BEZPATNA GAZETA TORUSKA | NR 7 | 20 GRUDNIA 2013 | ISSN 4008-3456

FeLIetonY sTR. 2

W I T EC Z N E U PO M I N K I

W PROMOCYJNYCH CENACH !

Z OTO S R E B RO B RY L A N T Y

SKUP Z OTA i SREBRA

CHE MI SKA 2 ( STARWKA ) C.H. ATRIUM COPERNICUS

Jak bd wyglday wita Boego Narodzenia w hospicjum dla dzieci? Wspczesny egzorcyzm to nie tylko machanie kropidem

4 7

Fot. ADAM ZAKRZEWSKI

Czy nie lepiej by tobie mieszka byo w niebie

By narkomanem, teraz wyciga modych z naogu

Nastpny numer 24 stycznia

W hospicjum dla dzieci Nadzieja w Wigili Mikoaj nie wejdzie kominem. Choinka jest ju przystrojona. Pracownicy przez cay rok daj podopiecznym najlepszy prezent nadziej 4

felietony
FELIETON

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 20 grudnia 2013 r.

FELIETON
Nie najemy si na zapas
AGNIESZKA KORZENIEWSKA

stopka redakcyjna
Redakcja Tylko Toru
Zotoria, ul. 8 marca 28 redakcja@tylkotorun.pl

Do red. Behrendta z GW
RADOSAW RZESZOTEK

Wydawca

Goldendorf

Redaktor naczelny
Radosaw Rzeszotek goldendorf@goldendorf.pl

Sekretarze redakcji

idocznie z toruskim wydaniem Gazety Wyborczej musi by le, skoro atakuje bez pardonu swoj bezpatn konkurencj. W przedwczorajszym toruskim wydaniu GW red. Marcin Behrendt (prywatnie mj serdeczny i wieloletni kolega) napisa, e kolporterzy rozdajcy gazety stanowi bardzo powane zagroenie dla kierowcw. Powoa si przy tym na anonimowego czytelnika, chronic jego prywatno, zapewne przed okrutn vendett naszej redakcji. Czytelnik w zosta raczej wyssany przez red. Behrendta z palca, podobnie jak cay problem. Bo jakie zagroenie moe stanowi stojcy na wiatach samochd? Lub kierowca, ktry zwalnia, aby przez otwarte okno wzi darmow pras? Jed samochodem od ponad dwudziestu lat i nauczyem si, e odstp zachowa trzeba, bo nigdy nie wiadomo co zrobi kierowca przede mn. A jak wjad mu w cztery litery, to i tak wina bdzie moja nawet, jeli

zapragnie on wzi na skrzyowaniu bezpatn gazet... Obud tej publikacji wida goym okiem. Oto dziennikarz GW dbajcy rzekomo o bezpieczestwo mieszkacw Torunia zwyczajnie napuszcza Stra Miejsk na pracownikw konkurencji. Znam red. Behrendta i nie wierz, e napisa tak bzdur z wasnej woli. Genez powstania tego tekstu pozostawiam bez komentarza. Zamiast atakowa tak lekcewaon i wymiewan przez niektrych powanych redaktorw pras bezpatn, lepiej skupi si na swoim podwrku i zacz wreszcie robi gazety, ktre kto bdzie chcia kupowa. Nie nawouj, redaktorze, do karania tylko za to, e kto si spieszy i denerwuj go studenci dorabiajcy rozdawaniem gazet. Pracujesz w Gazecie, ktra od pocztku swojego istnienia uczya Polakw wolnoci, tolerancji i popieraa liberalizm w gospodarce. To zobowizuje.

ziwnie tak bez niegu, na wita. Bardziej jesienna, ni zimowa aura za oknem, a tu do wit przygotowa si trzeba. Ostatnimi laty ten wyjtkowy czas poznaj najbardziej po tym, e ju w okolicach 6 grudnia ludziom mniej si chce w pracy, a w tygodniu poprzedzajcym Boe Narodzenie, to ju w ogle. Jestemy zmczeni, znueni, marzy nam si wypoczynek w peni zasuony i nie ma w tym nic dziwnego. Jednak konsekwencj dugiego odpoczynku, czy te migania si od roboty, jest nisza pensja, przynajmniej teoretycznie. Praktycznie bowiem Polak wymaga szacunku ze strony pracodawcy niezaleznie od stanu, w jakim sam si znajduje. No i susznie. Ta zasada obowizuje jednak i w drug stron, bo kiedy szef kae zacisn pasa, powinnimy odpowiedzie tym samym.

Nie narzeka, jak to le nam na wiecie i za jakie marne pienidze przychodzi nam wstawa codziennie rano. Nie podoba mi si to wszdobylskie malkontenctwo i biadolenie, e za mao, za ciko, za daleko. W yciu czowieka zdarzaj si momenty dobre i te gorsze, te drugie atwiej przetrwa, kiedy ma si wiadomo ycia w dalszej perspektywie. Dlatego hodowanie yciu tu i teraz, zbiera swoje niwo. Bo tu i teraz chciaoby si od razu duo, bez mozolnego ciuania, czy oszczdnoci. Dlatego w Nowym Roku ycz Wam i sobie, abymy umieli docenia to co mamy tu i teraz, ale planujc ycie, myleli jednak perspektywicznie. Naje si bowiem mona take ma yeczk, przynajmniej nie zachyniemy si czy nie udawimy od razu, a i smak pozostanie na duej.

Agnieszka Korzeniewska (aga@tylkotorun.pl), Tomasz Wicawski (GSM 535 405 385)

Dzia reportau i publicystyki

Maciej Koprowicz, Marcin Tokarz

Dzia informacyjny

ukasz Piecyk, Jacek Laskowski, Aleksandra Radzikowska, Micha Ciechowski, Marcin Lewicki

Kultura Zdjcia

Aleksandra Radzikowska Adam Zakrzewski, ukasz Piecyk, Maciej Pagaa

REKLAMA

Magorzata Kramarz (GSM 607 908 607), Karol Przybylski (GSM 665 169 292), Kinga Baranowska (GSM 796 302 471), Anna Nowak (GSM 512 390 244) reklama@tylkotorun.pl

Skad Druk

Studio Tylko Toru Express Media Sp. z o.o.

Redakcja nie odpowiada za tre ogosze. *** Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych Agencja Public Relations Goldendorf zastrzega, e dalsze rozpowszechnianie materiaw opublikowanych w Tylko Toru jest zabronione bez zgody wydawcy.

ISSN 4008-3456

15 lat mino jak jeden dzie

Koncertami tych muzykw nie powstydziyby si due festiwale.
Wszystkie jednak byy w Toruniu na wycignicie rki

Kino podziemne
Dwr Artusa niedugo rozszerzy swoj ofert

oskwa, Titus z Acid Drinkers, D.O.A. czy The Mahones - to tylko cz zespow, ktre pojawiy si w tym roku w Hard Rock Pub Pamela. W taki sposb klub witowa swoje 15. urodziny. Toru odwiedzili take MARK OLBRICH BLUES ETERNITY (w ktrym piewa Jimmy Thomas wsppracujcy kiedy wokalnie z The Rolling Stones i Johnem Lennonem), Swingin Utters, DAVE HERRERO & THE HERO BROTHERS BAND oraz ALVON JOHNSON. Lista zespow i wydarze zwizanych ze witowaniem tej rocznicy jest imponujca. Pamela nie prnowaa i ju na pocztku tego roku zagwarantowaa swoim gociom muzyk wiatowej klasy. W lutym a z Chicago przyleciaa do Torunia grupa FLATFOOT 56, gwarantujc niezapomniany koncert celtyckiego punka. W tym samym miesicu do scenie Pameli pojawili si m. in. Maciej Balcar (wsppracujcy od 2000 z zespoem Dem) oraz zesp NIE-BO. - Sposb organizacji koncertw w Pameli zrobi na mnie naprawd wielkie wraenie mwi Robert Lubera, gitarzysta formacji NIE-BO. Wiele jed po kraju i rzadko mona liczy na taki profesjonalizm. Rwnie pod wzgldem promocji. Szczeglnie cieszy fakt, e dostalimy zaproszenie na koncert urodzinowy. Marzec natomiast sta pod znakiem

bluesa i boogie. Torusk publiczno do czerwonoci rozgrzay m. in. SATURDAY NIGHT SPECIAL, BANASZAK & THE BEST czy FREE BLUES BAND. Natomiast gwodziem programy pierwszego procza by majowy koncert Jennifer Batten, instrumentalistki, ktra w latach 80. wsppracowaa z Michaelem Jacksonem. - Jej koncert by multimedialnym widowiskiem relacjonowa Dariusz Kowalski, szef pubu Pamela. Muzyka z pogranicza rocka, jazzu, fusion czy world music, wzbudzia zachwyt torunian! Artystka pokazaa prawdziw klas. Ale po takiej instrumentalistce mona byo si spodziewa wystpu na najwyszym poziomie. Nieprzypadkowo zostaa przecie wybrana najlepsz gitarzystk wiata przez branowy magazyn Guitar World. Wydarzeniem wakacji by na pewno wystp kanadyjskiego The Mahones w towarzystwie KorbaCzeski oraz Kuzynw. Wiele mona byo si spodziewa take po wrzeniu, ktry przynis ze sob muzyk prosto z Nowej Zelandii. Na scenie Pameli pojawia si bowiem Jordan Reyne, ktra zabraa publiczno w najciemniejsze rejony folku. Dobr padziernikowych gwiazd tylko potwierdzi klas Pameli. W pierwszym tygodniu tego miesica ju support w postaci opolskiego zespou Sold My Soul (pierwsza nagroda na XV Festiwalu im. Ryka Riedla

Do HRP Pamela przyjechaa m. in. punkowa legenda z Kanady - zesp D.O.A.

Ku Przestrodze) zapewni wymienit zabaw, ktr rozkrcili na dobre Steve Kindler oraz Sean Webster. Pod koniec padziernika Pamela gocia wiatow legend punka D.O.A. Koncert by wyjtkowy, bo to jeden z ostatnich wystpw na ywo tej grupy w jej historii. Ten wieczr mia drugiego jubilata w postaci zespou Moskwa, ktry promowa projekt Tribute to Moskwa z okazji 30-lecia grupy. Gocinnie pojawili si wic m. in. Tomasz Titus Pukacki (Acid Drinkers), Arjuna Vallabha Das (Toi Luzja Freestyle Project) czy Mateusz Czyniewski (Absurd).

Fot. AGATA JANKOWSKA

Grudniowy nieg roztopi natomiast wystp Krzysztofa Jaryczewskiego, symbolu Oddziau Zamknitego. Pamel odwiedzi ze swoim nowym zespoem Jary Oz. Jubileuszowy rok to take kilkadziesit supportw, spotka jam session oraz warsztatw gry na gitarze, a take koncertowy winylowy singiel, na ktrym wsplnie z toruskim zespoem OPEN BLUES wystpi ALVON JOHNSON. Pyta zostaa wydana nakadem HRPP Records. Klub zakoczy rok na sylwestrowej imprezie uwietni zespoy MGM i MANCHESTER.

ierwszy kwarta 2014 roku dla Dworu Artusa rozpocznie si od sporych zmian. Wanie wtedy odbd si pierwsze pokazy w sali projekcyjnej w piwnicach placwki. Pomieci ona 50 osb. Inwestycja za 240 tysicy zotych wedug zapowiedzi ma by gotowa 23 grudnia. Na wigilijny prezent nie moemy jednak liczy. - Dokadnej daty otwarcia jeszcze nie ustalilimy, bo musimy dopeni jeszcze kilku formalnych spraw - tumaczy Marek Pijanowski, dyrektor Dworu Artusa. - Chciabym jednak zaznaczy, e nie mamy ambicji konkurowania z tradycyjnymi kinami. Zaley nam natomiast, eby np. przed spotkaniami ze znanymi postaciami wiata kinematografii mieszkacy mogli przypomnie sobie ich dorobek twrczy. Chcemy sign tradycji dyskusyjnych klubw filmowych. Piwnice Dworu Artusa od przejcia obiektu przez Urzd Miasta od UMK w 1994 roku stay praktycznie nieuywane. Gdy sala projekcyjna ruszy, bdzie ona towarzyszya wydarzeniom w czasie m. in. Forte Artus Festival czy cyklu Koncerty pod Gwiazdami. Dyrekcja obiektu zdradza take, e jesieni ruszy z ofert edukacyjn dla dzieci i modziey. (P)

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 20 grudnia 2013 r.

reklama

to czytaj

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 20 grudnia 2013 r.

Czy nie lepiej by tobie mieszka byo w niebie

W hospicjum dla dzieci Nadzieja w Wigili Mikoaj nie wejdzie kominem. Choinka jest ju
przystrojona. Pracownicy przez cay rok daj podopiecznym najlepszy prezent nadziej

u jest. Pierwsza, wyczekiwana, tak jasna. Rozwietla spowite czerni niebo. Moemy siada. S babcia z dziadkiem, tata z mam w odwitnych ubraniach, Janek, Marysia i Zosia. Pan Jezus te ju jest. W powietrzu unosz si mio, nadzieja i szczcie. Jakkolwiek by tego nie nazwa. Wszyscy s dzi razem. Nikt nie zosta sam. Prawie nikt Marek spdza w hospicjum Nadzieja kolejne wita. Jego ycie przykute jest do wzka inwalidzkiego. Gow porusza we wszystkie strony. Nie ma nad tym kontroli. Poraenia mzgowego nie mona wyleczy. Nie zna zapachu barszczu, pierogw z kapust i grzybami czy smaonego karpia. Kada kolejna Wigilia nie przynosi szans. Lekarze s bezradni. Matka pogodzia si ju z wyrokiem. Nie ma wicej ez, eby paka. Wyjechaa za granic. Babcia przychodzi raz na jaki czas. Nie moe go wzi do domu. Na stole, do ktrego siada, zawsze zostawia dodatkowe nakrycie. Dla wnuka. Smutno piewa si koldy samemu. Kilka yek zupy owocowej, dwa pierogi i kawaek ciasta. Pasterka w kociele i spa. Marek te ju zamkn oczy. Sny ma spokojne. Po korytarzach hospicjum snuje si wielki, czarny kot Zuzia. Sprawdza czy Marek ju zasn. pi. Kot te zamkn zielone oczy. Waniejsze ni sowa Martyna dusi si lin. W tchawicy ma rurk. Bez niej nie mogaby je, pi i oddycha. Ma 3 lata. Jej mzg nie pracuje normalnie. Kontakt z rzeczywistoci ma bardzo utrudniony. Tylko czasem, kiedy do jej ka podchodz opiekunki, twarz

Dzieci z hospicjum Nadzieja nie spdz wit w rodzinnym gronie.

dziewczynki pogodnieje. - Wtedy widz jej miejce si oczy Halina Winiewska, wiceprezes Fundacji Spoeczno-Charytatywnej Pomoc Rodzinie i Ziemi umiecha si spojrzeniem. Wzrokiem wyraa to, czego nie moe powiedzie. Z dziesiciorga dzieci, ktre mieszkaj przy ul. Wocawskiej, nie mwi adne. Nie wypowiadaj sw, ale wszyscy wiemy, co chc nam przekaza. Dzieci s znacznie spokojniejsze od dorosych. Nie boj si podry do aniokw. mier jest poza nimi. Nie istnieje w ich sowniku. Martyna nie ma szans poj, co ona znaczy. Rodzice nie wezm jej na wita do domu. Pracownicy orodka dzwonili do opiekunw prawnych wszystkich dzieci. Tylko jedno dziecko spdzi Boe Narodzenie w rodzinnym gronie. Reszta odmwia wzicia maluchw z rnych powodw. Nie maj czasu i warunkw albo nie chc ich mie. Cz z nich

Fot. ADAM ZAKRZEWSKI

nie potrafi egna si kolejny raz. - Pracuj tutaj od maja i w kady weekend tsknie za dzieciakami mwi Magorzata Klarowska, dobra dusza tego orodka, skr na doniach ma szorstk, ale zawsze ciep. Bior je wszystkie na rce. Nie ma nic pikniejszego ni ich umiech. Dzieci, gdy kupuj co w sklepie pytaj, czy to dla nich czy dla moich dzieci. Dom Martynki przyozdobiony jest tysicem lampek. wiec tak piknie. Nigdy ich nie widziaa. Nie zna smaku opatka. Nie moe podkra mamie surowego ciasta przed woeniem do piekarnika. Chciaaby obliza wysmarowan w czekoladzie yk. Cae dnie musi lee w ku. Wieczorem Zuzia zawsze sprawdza czy dziewczynka pi. Dzisiaj ma otwarte oczy. wit nie bdzie

Rodzice Marcina nie obchodz wit. Zamiast kompotu z suszonych owocw na stole stoi flaszka. Za konierz nie wylewaj matka i ojciec. O synku zapomnieli ju dawno. Matka, gdy nosia go pod sercem, nie dawkowaa mu witamin. Papierosy i alkohol byy na porzdku dziennym. Gdyby urodzi si zdrowy, moe sprbowaaby wydorole. Pokrzyowa jej plany. Choroba sieroca sprawiaa, e rzuca si po eczku ca dob. Dzi Marcin uspokaja si brany na rce - opiekunki, nie matki. Nie zaciska ju pici tak mocno, jak kilka miesicy temu. Ma teraz roczek. Jego serce nie pracuje normalnie. Przed nim zaledwie kilka wiosen ycia. Codziennie o tej samej porze poyka ma, bkitn tabletk. Trudno powiedzie, czy bl jest po niej mniejszy. Marcinek nie mwi. Wykrzywia tylko twarz w grymasie. Zuzia spoglda przez uchylone drzwi. W pokoju sycha tylko miarowy oddech. Marcin pi. - Domu nie definiuj mury, ale mio mwi Elbieta Winiewska, pedagog w hospicjum. To jest dom dla tych dzieci. Wbrew pozorom to miejsce wypenione szczciem. ciany pomalowali studenci wydziau sztuk piknych. Zdobi je biae oboki, postacie z bajek i kwiaty w kolorach tczy. Ptaki na cianach zdaj si wierka. Pokj pachnie wiosn por roku przynoszc nadziej. Tylko tu dzieci mogy j odnale. Odchodz powoli. W pokoju poegna stoi ko. Nie ma obok niego respiratora, ani kolorowych zabawek. Nieopodal stoj dwa kremowe anioy. Nad kiem wisi obraz Matki Boskiej. Ona patrzy na nie ostatnia, a wita je pierwsza.

Bg si rodzi, moc truchleje Dzieci rozpakowuj ju prezenty. Znalazy je pod choink. S tylko dla dwjki. Kolorowy papier migoce na pododze. Ja zbi bombk. Na szczcie. Jest gono, bo babcia intonuje kolejn pastorak. Nie sycha jednak melodii. Szczliwy gwar wypenia cay dom. Nic na wiecie go nie zastpi, chocia on moe zastpi cay wiat. U Olka cisza. Nikt go dzi nie odwiedzi oprcz Zuzi i kochajcych opiekunek. To ona cieszy si z kadego kroku, ktry maluch zrobi. By moe na wita zacznie ju chodzi sam. Serce ma bardzo sabe. Wrodzona wada jest nieuleczalna. Gdy opiekunki bior go na rce, zawsze wyciga z kieszeni ich fartuchw wszystkie dugopisy. Najbardziej lubi zielony. - W tych murach poegnalimy tylko jedno dziecko mwi Halina Winiewska. Mam nadziej, e do pokoju poegna nie bdziemy musieli ju wchodzi. Kobieta wie, e tak nie bdzie. Nadzieja jest jednak ostatni rzecz, ktr moe odebra podopiecznym. To nic, e wszystko jest ju przesdzone. Kadego poranka do sal leniwie zaglda przez okno soce. To moe by ich ostatnia pobudka. Byleby tylko miay lej. Cisz mona w tym miejscu kroi noem. Przy oknie siedzi Zuzia. Czarny, smutny kot. Tylko on wie, kiedy dziecko pi, a kiedy umiera. Aleksandra Radzikowska Tomasz Wicawski Jeli chcesz wspomc placwk, wylij darowizn na nr konta: 21 1090 1506 0000 0001 0385 1201

Witaj w krlestwie AIDS

O takim uczuciu marzya. Pocaunki pod wie Eiffla. Rankiem niadanie do ka. Noc za,
upojne chwile. Mylaa, e si jej owiadczy. Gdy poznaa jego tajemnic wiedziaa, e prdzej umrze
- Nie szuka pomocy, ale zemsty na kobietach - mwi Olga, matka Michaliny, czwartej ofiary, pochodzcej z Polski. - Musia mie co z gow. Jak tak mona? Mam nadziej, e zgni ju gdzie, najlepiej w samotnoci... Francuski Casanova Najbardziej lubi chude, zgrabne brunetki. Szybko odkry, e nie bdzie w stanie y tylko z jedn kobiet. Trudno powiedzie, co bardziej przykuwao ich uwag. Jego wysoki, gsty zarost czy powicenie, jakie wkada w pomoc miertelnie chorym, podopiecznym hospicjum. Lucas potrafi godzi imprezowe ycie studenta z prac wolontariusza. Czynio go to atrakcyjnym mczyzn. Jako Francuz, namitno mia we krwi. Dziki pewnoci siebie w ku, szybko sta si bohaterem plotek na uczelni. Kada chciaa by jego. - Wszystkie sikay za tym gnojem pierwsza ofiara Lucasa z niedowierzaniem krcia gow, kiedy opowiadaa o wszystkim Michalinie. - Gdybym go dostaa w swoje rce. Oj, nie miaby ju czym pieprzy... Nie patrzy im w oczy Misja w Botswanie zmienia jego ycie. Wyjazd w te strony Afryki nie by atwy, ani bezpieczny. W roku 2000 odnotowano tam 320 tys. zaraonych wirusem HIV. Przed prowizorycznymi szpitalami koczowali chorzy na AIDS. Ciaa wielu z nich pokrya ju wysypka. Kaszleli przez zniszczone grulic puca. - Lucas mwi, e nie byo wiadomo, ilu z tych ludzi w ogle jeszcze yo - ich rozmow wspomina Charlotte, trzecia ofiara Francuza, brunetka. - Po powrocie z misji opowiedzia mi o wszystkim. Tak przynajmniej mylaam... Mwi o tym z takim przejciem. Chciaam go pocieszy. Sdziam, e co nas czy. Po kilku dniach nie byo po nim ladu. Znikn bez sowa. O tym, e jestem zaraona dowiedziaam si przypadkiem...od kolejnego partnera. O kadej myla tak samo, gupie i naiwne. Nie patrzy im w oczy. Liczyo si tylko to, by bez zabezpieczenia spdzia z nim noc i pucia dalej jego wiadomo. O tym, e powoli umiera, jak setki tysicy mu podobnych w Afryce. Swoj tajemnic dzieli si tylko poprzez stosunek. Gdy bra Agathe, urzekaa go jej niewinno i brunatne wosy opadajce na piersi. Mwi jej o tym. Pomija jednak fakt, e na jego licie bdzie ju drug ofiar. Troch byo mu jej al. Ale tylko przez chwil. Pierwsza, Mlissa, sama z siebie dbaa o antykoncepcj. Budzik co rano przypomina jej o biaej tabletce. Przez myl jej nie przeszo, e poza ci istnieje te inne ryzyko... Po nim i przed nim kochaa si jeszcze z wieloma mczyznami. Moja myszko AIDS postpowao. Lukas cierpia katusze. Biegunka nie dawaa mu spokoju. Byo coraz gorzej. Wszystko to skrywa pod mask romantyka. Nigdy nie zamierza zaoy rodziny. Gdy pozna Michalin, pierwszy raz w yciu poczu, e moe by inaczej. Tym razem to on okaza si naiwny. - Michalina pojechaa z koleank do Parya tylko na dwa tygodnie - mwi Olga, jej matka. - Przed planowanym wyjazdem zadzwonia i oznajmia, e przeduy pobyt o dwa tygodnie. Zakochaa si. Troch si zaniepokoiam, ale mwia o tym chopcu w samym superlatywach. Mia by niesamowicie przystojny, romantyczny. Pono by misjonarzem w Afryce. To upio moj czujno. Kada matka chciaaby mie takiego zicia... To bya mio od pierwszego wejrzenia. Przed Lukasem nie miaa adnych tajemnic. On, tylko jedn. Wkrtce miaa j pozna. Tu przed jej powrotem do Polski zaczli myle o wsplnej przyszoci. Na odchodne wrczy jej mae pudeeczko. Kaza otworzy je dopiero, gdy bdzie ju w domu. Z natury cierpliwa dotrzymaa obietnicy. Bya pewna, e znajdzie w nim piercionek zarczynowy. Prezent rozpakowaa przy rodzicach. W pudeeczku lea zdechy gryzo przykryty karteczk z napisem: Moja myszko, witaj w krlestwie AIDS".

MARCIN TOKARZ

a kadym razem to bya tylko niby-mio. Pojawiaa si nagle i rwnie szybko znikaa. Lucas z atwoci rozkochiwa w sobie kolejne kobiety. Imponowa im. Wystarczy jeden wieczr, by odday mu si cakowicie. Przekazywa im czstk siebie, o ktrej nie miay pojcia. Po rozstaniu szukay pocieszenia w objciach innego. Niewiadome, e roznosz mierteln chorob. Widzia jak wirus HIV wykacza kochankw Afryki. Infekcje poprzedza gwat, przemoc lub uczucie zaplanowane. Za dnia by misjonarzem, w nocy zaspakaja swoje dze. Nie zawsze pamita o prezerwatywie. Szczeglnie po mocno zakrapianej imprezie. Zrobi badanie. Wynik by pozytywny.

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 20 grudnia 2013 r.

King Bruce Lee karate mistrz

Ogonie samochodu, zelektryzowaa ca Polsk. Mieszkaniec Torunia, Bartosz R., by jednym ze sprawcw.
tywy dziaania mczyzn, ktrzy pozbawili wolnoci nastolatk - mwi Maciej Daszkiewicz z zespou prasowego Komendy Wojewdzkiej Policji w Bydgoszczy. - Rozwaamy wiele hipotez. ledztwo trwa. Toruski kickboxer wpad ostatnio w nieciekawe towarzystwo. Lokalna prasa sugeruje, e handlowa narkotykami. ukasz P. z Chemy jest policji dobrze znany. By ju oskarony o napa na funkcjonariusza. 26-latek postanowi pomc kompanowi, ktry przeywa miosny zawd. Razem pojechali do Chemna. Bartosz poprosi Jagod o spotkanie. Gdy dziewczyna chciaa zakoczy wizyt, skuli j kajdankami i wrzucili do baganika. Cel ich podry nie jest znany. Czy chcieli zgwaci dziewczyn? A moe miaa trafi za granic? - Nie wierz, e Bartek byby gotw zrobi co takiego - mwi kolega chopaka, ktry chce zachowa anonimowo. - Nie jest to wzr do naladowania. Narkotyki go ogupiay. Lubi chwali si publicznie swoimi wystpkami. Najczciej jednak chodzio o bjki. O 4 nad ranem w pitek 13 grudnia samochd dachowa w Lisimi Ogonie pod Bydgoszcz. Wczeniej tankowali auto. Ze stacji odjechali nie pacc. Ratownicy znaleli w pojedzie tylko dziewczyn. Solidnie poobijana i miertelnie przeraona woaa o pomoc. Psy tropice day sobie jednak rad. Po kilku godzinach znaleziono sprawcw. Jeden mia w tym czasie 1 a drugi 1,5 promila alkoholu w organizmie.

to czytaj

Historia nastolatki znalezionej z kajdankami na rkach w baganiku rozbitego w Lisim

ledczy nie oskaryli mczyzn o uprowadzenie. Kwalifikacja czynu jest inna. Postawiono im zarzuty pozbawienia wolnoci 16-letniej mieszkanki Chemna oraz spowodowanie zagroenia ycia. Kierujcy pojazdem mieszkaniec Chemy odpowie dodatkowo za spowodowanie wypadku drogowego w stanie nietrzewoci. - Mczyni, za przestpstwa, ktre popenili, mog zosta pozbawieni wolnoci na okres 5 lat - mwi Agnieszka Sobieralska, oficer prasowy Komendy Powiatowej Policji w Chemnie. Co z przesaniem, ktre trenerzy sztuk walki wpajaj zawodnikom? - Bartek nigdy nie zawraca sobie takimi "pierdoami" gowy - mwi kolega chopaka. - Chcia by coraz silniejszy, by lepiej radzi sobie na ulicy. Nie jest typem sportowca, ktremu frajd daj zwycistwa na macie. Na ulicy czu si jak ryba w wodzie. Tam by panem sytuacji. Co staoby si z dziewczyn, gdyby auto nie wpado w polizg i nie dachowao? Sprawcy mieli jaki plan. Nie wozili jej przecie jak worka ziemniakw w baganiku bez okrelonego celu. Czy ledczym uda si rozwika t zagadk? Rokrocznie wiele nastolatek z naszego kraju trafia do zachodnioeuropejskich domw publicznych. Czy 21-letni torunianin trafi za kratki? Znajomi nie wierz w jego resocjalizacj. Wyjdzie i znw bdzie szuka ofiar. Tak jest zaprogramowany. Przyjemno sprawia mu bl. Innych.

TOMASZ WICAWSKI

im jest Bartosz R.? Kickboxerem. W klubie, w ktrym trenowa, mieli do niedawna o nim dobre zdanie. Ma predyspozycje do tej dyscypliny sportu. Przywozi medale z wielu turniejw. Studiowa nawet ekonomi. Matematyka nie miaa przed nim tajemnic. Wybra jednak inn drog. Szesnastoletnia Jagoda M. ledwo usza z yciem. Kilka dni temu znaleli j skut w baganiku granatowego nissana bydgoscy policjanci. Chwil wczeniej auto dachowao w pobliu Lisiego Ogona. Czy toruski kickboxer i jego kompan z Chemy chcieli j wywie za granic? Bartosz R. mia jedno hobby. Lubi bi ludzi. Wybiera sobie na ulicy cele. Misj mia jedn. Zniszczy. - Chwali si na imprezach swoimi "osigniciami" - mwi znajomy chopaka. - Wielu imponowao to, co robi. Niejednokrotnie szed na kampus uniwersytecki tylko po to, eby znale kogo, komu moe spuci lanie. Sprawiao mu to przyjemno. Raz trafi na silniejszego. Z judok nie mg sobie poradzi. W dwch na jednego jest znacznie

Bartosz R. spdzi nastepne trzy miesice w areszcie.

atwiej. Z kumplem mieli skopa faceta. Umiejtnoci, ktre zdoby na kickboxerskich treningach daway mu przewag nad Bogu ducha winnymi ofiarami. Ju w podstawwce onanizowa si na wycieczce szkolnej przed nauczycielk. - Alkohol pi odkd pamitam - relacjonuje kolega Bartosza R. - Na wycieczkach szkolnych puszczay mu hamulce. Do szkoy przychodzi wielokrotnie zjarany". Lubi wszystko, co byo niedozwolone. Nie uczy si jednak le. Matka prbowaa mu pomc. Nie liczy si z jej zdaniem. Znajomi mwi, e "koks" bra od modzieczych lat. Intelekt mia jednak nieprzecitny. Kilka lat temu studiowa ekonomi. Na nauk nie mia wiele czasu. Kolokwia

Fot. NADESANE

zdawa bez trudu. Psycholog, do ktrego prowadzaa go matka, nie mia z nim atwego ycia. Chopak mia mu si w twarz. - Bartosz by dobrze zapowiadajcym si zawodnikiem, zdobywa medale mwi jego byy trener Marek Marsza. Decyzj klubu musielimy go odsun od treningw i zakoczy z nim wspprac. Jagod M. mia pozna kilka tygodni temu. Zakocha si. Pikna szesnastolatka zawrcia mu w gowie. Na dyskotece w Kokocku pod Unisawiem bywaa czsto. W towarzystwie starszych kolegw czua si jak ryba w wodzie. Poznaa si jednak do szybko na Bartoszu... - Trudno jednoznacznie wskaza mo-

to czytaj

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 20 grudnia 2013 r.

Pi wiekw po wojnie piernikowej

Zdobi choinki w wielu domach. Mona je je nawet kilkadziesit lat po upieczeniu,
ale tylko wtedy, gdy s zrobione na bazie tradycyjnej receptury
roczn wieczerz, to ciasto powinno by gotowe ju rok temu dodaje Radosaw Kouszek. Wedug jednego z najwikszych toruskich cukiernikw, ciasto powinnimy po zagnieceniu woy te do lodwki. Dzi dodaje si do niego take kakao, by uzyska charakterystyczny wygld. Kiedy piernik wynaleziono, przyprawa nie przypywaa jeszcze na statkach z Indii. - eby dzi zrobi te pprawdziwe, potrzebujemy cukru i troch wody dodaje podrnik. Gdy cukier brzowieje i pojawia si pierwszy dymek oznacza to, e si pali. Wtedy powstaje skorupa, do ktrej powinno si dola wody. Gdy t mieszanin gotujemy, w powietrzu unosi si liczny zapach palonych landrynek. Powinnimy doda wtedy nieco jesiennego, gorzkiego miodu. Wszystko podgrza na maym ogniu i mieszajc dodawa mk. Rzadko kto wie take, e w wikszoci receptur staym skadnikiem jest papryka. Kady z wytwrcw ma jednak swoje sposoby na uzyskanie idealnego smaku. - Polacy nie mog sobie w tej kwestii zbyt wiele przypisa, bo w zasadzie wszystkie miasta Hanzy, ktre trudniy si dalekomorskim handlem, miay co na podobiestwo piernika opowiada Radosaw Kouszek. Znajdziemy je na witecznych stoach take w Skandynawii, Holandii czy w Niemczech. Katarzynki Nie s ju towarem luksusowym. Ich wygld zaley od kreatywnoci twrcy lub ycze klienta. Historia milczy o tym, kto wymyli piernik w tym synnym ksztacie i dlaczego ma on t nazw. Istnieje jednak na ten temat wiele legend. W jednej z nich, piernik wymyli mody, skromny czeladnik zakochany w piknej Katarzynie - crce swojego piernikarskiego mistrza. Zrobi to dlatego, by zdoby jej serce i uznanie przyszego tecia. Inna wersja opowiada o Katarzynie, ktra ciasto ugniataa siadajc na nim ze wszystkich stron. Pierwsza z nich jest jednak przez mionikw sodkoci przytaczana dzi czciej. Kt by zatem pomyla, e may, zwyky piernik, ktrego wielu z nas zawiesi niedugo na witecznej choince, ma tak niezwyk histori. Polecamy rozmowy z Radosawem Kouszkiem w Polskim Radiu PiK w Kuchni Pika. W kady poniedziaek o 14.45. Dostpne take na stronie www.radiopik.pl. Przepis na pierniki Radosawa Kouszka na stronie www.podrozebezbiura.pl

ALEKSANDRA RADZIKOWSKA

ojna piernikowa trwaa w najlepsze do XVI wieku. Bitw toczyy gwnie Norymberga i Toru. Przeciwne obozy podsyay do swoich konkurentw szpiegw, ktrzy prbowali uzyska wiedz o tajnych recepturach. Kady z nich chroni przepisw, jak oka w gowie. eby odnale te informacje, uczestnicy wojny piernikowej wykazywali si niezwyk kreatywnoci i podstpkami. Tajemna receptura

Historia toruskich piernikw ma wielowiekow tradycj.

tym celu faszywe dokumenty. Wszystko po to, by pozna przepis konkurenta i tajemn receptur, ktra przez wieki spdzaa sen z powiek niejednemu cukiermistrzowi. Rozejm ogoszony zosta dopiero w 1556 roku. Od tamtego czasu wytwrcy z tych miast mog korzysta ze swoich przepisw nawzajem. W wielu domach ich zapach nadal kojarzony jest ze witecznymi przygotowaniami, a co pozostao ze starych receptur do dzi? - Aromat i zioa, to jest niezmienne mwi Radosaw Kouszek. Stosuje si te

Fot. NADESANE

- Szpiedzy wyjedajcy z Torunia uczyli si perfekcyjnie niemieckiego i jechali do Norymbergi mwi Radosaw Kouszek, podrnik i pasjonat piernikw. Podobnie byo w przypadku Niemcw. Czsto zmieniali nawet dane osobowe. Pod przykrywk terminowali u danego cukiermistrza. Pniej zaczynao si wielkie dochodzenie, kto jest tak naprawd kim. Sprawdzano rodzin, wysyano listy i kurierw, a nawet robiono w

same przyprawy, co kiedy. Rnica polega na tym, e wiele wiekw temu byy o wiele drosze. Dzi s powszechne i tanie. Kana Sueski znacznie uatwi transport. Przed jego powstaniem przyprawy czsto wilgotniay lub psuy si podczas rejsw. Pierniki na dzi Pytanie, jak dzi zrobi prawdziwe pierniki, ktrych aromat wypeni w czasie wit nasze domy, jest cigle aktualne. - Gdybymy chcieli zrobi je na tego-

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 20 grudnia 2013 r.

wane dla Torunia

Na ratunek zniewolonym sercom

W epoce techniki i rozumu wci potrzebni s ludzie, ktrych zadaniem
profesorem UMK i byym egzorcyst diecezji toruskiej rozmawia Maciej Koprowicz
W Katechizmie Kocioa Katolickiego czytamy: Gdy Koci publicznie i na mocy swojej wadzy prosi w imi Jezusa Chrystusa, by jaka osoba lub przedmiot byy strzeone od napaci Zego i wolne od jego panowania, mwimy o egzorcyzmach. Jak wyglda taki rytua? To niekoniecznie machanie kropidem w stron optanego toczcego pian z ust, jakie znamy z filmw. . Egzorcyzm to dotarcie do zniewolonego serca. Niektrzy duchowni dokonuj publicznych egzorcyzmw, z udziaem osb trzecich, ale moim zdaniem jest to zym pomysem. To okazja do popisu dla diaba, prezentacji, jaki jest potny. Egzorcyzm powinien by intymny jak spowied. Nie polega na samych rytuaach, recytowaniu formu i kropieniu wod wicon. Trzeba wierzy w Bo pomoc. W jakich okolicznociach ksidz podj si dokonywania egzorcyzmw? Zaczo si w 1995 roku, gdy zostaem proboszczem parafii pw. w. Michaa Archanioa na Rybakach. O penienie funkcji diecezjalnego egzorcysty poprosi mnie biskup toruski. Wtedy, w latach 90. egzorcyci zaczynali tak naprawd w Polsce dziaa. Kiedy odby si pierwszy zjazd polskich egzorcystw, przyjechaa telewizja. Pokazywali nas jak ufoludkw. Ksidz zawsze podkrela naukowe podejcie do egzorcyzmw, co nie jest oczywiste w przypadku duchownego. Badajc przypadki opta duchowni powinni wsppracowa z naukowcami, bo tylko niewielka ilo przypadkw, do ktrych s wzywani, to prawdziwe optanie. Dla wspczesnego egzorcysty konieczne jest korzystanie ze zdobyczy psychologii i psychiatrii. Optanie to zjawisko psychologiczne, podobnie jak ADHD czy niedostosowanie spoeczne. Od 1994 uznawane jest za chorob. Wspczesne systemy klasyfikacyjne zaburze psychicznych: wiatowa Organizacja Zdrowia (ICD-10) oraz Amerykaskie Towarzystwo Psychiatryczne (DSM-IV) uznaj optanie za zaburzenie Dowiadczony egzorcysta potrafi rozpozna, czy ma do czynienia z obdem, czy z dziaalnoci diaba. Jak rozpozna, czy to ju optanie? Kiedy w mylach odmawiam modlitw, a widz, e osoba przede mn na ni reaguje, odczytuje j duchowo to znaczy, e mamy do czynienia z optaniem. Modlitwa w duchu to najprostszy egzorcyzm. W 2001 roku ksidz zrezygnowa z obowizkw diecezjalnego egzorcysty. Czy egzorcyzmy to ju dla ksidza zamknity temat? Pochona mnie praca naukowa na Wydziale Nauk Pedagogicznych UMK. Miaem tyle obowizkw uczelnianych, e nie byem w stanie powici subie egzorcysty tyle czasu, ile ona wymaga. Ale to nie znaczy, e ju nie walcz z szatanem. Robi to spowiadajc i udzielajc sakramentw. Tak naprawd kady ksidz jest egzorcyst, bo codziennie musi toczy walk ze zem.

Poczuj moc polskich wit

Dziki remontowi czterech pokoi dla rodzin, warunki lokalowe w fundacji s dzi przyjazne i funkcjonalne

jest walka z demonami o dusz czowieka. Z ks. dr. hab. Czesawem Kustr,

Ks. Kustra chtnie dzieli si ze swoimi studentami dowiadczeniami egzorcysty.

Fot. UIKASZ PIECYK

Kto moe dokonywa rytuau uwolnienia od Zego? Na pocztku chrzecijastwa nie trzeba byo by kapanem, by wypdza demony, wystarczya silna wiara. Potem przyszo owiecenie, ludzie orzekli e diaba nie ma. Od czasw Pawa VI egzorcyzmw dokonywa moe tylko prezbiter delegowany przez biskupa. Potrzebna jest do tego wysoka jako duchowa- egzorcysta musi by czowiekiem prawym, bez podwjnego ycia. I naturalnie wierzy w zjawisko optania. Bo nie jest to powszechne wrd duchownych. W jaki sposb moe doj do opta-

nia? Wystarczy drobna szczelina w duszy. Najczciej tworzy j nienawi - do Boga, wiata, rodzicw. Mwi si, e to naturalna emocja czowieka. Po co Bg miaby dawa ludziom emocje, ktre prowadz do grzechu? Nienawi to demon. Podobnie jak chciwo i kamstwo. One prowadz do najwikszego za. Dlaczego diabe optuje czowieka? To duch, ktry nienawidzi czowieka i cigle oskara go przed Bogiem, bo chce sprawiedliwoci, jednoznacznego podziau na dobro i zo. Czowiek te przecie le czyni, a jednak Bg ma dla niego miosierdzie.

oruska Fundacja Daj Szans 5 grudnia zakoczya remont pomieszcze dla podopiecznych korzystajcych z jej pomocy. Trwajce kilka miesicy prace modernizacyjne byy nagrod w I edycji konkursu Moc Polskich wit, ktrego pomysodawc i organizatorem jest firma CELMA. Akcja miaa charakter oglnopolski. Spord zgosze do pierwszej edycji jury konkursowe wybrao szesnacie, na ktre internauci mogli oddawa swoje gosy. Nagrod gwn w konkursie wygraa Szkoa Podstawowa nr 47 w Szczecinie, natomiast Fundacji Daj Szans przyznano nagrod specjaln dla najaktywniejszego uczestnika akcji. - Dziki tej pomocy naprawd uwierzylimy w witego Mikoaja i w to, e dobro przyciga dobro podkrela Elbieta wicicka. Nadal mamy wiele potrzeb, ale marzy nam si dokoczy to, co zaczlimy z CELM. Dzikujemy im za to, e swoj inicjatyw wsparli potrzebujcych. Wiem, e kolejna edycja konkursu jest ju ogoszona. Dziki niej kolejne rodziny poczuj moc wit w godnych warunkach. Dziki nagrodzie specjalnej, zesp remontowy polskiego producenta wymieni w pokojach nieszczelne, drewniane okna na plastikowe i zamontowa nowe kaloryfery. Odnowiono take ciany, a pomieszczenia wyposaono w nowoczesne meble, ktre nadaj im estetycznego wygldu. (AR)

stary Toru

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 20 grudnia 2013 r.

art ostry jak wzrok wyleczonych pacjentw

Optometryst zosta przez przypadek. Mia inny plan na ycie. O may wos nie zosta mistrzem
olimpijskim w wiolarstwie. W 1989 roku przey dwie rewolucje w swoim yciu

Niemczech zdobywa szlify w nieznanej w Polsce profesji. By czas przeomu. Run mur berliski, ktrego kawaek ma do dzi w domu. Wyjeda do zakorzenionego gboko w komunistycznych realiach NRD-owskiego miasteczka pod Lipskiem. Dzi ze swoimi okularami dociera nawet na Syberi. Jest te sdzi midzynarodowym - wiolarskim. - Optometrysta to profesja pomidzy lekarzem a optykiem - mwi Maciej Karczewski, waciciel firmy Optometria Karczewski. - W Polsce czsto kojarzymy z oczami okulist, ktry leczy choroby oczu i optyka wykonujcego okulary. Wiedza lekarska (chirurgiczna) nie jest potrzebna, eby pomc komu zdrowemu ale z wad wzroku. Problemy zwizane z ostroci widzenia nie s chorob. Tak jak nie s ni krzywe nogi, ysa gowa czy odstajce uszy. To wanie wada wzroku jest wyzwaniem dla optometrysty. Koryguje j okularami, soczewkami kontaktowymi i pomocami optycznymi. Gwnym zadaniem optometrystw jest oddzielenie osb, ktre s chore i musz i do lekarza, od tych, ktre maj jedynie wady wzroku i mona im pomc bez udziau lekarzy okulistw. Z dzisiejsz profesj, jak z wikszoci spraw w yciu Macieja Karczewskiego, wie si anegdota. - Historia jest z tym przemieszna - opowiada Maciej Karczewski. - Mj dziadek by w okresie midzywojennym jednym z niewielu polskich gospodarzy pomidzy Toruniem a Bydgoszcz. Nie adna tam szlachta, zwyky gospodarz. Mia ssiada Niemca, z ktrym wypi niejedn beczk wdki. Kiedy Niemcom byo trudniej w dwudziestoleciu midzywojennym, to dziadek przypilnowa majtku ssiada. Potem przysza awantura z malarzem z Austrii. Miaa trwa kilka miesicy, a przecigna si na sze lat i skoczya si tym, e w gospodarstwie mojego dziadka siedziao KGB. W tym okresie Niemiec mia oko na majtek mojej rodziny. I ten facet wraca do Polski w 1974 roku starym wartburgiem kombi. Przywozi go syn-optometrysta, bo ojciec chce przed mierci odby sentymentaln podr do heimatu.

W tym czasie kolejne pokolenia dwch rodzin spotykaj si znowu. Owocuje to pniej wakacjami modego Maka Karczewskiego w NRD pod Lipskiem. Niemieccy przyjaciele pytali si o to, co mody chopak zamierza robi w Polsce. Zaproponowali

Pniej chcia by trenerem, ktry wychowa zotego medalist olimpijskiego. Skoczyo si tym, e zosta sdzi midzynarodowym. Przejcie wszystkich szczebli wymaga kilkunastu lat. - Postanowiem sobie, e albo zrobi to

tikulturowo, ktr mona dostrzec jednak w tym kraju, jest urzekajca. Wszystkim polecam podr w tamte rejony. Wracajc jednak do optometrii. Ju 14 listopada 1989 roku mody Karczewski jest w Berlinie. Tam pada mur, jeden z symboli

W przyszym roku firma Macieja Karczewskiego obchodzi bdzie 20-lecie istnienia.

Fot. ADAM ZAKRZEWSKI

mu zajcie si optyk. - Ani mi to byo w gowie - mwi z rozbrajajc szczeroci Maciej Karczewski. - Chciaem by mistrzem olimpijskim w wiolarstwie. Nawet zdobyem juniorski tytu mistrza kraju. Potem jednak rozoyy mnie choroby. W jednym roku przeszedem wink i ryczk. Skoczyo si zapaleniem opon mzgowych. Koskie dawki lekw rozwaliy mi nerki. Wtedy przestaem widzie szans na zdobycie zotego medalu olimpijskiego.

szybko, albo wcale - opowiada Maciej Karczewski. - Po czterech latach miaem uprawnienia FISA. Mwi teraz mojej kochanej onie raz na jaki czas, e musz jecha, bo Polska tego potrzebuje, na zawody. Pakuje trzy sdziowskie koszule, granatow marynark i ruszam w wiat. Najwiksze wraenie zrobiy na mnie mistrzostwa wiata w Nowej Zelandii. Logistycznie by to poroniony pomys. Cay wiat musia spakowa tony sprztu i przenie si w tamten rejon. Dugo zawody tej rangi tam nie wrc. Mul-

podzielonej po wojnie na dwa bloki Europy. Otwiera si szansa, ktrej wczeniej nie mia. Uczelnia, do ktrej nie sposb byo si dosta, przeprowadza pierwszy raz egzaminy wstpne. Polak mieszka u zaprzyjanionego przez pokolenia Niemca. Z jego synem jedzie sprbowa si w nowej profesji i dosta si do Jeny, gdzie jest renomowana Wysza Szkoa Optyki i Optometrii. Zdaje egzamin. Koledze si nie udaje. Od tej pory zdany jest w Niemczech na samego siebie. - Znw jednak opatrzno nade mn

czuwaa - opowiada Maciej Karczewski. Byem wtedy biednym chopakiem, takim studentem z paroma markami w kieszeni. Graem na pianinie w knajpach, ale jak przyjedali studenci Akademii Muzycznej, to nie miaem z nimi szans. Byem takswkarzem. Imaem si wszystkiego, co przynosio dochd. Z nieba spada mi firma Essilor - lider rynku optycznego na wiecie. Nie miaem nawet pienidzy na paliwo do starego trabanta, eby pojecha na rozmow kwalifikacyjn. A oni chcieli na pocztku, ebym przyjecha do Wiednia. Pierwszy rok nauki skoczyem jednak majc zapewnion po studiach prac w jej przedstawicielstwie na Polsk i tumaczc z niemieckiego na polski jej foldery. Wiele w tym byo przypadku, ale tak jako si poukadao. Z wasn firm Maciej Karczewski startowa na Wrzosach w 1994 roku. Teraz jej szyld rozpoznawalny jest w caym Toruniu i nie tylko. Zmiana wiadomoci ludzi nie bya jednak atwa. Wiele osb dugo wybierao gotowe lub targowiskowe wyroby - znacznie gorszej jakoci. Przez blisko dwadziecia lat sporo si zmienio. - Od kilku lat jestem fanatykiem jazdy na rowerze - opowiada toruski optometrysta. - Nie wrc ju raczej do wiose, ale staram si pomaga modym adeptom tego piknego sportu. eby nie treningi wiolarskie, znacznie trudniej byoby mi w Niemczech. To wanie wiolarze i ten ciki sport nauczyli mnie bycia mczyzn. Nic nie wkurza optometrysty tak bardzo, jak bezmylno urzdnikw. Widzi wielki potencja w regionie, ale nie moe zrozumie jak dwustutysiczne miasto nie jest w stanie wpyn na wybudowanie bramek na autostradzie w Czerniewicach, gdzie znika wze autostrady naszego nowego bursztynowego szlaku. - Mniejsze miasta maj znacznie lepszy lobbing - mwi Maciej Karczewski. - Przecie tu chodzi tylko o gupie budki do pobierania pienidzy. Zreszt szkoda gada. Lepiej skupi si na optometrii i rodzinie. I wiolarstwie, oczywicie.

Gdy umr, zostan chocia obrazy

Trudno znale osob, ktra tak skrupulatnie obcuje z miejska sztuk

ego posta jest czciej bardziej zajmujca ni artysta, ktry otwiera swoj wystaw. Zawsze bowiem znajdzie si kto, kto na wernisau zada pytanie: kim on do cholery jest, e wszdzie go widz? Obiekt domysw powinien powiedzie wtedy: kultura, gupcze, ale przez gardo by mu to nie przeszo. Wstaje bez budzika, bo zaczyna dzie widokiem na zegar na Ratuszu. Przy niadaniu przeglda Toruski Informator Kulturalno-Artystyczny i zebrane w miecie ulotki. Zapamituje najdalej jutrzejsze imprezy i wydarzenia, bo wszystkich naraz by nie spamita. Nakada na nos rogowe okulary z grubymi szkami, ubiera si w starowiecki sweter i wychodzi z domu, chwytajc swoimi dugimi, gotyckimi palcami wiern kompank kul ktr wspomaga si, pokonujc toruskie uliczki. Czas bowiem spdzi najblisze kilka godzin w objciach sztuki. CSW, Wozownia czy Domy Muz nie maj przed nim tajemnic. - Nie mog zego sowa powiedzie na to, co si dzieje w Toruniu komentuje Jerzy

Jedn z najbardziej charakterystycznych rzeczy u Jerzego s okulary. Nie lubi ich, bo sa oznak jego powanej wady wzroku.

Fot. UKASZ PIECYK

Galek. Najwikszy dramat pojawia si wtedy, gdy wydarzenia kulturalne nakadaj si na siebie. A jeszcze gorzej, gdy co w Toruniu odbywa si bez wczeniejszej promocji lub informacji. Wtedy czowiek auje, e go tam nie byo. Jerzy Galek urodzi si w Grodzie Ko-

pernika, gdy PRL powoli si rozkrca. Do tej pory mieszka w rodzinnym mieszkaniu przy Rynku Staromiejskim. Ze sztuk nie mia zbyt wiele wsplnego, chyba e przygotowujc referaty na zajciach w trakcie studiowania historii. Dziki ukoczonej

specjalnoci pedagogicznej, mg uczy w szkole. Pracowa take jako awnik w sdzie. Duo si zmienio na pocztku lat 90. - Miaem wtedy mae problemy ze znalezieniem zatrudnienia wspomina ikona toruskich wystaw. W Powiatowym Urzdzie Pracy znalazem ofert Wydziau Sztuk Piknych, ktry szuka modeli na zajcia. Dugo si nie zastanawiaem. Pozowa przez kilka lat przed sztalugami studentw i artystw. Dzi wielu z nich to profesorowie i adiunkci. P dnia w jednej pozycji byo jego chlebem powszednim. - Z mojej perspektywy takie wpatrywanie si w nieruchomego czowieka byo nuce mwi Jerzy Galek. Profesor Bogdan Chmielewski powtarza jednak, e w ciele trzeba dopatrywa si czego innego. Jedna ze studentek wzia to sobie tak bardzo do serca, bo zaproponowaa mi dodatek do pensji, abym si rozebra do naga, gdy bielizna przeszkadzaa jej rysowa Zdarzyo mi si jednak raz pozowa na potrzeby obrazu przedstawiajcego Pana Boga. Wci jednak zadaj sobie pytanie, czy byem godzien

tego zaszczytu. Razem z powikszajc si liczb rysunkw i obrazw zaczy si pojawia zaproszenia na wystawy od znajomych artystw. Epizodyczne wizyty w galeriach na pocztku lat 90. przerodziy si w prawdziw pasj, z ktrej Jerzy Galek jest znany w caym Toruniu. Abstrakcje, metaloplastyka czy bliej nieokrelone rzeby nie interesuj go. Stawia na realizm. - Nie potrafi sobie odmwi podziwu dla krajobrazowych zdj, bo wtedy mona przenie si mylami w niedostpne miejsca dodaje Jerzy Galek. Kadry musz by jednak kolorowe, bo czemu niby rezygnowa z takiego piknego realizmu? Na stoliku w jego pokoju stoi jednak czarno-biay telewizor Unitra Topaz. Moe to powd, dla ktrego mczyzna nie lczy przed nim cay dzie, a obcuje ze wszystkim, co stworzy czowiek. Najwaniejsze dla Jerzego Galka jest jednak to, aby kultura bya dostpna dla wszystkich. Bez niej w kocu po samotniku tylko opuszczony grb zostanie.

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 20 grudnia 2013 r.

Parszywa dziesitka maolatw

twarzy. Potem wcign kresk. Mama nie reagowaa. Baa si 15-latka. Wyszed i do domu ju nie wrci
pijana...jak ostatnim razem. - Musz koczy. Kto przyszed. Policja Wojtka przywioza... To dobre dzieciaki

blokowisko 9

Trzs si, cho by rodek lata. Marek podszed do lustra i zacz wyciska krosty z pobladej
Lipnie. W ramach jej dziaalnoci, w parafii B. M. Kozala, funkcjonuje Klub profilaktyczny. Jest oaz spokoju dla dzieci, ktrych codzienne otoczenie stwarza niebezpieczestwo wpltania si w naogi. Majster prowadzi go wraz ze Zbyszkiem Cebulskim, toruskim pedagogiem i Certyfikowanym Terapeut Uzalenie. - Wsplnymi siami staramy si odciga te dzieciaki od okropiestw, jakie gotuje im ulica - opowiada Zdzisaw Betlejewski, najbardziej modzieowy 61-latek w Toruniu. - U nas w klubie znajd rozrywk, wsparcie, dobr rad i modlitw. Dzieci bdzce mona spotka w kadej klatce toruskich blokw. Ich ilo pragnie zredukowa kujawsko-pomorski oddzia Towarzystwa Powrt z U, z siedzib w Toruniu. Przy wsppracy z Gedeonem oraz stowarzyszeniem Wdka, formuje si centrala streetworkingu w naszym miecie. Chc uczy modzie samodzielnoci, ale tej zgodnej z prawem. Dorwali mnie mamusiu Marek nie tylko zaywa fet, ale i ni handlowa. Matka nie wiedziaa jak ratowa syna. Na Zdzicha nigdy nie trafia. 15-latek wyldowa w kocu w zakadzie poprawczym. Dopyw gotwki nagle si skoczy, a za twarzowe musia zapaci. Na wolno wyszed bez zbw. Wsposadzeni pobrali zapat w naturze.

MARCIN TOKARZ

a wskradzione pienidze kupi biay proszek. rdo energii na trzy doby bez snu. By mie na kolejn dziak zaczn handlowa nim sami. Konkurencj skopi tak, by wiedziaa, e z nimi si nie zadziera. Ten scenariusz dotyczy zbyt wielu nieletnich, ktrych wychowuje ulica. Streetworkerzy s ich nadziej. Na przykadzie wasnych dowiadcze ucz dzieci, e taki styl ycia jest prost drog do pjcia na dno. - Halo, Zdzisaw, pamitasz mnie? - kobieta pyta przez telefon roztrzsionym gosem. - Oczywicie Patrycjo, wszystko w porzdku? - odpowiada streetworker z Torunia. - Ani troch. M siedzi w wizieniu, a Wojtek znw kogo pobi i okrad. Do domu przyszed napany...Gdy zwrciam mu uwag, uderzy mnie w twarz. - Bd silna. Wiesz, e on ci kocha. - Wtpi... Prosz, pom mu. Powiedz, jak to byo z tob. Ja tego duej nie wytrzymam! Coraz czciej myl, eby ze sob skoczy... - Jeli to zrobisz, chopaka nie da si odratowa. Przyjad do was tak szybko, jak to moliwe. Tylko obiecaj mi, e nie bdziesz

Zdzisaw - Majster, odby wiele podobnych rozmw. Co wicej, sam by kiedy Wojtkiem. Przemoc przesik na wskro. Jako 15-latek, grozi ojcu noem, bo ten bi go przy kadej okazji. Macoch chcia udusi kablem od elazka. W cigu 61 lat swojego ycia pa wszystkie moliwe narkotyki. Pi, co tylko miao w sobie procenty. Leczy si na siedmiu odwykach. Spdzi trzy lata w wizieniu. Krad, napada, rabowa. Dwukrotnie by bliski popenienia samobjstwa. Sign dna, a potem si odrodzi. -Majster to przypadek niezwyky - mwi Jan Morys, wsppracownik Majstra z Gedeonu, toruskiej grupy wsparcia osb uzalenionych i wspuzalenionych. - Jest czysty od 20 lat. Ostatnie 7 to pasja jego ycia, zawd streetworkera, pedagoga ulicy. Zaglda tam, gdzie nie ma mioci. Pokazuje dzieciom niechcianym, majcym za wzr rodzicw po lub w trakcie odsiadki, e od wiata mog dosta jeszcze wiele dobrego. Przykad tego mielimy okazj widzie 14 grudnia w Kociele Ewangelicznych Chrzecijan, mieszczcym si nieopodal blokowiska na Wrzosach. Dziewitka podopiecznych Zdzisawa Betlejewskiego przybya tam, by integrowa si ze swoimi rwienikami.

14 grudnia, Zdzisaw Betlejewski i jego podopieczni, uczestniczyli w akcji rozdawania prezentw w Kociele na Wrzosach.

Fot. UIKASZ PIECYK

piewali koldy, brali udzia w konkursach i rozpakowywali prezenty od w. Mikoaja. Pod okiem Majstra smakuj dziecistwa, ktre w przyszoci pozwoli im by czonkami zdrowego spoeczestwa. - Ta grupa pochodzi akurat z Lipna - tumaczy Zdzisaw Betlejewski, lider toruskiego Gedeonu. - Maj swoje za uszami, ale caa dziesitka to dobre dzieciaki. Jednego nie ma z nami. Jest w pogotowiu rodzinnym...ycie rzuca im pod nogi kody. atwo wpadaj w kopoty. Ale pracujemy nad tym, nie Adrian? 16-latek zrcznie uskakuje przed pieszczotliwym szturchniciem streetworkera.

Unikw wyuczy si na licznych ustawkach. Odkd jest pod skrzydami Zdzicha, pici trzyma w kieszeniach. Musi. Ma dozr kuratora. - Potrafi si bi - mwi Adrian bez wzruszenia. - adnej bjki nie przegraem. Ale Majster mwi, e lepiej gram w pik. W sumie od boksera wolabym by pikarzem... Pedagog "ulicy" poszukiwany Opieka nad parszyw dziesitk Zdzicha nie byaby moliwa bez Miejskiej Komisji Rozwizywania Problemw Alkoholowych w

Z obrazami si nie rozstaj

Wyrazy rzemielnik i artysta i to sowa przeciwstawne. Nie w przypadku Jzefa Kani,
ktry mistrzostwo osign zarwno jako szewc, jak i malarz
si napatrze. Wiedziaem, e kiedy ten widok namaluj. Zrealizowaem to marzenie dopiero w 1986 roku. Spdziem nad Wis kilka niedziel, szkicujc. Chciabym namalowa kiedy panoram Chemna. Kiedy przeczytaem, e Toru i Chemno to miasta siostrzane w tym samym dniu, 28 grudnia 1233 roku, nadano im prawa miejskie. Chopiec spod strzechy Podziwiajc dziea pana Jzefa, z panoram grodu Kopernika na czele, trudno nie zada sobie pytania: dlaczego mona je zobaczy tylko w jego pracowni? - Miaem kilka wystaw odpowiada. W Toruniu Pod Gwiazd miaem indywidualn wystaw, kilka wystaw zespoowych we Wocawku, Aleksandrowie. Gdy naleaem do klubu emerytw i rencistw przy Toruskim Towarzystwie Kultury, to czsto si wystawialimy. Nawet nagrody mi przyznawali. Krpuj si wystawia te moje obrazy ja cigle jestem tym maym, niemiaym chopcem spod strzechy w Sdzinie. Ale jeli kto bdzie chcia je oglda, to dlaczego nie? (MK)

10 lewobrzeni

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 20 grudnia 2013 r.

ycie pana Jzefa toczy si midzy warsztatem szewca a atelier malarza.

Fot. ADAM ZAKRZEWSKI

lienci mwi o nim, e jest najlepszym szewcem w Toruniu. Pan Jzef Kania ma 83 lata, ale naprawiane i konserwowane przez niego buty w jego mistrzowskich rkach wci zamieniaj si w mae dziea sztuki. Lecz odwiedzajc warsztat pana Jzefa na Radiowej, mona obcowa rwnie ze sztuk rozumian dosownie. Nad stosami szewskich narzdzi i nad pkach z rzdami butw wisi maa galeria obrazw. - Czsto sysz od klientw, e s zachwyceni moim malarstwem mwi pan Jzef. Tych szczeglnie zainteresowanych zapraszam do domu, do pracowni, gdzie gromadz swoj twrczo. Wizyta w pracowni, czy raczej galerii robi ogromne wraenie. Cay pokj od podogi do sufitu wypeniony jest obrazami. Jest tak toczno, e trzeba uwaa, by nie nadepn na dzieo sztuki. - Nie sprzedaj swoich obrazw mwi

pan Kania. Otrzymywaem oferty kupna, ale w ogle nie byo rozmowy. Z moimi obrazami nie mog si rozsta. Daem synowi, ktry mieszka w Niemczech, pi w prezencie. Cigle je widz oczami wyobrani w pracowni, tskni za nimi. Pan Jzef nie tworzy te na zamwienie. Nie chce czyni ze sztuki rda zarobku. - Mam warsztat szewski i to mi wystarczy mwi. Klienci s bardzo zadowoleni z moich usug, uwaaj mnie za najlepszego rzemielnika w Toruniu, wic przychodz chtnie i pozwalaj mi dorobi do emerytury. Za obrazy maluj tylko dla siebie i stale powikszam swoj kolekcj. Nie mogem si napatrze W malarstwie pana Jzefa dominuj pejzae i martwa natura. Wan rol w bardzo osobistej twrczoci odgrywaj wspomnienia z rodzinnych stron. Artysta pochodzi z

Sdzina, wsi w powiecie aleksandrowskim. Tam rozpocza si jego przygoda z zawodem, ale i ze sztuk. - Jako dziecko nie miaem moliwoci malowania, mogem tylko szkicowa owkiem wspomina. W drugiej klasie podstawwki narysowaem owce na pastwisku. Rysunek tak zachwyci moj nauczycielk, e obesza z nim ca szko, wszystkim go pokazujc. I tak to si zaczo. Podczas wojny byo ciko, musiaem zacz pracowa jako szewc i nie byo czasu na sztuk. Do tworzenia wrciem dopiero po wyzwoleniu, kiedy przeprowadziem si do Torunia. Najbardziej imponujcym obrazem w kolekcji pana Jzefa jest panorama Torunia, o wymiarach 150x70 cm. Malarz stworzy j nie na podstawie fotografii, ale widoku z natury. - Przeniosem si tutaj w 1946 roku opowiada. Przekraczajc most ujrzaem panoram miasta. Po prostu nie mogem

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 20 grudnia 2013 r.

Czaszka jak ze szka

S
MARCIN TOKARZ
woje ciao przez lata oswaja z przecieniami. Na ten wstrzs nie by jednak gotowy. Krzysztof Boszman nalea do jednych z najlepszych freerunerw w Polsce. 28 czerwca. Dzie, na ktry czekali wszyscy uczniowie, przekl po wsze czasy. W kalendarzu 23-latka, sta si rocznic utraty suchu i wzroku w prawej czci gowy. Teraz leczy si tym, co omal go nie zabio. "Moe i ten wypadek odebra ci du cz zdrowia, ale Twojego silnego charakteru i ogromnej determinacji nikt, ani nic nie jest w stanie zdusi!" Pokaz freerunerw i stunterw motocyklowych ju si zakoczy. Krzysztof Boszman chcia jeszcze podsyci emocje widowni. Nigdy nie wiczy tego numeru. Ustawi si naprzeciw motocyklisty, ktrego widzia po raz pierwszy na oczy. Na jego sygna ruszyli. W momencie wybicia poczu niemoc w kolanie. Nie byo czasu na ucieczk w bok. Skoczy na nisko. - Motocykl uderzy mnie w stopy - wspomina 23-letni Krzysztof Boszman, chopak o wyrzebionej sylwetce. - Ciao nabrao zbyt duej rotacji. Straciem nad nim kontrol. Pojazd przejecha pode mn, a ja zamiast penego salta, wykonaem ptorej obrotu. Spadem idealnie na gow. Czaszka gruchna. Pka w trzech miejscach. Twarz zalaa si krwi. Jej prawa cz zapada si wraz z oczodoem. Natychmiast

na wasnym podwrku 11

W ramach promocji nowopowstaego radia mieli objecha najwiksze miasta wojewdztwa.

Pierwszy wystp odby si w Bydgoszczy. Ostatni z jego udziaem. Pewno siebie doprowadzia go do tragedii
na treningi. W oczach innych zawodnikw wzbudza szacunek. - Niewielu znam ludzi, ktrzy dwignliby si po czym takim - przyznaje ukasz Pirkowski, ktry razem z Krzysztofem trenuje freeruning w Hali Olimpijczyk. - Przed wypadkiem by jednym z lepszych zawodnikw w Polsce. Dzi jest w stanie wykona tylko 10 % opanowanych dawniej ewolucji. Jednak z treningu na trening widzimy progres. Mimo tego, e ulege powanemu wypadkowi, robisz to, co kochasz. Wielki szacunek dla Ciebie i nie poddawaj si brat, pamitaj! Kiedy zabraknie mi motywacji, na pewno to obejrz." Swoje wysiki postanowi uwieczni i opublikowa w Internecie. W odpowiedzi pod nagraniem pojawio si wiele wyrazw uznania. Jednak Krzysztof film zamieci z zaoeniem, e narazi si na sowa krytyki. - Po wypadku cz ekipy z Bydgoszczy ma mi co za ze - tumaczy freeruner. - Nie wiem dlaczego nie mogem liczy na wsparcie niektrych z nich. Filmik zamieciem w podzikowaniu wszystkim tym, ktrzy byli przy mnie, gdy cierpiaem. Chc, aby moja sytuacja bya motywacj dla sportowcw w trudnych chwilach. Krzysztof nie trwoni czasu na rozgrzewk. Woli jak najefektywniej wykorzysta czas treningu. Do skokw podchodzi z szacunkiem, bo jak sam mwi, nigdy nie wiadomo, ktry bdzie tym ostatnim. W jego przypadku kady bez zabezpiecze jest ryzykowny jak rosyjska ruletka. - Czaszk mam teraz jakby ze szka mwi bez ogrdek. - Jakikolwiek upadek na gow bdzie moim kocem. Na co przecie trzeba umrze, nie?

Krzysztof Boszman kontynuuje freeruning mimo wypadku, po ktrym sta si pguchy i p niewidomy.
pokry j siniec i opuchlizna. Przez dwie godziny nie zdawa sobie sprawy, e nie widzi na oko, nie syszy na ucho. Nie straci przytomnoci. "Bye, jeste i zawsze bdziesz najlepszy!" Przed wypadkiem opanowa wikszo ewolucji, jakie zna wiat freeruningu. Dziki opracowaniu kilku autorskich trickw zdoby popularno w kraju. Potrafi zrobi salto w ty ze cigniciem koszulki w locie. Wymyli tzw. "rodeo", czyli wygicie na koysk w czasie salta do przodu. W tej chwili na wiecie istnieje tylko dziesi osb zdolnych wykona t akrobacj. Boszman ju si do nich nie zalicza... - W szoku nie zdawaem sobie sprawy, jak powane odniosem obraenia - opowiada freeruner z Torunia, ktry po zasoniciu lewego oka i ucha traci kontakt ze wiatem. - Lekarze powiedzieli, e wspczesna medycyna nie jest w stanie ich wyleczy. Baem si, e nie bd potrafi normalnie funkcjonowa. Co dopiero dalej uprawia freeruning. Rwnowag traciem nawet niosc zakupy... By bliski ponownego upadku. Tym razem psychicznego. Oko nie chciao si otwiera. Lekarze robili to na si. Krzysztof widzia tylko ciemno. - Powiedziano mi, e i tak miaem wicej

Fot. ADAM ZAKRZEWSKI

szczcia ni rozumu - wzdycha niewysoki sportowiec. - Kady kaza mi wybi sobie z gowy powrt do sportu. Uja si tylko moja dziewczyna. Wiedziaa, e to cae moje ycie. Poza ni dugo nie przyznawaem si nikomu, e znw zaczem skaka... "Wiele osb, w tym ja, nie wierzyo, e bdziesz w stanie wrci. Dziki, za uwiadomienie mi, e popeniem bd." W szpitalu lea dwanacie dni. Ju w lipcu podj prb powrotu do freeruningu. Zauway, e metod maym krokw jest w stanie, cho czciowo, odbudowa dawn form. Od wrzenia regularnie uczszcza

Eleganckie wita
witeczny klimat podkrela nie tylko piknie udekorowany st i mieszkanie, ale take to, w
czym zasidziemy do wieczerzy. Odpowiednie ubranie nada wyjtkowy charakter nawet skromnej uroczystoci
ANNA DEPERASLIPISKA

12 damska gbia

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 20 grudnia 2013 r.

wita zbliaj si wielkimi krokami. Kady z nas pragnie spdzi ten czas uroczycie i wyjtkowo. Warto wic obok przedwitecznych przygotowa pomyle o tym, w co ubierzesz si do kolacji wigilijnej. Jak ubra si na firmow wigili, a jak na witeczn, rodzinn kolacj? Jak dobrze wyglda, eby nie przesadzi? Wigilia to wyjtkowy czas dla rodziny. Szaowe kreacje i trendsetterskie pomysy lepiej zatrzyma na Sylwestra. Na wita zadbaj gwnie o to, by wyglda kobieco i elegancko. Czerp inspiracje ze szczeglnie modnych w tym sezonie lat 60. Jeli masz zgrabne nogi nie bj si odsoni kolana, ale w zamian zakryj gr. Cho idealnych na kolacj wigilijnych sukienek na rynku jest najwicej w czerni, nie musisz si do niej ogranicza. mia o si-

zim sigam po len ziele, ktra jest ponad trendami i sezonami, a o tej porze roku szczeglnie doceniam jej wyjtkowy odcie. Wi e -

wym kreacjom dodaje lekkoci, a bawenianym sukienkom czy flanelowym koszulom klasy. Poza tym, kolor choinki otula i nastraja bardzo witecznie. Subowy opatek Firmowe przyjcia to nie rewia mody, cho oczywicie s okazj, by zaprezentowa si w mniej formalnym wydaniu. Jeli uroczysto odbywa si w godzinach pracy lub bezporednio po jej zakoczeniu, wzbogacenie subowego stroju eleganckimi dodatkami: szalem, stylow biuteri, bdzie jak najbardziej na miejscu. Z pewnoci konieczne bdzie odwieenie makijau, wic warto przed wyjciem z domu wrzuci do torebki chusteczki do demakijau i niezbdne kosmetyki. Spotkanie wigilijne poza miejscem pracy daje wicej moliwoci. Moesz zdecydowa si na mniej formalny strj i bardziej poszale. Pamitaj o bysku, ale tym w eleganckim wydaniu. Pudekowy paszcz wysadzany kamieniami zarzucony na klasyczn ma szar, ideal-

nie wpisze si w klimat witecznej uroczystoci.

Rodzinna wieczerza

Na wita zadbaj gwnie o to, by wyglda kobieco i elegancko.

gaj p o k o lor y. Szczeglnie polecam ciemne turkusy, granaty, liwk czy bordo. Bardzo czsto

czoro-

Jeeli wigilijny wieczr bdziesz spdza w domu, z rodzin, take pomyl o odwitnym wygldzie. Nawet jeli do ostatniej chwili zajmujesz si przygotowaniem potraw, zarezerwuj kilkanacie minut na przebranie si i wykonanie delikatnego makijau. A co moesz na siebie zaoy? Tego wieczora raczej unikaj maej czarnej. Najszybszym sposobem na dobry wygld, bdzie dopasowana spdniczka o prostym kroju oraz jedwabna, kobieca bluzka w soczystym kolorze. Dopenieniem zawsze bdzie elegancka biuteria, np. zoty pasek i bransoleta z pere. Podstawowym bdem jest mylenie o witecznym stroju na

ostatni chwil. W ostatecznoci albo przekombinujemy z dodatkami lub kolorami i wygldamy jak byszczca choinka, lub wrcz odwrotnie zakadamy co popadnie i nasz ubir daleko odbiega od witecznej atmosfery. Na kolacj wigilijn nie zakadajmy powycieranych dinsw czy wycignitego T-shirtu. Szczeglny czas wymaga wyjtkowego ubrania. To bowiem, co na siebie woysz, moe podkreli wyjtkowo tych chwil. Moe niestety take sprawi, e wigilijny czar prynie.

Anna Deperas-Lipiska mama 6-letniego Maximiliana i 4-letniej Antoniny, osobista stylistka, wacicielka firmy Style & Beauty (www.styleandbeauty.pl). Kreuje styl wszystkich osb, ktre pragn wyglda wyjtkowo, profesjonalnie i piknie. Przeglda szafy, chodzi na zakupy, uczy proporcji, odkrywa zalety, namawia do kolorw. Joanna Zikowska fotografka, mama trjki dzieci, ktre byy inspiracj do rozpoczcia przygody ze zdjciami i na ktrych to szlifowaa swoje umiejtnoci fotografii penej emocji.

Fot. Joanna Zikowska

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 20 grudnia 2013 r.

sylwester

13

Niebo w najpikniejszej ozdobie

Doradzamy, jak zadba o jak najlepsz opraw sylwestra

zampaska sylwestrowa zabawa bez fajerwerkw? Niewiele osb moe sobie wyobrazi t szczegln noc bez nieba udekorowanego kolorowymi byskami i hukiem witania Nowego Roku. Zanim jednak odpalimy race, warto podej do zakupw z rozwag. Motylki, wulkany czy rzymskie ognie to tylko niektre rodzaje fajerwerkw. Przed sylwestrow noc jak grzyby po deszczu wyrastaj stoiska, ktre oferuj nam zakup tego typu produktw. Czsto s to dorane punkty osb, ktre w tym okresie chc dorobi. Nie dajmy si jednak zwie atrakcyjnym cenom, bo one nie zawsze id w parze z jakoci. - Musimy dokadnie zwrci uwag na to, co kupujemy ostrzega Robert Murawski, ktry zajmuje si pokazami pirotechnicznymi i sprzeda fajerwerkw od blisko 20 lat. Po pierwsze, sprawdmy, czy nasz wymarzony zestaw ma polsk instrukcj obsugi oraz odpowiednie certyfikaty. Zdecydowanie lepiej robi zakupy w specjalistycznych caorocznych punktach sprzeday, gdy mamy wtedy wiksz pewno udanych zakupw. Warto do tego pamita, e wybieranie si do sklepu na krtko przed sylwestrem moe skutkowa niemiym rozczarowaniem. Jeli zdecydujemy

Przywitajmy wsplnie 2014 rok

Jak co roku, zabaw sylwestrow
moemy zaplanowa na wiele sposobw. Urzd Miasta w Toruniu zaprasza na imprez z Robertem Leszczyskim
nowano sceny i klasycznych koncertw. Torunian do zabawy zagrzewa bdzie Robert Leszczyski, znany dziennikarz muzyczny i juror w programie Idol. Zmiksuje znane piosenki. Nie zabraknie fajerwerkw, lampki szampana i noworocznych ycze. Moemy wybra take wizyt w Fantasy Parku. Tam zastaniemy gorcy wenecki klimat i wymienit muzyka. Imprez poprowadzi DJ Martinez, zachcajc uczestnikw do zabawy hitami z najwikszych scen wiata. Dla koneserw muzyki ofert przygotowa te Copernicus Hotel Toru. W noc sylwestrow przy Bulwarze Filadelfijskim odbdzie si wielki koncert sylwestrowy, podczas ktre wystpi w towarzystwie lskiej Orkiestry Festiwalowej wymienici muzycy. To zaledwie kilka sylwestrowych propozycji. Niezalenie od tego, jak opcj wybierzemy, najwaniejsze jest to, bymy ten wieczr spdzili w szampaskim nastroju.

W
si na zakupy zbyt pno, moemy nie znale naszego wymarzonego zestawu fajerwerkw lub utkn w dugiej kolejce. Co wane, nie musimy robi zakupw w ciemno. Wystarczy wpisa nazw danego produktu w serwisie wideo, aby zobaczy, jaki efekt powstaje po wybuchu. Warto take pamita o podstawowych zasadach dotyczcych uywania fajerwerkw. - Naley je przechowywa w suchym miejscu niedostpnym dla dzieci radzi Robert Murawski. Musimy take unika rde ognia. Recept na udan zabaw jest na pewno stosowanie si do instrukcji, ktra zawsze okrela, e fajerwerki mog odpala tylko osoby penoletnie. Inn podstawow zasad jest take zakaz powtrnego odpalania niewybuchw. Warto take uwiadomi sobie, e odpalanie fajerwerkw w stanie nietrzewoci nie tylko zagraa nam, ale take osobom w bezporednim otoczeniu. Zachowanie podstawowych rodkw ostronoci i odpowiedzialnoci na pewno nie zepsuje nam udanej zabawy, a wrcz przeciwnie zapewni nam pikn opraw przy powitaniu Nowego Roku.

ielu z nas zostanie w Sylwestra w domu. Prywatki ciesz si najwiksz popularnoci. Kluby przygotoway jednak ciekawa ofert dla tych, ktrzy zdecyduj si na zabaw wsplnie ze znajomymi. W Od Nowie" imprez rozkrca bdzie DJ Mike. Moemy wybra opcj wieczoru z poczstunkiem, ciepym daniem i szampanem oraz rezerwacj stolika. Dla mniej wymagajcych klientw, za poow ceny, klub oferuje jedynie bilety. Ciekawie zapowiada si te noc sylwestrowa w Hard Rock Pub Pamela. - Zapraszamy na oldschoolow prywatk mwi Dariusz Kowalski, waciciel lokalu. Na ywo zagraj dwa kultowe toruskie zespoy, MGM oraz Manchester. W przerwach midzy setami koncertowymi krlowa bdzie muzyka z pyt, serwowana przez profesjonalnego DJ-a. Ilo miejsc jest ograniczona moliwoci rezerwacji stolikw. Zabawa zacznie si o godzinie 20:00. Miejski Sylwester przypomina bdzie imprez z poprzedniego roku. Nie zapla-

W Toruniu nie ma fermentu

- api si za gow na myl o tym, e wszyscy zmierzamy w stron lepych zaukw.
Remiksujemy do blu rzeczywisto, ale czy kto tego jeszcze chce sucha? twierdzi Tomasz Organek, wspzaoyciel toruskiego zespou SOFA
Wymie trzy mode zespoy z Torunia, ktre Ciebie ostatnio zaintrygoway. Gdyby si chwil zastanowi, to chyba nie odpowiem na to pytanie. Nie chc przesadnie krytykowa, ale w wielu przypadkach wiem, co si wydarzy w nastpnych kilku minutach. To miasto ma tradycje muzyczne. Wystarczy wspomnie o Republice czy Kobranocce. Moe zakopotanie jest efektem tego, e nie ma ju czego kontestowa i o wiele trudniej co pokaza? Na tym polega warto sztuki? Te nie do koca. Powiedziabym raczej, e na chci poszukiwania wasnych rodkw wyrazu, aby stan na dwch nogach i z podniesion gow powiedzie, co siedzi w naszych gowach. yjemy przecie w chronicznym zaptleniu. Cytujc klasykw, mwimy o latach 90. Do czego doprowadzi ten wielki remiks? Mam wraenie, e tylko w lepy zauek. Nowe brzmienia na pewno powstaj, ale jak dugo to jeszcze potrwa? Tego ciasta wiecznie nie mona miesza. Twierdzisz, e Toru ma tradycje. Mona je rozbudzi? Nie widz nowych inicjatyw i pomysw. To miasto si wyludnia. Nikogo ju nie zaskakuje, e jeli chcemy dziaa artystycznie, tworzy projekty, to trzeba jecha do Warszawy czy Wrocawia. W cigu roku nie widz tu czego bardzo nowatorskiego. Zreszt to nie tylko problem Torunia, ale wikszej liczby mniejszych orodkw. Wszystko jest bardzo uoone. Nie ma publiki, nie ma fermentu. Powiao groz. Albo i prawd. Moe to zabrzmi jak zrzdzenie starucha, ale po dekadzie przygldania si temu, jak to wyglda od rodka, Album by praktycznie gotowy, wic zaoferowalimy im gotowy produkt, ktry na szczcie kupili. Przytoczone sowa odnosz jednak do muzykw wykreowanych w programach telewizyjnych. Wypiewaj kilka coverw, wygraj program, a potem nie maj pomysy, co z tym wszystkim zrobi. Jako zesp zakoczylimy natomiast wspprac z nasz matczyn wytwrni (Kayax, przyp. red.), ale wci dziaamy tam w przypadku solowych projektw. To, czego nie usyszymy u SOFY, pojawia si wanie tutaj. Dokadnie. Po to s odskocznie, aby si wyy. Bartosz Staszkiewicz wyda swj jazzowy album. Kasia ma ju sporo materiau, ktry sfinalizuje na jesie 2014 roku. Pod koniec lutego natomiast pojawi si moja rockowa produkcja. Kady z nas myla o solowych projektach, ale nie u kadego te pomysy zdyy przybra akceptowan form. W tym wszystkim najlepsze jest to, e wspieramy si w naszych pobocznych dokonaniach. Wielokrotnie natomiast powtarzalicie jako zesp, e nuda Wam jest obca i nie chcecie tworzy nowej pyty, odwoujc si do wczeniejszych naleciaoci gatunkowych. Tak bdzie i tym razem? Brzmienie jest zagadk i dla nas. Nie mamy potrzeby tworzenia muzyki w oparciu o rodzaj muzyki, ktry do tej pory robilimy. Pomysy na kompozycje na pewno s, ale cao bdzie wypadkow tego, co byo do tej pory w naszych umysach i gustach. Mimo e nasze poszczeglne pyty sporo si od siebie rniy, byy one procesem ewolucji. Trudno wic teraz powiedzie, co wyjdzie zespoowo, skoro pracujemy obecnie nad projektami solowymi i to one zajmuj nam gowy. Na otwarcie umysw przyjdzie czas.

14 kultura

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 20 grudnia 2013 r.

Wczoraj w Lizard Kingu zesp witowa swoje 10. urodziny

pozwol sobie na refleksj. Mamy do czynienia z zastraszajcym trendem wrd ludzi. Chodzi mi przede wszystkim o pozbywanie si potrzeby kontestacji na rzecz pragmatyzmu. To by moe i pokosie postmodernizmu, ale zanika potwierdzanie wasnej tosamoci w sztuce. Z drugiej strony w Europie Zachodniej to normalny proces, wic i Polska si zmienia. Moe to i dobrze. Gdy wykrystalizuje si spokojna cze spoeczestwa, by moe kontrast zapewni o wiele lepsze podoe dla niebanalnych umysw. Zanim to jednak nastpi, posuchamy nowego albumu SOFY? Patrzc na Wasz dyskografi, spodziewam si, e nastpi to w 2015 roku. Mwic szczerze, nigdy nie planowalimy, eby albumy ukazyway si co trzy lata. To jednak wypadkowa tego, jak pracujemy i bynajmniej nie o lenistwo tu chodzi. Schemat jest prosty. Po wydaniu krka zaczyna

Fot. ARCHIWUM ZESPOU

si koncertowa machina promocyjna. Potem chwila odpoczynku i dubanie przy solowych projektach. W 2014 roku planujemy prac nad nowym materiaem, a swj fina znajdzie pewnie w 2015 roku. Ostatni album Hardkor i disko z 2012 roku wydalicie pod szyldem wytwrni EMI. Kiedy wspominae, e due wytwrnie potrafi namiesza w koncepcji muzykw. Jak byo w takim razie w Waszym przypadku?

ZAPOWIEDZI

Od Nowa
24. Afryka Reggae Festival
kiedy: 31 stycznia - 1 luty, godz. 19 cena: 35 z - bilet jednodniowy, 55 z - karnet mpreza naley z pewnoci do najstarszych, cyklicznie odbywajcych si festiwali reggae w kraju. Od wielu ju lat zaliczy j trzeba take do najwikszych i goszczcych najbardziej uznanych polskich wykonawcw muzyki reggae i ska. Toru w trakcie wszystkich edycji Afryki goci ponad 150 wykonawcw z caego wiata. W tym roku Od Nowa bdzie gocia m. in. Vavamuffin, Maleo Reggae Rockers czy Jafia Namuel. Dochd z imprez zostaje przeznaczony na budow nowych studni w Sudanie Poudniowym w ramach Kampanii Wodnej PAH. Koncert poza samym klubem wsporganizuje Polska Akcja Humanitarna oraz Stowa-

Dwr Artusa

Cinema City

HRP Pamela

Galowy Koncert Noworoczny

kiedy: 6 stycznia, godz. 18 cena: za darmo

Maraton Hobbita

kiedy: 25 grudnia, godz. 20 cena: od 26 zotych

Warsztaty gitarowe i jam session

kiedy: 22 grudnia, godz. 18 cena: za darmo

W
rzyszenie Toruska Grupa Inicjatywna - Nowe Spoeczestwo. Wicej informacji oraz fotogaleria znajd si na stronie www.tylkotorun. pl oraz www.facebook.com/tylkotorun.

programie znajd si przeboje z oper, operetek i musicali, takich jak: Straszny dwr, Carmen, Cyganeria, Ksiniczka czardasza, Hrabina Marica, Wesoa wdwka, Skrzypek na dachu. Cao okraszona komentarzem Kazimierza Kowalskiego - piewaka operowego, dyrektora Polskiej Opery Kameralnej, pomysodawcy Festiwalu Operowo - Operetkowego w Ciechocinku. Bezpatne zaproszenia do odbioru w kasie Dworu Artusa od 20 grudnia 2013 r.!

pierwszy dzie wit Boego Narodzenia Cinema City ma niebywa gratk dla fanw najnowszych filmw Petera Jacksona. Widzowie, ktrzy wybior si wtedy do kina, bd mogli obejrze zeszoroczny film Hobbit: Niezwyka podr oraz najnowsze dzieo - Hobbit: Pustkowie Smauga, ktry jest drugim z filmw caej trylogii. Maraton odbdzie si w obu kinach CC w Toruniu. Fani obraz 3D musz si jednak wybra do CH Plaza.

arsztaty gitarowe i jam session ju w najblisz niedziel (22 grudnia) w Hard Rock Pubie Pamela. Wydarzenie to poprowadz: Wiesaw Kryszewski oraz Marek Dbrowski. Obaj muzycy, oprcz wielkich umiejtnoci muzycznych, posiadaj rwnie ogromne dowiadczenie sceniczne. Warsztaty gitarowe organizowane s przy merytorycznej wsppracy Szkoy Muzycznej Riff. Jam session poprowadz muzycy z zespou OPEN BLUES.
oprac. materiay prasowe, MC, P

Tylko Toru

www.tylkotorun.pl

Pitek 20 grudnia 2013 r.

sport

15

Tysice godzin przy stole

Patryk Masowski ma dopiero 17 lat, ale ju jest trzecim snookerzyst
Polski. Mody talent rodem z Torunia, mierzy w najwysze cele chce sta si najlepszym zawodnikiem na wiecie
strza Polski U-17, w finale pokonujc szczecinianina Pawa Rogoz. W tym sezonie, na 9 wanych turniejw rankingowych a 7 razy Masowski by, minimum, pfinalist. Ostatnio zwyciy w turnieju PORS*** w Warszawie, wygrywajc 3:0 w finale z Kacprem Filipiakiem, liderem polskiego rankingu snookerzystw. W zestawieniu z 10 listopada Patryk uplasowa si na 3. pozycji, co uwaa za najwiksze osignicie w dotychczasowej karierze. Masowski uwaany jest za jeden z najwikszych talentw polskiego snookera. Od niedawna reprezentuje biao-czerwone barwy take na poziomie midzynarodowym, gdzie zadebiutowa na Druynowych Mistrzostwach wiata w Irlandii. W listopadzie bra udzia w rozgrywanym w belgijskiej Antwerpii, pod egid wiatowej federacji, World Snooker, turnieju European Tour 7. - To mj pierwszy udzia w turnieju wiatowej federacji mwi. Ale chyba zjada mnie trema, bo w pierwszym meczu przegraem z barwbicia podczas jednego podejcia przez jednego zawodnika przyp. red.) w wysokoci 141 punktw. To najwyszy wynik, uzyskany przez jakiegokolwiek polskiego zawodnika w historii! Cel na ycie Jako jeden trzech polskich r e z mi udao mu si wygra tylko raz z otyszem Elvijsem Melnisem. Za to w ostatnim jak dotd turnieju z jego udziaem, Lotto & Hot Shots Masters 4 Men w

WIDZIANE z MOTORWKI

MACIEJ KOPROWICZ

nooker przez laikw mylony jest z bilardem co zapalonych graczy tej dyscypliny niezwykle irytuje. Na stole do gry znajduje si 15 czerwonych bil i 6 kolorowych, zawodnicy musz wbi je do kieszeni w okrelonym porzdku. W Wielkiej Brytanii snooker naley do narodowych sportw, a w ostatnich latach zyskuje coraz wiksz popularno w caej Europie gwnie za spraw przeprowadzajcej transmisje z zawodw telewizji Eurosport. Od wielogodzinnych relacji na ywo swoj przygod ze sportem zacz take torunianin Patryk Masowski, rocznik 1996. - Miaem 11 lat, gdy natrafiem na transmisje w Eurosporcie, ogldaem je z rodzicami wspomina. - Przede wszystkim zainteresowa mnie indywidualizm tej gry. W tym sporcie mona polega tylko na sobie, obwinia tylko siebie za bdy, walczy ze swoj psychik w trudnych chwilach. Wczeniej interesowaem si futbolem, nawet grywaem w TKP, ale od tej pory cakowicie pochon mnie snooker.

Nowe hobby zaprowadzio Patryka do Snooker Klub Toru. Tam mody zawodnik stawia pierwsze kroki i szybko sta si wyrniajcym zawodnikiem klubu. Spdziem tysice godzin na treningach przy stole po to, aby gra jak najlepsi na wiecie opowiada. - Bywao, e przebywaem tam przez cae wakacje tylko po to, by wiczy i wiczy. Najlepszy w historii Determinacja Patryka opacia si nadeszy imponujce sukcesy. W czerwcu w krakowskim klubie Frame zdoby tytu mi-

dzo dobrym Holendrem Jeromem Meeusem. Jednak oprcz gwnego turnieju byy tam rozegrane zawody z cyklu EBSA Amators Cup, gdzie poszo ju duo lepiej. Wygraem trzy mecze, w jednym z nich uzyskaem breaka (suma punktw uzyskanych poprzez

pre zentantw Patryk wzi udzia w Indywidualnych Mistrzostwach wiata ISBF, ktre na przeomie listopada i grudnia odbyy si w otewskim Daugavpils. Jego przeciwnikami byli zawodnicy z RPA, Cypru, otwy, Niemiec i Szkocji. Najmodszy z nich, reprezentant gospodarzy by siedem lat starszy od torunianina. Niestety, w pojedynkach ze znacznie bardziej dowiadczonymi rywala-

Zielone j G rze, dotar do pfinau. Akces do wielkiego snookerowego w i at a wymaga od Patryka przeprowadzki do Warszawy. Otrzyma propozycj nauki i treningu w stolicy, wic toruskie X Liceum Oglnoksztacce zamieni na warszawskie LXXVIII LO. - Czasem brakuje mi ludzi z mojego miasta, ale przeprowadzka wysza mi na dobre twierdzi. - Staram si trenowa jak najwicej, poniewa snooker to mj sposb na ycie. Chc zosta najlepszym zawodnikiem na wiecie!

edakcja Tylko Toru zaprosia mnie do pisania felietonw o sporcie. To spore wyzwanie w City of Sport, zapytaem wic dlaczego ja. Okazuje si, e w naszym miecie nie ma zbyt wielu sdziw klasy midzynarodowej w dyscyplinach olimpijskich. Skoro wic zaufaa mi Midzynarodowa Federacja Wiolarska, zaufaa i redakcja. Liczc zapewne na sdziowsk bezstronno. Postaram si wic podzieli z Pastwem moimi przemyleniami o sporcie. Chciabym, aby nie byy to suche relacje czy wyniki, bo te przekazuj niemal od rki portale sportowe. Bd si stara zajrze nieco za sportowe kulisy. Bardzo chciabym Pastwa sportem zarazi, troch o nim podyskutowa i porwna jak wyglda on na wiecie, a jak u nas. Mam nadziej, e przyjm to Pastwo z wyrozumiaoci , a moje felietony otworz t czy inn dyskusj. Wkrtce nowy rok i nowy system finansowania klubw. Oto od stycznia kasa ma wdrowa z miasta bezporednio do zawodnikw. Mog to sobie jeszcze z trudem wyobrazi w przypadku dyscyplin indywidualnych, cho i tu zdarzaj si kontuzje lub sabsza forma, ale w druynach? Ligi w Polsce, moe oprcz ulowej, rozgrywane s systemem jesie-wiosna. Skd niby szefowie klubw maj wiedzie, kto u nich zagra jesieni 2014, jeeli nie wiedz jak zakocz ten sezon, awansuj czy spadn, co zdobd wiosn? A co z kontraktami na kolejny sezon 2014-2015? Jak ustali skad zespou z ptorarocznym wyprzedzeniem, skoro o wszystkim zadecyduje ostatni wycig, mecz czy pika w tym sezonie? Obawiam si, e spowoduje to spory chaos. A przecie nawet kadet czy modzik wie, e rok kalendarzowy to nie to samo co sezon Maciej Karczewski Sdzia midzynarodowy FISA