BEZPATNA GAZETA REGIONU BYDGOSKIEGO| nr 10 | 16 GRUDNIA 2013 | ISSN 2084-9017

FELIETONY str.2

Narciarze mog zdoby sze medali

szansach Polakw na IO w Soczi i pomyle organizacji tej imprezy w Krakowie rozmawiamy z Apoloniuszem Tajnerem, byym trenerem, a obecnie prezesem Polskiego Zwizku Narciarskiego

Szukaj nas online

Sotys Osielska rzdzi nieprzerwanie od lat 70. 6

Gmina Osielsko

Prawie 3 km nowej drogi powiatowej 18

*** Gmina Biae Bota ***

Gmina Nowa Wie Wielka

Gminne morsy ruszaj na podbj akwenw 20

Bez chusteczek nie da rady

Ta rodzina do wit czeka nie moga. Samotnie wychowujca czwrk dzieci Magorzata Bardoska z Biaych Bot zapowiedziaa dzieciom, e w tym roku prezentw pod choink nie dostan, a kolacja wigilina bdzie bardzo skromna. Podzielilimy si tym, co mielimy. 19

*** Solec Kujawski

Korty i stadion na terenie byej 22 nasycalni

region

Poza Bydgoszcz

www.pozabydgoszcz.pl

Poniedziaek, 16 grudnia 2013r.

Red. Aleksandra Radzikowska czeka na informacje

Masz dla nas temat?

Kontakt pod numerem: 537049 739

stopka redakcyjna

Redakcja Poza Bydgoszcz

6 godzin nieprzerwanego pakowania i 19 duych kartonw to efekt akcji Podziel si sercem i zabawk a zostaniesz witym Mikoajem zorganizowanych przez bydgoskich uczniw dla dzieci z Zespou Szk w Kotomierzu. W te wita podarunki w ozdobnych papierach trafi cznie do 10 rodzin wielodzietnych. Jak mwi organizatorzy, odzew by tak duy, e przers ich najmielsze oczekiwania. W podarunkach znalazy si gry, puzzle, ksiki, zabawki i pluszami. Dodatkowo do szkoy trafi kilka workw z odzie. Pojawio si take mnstwo sodyczy, z ktrych powstanie kolejnych 60 paczek. Po odwiedzinach w Kotomierzu uczniowie wyruszyli do Kozielca, aby w tamtejszej zagrodzie edukacyjnej szuka w. Mikoaja.

Zotoria, ul. 8 marca 28 redakcja@pozabydgoszcz.pl

Wydawca
Goldendorf

Redaktor naczelny
Radosaw Rzeszotek goldendorf@goldendorf.pl

FELIETON Wspodpowiedzialni
TOMASZ WICAWSKI
Nic nie usprawiedliwia osb pozbawiajcych innych wolnoci. Normalny czowiek nie skuwa drugiego kajdankami i nie wrzuca go do baganika. Chodzenie po ulicach tylko po to, eby komu spuci manto, te nie jest norm. Kickboxer na narkotycznym haju stanowi zagroenie dla spoeczestwa. Powinien by izolowany. mieszy wymiar kary, ktry moe zosta wymierzony mieszkacom Chemy i Torunia. Na myl przychodz znacznie lepsze rodki wychowawcze. Drakoskie kary s skuteczniejsze. Kastracja dziaa na wyobrani. Istnienie takich miejsc, jak dyskoteko-burdele, nie wiadczy najlepiej o punkcie, w ktrym znalaza si nasza cywilizacja. Tolerancja dla dewiacji - pusty slogan, ktry pozwala rnym sobom na prowadzenie interesw sprzecznych z dobrem wsplnym. Jak to si dzieje, e wszyscy wiedz, e mona w nich naby dowolnej proweniencji narkotyk, samo miejsce okrelane jest mianem burdelowni, a biznes nadal krci si w najlepsze? Zakamanie, na ktre wszyscy si godzimy, jest niedopuszczalne. Masowa schizofrenia. Czy trzeba tragedii, abymy zastanowili sie, jak moliwe jest, eby szesnastolatki byy bywalczyniami tego rodzaju lokali? Wzorce, ktre tam czerpi, nie nale do najbardziej wartociowych. Nie mona zabroni dorosemu. Kady jest kowalem wasnego losu. Jeeli decydujesz si na przebywanie w jednym miejscu z przybranymi w biae ortaliony i nieskaonymi myleniem osobami, to twoja rzecz. Nikt nie zabroni przecie czowiekowi skoczy z kos pod ebrem. Mamy jednak, jako spoeczestwo, psi obowizek chroni nieletnich. Tej odpowiedzialnoci nie moemy z siebie zrzuci. W wiecie, w ktrym dozwolone jest wszystko bez wzgldu na wiek, nie mona mwi o prawie i jego egzekwowaniu. Albo skoczymy raz na zawsze z przymykaniem oczu na tego rodzaju procedery, albo nie dziwmy si, e co rusz znajdujemy w lesie pnagie zwoki. Sprawca zawsze pozostaje sprawc. Wszyscy jednak powinnimy zosta ukarani z wspudzia.

FELIETON

Sekretarze redakcji
Agnieszka Korzeniewska (aga@tylkotorun.pl), Tomasz Wicawski (GSM 535 405 385)

Nie dam si nabra

RADOSAW RZESZOTEK Nie podnieca mnie ju polityka. Zbrzyda mi do reszty. Marsze, znicze, tamy prawdy, oskarenia i bezwzgldne eliminowanie wrogw. Wszystko okraszone pijarowskim pazotkiem, spod ktrego coraz wyraniej wystaje degrengolada i zepsucie. Pojawiajce si co kilka kwartaw rzekomo nowe twarze szybko okazuj si twarzami starymi, ktre przypadkowo nosz inne nazwisko. Czego mog od polityki oczekiwa? Zrozumienia moich problemw? Wolne arty. Wiele lat temu nasze polityczne elity uniosy si tak wysoko, e straciy wszelki kontakt z rzeczywistoci. adnego z panw w krawatach i pa w garsonkach z Wiejskiej i Alei Ujazdowskich nie obchodzi los szpitali powiatowych, ani budety gmin, ani tym bardziej los drobnych przedsibiorcw. Nie dam si ju zapa na czue swka i czcze pochway jake to my, klasa prednia, jestemy wani dla pastwa. Poprawka: dla budetu pastwa. Mam gosowa to na ludzi, ktrych znam i w razie czego mog ich w kadej chwili odwiedzi. Znam swojego wjta, radnych, znam te dyrektora szkoy i proboszcza. Mog ich wic w kadej chwili spyta o to, co dla mnie wane... Ale to niestety te lepy zauek. Oni bowiem te zgodnie mwi, e polityki maj do, bo z polskiego politykowania wiele nie wychodzi. Jeli usysz argument, e przecie dziki politykom udao si zbudowa na przykad autostrady i lotniska, odpowiem krtko: nie chwalcie si, e zrobilicie to, za co bierzecie pienidze.

Dzia reportau i publicystyki

Maciej Koprowicz, Marcin Tokarz, Monika Olender

Dzia informacyjny
ukasz Piecyk, Jacek Laskowski, Aleksandra Radzikowska

Sport
Aleksandra Radzikowska

Zdjcia
Adam Zakrzewski, ukasz Piecyk, Maciej Pagaa

REKLAMA
Magorzata Kramarz (GSM 607 908 607), Karol Przybylski (GSM 665 169 292) Kinga Baranowska (GSM 796 302 471), Anna Nowak (GSM 512 390 244) reklama@pozabydgoszcz.pl

Skad
Studio Tylko Toru

Druk
Express Media Sp. z o.o.
Redakcja nie odpowiada za tre ogosze. *** Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych Agencja Public Relations Goldendorf zastrzega, e dalsze rozpowszechnianie materiaw opublikowanych w Tylko Toru jest zabronione bez zgody wydawcy.

ISSN 4008-3456

Poza Bydgoszcz

www.pozabydgoszcz.pl

Poniedziaek, 16 grudnia 2013r.

Tak bezgranicznie j kocha

draa. Nie z podniecenia. Strach wypenia kad komrk jej nastoletniego ciaa. Ojciec, dziadek i kochanek W domu czeka na ni tata. Matka wypruwaa sobie yy, eby szecioro dzieci nie chodzio do szkoy na boso. Brudne nigdy nie byy. Chopaki pomagali jej zbiera ziemniaki u ssiadw. Przynajmniej zim mieli co zje na obiad. Ojciec by niewzruszony. Prac na budowie straci po tym, jak pijany w sztok spad z rusztowania i pogruchota sobie wszystkie ebra. Chodzi pokracznie, nie mg robi na wysokociach. Po co komu nieustannie zalewajcy mord pracownik. - Jagody id zbieraj miali si z niego chopaki pod sklepem. - Kurki w tym roku maj niez cen. Kocha tylko j. Mioci niedopuszczaln. Nie potrafi z tym wygra. Co szeptao mu zawsze do ucha, eby znw wej do wypowiaego, dziesi lat nieodmalowanego, rowego pokoju crki. Drzwi skrzypiay jak dawniej. We wsi nikt o tym nie wiedzia, a wiedzieli wszyscy.Trzy lata po porodzie Ania spacerowaa z wzkiem po wsi. Jasiek by kropla w kropl jak dziadek.

region

Nie chciaa zobaczy go w inkubatorze. Urodzia w sidmym miesicu ciy. Miaa szesnacie lat. Na sali leay modsze matki. Ona bya przy nich kobiet. Niczym si nie odrniaa. Na twarzy nie miaa napisane, e ojciec gwaci j od siedmiu lat. Na karcie przy ku te tego nie zaznaczyli
-Piknego masz syna mwiy ssiadki. - Tata pewnie z ciebie dumny, bo wykapany Kozowski z maego. za spywaa jej tylko cichuteko po policzku. Wiedziaa, e musi by silna. Jasiek nie moe mie takiego ycia, jak ona. Bracia si w kocu poapali. Zlali ojca tak, e na jego ciele nie byo miejsca, ktre nie byoby fioletowe. Odcigna ich. Zabiliby. Nienawidzia go najbardziej na wiecie. By jednak jej ojcem i tat jej dziecka. *** Personalia osb wystpujcych w artykule zostay zmienione

Tomasz Wicawski

Sze lat gehenny Pierwszy raz zrobi to, gdy bya w czwartej klasie. Wrcia do domu po lekcjach. By maj. Modsze dzieci bawiy si na podwrku. ony nie byo w domu. Ju par lat temu zrozumiaa, e jeeli nie zacznie pracowa po ludziach pomagajc na gospodarstwie, to dzieciom bdzie musiaa zup na kaloszu zgotowa - starym, dziurawym i mierdzcym. Ania leaa po poudniu na ku. Bya blondwos, drobn dziewczynk. Na pewno jeszcze nie kobiet. Tata rzadko j przytula. Czciej strzeli jej z plaskacza, gdy prbowaa broni matk w czasie nieustannej libacji, ktr ojciec urzdza w ich domu z kompanami. - Tato, nie bij. Odpu woaa do ojca. - Kocham ci. Przecie wczoraj razem ogldalimy mecz. Czemu dzi jeste taki. Nigdy nie potrafia zrozumie, dlaczego on zmienia si z dnia na dzie nie do poznania. Potrafi by miy, czarujcy i kochany. Bezwzgldny i przeraajcy bywa jednak znacznie czciej. Teraz leaa w krtkiej spdniczce i czytaa o przygodach Robinsona Crusoe. Pitaszek budowa wanie szaas. Drzwi zaskrzypiay. Trzydziestoparoletni mczyzna wszed do pokoju. Nie chcia sprawdzi, czy Ania odrabia lekcje. W jego krwi buzoway jeszcze dwa tanie wina, ktre przed chwil obali z chopakami pod sklepem. Okrutnie mierdzia. Usiad obok crki. Lewa rka powdrowaa na jej kolano. Dziewczynka draa. Gdy palce wdroway w gr po udzie, nie wiedziaa jeszcze, e to stanie si norm, e bdzie przychodzi co kilka dni, czasami nawet codziennie. Nie pakaa. Nie znaa tego uczucia. Kocham Ci mamrota pod nosem ojciec. - Tak piknie pachniesz. Pocauj tat. Jego rce wdroway po ciele dziecka. Nie przytula jej jednak tak, jak tata crk. Nie czua si bezpiecznie. Nie rozumiaa co si dzieje, ale ju kilka dni pniej pierwszy raz zdecydowaa si krzycze. Przeraajcego woania o pomoc nikt jednak nie sysza. Niektrzy nie chcieli sysze. Bo po co wtrca si w czyje sprawy. Policja? Niebieska karta? Telefon zaufania? Nic nieznaczce na wsi slogany. Dziewczynka pikniaa. Zmieniaa si z dziecka w kobiet. Ojciec posuwa si coraz dalej. Nie zna litoci. Ania mwia o tym w szkole koleankom. Nie chciay jej wierzy. Mwiy, e wymyla. Pawe, kolega z klasy, kocha si w niej na zabj. Par razy spacerowali razem po ograbionym do cna budynku dawnego PGR-u. Nie daa mu si jednak nawet zapa za rk. Gdy tylko si zblia,

HIV, AIDS i rzeczk mona y. Medycyna robi stae postpy. Znacznie trudniej y pod jednym dachem z ojcem, dziadkiem i kochankiem w jednej osobie. Maego Jasia trzyma nawet do chrztu. Ojciec nikomu nieznany. No, prawie nikomu. Ania miaa pitk rodzestwa. Rodzina wielodzietna. Patologia, co tu duo gada. Ojciec za konierz nie wylewa, matka te lubiaa sobie goln. Zagry nie bardzo miaa jak, bo zby jej zostay dwa. Cz wypada, z higien raczej bya na bakier. Reszt wybi jej ukochany, ktremu lubowaa ponad dwadziecia lat temu przed otarzem. Bya w pitym miesicu ciy. Ania miaa przyj za cztery miesice na wiat. Na jej nieszczcie. - Mieszkaem z Kozowskimi przez cian przez wiele lat - mwi Radosaw Zieliski, mieszkaniec wsi pod Koronowem. - Nie jestem wity, ale to, co si tam wyprawiao, woa o pomst do nieba. Boga jednak lepiej w to nie miesza. al czasem byo patrze, wic czowiek si nad dzieciakami zlitowa i da chleba z demem i mleka. Do roboty stary Kozowski nigdy szczeglnie bystry nie by. Ostatni krow prawie zagodzi. Jurny jednak zawsze by. Przynajmniej tak we wsi gadali. Anka bya jego pierwszy dzieckiem. Z dum trzyma j na rkach w kociele. Imi da jej po babci. ony nie pyta. Nigdy jej nie szanowa. Owszem, lubi zacign na siano czy pod pierzyn, ale eby od razu kocha? W tym roku pierwszy raz wszy sobie esperal. Przyrzeka na klczkach, e ju wicej nie bdzie, e si uoy, e przypadkiem wybi jej dwa przednie zby. Chciaa odej z Ani. Bya ju spakowana. Brat czeka na dworze w czerwonym polonezie. Janek paka jednak na klczkach i obiecywa. Moe naprawd si zmieni? Zostaa. Polonez odjecha. Na zawsze. Za rok urodzia Artura. Zdrowy dzieciak. Prawie cztery kilo. Ma nie byo przy porodzie. Pracowa na dachach. Tak bardzo bya z niego dumna. Nie pi ju dwanacie miesicy. Wiedziaa, e dla niej si zmieni. Potem byli Sebastian, Marek i Aneta. Idylla skoczya si jednak znacznie wczeniej. Pokj dziecinny zmieni si w sypialni. W maeskim ku prno byo szuka rodzicw. Tata wola wielkiego, beowego misia, ktrego Ani kupili chrzestni na gwiazdk. Gdy prbowaa krzycze, dusi j pluszowym przyjacielem.

region

Poza Bydgoszcz

www.pozabydgoszcz.pl

Poniedziaek, 16 grudnia 2013r.

Chcieli j wywie do burdelu?!

Policjanci w rozbitym o wicie samochodzie pod Lisim Ogonem znaleli w baganiku skut kajdankami 16-latk. ledczy nie wykluczaj adnej moliwoci. Sprawcy mogli dziaa w miosnym afekcie, cho pod wpywem alkoholu. Obaj maj do pokan kartotek i s dobrze znani policji
Tomasz Wicawski
dajcym si zawodnikiem, zdobywa medale mwi jego byy trener Marek Marsza. Decyzj klubu musielimy go jednak odsun od treningw i zakoczy z nim wspprac.
Motyw nieznany

zesnastoletnia Jagoda M. ledwo usza z yciem. Bydgoscy policjanci znaleli j skut w baganiku granatowego nissana. Chwil wczeniej auto dachowao. Czy toruski kickboxer i jego kompan z Chemy chcieli j wywie za granic? Bartosz R. mia jedno hobby. Lubi bi ludzi. Wybiera sobie na ulicy cele. Misj mia jedn. Zniszczy. Umiejtnoci, ktre zdoby na kickbokserskich treningach daway mu przewag nad ofiarami. Ju w podstawwce onanizowa si na wycieczce szkolnej przed nauczycielk. Znajomi mwi, e koks bra od modzieczych lat. Za konierz rwnie nie wylewa. Intelekt mia jednak nieprzecitny. Kilka lat temu studiowa ekonomi. Na nauk nie mia wiele czasu. Kolokwia zdawa jednak bez trudu. Psycholog, do ktrego prowadzaa go matka, nie mia z nim atwego ycia. Chopak mia mu si w twarz. - Bartosz by dobrze zapowia-

Jagod M. mia pozna kilka tygodni temu. Zakocha si. Pikna szesnastolatka zawrcia mu w gowie. Bywaa czsto w Kokocku pod Unisawiem na synnej w regionie dyskotece. Wszyscy wiedz, e nie jed tam grzeczne dziewczynki. Do szkoy Jagoda wybieraa najdusz drog. W towarzystwie starszych kolegw czua si jak ryba w wodzie. Poznaa si jednak do szybko

na Bartoszu. - Trudno jednoznacznie wskaza motywy dziaania mczyzn, ktrzy pozbawili wolnoci nastolatk - mwi Maciej Daszkiewicz z zespou prasowego Komendy Wojewdzkiej Policji w Bydgoszczy. - Rozwaamy wiele hipotez. ledztwo trwa.
Kolegom trudno uwierzy

wania. Narkotyki go ogupiay. Lubi chwali si publicznie swoimi wystpkami. Zawsze jednak chodzio raczej o bjki.
Grozi im 5 lat

Bartosz by dobrze zapowiadajcym si zawodnikiem, zdobywa medale - mwi jego byy trener

Potrzeba obdarowania yciodajny zakup

W tym roku udao si powikszy redni warto paczki. Nie o same podarunki jednak chodzi
pomagania. Nie dajemy ani wdki, ani ryby. Dajemy pasj wdkarza. W caej Polsce rednio na jedn paczk przypadao 19 darczycw. Wzrosa take warto jednego podarunku, ktry tym razem wynosi ok. 2 tysice zotych. Potrzeby byy rnego rodzaju. Od sodyczy i drobnych zabawek, po sprzt AGD czy wgiel na opa. - Sytuacje rodzin, ktrym pomagamy, s przerne dodaje Zbigniew Czapliski. Zdarzay si i takie, gdzie rodzina nie miaa na czym siedzie w domu, wic oczywist spraw byo ofiarowanie tapczanu. Paczki s anonimowe. Jednak w ramach podzikowania rodziny przygotowuj czsto laurki czy kartki z podzikowaniami dla darczycw. I jak si okazuje, obdarowani ludzie te mog pomaga. - Ta akcja wyznacza sobie za cel nie tylko pomoc, ale szczeglnie nawizywanie relacji i dawanie impulsu do pomocy dodaje Zbigniew Czapliski. Nie trzeba od razu do tego pienidzy. Pomc mona wasnym czasem i chciami. W tegorocznym finale spotkaem si z rodzin, ktra ubolewaa, e nie moe si odpaci za okazan pomoc i samemu w jaki sposb wspiera innych. Moja odpowied jest wtedy prosta wystarczy powicenie i praca, aby okaza swoje zainteresowanie drugim czowiekiem. W kocu chcemy czy ludzi. (P) weekend 7 i 8 grudnia odby si trzynasty fina akcji Szlachetna Paczka. W naszym powiecie poza sam Bydgoszcz wolontariusze przekazali paczki rodzinom w trzech rejonach. cznie blisko 70 podarunkw trafio do domw w Solcu Kujawskim, Biaych Botach i Koronowie oraz okolicach. W tym ostatnim miejscu akcja odbya si pierwszy raz. Szlachetna Paczka to oglnopolska akcja, w ktrej wytypowanym rodzinom zapewnia si niezbdne rzeczy. Kada paczka jest cile dobrana pod ktem potrzeb. - To nie jest zwyky prezent mwi Zbigniew Czapliski, koordynator w Solcu Kujawskim. To swoisty rodzaj impulsu do

Toruski kickboxer wpad ostatnio w nieciekawe towarzystwo. ukasz P. z Chemy jest policji dobrze znany. By ju oskarony o napa na funkcjonariusza. 26-latek postanowi pomc kompanowi, ktry przeywa miosny zawd. Razem pojechali do Chemna. Bartosz poprosi Jagod o spotkanie. Gdy dziewczyna chciaa zakoczy wizyt, poznaa prawdziwe oblicze swoich znajomkw. Skuli j kajdankami i wrzucili do baganika. Cel ich podry nie jest znany. Czy chcieli zgwaci dziewczyn? A moe miaa zosta wywieziona z Polski? - Nie wierz w to, e Bartek byby gotw zrobi co takiego - mwi kolega chopaka, ktry chce zachowa anonimowo. - Nie jest to wzr do nalado-

Jego samochd dachowa o 4 nad ranem, w pitek 13 grudnia w Lisim Ogonie pod Bydgoszcz. Zdaniem lokalnej prasy, obaj wczeniej mieli do czynienia z narkobiznesem. Wczeniej mczyni tankowali auto. Ze stacji odjechali nie pacc. Ratownicy znaleli w pojedzie tylko dziewczyn. Solidnie poobijana i miertelnie przeraona woaa o pomoc. Psy tropice day sobie jednak rad. Po kilku godzinach znaleziono sprawcw. Jeden mia w tym czasie 1 a drugi 1,5 promila alkoholu w organizmie. ledczy nie oskaryli mczyzn o uprowadzenie. Kwalifikacja czynu jest inna. Postawiono im zarzuty pozbawienia wolnoci 16-letniej mieszkanki

Nie wiedziaem, e obraca si w takim towarzystwie

Chemna oraz spowodowanie zagroenia jej ycia. Kierujcy pojazdem mieszkaniec Chemy odpowie dodatkowo za spowodowanie wypadku drogowego w stanie nietrzewoci. - Mczyni za przestpstwa, ktre popenili, mog zosta pozbawieni wolnoci na okres 5 lat - mwi Agnieszka Sobieralska, oficer prasowy Komendy Powiatowej Policji w Chemnie. Rodzice dziewczyny nie chc rozmawia z mediami. - Jestem roztrzsiony - mwi ojciec Jagody. - Nie wiedziaem, e obraca si w takim towarzystwie. Co staoby si z dziewczyn, gdyby auto nie wpado w polizg i nie dachowao? Sprawcy mieli jaki plan. Nie wozili jej przecie jak worka ziemniakw w baganiku bez okrelonego celu. Czy ledczym uda si rozwika t zagadk? Co roku wiele nastolatek z naszego kraju trafia do zachodnioeuropejskich domw publicznych.

Straakom z powiatu atwiej bdzie ratowa przy pomocy dodatkowego wyposaenia

gniew Winiewski, naczelnik OSP w Solcu Kujawskim. Dla czci jednostek to pierwsze takie zestawy w caym wyposaeniu. To bardzo pomocne, gdy dysponujemy ludmi przeszkolonymi w zakresie pomocy i ratowania ycia. Poza Solcem Kujawskim sprzt trafi take do Mkowarska, Huty oraz Brzozy. Sprzt zosta zakupiony w ramach programu Ludziom na ratunek, ktrego cao to koszt ok. 1,3 mln zotych. Dofinansowanie marszaka z Regionalnego Programu Operacyjnego wynosi milion zotych. (P)

lisko 70 jednostek Ochotniczej Stray Poarnej w regionie otrzymao nowy sprzt ratowniczy. Cz z puli nowego wyposaenia dofinansowanego ze rodkw Urzdu Marszakowskiego trafio do jednostek w powiecie bydgoskim. Przekazany sprzt to nowoczesne zestawy ratownictwa medycznego, ktre zawieraj m. in. kamizelki, butle tlenowe, niezbdne akcesoria oraz zestaw 16 szyn do unieruchamiania koczyn. - To wyjtkowo wane wyposaenie, bo to najczciej straacy z jednostek OSP s na miejscu zdarzenia jako pierwsi mwi Zbi-

Poza Bydgoszcz

www.pozabydgoszcz.pl

Poniedziaek, 16 grudnia 2013r.

Atlantyda zapomnianych miejsc

region

W powiecie bydgoskim znajduj si a 184 zapomniane cmentarze. Niemal wszystkie z nich s ewangelickie, bd pomennonickie

Aleksandra Radzikowska

owstay wraz z napywem kolonistw olderskich, gwnie na obszarach wzdu Wisy i puszczy bydgoskiej oraz w czasie kolonizacji fryderycjaskiej. Dzi s czsto jedynym wiadectwem istnienia ludnoci ewangelickiej na tamtych terenach. S pamitk po nieistniejcych ju wsiach, w ktrych nie ma nawet domw. Zostay tylko dzikie sady i cmentarze. Jedynie przez niektrych niezapomniane. Prawie wszystkie z nich s dzi zaniedbane. Wpyw czasu i pogody, brak odpowiedniej konserwacji w poczeniu ze zdewastowaniem ich przez wandali, odcisny swoje pitno. Zaronite dzik rolinnoci, mchem i krzakami, nie przypominaj tego, z czym sowo cmentarz si kojarzy. 95% z nich to miejsca spoczynku ludnoci ewangelickiej i pomennonickiej. Najwicej w powiecie, bo a 43 z nich, znajduje si w gminie Koronowo. W Nowej Wsi Wielkiej takich miejsc jest 29, Sicienku 24, Dbrowie Chemiskiej i Dobrczu po 21. Najmniej, bo 15 i 11 znajduje si kolejno w Solcu Kujawskim i Osielsku. Pozostae zlokalizowane s gwnie na terenie Bydgoszczy. Nie mona ich podzieli na istniejce i nieistniejce, bo podzia ten nie uwzgldnia caego spektrum dziaa wobec

Starych nekropolii nie brakuje w powiecie bydgoskim.

takich miejsc podejmowanych. Z pewnoci znajd si wic mieszkacy tych terenw, ktrzy o niektrych z nich nie maj pojcia. Jedne oznaczone s pamitkow tablic, przy innych nie ma znakw, ktre wskazywayby na charakter tych miejsc, a przy kolejnych nawet nagrobkw. Nie ma bram i ogrodze. Nie ma te ludzkiej zadumy. Pozostaa jedynie pami W Borkach, w gminie Dbrowa Che-

Fot. ukasz Piecyk

miska, znajdoway si trzy cmentarze, z czego zachoway si obok siebie dwa, przedzielone gospodarstwem domowym. Najwaniejsz rzecz jest tam mennonicka pyta nagrobna z II poowy XVIII w., najstarszy zabytek sztuki sepulkralnej w powiecie bydgoskim i drugi z najstarszych w wojewdztwie kujawsko-pomorskim. - Zabytek przedstawia kobiet wraz z czwrk swoich dzieci, dwiema crkami i dwoma synami mwi Micha Winiewski, zwizany ze stowarzyszeniem Tak trzeba, ktre w formie wolontariatu zajmuje si

renowacj zapomnianych cmentarzy. Na pycie s inskrypcje wiadczce, e pochwku jednego z dzieci dokonano w 1767 r. Wszystkie postacie stoj na kotwicy, symbolu nadziei i s wpisane w wieniec laurowy, czyli symbol niemiertelnoci i wiecznego ycia. Wany na mapie zapomnianych miejsc, jest take cmentarz mennonicko-ewangelicki w Przyubiu. To najstarsza z zaoonych w powiecie bydgoskim przez osadnikw olderskich miejscowoci. Jej powstanie datuje si na rok 1594 r. W Ostromecku za znajduje si ewangelicki cmentarz rodowy rodziny Schonborn-Alvensleben. Nekropolie nie byy jedynie wiejskie, ale jak pokazuje to miejsce, take rodowe, dedykowane poszczeglnym czonkom danej rodziny. Ten znajdujcy si w Ostromecku, to w istocie mauzoleum, ktre stracio wiele z uwagi na dewastacje i poszukujcych skarbw wandali. - To miejsca, ktre maj niecodzienn histori dodaje Micha Winiewski. Dodam, e w Koronowie znajduje si jedyny cmentarz ydowski w wojewdztwie, ktry przetrwa do naszych czasw. W powiecie byy jeszcze cmentarze ydowskie w Solcu Kujawskim i Bydgoszczy, lecz ten w Solcu zosta zlikwidowany. W nekropolii znajdujcej si w Koronowie pozostay za macewy z inskrypcjami po dwch stronach, w jzyku

niemieckim i po hebrajsku. Cmentarze poepidemiczne Jeden z nich znajduje si w Kusowie w gminie Dobrcz. To nekropolie, w ktrych chowano zmarych na choler podczas epidemii w XIX w. Z uwagi na zagroenie nawrotem choroby, zakopywano ich we wsplnych grobach, usytuowanych z dala od siedzib ludzkich i wody. Jeli na polu znajduje si samotna wyspa zieleni, moe by ona czasem wanie takim cmentarzem. - Na og nie s one upamitnione dodaje Micha Kwiatkowski. W innych rejonach wojewdztwa stawiano specjalne krzye zwane karawak. Te poepidemiczne znajduj si, bd znajdyway, m.in. w Boenkowie, Glinkach czy Salnie. Inicjatyw, ktre ratuj takie cmentarze jest niewiele. Stowarzyszenie Tak trzeba, dziaa gwnie w obrbie powiatu toruskiego, cho temat zapomnianych nekropolii w powiecie bydgoskim rwnie zaznacza. Kade z tych 1588 miejsc, ktre znajduj si w naszym wojewdztwie ma przecie swoj wasn histori. Na spisanie wszystkich nie starczyoby grubej ksigi. Kadego nie da si oczywicie odrestaurowa, bo po wielu ciko szuka te znaku. Mona jednak sprawi, by nie byy zapomniane.

Konie s autystyczne
Podczas zaj hipoterapeutycznych w Jaruynie mona si przekona, jak wielkie efekty daje wsppraca czowieka ze zwierzciem. By moe, dziki pracy z komi, Adam zagra kiedy z ojcem w pik

Gmina Osielsko

Poza Bydgoszcz

www.pozabydgoszcz.pl

Poniedziaek, 16 grudnia 2013r.

Studentka te moe zosta ambasadorem

Dyplomacja jest domen ludzi dowiadczonych. Moda mieszkanka gminy Osielsko walczy jednak z tym stereotypem. Chocia konkurencja bya dua, Duczycy zdecydowali si wybra j do roli Ambasadora Dobrej Woli. Wszystko zaczo si od wymiany midzynarodowej

yczekiwali go od lat. Kochali dzieci, dlatego tak bardzo marzyli o wasnym. Wreszcie, pi lat po lubie, udao si. Katarzyny i Marcina nie omin zakupowy sza i rado z wyboru pierwszego eczka czy dziecicych ubranek. On, pasjonat piki, marzy o synu, wsplnych wyprawach nad jezioro i grze w pik. Pragn, eby may gra kiedy w klubie. Jego rodzicw nie byo sta na sportowe stroje i obozy. Obieca sobie, e syn nigdy nie usyszy odmowy, gdy poprosi o marzenia. Kupi mu ju nawet pierwsz pluszow pik. Ada jednak nigdy ni nie zagra. Katarzyna bya pewna, e syn ma problemy ze suchem. Co prawda, mia wtedy dopiero siedemnacie miesicy, ale nie reagowa w sposb oczywisty na jej gos. Czasem odwrci si, gdy co powiedziaa, ale nigdy nie miaa pewnoci, e to z tego powodu. Nie odwzajemnia te jej umiechw. - Na pocztku mylaam, e jest zbyt mody, by bra udzia w interakcji mwi. To nasze pierwsze dziecko, nie miaam jeszcze dowiadczenia i porwnania z tym, jak zachowuj si inne. Dwa miesice pniej usyszeli z mem co, co byo dla nich jak wyrok. May wcale nie by smutnym dzieckiem. Nie odwzajemnia umiechw, bo nie by w stanie wyczyta z ich twarzy emocji. Specjalici powiedzieli wtedy, e autystyczne dzieci czsto nie potrafi reagowa na gesty, bo ich nie odrniaj. To, e bdzie mona mu pomc, zapisa na rehabilitacj czy hipoterapi,

usyszaa ju przez mg. *** Wedug Montyego Robertsa konie s autystyczne. Nie lubi kontaktu wzrokowego i le znosz to, gdy podchodzi si do nich na wprost. Nie lubi te, jeli kto wkracza w ich przestrze yciow. Osoby autystyczne i konie podobnie reaguj jedynie na aktualne sytuacje, myl obrazami i porozumiewaj si za pomoc gestw. To, zdaniem wielu ekspertw, jest kluczem do ich wzajemnego zrozumienia. Dzieci autystyczne atwo zaprzyjaniaj si z koniem, co otwiera im drog do nawizania kontaktu rwnie z ludmi. Toffiego, Windsora i Dunaja, pacjenci Bydgoskiego Towarzystwa Hipoterapeutycznego Mylcinek znaj doskonale. Widok tych koni niejednemu z nich na twarzy wymalowa umiech, a one same day poczucie wadzy nad ruchem setkom tych chorych, ktrym zabra je los. Ewa Zitak, prezes bydgoskiego towarzystwa, podobnych umiechw w Jaruynie widziaa ju wiele. - Dokadnie nie pamitam, ile lat temu przyszam tu na zastpstwo mwi z umiechem. Tak wyszo, e trwa ono ju kolejne lata. Hipoterapia i pomaganie innym stao si moj pasj. U nas gwnym terapeut jest

ko. Wykorzystujemy jego walory do pracy z osobami chorymi. Niezalenie od tego, czy trafiaj do nas pacjent z upole-

dzeniem umysowym czy fizycznym. Ko, jako jedno z niewielu zwierzt, potrafi na te paszczyzny oddziaywa jednoczenie. Toffi, Windsor i Dunaj przekazuj pacjentom impulsy, ktre wynikaj z ich naturalnego ruchu, a ktre imituj proces chodzenia. Daj te wielu chorym poczucie spenienia, dumy i bezpieczestwa. *** Tak byo rwnie w przypadku Adama. Wczeniej nie chcia bawi si pluszow pik. Umiecha si sporadycznie, a rodzice

nie byli wtedy pewni, co jest tego przyczyn. Czasem robi to, gdy patrzy na cian lub bawi zabawkami. Dokadnie tak samo umiecha si jednak take, gdy mwili mu, e go kochaj. Adama na zajcia hipoterapeutyczne zapisali, gdy mia cztery lata. Nie ba si. Po jedenastej wizycie zauwaya, e syn umiecha si na widok konia. Po pitnastej bya ju pewna, e jest to rado okazywana wiadomie. - Kada wizyta bya dla nas jak zaproszenie do szczcia dodaje. Bylimy z Marcinem dumni z postpw, ktre udao mu si zrobi. *** Dziesitki takich historii widziaa te w swoim orodku hipoterapeutycznym Ewa Zitak. Organizacji o takim charakterze jest w Polsce jedynie kilka, dlatego jej progi przez lata dziaalnoci przekraczali ludzie, ktrzy musieli mierzy si z rnymi problemami. Od skoliozy i niedowadu koczyn, po ADHD i chorob Alzheimera. - Niezalenie od tego czy pacjenci cierpieli na niepenosprawno fizyczn, czy umysow, zauwayam jedn prawidowo dodaje z umiechem. Nie bez powodu mwi si, e najwiksze szczcie na wiecie na koskim siedzi grzbiecie. Hipoterapia, jako atrakcyjna i przyjemna forma zaj, daje choremu kontakt z natur i zwierzta-

mi, dziaa na pacjentw mobilizujco i zachca ich do wsppracy. Zajcia hipoterapeutyczne podnosz ogln sprawno, normalizuj napicie miniowe, poprawiaj rwnowag i poczucie rytmu. Dziki nim lepsza staje si take orientacja w schemacie wasnego ciaa oraz w przestrzeni, zwiksza si poczucie wasnej wartoci, a poprawie podlegaj funkcje patrzenia, syszenia czy mylenia. Zwikszaj si take parametry procesw uwagi i pamici. Ronie poczucie aktywnego oddziaywania na otoczenie. - Czasem wierzchowiec pobudza syna jedynie do ruchu, a innym razem uruchamia pokady jego emocji dodaje matka Adama. Napdza go do wykonywania trudnych w innych warunkach polece. Konie rwnie ucz si ludzi i ich zachowania. Dziki temu mam okazj oglda ich niem przyja. Nigdy wczeniej nie pomylaabym, e praca ze zwierzciem moe da czowiekowi tyle dobrego. *** Dzi Adam z terapii korzysta ju trzeci rok. wiat, w obrbie ktrego funkcjonuje, w caoci zna tylko on sam. Zdarza si, e przez dugie godziny nie wpuszcza do rodka nikogo. Jednak dziki hipoterapii umiecha si do rodzicw znacznie czciej. To zawsze zapowiada moment, w ktrym komunikacja z nim jest atwiejsza. Kto wie, moe ju niedugo zagra z tat w pik.

Tomasz Wicawski

uczycy czsto okrelani s najszczliwszy narodem na wiecie. W pastwie tym realizowanych jest wiele modzieowych inicjatyw. Na uniwersytetach mog wykaza si osoby z wielu krajw. Sprawowanie funkcji publicznych pozwala lepiej przygotowa si do zawodowego ycia. Ambasadorzy s zwykle wybierani spord dyplomatw. Nie jest powszechne, by stawali si nimi studenci. Aleksandra Wilczyska z Osielska jest jednym z wyjtkw od tej reguy. - Jej zadanie polega na propagowaniu wymian studenckich, wiadomoci midzykulturowej, a take upowszechnianiu wiedzy o moliwociach rozwoju kariery zawodowej - mwi Dariusz Jachowski, dyrektor Zespou Szk w Osielsku. - Ola bya uczennic naszej szkoy. Chtnie chwalimy si jej sukcesem, bo jest czym. Sama zainteresowana ze spokojem podchodzi do sprawy. Zaskoczyo j mianowanie na Modzieowego Ambasadora Dobrej Woli, ale nie przeroso. - To dla mnie wielki zaszczyt i bar-

dzo ekscytujce zadanie - mwi Aleksandra Wilczyska, nowa ambasador. - Postaram si z niego wywiza, jak tylko potrafi. Aleksandra, absolwentka budownictwa na UTP w Bydgoszczy, ma 23 lata i obecnie studiuje Transport i Logistyk na Duskim Uniwersytecie Technicznym (DTU). W ramach kontynuacji swojej edukacji zdecydowaa si zoy aplikacje na 2-letnie studia magisterskie w Danii. A tu po przybyciu wypenia kolejn aplikacj: - Kiedy przyjechaam do Danii zoyam wniosek, by zosta Modzieowym Ambasadorem Dobrej Woli - opowiada Aleksandra Wilczyska. Jestem niezmiernie podekscytowana, e udao mi si zosta przyjt do tego prestiowego programu. Zadaniem ambasadorskim jest przede wszystkim promowanie Danii wrd moich rwienikw w Polsce, a szczeglnie dzielenie si moj osobist histori na temat midzynarodowej mobilnoci studentw w celu wspierania wymiany midzykulturowej i globalnych moliwoci kariery. Dania to may kraj o wysokim PKB, czasem uznawany za najszczliwszy nard wiata, o wysokim poziomie

Aleksandra Wilczyska z Osielska zostaa Modzieowym Ambasadorem Dobrej Woli w Danii. wyksztacenia wrd jej obywateli, z wyjtkowym systemem opieki spoecznej. Jest take wiatowym liderem w zakresie zrwnowaonego rozwoju. Rozpoznawalne duskie firmy to m.in. potna firma spedycyjna Mrsk i producent zabawek LEGO. Jeli chodzi o studiowanie w Danii, Aleksandra i jej zagraniczni koledzy z duskich uczelni, wymieniaj wysok jako ycia, metody nauczania oraz standardy akademickie na uczelniach, jak rwnie moliwoci zatrudnienia jako jedne z gwnych powodw udania si wanie do Danii podczas stu-

Fot. Nadesane

diw. - Wszystko zaczo si w 2012 roku, kiedy zdecydowaam si na wymian studenck w ramach programu Erasmus - mwi studentka z Osielska. - Miaam moliwo studiowania jednego semestru na najlepszym uniwersytecie w Danii. Wywaro to na mnie niesamowite wraenie, zwaszcza e wczeniej nie zdawaam sobie sprawy, e wikszo studiw w Danii odbywa si w jzyku angielskim, a nie duskim. To zdecydowanie pomogo mi podszkoli zdolnoci jzykowe, poszerzy midzykulturowe horyzonty, jak rw-

nie zmieni nieco mylenie o moim yciu i nadchodzcej przyszoci. Zaczam kreatywnie myle i otworzyam oczy na zupenie nowe moliwoci rozsiane po caym wiecie. Studentka z Osielska opara prac inyniersk, ktr napisaa po powrocie z wymiany, na rowerowym stylu ycia panujcym w Danii. Studiowaa wtedy Budownictwo na UTP na specjalizacji projektowanie drg. - Byo to dla mnie zupenie naturalne, e chc napisa prac pt. Rozwizania projektowe drg rowerowych w Danii opowiada mieszkanka gminy Osielsko. - Pamitam, e w wakacje, tu po moim powrocie z wymiany, zdecydowaam, e po skoczeniu stopnia inynierskiego chc wrci do Danii i rozpocz tam studia magisterskie. Rodzice s dumni ze swojej crki. - To bardzo wana i odpowiedzialna funkcja - mwi Magorzata Wilczyska, mama nowej ambasador. - Moe kiedy w przyszoci polskie wadze zdecyduj si skorzysta z jej dowiadczenia i obejmie jak placwk dyplomatyczn. yczymy jej tego z mem z caego serca. Odnajduje si w kontakcie z innymi ludmi, zna jzyki obce, wic nic nie stoi na przeszkodzie.

Poza Bydgoszcz

www.pozabydgoszcz.pl

Poniedziaek, 16 grudnia 2013r.

Wybrany szybciej ni Jan Pawe II

K
Tomasz Wicawski
onrad Cichaski jest sotysem Osielska od 1976. Nadal cieszy si zaufaniem mieszkacw. Gdy zaczyna, kardynaowie na konklawe wybrali Wojty papieem, a Gierek nadal zadua kraj. Caa Polska wtedy pakaa, e pikarze zajli dopiero pite miejsce na mundialu. Czasy si zmieniy, ale czerwona tabliczka z biaym napisem nadal wisi na tym samym domu. O sotysie Osielska mona powiedzie, e jest czowiekiem instytucj. Oferuje swoj pomoc mieszkacom 24 godziny na dob. Stoi na czele soectwa od 37 lat. - Wane, eby mieszkacom yo si coraz lepiej - mwi Konrad Cichaski, sotys Osielska. - Gdy wybrali mnie na sotysa po raz pierwszy, w Osielsku by niecay kilometr utwardzanej drogi. Dzi wszyscy widzimy, jak to wyglda. Mimo upywu lat sotys nadal tryska energi i realizuje wiele inicja-

Gmina Osielsko

Sotys Osielska pamita czasy gbokiej komuny. Miejscowo wygldaa wtedy zupenie inaczej. Jedyna asfaltowa droga bya rarytasem. O powszechnym dostpie do wodocigu i kanalizacji nikt nawet nie marzy. Zmieniali si przez cztery dekady mieszkacy, a sotys pozostaje cay czas ten sam
wo jak wasn kiesze. Konrad Cichaski stawia na dialog ze spoeczestwem. Pomimo tego, e w Osielsku mieszka wielu napywowych mieszacw, na zebraniach soeckich czsto brakuje wolnych krzese na sali. Sotys czsto korzysta z pomysw mieszkacw, ale gdy pojawia si pomys, z ktrym si nie zgadza, broni swojego zdania jak lew. - Kiedy byo zupenie inaczej - wspomina sotys. - Osielsko przypominao biedn wie, w ktrej stay zapuszczone chaupki. Teraz jest to najlepiej rozwijajca si gmina. Troch si zmienio. Mieszkacy maj inne problemy. Miastowe to by zaraz chciay wszystko mie tak jak w Bydgoszczy. Tam pracuj, wysyaj do szkoy swoje dzieci, a u nas tylko pi. Najwiksz dum sotysa jest basen. Nie ma wielu miejscowoci wiejskich, w ktrych powstaj takie obiekty. Trzydziestosiedmioletni sta robi due wraenie. Nie ma w okolicy innej osoby, ktra piastuje to stanowisko tyle czasu. Przez cztery dekady zmienio si w Polsce i gminie Osielsko prawie wszystko. Konrad Cichaski nie zmieni si jednak wiele. - Wosw tylko troch ubyo mieje si w rozmowie z nami. - No i siwizn wida delikatn.

Gdy zaczyna, kardynaowie na konklawe wybrali Wojty papieem

Konrad Cichaski od wier wieku cieszy si uznaniem mieszkacw Osielska.

Fot. ukasz Piecyk

tyw na rzecz mieszkacw soectwa. Z jego inicjatywy powsta spoeczny komitet budowy drg, wodocigw oraz elektryfikacji soectwa. Zarzdca organizuje rwnie szereg imprez kulturalno-sportowych i aktywnie wsppracuje z lokalnymi stowarzyszeniami, klubem seniora i urzdnikami. W roku 2011 zdoby tytu nie

tylko najpopularniejszego, ale take najlepszego sotysa wojewdztwa kujawsko-pomorskiego. - To wszystko zasuga mieszkacw i rady soeckiej - mwi z wrodzon skromnoci sotys. - Staram si tylko nie przeszkadza. Kiedy prbowano zlikwidowa w Osielsku gimnazjum. Cichaski

murem stan za mieszkacami i ich dziemi. Chodzi trzy lata od instytucji do instytucji i wychodzi to, co chcia. Udao si je przywrci. Mieszkacy maj o nim dobre zdanie. - Po co mielibymy szuka kogo innego? - pyta nauczycielka z Osielska. - Przecie sotys zna t miejsco-

Inwestycje przydatne na lata

Rok 2013 w gminie Sicienko upyn pod znakiem realizacji budowlanych projektw
Aleksandra Radzikowska
zrealizowane - mwi wjt gminy Sicienko, Jan Czesaw Wach. - Udao si pozyska odpowiedni ilo rodkw, ktra wraz z pienidzmi pochodzcymi z gminnego budetu, pozwoliy na ich przeprowadzenie. Pracujemy te nad nowymi projektami, ktre zostan zrealizowane w przyszym roku. To nie jedyne inwestycje drogowe, ktre zostay w Sicienku przeprowadzone. Komfort jazdy poprawi si take na przebudowanej drodze gminnej nr 50303C w Kryszynie, na ul. Straackiej i Lenej. Zadanie zostao w peni zrealizowane ze rodkw budetu gminy. Jego koszt wynis 107 tys. W zakresie ul. Straackiej wykonano odcinek 101 m.b. z kostki brukowej wraz ze zjazdami oraz progiem zwalniajcym. W najbliszym czasie realizowane bdzie rwnie w zakresie ul. Lenej. Pod znakiem rozbudowy Prace budowlano-montaowe zwizane z zagospodarowaniem i ogrodzeniem terenu wok Domu Rolnika oraz budowa wielofunkcyjnego boiska w Mochlu, day wadzom gminy kolejny powd do dumy. Warto kocowa zadania wyniosa blisko 350 tys., z czego wikszo, bo 232 tys., pozyskano ze rodkw unijnych w ramach dziaa Odnowa i rozwj wsi. Wielofunkcyjne, oglnodostpne boisko wraz nawierzchni z trawy syntetycznej o wymiarach 22x42m z wyposaeniem, powstao za w Samsiecznie. Pomoc w wysokoci 111 tys. gmina uzyskaa z tego samego funduszu. czny koszt realizacji projektu wynis 183 tys. z. Wanym punktem zrealizowanego planu inwestycyjnego jest take zakup cignika komunalnego z osprztem do koszenia trawy, zamiatania i odnieana chodnikw. rodki na zakup w wysokoci 126 tys. pochodziy z budetu gminy. - Dziki temu atwiej bdzie zadba o porzdek na terenie gminy - komentuje Jan Czesaw Wach. - Sezon zimowy ju si rozpocz, wic cignik z osprztem pozwoli na odpowiednie odnieanie chodnikw. Dla mieszkacw to z pewnoci dobra wiadomo. Komfort przemieszczania zwikszy si take noc. Na 15 nowych supach zamontowano oprawy oraz dokonano 21 podwiesze nowych opraw. Zadanie zrealizowano ze rodkw gminnego budetu. Przeznaczono na nie 151 tys. z.

Gmina Sicienko i Dobrcz

Poza Bydgoszcz

www.pozabydgoszcz.pl

Poniedziaek, 16 grudnia 2013r.

ych inwestycji mieszkacy i wadze gminy wyczekiwali od lat. W tym roku szczliwie udao si je zrealizowa. Budowa kanalizacji sanitarnej, owietlenie uliczne czy rozbudowa drg, to jedne z gwnych prac, ktre zostay przeprowadzone. Dziki rodkom pozyskanym z dofinansowa i budetu gminy, zakoczono projekty o cznej wartoci kilku milionw zotych. Gwne inwestycje drogowe Budowa kanalizacji sanitarnej wraz z przepompowni i toczniami ciekw z Oswca do granic Bydgoszczy, trwaa ju od zeszego roku. Warto kocowa zadania wyniosa ponad 2442159 mln z. Dofinansowanie z Unii Europejskiej w ramach dziaania Podstawowe usugi dla gospodarki i ludnoci wiejskiej, wspomogo jej budet o blisko milion zotych. Z tego samego funduszu udao si pozyska rwnie kwot 254 tys. na budow kanalizacji sanitarnej z przyczami i przepompowni ciekw w Warto kocowa zadania wyniosa ponad 2442159 mln z. Janinie. Rok 2013 przynis take dobre informacje dla kierowcw podrujcych po terenie gminy. Rozbudowa drogi gminnej nr 50314C na trasie z Oswca do Szczutki oraz drogi nr 50335C na linii Mochle-Tryszczyn Doy, znacznie poprawia komfort jazdy. Projekt realizowany w zakresie robt budowlano-montaowych, przeprowadzany by w dwch etapach. Jego czna warto wyniosa ponad 2 mln, z tego w 2013 r. 940 tys.

Fot. Nadesane

W tym roku wykonano te odcinek drogi Oswiec-Szczutki o dugoci 1200 m.b. wraz ze zjazdami i oznakowaniem poziomym i pionowym. Przebudowa drogi gminnej Oswiec-Szczutki o dugoci 1050 m.b. i nawierzchni asfaltowej wraz ze zjazdami do posesji i oznakowaniem pionowym, kosztowaa blisko 740 tys. z. z czego 178 tys. pochodzio z dotacji z Urzdu Marszakowskiego. - Cieszymy si z tego, e tak wane i potrzebne mieszkacom inwestycje zostay

Pienidze bez tajemnic

Uczniowie swojej wiedzy o rynku finansw nie ogranicz tylko do lekcji podstaw przedsibiorczoci
ukasz Piecyk
wzi udzia w Na wasne konto, swoj szans bdzie mia Zesp Szk w Dobrczu. Uczniowie zajcia rozpoczn w jeden z tygodni ferii zimowych. Wtedy dziki zabawom i grom edukacyjnym poznaj podstawowe pojcia i narzdzia ekonomiczne. W drugim semestrze czeka ich wyzwanie konkursowe, czyli stworzenie gazetki ekonomicznej skierowanej do spoecznoci lokalnej. Potrzebne bdzie take mini biznes plan jej wydania. Najlepsze prace zostan wysane na finaowy konkurs w Warszawie, ktrego stawk s roczne stypendia edukacyjne. Program Na wasne konto jest realizowany w ramach programu edukacji ekonomicznej z Fundacj na Rzecz Rozwoju Wsi Polska Wie 2000" im. M. Rataja i przy wsppracy z Narodowym Bankiem Polskim.

yciodajny zakup
Straakom z powiatu atwiej bdzie ratowa przy pomocy dodatkowego wyposaenia

esp Szk w Kotomierzu zakwalifikowa si do programu Na wasne konto. Dla uczniw to szansa, aby zgbi tajniki przedsibiorczoci i ekonomii bardziej ni zakadaj to ministerialne programu. Pierwsze zajcia rusz w ferie. Program skierowany jest do uczniw gimnazjum z gmin miejsko-wiejskich i wiejskich. Poza poszerzeniem wiedzy z szeroko rozumianych finansw uczniowie maj take lepiej planowa swoj karier zawodow, a przy okazji zmniejszy si dysproporcja w wiedzy z zakresu narzdzi ekonomicznych midzy modzie miejsk, a t pochodzc z obszarw wiejskich. - W pierwszym rozstrzygniciu

Program skierowany jest do uczniw gimnazjum z gmin miejsko-wiejskich i wiejskich.

Fot. Archiwum

wytypowanych placwek bylimy w rezerwie mwi Anna Kutkowska z Urzdu Gminy Dobrcz. Na szczcie udao si dosta do grupy biorcej udzia w projekcie. O tym,

ktra placwka skorzysta z tej akcji, zdecydowaa zasada kto pierwszy, ten lepszy, bo zaproszenie dostalimy trzy dni przed rozpoczciem akcji. Jeli za rok te nam si uda

O jeden dzie duej

S
Sztab w Dobrczu liczy, e uda si pobi zeszoroczny wynik finau orkiestry Jurka Owsiaka
i godnej opieki seniorw. W gminie Dobrcz gwne dziaania 50 wolontariuszy i koordynatorw skupi si w hali sportowej Zespou Szk im. Kazimierza Grskiego. Start wyznaczono na godzin 15. - Przewidujemy gry, zabawy, konkursy dla dzieci i oczywicie licytacje zapowiada Barbara Hipnarowicz, kierownik Gminnego Orodka Kultury. Przy tradycyjnym wiatekaudo nieba o godzinie 20 towarzyszy nam bdzie take orkiestra dta. Na t chwil nie zdradzimy, co bdzie przedmiotem licytacji, ale nasze sekcje plastyczne szykuj niespodziank. Swoje ukady intensywnie wicz formacje taneczne dziaajce przy GOK-u. Zarwno grupa hip-hopowa jak i pary taneczne dokadaj wszelkich stara, aby zdy opanowa kroki przed wielkim finaem. Wielka Orkiestra witecznej Pomocy zagra w styczniu 22. raz. W tym roku udao si zebra ponad 50 mln zotych. Sztab w Dobrczu ostatni fina zamkn z wynikiem blisko 13 tysicy zotych. (P) ztab Wielkiej Orkiestry witecznej Pomocy w Dobrczu powoli koczy nabr wolontariuszy. Trwaj ostatnie przygotowania przed wielkim finaem, ktry odbdzie si 12 stycznia. W tym roku orkiestra Jurka Owsiaka podobnie jak ostatnio gra na zakup specjalistycznego sprztu dla dziecicej medycyny ratunkowej

lisko 70 jednostek Ochotniczej Stray Poarnej w regionie otrzymao nowy sprzt ratowniczy. Cz z puli nowego wyposaenia dofinansowanego ze rodkw Urzdu Marszakowskiego trafio do jednostek w powiecie bydgoskim. Przekazany sprzt to nowoczesne zestawy ratownictwa medycznego, ktre zawieraj m. in. kamizelki, butla tlenowe, niezbdne akcesoria oraz zestaw 16 szyn do unieruchamiania koczyn. - To wyjtkowo wane wyposaenie, bo to najczciej straacy z jednostek OSP s na miejscu zdarzenia jako pierwsi mwi Zbigniew Winiewski, naczelnik OSP w Solcu Kujawskim. Dla czci jednostek to pierwsze takie zestawy w caym wyposaeniu. To bardzo pomocne, gdy dysponujemy ludmi przeszkolonymi w zakresie pomocy i ratowania ycia. Poza Solcem Kujawskim sprzt trafi take do Mkowarska, Huty oraz Brzozy. Sprzt zosta zakupiony w ramach programu Ludziom na ratunek, ktrego cao to koszt ok. 1,3 mln zotych. Dofinansowanie marszaka z Regionalnego Programu Operacyjnego wynosi milion zotych. (P)

Wywieli mnie do psychiatryka!

Marcin Tokarz

Poza Bydgoszcz

www.pozabydgoszcz.pl

Poniedziaek, 16 grudnia 2013r.

Koronowo

17

Mieszkanka Gocieradza liczya na spokojn staro. Skutecznie uniemoliwi jej to bratanek wraz ze swoj on. Trzymali j w spiarce, odcinali prd i nie dawali jedzenia. Kobieta musiaa ucieka
koma. - Ta Renata od pocztku mnie tam nie chciaa. To przez ni Bogusaw sta si dla mnie taki wredny. Raz zastawia drzwi do mojej spiarki cikimi donicami. Nie mogam ja wyj! Wic je przepchnam i dwie si zbiy. Robia mi zdjcia telefonem. Miaam miot, to j pacnam. Telefon upad i si zepsu. Posza na policj, a policji to ja potrzebowaam prosz pana. Tu jest cieplutko Caej sytuacji przygldali si pracownicy socjalni z MGOPS w Koronowie. Po przeniesieniu staruszki do spiarki opiekowali si ni. Mieli wiadomo, e pani Stefanii przysuguje doywotnie prawo do zamieszkiwania jednego z pokojw domu w Gocieradzu. Prbowali dotrze do aktu notarialnego. Wtedy bezskutecznie. Niedawno potwierdzili swoje informacje. - Wszystko zaczo si, gdy w zeszym roku koronowski MGOPS dosta telefon ze wiecia, e pani Stefania opuszcza szpital psychiatryczny i trzeba si ni zaj - opowiada Anna Malak, opiekunka 93-latki. - Pniej spdzaam z ni duo czasu. Wiedziaam, e jest zdrowa psychicznie. Renata i Bogusaw wci utrudniali nam prac. Jeszcze zanim pani Stefania przeniosa si do spiarki, ona jej bratanka zabraniaa nam gotowa we wsplnej kuchni, a nawet wyprowadza j na spacer. To, co dziao si ju w spiarce przekraczao wszelkie wyobraenia. Stao si jasne, e dla dobra staruszki trzeba ewakuowa j z gospodarstwa w Goi tak ani myli tam wraca. Koronowski MGOPS zoy w bydgoskiej prokuraturze wniosek o wszczcie ledztwa przeciwko Renacie i Bogusawowi S. za zncanie si nad 93-latk. Pierwsza prba spotkaa si z odmow na podstawie braku wystarczajcym dowodw. Druga czeka na decyzj. Mecenas pary nie zgodzi si na udzielenie nam komentarza. W styczniu odbdzie si kolejna rozprawa przeciwko Stefanii Borewieckiej. Musiaam wyj przez okno Tego dnia Reneta namwia pani Stefani na wyjcie do nowego lekarza. Na podwrzu czekaa karetka. Zawioza staruszk do szpitala psychiatrycznego w wieciu. Po trzech tygodniach opucia go dziki interwencji jej prywatnego lekarza. Wiedzia, e od lat leczy zdrow psychicznie kobiet. - Do wariatkowa wysali mnie po tym, jak pewnej soboty wyszam z pokoju przez okno - opowiada Stefania Borewiecka. - Oni jedli sobie kolacj, a mnie zostawili na godzie. Zamknli drzwi od mojego pokoju. Krzyczaam, a oni nic. Wic przystawiam dwa krzesa pod okno. Weszam na nie i hop przez parapet. Drzwi gwnie, te byy pod kluczem, ale nie te od piwnicy. Wyrzuciam z nich drewno i wlizgnam si do rodka. Skaleczyem, ale szam, dalej w ciemnociach. Nagle w piwnicy pojawi si Bogusaw... *** Dane niektrych osb zostay zmienione.

ylaa, e najbliszej rodzinie moe zaufa. Tymczasem zncali si nad ni psychicznie, upokarzali i oszukiwali. Jednak to nie oprawcy maj spraw w sdzie karnym. 93-letnia Stefania Borewiecka jest oskarona o umylne zniszczenie dwch doniczek z siewem turkw i piwonii oraz telefonu komrkowego Renaty S., ony swojego bratanka. Pracownicy koronowskiego MGOPS walcz o uniewinnienie staruszki oraz wszczcie ledztwa przeciwko jej drczycielom. - Wedug testamentu mojej 101-letniej matki, gospodarstwo w Gocieradzu, mia przej Bogusaw, mj bratanek - tumaczy 93-letnia Stefania Borewiecka, kobieta o pamici lepszej ni u niejednego nastolatka. - Ale mi przysugiwa doywotnio jeden pokoik... W czerwcu zeszego roku wsplokatorzy pani Stefanii si przenieli j do spiarni. Pomieszczenie prz\ystosowali do warunkw mieszkaniowych. Jednak zim panowa tam chd. Nie byo wentylacji. We wrzeniu przez kilka dni kobieta siedziaa po ciemku bez wody. W listopadzie br. na dobre odczyli staruszce instalacj wodnokanalizacyjn, elektryczn i centralnego ogrzewania. Wczeniej zostaa o tym uprzedzona przez mecenasa Renaty i Bogusawa S. Coraz dobitniej dawali zna, e jest kul u ich nogi. - Widzi pan, co mi przyszo na stare lata? - pyta Stefania Borewiecka z trzscymi r-

Stefania Borewiecka chce tylko witego spokoku.

cieradzu. MGOPS znalaz dla niej mieszkanie w centrum Koronowa. Jednak przenosiny okazay si kolejn walk z rodzin Stefanii Borewieckiej. - Pan nie uwierzy, ale gdy 4 listopada przyjechalimy ciarwk po rzeczy naszej podopiecznej, meble musielimy targa przez pot - skary si Patrycja Mele z MGOPS w Koronowie. - Renata i Bogusaw ewidentnie nie chcieli u siebie pani Stefanii, a mimo to robili nam pod grk do samego koca. Obecnie pani Stefania yje w przytulnym lokalu niedaleko MGOPS. Opiekunki codziennie gotuj jej posiki i pal w piecu.

Fot. Adam Zakrzewski

Strofuj staruszk, eby nie chodzia bez laski. Ta, uparcie udaje, e zapomina, ale po prostu jej nie lubi. - Nasza podopieczna mieszka teraz w spokoju, ale wci wpltana jest w t niedorzeczn batali sdow - wskazuje Anna Malak. - Sd prowadzi spraw karn przeciwko 93-letniej kobiecie...Problemem jest, te fakt, e ze rodkw pani Stefanii na ciko jest opaci nowe lokum. Bogusaw chce teraz jej powrotu do spiarki. Wyrazi zgod na podczenie wody i prdu, ale co z tego jak nie bdzie tam ciepo? Poza tym prawnie naley si jej pokj po mamie oraz dostp do domowej azienki i kuchni. Pani Stefania

Filozofii nada kresk

Dla rysownika z Samocika waniejsza jest crka, ni sztuka

Stawiamy na integracj

rtur Mitera zajmuje si organizowaniem galerii artystw w MGOK w Koronowie. Tymczasem to jego twory winny zdobi ciany tamtejszych wystaw. Sam ich nie docenia. Jest lepy na wasny geniusz, a raczej zapatrzony w najwiksze dzieo swojego ycia...Talent do szkicu skonfrontowa z wiedz tajemnicz. W efekcie otrzyma pokany zbir rysunkw, ktre bawi, pouczaj, zachwycaj. Nie wierzy w ich moc. A powinien. Na rysunku Artura wida Sigmunda Freuda, rewolucjonisty seksualnego, robicego zakupy w sklepie spoywczym. Prosi ekspedientk o jabko. Potem o banana. Ostatecznie o kolejne jabko. Sprzedawczyni kadzie owoce w taki sposb, e przypominaj one mskie genitalia...Na koniec transakcji pyta, czy ma je zapakowa? Freund wyranie podniecony krzyczy: ooo...ooo... taaak! Miaa powsta ksieczka dla dzieci wprowadzajca w wiat filozofii. Wsptwrcy projektu nie przystali na propozycje rysunkw Artura. Uznali, e ich tre skierowane jest raczej do starszej grupy wiekowej... Pierwszy projekt rysownika z Samocika, w porwnaniu z kolejnymi, by niewinnym zestawieniem karykatury Karla Jaspersa i dialogw w chmurkach. Kolejne wci bazoway na graficznym uwydatnianiu pogldw danego filozofa, jednak ich autor pozwala sobie na wicej... Wikszo swoich prac wyrzuca do mietnika, zaraz po tym jak w cyfrowej postaci zamieci je na swoim blogu. Witryna

Te rysunki wywouj zawsze emocje.

pn. Filozofia Dla Zepsutych Dzieci to jedyne miejsce, w ktrym mona podziwia dziea 26-letniego artysty z Samocika. Pena kontrowersji zaprasza w intelektualn podr po abstrakcyjnym dla wielu wiecie. Jest nieprzewidywalna, jak opis minionego wieczoru narkomana. - W moim przekonaniu to doroli s takimi zepsutymi dziemi - 26-letni Artur Mitera, mwi bez ogrdek. - Na swej drodze niestety czciej spotykam rozczarowane due dzieci ni dojrzaych ludzi. Zatem, mj projekt jest skierowany wanie do dorosych, ktrzy zapomnieli o dziecicej wraliwoci. Artur jest skromnym czowiekiem. Chwali si tylko swoj niespena roczn creczk, Tosi. To na niej skupia swoj ca uwag. Mwi, e jest najwikszym dzieem

jego ycia. Moja Toka jeszcze nie jest zepsuta przez ten wiat - mieje si. Na kady pomys satyrycznego komiksu wpada spontanicznie. artuje, e rodz si z odmtw jego umysu. Zderza wiedz wynieFot. Adam sion z picioZakrzewski letnich studiw filozoficznych z prostym, jaskrawym dowcipem. - Chodzi o to, eby odbiorca zobaczy, e filozofia wcale nie jest jak czarn magi - tumaczy Artur Mitera. - Etap pouczania przekazem swoich rysunkw mam juz za sob. Straciem wiar w to, e ludzie s skonni do jakichkolwiek refleksji zwizanych ze swoim yciem. Jednak twrczo artysty z Samocika wci jest nieznane szerszemu gronu odbiorcw. - Nie mylelimy, e Artur ma takie zdolnoci - przyznaje jedna z pracownic MGOK w Koronowie. - Wprawdzie zajmuje si u nas projektowaniem plakatw, ale o szkicowanie karykatur, czy rysunek satyryczny nigdy go nie podejrzewalimy. (MT)

W roku 2013 samorzd zrealizowa kilka wanych inwestycji

nas zaniedbany - przyznaje Stanisaw Gliszczyski, burmistrz Koronowa. - Dla budetu gminy koszt takich prac nie jest zbyt dotkliwy, a potrzeba spoecznoci, jak si okazao, bya wyrana. Teraz mieszkacy maj doskonae warunki do integracji, organizacji imprez, turniejw sportowych. To, po co wczeniej musieli jecha do wikszych miast, maj obecnie u siebie. W Samociku za z inicjatywy sotys wsi, Edyty Stankiewicz, rozpoczto budow kompleksu sportowo-rekreacyjnego z funduszu soeckiego. Burmistrz zauway, e prace finansowane jedynie tymi rodkami, potrwayby wiele lat. Dlatego zdecydowa si na wsparcie inwestycji. Jej cakowity koszt wynis 133 334,86 z. Otwarcie kompleksu bdzie miao miejsce wiosn przyszego roku. - Mielimy wiadomo, e ten projekt trzeba zrobi raz, a porzdnie - tumaczy Stanisaw Gliszczyski. - Mieszkacy na to zasuyli. Musz przyzna, e du rol w jego realizacji miaa sotys Edyta Stankiewicz. w kompleks znalaz si w przygotowanym przez ni planie rozwoju wsi. Poza omwionymi, biecy rok przynis wybudowanie placw zabaw w miejscowociach Byszewo, sko Mae i Mkowarsko. Kolejne dwa samorzd planuje wybudowa w roku 2014 w Wiskitnie oraz Hucie. (MT)

zisiejsze oczekiwania mieszkacw zwizane s z warunkami do uprawiania zdrowego stylu ycia. Koronowski samorzd nie pozostaje guchy na te potrzeby. Z rodkw wasnych, a take zewntrznych, przede wszystkim w ramach Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich, dokona szereg inwestycji. Obejmuj one budow licznych placw zabaw, strefy fitness w Koronowie, czy kompleksu sportowo-rekreacyjnego w Samociku. Rok temu mieszkacy Stopki wnioskowali do burmistrza o stworzeniu placu zabaw dla swoich pociech. W sierpniu br. witowali ju jego otwarcie razem z 25-leciem Ogrodw Dziakowych. - U nas skupisko dzieci jest due, wic i taka bya potrzeba - wyjania Andrzej Paka, mieszkaniec Stopki. - Maluchy lgn do placu zabaw niesamowicie. My si o nie w czasie zabawy nie boimy, bo jest bezpieczny, a przy okazji estetyczny. Zastanawialimy si, czy burmistrz o nas nie zapomni. Tak si nie stao i chwaa mu za to! W ramach inwestycji pn. Budowa placw zabaw w miejscowociach Stary Jasiniec, Stopka, Wierzchucin Krlewski, Witoldowo powstay nowoczesne, bezpieczne i ogrodzone place zabaw. Jej czny koszt wynis 119 631,46 z. - Powiedzmy sobie wprost, jeszcze do niedawna ten obszar inwestycyjny by przez

18

Gmina Biae Bota

Poza Bydgoszcz

www.pozabydgoszcz.pl

Poniedziaek, 16 grudnia 2013r.

Poczya ich pasja do sportu

7 grudnia odby si III Klasowo-Rodzinny Turniej w Halowej Pice Nonej o puchar dyrektora Publicznego Gimnazjum im. M. Rejewskiego w Biaych Botach

Obchody Midzynarodowego Dnia Osb Niepenosprawnych

Mieszkacy gminy Biae Bota pamitaj o tych, ktrzy musz mierzy si z przeciwnociami losu
w Murowacu ks. Ireneusza Kalaczyskiego. Kierownik ZAZ, Izabela Sut, wsplnie z kierownikiem rodowiskowego Domu Samopomocy w Cielu, Michaem Borkowskim, wrczyli jego pracownikom specjalne nagrody i podzikowania. - Po rozbudowie zakad prezentuje si okazale mwi wjt gminy Biae Bota, Katarzyna Kirstein-Piotrowska. Jego modernizacja bya konieczna. Dziki temu poprawiy si warunki lokalowe, co umoliwia rozszerzenie oferty zakadu. Obchody Midzynarodowego Dnia Osb Niepenosprawnych byy zatem doskona okazj do otwarcia jego nowo wybudowanej czci. Podopieczni rodowiskowego Domu Samopomocy w Cielu, pod kierownictwem Michaa Borkowskiego, przygotowali z okazji tej uroczystoci jaseka. Publiczno wysoko ocenia przygotowany program artystyczny, nagradzajc artystw gonymi brawami. (AR)

o niecodzienne wydarzenie okazao si duym sukcesem. Do udziau w turnieju zaproszeni zostali rodzice, wychowawcy i pracownicy szkoy. Kada klasowa druyna musiaa w swoim skadzie zgosi przynajmniej dwie osoby dorose. Ciekawym posuniciem organizacyjnym bya zmiana wprowadzona do regulaminu zawodw. Bramki strzelone przez zawodniczki liczyy si podwjnie. To spowodowao, e w skadach klasowych pojawiy si nie tylko uczennice, ale rwnie ich mamy i nauczycielki. Ostatecznie do turnieju zgosio si 9 druyn, w tym odwane bohaterki z klasy IIF. Zespoy podzielono na trzy losowo wybrane grupy. - Na tym etapie rozgrywano mecze systemem kady z kadym mwi Sebastian Zwiewka, jeden z organizatorw wydarzenia. W dalszej czci turnieju zwycizcy poszczeglnych grup rozegrali midzy sob mecze o miejsca od 1-3.Druyny, ktre zajy drugie miejsca w grupach zagray o miejsca od 4-6, pozostae za o lokaty 7-9. Wszystkie spotkania sdziowali absolwenci szkoy, ktrzy zdobyli uprawnienia sdziego piki nonej, a wic Mateusz Wodarczyk, Mikoaj Kamzalewski oraz Marek Semrau. Gwn nagrod, czyli puchar dyrektora szkoy, zdoby zesp z klasy IIIA,

W turnieju piki nonej udzia wzili rodzice, uczniowie i nauczyciele.

Fot. Nadesane

W wim tempie

ktry w decydujcym pojedynku pokona 4:1 druyn z klasy IIIC w rzutach karnych. - Trzecie miejsce wywalczy skad z klasy IIF dodaje Sebastian Zwiewka. Tytu najlepszego strzelca zdoby ucze klasy IIIA, Micha Krzeszewski, a najlepszym bramkarzem okaza si Piotr Gobiewski z klasy IIIC. Gwne idee turnieju zostay spenione. Chodzio o to, by pokaza, e szkoa nie musi by nudna, a relacje midzy nauczycielami a uczniami i ich rodzi-

cami ze. Wszyscy tego dnia znakomicie si bawili i rozmawiali na gruncie towarzyskim. Z pewnoci to nie ostatnia edycja tego turnieju. Na jego zakoczenie organizatorzy, nauczyciele wychowania fizycznego, serdecznie podzikowali rodzicom i pracownikom szkoyza czynne wczenie si w propagowanie idei zdrowego stylu ycia. Opiek medyczn nad zawodami obja Dorota Pietrzak. Kolejny raz okazao si, e sport nie dzieli, lecz czy. (AR)

elem takich obchodw jest przyblienie spoeczestwu problemw osb niepenosprawnych, zarwno tych, u ktrych wystpuj ograniczenia w prawidowym funkcjonowaniu, spowodowane obnieniem sprawnoci fizycznej, jak i psychicznej. To idealna okazja do zwikszenia wiadomoci publicznej o korzyciach pyncych z integracji z osobami niepenosprawnymi. Podczas uroczystoci nastpio take otwarcie nowo dobudowanej cz Zakadu Aktywnoci Zawodowej w Biaych Botach. Wrd zaproszonych goci znaleli si wicestarosta, Zbigniew uczak oraz dyrektor Departamentu ds. Osb Niepenosprawnych Urzdu Marszakowskiego w Toruniu, Krystyna ejmo-Wysocka. Otwarcia dokonali wjt gminy Biae Bota, Katarzyna Kirstein-Piotrowska i przewodniczcy Rady Gminy Biae Bota, Henryk Sykut. Obiekt zosta powicony przez proboszcza parafii

Specjalici udzielili bezpatnych porad

Jako drapienik, szuka wrae. Chwila nieuwagi i wymkn si na podbj nieznanego. Gad przepad na dobre. Jego waciciele ju zaczynali si godzi ze strat, gdy nagle zobaczyli go w telewizji

Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Przyk zorganizowao 1 grudnia II Mikoajkow Niedziel Medyczn

Szkoy Podstawowej im ks. Jana Twardowskiego w Przykach mwi Pawe Zuehlke, prezes stowarzyszenia i jeden z organizatorw akcji. Odnotowalimy wiksze ni w poprzednim roku zainteresowanie spotkaniem, nie tylko ze strony mieszkacw, ale i rodowisk medycznych. Lekarze podchodzili do pacjentw z du uwag, a jeli nie byli w stanie pomc im na miejscu, to kierowali ich do odpowiednich palcwek. Dzikujemy im serdecznie za wsparcie. Lekarze, w zwizku z tym, e akcj zorganizowao Stowarzyszenie na Rzecz Rozwoju Przyk, pochodzili z lokalnego rodowiska. (AR)

o trzech miesicach na wolnoci, znalaza si. Drapiena Maja grasowaa w stawie w Otorowie. Grona dla ekosystemu tego akwenu, dodatkowo stawiaa opr w trakcie zatrzymania. Zwierz ucieko z domu rodziny Danilczukw w Biaych-Botach. Oznacza to, e w-wdrowiec przeby ponad 20 kilometrw! Znaleli go pracownicy Spki Wodnej Kapuciska. Podczas przekazywania pupila jego prawowitym wacicielom, radoci nie byo koca. Spka Wodna Kapuciska nie pierwszy raz natkna si na oswojone zwierz na terenie swojej dziaalnoci. Jednak nigdy dotd nie udao si, w tak krtkim czasie, odnale jego prawdziwego domu. Pracownicy spki nie zdyli nawet rozstrzygn konkursu na nadanie imienia uciekinierowi. - Ja mwiam o nim Lucky, bo mia szczcie, e go znalelimy - opowiada Justyna Strzelczyk, kierownik administracji Spki Wodnej Kapuciska, ktr gad, na powitanie, ugryz w palec. - Z uwagi na jego nietypowy wygld i rozmiar, weryfikacj tego gatunku zlecilimy weterynarzowi. Okazao si, e pochodzi z Ameryki Poudniowej. Na jego posiadanie potrzebne jest specjalne zezwolenie. Stao si jasne, e zwierz musiao uciec swojemu wacicielowi. Spka zgosia ten fakt TVP. W trzy dni

po wyemitowanym w Zblieniach materiale, po zgub zgosia si rodzina Danilczukw z Biaych-Bot. Przez trzy miesice braku jakiegokolwiek tropu, stracili ju nadziej na odnalezienie Mai. - Kto spyta: a co tam taki w? - mwi Dorota Danilczuk, wacicielka znalezionego pupila. - Ale u nas w rodzinie kade zwierz byo jej czci. Poza wiem mamy koty, psa i krlika. Po dwch latach zdylimy przywiza si do Mai. Std ta rado, e wrcia do naszego domu. Gdy ssiad pani Doroty powiedzia, e widzia ich wia w Zblieniach mylaa, e artuje. Nic bardziej mylnego. Gad sta si bohaterem mediw w bardzo krtkim czasie. - Wiadomo jak dzieci reaguj na strat swojego zwierztka - mwi Justyna Strzelczyk. - Bardzo mio byo nam patrze na szczliwe miny pastwa Danilczukw. Maj

rozpoznali od razu. Musiao jej by u nich a za dobrze, e ucieka. W przydomowym ogrodzie czas spdzali w towarzystwie swoich pupili. Tylko wia chronili, a ktrego dnia zmiko im serce. Wypucili go na traw. Nim si obejrzeli, Maja wymkna si niezauwaona. Naturalny kamufla gada utrudnia poszukiwania. W kocu oddali si na tyle, e pomc mg tylko przypadek. Tak te si stao. - Gad zawdrowa a do stawu w Otorowie - informuje Justyna Strzelczyk. - Pracownicy dostrzegli go podczas rutynowych prac oczyszczania zbiornika. Do czasu zgoszenia si wacicieli zapewnilimy mu ywno. Inn ni polskie wie botne, ktre byy przysmakiem, bd co bd, drapienika... Ta historia skoczya si happy-endem. Jednak Maj czeka zaostrzony rygor. Danilczukowie nie zamierzaj drugi raz przeywa jej straty. Wci nie mog si nadziwi, w jakich okolicznociach udao si znale ich pupila. - Oj wim tempem to on nie mg i - mieje si Dorota Danilczuk. - Ssiad artowa, e pewnie jak nikt nie patrzy to Maja wrzuca drugi bieg. Ale dajcie spokj. Jakim cudem przesza dystans p-maratonu?! Tak wdrwk przeya pierwszy i ostatni raz. Teraz oka z niej nie spuszcz! (MT)

porad specjalistw skorzystali mieszkacy gminy Biae Bota i okolic. Akcja odniosa duy sukces frekwencyjny. Wzio w niej udzia blisko sto osb. Z roku na rok stowarzyszenie pozyskuje coraz wicej specjalistw, ktrzy bezpatnie udzielaj pacjentom porad. W tym roku mieszkacy powiatu skorzystali z usug ortopedy, chirurga, neurologa, lekarza medycyny rodzinnej oraz stomatologa. Ponadto w godzinach trwania akcji, od godz. 9:00 do godz. 14:00, dyurowali te dietetyk, protetyk suchu, masaysta oraz pielgniarki mierzce cinienie, poziom cukru we krwi oraz cholesterol. - Akcja zorganizowana zostaa na terenie

Podruj w komfortowych warunkach

28 listopada odbyo si uroczyste otwarcie odcinka drogi powiatowej o dugoci 2,6 km

ski, Jolanta Biesiada. - Nowo otwarty odcinek drogi powiatowej powici proboszcz Parafii w Cielu pw. Matki Boej Bolesnej, ks. Wiesaw Pauczak dodaje wjt gminy, Katarzyna Kirstein-Piotrowska. Po uroczystym otwarciu przybyli gocie udali si do wietlicy w Cielu, gdzie Koo Osiedlanki pod kierownictwem przewodniczcej, Zofii widwa, przygotowao poczstunek. Inwestycja zostaa zrealizowana przez firm SKANSKA, a budowa drogi powiatowej bya wspfinasowana z budetu gminy Biae Bota. (AR)

owa droga, czca miejscowoci Ciele i Kruszyn Krajeski, ma szczeglne znaczenie dla mieszkacw, ktrzy mog od teraz przemieszcza si po trasie w odpowiednich warunkach. Do tej pory poruszanie si drogami gruntowymi, szczeglnie w okresie jesienno-zimowym, byo dla nich sporym wyzwaniem. Ceremonii otwarcia dokonali wsplnie starosta, Wojciech Porzych , wjt gminy, Katarzyna Kirstein-Piotrowska, przewodniczcy Rady Gminy, Henryk Sykut oraz czonek powiatowego zarzdu, Marek Staszczyk. Na uroczysto licznie przybyli rwnie radni powiatu bydgoskiego, gminy Biae Bota oraz sotys soectwa Kruszyn Kraje-

Poza Bydgoszcz

www.pozabydgoszcz.pl

Poniedziaek, 16 grudnia 2013r.

Gmina Biae Bota

Bez chusteczek nie da rady

R
Marcin Tokarz
ak zabi jej mam trzy lata temu. Krtko po tym porzuci j partner, z ktrym wychowywaa czwrk maych dzieci. Skoczyy si jego pijackie awantury. Maluchy nie musiay ju wicej chowa si po ktach. Magorzata Bardoska z Biaych Bot jest samotn matk. Kobieta o gobim sercu szczcia swych pociech pragnie bardziej ni wasnego. S jej caym wiatem, ktry omal nie leg w gruzach. - Wprowadzia si rok temu - mwi Genowefa, ssiadka rodziny Bardoskich. - Ale wczeniej jej domem by magazyn przerobiony na mieszkanie. Panie, we pan w ychowaj czwrk maych dzieci w takich warunkach. A z takim facetem? Dziki Bogu bez niego tu na Parkowej, maj ju dobrze... le na pewno nie, ale dobrze wcale. Jedyny dochd Bardoskich to zasiki przyznawane przez GOPS w Biaych Botach i moliwie najnisze alimenty od ojca dzieci Mag o r z a t y. Po zapaceniu wszystkich rachunkw nie starcza na wiele... Za 200 z miesicznie musi wyywi, ubra i zadba o zdrowie maluchw. wiato pali si tylko, gdy zapada zmrok .Jakichkolwiek oszczdnoci brak. Pozostaje modli si, aby adnemu nie przytrafio si nieszczcie. Kobieta nie pi, gdy ktre z jej pociech ley chore w ku. Wybr midzy jedzeniem a lekami zawsze jest trudny. Dlatego oszczdzania uczy je od maego. Ojciec Waldek nie dawa dobrego przykadu. Wszelkie zaskrniaki szy na alkohol... - Dzieci wiedz, e musz szanowa ubranka i zabawki, bo nie mamy pienidzy na nowe - smuci si Magorzata Bardoska, nieco zawstydzona. - Tak naprawd wszystko mamy z drugiej rki i nic w tym domu nie jest nasze... Niech tata nie przychodzi Magorzata yje w schludnym, wynajmowanym mieszkaniu wraz z 11-letni Roksan, 9-letni Natali, 6-letnim Karolem i 4-letni Emilk. Gdy tata j opuszcza, miaa nieco ponad roczek. adna z trzech dziewczynek n i e lepszy. Gdyby tylko byo z czego... Ubiera si skromnie, ale schludnie. Z biuterii ma na piersi jedynie medalik z Matk Bosk, w ktrej czuje oparcie. Pierwsze kroki po burzliwym rozstaniu z Waldkiem skierowaa do Domu Samotnej Matki w odowie. Prowadziy go siostry zakonne. Tam nabraa si i odbudowaa pewno siebie stamszon przez dawnego partnera. Na twarzy kobiety nie widaani ladu makijau. Mimo to, co skrywa. al do siebie wzrusze. - Na szkolne przedstawienia bez chusteczek, nawet si nie ruszam... przyznaje kobieta o agodnym wyrazie twarzy. - Staram si nie paka, ale czasem w nocy, gdy dzieci nie widz... Mamo, a przyjdzie Mikoaj? Na wrzeniowe zakupy podrcznikw zbiera ju od maja. Poza rozpoczciem roku szkolnego, najgorszym okresem s wita Boego Narodzenia. - To trudny czas dla kadej ubogiej rodziny - przyznaje pracownik socjalny GOPS w Biaych Botach. Pani Magor z a t a bardzo chciaaby zrobi dzieciom niespodziank i speni wszystkie marzenia z listw dzieci do w. Mikoaja. Ale powiedzmy sobie szczerze, w jej sytuacji nie moe sobie na to pozwoli. Kolacja Wigilijna nie bdzie okazaa. Na posklejanych, z kawakw, talerzach nie pojawi si karp w galarecie, co najwyej bigos. Gwiazdor, jak co roku, musia zacisn pasa. By byo inaczej, chyba trzeba by cudu...Z cudw, Magorzata yczyaby sobie tylko powrotu mamy, ktra spajaa ich ca rodzin. Odkd trzy lata temu zmara na raka, Bardoscy spdzaj wita we wasnym gronie. Nikt z familii o nich si nie troszczy.

19

Dzieci zdjcia z tat wyrzuciy z albumu. Nie chc go widzie, ani wspomina. Po tym jak zostawi je i ich matk nastaa cisza, ale i bieda. Nikt nie tucze ju naczy. W tym domu pienidz oglda si dwa razy
NASZA AKCJA

bya "creczk tatu-

sia". W tym roku odwiedzi ich jeden jedyny raz. Dzieci powitay go jak obcego. - Gdy pyta mnie przez telefon, czy mode chc, eby je odwiedzi, prosz mnie ebym si nie zgadzaa - wskazuje Magorzata Bardoska. - Jest nam bez niego lepiej. W domu jest wreszcie cisza. Cae szczcie, e swoj zo Waldek wyadowywa na naczyniach... Nie kontrolowa si, by agresywny. Dzieci si go bay, ja te...Alkohol by dla niego waniejszy. Zdjcia Waldka podary na strzpy. Marzenia maluchw s jej marzeniami. Sobie by odja, eby im po-

samej, e nie jest w stanie zapewni dzieciom bytu, jakiego by chciaa. Uczy je na wasnych bdach. - Szkoa jest najwaniejsza synu - Magorzata mawia tak do swojego synka, ktry troch za szybko si zniechca. - Bez niej nie znajdziesz pracy, jak mamusia... Gdyby nawet pojawia si jaka oferta, Magorzata mogaby o niej tylko pomarzy. Jej gromadka jest wci zbyt moda, eby dobra matka moga spuci j z oka. Zreszt, za nic zrobi tego by nie chciaa. S oczkiem w gowie kobiety. Powodem do dumy i

istoria rodziny Bardoskich nie moga pozosta bez odzewu redakcji Poza Bydgoszcz i Caritas. Dzieci napisay list do w. Mikoaja. Nie miay wielkich marze. Natalia nia o rowym plecaku, Roksana chciaa znale pod choink lalk-wampira, Kacper prosi o sterowany samochodzik, a Emilka chciaa si poczu mam rowego bobasa. Spenilimy mae, dziecice marzenia. Mioci, ktr odnalelimy w wynajmowanym mieszkaniu w Biaych Botach, mona by obdzieli ca wie. Prezenty s tylko dodatkiem do codziennoci. Wanym i potrzebnym, bo przecie kto z nas chciaby pozosta bez prezentu na wita. Wigilijny st nie bdzie w tym roku pusty. Na pewno znajdzie si na nim dodatkowe nakrycie dla niespodziewanego gocia. Zapukalimy do drzwi rodziny Bardoskich kilka dni przed witami. Atmosfer wyczekiwania na przyjcie w. Mikoaja czu byo w powietrzu. Dzieci wiedziay, e ten ich nie zawiedzie. W kocu napisay do niego list. Odrczny. Zostawiy go pod poduszk. Rano znikn. Z wielkiego czerwonego worka wyskoczyy w sobot 14 grudnia wynione prezenty. Worek by pkaty. w. Mikoaj postanowi dorzuci co od siebie, bo dzieci byy grzeczne. Kierujemy podzikowania za wsparcie akcji dla Caritas Diecezji Toruskiej. Razem postaralimy si, eby nikt nie pozosta w wita Boego Narodzenia sam. Nasza obecno nie musi by widoczna. Wane, eby dzieci bawic si zabawkami wiedziay, e s wane. Ich mama kocha je nad ycie.

Uczniowie z cyferkowym sukcesem

7 grudnia odbya si 11. edycja Powiatowego Konkursu Matematycznego Mistrzowie Arytmetyki

Plichta, ktry zaj pierwsze miejsce w poziomie klas czwartych. Ucze, ktrego opiekunem jest Elbieta Rohde, nie kry radoci z sukcesu. Pawe Miszewski, pod opiek Joanny Dyczko, zaj za trzecie miejsce w poziomie klas pitych. Sukces odniosa te uczennica, ktra rywalizowaa na szczeblu klas szstych, Julia Knop. Zajmujc pierwsze miejsce, daa swojemu opiekunowi, Elbiecie Rohde, powd do dumy. Podobnie Natan Mitros, ktry w rywalizacji zaj trzecie miejsce, udowodni Ewie Kieroskiej, e na pitk z matematyki zasuy ju dawno. - W konkursie nasza szkoa braa udzia ju dziesity raz mwi Elbieta Rohde. Co roku uczniowie naszej szkoy zajmuj w nim wysokie miejsca. W arytmetycznych zmaganiach wzili udzia uczniowie realizujcy indywidualny program nauczania z matematyki, poza Karolem Plicht. Z tymi uczniami nauczyciele pracuj na zajciach dodatkowych. Jeli cho-dzi o organizacj konkursu, to zosta przeprowadzony sprawnie. Ma do przyjemn form, wic dzieci ju wyraziy ch udziau w kolejnym roku. Niedugo mistrzowie arytmetyki bd mieli okazj do potwierdzenia swoich umiejtnoci. W styczniu wezm udzia w Konkursie Matematycznym Pangea. (AR)

o konkursu przystpio 91 uczestnikw z 19 szk podstawowych z powiatu bydgoskiego i dzielnicy Bydgoszcz-Fordon. Uczniowie z Biaych Bot godnie zaprezentowali swoj szko. Co roku zajmuj najlepiej punktowane miejsca na rnych poziomach rywalizacji. Swj szczliwy dzie mia Karol

Maj immunitet na hipotermi

Marcin Tokarz

20

Gmina Nowa Wie Wielka

Poza Bydgoszcz

www.pozabydgoszcz.pl

Poniedziaek, 16 grudnia 2013r.

Dla nich sezon na kpiele pod goym niebem trwa cay rok. Najwicej wrae dostarczaj te, ktre bez rozgrzewki skoczyyby si szokiem termicznym. Morsom niestraszna nawet zamarznita woda
sob termos z gorc herbat, buty na wejcie do wody i dobrze si rozgrza. - Jeszcze nikt kto przestrzega regulaminu, nie znalaz si w niebezpiecznej sytuacji zapewnia Magorzata Zieliska. - O naszych kpielach uprzedzamy suby ratownicze. Dotychczas odbyway si trzy razy w tygodniu. W rod i sobot na Wyspie Myskiej, w niedziel w Pieckach. Nowozatrudnieni w tym roku pracownicy Urzdu Miasta Bydgoszczy jeszcze nas nie znaj. Dlatego wci jestemy na etapie uzyskiwania stosownej zgody na kpiel w Mynwce. Jak na razie cieszymy si ze spotka w Pieckach. Pretekstem do morsowania jest kade wito w kalendarzu. Miny czonkw Bydgoskiego Klubu Morsw wygldaj jakby podpisali doywotni kontrakt na umiechy ze swoim fotografem. Tak naprawd nie znam adnego smutnego morsa... - przekonuje Magorzata Zieliska, a jej oczy wiec si na myl, e zbliaj si mrozy. To otwiera umys

edni widz w tym zabaw, inni szalestwo. Ale z zimna trzs si tylko ci, ktrzy patrz. Nie dowierzaj, e z wasnej woli mona pywa w temperaturze kilkunastu stopni poniej zera. Czonkowie Bydgoskiego Klubu Morsw na miejsce swych wodnych ablucji, upodobali sobie jezioro w Pieckach. Aktywno jak promuj, wbrew pozorom, ma pozytywny wpyw na zdrowie i kondycj psychiczn. Cho pono bywa uzaleniajca... Termometr wskazywa 17 stopni mrozu. Centrum Bydgoszczy, Wyspa Myska, a w otaczajcej j wodzie pywao kilkunastu ludzi ubranych jedynie w kostiumy lub slipki. Przed kpiel siekier wykuli przerbel w zamarznitej powierzchni akwenu. Przechodnie obserwowali ich jak mapy w klatce. Wciekali si, e zgraja pnagich pywakw miaa si i zaywaa relaksu, gdy oni trzli si z zimna. - Mj pierwszy kontakt z morsami wyglda podobnie - wspomina 43-letni Leszek Melin, mieszkaniec Brzozy, ktry szuka sposobu na wzmocnienie swojego organizmu przed przezibieniami. - Staem na brzegu jeziora i patrzyem. Mimo ciepego ubrania byem pewny, e nastpnego dnia zapi jakie chorbsko. Uznaem, e tak duej by nie moe. Tydzie pniej zaliczyem pierwsz lodowat kpiel w yciu. Od tego czasu Leszek Melin mia kontakt z wod, ktry dla wikszoci ludzi skoczyby si hipotermi. Najpierw pobladaby skra i przeszy j dreszcze. Wargi stayby si sine, a ttno i oddech przyspieszone. Ciao stopniowo opadaoby z si...Nie u morsw,

By morsem, to nieatwa sztuka. Wchodzenie do jeziora w styczniu wielu nie mieci si w gowie.
cho kady musi zna swoj wytrzymao. Najlepsi wytrzymuj po p godziny w wodzie o temperaturze kilkunastostopniowego mrozu. - Chciaem jak najszybciej przyzwyczai si do lodowatej wody - tumaczy Brzozowianin, ktry morsowanie praktykuje ju o piciu lat. - Ubrany jedynie w slipki, w lutym, przy temperaturze - 15 C, woziem swoje crki na sankach. Ludzie gapili si jak na wariata, a ja po prostu hartowaem swj organizm. Mogem turla si po niegu i wcale przy tym nie marzn... Adrenalina grzeje od rodka Wkraczaj do akcji, gdy wikszo ludzi koczy kpiele na powietrzu. Ich sezon zaczyna si w padzierniku, a koczy w kwietniu. Jednak morsy s w swoim ywiole dopiero gdy mrz spowalnia oddech, a woski w nosie zaczynaj zamarza. - Organizm nie jest gupi - mwi Magorzata Zieliska, gwna koordynatorka Bydgoskiego Klubu Morsw, ktra morsowa zacza w styczniu, gdy wod skuwa

gruby ld. - By przetrwa taki szok, musi wydziela odpowiednie hormony. Adrenalina grzeje od rodka. Im mniej si jej wydzieli, tym wiksza szansa, e dany kandydat na morsa zniechci si po pierwszym razie. Dlatego zachcam wszystkich do rozpoczcia tej przygody w najbardziej ekstremalnych warunkach, w jakich to moliwe. Nie byo jeszcze takiej temperatury, ktra by nas wystraszya. Zacz moe kady, w dowolnej chwili. O ile nie choruje na nadcinienie, padaczk lub nie ma wady serca. Wystarczy wzi ze

Fot. Nadesane

Nie zabrako dobrych serc

Dla Rafaa Idziorka, pierwszym impulsem do morsowania by program telewizyjny o Japoczykach, zim kpicych si w wodospadzie. Stwierdzi, e daby temu rad. Wprawdzie wodospadw w naszym regionie nie znalaz, ale pozna czonkw Bydgoskiego Klubu Morsw. - Czekam na spotkania na Wyspie Myskiej - mwi 37-letni pszczelarz. - Lodowate kpiele pobudzaj nie tylko organizm, ale i umys. Po nich czowiek wrzuca kolejny bieg. Tak sobie myl, e zim, gdy nie ma soca, czowiek potrzebuje zastpczego bodca. adna ilo kawy nie da takiego kopa, jak morsowanie.

Ich praca bdzie radoci dla godujcych. Powicili swj czas i energi, by napeni puste odki. Nie oczekuj niczego w zamian. Wol zachca do pomocy tym, ktrzy najbardziej jej potrzebuj
mog jej nie przetrwa. Jednak s wrd nas ludzie, ktrym ich los nie jest obojtny. - Chciaoby si, eby nikt nie musia martwi si o to, co zje nastpnego dnia - wskazuje Andrzej Kubiak. - To oczywicie niemoliwe. Ale im wicej osb uyczy im swych rk do pomocy, tym mniej ludzi bdzie cierpiao. Dlatego zachcam wszystkich do wsppracy przy kolejnych zbirkach. Drzwi do wsplnoty wspierajcych s zawsze otwarte na ocie. Nie trzeba wiele, by z czystym sumieniem powiedzie: tak, pomagam. (MT)

ak, pomagam! to Oglnopolska Zbirka ywnoci, w ktr wczaj si diecezjalne koa Caritas. Wolontariusze organizacji zbieraj produkty z dugim terminem wanoci. Nastpnie przygotowuj witeczne paczki dla najuboszych. 6 i 7 grudnia byli obecni w Brzozie. To wanie tu Parafialny Zesp wraz ze Szkolnymi Koami Caritas dokona zbirki ywnoci. Akcja stanowi due wsparcie dla placwek opiekuczych w caej Polsce, m.in. stowek jadodajni dla ubogich, punktw interwencji kryzysowej oraz domw dla bezdomnych. Nale do nich, take wietlice socjoterapeutyczne, bursy dla modziey oraz orodki dla osb uzalenionych. W tym roku do pomocy zgosio si trzydziestu wolontariuszy z Parafialnego Zespou Caritas przy Parafii NMP Krlowej Polski w Brzozie i Szkolnych K Caritas. W dniach 6 i 7 grudnia zebrali 320 kg ywnoci w sklepach SALER i ABC. - Pragn gorco podzikowa wszystkim za udzia w akcji Tak, pomagam! -

mwi Andrzej Kubiak, przewodniczcy Parafialnego Zespou Caritas w Brzozie. - Nie tylko wolontariuszom i darczycom, ale rwnie wacicielom sklepw, w ktrych prowadzona bya zbirka. - Ta akcja piknie pokazuje, e nie trzeba by bogatym, by pomaga innym. Dobre serce, chci i mio do bliniego, to wszystko, czego tu trzeba. Zima, to trudny okres dla kadego godujcego. Bez wsparcia osb trzecich

Poza Bydgoszcz

www.pozabydgoszcz.pl

Poniedziaek, 16 grudnia 2013r.

Gmina Dbrowa Chemiska

Historia pasj si toczy

Odznaka Zasuony dla Kultury Polskiej dla mieszkaca Ostromecka tylko potwierdzia jego zaangaowanie w dokumentowanie historii gminy
ukasz Piecyk

21

Kultura na plusie
O mijajcym roku i planach na przysze miesice z Dorot Ratajczak, dyrektorem Gminnego Orodka Kultury i Sportu, rozmawia ukasz Piecyk
Jaki jest bilans tegorocznej dziaalnoci GOKiS-u? Jeeli chodzi o imprezy zaplanowane, to wszystko poszo zgodnie z planem. Powiedziaabym, e nawet mielimy nadwyk wydarze w stosunku do naszych planw. Do sukcesw na pewno zaliczymy turniej gmin powiatu bydgoskiego, ktry chcemy kontynuowa w kolejnych latach. Bardzo mnie cieszy sukces charytatywnego koncertu Anielska do. Oczywicie warto wspomnie tu o tradycyjnych gminnych mikoajkach, dniu dziecka czy boonarodzeniowym konkursie na st wigilijny. Nie udao si niestety utworzy teatrzyku kukiekowego i maych form oraz rozpocz zaj z instruktorami. Ciesz si jednak, e mieszkacy naszej gminy si otwieraj i nawet jeli wydarzenie jest w jednym miejscu, to zjedaj si wszyscy. Ta ostatnia kwestia bya jednym z gwnych wnioskw po forum kultury, ktre odbyo si w rok po rozpoczciu dziaalnoci przez GOKiS. Dokadnie, ale niestety przeszkod s fundusze. Naszym jedynym rdem utrzymania s rodki gminne oraz okazjonalnie mamy wsparcie sponsorw przy okazji gminnych imprez. Naley pamita, e mamy jeszcze na utrzymaniu wietlice gminne. Bij si z myl, aby w niektrych miejscach ograniczy ich dziaalno, bo czsto na zajciach pojawia si jedna osoba. Lepiej zmniejszy ich czstotliwo, ale rzadziej organizowa co bardziej efektywnego. Statystyki s w tym wypadku nieubagane. Jak w takim razie bdzie wyglda rok 2014? Bdziemy walczy projektowo o pienidze na wspomniane plany. Chciaabym take rozszerzy dziaalno ceramiczn, doda troch asortymentu i zainicjowa nowe rodzaje zaj, np. wypalanie drewna. Mam nadziej, e uda si take rozpocz zajcia dla dzieci z dysleksj. Zanim to jednak nastpi czeka spotkanie wigilijne w Czemlewie oraz zabawa sylwestrowa. Z tej okazji chciaabym yczy wszystkim Czytelnikom zdrowia, bo to najwaniejsze, mioci, bo to sens ycia, wiary, bo pozwala przetrwa trudne chwile i nadziei, bo wtedy niemoliwe staje si moliwe.

a swoim koncie ma 200 samodzielnie wydanych publikacji, a jego drzewo genealogiczne siga 1403 roku. Dla Jerzego wietlika tony akt, dokumentw i ksiek to chleb powszedni. Jego hobby okazao si jednak niepodwaalnym rdem wiedzy historycznej o gminie i powiecie. Zanim przeszed ponad 20 lat temu na emerytur, by nauczycielem. Wykadanie historii uczniom jednak w adnym wypadku go nie interesowao. W szkole wyjania modziey dziaanie ukadu krwiononego czowieka lub omawia budow pierwotniakw. Pod jego okiem powstaway take rkodziea. Zdolnoci zobowizuj, wic wasnorcznie zrobiona lampa stojca w kcie subtelnie rozwietla pokj. - Bo hobby polega na tym, aby robi kompletnie co innego - kwituje Jerzy wietlik, ktry jest z wyksztacenia inynierem rolnictwa. - Za mj pierwszy raz z histori mog uzna zapisanie si do Towarzystwa Numizmatycznego w 1960 roku. Dziewi lat pniej wstpi do Towarzystwa Heraldyczno-Genealogicznego, w ktrym dziaa do dzisiaj. Na dobre zaczo si jednak, gdy 82-letni regionalista z Ostromecka przeszed 21 lat temu na emerytur. Od tego momentu jest staym bywalcem Pastwowego Archiwum w Bydgoszczy, bibliotek i innych instytucji, ktre zbieraj regionalne dokumenty. Dzisiaj ma w domu 200 publikacji, ktre napisa i wasnym kosztem wyda. Dotycz one nie tylko rodzinnej gminy, ale take Dobrcza, Koronowa, Sicienka, Biaych Bot czy Osielska. Jerzy wietlik szczeglnie duo pracy woy w opracowanie historii szk w regionie. Jego archiwum obejmuje 80 placwek. Sporo z nich swoje jubileusze witowao na podstawie tyche informacji. Wszystko te oprawia na prasie introligatorskiej z XIX wieku. Ponad 100 artykuw uka-

Jerzy wietlik jest szczeglnie dumny z elementarza z 1938 r. zujcych si na amach lokalnej prasy take mwi samo za siebie. - ona mnie ju powoli przegania z tym wszystkim - mieje si autor. Moje prace s we wszystkich zaktkach domu. Jak na fascynata historii przystao, take jego dom ma bogat przeszo, bo w budynku w pobliu kocioa w Ostromecku miecia si siedziba poczty dyliansowej, ktra czya Berlin z Krlewcem. Ciekawostek w pracach Jerzego wietlika moemy przeczyta wicej. Nie kady w kocu wie, e sporo wsplnego z Gzinem mia Zygmunt Krasiski. To wanie w rejonie Dbrowy Chemiskiej swoje pocztki miaa Biblioteka Krasiskich. Mieszkaniec Ostromecka ma w swoim dorobku jednak kilka szczeglnych osigni i zbiorw. Jego perek jest elementarz z 1938 roku, z ktrego sam korzysta. Mimo e ksieczk nadgryz zb czasu, to Jerzy wietlik wci j dumnie prezentuje. Spory udzia mia take przy tworzeniu bogato ilustrowanego albumu Ostromecko - cztery pory roku. Nie do przecenienia jest take wkad w organizacj 775-lecia Ostromecka. Ogrom pracy woy take we wsptworzenie drzewa genealogicznego swojej rodziny. Najstarsze

Fot. ukasz Piecyk

zapiski o czonku rodziny wietlikw pochodz z 1460 roku i ich autorem jest sam Jan Dugosz. Wysiek mieszkaca Ostromecka zosta doceniony. Na wniosek starosty bydgoskiego minister kultury i dziedzictwa narodowego pod koniec listopada przyzna Jerzemu wietlikowi oraz szeciorgu innym osobom odznak Zasuony dla Kultury Polskiej.

Skaone spadkobierstwo nasycalni

W Solcu Kujawskim przez wiele lat nie wiedziano, co zrobi z terenem, na ktrym odnale mona ca tablic Mendelejewa. Prace trwaj od kilku miesicy. W planach jest budowa kortw i stadionu
Tomasz Wicawski

22

Solec Kujawski

Poza Bydgoszcz

www.pozabydgoszcz.pl

Poniedziaek, 16 grudnia 2013r.

siem lat temu przestaa istnie jedna z najstarszych w kraju nasycalni podkadw kolejowych. Pozostawia po sobie ponad 16 hektarw skaonych gruntw. Trwa rekultywacja terenu. Wacicielem gruntu jest gmina. By mg on posuy na cele inwestycyjne, najpierw trzeba ziemi wypra. Firma Prote prowadzi proces rekultywacji. Pierwsze dziaania, ktre zostay podjte w Solcu Kujawskim, polegay na ogrodzeniu terenu, wykonaniu drg dojazdowych i stworzeniu zaplecza. Trzeba byo doprowadzi prd i kanalizacj. Firmie udao si zlikwidowa stalowy zbiornik zawierajcy pozostaoci smoy kreozotowej i usun resztki infrastruktury byego zakadu. Pniej przyszed czas na likwidacj had gruzu i odpadw skadowanych przez byych wacicieli ju po zaprzestaniu funkcjonowania zakadu. - Obecnie prowadzone s prace rekultywacyjne - mwi Piotr Mrwczyski, kierownik robt. - Likwidujemy zanieczyszczenia bez usuwania ich poza teren prac. Wykonalimy ju wczeniej studni, z ktrej czerpana jest woda do oczyszczania. Woda oczyszczana jest w kontenerowej stacji w trzech etapach. Pierwszy polega na

Jzef Czechowski jest jednym z kierownikw prac w byej nasycalni podkadw kolejowych w Solcu Kujawskim.
oddzieleniu osadw, w drugim woda jest napowietrzana, a na kocu utleniana. Zamontowano take sie piezometrw, dziki ktrym jest monitorowany stan skaenia. Opodal torw kolejowych jest zlokalizowana pryzma, na ktrej bdzie skadowana wyprana ziemia. Dno pryzmy bdzie oddzielone od gruntu foli. Na jej dnie znajdzie si oczyszczony gruz, aby mona pryzm napowietrza i odprowadza zbierajc si wod. Wszystko dla zapewnienia bakteriom jak najlepszych warunkw do pracy. W skali laboratoryjnej solecka bakteria spisywaa si dobrze i niszczya skaenia. Czy bdzie rwnie aroczna na znacznie wiksz skal? Fachowcy robi wszystko, by tak si stao. Odpowied bdzie znana po biecej analizie prbek pobieranych do bada. - Nasycalnia podkadw kolejowych dziaaa w naszym miecie od 1873 roku mwi historyk z Solca Kujawskiego. - Podkady, ktre byy tam wytwarzane, nasycano olejem kreozotowym, zawierajcym bardzo szkodliwe zwizki m.in. pirydyny i fenole. Dobrze, e w kocu samorzdowcy postanowili zmierzy si z tym problemem. Wykonujcy prace nie umiej jednoznacznie wskaza, kiedy teren zostanie oczyszczony. - Na pewno przed 2015 rokiem - mwi Piotr Mrwczyski. - Podpisalimy umow na 20 miesicy. To nie s atwe prace, ale nasza firma specjalizuje si w rekultywacji gruntw.

Fot. ukasz Piecyk

Prace ruszyy, bo udao si uzyska 25,5 mln dotacji unijnych. Jest to blisko 85% cakowitych kosztw, ktre poniesie samorzd. Za kilka lat w tym miejscu powsta maj stadion na 2500 widzw, boiska, korty, place zabaw, skatepark, gra saneczkowa i parkingi. Ciekawe, czy mieszkacy Solca nie bd obawiali si skutkw przebywania na niegdy skaonym terenie. Wykonawcy prac przekonuj, e adne ryzyko nie bdzie istniao.

wiateka w tunelu nie widziaem

P
Jego serce nie bio. Stan oddech. Krew nie krya w yach. Nie byo wida adnych oznak ycia. Pracowa tylko mzg. Rodzice pakali. Zdarzy mg si tylko cud. Po kilku minutach wrci do ywych...
relatywno do danego zapytania. W duej mierze opiera si na pracy przy komputerze. Dziki temu uwarunkowaniu Arkadiusz Zajc moe w peni realizowa swoje zaoenia. - Jestem zdania, e absolwenci kierunkw humanistycznych nie s wcale mniej przydatni na rynku pracy, ni ci, ktrzy ukoczyli studia o cisym profilu - zapewnia Arkadiusz Zajc, mczyzna o potnej sylwetce, wyrobionej przez lata wicze fizycznych. - Pracy, po prostu, trzeba umie szuka. Kolejn kwesti s osoby niepenosprawne. Bardzo czsto uwaajce, e z racji ich losu, im si po prostu naley. Inni, z kolei, nie maj wiary we wasne moliwoci. Nierzadko nie znaj swoich praw i moliwoci. Zajmuj si pomoc wszystkim wyej wymienionym. Gwnie za porednictwem portalu, archistyka.pl. Znajduj w sieci, to, czego sami nie potrafi, oferty pracy, wydarzenia integracyjne, miejsca, w ktrych mog znale wsparcie. Na swoim przykadzie pokazuje im, e wszystko zaley od determinacji. Ukoczy Histori i Archiwistyk na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Ale mia, te swj krtki epizod z germanistyk na niemieckiej uczelni w Kemlitz. Dosta si tam na stypendium, dziki rzadkiej umiejtnoci, znajomoci neografii gotyckiej. Mimo to, uznano, e sobie nie radzi. A drobnostk byo dla niego rozszyfrowanie napisanego po niemiecku rachunku urzdowego z 492 roku. - Kiedy, gdy tumaczyem akty zgonw i lubw, natknem si na list osoby, ktra szukaa czonka swojej rodziny - opowiada Arkadiusz Zajc, moderator serwisu archiwistyka.pl. - Wysaem go do Archiwum Wiedeskiego. Dziki mnie odnaleli si po latach. Ja te si raz zgubiem. Midzy yciem a mierci. wiateko w tunelu To byo po wywiadwce. Rok 1977, pierwsza klasa podstawwki. Dokadnej daty nie chce pamita. Cieszy si, e yje. - Miaem 6 lat - zaczyna Arek Zajc, a jego oczy staj si szklane. - Wybiegem na ulic wprost pod pdzcy motor. Byem tylko dzieckiem. Obudziem si w szpitalu. Rodzice byli obok. Mama pakaa. Pono przez chwil nie yem...Gdyby kto wtedy powiedzia rodzicom, e tyle osign, uznaliby to za okrutny art. Momentu wypadku nie pamita. Przey mier kliniczn. Szanse na powrt do ywych byy marne. Sekundy dzieliy go od niedotlenienia mzgu. wiateka w tunelu nie widzia. A jednak wygra ycie. Do reszty musia si przyzwyczai... rzypadek Arkadiusza Zajca z Solca Kujawskiego naley do rzadkoci. Nie z powodu przeycia mierci klinicznej w wieku szeciu lat. Nie, dlatego, e po wypadku spdzi dwa lata w szpitalu, a potem od nowa uczy si chodzi. Przyczyn jest, to, e mimo wszelkich przeciwnoci losu i swojej niepenosprawnoci, zosta magistrem. Dziki zdobytej wiedzy, bezrobotnym pomaga znajdywa prac, a ludziom, takim jak on, sens ycia i poczucie bycia potrzebnym. Arkadiusz Zajc kilka lat swojego dziecistwa jedzi na wzku inwalidzkim. Samozaparcie, dni, miesice i lata rehabilitacji pozwoliy mu znw stan na nogi. Nie odzyska jednak penej wadzy nad swoim ciaem. Ma trudnoci z utrzymaniem rwnowagi. Obcym wydaje si, e chodzi pijany. Podejrzenie kci si jednak z jego przyzwoitym wygldem i elokwencj. Win jest saba praca bdnika. Mczyzna ma, rwnie problemy z czynnociami manualnymi, takimi jak rczne pisanie. Po tracheotomii mwi flegmatycznie, skrzekliwym gosem. Ale z jego ust pyn sowa mdroci. Liczy si umys. - Uwaam, e si czowieka jest wiadomo krpujcych go ogranicze - tumaczy 42-letni Arkadiusz Zajc, mieszkaniec Solca Kujawskiego, na ktrego szyi

W wieku 6 lat przeyem mier kliniczn - mwi Arkadiusz Zajc.

wida blizny po zabiegu. - Jednak zawd archiwisty, czy infobrokera jest jednym z tych, w ktrych niepenosprawni sprawdzaj si nawet lepiej, ni cakowicie zdrowe osoby. Czowiek od informacji - Arka znam na tyle, by powiedzie, e to czowiek o elaznej motywacji - przekonuje Andrzej Kubiak, Przewodniczcy Pa-

Fot. Adam Zakrzewski

rafialnego Zespou Caritas. - Ale on zrobi co wicej. Jako osoba z niepenosprawnoci ruchow sam pomaga ludziom z podobnymi problemami. Ksidz praat dostrzeg, rwnie jego umiejtnoci informatyczne. Niewielu jednak wie, czym tak na prawd zajmuje si Arkadiusz Zajc. Infobroker to zawd przyszoci. Polega na wyszukiwaniu i udostpnianiu informacji gwarantujcej wysok jako i

Poza Bydgoszcz

www.pozabydgoszcz.pl

Poniedziaek, 16 grudnia 2013r.

sport

Narciarze mog zdoby sze medali

Krzysztof Biegun w 10, trzech Polakw w 15, piciu w 30. Pocztek sezonu w wykonaniu polskich skoczkw narciarskich jest bardzo udany? Oczywicie pocztek sezonu jest bardzo udany. Pierwszy start przers nawet nasze oczekiwania. Sia reprezentacji jest widoczna, tym bardziej, e teraz nie mamy tylko jednego dobrego skoczka, ale w czoowej dziesitce wci pojawiaj si nowe nazwiska. Wrd nich Krzysztof Biegun, Maciej Kot, Piotr ya, Dawid Kubacki, Jan Ziobro, Krzysztof Mitus, Stefan Hula, Klimek Muraka, Aleksander Zniszczo, Bartomiej Kusek czy wreszcie Kamil Stoch. Majc tak szerok kadr mona liczy na dobre wyniki w dalszej czci sezonu. Wszystkie konkursy do tej pory byy utrudnione przez warunki atmosferyczne i dziki temu, e moemy wystawi siedmiu zawodnikw, jedni mogli trafi na dobre warunki, w momencie, gdy inni mieli gorsze. Potwierdza si to, e mamy mocn druyn. Na igrzyska pojedzie pitka zawodnikw, wrd ktrych nie bdzie sabego punktu. Nie martwi pana wystpy Kamila Stocha, ktry na razie nie zachwyca form? Absolutnie nie. Uwaam, e wszystko jest w porzdku. Skoki Kamila s dobre, a nawet bardzo dobre, ale do tej pory nie mia on szczcia z warunkami. Z dowiadczenia wiemy, e zawodnicy, ktrzy na pocztku sezonu prezentuj si bardzo dobrze nie zawsze utrzymuj dobr form. Pierwszym prawdziwym sprawdzianem dla Stocha bdzie Turniej Czterech Skoczni. Nie podpisabym si pod tym zdaniem. Magda Paasz ma perspektywy rozwojowe. Joann Szwab znamy od kilku lat i jej umiejtnoci utrzymuj si na niezbyt wysokim poziomie. Bardziej liczybym na dwie grupy (w Tatrach i Beskidach) pod okiem Wojciecha Tajnera i Krystiana Dugopolskiego, ktre powoalimy trzy lata temu. One najprawdopodobniej bd nas reprezentowa w Pyeongchang w 2018 roku. Paasz i Szwab byy wychowane przy chopakach i nie przeszy szkolenia od pocztku do koca. Ile medali mog zdoby Polacy podczas IO w Soczi? Igrzyska to bardzo specyficzne zawody. Zawsze wi si z niespodziankami. Najwiksze szanse na zdobycie medalu w Soczi ma Justyna Kowalczyk. W czterech startach moe zdoby trzy krki. Mwi o szansach, a nie o medalach. Nadziej wiemy take ze skoczkami, ktrzy mog stan na podium indywidualnie i druynowo. Najwikszy potencja na to, eby walczy o medal na IO ma Kamil Stoch. Narciarze s w stanie zdoby okoo szeciu medali. Na wysokim poziomie s take biathlonistki i ywiarze szybcy. Nigdy nie mielimy a tylu szans na igrzyskach, co nie oznacza, e to przeoy si na krki. W roli attach olimpijskiego pojedzie do Soczi Adam Maysz. Na czym bdzie polegao jego zadanie? Adam Maysz bdzie twarz polskiej reprezentacji podczas igrzysk olimpijskich. To bardzo trafny wybr Polskiego Komitetu Olimpijskiego. Zazwyczaj pojawia si na zawodach

23

O starcie sezonu skoczkw, szansach Polakw na IO w Soczi i pomyle organizacji tej imprezy w Krakowie z byym trenerem, a obecnie prezesem Polskiego Zwizku Narciarskiego, Apoloniuszem Tajnerem rozmawia Jarek Wicawski
skokw, ale podczas igrzysk na pewno bdzie wspiera take innych sportowcw. W trakcie M w Val di Fiemme mieszka z chopakami w tym samym pensjonacie. Wspiera zawodnikw swoj obecnoci i uwagami. Maysz przyjani si take z czonkami sztabu szkoleniowego. To dobry duch naszej kadry. Igrzyska w Soczi ju niedugo, a za dziewi lat by moe impreza w Krakowie. Wierzy pan w moliwo organizacji zimowych igrzysk olimpijskich w Polsce? Jest szansa na realizacj tego pomysu. Reprezentanci Europy rodkowej bd mieli pewne szanse, bo igrzyska w 2022 roku powinny wrci na nasz kontynent. Najpowaniejszym kandydatem jest Oslo, ale by moe wybior Krakw. Plusem jest idea organizacji igrzysk w poczeniu ze Sowakami. To bdzie pierwsze tego typu wystpienie, a wiadomo, e integracja jest teraz modna na wiecie. Czy wystawienie kandydatury Krakowa, znajc obecny stan i ilo obiektw, nie jest rzuceniem si na gbok wod? Nie. Rzuceniem si na naprawd gbok wod by pomys organizacji Euro 2012. Skoro nam si udao, to chyba dla Polski nie istnieje adne wyzwanie, ktremu nie moglibymy podoa. Inwestycje, ktre byyby konieczne s realne, a jednoczenie nie a tak bardzo kosztowne, aby rezygnowa z tego pomysu. Jeli si uda, bdzie to ogromna promocja dla naszego kraju.

Apoloniusz Tajner wierzy w sukces Polakw na IO w Soczi. Fot. Nadesane ukaszowi Kruczkowi udaa si sztuka, ktrej nikt wczeniej w polskich skokach nie dokona. Trener zbudowa bardzo dobr druyn. Z czego wynika jej fenomen? To wynika z dobrej wsppracy w zespoach trenerskich. Mamy osiemnastu zawodnikw w trzech kadrach. Drug grup opiekuje si Robert Mateja, a trzeci Maciej Maciusiak. Trzy grupy maj stworzone porwnywalne warunki. Nikt w nich nie jest wyrniany. Dobry poziom zawodnikw wynika take z dobrej atmosfery w kadrze skoczkw, a take kierownictwa PZN-u, ktre blisko wsppracuj ze sztabem szkoleniowym. To poowa sukcesu. Czy dostrzega pan w druynie, ktr zbudowa trener Kruczek nastpcw sukcesw Adama Maysza? Cz skoczkw, ktra dzi stanowi o sile kadry zacza skaka, gdy Maysz odnosi najwiksze sukcesy. Wszystko, co mamy teraz w skokach jest zwizane z sukcesami Adama Maysza. Ju w 2003 roku powsta Narodowy Program Rozwoju Skokw Narciarskich Szukamy nastpcw mistrza. Skoki wci rozwijaj si nam modelowo. Zasug Maysza s te inwestycje w Szczyrku i Wile. Jeli teraz czego nam brakuje, to moe maych skoczni na Podhalu i w Beskidach. To zadanie samorzdw, ktre powoli sobie z tym radz. W Lillehammer po raz pierwszy rozegrano zawody w mikcie. Joanna Szwab i Magdalena Paasz to przyszo polskich skokw?

Modzi karatecy przywieli worek medali

M
Siedmioro zawodnikw klubu YAMABUSHI wzio udzia w oglnopolskich zawodach karate GOKKEN CUP
kocu kadego treningu, daje si wyraz szacunku trenerowi i wspwiczcym. Dziki nauce nie tylko techniki, ale i szacunku, modzi karatecy maj szans stawa si coraz lepszymi sportowcami. Potwierdzili to na zawodach GOKKEN CUP. - Jestem dumny z osigni moich podopiecznych mwi Andrzej Jankowski, trener. Gratuluj im sukcesw. Mam nadziej, e to umocni ich pasj i da jeszcze wiksz motywacj do pracy. Zawodnicy w sezonie bior udzia nie tylko w krajowych, ale i zagranicznych turniejach. Zdobyte dowiadczenie z pewnoci pomoe im podczas walk w nadchodzcych zawodach. Modzi karatecy przywieli z imprezy oprcz trzech zotych medali, tak sam liczb srebrnych i brzowych krkw. Medal z najcenniejszego kruszcu zdobyli: Oskar miaek, kata indywidualne juniorw i seniorw, Oliwier Jankowski, kihon chopcw w kategorii wiekowej od 7 lat i modszych oraz Magdalena Smoczyska, kihon dziewczt w kategorii wiekowej 10-11 lat. Srebro wywalczyli: Patryk Jastrzembski, kata indywidualna juniorw i seniorw, Aleksandra Marchowska, kihon dziewczt w kategorii wiekowej 8-9 lat oraz Oskar Jankowski, kumite indywidualne chopcw w tym samym przedziale wiekowym. Na najniszym stopniu podium stanli kolejny raz: Oskar Jankowski, kata indywidualna chopcw w kategorii wiekowej 8-9 lat, Oliwier Jankowski, kumite indywidualne chopcw w kategorii OPEN do 7 lat i Magdalena Smoczyska, kata indywidualna dziewczt w kategorii wiekowej 10-11 lat. (AR) iejscowo Karczemki na Pomorzu 7 grudnia zamienia si w stolic karate. Ponad trzystu zawodnikw, reprezentujcych trzynacie klubw z pnocnych terenw Polski, walczyo o medale. Dziki cikiej pracy na treningach i zaangaowaniu, modzi zawodnicy z Osielska wywalczyli dziewi medali, w tym trzy z najcenniejszego kruszcu. Stowarzyszenie Sportowe YAMABUSHI Bydgoszcz w obecnej formule prawnej istnieje od marca 2012 r. Podstawowym celem jego dziaalnoci jest propagowanie i nauczanie sztuk walki Karate SHOTOKAN i WKF oraz zapewnienie dzieciom i modziey moliwoci aktywnego spdzania czasu. Majc na uwadze aspekt wychowawczy charakterystyczny dla karate, treningi nie maj formy jedynie aktywnoci fizycznej. Ju poprzez pokon rei na pocztku i na