Grecja Delfy zupenie inna zasada ksztaotwania dojcia do witynii ni np. w Egipcie w Nowym a!

!stwie" # nie ma ukadu wsp$rz%dnyc&' nie ma osi # kompozycja swo(odna' (ez prostyc& linii # droga pod ktem ostrym do witynii' kierunek zaamuje si%' nie ma prowadzenia widza na wprost witynii' (udynki flankujce ulic% # jednake dominant (udynek o regularnej formie )w pewnej relacji z drog' zasada kompozycyjna opanowania nieregularnego ukadu przez eksponowanie o(iektu dominujcego *+,-./N,0 G1E230##### (rya wolnostojca w otwartym krajo(razie' ogldana z r$znyc& stron' pod r$nymi ktami. 2zowiek dostosowuje si% do krajo(razu. 4,05.0 631E57 3805/29NEG6#### zasadnicza zmiana" miasta o ukadzie regularnym### siatka :ippodamejska ):ippodamos z 4iletu; na regularnej kanwie wyznaczone miejsca pod agor%' port' (udynki kultu' mieszkania itp. regularny ukad#### demokracja' r$wne dziaki siedzi(y wadc$w nie s gownymi o(iektami arc&.### ic& miejsce zajmuj (udynki pu(liczne# witynie' stoa )kolumnada z przylegajcym (udynkiem przy agorze;' teatry' (uleuteriony )siedzi(y rady;' prytaneiony )(udynki recepcyjne miasta ze wi%tym zniczem;' gimnazja' stadiony itp. zmiana roli akropolu### z politycznej na religijn np. 6lint 0kropol w 0tenac&" wzg$rze o d. ok. <== metr$w' >=#?= ponad okolic najpierw gr$d i przysta! morska# czynniki rozwoju miasta najpierw paac z (udynkami' potem witynie zniszczony przez ers$w' od(udowany )kasa ze @zwizku morskiegoA; najwaniejszy orodek religijny 0ttyki. 0rena wielkic& uroczystoci panantejskic& (udynki swo(odnie powizane )m. in. liniami wodzcymi mur$w; kompozycja widokowaB swo(odne wn%trza ur(anistyczne' placyki### N,E1EG7801N,E 1694,E59296NE' 08E 90364 6N6+0NE D64,N0N./ 19E5.19ENNE )podrkelenie m.in. roli artenonu; w por$wnaniu do Delf### dnoC do wi%kszej regularnoci' ale droga procesyjna nadal puszczona swo(odnie )powolne przejcie z okresu arc&aicznego do &ellenistycznego; 4,05.0 631E57 :E88EN,5./29NEG6 4ilet po zniszczeniac& ers$w miasto od(udowane wedug cakiem nowego planu )nie tak jak w 0tenac& na kanwie starego ukadu; zasady &ippodamejskie

zakrojony na szerok skal% plan )przez dugi czas nieza(udowany; zatoki wykorzystane jako porty szac&ownicowa sieC ulic )wymiary typowego (loku <=DEFm; (rak silniejszego zr$nicowania ulic w stosunku do szacowanego ucz%szczania ulice szerokoci G' > metr$w dwa porty poaczone jako g$wny cig komunikacyjny denie do regularnyc& zamkni%tyc& wn%trz (udynki jeszcze (adziej stoj o(ok sie(ie ni s zakomponowane

w okresie rzymskim doc&odzi nowy elemetnt ur(anistyczny# monumentalna ulica kolumnowa 1,ENE za w ,H wieku (ogaty program (udynk$w pu(licznyc&' do(re wyposaenie tec&niczne masyw skalny' miasto na paskowyu sieC ulic szac&ownicowa' typowy (lok <EDG> metr$w wskie ulice <'<# > metra (ardziej zr$nicowane ni w 4ilecie niejasno zarysowane g$wne arterie komunikacyjne miasto zajmuje o(szar wzgl%dnie prostoktny o wymiarac& I==DG== metr$w miasto nac&ylone pod ktem ok JE stopni' czasami stopnie na ulicac&' cz%ciowo za(rukowane (ardziej zwarty ukad ni w 4ilecie orodkiem agora' od trzec& stron otoczona stoa' za ni sklepy' czwart cian% zajmuje wi%ta stoa wodocig riene# przykad miasta rozwizanego racjonalnie i skomponowanego arc&itektocznie' dostosowujcego si% do topografii terenuB wykorzystanie walor$w krajo(razu ukad regularny' ale doC swo(odny ley na do(rze nasonecznionym poudniowym z(oczu warunki topograficzne# o(ronnoCB wzg$rze wczone w o(r%( o(warowaC' a(y uniknC ataku od tej strony oywiona sylweta miasta nadal nie ma osiowoci i frontalnego podejcia do witynii mur nieregularny' dostosowany do topografii 0G610 + 05565 teren skalisty' miasto tarasowe na najwyszym poziomie akropol ze wityni 0teny' poniej agora na pask "; plan agory z wczeniejszego okresu' za(udowa g$wnie &ellenistyczna dwie dusze ciany rozc&ylone### (udynki dostosowane do spadku terenu od p$nocy maj jedn kondygnacj% od poudnia dwie. 6(ydwie podune ciany agory s niejednakowej wysokoci. 1692:/8EN,E 6D31E*80 168K *+,-./N,, jeden z najpi%kniejszyc& zespo$w &ellenistycznyc& 1,ENE# mae prowincjonalne miasto 4,8E.# ruc&liwy orodek &andlowy