Equity Magazine 22

Globalny Forex Broker
100% STP
Brak Konfiktu
Interesw
Handluj z Rynkiem
a nie z Brokerem
Faktyczny
Fixed Spread 24/5
+/- 0 Pips, 0 Prowizji
Brak Rekwotowa
Brak Odrzuce
Byskawiczna
Realizacja Zlece (rednio poniej 50 ms)
Depozyty w Globalnych Bankach Inwestycyjnych
Bezpieczestwo rodkw Klientw
Wszystkie Strategie Inwestycyjne
Autoryzowany lub/i regulowany przez europejskie instytucje:
CySEC, FSA, BaFin, MiFID, ICF
$
www.fxnet.com | info@fxnet.com | +357 25108111
Wol mie wprzyblieniu racj ni zdu dokadnoci si myli
Tak w ksice Czarny abd Nassim Taleb
odnosi si do ryzyka, ktre towarzyszy nam
w zmaganiach z rynkiem kapitaowym. Tytu-
owy ptak jest alegori rzadkiego zdarzenia
majcego ogromny wpyw na rynki, bd-
cego w peni nieoczekiwanym i mao praw-
dopodobnym. Zaskakujce jest jednak to, e
cho czarne abdzie zawsze wywouj szok
na rynkach to w retrospektywie, gdy jest ju
po fakcie, wydaj si wpeni do przewidzenia
ijak najbardziej wytumaczalne. Gdy wwyni-
ku expose premiera kurs KGHMu poszybowa
wd po fakcie wiele osb twierdzio, e byo
to do przewidzenia, i Skarb Pastwa przestanie si dzieli zakcjonariusza-
mi wysok dywidend iwreszcie signie do pienidzy spki bezporednim
podatkiem. Gdy zoto zaliczyo ogromny spadek poderway si gosy, e to
byo wrcz nienormalne, by jakie aktywo roso nieprzerwanie przez 20 lat,
ie tego te mona byo si spodziewa. Iwreszcie, gdy niedawno prezes
FEDu zakomunikowa, e na horyzoncie wida ju koniec obecnej rundy lu-
zowania ilociowego wielu ekspertw uznao to za oczywiste posunicie,
gdy przecie nie mona drukowa pienidzy wnieskoczono.
Przykadw czarnych abdzi mona wymienia wicej icho kady wpisuje
si w defnicj Taleba to jednak zastanawia ich coraz czstsze wystpowa-
nie. Wteorii mia to by worst case scenario, ktry mia zdarzy si naprawd
rzadko, awpraktyce coraz czciej syszymy ojednorazowych wydarzeniach,
ktre odciskaj due pitno na rynkach. Jak due? Spjrzmy chociaby na
warszawski parkiet wpitek 20 czerwca warto KGHMu spada o6,3 mld
z, PKO BP o3,5 mld z, PEKAO SA o5,5 mld z. Wten dzie odnotowano naj-
wiksze obroty na giedzie wjej caej, 22 letniej historii. Jeden zwaniejszych
wnioskw, jaki pynie ztych wydarze, to fakt, e wrodowisku, wktrym tak
czsto wystpuj czarne abdzie nie mona polega na jednej metodzie in-
westycyjnej. Dawniej podzia na technikw ifundamentalnych by wyra-
ny dzi wysoko prawdopodobne formacje techniczne s negowane przez
informacje zgiedy, azkolei pkajce poziomy wsparcia napdzaj przecen
zmieniajc wymow fundamentw. Rynki staj si coraz bardziej wymagaj-
ce iszybko weryfkuj tych, ktrzy si do nich nie adoptuj.
Przed Pastwem kolejny numer Equity, ktre w maju skoczyo 3 lata.
22 wydane numery, ponad 350 specjalistycznych artykuw isetki tysicy
pobra Equity Magazine.
ycz owocnej lektury!
Przemysaw Gerschmann
redaktor naczelny
Equity Magazine
Wszystkie opinie w artykuach s opinia-
mi ich autorw. Informacje przedstawione
wEquity Magazine oraz na stronie www.
EquityMagazine.pl nie stanowi reko-
mendacji inwestycyjnych w rozumieniu
Rozporzdzenia Ministra Finansw zdnia
19 padziernika 2005 roku w sprawie in-
formacji stanowicych rekomendacje do-
tyczce instrumentw fnansowych, ich
emiterw lub wystawcw (Dz. U. z 2005
roku, nr 206, poz. 1715). Autorzy ani re-
dakcja Equity Magazine nie ponosz od-
powiedzialnoci za skorzystanie z przed-
stawionych informacji ani za tre reklam.
Fotografe w magazynie, o ile nie zazna-
czono inaczej, s wasnoci redakcji, wy-
konano je na zamwienie Equity Magazi-
ne lub zamieszczono na zasadach public
domain. Dalsze wykorzystywanie przez
osoby trzecie jest zabronione. Fotografa
na okadce zostaa uyta zgodnie zregu-
laminem serwisu sxc.hu. Logo oraz nazwa
s wasnoci Equity Magazine ipodlega-
j ochronie. Wszelkie prawa zastrzeone.
Powielanie i kopiowanie artykuw, ich
fragmentw, tabel, wykresw i pozosta-
ych materiaw wycznie za zgod re-
daktora naczelnego Equity Magazine.
ISSN 2081-9501
www.EquityMagazine.pl
KONTAKT
redakcja@equitymagazine.pl
REKLAMA I WSPPRACA
marketing@equitymagazine.pl
Globalny Forex Broker
100% STP
Brak Konfiktu
Interesw
Handluj z Rynkiem
a nie z Brokerem
Faktyczny
Fixed Spread 24/5
+/- 0 Pips, 0 Prowizji
Brak Rekwotowa
Brak Odrzuce
Byskawiczna
Realizacja Zlece (rednio poniej 50 ms)
Depozyty w Globalnych Bankach Inwestycyjnych
Bezpieczestwo rodkw Klientw
Wszystkie Strategie Inwestycyjne
Autoryzowany lub/i regulowany przez europejskie instytucje:
CySEC, FSA, BaFin, MiFID, ICF
$
www.fxnet.com | info@fxnet.com | +357 25108111
4 5
www.equitymagazine.pl nr 22 (czerwiec) 2013
Aktualnoci
QE or not QE?
Albert Rokicki
Kryzys zdycha
czas na brane cykliczne
Maciej Zbiejcik, StockWatch.pl
wiat fnansw jest jak
Gra o Tron
Jakie kroki powinna podj UE wcelu przywr-
cenia Grecji na ciek wzrostu gospodarczego?
Adrian Pietrzykowski
Skuteczne strategie inwestycyjne:
strategie stosowane o okrelonej godzinie
O jednym takim, co odwoa kryzys
Sawomir Winiecki
Alokacja aktyww
wedug cykli ekonomicznych
7
10
13
16
20
22
30
32
Spis treci
4 5
35
36
38
41
44
46
50
52
54
Pierwsze procze 2013
kto zarobi, kto straci?
ukasz Duda
O czym jeszcze powinien pamita inwestor?
Zbigniew Papiski
Jak znale swj edge
Filip Rudnicki
Co jeli nie opcje?
W poszukiwaniu nieliniowego proflu wypaty...
Radosaw Chodkowski
Japoska ruletka
Piotr Baron, Investio.pl

Rynki to kasyno? Trading to hazard?
Marcin Wenus, Comparic.pl
Gdy analiza techniczna nie dziaa
Jerzy Kozak
Nowy stary MetaTrader
Radosaw Haraburda
Caa prawda o pienidzach Apple
Bartosz Szyma
6 7
6 7
rednie oprocentowanie lokat poniej 3 procent
W czerwcu po raz kolejny Rada Polity-
ki Pieninej obniya stopy procentowe,
co przeoyo si m.in. na dalsze obniki
oprocentowania depozytw w bankach.
Obecnie roczne lokaty pozwalaj zarobi
rednio 2,87 proc., czyli o ponad 2,5 pkt
proc. mniej ni jeszcze w padzierniku
2012 r. Wtym samym czasie warto sto-
py referencyjnej zmniejszono z poziomu
4,75 proc. do 2,75 proc. Zkolei stawka WI-
BOR 3M skurczya si o 2,16 pkt proc. do
2,76 proc. Jak dotd najmniej ucierpiay
depozyty kwartalne i dwuletnie (spadek
odpowiednio o1,95 i1,87 pkt proc.), za najmocniej obniono odsetki od lokat procznych irocznych (ob-
nika odpowiednio o2,38 i2,53 pkt proc.).
Wraz z ciciem oprocentowania depozytw coraz wicej bankw decyduje si na zmiany w tabeli opat
iprowizji. Dodatkowe opaty za kart, zwikszone limity operacji konieczne do uzyskania darmowego konta
to tylko niektre zmiejsc, wktrych banki szukaj dodatkowego dochodu. Icho teoretycznie mona jeszcze
znale lokaty pacce powyej 5 procent (gwnie s to oferty dla nowych klientw iograniczone wielkoci
kapitau) to jednak zote czasy depozytw niewtpliwie si kocz. Ju teraz statystyki pokazuj odpyw kapi-
tau zcoraz mniej rentownych lokat, ana horyzoncie wida kolejne potencjalne cicia ze strony RPP.
Czy Tesla to nowe Porsche?
O samochodzie napdzanym wycznie
przez energi elektryczn konstruktorzy
marz ju od dawna. Dotd wprawdzie nie
doczekalimy si rewolucji wtej dziedzinie,
ale Tesla Motors jest t frm, ktrej do tego
celu najbliej.
Flagowy pojazd koncernu to Model S,
ktry wprestiowym tecie amerykaskie-
go Zwizku Konsumentw zyska bardzo
wysok ocen, 99/100 . Samochd wwersji
podstawowej przyspiesza do 100 km/h w6
sekund, ajego prdko maksymalna siga
200 km/h. Na jednym adowaniu bez problemu dojedziemy zWarszawy do Trjmiasta, abateri adujemy
zwykym gniazdkiem albo na specjalnych stacjach Tesli .
Pierwszy kwarta tego roku Tesla Motors zakoczya zyskiem 11,2 mln i przychodami przekraczajcymi
560 mln dolarw. Ten pierwszy w historii frmy dodatni kwarta wywoa eufori inwestorw, akcje poszy-
boway o 25% w zaledwie jedn sesj, a kapitalizacja spki przekroczya warto Fiata. W tym roku frma
planuje sprzeda 21 tys. sztuk, co jest ambitnym planem, aw2014 r. ruszy produkcja 7-osobowego, rodzin-
nego crossovera. Elon Musk, szef Tesli, zapowiedzia, e zyski jakie w przyszoci osignie jego frma bd
porwnywalne do tych osiganych przez producenta Porsche. Pozostaje mie nadziej, e Model S szybko
zawita take nad Wis.
8 9
Oglnopolskie Badanie Inwestorw 2013
Stowarzyszenie Inwestorw Indywidualnych oraz
Equity Magazine zapraszaj do wzicia udziau
wXIedycji badania OBI.Ma ono na celu stworzenie
proflu inwestorw indywidualnych w Polsce, po-
znanie ich potrzeb ipreferencji przy podejmowaniu
decyzji inwestycyjnych. Wyniki tego badanias po-
mocne Stowarzyszeniu Inwestorw Indywidualnych
przy realizacji celw statutowych, takich jak prowa-
dzenie dziaa edukacyjnych oraz obronie interesw
akcjonariuszy mniejszociowych na polskim rynku
kapitaowym. Wpoprzednich dwch edycjach wzi-
o udzia cznie ponad 13 tysicy inwestorw. Wyniki
badania OBI 2013 zostan ogoszone podczas konfe-
rencji prasowej naGiedzie Papierw Wartociowych
w Warszawie w listopadzie. Wypenienie ankiety
zajmie maksymalnie 10 minut, a dziki uczestnic-
twu mona wygra atrakcyjne nagrody. Formularz
uczestnictwa znajduje si na stronie www.obi.sii.
org.pl

Zoty sabnie, obligacje taniej
W ostatnich tygodniach trend na rynku dugu
odwrci si. Po osigniciu historycznie niskich
poziomw w okolicach 3 procent rentowno
polskich obligacji 10-letnich wzrosa do ponad
4,5 proc. Z racji struktu-
ry polskiego dugu, ktre-
go znaczna cz znajduje
si w rkach zagranicznych
inwestorw, przekada si
to rwnie na deprecjacj
zotego. Mechanizm ten
nasili si wostatnich dniach,
kiedy to po sowach Bena
Bernanke kapita zacz
ucieka do dolara, opuszcza-
jc aktywa z grupy krajw
Emerging Markets.
Rusza projekt Liderzy wsektorze ochrony zdrowia
Projekt edukacyjny dedykowany jest studentom
i absolwentom (do 26 roku ycia) ekonomii, fnan-
sw, zarzdzania, prawa, zdrowia publicznego oraz
osobom zainteresowanym rozwojem kariery zawo-
dowej wsektorze ochrony zdrowia ifarmacji.
Celem projektu jest ksztacenie kadry manager-
skiej, ktra w przyszoci bdzie zarzdza frmami
na rynku usug medycznych i farmaceutycznych.
Pierwsza edycja rozpocznie si jesieni. Trzydziestu
stypendystw wemie udzia wintensywnych warsz-
tatach wterminie od 23 do 27 wrzenia, anastpnie
zrealizuje sta wfrmach partnerskich. Wrd zagad-
nie, ktre zostan poruszone podczas warsztatw
s m. in. fnansowanie publicznej i prywatnej opie-
ki zdrowotnej, nowe technologie, regulacje praw-
ne, zasady funkcjonowania rynku farmaceutyczne-
go. Nie zabraknie rwnie wieczornych spotka ze
znanymi postaciami z tego sektora. Wysok jako
szkolenia gwarantuj praktycy i eksperci frm part-
nerskich, ktrzy przeprowadz zajcia.
Aplikacje mona zgasza za porednictwem for-
mularza dostpnego na stronie internetowej Fun-
dacji www.paga.org.pl do 5 lipca. Udzia wprojekcie
jest bezpatny. Wsporganizatorami projektu s:
Fundacja 2065 im. Lesawa A. Pagi, Gieda Papierw
Wartociowych wWarszawie.
8 9
We kredyt, apod zastaw daj butelki zwinem
Goldman Sachs udzie-
li wysokiego kredy-
tu jednemu ze swo-
ich byy managerw
wyszego szczebla,
przyjmujc jako za-
bezpieczenie 15 000 butelek wina. O ile sam fakt, e bankier tej instytucji trzyma takie iloci alkoholu ju
jest ciekawy (jeli piby jedn butelk dziennie to zapas starczyby mu na 40 lat), to taki proceder wzakresie
private bankingu staje si coraz bardziej powszechny.
Banki zaczynaj akceptowa jako zabezpieczenie nie tylko tradycyjne aktywa, takie jak nieruchomoci,
dziea sztuki czy wartociowe kruszce, ale rwnie inne alternatywne lokaty kapitau. Wten sposb po czci
kompensuj sobie spadek zyskw zdziaalnoci inwestycyjnej itradingowej, ktrej coraz uwaniej przyglda
si amerykaski rzd. Zainteresowanym alternatywnymi inwestycjami polecamy przyjrze si indeksowi Liv-
-ex Fine Wine 100 reprezentujcemu ceny stu najbardziej podanych win. Ten rynkowy benchmark wzrasta
wostatnim dziesicioleciu wrednim rocznym tempie 11 procent, pokonujc S&P500, ktre wanalogicznym
okresie dao 7,9% zwrotu.
atwiej olicencj maklera dziki deregulacji?
Do konsultacji spoecznych trafa trzecia transza zawodw, ktre maj by poddane deregulacji. Gru-
pa ta liczy 104 profesje, wrd ktrych jest m.in. makler papierw wartociowych. To trzecia i ostatnia,
azarazem najwiksza ztransza, ktr zapowiada jeszcze minister sprawiedliwoci Jarosaw Gowin, przy
poparciu premiera Donalda Tuska. Deregulacja zawodw charakterystycznych dla polskiego rynku kapita-
owego od pocztku wzbudza due emocje wbrany. Oprcz MPW na celowniku ministerstwa znalaz si
take makler gied towarowych oraz doradca inwestycyjny. Nowe zmiany wtej dziedzinie miayby nie tyle
likwidowa sam zawd maklera, ale zmieni sposb nadawania licencji. Propozycja mwi o nadawaniu
MPW kadej osobie, ktra ukoczya studia kierunkw iprzepracowaa trzy lata pod nadzorem maklera.
Uzasadniajc operacj deregulacyjn resort sprawiedliwoci powouje si na dane, wedug ktrych Polska
znajduje si na pierwszym miejscu w Europie pod wzgldem liczby zawodw regulowanych, mamy ich
380, podczas gdy np. Niemcy reguluj jedynie 152 zawody. Jak mona byo si spodziewa, deregulacja
wywoaa protesty grupy interesw chccych broni swojego statusu quo. Rynek kapitaowy jest jedn
znajdynamiczniej rozwijajcych si bran, awymagania, ktre stawia si obecnie maklerom idoradcom,
s archaiczne std zmiana formy izakresu egzaminu lub nawet jego likwidacja wydaj si konieczne do
rozwoju tego sektora.
173 dni
Tyle w tym roku pracowalimy, aby zaspokoi wszystkie zobowizania podatkowe. Dzie wolnoci po-
datkowej, ktry wypad 22 czerwca, co roku wyznacza Centrum im. Adama Smitha. Jego obliczenie nie jest
atwym zadaniem, gdy na obcienia podatkowe skadaj si VAT, akcyza, podatki lokalne, ale rwnie PIT
i CIT. Podstawowy wzr do obliczania DWP to stosunek udziau wydatkw publicznych, powikszonych
otransfery rodkw do otwartych funduszy emerytalnych, do produktu krajowego brutto. Ajak wygldamy
na tle reszty wiata? Obcienia podatkowe na poziomie 47 proc. jakie mamy w Polsce nale do najwy-
szych na wiecie. Pod tym wzgldem wyprzedzaj nas jedynie Szwecja (57 proc.), Francja (54 proc.) oraz
Niemcy (52 proc.), czyli kraje znacznie bardziej rozwinite. Zkolei wStanach Zjednoczonych DWP wypad ju
18 kwietnia, aobcienia podatkowe wynosz tam niecae 30 proc.
10 11
Albert Rokicki
QE or not QE?
Kiedy 13 wrzenia szef amerykaskiego
FED Ben Bernanke ogasza kolejn run-
d tzw. luzowania ilociowego QE3, ryn-
ki pocztkowo zareagoway eufori, ale
ju kolejnego dnia nastpia realizacja zy-
skw. Gieda amerykaska, owszem rosa
w oczekiwaniu na kolejny dodruk pie-
nidza, ale QE3 nie okaza si czynnikiem
samym w sobie, ktry mgby pocign
indeksy mocno w gr. Nastpio klasycz-
ne sell on good news, gdy ju na bardzo
bliskim horyzoncie pojawiay si kolejne,
o wiele wiksze problemy. Po pierwsze
mielimy niepewno polityczn zwizan
zwyborami prezydenckimi, po drugie klif fskalny,
powodujcy automatyczne cicia w wydatkach rz-
dowych. Dopiero reelekcja Baracka Husseina Obamy
uspokoia rynki, gdy przede wszystkim zachowaa
pewne status quo w oglnej polityce gospodarczej
i midzynarodowej Stanw Zjednoczonych. Repu-
blikaski kontrkandydat- Mit Romney grozi przecie,
midzy innymi, zbrojn konfrontacj zIranem iogo-
szeniem Chin manipulatorem walutowym, co mogo-
by spowodowa wojn handlow pomidzy dwiema
najwikszymi potgami gospodarczymi wiata (nie
liczc UE jako caoci). Potem na przeomie roku oka-
zao si, e Barack Obama zdoa dogada si zagre-
sywnie naciskajcymi na ostre cicia Republikana-
mi i zdoano unikn klifu fskalnego, a informacja
o tym przysza do nas w icie hollywoodzkim stylu,
czyli na dzie przed deadline (ang: absolutny termin
ostateczny). Uwaam zatem, e rola samego progra-
mu QE3, cho nie do zbagatelizowania, to jednak bya
mocno przesadzona. To nie program QE3 spowodo-
wa, i hossa w USA bya kontynuowana, ale odda-
lenie najgorszego scenariusza impasu politycznego
(ang: deadlock) zjakim przez prawie rok borykaa si
Europa. Przecie tak jak ju wspomniaem wczeniej,
po ogoszeniu kolejnego programu dodruku dola-
rw gieda zacza spada iodbia si dopiero po wy-
granych wyborach przez Baracka Obam. Kolejnego
mocnego kopa amerykaska gieda otrzymaa, kie-
dy udao si unikn klifu fskalnego na przeomie
roku. Sytuacj po ogoszeniu programu QE najlepiej
obrazuje wykres nr 1.
Nie mona jednak zaprzeczy faktowi, i od 13
wrzenia, czyli od dnia ogoszenia QE3, do szczytu
zmaja tego roku gwny indeks giedowy S&P 500
10 11
www.equitymagazine.pl nr 22 (czerwiec) 2013 www.equitymagazine.pl nr 19 (styczeluty) 2013
zyska zdrowe 15,5% przez 8 miesicy. Nie jest to
wynik, ktry by powala na kolana, biorc pod uwa-
g, e poprzedni program QE2, ogoszony rwnie
we wrzeniu, tyle e 2010 roku, spowodowa 25%
wzrost indeksu w analogicznym czasie (szczyt wte-
dy rwnie wypad w maju). Jeszcze gorzej wygl-
da to porwnanie z pierwszym programem QE, po
ktrego ogoszeniu w marcu 2009 indeks S&P 500
zyska niesamowite wrcz 83% w13 miesicy. Wida
zatem goym okiem, e kolejne programy QE maj
coraz mniejsz si oddziaywania na rynek akcji, oile
faktycznie to one w gwnej mierze s za wzrosty
odpowiedzialne. Dochodzimy by moe do mo-
mentu, w ktrym ogoszenie kolejnego programu
QE4 spowodowaoby co najwyej chwilowy wzrost
o5-8%, zgodnie zprocesem sabncego wpywu
drukowania na rynek akcji lub te, co bardzo
prawdopodobne paradoksalnie wywoaoby
spadki na giedzie. Prdzej czy pniej bowiem
rynek musi spotka si z twardymi fundamentami
i skupi si na sytuacji w realnej gospodarce. Jeli
wci nie bdziemy mieli poprawy we wzrocie go-
spodarczym i spadku stopy bezrobocia, to kolejne
programy pomocowe mog by wrcz odebrane
jako negatywny sygna, wiadczcy otym, e gospo-
darka wci nie jest gotowa na odczenie kroplwki.
Podobnie sprawa ma si z rynkiem amerykaskich
obligacji skarbowych, ktrego bezporednio doty-
czy przecie program QE3. Tam ju dzieje si dokad-
nie to, co przewiduj, e moe sta si na rynku akcji
a mianowicie po ogoszeniu skupu obligacji, czyli
QE3, rentowno zamiast spada paradoksalnie za-
cza rosn, co oznaczao wyprzeda tyche papie-
rw. Inwestorzy stwierdzili, e FED swoimi dziaania-
mi doprowadzi do takiej sytuacji, i niewiele wicej
mona ju bdzie zarobi na rynku obligacji, ktry
miao mona nazwa klasyczn bak spekulacyj-
n, a ktra by moe dawno temu by pka, gdyby
nie sztuczne podtrzymywanie jej przez Bena Ber-
nanke. Zatem na rynku obligacji nikt ju nie wierzy,
e FED poprzez QE3, QE4, czy te QE5 bdzie wsta-
nie sztucznie utrzymywa t bak. Tak na margi-
nesie to uwaam, e niekoczca si hossa na rynku
amerykaskich obligacji, ktra podobno skoczya
si w kwietniu (tak stwierdzi Bill Gross szef PIM-
CO), bya spowodowana wcale nie programem QE3,
aobawami oproblemy strefy euro. Dopki obligacje
pastw poudniowej Europy straszyy i generalnie
12 13
utrzymywaa si awersja do ryzyka, dopty amery-
kaskie obligacje cieszyy si wielkim wziciem. Sy-
tuacj na rynku amerykaskich obligacji 10-letnich
najlepiej obrazuje wykres nr 2.
Jak wida ogoszenie programu QE3, ktry jest
przecie skupem obligacji, spowodowao prak-
tycznie koniec hossy na tyche obligacjach spa-
dek rentownoci zosta zahamowany, po czym
rentowno wzrosa z 1,756% do 2,18% w chwi-
li pisania tego artykuu (14.06.2013 dokadne 9
miesicy).
Pomimo tego, i program QE3 spowodowa
zpewnoci wzrost apetytu na ryzyko wrd graczy
giedowych, to jednak jego wpyw na rynek akcji by
ju tym razem znikomy. Gieda akcji zdoaa wzro-
sn przez 8 miesicy zaledwie 15,5%, podczas gdy
poprzednie programy powodoway wzrosty o 83%
i25%, wporwnywalnym czasie. Oczywicie naley
da szans obecnemu programowi na stymulacj
dodatkowych wzrostw, ale osobicie uwaam, e
jest to bardzo mao realne, gdy coraz czciej syszy
si gosy o ograniczeniu skupu obligacji lub wrcz
o cakowitym zakoczeniu QE3 pod koniec tego
roku lub na pocztku przyszego. Na rynek obliga-
cji program ten przesta zupenie dziaa, gdy ren-
townoci obligacji zamiast si obnia lub trzyma
w ryzach, wzrosy w 8 miesicy z 1,756% do 2,18%.
Wtym momencie dochodzimy do sedna sprawy
jeli sytuacja wrealnej gospodarce zaczyna si
poprawia, jeli obawy o przyszo strefy euro
prawie cakowicie znikny, to rynek sam decy-
duje, wktrym kierunku ma i inic, absolutnie nic
nie jest wstanie go powstrzyma. Jeli oczekiwania
infacyjne rosn to choby FED skupowa obligacje
za 10 razy wiksz kwot to rynek i tak
odmwi mu uczestniczenia wtej grze. In-
westorzy zamiast kupowa obligacje da-
jce rentowno 2,2% bd preferowa
gied akcji, ktra jest w stanie rosn
10-20% rocznie. Patrzc z drugiej strony
z punktu widzenia giedy akcji, to jeli
dane makroekonomiczne nie bd po-
piera dalszych wzrostw, to ani trwanie
obecnego programu, ani nawet ogosze-
nie nowego nie powstrzyma inwestorw
przed wyprzeda. Natomiast jeli do-
bre dane makroekonomiczne zaczn
w kocu seryjnie napywa, to kto
majcy cho troch oleju w gowie
bdzie sprzedawa akcje nawet jeli
FED ogosi ograniczenie czy wrcz zakoczenie
swojego programu QE3? Mnie osobicie zakocze-
nie programu QE3 z pewnoci nie wystraszy i nie
spowoduje, e sprzedam swoje akcje. Uwaam, e
obecny program tzw. luzowania ilociowego, myl-
nie nazywany drukowaniem pienidza, mia za za-
danie gwnie zasilenie bankw w kapita, ktrego
tak naprawd ju nie potrzeboway, gdy ich bilanse
byy cakiem zdrowe oraz utrzymywanie niskich ren-
townoci amerykaskich obligacji, woparciu oktre
wyznaczane s tzw. realne stopy procentowe, czyli
koszt wszelkiego rodzaju kredytw. Bez wtpienia
wywoa on chwilowy efekt psychologiczny, ktry
wmwi inwestorom i po czci opinii publicznej,
i niejako wszystko jest pod kontrol, przez co FED
zwyczajnie kupi sobie czas na pojawienie si po-
prawy. Czas jednak powoli upywa i gra dobiega
koca albo pojawi si dane makroekonomiczne,
wiadczce o poprawie w realnej gospodarce, albo
FED bdzie drukowa do koca wiata ijeden dzie
duej, ale to prdzej czy pniej przestanie ju zu-
penie dziaa. Paradoksalnie to wanie zako-
czenie QE3 bdzie pozytywnym sygnaem dla
realnej gospodarki, gdy FED stwierdzi przez to,
e mona ju pozostawi j sam sobie, bez do-
datkowych sztucznych stymulacji. Jestem prze-
konany, i by moe po jakim przejciowym zaa-
maniu rynek powrci wtenczas do silnych wzrostw.
12 13
Kryzys zdycha, czas na
brane cykliczne
Maciej Zbiejcik
Oile pojedyncze rekomendacje biur maklerskich nie
maj duej sprawdzalnoci, o tyle raporty powi-
cone branom potraf dostarczy wielu ciekawych
informacji, do ktrych czasem trudno dotrze same-
mu. Praca wykonana przez zespoy analityczne jest
na wycignicie rki. Tym razem analitycy wskazuj
duy potencja bran cyklicznych i spodziewaj si
korzystnych trendw w nieruchomociach komer-
cyjnych, mediach, energetyce iniektrych gaziach
przemysu chemicznego.
Czerwcowe raporty biur maklerskich w duej
mierze skoncentroway si na sektorach podlegaj-
cych zjawisku cyklicznoci. Obok sezonowoci, czyli
nierwnomiernego rozkadu przychodw midzy
kwartaami w roku kalendarzowym, jest to najwa-
niejsze zjawisko gospodarcze, ktrego nie sposb
zaobserwowa analizujc biece wyniki. Dopiero
rozpatrujc ksztat przychodw izyskw whoryzon-
cie wieloletnim wida cyklicznie powtarzajce si
fale koniunkturalne. Zauwaono to ju w dawnych
czasach, opisujc wBiblii synne siedem lat chudych
i siedem lat tustych, czyli w czasach, gdy nie byo
rynkw kapitaowych, hedgingu, instrumentw po-
chodnych ani kryzysu fnansowego.
Zgodnie z teori, cykl koniunkturalny ma cztery
fazy:
kryzys, czyli wzrost bezrobocia, spadek produk-
cji, inwestycji ikonsumpcji
depresj, czyli wyhamowanie negatywnych
trendw, po ktrych wskaniki przez duszy
czas utrzymuj swoje wartoci
oywienie, gdy zaczyna rosn produkcja, in-
westycje ikonsumpcja, aspada bezrobocie
rozkwit, czyli wyhamowanie wzrostw ipopra-
wy, po ktrym nastpuje ponownie wypasz-
czenie wskanikw
Cykle koniunkturalne dzieli si na krtkie, trwajce
rednio 3,5 roku, rednie wdwch wariantach: 9 lat
i15-23 lata oraz dugie, czyli 40-60 lat. Przynajmniej
tak byo dotychczas, lecz wydaje si, e wykadniczy
o
:

F
o
t
o
l
i
a
14 15
wzrost internetu i gospodarki cyfrowej troch na-
miesza wbranach, ktre si gwatownie zmieniaj.
Pozostaj jednak brane do blu tradycyjne, ktre
maj swoje podstawy w zaspokajaniu najwaniej-
szych potrzeb czowieka. Dziaajce wnich przedsi-
biorstwa charakteryzuj si tym, e s zwykle duo
wiksze od redniej, do regularnie wypacaj dy-
widend, nie maj szans na spekulacyjne wzrosty na
fali mody, ale jednoczenie opieraj si silnym spad-
kom. Takie akcje wydaj si mniej ryzykowne ni
startupy iwarto rozway ich obecno wportfelu,
szczeglnie w sytuacji stopniowego przechodzenia
zdepresji woywienie.
Takim sektorem jest energetyka, na ktr zwraca
uwag Dom Inwestycyjny BRE Banku. Brana kolejny
ju rok z rzdu zachowuje si sabiej ni szeroki ry-
nek. Tymczasem w Europie mona dostrzec oznaki
wybirczego zainteresowania spkami ztej brany.
Inwestorzy doceniaj plany cicia kosztw, wysze
dywidendy i spadajce koszty obsugi zaduenia.
Zdaniem DI BRE Banku podobne zjawisko moe
pojawi si w Polsce. Jednak do tej pory inwesto-
rzy ignorowali wikszo pozytywnych aspektw,
czyli pozytywne niespodzianki na poziomie wyni-
kw, lepsze od oczekiwanych przepywy pienine,
wprowadzane mechanizmy rynku mocy, a skupiali
si wycznie na planowanych inwestycjach, kt-
re bd przez duszy czas ciy na rentownoci
przedsibiorstw.
Analitycy DI BRE Banku zwracaj te uwag nade-
weloperw komercyjnych. Wczasie dekoniunktu-
ry, trwajcej wPolsce od Ikwartau 2012 roku,sektor
ten odczu presj na czynsze, wywoan spadkiem
popytu wewntrznego i nieufnoci zagranicznych
inwestorw do rynkw rozwijajcych si. Jednak
brak negatywnych czynnikw w drugiej poowie
roku mgby zminimalizowa ryzyko pogorszenia
wynikw deweloperw komercyjnych w kolejnych
kwartaach. Warto te pamita, e poprawa sytu-
acji gospodarczej ma szybsze przeoenie na wyniki
deweloperw komercyjnych ni mieszkaniowych.
Zdaniem DI BRE, spki budujce nieruchomoci
komercyjne bd w najbliszych latach korzysta
zdobrej koniunktury na warszawskim rynku irosn-
cego zainteresowania zagranicznych inwestorw
polskimi aktywami. Dlatego te maklerzy wydali dla
akcji Echo Investment oraz GTC zalecenieakumuluj.
W najnowszym raporcie powiconym dewelope-
rom komercyjnym broker zwraca uwag rwnie na
innych emitentw z dobr ekspozycj na stoecz-
nym rynku, ktrzy s notowani zdyskontem do war-
toci aktyww netto. Wskazania padaj na PHN (P/
BV=0,68x) oraz BBI Development (0,89x). Zdaniem
ekspertw atrakcyjnie prezentuj si te wyceny
BRE stawia na deweloperw komercyjnych ienergetyk
Sytuacja na rynku nieruchomoci komercyjnych w Polsce nie zmienia si znacznie od pocztku
2013 r. Rynek cay czas oferuje bardzo atrakcyjne mare, ktre zachcaj do podejmowania nowych pro-
jektw inwestycyjnych, pomimo utrzymujcej si presji na spadek czynszw w segmencie biurowym
i handlowym. Najlepsze inwestycje deweloperskie mog wygenerowa ponad 35-40 proc. mare. Ta-
kie stopy zwrotu s moliwe rwnie poza Warszaw, czego potwierdzeniem jest transakcja sprzeday
przez Echo Investment biurowcw Aquarius we Wrocawiu. Zaoona przez nas mara na realizacji przez
GTC centrw handlowych na Wilanowie iBiaoce przekracza 45 proc., afaktyczny zarobek GTC na tych
projektach moe by jeszcze wyszy. Dostrzegajc bardzo duy potencja wplanowanych inwestycjach
GTC iEcho Investment, podwyszamy ceny docelowe obu spek oodpowiednio 16 proc. i22 proc.
Potencja spadkowy wrd spek energetycznych, spowodowany ujemnym NPV jest ju minimalny
(niskie nominalnie ceny CO2, niewielkie szanse na dalsze spadki notowa wgla), apoprawa koniunktury
gospodarczej moe przynie odwrcenie tendencji na rynku, co automatycznie poprawi postrzeganie
nowych projektw. Skala niezdyskontowanych informacji szczeglnie wEnei iTauronie jest na tyle dua,
e przy obecnych niskich wycenach wskanikowych imoliwych odchyleniach wynikw od konsensusu,
odreagowanie moe mie bardzo dynamiczny przebieg. Nadal zalecamy przewaanie wanie tych sp-
ek zekspozycj na obrt idystrybucj, amniej optymistycznie oceniamy perspektywy podmiotw skon-
centrowanych na generacji (CEZ, PGE). Wprzypadku PGE uwaamy ponadto, e wygrowane oczekiwa-
nia dywidendowe mog nie zosta spenione zuwagi na aktualne zamieszanie wok projektu wOpolu.
Dzia analiz DI BRE Banku
14 15
Spka C/WK C/Z EV/EBITDA EV/EBITDA sektora
Nieruchomoci komercyjne
GTC 0,97 ujemny ujemny
9,77
Echo Investment 1,14 5,89 11,80
BBI Development 0,87 56,70 19,33
P.A. Nova 0,74 12,00 13,99
Rank Progress 0,76 7,11 10,53
TUP 0,19 ujemny 31,85
Energetyka
CEZ 1,05 6,37 4,79
5,83
PGE 0,79 11,92 4,77
ENEA 0,56 7,74 3,20
Tauron 0,44 4,39 3,11
Media
Kino Polska 3,86 16,34 10,28
9,58 TVN 3,13 13,39 15,06
Agora 0,37 ujemny 6,71
rdo: StockWatch.pl
frm zprzewaajcym udziaem nieruchomoci han-
dlowych w mniejszych miejscowociach: P.A. Nova
(0,71x), Rank Progress (0,69x) oraz TUP (0,20x).
O dziwo, gra pod popraw wynikw toczy si
rwnie wbrany medialnej, ktr jaki czas temu
skazano niemal na zapomnienie. Powrt do sawy
ma zapewni spkom medialnym odwrcenie tren-
du na rynku reklamy, ktry podlega wyjtkowo silnej
cyklicznoci ijest uzaleniony od wzrostu PKB. Zda-
niem analitykw Domu Maklerskiego PKO BP, obec-
nie rynek jest wokolicach doka reklamowego cyklu,
po ktrym powinno nastpi odbicie. Biuro uwaa,
e ze wzgldu na struktur przychodw gwnym
benefcjentem wzrostu rynku reklamowego powi-
nien by TVN, dlatego wydao dla akcji tej spkiku-
puj. Podobnie optymistyczne nastawienie pojawio
si wobec innych reprezentantw brany medialnej.
W czerwcu brokerzy po raz pierwszy od duszego
czasu zarekomendowali kupuj dla walorw Agory.
Analitycy Raifeisena zdecydowali si tu na zmian
zalecenia z trzymaj. Natomiast UniCredit rozpocz
wydawanie rekomendacji dla spki Kino Polska
od zalecenia kupuj, wyznaczajc cen docelow na
19,60 z.
Chcc sprawdzi, jak wygldaj ceny akcji wymie-
nionych przez analitykw, zestawilimy ich podsta-
wowe wskaniki cenowe wg kursw zamknicia na
19 czerwca 2013 roku.
Beskidzki Dom Maklerski zwraca uwag na
Synthos
Dynamiczne zmiany na globalnym rynku butadie-
nu wmarcu 2013 roku wpyny na rewizj wd
prognoz fnansowych dla Synthosa, znacznie po-
garszajc sentyment inwestycyjny. W rezultacie
szacowany przez nas wpoprzednim raporcie do-
ek wynikw na IV kwarta 2012 prawdopodobnie
przesunie si na II kwarta 2013 roku. Dostrzegamy
bowiem symptomy stabilizacji rynku, jak wyrw-
nywanie niekorzystnego spreadu midzy koszta-
mi butadienu wAzji iwEuropie, niskie mare na
jego produkcji, popraw w europejskiej brany
motoryzacyjnej irelatywnie wci silny popyt na
kontynencie azjatyckim i amerykaskim. Zwra-
camy ponadto uwag, e za ponad 30 proc. spa-
dek butadienu wostatnich miesicach odpowia-
day w duej mierze czynniki jednorazowe. Tym
samym krtkoterminowe, jak i dugoterminowe
perspektywy dla spki nie ulegy wikszym zmia-
nom iSynthos sta na hojn polityk dywidendo-
w. Podwyszamy cen docelow z 5,60 na 5,80
z/akcj, obniajc jednoczenie zalecenie zkupuj
do akumuluj.
Raport analityczny Beskidzkiego Domu Maklerskiego
16 17
I
II
W
s
z
y
s
t
k
i
e

g
r
a
f
k
i

w
y
k
o
r
z
y
s
t
a
n
e

w
a
r
t
y
k
u
l
e

p
o
c
h
o
d
z
m
a
t
e
r
i
a
w

p
r
o
m
o
c
y
j
n
y
c
h

s
e
r
i
a
l
u
wiat fnansw jest jak
Gra oTron
Poznaj 10 rad inwestycyjnych
bohaterw kultowego serialu HBO
16 17
III
I
IV
II
Nic nie wiesz, Jonie Snow
Pierwsze zarobione pipsy, kilka dobrze wybra-
nych spek, portfel ronie woczach. Dopacamy ka-
pita na rachunek maklerski, cigniemy za dwigni
do oporu, czujc symbioz zrynkiem, ktry poda
dokadnie w tym samym kierunku, w ktrym ocze-
kujemy. I nagle niedowierzanie wiat inwestycji
wcale nie wyglda tak, jak nam si wydaje. Nawet
przy penym dobrodziejstwie szczcia okazuje si,
e nie mona w dugim terminie zarabia na gie-
dzie zdajc si wycznie na lepy traf. Zaczynamy
wic czyta coraz wicej, chodzi na szkolenia, zg-
bia tematyk coraz bardziej ibardziej, zdajc sobie
spraw, e tak jak John Snow dotd nie wiedzielimy
nic... Wtedy ju ostroniej wracamy na rynek, dwi-
gni zastpujemy dywersyfkacj, zamiast nerwowo
klika raz BUY raz SELL wczytujemy si w raporty,
ledzimy dane makro iinformacje ze spek. Nieste-
ty musimy si jeszcze nauczy tego, e nawet majc
ca t wiedz pozornie opanowan, nigdy nie po-
winnimy odwraca si plecami do mierzcej do nas
z uku rudowosej dziewczyny, ktra podobnie jak
rynek nie zawaha si nas skrzywdzi.
Nie ufaj nikomu. I trzymaj swoje
smoki blisko
Niejeden mdrzec uleg namowom gupcw. Nie-
jeden inwestor uleg marketingowym trikom rynko-
wych guru, ktrzy mamili cudotwrczymi technika-
mi, odprawiali koczingowe czary kosztujce wicej
ni jedna akcja LPP i sprzedawali magiczne sygna-
y. Udzia w szkoleniach i konferencjach jest bardzo
wany dla kadego inwestora ina pewno nie powin-
nimy z nich rezygnowa. Pamitajmy tylko o tym,
by trzyma nasze smoki blisko - najlepiej gboko
w kieszeniach. I dwa razy si zastanowi, zanim za-
miast wysa je na gied podarujemy je wtpliwej
jakoci guru w zamian za obietnic spenienia ma-
rze o bogactwie i witym Graalu. A jak odrni
tych zych od dobrych? Wystarczy pokaza im ten
tekst isprawdzi ich reakcj.
Kazdy mezczyzna powinien
przegrac bitwe, gdy jest jeszcze
mlody, i wtedy nie przegra wojny,
gdy bedzie stary
Poraka jest nieuniknionym elementem nauki,
bez niej nie dotrzemy tam dokd zmierzamy. Cho
brzmi to jak truizm to wiele osb traktuje porak
jako okazj do zawrcenia z raz obranej drogi, za-
miast jak najwicej uczy si na swoich (i cudzych)
bdach. aden z wielkich inwestorw nie zdoby
fortuny dziki temu, e w ogle nie popenia b-
dw, tylko dlatego, e zbiegiem lat popenia ich co-
raz mniej.
Czy mezczyzna moze byc
odwazny gdy sie boi? To jedyny
moment gdy mezczyzna moze byc
naprawde odwazny
Gied nie rzdz wyniki fnansowe frm, dane ma-
kro ani wypowiedzi prezesw spek ifunduszy. Bez
wzgldu na to czy mwimy o cenach akcji, surow-
cw czy walut na ich kurs ogromny wpyw ma od-
waga i strach jaki akurat panuje wrd inwestorw.
Wystarczyo, by upad Lehman Brothers, aby przez
wiatowe giedy przelaa si fala panicznej wyprze-
day, a z giedy uciekali nawet ci, ktrzy wczeniej
nie syszeli otym banku. Czas jednak pokaza, e ci,
ktrzy jako pierwszy opanowali strach przed inwe-
Kto powiedzia, e inwestowania mog uczy tylko raporty pene kolorowych wykresw
albo opase ksiki zdu iloci greckich znakw? Akto powiedzia, e Gra oTron ma su-
y jedynie rozrywce, przeznaczonej tylko dla fanw fantasy? Ksikowa seria Pie Lodu
iOgnia oraz jej telewizyjna ekranizacja, ktra bije rekordy ogldalnoci moe nas nauczy
wiele oinwestowaniu. Poniej 10 inwestycyjnych porad, ktre skutecznoci aczasem bru-
talnoci nie ustpuj bohaterom Gry oTron.
18 19
www.equitymagazine.pl nr 22 (czerwiec) 2013 www.equitymagazine.pl nr 22 (czerwiec) 2013
V
VI
VII
VIII
stowaniem zwielokrotnili swj kapita. Natomiast ci,
co nadal wypatruj kolejnej korekty iwidz wszdzie
powody do spadkw, prawdopodobnie docz do
gry dopiero wtedy, gdy uformuje si kolejny szczyt.
Jest tylko jeden bg i jego imie
to Smierc. I jest tylko jedna rzecz
jaka mwimy Smierci: Nie dzisiaj
Dla inwestora ow mier oznacza strata caego
posiadanego kapitau. Zapewne dostrzeemy wtedy,
patrzc wstecz, wiele okazji do zyskownych transak-
cji, aprzed oczami przeleci nam caa nasza giedowa
historia. Gdy stan rachunku spadnie do zera nawet
szansa na bajeczne kilkucyfrowe zyski nic nie pomo-
e. Dlatego dbajmy o nasz kapita i zawsze miejmy
wpamici, e naszym podstawowym zadaniem jest
jego obrona, adopiero wdrugiej kolejnoci jego po-
mnaanie. Ijeli przytraf nam si po drodze fanta-
styczne okazje inwestycyjne, niosce za sob zbyt
due ryzyko, po prostu powiedzmy im nie dzisiaj
ipjdmy dalej wswoj stron.
Wiekszosc ludzi predzej zaprzeczy
niewygodnej prawdzie niz sie
z nia zmierzy
Powiedz sobie wprost czy jeli ta spka stra-
cia ju 30, 50, 60 procent to czy naprawd zacznie
nagle zyskiwa? Czy naprawd warto jest na to cze-
ka? Amoe lepiej zrealizowa strat iposzuka no-
wych okazji inwestycyjnych? Jest tak duo aktyww,
na ktrych mona zarobi nie ma sensu lubowa
wiernoci na dobre i na ze pojedynczym spkom.
Jeli faktycznie marzy nam si elazny Tron to mu-
simy si nauczy je bezwzgldnie kara za niedo-
trzymanie obietnic ipozbywa si ich zportfela, gdy
osign zaoony zgry poziom strat.
Kiedy pada bialy snieg i wieje
bialy wiatr, samotny wilk umiera,
ale stado przezyje
Na giedzie jak na wojnie - racj maj ci, ktrych
jest wicej, ktrzy s szybsi albo lepiej uzbrojeni.
Rzadko kiedy opaci nam si gra przeciwko trendo-
wi, zdecydowanie lepiej jest przyczy si do tren-
du i wraz z nim wdrowa. Gdy kto rzuca noami
to zamiast je apa lepiej si schowa wbezpieczne
miejsce, a po grzanki napdzane plotkami siga
tylko wtedy, gdy nie przeszkadza nam smak spale-
nizny.
18 19
www.equitymagazine.pl nr 22 (czerwiec) 2013 www.equitymagazine.pl nr 22 (czerwiec) 2013
VIII
IX
X
Czasami rzne drogi prowadza do
tego samego zamku
Cho cel moemy mie ten sam, to drg do nie-
go prowadzi wiele. Nie ma nic zego wszukaniu in-
spiracji w biografach wielkich inwestorw, ale jeli
bdziemy prbowali krok po kroku zrobi dokadnie
to samo co oni, to prawdopodobnie tylko sobie za-
szkodzimy, zwaszcza jeli funkcjonuj oni winnych
warunkach bd czasach ni my. Co gorsza, nie po-
winnimy si zniechca, jeli usyszymy, e kto od-
nis sukces, bo uczy si fnansw od samego Buf-
feta, a kto inny zaczyna dobiera spki w latach,
gdy nam gieda kojarzya si co najwyej z uywa-
nymi samochodami. Czsto sukces odnosz wanie
ci, ktrym nikt nie powiedzia nie da si, a ktrzy
zamiast szuka wymwek, szukali sposobu.
Slowa sa jak strzaly. Gdy je
wystrzelimy z luku nie mozna ich
juz zawrcic
Podobnie jest z inwestycjami gdy na giedzie
wykona si zoone przez nas zlecenie nie mona
go odwoa nie ponoszc straty. Co wicej zapa-
cimy podwjnie, a nikogo nie bdzie interesowa,
e niechccy kliknlimy na PKC albo tak naprawd
to jednak nie chcemy tych akcji. Dlatego dobieraj-
my inwestycje starannie, dokonujc wszelkiej sta-
rannoci przed wykonaniem naszej decyzji, tak aby
pniej nie mie ju wtpliwoci czy postpilimy
waciwie. Z biegiem lat nabierzemy dowiadcze-
nia, dziki ktremu nie bdziemy zbdnie mczy
ramion przy naciganiu uku, ainasze strzay bd
atwiej trafa do celu.
Mj brat ma swj miecz, krl
Robert ma swj mlot, a ja mam
swj umysl umysl zas potrzebuje
ksiazek, podobnie jak miecz
potrzebuje kamienia do ostrzenia,
jesli, oczywiscie, ma zachowac
swoja ostrosc. Dlatego wlasnie
czytam tak duzo, Jonie Snow
Gieda to nie zabawa, podczas ktrej daje si fory
nowicjuszom albo czeka na tych co nie dotrzymuj
tempa. Codziennie byki staj do bezwzgldnej walki
zniedwiedziami, fale jakie wywouj zmagania naj-
wikszych instytucji inwestycyjnych wiata mog
rozbi okrty drobnych inwestorw o skay, a gro-
my rzucane przez banki centralne traf rykoszetem
tradera na drugim kocu globu. Jeli stajemy do
tej nierwnej walki zrbmy wszystko, by po swojej
stronie mie jak najwiksz przewag. Zdobdzie-
my j tylko dziki dowiadczeniu iwiedzy, atej dru-
giej naley szuka przede wszystkim w ksikach.
Dua ilo pienidzy na koncie inwestycyjnym nie
pomoe, gdy zabraknie specjalistycznej istale aktu-
alizowanej edukacji. Jeli uwaasz inaczej, to nic nie
wiesz Jonie Snow.
20 21
?
W celu przywrcenia wzrostu gospodarczego
wGrecji, Unia Europejska powinna podj dziaania
wtrzech obszarach:
1. Przywrci stabilnoci fnansow wkrtkim ired-
nim terminie.
2. Zreformowa Uni Europejsk istref euro.
3. Pomc zreformowa Grecj.
Pierwszy podpunkt da czas konieczny na wpro-
wadzenie reform strukturalnych. Natomiast reformy
gospodarcze wsamej Grecji na nic si nie zdadz, je-
eli Unia Europejska sama si nie zreformuje. Wprzy-
padku braku reform w Unii Europejskiej wczeniej
czy pniej sytuacja zostatnich lat znw si powt-
rzy i konieczne bdzie ponowne ratowanie pastw
zagroonych bankructwem.
Wcelu przywrcenia stabilnoci fnansowej wkrt-
kim, jak i w rednim terminie w strefe euro i w Unii
Europejskiej, dobrym rozwizaniem wydaj si euro-
obligacje. Euroobligacje mog szybko zagodzi skut-
ki kryzysu zadueniowego, obniy koszt zaduania
pastw oraz mog zmniejszy podatno bankw na
zmiany ratingu krajw, ktrych obligacje posiadaj.
Instrument ten pozwoliby uzyska Unii Europejskiej
czas na konieczne reformy, ktre sprowadz Grecj,
jak ica Uni Europejsk na ciek wzrostu.
Nastpnym krokiem jest zreformowanie Unii Euro-
pejskiej (UE) istrefy euro. Jednym zdziaa, ktre po-
winny podj pastwa strefy euro jest zawizanie unii
fskalnej. Dla dobrego funkcjonowania konieczne jest,
aby bya prowadzona wsplna polityka pienina, jak
ifskalna. Kryzys ujawni, e unia walutowa moe by
zagroona, gdy gospodarki krajw czonkowskich bar-
dzo si rni, aodpowiednie metody podziau ryzyka
midzy czonkw nie s dostpne. Dodatkowo ekono-
miczne rnice pogbiaj rne systemy podatkowe
oraz dziaania polityczne (niewystarczajca dyscyplina
fskalna, niereformowanie rynku pracy ibrak wzrostu
produktywnoci itp.). To wszystko wpywa na niesta-
bilno waluty isystemu fnansowego.
Kolejnym rozwizaniem na wzmocnienie UE jest
unia bankowa oraz przeksztacenie Centralnego Ban-
ku Europejskiego wpoyczkodawc ostatniej szansy.
Dobrze skonstruowana i dziaajca unia bankowa
pozwoli przyspieszy proces naprawy systemu ban-
kowego. Posiadanie wsplnych zasobw pozwoli a-
twiej dokapitalizowa i naprawi banki. Dodatkowo
Jakie kroki powinna podj Unia
Europejska wcelu przywrcenia
Grecji na ciek wzrostu
gospodarczego?
20 21
Analityk danych ekonomicznych w miedzynarodowej in-
stytucji fnansowej. Na codzie aktywnie inwestuje na gie-
dzie iprowadzi bloga www.macroinwestor.blogspot.com
unia bankowa nie pozwoli na due ryzyko spowo-
dowane zbytni koncentracj kapitau, jak to miao
miejsce np. w Hiszpanii, co spowodowao bak na
rynku nieruchomoci. Dodatkow kwesti, ktra po-
winna zosta zreformowana jest brak poyczkodaw-
cy ostatniej szansy. Europejski Bank Centralny powi-
nien sta si takim poyczkodawc. Zmiana ta sprawi,
e stopy procentowe obligacji spadn, poniewa
inwestorzy bd wiedzie, e co by si nie stao to
zawsze bdzie pynno na rynku ibd mogli odzy-
ska swoje inwestycje. Podobnie sytuacja bdzie wy-
glda na rynku depozytowym, zagroenie run on
bank bdzie miao bardzo mae szanse wystpienia,
poniewa depozytariusze bd wiedzie, e zawsze
mog wycign swoje pienidze z banku. Dobrym
przykadem jest Japonia, gdzie pomimo wysokiego
zaduenia rzdu (ponad 200% w stosunku do PKB)
nadal jest uznawana ze bezpieczn przysta dla in-
westycji. Dziaania te sprawi, e wzronie zaufanie
inwestorw do strefy euro oraz wzronie stabilno
fnansowa, a koszty poyczek dla rzdw spadn.
Dziki temu Grecja bdzie moga taniej poycza
pienidze, co pozwoli jej atwiej wyj zkryzysu.
Kolejnym, najwaniejszym punktem reformy Eu-
ropy, wtym iGrecji, jest reforma strukturalna. Miano-
wicie: reforma rynku pracy, zwikszenie konkuren-
cyjnoci gospodarek, wspieranie przedsibiorczoci
i potencjau biznesowego oraz stworzenie innowa-
cyjnego rodowiska. Podjcie reform w tym zakre-
sie pozwoli lepiej europejskim frmom konkurowa
na rynku midzynarodowym, jak iwewntrznym, co
spowoduje powrt pastw czonkowskich, w tym
Grecji, na ciek rozwoju. Reforma rynku pracy po-
winna si skupi na zmianie systemw podatkowych
i socjalnych w celu obnienia kosztw pracy oraz
uelastycznieniu czasu pracy. Poprzez odpowied-
nie fundusze europejskie i zmiany w prawie, wicej
funduszy powinno stawia na innowacyjno ikon-
kurencyjno, np. wiksze dotacje na uniwersytety,
badania, dofnansowanie do projektw zwikszaj-
cych konkurencyjno w frmach, ni na konsump-
cje, np. dotacje dla rolnikw. Ostatnim obszarem re-
form powinno by zwikszenie przedsibiorczoci
iwykorzystanie potencjau ju istniejcych frm. Aby
to zrobi kraje UE powinny redukowa koszty ad-
ministracyjne oraz usprawnia wszelkie procedury
zwizane zdziaalnoci gospodarcz.
Spenienie powyszych warunkw sprawi, e Unia
Europejska wrci na ciek wzrostu gospodarczego,
ato jest konieczne, by wszelkie reformy wGrecji mia-
y sens, bo c po reformach, jeeli strefa euro miaa-
by si rozpa. Unia Europejska moe pomc Grecji
na trzy sposoby: zapewni merytoryczne wsparcie
w projektowaniu strukturalnych reform, zwikszy
nakad na fundusze europejskie przeznaczone dla
Grecji oraz zapewni krtkoterminow i rednioter-
minow stabilno fnansow. W pierwszym obsza-
rze UE moe pomc Grecji we wdraaniu nowych
reform poprzez korzystanie zjej cia doradczych.
Drugim obszarem, w ktrym UE moe wesprze
wzrost gospodarczy Grecji jest zwikszenie fundu-
szy europejskich dla tego kraju oraz zmiana celu, na
ktre id rodki pienine. Pienidze z funduszw
powinny i na projekty, ktre zwiksz konkuren-
cyjno jak iinnowacyjno greckiej gospodarki, aby
ta moga generowa wzrost. Pienidze powinny by
alokowane na modernizacje szkolnictwa, badania,
innowacyjne projekty wfrmach itp.
Ostatnim obszarem, wktrym niezbdna jest po-
moc UE jest zapewnienie stabilizacji fnansowej dla
greckiego rzdu w krtkim i rednim terminie, aby
mia on czas na wprowadzenie koniecznych reform.
Ten cel moe zosta zrealizowany poprzez: euroobli-
gacje, umorzenie dugu we wsppracy z prywat-
nymi inwestorami lub utworzenie specjalnego fun-
duszu pomocowego dla Grecji. Zastosowanie tych
rozwiza da czas konieczny na reformy.
Podsumowujc, warunkiem powrotu wzrostu
gospodarczego Grecji jest reforma caej Unii Euro-
pejskiej i strefy euro. W pierwszej kolejnoci refor-
my powinny i wkierunku zapewnienia stabilizacji
fnansowej w krtkim i rednim terminie. Czas ten
powinien zosta wykorzystany na reformy struktu-
ralne, ktre sprawi, e gospodarki wszystkich kra-
jw unijnych, wtym iGrecji, stan si konkurencyjne
oraz innowacyjne, aco za tym idzie powrci wzrost
gospodarczy w pastwach Unii Europejskiej, a sto-
sunek zaduenia do PKB zmaleje. Wprzypadku, gdy
reformy strukturalne nie zostan przeprowadzone,
takie rozwizania jak euroobligacje, unia fskalna,
unia bankowa nie poprawi sytuacji, awrcz wdu-
gim terminie mog jeszcze bardziej zaszkodzi.
22 23
www.equitymagazine.pl nr 22 (czerwiec) 2013 D O DAT E K S P E C J A L N Y
Open Trade dosy prost strategi. Strategia ta determinuje wejcie ztransakcj ipunkty wyjcia woparciu
opoziomy cen osignite podczas pierwszej godziny dziaania rynku. Kliku autorw takich jak Raschke, Mon-
moine... tworzy strategie transakcyjne bazujc wswoich ksikach na tej samej koncepcji.
Strategia Open Trade moe by zastosowana rano, po otwarciu europejskich rynkw iponownie popou-
dniu po otwarciu rynku amerykaskiego. Strategia ta pozwala na zawieranie nawet jednej lub dwch trans-
akcji/dzie/indeks. Otwarte pozycje s zawsze zamykane tego samego dnia. Pozycje nigdy nie s utrzymy-
wane na overnight.
Szczegy strategii
Kiedy otworzy pozycj?
Ruchy ceny podczas pierwszej godziny mog by wskazaniem siy rynku lub jej braku. Znaczenie tutaj
maj najniszy inajwyszy poziom ceny wokresie pierwszych 40 minut. Najwysze inajnisze poziomy ceny
wyznaczaj zakres ceny. Zakres ceny od 9:00 do 9:40 jest kluczowy dla tych indeksw rynkowych, ktrych
rynki otwieraj si o9:00. Kiedy rynek wychodzi poza swj zakres ceny inwestorzy otwieraj pozycj. Pozycje
s otwierane poprzez ustawienie zlecenia buy stop na grze zakresu ceny izlecenia sell limit na dole zakresu
cenowego. Kiedy ktrekolwiek zlecenie zostanie osignite, drugie zostanie anulowanie.
Odpowiednie dla: : Indeksy rynkowe (FTSE, CAC, DAX ...)
Instrumenty : Futures and CFDs
Typ transakcji : Day trading
Tempo transakcji : Niskie - 1 lub 2 transakcje na dzie
Strategia : Film
WHS ProStation : Rcznie Film demo
WHS FutureStation : Rcznie lub automatycznie demo
Skuteczne strategie
inwestycyjne
Strategie stosowane
ookrelonej godzinie
Open Trade
p
a
r
t
n
e
r
c
y
k
l
u
22 23
Skuteczne strategie
inwestycyjne
Ten rzut ekranu pokazuje kropkowa-
n lini, zacieniajc cen rynkow dla
pierwszych 40 minut. O9:40 najwy-
sza inajnisza cena staje si cen
wejcia dla potencjalnych transakcji.
S prezentowane poprzez czerwo-
n izielon lini. Wtym przypadku
cena rynkowa przecina zielon lini
najpierw (ok. 10:25). To sygna kupna.
Pozycja zostaa kupiona.
Kiedy zamkn pozycj?
Strategia Open Trade opiera si ocel cenowy istop. Cel cenowy istop s ustawiane wtej samej odlegoci
od punktu wejcia. Profesjonalni inwestorzy zwykle kalkuluj te punkty wyjcia, jako statystycznie znaczca
weilokrotno ATR (average true range). ATR odzwierciedla nieodczn niestabilno instrumentw fnan-
sowych. Kady instrument fnansowy ma rne ATR. ATR nie jest stay iewoluuje wczasie. Punkty wyjcia s
kalkulowane woparciu oATR is automatycznie pokazywane na platformie transakcyjnej.
Cele istopy s okrelone przez krop-
kowane linie powyej iponiej linii
wejcia ceny. Wtym konkretnym
przypadku pozycja zostaa kupiona,
kiedy cena rynkowa dotkna po-
ziomu kupna. Czasami pniej cena
rynkowa osiga lini celu ipozycja
zostaje zamknita zzyskiem.
Wtym przykadzie krtka pozycja
jest otwarta, kiedy cena rynkowa
dotyka poziomu krtkiej sprzeday.
Cena rynkowa kontynuuje spadanie
iosiga lini celu, na ktrej pozycja
zostaje zamknita zzyskiem.
24 25
Wtym przykadzie cena ryn-
kowa dotyka poziomu kupna.
Pozycja zostaje otwarta. Rynek
nie kontynuuje wzrostu, ale
spada izostaje osignity stop.
Ta pozycja zostaje zamknita
ze strat.
Uwaga. Okoo 10% czasu otwarta pozycja nie osignie ani swojego celu ani stopu. Rynek ma nieokrelony
kierunek ipozostaje wzakresie. Wtym przypadku otwarta pozycja jest zamknita po cenie rynkowej dokad-
nie o13:00.
Zastosowanie strategii popoudniu?
Strategia Open Trade moe zosta wprowadzona drugi raz popoudniu po otwarciu rynku amerykaskie-
go. Otwarcie rynku amerykaskiego zwykle powoduje podwyszenie niestabilnoci na rynkach europej-
skich. Nie jest rzadk sytuacj dla rynkw europejskich zmiana trendu po otwarciu rynku amerykaskiego.
Wniosek
Strategia Open Trade jest strategi day trading. Wiele ksiek otematyce inwestycyjnej zgbia podobne
strategie bazujce na poziomie cen osignitych wczasie pierwszej godziny dziaania rynku. Strategia jest
odpowiednia dla rynku indeksw imoe by stosowana dwukrotnie podczas tego samego dnia. Pierwszy
raz, kiedy otwieraj si rynki europejskie, adrugi po otwarciu rynku amerykaskiego.
Open-Trade
Open-Trade jest prost strate-
gi typu intraday, ktr mona
maksymalnie dwa razy dziennie
(wmomencie otwarcia rynku
wEuropie oraz wStanach
Zjednoczonych) zastosowa.
Do gwnych zalet nale stae
godziny tradingowe (nie musisz
przez cay dzie obserwowa
rynku), niskie prowizje oraz przej-
rzyste ryzyko, poniewa pozycje
nie s trzymane przez noc, co
oznacza bezstresowy trading.
Kolejn zalet jest otrzymywanie
za kadym razem jednoznaczne-
go sygnau, co prowadzi do tego,
e czas tradingowy znajduje
praktyczne zastosowanie.
EUR/USD 07h30 22h30
Strategia skierowana jest przede
wszystkim do tych traderw,
ktrzy s zainteresowani zwiz-
kami wwiecie fnansw (zmiany
handlowcw wEuropie, Stanach
Zjednoczonych oraz Azji).Psycho-
logicznie ciekawym aspektem
jest wysoka ilo trafnych inwe-
stycji, ktre przyczyniaj si do
dobrego samopoczucia tradin-
gowego. Cika natomiast jest
akceptacja stratnych pozycji, kt-
re mog doprowadzi do znacz-
cych spadkw (cel zysku odda-
lony jest jedynie okilka pipsw,
aograniczenie strat znajduje si
daleko). Trzy wskaniki (wskaniki
podajce za trendem) wskazu-
jce ten sam kierunek tradinowy,
umoliwiaj szybkie podjcie
decyzji inwestycyjnej, co zapo-
biega utraty czasu na zbieranie
informacji fnansowych.
21:52
Strategia 21:52 wymaga pnym
wieczorem maksymalnego na-
kadu czasu rzdu 30 minut. Dla-
tego te nadaje si ona wietnie
dla osb czynnych zawodowo.
Jasne zasady (porwnanie kur-
sw ogodzinie 21:30 oraz 21:52)
znaczco uatwiaj normalny
proces - spostrzec, oceni oraz
dokona decyzji inwestycyjnej,
zktrym zmaga si wiele tra-
derw. Kolejn zalet jest mo-
liwo szybkiego rozpoznania,
czy strategia dostarcza sygna, co
oznacza, e moesz wiadomie
dysponowa swoim czasem.
Poniewa pozycja jest zamyka-
na zanim trader pooy si do
ka, umoliwia to spokojny sen,
poniewa nie posiadamy ryzyka
zwizanego ztrzymaniem pozy-
cji overnight.
Raimund Schriek
Okiem eksperta
24 25
Strategia transakcyjna EUR/USD 07h30 - 22h30 jest odmian strategii EUR/USD 07h30. Te strategie proftuj
zrnych stref czasowych iztego wynikajcych rnic wolumenowych na forexie. Ogodzinie 07h30 oraz
22h30 strategia kontroluje czy EUR/USD si znajduje we wczesnych fazach trendu. Jeli trend zostaje zdef-
niowany, otwierana jest pozycja wkierunku trendu.
Uwaga: Rodzaj strategii, wktrych potencjalne zajcie pozycji odbywa si ookrelonej godzinie (wprze-
ciwiestwie do strategii, wktrych inwestor czeka na otrzymanie sygnau wdowolnym okresie czasu) jest
praktyczny ipopularny.
Szczegy strategii
Okoo godziny 07h00 GMT rynki europejskie s blisko godziny otwarcia i wolumen inwestycyjny na EUR/
USD zaczyna wzrasta. Wtym samym czasie USA nadal pi, arynki Azjatyckie s wtrakcie ostatnich 1-2 go-
dzin handlowych (Tokio, Hong Kong). Wgodzinach przed 07:00 GMT para EUR/USD, waciwie rozpoczyna
swj dzie handlowy. Jest to odpowiedni czas na okrelenie, czy mamy pocztek trendu. Jeli trend zaczyna
powstawa, prawdopodobiestwo, e trend ten bdzie kontynuowany przez jaki czas wmomencie, kiedy
wpniejszych godzinach wolumen transakcyjny na EUR/USD wzronie, jest due.
Okoo godziny 22h30 aktywno na rynkach europejskich oraz amerykaskich powoli opada. Aktywno
inwestycyjna na EUR/USD opada. Inwestorzy uwaaj, e wtym czasie EUR/USD powraca do swojego fun-
damentalnego trendu.
Strategia EUR/USD 07h30 - 22h30 stosowana jest na wykresach 30-minutowych.
W celu okrelenia, czy trend zaczyna powstawa, strategia czy trzy wskaniki SuperTrend, MACD oraz
DMI. Sygna kupna jest generowany o07:30 oraz o22h30, jeli wszystkie trzy wskanik wskazuj pozytywny
trend. Sygna sprzeday generowany jest o07:30 oraz o22h30, jeli wszystkie trzy wskaniki pokazuj nega-
tywny trend. Jeli trzy wskaniki nie wskazuj jednomylnie tego samego trendu, pozycja nie jest otwierana.
Pozycje otwierane s po cenie rynkowej.
Kiedy zamkn pozycj?
Strategia EUR/USD 07h30 22h30 uywa zarwno zlecenia stop, jak i limit. Dodatkowo stosowany jest
fltr czasowy: jeli o12:00 pozycja jest nadal otwarta, zostaje ona zamknita po cenie rynkowej. Dotyczy to
zarwno pozycji otwartej o07h30, jak itej otwartej o22h30. Jeli pozycja otworzona ogodzinie 22h30 jest
ogodzinie 07h30 nadal otwarta, nie zostan otwarte adne nowe pozycje. Jeli pozycja otworzona ogodzi-
nie 22h30 jest o12h00 nadal otwarta, zostanie ona zamknita po cenie rynkowej.
Zlecenie limit jest ustawione bardzo blisko, na odlego 12 pipsw. Wstpny stop to 48 okresowy High-
Low. Stop ten jest pooony daleko od ceny zajcia pozycji, tak wic suy jako zabezpieczenie.
Odpowiednia dla : EUR/USD
Instrumenty : Spot forex oraz forex CFDs
Typ transakcji : Day trading
Tempo transakcji : Maksimum 2 sygnay dziennie
WHS ProStation : Rcznie demo
WHS FutureStation : Manualnie, lub (p)- automatycznie demo
EUR/USD 07h3022h30
26 27
Wniosek
Strategia 07h30 - 22h30 EUR/USD koncentruje si na okrelonej godzinie, czyli pocztku dnia handlowego,
kiedy wolumen na EUR/USD zaczyna wzrasta itrend zaczyna sie tworzy oraz kocu dnia, kiedy wolumen
opada. Wobu przypadkach trend moe by wtrakcie tworzenia si. Jeli trend jest zidentyfkowany, zajmo-
wana jest pozycja zgodnie zkierunkiem tego trendu. Zlecenie limit jest pooone blisko, jednak procentowa
ilo zyskownych transakcji jest rwnomiernie wysoka. Strategie ta jest interesujca dla inwestorw, lubi-
cych handlowa wokrelonych odcinku czasu.
Ten przykad pokazuje sygna kupna ogodzi-
nie 22h30. Duga pozycja jest otwarta po ce-
nie rynkowej. Zlecenie limitu (zielona linia) nie
zostaje osignite. Pozycja jest nadal otwarta
nastpnego dnia ogodzinie 07h30. Ztego po-
wodu, sygna zajcia pozycji krtkiej ogodzinie
07h30 nie zostaje zrealizowany. Pozycja osiga
lini stopu (czerwona linia) izostaje zamknita
ze strat.
Ten przykad pokazuje sygna kupna ogodzi-
nie 22h30. Duga pozycja jest otwarta po cenie
rynkowej. Pozycja jest nadal otwarta nastp-
nego dnia ogodzinie 07h30. Wtym momencie
nie ma adnych dodatkowych sygnaw. (Uwa-
ga: jeli dodatkowy sygna zostaby generowa-
ny, byy mimo wszystko zignorowany. Godzin
pniej cel zysku/limit (zielona linia) zostaje
ipozycja zostaje zamknita zzyskiem.
Ten rzut ekranu prezentuje backtesting zostat-
nich 2 lat. Strategia ta ma wspczynnik zy-
skownych transakcji > 80%, co skutkuje wrw-
nomiernie rosncej krzywej.
26 27
Strategia godz. 21:52 zostaa stworzona przez inwestora John F. Cartera i zawarta w jego ksice pt. Ma-
stering the trade: proven techniques for profting from intraday and swing trading set ups (Udoskonalanie
inwestycji: potwierdzone techniki uzyskiwania zyskw zodpowiednich ustawie transakcji intraday iswing)
(ISBN 0-07-145958-8). Strategia ta skupia si na rozwoju rynku wokresie ostatnich 45 minut handlu na ryn-
kach USA. Godz. 21:30 jest oglnie uznawana jako wany punkt zwrotny. Carter, kiedy pracowa wjednym
pomieszczeniu ze 100 innymi inwestorami, zaobserwowa, e jego koledzy zachowuj si irracjonalnie po
godz. 21:30 ibazujc na tym stworzy strategi aby generowa zyski woparciu oto irracjonalne zachowanie.
Carter nazwa to zjawisko capping of the day with afne cigar (zamkn dzie dobrym cygarem) ozna-
czajce ostatni transakcj danego dnia.
Szczegy strategii
Godz. 21:30 jest oglnie uznawana jako wany punkt zwrotny na rynkach. Kiedy pracujcy wraz zsetk
innych inwestorw, John F. Carter zaobserwowa, e wikszo tych inwestorw woli poczeka do 21:30, czyli
do zwrotu rynku (zarwno spadku jak iwzrostu) iwwczas nic tylko czekali, czekali iczekali bez adnego
wikszego powodu. Wkocu, kiedy decydowali si zaj pozycj ruch rynku traci dynamik lub rozpoczy-
na zwrot.
Wsytuacji, kiedy rynek dziaa przeciwko inwestorom, oni starali si utrzyma jak najduej byo to mo-
liwe swoje pozycje. Kiedy pynno coraz bardziej si zmniejszaa po godz. 22:00, wwczas wszyscy inwe-
storzy rozpoczynali zamykanie swoich pozycji przed 22:15, powodujc nadmierne ruchy rynku wostatnich
minutach. Strategia godz. 21:52, stara si generowa zyski ztych irracjonalnych zachowa inwestorw.
Strategia jest stosowana na 1-minutowym wykresie cenowym. Inwestorzy mog j zastosowa zarwno
wprzypadku Futures (mini Dow lub mini SP 500) lub wodniesieniu do CFD.
Duga pozycja jest otwierana ogodz. 21:52 po cenie rynkowej, jeeli cena ta jest przynajmniej 10 punktw
poniej ceny zgodz. 21:30 dla Dow future lub 1 punkt dla S&P future. Krtka pozycja jest otwierana o21:52,
po cenie rynkowej jeli cena ta jest przynajmniej 10 punktw powyej ceny zgodz. 21:30 dla Dow future lub
1 punkt da S&P future.
Kiedy zamkn pozycj?
John F. Carter uywa staego stopu za poziomie 20 punktw dla indeksu Dow i2 punktw dla indeksu S&P
500. Zamyka on pozycje po cenie rynkowej, jeli ustawiony stop nie zostaje osignity do godz. 22:13.
Odpowiednia dla : U.S. Market indeksy Dow wS&P 500
Instrumenty : Futures iCFD
Typ transakcji : Daytrading
Tempo transakcji : 1 Sygna dziennie
Strategia : Film
WHS ProStation : Strategia niedostpna demo
WHS FutureStation : Manual or automated demo
Godz. 21:52
28 29
Przykad na Mini S&P 500 po-
kazuje, e ogodz. 21:52 cena
rynkowa jest wicej ni ojeden
punkt (niebieska linia) powy-
ej ceny zgodz. 21:30 (ciemno
czerwona linia). Krtka pozycja
zostaje otwarta. Ogodz. 22:13
pozycja jest zamykana po cenie
rynkowej. Zosta wygenerowa-
ny zysk. Stop (czerwona linia)
nigdy nie zosta osignity.
Ten przykad na Mini S&P 500
pokazuje, e ogodz. 21:52 cena
rynkowa jest wicej ni jeden
punkt (niebieska linia) poniej
ceny zgodz. 21:30 (ciemno czer-
wona linia). Duga pozycja zosta-
je otwarta (zielony trjkt). Stop
zosta osignity, apozycja zo-
staa zamknita ze strat. Naley
tutaj zwrci uwag na interesu-
jcy fakt, e ogodz. 21:30, rze-
czywicie wystpi punkt zwrot-
ny rynku.
28 29
Wniosek
Strategia transakcyjna godz. 21:52 jest czysto daytradingow strategi. Zostaa stworzona przez inwesto-
ra John F. Cartera i zawarta w jego ksice pt. Mastering the trade : proven techniques for profting from
intraday and swing trading set ups (Udoskonalanie inwestycji: potwierdzone techniki uzyskiwania zyskw
z odpowiednich ustawie transakcji intraday i swing) (ISBN 0-07-145958-8). Strategia moe by stosowana
wprzypadku dwch gwnych indeksw giedowych USA (Dow iS&P 500) dokadnie ogodz. 21:52 kadego
dnia. Efektywna iprosta strategia, godz. 21:52 opiera si na irracjonalnych, stadnych zachowaniach powo-
dujcych wany punk zwrotu po godz. 21:30.
Ten przykad na Mini DOW pokazuje,
e ogodz. 21:52, cena rynkowa jest
wicej ni 10 punktw (niebieska linia)
poniej ceny z21:30 (ciemnoczerwona
linia). Duga pozycja zostaje przyjta
(zielony trjkt). Ogodz. 22:13 pozycja
jest zamykana po cenie rynkowej. Zysk
zosta wygenerowany. Stop (czerwona
linia) nigdy nie zosta osignity.
Ten przykad na Mini DOW pokazu-
je, e cena rynkowa ogodz. 21:52 jest
ponad 10 punktw (niebieska linia)
powyej ceny zgodz. 21:30 (ciemno
czerwona linia). Krtka pozycja zostaje
przyjta (czerwony trjkt). Stop zosta
osignity 2 minuty pniej, apozycja
zostaa zamknita ze strata. Naley tutaj
zwrci uwag na interesujcy fakt, e
ogodz. 21:30, rzeczywicie wystpi
punkt zwrotny rynku.
Wkolejnym numerze Equity pojawi si druga cz cyklu. Aby ju teraz zobaczy wszystkie strategie
wystarczy wej wten link.
30 31
Dla Japonii wane jest, eby zrozumie, i kryzys wstre-
fe euro ju si skoczy powiedzia prezydent Francji
Francois Hollande. Bardzo optymistyczny wydwik
miao ostatnie jego wystpienie w trakcie wizyty
wJaponii, gdzie zwrci si do ludzi biznesu zKraju
Kwitncej Wini. Wedug prezydenta Francji kryzys
na Starym Kontynencie wzmocni podstawy funk-
cjonowania wsplnego rynku iwEuropie dominuje
stabilno isolidarno wobliczu walki ztrudnocia-
mi gospodarczymi. Wjego mniemaniu poprawi si
sposb ijako zarzdzania, aperspektywy rozwoju
widzi wrowych kolorach. Czy Hollande jest jedy-
nym optymist wEuropie albo czy mwimy wogle
otym samym kontynencie? Czy koniec kryzysu wi-
towany jest zazwyczaj przez masowe demonstracje
niezadowolonych obywateli przed siedzib Europej-
skiego Banku Centralnego?
Statystyka nie kamie
Powstaje pytanie na jakiej podstawie Hollande do-
szed do tak optymistycznych wnioskw. Twarde
dane statystyczne nie pozostawiaj pki co zu-
dze. W pierwszym kwartale 2013 roku PKB strefy
euro skurczy si o0,2%, co stanowi ju szsty zrz-
du kwarta na minusie. Problem polega na tym, i
ekonomici nie spodziewaj si wcale polepszenia
wnadchodzcym okresie. Europejski Bank Centralny
uci prognozy wzrostu PKB na ten rok dla regionu
do -0,6% z pierwotnego -0,5%. Co wicej, Midzy-
narodowy Fundusz Walutowy nie przewiduje ju tak
szybkiego wzrostu Niemiec w tym roku. Ma by to
symboliczne 0,3% zredukowane z bardziej optymi-
stycznego poziomu 0,6%.
Kolejnym silnym argumentem zaprzeczajcym
sowom Hollande jest rekordowo wysokie bezrobo-
cie wstrefe euro. Wkwietniu osigno ono wedug
Eurostatu poziom 12,2%, co jest najwyszym pozio-
mem od czasu rozpoczcia prowadzenia tej statysty-
ki w1995 roku. Najbardziej dotknite tym problemem
wydaj si by kraje poudniowe, gdzie bezrobocie
siga astronomicznych, nieznanych wczeniej pozio-
mw. WHiszpanii bez pracy pozostaje 26,8% siy ro-
boczej. Winnych krajach sytuacja nie wyglda lepiej,
wPortugalii jest to 17,8%, na Cyprze 15,6%, awGrecji
a 27%. Tragedi nazwa mona sytuacj na rynku
pracy wrd modych. W Grecji 59% (sic!) modych
ludzi pozostaje poza rynkiem pracy, aten sam wska-
nik dla Hiszpanii to 55%.
Sentyment w Europie mierzony za pomoc Eu-
ropeanEconomicSentimentIndicator, pomimo nie-
znacznego wzrostu w maju, daleki jest od swoich
rekordowych odczytw i wynosi w tym momencie
89,4 pkt. Wskanik ten zacz powoli zyskiwa na
wartoci jesieni zeszego roku, ale jest zazwyczaj
Ojednym takim,
co odwoa kryzys
Sawomir Winiecki
o
:

s
x
c
.
h
u
30 31
Sawomir Winiecki
Pasjonat rynkw fnansowych ze szczeglnym uwzgld-
nieniem derywatw oraz zarzdzania ryzykiem. Swo-
j pasj dzieli si z innymi pod adresem www.winiecki.
com.pl. Otwarty na now wiedz zzakresu szeroko poj-
tych fnansw oraz interesujce propozycje wsppracy.
Sawomir Winiecki
mocno zaleny od wstrzsw gospodarczych i re-
aguje silnie na negatywne informacje zrynku, jak na
przykad ostatnie doniesienia oproblemach Cypru.
Pierwsza jaskka wiosny nie czyni
Historia kryzysw gospodarczych pokazuje, e przy-
chodz one niespodziewanie i w ten sam sposb
odchodz. Inaczej wyglda obecna sytuacja, gdzie
kolejne odsony kryzysu wyaniaj si regularnie, za-
lewajc opini publiczn najnowszymi doniesienia-
mi zlinii frontu. Nie da si zaprzeczy, e mielimy kil-
ka pozytywnych doniesie, jednak wyciganie na tej
podstawie wnioskw ozakoczeniu kryzysu nazwa
mona przynajmniej ma niestosownoci. Jednym
z przebyskw rynkowych byy na przykad ostat-
nie odczyty wskanika PMI albo wzrost w kwietniu
produkcji przemysowej w Unii Europejskiej o 0,4%.
Wydaje si to mimo wszystko za mao, eby zniwe-
lowa oglne niezadowolenie, sabo wikszoci
gospodarek, czy niewydolno budetow wielu
krajw strefy euro. Kilka pozytywnych danych ma-
kroekonomicznych moe co najwyej wzbudzi
chwilow eufori na rynkach kapitaowych, na du-
gotrwae uzdrowienie gospodarki bdzie nam jed-
nak wypadao troch poczeka. Wyganianie kryzysu
przez prezydenta Francji podobne jest do rytuau
palenia czarownicy na stosie, ktry na dobr spraw
nie rozwizywa nic wredniowiecznej rzeczywisto-
ci. Moe najrozsdniejszym rozwizaniem byoby
da kryzysowi woln rk, an pewnego dnia nas
zaskoczy i odejdzie bez hucznej zapowiedzi gowy
adnego wspczesnego mocarstwa?
Czego potrzebuje euro?
Zca pewnoci nie pustych frazesw iobietnic bez
pokrycia. Cae szczcie wwiecie biznesu jak inauki
pozostaje grupa specjalistw twardo stpajcych po
ziemi i potrafca prawidowo oceni biec sytu-
acj na rynkach. Euro wtym momencie nie potrzebu-
je bowiem zbyt optymistycznych iwyssanych zpalca
historii okocu kryzysu. Dla caej strefy nadszed czas
na gbokie zmiany strukturalne, bez ktrych problem
dugu nie bdzie najzwyczajniej w wiecie moliwy
do ograniczenia. Zadanie przed decydentami jest za-
tem podwjne: w jaki sposb zminimalizowa skal
dugu wchodzc jednoczenie na dugofalow cie-
k wzrostu gospodarczego? Niestety wydaje si, e
adne z pyta nie zostao jeszcze waciwie zaadre-
sowane. Wostatnim czasie do dyskusji nie wniesiono
nic nowego poza grnolotnymi sloganami opotrze-
bie dziaania. Euro potrzebuje akcji, teraz, inie mona
tutaj liczy na adn drog na skrty. Wprzeciwnym
wypadku bdziemy boryka si zmiernoci gospo-
darcz przez wiele lat. Cae szczcie ekonomia nie
znosi pustki iza drzwiami czekaj ju pretendenci do
przejcia ekonomicznej dominacji. Inie chodzi wcale
oAzj, ktra za kilka lat nie bdzie ju konkurencyjna
dla innych rynkw frontierowych. Przyszo nam y
wciekawych czasach, szkoda tylko, e niektrzy znas
odczuwaj to mocno wswoich portfelach.
Kryzysie, zosta!
Pewnym jest, i co jaki czas, choby ze wzgldw
psychologicznych, potrzebujemy pozytywnych in-
formacji iprorokw goszcych dobre wieci. Poma-
ga to nam optymistyczniej spojrze wnadchodzc
przyszo. Gospodarka jest wgruncie rzeczy oparta
oto, co mwi ijak zachowuj si wpywowi ludzie
ze wiata polityki ifnansw. Wdzisiejszych czasach
trzeba by jednak bardzo ostronym w zwiastowa-
niu wiosny po bardzo cikiej zimie. Mimo wszystko
argumenty, ktre najlepiej trafaj do zmczonego
kryzysem spoeczestwa, to twarde iniezaprzeczal-
ne dane owzrocie PKB czy spadku poziomu bezro-
bocia. Kilka lat karmienia opinii publicznej negatyw-
nymi informacjami ekonomicznymi zca pewnoci
miao duy wpyw na edukacj spoeczestwa wtej
dziedzinie, a tym samym na zmniejszenie poziomu
ufnoci wobec pustych deklaracji. Po krtkiej weryf-
kacji bowiem, nie wymagajcej nawet gruntownego
wyksztacenia fnansowego, staj si one wydmusz-
kami, ktrych jedynym skutkiem moe by jeszcze
wiksze zmniejszenie zaufania wobec decydentw,
od ktrych dziaania uzaleniony jest codzienny byt
na przykad straconej generacji 5,6 milionw ludzi
przed 25 rokiem ycia, ktrzy pozostaj bez pracy
w Unii Europejskiej. Jeli tak ma wyglda koniec
kryzysu, to moe niech si jeszcze lepiej nie ko-
czy. Panie Hollande, zalecamy daleko idc ostro-
no, gdy wgruncie rzeczy prawdziwego mczyzn
poznaje si nie po tym, jak zaczyna, ale jak koczy.
32 33
o
:

l
j
l
e
a
v
e
l
l

/

s
x
c
.
h
u
Alokacja aktyww wedug cykli ekonomicznych.
W poprzednich artykuach zaprezentowaem strate-
gie inwestowania na giedzie oparte na takich wska-
nikach makroekonomicznych jak: wskanik optymi-
zmu konsumentw, wskanik prognoz analitykw
niemieckich (ZEW), czy wskanik klimatu koniunktu-
ralnego wprzemyle.
Wykorzystanie danych ekonomicznych do inwesto-
wania jest przez fachowcw nazywane alokacj akty-
ww wedug cykli biznesowych/ekonomicznych (busi-
ness cycle asset allocation). Wstrategii opartej na takiej
alokacji inwestuje si wdane aktywa wperspektywie
od kilku miesicy do 5 lat. Wtym przedziale czasu ceny
akcji s determinowane przez takie dane ekonomiczne
jak: zyski przedsibiorstw, infacja, stopy procentowe
itp. Wtym artykule zaprezentuj, na podstawie rynku
amerykaskiego, w jakie aktywa/akcje najlepiej inwe-
stowa wdanej fazie cyklu koniunkturalnego.
Zrozumie cykl ekonomiczny.
Generalnie wszystkie cykle s podobne do siebie,
jednake zachodz mae zmiany pomidzy poszcze-
glnymi przypadkami. Na cykl ekonomiczny skada-
j si: cykl zyskw przedsibiorstw, cykl kredytowy,
cykl zapasw, jak i zmiany w bezrobociu i polityce
monetarnej. Typowy cykl ekonomiczny skada si
zczterech faz.
Faza 1 (faza wzrostu) charakteryzuje si gwa-
townym powrotem do wzrostu gospodarczego.
Rosn takie wskaniki jak PKB, produkcja prze-
mysowa. Wzrasta liczba udzielanych kredytw,
zyski frm rosn etc.
Faza 2 zwykle najdusza faza cyklu ekono-
micznego. Faza ta charakteryzuje si dodatnim,
ale bardziej umiarkowanym tempem wzrostu
ni wczasie fazy 1. Dziaalno gospodarcza na-
biera rozpdu, wzrasta akcja kredytowa. Zapa-
sy i sprzeda ronie, osigajc stan rwnowagi
wstosunku do siebie nawzajem.
Faza 3 symbolizuje przegrzanie gospodar-
ki. W fazie tej nastpuje szybki spadek tempa
wzrostu gospodarki w stosunku do rygory-
stycznej polityki pieninej. Dodatkowo zosta-
je zaostrzona dostpno kredytw oraz ob-
Alokacja aktyww
wedug cykli ekonomicznych
32 33
nia si mara zyskownoci. Zapasy wzrastaj
isprzeda maleje.
Faza 4 zwana recesj. W fazie tej zyski frm
oraz ilo udzielanych kredytw spada. Ilo za-
pasw zaczyna spada mimo niskiej sprzeday.
Zostaje zbudowany grunt na now faz wzro-
stu aktywnoci gospodarczej.
Inwestowanie wedug cykli.
Faza 1:
W pierwszej fazie, kiedy gospodarka wkracza
wnowy wzrost, najlepszymi aktywami inwestycyj-
nymi s akcje, dajc redni zysk na rynku amery-
kaskim 26%. W fazie pierwszej wedug tabeli 1.
najlepszymi sektorami do inwestycji s: fnansowy,
produktw luksusowych, technologiczny, przemy-
sowy oraz przemysowo-surowcowy. W tej fazie
warto inwestowa w obligacje o niskich rankin-
gach.
Faza 2:
Wtej fazie akcje dalej s najlepszym aktywem do
lokowania inwestycji, dajc rednioroczny zysk 15%.
Natomiast drugim aktywem skutecznym wtej fazie
s obligacje, szczeglnie te o niskich rankingach.
Wtej fazie najlepiej inwestowa wsektory takie jak:
technologiczny i przemysowy, a najgorzej w tej fa-
zie wypada sektor usug komunalnych.
Faza 3:
Wtej fazie najlepsze stopy zwrotu daj inwestycje
na rynku akcji ipieninym, czyli 6%. Natomiast naj-
gorsze wyniki daj obligacje, rednio 4% (najlepiej
wybiera te owysokich ratingach). Sektory, wktre
najlepiej inwestowa w tym okresie to: surowcowy,
konsumpcyjny, opieki zdrowotnej ienergetyczny.
Faza 4:
W tej fazie rynek akcji charakteryzuje si najsab-
szymi wynikami, rednio -6%. Natomiast najlepszy-
mi aktywami do inwestowania s obligacje (rednio
roczne zyski 13%, szczeglnie obligacje z wysokimi
ratingami). Wtym okresie wcelu uniknicia strat na
akcjach najlepiej inwestowa w spki z sektorw:
konsumpcyjny, sektor zdrowotny, telekomunikacyj-
ny iusug komunalnych.
Sektor Faza 1 Faza 2 Faza 3 Faza 4
Finansowy +
Produkty luksusowe + - -
Technologia + + - -
Przemysowy + + -
Przemysowo-surowcowy + - +
Konsumpcyjny + +
Opieki zdrowotnej + +
Energetyczny - +
Telekomunikacyjny - +
Usug komunalnych
- - + +
Tabela 1. Efektywno akcji zsektorw na tle rynku wposzczeglnych fazach cyklu. rdo: Fidelity Invest-
ments (AART). Grudzie 2012 (+ najlepsze sektory, - najgorsze)
Wykres 1
Wykres2
34 35
Przykad zastosowania cykli na rynku polskim.
Wcelu pokazania jak mona stosowa cykle do inwe-
stowania na GPW wykorzystam wskanik CLI (Com-
posite Leading Indicator) publikowany przez OECD.
Wskanik ten traktowany jest jako dobry barometr
koniunktury gospodarczej, poniewa jest wskani-
kiem syntetycznym, czyli skada si zinnych wska-
nikw np.: produkcja, infacja, bezrobocie itp. Wcelu
mierzenia efektywnoci inwestowania w poszcze-
glne aktywa wykorzystaem notowania funduszy
Unikorona akcji, obligacji i rynku pieninego. Na
wykresie nr 3, mona znale porwnanie notowa
funduszy Unikorona dla poszczeglnych aktyww
oraz zakrelone na rne kolory wartoci wskanika
CLI wposzczeglnych fazach. Fazy wyznaczyem su-
biektywnie tak, aby jak najbardziej pasoway do teo-
retycznego modelu przebiegu rozwoju gospodarki.
Wykres nr 3 prezentuje wyniki zinwestowania wpo-
Wykres 3
Wykres 4
Analityk danych ekonomicznych w miedzynarodowej in-
stytucji fnansowej. Na codzie aktywnie inwestuje na gie-
dzie iprowadzi bloga www.macroinwestor.blogspot.com
szczeglne aktywa wda-
nych fazach. Jak wida
wykres nr 4 ma podobne
wyniki jak wykres nr 1,
wic jest sens zastosowa-
nia inwestowania wedug
cykli na rynku polskim.
Wjakiej fazie aktualnie
jestemy?
Jeeli spojrzymy na wy-
kres nr 3 wedug mnie
najprawdopodobniej je-
stemy w kocwce fazy
4, ktra przebiega ina-
czej ni zwykle. Na do-
wd tego moe wiad-
czy zakoczenie hossy
na obligacjach i rozpo-
czcie wzrostu rynku
akcji, co by si zgadzao
z modelem zyskownoci
aktyww wedug cykli
gospodarczych. Dla Czy-
telnikw zainteresowa-
nych wykorzystaniem tej
wiedzy zalecam przepro-
wadzenie dokadniejszej
analizy poszczeglnych
wskanikw ekonomicz-
nych na tle wikszej iloci funduszy inwestycyj-
nych/indeksw ni tylko Unikorona zaprezentowa-
na wtym artykule.
rda:
www.stooq.pl
Analysis of Asset Classes Through the Business
cycle Audrius Dzikeviius, Jaroslav Vetrov
monevator.com/investment-clocks/
Market Cycles and Business Cycles Brian J.
Jacobsen
Why the Business Cycle Approachto Asset Al-
location Still Matters Pyramis Global Advisors
34 35
o
:

s
x
c
.
h
u
Mija wanie pierwsze procze roku 2013. Na nasze
szczcie zapowiadany na grudzie 2012 roku koniec
wiata nie nastpi. Z tego faktu najbardziej ucieszy-
y si rynki fnansowe pastw rozwinitych Japo-
nii, USA i Niemiec. Indeksy giedowe w tych krajach
przez cae niemal procze piy si w gr, osiga-
jc wmaju historyczne (DAX, SPX) bd przynajmniej
wieloletnie (NKX) maksima.
Wwikszoci pozostaych krajw, wtym wPolsce,
nowy rok powitano z cakowicie innymi nastrojami.
Przez cztery miesice nasze indeksy szukay dna, co
wzbudzao obawy nawet unajwikszych optymistw.
Modne byy jedynie nasze obligacje, ktrych rentow-
no spada do najniszych poziomw whistorii. Nie
miao to nic wsplnego zpoprawiajcym si stanem
naszej gospodarki, a byo jedynie wynikiem migracji
wiatowego kapitau, ktry cay czas kry po wiecie
szukajc okazji do zysku bd przynajmniej do ochro-
ny przed rabunkiem wstylu cypryjskim.
W kocu, tu przed majowym weekendem, trend
rednioterminowy si odwrci i umczeni inwestorzy
znad Wisy zaczli sobie przypomina jak to jest, gdy
kursy akcji rosn. Obniki stp procentowych przynio-
sy w kocu efekt i kapita zacz wdrowa z nisko
oprocentowanych lokat na gied. Pki co, jest to typo-
wa wspinaczka po cianie strachu. Nacjonalizacja OFE,
wzrost bezrobocia, czy brak realnych oznak oywienia
gospodarczego nie zachcaj do odwanych inwesty-
cji. Perspektywa wyczenia drukarek wUSA iprzegrza-
ne indeksy za oceanem rwnie daj powody do obaw.
No ale zrynkiem si nie dyskutuje, bo on zawsze
ma racj. Powtarzam to od dawna. Jeeli ronie, to
trzeba z tego korzysta. Jakikolwiek nie byby po-
wd do wzrostw czy spadkw, te s faktem, zkt-
rym nie powinno si polemizowa. Gdy pojawi si
fundamentalne, potwierdzone przez GUS powody
do wzrostw, indeksy bd ju wpoowie drogi do
swoich szczytw. Pki co na razie dyskontujemy spo-
dziewane oywienie iwychodzenie zkryzysu. Susz-
nie czy nie przekonamy si za jaki czas.
Poza tym, przykad kradziey oszczdnoci przez
rzd Cypru pokaza, e trzymanie gotwki moe by
w obecnych czasach niebezpieczne wic lepiej jest
zamieni j na inne aktywa. Surowce s relatywnie
drogie, obligacje mao opacalne, akcje wUSA iNiem-
czech przewartociowane. Jest wic szansa, e kapita
zagraniczny zechce zawita na rynku akcji wPolsce na
nieco duej idruga poowa roku przyniesie posiada-
czom akcji nieco wicej radoci ni ta mijajca.
Czy role si odwrc ipomaszerujemy na historycz-
ne maksima w chwili, gdy DAX i SPX bd doowa?
To jest moliwe cho troch trudno jest mi uwierzy
wtaki scenariusz. Podstawy ku temu s, ale dyspropor-
cja midzy wycenami akcji wPolsce ina Zachodzie nie
jest a tak znaczna. Nie uzasadnia masowego przepy-
wu kapitau zgiedy amerykaskiej czy niemieckiej na
kapitaowe peryferie, do ktrych Polska wskali global-
nej bez wtpienia naley. Taka sytuacja moe potrwa
przez jaki czas, ale jeeli zjakich powodw DAX iSPX
nie zechc i wkierunku nowych szczytw, to iunas
chci do wzrostw moe szybko zabrakn.
Reasumujc, sytuacja wyglda obecnie byczo.
W tym sensie, e ceny akcji w Polsce maj pod co
rosn. Kryzys, zniechcenie, bezrobocie, niskie sto-
py procentowe to wszystko s objawy charaktery-
styczne dla pocztkw hossy. Niepokoi moe jedy-
nie to, e przyspieszenie gospodarcze, ktre obecne
wzrosty zdaj si dyskontowa, nie nadejdzie, albo
jego skala bdzie nisza od oczekiwa rynku. Jak za-
wsze, warto pozosta czujnym.
Pierwsze procze 2013
kto zarobi, kto straci?
ukasz Duda
Inwestor giedowy z wieloletnim dowiadczeniem. Zwo-
lennik analizy fundamentalnej iinwestowania dugotermi-
nowego. Unika spekulowania iinstrumentw pochodnych.
Prowadzi blog www.dwamiliony.blogspot.com na ktrym
dzieli si swoimi dowiadczeniami ianalizami.
Jest rwnie autorem ksiki Gieda. Poradnik Inwestora,
napisanej przy wsppracy zportalem Stockwatch. Prywat-
nie pracuje jako kontroler fnansowy ianalityk efektywno-
ci organizacji wmidzynarodowej frmie produkcyjnej.
ukasz Duda
36 37
Wszyscy uwielbiamy takie historie, jak ta sprzed
wierwiecza, wktrej Ed Seykota zpowierzonych
mu kilku tysicy dolarw wyczarowa miliony. Teraz,
kiedy kady znas praktycznie na wycignicie rki
ma dostp do wysokiej dwigni fnansowej (cho-
by u brokerw FX), atwo moemy ulec uudzie,
e nawet posiadajc kilka tysicy czy wrcz kil-
kaset zotych, wystarczy skupi si na samym
inwestowaniu, awkrtce zarobimy wielkie pie-
nidze.
Niektrzy potraf wrcz snu marzenia typu za-
rabiam skromne 2 procent dziennie itworzy na tej
podstawie jakie strategie, rwnoczenie zwielkim
zaangaowaniem dyskutujc na ten temat na forach
internetowych. Jeli byoby tak prosto, po czterech
latach staby si najbogatszym czowiekiem nie
tylko wPolsce, ale ina caym wiecie, zmajtkiem
przekraczajcym kilkaset miliardw zotych.
Jaki jest saby punkt tego planu?
Jego cakowita nierealno. Nie zakada on na-
turalnych waha wartoci kapitau ijego obsuni,
ani faktu, e przy duych pienidzach korzysta-
nie z wysokiej dwigni staje si coraz trudniejsze
imniej sensowne. No iinaczej wyglda presja, kie-
Oczym jeszcze powinien
pamita inwestor?
Zbigniew Papiski
o
:

F
o
t
o
l
i
a
36 37
Autor od lat zajmuje si rynkami kapitaowymi. Od 2007
roku prowadzi blog APP Funds. Wostatnich latach mi-
dzy innymi wsptworzy, redagowa iwydawa serwisy
Notowany.pl oraz BizTok.
Zbigniew Papiski
dy wjednej transakcji ryzykujesz strat kilkuset zo-
tych, ainaczej, kiedy wgrze pojawia si kwota wie-
lokrotnie wysza.
Poza tym warto zastanowi si nad innym pro-
blemem.
Wczasie gorczki zota najwicej zarabiali sprze-
dawcy kilofw. Czy nie jest ciekawe, e reklamy
brokerw pojawiaj si teraz nawet w sportowych
kanaach telewizyjnych? Czy nie intryguje, e naj-
wicej na foreksie w Polsce zarobi Jakub Za-
bocki, wsptwrca i prezes X-Trade Brokers
Jakub Zabocki? Aktualnie jego majtek For-
bes szacuje na 790 mln z.
Na dodatek przewodniczcy KNF Andrzej Jaku-
biak alarmuje Ju ponad 90 proc. grajcych na
foreksie traci.
Pojawiaj si te inne gosy. Rynki kapitaowe
oskara si ouleganie czstym manipulacjom:
1. Kilka znanych bankw ukarano wysokimi grzyw-
nami za ustawianie wanego dla kredytobiorcw
kursu LIBOR.
2. Trwa dochodzenie brytyjskiego nadzoru fnan-
sowego FCA wsprawie manipulacji kursami wa-
lutowymi.
3. Banki centralne regularnie interweniuj na ryn-
ku, ostatnio najchtniej osabiajc swoj walut.
Podobnie Bank Rezerwy Federalnej, Bank Japonii
oraz inne banki centralne skupuj rne aktywa,
bezporednio wpywajc na ich wyceny.
Zwiksza to ich losowo i utrudnia uzyski-
wanie wmiar przewidywalnych stp zwrotu.
Ta sama zmienno dotyka rynki akcji spjrzmy,
co si dzieje w ostatnich tygodniach choby w Ja-
ponii.
Oczywicie, teoretycznie istnieje szansa, e kto
jesieni 2001 roku zapisa si na emisj akcji LPP po
48 z itrzyma je do dzi, ale to tylko teoria dotycz-
c garstki ludzi. Zdecydowanie wicej osb trzyma
taniejce pereki, w popiechu pozbywajc si
zportfela zwycizcw.
Co wicej, jak dowodz liczne badania, indy-
widualny inwestor zwykle osiga nisze stopy
zwrotu od aktywnie zarzdzanych funduszy in-
westycyjnych, ktrym powierza swoje rodki.
Na dodatek wspomniane fundusze nadal jako ca-
o przegrywaj zbenchmarkami.
Do czego prowadzi ten wywd? Czy chc kogo
zniechci do inwestowania?
Niekoniecznie. Wrcz odwrotnie. Rynki kapitao-
we daj szans kademu, aby powikszy swj ma-
jtek.
Jednak naley liczy si ztym, e nasze marzenia
zweryfkuje twarda rzeczywisto iwtedy potrzeb-
na jest jaka sensowna alternatywa.
Z tego powodu warto rozway nastpujce
kwestie:
1. Inwestycje wsamego siebie iwe wasne
umiejtnoci
Rynek pracy staje si coraz bardziej konkurencyj-
ny, ana dodatek trwa trzecia rewolucja przemyso-
wa, po ktrej ulegnie on duej transformacji. Wielu
ludzi musi si przekwalifkowa inaby nowe umie-
jtnoci albo wypadnie zgry. Poza tym czsto zde-
cydowanie wikszy (ico wane) pewniejszy zysk da
nam awans zawodowy ni prba zabrania pieni-
dzy najbystrzejszym ludziom na wiecie, zktrymi
rywalizujemy na rynkach kapitaowych.
2. Oszczdzanie iprowadzenie racjonalnego bu-
detu domowego
Stosowanie prostej reguy, aby przycho-
dy byy wiksze od naszych wydatkw dziaa
w kadych warunkach. Bez zachowania zdrowe-
go rozsdku nie istnieje adna graniczna kwota,
ktrej czowiek nie potraf roztrwoni istniej set-
ki przykadw, choby reklamujcy u nas pewien
napj Mike Tyson.
Dlatego od lat promuj na swoim blogu regular-
ne oszczdzanie iinwestowanie nawet niewielkich
kwot. To naprawd dziaa.
3. Budowa wasnego biznesu
Jeli przeledzimy historie najzamoniejszych lu-
dzi wPolsce czy na wiecie, atwo dostrzeemy, e
miadca wikszo z nich dorobia si majtku
budujc biznesy, anie spekulujc na rynkach kapi-
taowych (znajd si itacy).
Nie wszyscy znajduj wsobie yk biznesmena,
ale dwa pierwsze punkty powinny by powanie
przemylane przez kadego inwestora, obojtnie
jakimi rodkami dysponuje.
38 39
Dlaczego kasyno zawsze wygrywa? Dlaczego banki
wicej zarabiaj na spaconych poyczkach ni tra-
c na niespaconych? Dlaczego to Ty miaby zabra
pienidze z rynku, a nie go, ktry stoi po drugiej
stronie komputera? Na wszystkie te pytania odpo-
wiedzi jest odpowiedni edge. Inaczej mona go
nazwa przewag prawdopodobiestwa. Jeli staty-
styka stoi po naszej stronie, wwystarczajco dugim
terminie nie bdziemy stratni. Aby sprawdzi jak do-
bry jest nasz edge wystarczy odpowiedzie na kilka
pyta dotyczcych naszej strategii:
Ile wynosi maksymalna historyczna suma cigu
strat?
Ile wynosi historyczny stosunek transakcji uda-
nych do nieudanych?
Ile wynosi redni zysk ztransakcji?
Cz inwestorw ju w tym momencie napotka
trudnoci. Niektrzy nie bd pamita ile i jakich
transakcji dokonali. Inni wykonali ich na tyle mao, e
odpowiedzi na pytania bd mocno znieksztacone
(np. jeli miaem 2 transakcje iobydwie byy udane,
to mog wycign mylny wniosek, e trafalno
Filip Rudnicki
Edge to Twoja przewaga nad rynkiem. Jeli zaczynasz inwestowa, gra wkarty, zakadasz
bank albo kasyno inie wiesz na czym polega Twoja przewaga, polegniesz jak wikszo.
Jak znale
swj edge
o
:
:

O
n
a
t
o
s

/

s
x
c
.
h
u
38 39
mojego systemu to 100%). Oglna zasada mwi, e
jeli nie potrafsz odpowiedzie na te pytania wkon-
tekcie swoich wasnych inwestycji to jeste marnym
inwestorem. Jak chcesz poprawi swoje wyniki, jeli
nie wiesz jakie one s? Skd bdziesz wiedzia czy
poprawie swj system?
Oczywicie najlepiej do odpowiedzi na te pyta-
nia przyj dane z realnych transakcji, ale jeli Twj
system nie generuje zbyt wielu sygnaw lub pro-
wadzisz go wzgldnie krtko, niemal rwnie dobrze
sprawdz si dane historyczne. Im wicej danych
tym lepiej.
Kiedy system zapewnia wystarczajc przewag
nad rynkiem?
Ja zwykle przyjmuj takie kryteria:
Przede wszystkim warto oczekiwana syste-
mu musi by dodatnia, a wic odpowied na
pytanie oredni zysk ztransakcji (po uwzgld-
nieniu prowizji ipodatkw) musi by dodatnia.
Stosunek transakcji udanych do nieudanych
powinien by wikszy ni 50%. Moliwe jest
osigniecie dodatniej wartoci oczekiwanej
przy trafalnoci mniejszej ni 50%, ale tu bar-
dziej chodzi o psychik. Aby nie wyama si
z systemu musimy mu ufa. eby mu ufa
nasza psychika potrzebuje czstych potwier-
dze skutecznoci systemu. Jeli mielibymy
system, ktry w dugim terminie zarabia, ale
zyskowna bya tylko jedna transakcja na 10,
to mielibymy bardzo duo chwil zwtpienia
i prawdopodobnie porzucilibymy taki sys-
tem. Dla ludzkiej psychiki najwaniejsze jest
dostawanie nagrd czsto. Nie musz by
due. Dlatego lepiej czujemy si z systema-
mi, ktre zarabiaj mniej, ale robi to wmiar
stabilnie, bez waha kapitau ni zsystemem,
ktry osiga wikszy zysk przy mniejszej tra-
falnoci.
Maksymalna historyczna suma cigu strat, czyli
maksymalne obsunicie kapitau nie powinno
przekracza 25%-30%. Oznacza to, e nawet
jeli w przyszoci pojawi si wiksze waha-
nia kapitau to nawet 3 razy wiksze wahanie
nie spowoduje naszego bankructwa. Patrzc
od strony statystycznej taki margines bezpie-
czestwa jest czsto zbyt duy, ale tu znw
chodzi onasz psychik. Strata kilkunastu pro-
cent kapitau jeszcze nie wywouje wnaszych
40 41
gowach skrajnych emocji. Strata kilkudziesi-
ciu procent jest bolesna i zwiksza szans na
porzucenie systemu.
Gdzie szuka przewagi?
Jeli nie mamy jeszcze adnego pomysu na
czym oprze system inwestycyjny lub po spraw-
dzeniu powyszych kryteriw okazao si, e
nasz system wymaga gruntownej przebudowy
warto zastanowi si na czym zbudujemy swoj
przewag. Tu zwykle nastpuje faza mozolnych
poszukiwa przernych wskanikw. Spraw-
dzamy jak zachowyway si kursy akcji po spe-
nieniu okrelonego przez nas warunku. Oglna
idea jest bardzo dobra. Jednak w trakcie poszu-
kiwa naley wystrzega si jak ognia bdw,
ktre mog zniweczy cay nasz wysiek.
Obowizkowo musisz rozumie dlaczego dana
zaleno dziaa. Jeli jaki wskanik wydaje si
wyprzedza ruchy indeksw giedowych, ale ni-
jak nie potrafsz sobie logicznie wyjani dlacze-
go akurat ten wskanik miaby dziaa, to nie jest
to dobry wskanik. Dlaczego? W ogromie wska-
nikw jaki nas otacza, przy moliwoci ich cze-
nia, przemnaania itp. jestemy w stanie stworzy
nieskoczenie wiele syntetycznych wskanikw.
Jeli zbadamy korelacj kadego z tych wska-
nikw z indeksami giedowymi, to okae si,
e cze z nich niemal idealnie przewiduje ich
ruchy. Haczyk ley w tym, e korelacja w prze-
szoci nie gwarantuje korelacji w przyszoci. To
znaczy, e po znalezieniu takiego wskanika jest
ju za pno na jego zastosowanie. Jest on po
prostu przeoptymalizowany.
Jeli jednak potrafsz wyjani zaleno po-
midzy wskanikami w logiczny sposb, praw-
dopodobnie korelacja nie jest tylko chwilowa
i w mniejszym lub wikszym stopniu nadal b-
dzie trwa, np.: Ruchy indeksw giedowych s
powizane z PKB danego kraju, gdy gieda jest
swego rodzaju odzwierciedleniem kondycji real-
nej gospodarki.
Powyszy akapit jest niejako wyjanieniem
dlaczego sam preferuj analiz fundamentaln
nad techniczn. Fundamenty spki i otoczenie
makroekonomiczne mona logicznie powiza
z wycen spek giedowych. Nikt nie ma np.
wtpliwoci, e zmiany stp procentowych wpy-
waj w pewien sposb na rynek. Tak jest i tak
pozostanie w przyszoci. Dziki temu jeli dzi
oprzemy na tej zalenoci nasz system, to jutro
te bdzie dziaa. Analiza techniczna jest rw-
nie bardzo przydatnym narzdziem i staram si
jej unika nie dlatego, e nie da si na niej zaro-
bi, bo widziaem ludzi, ktrzy to robili, ale dlate-
go, e w przypadku analizy technicznej znacznie
atwiej o pomyk. Ogrom wskanikw jakie pro-
ponuje analiza techniczna sprawia, e w przy-
padku wielu z nich powstaje problem z odpo-
wiedzi na nasze pytanie o logiczne powizanie
ruchw wskanika i danego waloru. Oznacza to,
e nawet jeli na dzie dzisiejszy wskanik dziaa
to nie mamy pewnoci, e bdzie tak nadal jutro.
Oczywicie nie s to zmiany z dnia na dzie, ale
inwestowanie techniczne wymaga znacznie wi-
cej uwagi i czstszych rewizji upewniajcych, e
system nadal dziaa.
Niezalenie od tego, ktr metod wybierzemy
(lub zmieszamy obie dla lepszego rezultatu), po-
winnimy znale si w punkcie, w ktrym mamy
na oku jeden lub kilka wskanikw, na podstawie
ktrych potrafmy wycign wnioski w stylu:
Jeli wskanik X dla danej spki wynis Y to na
Z% spka wcigu roku zyska.
Jeli wskanik X nie zmienia swojej wartoci
przez 3 miesice to naley rozway sprzeda.
Jeli wskanik X spada, a wskanik Y osiga
maksimum to jest dua szansa na zyski.
Zwr prosz uwag, e takie wnioski, to jesz-
cze niekompletny system inwestycyjny, gdy
zostawiaj zbyt duo miejsca na swobodn in-
terpretacj na temat podjcia dziaania, ale to
wanie one pokazuj Ci, gdzie jest Twj edge.
Czyli na czym oprzesz swj system. Jeli np.
zauwaye, e po doku na wskaniku X, histo-
rycznie indeksy rosy przez nastpny miesic
w 40 przypadkach na 50 (i potrafsz wyjani
dlaczego tak jest), to niech wanie ten fakt b-
dzie twoj przewag nad rynkiem, czyli sercem
powstajcego systemu.
Dowiadczony inwestor. Specjalista od analiz dugotermi-
nowych. Prowadzi bloga pod adresem www.10-procent-
-rocznie.blogspot.com, gdzie analizuje biec sytuacj
na rynkach, poszukujc analogii do danych historycznych.
Twrca serwisu www.fundamentalna.net sucego do
analizy fundamentalnej spek giedowych.
Filip Rudnicki
40 41
Wedle pierwszych zapowiedzi, system UTP mia
zastpi wysuony Warset ju w listopadzie 2012
roku. Jak wiemy przejcie na now platform odbyo
si dopiero w kwietniu 2013 roku, co jest do spo-
rym polizgiem, ale jednak wydarzenie to mamy ju
za sob. Podobnie przedstawia si sytuacja zopcjami
na akcje. Miay si pojawi wpierwszych tygodniach
funkcjonowania nowego systemu, najnowsze infor-
macje wskazuj, e bdzie to dopiero wrzesie lub
padziernik. No c, tak to bywa
Z opcjami na akcje wizaem niebagatelne na-
dzieje wkontekcie konta IKE ipotencjalnej strategii
covered call. Generaln zasad jest to, e nie mona
za porednictwem tego rachunku zawiera trans-
akcji z wykorzystaniem instrumentw pochodnych.
Jednake, zgodnie zart. 27 ust. 2 ustawy oIKE, domy
maklerskie mog dopuci dokonywanie takich
transakcji, jeli maj one ograniczy ryzyko inwesty-
cyjne. Tak wic strategie typu married put (duga po-
zycja wakcjach ikupno opcji put) oraz strategia hed-
ge (duga pozycja w akcjach i krtka w kontrakcie)
pasowayby tutaj idealnie. Problem polega na tym,
e obowizek rozstrzygania czy dana transakcja na
instrumencie pochodnym w rzeczywistoci zmniej-
Co, jeli nie opcje?
Wposzukiwaniu nieliniowego
proflu wypaty na kontach IKE
Radosaw Chodkowski
o
:

d
o
t
b
l
e
n
d
z

/

s
x
c
.
h
u
42 43
sza ryzyko inwestycyjne, spoczywaby na domach
maklerskich, ktre ponosiyby niema odpowie-
dzialno za ewentualne przekroczenie ustawowych
ogranicze. Zapytaem ot kwesti DM prowadzcy
moje IKE i uzyskaem odpowied, e takie plany na
razie nie s rozwaane. Nie wiem, czy napisanie od-
powiedniego algorytmu jest a tak bardzo zoone,
ale c, najwyraniej jest. Podejrzewam jednak, e
jeli kto przetrze szlak zyska sobie szeroki strumie
wypat transferowych.
Czy jest w takim razie jaki ratunek dla inwesto-
rw, ktrzy za porednictwem konta IKE chc two-
rzy nieco bardziej zaawansowane strategie ni tylko
posiadanie lub nieposiadanie akcji? Tutaj z pomoc
przychodz warranty subskrypcyjne, ktre notowa-
ne s na naszej GPW ju od jakiego czasu, ale odno-
sz wraenie, e nie przebiy si do szerszej publicz-
noci. Czym one zatem s?
Zgrubsza rzecz ujmujc s to instrumenty bardzo
zblione do opcji. Posiadaj one taki sam profl wy-
paty, maj swoje ceny wykonania (strike) oraz okres
zapadalnoci, ktry jest z gry zapisany w specyf-
kacji instrumentu. Wyrniamy warranty sprzeda-
y (put) oraz warranty kupna (call). Gwna cecha
odrniajca warranty od opcji to brak moliwoci
wystawienia warrantu, czy te jak niektrzy lubi,
sprzeday. Moemy je jedynie kupowa, dziki cze-
mu odpada caa kwestia z zabezpieczaniem depo-
zytw. Wefekcie nie ryzykujemy na danej transakcji
wicej ni rodki, ktre wyoylimy na zakup war-
rantw. Jest to te zapewne czynnik sprawiajcy, e
instrumenty te s dostpne za porednictwem kont
IKE, gdy moliwo poniesienia wielokrotnie wik-
szej straty ni otrzymana ze sprzeday opcji premia
byaby trudna do zaakceptowania przez ustawo-
dawc, nawet wobec faktu, e s to tylko papiery
wartociowe.
Oprcz wymienionych powyej gwnych rnic,
warranty s bardzo podobne do opcji. Ich cena rw-
nie skada si zwartoci wewntrznej oraz wartoci
czasowej. Posiadaj te takie same czynniki wpywa-
jce na wycen, jak zmienno, czas do wyganicia,
strike, wysoko dywidend czy oczywicie cena in-
strumentu bazowego. Ciekawostk jest fakt, e war-
ranty notowane na GPW charakteryzuj si amery-
kaskim stylem wykonania. Oznacza to, e wkadej
chwili moemy zada wykonania posiadanych pa-
pierw, a wic taka moliwo nie jest zastrzeona
wycznie dla jednego momentu podczas ycia
warrantu. Rozliczenie odbywa si pieninie poprzez
wypat na rachunek inwestycyjny okrelonej sumy.
Z wykonaniem warrantu wie si oczywicie fakt,
e otrzymamy wycznie jego warto wewntrzn,
awic wzdecydowanej wikszoci przypadkw sko-
rzystanie ztego rozwizania bdzie zwyczajnie nie-
opacalne.
Przewag warrantw jest to, e jako instrumenty
bazowe spotkamy nie tylko indeks WIG20, ale rw-
nie akcje dziewiciu najwikszych spek na na-
szym parkiecie. Wybr cen wykonania moe jeszcze
szczeglnie nie zachwyca, ale moliwo zajmowa-
nia pozycji nie tylko na indeksie jest kwesti wart
podkrelenia, nie tylko dla inwestorw dokonuj-
cych transakcji za porednictwem kont IKE.
Warta podkrelenia jest jeszcze kwestia mnoni-
ka. Opcja opiewa na zgry okrelony pakiet akcji lub
okrelon warto indeksu. Warranty uregulowane
s podobnie, lecz mamy tutaj do czynienia ze zde-
cydowanie mniejszymi wielkociami. O ile opcja na
WIG20 to dziesiciokrotno jego notowania, otyle
warrant na ten indeks to zaledwie jedna setna jego
ceny. Tak wic, aby zbudowa przy wykorzystaniu
warrantw pozycj owielkoci odpowiadajcej kup-
nu analogicznej opcji na WIG20, konieczne jest na-
bycie a 1 000 tych instrumentw. Znacznie cieka-
wiej ksztatuje si mnonik przy akcjach, gdzie jest
on inny dla kadej ze spek. Czyni to koniecznym
sprawdzenie tego parametru przed wykonaniem za-
planowanej transakcji, ebymy nie zbudowali pozy-
cji kilkukrotnie wikszej lub mniejszej od pocztko-
wo zaplanowanej.
W mojej ocenie na szczegln uwag zasuguje
szeroko spreadw, jakie oferuje animator, Raife-
isen Centrobank, na emitowanych przez siebie war-
rantach. Biorc do porwnania warranty zapadajce
wstyczniu 2014 roku oraz opcje wygasajce wtrzeci
pitek grudnia 2013 (najblisze moliwe do porw-
nania terminy wygasania) zauwaymy, e podczas
gdy na pochodnych spread czsto oscyluje wokoli-
cach 6-7%, przy warrantach niemal standardem jest
2-3%. Co wane, Raifeisen jest animatorem rwnie
na rynku derywatw, awic zchwil pojawienia si
opcji na akcje, cige zabezpieczanie portfela przez
animatora bdzie skutkowao zwikszeniem pyn-
noci oraz popraw atrakcyjnoci spreadw.
Do czego wic mona wykorzystywa warranty na
kontach IKE? Brak moliwoci zajmowania krtkich
pozycji sprawia, e poza zasigiem inwestorw pozo-
42 43
stan wszelkie strategie nastawione na pasywne wy-
stawianie warrantw przeciwko posiadanym papie-
rom wcelu kasowania zyskw zuciekajcej wartoci
czasowej. Niemniej zalet warrantw jest ich odlegy
termin wygasania, co sprawia, e daj ekspozycj na
ruchy instrumentu bazowego z rwnoczesnym mi-
nimalizowaniem strat, spowodowanych uciekajc
wartoci czasow. Dziki temu mona sobie pozwo-
li na apanie stosunkowo duych ruchw cenowych
bez ponoszenia wygrowanych kosztw.
Druga kwestia to moliwo zabezpieczania po-
siadanych akcji w okresach gorszej koniunktury.
Kupno warrantw typu put to bardzo wana szansa
dla posiadaczy kont IKE, szczeglnie wobec braku
ETFa dajcego tak moliwo. W kocu nie jeste-
my ograniczani do decyzji czy papiery trzyma, czy
sprzeda. Istnieje trzecia droga
Ale zdecydowanie najwiksz zalet warrantw
jest dwignia fnansowa, ktr one oferuj. Ograni-
czenia narzucone na rachunki IKE zwizane z bra-
kiem moliwoci dokonywania transakcji zwykorzy-
staniem instrumentw pochodnych, w poczeniu
zokrelon kwot, ktr wdanym roku moemy na
to konto wpaci sprawiaj, e niektrzy mog czu
si mocno ograniczeni w swobodzie komponowa-
nia portfela. Zmienna dwignia fnansowa moliwa
do zastosowania na akcjach najwikszych spek to
ju zupenie nowa jako, ktra daje szans na reali-
zowanie zyskw bez podatku, co zpewnoci skusi
wielu inwestorw.
Przykad warrantw pokazuje, e nawet na koncie
IKE mona realizowa znacznie bardziej zoone stra-
tegie ni tylko posiadanie portfela zoonego zakcji
lub obligacji. Nieliniowy profl wypaty wpoczeniu
zdwigni fnansow sprawiaj, e przed inwestora-
mi otwieraj si nowe moliwoci, zktrych dotych-
czas by moe nie zdawali sobie sprawy.
Inwestor indywidualny, autor bloga pod adresem www.
humanista-na-gieldzie.blogspot.com, prowadzi te
kana w serwisie YouTube. W swoim podejciu inwe-
stycyjnym opiera si gwnie na wskazaniach analizy
technicznej, wykorzystujc trendy oraz swingi cenowe.
Duo miejsca powica opcjom na GPW, omawiajc r-
ne techniki inwestycyjne iprawidowoci tego modego
wci rynku.
Radosaw Chodkowski
44 45
Ostatnie miesice w gospodarce wiatowej to nie-
koczcy si temat Japonii. Od listopada ubiegego
roku inwestorzy dyskontowali oczekiwan zmian
kursu wpolityce gospodarczej tego kraju, a wkwiet-
niu tego roku stao si - Shinz Abe, nowo wybrany
premier ogosi swj plan wyprowadzenia Kraju Kwit-
ncej Wini z, trwajcego od 20 lat, gospodarczego
marazmu. Razem z szefem Banku Japonii, Haruhiko
Kurod, ogosili bezprecedensowy program luzowa-
nia ilociowego polityki monetarnej, majcy na celu
zwikszenie bazy monetarnej do okoo 55% PKB do
roku 2014 poprzez skup niemal kadej klasy aktyww.
Polityka ta doczekaa si swojej nazwy Abenomics.
Wydawa by si mogo, e to nic dziwnego wkon-
tekcie synnego Quantitative Easing (QE) wUSA czy
Long-term Refnancing Operation wEuropie. Chciaem
jednak zwrci uwag na kilka pozornie bahych rze-
czy, ktre moim zdaniem pokazuj jak niebezpieczn
gr prowadz Japoczycy.
Europejski iamerykaski odpowiednik programu
luzowania polityki monetarnej ma na celu pobudze-
nie wzrostu gospodarczego oraz walk z bezrobo-
ciem. Stopa bezrobocia wUSA wynosi wchwili obec-
nej 7,6% a w szczycie kryzysu w 2010 roku sigaa
10,2 %. W Europie bezrobocie wynosi 12,2 % i jest
najwysze od ponad dekady, tymczasem w Japonii
bezrobocie siga 4,1% awszczycie kryzysu siga-
o 5,7%.
Idc dalej, zarwno FED jak iEBC zasilajc gospo-
dark tanim pienidzem, otwarcie mwi, e nie spo-
dziewaj si i nie chc wywoa nadmiernej infacji.
Taka retoryka sprawia, e rentownoci ameryka-
skich iniemieckich obligacji nie tak dawno notoway
historyczne minima. Przy braku widma infacji inisko
zakotwiczonych oczekiwaniach infacyjnych w spo-
eczestwie, niewielka stopa zwrotu z tego typu in-
westycji satysfakcjonowaa inwestorw na caym
wiecie. Wtym samym czasie wJaponii panowaa de-
facja, co dodatkowo potgowao spadki rentowno-
ci japoskich obligacji. Zmiana polityki monetarnej
wywoaa do gwatowne, rwnolege przesuni-
cie wgr krzywej stp procentowych, co doskona-
le obrazuje rysunek 1. Konsekwencj tego dziaania
jest przede wszystkim wzrost kosztw obsugi dugu,
a jak powszechnie wiadomo, spord gospodarek
rozwinitych aden kraj nie jest tak zaduony jak Ja-
ponia. Nie jest to te standardowy efekt luzowania
ilociowego polityki monetarnej, ktre to zarwno
wprzypadku USA, jak iEuropy miao obniy (iobni-
yo) koszty kredytu, anie je podnosi.
Piotr Baron
Japoska
ruletka
o
:
:

m
z
a
c
h
a

/

s
x
c
.
h
u
44 45
Inwestor giedowy cigle posze-
rzajcy swoj wiedz zzakresu
zarzdzania portfelem inwesty-
cyjnym. Wsptwrca serwisu dla inwestorw Investio.
pl na ktrego amach mona przeczyta jego wypowie-
dzi odnonie szeroko pojtej ekonomii.
Piotr Baron
Kolejn konsekwencj tych dziaa bya silna de-
precjacja jena oraz dynamiczne wzrosty na tokij-
skim parkiecie. Zapowiedziane dziaania, majce na
celu wzrost bazy monetarnej, wywoay gwatowne
osabienie si japoskiej waluty, ktre pobudzio
oczekiwania inwestorw co do znaczcego wzrostu
eksportu, co zkolei ma przeoy si na lepsze wy-
niki spek giedowych. Indeks Nikkei 225 wzrs od
listopada do maja ookoo 80%. Wtym samym cza-
sie jen osabi si wobec dolara o30%. Wostatnim
czasie obserwujemy gbok, sigajc 50%, korek-
t tych gwatownych ruchw (Rysunek 2).
Jakie mog by konsekwencje tych dziaa?
W bardzo ciekawym wykadzie na temat japo-
skiego Quantitative Easing, wygoszonego podczas
tegorocznej konferencji Wall Street, odnis si do
tego zagadnienia Pan Marshall Gittler. Parafrazujc
jego sowa te dziaania mog wycign Japoni
zkryzysu gospodarczego, ale
No wanie, jest tylko jeden may warunek dzia-
ania te musz przynie wzrost gospodarczy. Pki
co jedyne co moemy zaobserwowa to pogbiaj-
ce si zaduenie oraz rosnce koszty obsugi dugu,
wywoane podniesionymi oczekiwaniami infacyj-
nymi. Gdyby tak si niefortunnie zoyo, e Japonia
nie wejdzie na ciek wzrostu, to kraj ten moe zna-
le si na skraju czego, co my Europejczycy mogli-
bymy nazwa pewn form kryzysu zaduenia.
Inwestorzy indywidualni mog sprbowa wyko-
rzysta te bardziej dugoterminowe ruchy na swoj
korzy. Wprawdzie ostatnimi czasy wserwisie Inve-
stio, ktry wsptworz midzy innymi z Marcinem
Tuszkiewiczem, obserwujemy wyran przewag
w aktywnoci day-traderw, ale pamitajmy, e na
duszych ruchach rwnie mona zarobi.
Obecnie spadki wydaj si wyhamowywa, co
moim zdaniem, jest dobr okazj do niewielkich za-
kupw japoskich akcji do portfela. Najprociej jest
to zrealizowa poprzez fundusz inwestycyjny ku-
pujcy aktywa w Japonii. Duo bardziej agresywn
realizacj tego podejcia s oczywicie rnego ro-
dzaju kontrakty terminowe. Bybym jednak ostrony
wstosowaniu ich wtego typu inwestycjach, zwasz-
cza e obserwujemy podwyszon zmienno, kt-
ra moe okaza si zabjcza dla depozytu zabezpie-
czajcego. Najbardziej zapomnian przez polskich
inwestorw alternatyw s opcje. Moim zdaniem,
wtego typu inwestowaniu, jest to bardzo skuteczny
instrument, od wykorzystania ktrego nie powinny
Rysunek 1. Przesunicie krzywej stp procentowych wJaponii. rdo: Fixed Income Research 13 june 2013, Credit Suisse.
Rysunek 2. Notowania kontraktu na indeks Nikkei 225 (czarno biae wiece) oraz kursu USDJPY (to zielone wiece), D1,
17 czerwca 2013.
odstrasza skomplikowane modele wyceny, wsp-
czynniki greckie czy mnogo terminw icen wyko-
nania. Kupowanie opcji daje inwestorowi to, co tak
trudno zrealizowa wprzypadku innych instrumen-
tw fnansowych zgry okrelony poziom ryzyka.
Sdz, e scenariusz odreagowania wJaponii jest
moliwy do zrealizowania i uwaam, e inwestycja
w ten rejon moe przynie od kilku do kilkunastu
punktw procentowych zysku w horyzoncie kilku
czy kilkunastu najbliszych tygodni i bdzie stano-
wi ciekawy element caego portfela inwestycyjne-
go. Trzeba by jednak wiadomym tego, e wchodze-
nie do tak wzburzonej rzeki jest bardzo ryzykowne,
a wiat peen jest inwestorw, ktrzy ostatecznie
mieli racje, ale nie trafli w dobry moment. Dlatego
ostronie zt japosk ruletk.
46 47
Marcin Wenus
Jeli potraktowa zachowania rynkw jako losowe,
abrokerw czy domy maklerskie jako kasyna to czy
zawsze stoimy na przegranej pozycji, tak jak wgrach
losowych? Skoro szansa na wygran wynosi np. 45%
awypata jest 1:1, moemy wygra raz, dwa razy, na-
wet dziesi pod rzd, ale rachunek prawdopodo-
biestwa upomni si oswoje wraz ze zwikszaniem
iloci prb i stopniowo traci bdziemy pienidze.
Jak jest na rynkach?
W przypadku akcji moemy mwi o inwestowa-
niu wwarto, jednak okazuje si, e moment otwar-
cia pozycji jest tutaj kluczowy. Zapytajcie tych, ktrzy
w2007 roku kupowali dobrze prosperujce irokujce
na przyszo spki, jak inwestuje si wwarto. Nie
brakuje osb, ktre traciy po 90% kapitau i wicej
w tamtym czasie. Czy to bya gra hazardowa? Nie-
wielu z Was odpowie twierdzco. Przecie inwesto-
wali wspki, ktre czsto dobrze znali, czytali onich
w branowych pismach, nawet w telewizji analitycy
mwili o wietnych perspektywach i nieograniczo-
nych niemal wzrostach. To by to hazard czy nie? We-
dug mnie odpowied jest oczywista - by! Wejcie
nieprzygotowanym na rynek, bez dowiadczenia,
bez zarzdzania kapitaem, bdc nagonionym przez
oglny hurraoptymizm, media i domy maklerskie.
Jednak wyobramy sobie, e taka osoba wchodzi na
rynek zjasnymi zasadami jak prowadzi pozycj, kie-
dy zniej wyj iprzede wszystkim jaki procent kapita-
u zaryzykowa. 2-3% to rozsdna warto ryzyka na
transakcj. Wtedy inwestor zostaby wyrzucony zryn-
ku na stop lossie (okrelonym zgry poziomie wyjcia
na stracie) i miaby dalej ponad 97% - 98% swojego
kapitau i do zarobienia kilka procent, eby wyj na
swoje. Ile trzeba zarobi jeli w portfelu zostanie za-
ledwie 10%? Bagatela 900% eby wyj na zero! To
raczej nie jest atwe. Co dalej dziaoby si ztraderem
w tamtym czasie - pewnie dostaby kilka innych sy-
gnaw kupna, cz okazaaby si zyskowna, wik-
szo stratna, a przy przyspieszeniu trendu spadko-
wego system przestaby pokazywa sygnay kupna.
Na kontraktach lub na Forexie (CFD na akcje
zdwigni) byoby jeszcze lepiej, bo system zacz-
Rynki to kasyno?
Trading to hazard?
Jeli tak, grajmy tylko znaczonymi kartami, czyli kompletnymi
systemami transakcyjnymi.
o
:
:

F
o
t
o
l
i
a
46 47
by pokazywa sygnay sprzeday i bylibymy po
dobrej stronie rynku w jeszcze bardziej gwatow-
nym trendzie ni byo to za czasw hossy! Awejcie
wzym momencie przy kompletnym systemie trans-
akcyjnym kosztowaoby nas niewielki procent kapi-
tau. Zamiast zosta niemal bankrutem mona byo-
by dalej tradowa. Utrzymanie na rynku to powinien
by cel kadego inwestora - zyski przyjd same jeli
bdziemy ca reszt robi poprawnie.
Kontrakty iForex to gra przeciw drugiej osobie. Gra
o sumie zerowej pomniejszanej jeszcze przez prowi-
zje porednikw. Mona powiedzie, e jest to poker,
wktrym gramy zprzeciwnikiem, chocia nie widzimy
go bezporednio. Wwywiadach zwielkimi traderami
czsto przewija si ich dowiadczenie wanie zgrami
hazardowymi - chocia pokera tak nazywa nie nale-
y. Uczy cierpliwoci, umiejtnego wybierania okazji,
aprzede wszystkim zarzdzania kapitaem, od czego
swj system iplan tradingu powinno si zaczyna.
Przejdmy teraz do opcji binarnych i spjrzmy
na nie jako na majce teoretycznie jeszcze wicej
wsplnego z hazardem. S proste, nie wymagaj
przygotowania, a wypaty s zawsze niekorzystne
dla tradera. No wanie czy zawsze? Poszukajmy zna-
czonych kart i sprbujmy zbudowa zyskowny sys-
tem lub systemy, ktrymi w duszym terminie po
prostu bdziemy zarabia.
Zacznijmy od zarzdzania kapitaem - pierwszej
iabsolutnie kluczowej zasady. Mona mie znakomi-
ty system i traci pienidze przez zbyt due ryzyko.
Proponuj 2% kapitau na transakcj, co i tak biorc
pod uwag, e pozycji moe by nawet kilkanacie
dziennie jest niemaym, ale rozsdnym utrzymaniem
rwnowagi midzy rozsdn strat amoliwymi wy-
sokimi zyskami.
Teraz trzeba poszuka odpowiednich opcji binar-
nych, ktre dawa bd ciekawe okazje do tradin-
gu. Wikszo jest prosta: obstaw czy kurs za jaki
okrelony czas (od 1 minuty do kilku godzin) bdzie
wyej czy niej ni wdanej chwili, amy zabierzemy
ci wszystko, albo wypacimy 60-85% wicej ni ob-
stawie. Itutaj ju wida pierwsz ciekawostk. Przy
tych samych instrumentach iczasie wygasania opcji
urnych brokerw wypata moe si znaczco r-
ni! Oczywistym jest, e pierwsze co zrobimy chcc
gra na takich instrumentach to szukanie najbardziej
korzystnych warunkw dla nas.
Zamy, e znalelimy takiego brokera. Dwa
pierwsze punkty mamy za sob - ustalilimy zasady
zarzdzania kapitaem oraz znalelimy najlepsze wa-
runki do tradingu.
Co nam pozostaje to ustali punkt wejcia, wybra
instrumenty, godziny handlu oraz najtrudniejsze, czy-
li zarzdzanie ju otwart pozycj oraz odpowiednie
jej zamykanie. Zaraz przecie to na szczcie opcje
binarne i dwie ostatnie rzeczy nie s nam potrzebne!
To ogromna przewaga tego instrumentu nad zwykym
rynkiem, dlatego e wanie w tych dwch punktach
najczciej zawodzi element najsabszy - czyli my ina-
sza psychika. Zamykanie za wczenie, nie przestawienie
stop lossa ipozwolenie zyskom zamieni si wstrat,
czy te wczajca si chciwo itrzymanie pozycji za
dugo. Tego nie ma, pozostaje nam wic jedynie usta-
lenie instrumentw, godzin handlu ipunktw wejcia.
To wszystko osigniemy dziki narzdziu Autochartist,
oktrym wspominaem wpoprzednim numerze.
Autochartist pokazuje formacje klasycznej analizy
technicznej w zalenoci od wybranego przez nas
zakresu czasowego oraz instrumentu fnansowego,
gwnie s to pary walutowe. Mao tego, pozwala na
wgld w statystyki skutecznoci formacji w zaleno-
ci od rodzaju, par walutowych oraz godzin handlu.
eby nie byo za kolorowo statystyki s nieco dziw-
nie liczone. Skuteczna formacja to taka, ktra dojdzie
w czasie rwnym tworzeniu si jej do zakadanego
poziomu. Czyli tworzy nam si trjkt przez 40 wiec
godzinowych. Zasig wybicia to 50pipsw. Wtrakcie
nastpnych 40 wiec H1 cena musi tam doj iwtedy
formacja zostanie uznana za wypenion skutecznie.
Niestety niebezpieczestwem jest to, e cena moe
cofn si odowoln liczb pipsw wczeniej, przed
dotarciem do danego poziomu. Jeli musielibymy
dobiera stop loss mogoby to by trudne, na szcz-
cie wopcjach binarnych nie ma takiej potrzeby.
Teraz pozostaje nam wybra pary do gry, czas,
oraz formacje na jakich bdziemy gra. Nastpnie
wystarczy skonfgurowa program, eby informo-
wa nas automatycznie (!) o tych formacjach. Pro-
gram jest dostpny za darmo do wersji testowej,
awystarczy konto demo ujednego zwielu broke-
rw lub nieuywane konto real, eby mie do niego
peny dostp.
eby nie zanudza wybior tylko kilka formacji
znajwysz skutecznoci. Bd to:
Gowa zramionami z86% skutecznoci!
Odwrcona gowa zramionami 83%
Podwjny szczyt idno z80% i81%
Trjkt zwykujcy iznikujcy z76% i72%.
48 49
o
:

E
m
Z
e
d

/

s
x
c
.
h
u
Pierwsze za nami. Wiemy jakich formacji szuka
bdzie dla nas program.
Teraz pozostaj instrumenty. Tutaj wybr nie bdzie
wielki, dlatego e na opcjach dostpne s zwykle te
najbardziej popularne pary. Tak wic wybierzemy USD/
JPY z 70% sprawdzalnoci, EUR/USD 69%, AUD/USD
71%, GBP/USD 68% , GBP/JPY i67% oraz EUR/JPY 69%.
Mamy formacje - czyli zasady otwarcia pozycji
(program da nam sygna) oraz instrumenty na jakich
gramy. Pozostaj godziny gry:
Najlepsze godziny gry to 6 z 75% skutecznoci,
10,11,12,13,14 wszystkie zponad 70% sprawdzalnoci.
Teraz pozostaje nam wybr przedziaw czaso-
wych na jakich gramy i dobranie ich do daty wa-
noci opcji. W statystykach z rynku Forex procent
zyskownych transakcji ronie wraz z czasem ich
przetrzymywania. Dlatego te nie bdziemy si zaj-
mowa niczym poniej 15minut. ZAutochartist uy-
jemy okresw 15minut, 30minut oraz 1godziny, kt-
re najbardziej pasowa bd do opcji binarnych.
48 49
Wystarczy jeszcze skonfgurowa program iotrzy-
mamy gotowe sygnay otwarcia pozycji.
Podsumujmy, czy wszystkie elementy ukadanki,
ktra pozwoli zarabia mamy za sob:
Mamy wybranego brokera, u ktrego najko-
rzystniej bdzie gra,
Mamy zasady zarzdzania kapitaem - ryzyku-
jemy 2% na transakcj,
Mamy wybrane pary, godziny w jakich gramy
isygnay wejcia.
System jest kompletny. Pozostaje jedynie wybra
odpowiednie opcje, tj. do sygnaw z 15m gramy
na 15m itd. oraz najwaniejsze - przetestowa sys-
tem na wirtualnych pienidzach. Mona robi to na
koncie demo, jeli takiego broker nie oferuje mo-
na zapisywa poziomy wej.
Da nam to przewag nad rynkiem iszans na za-
rabianie pienidzy. Z takim systemem mona eks-
perymentowa, dobiera rne okresy czasowe,
zwrci uwag na krtkoterminowe opcje One To-
uch (czyli jedyne co musi si sta to dojcie ceny do
okrelonego poziomu). Moliwoci jest wiele.
Czy to wszystko pozwoli gra nam znaczony-
mi kartami albo je liczy jak kto woli? Jestem
przekonany, e tak, jeli tylko bdziemy si
trzyma systemu, co jest do atwe, dlatego
e waciwie wszystko jest okrelone od po-
cztku do koca. Praca si skoczya wystar-
czy otwiera pozycje po sygnaach wcile
okrelonych godzinach.
Czy przedstawiony sposb tradingu
nadal w jakikolwiek sposb kojarzy si
zhazardem?
Trader, analityk, pasjonat rynkw fnansowych. Redaktor
Naczelny portalu www.comparic.pl dotyczcego rynku
walutowego Forex, ze szczeglnym uwzgldnieniem
pomocy przy wyborze odpowiedniego brokera. Serwis
obftuje w codzienne newsy i analizy rynkowe, wywia-
dy ztraderami oraz przedstawicielami brokerw, atake
rne ciekawostki rynkowe.
Marcin Wenus
Mam nadziej, e przeledzenie budowania sys-
temu podobao si i sprbujecie wirtualnie jak b-
dzie on dziaa. W przyszym numerze postaram si
przedstawi systemy, ktre dziaa bd na opcjach
z wysokimi wypatami po kilkaset, a nawet tysic
procent.
Do dyskusji osystemie, ulepszaniu go, pokazywa-
niu wasnych zagra zapraszam na forum.
o
:
:

F
o
t
o
l
i
a
50 51
o
:

m
4
s
t
3
r
m
1
n
d

/

s
x
c
.
h
u
Analiza techniczna lub inaczej analiza wykresw su-
y od lat do wycigania wnioskw prognostycznych
dla badanego instrumentu. Dla przypomnienia,
przesanki do jej stosowania s nastpujce:
1. Rynek dyskontuje wszystko. Ta przesanka stano-
wi, i akcja ceny (jej zachowanie) zawiera wsobie
wszelkie niezbdne informacje, ato co stanowi to
fundamentalne lub/-imakroekonomiczne jest ju
wto zachowanie ceny wpisane.
2. Historia si powtarza. Warto prognostyczna ana-
lizy technicznej czerpie sw si gwnie z tego
twierdzenia. Ukady wystpujce na wykresie s
powtarzalne ina podstawie tej powtarzalnoci mo-
emy ocenia moliwe przysze zachowania ceny.
3. Rynek porusza si trendami.
Wistocie wobrbie caej analizy technicznej znaj-
dziemy ogrom technik zwizanych zczytaniem czy-
stego wykresu ceny, jak rwnie technik opartych
o analiz zachowa wskanikw bdcych w isto-
cie pochodnymi funkcji ceny danego instrumentu
wczasie.
Trzeba rwnie doda, e arsena analizy technicz-
nej stale si rozszerza, codziennie tworzy si nowe
wskaniki, prawdopodobnie rwnie codziennie od-
kry mona nowe prawidowoci dotyczce zacho-
wania ceny.
Literatura tematu obftuje w rnorodne zagad-
nienia, w ksikach i Internecie znale mona wie-
le informacji na temat klasycznych formacji analizy
technicznej, dziaania poszczeglnych wskanikw
oraz relatywnie modych irozwijajcych si technik,
jak choby popularne ostatnio ukady harmoniczne
czy VSA.
Tak. Analiza techniczna jest tym wszystkim. Wie-
lu, szczeglnie pocztkujcych traderw, zawierza
wiedzy powszechnej i prbuje wykorzysta zdoby-
cze AT na pierwszych rachunkach inwestycyjnych.
Skutki bywaj rne, najczciej jednak negatywne.
Dlaczego tak jest? Dlaczego podwjny szczyt nie za-
dziaa, dlaczego gowa z ramionami nie odwrcia
trendu, dlaczego po wybiciu ztrjkta zasig ruchu
by opoow mniejszy ni to opisywano wpodrcz-
niku idlaczego po wyranym przebiciu 200-okreso-
wej redniej kroczcej rynek nie kontynuowa wzro-
stu? Szczerze nie mam pojcia inie specjalnie mam
ochot si nad tym zastanawia.
Nawet jeli pocztkujcy inwestor wykae si cier-
pliwoci ibdzie si trzyma zasad, to na podstawie
wielu popularnych interpretacji analizy technicznej
niestety nie bdzie wstanie zarabia. Dla przykadu
wykres wyniku (liczby oznaczaj pipsy) strategii wy-
korzystujcej redni adaptacyjn:
Jeli dziaanie wskanikowej analizy technicznej
nie przemawia zbyt gono, to inny przykad odnosi
si do jednej zinterpretacji formacji objcia na parze
walutowej eurodolar:
Gdy analiza techniczna
nie dziaa
Jerzy Kozak
50 51
Rodzi si teraz pytanie, aby moe nawet kilka py-
ta. Czy analiza techniczna dziaa? Czy jest sens, aby
j stosowa? Odpowiem 2 iwicej razy tak, ale eby
mc wten sposb odpowiedzie, naley co doda:
1. Techniki inarzdzia analizy technicznej to jeszcze
nie strategie inwestycyjne. Wiele osb o tym za-
pomina i bezkrytycznie stosuje poznane narz-
dzia nie weryfkujc ich dziaania na konkretnym
rynku ikonkretnej ramie czasowej.
2. Formacje iwskanikowe sygnay zajmowania po-
zycji nie zawieraj w sobie rwnie wanych dla
osigania zysku informacji o:
sposobie prowadzenia pozycji,
sposobie wyjcia zpozycji,
elementw ksztatujcych kapita takich jak
model zarzdzania wielkoci pozycji.
3. Arsena analizy technicznej wymaga dopasowa-
nia do konkretnego rynku, stylu inwestycji oraz
preferencji psychologicznych tradera.
Trader walutowy, twrca bloga: forexchartist.pl , autor
publikacji poradnikowych z zakresu podstaw inwesto-
wania na FOREX, zaoyciel frmy FOREX CHARTIST, tre-
ner FX, od kilku lat prowadzi konsultacje iwspiera swoj
wiedz i dowiadczeniem traderw rynku walutowego
(od 2009 w ramach dziaalnoci frmy). Specjalizuje si
wtechnikach opartych onarzdzie Andrews Pitchfork.
Jerzy Kozak
Analiza techniczna nie jest zamknit ksig. Kady,
podkrelam KADY jest wstanie dostrzec nieopisa-
ne w literaturze powtarzalne ukady na wykresach,
ukady, po ktrych cena wykonuje okrelone ruchy
z odpowiedni do wykorzystania w transakcjach
czstoci. Warunkiem jest tu pamitanie o tym,
e powtarzalny ukad stanowi jedynie czstk tego
czym mona wykreowa proft czstk strategii in-
westycyjnej.
52 53
Meta Trader to najbardziej rozpowszechniona i naj-
popularniejsza platforma, dajca dostp do niemal
caego rynku fnansowego w czasie rzeczywistym.
Prawie wszyscy liczcy si brokerzy maj t platfor-
m w swojej ofercie. Platforma ta zostaa ostatnio
(w maju) zaktualizowana, jednake wprowadzone
zmiany s rewolucyjne.
Do tej pory konkurenci Meta Tradera zarzucali tej
platformie skompilowany sposb skadania zlece
oraz brak moliwoci zarzdzania pozycj zpoziomu
wykresw. Wszystko to wnowej wersji, tj. kompilacja
500, odchodzi do historii. Zmiany zostay wprowa-
dzone w sposb niezauwaalny dla uytkownikw,
dlatego postanowiem napisa ten artyku.
Otwierajc po aktualizacji platform wprawny
analityk powinien zauway wlewym grnym rogu
okna z wykresem may biay trjkt. Uruchomienie
tej opcji mysz powoduje otwarcie ekranu zostrze-
eniem i zgod uytkownika ma zmian trybu za-
wierania transakcji za pomoc jednego kliknicia. Po
akceptacji dostajemy interfejs znany zinnych aplika-
cji do rynku walutowego, gdzie jednym klikniciem
zawieramy transakcje. Parametry transakcji, tj. SL,
TP i volumen nastawiamy wczeniej te za pomoc
tego panelu.
Na tym nie koniec zmian. MT4 otrzyma funkcjo-
nalno jaka bya znana midzy innymi na platformie
OANDA. Otwierajc transakcj (jednym klikniciem)
Radosaw Haraburda
Nowy stary
Meta Trader
52 53
moemy na wykresie skorygo-
wa warto Sl i TP przeciga-
jc lini za pomoc myszy. Jeli
nie ustawimy tych parametrw
otwierajc transakcj, a nastp-
nie dojdziemy do wniosku, e
chcemy ustali SL czy TP robi-
my to nastpujco. Wybieramy
lini ceny mysz i przesuwany
j odpowiednio w d dla SP
iwgr dla TP. Uzyskane wten
sposb poziomy zabezpiecze-
nia i zysku moemy korygowa
jak poprzednio. Podobne zmia-
ny wprowadzono rwnie dla
transakcji oczekujcych, tj. z li-
mitem ize stopem. Jeli uznamy,
e dochd z transakcji osign
ju max itrend zaczyna si odwraca moemy trans-
akcj zamkn rwnie jednym klikniciem. Woknie
na dole po prawej stronie pojawi si x. Teraz moe-
my atwo iszybko zamkn dowolne transakcje. Na
wykresie za pomoc myszy iprawego przycisku mo-
emy usun wprowadzone wczeniej poziomy SL
iTP. Za pomoc prawego przycisku myszy moemy
rwnie atwiej ustawia alarmy.
To jeszcze nie koniec zmian. W zakadkach obok
skrzynki mailowej pojawia si zakadka dostarczy-
cieli sygnaw. Poszczeglni brokerzy umoliwiaj
swoim klientom kopiowanie transakcji swoich ma-
nagerw zarzdzajcych kapitaem. Transakcje s
kopiowane z dokadnoci do milisekund, tak aby
nawet przy skalpowaniu nie byo rnic na kontach.
Meta Treader to platforma przyjazna uytkowni-
kowi z szerokim zakresem funkcji, skadajcych si
na jej elastyczno. Funkcje te umoliwiaj atwe
i efektywne zarzdzanie grupami traderw, instru-
mentw fnansowych, baz danych i rde danych.
Jest rwnie dostpna wersja dla Brokerw Wpro-
wadzajcych (Introducing Brokers). Wrd licznych
zalet Meta Tradera mona wymieni wsparcie dla
depozytw wwielu walutach oraz wersje jzykowe
dla wielu krajw, niezawodno oraz bezpiecze-
Absolwent Ekonomii na UW. Przez 12 lat pracowa dla naj-
wikszych bankw w Polsce: Raifeisen, BPH czy Santan-
der. Zaczyna jako analityk kredytowy, nastpnie przez
10 lat pracowa wryzyku dochodzc do funkcji Dyrektora
Departamentu. Bra udzia w projektach Base l-III. Obec-
nie praca naukowa i doktoryzacja w zakresie spekulacji
giedowych. Prowadzi bloga na twitterze http://twitter.
com/RHaraburda oraz na stronie newconnect.info.pl
Radosaw Haraburda
stwo. Platforma posiada wsparcie dla API (Meta Tra-
der API), ktre umoliwia rozszerzenie funkcjonalno-
ci ointegracj zinnymi systemami. Ponadto mona
wykorzysta liczne wtyczki (ang. plug ins) uatwiaj-
ce liczne aspekty operacji na platformie. Dostp do
wtyczek i skryptw dostajemy bezporednio z po-
ziomu platformy na zakadce code base, awsparcie
techniczne na zakadce company.
Niektrzy z brokerw w ramach wtyczek do
platformy udostpniaj ksig zlece, dajc wgld
swoim klientom w gboko rynku. Uytkownicy
indywidualni dziki rozwojowi tej platformy do-
staj coraz bardziej zaawansowane narzdzie do
rki, zmniejszajce rnice midzy profesjonalnymi
traderami.
54 55
BOR + 0.05%) i 2018 (LIBOR + 0.25%), pozostae za-
padaj w2016, 2018, 2023 oraz 2043 r.
Koszty obsugi dugu
Dla poniszych wylicze, przyjmijmy e 1) spka nie
wykupi adnej serii przed czasem, 2) spka musi
paci 3.25% odsetek od swojego dugu rocznie, 3)
poszczeglne transze bd wykupywane pod ko-
niec roku kalendarzowego, 4) wysoko podatku na
poziomie 25% (rednia zostatnich lat), 5) spka do
koca 2013 r. skupi akcje za ca pozyskan kwot po
redniej cenie na poziomie 450 $ za akcj.
Caa prawda
opienidzach Apple
Bartosz Szyma
Ostatnimi czasy Apple lubi bi rekordy. W zeszym
roku frma staa si najwiksz pod wzgldem ka-
pitalizacji spk w publicznym obrocie (obecnie
wpierwszej pitce), wkwietniu br. ogosia najwik-
szy w historii skup akcji wasnych, a na przeomie
maja ikwietnia przeprowadzia najwiksz whistorii
emisj obligacji korporacyjnych. Zgodnie zzapowie-
dziami spki, wspomniana wczeniej emisja zostanie
przeznaczona na skup akcji wasnych. Wniniejszym
artykule chciabym przeanalizowa czy spce, ktra
posiada ponad 140 mld $ na swoich kontach, opaca
si posikowa dugiem wcelu nabycia iumorzenia
akcji.
Rekordowa emisja
Na wstpie przyjrzyjmy si samej emisji - Apple po-
zyskao z rynku 17 mld $ w szeciu transzach zapa-
dajcych wokresie od 2016 do 2043 r. Oprocentowa-
nie dwch transzy (ok 18% caej emisji) oparte jest
o LIBOR powikszony o mar odpowiednio 0.05%
i 0.25%, pozostae cztery wyemitowane zostay ze
sta stop (0.45%, 1.00%, 2.40%, 3.85%). Transze ze
zmiennym oprocentowaniem zapadaj w 2016 (LI- rdo: opracowanie wasne
o
:

t
e
c
h
n
o
b
u
f
a
l
o
.
c
o
m
54 55
Po uwzgldnieniu tarczy podatkowej, spka do
2016 r. bdzie paci 414 mln $ odsetek (poow tego
w 2013), w 2017-2018 - 353 mln $, 2019 - 2023 - 207
mln $ ido 2043 ok. 73 mln $ rocznie. Spaty warto-
ci nominalnych nastpi w2016 r. - 2.5 mld $, 2018
- 6 mld $, 2023 - 5.5 mld $ oraz 2043 - 3 mld $. Do
2016 r. odsetki od dugu bd stanowiy zaledwie
0.8% rodkw pieninych wygenerowanych przez
spk wtoku dziaalnoci operacyjnej (50 mld $ za
zeszy rok), aby spa do ok 0.15% w okresie 2023 -
2043. Wsumie, do 2043 r. skumulowane odsetki wy-
nios ok 4.7 mld $
Dywidendy
Zgodnie zzaoeniem spka powinna dokona za-
kupu akcji wasnych do koca 2013 r. po cenie 450
$ (obecna cena 415 $), co pozwolioby na kupienie
prawie 38 mln papierw. W chwili obecnej spka
paci 12.20 $ dywidendy na akcj rocznie. Zakadajc
dwa scenariusze: 1) spka do 2043 nie planuje pod-
noszenia dywidendy oraz 2) spka do 2043 podnosi
dywidend rednio o 5% r/r, w zadanym okresie za
38 mln akcji, Apple wypacioby odpowiednio 14.1
mld $ lub 32.4 mld $
Jeeli naoymy na siebie koszty odsetkowe
i oszczdnoci z tytuu niewypaconej dywidendy
otrzymamy efekt dziaa spki:
Zawodowy inwestor zwizany z rynkiem kapitaowym
od 2002 roku, prowadzi blogi dotyczce inwestycji
www.lazyshare.blogspot.com oraz anglojzyczny www.
forexsymphony.blogspot.com
Bartosz Szyma
Wscenariuszu pierwszym (spka nie zmienia wy-
sokoci dywidendy) oszczdnoci ze skupu sigaj
w2043 r. 9.4 mld $, natomiast wscenariuszu drugim
(zakadajc roczny wzrost dywidendy o5%) wkasie
spki zostanie o27.8 mld $ wicej.
Pienidze na koncie
Ostatecznie warto rwnie zerkn czym tak napraw-
d s te opisywane przez analitykw gry pienidzy
jakie posiada Apple. Ot wbrew powszechnej opinii
pynne zasoby fnansowe spki skadaj si w nie-
wielkim stopniu zczystej gotwki idepozytw banko-
wych (ok 6%). Jak wida na zestawieniu poniej, Apple
lokuje swoje rodki fnansowe gwnie wobligacjach
(skarbowych ikorporacyjnych) - 65% oraz listach hipo-
tecznych - 25%. Jest to otyle wane, i taka struktura
pienidzy oznacza, i spka zarabia na swoich inwe-
stycjach fnansowych niewiele mniej ni musi zapaci
za obligacje. A po uwzgldnieniu tarczy podatkowej
moe by na niewielkim plusie. Co ostatecznie pro-
wadzi nas do konkluzji, e najwiksza emisja obligacji
korporacyjnych poprzedzajca najwikszy skup akcji
wasnych whistorii jest jednoczenie cakiem sensow-
nym przykadem inynierii fnansowej.
rdo: opracowanie wasne
o
:

o
p
r
a
c
o
w
a
n
i
e

w
a
s
n
e
56 OR
ponad
30 000 Czytelnikw
2
lata
na rynku
ponad
200
specjalistycznych
artykuw
reklama & wsppraca: marketing@equitymagazine.pl
3
35000
300
lata na rynku
ponad czytelnikw
ponad specjalistycznych
artykuw
Reklama iwsppraca: marketing@equitymagazine.pl

Equity Magazine 22

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Equity Magazine 22

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Globalny Forex Broker

You might also like