Polityka modzieowa Unii Europejskiej

Jak kszta towana jest polityka m odzieowa UE

Nowe impulsy dla m odzie y europejskiej Otwarta metoda koordynacji Wsplne cele Europejski Pakt na rzecz M odzie y Okres refleksji Plan D Bia a Ksiga w sprawie europejskiej polityki komunikacyjnej Zorganizowany dialog

2
2 2 3 3 3 4 4 4

Priorytety polityki m odzieowej UE

Aktywne obywatelstwo i dostp do informacji Integracja zawodowa Mobilno zawodowa i terytorialna Edukacja nieformalna i midzykulturowa Walka z bied i wykluczeniem spo ecznym Zwikszenie znajomoci jzykw obcych Walka z rasizmem i ksenofobi Ochrona praw dzieci Sport i zdrowie

11
11 12 13 15 17 17 18 18 18

Programy wsplnotowe majce odniesienie do polityki modzieowej

Uczenie si przez ca e ycie (LLP) M odzie w dzia aniu Europa dla Obywateli Progress

19
19 20 21 21

M odzie w polityce informacyjnej UE

Programy i sieci informacyjne Portale internetowe Wydarzenia, kampanie, konkursy

22
22 23 25

Polityka modzieowa UE

Jak kszta towana jest polityka m odzieowa UE

W kuluarach Komisji Europejskiej mwi si, e najpierw by program M odzie , a dopiero potem europejska polityka m odzieowa. Ta wypowiadana p artem, p serio myl dobrze opisuje pocz tki europejskiej polityki m odzie owej. Kompetencje Wsplnoty Europejskiej (WE)1 w tej dziedzinie rozszerzy dopiero Traktat z Maastricht (1992), ktry wprowadzi do Traktatu Rzymskiego (TWE) rozdzia zatytu owany Edukacja, kszta cenie zawodowe i m odzie . Art. 149 TWE stwierdza, e dzia ania WE powinny sprzyja m.in. mobilnoci studentw i nauczycieli, rozwojowi wymiany m odzie y i promocji wsp pracy midzy instytucjami edukacyjnymi. Z kolei art. 150 TWE powi cony kszta ceniu zawodowemu zapowiada, e WE b dzie zmierza do u atwienia dostpu do kszta cenia zawodowego i sprzyjania mobilnoci instruktorw i osb kszta c cych si, zw aszcza m odzie y, oraz do pobudzania wsp pracy w dziedzinie kszta cenia midzy instytucjami edukacyjnymi a przedsibiorstwami.

Powsta a po kilkunastomiesi cznych konsultacjach z m odymi ludmi, pracownikami m odzie owymi, naukowcami, pracownikami sektora administracji i politykami. Wymienione w publikacji priorytetowe zagadnienia dotycz ce m odzie y w UE to w pierwszej kolejnoci: uczestniczenie m odzie y w yciu publicznym, informacja, wolontariat, lepsze zrozumienie m odzie y, a tak e edukacja, kszta cenie ustawiczne, mobilno, zatrudnienie, integracja spo eczna, przeciwdzia anie rasizmowi i ksenofobii. Przyj cie Bia ej Ksigi mona uzna za symboliczny pocz tek europejskiej polityki m odzieowej. W lad za ni Unia Europejska zainicjowa a, podj a lub wspar a wiele inicjatyw dla i na rzecz m odzie y oraz osb pracuj cych z m odzie , w ktrych nast pstwie m odzie sta a si nie tylko grup docelow , ale tak e istotnym podmiotem polityki Unii Europejskiej.

Otwarta metoda koordynacji

Unijna polityka m odzieowa ma charakter przekrojowy obejmuje dzia ania z kilku, a nawet kilkunastu dziedzin, takich jak edukacja (formalna i nieformalna), szkolenia, polityka spo eczna, integracja zawodowa, polityka informacyjna czy kulturalna. Obszary te cz sto le w kompetencjach rnych dyrekcji Komisji Europejskiej. W efekcie polityczne inicjatywy dotycz ce m odzie y podejmowane s przez rne orodki decyzyjne2. Polityka m odzieowa nale y do kompetencji pastw cz onkowskich. W tej sytuacji konieczne by o wprowadzenie procedur umoliwiajcych sprawn i efektywn realizacj celw europejskiej polityki m odzie owej. Ma to zapewni stosowana od 2002 r. do priorytetw tematycznych w aciwych dla problemw dotycz -

Nowe impulsy dla m odzie y europejskiej

Niemal przez ca kolejn dekad polityka UE opiera a si na realizacji programw wspierajcych studia za granic , wymian m odzie y, wolontariat, dzia ania u atwiajce wymian dowiadcze i wsp prac midzynarodow m odzie y. Prze om nast pi w listopadzie 2001 r. wraz z przyj ciem Bia ej Ksigi Nowe impulsy dla m odzie y europejskiej. Ksiga by a pierwszym kompleksowym opracowaniem na temat m odzie y w Unii Europejskiej.
1

Unia Europejska nie zast pi a Wsplnot Europejskich. Nadal bowiem rwnolegle z Uni Europejsk istniej i dzia aj Wsplnoty Europejskie, ktre stanowi I filar UE, mwi c najoglniej integracj gospodarcz . Ze wszystkich dyrekcji Komisji Europejskiej najbardziej sprawami m odzie y zajmuje si Dyrekcja ds. Edukacji i Kultury.

Jak kszta towana jest polityka modzieowa UE

cych m odzie y otwarta metoda koordynacji (ang. Open Method of Coordination). Proces podejmowania decyzji w otwartej metodzie koordynacji przebiega w kilku etapach. Najpierw kraje cz onkowskie sk adaj swoje propozycje zwi zane z danym obszarem. Nastpnie po opracowaniu i ujednoliceniu tych propozycji Komisja Europejska przedstawia je do zaakceptowania Radzie Unii Europejskiej. Jednomy lnie przyj te przez kraje cz onkowskie propozycje staj si wsplnymi celami UE. Za sposb i zakres zrealizowania tych celw odpowiadaj rz dy krajw cz onkowskich, ktre po dwch latach zobowi zane s do z oenia Komisji Europejskiej raportu z przeprowadzonych dzia a . Na podstawie raportw instytucje UE dokonuj monitoringu, porwnania i oceny zakresu realizacji uzgodnionych celw. Wa nym elementem otwartej metody koordynacji s konsultacje na szczeblu krajowym i unijnym. Przed wys aniem raportw do Komisji rz dy krajw cz onkowskich zobowi zane s do skonsultowania ich tre ci z m odzie. Natomiast Komisja moe skonsultowa swj raport z formalnym przedstawicielem m odzie y w UE Europejskim Forum M odzie y.

Europejski Pakt na rzecz M odzie y

W nieca y rok po przyj ciu wsplnych celw przywdcy Francji, Niemiec, Hiszpanii i Szwecji zwrcili uwag na potrzeby: 1) zwi kszenia skuteczno ci rozwi zywania problemu bezrobocia w rd m odzie y, 2) zapewnienia spjnoci w dzia aniach UE dotycz cych m odych ludzi, 3) podj cia nowych dzia a u atwiaj cych m odzie y godzenie ycia zawodowego z osobistym i rodzinnym (a w konsekwencji prowadz cych do poprawy sytuacji demograficznej w Unii). Inicjatywa tych pa stw zaowocowa a przyj ciem w marcu 2005 r. przez Rad Europejsk Europejskiego Paktu na rzecz M odzie y, ktry uzna trzy wymienione powy ej obszary za priorytetowe dla polityki m odzie owej UE. Europejski Pakt na rzecz M odzie y uznawany jest za integraln cz zrewidowanej Strategii Lizboskiej dotycz cej dzia a na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia.

Okres refleksji
Na dzia ania podejmowane w ramach polityki m odzie owej wyra ny wp yw mia y wydarzenia z 29 maja i 1 czerwca 2005 r. W odst pie trzech dni przeciwko przyj ciu Traktatu Konstytucyjnego opowiedzieli si w referendach Francuzi i Holendrzy. Te dwa wydarzenia zapocz tkowa y okres refleksji. Unijni politycy zastanawiali si wwczas nad tym, jak zmniejszy dystans mi dzy Uni Europejsk i jej instytucjami a obywatelami UE oraz poprawi komunikacj midzy nimi. Pierwszy plan dzia ania Komisja Europejska przyj a ju w lipcu 2005 r. Przewidywa on m.in. wzmocnienie reprezenta-

Wsplne cele
Zgodnie z procedurami otwartej metody koordynacji zosta y przyjte i s realizowane unijne wsplne cele. Przyjte po blisko dwch latach od wydania Bia ej Ksi gi, w listopadzie 2003 r. i listopadzie 2004 r., rezolucje Rady Unii Europejskiej zdefiniowa y 14 wsplnych celw w czterech obszarach: 1) uczestniczenie m odych ludzi w yciu demokratycznym, 2) informacja dla m odzie y, 3) dzia ania m odzie y w ramach wolontariatu, 4) lepsze zrozumienie i znajomo problemw m odzie y 3.
3

Rezolucja Rady z 25 listopada 2003 r. w sprawie wsplnych celw na rzecz uczestnictwa i informowania m odzie y. Rezolucja Rady z 15 listopada 2004 r. w sprawie wsplnych celw dotycz cych dzia a m odzie y w ramach wolontariatu. Rezolucja Rady z 15 listopada 2004 r. w sprawie wsplnych celw na rzecz wi kszego zrozumienia i znajomo ci problemw m odzie y.

Polityka modzieowa UE

cji Komisji, popraw wewn trznej koordynacji i wewntrznego planowania, prac nad sposobem prezentacji, zwikszenie liczby punktw informacji o UE. Kolejne inicjatywy pojawi y si kilka miesi cy pniej.

Plan D
Unia Europejska dojrza a jako projekt polityczny, ale nie trafi a do serc ani umys w swoich obywateli takim przemy leniem w okresie refleksji podzieli a si Margot Wallstrm, komisarz ds. Komunikacji. Z jej inicjatywy w pa dzierniku 2005 r. Komisja przyj a Plan D na rzecz demokracji, dialogu i debaty. Jego g wn ide by o (...) uczynienie polityki unijnej w asnoci obywateli, sprawienie, by by a ona zrozumia a i adekwatna, a instytucje UE odpowiedzialne i rzetelne wobec tych, ktrym su. Plan D mia (...) zapewni obywatelom, a w szczeglnoci osobom modym, narz dzia do aktywnego uczestniczenia w europejskim procesie opracowywania decyzji oraz wzmocnienia ich poczucia uczestniczenia w projekcie europejskim 4. Rok pniej, planujc dzia ania w ramach planu D na rok 2007, komisarz Wallstrm stwierdzi a, e w pierwszej kolejnoci powinny one zosta skierowane do dwch milcz cych wikszoci: m odzie y i kobiet.

niu autorzy stwierdzali, e komunikacja mi dzy Europ a jej obywatelami nie dotrzyma a kroku transformacji, ktrej UE uleg a w cigu ostatniego dwudziestolecia5. Bia a Ksiga zawiera a propozycje kierunkw dzia a, ktre pozwol zniwelowa luk komunikacyjn midzy UE a jej obywatelami. Wzywa a wszystkich uczestnikw europejskiej debaty publicznej do opracowania planu na rzecz lepszej komunikacji. Zach ca a rz dy pastw unijnych do wprowadzania mechanizmw, tworzenia struktur i narzdzi u atwiajcych udzia m odzie y w yciu spo ecznym oraz dialog m odzie y z politykami. Przekazywanie informacji o Europie nie jest wy cznie zadaniem Brukseli. Nadszed czas na po czenie wysi kw instytucji unijnych i pastw czonkowskich stwierdzi a Margot Wallstrm na spotkaniu powi conym Bia ej Ksidze. Bia a Ksi ga zwraca a uwag na potrzeb komunikacji z wykorzystaniem mediw najbardziej popularnych wrd m odzie y przede wszystkim internetu. Autorzy dokumentu podkre lali te , e decydujce znaczenie w budowaniu wzajemnego zaufania, poszanowania i ch ci podj cia wsp pracy dla osigni cia wsplnych celw maj bezporednie spotkania.

Zorganizowany dialog
Plan D, Bia a Ksiga i przemylenia z okresu refleksji doprowadzi y do powstania koncepcji zorganizowanego dialogu mi dzy UE a jej obywatelami. Konsultacje z m odymi ludmi i anga owanie m odzie y w procesy decyzyjne uros y do rangi jednego z priorytetw UE. Nic o was bez was zdaje si mwi Unia do m odzie y. A za s owami id czyny. Moliwoci wyra ania opinii unijna m odzie ma coraz wi cej

Bia a Ksi ga w sprawie europejskiej polityki komunikacyjnej

Cztery miesi ce po przyj ciu planu D, 1 lutego 2006 r., Komisja Europejska przyj a kolejn Bia Ksi g , tym razem w sprawie europejskiej polityki komunikacyjnej. Postawiona w niej diagnoza by a jednoznaczna. Ju w pierwszym zda-

4 5

Bia a Ksi ga w sprawie europejskiej polityki komunikacyjnej, Bruksela, 1 lutego 2006 r. Op. cit ., str. 2.

Jak kszta towana jest polityka modzieowa UE

Europejski Tydzie M odzie y (ETM) 6

Debaty m odzie owe by y jednym z wa niejszych punktw Europejskiego Tygodnia M odzie y zorganizowanego w grudniu 2005 r. Pod has em M odzie ma g os7 przedstawiciele organizacji m odzie owych i liderzy m odzie owi dyskutowali o przysz oci Europy, perspektywach m odzie y, zwalczaniu bezrobocia i aktywnym obywatelstwie. Has o kolejnego ETM-u (czerwiec 2007 r.) brzmia o W cz si . Nawi zywa o do unijnej strategii w czania spo ecznego m odzie y z mniejszymi szansami oraz do idei (zorganizowanego) dialogu m odzie y z krajowymi i unijnymi politykami. Wsplnie z tymi ostatnimi m odzi ludzie z ca ej Europy zasiedli w Brukseli przy politycznym okr g ym stole, dyskutujc o dialogu midzykulturowym, rnorodnoci, dyskryminacji, wolontariacie i aktywno ci m odzie y. Tematem czwartego ETM-u (listopad 2008 r.) by y wyzwania, z jakimi w przysz o ci b dzie si musia a zmierzy m odzie, a tak e dialog midzykulturowy. Zatrudnienie, wyrwnanie szans rozwoju, zaanga owanie w ycie spo ecznoci midzynarodowej, edukacja i dostp do informacji to tylko cz problemw, o ktrych dyskutowano podczas spotka.

midzy w adz a m odzie , stanowczo domagaj c si, by m odzi ludzie od pocz tku do ko ca byli zaanga owani we wszystkie aspekty procesu decyzyjnego8. Seminaria m odzie owe organizowane przez kraj przewodnicz cy UE wesz y na sta e do unijnego kalendarza. Kolejne odby y si w Helsinkach i w Kolonii. Za prezydencji niemieckiej m odzie z UE spotka a si jeszcze raz w Rzymie z okazji obchodw 50. rocznicy podpisania Traktatw Rzymskich. W tym samym czasie, gdy szefowie unijnych pastw i rz dw przyjmowali w Berlinie Deklaracj Berlisk , zgromadzona w stolicy W och m odzie wezwa a przywdcw UE do przyj cia eurokonstytucji i zwikszenia roli UE w wiecie. Wcze niej, pod has em Twoja Europa twoj przysz o ci, dyskutowano o globalizacji, ochronie rodowiska i europejskim modelu spo eczno-gospodarczym.

Spotkania na szczycie
Pod koniec marca 2006 r. rz d austriacki zorganizowa w Wiedniu seminarium z udzia em przedstawicieli organizacji m odzie owych z ca ej Unii Europejskiej oraz odpowiedzialnych za polityk m odzie ow ministrw z krajw cz onkowskich. W deklaracji kocowej m odzi uczestnicy postulowali rzeczywisty dialog
6 7

O Europejskim Tygodniu M odzie y czytaj te na stronie 25 (rozdz. Wydarzenia, kampanie, konkursy). W oryginale Youth Takes the Floor. Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, organizator Europejskiego Tygodnia M odzie y w Polsce, zdecydowa a si na mniej dos owne t umaczenie. Vienna/Bad Ischl, 28-31 March 2006.

Polityka modzieowa UE

25 maja 2007 r. w Brukseli delegaci m odzie y omawiali z przedstawicielami Parlamentu Europejskiego, Komisji Europejskiej i prezydencji niemieckiej rezultaty szczytw w Rzymie i Kolonii. P toragodzinne spotkanie odby o si tu przed posiedzeniem Rady ds. Edukacji, M odzie y i Kultury. To kolejny typ spotkania, ktry na sta e zagoci w kalendarzu unijnych konsultacji politykw i urz dnikw z m odzie . S u one budowaniu i umacnianiu partnerstwa midzy instytucjami UE a m odzie , poprawieniu spjnoci, zapewnieniu ci g o ci i post pw w dziedzinie problematyki m odzie owej. Posiedzenia Rady ds. Edukacji, M odzie y i Kultury odbywaj si dwa razy w roku w maju i listopadzie. Kolejne spotkanie z m odzie zorganizowali Portugalczycy. Na kilka dni przed przej ciem prezydencji do siedziby portugalskiego parlamentu w Lizbonie zaprosili 150 m odych ludzi, by podyskutowa o roli m odzie y w procesie podejmowania decyzji w UE, sytuacji w Iraku, nowym traktacie reformujcym UE, ochronie rodowiska i unijnej polityce fiskalnej. W dyskusji wzili udzia przewodnicz cy Parlamentu Europejskiego, Hans-Gert Pttering, i szefowie grup politycznych PE. Propagowaniu uczestnictwa w yciu spo ecznym m odzie y z mniejszymi szansami w yciu spo ecznym powi cono natomiast spotkanie zorganizowane przy okazji s oweskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej. Spotkanie to odby o si w Lublanie i Brdzie pri Kranju w dniach 1821 kwietnia 2008 r. Prawie 150 m odych osb dyskutowa o o mobilnoci, zatrudnieniu, edukacji nieformalnej, zdobywaniu umiejtno ci, integracji spo ecznej, uczestnictwie m odych osb z mniejszymi szansami w polityce oraz o roli m odych ludzi w dzia aniach na rzecz dialogu midzykulturowego.
9

Ju na pocz tku swojej prezydencji Francuzi zorganizowali w dniach 59 lipca 2009 r. w Marsylii kolejny szczyt m odzie y. W konferencji M odzie aktorzy i porednicy dialogu midzykulturowego uczestniczy o ponad 120 m odych ludzi z UE, Afryki P nocnej i Bliskiego Wschodu. Dyskutowali o uczestnictwie m odzie y w dialogu midzykulturowym, wspieraniu rnych form doradztwa w dziedzinie edukacji, zdrowia, zatrudnienia, sportu oraz mobilnoci m odych ludzi i roli narzdzi komunikacyjnych w dialogu midzykulturowym.

Eurokraci w terenie
Myl globalnie, dzia aj lokalnie t zasad postanowili wprowadzi do swoich poczyna pracownicy Komisji Europejskiej. 9 maja 2007 r. z okazji Dnia Europy ponad stu pracownikw Komisji Europejskiej odwiedzi o szko y w ca ej Unii Europejskiej, tak e w ma ych miejscowociach. T umaczyli uczniom, jak istnienie UE wp ywa na ich codzienne ycie. Z nastolatkami rozmawiali te unijni komisarze. Unia to szansa przede wszystkim dla was, m odzie y. Na podre bez paszportw, studia w dowolnym kraju UE, dobrobyt 9 przekonywa a komisarz Ferrero-Waldner, odpowiadaj ca za stosunki zewntrzne. A komisarz ds. Rozwoju i Pomocy Humanitarnej, Louis Michel, zapewnia m odzie , e Unia odgrywa niezwykle wa n rol w walce z bied. Nie prnuje tak e Parlament Europejski. Wiosn 2006 r. z rozpocz si cykl forw obywatelskich. Za ich organizacj odpowiadaj biura informacyjne Parlamentu Europejskiego. Spotkania koncentruj si na sprawach najistotniejszych dla danego kraju czy regionu. I tak w Maastricht dyskutowano o unijnym Traktacie z Maastricht, we Florencji o eurokonstytucji, w Cardiff o imigracji, w Sztokholmie o prawach kobiet i polowaniach, w Vibo Valentia

Cytat za: Twj Eurodesk, czerwiec 2007.

Jak kszta towana jest polityka modzieowa UE

o programie Erasmus, a w Porto o portugalskim przewodnictwie w Radzie UE. Spotkania maj charakter otwarty, uczestnicz w nich mieszka cy, lokalni politycy, eurodeputowani, pos owie do parlamentw narodowych, dzia acze organizacji pozarz dowych i dziennikarze.

wszystko wiesz? przez trzy miesice (pa dziernikgrudzie 2007) lokalni konsultanci Eurodesku z 20 krajw przeprowadzili blisko 200 sesji europejskich dla ponad 5000 m odych ludzi. Dyskusje by y prowadzone na temat najwa niejszych osigni UE z punktu widzenia m odych ludzi. Pokazane zosta y praktyczne skutki integracji europejskiej dla m odzie y (zwi zane z mobilnoci i funduszami) oraz sposb wp ywania m odzie y na kszta t polityki UE12. Wszystkie spotkania przebiega y wed ug tego samego scenariusza, opracowanego na seminarium szkoleniowym zorganizowanym we wrze niu 2007 r. przez polskich koordynatorw Eurodesku.

Na k opoty (finansowe): M odzie w dzia aniu

Dla tych, ktrzy chcieliby si w czy w zorganizowany dialog, a nie maj na to wystarczajcych rodkw, Unia stworzy a moliwoci wsparcia finansowego. Wrd nowoci w programie M odzie w dzia aniu (nastpcy programu M odzie 13) s dwie akcje s uce wsparciu aktywnego obywatelstwa i dialogu m odzie y z politykami. Szanse na zorganizowanie mi dzynarodowej konferencji m odzie owej o demokracji i polityce w Unii Europejskiej stwarza Akcja 1.3 M odzie w demokracji, natomiast z Akcji 5.1 Spotkania m odzie y i osb odpowiedzialnych za poli-

W networkingu jest metoda

W zorganizowany dialog w czy a si te sie Eurodesk10. W odpowiedzi na apel Komisji Europejskiej o wsparcie zorganizowanego dialogu, skierowany do sieci informacji m odzie owej, zarz d Eurodesku postanowi wykorzysta potencja swojej sieci, do ktrej nale y blisko 1000 organizacji w UE11. W ramach projektu wydaje ci si, e ju
10 11

O Eurodesku piszemy na str. 22 (rozdz. Programy i sieci informacyjne). W komunikacie dla Rady UE w sprawie polityki europejskiej dotycz cej uczestnictwa m odzie y i informacji z lipca 2006 r. Komisja zapowiedzia a zmobilizowanie europejskich sieci informacyjnych (ERYICA, Eurodesku i EYCA) do wspierania zorganizowanego dialogu. 12 Do wsp pracy przy projekcie Eurodesk zaprosi europarlamentarzystw, namawiaj c ich do sfinansowania nagrody wizyty w Parlamencie Europejskim dla najbardziej aktywnych uczestnikw sesji. 13 O M odzie y w dzia aniu piszemy na str. 20.

Polityka modzieowa UE

tyk m odzie ow mo na si ubiega o wsparcie na organizowanie krajowych i midzynarodowych seminariw z udzia em m odzie y i osb odpowiedzialnych za polityk m odzie ow (tak e na szczeblu regionalnym i lokalnym).

Zrozumie m odzie
Spotkaniom, seminariom, debatom towarzysz badania i inne dzia ania majce na celu zwi kszenie wiedzy o m odzie y, jej problemach i oczekiwaniach. Przed Europejskim Tygodniem M odzie y 2005 r. Komisja przeprowadzi a konsultacje z m odzie w internecie. Ankiet o polityce m odzieowej UE wype ni o kilka tysi cy m odych ludzi z ca ej Unii. Opinie bardziej miarodajne, bo uzyskane od reprezentatywnej grupy respondentw, Komisja zdoby a dziki badaniom Eurobarometru14. 24 tysi ce m odych Europejczykw z obszaru ca ej UE zapytano o stosunek do mobilnoci i priorytety polityczne Unii. Kolejne badania Eurobarometr przeprowadzi w styczniu 2007 r., tym razem pytajc o znaczenie UE, sprawy zwi zane z aktywnym obywatelstwem, przysz oci Unii, zatrudnieniem i sposobami spdzania czasu wolnego. W mi dzyczasie Eurostat policzy , jaki odsetek unijnej populacji stanowi m odzie , jakie ma wykszta cenie, gdzie jest najwi cej m odych bezrobotnych, jak cz sto m odzi w porwnaniu z innymi grupami wiekowymi korzystaj z internetu15.

Gromadzeniem opracowa na temat m odzie y w UE zajmuje si Europejskie Centrum Strategii dla M odzie y On-line16. W jego zbiorach znajduj si raporty opracowywane przez podmioty dzia ajce w sferze europejskiej polityki m odzie owej z informacjami o m odych Europejczykach, majce stanowi podstaw sprawnego tworzenia coraz spjniejszej i efektywnej polityki m odzie owej w Europie17. Zobowi zanie UE do regularnego

Youth Takes the Floor, Eurobarometr 63, 62.1 i 63.1, grudzie 2005. Eurostat, Young Europeans through Statistics, 24-25 marca 2007. 16 O centrum piszemy na stronie 23 (rozdzia Portale internetowe). 17 Youth Council Discussion on Perspectives and New Instruments of European Youth Policy (25.05.07), http://www.eu2007.de/en/News/Press_Releases/May/0525BMFSFJJugendrat.html
14 15

Jak kszta towana jest polityka modzieowa UE

opracowywania takich raportw to jeden z efektw spotka m odzie y z unijnymi politykami, odbywajcych si w ramach zorganizowanego dialogu.

Obywatele internauci
Prawie trzy czwarte m odych Europejczykw korzysta z internetu przynajmniej raz w tygodniu. Nic zatem dziwnego, e zorganizowany dialog odbywa si te w internecie. Unijne instytucje coraz cz ciej wykorzystuj sie do konsultacji politycznych. W drugiej po owie 2007 r. Komisja konsultowa a z internautami przysz strategi dzia a zwi zanych z dyskryminacj oraz z modernizacj systemw szkolnictwa krajw cz onkowskich. W ramach planu D powsta o internetowe forum dyskusyjne Debate Europe i konsultacyjne European Citizens Consultations18, za ktrego porednictwem swoje uwagi mo na przekaza pos om do Parlamentu Europejskiego. Na porz dku dziennym zaczynaj by te czaty z eurokomisarzami. Komisja Europejska b dzie sucha i uczy si obiecuje Margot Wallstrm19, jedna z siedmiu komisarzy, prowadz cych internetowy blog20.

j si, by informacje na nich zawarte by y bardziej przystpne i mia y bardziej m odzieowy charakter pod wzgldem i formy, i tre ci. Na stronie Europa i ty w 2006 Komisja chwali a si dziesi cioma unijnymi inicjatywami z 2006 r., ktre mia y bezporedni wp yw na codzienne ycie jej obywateli (m.in. taszy roaming, euro w S owenii, walka z nielegaln imigracj )22. Z kolei na witrynie powsta ej z okazji 50 rocznicy podpisania Traktatw Rzymskich Komisja umie ci a internetow wersj publikacji, opisujcej 50 najwikszych sukcesw Unii Europejskiej23. Po raz pierwszy urzdnicy Komisji zdecydowali si odda opracowanie witryny ostatniego Europejskiego Tygodnia M odzie y w r ce fachowcw m odych dziennikarzy z europejskiego stowarzyszenia European Youth Press. Unijny PR w internecie wykracza poza unijny serwer Europa. W czerwcu 2007 r. Komisja Europejska wykupi a podstron na YouTube, jednej z najpopularniejszych witryn internetowych wiata. Umieszcza na niej wyprodukowane przez siebie krtkie filmy i spoty. Ta inicjatywa odzwierciedla nasze zobowi zanie do lepszego wyjaniania europejskich polityk uzasadnia a Margot Wallstrm. Miesi c wcze niej w internecie pojawi a si sfinansowana z bud etu planu D europejska wersja YouTube Radio Web Europe. Internauci znajd tam multimedialne pliki o tematyce europejskiej. Natomiast Parlament Europejski sfinansowa internetow telewizj interaktywn Europocket TV, w ktrej od wrze nia 2006 r. mona oglda , jak m odzi prezenterzy opowiadaj o unijnych wydarzeniach w stylu DJ-w z MTV.

Wirtualny wiat
W coraz wikszym stopniu unijne instytucje wykorzystuj internet do promowania swoich dzia a i docierania do m odzie y z informacj. Komisja Europejska zamierza rozwija Europejski Portal M odzie owy, ktry uznaje za g wne narz dzie komunikacji z m odzie 21. Wiele innych unijnych stron przesz o w ostatnim czasie gruntown przemian (najwiksz chyba witryna Parlamentu Europejskiego). Twrcy odnowionych witryn stara-

18 19

20

http://www.european-citizens-consultations.eu Cytat za Twj Eurodesk (czerwiec 2007). Blogi komisarzy znajduj si na stronie http://blogs.ec.europa.eu 21 O Europejskim Portalu M odzie owym piszemy na stronie 23 (rozdzia Portale internetowe). 22 http://ec.europa.eu/snapshot2006/index_en.htm 23 http://europa.eu/success50

Polityka modzieowa UE

Od roku 2008 instytucja ta ma swoj telewizj internetow . EuroparlTV sk ada si z czterech kana w ka dy przeznaczono dla innej grupy odbiorcw. Kana Twj Parlament skierowany jest do ekspertw: politykw, urzdnikw, przedsibiorcw, naukowcw, lobbystw. Twj G os to interaktywny kana dla szerszej grupy odbiorcw. M oda Europa przeznaczona jest dla m odzie y i osb cz sto korzystajcych z internetu. Parlament na ywo przeprowadza bezpo rednie transmisje z obrad Parlamentu Europejskiego. EuroparlTV 24 ma polsk wersj jzykow .

Zorganizowany dialog trwa

Zorganizowany dialog potrwa przynajmniej do 2009 r. Ka dy rok ma inny priorytet tematyczny. W 2007 r. by a nim rwno szans dla wszystkich. Motywem przewodnim 2008 r. wybrano dialog mi dzykulturowy, a 2009 r. jest powi cony kreatywnoci i innowacji. Rok 2010 b dzie Europejskim Rokiem Walki z Ubstwem i Wykluczeniom Spo ecznym. Niezale nie od priorytetw na wszystkich szczeblach: unijnym, krajowym i regionalnym zawsze poruszane s tak e inne zagadnienia z zakresu europejskiej polityki m odzieowej, takie jak zapisy Europejskiego Paktu na rzecz M odzie y, dzia ania przeciwko dyskryminacji czy zdrowie.

24

Adres strony internetowej EuroparlTV to: http://www.europarltv.europa.eu

10

Priorytety polityki modzieowej UE

Priorytety polityki m odzieowej UE

M odsi bardziej ni starsi, obywatele nowych krajw UE bardziej ni obywatele Pitnastki. Nie w takim samym stopniu, ale jednak Wikszo Europejczykw czuje si obywatelami Europy, popiera cz onkostwo swego kraju w Unii i ide dalszej integracji 25. M odzi ludzie z wi kszym optymizmem ni starsi patrz w przysz o. Ponad dwie trzecie m odzie y wierzy we wzrost unijnej gospodarki. Co prawda, w to, e uda si zrealizowa pierwotny cel Strategii Lizboskiej i uczyni Uni najwiksz potg gospodarcz na wiecie, wierzy ju tylko 40% m odych obywateli UE, ale to i tak o 5% wi cej, ni wynosi unijna rednia. Optymizmu unijnej m odzie y nie brakuje, ale ju samej m odzie y jest w UE coraz mniej. Przyrost naturalny maleje, a d ugo ycia wzrasta. Prognozy ludnociowe wskazuj, e pomidzy 2005 a 2050 rokiem liczba m odych ludzi w wieku 1524 lata zmniejszy si o jedn czwart , do 9,7%, a liczba osb majcych wi cej ni 65 lat wzronie z 16% prawie do 30%.

organizacji. Najcz stsz form aktywno ci politycznej (na jakimkolwiek szczeblu) jest podpisanie petycji, co zdarza si uczyni blisko 30% m odych Europejczykw. Co czwarty wypowiada si na internetowych forach, a co pity bierze udzia w demonstracjach politycznych26. Ale ju zainteresowanie sprawami zwi zanymi z polityk europejsk deklaruje znaczna (66%) wikszo m odzie y, co jednak nie znajduje odzwierciedlenia w praktyce. W wyborach do Parlamentu Europejskiego w 2004 r. g osowa a tylko jedna trzecia wyborcw w wieku 1824 lata 27. Ma a aktywno to czciowo konsekwencja braku nale ytej informacji. Ponad po owa m odych Europejczykw czuje si niedoinformowana w kwestiach zwi zanych zarwno z bie cymi wydarzeniami politycznymi, jak i ze swoimi prawami oraz obowi zkami jako obywateli UE. Dla zdecydowanej wikszoci podstawowym rd em wiedzy na ten temat s media. Znacznie mniej ni po owa swoj wiedz wzbogaca dziki instytucjom publicznym. Tylko co czwarty m ody cz owiek dowiedzia si o swoich prawach i obowi zkach dzi ki unijnej instytucji28. Do braku aktywnoci i niedoinformowania dochodz obawy zwi zane z integracj europejsk , zw aszcza powikszaniem Unii. Wrd Francuzw i Holendrw g osujcych przeciwko Traktatowi Konstytucyjnemu du cz stanowili m odzi ludzie. We Francji przeciwko eurokonstytucji g osowa o 59% osb w wieku 1824 lata, a w Holandii a 74%. I cho wikszo m odych Europejczykw (tak e Francuzw i Holendrw) deklaruje poparcie dla integracji europejskiej, to tak e wikszo uwa a,

Aktywne obywatelstwo i dost p do informacji

M odzi Europejczycy nie s zbyt aktywni. Blisko 80% nie nale y do adnej organizacji. Spo rd pozosta ych 20% najwi cej, bo niemal po owa, deklaruje przynale no do klubw sportowych. Zaledwie kilka procent nale y do organizacji m odzie owych, zwi zkw wyznaniowych, partii politycznych, zwi zkw zawodowych i innych
25 26

Youth Takes the Floor, Eurobarometr 63, 62.1 i 63.1, grudzie 2005. Eurobarometr, Young Europeans, stycze luty 2007. 27 Niska frekwencja w wyborach do Parlamentu by a jedn z przyczyn powstania programu Europa dla Obywateli, o ktrym piszemy na stronie 21 (w rozdz. Programy wsplnotowe maj ce odniesienie do polityki m odzie owej). 28 Eurobarometr, Young Europeans.

11

Polityka modzieowa UE

e UE nie liczy si z ich zdaniem. A 81% m odych mieszkacw UE yczy oby sobie, eby dotycz ce ich decyzje publiczne by y z nimi konsultowane29. Wikszo dzia a i inicjatyw, ktre UE podejmuje z myl o m odzie y, ma na celu wiksze zaanga owanie m odych ludzi w ycie spo eczne na szczeblu regionalnym, krajowym i unijnym. Spora cz z nich to zwikszajca wiedz i wiadomo dzia alno informacyjna i promocyjna coraz liczniejsze i bardziej interaktywne strony internetowe, wirtualne i rzeczywiste spotkania z przedstawicielami unijnych instytucji, powikszajce si i zwikszajce skal swojej dzia alnoci sieci informacyjne UE (zw aszcza Eurodesk i Europe Direct). Te ostatnie z punktu widzenia Komisji Europejskiej odgrywaj coraz wiksz rol. To efekt wikszego zrozumienia dla networkingu w efektywnym rozpowszechnianiu informacji oraz de do prowadzenia dzia a informacyjnych na jak najni szym szczeblu. Komisja uwa a te , e tworzenie sieci ma zasadnicze znaczenie dla podnoszenia umiejtnoci i kwalifikacji osb pracujcych w obszarze informacji m odzieowej30. Nie zmienia to faktu, e najwa niejszymi narz dziami s ucymi do realizacji polityki aktywnego uczestniczenia m odzie y w yciu publicznym i dost pu do informacji europejskiej pozostaj program M odzie w dzia aniu i Europejski Portal M odzieowy.

oglnego wska nika bezrobocia w Unii Europejskiej (7,1%) 31. Na dodatek m odzi Europejczycy maj wygrowane oczekiwania i stosunkowo niewielk sk onno do pracy na w asny rachunek. Tylko jeden na dziesi ciu w obliczu bezrobocia by by sk onny przyj ka d propozycj zatrudnienia. O za o eniu w asnej firmy pomy la oby 14%. Wi cej m odych ludzi wola oby pracowa nielegalnie ni za darmo (np. jako wolontariusze)32. Ale brak pracy budzi zdecydowanie najwiksze obawy m odych Europejczykw. Pytani o priorytety Unii Europejskiej, w pierwszej kolejno ci wymieniaj walk z bezrobociem33. Wzrost gospodarczy i zwi kszenie zatrudnienia to fundamenty odnowionej Strategii Lizboskiej i podstawowy cel polityki spo eczno-ekonomicznej UE. Unia stara si chroni prawa i bezpieczestwo m odych ludzi wkraczajcych na rynek pracy oraz wprowadza regulacje prawne zakazujce dyskryminacji ze wzgldu na wiek, orientacj seksualn i religi przy ubieganiu si o prac . Prowadzi te intensywne dzia ania majce na celu nak onienie Europejczykw do wikszej mobilnoci.
Flexicurity

Integracja zawodowa
Wej cie na rynek pracy to dla m odych ludzi powa ny problem. Stopa bezrobocia w rd m odzie y (15,9%) jest ponad dwa razy wi ksza od
29

Dobra praca dla wikszej liczby ludzi takie has o przywieca o Komisji Europejskiej przy ustalaniu razem z pa stwami cz onkowskimi wsplnych zasad, tzw. flexicurity. To model cz cy elastyczno (ang. flexibility ) i bezpiecze stwo (ang. security ) zatrudniania w sposb korzystny i dla pracownikw, i dla pracodawcw. Na model flexicurity sk adaj si : 1) elastyczne umowy u atwiaj ce pracownikom i przedsi biorstwom

Ibidem. Komunikat Komisji dla Rady w sprawie polityki europejskiej dotycz cej uczestnictwa m odzie y i informacji, Bruksela, 20.07.2006. 31 Dane z 2 pa dziernika 2008 r., za Eurostat. 32 Eurobarometr, Young Europeans, stycze luty 2007. 33 Na drugim miejscu stawiaj przeciwdzia anie biedzie i wykluczeniu spo ecznemu, na trzecim pokj i bezpiecze stwo.
30

12

Priorytety polityki modzieowej UE

szybkie dostosowanie do zmian na rynku, 2) bezpiecze stwo pracownikw oraz 3) zapewnienie pracownikom wystarczajcego dochodu w okresie bezrobocia. Uzupe nieniem strategii jest wsparcie pracownikw i firm przez kompleksowe strategie uczenia si przez ca e ycie, szkolenia i promocj przedsibiorczoci. Komisja przyj a model flexicurity po szerokich konsultacjach spo ecznych. I cho ma si on opiera na omiu wsplnych zasadach, to ka dy kraj ma samodzielnie wypracowa swj model flexicurity, korzystajc ze wskazanych przez Uni modelowych cieek rozwoju, dowiadcze i wzorcw wypracowanych przez inne kraje.

pokolenie wykazuje nieco wiksz sk onno do mobilnoci ni ich starsze rodzestwo czy rodzice. Mobilno zawodowa Europejczykw rwnie nie jest wysoka. Przecitny 24-latek wykonywa rednio 2,8 rodzaju pracy. A im jest starszy, tym jego sk onno do zmiany zawodu staje si mniejsza. W cigu roku prac zmienia jedynie ok. 10% obywateli UE. Europejczyk pracuje na tym samym stanowisku rednio przez 10,6 roku, podczas gdy obywatel USA przez 6,7 roku34. I cho statystyki te

Mobilno zawodowa i terytorialna

Swoboda przep ywu osb to dla m odych Europejczykw zdecydowanie najwiksza warto integracji europejskiej. 90% m odych obywateli UE uznaje moliwoci podrowania, studiowania i pracy w dowolnym kraju UE za najwa niejsze osobiste korzy ci z cz onkostwa ich kraju w Unii. Ale ju z prawa do swobodnego przep ywu osb unijna m odzie zw aszcza z krajw dawnej Pitnastki korzysta w stopniu umiarkowanym. Tylko 10% m odych ludzi ze starych krajw Unii wyjed a za granic na studia lub do pracy. Zaledwie 2% Europejczykw mieszka w kraju innym ni kraj pochodzenia. Sytuacja ta nie zmieni a si od ponad 30 lat, cho obecne m ode
34

Wszystkie dane pochodz z badania Eurostatu, Europeans and Mobility First Results of an EU-wide Survey i badania Eurobarometru ze stycznia 2007 r. Young Europeans.

13

Polityka modzieowa UE

po rozszerzeniu Unii si poprawiaj, unijni eksperci i politycy nie maj wtpliwoci mieszkacy UE nie s wystarczajco mobilni. Dlatego Unia zach ca pastwa cz onkowskie do zapewnienia wi kszej przejrzysto ci i informacji na temat mo liwo ci zatrudnienia oraz szkole poza granicami w asnego kraju. Pokazuje korzyci czerpane przez kraje, ktre otworzy y rynki pracy dla pracownikw z nowych pastw cz onkowskich, i sugeruje krajom, ktre swoich rynkw nie otworzy y, by to uczyni y 35. Przyjmuje te rozwi zania

Europejski Rok Mobilno ci Pracownikw

Promocji mobilno ci zawodowej i geograficznej 36 s u y Europejski Rok Mobilno ci Pracownikw (2006). Unijny rynek pracy charakteryzuje wysoka stopa bezrobocia w jednych regionach i sektorach oraz s abe kwalifikacje si y roboczej w innych. Z bada wynika, e najwi ksze bariery w mobilnoci geograficznej to przede wszystkim nieznajomo j zykw obcych, niska wiedza o prawach socjalnych w innych krajach, trudno ci w znalezieniu mieszkania i pracy dla

u atwiaj ce znalezienie pracy w innym kraju, a tak e podj cie nauki, dokszta canie si, zdobycie dowiadczenia oraz bezproblemowe uznanie wykszta cenia i kwalifikacji zdobytych w innym kraju Unii.

wsp ma onka. Jednym z g wnych wydarze Roku Mobilno ci Pracownikw by y Europejskie Targi Pracy, ktre w ostatnich dniach wrzenia 2006 r. odby y si w 250 miastach Europy. Podobne targi zorganizowano rwnie w kolejnych

Do ko ca 2008 r. rynki pracy dla obywateli polskich ca kowicie otworzy y wszystkie kraje cz onkowskie UE z wyj tkiem Austrii, Belgii, Danii i Niemiec. Od 17 stycznia 2007 r. obywatele wszystkich krajw cz onkowskich UE mog bez ogranicze podejmowa prac w Polsce. 36 Mobilno zawodowa pracownikw to zmiana zawodu i/lub pracodawcy. Mobilno geograficzna to zmiana miejsca wykonywania pracy w obr bie jednego kraju lub mi dzy pa stwami.
35

14

Priorytety polityki modzieowej UE

latach. Bud et Europejskiego Roku Mobilno ci Pracownikw wynis 6 milionw euro tyle Komisja rozdysponowa a w dwch turach konkursw grantowych.
Uznawalno dyplomw

Unia Europejska umoliwia uznawanie dyplomw i kwalifikacji zawodowych daj cych prawo do wykonywania okre lonego zawodu we wszystkich krajach UE/EOG. We wrze niu 2005 r. Parlament Europejski i Rada UE przyj y dyrektyw 2005/36/ /WE, ktrej celem by o stworzenie jednego systemu uznawania kwalifikacji zawodowych. Nowa dyrektywa zast pi a 15 poprzednich dyrektyw. W przypadku niektrych zawodw (m.in. lekarz, dentysta, farmaceuta, prawnik, architekt) pa stwa UE zdecydowa y o przyj ciu szczeg owych regulacji, dyrektyw sektorowych, dzi ki ktrym mo liwe jest wzajemne uznawanie dyplomw. Dyrektywy sektorowe stanowi, e osoba majca pe ne kwalifikacje do wykonywania danego zawodu w jednym pastwie cz onkowskim jest rwnie wykwalifikowana do wykonywania tej samej profesji w innym pastwie UE/EOG. Ka dy kraj sam decyduje, czy dany zawd jest regulowany, czy nie. W przypadku zawodw nieregulowanych uznanie kwalifikacji zawodowych pracownika le y w gestii pracodawcy.
Europejski System Transferu Punktw (ECTS)

wie pracy, ktr student musi w o y w zaliczenie tych przedmiotw. Student jest zobowi zany do zdobycia 60 punktw w cigu ca ego roku akademickiego. Europejski System Transferu Punktw powstawa w latach 19891995 na potrzeby programu Socrates Erasmus. Obecnie u ywaj go setki uczelni w ponad 30 krajach.
Europass

Ma s u y prezentacji kwalifikacji zawodowych. Sk ada si z pi ciu odrbnych dokumentw: Europass CV to yciorys o ujednoliconym standardzie. Europass Mobilno potwierdza wiedz i dowiadczenie zdobyte podczas nauki, szkole , praktyk i sta y zagranicznych. Europass Suplement do Dyplomu jest dokumentem za czanym do dyplomw ukoczenia szko y wy szej; zawiera opis programu, rodzaj, poziom, tre i status studiw ukoczonych przez w a ciciela dyplomu, rejestr indywidualnych osigni studenta oraz charakterystyk systemu szkolnictwa wy szego kraju, w ktrym wydano dyplom. Europass Suplement do Dyplomu Zawodowego otrzymuj absolwenci ponadgimnazjalnych szk zawodowych, ktrzy zdadz zewntrzny egzamin potwierdzajcy ich kwalifikacje. Europass Paszport Jzykowy opisuje znajomo jzykw obcych. Europass CV i Paszport Jzykowy wype nia si samodzielnie 37.

Umoliwia uznanie okresu studiw odbywanych poza uczelni macierzyst . System pomaga zmierzy i porwna osi gni cia studenta w nauce, a nastpnie prze o y je na standardy obowi zujce na poszczeglnych uczelniach. Punkty ECTS s wartociami liczbowymi (od 1 do 60) przyporz dkowanymi poszczeglnym przedmiotom na podsta37

Edukacja nieformalna i mi dzykulturowa

Ten priorytet Unia realizuje poprzez wsparcie finansowe midzynarodowych projektw m odzieowych, seminariw, sta w, szkole dla trenerw i liderw m odzieowych. Finansuje te publikacje o charakterze szkoleniowym o tematyce z zakresu edukacji nieformalnej.

Formularze mo na znale na stronie http://www.europass.europa.eu

15

Polityka modzieowa UE

Wymiany m odzie y

Midzynarodowe projekty m odzie owe, ktrych elementem s kilku- lub kilkunastodniowe spotkania m odzie y, to okazja do wyjazdu za granic , poznania innych narodw europejskich, ich kultury i jzyka. Dziki takim spotkaniom wzrastaj u m odych ludzi poczucie przynale no ci do Europy, tolerancja i zrozumienie dla innych. Wymiany pozwalaj na rozwini cie zainteresowa i zdobycie nowych umiej tno ci, takich mi dzy innymi jak praca w (midzynarodowym) zespole.
Wolontariat

efekt s abej promocji wolontariatu midzynarodowego, a w efekcie ma ego zaanga owania unijnych organizacji w wolontariat38. Optymizmem mo e napawa jednak fakt, e trzy czwarte m odzie y uwa a, i programy wspierajce wolontariat mog stanowi zacht do zaanga owania si w tego typu dzia alno. Tyle samo opowiada si za zwikszeniem programw umoliwiajcych prac w charakterze wolontariusza.
Youthpass: http://www.youthpass.eu

Korzy ci podobne do opisanych powy ej daje praca w charakterze wolontariusza w innym kraju. Kilkumiesi czny pobyt za granic uczy odpowiedzialnoci, zaradnoci i samodzielnoci. Pozwala na zdobycie umiejtnoci praktycznych (nauka jzyka obcego), rozwini cie zainteresowa i samorealizacj dziki pomaganiu innym. Zdobyte dowiadczenie procentuje w przysz o ci. Wolontariusze mog si wykaza tak cenionym przez pracodawcw dowiadczeniem i umiejtnoci podejmowania samodzielnych decyzji. Cho wolontariat czy a trzy priorytety polityki m odzie owej: aktywno obywatelsk , mobilno i edukacj midzykulturow , to jak wynika z pierwszych podsumowa trzeci unijny wsplny cel jest nadal odleg y. Jedynie 16% m odzie y w wieku 1530 lat mia o jak kolwiek styczno z prac spo eczn . Europejskie Forum M odzie y uwa a, e to
38

W po owie 2007 r. Komisja Europejska wprowadzi a dokument potwierdzaj cy nieformalnie zdobyt wiedz i umiejtnoci. Na pocz tek mog go otrzymywa uczestnicy wymian m odzie y, Wolontariatu Europejskiego i kursw szkoleniowych organizowanych w ramach programu M odzie w dzia aniu. Z czasem Youthpass b d mogli dosta tak e uczestnicy innych akcji Mwd i programw promujcych aktywne obywatelstwo. W przysz o ci

Shadow Report on Voluntary Activities, 2006.

16

Priorytety polityki modzieowej UE

ma by powi zany z innymi unijnymi dokumentami, np. Europassem.

Walka z bied i wykluczeniem spo ecznym

M odzi mieszkacy UE s w wikszym stopniu ni doroli nara eni na ubstwo (grozi ono 19% osb w wieku 1624 lata, w porwnaniu z 12% osb w wieku 2564 lata) 39, ktre cz sto prowadzi do wykluczenia spo ecznego, rozumianego jako pozbawienie dostpu do moliwoci korzystania z ofert instytucji, us ug lub konsumpcji dbr. Wykluczenie nastpuje nie tylko z powodw ekonomicznych, lecz tak e spo ecznych, politycznych i kulturowych. Ponad 45% m odych Europejczykw, w tym 60% m odzie y z nowych pastw UE (ze starych 41%), uwa a, e walka z bied i wykluczeniem spo ecznym powinna by jednym z priorytetw polityki m odzieowej UE40. Zdaniem Komisji Europejskiej du rol w walce z wykluczeniem spo ecznym odgrywa sama wiadomo potrzeby spo ecznej integracji osb wykluczonych (mniejszoci narodowych i etnicznych, bezdomnych, bezrobotnych, uzale nionych, niepe nosprawnych). Tylko w ramach jednego konkursu grantowego w 2006 r. Unia przeznaczy a ponad 2,5 miliona euro na dzia ania (seminaria, broszury, strony internetowe, kampanie medialne) zwi kszaj ce wiadomo integracji spo ecznej i ochrony socjalnej. Innym przejawem walki
39

z bied i wykluczeniem s finansowane z funduszy strukturalnych projekty wspieraj ce aktywno zawodow i sprzyjajce integracji spo ecznej osb zagroonych wykluczeniem spo ecznym41. Rwnie w programie M odzie w dzia aniu najwi ksze szanse na zatwierdzenie maj projekty z udzia em m odzie y z mniejszymi szansami42.

Zwi kszenie znajomo ci j zykw obcych

Jedna trzecia m odych Europejczykw nie mwi adnym jzykiem obcym. Tyle samo m odych ludzi (cho wi cej z nowej ni ze starej Unii) uwa a, e znajomo jzykw zwiksza szanse na znalezienie dobrej pracy za granic 43. Dla Komisji Europejskiej poprawianie znajomoci jzykw to krok na drodze do budowy aktywnego i mobilnego spo eczestwa oraz gospodarki opartej na wiedzy. Celem strategicznym Unii jest poznanie przez ka dego obywatela UE co najmniej dwch jzykw obcych. Obecnie tak znajomo deklaruje jedynie 28% obywateli UE. I szybko si to nie zmieni, bo Europejczycy maj ma motywacj do nauki. Aktywnie jzyka obcego uczy si jedynie jeden na pi ciu unijnych obywateli44. Unia stara si im to u atwi. Uruchomi a specjalistyczny portal jzykowy45. Finansuje darmowe multimedialne programy do nauki j zykw46. Zleca badania na temat sposobw nauczania j zykw w krajach cz onkowskich i wp ywu ich znajomoci na rozwj umiejtnoci

Badania Eurobarometru Freeze-frame on Europes Youth for a New Impetus z 2001 r. i Youth in New Europe z 2003 r. Eurobarometr, Youth Takes the Floor. 41 rodki na te cele pochodz z Europejskiego Funduszu Spo ecznego. W latach 20072013 zarz dzaj nimi Urz dy Marsza kowskie oraz Wojewdzkie Urz dy Pracy w ramach Programu Kapita Ludzki. 42 Zwanej tak e m odzie defaworyzowan lub m odzie z mniejszymi moliwo ciami. Tymi terminami okre la si m odzie znajduj c si w trudnej sytuacji z powodw ekonomicznych, zdrowotnych i spo ecznych. 43 Europejczycy i ich j zyki, Eurobarometr 243, badanie przeprowadzone w listopadzie 2005 r. 44 Ibidem. 45 Piszemy o nim na stronie 23 (rozdzia Portale internetowe). 46 Euromobil program do nauki j zykw stworzony z my l o mobilnych studentach. Mo liwa jest nauka nast puj cych j zykw: angielskiego, czeskiego, fi skiego, francuskiego, niemieckiego, polskiego, portugalskiego, rumu skiego oraz w gierskiego. Wszystkie programy mo na pobra ze strony: http://www.euro-mobil.org
40

17

Polityka modzieowa UE

midzykulturowych. W planach jest wprowadzenie jednolitego systemu oceny, dziki ktremu b dzie mona precyzyjnie porwna znajomo j zykw obcych w poszczeglnych krajach UE. W 2009 r. w wikszoci unijnych krajw maj si odby testy dla m odzie y, sprawdzajce znajomo najczciej nauczanych jzykw.

nie infolinii telefonicznej dla dzieci szukaj cych pomocy i wykorzystywanych seksualnie, walk z pornografi dzieci c w internecie oraz z bied wrd dzieci.

Sport i zdrowie
Sport to najpopularniejsza forma spdzania czasu wolnego przez m odzie w krajach UE. 45% m odych obywateli uprawia jak form aktywno ci fizycznej48. W polityce UE sport jako czynnik wp ywajcy na kondycj fizyczn i zdrowie m odzie y odgrywa coraz wiksz rol. Sport by motywem przewodnim w 2004 r.49 Przez nast pnie dwa lata z inicjatywy Komisji prowadzono konsultacje z organizacjami i federacjami sportowymi, a tak e za porednictwem internetu z obywatelami50. Ich efektem by o opracowanie Bia ej Ksigi na temat sportu, ktra analizuje ekonomiczn i spo eczn rol sportu oraz prawodawstwo wsplnotowe w tym zakresie. Pojawi o si te kilka unijnych inicjatyw maj cych poprawi zdrowie m odych Europejczykw lub przynajmniej sk oni ich do refleksji nad jego stanem. W sieci pojawi y si witryny o zdrowiu, gotowaniu i oty oci dzieci. Wsplnie z m odzieowymi mediami Komisja zorganizowa a kampanie zdrowotne: antynikotynow i uwiadamiajc na temat AIDS.

Walka z rasizmem i ksenofobi

Jedn z inicjatyw podejmowanych przez Komisj w celu przeciwdzia ania rasizmowi i ksenofobii jest program Za rnorodnoci. Przeciw dyskryminacji47. Unia wspiera swoim autorytetem wiele przedsi wzi i konkursw o takim charakterze. D y te do zwikszenia wiadomoci o dzia aniach przeciwko dyskryminacji, dofinansowujc midzy innymi kampanie informacyjne, dni rnorodnoci, seminaria, konferencje, publikacje. Wiele z nich odby o si w 2007 r., og oszonym Europejskim Rokiem Rwnych Szans dla Wszystkich.

Ochrona praw dzieci

W po owie 2006 r. Komisja Europejska zatwierdzi a strategi ochrony praw dzieci. Przyjte dzia ania wchodz w zakres zarwno wewn trznej, jak i zewn trznej polityki UE, obejmuj c s downictwo, polityk zatrudnienia, edukacj i zdrowie. Za najpilniejsze sprawy Komisja uzna a uruchomie-

Piszemy o nim na stronie 26 (rozdzia Wydarzenia, kampanie, konkursy). Eurobarometr Young Europeans, stycze luty 2007. 49 O europejskich latach piszemy na stronie 25 (rozdzia Wydarzenia, kampanie, konkursy). 50 W konsultacjach bra a te udzia m odzie . Deklaracja ko cowa Europejskiego Forum M odzie y i Sportu, ktre pod koniec czerwca odby o si w Bonn w Niemczech, zawiera kilkadziesi t postulatw i wskazwek dla politykw szczebla europejskiego dotycz cych rozwoju sportu w Unii Europejskiej.
47 48

18

Programy wsplnotowe majce odniesienie do polityki modzieowej

Programy wsplnotowe majce odniesienie do polityki m odzieowej

Programy dla m odzie y i osb pracuj cych z m odzie s podstawowym narzdziem realizacji polityki m odzie owej Unii Europejskiej. Unia przeznacza na nie kilkaset milionw euro rocznie. Wszystkie s wnikliwie analizowane i oceniane przez ekspertw Komisji Europejskiej. Na tej podstawie tworzy si kolejne, zmodyfikowane edycje programw, a te, ktre si nie sprawdzi y lub ktrych misja dobieg a koca, s zastpowane przez nowe. 1 stycznia 2007 r. w ycie wesz a nowa generacja programw wsplnotowych. Ich realizacja potrwa do koca 2013 r.

W latach 2000-2006 w Comeniusie (wwczas jeszcze komponencie programu Socrates, ktrego LLP jest kontynuacj ) uczestniczy o 350 tys. szk i ponad 69 mln uczniw z ca ej Europy. Budet programu na lata 20072013 to ponad 906 mln euro.
Erasmus

Funduje zagraniczne stypendia dla studentw i wyk adowcw. O erasmusowe granty mog si ubiega tak e pracownicy administracyjni uczelni. Erasmus finansuje sta e, szkolenia, seminaria i warsztaty. Uczelnie (pastwowe i prywatne) mog otrzyma rodki na przyj cie zagranicznych specjalistw (naukowcw, przedsibiorcw), a firmy i instytucje studentw praktykantw z zagranicy. Ka dego roku na stypendia Erasmusa wyje d a blisko 120 tys. studentw i 18 tys. wyk adowcw. W cigu 20 lat z Erasmusa skorzysta o ponad p tora miliona studentw. Do koca 2013 r. ma ich by ponad 3 miliony. St d wysoki budet programu: ponad 2,78 mld euro.
Grundtvig

Uczenie si przez ca e ycie (The Lifelong Learning Programme, LLP)

http://www.llp.org.pl Program wspiera dzia ania z zakresu edukacji formalnej. Sk ada si z czterech programw sektorowych: Comeniusa, Erasmusa, Leonarda da Vinci i Grundtviga. Ca kowity budet LLP wynosi niemal 7 miliardw euro.
Comenius

Finansuje midzynarodowe projekty szk , wymiany uczniw i kadry nauczycielskiej, projekty edukacyjne nauczycieli i pedagogw, zagraniczne praktyki dla nauczycieli (tak e przysz ych), kursy doskonalenia zawodowego za granic , wsp prac instytucji i organizacji odpowiedzialnych za polityk owiatow, a tak e indywidualne wyjazdy uczniw do zagranicznej szko y (szkolny odpowiednik Erasmusa).

Wspiera edukacj osb doros ych. Finansuje mi dzynarodowe projekty edukacyjne i partnerskie sieci organizacji, indywidualne wyjazdy na szkolenia, kursy, konferencje, sta e i seminaria edukatorw osb doros ych i nauczycieli. Dofinansowanie z programu mog otrzyma placwki kszta cenia doros ych, uniwersytety trzeciego wieku, organizacje pozarz dowe, organizacje non-profit (biblioteki, muzea, wi zienia), w adze samorz dowe, urz dy pracy, a nawet firmy komercyjne. Bud et Grundtviga wynosi ponad 278 mln euro.
Leonardo da Vinci (LdV)

Wspiera kszta cenie zawodowe. Finansuje zagraniczne praktyki uczniw szk zawodowych, bezrobotnych, m odzie y wchodz cej na rynek pracy

19

Polityka modzieowa UE

i m odych pracownikw chc cych podnie swoje kwalifikacje. Dziki dofinansowaniu z LdV dowiadczenie za granic mog zdoby osoby odpowiedzialne za szkolenia i kszta cenie zawodowe, a instytucje zajmujce si kszta ceniem ustawicznym i zawodowym mog wsplnie z organizacjami partnerskimi z zagranicy udoskonali ofert szkoleniow , opracowa nowe materia y dydaktyczne, stworzy mi dzynarodow sie i wymienia dowiadczenia z orodkami zagranicznymi. Oprcz placwek kszta cenia doros ych ze wsparcia LdV mog korzysta izby handlowe i branowe, firmy konsultingowe, instytucje doradcze, organizacje pozarz dowe, uczelnie wy sze, instytuty badawcze.

W poprzednich latach Leonardo da Vinci by niezalenym programem (Comenius, Erasmus i Grundtvig by y komponentami Socratesa). Bud et tej edycji programu wynosi ponad 1,74 mld euro. Ponadto w ramach programu Uczenie si przez ca e ycie dzia aj: program Jean Monnet (wspiera dzia ania w dziedzinie integracji europejskiej), Akcja e-Twinning (wsp praca szk przez internet), program Eurydice (sie informacji o edukacji w UE) oraz program mi dzysektorowy (wspiera wsp prac w kszta ceniu ustawicznym, promocj nauki jzykw obcych i metody nauczania oparte na technologii informacyjno-komunikacyjnej).

M odzie w dzia aniu

http://www.mlodziez.org.pl Program dla m odzie y w wieku 1330 lat i osb pracujcych z m odzie. Wspiera dzia ania z zakresu edukacji nieformalnej. Jest kontynuacj programw M odzie dla Europy (19881999) i M odzie (20002006). Sk ada si z pi ciu cz ci zwanych akcjami. O dofinansowanie projektw, oprcz organizacji pozarz dowych i instytucji, mog si ubiega grupy nieformalne, pod warunkiem wsparcia ze strony podmiotu majcego osobowo prawn. Na realizacj programu w latach 20072013 Unia przeznaczy 885 mln euro.
Akcja 1: M odzie dla Europy

Midzynarodowe wymiany m odzie y, inicjatywy m odzie owe (krajowe i mi dzynarodowe) oraz projekty promujce demokracj, ktre s nowoci w programie.
Akcja 2: Wolontariat europejski

Indywidualne (rzadziej grupowe) wyjazdy m odzie y (1830 lat) do pracy spo ecznej w organizacjach non-profit w innych krajach europejskich.

20

Programy wsplnotowe majce odniesienie do polityki modzieowej

Akcja 3: M odzie w wiecie

Wymiany, szkolenia i tworzenie sieci realizowane wsplnie z S siadujcymi Krajami Partnerskimi UE.
Akcja 4: Systemy wspierania m odzie y

starych i nowych pastw Unii. Program sk ada si z czterech akcji. 1) Aktywni obywatele dla Europy wspiera partnerstwo miast, projekty obywatelskie, wymian dowiadcze i szkolenia. 2) Aktywne spo eczestwo obywatelskie w Europie oferuje wsparcie dla organizacji badajcych europejsk polityk publiczn i organizacji spo eczestwa obywatelskiego. 3) Razem dla Europy przeznacza rodki na wydarzenia medialne: obchody rocznic, nagrody, konferencje, sonda e i badania opinii publicznej, a wi c narzdzia s uce rozpowszechnianiu informacji. 4) Aktywna pami europejska ma na celu ochron miejsc i archiww zwi zanych z deportacjami i pami ci o ofiarach stalinizmu i nazizmu. Na powy sze dzia ania w latach 20072013 Unia przeznaczy 215 mln euro.

Szkolenia, wizyty studyjne, seminaria, sta e i inne dzia ania o charakterze szkoleniowym przede wszystkim dla osb pracujcych z m odzie, liderw m odzieowych i koordynatorw projektw.
Akcja 5: Wsp praca europejska w zakresie polityki m odzieowej

Krajowe i mi dzynarodowe seminaria na temat polityki m odzieowej, badania oraz studia porwnawcze w zakresie problematyki m odzieowej. Ponadto ze rodkw programu M odzie w dzia aniu finansowane s organizacje wspierajce prowadzenie europejskiej polityki m odzieowej, takie jak Europejskie Forum M odzie y czy informacyjna sie Eurodesk51, a tak e dzia ania s uce wsparciu tej polityki, np. wsp praca Komisji Europejskiej z Rad Europy i ONZ.

Europa dla Obywateli

http://europadlaobywateli.pl Rozbudzenie w mieszkacach UE poczucia przynalenoci do wsplnoty europejskiej taka misja przy wieca a twrcom programu Europa dla Obywateli. Jego podstawowy cel to likwidacja barier i dystansu mi dzy Uni Europejsk a jej obywatelami oraz barier midzy spo eczestwami

Progress
Wyrwnywaniu szans, zwi kszeniu aktywno ci kobiet i osb niepe nosprawnych oraz walce z dyskryminacj s u y unijny program Progress na rzecz zatrudnienia i solidarno ci spo ecznej. Program podzielono na pi sekcji: zatrudnienie, ochrona socjalna i integracja spo eczna, warunki pracy, zasada niedyskryminacji, rwno p ci. Budet programu to 743 mln euro.

51

O dzia aniach Eurodesku piszemy na stronie 22 (rozdzia Programy i sieci informacyjne).

21

Polityka modzieowa UE

M odzie w polityce informacyjnej UE

Unia stara si usprawni komunikacj z obywatelami na wiele sposobw. Upublicznia posiedzenia instytucji UE, organizuje spotkania z ich przedstawicielami, finansuje instytucje zajmujce si gromadzeniem informacji i dokumentacji o m odzie y unijnej, tworzy portale i internetowe fora dyskusyjne, wspiera sieci informacyjne, organizuje akcje, kampanie i konkursy z atrakcyjnymi nagrodami, wydaje publikacje. Wszystko po to, by zwi kszy wiedz obywateli o Unii Europejskiej, pomc zrozumie sens integracji i pokaza ludzk twarz Europy52 pokaza, e pracownicy unijnych instytucji nie s zamkni ci w wie ach z koci s oniowej, a ich codzienna praca przynosi wymierne korzyci ka demu mieszkacowi UE.

M odzieowego (http://www.europa.eu.int/youth). Wydaj publikacje dla m odzie y (o pracy, studiach i wolontariacie w UE) i dla organizacji (o funduszach europejskich i unijnej polityce m odzieowej). Eurodesk wsp pracuje z organizacjami m odzieowymi i centrami informacji m odzieowej, prowadzi z nimi projekty informacyjne 53.
Europe Direct: http:// www.europa.eu/europedirect

Sie Europe Direct powsta a na pocz tku 2005 r. Zast pi a punkty informacyjne Info-Point Europe i Carrefour. Europe Direct informuje o instytucjach, prawie i programach Unii Europejskiej. Prowadzi bezp atn infolini: 00 800 6 7 8 9 10 11. W ca ej UE dzia a blisko 400 punktw. Na ich dzia alno Komisja Europejska przeznaczy w cigu 5 lat 15 milionw euro.
EURES (Europejskie S uby Zatrudnienia):

Programy i sieci informacyjne Eurodesk: http:// www.eurodesk.pl

To unijny program informacyjny dla m odzie y i osb pracujcych z m odzie. Konsultanci Eurodesku z ca ej Unii Europejskiej maj ze sob sta y kontakt on-line. Prowadz te oglnoeuropejsk baz z informacjami dla m odzie y i osb pracuj cych z m odzie. Korzystajc z bazy danych i kontaktw, udzielaj informacji bezporednio w swoich siedzibach, przez telefon lub przez internet. Odpowiadaj na pytania dotycz ce innych krajw UE, zwi zane z edukacj, Uni, szkoleniami i dzia alnoci m odzieow . Informuj o najwa niejszych wydarzeniach m odzie owych i mo liwo ciach zdobywania funduszy w Polsce i w Unii Europejskiej. Przekazuj informacje o grupach szukajcych partnerw lub kontaktw z rwie nikami z Europy. Odpowiadaj za zawarto Europejskiego Portalu
52 53

http://www.europa.eu/eures W sk ad EURES wchodz s u by zatrudnienia Komisji Europejskiej, publiczne s uby do spraw zatrudnienia w krajach EOG i Szwajcarii oraz krajowe i regionalne instytucje zajmujce si kwestiami zatrudnienia (zwi zki zawodowe, organizacje pracodawcw, w adze lokalne i regionalne). EURES pomaga znale prac i pracownikw za granic . Prowadzi dzia alno informacyjn , doradcz i rekrutacyjn. Ma ponad 700 doradcw w Europie, w Polsce oko o 40 (zazwyczaj s to pracownicy Wojewdzkich Urzdw Pracy). Dzia alno EURES w duej mierze opiera si na (obok opisanym) portalu internetowym.
Solvit: http://www.solvit.gov.pl

Sie centrw w krajach UE oraz Norwegii, Islandii i Liechtensteinie, ktrej celem jest rozwi zywanie problemw wynikaj cych z niew a ciwego sto-

Metafora o ludzkiej twarzy Europy pochodzi z Bia ej Ksi gi w sprawie europejskiej polityki komunikacyjnej. Piszemy o nich na stronie 10 (rozdzia Zorganizowany dialog).

22

Modzie w polityce informacyjnej UE

sowania prawa UE z zakresu rynku wewn trznego przez organy administracji publicznej. Centra Solvit rozpatruj skargi obywateli i przedsi biorcw. Najczciej dotycz one uznawalnoci kwalifikacji zawodowych i dyplomw, dostpu do edukacji, uzyskania zezwolenia na pobyt, praw pracowniczych, podatkw, swobodnego przep ywu kapita u lub p atnoci.
SALTO (Suport for Advance

L e a r n i n g a n d Tr a i n i n g Opportunities): http://www.salto-youth.net Misj SALTO jest wsparcie programu M odzie w dzia aniu, w ktrego strukturach dzia aj Centra SALTO54. Ich pracownicy organizuj midzynarodowe szkolenia dla m odzie y i pracownikw m odzie owych oraz informuj o nich, a tak e wydaj publikacje dotycz ce zagadnie edukacji nieformalnej i midzykulturowej.
Euroguidance

Portale internetowe
Europejski Portal M odzieowy:

www.portalmlodziezowy.eu Portal pojawi si w sieci w maju 2004 r. Zawiera ponad 10 tys. adresw internetowych europejskich lub krajowych stron podzielonych na 8 dzia w: nauka, praca, wolontariat/wymiany, Twoje prawa, portale dla m odzie y, info o UE, dzia alno obywatelska, Europa w podr y. Strony wyselekcjonowali i opisali konsultanci krajowi Eurodesku, ktrzy odpowiadaj za aktualizacj portalu i t umaczenia wiadomoci oraz udzielaj odpowiedzi na zadane poprzez portal pytania.
EURES: http://www.europa.eu/eures

http://www.euroguidance.net Euroguidance to sie poradnictwa zawodowego. Do jej zada nale y popularyzowanie mobilnoci Europejczykw, pomoc w znalezieniu pracy za granic , informowanie o moliwociach nauki i udzia u w szkoleniach w UE oraz dzia alno wydawnicza. W Polsce doradztwem zajmuje si Krajowy Orodek Wspierania Edukacji Zawodowej i Ustawicznej (http://www.euroguidance.pl).

Europejski portal mobilnoci zawodowej. Ma u atwi znalezienie pracy za granic , g wnie poprzez umoliwienie kontaktw pracodawcw i pracowni-

54

Centrum SALTO odpowiedzialne za wsp prac z krajami Europy Wschodniej i Kaukazu mie ci si w Polsce.

23

Polityka modzieowa UE

kw z Unii Europejskiej oraz ca ego Europejskiego Obszaru Gospodarczego. Portal zawiera kilkaset tysi cy ofert pracy we wszystkich pa stwach cz onkowskich UE/EOG. Mo na umie ci w nim swj yciorys i znale informacje o pracy w innych krajach przepisy, zasady, koszty ycia. Witryna zawiera te baz adresow doradcw EURES w ca ej UE/EOG.
PLOTEUS: http://www.europa.eu/ploteus

Europejskie Centrum Strategii dla M odzie y On-line: http://www.youth-knowledge.net

Portal stanowi baz informacyjno-dokumentacyjn o m odzie y w Europie. Zawiera dokumenty o polityce m odzie owej, opracowania, raporty, analizy, informatory, opisy wartociowych projektw.
e-Twinning: http://www.etwinning.net

Portal o moliwociach kszta cenia w Unii Europejskiej i Europejskim Obszarze Gospodarczym. Informuje o warunkach studiowania w krajach UE/EOG. Ma wyszukiwark kursw, kierunkw, uczelni i uniwersytetw.
Schoolnet: http://www.eun.org

Portal dla szk i przedszkoli zainteresowanych wsp prac przez internet z placwkami z innych pastw UE/EOG. Zawiera wyszukiwark, opisy systemw edukacyjnych krajw UE/EOG i przyk ady wsp pracy szk . Najciekawszym projektom portal przyznaje nagrody. Newsletter e-Twinning informuje o midzynarodowych szkoleniach dla nauczycieli.
Jzyki i Europa:

Portal wspiera i promuje wsp prac szk w pa stwach cz onkowskich UE/EOG. Zawiera baz projektw szkolnych. Informuje o szko ach i grupach m odzie y szukaj cych partnerw do projektw. Koordynuje europejskie kampanie i programy midzyszkolne, takie jak Dzie wiosny, Zielony tydzie , e-learning. Wsp pracuje z krajowymi portalami edukacyjnymi.
myEurope: http://myeurope.eun.org

http://europa.eu/languages To rd o informacji o funduszach wspierajcych nauk j zykw obcych, zasadach korzystania z j zykw urzdowych UE, metodach promowania rnorodnoci j zykowej i nowych technologiach stosowanych w nauczaniu j zykw obcych. Portal pojawi si w sieci w listopadzie 2005 r.
Forum Debate Europe:

http://www.europa.eu/debateeurope Plan D w praktyce. Europejskie forum dyskusyjne Debate Europe pojawi o si pod koniec marca 2006 r. Ma 24 wersje j zykowe. Dyskusje dotycz spraw UE, przede wszystkim zwi zanych z przysz oci Europy.
Xplora: http://www.xplora.org

Europa w twojej klasie to motto myEurope, portalu dla nauczycieli i uczniw. Jego twrcy chc podnie wiadomo obywatelsk m odych mieszkacw Europy. Pomagaj znale odpowied na pytanie: Co to znaczy by obywatelem Europy?
Your Europe: http://ec.europa.eu/youreurope

Portal z praktycznymi informacjami o pracy, studiach i yciu w Unii Europejskiej. Druga cz portalu przeznaczona jest dla przedsi biorcw. Zawiera praktyczne informacje i porady dotycz ce prowadzenia dzia alno ci gospodarczej w innym pastwie UE.

Edukacyjny portal dla nauczycieli, uczniw, naukowcw i wszystkich interesujcych si nauk . Informuje o eksperymentach naukowych, organizuje czaty z naukowcami, ma bibliotek on-line.

24

Modzie w polityce informacyjnej UE

ETAP (Envioromental Technologies Action Plan):

http://ec.europa.eu/environment/etap Unijna witryna po wi cona rodowisku naturalnemu i ekologii. Mona na niej znale , strategie i analizy polityczne, programy wspierajce ochron rodowiska, opracowania na temat wykorzystania nowych technologii w dzia aniach ekologicznych.
Zdrowie: http://health.europa.eu

multimedialne pliki dla m odzie y. Na stronie m.in. filmowe relacje z projektw m odzie owych, wywiady ze studentami Erasmusa, kreskwki, fragmenty debat m odzie y o polityce UE. Po zarejestrowaniu internauci mog umieszcza w asne pliki mulitmedialne i komentowa pliki innych.

Wydarzenia, kampanie, konkursy

Europejski Tydzie M odzie y (ETM):

Pierwszy portal UE w ca oci powi cony tematyce zdrowotnej. Skierowany do (potencjalnych) pacjentw i pracownikw s uby zdrowia. Zawiera wskazwki, jak dba o zdrowie, walczy z chorobami, prowadzi zdrowy tryb ycia. Informuje o unijnych inicjatywach z zakresu zdrowia.
Europocket TV: http://www.europocket.tv

http://www.youthweek.eu Pierwszy odby si w pa dzierniku 2003 r. Drugi w grudniu 2005 r., trzeci w czerwcu 2007 r., czwarty w listopadzie 2008 r. Pocz tkowo ETM mia s u y promowaniu programu M odzie i by radosnym witem m odzie y. Ale kolejne ETM-y nabra y bardziej politycznego charakteru. Do prezentacji i wyboru najlepszych projektw m odzieowych dosz y dyskusje midzy urzdnikami, politykami, ekspertami a m odzie o pracy, nauce, obywatelstwie, przysz oci Europy. Imprezy z okazji Tygodnia odbywaj si w Brukseli i we wszystkich krajach uczestnicz cych w programie M odzie w dzia aniu. ETM na sta e wszed do kalendarza unijnych wydarze. B dzie organizowany co p tora roku.
Dzie wiosny

Kana telewizyjny o Unii Europejskiej dla m odzie y. Wystartowa we wrze niu 2006 r. Europocket TV informuje o unijnych wydarzeniach, instytucjach, konkursach, grantach. Programy emituje po angielsku, francusku i hiszpa sku. Stacja ma charakter interaktywny. Mona j wsp tworzy, przesy ajc artyku y i nagrania wideo. Europocket TV mona odbiera za porednictwem multimedialnej platformy web-tv, a tak e przez telefony komrkowe trzeciej generacji i podcasty. Na stronie internetowej stacji mona zobaczy najwa niejsze wiadomoci z serwisw informacyjnych. Telewizj finansuje Parlament Europejski.
Eutube: http://www.youtube.com/eutube

UE na YouTube! Na tej jednej z najpopularniejszych witryn internetowych na wiecie Komisja Europejska zamieszcza filmy i spoty o swoich dzia aniach w rnych dziedzinach.
Radio Web Europe:

http://www.radiowebeurope.eu. Europejska wersja YouTube, sfinansowana z budetu planu D. Platforma Radio Web Europe udostpnia

Impreza dla szk rednich i podstawowych z ca ej Unii Europejskiej, ktre co roku (zazwyczaj w marcu) przygotowuj przedsiwzi cia zwi zane z bie cymi aspektami polityki europejskiej. W 2005 r. motywem przewodnim Dnia wiosny by Traktat Konstytucyjny. Rok pniej uczniowie i nauczyciele poznawali dzia alno unijnych instytucji i dyskutowali o przesz oci i przysz oci UE. W 2007 r. obchody Dnia wiosny koncentrowa y si na 50 rocznicy podpisania Traktatw Rzymskich. W 2008 r. has em przewodnim by dialog midzykulturowy. G wnym tematem Dnia

25

Polityka modzieowa UE

Wiosny w 2009 r. jest kreatywno i innowacja. Przedsiwzi cie koordynuje portal Schoolnet.
Europejskie lata

Za r norodno ci. Przeciw dyskryminacji:

http://www.stop-discrimination.info Kampania, ktrej celem jest walka z dyskryminacj na tle rasowym, etnicznym, religijnym, z powodu wieku, niepe nosprawnoci lub orientacji seksualnej. Z jej budetu, wynosz cego ok. 4 milionw euro rocznie, finansowane s m.in.: jedca co roku po Europie ci arwka przeciw dyskryminacji, biegi rnorodnoci, konkurs prze amujc stereotypy (w 2006 r. wygra a go Polka, Aleksandra Wo aska z Poznania) oraz nagroda dla dziennikarzy, ktrzy przyczyniaj si do lepszego zrozumienia przez spo eczestwo korzyci p yncych z rnorodnoci oraz z walki z dyskryminacj w zatrudnieniu.
Europejski Dzie Jzykw

Na kilka miesi cy przed ko cem ka dego roku Komisja Europejska og asza, jaki b dzie motyw przewodni nadchodz cego roku. Rok 2003 Komisja postanowi a powi ci osobom niepe nosprawnym. Rok 2004 og osi a Europejskim Rokiem Edukacji poprzez Sport. Rok 2006 by Europejskim Rokiem Mobilnoci Pracownikw, 2007 Europejskim Rokiem Rwnych Szans dla Wszystkich, 2008 Europejskim Rokiem Dialogu Midzykulturowego. Rok 2009 og oszono Europejskim Rokiem Kreatywnoci i Innowacji. Podczas licznych kampanii informacyjnych, imprez, inicjatyw i projektw promowane b d nowatorskie rozwi zania, postawa twrcza, mia e pomys y oraz korzy ci, jakie mog one przynie og owi spo eczestwa. Komisja Europejska zach ca obywateli do tego, by byli otwarci na zmiany i nowe strategie. Zwraca te uwag na fakt, e szybki rozwj innowacji sprzyja rozwojowi dobrobytu. Rok 2010 b dzie Europejskim Rokiem Walki z Ubstwem i Wykluczeniem Spo ecznym. Europejskie lata maj zwrci uwag obywateli na unijne problemy i priorytety. I cho ich budety, zw aszcza w porwnaniu z programami UE przeznaczonymi na edukacj czy kultur , s do skromne (wynosz kilka milionw euro), to jednak motywy przewodnie europejskich lat powinny by wskazwk dla organizacji realizujcych projekty w programach wsplnotowych. Przy rozpatrywaniu wnioskw brane s bowiem pod uwag biece priorytety polityki Unii Europejskiej, ktrych europejskie lata s odzwierciedleniem.

Obchodzony jest co roku 26 wrze nia (po raz pierwszy w 2001 r.). To sk adajce si z setek wydarze oglnoeuropejskie wito rnorodnoci jzykowej i element kampanii zach caj cej do uczenia si jzykw obcych.
Zielony tydzie: http://greenweek.europa.eu

Unijna inicjatywa dla dzieci, m odzie y i nauczycieli. Ma podnie ich wiadomo problemw zwi zanych z ochron rodowiska. Motywem przewodnim Zielonego tygodnia w 2005 r. by y zmiany klimatyczne, w 2006 r. r norodno biologiczna, w 2007 r. rola Unii Europejskiej w ochronie rodowiska, a w 2008 r. racjonalne wykorzystanie zasobw naturalnych. Akcj koordynuje portal Schoolnet.
Tydzie zatrudnienia:

http://www.employmentweek.com Wydarzenie o charakterze konsultacyjnym. S u y wymianie pogldw midzy unijnymi urzdnikami a specjalistami od rynku pracy i zwalczania bez-

26

Modzie w polityce informacyjnej UE

robocia. W 2009 r. dyskusja b dzie si odbywa a pod has em Europejski Rynek Pracy. Zapewnienie wzrostu przez kapita ludzki.
Europejski Tydzie Bezpieczestwa i Zdrowia w Pracy

Tydzie ma uwiadomi pracodawcom, jak wa na jest ochrona zdrowia i bezpiecze stwo m odych pracownikw. Sk ada si z konkursw, lekcji, spotka edukacyjnych i nagrd dla organizacji dzia ajcych na rzecz poprawy bezpieczestwa w pracy. W 2007 r. Tydzie odbywa si pod has em Mniej d wigaj. W poprzednich latach tygodnie powi cono m.in. walce z ha asem, poprawie standardw BHP w budownictwie, niebezpiecznym substancjom, stresowi i wypadkom w pracy. Tematem Tygodnia w 2008 r. i 2009 r. jest ocena ryzyka zawodowego, a celem poprawa stanu bezpiecze stwa i zdrowia w miejscach pracy w Europie.
Ty te masz wp yw na zmiany klimatu

nia Eurobarometru, wiedza o AIDS, zw aszcza wrd m odzie y, jest znikoma. Liczba zara onych wirusem HIV w UE ronie, a 50% nowych zachorowa dotyczy m odzie y w wieku 1525 lat. Elementem kampanii by konkurs dla m odzie y na najlepszy scenariusz 60-sekundowego spotu telewizyjnego na temat AIDS. Na produkcj spotu wed ug zwyci skiego scenariusza Unia przeznaczy a 40 tys. euro.
Dzie Bezpiecznego Internetu:

http://www.dbi.pl Od 2004 r. z inicjatywy Komisjii Europejskiej co roku w lutym obchodzony jest Dzie Bezpiecznego Internetu. W tym dniu szko y, organizacje pozarz dowe, firmy i osoby prywatne organizowa y dzia ania promujce bezpieczny dostp dzieci i m odzie y do zasobw internetowych.
Europejski Dzie Bezpieczestwa Drogowego

Kampania mia a uwiadomi Europejczykom, e na zmiany klimatu wp ywaj tak e zwyk e czynnoci i codzienne wybory: korzystanie z klimatyzacji, recykling, korzystanie z transportu publicznego. Przez dziewi miesi cy (maj 2006 luty 2007) Komisja promowa a w telewizji, prasie, internecie i na billboardach 50 sposobw umoliwiajcych redukcj emisji gazw cieplarnianych. G wnym adresatem kampanii by a m odzie . Uczniowie i studenci mogli podpisa deklaracj o redukcji emisji dwutlenku wgla.
AIDS pami tasz o mnie?:

27 kwietnia 2007 r. w Brukseli Komisja po raz pierwszy zorganizowa a Dzie Bezpieczestwa Drogowego, w czasie ktrego m odzie dyskutowa a o alkoholu, narkotykach i bezpieczestwie drogowym. Dzie jest elementem kampanii skierowanej do m odych kierowcw na ca ym wiecie. W 2008 r. by obchodzony 13 pa dziernika.
Dla ycia bez Tytoniu

http://www.help-eu.com To antynikotynowa kampania informacyjna. Za porednictwem antynikotynowej telefonicznej linii wsparcia oraz strony internetowej http://www.help-eu.com Europejskie Forum M odzie y i unijny komisarz ds. zdrowia, Markos Kyprianou, zach cali Europejczykw do rzucenia palenia, oferujc pomoc tym, ktrzy zdecydowali si zerwa z na ogiem.

http://www.aids-remember-me.eu W listopadzie 2006 r. Komisja Europejska wsplnie z MTV zainaugurowa a kampani uwiadamiajc zagroenia zwi zane z AIDS/HIV. Jak wykaza y bada-

27

Polityka modzieowa UE

Noc Naukowcw

Konkurs o Rozwoju Midzynarodowym:

http://ec.europa.eu/research/ researchersineurope/events/events_en.htm http://www.nocnaukowcow.pl Noc Naukowcw to coroczny cykl imprez b dcych okazj do spotkania, rozmowy i przeprowadzenia wsplnych dzia a przez naukowcw oraz osoby niezwi zane na co dzie z nauk . Akcja ta stwarza spo eczestwu, a szczeglnie m odzie y, okazj do spotkania si z naukowcami w atmosferze zabawy i s u y m.in. zach ceniu m odzie y do wybrania kariery naukowej. W roku 2009 imprezy odb d si 25 wrze nia podczas europejskiej Nocy Naukowcw. Dzia ania, ktre zaplanowano na czas tego wydarzenia, to eksperymenty i pokazy naukowe, wizyty w laboratoriach, instytutach badawczych i muzeach, warsztaty dla dzieci, konkursy.

http://www.dyp2008.org Najwiksz atrakcj konkursu jest nagroda g wna wyjazd do Afryki z Louisem Mitchelem, komisarzem ds. Rozwoju i Pomocy Humanitarnej. Spord zg osze, ktre wp ywaj, mi dzynarodowe jury wybiera zwyci zcw po jednym z ka dego kraju UE. Konkurs wsp organizuje portal Schoolnet.
Energia jest nasz przysz o ci:

http://www.futurenergia.org To unijny program edukacyjny o ochronie rodowiska skierowany do m odych Europejczykw. Jego zadaniem jest pokazanie, jak przeciwdzia a zmianom klimatycznym i oszcz dza energi . W ramach programu mona wzi udzia w konkursach, debatach i czatach z ekspertami ds. ochrony rodowiska.

28

Modzie w polityce informacyjnej UE

O jakich tematach dotycz cych Unii Europejskiej m odzie w Polsce chcia aby dowiedzie si wicej?
o moich prawach jako obywatela Unii Europejskiej o dziaaniach Unii na rzecz edukacji i modziey jak podj prac w innym pastwie Unii Europejskiej o nastpstwach zastpienia zotwki wspln walut euro o wpywie czonkostwa na zmniejszenie bezrobocia w Polsce o dziaaniach Unii na rzecz ochrony rodowiska o dalszym rozszerzeniu UE o kolejne pastwa europejskie jak yj ludzie w innych pastwach Unii Europejskiej nie wiem
7% 13% 11% 5% 9% 17% 9% 9% 12% 10% 13% 11% 22% 26% 21% 18% 22% 18% 29% 33% 18% 28% 30% 29% 40% 36% 35% 37%

15 - 19 lat 20 - 29 lat og spoeczestwa

o prawach konsumenta w Unii Europejskiej o tym, jak mog skorzysta z funduszy UE rolnicy i mieszkacy obszarw wiejskich o pomocy Unii dla mniej rozwinitych regionw o tym, jak mog skorzysta z funduszy unijnych przedsibiorcy
6% 9%

16% 13% 12% 15% 20% 19% 5% 20% 14%

Odpowiedzi nie sumuj si do 100%, gdy mona by o wskaza 5 odpowiedzi. Badanie przeprowadzono na prbie oglnopolskiej, reprezentatywnej dla spo eczestwa polskiego.

rd o: GfK Polonia na zlec. DI/UKIE, wrzesie 2008

29

Polityka modzieowa UE

Czy z perspektywy czasu warto by o Pana(i) zdaniem przystpowa do Unii Europejskiej?

59%

47% 41% 43% 45%

39%

15 - 19 lat 20 - 29 lat og spoeczestwa

6% 0%

8% 5% 0% 2% 3% 0% 2%

zdecydowanie byo warto

raczej byo warto

raczej nie byo warto

zdecydowanie nie byo warto

nie wiem

Odpowiedzi nie sumuj si do 100%, gdy mona by o wskaza 5 odpowiedzi. Badanie przeprowadzono na prbie oglnopolskiej, reprezentatywnej dla spo eczestwa polskiego.

rd o: GfK Polonia na zlec. DI/UKIE, wrzesie 2008

30

Notatki

31

Notatki

32