Trzeci sektor to nazwa której używa się wobec ogółu organizacji

pozarządowych. Określenie to nawiązuje do podziału dzielącego

aktywność społeczno gospodarczą nowoczesnych państw
demokratycznych na 3 sektory . Według tego podziału pierwszy sektor to
administracja publiczna , określana nierzadko jako sektor państwowy,
drugi sektor to sfera biznesu czyli wszelkie organizacje i instytucje , które
nastawiają się na osiąganie zysku. Trzeci sektor to ogół prywatnych
organizacji , działających społecznie i nie dla zysku – organizacje
pozarządowe, non-profit

Koncentrując się na funkcjach trzeciego sektora można wyodrębnić

następujące elementy:
- kontrolowanie władz
- budowanie wspólnot międzyludzkich
- precyzyjne określanie własnych potrzeb
- samodzielna realizacja różnych potrzeb
- walory edukacyjne

Niestety jest szereg barier utrudniających rozwój 3 sektora:

- populistyczne grupy nie zainteresowane budowaniem społeczeństwa

obywatelskiego
- olbrzymie zróżnicowanie sektora pozarządowego
- biurokracja
- elity polityczne starające się mieć jak największy wpływ na sferę
publiczną

Trójpodział na sektor publiczny, rynkowy i pozarządowy wydaje się

dobrze zakorzeniony w ogólnym podziale na trzy sfery życia
społecznego : państwo, gospodarkę i społeczeństwo obywatelskie.
Nawiązując do Erika Olina Wrighta można wyodrębnić trzy ustroje
idealne:

Ekonomiczny- z dominacją gospodarki nad państwem i społeczeństwem

obywatelskim
Etatystyczny – z dominacją państwa nad gospodarką i społeczeństwem
obywatelskim
Stowarzyszeniowy - z dominacją społeczeństwa obywatelskiego nad
państwem i gospodarką
 Wydaje się, że antyetatyzm w Polsce powinien być dużo silniejszy niż
w tych społeczeństwach, które nie doświadczyły ani długiego okresu
podporządkowania obcym państwom, ani wszechogarniającej dominacji
państwa oraz jego polityki nad gospodarką i społeczeństwem
obywatelskim. Jednak często jest inaczej. Antyetatyzm jest powszechny
w wypowiedziach wielu liberałów – idealem staje się sytuacja gdzie
powstaje społeczeństwo rynkowo obywatelskie, w którym państwa jest
tylko tyle ile jest niezbędne a zasada pomocniczości jest absolutna, w
wyniku czego coraz więcej kompetencji i pieniędzy publicznych ma
władza samorządowa. W skrócie : im mniej państwa tym więcej
przedsiębiorczości i społeczeństwa. Sytuacja nieco komplikuje się gdy
zaczynamy mówić o ekonomii społecznej czy też partnerstwach
publiczno – społecznych będących w silnym związku z organizacjami 3
sektora.

W tym kontekście , niezbędne jest nadanie odpowiedniego znaczenia

inicjatywom obywatelskim, z udziałem sektora organizacji
pozarządowych, poprzez tworzenie warunków dla rozwoju instytucji
społeczeństwa obywatelskiego, dialogu obywatelskiego, postaw
obywatelskich kształtujących różnorodne formy partycypacji społecznej.

Priorytetem powinno być koncentrowanie się na wspieraniu działań

mających na celu wzmocnienie miejsca i roli trzeciego sektora w
realizacji usług społecznych, w ramach zadań publicznych, w oparciu o
partnerstwo puliczno-społeczne i prywatne. Wsparcie powinno
obejmować te strefy działalności pożytku publicznego, które stanowią
istotne obszary związane z wykluczeniem społecznym

Przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez poprawę dostępu

do usług społecznych , dzięki aktywności trzeciego sektora, będzie
stanowić pomoc w dotarciu do grup najbardziej potrzebujących.
Dzięki specyfice trzeciego sektora powinien powstać system usług z
klarownym podziałem ról między administrację publiczną a inne
organizacje.
Stereotyp wizerunku organizacji pozarządowych jako klienta
wyciągającego dłoń po publiczne środki, często wsparty argumentami
przemawiającymi za ich rzekomo roszczeniowymi postawami, wywodzi
się z przeświadczenia, iż trzeci sektor stanowi i powinien stanowić
jedynie uzupełnienie zasadniczych funkcji administracji publicznej w
realizacji zadań publicznych. Zasada pomocniczości sprowadzana jest
często do roli kryterium, za pomocą którego określane są mało stabilne
formy relacji (zasad i form współpracy) między administracją publiczną i
organizacjami pozarządowymi, z położeniem mocnego akcentu na
uznaniową, ze strony administracji publicznej, formułę poziomu
uczestnictwa organizacji pozarządowych w procesach definiowania
problemów społecznych, poszukiwania najlepszych sposobów
rozwiązywania tych problemów i wreszcie najefektywniejszej realizacji
zadań w tym zakresie.

Kompleksowość i komplementarność, jako zasady tworzące podstawy

dla właściwego podziału ról między partnerami życia publicznego, w
zakresie zadań publicznych, w szczególności w kontekście działalności
pożytku publicznego, której społeczna użyteczność odnosi się do
najistotniejszych kwestii społecznych, powinny stanowić warunek
konieczny, istotne kryteria wiążące proces budowy strategii rozwoju
społeczeństwa obywatelskiego w spójne, systemowe działania.

Podział ról powinien nastąpić już na początku tego procesu. Wiodąca

rola administracji publicznej w sferze regulacyjnej sprowadzałaby się,
zatem, do kształtowania warunków dla funkcjonowania odpowiednich
zasad i form współpracy partnerów w sferze publicznej, uczestnictwa w
ich urzeczywistnianiu i pieczy nad przestrzeganiem przejrzystości życia
publicznego w tym zakresie.

Szczególna rola samorządu terytorialnego jako podmiotu inspirującego

aktywność obywateli, jego pozycja w misji kształtowania ładu
społecznego opartego na więziach społecznych, na wspólnych
działaniach, na inwencji oraz inicjatywach społeczności lokalnych
powinna stanowić motyw przewodni dla osiągania zbiorowych
porozumień w zakresie rozwiązywania problemów społecznych.

W tym podziale, komplementarnie, jest także miejsce i rola dla

społecznie odpowiedzialnego biznesu. Kryterium zrównoważonego
rozwoju to właściwy punkt odniesienia dla społecznego zaangażowania
podmiotów gospodarczych w procesy rozwoju społecznego, we
współpracy z podmiotami z innych sektorów.

Trzeci sektor, w związku z kompleksowością i komplementarnością, stoi

przed podwójnym wyzwaniem. Musi wzmocnić swój potencjał
wewnętrzny, sferę realną, organizacyjno-rzeczową, swój profesjonalizm
na okoliczność uczestnictwa w kształtowaniu procesów rozwoju, ale
powinien także wzmocnić swoją funkcję reprezentacji, w związku z
dalszą perspektywą takiego uczestnictwa. Sposób uporządkowania tych
kwestii jest wewnętrzną sprawą sektora organizacji pozarządowych,
choć praktyka pokazuje, że niełatwą.

Odpowiadając na to pytanie, należy wziąć pod uwagę, przede wszystkim

fakt, że partnerstwo ucieleśnia w sobie nadrzędne zasady
subsydiarności, dobrowolności i bezinteresowności. Należy również
dodać, że partnerstwo spełnia rolę nowej formy działania sfery
publicznej, która co warte podkreślenia, jest politycznie akceptowalna.
Współpraca obywateli w ramach partnerstwa wzmacnia poczucie więzi
obywatelskiej, cnoty bezinteresowności i kształtowania się
społeczeństwa obywatelskiego. W tym miejscu warto zaznaczyć, że
samorządy wraz z całą administracja publiczną borykają się z
problemem zmniejszającego się zaufania opinii publicznej. W jakimś
stopniu problem ten wynika z postrzegania usług publicznych jako
podporządkowanych raczej świadczącym je organizacjom, niż
mieszkańcom, do których są skierowane.

Orientacje na służbę społeczności lokalnej może poprawić oraz

zwiększyć poziom zaufania właśnie partnerstwo publiczno społeczne.
Samorząd który kieruje się służbą społeczności lokalnej musi być
otwarty. Zbyt często zdarza się odcinanie od mieszkańców. Przecież
nadrzędnym zadaniem jest być blisko obywateli tak, aby świadczenie
usług stawało się de facto służbą mieszkańcom. W czasach kiedy
zasoby finansowe zmniejszają się, aż nadto, łatwo znaleźć
wytłumaczenia dla niskiego poziomu usług. Jednak w takiej właśnie
sytuacji odpowiedzią powinna być wzmożona waga przykładana do
przyjętych celów i wyznawanych wartości. Idea usług lokalnych
pojmowana jako służba wobec społeczności, jest tutaj kluczowa. Z tego
też punktu widzenia tworzenie partnerstwa publiczno-społecznego
znajduje swoje uzasadnienie. Sprawia że obywatel dobrowolnie i
bezinteresownie angażuje się w działalność lokalną oraz co ważne
identyfikuje się z nią. Także pod względem kontroli partnerstwo jest
bardziej przejrzystą formą działalności, mniej narażona na podatność
korupcji.
Konkludując można powiedzieć o partnerstwie publiczno-społecznym ,
że jest olbrzymim odciążeniem samorządu oraz wyzwaniem dla obecnie
dominujących sposobów zarządzania.