Jak doda prace do

Google Scholar
Poradnik dla pocztkujcych

i zwikszy liczb cytowa oraz indeks Hirscha

ver. 1.1

Autor
Emanuel Kulczycki

Wydawca
Stowarzyszenie EBIB Przygotowanie wersji na czytniki (ePub i MOBI) inscripte.pl Korekta Zuzanna Helis Aktualna wersja zawsze na: ekulczycki.pl/poradnik Pozna 2013 ISBN 978-83-63458-04-1

Publikacja jest dostpna na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska . Pewne prawa zastrzeone na rzecz autora. Zezwala si na wykorzystanie publikacji zgodnie z licencj pod warunkiem zachowania niniejszej informacji licencyjnej oraz wskazania autora jako waciciela praw do tekstu. Wykorzystane zdjcia w poradniku udostpnione zostay na rnych licencjach Creative Commons zobacz szczegowe informacje: Spis ilustracji na stronie 59.

Partnerzy publikacji

Spis treci
Cz I Podstawowe informacje
1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Wprowadzenie Do kogo skierowany jest ten poradnik? Cel poradnika Aktualno poradnika Po co jest mi potrzebna widoczno w Google Scholar? Liczba cytowa i indeks Hirscha Czym jest Google Scholar? 7.1. Wyszukiwarka Google Scholar 7.2. Profil autora w Google Scholar Citations 7.3. Wpyw czasopism w Google Scholar Metrics 8. Jak sprawdzi, czy prace s widoczne w Google Scholar? Publish or Perish 5 6 7 8 8 9 11 12 13 14 15

Cz II Dodawanie pracy
1. Czy to jest trudne? 2. Kto moe zamieci moje prace: rola wydawcy a autora 3. Ustalanie stanu prawnego 21 22 23

Cz II Dodawanie pracy
4. Kwestie prawne 5. Przygotowywanie plikw PDF 6. Opracowywanie plikw PDF 7. Zamieszczanie pracy w repozytorium instytucjonalnym 7.1. Lista polskich repozytoriw 7.2. Dodawanie pracy do repozytorium CEON 7.3. Kiedy moje prace bd widoczne? 8. Zakadanie i zarzdzanie profilem autora w Google Scholar Citations 25 30 33 35 36 37 42 43

Cz III Problemy i pytania

1. 2. 3. 4. Nie dziaa co wtedy? Dodaem prace, ale ich nie wida co zrobi? Mam za mao cytowa! Manipulowanie wynikami 51 52 52 54 55 56 57 58 59

Wersja poradnika na czytniki Napisz uwag lub sugesti do autora poradnika O autorze Spis ilustracji Lista zmian spis wersji

Cz I Podstawowe informacje

Wprowadzenie
Zdecydowaem si napisa poradnik na temat moliwoci aktualizowania informacji w Google Scholar, gdy w sieci nie jest atwo znale wyczerpujce materiay na ten temat. Mona wskaza informacje dla webmasterw, ktre jednake nie s skierowane do autorw naukowych. Nie podejmuj si tutaj wartociowania naukometrii i bibliometrii oraz wykorzystywania wskanikw ilociowych do oceny pracy naukowcw. Rozumiem, e kwestie te budz wiele kontrowersji i maj wielu przeciwnikw oraz zwolennikw. Nie mona jednake zaprzeczy temu, e nauka (nie rozrniam na wiatow i polsk) musi by w jaki sposb zarzdzana. A ci, ktrzy ni zarzdzaj, wykorzystuj wanie takie, a nie inne sposoby. Poradnik skada si z trzech czci, w ktrych staram si: I wytumaczy podstawowe terminy, aby nastpnie w czci II pokaza, jak mona doda swoje prace. W ostatniej III czci rozwijam kilka spraw technicznych.

Wprowadzenie

Do kogo skierowany jest ten poradnik?

Poradnik zosta skonstruowany tak, aby pomc autorom prac nauko wych zrozumie, w jaki sposb mog zwikszy widoczno swoich tekstw w internecie. Jest to poradnik dla pocztkujcych , dlatego bd niekiedy ucieka si do skrtw (zaawansowani uytkownicy musz mi to wybaczy), a niektrych kwestii po prostu nie porusz, aby nie wprowadza dodatkowego zamtu.

Google Scholar jest jedn z podstawowych wyszukiwarek tekstw naukowych, a wszystkie produkty tego systemu skadaj si na potne narzdzie promocji nauki.

W Google Scholar indeksowane s teksty naukowe ze wszystkich dziedzin nauki. Jednake widoczno w tej bazie i wyszukiwarce jest szczeglnie kluczowa dla autorw z dziedzin humanistycznych i nauk spoecznych (w innych bazach np. w Web of Knowledge czy Scopus humanistyka nie jest tak dobrze indeksowana to, czy wynika to z niedoskonaoci baz, czy te jakoci humanistyki, nie bdzie tutaj podejmowane). Kady z Czytelnikw musi sam zadecydowa, czy warto powici czas na dodanie publikacji do wyszukiwarki na stronie 8 opisuj, dlaczego warto to rozway.

Cz I Podstawowe informacje

Cel poradnika
Celem poradnika jest pokazanie, jak mona poprawnie doda do Google Scholar swoje prace naukowe. Cao procesu rozpoczyna si od ustalenia stanu prawnego publikacji, nastpnie naley przygotowa plik PDF i zadba o jego poprawne opisanie oraz zdeponowanie w serwisie, ktry jest rozpoznawany (a najlepiej rekomendowany) przez Google Scholar. Ostatnim krokiem jest zaoenie profilu autora w Google Scholar Citations i uporzdkowanie swojego dorobku oraz automatyczne zliczenie liczby cytowa oraz indeksu Hirscha. Wszystkie kroki zostan szczegowo omwione w dalszej czci poradnika.

1 2 3

Ustalenie stanu prawnego.

Przygotowanie pliku: odpowiednia jako, nazwa pliku oraz metadane.

Zdeponowanie pliku: wrzucenie pracy do odpowiedniego serwisu lub repozytorium instytucjonalnego.

Repozytorium

Profil autora: zakadanie profilu autora w Google Scholar Citations, porzdkowanie dorobku.

Cel poradnika

Aktualno poradnika
Zaoenie jest nastpujce: poradnik ma by aktualny. Jednake wszystkie serwisy bardzo czsto dokonuj aktualizacji swoich funkcji. Dlatego te poradnik bdzie aktualizowany i oznaczany numerem wersji. Niniejsza wersja to 1.1 wydana 22 marca 2013 r. aktualny poradnik bdzie zawsze dostpny pod niezmiennym adresem: http://ekulczycki.pl/poradnik

Po co jest mi potrzebna widoczno w Google Scholar?

Google Scholar to jedna z najwikszych wyszukiwarek tekstw nauko wych, od ktrej kwerend rozpoczyna bardzo wielu naukowcw. Jeeli dostp do penej wersji twojego tekstu bdzie moliwy z poziomu wyszukiwarki Google Scholar, istnieje bardzo dua szansa, e potencjalny czytelnik dotrze do twojej pracy. Niektre wydawnictwa same dbaj o widoczno wydawanych tekstw jednake nie jest to regu.

Cz I Podstawowe informacje

Rwnie wane jest to, e baza ta stanowi rdo danych dla programw bibliometrycznych (takich jak Publish or Perish czy Scholarometer), przy pomocy ktrych oblicza si np. liczb cytowa czy te indeks Hirscha. Dla przedstawicieli nauk humanistycznych i nauk spoecznych istotne jest to, e Narodowe Centrum Nauki uznaje Publish or Perish za rdo informacji o liczbie cytowa i indeksie Hirscha. W informacjach o dorobku kierownika projektu dla paneli HS (nauki humanistyczne i spoeczne): tam, gdzie to moliwe naley poda czn liczb cytowa wszystkich dotychczasowych publikacji, bez autocytowa oraz indeksH(preferowane rdo: Web of Science lub Publish or Perish).
rdo: Zacznik 2a do konkursu OPUS 4.

Innymi sowy: dbajc o to, aby twoje prace byy poprawnie widoczne w Google Scholar, moesz zwikszy liczb swoich cytowa oraz indeks Hirscha a to s wskaniki istotne przy ocenie dorobku w konkursach NCN.

Liczba cytowa i indeks Hirscha

Liczba cytowa kiedy pisz o liczbie cytowa, chodzi o liczb wszystkich zarejestrowanych przez Google Scholar cytowa prac danego autora naukowego. Nie naley myli tego z indeksem cytowa. Liczba cytowa danego autora zaley nie tylko od liczby jego prac, ich popularnoci oraz tego, ile razy tak naprawd zosta zacytowany. Kluczowym czynnikiem jest rwnie odzwierciedlenie tego w bazie referencyjnej w tym przypadku w Google Scholar. Innymi sowy: autora mog cytowa inni autorzy, jednake gdy ich prac nie ma w Google Scholar, cytowania nie licz si.

Liczba cytowa i indeks Hirscha

Przykad, ktry pokazuje, dlaczego tak wane jest, aby jak najwiksza liczba autorw dbaa o widoczno swoich prac. Autor Jan Kowalski zadba o poprawn widoczno swoich prac w Google Scholar. Zamieci w nim cay swj dorobek, tj. 10 artykuw. Jak Kowalski wie, e kady z jego artykuw zosta zacyto wany dokadnie 2 razy. Jednake w Google Scholar liczba jego cytowa wynosi 5. Oznacza, to e tylko cz publikacji, w ktrych Jan Kowalski jest cytowany, jest widoczna w Google Scholar. Liczba cytowa Jana Kowalskiego zmieni si dopiero wtedy, kiedy publikacje, w ktrych jego prace s cytowane, bd rwnie widoczne w Google Scholar.

Indeks Hirscha (wskanik Hirscha) jest to wspczynnik, ktry ma charakteryzowa cay dorobek naukowca, a nie tylko pokazywa, jak wiele razy konkretna publikacja zostaa zacytowana. Indeks Hirscha jest to liczba prac (n) danego naukowca, ktra zostaa zacytowana co najmniej n-razy. Innymi sowy: jeeli naukowiec ma indeksh rwny4, oznacza to, e w swoim dorobku ma co najmniej 4 prace, a kada z nich zostaa zacytowana co najmniej 4 razy. Jak sprawdzi liczb swoich cytowa oraz swj indeks Hirscha pisz na stronie 49

10

Cz I Podstawowe informacje

Czym jest Google Scholar?

Google Scholar scholar.google.pl to serwis uruchomiony w 2004 roku, ktry zosta jedn z najpopularniejszych wyszukiwarek tekstw naukowych, stajc si alternatyw dla wyszukiwarek Scirus czy getCITED i bazy Scopus.

Obecnie Google Scholar to nie tylko wyszukiwarka, ale rwnie narzdzie tworzenia do analiz bibliometrycznych czy te eksportu danych bibliograficznych. Sami twrcy pisz natomiast: Usuga Google Scho lar uprasz c za wyszu ki wa nie tek s tw nauko wych. W jed nym miej scu mona wyszu k i wa mate riay z wielu dzie dzin i r de: arty kuy recen zo wane, prace naukowe, ksiki, stresz c ze nia i arty kuy pocho dzce z wydaw nictw nauko w ych, towa r zystw nauko w ych, repo z y to riw mate ria w zgo s zo nych do publi ka cji, uni wer s y te tw i innych orga ni za cji aka de mic kich. Wyszu k i w arka Google Scho lar ua t wia zna le zie nie naj b ar dziej odpo wied nich nauko w ych mate ria w rdowych.
rdo: Informacje o programie Google Scholar.

Dodatkowa lektura:
Google Scho lar narz dzie do importu danych bibliograficznych? link. Google Scho lar roz wija si dodano reko men da cje na pod sta wie profilu link.

Czym jest Google Scholar

11

7.1

Wyszukiwarka Google Scholar

Wyszukiwarka tekstw naukowych oraz cytowa to najbardziej znany skadnik serwisu Google Scholar. Pod adresem scholar.google.pl moemy przeszukiwa obszerne bazy tekstw (czsto darmowy dostp penotekstowy) oraz zobaczy, ile razy dany tekst by cytowany. Oprcz tego w opcjach wynikw wyszukiwania moemy wybra sposb eksportu danych biblio graficznych do najpopularniejszych programw. Wszystkie opcje dostpne s pod wynikiem wyszukiwania pokazuje to ponisze zblienie.

Printscreen strony scholar.google.pl

Dodatkowa lektura:
Nowa funk cja w Google Scho lar. Poka cie to studentom link.

12

Cz I Podstawowe informacje

Profil autora w Google Scholar Citations

Google Scholar Citations (GSC) pozwala nam zao y swj pro f il w usu dze Google Scho lar oraz umo li wia le dze nie, gdzie i przez kogo cyto wane s nasze prace. Do profilu przyporzdkowane s nasze teksty. Serwis daje rwnie mo li wo auto ma t ycz nego wyli cze nia naszego indeksu Hirscha. GSC prze zna czone jest dla bada czy i umo li wia zarz dza nie cyto wa nym dorob kiem. Punk tem wyj cia jest posia da nie swo ich prac w bazach Googlea. Stworzenie profilu w GSC nie jest warunkiem koniecznym do zapewnienia widocznoci swoich prac, ale umoliwia ich uporzdkowanie.

7.2

Profil Richarda Feynmana w Google Scholar Citations

Dodatkowa lektura:
Nowe narz dzie do obli cza nia indeksu h i le dze nia cytowa link. Google Scho lar Cita tions otwarte dla wszystkich! link.

Profil autora w Google Scholar Citations

13

7.3

Wpyw czasopism w Google Scholar Metrics

1 kwietnia 2012 r. Google uruchomio kolejny modu Google Scholar Metrics, w ramach ktrego obliczany jest wpyw czasopism (swoista alternatywa dla Impact Factor). W pierw s zej fazie pro d uktu Google uwzgld n io arty k uy z cza s o p ism opu bli ko wane w latach 20072011 (zao e nie jest takie, e cza so pi smo w tym cza sie musiao opu bli ko wa co naj mniej 100 arty ku w) oraz dodat kowo uwzgld nia si tylko te cza s o pi sma, ktre byy co naj mniej raz zacy to wane (i jest to widoczne w Google Scho lar). Obec nie mona wybra topowe cza so pi sma wedug jzyka publi ka cji (nie s tety nie ma pol skiego) oraz wyszu ki wa cza so pi sma po tytuach/ sowach klu czo w ych.

Kla s y fi ka cja cza so pism ze so wem klu c zo w ym: philosophy.

14

Cz I Podstawowe informacje

Jak sprawdzi, czy prace s widoczne w Google Scholar? Publish or Perish

Sprawdzenie, ktre prace s zaindeksowane w Google Scholar, nie jest trudne. Jednake najlepszym sposobem nie jes t wc ale w pis a nie naszego imienia i nazwiska do w yszukiwarki dostpnej pod adresem scholar.google.pl . Uz yskamy nieuporzdkowane wyniki pojedynczych prac, nie bdziemy pewni, czy poprawnie przejrzelimy wszystkie strony wynikw, a ju na pewno nie uzyskamy naszej liczby cytowa czy te indeksu Hirscha obliczonego na podstawie bazy Google Scholar. Mona to zrobi na wiele sposobw: najbardziej popularnym programem do obsugi Google Scholar jest narzdzie Publish or Perish podsta wowe polecenia opisz na kolejnych stronach. Bardziej zaawansowanym uytkownikom polecam jeszcze dwa narzdzia: wtyczk do Fire f oxa: Scho lar H- Index Cal cu la tor oraz usug: Scho la ro me ter.

Jak sprawdzi, czy prace s widoczne w Google Scholar? Publish or Perish

15

Publish or Perish to program stworzony przez Anne-Wil Harzing jako narzdzie do obliczania wpywu i cytowa autorw oraz czasopism. Krok 1: Instalacja programu Ze strony programu wybieramy system operac yjny ( Windows, Mac OS X , Linux), a nastpnie postpujemy zgodnie z instrukcjami pojawiajcymi si na ekranie. Instalacja PoP w rodowisku Windows przebiega klasycznie, tak jak instalacja innych programw i nie przysparza adnych trudnoci. Krok 2: Okno programu i jego elementy Po udanej instalacji i wczeniu programu pojawi si podstawowy ekran, na grze ktrego znajduj si interesujce nas zakadki: Author impact (do obliczania cytowa i wpywu autora) oraz ewentualnie Journal impact (do obliczania cytowa i wpywu czasopisma).

Okno programu Publish or Perish.

16

Cz I Podstawowe informacje

Krok 3: Autor cytowania i indeks Hirscha Wszystkie wskaniki dla autora znajdziemy poprzez wyszukanie w zakadce Author impact. Na obrazku poniej zostao ono zakrelone na rowo. Po wpisaniu danych autora w rubryk Authors name uzyskamy nastpujce wyniki posuyem si dla przykadu dorobkiem obliczanym dla Emanuel Kulczycki:

Powyej wida okno wynikw: na to wskazana jest liczba cytowa uzyskanych poprzez to proste zapytanie oraz wyliczony indeks Hirscha.

Jak sprawdzi, czy prace s widoczne w Google Scholar? Publish or Perish

17

Jak skutecznie wyszukiwa w Publish or Perish?

Ponisze wytyczne oparte s na oficjalnej Pomocy do programy PoP. 1. Autora wpisuj zawsze w znakach cudzysowu, np. J Kowalski. 2. Publish or Perish nie rozrnia wielkoci liter. J KOWALSKI wygeneruje takie same wyniki jak j kowalski. 3. Kolejno elementw nie ma znaczenia. J Kowalski wygeneruje takie same wyniki jak Kowalski J. 4. Uywaj inicjaw imienia, a nie penego imienia, poniewa nie wszystkie czasopisma uywaj w udostpnianych danych pene imiona. 5. Jeli autor konsekwentnie publikuje tylko pod jednym inicjaem, mona wykluczy z wynikw jego imiennikw, uywajc 2 i 3 litery imienia przy pomocy symboli wieloznacznych. Na przykad przy wyszukiwaniu GSewell, mona wykluczy G* Sewell G** Sewell. 6. Nie moesz uy wyraenia *G Sewell, aby wykluczy WG Sewell lub AG Sewell. Aby wykluczy z wynikw tych autorw, trzeba rcznie ich wskaza w polu exclude the names. 7. Jeli autor/autorka publikuje pod dwoma nazwiskami (np. nazwisko panieskie i nazwisko po mu/onie) naley uy operatora OR pomidzy wyszukiwanymi nazwiskami, np. A Nowak OR A Kowalska. 8. Jeli autor w wikszoci publikuje z dwoma inicjaami imion, ale wyjtkowo opublikowa z jednym inicjaem, wwczas trzeba poczy wyszukiwanie po inicjale z wyszukiwaniem penego imienia (np. CT Kulik OR Cecylia Kulik).

18

Cz I Podstawowe informacje

Zakres lat oraz dziedzina badawcza

1. Zanim ograniczysz zakres lat, upewnij si, czy wyniki pokazuj czsto cytowane publikacje autora (bez tego ograniczenia). 2. Nie odznaczaj dziedzin (subject areas), chyba e jest to niezbdne (np. wwczas, gdy autor ma bardzo popularne nazwisko) poniewa autor moe mie publikacje w wicej ni jednej dziedzinie. Co wicej, niektre publikacje s niesklasyfikowane i pojawiaj si jedynie wtedy, gdy wszystkie dziedziny s zaznaczone.

Zaznaczanie, odznaczenia i czenie wynikw

1. Moesz odznaczy publikacje, ktre nie zostay opublikowane przez sprawdzanego autora. Wystarczy odhaczy zaznaczenia w pierwszej kolumnie po prostu klikajc na nie. 2. Moesz odznaczy, uwzgldni wicej ni jedn publikacj: najpierw po kolei na nie klikajc, a nastpnie klikajc przycisk (un)chek selection. 3. Jeli w wynikach pewne elementy si powtarzaj, moesz je scali wystarczy powtarzajcy si element zaznaczy, a nastpnie przenie go na element gwny (tak jak kopiuje si pliki do folderw). 4. Wybieranie istotnych publikacji, aby nastpnie je odznaczy, zaznaczy czy scali, warto poprzedzi posortowaniem wynikw wedug cytowa, autorw, tytuw, roku publikacji czy wydawcy. Aby posortowa, wystarczy klikn w nagwek danej kolumny (podwjne kliknicie spowoduje odwrcenie porzdku).

Zaawansowane wyszukiwanie
Jeeli kto potrzebuje bardziej zaawansowanej skadni zapyta oraz chce wykorzysta peen potencja programu, najlepiej zacz od przeczytania oficjalnej pomocy lub kupi podrcznik do Publish or Perish.

Jak sprawdzi, czy prace s widoczne w Google Scholar? Publish or Perish

19

Dla czego powin ni my analizo wa swoje cytowania wedug

Anne Wil Harzing autorki Publish or Perish

Dla czego chcesz wie dzie, czy twoja praca jest cytowana? Aby przy go to wa si do oceny swo jej pracy przy awan sie czy oce nie rocznej. Aby wie dzie, kto opiera si na two ich pracach. Takie osoby mog by naszymi przy szymi wsppracownikami. Emo cjo nu jce jest obser wo wa nie, w jaki spo sb inni wyko rzy stuj nasze badania. Aby pod bu do wa swoj samoocen

Dodatkowa lektura:
Ana liza cyto wa i Publish or Perish Anne- Wil Harzing link.

20

Cz I Podstawowe informacje

Cz II Dodawanie pracy

Czy to jest trudne?

Dodawanie pracy w taki sposb, aby znalaz si do niej penoteksto wy dostp w wynikach wyszukiwarki Google Scholar, nie przysparza wielu problemw. Wane jest jednak zachowanie szczeglnej starannoci w trakcie realizacji poszczeglnych krokw: musimy zadba o to, eby wszystkie nasze publikacje byy przyporzdkowane nam, a nie innym autorom (co moe si zdarzy, kiedy niepoprawnie wypenimy pola opisujce nasz publikacj). W tej czci poradnika poka, od czego powinno si zacz deponowanie pracy oraz podkrel te elementy, na ktre powinnimy zwrci szczegln uwag. Istotna uwaga: postaram si zaprezentowa najprostszy i jeden z najlepszych sposobw umieszczania pracy w Google Scholar czyli poprzez repozytoria instytucjonalne. Nie jest to jedyna droga mona np. rwnie dodawa prace przez Academia.edu, ale nie jest to tak skuteczne. Wasze prace mog ju si znajdowa w wynikach wyszukiwarki: mg o to zadba wydawca, o czym pisz na stronie 22.

Czy to jest trudne

21

Kto moe zamieci moje prace: rola wydawcy a autora

W Google Scholar moe znajdowa si ju cz naszych prac. Pozostae musimy jednake doda sami. Zdarza si rwnie tak, e w Google Scholar pojawiaj si bdne opisy bibliograficzne naszych tekstw lub nie ma penotekstowego dostpu do niego (jest tylko informacja o cytowaniu) mimo tego, e w jakim serwisie uczelnianym jest on dostpny. Nasz tekst moe by ju indeksowany w Google Scholar, bo po prostu mg go tam doda np. wydawca czasopisma. Jednake czsto si zdarza nawet gdy w sieci udostpniana jest caa zawarto periodyku e czasopismo nie jest dobrze widoczne. Do Google Scholar prace mog dodawa trzy rodzaje podmiotw (trzeba pamita, e musz mie do tego prawo): Autorzy publikacji naukowych zamieszczajc np. prace na stronach swoich uczelni [to rozwizanie jest dozwolone, ale nie jest rekomendowane przez GS]. Autorzy poprzez deponowanie w repozytoriach instytucjonalnych. Wydawcy czasopism udostpniajc zawarto periodykw. Najskuteczniejsze jest dodawanie prac do Google Scholar poprzez deponowanie ich w repozytoriach instytucjonalnych. I takie rozwizanie zostanie tutaj przedstawione

22

Cz II Dodawanie pracy

Krok 1 Ustalanie stanu prawnego Czyli kiedy mog udostpni prac?

Kiedy zdecydujesz si umieci w sieci swoje prace w taki sposb, aby byy poprawnie widoczne w Google Scholar, pierwsz rzecz, ktr musisz wykona, jest ustalenie stanu prawnego. Po pierwsze, musisz by pewien, czy masz prawo udostpnia swoje prace jeeli publikowae w czasopismach, ktre publikuj w otwartym dostpie: prawdopodobnie nie ma problemu. Jednake zawsze warto sprawdzi, jak polityk udostpniania prowadzi dane czasopismo czy wydawnictwo. Poniej znajdziesz podstawowe wskazwki w kwestiach prawnych: pamitaj jednake, e nic nie zastpi wiadomej lektury podpisanych umw oraz przejrzenia polityki wydawniczej. W razie problemw zawsze moesz si skonsultowa z bibliotekarzem akademickim, ktry na pewno Ci pomoe.

Ustalanie stanu prawnego. Czyli kiedy mog udostpni prac

23

Podpisujc umow wydawnicz, pamitaj o swoich interesach

Kliknij i czytaj wicej
24

Cz II Dodawanie pracy

Kwestie prawne
Czy mog udostpni w repozytorium swj artyku, ksik, doktorat, raport, materia konferencyjny?
Wymienione w pytaniu materiay naukowe s zazwyczaj chronione prawem autorskim jako utwory. W zwizku z tym ich publiczne udostpnienie moe by dokonane jedynie przez osob, ktrej przysuguj prawa autorskie do danego utworu (osob uprawnion), lub za jej zgod. Od tej generalnej zasady istniej wyjtki np. prawo przedruku ale nie maj one zastosowania w przypadku udostpniania materiaw w repozytorium. Zgodnie z regulaminem, udostpnia swoje materiay w repozytorium mog tylko autorzy, ktrzy zachowali odpowiedni do tego celu zakres praw. Prawa autorskie dziel si na osobiste i majtkowe. Prawa osobiste przysuguj zawsze twrcy (autorowi), natomiast prawa majtkowe mog by przenoszone na inne osoby, w caoci lub w czci (np. tylko na wybranych polach eksploatacji). Kwestia zakresu praw potrzebnych do opublikowania materiau w repozytorium dotyczy praw majtkowych. Jeeli chodzi o samo udostpnienie w repozytorium, to konieczne jest tylko prawo do eksploatacji na polu internetowym (prawo do zwielokrotniania cyfrowego oraz do takiego publicznego udostpniania utworu, by kady mg mie do niego dostp w miejscu i czasie przez siebie wybranym). Natomiast jeeli autor chce dodatkowo udzieli uytkownikom licencji CC-BY do udostpnianego materiau, to musi dysponowa praktycznie caoci praw majtkowych, gdy licencja CC-BY obejmuje wszelkie znane pola eksploatacji. W sytuacji, w ktrej prawa do zwielokrotniania cyfrowego i publicznego udostpniania utworu w internecie nie nale do autora, udostpnienie w repozytorium wymaga bdzie wczeniejszego uzgodnienia z podmiotem tych praw (osob lub instytucj, ktrej te prawa przysuguj). Uzgodnienie to powinno przyj form aneksu do wczeniejszej umowy. Taki aneks powinien jasno wskazywa, o jakie udostpnienie chodzi (powizane z udzieleniem licencji CC-BY czy nie) i na co dokadnie strony si zgadzaj.

Ustalanie stanu prawnego. Czyli kiedy mog udostpni prac

25

Jak mog sprawdzi, czy dysponuj takim zakresem praw autorskich do danego materiau, ktry pozwala mi na samodzielne umieszczenie go w repozytorium?

Oczywicie najprostsza jest sytuacja, w ktrej udostpniajcym jest autor, ktry zachowa peni nieograniczonych praw majtkowych. Nie ma wtedy wtpliwoci, e moe on udostpni materia w repozytorium i udzieli do niego licencji CC-BY. W praktyce czsto wystpuj sytuacje bardziej skomplikowane. rdem komplikacji mog by wczeniejsze umowy dotyczce danego materiau, na przykad umowy z wydawnictwami, na mocy ktrych autor przenis swoje prawa majtkowe lub udzieli licencji wycznej. Niekiedy nawet udzielenie wydawcy licencji niewycznej moe utrudnia lub uniemoliwia udostpnienie tekstu w repozytorium, np. jeeli umowa zobowizuje twrc do powstrzymania si od tego typu dziaa. Dlatego te w przypadku istnienia jakiejkolwiek wczeniejszej umowy dotyczcej danego materiau naley szczegowo przeanalizowa postanowienia tej umowy. Innym rdem komplikacji moe by fakt, e materia powsta w ramach wykonywania obowizkw wynikajcych z umowy o prac. Jeeli umowa o prac nie stanowi inaczej, to w przypadku pracowniczych utworw naukowych prawa autorskie przysuguj autorowi, a jego pracodawca ma jedynie pierwszestwo publikacji. Prawo pierwszestwa moe jednak skutecznie ograniczy (chociaby czasowo) moliwo samodzielnego publikowania w repozytorium. Moliwe s te sytuacje, w ktrych umowa midzy pracodawc a pracownikiem inaczej reguluje kwesti praw autorskich i praw do publikacji utworu naukowego (zawa lub rozszerza zakres praw nabywanych przez pracodawc), naley wic zawsze sprawdzi, czy w danym przypadku nie obowizuj szczeglne ustalenia. Jeeli wystpuj trudnoci w ustaleniu, czy konkretna umowa pozostawia autorowi wystarczajcy zakres praw, czy nie, to wtpliwoci najlepiej wyjania z pomoc prawnika.

26

Cz II Dodawanie pracy

Czy mog udostpni w repozytorium materia, ktrego jestem wspautorem?

Prawa autorskie do utworu wspautorskiego dziel si pomidzy wspautorw. Udostpnienie caego wspautorskiego materiau w repozytorium wymaga zgody wszystkich wspautorw (albo innych osb bd instytucji uprawnionych do danego materiau, jeeli ktry spord wspautorw przekaza swoje prawa na mocy umowy zawartej np. z pracodawc lub z wydawc). Nie ma technicznej moliwoci zaoenia wsplnego konta w repozytorium ani jednoczesnego publikowania przez kilku uytkownikw. Tak wic utwr wspautorski moe by opublikowany w repozytorium przez jednego ze wspautorw, ale jedynie za wiedz i zgod pozostaych osb uprawnionych do danego materiau.

Czy mog umieci w repozytorium prace niepublikowane?

W repozytorium mona publikowa utwory naukowe, niezalenie od tego, czy zostay ju opublikowane gdzie indziej, czy nie. Autor musi jedynie dopilnowa, aby pniejsze umowy wydawnicze, zawierane ju po udostpnieniu utworu w repozytorium, nie pozbawiy go prawa do tego udostpniania. Na co zezwalam uytkownikom udostpniajc moje materiay w repozytorium? Dlaczego system repozytorium pyta mnie, czy chc udzieli licencji CC-BY do udostpnianych materiaw? Repozytorium suy przechowywaniu materiaw naukowych, takich jak artykuy, ksiki, doktoraty, raporty czy materiay konferencyjne. Materiay takie stanowi zwykle utwory chronione prawem autorskim. Ich opublikowanie take w repozytorium nie powoduje utraty ochrony wynikajcej z prawa autorskiego. Bez zgody uprawnionego, uytkownicy mog zatem korzysta z udostpnionych w repozytorium materiaw tylko w wskim

Ustalanie stanu prawnego. Czyli kiedy mog udostpni prac

27

zakresie wynikajcym z przepisw o dozwolonym uytku. Dozwolone bdzie np. edukacyjne i naukowe wykorzystanie tych materiaw. Dozwolony uytek wynika z przepisw prawa autorskiego, gdzie okrelono te jego konkretne przypadki i szczegowe przesanki. Korzystanie w szerszym zakresie wymaga uzyskania zgody uprawnionego, gdy inaczej bdzie stanowio naruszenie prawa autorskiego. Uytkownik moe wystpi o tak zgod bezporednio do uprawnionego. Dodatkowo, system informatyczny repozytorium umoliwia uprawnionym wyraenie z gry generalnej zgody w postaci licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 PL (CC-BY). Bdzie ona obejmowa wszystkich uytkownikw danego materiau. Udzielenie licencji CC-BY oznacza zezwolenie na wykorzystywanie utworu na wszystkich znanych polach eksploatacji w dowolnym celu, a take na korzystanie z jego opracowa. Tak wic uytkownik materiau udostpnionego na licencji CC-BY bdzie mg np. wydrukowa dowoln liczb egzemplarzy, opublikowa wasne tumaczenie lub streszczenie materiau, sprzedawa kopie itd. Uytkownik licencji CC-BY jest z kolei zobowizany do przekazywania odbiorcom konkretnych informacji o utworze: musi podawa jego tytu, autora(-w), rdo, oraz informacj o udostpnieniu utworu na licencji CC-BY. Tekst w dziale Kwestie prawne pochodzi z poradnika z repozytorium CEON udostpnionego na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa 3.0 Polska.

Doprecyzowanie niektrych zagadnie mona znale na stronie Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu kliknij i przeczytaj dzia Prawo autorskie. Pamitaj, e w Google Scholar udostpnia si przede wszystkim artykuy, a nie ksiki te zamie najlepiej w Google Books. Jeli chcesz uzyska pomoc prawn w zakresie udostpnienia swojej monografii naukowej, koniecznie skontaktuje si z Bibliotek Otwartej Nauki.

28

Cz II Dodawanie pracy

Dalsza lektura
Wszystkim Czytelnikom, ktrzy chcieliby rozwin swoj wiedz na temat kwestii prawnych zwizanych z udostpnianiem prac w otwartym dostpie, polecam lektur ksiki Krzysz tofa Sie wi cza pt. Otwarty dostp do publi ka cji nauko w ych. Kwe stie prawne, ktra jest wiet nym wpro wa dze niem do tema tyki wolnych licencji. Autor nie ogra ni cza si tylko do pod staw praw nych, ale wska zuje rw nie, jak w prak t yce zasto so wa pewne roz wi za nia.

Ksika jest do pobrania pod tym adresem. Ze wstpu:

Sprawne wdra a n ie otwar tego dost pu wymaga pra wi do wego zarz dza nia kwe stiami praw nymi na wszyst kich tych eta pach. Nie ma bowiem praw nych prze szkd, ktre unie m o l i w ia yby otwarty dostp, a jedy n ie kwe s tie wyma ga jce okre lo nych decy zji lub nego cja cji wspar t ych wie dz praw ni cz. Na potrzeby ana lizy podzie li li my czy tel ni k w na przed s ta w i c ieli nast p u j cych grup: (1) auto rw, (2) wydaw cw, (3) jed no s tek nauko w ych, (4) insty tu cji nansujcych nauk. Pod s taw takie go podziau jest to, e kada z t ych grup napo t yka inne kwe stie prawne lub zmaga si z nimi z innej per spek t ywy. Zanim jed nak przej dziemy do poszcze gl nych cz ci, dedy ko wa nych ka dej z tych grup, przed sta wiamy cz ogln, powi con kwe stiom wspl nym oraz pod sta wo w ym denicjom.

Ustalanie stanu prawnego. Czyli kiedy mog udostpni prac

29

Krok 2 Przygotowanie plikw PDF

Do punktu drugiego przechodzimy wtedy, kiedy jestemy ju pewni, e dan prac lub wiele prac moemy udostpni. Tak jak ju wspomniaem, bd pokazywa, w jaki sposb zdeponowa prac w repozytorium instytucjonalnym ale pamitaj: sposb przygotowania pliku PDF nie zaley od tego, gdzie go udostpnisz. Zawsze naley go przygotowa w sposb poprawny. Poniej znajdziesz podstawowe wytyczne, ktrych naley przestrzega. Do zamieszczenia pracy w sieci mona wykorzysta jeden z trzech rodzajw plikw: 1. Plik PDF w wersji wydawniczej publicznie udostpniony przez wydawc. 2. Plik PDF w wersji wydawniczej, ktry nie jest udostpniony, ale otrzymamy go od wydawcy. 3. Skan dokumentu w przypadku, gdy mamy zgod, ale wydawca nie posiada ju oryginalnego pliku PDF. Plik PDF wskazany powyej jako 1 i 2 to najlepsza opcja. Mamy nie tylko pewno, e jest to wersja ostateczna dokumentu, ale uzyskujemy najlepsz z moliwych jako. Opcja trzecia, to ostateczno ale jak si okazuje w praktyce bardzo czsto trzeba si do niej ucieka.

30

Cz II Dodawanie pracy

Nie polecam umieszczania plikw PDF stworzonych z nieostatecznych wersji dokumentw np. z plikw Microsoft Word. W ten sposb mona zamieszcza working papers oraz rnego rodzaju materiay robocze. Jednake jeli wydawca pozwala na korzystanie tylko z wersji przed recenzj lub po recenzji (a nie z ostatecznego pliku), wwczas i takie rozwizanie bdzie dobre.

Jak wygldaj takie pliki?

Przykad dla plikw wskazanych jako (1) i (2), czyli plik udostpniony przez wydawc (na stronie lub przekazany autorowi): Zamy, e chcesz udostpni swj artyku pt. Nauka w sieci. Najlepiej byoby, gdyby mia plik PDF od wydawcy, czyli wersj ostateczn. Jest to moliwe, gdy czasopismo udostpnia wszystkie pliki z artykuami na swojej stronie, tak jak ma to miejsce np. w czasopimie Peitho. Examina Antiqua. Kady autor moe pobra plik PDF z konkretnym artykuem. Wana uwaga: czasami czasopisma udostpniaj cay numer na raz w sieci tzn. wszystkie artykuy w jednym pliku PDF. Niestety nie jest to dobrze widoczne w Google Scholar. Dlatego te naley wyci z takiego PDF tylko i wycznie strony z naszym artykuem! Przykad dla plikw wskazanych jako (3), czyli skan dokumentu Przygotowanie takiego pliku wymaga wykonania wikszej liczby czynnoci. Najpierw musimy zeskanowa dokument, zrobi OCR, wyczyci itd. Czasami jednake nie mamy innego wyjcia (trzeba te pamita, e taki dokument wicej way a my musimy si zmieci w 5 MB o czym bdzie wicej w dalszej czci poradnika). Kiedy mamy plik PDF od wydawcy, moemy od razu przystpi do pracy i przej do opracowywania pliku, ktre jest opisane na stronie 33. Na kolejnej stronie zamieszczony jest fragment z poprawnie przygotowanego pliku: skan, w ktrym moemy zaznacza i kopiowa tekst (a wic jest rozpoznawalny dla wyszukiwarek).

Przygotowanie plikw PDF

31

Artyku Sytuacja komunikacyjna w kulturze.

Przygotowanie skanu dokumentu

Przygotowanie takiego dokumentu nie jest trudne, musimy tylko pamita o kilku podstawowych sprawach. Jeli nie czujecie si na siach, nie macie w tym zakresie dowiadczenia, albo po prostu nie macie skanera moecie to komu zleci. Pamitajcie tylko, aby przekaza kilka podstawowych zasad, wyliczonych poniej. 1. Cay artyku musi by zawarty w jednym pliku PDF. 2. Kada strona oryginalnego dokumentu musi odpowiada jednej stronie dokumentu w pliku PDF. Czyli nie skanujemy dwch stron na raz. Jeli nie ma innej opcji zeskanowania, wwczas tak podwjn stron trzeba podzieli rcznie. 3. Skanujemy w wysokiej jakoci z dwch powodw: aby zwikszy jako podczas procesu rozpoznawania tekstu oraz aby umoliwi czytelnikom wydrukowanie tekstu w odpowiedniej jakoci. 4. Dokument musi zosta poddany procesowi rozpoznawania tekstu (OCR), aby by rozpoznawalny dla wyszukiwarek. 5. Na koniec optymalizujemy dokument pod ktem wywietlania na stronach internetowych (jako oraz wielko pliku) ten krok jest zalecany, ale nie jest obowizkowy, jeli nasz plik way poniej 5 MB.

Kliknij i zobacz, jak ja przygotowaem swj zeskanowany plik.

32

Cz II Dodawanie pracy

Opracowywanie pliku PDF

Gdyby by redaktorem czasopisma naukowego albo wydawc, to w tym miejscu znalazoby si bardzo duo rnych wytycznych. Jednake ten poradnik skierowany jest do autorw publikacji naukowych, dlatego te skupimy si tylko i wycznie na przygotowywaniu gotowego pliku. Kady z trzech rodzajw plikw: czy to bdzie plik od wydawcy (1) i (2), czy te przygotowany przez ciebie skan dokumentu (3) trzeba opracowa.

Na szczcie chodzi o trzy bardzo proste czynnoci:

1. Sprawdzenie, czy plik way poniej 5 MB. Jeli way wicej, trzeba go zoptymalizowa (co bdzie implikowao jednake pogorszenie jakoci zdj lub skanu). 2. Odpowiednie nazwanie pliku: najlepiej nada mu brzmienie nazwiska autora lub tytuu tekstu (druga opcja jest lepsza, autor bowiem opublikowa wicej ni jeden tekst). Nie uywamy polskich znakw diakrytycznych, a zamiast spacji uywamy podkrelnika: czyli _. Przykadowa nazwa pliku to: moj_pierwszy_artykul.pdf 3. Musimy opisa artyku metadanymi: przynajmniej wskaza autora i tytu dokumentu. Na kolejnej stronie pokazuj, jak to zrobi tak, jak jest to wypenione poniej.

Opracowywanie pliku PDF

33

Wpisywanie metadanych w pliku PDF

Wpisanie poprawnych metadanych jest zadaniem bardzo prostym pod warunkiem, e mamy odpowiednie narzdzie. Nie da si tego zrobi zwykym programem do wywietlania PDF-w (czyli np. nie mona tego wykona w programie Adobe Reader). Ja uywam do tych celw program Adobe Acrobat jest on jednak patny. Znalezienie darmowego programu nie jest atwe, dlatego od razu najlepiej cign jedno z najlepszych darmowych narzdzi dla systemu Windows, ktre umoliwia edycj metadanych. BeCyPDFMetaEdit moecie pobra i zainstalowa z tego miejsca. Nastpnie wystarczy uruchomi program i wskaza plik, ktry chcemy edytowa. Pamitajcie, e wystarczy wpisa autora oraz tytu dokumentu (oczywicie wpisanie innych danych bdzie wartoci dodan).

Zna

Edycja metadanych w pliku PDF w programie BeCyPDFMetaEdit.

34

Cz II Dodawanie pracy

Krok 3 Zamieszczanie pracy w repozytorium instytucjonalnym

Dodanie pracy jest procesem bardzo wanym i takim, w ktrym nie powinnimy popeni bdw. W niniejszym rozdziale poka, jak doda prac do repozytorium CEON. Jeeli macie wasne repozytorium instytucjonalne, to takie poradniki znajdziecie na ich stronach. Ja, jako pracownik Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, umieszczam swoje prace w repozytorium AMUR i poradnik do niego znajduje si pod tym adresem. Zanim przystpicie do deponowania prac, upewnijcie si, e macie poprawnie przygotowane pliki PDF, ktre zawieraj odpowiednie metadane. Oprcz tego polecam zrobi jeszcze jedn rzecz: w zwykym pliku tekstowym (np. stworzonym w Notatniku) wypiszcie sobie najwaniejsze rzeczy takie jak: tytu tekstu, nazw wydawnictwa, sowa kluczowe i abstrakt. To znaczco przypieszy proces deponowania, a wam pozwoli skupi si na innych czciach tego procesu ni wpisywanie (bdziecie po prostu mogli przekleja poszczeglne elementy).

Zamieszczanie pracy w repozytorium instytucjonalnym

35

7.1

Lista polskich repozytoriw

Jeeli jeste pracownikiem instytucji, ktra posiada wasne repozytorium, najlepsz opcj dla ciebie jest deponowanie swoich prac wanie tam. Niestety w Polsce jest zaledwie kilka takich miejsc: wszystkie s wskazane w poniszym spisie. Jeeli nie znalaze tam swojej jednostki, wwczas swoje prace bdziesz mg zdeponowa w oglnopolskim repozytorium CEON. AMUR Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu RUW Uniwersytet Warszawski CEON oglnopolskie repozytorium naukowe ICM RUMAK Uniwersytet M. Kopernika, Toru SUW Politechnika Krakowska IBB PAS Repository Polska Akademia Nauk, Warszawa RCIN Polska Akademia Nauk, Warszawa ENY Politechnika Wrocawska RU Uniwersytet dzki UTP Uniwersytet Techniczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy

Aktualna lista na podstawie wykazu z serwisu EBIB

36

Cz II Dodawanie pracy

Dodawanie pracy do repozytorium CEON

Instrukcja zamieszczania pracy pochodzi z repozytorium CEON i jest udostp niona na licencji CC BY 3.0 Polska.

7.2

W menu bocznym, w polu Moje konto, naley klikn Dodawanie pozycji.

Ilustracja 1. Boczny panel Moje konto Pierwszym krokiem jest okrelenie kolekcji, w ktrej bdzie zapisana dodawana pozycja.

Ilustracja 2. Wybr kolekcji

Dodawanie pracy do repozytorium CEON

37

Waciwy proces dodawania rozpoczyna si od odpowiedzi na pytania dotyczce pozycji. Pytania s sformuowane jasno i dodatkowo wyjanione w krtkim zdaniu poniej zasadniczego pytania odpowied na nie nie powinna nastrcza wikszych trudnoci.

Ilustracja 3. Podstawowe pytania W kolejnych dwch krokach naley poda jak najwicej informacji opisujcych dodawany materia. Pola oznaczone gwiazdk s polami wymaganymi musz by wypenione, aby pozycja zostaa dodana.

Ilustracja 4. Opisywanie pozycji, cz 1

38

Cz II Dodawanie pracy

Ilustracja 5. Opisywanie pozycji, cz 2

Dodawanie pracy do repozytorium CEON

39

Nastpny krok to przesanie dodawanego pliku, ktry mona opatrzy krtkim opisem. Mona doda wicej ni jeden plik w tym celu naley nacisn przycisk Dodaj plik i kolejne.

Ilustracja 6. Dodawanie pliku Po przesaniu pliku pojawi si proba o przejrzenie wprowadzonych danych pod ktem ich poprawnoci.

Ilustracja 7. Sprawdzenie poprawnoci

40

Cz II Dodawanie pracy

Przed zakoczeniem dodawania materiau mona udzieli do niego licencji. Nacinicie przycisku Rejestracja dodawania koczy proces dodawania materia jest przesyany do weryfikacji przez redaktora repozytorium.

Ilustracja 8. Udzielanie licencji

Ilustracja 9. Koniec procesu dodawania

Opis caego procesu dostpny jest na stronie repozytorium CEON.

Dodawanie pracy do repozytorium CEON

41

7.3

Kiedy moje prace bd widoczne?

Kiedy dodasz ju swoje prace do repozytorium i zostan one zaakceptowane, wwczas trzeba poczeka na poprawne zaindeksowanie ich w Google Scholar. Proces ten trwa przewanie okoo 1-3tygodni, chocia trzeba przyzna, e okres ten jest elastyczny. Czasami niektre moje prace pojawiay si ju po 2-3 dniach, a niekiedy musiaem czeka miesic. Ale spokojnie! Nie bdziecie musieli co chwil wchodzi i sprawdza, czy to ju nastpio. Kiedy zaoycie sobie profil w Google Scholar Cita tions, bdziemy mogli ustawi alerty mailowe, ktre poinformuj was, e nowa praca zostaa dopisana.

42

Cz II Dodawanie pracy

Krok 4 Zakadanie i zarzdzanie profilem autora w Google Scholar Citations

Profil w Google Scholar Citations zakadasz z kilku powodw. Przede wszystkim po to, aby: 1. Przyporzdkowa swoje prace do profilu i w ten sposb poprawnie oznacza autorstwo swoich dokumentw. 2. Otrzymywa powiadomienia o swoich nowych pracach zaindeksowanych w Google Scholar. 3. Otrzymywa powiadomienia o tym, e kto twoj prac zacytowa. 4. Automatycznie wylicza liczb twoich cytowa oraz indeks Hirscha. 5. Otrzymywa rekomendacje najnowszych publikacji rekomendacje s tworzone na podstawie twoich prac zaindeksowanych w profilu oraz zainteresowa.

Zakadanie i zarzdzanie profilem autora w Google Scholar Citations

43

Zakadanie konta
Gdy wejdziecie na adres scholar.google.com w prawym grnym rogu bdziecie mogli zalogowa si lub zarejestrowa w usudze. Trzeba posiada konto Google jeli posiadasz konto na Gmailu, to ju je masz. Kiedy roz p ocz n iemy pro ces zaka da n ia konta, bdziemy musieli poda swoje dane w trzech krokach W pierw s zym kroku podamy swoje imi i nazwi s ko, adres ema i lowy (naj le piej insty tu cjo nalny, czyli w dome nie edu) oraz obszar zain te re so wa badaw c zych dzia a jcy na zasa dzie tagw. W dru gim kroku bdziemy mogli przej r ze arty kuy, ktre przy pi s a nam Google po naszym imie niu i nazwi sku. Jeeli mamy popu larny zle pek imie nia i nazwi ska, to bdziemy mieli duo porzd ko wa nia. Ja nie mia em takiego pro blemu. W kroku trze cim zosta niemy poin for mo wani o zasa dach dzia a nia Google Scho lar Cita tions i bdziemy mogli zade c y do wa, czy nasz pro fil ma by auto ma t ycz nie aktualizowany.

Zakadanie konta w Google Scholar Citations.

44

Cz II Dodawanie pracy

Po zao e niu pro filu dosta niemy maila z prob o potwier dze nie popraw no ci poda nych danych. Ww c zas te bdziemy mogli zade c y do wa, czy nasz pro fil ma by pro fi lem publicz nym czy prywatnym. Zdaj sobie spraw, e wiele osb to ucie szy, gdy nie chc poka z y wa swo jego braku cyto wal no ci. Kiedy zde c y du jemy si zro bi nasz pro fil pro fi lem publicz nym, ww c zas w wyni kach wyszu ki wa nia w ramach Google Scho lar moe poja wi si obok naszych tek stw nasz profil.

Profil autora w wynikach wyszukiwania.

Zarzdzanie publikacjami
Gdy w kroku 2 pod c zas zaka da nia konta impor to wa li my nasze publi ka cje, na pewno zna la zy si tam takie, ktre nie powinny si tam poja wi (ja np. mia em uwzgld niony PDF ze spi sem tre ci cza so pi sma, w kt r ym publi ko wa em). Normalnie w tym miejscu moglibymy rwnie doda publikacje nieuwzgldnione przez Google. Ale wywietlayby si tylko w naszym profilu nie byoby do nich penotekstowego dostpu. A tego przecie nie chcemy! Wanie po to deponowalimy nasze prace w repozytorium, aby si tutaj znalazy.

Kiedy moje prace bd widoczne

45

Kiedy klikniemy w publikacj, ktra ju si znajduje w Google Scholar i zostaa dodana do naszego profilu podczas zakadania konta, moe my zobaczy, jak (i przez kogo, w jakim tekcie) jest cytowana oraz, co jest wane, edytowa dane.

W naszym profilu moemy rwnie zarzdza publikacjami Czynnoci moemy zazna c zy wszyst k ie nasze publi k a c je lub kad z osobna i pod da je r no ra kim akcjom takim jak: Dodaj doda zupe nie nowy tekst nie in dek so wany w bazie Google; Importuj powt r zy raz jesz c ze krok 2 z zaka da nia konta i przej r ze suge stie Google Scho lar odno nie do arty ku w naszego autorstwa; Eksportuj wyeks p or to wa dane biblio g ra f iczne naszych publi k a c ji do for matu: Bib Tex, End Note, RefMan, CSV; Scal opcja po c ze nia dwch (lub wi cej) arty ku w w jeden rekord (gdy np. jeden tekst wid nieje w r nych wer sjach w bazie Googlea);

46

Cz II Dodawanie pracy

Usu usu ni cie arty kuu z naszego profilu; Sprawd zawar to kosza prze g ld w yko n a n ych akcji (usu n i c ia artykuw); Aktualizacja profilu spo sb aktu ali za cji pro filu. Mamy dwie opcje do wyboru: 1) Automatycznie aktualizuj list artykuw w moim profilu (zalecane) oraz 2) Nie aktualizuj automatycznie mojego profilu. Wylij mi wiadomo e-mail w celu przejrzenia i potwierdzenia aktualizacji.

Powiadomienia o nowych artykuach i cytowaniach

Kiedy ju zrobicie porzdek ze swoimi artykuami, warto powrci na stron gwn i klikn w zakadk Alerty. Tam bdziecie mogli sobie ustawi alerty, ktre powiadomi was mailowo o nowych artykuach i cytowaniach waszych prac (mona te ustawi powiadomienia o artykuach i cytowaniach innych autorw).

Kiedy moje prace bd widoczne

47

Po wej ciu na stron gwn pod wyszu k i w ark wywie t laj nam si naj now sze reko men da cje ale nawet jeli nie klikniemy na nie, to pojawi si o nich infor ma cja w for mie dzwonka w pra w ym gr nym rogu. Moemy rw nie przej do wszyst kich rekomendacji. Trzeba pamita, e rekomendacje s tworzone na podstawie prac zaindeksowanych w profilu oraz wskazanych zainteresowa.

Musz przy zna, e reko men da cje, ktre przed sta wia mi Google s wiet nie dopa so wane jestem z nich naprawd zado wo lony. Czstotliwo wywietlania tych rekomendacji zaley oczywicie od liczby naszych publikacji oraz tematyki i dyscypliny, ktrymi si zajmujemy.

48

Cz II Dodawanie pracy

Indeks Hirscha oraz liczba cytowa

Indeks Hirscha oraz cytowania w serwisie Google Scholar Citations s obliczanie automatycznie. Co oznacza, z jednej strony, e nic nie musimy robi i dostajemy wszystko gotowe, z drugiej jednake, e nie mamy na te dane adnego wpywu czyli nie moemy sugerowa serwisowi cytowa, prac oraz bdw.

Cytowania. Jest to liczba cytowa fragmentw wszystkich publikacji. W drugiej kolumnie znajduje si najnowsza warto tego wskanika, czyli liczba nowych cytowa fragmentw wszystkich publikacji z ostatnich 5 lat. h-indeks to najwiksza liczba publikacji h, z ktrych pochodzi co najmniej h cytowa. W drugiej kolumnie znajduje si najnowsza warto tego wspczynnika, czyli najwiksza liczba publikacji h, z ktrych pochodzi co najmniej h nowych cytowa wykorzystanych w cigu ostatnich 5 lat. i10-indeks to liczba publikacji, z ktrych pochodzi co najmniej 10 cytowa. W drugiej kolumnie znajduje si najnowsza warto tego wspczynnika, czyli liczba publikacji, z ktrych pochodzi co najmniej 10 nowych cytowa wykorzystanych w cigu ostatnich 5 lat.

Kiedy moje prace bd widoczne

49

Jeeli nie moesz sobie z czym poradzi, przeczytaj pomoc na stronach Google Scholar

Kliknij i czytaj wicej

50

Cz II Dodawanie pracy

Cz III Problemy i pytania

Nie dziaa co wtedy?

Trzeba pamita, e Google Scholar nie jest usug idealn. Niestety trzeba przyzna, e czasami pojawiaj si problemy, ktrych nie mona rozwiza. Dzieje si tak z dwch powodw. Po pierwsze, Google nie pozwala na ingerencj uytkownikw, aby nie doprowadzi do masowej manipulacji wynikami. Po drugie, nie mamy wpywu na to, jak inni autorzy udostpniaj i deponuj swoje prace. Czasami jest tak, e wiemy, co jest problemem, jednake Google jasno stwierdza, e nie bdzie poprawia takich elementw. W takim przypadku pozostaje nam tylko zostawi kwesti nierozwizan. Jeeli macie jakie pytania i uwagi, nie wahajcie si do mnie napisa. Info podane jest na stronie 56. Ta cz poradnika bdzie systematycznie rozwijana. Mam nadziej, e mi w tym pomoecie piszcie zatem do mnie o wszelkich sprawach zwizanych z Google Scholar.

Nie dziaa co wtedy

51

Dodaem prace, ale ich nie wida co zrobi?

Jeeli po upywie miesica po poprawnym zdeponowaniu prac w repozytorium nadal nie wida w Google Scholar twoich prac i nie ma do nich penotekstowego dostpu bezporednio z wynikw wyszukiwania, powiniene napisa do administratora repozytorium. Moe bya jaka awaria, bd systemu. Jeeli otrzymasz odpowied, e wszystko jest poprawnie stworzone, wwczas najlepszym rozwizaniem bdzie po prostu ponowne dodanie i zdeponowanie tej samej pracy. Na szczcie takie sytuacje zdarzaj si bardzo rzadko. Interweniowanie i pisanie do administratorw Google Scholar nie ma sensu.

Mam za mao cytowa!

Jeeli uwaasz, e masz za mao cytowa w swoim profilu, to niestety nie mam dobrej wiadomoci. Oczywicie zakadamy, e masz za mao widocznych cytowa, tzn. e znasz publikacje, w ktrych jeste cytowany. Pierwsz rzecz, ktra powinna zosta zrobiona, to sprawdzenie, czy dana praca w ktrej autor twierdzcy, e ma za mao cytowa, jest cytowany jest

52

Cz III Problemy i pytania

widoczna w dostpie penotekstowym w Google Scholar. Dotyczy to oczywicie rwnie autocytowa. Od wyniku tego sprawdzenia zaley dalsze postpowanie. Jeeli ta praca nie jest widoczna w dostpie penotekstowym a zakadamy, e nie jeste jej autorem, to tak naprawd niewiele mona zrobi. Jedn z opcji byoby skontaktowanie si z autorem i/lub wydawnictwem i poproszenie o udostpnienie i zdeponowanie pracy w repozytorium. Gdyby co takiego udao si, to byaby to sytuacja wyjtkowa (aczkolwiek nie niemoliwa sam skontaktowaem si z jednym autorem, ktry za namow, zdeponowa tekst w repozytorium CEON). Jeeli ta praca jest widoczna w dostpie penotekstowym to tak naprawd sprawa jest przegrana. Dla pewnoci dookrelmy sytuacj: autor X ma w swoim profilu Google Scholar Citations prac P 1 udostpnion poprzez repoz y torium inst y tucjonalne. AutorXjest cytowany przez autora Y w pracy P2, ktra rwnie zostaa udostpniona poprzez repozytorium instytucjonalne. Obie prace P1 i P2 s dostpne w trybie penotekstowym poprzez wyszukiwark Google Scholar, ale na koncie autora X nie zalicza si cytowania z pracy P2. Czy co mona z tym zrobi? Wedug dokumentacji Google nic. Wedug moich dowiadcze i stara: rwnie nic. Skd to wiem? Bo mam dokadnie tak sytuacj, jak przedstawiem powyej i niestety nie mog nic z tym zrobi? Jakie s przyczyny takiego stanu rzeczy? Najprawdopodobniej bdny (w rozumieniu Google Scholar) zapis bibliograficzny, czyli: uyty w pracy P2 niepopularny styl bibliograficzny albo brak bibliografii zacznikowej, bdne kodowanie itd. Jeeli zdarzy wam si taka sytuacja, to niestety nie wiem, co zrobi, aby naprawi to. Jeli ty wiesz, koniecznie mi o tym napisz.

Mam za mao cytowa

53

Manipulowanie wynikami
Google Scholar tak jak kade narzdzie bibliometryczne podatne jest na manipulacj. Nie ma co si oszukiwa, jest to duo atwiejsze w przypadku tego darmowego narzdzia ni w przypadku innych rozwiza.

Tak jak pisaem na pocztku poradnika: nikogo nie zmuszam do zamieszczania i udostpniania prac. Rozumiem, e s inne, lepsze, gorsze rozwizania. Kady musi sam zdecydowa, czy chce powici swj czas oraz czy takie dziaanie przyniesieniu mu odpowiednie korzyci. Jeeli chcielibycie poczyta, w jaki sposb mona zmanipulowa wyniki w Google Scholar i jakie to niesie za sob konsekwencje, przeczytajcie tekst Manipulating Google Scholar Citations and Google Scholar Metrics: simple, easy and tempting, ktry jest dostpny pod tym linkiem.

54

Cz III Problemy i pytania

Wersja poradnika na czytniki

Przejd na stron i

ePub

Pobierz

Przejd na stron i

Mobi

Pobierz
55

Wersja poradnika na czytniki

Napisz uwag lub sugesti do autora poradnika

Za wszystkie uwagi zwizane z poradnikiem bd bardzo wdziczny. Zdaj sobie spraw, e zawsze pewne sprawy mona byo uj, lepiej, gorzej, inaczej. Jednake chc, aby ten poradnik prezentowa zagadnienie indeksowania w Google Scholar w sposb jasny i przyjazny. Dlatego nie wahaj si i napisz mi maila: o tym, e poradnik si podoba, e si przyda, e si nie podoba i trzeba w nim zmieni to, to i to. Pisz na ten adres: emanuel@ekulczycki.pl

56

Cz III Problemy i pytania

O autorze
Ema nuel Kul czycki jestem
filozofem, komunikologiem i blogerem, ktry zajmuje si teori komunikacji oraz bloguje o komunikacji naukowej. Staram si wspiera ruch Otwartej Nauki. W marcu 2011 roku obroniem prac doktorsk pt. Komunikacja jako dyscyplina praktyczna. Na blogu Warsztat badacza pisz o narz dziach badaw czych, pro gra mach kom pu te ro w ych oraz prze pi sach praw nych regu lu j c ych prac naukow. Od wielu lat wsppracuj z wydawnictwami i redakcjami czasopism naukowych. Na ich zlecenie wykonaem wiele projektw graficznych, zoyem kilkadziesit ksiek, przeprowadzaem audyty i pisaem strategie rozwoju. W latach 2006-2011 redagowaem czasopismo Homo Communicativus. Od 2010 roku jestem redaktorem merytorycznym kwartalnika Akademickie B+R wydawanego przez Politechnik Poznask oraz redaktorem wortalu naukowego Nauka i Postp. Wsppracuj z redakcjami czasopism akademickich: Peitho. Examina Antiqua, Lingua ac Communitas, Homo Ludens, Turystyka kulturowa, Acta Energetica. Doradzam czasopismom naukowym w zakresie caego procesu wydawniczego: od zakadania periodyku do aplikowania na wykaz czasopism punktowanych. Prowadz warsztaty i seminaria z komunikacji naukowej. Pracuj w Instytucie Filozofii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz w Dziale Informacji i Promocji Politechniki Poznaskiej (projekt POKL 4.2.).

O autorze

57

Lista zmian spis wersji

Wersja 1.0 data publikacji: 8 lutego 2013 r. Wersja 1.1 data publikacji: 22 marca 2013 r. Drobne zmiany korektorskie. Serdecznie dzikuj za wszystkie uwagi Dominice Palecznej, Wojciechowi Myszce oraz Maciejowi Michalskiemu.

58

Cz III Problemy i pytania

Spis ilustracji
Okadka Autor: Sergiu Bacioiu CC BY-NC 2.0 http://www.flickr.com/ photos/sergiu_bacioiu/4487923146/sizes/o/ Strona 6 Autor: Qsimple CC BY-NC-SA 2.0 http://www.flickr.com/photos/ qsimple/7948070504/sizes/l/in/photostream/ Strona 10 Public Domain: http://pl.wikipedia.org/wiki/Plik:H-index-pl.svg Strona 15 Autor: fdecomite CC BY 2.0 http://www.flickr.com/photos/ fdecomite/2524546517/sizes/o/ Strona 24 Autor: Robert S. Donovan CC BY 2.0 http://www.flickr.com/ photos/booleansplit/4005320314/sizes/o/ Strona 42 Autor: Defence Images CC BY-NC 2.0 http://www.flickr.com/ photos/defenceimages/8023769748/sizes/o/in/photostream/ Strona 50 Autor: dhammza CC BY-NC-ND 2.0 http://www.flickr.com/ photos/dhammza/492882480/sizes/o/ Strona 54 Autor: xavierbt CC BY-NC-SA 2.0 http://www.flickr.com/ photos/xavierbt/7834862346/sizes/l/in/photostream/ Strona 55 Autor: AJC1 CC BY-SA 2.0 http://www.flickr.com/photos/ ajc1/7543411458/sizes/o/ Strona 59 Autor: paz.ca CC BY 2.0 www.flickr.com/photos/36133580@ N03/8394938882

Spis ilustracji

59

Partnerzy

ISBN 978-83-63458-04-1