Psychologia mska i eska. Tosamo seksualna i typy pci. Na podstawie fragmentw "Pe i Charakter" Otto Weiningera.

Krzysztof Olszak

1. Pytania metafizyczne o sens podziau ludzkiego na mczyzn i kobiet. 2. Stanisaw Przybyszewski w "De profundis" o tajemnicy manifestacji duszy, ktra najwszechstronniej objawia si we wzajemnym stosunku pci. 3. Odwieczna walka kobiety i mczyzny w kontekcie sporu o ducha i materi. Wiede. Literatura wiatowa XIX i XX wieku. 4. Kobieta jako symbol. A. Strindberg "Taniec mierci": kobieta to niedojrzay mczyzna, "chronicznie anemiczna istota krwawica trzynacie razy w roku", wrg rodzaju ludzkiego, wrg przyjani, zo konieczne, naturalna pokusa, wytsknione nieszczcie, wyrachowane zo, przewrotno, dzikie i nieujarzmione zwierz, nieudany element stworzenia itp. kobieta to nico, pocztek i koniec, wszystko i nic tylko dla mczyzny itp. kobieta rezultatem cywilizacji, wytworem mczyzny 5. Femme fatale - zmysowa i okrutna diablica, niepodna kochanka i ociekajca krwi bestia 6. Femme fragile - krucha, uduchowiona, eteryczna i bliska mierci istota, idealna partnerka dla platonicznych westchnie. 7. F. fatale i f. fragile to typy perwesyjne, erotyczne i unieszkodliwiajce feministyczne prdy. 8. Paul J. Mbius "O fizjologicznym niedorozwoju kobiety" - przeom XIX i XX wieku: pocztek debaty na temat kobiecoci. Poszukiwania metafizycznej wizi kobiety z bytem. Powoywanie si na odwieczne prawa natury. 9. Otto Weininger (23 lata) "Pe i charakter", Wiede 1903 r. Kosmologia kobiety. Zbir abstrakcyjnych definicji kobiety. Mitologia pci. Zbir tsknot i ycze autora. Ksika zostaa wydana w maju, w padzierniku (4-tego) Weininger popenia samobjstwo. 10. Wpywy Kanta, Goethego i Wagnera. 11. W latach 1898 - 1902 pod kierunkiem prof. F. Jodla napisa prac doktorsk "Eros und Psyche" (I. cz "Pci i charakteru") 12. Po samobjstwie Otto Weininger sta si mitem i wielk sensacj Wiednia pocztkw XX wieku. On sam jak i jego dzieo ycia stali si inspiracj dla wielu pniejszych mylicieli. 13. Tezy "Pci i charakteru": 1. biseksualna natura czowieka, 2. seksualne typy ludzkie, walka mczyzn z kobietami.

14. Emancypacja jest dla Weiningera przejawem energii seksualnej. Kobieta nie jest wiadoma swojego bytu. Tylko prostytutka chce si wyemancypowa. Emancypacja oznacza cakowit rezygnacj z seksu. Wyzwolenie kobiety, to wyzwolenie jej pierwiastka mskiego. 15. Mczyzna - duch, rozum. Kobieta - ciao, zmysy. Inspiracje platoskie. Psychologia mska i eska. 1. Zjawisko logiczne i etyczne czy si w pojciu prawdy w warto najwysz, ktra zmusza do przyjcia jani inteligibilnej - duszy, czyli bytu o najwyszej ponaddowiadczalnej realnoci. 2. K (kobieta) nie ma duszy. 3. K - istota doskonale kobieca - nie zna imperatywu logicznego i moralnego. 4. K nie posiada osobowoci ponadzmysowej. Kobieta absolutna nie ma jani. 5. Osobowo, indywidualno, ja, charakter, inteligibilny charakter, dusza s wasnociami tylko M (mczyzna). 6. Dusza ludzka jest mikrokosmosem, przeto K jest absolutnie niegenialna, a M posiada wszystko w sobie i moe to i owo pielgnowa. Tylko M moe osign doskonao. 7. M moe si sta si K (zwyrodnienie), ale K nigdy nie stanie si M. Zrnicowanie psychicznych typw seksualnych. Mczyni mog by cakowicie kobiecy, a nigdy czciowo, za kobiety mog mie tylko rysy mskie, ale nigdy nie s cakowicie mskie. 8. Istniej przeto kobiety o rysach genialnych, ale nie ma adnego kobiecego geniusza. Genialno jest identyczna z gbi. Genialno to spotgowana, w peni rozwinita i powszechnie uwiadomiona msko. 9. Czowiek genialny posiada w sobie wszystko, take kobiet, natomiast kobieta jest tylko czstk wszechwiata, a cz nie moe zawiera caoci. Kobieco nie moe wic mieci w sobie genialnoci. Bezgenialno kobiety wynika nieuchronnie z tego, e nie jest ona monad, a wic nie jest zwierciadem wszechwiata. 10. Pe eska prowadzi znacznie mniej uwiadomione ycie ni pe mska. wiadomo za jest fundamentalnym pojciem teoretyczno - poznawczym, a zarazem psychologicznym. Teoretyczno - poznawcza wiadomo i posiadanie cigej jani, transcendentalny podmiot i dusza s to pojcia wymienne. Wszelka ja istnieje tylko w ten sposb, e siebie sam czuje, e w swych mylowych treciach jest siebie wiadoma; wszelki byt jest wiadomoci. 11. Teoria henidalna - treci zmysowe jakie artykuuje mczyzna s rozwiniciem i uksztatowaniem tego, co zawiera zmysowo kobiety. Wraenia M d ku pojciu, podczas gdy K w swoim postrzeganiu i myleniu jest absolutnie niezdolna do tworzenia poj.

Henida - oznaczenie prymitywnych stanw psychicznych, w ktrych wraenia [postrzegania] i uczucia nie stanowi jeszcze dwch rnych i dajcych si wyodrbni procesw. To opis okresu dziecistwa, stanw cechujcych si niezbyt rozwinitym yciem duchowym czy ycia wewntrznego niszych organizmw. 12. Podstaw wszelkiej pojciowoci s logiczne aksjomaty, ktrych nie posiada K. 13. Zasada identycznoci nadajca pojciom okrelono nie jest przewodni w myleniu K, a zasada sprzecznoci nie stanowi dla nich normy. 14. Std te nie posiadaj umiejtnoci abstrakcyjnego mylenia pojciowego. Intelektualna niesumienno kobiety. Nielogiczne mylowe wizanie rzeczy cakiem odlegych od siebie. Brak formy mylowej. 15. Mylenie M wymaga formy. 16. Mylenie K jest lizganiem si, przemykaniem midzy rzeczami, dotykaniem ich powierzchni, na ktre mczyzna, docierajcy do gbi jestestw, wcale nawet uwagi nie zwraca. Jest to kosztowanie, smakowanie i macanie, a nigdy ujmowanie strony waciwej. Mylenie kobiety jest rodzajem smakowania i przez to smak jest jej najwybitniejsz cech jak kobieta samodzielna moe dopi. A smak wymaga zacienienia zainteresowania do samej powierzchni, baczy raczej na czci, nie zajmujc si nigdy zarysowujc si dla bystrego oka caoci. Dwa sposoby ujmowania rzeczy: pojciowo (mski) i bezpojciowo (eski). 17. K nie moe by za i antymoralna. Jest tylko niemoralna. 18. K nie dotyczy problemat towarzyskoci. Nie przechodzi nigdy z samotnoci do zbiorowoci. Np. milczenie usuwa gadaniem z natury swojej a nie ducha. 19. Jednym z istotnych jestestw K jest stapiajce si ycie, ktre jest przyczyn tkliwoci, pospolitej pochopnoci do atwych i bezwstydnych potokw ez. Tylko K potrafi lamentowa dajc od innych litoci (dowd na jej duchowy bezwstyd). 20. Wstydliwo (chtne obnaanie si K wrd K, niechtne obnaanie si M wrd M). 21. M nie interesuje si seksualnoci innego M, K - seksualnoci innej K - owszem. 22. K nigdy nie ma poczucia nagoci. 23. K postrzega swoje "ja" jako ciao, a jej jani jest jej powierzchowno zewntrzna. 24. Prno M jest emanacj woli wartoci, a obiektywn form w jakiej si objawia jest jego draliwo - potrzeba przewiadczenia, e nikt nie kwestionuje monoci dopicia przeze wartoci. Warto i bezczasowo wypywaj z osobowoci M. Prno K zasania typ damy, gdy kobiety nie maj adnej godnoci. Prno K polega na utrzymaniu, spotgowaniu i uznaniu pikna cielesnego. Prno K to samoupodobanie we wasnym ciele

i przyjemnoci K. Std rodzi si u niej potrzeba podziwu i nieustannym ogldaniem si na innych. 25. Kobiety yj tylko myl o innych. 26. M uszczliwia si, jak K si nim interesuje. dza K ronie gdy M si ni nie interesuje. 27. Dla K mio M, ktry jej si nie podoba, jest zaspokojeniem wasnej prnoci i wyposzeniem drzemicych pragnie. K roci sobie pretensje do wszystkich mczyzn, a nawet do kobiet (w czym tkwi pewne pierwiastki seksualne). 28. Bezwstyd i nieczuo K przejawia si tym, e chepi si faktem, e jest kochana. M czuje si zawstydzony, gdy jest kochany. Zamiast by darczyc czynnym i wolnym, [M] okazuje si obdarowany, bierny i sptany, przy czym wie, e jako cao nigdy w peni na mio nie zasuguje i dlatego cudz mio do siebie gbokim pokrywa milczeniem, choby nawet nie utrzymywa z dziewczyn cisego stosunku i nie musia si obawia, e j wyznaniami skompromituje. 29. K odczuwa czyj sympati nie jako oszacowanie swej rzeczywistej wartoci, gbsze zrozumienie swej istoty, jak odczuwaby j mczyzna, ale jako nadanie wartoci, obdarowanie pewn egzystencj i istotnoci, ktre w ten sposb nabywa i si nimi dopiero legitymuje. Nieprawdopodobna pami kobiet na komplementy. Galanteria jest najtasz form nadawania wartoci kobietom. 30. Czowiek pamita tylko to, co ma dla niego warto, a jeli tak, to prosz zway, o czym wiadczy kobieca wytrawna pami na komplementy. Komplementy mog kobietom warto nadawa dlatego, e kobiety nie maj adnego wrodzonego miernika wartoci, nie czuj w sobie wcale wartoci absolutnej, ktra gardzi wszystkim prcz samej siebie. Std zjawisko kurtuazji i rycerskoci jest dowodem na bezduszno kobiety. 31. Brak poczucia godnoci wasnej u K sprawia, e jest zazdrosna. Zazdro jest aspoeczna. Skoro wszystkie K s zazdrosne, to s take aspoeczne (brak zainteresowania polityk, prawem, a kobiece organizacje upadaj itp.). Podstawowymi komrkami spoeczestwa s nie rodziny, ale zwizki mczyzn. Rodzina formacj antyspoeczn, bo oenieni mczyni wycofuj si z spoeczestwa. 32. Amoralno K - "przebacza i zapomina", a nie "przebacza i zrozumie". Kto kamstwo pamita, robi sobie wyrzuty, a K zapomina o swoich wykroczeniach. 33. Obserwowanie siebie samego, wiadomo winy i skruchy to cechy mskie poza jednym wyjtkiem: samoobserwacj histeryczn. umartwianiem si, osobliwe imitacje prawdziwego poczucia winy. Samoobserwacja kobieca jest tosama z moralizacj faktw.

34. K jest podatniejsza na hipnoz ni M, std K najatwiej zaraa si miechem bd paczem. 35. Kto nie ma charakteru (a K nie ma charakteru) to nie ma przekona, std te jest atwowierny i bezkrytyczny. 36. Pogld Hume'a wedle ktrego istniej tylko impressions i thoughts wygna dusz z psychologii. 37. Fryderyk Albert Lange "psychologia bez duszy", bo psychologia jest kobiec. Psychologia naukowa mska (o mczynie) nie istnieje, bo nie mona wyprowadzi czego, co jest niewyprowadzalne. W przeciwnym razie musiaaby ostatecznie wydedukowa egzystencj i istotno kadego czowieka, a wtedy czowiek byby skutkiem wasnej przyczyny. Upadek psychologii polega na wyparciu woli z psychologii, a prby wyprowadzenia jej z wrae i uczu maj suszno jedynie dlatego, e wola nie jest faktem empirycznym. W postanowieniu tkwi cae niepodzielne "ja" i dlatego brak mu dwoistoci, ktra byaby potrzebna do spostrzeenia woli. Podobnie jak wola, mylenie jest faktem, ktry, uprawiajc psychologi naukow, mona byoby w ryzach utrzyma. Myle, to znaczy

wydawa sd, czym atoli jest sd dla postrzegania wewntrznego? 38. aden czowiek nie myli pojciami, a przecie pojcia istniej, tak jak istniej sdy. (apercepcja, sd, wola i pojcia nie s faktami empirycznymi) Nie ma apercepcji empirycznej. 39. Dusza jest jednoci, caoci, nieskoczonoci. Psychologia zabija dusz, gdy cao chce wywie z czstek i jako uwarunkowan j opisa. Dusza za neguje z swej istoty nauk i psychologi. Relacja duszy z psychologi. Postulat psychologii racjonalistycznej. 40. Transcendentalna dusza jest nici przewodni do sfery bezwarunkowej, a nie do zjawisk uwarunkowanych. Inspiracje kantowskie. Dusza jest zasad regulatywn, ktr powinny mie na wzgldzie i si ni kierowa wszelkie prawdziwie psychologiczne badania szczegowe, nie ograniczajce si tylko do analizy wrae. 41. Pojcie jani musi wystpowa w psychologii. Duplex lub multiplex personality zdwojenie lub zwielokrotnienie pomnoenie jani. (wystpuje tylko u K, bo K jest podzielna, a M niepodzielny, bo jest caoci) 42. Paralelizm - wzajemne oddziaywanie sfery duchowej i cielesnej. Paralelizm psychofizyczny jako cakowita wsprzdno obu szeregw sprawdza si u K: z chwil starczego przekwitnicia ganie w niej zdolno do napicia duchowego = uwstecznienie duchowe cile zwizane z uwidem starczym. cisy zwizek z celami pciowymi. Odwrotnie u M.

Schemat instruktaowy: M (jdro atomu, podmiot, wolny, inteligibilny), K - elektron krcy wok jdra i od niego uzaleniony. To co K pciowo podnieca, musi stanowi waciwo M. Np. mski charakter. Kobiety daj od mczyzny mskoci i czuj si uprawnione do najwyszego oburzenia i pogardy, jeli zawiedzie on ich oczekiwania w tym wzgldzie. K np. oburza si i popada w rozgoryczenie gdy dostrzee u M kokieteri i kamliwo, podczas gdy sama jest kokietk. 43. Trwaa dwoisto pciowa. Skrajne i porodkowe stopnie pciowe. Cielesne i duchowe obojniaki. Mczyzna i kobieta s zatem jakby dwie substancje, rozoone midzy ywych osobnikw i w rozmaitym stosunku u nich zmieszane, przyczem wspczynnik kadego z tych skadnikw nigdy nie spada do zera. Monaby powiedzie, e dowiadczenie nie daje nigdzie mczyzny ani kobiety, a s w niem tylko mskie i eskie pierwiastki. Osobnik A posiada pierwiastki M i K i te pierwiastki mona opisa za pomoc uamkw tych pierwiastkw, ktre w jego skad wchodz. A{ a a M K B{ b b M K

0<a<1 0<a<1

0<b<1 0<b<1

Rozkadanie si pierwiastkw M i K w osobnikach A i B. Ustalanie typw pci i orientacji seksualnych (?). Przyciganie pciowe. Zwizki seksualne. Tosamo seksualna. Osobnik A M>K Osobnik B K>M K<M M=K M<K M=K

Zadanie 1. Napisz sowo "ja", a nastpnie zdefiniuj to sowo podug siebie. Zadanie 2. Oblicz: Przyciganie pciowe. Zwizki seksualne. Tosamo seksualna. heteroseksualizm homoseksualizm biseksualizm transseksualizm