Maonki cesarskie i ich hierarchia

W Japonii od czasw najdawniejszych na dworze cesarskim, na dworach arystokracji cywilnej a w pniejszych okresach - take na dworach arystokracji wojskowej powszechne byo wieloestwo, czyli krtko mwic zwizki jednego mczyzny z wieloma kobietami (poligynia, gr. polys liczny, gyne kobieta; jap. ippu tasai, ). Wszystkie kobiety, ktre byy zwizane z cesarzem, nazywano kky ( ), dosownie zapleczem paacowym od nazwy pomieszcze paacowych, w ktrych przebyway. Funkcjonoway rwnie nazwy gok oraz oku ( ), czyli inaczej wntrze. Do kky zaliczano zatem zarwno maonki cesarskie ony oficjalne, jak i damy dworu, w tym naonice. Pooone na tyach prywatnych apartamentw cesarzy, zazwyczaj skierowane na pnoc wyej wspomniane pomieszczenie kky czsto odgrywao wan rol w historii, szczeglnie kiedy mwimy o czasach, kiedy cesarz dziery realn wadz chodzi zatem gwnie o staroytne okresy Nara ( , 710-794) oraz Heian ( ,794-1192). Z pocztku a do 1331 roku apartamenty cesarza, jego rodziny oraz dworu mieciy si w Paacu Cesarskim zwanym Dairi ( ) czy te uchi (, wielkie wntrze), czyli pnocnej czci Wielkiego Paacu Cesarskiego ( , Daidairi) Wszystkie maonki cesarskie zwane byy kisaki ( ) czy te mime do czasu, kiedy wprowadzono wzorowane na Chinach za panowania dynastii Tang Kodeksy ery Taih (, Taih ritsury) w 702 roku oraz Kodeksy ery Yr (, Yr ritsury) w 757 roku, ktre okrelay najwaniejsze zasady dotyczce gwnie funkcjonowania pastwa, ale te okrelay pozycj i funkcj cesarza i jego dworu. Tak naprawd niewiadomo, kiedy w kocu zaczto odrnia gwn maonk cesarza od innych, uywajc terminu kisaki ( , wielka, gwna), wyrniajc j prefiksem . Zreszt, analogiczn sytuacj mamy z terminem dla cesarza, o ktrym zaczto mwi kimi (, wielki wadca), co wyrniao go spord innych mon ych (, kimi). Za panowania cesarza Temmu ( , Tenmu-tenn) zosta ustalony hierarchiczny system cesarskich maonek kky, ktry pniej wcielono do obowizujcych od VIII wieku kodeksw. Jednake oczywist rzecz byo, i w praktyce nastpoway coraz to nowe zmiany, a przyczyn tego byo nieustannie zmieniajce si okolicznoci. W wyej wspomnianych kodeksach zostaa ustalona hierarchia on wadcy, ktre rniy si rangami dworskimi, zalenymi od pochodzenia. Gwn maonk staa si kg (). Termin ten ju na zawsze zastpi nazw kisaki i jest uywany do czasw wspczesnych. Kg zosta moga jedynie ksiniczka krwi, kobieta wysoko urodzona. Nastpnie byy dwie ony hi (), niej od nich w hierarchii byy trzy bunin ( ) - byy to gwnie posiadajce rang powyej trzeciej crki dygnitarzy np. ministrw stanu. Pod nimi jeszcze byy jeszcze cztery hin (), kobiety powyej pitej rangi. Tene system hierarchiczny nie przetrwa do dugo, z powodu licznych zmian na arenie politycznej i dziaa rodu Fujiwara () majcych na celu umocnienie ich pozycji. To wanie ten rd sprawi, i ju niespecjalnie brano pod uwag obowizujce w kodeksach zasady wybierania maonek cesarza. Nastpio to ju za cesarza Shmu ( Shmu-tenn), ktry do roli cesarskiej maonki wybra crk Fujiwary Fuhito ( ), ktra pniej przybraa imi Kmy (, Kmy-kg).

rda: Ewa Paasz-Rutkowska Od Nary do Tokio. Maonki cesarskie i damy dworu, Dziesi wiekw Genji Monogatari w kulturze Japonii