy ognisku. Ockn si dopiero wwczas, gdy rce mia ju skrpowane sw wasn chustk, a nogi wasnym pasem. Krzycze nie mg, Dawid wepchn mu chustk gboko w usta. Spoglda na nas, jakbymy byli duchami. Przypuszczam, i sdzi, e to, co widzi, jest dalszym cigiem pijackiego snukoszmaru.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

224

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Szybko zakoczylimy robot. Rozporzdzalimy teraz dug broni i dwoma rewolwerami. Dobre i to. A teraz powiedzia Dawid trzeba wrci i wszystkich powiza. Nie tak pewnie, mj chopcze. Zastanawiam si, czy w ogle wrci, ale jeszcze jedna strzelba na pewno si przyda. Tylko uwaaj. Nie sdz, aby wszyscy mieli tak sabe gowy jak ten tu. Pamitaj, e jest ich siedmiu. To nie arty. Wystarczy, gdy zaopatrzymy si w bro! picych lepiej nie tyka. Chciabym swoj... Jeeli potrafisz odnale. Chodmy. Ruszylimy w gb dolinki. Teraz ju znacznie mielej. Ale im bliszy by ar dogasajcego ogniska, tym powolniejsze staway si nasze kroki, a przypadlimy ku ziemi, rozpoczynajc mudn wdrwk na rkach, okciach i kolanach. Chopak dotar pierwszy do sabo owietlonego krgu i zatrzyma si. W minut pniej zrwnaem si z nim. Uniosem gow. Z prawej strony widziaem trzech picych. Spoczywali zawinici w pledy po czubki nosw. Naprzeciw, po drugiej stronie leaa czwrka. Razem siedmiu. Czy to wszyscy? Podniosem si powolutku i bezszelestnie. Dawid uczyni to samo. Jak dwa cienie nocy obeszlimy obozowisko. Rozgldaem si za broni. Na koniec znalazem porzucony pas z nabojami i fuzj. Wicej nie szukaem, nie wolno byo ryzykowa, i to tym bardziej, i konie znajdujce si pord traw nad jeziorkiem, wyczuy nasz obecno, poczy tupa, ktry zara. Chwyciem chopca za rk i pocignem do tyu. W tej samej chwili jeden ze picych poruszy si, a potem usiad. Przypadlimy do ziemi. Rozbudzony drab najpierw gono ziewn, potem podnis si niezdarnie. Z niepokojem czekaem, co dalej uczyni, ale dorzuci tylko do aru pk chrustu, a potem owin si opocz i rozcign na ziemi. Ognisko buchno pomieniem. Nie drgnlimy, dopki blask na nowo nie przygas. Dopiero wwczas, cofajc si na brzuchu jak raki, wypezlimy z niebezpiecznego krgu. Trwao to do dugo, ale wreszcie skoczya si ta
Opracowanie edytorskie: Jawa48

225

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

uciliwa wdrwka. Dotarlimy do skalnej bramki. Nasz jeniec lea na tym samym miejscu. Nie bez trudu przenielimy go w bardziej ustronne zacisze tak, aby poszukujcy wartownika stracili na tym jak najwicej czasu. Bylimy wic wolni, z broni w rku, ale z niewielkim zapasem amunicji, bez koni, wody i jakiegokolwiek zapasu jedzenia!

Opracowanie edytorskie: Jawa48

226

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

XV

Don Pedro

Bieglimy kluczc midzy skaami tak dugo, jak dugo starczyo mi oddechu. Siedzcy tryb ycia w miecie teraz wyazi mi bokiem. Co innego Dawid. Ten potrafi bez wysiku posuwa si w takim tempie. Ale musia z mego powodu zwolni kroku, mimo i niebo poczynao szarze, a godzina pocigu stawaa si coraz blisza. Pijana banda otrznie si wreszcie ze snu, zbudzi j chd ranka. Wwczas zainteresuj si nami i szybko stwierdz, i dwu jecw nie ma. Dalej wiadomo: pogo wstrzymana na kilka minut odszukaniem i przesuchaniem wartownika. Mimo e paskowzgrze w niczym nie przypominao blatu stou, pene zaama, uskokw terenu i gazw, szansa ukrycia si przed pocigiem nie bya wielka. Tym bardziej i nie zacieralimy za sob ladw nie starczao czasu. Ile mil przeszlimy i przebiegli, zanim rowy wit oznaczy naszymi cieniami przebywan drog? Prowadzi oczywicie Dawid. Nie rozmawialimy. Kluczylimy raz w prawo, raz w lewo, a na koniec czerwony rbek soca wyjrza zza horyzontu, gdy przystanlimy na krtki odpoczynek w jaskini, raczej w niszy dziwnego ksztatu, powstaej w pionowej, tobrunatnej skale. Siedlimy dyszc ciko i ocierajc pot z czoa. Teraz ju na pewno zauwaono nasz ucieczk, a bandyci w popiechu siodali konie. Powiedziaem o tym. Nie dognaj nas wczeniej ni za dwie trzy godziny odpar Dawid. I gdybymy przez cay czas tkwili tu. Znam jedno takie miejsce...
Opracowanie edytorskie: Jawa48

227

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Trudne do odkrycia? Trudne nietrudne, ale broni si mona z niego wietnie, nawet w pojedynk. Jak dugo? Dopki starczy nabojw. No, to niezbyt dugo... Ruszylimy znowu przyspieszonym krokiem. Raz jeszcze miaem okazje podziwia wspaniay zmys orientacyjny chopaka. Co prawda jak twierdzi wielokrotnie przemierza te obszary i sporo nauczy si od Czarnego Niedwiedzia, ale w wielu miejscach pustynia tworzya prawdziwy labirynt ska i jarw, po ktrym nawet z kompasem i map nieatwo byo wdrowa, a c dopiero trafi do celu. Okolica bya nadal pusta i gucha. Dotarlimy wreszcie do stp wyniosej turni, wygldajcej jak stara warowna stranica. Ju niedaleko powiedzia chopiec najwyej p mili. Ej, wy tam! Rzucie bro. Gos brzmia chropawo i dononie. Skoczyem w bok za piaskowcowy zaom. Dawid uczyni to prawie rwnoczenie. Pad strza i kula odupaa kawaek kruchego gazu. Bylimy doskonale osonici. Nie mogem poj, jakim sposobem cigajcy znaleli si przed nami. Czybymy przez cay czas kryli w kko, zawracajc ku dolince? Szepnem o tym Dawidowi nie odrywajc wzroku od lufy sterczcej zza skalnej szczerby. Chopiec energicznie zaprzeczy. Wycofujemy si zakomenderowa bo nas otocz. Nie byo to rzecz trudn. Kolejne skaki raz po raz zakryway nas przed obstrzaem. W rezultacie znalelimy si tak daleko, i mona byo powsta. Szybko skierowalimy si w prawo, potem w lewo, na koniec przed siebie. Gdy zadyszani siedlimy w napotkanej stromej wyrwie gruntu, poczem nasuchiwa. Nic, ani jednego dwiku.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

228

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Wcale nas nie goni zauwayem. Dziwne. Co ty na to? Nie rozumiem. A moe... moe po prostu wpakowalimy si na kogo zupenie innego? Ktokolwiek jest tym innym, nie mam zamiaru wraca. Ani ja, bo... Nie dokoczy. Gdzie niedaleko gruchn strza, po nim drugi, trzeci. Wreszcie zagrzmiaa nieregularna, gwatowna palba. Dawid, co to jest? Czyby nasz pocig trafi na jak przeszkod? Pewnie na tego strzelca, ktry chcia nas zgasi. On nie jest chyba sam. Zbyt gono. Istotnie, byo gono! Huk nie ustawa. Kanonada trwaa kilkanacie minut i raptownie urwaa si. Zmykajmy powiedziaem. To pewnie koniec, ale nie wiemy, kto zwyciy. Wygramolilimy si z rozpadliny. Kiedy znalazem si na jej krawdzi, usyszaem ttent. Kto pdzi w nasz stron. Byskawicznie odskoczylimy do tyu i legli za samotn kp kaktusw. Znakomicie nas kryy. Przyoyem kolb do ramienia, palec oparem na spucie broni. Ttent przybiera na sile. Ju rozrniaem guche uderzenia o piaszczysty grunt i metaliczny dwik podkw tratujcych kamienie. Na koniec wyskoczy jedziec w galopie. Wszystko to trwao sekundy. Zbyt pno dostrzeg naturaln przeszkod. Zamiast spi konia ostrogami i prbowa przeskoczy rozpadlin, ciga go cuglami. Na prno! Ko run w wyrw, a jedziec wylecia z sioda ponad koski kark i pad ciko kilka krokw przed nami. Lea bezwadnie. Wyskoczyem zza kolczastej zasony, aby schwyci bezwadnego za przegub doni stary nawyk lekarski. Nie zdyem tego uczyni, bo w polu widzenia ukaza si nastpny jedziec. Ten by ostroniejszy osadzi rumaka w miejscu tu przed doem, zerkn na lecego i hukn na nas:
Opracowanie edytorskie: Jawa48

229

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

A wy kto? Co tu robicie? Don Pedro! wrzasn Dawid. Czy pan mnie poznaje? Chopiec! Skd si tu wzie? Powiedziawszy to nieznajomy zeskoczy z sioda. Schyli si nad bezwadnym ciaem. Don Pedro odezwa si mj towarzysz wskazujc na mnie. Tu jest lekarz... Nieznajomy unis kapelusz. Bardzo przepraszam, seor. Bd panu mocno zobowizany, jeli zechce pan zbada stan zdrowia tego nieszcznika. Wszystko to zostao wypowiedziane z jak swoist elegancj i zaskakujco obcym akcentem. Niefortunny jedziec jak si okazao tylko zemdla. Zanim przywrciem mu przytomno, zosta bardzo dokadnie skrpowany. Dokonao tego dwu nowych przybyszw, ktrzy pojawili si w lad za pierwszym. Nie wiedziaem, kim s ci ludzie, a ciekawo moja wystawiona zostaa na dug prb cierpliwoci. Oto bowiem przygalopowao teraz trzech konnych. Zdarli rumaki tu przed rozpadlin. Co nowego? zagadn don Pedro, jak si domylaem, dowdca caej grupy. Schwytalimy czterech. Ilu pado? Dwu. Konie mamy wszystkie. Dobrze. Bdzie teraz spokojniej w tych stronach. Przepraszam, doktorze, i ty, Dawidzie. Chodcie do mojego obozu. Niedaleko. Poszlimy, a w drodze chopiec opowiedzia nasz krtk histori.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

230

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Do licha! To moi ludzie o may wos byliby was postrzelili. Bardzo mi przykro. A ta banda? cigajc was wpakowali si na nas. To na pewno oni. Pan pozwoli, doktorze, e si przedstawi. Wyszukanym ruchem zdj z gowy sombrero i machn nim tak nisko, i wzbi oboczek kurzu. Jestem Pedro Gonzales, hacjender z Meksyku. Powiedziaem swoje nazwisko i rwnie powiaem kapeluszem tu na ziemi. Po czym zostaem uciskany jak od dawna nie widziany brat. Po przebyciu prawie p mili dotarlimy do obozowiska. Zadziwio mnie swymi rozmiarami. Pierwsze, co rzucao si w oczy, to wz potnej wielkoci. Jeden z tych starych wehikuw, ktrymi podrowali osadnicy cigncy ze wschodu ku Dalekiemu Zachodowi. Wz o szeroko rozstawionych koach pokryty by ptnem rozpitym na pokrgych listwach. Takie pojazdy suyy za mieszkania podczas wielotygodniowych wdrwek przez bezludzia prerii i gr. Wok wozu postawiono kilka pciennych namiotw, przed ktrymi tliy si ogniska, a na skalistym grzebieniu, z trzech stron otaczajcym przestrze, dostrzegem wartownikw z broni gotow do strzau. Wszystko to razem robio wraenie jakiej wojskowej ekspedycji. Dokd wybiera si don Pedro Gonzales z tymi ludmi, nie potrafiem
Opracowanie edytorskie: Jawa48

231

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

odgadn. Do reszty zdezorientowa mnie widok Indianina siedzcego przy jednym z ognisk, nieruchomo jak figura z brzu. Tam wanie skierowa kroki don Pedro. Seor powiedzia oto mj serdeczny druh, Pehnulte Wielki Jele. Nawaj? zapytaem. Nie, to jeden z wodzw Apaczw, ale jeli pan zna nawajski, swobodnie si z nim porozumie, to bliniacze jzyki 14. Niestety... Nic nie szkodzi. Pehnulte zna jako tako angielski. Myl, e wypalimy fajk pokoju. Chodmy. Byem nieco zaskoczony obecnoci Apacza w tym gronie biaych. Syszaem bowiem niejednokrotnie, i Apacze cieszyli si opini jednego z najbardziej wojowniczych plemion, e jeszcze nie tak dawno walczyli na obszarach Arizony, dajc si dobrze we znaki osadnikom. Do rozmowy z wodzem jednak nie doszo, bo Pedro uj mnie pod rami i najpierw odwid w przeciwlegy kraniec obozowiska. Za nami powdrowa Dawid z jakim drugim chopakiem w meksykaskim stroju. Zauwayem, e rozmawiali z sob bardzo ywo, jak starzy znajomi. Na skraju obozowiska pod stra dwu mczyzn leeli jecy. Naliczyem ich piciu. Nie rozpoznaem jednak wrd nich twarzy tego, ktrego uwaaem za przywdc. Znalazem go dopiero midzy polegymi. A wic byli to czonkowie bandy Soca Arizony". Siedem osb z grupy, ktra nas napada. Czy wszyscy? Brakuje jednego zauwayem. Mieli przecie osiem koni. Brakuje dwu, doktorze poprawi mnie Dawid. Zapomnia pan o kowalu...

14

Apacze i Nawajowie nale do tej samej grupy jzykowej Athapaskw, do ktrej naley rwnie ponad 50 plemion pnocnych.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

232

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Do licha! Prawda. Czyby kowal by istotnie kowalem? I jako jeniec jest pilnowany przez brakujcego nam czonka bandy? Musimy natychmiast tam jecha. Poinformowaem o swej decyzji pana Gonzalesa. Doskonale, ruszamy. Fernando! Trzy konie dla nas! W popiechu przydzielono mi wierzchowca z ozdobnym meksykaskim siodem. Bardzo niewygodnym. T przykro w jakim stopniu zmniejszya nadzieja odzyskania wasnych koni, ktre prawdopodobnie pozostay w dolinie. Pojechalimy szybko i bezbdnie (zasuga Dawida) dotarlimy do celu. Tam znalelimy nie tylko oszoomionego naszym niespodziewanym przybyciem smego czonka bandy (nawet nie usiowa si broni), ale rwnie naszego kowala nadal skrpowanego. Ucieszyem si na widok wasnego konia spokojnie skubicego traw, a odzyskane rewolwery i sztucer wprawiy mnie w doskonay po raz pierwszy od wielu dni humor. Wasnorcznie uwolniem z wizw jeca. Wdziczno sw wyrazi w sposb nader rozwleky, po czym natychmiast uczyni mi wymwk, i pozostawiem go w rkach zoczycw". Odparem, i sam sobie by winien. Nie naleao przyjmowa pijackiego poczstunku, po ktrym przecie natychmiast zapad w sen. O klamerce i moich pierwotnych podejrzeniach nie wspomniaem. Zbyt dugo musiabym spraw wyjania. Rozgadany i skarcy si kowal natychmiast si uspokoi, gdy sprowadzilimy go do obozu. Pewnie oniemieli go widok tylu zbrojnych ludzi, tylu koni i imponujcego w tych stronach wozu. Nie byo sensu zatrzymywa go duej. Otrzyma na pocieszenie zdobycznego konia, bro i nieco ywnoci. Opuci nas tego samego jeszcze dnia. Kiedy znikn w tumanach kurzu, sdziem, i teraz wreszcie zapytam si Dawida, kim jest Pedro Gonzales. Nic z tego jednak nie wyszo. Gocinny gospodarz zaprosi mnie natychmiast do jednego z ognisk, gdzie posadzi przy ledwie arzcych si gowniach, naprzeciw nieruchomego Apacza. Czekaem, co nastpi dalej. Wtedy pojawi si jaki starszy mczyzna w aksamitnej,
Opracowanie edytorskie: Jawa48

233

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

czerwonym rbkiem lamowanej kamizelce i w czarnych, rwnie aksamitnych spodniach. Wsaty i chudy jak koek w pocie. Na jego widok don Pedro zwrci si do mnie: Jeszcze nie jedlimy, doktorze. Jeli pan pozwoli... Oczywicie, ja rwnie nic dzi nie miaem w ustach, ani Dawid dodaem odwracajc gow, aby dojrze chopca. Prosz si nie troszczy o niego, Dawid da sobie rad, zreszt ma towarzystwo umiechn si i zwrci do mczyzny: podaj nam, co tam masz. Wsaty suga (tak go w mylach nazwaem) znikn i zjawi si przynoszc talerze. Najprawdziwsze cynowe talerze! A do tego noe i widelce! Kto nigdy nie przebywa na prerii i nie zna ycia traperw, nie przebiega cieek Dzikiego Zachodu, nie byby moe zaskoczony widokiem tych nakry, podanych w samym sercu arizoskiej pustyni. Ale ja z trudem opanowaem okrzyk zdziwienia. Kime by don Pedro, bo westmanem na pewno nie! Zdziwienie moje jeszcze wzroso, gdy sucy przynis pokrajan na spore kaway dymic piecze. Na pmisku! Gospodarz szybko i sprawnie porozdziela j na trzy talerze. Powstrzymaem umiech zobaczywszy, jak Apacz spokojnie odoy na bok sztuce, jak wyj zza pasa sporych rozmiarw kozik i przytrzymujc miso doni, sprawnie kraja w dugie i wskie pasemka, wkadajc je do ust palcami. Musz doda, i do znakomicie przyrzdzonej pieczeni podano nam, znowu na pmisku, wieo ugotowane ziemniaki luksus w tych stronach. Na zakoczenie uczty nowa niespodzianka. Usugujcy raz jeszcze si pojawi z butelk i z najprawdziwszymi szklankami. Tylko dwie z nich napeni gospodarz na widok przeczcego gestu Apacza. Tym jednym ruchem rki Pehnulte zdoby moje uznanie. Wiedziaem, jak mao odporni na dziaanie alkoholu s Indianie. Wszyscy oni jak u nas si zwyko mwi maj sabe gowy". Sami zreszt o tym dobrze wiedz. I rzecz
Opracowanie edytorskie: Jawa48

234

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

dziwna, nard, ktrego jedn z cech charakterystycznych jest opanowanie i silna wola, staje si zupenie nieodporny na widok naczynia z wod ognist". Wadze federalne zakazay co prawda sprzeday wdki Indianom, ale zakaz ten jest amany nie tylko przez biaych traperw czy osadnikw, ale nawet przez rzdowych agentw nabywajcych za wdk cenne futra. Jeszcze gorzej sprawa wyglda na terenie Kanady, gdzie sporo kierownikw faktorii Hudson's Bay Company paci Indianom za skry litrami wody ognistej" nawet wwczas, gdy nie zgadzaj si na tego rodzaju pienidz". Do wyjtkw nale plemiona, w ktrych energiczny i rozumny wdz potrafi zakaza picia alkoholu i zakaz swj poprze karami nakadanymi na nieposusznych. Oto dlaczego odmowa Wielkiego Jelenia zrobia na mnie wraenie. Wino byo znakomite, ale kiedy don Pedro znowu sign o butelk odmwiem poczstunku, chocia w sowach specjalnie wyszukanych. Nie chciaem dotkn gospodarza a z drugiej strony uwaaem, i ze wzgldu na gorcy klimat Arizony i ubieg nie przespan noc dodatkowa szklaneczka zamiast mnie orzewi, uczyni bardziej sennym. Gdy zniky talerze, pmiski i szklanki, don Pedro poczstowa mnie cygarem wyjtym z przyniesionego wielkiego puda. Pehnulte pali tylko kalumet doda wyjaniajco. A teraz, doktorze, poprosimy Dawida. Dawno go nie widziaem. Bdzie rok. Bo trzeba panu wiedzie, i co roku wybieram si w te strony tu klasn w rce i przywoawszy na ten umwiony sygna sug, rozkaza: Fernando, popro pana Dawida! Wic, doktorze, co roku przyjedam tu na polowanie. W mojej hacjendzie, tam! wskaza w nieokrelonym kierunku mam ju dwanacie futer pumy, z czego jedno prawie czarne. Rzadko! Pan zapewne take poluje? Przepraszam za pytanie, bo c by pan innego robi w tych okolicach? Dawid wietnie strzela. Ale... oto i on. Siadaj chopcze! Nieche ci si przyjrz wreszcie. Urose. Przerwa na chwil potok sw, wpatrzy si w chopca, zerwa z miejsca, schwyta go za ramiona i obserwowa z uwag, po czym zgnit w
Opracowanie edytorskie: Jawa48

235

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

ucisku obie jego donie, klepn po ramieniu, raz jeszcze si przypatrzy, w kocu usiad. Nie mogem powstrzyma si od umiechu. Doskonale, doskonale, moi drodzy... Nie wiem, czego waciwie mogo dotyczy to doskonale". Chyba wygldu Dawida, cho jako nie wizao si z dalszymi sowami. Wic jedziemy na polowanie. Zaraz, natychmiast. Spojrzaem na chopca. Mrugn tylko ku mnie, ale si nie odezwa. Dlaczego milczycie? No, doktorze! A ty, Dawid? Oczywicie, tylko e... nie teraz. Okolicznoci, w ktrych nas pan spotka, s wynikiem wielu poprzedzajcych wypadkw. Przykro mi, seor, ale jeli mamy panu towarzyszy, bdzie pan musia odoy polowa nie. A poza tym... paska pomoc bardzo by si nam przydaa. Moja pomoc? Nie zawaham si ani na chwil, wszystkie pumy tego wiata mog poczeka. Powiedzcie, co mam uczyni. Sucham. Znowu zerknem na Dawida. Nadal milcza. Czy wolno mi byo opowiedzie o caym przebiegu naszej dotychczasowej epopei? A jeli Gonzales to gadua (na takiego wyglda), co nie potrafi utrzyma jzyka za zbami? Moe z tego wynikn dla mych przyjaci niepowetowana szkoda. Seor Gonzales zdecydowaem si byskawicznie udajemy si do pueblo Nawajw, mamy si tam spotka z Czarnym Niedwiedziem. Gdyby pan zechcia nam towarzyszy... Przerwa mi w poowie zdania: I ja tam jad! Miaem zamiar po drodze troch sobie postrzela, ale przecie polowanie mona odoy. Czarnego Niedwiedzia znam od lat, niech si pan zapyta Dawida. Kiedy pan zamierza wyruszy? Chociaby natychmiast.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

236

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Natychmiast" okazao si niemoliwoci. Wynika niespodziewana trudno. Oto seor Gonzales wcale nie mia zamiaru zabiera schwytanych napastnikw. Na pytanie, co chce z nimi uczyni, zaproponowa z waciw sobie werw dwa rozwizania: natychmiastowe powieszenie, a z braku drzew rozstrzelanie schwytanych, lub te... puszczenie ich wolno. Sdziem z pocztku, e artuje, ale okazao si, e myla tak zupenie serio. Na chwil zaniemwiem. A potem oczywicie zaprotestowaem w najbardziej grzecznej formie. Ci ludzie zostali schwytani przez Gonzalesa i wedug zwyczajowych praw Dzikiego Zachodu naleeli do zwycizcy. Nie mogem jednak przysta ani na masowy mord, ani na wypuszczenie osobnikw. Co panu zaley na tych ludziach, doktorze? Musimy postpi z nimi wedug prawa prerii, to znaczy: albo kara mierci, albo wolno. Innego wyboru nie ma. Pan, doktorze, i Dawid jestecie pokrzywdzeni i macie prawo zabra gos w tej sprawie. Co do mnie jestem raczej skonny puci ich. Dostali tak dobra nauczk, e na dugo zaprzestan napadw na podrnych. aden z moich ludzi nie zosta zabity, nawet ranny, nie szukam zemsty. C mi pozostawao? Tylko wtajemniczy uparciucha, chocia fragmentarycznie, w przyczyny, dla ktrych adna z jego propozycji nie moga mi odpowiada. Zanim jednak to uczyniem, zaproponowaem krtki spacer. Nie chciaem, aby Apacz by wiadkiem naszej rozmowy. Poprosiem natomiast Dawida o towarzyszenie nam. Zaleao mi, aby wiedzia, co i jak bd mwi. Gonzales atwo da si odcign od ogniska. Udalimy si w cie skay i tam pokrtce zaznajomiem go z napadem Soca Arizony" na farm Hobbsa, wspomniaem o roli, jak odegra s zeryf Adams, stwierdzajc, i powinnimy wanie ze wzgldu na szeryfa postpi zgodnie z prawem. Nie tym zwyczajowym, ale tym pisanym. Wysucha mnie nie przerywajc ani sowem, a potem zamyli si. Troch mnie to zaniepokoio. Nie zosta przekonany, waha si. Gdyby si upar przy swoim, mogem co najwyej na znak protestu wskoczy na konia i opuci obz. C by to jednak w praktyce dao? Stracilibymy tylko okazj do skorzystania z pomocy Gonzalesa. Dodaem wic:
Opracowanie edytorskie: Jawa48

237

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Jeli seor ywi jeszcze jakie wtpliwoci, prosz sw decyzj odoy do czasu rozmowy z Czarnym Niedwiedziem. Jeli i on pana nie przekona, nie bd duej protestowa. Nie odpowiedzia. Wwczas wtrci si Dawid; To s pascy jecy, seor Gonzales. Moe pan z nimi uczyni, co mu si podoba, ale bardzo prosz zgodzi si... Popatrza na chopaka i rozemia si. Niech tak bdzie, tylko co uczynimy z jecami do chwili spotkania z Czarnym Niedwiedziem? Zabierzemy ich z sob odparem. Och, tyle kopotu z powodu paru rzezimieszkw! Czego jednak nie robi si dla przyjaci? Ucisnlimy sobie donie. Odwrci si, aby odej, ale przytrzymaem go za rkaw. Przepraszam, seor, za niedyskretne pytanie: czy temu Apaczowi mona ufa? Nachmurzy si. Przestaj tylko z ludmi, ktrym mona ufa. Pan moe o tym nie wiedzie, ale Dawid... Nie, nie seor. Nie o to chodzi. Czy ten Apacz towarzyszy panu dla wzicia udziau w polowaniu, czy te przyby w te strony z jakich innych powodw? Ach, wic o to chodzi. Zaprosiem go. Zaley mi na dobrych stosunkach, w moich okolicach sporo ich si krci. Paliem z nim kalumet. Dzikuj, to wystarczy. Myl, e stosunki midzy Apaczami i Nawajami s poprawne.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

238

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Oczywicie. W przeciwnym wypadku nie zabierabym go w te strony. Na tym zakoczya si nasza rozmowa. Z wynikw jej tylko czciowo byem zadowolony. Wyczuem bowiem w dalszej drodze pewn ozibo ze strony pana Gonzalesa. Przesta si do mnie odzywa i zaj miejsce na czele kawalkady wraz z Indianinem i jakim malcem. On jest wciekle zarozumiay szepn mi Dawid, gdy zwierzyem si ze swej obserwacji. Ale to dobry czowiek. Za dzie, za dwa wrci mu humor. Uzna nawet, i to wanie jego decyzja wpyna na dalszy los jecw. Oby mruknem. Wyruszylimy w drog w pnych godzinach popoudniowych. Kolumn prowadzi Gonzales w towarzystwie Apacza i wspomnianego chopca, najprawdopodobniej jego syna. Dalej jecha wz pod stra kilku konnych, a w gbi wozu spoczywali, starannie powizani, jecy. Dawid i ja jechalimy na kocu, co umoliwio nam swobodn rozmow. Kim jest ten Gonzales? zapytaem, gdy tylko ruszyo czoo pochodu. Informacje chopca czciowo potwierdziy moje przypuszczenia. Don Pedro by Meksykaninem hiszpaskiego pochodzenia, jednym z potomkw osadnikw przybyych na tamtejsze ziemie jeszcze w okresie, w ktrym Meksyk stanowi hiszpask koloni15. Bra udzia w powstaniu Juareza przeciw cesarzowi Maksymilianowi jako bardzo mody chopiec i podobno odznaczy si w tej walce. Dawid spotka si z nim po raz pier wszy przed kilku laty, kiedy Meksykanin przyby do pueblo odwiedzi Czarnego Niedwiedzia. Znajomo wodza Nawajw z don Pedro datowaa si jednak znacznie wczeniej. Oto gdy gar wojownikw nawajskich udaa si na ziemie Apaczw, aby omwi sporn spraw terenw owieckich zostali
15

. Od XVI w. Meksyk by koloni hiszpask Imperium Aztekw zniszczy Hernando Cortez. Wojna o niepodlego Meksyku zacza si w 1810 r. Zakoczya si siedem lat pniej klsk powstacw. Dopiero po wybuchu nowego powstania w 1820 roku, wojska hiszpaskie zostay pokonane przez oddziay kreolskie pod dowdztwem Agustina de Iturbide, ktry ogosi si cesarzem w 1821 roku. [JW48]

Opracowanie edytorskie: Jawa48

239

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

wcignici w zasadzk. Niespodziewane pojawienie si Gonzalesa z gromad ludzi uratowao Czarnego Niedwiedzia. Meksykanin stan po jego stronie i doprowadzi do pokojowego zakoczenia sporu. Dawid nie wiedzia, czy Nawajw ocalia od klski sia, jak reprezentowa wwczas Meksykanin, czy autorytet, jakim si cieszy wrd Apaczw. Wtedy to Gonzalesa po raz pierwszy zaproszono na tereny nawajskie. Odtd przybywa do pueblo corocznie, urzdzajc polowania na pow zwierzyn. Z dalszej relacji chopca dowiedziaem si, i Gonzales by bogatym hacjenderem, posiadajcym rozlege tereny tu nad meksykasko amerykask granic, niedaleko Yumy, tam gdzie Colorado wraz z rzek Gila wpadaj do Zatoki Kalifornijskiej. I nic ju wicej nie dowiedziaem si od Dawida poza tym, e Gonzales lubi polowa, mia celne oko i niezawodn rk. Jechalimy dalej w milczeniu. Przygldaem si naszej zbrojnej karawanie i rozmylaem nad tym, jak wielk pomoc mgby nam okaza don Pedro wspierajc walk ze Socem Arizony". Czy jednak zechce to uczyni? Wprawdzie owiadczy, i bdzie pomaga przyjacioom, ale przecie dotychczas niewiele wiedzia o caej sprawie. A poza tym wbrew sugestiom Dawida nadal nie byem pewien, czy poza gadatliwoci i narzucajc si serdecznoci Meksykaczyka nie kryje si zimne wyrachowanie, ktre nie pozwoli zaangaowa si w spraw nie przynoszc osobistych korzyci. Peen wtpliwoci, marzyem ju tylko o spotkaniu z Karolem, Adamsem i Czarnym Niedwiedziem.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

240

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

XVI

Na nowym tropie

Po kilku dniach dowleklimy si do pueblo. Pisz: dowleklimy si", poniewa ciki, mao zwrotny wz nie pozwala na szybsz jazd. Zanim ujrzaem znajomy wwz, dopdzia nas grupa moich przyjaci spieszca z Rainy Valley. Karol, Adams i Piotr Carr. Zaskoczenie obustronne. Dziki temu, e Dawid i ja zamykalimy pochd wszystko szybko si wyjanio. Don Pedro nie szczdzi sw powitania. W dalszej drodze przekazaem Karolowi sw wiedz o Gonzalesie. W pueblo przyjto nas radonie, a spotkanie Czarnego Niedwiedzia z don Pedro wiadczyo, i istotnie panoway midzy nimi zaye stosunki. Wreszcie dowiedzielimy si, jak wypad pobyt moich towarzyszy w Rainy Valley. Ludzie miasteczka, gdy im opowiedziano o przyczynach i wynikach napadu na farm Hobbsa, a przede wszystkim o tym, i napadu nie dokonali czerwonoskrzy, ale biali bandyci wcale nie okazali zmartwienia z tego powodu. Zaledwie kilku wyrazio do umiarkowanymi sowami potpienie tego faktu. Przypuszczam mwi Karol i wrd nich znajduj si czonkowie bandy. Nie brali co prawda udziau w napadzie, nie chcc by rozpoznanymi przez Hobbsa i jego ludzi, ale nie rozpaczal i, e farmer hodowca zgin wraz z caym dobytkiem. Jeli ich mogo cokolwiek zmartwi, to tylko pogrom wasnych towarzyszy. Jak si zachowa Lesser?
Opracowanie edytorskie: Jawa48

241

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

By bardzo grzeczny, bardzo uniony i wyranie przygnbiony. Zapytaem, co mu dolega? Wyobra sobie, owiadczy, i chocia Hobbs wyrzdzi mu wiele przykroci, jest wstrznity tragicznym zgonem hodowcy. Nie potrafiem si powstrzyma od maej zoliwoci: poczem go pociesza, i mier Hobbsa w pewnym stopniu zostaa zrwnowaona klsk napastnikw. Szkoda, e go nie mg widzie. Usiowa umiecha si, ale nie bardzo mu to wyszo. Ostatecznie jednak wzi udzia w grzebaniu zabitych. Pewnie dlatego, aby mc rozpozna polegych. Powrci pospny jak noc. C jeszcze doda? Adams zwoa zebranie mieszkacw. Stawili si chyba co do jednego wszyscy mczyni. Ba, "cignito nawet troch kobiet, chocia nie maj prawa gosu. Ale to byo wyjtkowe zgromadzenie. Adams zacz od wyjanienia przyczyn jego wyjazdu z Rainy Valley, mwi o Socu Arizony", na koniec zaapelowa do zebranych, aby utworzyli komitet czujnoci" 16. Bardzo si tym przejli, ale chyba jeszcze bardziej przestraszyli. Na wezwanie szeryfa odpowiedzieli najpierw milczeniem, a potem poczli skary si, e ich opuci. Nie wytrzymaem. Wskoczyem na jak skrzyni i krzyczaem, e jeli nie chc broni Rainy Valley, nikt tego za nich nie uczy. ni. Soce Arizony" ma jeszcze do siy, aby cae Rainy puci z dymem! Mylisz, e poskutkowao? Gdzie tam! Przestali skary si na szeryfa, ale zadali, aby z nimi pozosta. Adams z miejsca odmwi, uzasadniajc sw decyzj koniecznoci cigania bandytw. Mdrze postpi. Baem si, e wygarnie im prawd w oczy i cinie pod nogi swoj gwiazd.
16

Do czasu utworzenia legalnej policji i sdw na Dzikim Zachodzie, szeryfowie nie zawsze mogli poradzi sobie z utrzymaniem porzdku, wwczas obywatele tworzyli tzw. Komitety Czujnoci, ktrych zadaniem byo pilnowanie przestrzegania prawa i sprawowanie funkcji organw sprawiedliwoci. [JW48]

Opracowanie edytorskie: Jawa48

242

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Ale przecie to by najprostszy sposb zaatwienia sprawy i pozbycia si tych niedogw. Co nam po nich? Nie, nie, Janie. Nam wcale nie zaley na tym, aby Adams przesta by szeryfem. Musimy mie przedstawiciela miejscowej wadzy, jaka by ona nie bya. Adams to zrozumia. Co prawda mogo si zdarzy, i mieszkacy Rainy w swej niedocigej gupocie zdjliby go z tego urzdu. Jeli jednak nie uczynili tego w okresie ostatnich miesicy, maa bya szansa, e uczyni to teraz. I nie pomyliem si. I co dalej? Kiedy okazao si, i na powstanie komitetu czujnoci" nie ma co liczy, Adams zaproponowa wybranie zastpcy szeryfa. Zgodzili si, ale dugo nie mogli znale kandydata. Wreszcie po wielkich deliberacjach wyszukano chtnego. Jaki on tam jest... nie, wiem. Jeliby Soce Arizony" chciao odegra si na Rainy Valley za klsk z Hobbsem, by moe zdoa zebra ludzi do obrony. Wiem jednak na pewno, e liczy na nich nie mona. A Adams? Co Adams? Zamierza do nich wrci, jak ju bdzie po wszystkim? Pytaem go. Powiedzia, e wrci tylko po to, aby zrzec si swej godnoci.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

243

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Sprawa bya jasna. Tchrzliwe Rainy Valley nic a nic si nie zmienio, nawet po ostatnim napadzie. Czy w tej sytuacji nie zwrci si do Gonzalesa? Ta myl ju po raz drugi powstaa w mej gowie. Powiedziaem o tym Karolowi, zanim jeszcze zjawi si Carr i owiadczy, i czekaj na nas przy ognisku. Powdrowalimy po drabinkach na najwysz platform pueblo, gdzie obszerny krg blasku poznaczony by cieniami siedzcych postaci. Ujrzaem Pierzast Strza tu obok dwu nie znanych mi wodzw, Czarnego Niedwiedzia, Adamsa i Pedro Gonzalesa. By oczywicie i Apacz. Myl, e to wanie dla niego zgromadzono nas tutaj, po chwil i milczenia bowiem rozpocz si obrzdek kalumetu. Kiedy ostatnie smuki dymu zostay wypuszczone ku niebu i w cztery strony wiata, przemwi Pierzasta Strzaa. Nie umiabym przytoczy szczegowo treci tego wystpienia, w ktrym sowa angielskie raz po raz mieszay si z obrazowymi porwnaniami i niezrozumiaymi okreleniami nawajskiego jzyka. Sens jednak by zrozumiay. Chodzio o ostateczne zlikwidowanie Soca Arizony", o przywrcenie spokoju co leao zarwno w interesie biaych, jak czerwonych. Suchajc Pierzastej Strzay, raz po raz zerkaem na Karola. Czy Pierzasta Strzaa rozmawia z nim na ten temat? Czy uzgodnili postpowanie? Wdz Nawajw przedstawi bowiem bardzo dokadnie sytuacj, jaka istniaa w Arizonie jeszcze przed kilku tygodniami, i porwna z obecn. Odmalowa niebezpieczestwo, jakie wizao si z dalszym istnieniem bandy, na koniec zaapelowa do Gonzalesa, aby przyczy si do naszej wsplnej akcji. Uczyniwszy to zwrci si z kolei do Apacza, aby on rwnie popar nasze denia. Innymi sowy, rzecz caa zostaa wyjawiona dwu nowym osobom. Co prawda Gonzales pozostawa w zayych stosunkach z Nawajami, ale Wielki Jele przyby tu przecie po raz pierwszy. Gdy skoczy mwi, zabra gos don Pedro i z waciwym sobie patosem obieca pen pomoc ze swej strony. Wyrazi al, i do tej pory nic o sprawie nie wiedzia, bo gdyby wiedzia, to... Owiadczy, i w kadej chwili jest gotw wyruszy tam, gdzie mu wska, e sprawi mu zaszczyt towarzyszenie tak wybitnym mom... i tak dalej, i tak dalej.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

244

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Apacz nie zaj nam tyle czasu. Mwi swoim jzykiem, ale Karol przetumaczy mi, i Wielki Jele chtnie wemie udzia w wyprawie. Jego wojownicy przebywaj do daleko, gdzie a pod meksykask granic, wic cign ich tu nie moe. Po tym ostatnim owiadczeniu Pierzasta Strzaa powsta i wsparty na ramionach dwu wodzw odszed. My wszyscy pozostalimy jeszcze przy ognisku. Dopiero teraz dowiedziaem si o wynikach pocigu oddziau Czarnego Niedwiedzia. W drobnej potyczce pado dwu Nawajw i trzech czonkw bandy. Schwytano dziesiciu, ale nie byli to wszyscy uciekajcy. Czarny Niedwied okrela w przyblieniu ich liczb: okoo dwudziestu. W ostatecznym efekcie mielimy ze sprowadzonymi przez Gonzalesa osiemnastu jecw. W boju z Meksykaczykiem pado dwu napastnikw, w walce z ludmi Hobbsa okoo trzydziestu, jak oblicza Adams. W sumie szeregi Soca Arizony" zmniejszyy si o pidziesit osb. Ile jeszcze pozostao? Ba powiedzia Karol to dla mnie zagadka. Z twego, Janie, opowiadania o pobycie w ,.Arizonac" wynika jednak, i banda nie liczy wicej ni stu ludzi. Nie potrafiem sobie przypomnie, jaki to fragment mej relacji wskazywa na t liczb, ale nie zaprzeczyem. Nie to bowiem byo spraw najwaniejsz, lecz konieczno ustalenia dalszego postpowania. Banda zostaa rozbita, ale nie unicestwiona. Zadania nie doprowadzono do koca. Kiedy Gonzales, elegancko nas przeprosiwszy, uda si do swych ludzi, a w lad za nim oddali si Apacz, zapytaem: Czy przyjrzelicie si jecom? Nie odpar szeryf. Ale trzeba bdzie to uczyni. Jest na to czas. Konie pomczone, wymagaj odpoczynku, musimy tu posiedzie. Moi wojownicy mog rusza natychmiast zaprotestowa Czarny Niedwied.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

245

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Wierz memu czerwonemu bratu, ale przecie pragniemy mu towarzyszy. A i ludzie Gonzalesa s rwnie pomczeni. Z Meksyku to szmat drogi. Znudzia mi si ta historia wtrci Carr. Czy nie mona jej szybciej zakoczy? Chtnie, tylko w jaki sposb? Ma pan jaki plan? zagadn szeryf. Plan? Przecie to proste. Wyapa reszt bandy. I ju. Tylko... gdzie jej szuka? Ci, ktrzy ocaleli, pochowali si w mysie dziury, eby przeczeka. Najlepsz i najszybsz drog do ostatecznego zniszczenia Soca Arizony" byoby schwytanie przywdc w. No wic wanie przytakn Carr. Kropka w kropk to samo sobie mylaem. W tym jednak trudno, e nie wiadomo, jak ich znale, chyba e doktor nam to powie. Ja!? wykrzyknem. Wanie ty. Jeste jedynym spord nas, ktry widzia wodzw bandy. To kpiny! Przecie byli zamaskowani. Nie podejmuj si ich rozpozna po brzmieniu gosu. Nie o to ci chyba chodzi, Karolu? Na pewno nie. Ale pomyl chwil, moe co wynika z podsuchanej rozmowy? Rozumiem... poczekaj, rozumiem... Wsparem gow na doniach i wpatrzyem si w ar przygasajcego ogniska. Jak to wtedy byo? W mylach odtwarzaem szczegy. Jeden po drugim. Siedzieli w milczeniu, nie chcc mi przeszkadza.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

246

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Kiedy dobrnem do koca, klasnem w donie: Wiem! Cztery pary oczu utkwiy wzrok w mej twarzy. Czowiek nazwany Tomem mieszka w Rainy Valley powiedziaem. Wszystko na to wskazuje. Z czego to wywnioskowae? Powiedz. To wane stwierdzenie. Wiem na pewno. Przypomniaem sobie, e to on zaproponowa temu drugiemu, Rexowi, aby kandydowa na stanowisko szeryfa Rainy Valley. Na to Rex odpar, e nie jest tutejszy. Jeli jednak Tom wysun jego kandydatur, to fakt ten musi oznacza, i Rex jest czstym gociem w miasteczku i e jest do popularny. W przeciwnym wypadku jego kandydatura nie miaaby adnych szans. Czy le rozumuj? Zupenie poprawnie, Janie odpar Karol. Mw dalej. Dobrze. Banda miaa zamiar wsadzi na pana miejsce tu zwrciem si do Adamsa swego kandydata. Wida zrezygnowali z tego zamiaru w wyniku poraki. Ale czy na pewno zrezygnowali ze wszystkiego? Kto to jest ten nowy pana zastpca? Piotr Carr gwizdn i klepn si po kolanach: Zawsze mwiem, e nasz doktor jest genialny! Wic, szeryfie zwrciem si znowu do Adamsa, skarciwszy Piotra wzrokiem kto to jest ten wasz zastpca? Uff. Ale zabi mi pan klina w gow. Przeciwko pana teorii przemawia fakt, i mego zastpc z trudem wyszukano, ale z drugiej strony moga to by tylko sprytna gra. Ten mj zastpca zowie si Wilburn, chyba Jerzy Wilburn. Chyba? Tak, do licha! Bo on nie mieszka w Rainy Valley! Mao go znam, chocia czsto przyjeda. Zreszt gospodaruje gdzie niezbyt daleko.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

247

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

I nikt na to nie zwrci uwagi. Zapomina pan, doktorze, e ja sam byem nowicjuszem w Rainy Valley, gdy mnie wybierano. Istotnie. Ale ten Wilburn moe by Rexem. Moe by, moe nie by. Dowodw adnych. Przeciwko paskim podejrzeniom przemawia jednak fakt, e ten czowiek, jak go znam, nie grzeszy nadmiarem energii, raczej jest nieco tchrzliwy... To mog by pozory. Zgoda wtrci si Karol. Ale powiedz nam teraz, Janie, skd wiesz, e ten drugi, ten Tom, jest staym mieszkacem Rainy Valley? Wywnioskowaem z ich rozmowy. Kiedy bowiem Rex zapyta go, dlaczego sam nie wystpi z wasn kandydatur, Tom odpar, e ma liczne zajcia. Przecie gdyby nie mieszka w Rainy, wysunby przede wszystkim ten wanie argument. Ma liczne zajcia powtrzy Karol. Hm, wielu ludzi ma liczne zajcia... Tak, to moliwe, i mieszka w Rainy. Wikszo napadw odbya si w rejonie miasteczka... I adnego napadu nie dokonano w samym Rainy Valley doda szeryf. Przestpcy nie lubi dziaa na wasnym terenie. To by potwierdzao sugesti doktora. Przyczyna moe by i inna. Zbyt wiele osb byoby wiadkami. Jak mi wiadomo, aden napad nie zosta przeprowadzony w adnym tutejszym miasteczku. Wszystkich dokonano w ustronnych miejscach. Mimo tego, sdz, e doktor si nie myli. Moe przesucha jecw? wtrci si Carr. Co pan sdzi o tym, szeryfie? Oczywicie.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

248

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Licz na to, e znajd znajome twarze, chocia... nie jest to pewne. W napadzie na Hobbsa na pewno nie bra udziau nikt ze staych mieszkacw Rainy Valley. A gdyby tak schwyta Lessera? zaproponowaem. On moe wiedzie najwicej. Spojrzeli na mnie, a Carr klasn w donie: Doktor ma racj! Trzeba capn waciciela Arizonac". e te wczeniej nie pomylelimy o tym? Pomyleli, pomyleli wolno odpowiedzia Adams ale na to zawsze czas. Teraz uwizienie Lessera wzmogoby tylko czujno naszych przeciwnikw. Myl, e Arizonac" to jaki punkt informacyjny dla nich. Jake go wic likwidowa? Oczywicie, e Lesser jest zapewne czonkiem bandy... Co to znaczy zapewne"? wykrzyknem Mwi mi o tym Zoty Lewis, a oprcz tego syszaem tamtej nocy, jak jeden z biaych kapturw" kaza zawiadomi Toma Lessera o przygotowaniach do napadu na Hobbsa. Chyba starczy! Przepraszam, doktorze. Moe co le sformuowaem. On jest na pewno czonkiem bandy... Ale to jeszcze nie wszystko odparem. W gospodzie Lessera odbyway si zebrania bandy. Moe tylko cisego kierownictwa, moe i innych czonkw. Byem tego wiadkiem. Lesser musia komu wrczy klucze do pokoju. Musia wiedzie, kto i dla jakich celw pokj wynajmuje. Jestem przekonany, e te klucze wrcza ktremu z biaych kapturw", oczywicie wwczas nie zakapturzonemu. Dla tego raz jeszcze twierdz, e gospodarz musi zna albo czowieka o imieniu Tom, albo tego drugiego, przezwanego Rexem. A oni maj pewno, e ich nie zdrad zi. Na czym opart? Jak sdzisz?

Opracowanie edytorskie: Jawa48

249

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Na tym, i Lesser zbyt wiele by straci. Przecie wwczas musiaby zrezygnowa z Arizonac", ucieka. Banda rozprawiaby si z nim szybko. Zgadzam si powiedzia Adams. Jeli jednak Lesser jest tylko pionkiem, wic go, przestrzeemy band. A teraz myl, e warto przyjrze si schwytanym. Idziemy wszyscy? zapytaem Niech moi bracia uczyni to sami. Czarny Niedwied dobrze przyjrza si jecom rozstrzygn Nawaj. Ruszylimy wzdu najwyszej platformy puebla. Tu wanie, w wykutych w skale jaskiniach, pod dobr stra przebywali jecy. W kadej przebywao nie wicej ni dwu trzech schwytanych. W niczym to nam nie przeszkadzao. Niedogodno natomiast stanowi pmrok panujcy we wntrzu. Jake rozpozna znajome, a tym bardziej przelotnie widziane twarze w takim cieniu? Wartownicy musieli wic wyprowadza jecw. Przygldaem si pilnie, ale nie odkryem ani ladu podobiestwa do ktregokolwiek z ludzi spotkanych w Rainy. Szeryf mia najwiksze szans, najduej przecie przebywa w miasteczku. Jednake na koniec do mnie los si umiechn. Kiedy wyprowadzono na wiato dzienne ostatni dwjk, pierwszym, ktrego spostrzegem, by... Zoty Lewis. Biedaczyna, po raz drugi trafi w to samo miejsce. Zobaczy mnie, wytrzeszczy oczy i otworzy usta, zupenie jak ryba wyjta z wody. Udaem, e go nie dostrzegam. Zerknem na Karola i szeryfa. Obaj mieli jednakowo powane twarze, ale u Adamsa dojrzaem w kcikach ust z trudem powstrzymywany umiech. Tymczasem Lewis zdoa ju ochon z pierwszego wraenia, sta milczcy i nieruchomy. Kiedy ju miano odprowadzi jecw, dobieg moich uszu szept: Orle Piro, musz z tob mwi... Udaem, e nie sysz. Przed znikniciem w gbi jaskini Lewis obejrza si i uczyni jaki niezrozumiay znak rk. Odeszlimy kilka krokw w bok.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

250

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Syszelicie? zapytaem Karol skin gow, a szeryf powiedzia: Powinien pan z nim porozmawia, kto wie, co z tego wyniknie? Moe akurat co dla nas dobrego? Przyrzekem, e to uczyni, a potem zauwayem: Czy przypadkiem wrd schwytanych nie znajduj si ich wodzowie? Moe Lewis pragnie o tym powiedzie? Nie, na pewno nie odpar Karol W napadzie na Hobbsa nie bra udziau nikt z mieszkajcych w Rainy Valley i na pewno nikt z kierownictwa. Aeby nie da si zdemaskowa. W jakiej bowiem roli musieliby ci wodzowie" wystpi? Jako wodzowie... nie mogli, przecie nikt nie by zamaskowany! Jako szeregowi czonkowie? Wykluczam i t moliwo. Na tym przerwalimy rozmow. Wieczorem, gdy soce zniyo si do krawdzi ziemi, dolina wypenia si nocnym mrokiem, na polecenie Czarnego Niedwiedzia dwaj wojownicy zdjli pta winiowi i przyprowadzili go do mnie. Maleki ogieniek ledwie si tli. Lewis siad naprzeciw. Mw powiedziaem. Pan mnie usysza, doktorze odetchn gboko. Przytaknem. Niech mnie pan wysucha... Po raz pierwszy uy zwrotu pan". Wiedzia ju, e nie mam nic wsplnego ze Socem Arizony", e nie jestem adnym jego towarzyszem. By wyranie przygnbiony. Po to przecie przyszedem. Pan mnie wykoowa doktorze. Dostao mi si za to. Dziwi si, e jeszcze yj. Po tym wszystkim.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

251

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Mylisz o napadzie na Hobbsa? Wanie. Powiem ci, Lewis, e bye znacznie bliej mierci. Podczas tej strzelaniny? Zaprzeczyem. Kiedy jechaem paskim tropem? I nie wwczas. Znacznie wczeniej. Zamilk i spojrza na mnie badawczo. Co pan ma na myli? T noc, ktr obaj spdzilimy pod jednym dachem. W Arizonac. Nie rozumiem. Niewiele brakowao, Lewis, a zostaby zastrzelony. Przez pana? Ale nie. Zwracam ci uwag, e to ty chciae ze mn rozmawia, a nie ja z tob, przesta wic pyta. Prawda. Nie wiem, kim pan jest, doktorze, i po co tu przyby. Wiem, e mnie pan wyswobodzi. Jako chc si odwdziczy. Czciowo ju to zrobiem. Oni mnie wysali w trop za panem. Jacy oni? No. jakby to powiedzie? No, nasi dowdcy. Wasi dowdcy? A ilu ich jest? Ju mnie pan raz wyprowadzi w pole. Nie wiem, tego nikt nie wie. I nie o tym chciaem mwi. Powiadam, e jak mnie wysali, wcale nie miaem zamiaru pana odnale.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

252

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Bajki. Nie mona nikomu zarzuca kamstwa, dopki si tego nie dowiedzie. O mao nie parsknem miechem. Kiedy ty si tego nauczy, Lewis? Pomin to pytanie. Widziaem pana trop, gdy przejedaem. Potem na trafiem na chopca. Powiedzia, e nikt tdy nie jecha. I nie bae si, e strzel z ukrycia? Nie. Wiedziaem, e to si sta nie moe. Nie po to mnie pan wyprowadzi std, aby zrobi ze mnie trupa... Nie wiem, po co pan to uczyni, ale nie dla mojej mierci. Troch mnie zaskoczya ta wiara, majca zreszt swe uzasadnienie w caym moim postpowaniu. Ale skd do tego doszed Zoty Lewis? Czybym si myli w ocenie tego czowieka? I co stao si pniej? zapytaem. Nic si nie stao. Zawrciem. Od pocztku nie podobaa mi si ta wyprawa. Czuem, e chc zrobi panu jakie wistwo. Kto? Wanie oni. Pan mnie chyba rozumie? Powiedziaem, e nie odnalazem tropw. Nie wiem, czy uwierzyli, czy nie. Zaczo si mae pieko. Lesser pojecha do Hobbsa, potem wrci. Pocigali naszych i... przerwa na chwil. Niepotrzebnie tyle gadam. Kiedy mwiem, e pan mnie wykoowa, wcale nie miaem na myli tych tropw. Tylko czerwonoskrych, ktrzy spadli nam na kark. Nikt si tego nie spodziewa, ale czuj, e to bya pana sprawka, doktorze. Czy to wszystko, co miae mi powiedzie?
Opracowanie edytorskie: Jawa48

253

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Nie. Wic czego chcesz? Czego nie chc, doktorze. Podry do Huachuca... Wypowiedzia to jednym tchem. Nie przypuszczaem, e wysunie tego rodzaju propozycj. Bya nieoczekiwana, bya naiwna. Wolisz tu pozosta? Nie. Wol std odej. Nie wiem, czy mi pan uwierzy: nie jestem winien niczyjej mierci. Nosiem si z zamiarem wyjazdu z Arizony. Prosz mnie zrozumie. Jestem tylko Zoty Lewis, eksplorer. Oni mnie zmusili. Co miaem do wyboru? Albo dzieli si z nimi znalezionym zotem, albo uciec, albo da si zabi. Zostaem. Nie przypuszczaem, e to mnie wplcze w tak histori... e bd mnie zmusza do napadw. Wykrcaem si jak mogem.. . Hm, to bardzo sprytnie, Lewis. Prowadzi mnie pan zawikanym tropem, ktrego koca nie mog dostrzec. Niech mnie pan uwolni. Dlatego, e nie chciae mnie ledzi? Naraae si, doceniam to. Ale ten postpek jeszcze nie wyrwnuje twego udziau w Socu Arizony". Sprawiedliwo jest jedna, dla ciebie i dla twoich towarzyszy. Wstaem od ogniska. On podnis si rwnie. Niech mnie pan wysucha do koca. Mwi teraz prawie szeptem, jak czowiek majcy si zwierzy z jakiej wielkiej tajemnicy. Wiem bardzo duo o Socu Arizony", znam co, co warte jest mego uwolnienia. Sami nigdy na to nie wpadniecie. Twoje tajemnice, Lewis, niczego ju nie zmieni, czy je ujawnisz, czy zataisz.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

254

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Znam czowieka w kapturze", znam jego nazwisko! te sowa wykrzycza. Czy to nic niewarte? Nie ma znaczenia?! Na sekund zaniemwiem. Nie opowiadasz bajek, Lewis? Sprawdzicie. Ja wiem, kim jest Wielkie Soce. Wiem, gdzie przebywa. Bez niego Soce Arizony" przestanie istnie. Niech pan to przemyli, doktorze. Niech pan to powie swoim przyjacioom.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

255

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

XVII

Gdzie jest Lesser?

Jeszcze trwaa noc, gdy wstrzymalimy konie czarna gromada ludzi wrd czarnej paszczyzny arizoskiej. Przed nami, gdzie bardzo blisko, stay domki Rainy Valley z zamknitymi na gucho okiennicami. Na prawo, zaraz za pierwsz zagrod, na szerokiej drodze ulicy ledwo, ledwo rysowa si zamazany kontur, przysadzisty i szeroki budynek Arizonac". Szeryf Adams poszepta co z Gonzalesem, a potem drobna grupka ludzi odczya si i pod wodz Meksykanina powoli znikaa w ciemnoci. Za nimi ruszy Pehnulte, jak cie, bo nawet piasek nie zaskrzypia pod stpniciem mokasynw. Siedzielimy w kucki z boku drogi nie drogi, gocica nigdy nie budowanego, lecz rozjedonego przez wozy i rozdeptanego koskimi kopytami i racicami byda. Robio si coraz chodniej. Rozgrzana ziemia zdya ostygn. Wydobyem z kieszeni fajk i trciem Karola. Pal mruknem. Mamy czas. Za moim przykadem poszli inni, bo w ciemnociach zabysy, jak zote wietliki, oczka aru. Ludzie Gonzalesa pokadli si tu i tam, tylko szeryf od czasu do czasu obchodzi ich rozcignit lini, potem zblia si ku granicy miasteczka, spoglda na bezksztatn mas cieni, jak gdyby czeka na ukazanie si czego z dawna spodziewanego. Nic jednak nie zakcao ciszy ani nie mcio czarnego krajobrazu. Wreszcie Adams usiad midzy mn a Karolem. Jeszcze godzina szepn. Ale nie zaczniemy, pki don Pedro nie da sygnau.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

256

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Siedzielimy w milczeniu. Nikt z caej Rainy Valley nie mg wiedzie o naszym przybyciu i nikt nie wiedzia. Nawet miejscowy zastpca szeryfa. Adams pierwszy sprzeciwi si wchodzeniu w konszachty z tym czowiekiem", jak sam to okreli. To chyba ju koniec, Karolu? zapytaem w pewnej chwili, nie mogc duej wytrzyma milczenia. By moe... Nim dzie minie, bdziemy wiedzieli o wszystkim. Nim minie ranek poprawiem go. Poczuem, jak z trudem opanowa ziewnicie, wic daem spokj dalszej rozmowie, ale musiaem co przedsiwzi. Baem si, e zasn. Ca prawie noc znajdowaem si na siodle. Wstaem i poczem kry bez celu, tu i tam. Zauway to Adams. Doktorze odezwa si pgosem widz, e nie moe pan usiedzie spokojnie. Moe sprbuje pan podej pod sam gospod? Prosz si zorientowa, jak tam jest. A kiedy usyszy pan gos sowy, niech pan natychmiast wraca. Id odparem przyciszonym gosem. Poprawiem pas z rewolwerami, strzelb wetknem w rk Karolowi, eby mi nie przeszkadzaa, i ruszyem przed siebie, w prost na pierwsze opotki, a potem ju tylko skrajem ulicy, gdzie czer nocy wydawaa si jeszcze intensywniejsza ni na otwartej przestrzeni. Ciemno wznosia si jak ciana na prawo i lewo, tylko w grze iskrzya si punktami gwiazd. Posuwaem si wolno, aby nie wpa na jaki zdradziecki kamie lecy przy drodze. W kocu dobrnem pod same stopnie werandy. Przysiadem na najniszym, wsuchujc si, starajc si wyowi szmery tej penej napicia nocy. Ale noc oniemiaa. Najsabszy dwik nie dobiega mych uszu ani z wntrza Arizonac", ani ze cian ciemnoci otaczajcych mnie dokoa.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

257

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Ostronie, unikajc skrzypnicia deski pod butami wspiem si na werand i przewdrowaem od okna do okna, przez ca szeroko domu. Stanem na palcach i spojrzaem przez otwr wycity w grubej okiennicy. Nic nie dojrzaem, wewntrz Arizonac" byo jeli to moliwe . jeszcze ciemniej ni na dworze. Teraz ruszyem w bok, tam gdzie wysoki parkan i osadzona w nim, mocno zawarta I brama oddzielay od. ulicy gospodarcze budynki Lessera. Przez szpary midzy sztachetami nie zauwayem najmniejszego odbysku wiata. Arizonac" pogrony by w gbokim nie. Postaem chwilk, a wwczas gdzie z przeciwnej strony gospody odezwa si gos nocnego ptaka: raz, drugi, trzeci. Po krtkiej przerwie znowu trzy razy. Odwrciem i si plecami do budynkw i krok za krokiem, poprzez ciemno, ruszyem z powrotem. Wszystko to razem nie trwao duej ni p godziny, ale kiedy siadem znowu midzy Karolem i Adamsem, jako lepiej rozrniaem sylwetki udzi i koni. Czyby witao? Za p godziny ruszamy powiedzia pgosem szeryf. Dwign si ciko. Przez chwil dostrzegem jego sylwetk, stopniowo zagbiajc si w mrok, a znika. Mijay minuty w ciszy nadal niczym nie zmconej. Milczce zabudowania Rainy Valley po trochu wyaniay si z czerni. Karol powsta. Czas, Janie. Szelesty, skrzypienie butw, a potem stumiony tupot koni, ktre gdzie odprowadzano. Potem znowu chwilka ciszy, podczas ktrej ozwa si daleki ttent. Stalimy w pogotowiu, z oczami utkwionymi w ciemno drogi. Nie wolno nam nikogo dopuci do Arizonac". Ttent narasta, rozlega si tu tu, a raptownie ucich. Dwa konie szepn Karol. Zatrzymali si. Ciekaw jestem... przerwaem w poowie zdania, bo usyszaem gos, chocia przytumiony, ale przecie rozpoznawalny, znajomy.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

258

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Dawid? zdziwiem si. Z ciemnoci wyszed Adams razem z chopcem. No i co z takim robi? Twierdzi, e Czarny Niedwied pozwoli mu przyjecha. Zmieni postanowienie? zdumia si Karol. Trudno, chocia przyznam, e nas tu i tak zbyt wielu. Co sycha, Dawidzie? Nie od razu odpowiedzia. Rozejrza si dokoa. Czy tu jest don Pedro? Masz do niego polecenie? On jest tam wskazaem ciemno wiszc jeszcze nad zabudowaniami Rainy Valley. Daleko? Kawaek... To dobrze, bo... zaci si bo ja nie jestem sam, doktorze. Tego jeszcze brakowao! A kogo ze sob przywlk? W takiej chwili... Przyoy donie do ust i usyszaem najwyraniej, najwierniej odtworzony gos arizoskiej ropuchy. Po sekundzie ciszy nadlecia odzew, a potem zadudniy kopyta. Wierzchowiec wynurzy si z mroku jak widziado i jaka smuka posta bezszelestnie zsuna si z sioda. Nie potrzebowaem pyta. To by ten sam chopak, ktrego spotkaem wrd ludzi Gonzalesa i z ktrym dotd nie miaem okazji rozmawia. Dziwnie jako nas unika, poprzestajc tylko na towarzystwie Dawida. Kto to jest? zapytaem szeptem. Kto to jest ten twj przyjaciel? No... to dziecko Gonzalesa. Dziecko? Chyba artujesz?

Opracowanie edytorskie: Jawa48

259

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Rozemia si cicho i co niewyranie powiedzia. Wydao mi si, i zabrzmiao to w rodzaju niezupenie"... W mroku pojawi si Adams. Idziemy, jest coraz widniej. Doktorze, panie Gordon, prosz pilnowa prawego skrzyda i nawiza kontakt z Gonzalesem. Piciu ludzi za mn. Reszta ma pilnowa okien i drzwi. Trzech zostaje przy koniach. Naprzd. Ruszylimy w szaroci przedwitu. Linia sylwetek ludzkich, coraz wyraniejszych, rozcigna si wzdu werandy gospody, wzdu parkanu. Widziaem, jak szeryf jeszcze z kim wszed po stopniach i zatrzyma si na werandzie. Stalimy w milczeniu. Nagle gdzie na niewidocznym horyzoncie wystrzelia rowa wstga poranka. Prawie jednoczenie ujrzaem, jak pchnite od wewntrz, z suchym trzaskiem otwieraj si okiennice, a potem wolno, wolniutko, z piskliwym zgrzytem, poczy si uchyla obie poowy cikich masywnych drzwi. Arizonac" przebudzi si. Pierwszy w caym miasteczku, bo wokoo, jak daleko wzrok siga, domki nadal stay milczce i ciche. Ale oto zatupotay kroki. Szeryf wkroczy do wntrza gospody w towarzystwie licznej eskorty. Mino kilkanacie minut i znowu w szparze drzwi ukazaa si gowa Adamsa. Popatrza na nasz zbrojny szereg, kiwn ku mnie rk. Doktorze, prosz do mnie. Panie Gordon, niech pan obejmie komend. Nie wolno nikogo wypuszcza z Arizonac". cisnem sztucer, jednym skokiem przebyem stopnie schodkw, drugim deski werandy i znalazem si w gocinnej sali. Pustej teraz i cichej. Pod cian obok bufetu sta znany mi z widzenia stajenny chopak, obok posugacz i jeszcze jakich dwu ludzi, zapewne pracownikw Lessera. Gospodarza nie byo. Co si stao, szeryfie? Szukamy Lessera. Powiadaj, e wyjecha. W nocy. Musimy przeszuka wszystkie pokoje i zakamarki. Gdzie klucze? zwrci si do stojcych pod cian. No? Zaniemwilicie? Gdzie s klucze od pokojw?
Opracowanie edytorskie: Jawa48

260

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Zawsze wisiay w gabinecie pana Lessera. Dobrze. Pjdziesz z nami wskaza na najstarszego z caej czwrki. Prowad. Ruszylimy kolejno: najpierw posugacz, za nim szeryf, za szeryfem ja, a pochd zamykao dwu vaqueros Gonzalesa. Po znanych mi schodach dotarlimy na pitro. Ktry pokj? zapyta Adams. Ten. Szeryf nacisn klamk. Drzwi nie ustpiy. Otwieraj. Kiedy pan Lesser ten klucz zawsze nosi przy sobie... Obejrzaem deski, drzwi wyglday solidnie. Wsparem je caym ciarem swego ciaa, ani drgny. Nie w ten sposb, doktorze. Zbyt duo haasu. Myl, e zamek nie jest rwnie solidny. Potrzebuj mocnego noa. Towarzyszcy nam vaquero mia przy pasie ostre narzdzie, co poredniego midzy noem a szabl. Meksykanie nazywaj to maczet. Suy do wyrbywania cieek w tropikalnych gszczach lub dla torowania drogi przez kaktusowe pola. wietnie. Tego wanie potrzeba.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

261

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Adams okaza si majstrem nie lada! Jednym pocigniciem ostrza ci kawa listwy tu przy klamce, po czym wepchn kling w szpar, nacisn, szarpn i drzwi, zgrzytnwszy, ustpiy. Za nimi znajdowa si malutki, prawie rwnoboczny korytarzyk i drugie drzwi. Na szczcie nie zamknite. Wysunem si pierwszy i pchnem je z caej siy. Widok, jaki teraz ukaza si moim oczom, by zaskakujcy. Kt by spodziewa si, e w tym prymitywnym hotelu gospodzie mona znale pokj swym wyposaeniem przypominajcy najbardziej luksusowe wntrze mieszka Milwaukee? Pierwsze, co mi si rzucio w oczy, to wielka, weniana tkanina w kolorowe wzory, wspaniae dzieo nawajskich kobiet, zakrywajce ca podog. Podobne makaty wisiay na cianach. Na nich rozwieszono barwne indiaskie piropusze, skrzyowane dzidy i uki, tu obok wykadane srebrem, dzi ju nie uywane pistolety i potne rusznice, liczce chyba ze sto lat. Wszystko to przypominao star zbrojowni. W sumie przyzna musiaem, i Lesser mia dobry gust i nie liczy si z pienidzmi. Jeli oczywicie wymienione przedmioty zostay kupione. rodek pokoju zajmowa okrgy st lnicy politur; sprzt nie spotykany w tych stronach, na pewno sprowadzony z dalekiego wschodu kontynentu, podobnie jak i cztery cikie, pokryte skr fotele. W rogu staa rwnie poyskujca dwudrzwiowa szafa. Kiedy Adams j otworzy gono i przecigle gwizdnem. Same niespodzianki! We wntrzu zamiast spodziewanego rzdu garniturw ujrzaem, w drewnianych stojakach, rzd poyskujcych luf. Tuzin karabinw prezentowa si w lnicej okazaoci, a na pce przymocowanej w grze leay w wielkim porzdku rewolwery rnych kalibrw i marek. Po prostu zbrojownia. Zrobio to wraenie na nas wszystkich. Posugacz otworzy szeroko usta. Nigdy tego nie ogldalicie? Pan Lesser nikogo tu nie wpuszcza. A gdzie spa? Nie widz tu ka. W ssiednim pokoju. Zajrzymy i tam, ale gdzie s klucze?
Opracowanie edytorskie: Jawa48

262

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Dostp do okna zagradzao niewielkie biureczko. Jego rodkowa szuflada, na p wysunita, ukazywaa wntrze pene nieporzdku. Ujrzaem stos podartych papierw, a na nich poszukiwany pk kluczy nasadzonych na metalowe kko. Boczne szuflady byy bd puste, bd zawieray jakie szpargay, rwnie podarte, przysypane tytoniem. Walay si tu jakie zardzewiae ostrogi, dziurawy kapciuch i mnstwo bezadnie porozrzucanych nabojw rewolwerowych. Ale porzdek powiedziaem z nagan. To o czym wiadczy mrukn szeryf. Ten czowiek bardzo si spieszy. Na pewno dawniej szuflady niebyy ani t ak puste, ani tak zamiecone. Wiele bym da, aby wiedzie, czego w nich brakuje. Czy to te klucze? zapyta pobrzkujc kkiem. Te same, prosz pana. No, to chodmy zwrci si do mnie. Inni niech czekaj. Nikomu nie wolno tu wchodzi bez mojej zgody. Ssiednie drzwi zostay bez trudu otworzone. Pokj by mniejszy i wyglda ubogo. Starowieckie, drewniane oe, szafa pomalowana ordynarn, olejn farb, may stolik i dwa krzesa. To wszystko. Zwyky pokj podrzdnego hoteliku. Za to jaki niead! ko co prawda piknie zasane, ale z otwartej szeroko szafy wywalaa si w bezadzie jasna struga bielizny, barwnych chustek, butw. Bardzo si spieszy powtrzy szeryf i na pewno tu nie nocowa. Wyszlimy. Zamkn drzwi kluczem. W dalszych poszukiwaniach nie znalelimy nic ciekawego. Zwrciem jednak uwag na skad towarw mieszczcy si na parterze. W jednej trzeciej przypomina magazyn bawatny, w jednej trzeciej skad siode i uprzy, natomiast reszta bya zbrojowni. Tyle tu znajdowao si skrzynek z prochem, paczek z nabojami, rewolwerw i strzelb. Soce Arizony" miao si gdzie zaopatrywa! Kiedymy zeszli do gocinnej sali, przyczy si do nas Karol, pozostawiwszy swe strae Piotrowi Carrowi.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

263

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Za oknami robio si coraz widniej. Ujrza em pierwszych mieszkacw Rainy, jak stali po przeciwlegej stronie drogi, patrzc w osupieniu w okna gospody. Musia ich zdumiewa niezwyky widok: szereg zbrojnych ludzi nie dopuszczajcych nikogo do Arizonac". Nagle usyszaem podniesione gosy. Uchyliem drzwi od werandy. Tu przy jej schodkach nieznajomy przybysz kci si zawzicie z pilnujcym wstpu wartownikiem. O co chodzi? zapytaem. On powiada odpar vaquero, zabawnie przecigajc sowa e jest szeryfem. A przecie szeryf jest w budynku. Co z takim robi, seor? Nie podawaem si za szeryfa! Jestem zastpc. Zapytajcie Adamsa! Czowiek, ktry to wykrzycza w gniewie, zwrci si teraz do mnie. Spod opuszczonego ronda kapelusza patrzay oczy niespokojne, rozbiegane, a prawa do ciskaa nerwowo kolb rewolweru sterczc z czerwonej skrzanej pochwy szerokiego pasa. Pan jest zastpc szeryfa w Rainy Valley? Tak. Nazywam si Wilburn. A pan... Kto? Sprowadz szeryfa odparem. Adams koczy wanie penetrowanie zakamarkw. Lesser uciek powiedzia na mj widok. Zwcha pismo nosem. Nie mamy tu nic wicej do roboty. Trzeba tylko zabezpieczy budynek. Lesser nie mg ujecha daleko. Trzeba nam w drog... Chodmy, doktorze. Tam czeka na pana jaki Wilburn. Doskonale. W sam por. Wyszlimy na werand.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

264

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Wilburn, dobrze, e si zjawi. Zabezpieczysz Arizonac" do mego powrotu. Nie rozumiem. Gospoda zostaje tymczasowom zamknita. Co si stao z Lesserem? Uciek. Kiedy? Powinnicie o tym lepiej wiedzie, Wilburn. Nie mieszkam w Rainy, szeryfie. Przypad... Dobrze Adams przerwa mu wp sowa. Lesser zwia wczoraj wieczorem albo w nocy. A to dra! Ale dlaczego? Tyle byo zaciekoci w jego sowach, e poczuem sympati dla Wilburna. Nie wiedziaem wwczas, i okrelenie dra" nie dotyczyo tylko faktu samej ucieczki, ale jeszcze czego wicej. Nie zwrciem rwnie uwagi, i to obelywe sowo nie miao sensu, dopki nie wiedziao si o przyczynie tej ucieczki. A przecie Wilburn o tej przyczynie nie mg j eszcze nic wiedzie. e dra, to dra odpowiedzia Adams. Nie dlatego, e uciek, ale dlatego, e nalea do Soca Arizony". Co? Wydao mi si, i zastpca szeryfa poblad pod mask opalenizny. le powiedziaem: poblad. Raczej poszarza. Wanie tak. Ale ptaszek nie mg daleko odfrun. Znajdziemy go. Jad z panem. Nie, Wilburn. Zostaniecie w Rainy Valley. Moe Lesser bdzie prbowa wrci? A przede wszystkim trzeba pilnowa gospody. To wane.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

265

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Zorganizujcie stra. I jeszcze jedno: ktokolwiek wiedziaby o miejscu pobytu Lessera, powinien powiadomi najbliszego szeryfa albo posterunek wojskowy. Ten czowiek jest niebezpiecznym przestpc. To wszystko, Wilburn. Swoich ludzi zabieram. Sub Arizonac" moecie puci wolno, a jeli chc, mog siedzie na miejscu. Idziemy. To ostatnie sowo skierowane byo do mnie. Piotr Carr, przypadkowy suchacz rozmowy, szybko zorientowa si w sytuacji: pociga ludzi Gonzalesa. Kaza im wraca za miasto, a jednego pchn do Meksykanina. Dzie by w peni, gdy przecisnlimy si przez tum ludzi otaczajcych budynek Arizonac". Wie o ucieczce Lessera i jego udziale w napadach Soca Arizony" rozniosa si szeroko i teraz gono j komentowano. Dla sennego, cichego miasteczka bya to nie lada sensacja. Znacznie bardziej podniecajca ni dawne zatargi z Hobbsem. Odjechalimy od Rainy Valley dobr mil ku poudniowi. W pobliu miasta zbyt wielu krcio si ciekawskich. Tam zatrzymalimy si na prowizorycznym obozowisku. Wwczas nadcign Gonzales z reszt ludzi. A teraz dla wyjanienia kilka sw o przyczynie naszej wyprawy nocnej do Rainy.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

266

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Gdy Zoty Lewis owiadczy mi, e zna nazwisko czowieka noszcego miano Wielkiego Soca, natychmiast powiadomiem o tym towarzyszy. Przyjli t rewelacj do sceptycznie. Karol owiadczy, i Zoty Lewis po prostu kamie. Piotr Carr zaproponowa, aby jeniec zaprowadzi nas osobicie do przywdcy bandy, niejako wskaza go palcem co byo oczywistym absurdem. Po pierwsze dlatego, i Lewis (jeli mwi prawd) nie przystaby na takie ryzyko. Po drugie dlatego, e (jeli kama) w ten sposb dawalimy szans ucieczki. Nieco inaczej zapatrywa si na t spraw Adams. Zdaniem jego naleao sprawdzi wiarygodno informacji bez zobowizywania si do czegokolwiek. Ale przecie na takich warunkach Lewis nie udzieli adnej wiadomoci! zaprotestowaem. Trzeba mu przyrzec wolno. Trudno na to przysta zauway Karol. Wypucimy go dopiero wwczas, gdy jego sowa oka si prawd. Wic o co chodzi? wykrzyknem. Tak, pewnie. Ale zastanw si nad tym, Janie. Doktor wietnie wie, o co chodzi wtrci si szeryf. Dobrze wie, tylko udaje, e nie rozumie. Znakomicie odparem podniesionym gosem. Ani sowa. Umywam wic od wszystkiego rce. Zaatwiajcie sobie sami z Lewisem, chocia wtpi, czy da si w tak naiwny sposb nabra Zajem si nabijaniem tytoniu do swej fajeczki demonstrujc w ten sposb cakowity brak zainteresowania dalszym przebiegiem dyskusji. Pan jest w gorcej wodzie kpany, doktorze. Przecie musimy si zastanowi. Wypuszczenie na wolno przestpcy to sprawa wcale niebaha. No bo dlaczego mamy uwolni Lewisa, a nie wszystkich innych? Dlatego, e przeraony zaproponowa nam wydanie wsplnika, tak? To wyglda paskudnie i jako nie godzi si z moim pojciem sprawiedliwoci.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

267

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Susznie nie wytrzymaem pod warunkiem, e Zoty Lewis jest istotnie wsplnikiem, a nie ofiar! I pan w to wierzy? Chyba zbyt pochopnie. A pan, szeryfie, podchodzi do sprawy zbyt podejrzliwie. I to nie majc dowodw uzasadniajcych t podejrzliwo. Czy rzeczywicie nie dopuszcza pan moliwo takiej sytuacji yciowej, w ktrej Zoty Lewis zmuszony zosta do wsppracy z band? Dopuszczam, dopuszczam. Jednake mam prawo nieufa temu czowiekowi, to po prostu mj... obowizek. Jako szeryfa. Wanie! I to panu przesania jasno spojrzenia. Jeszcze chwila, a zostan nazwany lepcem. Nie wiem, do czego doprowadziaby dalsza wymiana pogldw, gdyby nie interwencja Karola. Dentelmeni! zawoa artobliwie. O co chodzi? Szeryf niezomnie stoi na stray prawa, ale przecie doktor wcale nie zamierza tego prawa ama. Chyba si nie myl, Janie? Przytaknem. Wic wanie. A teraz jak mamy pewno, e Lewis nas nie oszuka? Tak, i przed stwierdzeniem prawdy nie pucimy go na wolno odparem. Proponuj nawet wicej: zatrzyma go do chwili likwidacji Soca Arizony". Piknie, ale oskary kogo jest atwo. A dowd? Musimy mie dowd, i wskazany przez Lewisa czowiek jest istotnie przywdc bandy, bo rcz, e oskarony wszystkiemu zaprzeczy. Dowody musi przedstawi Lewis, inaczej nic z tego powiedziaem. A co wy na to, szeryfie?
Opracowanie edytorskie: Jawa48

268

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Nie zgadzam si. Seor Gonzales zwrci si Karol do Meksykanina. Czy nie zechciaby pan zabra gosu? Jestem tu nowicjuszem... Bardzo dobrze. Wanie dlatego moe pan reprezentowa zupenie nowy punkt widzenia. Czy wiadomo uzyskana od tego, jak si on tam nazywa... Lewisa moe przypieszy likwidacj bandy? Wtpi mrukn niepoprawny szeryf. Na pewno! krzyknem. Znajc prawdziwe nazwisko przywdcy, natychmiast go schwytamy. A wwczas zganie Soce Arizony"! Piknie to powiedziae, Janie. Chocia nie podzielam twej pewnoci. A seor Gonzales? Uwaam, i jeli pomoc Lewisa moe zmniejszy ryzyko chociaby o jednego rannego czowieka, puszczajcie go, seores, wolno. To si opaca. Albo ten Lewis jest uczciwym czowiekiem, to niech rusza w wiat. Albo jest bandyt, to prdzej czy pniej spotka go zasuona kara. Po rozbiciu bandy niewiele tu wskra w pojedynk. Zostaem mile zaskoczony takim owiadczeniem, przypuszczaem bowiem, i meksykaski hacjendero okae si mniej czuym na ryzyko dalszej walki ze Socem Arizony" a cena ludzkiego ycia nie bdzie dla niego graa wielkiej roli. Z radoci uciskaem mu obie rce. Widziaem, e sprawio mu to przyjemno. Pan mnie musi odwiedzi, doktorze powiedzia chcc zapewne w ten sposb okaza swe zadowolenie. Oczywicie... Karol machn rk:
Opracowanie edytorskie: Jawa48

269

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Do rzeczy, dentelmeni! Nasz czerwony brat sysza spr. Niech pomoe odnale zote ziarnko mdroci. Spojrzelimy na Czarnego Niedwiedzia. Pokrci przeczco gow. Siedzi tu obok mnie wdz Apaczw, Pehnulte. Howgh! Bya to forma grzecznoci wobec gocia. Nie wolno jej byo lekceway. Natychmiast wic Karol zwrci si do Wielkiego Jelenia i dugo mu co tumaczy w apaczo nawajskim dialekcie. Nic z tego nie zrozumiaem, ale i nie byo potrzeby. Apacz odpowiedzia krtko, pltanin hiszpasko angielskich sw. Sens ich by jak zdoaem poj jednoznaczny. Wdz popiera mj punkt widzenia. Czarny Niedwied wypowiedzia si podobnie. Dostrzegem, jak szeryf spospnia, a Karol pomarkotnia. W najgorszym wypadku mona byo pomin sugestie Apacza, ale nie sposb ustosunkowa si tak do stanowiska Gonzalesa i Czarnego Niedwiedzia. Bez pomocy ludzi Meksykanina likwidacja bandy stawaa si trudniejsza. Bez pomocy Nawajw wrcz niemoliwa. Teraz zapada kopotliwa cisza. Powiedzielimy sobie nawzajem wszystko, co powiedzie naleao. Przyszed czas na ostateczn decyzj. Spojrzaem na Karola. Nerwowo pociera doni brod, na koniec westchn gboko: No i c, szeryfie? Zostalimy przegosowani. Na to wychodzi. Ale pan jest tu przedstawicielem prawa i ostatnie sowo do pana naley. Myl, e wobec takiej opinii wikszoci, moe bymy... ustpili? Nie przyo rki do uwolnienia Lewisa. Karol umiechn si:

Opracowanie edytorskie: Jawa48

270

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

No, ostatecznie mog to zrobi... inni. Proponuj, aby nasz doktor porozmawia z jecem. Wie, czego ma si trzyma. Na tym narada zostaa zakoczona. Wic jeszcze kilka sw o mej powtrnej misji. Udaem si znowu do Lewisa, przyrzekem, i doo stara, aby go puszczono wolno. Nic wicej nie mogem obieca, chcc pozosta w zgodzie z wasnym sumieniem. Obawiaem si, i takie owiadczenie nie zadowoli jeca. A jednak otworzyo mu usta. W pierwszej chwili nie mogem uwierzy w to, co mi powiedzia. Wielkim Socem mia by Tom Lesser, waciciel Arizonac". Lewis upiera si, e przypadkowo mg obserwowa przez dziurk od klucza oba biae kaptury", w chwili gdy Lesser zakada maskujcy go strj. A ten drugi? zapytaem. Rex? Mia ju kaptur na gowie. Nie wiem, kto to jest. Zastanw si, Lewis. To, co mwisz, jest goosownym twierdzeniem. Lesser wyprze si wszystkiego! Nie, nie. Pan ju wie, doktorze, e kady z nas mia przy sobie srebrny znaczek z wizerunkiem soca. Wielkie Soce ma taki sam znaczek, tyle e wykuty w zocie. Jego zastpca rwnie. Jak zapiecie Lessera, przeszukajcie mu kieszenie. Na pewno znajdziecie. To wszystko? Jeszcze nie. Wiem, gdzie Lesser chowa swe upy. W Arizonac"? Nie, w Dolinie mierci Gdzie to jest? Kady tutejszy wskae panu drog. Ja odkryem to zupenie przypadkowo. Wiele razy grzebaem po zboczach Doliny mierci w poszukiwaniu zota. Kiedy, gdy ju daem spokj bezowocnym
Opracowanie edytorskie: Jawa48

271

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

poszukiwaniom i leaem w grze, ujrzaem w dole czowieka i dwa juczne konie. Rozpoznaem Lessera. Widziaem, jak zatrzyma si, spta konie i pocz zdejmowa pkate toboy. Cay ten baga zanosi w jedno miejsce, pod skalist iglic. Jak tam trafi? przerwaem mylc, e byby to wystarczajcy dowd, by przekona Adamsa. Bardzo atwo. Iglica jest widoczna ze wszystkich stron. Ale wracam do Lessera. Ot w pewnej chwili straciem go z oczu. Zupenie jakby pod ziemi si zapad. Powtrzyo si to kilka razy, a zniky wszystkie worki. Wtedy wycofaem si na drug stron doliny i odjechaem. Wic nie ledzie go duej? Nie. Gdyby mnie przypadkiem dostrzeg, dzisiaj nie miaby pan z kim gada, doktorze. Tak si go lkasz? Nie jego. Ludzi, ktrych by na mnie nasa. Szkoda westchnem. Gdyby stwierdzi, gdzi e przechowuje upy, mielibymy niezbity dowd udziau Lessera w bandzie. Wystarczy troch pogrzeba. Dokoa iglicy. Su pomoc. Nic na to nie odpowiedziaem, majc na uwadze wszystkie zastrzeenia szeryfa.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

272

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

XVIII

Dolina mierci

Jechalimy wci na poudnie, w kierunku meksykaskiej granicy: Karol, Piotr Carr, Adams, Gonzales, Pehnulte i ja. Szeciu ludzi. A za duo, jak na schwytanie jednego czowieka. Za mao jak na tak olbrzymi przestrze. Ale na jej spenetrowanie nie starczyoby i tysica. W istocie rzeczy jechalimy na los szczcia. cigany rozumujc logicznie powinien by si skierowa w stron Meksyku. Ale rwnie dobrze mg si uda w jakimkolwiek innym kierunku. Ruszylimy wprost spod Rainy Valley, odesawszy do pueblo wszystkich vaqueros. Z nimi zapewne uda si Dawid wraz ze swym przyjacielem, bo znikn mi z oczu, zanim jeszcze powrci Gonzales. Za zielon dolin Rainy, minwszy rzeczk, wjechalimy w pospn krain. Ziemi ciemnych ska, czarnych lasw jaowc owych, pokrywajcych dalekie zbocza gr i wyschych, wypalonych socem, pustynnych obszarw, gdzie sterczay ku niebu szare, zakurzone kaktusy. Sdzilimy, i Lesser uciekszy z miasteczka bdzie prbowa opuci terytorium Stanw przez najblisz granic. Chocia drg, a raczej bezdroy prowadzcych na poudnie byo kilka, wybralimy t, ktra przebiegaa niedaleko Doliny mierci. Nigdy dotd o niej nie syszaem. W caej naszej szstce tylko Gonzales i Pehnulte znali dolin. Ba, wiedzieli nawet skd ta nazwa powstaa. Wywodzia si z czasw walk prowadzonych midzy Meksykiem i Stanami Zjednoczonymi, zakoczonych traktatem pokojowym w 1848 roku. Wwczas to w bezimiennej dolinie, w zapadym kcie wiata doszo do potyczki dwu wrogich oddziaw.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

273

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Przyniosa ona mier wszystkim uczestnikom. Pobici zmarli z ran, zwycizcy z... pragnienia. Jednake kto musia si uratowa, bo wie o tym boju rozesza si zarwno wrd czerwonoskrych, jak i biaych, z czego wanie zrodzia si nazwa Doliny mierci. Dodam, e istniao tam rdo wody, ale tak ukryte, i tylko szczliwym trafem mona je odnale. Trzeciego dnia naszej podry, jadc wedug wskazwek Apacza i Gonzalesa, natrafilimy na odciski podkw koskich. Kto zmierza, jak my, ku poudniowi. Czyby L esser? Odtd trzymalimy si tego tropu. e zachowa si tak widoczny i wid nas bezbdnie, zawdziczalimy to chyba wycznie suchemu klimatowi kraju bez deszczw i porywistych wiatrw, ktre tak atwo zasypuj wszelkie lady. Jechalimy szybko, przerywajc podr tylko o zmroku i w porze najwikszego upau. Nie sposb bowiem wytrzyma w arze arizoskiego poudnia. Z wod, zwaszcza dla koni, mielimy powane kopoty. Parokrotnie przed nocnym postojem Pehnulte opuszcza nas samotnie, aby krc dokoa, odnale chociaby najmniejsze rdeko. Kiedy indziej czyni to Gonzales. I zawsze im si udawao. Za pomoc jakiego specjalnego chyba zmysu potrafili trafi bd na tryskajc ze zbocza gry siklaw, bd na ukryte w zapomnianej dolince jeziorko. Oni dwaj najlepiej orientowali si w tych bezludnych stronach. Zdarzay si jednak i takie dni, podczas ktrych wydzielalimy sobie i koniom skpe racje ciepawej wody, wiezionej na zapas w skrzanych workach. Na prawo i na lewo, za nami i przed nami, jak oki em sign, rozciga si ten sam krajobraz peen rozpadlin, uskokw, a od czasu do czasu gadkich jak st przestrzeni spalonej ziemi, zamknitej na dalekim wschodzie szarym pasmem gr. Kraj by wymary. Ani razu nie spotkalimy nawet najmarniejszej zwierzyny. lad kopyt stawa si coraz wyraniejszy. Czy jecha przed nami Lesser, czy to jaki inny jedziec samotnie przemierza puste przestrzenie? Wkrtce mielimy si o tym przekona. Pitego dnia jazdy Pehnulte, ktry
Opracowanie edytorskie: Jawa48

274

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

nas wid, podnis rk i zatrzyma konia. Zbilimy si w gromadk, a wwczas Apacz, wskazujc ku wschodowi, powiedzia tylko dwa sowa: Dolina mierci. Otworzyem szeroko oczy, ale poza brzowoczarn rwnin, poza kilku samotnymi kaktusami smtn ozdob tych stron nic wicej nie dojrzaem. Gonzales zauway moje zdziwienie. Wdz si nie myli. Od Doliny mierci dzieli nas jeszcze ze trzydzieci mil ale on ju wie. Teraz przez jaki czas posuwa si bdziemy gadk i odkryt ze wszystkich stron paszczyzn. Ostatni zbiornik wody, maa rzeczka, przepywa o mil std. Dalej cignie si jaowy step pustynia, pocity parowami, a nastpne rdo dopiero w samej dolinie, i to tak ukryte, e nieatwo je odszuka. Czy mwi panu o tym Lewis? Zaprzeczyem. Moe zapomnia, a moe sam o tym nie wiedzia, tak jak nie wiedzieli onierze zmarli z pragnienia. To okrutny kraj, seor. Nie wiem, jak dalibymy sobie rad bez pana, seor Gonzales odezwa si Karol. Bez pana i bez wodza Apaczw. Okrutny to kraj, to prawda. I okrutni ludzi go zami eszkuj. A przyroda nie lepsza. Ale myl, e ludzi da si zmieni, a przyroda okae si askawa, gdy kanay pene wody poprzecinaj wysch ziemi. Ujrzaem na twarzy Gonzalesa lekki umiech, pewnie niedowierzania, a Piotr Carr po prostu zachichota. Tylko oblicze Wielkiego Jelenia pozostao niezmcone w swym spokoju. Kto wie, moe najlepiej z nas wszystkich poj tre sw mego przyjaciela? Teraz powiedzia Meksykanin musimy nieco zboczy, aby trafi na rzeczk. W drog, panowie! Do poudnia jeszcze kawaek, jeli dobrze popdzimy konie, staniemy u celu przed najwikszym arem. Popucilimy cugli, kurz zawirowa za nami. Po krtkiej jedzie dojrzaem na czerwonobrzowym polu wijc si ciemniejsz lini zaroli. Wierzchowce poczuy wilgo i przyspieszyy biegu.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

275

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Wreszcie czarna linia zamienia si w pasmo rzadkich krzeww, midzy ktrymi rozbyso lustro wody. Przebylimy wski pache trawy i zeskoczyli z siode tu nad kamienistym, wypenionym drobnym wirem, szerokim a pytkim korytem rzeczki. Woda sigaa koniom zaledwie do pcin. Zdjlimy wic uprz, aby mogy si wytarza w tej pycinie. Od razu oywiy si, poczy parska i szczypa traw. Ruszyem wzdu brzegu, z oczami utkwionymi w ziemi. Byem ciekaw, czy rzekomy Lesser i tutaj zawita przed nami, bo chocia lad bieg nadal prosto ku poudniowi, cigany mg skrci do wody w innym ni my miejscu. Po przejciu kilku jardw zatrzymaem si jak wryty. Przede mn widniao nieregularne koo wygniecionej trawy, a w nim wyrane odciski w wilgotnym gruncie: lady kopyt i stp ludzkich. Zawrciem natychmiast. Przywoaem Karola. Obejrza dokadnie teren. Jeden ko, jeden jedziec stwierdzi. Przyby z tamtego brzegu strumienia dodaem a odjecha w tym samym kierunku, w ktrym wiedzie nasza dalsza droga. Sprawdzie? Popatrz na tamten brzeg. Przeszlimy nie zdejmujc nawet obuwia. Tam wyrany lad kopyt cign si rwnolegle z biegiem wody. Z tego wynika mrukn Karol i nie jest to wcale ten sam jedziec, ktrego tropem podamy. Moe jaki samotny westman albo eksplorer jadcy szuka szczcia w grach? Wracajmy. Naszych towarzyszy niezbyt zainteresowao to odkrycie. Tylko Pehnulte uda si sprawdzi, skd i dokd wid odkryty trop. Posiliwszy si naprdce, osiodalimy konie i ruszyli galopem za otwierajcym kawalkad Apaczem. Monotonna paszczyzna z kpami kaktusw, zdawao si, nie ma koca. Opuciwszy rzeczk przez cay czas widzielimy wyrany trop nieznanego podrnika, a wreszcie zczy si on z tropem starym. Nie
Opracowanie edytorskie: Jawa48

276

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

ulegao ju wtpliwoci byo dwu jedcw. Przez cae mile dalszej drogi oba tropy biegy tu obok siebie: jeden mocno zatarty, drugi znacznie wieszy, ale w tym samym zmierzajcy kierunku. Niespodziewanie jednak rozdzieliy si. Zatarty cign si nadal prosto ku poudniowi, wiey agodnym ukiem skrci w lewo. Tajemniczy trop powiedzia Karol zatrzymujc konia. Dlaczego tajemniczy? zapytaem. Bo bez widocznego powodu zmieni kierunek. Gdybymy mieli wicej czasu, chtnie skoczybym w bok, aby sprawdzi, dokd teraz pobiegy te wiee lady. Na tych pustkowiach wszystko jest wane. Ale poniewa nie mamy... Niestety. Wic naprzd! Nad wieczorem gadka jak st rwnina pocza falowa, a pniej ukazay si znowu pknicia i uskoki gruntu. Bardzo to utrudniao jazd. Lawirujc wrd tych bezdroy, pilnie baczylimy na odciski kopyt staway si coraz wyraniejsze. A wic doganialimy jedca. Nazajutrz dostrzegem na horyzoncie mgliste zarysy jakby dwu szczytw. Za pomoc lornetki obejrzaem je sobie dokadniej. Obie wysoczyzny nie wyglday wcale jak szczyty grskie, lecz jak grzbiety biegnce ukosem w poprzek naszej drogi. Dokoa nich rozcigaa si gboka nizina. Najprawdopodobniej oba grzbiety powstay w wyniku erozji, dokonanej zreszt nie przez wod, ktrej w tym suchym kraju jest niewiele, ale przez wiatry wydmuchujce spalon, sproszkowan gleb spomidzy twardego, skalistego podoa. Zatrzymalimy si chyba w poowie drogi dzielcej nas jeszcze od celu. To jest wanie Dolina mierci poinformowa Gonzales. Teraz musimy si rozdzieli zauway Karol. Po co?
Opracowanie edytorskie: Jawa48

277

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Jeeli prawd jest to, co wyjawi Zoty Lewis, Lesser, zatrzyma si w dolinie na duej. Bdzie przecie chcia zabra chocia cz ukrytych upw. Dlatego proponuj, aby kilku z nas obsadzio wylot wwozu z przeciwnej strony. Czasu powinno na to starczy, a ptaszek zostanie zamknity w klatce. Co pan na to seor Gonzales? Mona objecha wwz? Dugo doliny siga piciu mil. Objazd... hm... To oczywicie znacznie dusza droga. O ile? Trzy do czterech mil... Czy podejmie si pan tego? Oczywicie. wietnie. Myl, e towarzyszy panu powinni szeryf i Piotr Carr. W ten sposb podzielimy rwno swe siy. Co wy na to, dentelmeni? Nie wyrazili sprzeciwu, tylko Carr skrzywi si nieco. Ale na to nikt poza mn nie zwrci uwagi. A wic Lesser nie bdzie mg si wymkn. Jeeli to jest istotnie Lesser zauwayem sceptycznie. Sprawdzimy. Nim wieczr zapadnie, powinnimy by na miejscu. Moi biali bracia nie wiedz, i w Dolinie mierci znajduje si cieka odezwa si nieoczekiwanie Pehnulte. cieka? wykrzykn Gonzales. Znam przecie dolin. Od zewntrz do atwo przedosta si na grzbiet zboczy, od rodka... niemoliwe! To prawdziwa puapka. Syszaem o czowieku, ktry zdoa wspi si od wewntrznej strony... Czy Wielki Jele si nie myli?
Opracowanie edytorskie: Jawa48

278

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

To bya blada twarz, ktra zdoaa uciec podczas walki. Ogldaem dolin niejeden raz. Po poudniowej stronie biegnie tu nad urwiskiem wska cieka i wiedzie na grzbiet gry. Howgh! Czy mona ni przejecha konno? Apacz zamyli si chwil. Tylko bardzo dobry jedziec mgby tego dokona. No to nie ma strachu. Lesser na pewno nie jest bardzo dobrym jedcem. W drog, panowie! Rozdzielilimy si na dwie grupy. Popdzilimy razem z Karolem i Pehnulte wprost przed siebie. Kurz wzbija si spod kopyt, gucho dudnia stwardniaa, pokryta czerwonym pyem ziemia. Rwnina obniaa si coraz bardziej, a znalelimy si na jej dnie. Krajobraz Arizony jak go zdoaem pozna na pewno nie naley do pogodnych. Ale to, co teraz ujrzaem, przekraczao najbardziej ponure wyobraenie o najbardziej ponurym miejscu na kuli ziemskiej. Duchota i skwar panujcy tutaj przewyszay wszystko, czegokolwiek pod tym wzgldem dowiadczyem. Najdrobniejszy powiew nie muska twarzy, mimo i jechalimy dobrym kusem. W cigu paru minut mokra koszula przylgna mi do ciaa, kark wierzchowca pocz lni potem. A widok? Caa okolica, jak okiem sign, pozbawiona bya najdrobniejszej nawet roliny. Nawet odporny na susz i gorco kaktus nie rs tutaj. Wszystko miao barw rudoczerwon, gleba popkaa w sie drobnych zmarszczek. U kraca tej niecki dwigay si dwie skay cakowicie nagie, prawie czarne, wygldajce jak wrota piekie. Na koniec rozwaro si wejcie do doliny, jak diabelska paszcza czekajca na miakw lub gupcw. Brr, kiedy dzi jeszcze wspomn tamten obraz, dreszcz mnie przenika. Jadcy na przedzie Apacz podnis rk i wstrzyma konia. Podjechalimy. Niech teraz biali uwaaj. Ten Lesser (w jego ustach zabrzmiao to jak Lezjer") moe znajdowa si bardzo bli sko.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

279

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Czy wdz wie, w ktrym miejscu wznosi si iglica? zapytaem. W poowie doliny. Niedaleko ukrytego rda. Niech moi bracia patrz... o, tutaj... tu jest ten drugi trop, ktry zgubilimy. Druga blada twarz, ktra jechaa za pierwsz. Nic o niej nie wiemy. Czy to przyjaciel Lessera, czy jego wrg? Spojrzaem na ziemi. lady kopyt byy podwjne. lepy by to rozpozna! Tajemniczy jedziec nadjecha nagle skd z boku i znowu pody tropami rzekomego Lessera. Co nam radzi Pehnulte? zapyta Karol. Niech moi biali bracia jad, jeden za drugim, praw stron, jak najbliej zbocza, i niech oczy ich bd otwarte. Pod lew stron. Czycie to samo, co ja bd czyni. To jest ze miejsce! Howgh. Karol odwrci si ku mnie i rzek pgosem: Popatrz, oba lady biegn teraz samym rodeczkiem. Ruszylimy obserwujc uwanie ruchy Indianina. Apacz zapuszcza si w gardziel wolno, wolniutko, zmuszajc wierzchowca do omijania potnych gazw porozrzucanych tu i tam. Cienina, majca kilka jardw dugoci, koczya si raptownie. Na prawo i na lewo leaa teraz przed nami spalona ziemia w ksztacie szerokiej rynny, ograniczonej stromymi urwiskami. D tej rynny pokryway gdzieniegdzie drobne kamyki, gdzieniegdzie gazy o ostrych, postrzpionych ksztatach, odpade od wyniosych grani zamykajcych dolin. Ten ponury wiat, martwy i milczcy, wypeniony by cisz a dzwonic w uszach. Jechalimy bardzo wolno, nie wyprzedzajc Apacza posuwajcego si bezgonie czyby wdz, zgodnie z wierzeniami czerwonoskrych, nie chcia budzi zego ducha" tego przekltego miejsca? W tej ciszy sycha byo tylko stumione poczapywanie koni. Nagle Karol cign tak raptownie cugle, i o mao na niego nie wpadem. Zerknem w lewo, Pehnulte przystan rwnie i wycignitym ramieniem
Opracowanie edytorskie: Jawa48

280

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

wskazywa w milczeniu na co, co znajdowao si przed nami. Przyoyem do oczu lornetk. Nieforemny ksztat biela na brzowoczarnej patelni, na wielkim krgu prawie gadkiej w tym miejscu rynny. Odetchnem gboko i zacisnem wargi, aby nie krzykn. To koci bielay w olniewajcym socu! Koci ludzkie. Ksztat czaszek nie pozwala wtpi. Musiay to by szkielety polegych w tamtej legendarnej ju walce. Karolu szepnem widzisz? Odwrci si ku mnie i skin gow. Czy nie trafi tu ani jeden prawdziwy mczyzna, aby pogrzeba te szcztki? Minlimy pobojowisko, ale obiecaem sobie, e jeszcze tu powrc. Nie liczyem, ale tak na oko wygldao, i pado tu kilkudziesiciu ludzi. Zwycionych i zwycizcw. Nieco dalej trafilimy na porozrzucane szkielety koskie, na bro paln i sieczn. Zoty Lewis nic mi o tym wszystkim nie wspomina. Gdy ju pozostay za nami te bitewne szcztki, cisz doliny zburzy nagle wystrza. Rozleg si raz tylko, ale echo powtrzyo go trzykr otnie. W tym wanie miejscu wystp skalny zasania widok. To stamtd kto strzeli. Ktem oka dojrzaem, jak Pehnulte wspi konia i pogna z miejsca dzikim galopem. Ruszylimy za nim. Pdzilimy wrd zomw skalnych i lada chwila spodziewaem si, e mj ko wyrzuci mnie z sioda. Spociem si podwjnie: z gorca i z emocji. A przecie nie jestem najgorszym jedcem. Oto dopadlimy celu! Na pierwszym planie ujrzaem a cztery wierzchowce. Nieco dalej spoczywa w brunatnym kurzu czowiek. Nie podnis si na nasz widok. Kilka krokw za nim leay na ziemi dwie jeszcze postacie, skrpowane rzemieniami. Rozpoznaem je natychmiast: Dawid i jego przyjaciel, syn Gonzalesa. Skd si tu wzili? Nad nimi, pochylony... Tak, wzrok mnie nie myli, to by waciciel gospody Arizonac" Tom Lesser! Natychmiast wyprostowa si, wycign rk i dwukrotnie strzeli w naszym kierunku. Nie widziaem,
Opracowanie edytorskie: Jawa48

281

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

trafi czy chybi. Nie ogldajc si pognaem wprost na niego. Strzeli raz jeszcze, po czym skoczy na konia ze zrcznoci, o ktr nigdy bym go nie podejrzewa i popdzi w gb doliny. Wszystko wydarzyo si w czasie znacznie krtszym, ni mona by to opisa. Postanowiem powtrzy manewr przeprowadzony pod ponc farm Hobbsa: rzut lassem. Ba, ale tam galopowaem rwnin, tu... rynn, raz szersz, raz wsz, usian skalnymi odamkami. Lesser gna w odlegoci kilku jardw, skaczc to w lewo, to w prawo. Odlego wcale nie malaa. Spraw komplikowa fakt, i Karol, majcy szybszego wierzchowca, nie mg z powodu ciasnoty mnie min, a Apacz wyranie nie nada. Traciem wic nadziej, e uda mi si zbliy na odpowiedni dystans. Wtem sytuacja ulega gwatownej zmianie. Ot daleko, daleko w gbi doliny ukazali si nowi jedcy. Musiaem ich dostrzec wczeniej od Lessera, bo on nadal nie zmienia kierunku jazdy, gnajc wprost w ramiona naszych towarzyszy. Ani przez sekund nie wtpiem, e s to: Gonzales, szeryf i Piotr Carr. No, ju si nam nie wymknie pomylaem. Nagle Lesser skrci w lewo, ku samej cianie wwozu. Uczyniem podobnie, ale musiaem zwolni bieg mego konia. Teraz na czoo pocigu wysun si Pehnulte, ja za nim, za mn Karol. Bryzgi drobnych kamykw leciay spod kopyt, a bura kurzawa cigna si naszym ladem. Trudno mi powiedzie, jak to dugo trwao. Pamitam tylko, i dostrzegem ju znajome sylwetki Gonzalesa i jego towarzyszy. Lesser dopad skalnej ciany i skoczy. Wydao mi si, e oszala. Ale nie, tam, kilka stp nad dnem doliny, cigna si wzdu zbocza wziutka per. Dojrzaem j, jak pia si agodnym skosem a ku samemu szczytowi. W sekund
Opracowanie edytorskie: Jawa48

282

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

pniej osign j Apacz podobnym, karkoomnym skokiem. Wstrzymaem wierzchowca. Dla dwu cigajcych na ciece nie byo miejsca. Karol rwnie cign cugle. Zatrzyma si tu obok. Patrzylimy bezradni na rozgrywajc si przed naszymi oczami ucieczk i pogo. Lesser by diabelnie zrcznym jedcem. Droyna wygldaa jak wziutka, karkoomna cieka stracecw. Ale Pehnulte w zrcznoci nie ustpowa ciganemu. Widzielimy, jak zblia si z kad sekund do Lessera. Obaj znajdowali si coraz dalej od nas i coraz wyej. Ruszylimy z Karolem wzdu zbocza, na ktre spogldaem teraz przez lornetk. Oczekiwaem lada chwila zakoczenia gonitwy. Jeden niezawodny rzut lassem i herszt Soca Arizony" wyleci z sioda. Ale rzut ten nie nastpi. Stao si zupenie co innego. Oto nagle oczom nie mogem uwierzy zadrgaa krta linia cieki, buchn obok kurzu i przysoni wszystko. Z oboku wynurzy si gnajcy nadal ku kamienistemu grzbietowi wierzchowiec Lessera wraz ze swym jedcem. Ale za nim nie wida ju byo pdzcego Apacza. Ze straszliwym gruchotem runa skalna lawina a na samo dno doliny. Jeden z wirujcych kamykw trafi mnie do bolenie w twarz, a wiksze odamki przeleciay tu obok. Sposzony ko poderwa si rc i tulc uszy. Z trudem go powstrzymaem i zeskoczyem z sioda. Kurzawa opada. Teraz ujrzaem wyranie lecego wrd zwalisk nieruchomego konia. By martwy. Wyej, kilkanacie jardw nad nim, widniaa wielka wyrwa w ciece. Szukaem gorczkowo jedca. Dostrzegem go wreszcie wisia kurczowo uczepiony jakiego wystpu prawie gadkiej ciany. Karolu! krzyknem, pokazujc rk. Bierz lasso, Janie, i na gr! Zanim skoczy mwi, zerwaem z kw sioda pk w koo zwinitych rzemieni i biegiem ruszyem w powrotnym kierunku, gdzie skalista cieka zniaa si ku dnu doliny. Wdrapaem si na ni syszc za sob tupot butw Karola i gnaem a do miejsca, w ktrym drog zagrodzia mi gboka wyrwa. Nad t przepaci wisia Apacz. Jak dugo mg utrzyma si w takiej pozycji? Pooyem si, ciko dyszc, nad sam krawdzi.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

283

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Rzucaj, Janie! Spokojnie, spokojnie. Troch w lewo. Tak, doskonale. Gos Karola pomg mi zapanowa nad nerwami. Przy sowie doskonale" rzemie przeci powietrze i zakoysa si tu przed twarz Indianina. Apacz trzyma si wystpu skalnego obu domi. Teraz musia jedn rk schwyta lasso. Czy zdoa to uczyni? Patrzaem wstrzymujc oddech. Ale nie doceniem siy czerwonoskrego. Zapa natychmiast za ptl rzemienia, przerzuci j sobie przez rami. Uklkem. Karol pomg mi cign. Wolno, wolniutko, cal po calu skracalimy lasso, a wreszcie gowa Pehnulte wyjrzaa zza krawdzi, a sekund pniej Wielki Jele wspi si na ciek. Gdyby nie moi biali bracia rzek leabym tam, obok swego konia. Nigdy im tego nie zapomn. Howgh! Dopiero teraz spojrzaem na gr. cieka bya pusta. Lesser musia dosign grzbietu i znikn za nim. Zawrcilimy. Na dole czeka na nas tylko Piotr Carr. Widzielimy wszystko powiedzia. Gdzie Gonzales? Pojecha z szeryfem. Dokd? ciga Lessera.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

284

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Prowadzc konie za uzdy dotarlimy z powrotem do miejsca, w ktrym napotkalimy Lessera. Teraz krztali si tu nad nieruchomym ciaem dwaj chopcy. Jakim sposobem nie pytaem o to zdoali si uwolni z wizw. Uklkem nad lecym. Zbadaem puls, serce, oddech. Nie y. Kula najprawdopodobniej przeszya okolice serca. Twarz wydaa mi si znajoma. Kto to jest? Wilburn, zastpca naszego szeryfa. Wic to on goni Lessera! zawoaem. To jego jest ten tajemniczy drugi trop. Wanie on, doktorze odpar Dawid ale w zupenie innym celu. Sam mi to wyzna przed zgonem. Biedak, ledwie mg mwi, ale zrozumiaem wszystko. Co takiego? To jest wanie ten Rex, ktrego pan widzia w masce. Zastpca szeryfa, a rwnoczenie zastpca szefa bandy. Trudno uwierzy, ale... niech pan spojrzy. Poda mi na otwartej doni to poyskujc blaszk z wizerunkiem stylizowanego soca. Prawdziwe zoto doda. Takie znaczki mieli tylko Lesser i WilburnRex... Pokiwaem gow. Blaszk obejrza Karol, po nim Carr, a wrcia do mnie. Mam j po dzi dzie. Niele si spisae, Dawidzie powiedziaem. Ale skd si tu wzie? Sdzilimy, i wrcie do pueblo. Seor Gonzales nie bdzie zadowolony. To ostatnie zdanie skierowaem do drugiego chopaka trzymajcego si przez cay czas na uboczu. Od dawna ju zauwayem, i stroni od ludzi. Wyglda nieco na dzikusa.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

285

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Dawid jako nie bardzo przej si mym owiadczeniem. Postanowiem przy najbliszej okazji wystpi ostrzej, tym bardziej i Karol zamiast mnie poprze, pocz wypytywa o szczegy. Wynikao z nich, i brat Czarnego Niedwiedzia wraz ze swym przyjacielem ruszyli w drog jeszcze przed nami. Ot, taka chopica bufonada, ktra przecie moga zakoczy si tragicznie. Co zreszt wynikao z dalszej treci relacji. Dawid zna Dolin mierci. Wiedzia (prawdopodobnie od Czarnego Niedwiedzia), i Lesser ma tam swj schowek. W terenie orientowa si lepiej od nas i od samego Lessera. Wybra wic najkrtsz z drg. Dotar do doliny od jej poudniowej strony. Dlatego nie dostrzeglimy ladw obu chopcw. Odciski kopyt zauwayli natomiast Gonzales, szeryf i Piotr, ale nie mieli czasu zastanawia si nad nimi, pdzc co ko wyskoczy na nasze spotkanie. Dawid wraz ze swym przyjacielem przybyli na par godzin przed nami. Lesser musia jednak ich zauway. Chopcy trafili bez przeszkd do miejsca, w ktrym zostawi konia, aby zaj si odwaleniem wejcia do jaskini. Ujrzeli wierzchowca nie opodal wskiej i ciemnej dziury. Przypuszczali, i waciciel Arizonac" znajduje si wewntrz i zaopatrzeni w lassa postanowili czeka, ukryci za skalnym wyomem. Spodziewali si, e chwyc Lessera. C za powd do dumy! Zbyt byli pewni siebie i to ich wanie zgubio. Lesser prawdopodobnie sdzi, i za chopcami poda grupa dorosych, dlatego tylko nie uy broni palnej. Za to podszed niepostrzeenie i obu oguszy uderzeniami pici. Po czym zwiza ich wasnymi lassami. Dawid, gdy nam o tym opowiada, pocz w tym miejscu jka si i plta w sowach. Ledwo wyjani, e gdy odzyskali przytomno, nie mogli ruszy ani rk, ani nog. Spogldajc na jego aosn min, z trudem tumiem miech, cho sprawa przecie nie na miech zasugiwaa. Dwu wyrostkw przez wasn gupot o mao nie zgino. Gdyby Lesser wiedzia, e nikt za nimi nie jedzie... Znajc krtsz drog nie powiedzieli nam o tym, rozpoczli pocig na wasn rk, powodowani faszyw dum. Nie aowaem ich teraz i nie kryem si z tym.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

286

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Lesser, unieszkodliwiwszy przeciwnikw, wskoczy na konia i odjecha. Mona si domyla, e chcia zbada okolic. Nie znalaz szy nikogo wrci. Po raz drugi nad chopakami zawisa groba mierci. Ale bandyta zaj si dalszym usuwaniem gazw z otworu pieczary. By moe porachunek z chopcami odoy na pniej. Popeni jednak bd nie spieszy si. Gdyby natychmiast wyjecha z Doliny mierci, mgby wywie przynajmniej cz skarbw. Zgubia go chciwo. Pozosta w dolinie, aby zapeni juki ju nie tylko wasnego konia, ale i koni przybyszw. Wtedy zaskoczony zosta przez Wilburna. Doszo do ktni jak opowiedzia Dawid z ktrej wynikao, i skarb zoony w grocie by wasnoci obu przywdcw bandy, a Lesser wcale nie uprzedzi wsplnika, i postanowi opuci Arizon, z najwartociowsz czci upw. Ostra wymiana zda zakoczya si morderczym strzaem Lessera. W takiej to chwili zjawilimy si. Gdy w minut pniej cigalimy uciekajcego, miertelnie ranny Wilburn wyzna chopcom, i nosi przezwisko Rex, e Lesser by Wielkim Socem, osob kierujc wszystkimi poczynaniami bandy. Wysuchawszy w skupieniu tej relacji, zajlimy si pochwkiem zmarego WilburnaRexa. Na koniec, bo ju wieczr zapada, rozbilimy obozowisko w pobliu opisywanej przez Zotego Lewisa iglicy. Tam wanie tryskao, a o krok dalej wsikao bez ladu w spalon ziemi malutkie rdeko czystej i zimnej wody. Piekielnie zmordowany zasnem prawie natychmiast i dopiero rankiem obudzi mnie Karol.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

287

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

XIX

Skarbiec Lessera

Pi dugich dni przebywalimy w Dolinie mierci czekajc na powrt Gonzalesa i jego towarzysza. Prosi o to przez Piotra Carra, gdy puci si wraz z szeryfem Adamsem w pogo. Karol by peen pesymizmu. Albo go zapi natychmiast, albo wcale twierdzi. Chyba e Gonzales nosi si z zamiarem cigania Lessera a do Meksyku, ale na to i piciu dni nie starczy. Nic nie mwiem, lecz w duchu przyznawaem Karolowi racj. Ale skd ten termin piciu dni? Teraz zajlimy si przegldaniem skarbw Lessera. W grocie byo przyjemnie chodno, ale i ciemno jednoczenie. Na szczcie odkrylimy tu u wejcia pk smolnych szczap, wida specjalnie tu przywiezionych, bo dokoa przecie nie rosa najdrobniejsza nawet rolinka. Gdy zapalilimy dwie z takich pochodni, oczom naszym ukaza si zdumiewajcy widok. Wntrze pieczary dzielio si na dwie czci, jak gdyby dwie izby odgraniczone skalnym przeweniem i wysokim progiem. W pierwszej na kokach wbitych w kamienn cian wisiay paty suszonego misa, twarde jak deski. Jak cenny jest taki zapas, wie o tym dobrze kady traper, kady westman, kady samotny wdrowiec wrd samotnych przestrzeni, gdzie zwierzyna owna naley do rzadkoci. Suszone miso mona je wymoczywszy je uprzednio w wodzie, ale widziaem i takich, ktrzy spoywali je na sucho, dugo ujc. Suszone miso to jednak przede wszystkim surowiec do wyrobu pemikanu, czyli misnego proszku. Ten niezastpiony podczas dugich podry pokarm
Opracowanie edytorskie: Jawa48

288

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

wynaleli Indianie, kruszc wyschnite kawaki bizoniej poldwicy w kamiennych arnach. Pniej do swej produkcji wczy go przemys spoywczy bladych twarzy", przerabiajc na proszek ju nie bizonie, lecz woowe miso. Znacznie mniej smaczne.

Wszystko w jaskini suche byo jak pieprz. Nawet bro: cztery sztucery i trzy rewolwery owinite w gagany nie miay ani jednej plamki rdzy. Tak wiec pierwsza jaskinia bya zbrojowni i spiarni. Znalelimy nawet beczk pen ziarna kukurydzianego (bardzo si nam teraz przydao
Opracowanie edytorskie: Jawa48

289

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

jako pasza dla koni), kilka garnkw, par opat i kilofw. Sdzc po zapasach ywnoci, czowiek ukrywajcy si w Dolinie mierci mgby tu przebywa tygodniami. Bya wic to zbjecka oaza, podobna do tej, w ktrej jeden z bandytw wybawi nas od niechybnej mierci z pragnienia. Ale ta znana bya tylko przywdcom Soca Arizony" tak naleao wnioskowa. Druga, mniejsza jaskinia stanowia skarbiec Lessera. Wynosilimy kolejno wszystkie przedmioty na wiato dziennie. Byo czemu si przyglda! Na pocztek wydobylimy pi skrzanych woreczkw. Kady way co najmniej p funta. Dwa z nich rozpozna Piotr Carr jako sw wasno, ktr natychmiast odzyska. Stwierdziwszy, i nadal zawieraj w swym wntrzu zoty piasek, wykona jaki zaimprowizowany taniec, a potem rzuci si na szyj mnie i Karolowi. Zasuyem chyba na te woreczki? Co, doktorze? wykrzykiwa Piotr. Jak najbardziej. Pomoge nam niemao, a poza tym...jest to przecie twoja zrabowana wasno. Wanie tu zaspi si. Gdyby tak jeszcze dao si odnale bro i te troch dolarw? Ci dranie wyczycili mnie ze wszystkiego. Szukajmy rzekem. Ale w jaskini nie byo broni Piotra. Ani dolarw. Na pociech wic wrczyem mu jeden ze sztucerw. Zamiast dolarw w porozumieniu z Karolem dorzucilimy Piotrowi jeszcze jeden woreczek. Co prawda najmniejszy, ale i tak na tym" nie straci. C jednak mielimy pocz z reszt upw nagromadzonych tu przez Lessera? Decyzj w tej sprawie odoylimy do chwili powrotu szeryfa. Niech rozstrzygnie. Tymczasem wycigalimy z ukrycia prawdziwe okazy sztuki. Chyba nie tylko chciwo, ale i jaka mania kolekcjonerska charakteryzowaa waciciela gospody. Bo oto znalazem wrd innych przedmiotw indiaski tomahawk o poyskliwym ostrzu, rkojeci wykadanej perow macic i nabijanej srebrnymi gwodziami. Bya to raczej ozdoba ni bro, symbol wadzy wodzowskiej. Ale jake pikna! Nie mogem nadziwi si temu dzieu
Opracowanie edytorskie: Jawa48

290

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

rkodzielniczej sztuki nieznanego mistrza. Karol obraca or na wsz ystkie strony, a Dawidowi mao oczy na wierzch nie wyskoczyy na widok toporka. Mimo woli spojrzaem na Apacza. Warto byo zobaczy wyraz jego twarzy, tak nieruchomej i nieodgadnionej! Wziem Karola pod rk i odprowadziem na bok. Nie trzeba byo wielu sw. Zrozumielimy si natychmiast. Ujem tomahawk w obie donie i podaem Wielkiemu Jeleniowi. Na pamitk rzekem. Niech suy czerwonemu bratu dugie lata a dla przydania wagi swym sowom zakoczyem krtko indiaskim: Howgh! Przyj i znowu na jego twarzy odczytaem cie wzruszenia. Nic nie powiedzia, pooy tylko rk na sercu. Wymowa tego gestu bya wystarczajca. Zjednalimy sobie raz jeszcze sprzymierzeca na mier i ycie. Z innych skarbw zwrciem uwag na pk naszyjnikw sporzdzonych z kw i pazurw szarego niedwiedzia. Nie pisane prawo gosi, i tak ozdob moe nosi tylko myliwy majcy na swym koncie grizzli. Nie byy to jednak zwyke naszyjniki, lecz pazury i ky oprawione w zoto. Mia gust Lesser, ani sowa! Ju chciaem je odoy, kiedy przysza mi szczliwa myl do gowy. Karolu powiedziaem Czarny Niedwied na pewno niejeden raz mia do czynienia z grizzli, wic... Dobrze, masz racj. Ale drugi taki sam naszyjnik przeznaczam dla Pierzastej Strzay. Przecie to on da nam do pomocy Czarnego Niedwiedzia. W wyniku schowalimy do jukw dwie podobne ozdoby. W drugiej czci jaskini odkrylimy jeszcze star beczk do poowy napenion monetami. Znajdoway si w niej dawno wysze z obiegu zote i srebrne pienidze angielskie, hiszpaskie, portugalskie, francuskie luidory, dublony i cekiny. Monety okrge i kwadratowe, z dziurkami w rodku, popstrzone dziwnymi hieroglifami narodw Poudnia i Dalekiego Wschodu.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

291

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Po prostu jakie muzeum mennicze wiata. Naprawd nadaway si do muzeum, ale sama myl transportowania teraz tego bogactwa do dalekich miast wydaa mi si czym absurdalnym, e nawet o niej nie wspomniaem. Z kolei wysunlimy z jaskini drewniany kufer peen zotych wiecideek: piercieni, kolczykw, nausznic, naramiennikw, ktre sdzc z wygldu suyy jeszcze potomkom pierwszych hiszpaskich konkwistadorw. Ogldajc te wiecideka uprzytomniem sobie, ile to nieznanych kobiet i mczyzn pa musiao ofiar rabunku Soca Arizony". A przecie skarb Lessera to tylko cz upw... Przez ca noc a do biaego ranka niy mi si przeraajce w swym okruciestwie twarze owcw zota: piratw, korsarzy, najedcw Meksyku upicych skarby Montezumy, na koniec zbjw Soca Arizony" napadajcych po bezdroach na podrnych, traperw, samotnych wdrowcw... Dokadnie pitego dnia a wic w cile oznaczonym terenie przybyli Gonzales z szeryfem. Ju z daleka dostrzegem jedcw. Jedno spojrzenie na ich twarze wystarczyo. Pospne byy i skwaszone. Uciek stwierdziem gono na powitanie. Hm, to prawda. Szeryf zamia si nieszczerze. Niech go diabli... Diabli go na pewno porw stwierdzi powanym tonem Gonzales. Ho, ho! Czego tutaj nie ma? wykrzykn zauwaywszy wydobyte skarby. Lesser by zbieraczem nie lada. W tej chwili wzrok jego pad na obu chopcw stojcych nieco na uboczu, z bardzo niewyranymi minami. Co tu robicie, u licha? Dawidzie, nie spodziewaem si tego po tobie! Inez! Jak moga? Cigle jeszcze jeste nierozsdnym d zieckiem. To wstyd, doprawdy wstyd! Nigdy ci wicej ze sob nie zabior. Jake to si stao?

Opracowanie edytorskie: Jawa48

292

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Kiedy oboje poczli co tam bka pite przez dziesite, a Karol odwrci si plecami, eby ukry miech, wziem szeryfa pod rk i odeszlimy kilka krokw. Szeryfie zapytaem kim jest ten chopak? Dlaczego: Inez? Doktorze, nie pan jeden da si nabra. Gdyby Gonzales nie zwierzy si, rwnie nie domylibym si niczego. To nie chopak, to crka naszego Meksykanina. Facet marzy o chopcu, a urodzia si crka. Bardzo j kocha, ale wychowuje j jak chopaka. Czy to dobrze, czy le... jego sprawa. Inez, podrujc co roku z ojcem, zawsze wystpuje w mskim przebraniu. O tej maskaradzie wiedzia chyba tylko Dawid i pewnie Czarny Niedwied. Postalimy jeszcze chwil, podczas ktrej poinformowaem Adamsa o tragicznej mierci jego zastpcy. Podejrzewaem, e jest czonkiem bandy powiedzia chocia nie sdziem, i tak blisko wsppracuje z Lesserem. Rex? No, no, kto by pomyla? Kiedy wrcilimy, Gonzales zakoczy ju sw peror. Zrozumiaem teraz, dlaczego Dawid tak wstydzi si niefortunnego spotkania z Lesserem. Nie potrafi przecie obroni kobiety! Gonzales opowiedzia o szczegach nieudanego pocigu. Dlaczego prosi, abymy czekali na niego wanie pi dni? Pi dni to znaczy dwa i p dnia jazdy za Lesserem i dwa p dnia jazdy powrotnej. Z czego wynikao takie obliczenie? Ot za Dolin mierci, ku poudniowi rozciga si teren rwninny, znakomity dla pocigu. Ale za t rwnin zaczyna si labirynt ska, paroww, dolin. Grunt jest tak kamienisty, e nawet tabun koni nie zostawiby najmniejszego ladu. Gonzales liczy na to, i Lesser zostanie ujty przed osigniciem tych skalnych bezdroy. Jednake nim zdoali z szeryfem opuci Dolin mierci, Lesser odsdzi si tak daleko, i stracili go z pola widzenia i kierowali si tylko ladami. Przez dwa i p dnia gnali wyduszajc z koni ostatni dech. Wszystko na prno. lad urwa si na kamieniach i wszelkie prby odnalezienia go spezy na niczym, jak to susznie przewidywa hacjendero.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

293

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

A wic co dalej? zapytaem, kiedy skoczyli opowiada. Wracamy odpar Karol. By moe, i Lesser zjawi si znowu w tych stronach, aby sprawdzi, co stao si z jego skarbem. Jakecie to znaleli? zagadn Adams. Schowek by odwalony poinformowa go Karol. O, to na pewno nie wrci. Nie jest na tyle naiwny, by sdzi, e zostawimy upy w tym samym miejscu. Wrci czy nie wrci zauwayem to ju jego sprawa. My powinnimy zastanowi si, co z tym pocz. Jest si nad czym zastanawia! wyrwa si Carr. Przecie to wszystko nasze! Podzielimy zgodnie... Przerwa dostrzegszy wyraz dezaprobaty na twarzy Adamsa. Popatrza po nas oczekujc, e kto go poprze, ale milczelimy. Wic? zapytaem pominwszy propozycj Carra. Do licha z tym! krzykn Gonzles. Rzuci wszystko w jaki d i niech ley do koca wiata! To bandycki skarb. Nikt uczciwy nie wemie go do rki! Tyle bogactwa... westchn Carr aonie, ale tak cicho, e tylko ja usyszaem. Zgromiem go wzrokiem. Rzuci? powtrzy tonem pytania szeryf. Nie najlepsze to rozwizanie. Pewnie wtrciem. Najlepszym rozwizaniem byby zwrot zrabowanych przedmiotw i kosztownoci osobom poszkodowanym. Tylko gdzie ich szuka? Pehnulte! Niech nam wdz powie, co o tym myli odezwa si Gonzales.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

294

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Pehnulte nie potrzebuje zota. Pehnulte otrzyma od swych braci tomahawk, to mu wystarczy. Howgh! Dobrze mu tak gada mrukn Carr. Poczuem chtk trzepnicia go w ucho. Obawiam si, i teraz nie rozstrzygniemy sprawy powiedziaem. Moe zgodzicie si, e po prostu ukryjemy tymczasem skarb w ziemi. Oczywicie w innym miejscu. Sporzdzimy dokadn mapk doliny z oznaczeniem kryjwki, wrczymy j szeryfowi i gdy zajdzie potrzeba... O, za pozwoleniem przerwa nagabnity. Co to, to nie! Nie mam zamiaru duej sprawowa swej funkcji ani decydowa o losach kopotliwego nabytku. Dobrze odparem. Sporzdmy siedem mapek. Sze dla nas, sidm dla Czarnego Niedwiedzia. Myl, e jemu si to naley. Nikt nie oponowa. Kilofami i opatami wygrzebalimy nieforemn dziur, wysok na ptora chopa, a potem wpakowali do niej skarb. Po zatarciu ladw robota zostaa zakoczona. Z kolei Karol wykona mapki. Ale ta praca zaja mu cay dzie. Dopiero wic nazajutrz opucilimy Dolin mierci. Pehnulte wraca na koniu Willburna. Jechalimy wprost do puebla Nawajw. Powiadomienie o wszystkim Czarnego Niedwiedzia i konieczno szybkiego odstawienia jecw do fortu Huachuca to byy sprawy waniejsze od odwiedzenia Rainy Valley i zajcia si losem pozbawionej waciciela gospody Arizonac". O naszej powrotnej drodze niewiele da si powiedzie. Do, e do pueblo dotarlimy cali i zdrowi. Co si tyczy drugiej naszej podry do fortu Huachuca, mona j opisa w sposb bardzo dugi lub bardzo krtki. Nic poredniego nie da si zastosowa. Poniewa jednak transport jecw by do monotonny, nie bd opisywa jego szczegw. Powiem tylko, i raz jeszcze skorzystalimy z pomocy Gonzalesa. On to wanie ze swymi ludmi
Opracowanie edytorskie: Jawa48

295

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

stanowi ochron naszego konwoju, dziki czemu moglimy zrezygnowa z eskorty Nawajw, co byoby przecie nieco ryzykowne, gdybymy na przykad spotkali biaych osadnikw. Mogliby nie uwierzy prawdzie i wzi nas wszystkich za grup awanturnikw sprzymierzonych z Indianami dla jakich zbjeckich celw.

Tak wic rozstalimy si z Czarnym Niedwiedziem i Pierzast Strza, a na poegnanie wrczylimy im dwa naszyjniki z kw i pazurw szarego niedwiedzia. Wywoao to oczekiwany przez nas efekt. Czarny Niedwied by wzruszony, Pierzasta Strzaa rwnie, chocia jako czystej krwi Indianin lepiej maskowa swe uczucia. Poegnaem si z Inez i z Dawidem. Za kar mieli czeka w pueblo na powrt Gonzalesa, a Inez oddano pod opiek najstarszego z ludzi Meksykanina, Fernando. W kocu wyruszylimy w dalek, ostatni ju drog. Olbrzymi pomoc sta si dla nas wz Gonzalesa. Wadowalimy do kilkunastu winiw, dziki czemu mona byo ograniczy liczb jucznych koni. Ta wyprawa przypominaa zbrojn ekspedycj. Ale najwiksza nawet ostrono nie moga by zbyt wielka.
Opracowanie edytorskie: Jawa48

296

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Kiedymy wreszcie dotarli do Huachuca, ze zmczenia prawie osuwalimy si z siode. Komendant fortu dosownie zaniemwi na nasz widok. Okazao si, i zdoa zapomnie o Karolu i jego wizycie. Przekazalimy jecw i dokadnie zrelacjonowali przebieg walki ze Socem Arizony". Wszystko zostao spisane i potwierdzone. Mimo nalegania i usilnych zaprosze opucilimy po kilku dniach fort, aby rozjecha si w trzy strony wiata. Szeryf Adams wraca do Rainy Valley, aby jak mwi zaatwi ostatecznie swe sprawy. Seor Gonzales ze swymi ludmi i z Pehnulte udawa si do pueblo Nawajw, by w tamtych stronach polowa na pumy. Musielimy obaj z Karolem przyrzec, i przy najbliszej okazji odwiedzimy Meksykanina w jego hacjendzie. Podobne przyrzeczenie zoylimy wodzowi Apaczw. Poegnalimy si na szczycie obego wzniesienia, skd rozciga si daleki widok na paskowzgrze arizoskie: kpy kaktusw, skupiska ska i rwniny pokryte czerwonawym pyem. W blasku zachodzcego soca caa ta niezmierna przestrze wygldaa jak skpana we krwi. Wznielimy donie na znak ostatniego pozdrowienia. Kiedy opada ju kurzawa wzbita koskimi kopytami, zostalimy we trjk: Karol, Piotr Carr i ja. Czas by i na nas. Karol musia uda si do Waszyngtonu, ja do Milwaukee, do swych zawodowych obowizkw. Co si tyczy Carra jecha odpocz po trudach eksplorerskiej wdrwki. Wic skierowalimy nasze konie wprost na wschd. A co stao si ze Zotym Lewisem? Szeryf od pocztku by przeciwny uwolnieniu. Nie nalegalimy, by odstpi od swego zdania. Ot, po prostu Zoty Lewis... zdoa uciec. Stao si to tu przed naszym odjazdem do Huachuca. Jak do tego doszo pomimy t spraw milczeniem. Szeryf przez trzy dni spoglda zym okiem na mnie i na Karola. Ale czwartego dnia udobrucha si i wicej o tym nie byo ju mowy. Na swe usprawiedliwienie dodam, i nigdy nie uwaaem Lewisa za czowieka zego, raczej za jednostk o sabym, podatnym na wpywy zewntrzne charakterze. Jestem jednak pewien, e opuci Arizon chociaby z obawy przed Adamsem i gdzie indziej lepsze urzdzi sobie
Opracowanie edytorskie: Jawa48

297

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

ycie. Zreszt, Soca Arizony" ju nie ma. Po ucieczce jednego i mierci drugiego z przywdcw ustay napady na podrnych, a Nawajowie wrcili do hodowli owiec, polowa i wyrobu swych piknych derek i ozdb ze srebra. Oto koniec caej historii.

K O N I E C

Opracowanie edytorskie: Jawa48

298

Przez Gry i Prerie Tom 3 Wiesaw Wernic SOCE ARIZONY

Nota edytorska
SOCE ARIZONY trzecia ksika cyklu westernowego Wiesawa Wernica Przez Gry i Prerie , przenosi czytelnika do stanu Arizona, na tereny zamieszkae przez Nawajw . Na pocztku 1883 roku Doktor Jan wyrusza do miasteczka Rainy Valley na spotkanie z Karolem Gordonem. W miasteczku Doktor zostaje okradziony, spotyka znajomego, wsptowarzysza poprzedniej wyprawy Piotra Carra i w tajemniczy sposb odzyskuje swoja wasno. W rezerwacie Nawajw Karol Gordon i Doktor Jan czynnie zapobiegaj wybuchowi buntu Indian, przeciwko oszustwom, napadom i kradzieom unieszkodliwiajc gron band. Ksika Soce Arizony cieszya si najwikszym powodzeniem wrd czytelnikw i wydawcw. Wielokrotnie wznawiano jej wydanie, publikujc cznie w iloci bliskiej 450 tysicy egzemplarza w kraju i za granic cznie. Tom III rozpoczyna si prologiem bez narracji. Doktor Jan wystpuje tu w III osobie, ale od rozdziau II Autor wraca do narracji, czsto oddajc gos wsptowarzyszom, ktrzy przy ognisku opowiadaj swoje przygody. Po raz pierwszy Autor wprowadza polskie akcenty. Ojcem dwch Indian jest polski emigrant. Jest to nieco sparafrazowana historia Sat -Okha polskiego Indianina, ktry z kolei by synem polskiej emigrantki i Indianina z plemienia Szewanezw (Shawnee). Postacie wystpujce w Tomie III (oprcz Doktora Jana i Karola Gordona): Piotr Carr, Allan Hobbs, Tom Lesser, Jerzy Adams, Grony Piorun, Pierzasta Strzaa. Czarny Niedwied, William Bowen, Zoty Lewis, Pedro Gonzale s, Jerzy Willburn, Pehnulte (Apacz), Indianie Nawajowie. Miejsca zwizane z akcj powieci (oprcz Milwaukee): Rainy Valley gospoda Arizonac, Grand Canyon, Dolina mierci.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

299

Opracowanie edytorskie: Jawa48

300

Uwaga!!!
Bez zezwolenia twrcy wolno nieodpatnie korzysta z ju rozpowszechnionego utworu w zakresie wasnego uytku osobistego.

Nie wymaga zezwolenia twrcy przejciowe lub incydentalne zwielokrotnianie utworw, niemajce samodzielnego znaczenia gospodarczego

Mona korzysta z utworw w granicach dozwolonego uytku pod warunkiem wymienienia imienia i nazwiska twrcy oraz rda. Podanie twrcy i rda powinno uwzgldnia istniejce moliwoci.

Twrcy nie przysuguje prawo do wynagrodzenia.

Pliki mona pobiera jeli posiada si ich orygina a pobrany plik bdzie suy jako kopia zapasowa.

Mona pobiera pliki nawet jeli nie posiada si oryginau, pod warunkiem e po 24 godzinach zostan one usunite z dysku komputera.

Szczegowe postanowienia zawiera USTAWA z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych.

Opracowanie edytorskie: Jawa48

You might also like