PUNKTY

PORAD PRAWNYCH
i SOCJALNYCH
FUNDACJI
INTEGRACJI
SPOŁECZNEJ
PROM
zapraszają na
>>
2
OFUNDACJI

O działalności Fundacji
oraz biura porad socjalno-prawnych

Fundacja Integracji Społecznej „Prom” jest organizacją pożytku publicznego skupiają-

cą osoby zainteresowane niesieniem świadomej i skutecznej pomocy. Jako organizacja
pożytku publicznego (OPP) Fundacja postawiła sobie za główny cel pomoc najbardziej
potrzebującym. Naszą misją jest edukacja, integracja oraz aktywizacja różnych środo-
wisk, w tym grup dyskryminowanych, marginalizowanych i narażonych na wykluczenie
społeczne. Beneficjentami naszych działań są dzieci i młodzież z rodzin wielodzietnych
i dysfunkcyjnych, zagrożonych bezrobociem i patologiami, mniejszości narodowe oraz
osoby niepełnosprawne, głównie z problemami psychicznymi.
Osoby zamożne oraz średnio zamożne w razie trudności prawnych mogą bez problemów
skorzystać z pomocy profesjonalistów. Inaczej jest jednak z tymi, do których Fundacja
kieruje swoje działania. Osoby takie, ze względu chociażby na problemy materialne, nie
są w stanie zapłacić za usługi komercyjnych kancelarii prawnych. Ważne jest również to,
iż dostępność takich porad, ze względu na ich wysoki koszt, ograniczona jest również dla
obywateli, którzy w zasadzie nie należą do grupy wykluczonych społecznie.
W związku z powyższym od 2004 r. Fundacja realizuje projekt darmowych porad socjal-
no-prawnych. Od 2006 r. we Wrocławiu działają 3 punkty konsultacyjne rozmieszczone
w różnych częściach miasta. Pozwala to realizować projekt bezpłatnych porad bezpo-
średnio w środowiskach, do których jest on skierowany.
Jesteśmy w stanie zapewnić Państwu nieodpłatną pomoc profesjonalnych i doświad-
czonych prawników, a jakość świadczonych przez nich usług nie odbiega od usług reali-
zowanych odpłatnie.
Do tej pory z naszej pomocy skorzystało około 4 000 osób. Dzięki naszym działaniom
i współpracy z wrocławskim MOPS-em, Urzędem Miasta Wrocławia oraz Dolnośląskim
Urzędem Wojewódzkim nasi klienci mogą skutecznie i łatwo załatwić swoje problemy
socjalno-prawne.

Jek baro obowiązko sałre manuszendyr so dziwen. Ande Polska chin, Sar pcheneł
łacińsko ław ignoratia luris nocet” dzianas so pisyneł ande kodekso
Buter manuszia na dzianen kodo kodekso. Sar warekon kameł pes te dodzianeł.
Możinen te dział ande poradnia prawna te ande kancelaria.
Jamen dzianas kaj na sałre manuszia możinen te dział ande kancelaria bo nane łen
but łowe. Sar warekon kameł, to Fundacja Prom kameł i możineł tumengie pomo-
żineł i na łen łowe.
Jamen kierdziom jek kajso punkto, ale tumare problemy Sas bareder. Kanakiys Chin
amen pańdź kajse punkty, kody Chin but prawnika i kamen tumengie pomożinen.
 SPISTREŚCI 3
JAKKORZYSTAĆZESWOICHPRAW

Spis treści informatora:

O działalności Fundacji oraz biura porad socjalno-prawnych  3

Jak korzystać ze swoich praw  3
Nasze prawa w urzędzie  4
Nasze prawa w sądzie  4
Wezwanie Policji  5
Nasze działania  6
Wrocławskie instytucje udzielające wsparcia, gdy łamane jest prawo  7
Biura darmowych porad prawnych we Wrocławiu  8

Jak korzystać ze swoich praw

Sar kampoł te skorzystineł wasz tumare prawa

Nasze kluczowe prawa zostały zagwarantowane w Konstytucji w rozdziale II. Zagwaran-

towano tam również podstawowe środki ochrony praw.
Sałre prawa manuszen so dziwen ande Polska aćhiłe zatwierdzimen ande Konsty-
tucja, Rozdziałos II.
Należą do nich:
↘↘ wynagrodzenia za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie władzy;
↘↘ możliwość zaskarżenia każdej decyzji lub orzeczenia;
↘↘ możliwość wystąpienia ze skargą do Trybunału Konstytucyjnego;
↘↘ możliwość przedstawienia swojej sprawy Rzecznikowi Praw Obywatelskich.
Oczywiście są to bardzo ogólne regulacje. Praktycznie w każdej sytuacji można napo-
tkać uregulowania szczególne, jednak z tym zastrzeżeniem, że muszą one zawsze być
zgodne z tym o czym była mowa powyżej.
4 NASZEPRAWAWURZĘDZIE
NASZEPRAWAWSĄDZIE

Nasze prawa w urzędzie

Amare prawa ande urzędy
W sprawach, które załatwiamy w urzędach administracyjnych np. urząd miasta, urząd
wojewódzki obowiązują następujące zasady:
Sałro hin spisymen so kampoł te załatwineł tumenge ande sałre urzędy:
↘↘ urzędy załatwiają sprawy pisemnie, tak więc mają obowiązek informowania
o wszelkich rozstrzygnięciach na piśmie, natomiast klient ma obowiązek informo-
wać urząd o swoim adresie korespondencyjnym;
↘↘ urzędy mają obowiązek informowania o postępach sprawy oraz prawach przy-
sługujących klientowi w związku z prowadzoną sprawą. Oznacza to, że urzędnik
prowadzący daną sprawę ma obowiązek udzielić wyczerpujących informacji zwią-
zanych z załatwieniem sprawy;
↘↘ należy pamiętać, że odwołanie od niekorzystnej decyzji nie musi zawierać szczegó-
łowego uzasadnienia, wystarczy, że z jego treści wynika niezadowolenie osoby za-
interesowanej z rozstrzygnięcia sprawy;
↘↘ w toku całego postępowania urząd ma obowiązek udostępniania wglądu w akta
sprawy i umożliwienia dokonywania odpisów z tych akt, także w formie kserokopii.

Nasze prawa w sądzie

Amare prawa ande sądo

W sądach należy być przygotowanym na większe wyzwania. Przyjęte jest, że każdy uda-
jący się do sądu zna swoje prawa. Stwarza to dużo trudniejszą sytuację niż urzędach
administracyjnych. Sędziowie oraz pracownicy administracyjni sądów nie udzielają in-
formacji na temat sposobu załatwienia danej sprawy.
Sałre manusza so dzian ande sądo dzianen peskro prawo. Kada nane ciacipen, ma-
nusza nić na dzianen a ande sądo hin gorszeder sar ande urzęda administracyjna.
W sądzie możemy:
↘↘ występować samodzielnie lub poprzez profesjonalnego pełnomocnika, którym
może być adwokat lub radca prawny;
↘↘ w wypadku gdy nie stać nas na wynajęcie profesjonalnego pełnomocnika z pomo-
cą może przyjść nam sąd. Jednak pierwsze pismo w sprawie (pozew) należy napi-
sać samodzielnie. W piśmie tym wnosimy również o zwolnienie z kosztów sądo-
wych i przydzielenie pełnomocnika z urzędu. Musimy również dołączyć oświadcze-
nie majątkowe, którego wzór możemy pobrać z sądu lub ze strony internetowej
np. www.wroclaw.so.gov.pl
 WEZWANIEPOLICJI 5

↘↘ należy również pamiętać, iż każde pismo do sądu musi zawierać pewną minimal-
ną treść tj. wskazanie sądu, do którego kierujemy naszą sprawę, nasze imię nazwi-
sko, adres oraz takie same dane osoby, przeciwko której występujemy. Należy rów-
nież wskazać co chcemy uzyskać poprzez nasze pismo oraz uzasadnić nasze żąda-
nie. Nie można również zapominać o dacie oraz podpisie pod pozwem. W niektó-
rych sprawach, np. sprawach z zakresu prawa pracy należy wskazać wartość przed-
miotu sporu;
↘↘ brak powyższych informacji spowoduje, iż sąd wezwie nas do ich uzupełnienia
w terminie 7 dni liczonym od doręczenia wezwania;
↘↘ w każdej sprawie sądowej warto w pierwszej kolejność najpierw konsultować się
z prawnikiem, ponieważ można narazić się na wysokie koszty postępowania w ra-
zie przegranej przed sądem. W tym celu na końcu informatora zamieszczamy ad-
res biur udzielających darmowej pomocy prawnej.

Wezwanie Policji
Sar warekon kameł możineł te dział pro hełade

Do podstawowych zadań policji należy:

↘↘ ochrona życia i zdrowia ludzi oraz mienia przed bezprawnymi zamachami narusza-
jącymi te dobra;
↘↘ inicjowanie i organizowanie działań mających na celu zapobieganie popełnianiu
przestępstw i wykroczeń oraz zjawiskom kryminogennym i współdziałanie w tym
zakresie z organami państwowymi, samorządowymi i organizacjami pozarządowy-
mi;
↘↘ wykrywanie przestępstw i wykroczeń oraz ściganie ich sprawców;
↘↘ działania chroniące ofiary przestępstw;
↘↘ interwencja;
↘↘ sporządzenie dokładnego opisu zdarzenia (notatka urzędowa);
↘↘ zatrzymanie sprawcy stwarzającego w sposób oczywisty zagrożenie dla życia bądź
zdrowia ofiar, a także mienia;
↘↘ wszczęcie postępowania przygotowawczego przeciwko sprawcy w przypadku zgło-
szenia lub stwierdzenia popełnienia przestępstwa;
↘↘ zabezpieczenie dowodów popełnienia przestępstwa;
↘↘ podjęcie działań prewencyjnych wobec sprawcy przemocy;
↘↘ udzielenie informacji ofiarom o możliwości uzyskania pomocy.
6
NASZEDZIAŁANIA

Osoby wzywające policję mają prawo do:

↘↘ uzyskania od policjantów zapewnienia doraźnego bezpieczeństwa;
↘↘ uzyskania informacji, kto przyjechał na wezwanie - numer identyfikacyjny policjan-
tów, nazwa i siedziba jednostki;
↘↘ wykorzystania dokumentacji interwencji policyjnej jako dowodów w sprawie kar-
nej przeciw sprawcy przemocy;
↘↘ zgłoszenia interweniujących policjantów na świadków w sprawie sądowej.

Nasze działania
Amare buci

Jamen dzianas kaj na sałre manuszia możinen te dział ande kancelaria bo nane łen
but łowe. Sar warekon kameł, to Fundacja Prom kameł i możineł tumengie pomo-
żineł i na łen łowe.
Jamen kierdziom jek kajso punkto, ale tumare problemy Sas bareder. Kanakiys Chin
amen pańdź kajse punkty, kody Chin but prawnika i kamen tumengie pomożinen.
Pracownicy biura porad socjalno-prawnych udzielają informacji w zakresie prawa: cy-
wilnego, rodzinnego i  opiekuńczego, administracyjnego, pracy, ubezpieczeń społecz-
nych, karnego.
Proponujemy również kompleksowe działania, związane z szeroko rozumianym do-
radztwem oraz angażujemy się w edukację socjalno-prawną naszych beneficjentów.
Naszym klientom oferujemy:
↘↘ porady: w jaki sposób „krok po kroku” załatwić konkretną problemową sprawę;
↘↘ na życzenie klienta opisujemy procedurę postępowania, tak aby w każdym mo-
mencie miał przy sobie niezbędną „ściągawkę”;
↘↘ piszemy pisma procesowe do sądów oraz pisma administracyjne;
↘↘ pomagamy uzyskać pomoc prawną z urzędu w sprawach sądowych;
↘↘ kontaktujemy się z urzędami, pośrednicząc przy załatwieniu szczególnie skompli-
kowanych spraw;
↘↘ doradzamy przy konkretnych złożonych problemach, jak np. zakładanie działalno-
ści gospodarczej;
↘↘ bronimy praw naszych klientów w sądach i urzędach administracji, jako organiza-
cja pożytku publicznego.
Staramy się również zwracać uwagę na poprawę ogólnej wiedzy na temat praw obywa-
telskich wśród naszych stałych beneficjentów poprzez:
↘↘ organizowanie spotkań, na których przekazujemy podstawowe informacje związa-
 NASZEPUNKTYPRZYJĘĆ 7

ne z najczęściej pojawiającymi się problemami;

↘↘ stale monitorujemy sprawy osób korzystających z pomocy naszej fundacji.
Dużym atutem naszych działań są pracownicy, którzy posiadają odpowiednią wiedzę,
pozwalającą na pracę z naszymi beneficjentami. W szczególności jeśli chodzi o osoby ze
społeczności romskiej. Dzięki wiedzy i profesjonalizmowi naszych pracowników współ-
praca ze społecznością romską układa się bardzo dobrze.
Ke jamende Chin sałre profesjonalista i dzianen Sar tumengie kampoł te pomożineł
ande tumare sprawy i dena tumengie łacie porady.

UWAGA!!!
Od października 2008 rozpoczynamy realiza-
cję nowego programu porad prawych. Przede
wszystkim otwieramy nowe punkty, w  których
będzie można uzyskać pomoc w zakresie socjal-
no-prawnym.

Nasze punkty przyjęć:

Amare punkty kaj den porady prawne
PONIEDZIAŁEK | godzina 16:00-20:00 | Biuro Fundacji „PROM”, ul. Ruska 46 b
    | godzina 16:30-18:30 | Świetlica Środowiskowa Fundacji „PROM”,
    ul. Kniaziewicza 28/2
WTOREK     | godzina 9:00-12:00   | Biuro Fundacji „PROM”, ul. Ruska 46 b
    | godzina 16:30-20:00 | Biuro Fundacji „PROM”, ul. Ruska 46 b
ŚRODA     | godzina 17:00-19:00 | Szkoła Podstawowa nr 108, ul. Chrobrego 3,
    sala 30
    | godzina 16:00-20:00 | Gimnazjum nr 24, ul. Przybyszewskiego 59
    sala 6
CZWARTEK   | godzina 16:30-20:00 | Biuro Fundacji „PROM”. ul. Ruska 46 b
   

| Powyższe punkty finansowane są z różnych środków.

UWAGA!!!
Nie udzielamy porad przez telefon!
8
INSTYTUCJEUDZIELAJĄCEWSPARCIA

Instytucje udzielające wsparcia w sytuacji,

gdy mamy do czynienia z naruszeniem prawa
Instytucja so pomożinen sar hin jamen problema prawna

→→ Rzecznik Praw Obywatelskich

Zajmuje się wszystkimi przypadkami naruszenia prawa przez instytucje państwo-
we. Zadaniem Rzecznika jest stanie na straży wolności i praw człowieka i obywatela
określonych w Konstytucji i innych aktach prawnych.
Dane kontaktowe: Pełnomocnik Terenowy we Wrocławiu,
ul. Wierzbowa 5, 50-056 Wrocław | tel. (71) 34 69 115 | godziny otwarcia: pon., wt.,
czw.: 9-15.00, śr. 10-17

→→ Rzecznik Praw Konsumentów

W sprawach indywidualnych świadczy bezpłatną pomoc prawną. Może również wy-
taczać powództwa na rzecz konsumentów oraz wstępować, za ich zgodą, do toczą-
cego się postępowania w sprawach o ochronę interesów konsumentów.
Dane kontaktowe: Biuro Miejskiego Rzecznika Konsumentów,
ul. Świdnicka 53, 50-030 Wrocław | tel. (71) 777 75 59 | brk@um.wroc.pl

→→ Rzecznik Ubezpieczonych
Dba o Państwa prawa i reprezentuje indywidualne interesy wobec ubezpieczycie-
li i funduszy emerytalnych. Udziela informacji. W każdej sytuacji, która wymaga in-
terwencji można zwrócić się o pomoc jego ekspertów.
Dane kontaktowe: Rzecznik Ubezpieczonych,
Al. Jerozolimskie 44, 00-024 Warszawa | tel. (22) 333 73 28 | faks (22) 333 73 29

→→ Państwowa Inspekcja Pracy

Jest organem powołanym do sprawowania nadzoru nad przestrzeganiem przez pra-
codawców prawa pracy. W  odróżnieniu od wcześniej wymienionych podmiotów
może podejmować decyzję w sprawie naruszenia praw pracowniczych i karać nie-
uczciwych pracodawców wysokimi mandatami. Może również wytaczać powódz-
twa na rzecz pracowników.
Dane kontaktowe: Okręgowy Inspektorat Pracy we Wrocławiu,
ul. Zielonego Dębu 22, 51-621 Wrocław | tel. (71) 371 04 30, (71) 371 04 68 |
www.wroclaw.oip.pl | godziny otwarcia: 7.30-15.30
 BIURADARMOWYCHPORADPRAWNYCH 9

→→ Pełnomocnik Wojewody ds. Mniejszości Narodowych i Etnicznych

Do zadań pełnomocnika należy koordynowanie na obszarze województwa działań
organów administracji rządowej, realizujących zadania na rzecz mniejszości. Podej-
mowanie działań na rzecz respektowania praw mniejszości i przeciwdziałania na-
ruszania tych praw i dyskryminacji osób należących do mniejszości. Podejmowanie
działań na rzecz respektowania problemów mniejszości. Współdziałanie z organami
samorządu terytorialnego i organizacjami społecznymi. Współdziałanie z organiza-
cjami mniejszości.
Dane kontaktowe: pl. Powstańców Warszawy 1, 50-951 Wrocław |
tel. (71) 340 66 00 | mn@duw.pl

Organizacje prowadzące biura darmowych porad prawnych na

terenie miasta Wrocławia.
Thana kaj hine darmowa porady prawne ande Wrocław

→→ Centrum Praw Kobiet Women’s Rights Center oddział we wrocławiu

ul. Ruska 46B/208, 50-079 Wrocław
tel. 071 358 08 74 | www.cpk.wroclaw.pl | cpk.wroclaw@neostrada.pl
Centrum Praw Kobiet we Wrocławiu zostało powołane do życia w  marcu 2007 roku
jako jeden z regionalnych oddziałów Fundacji CPK z siedzibą w Warszawie.
Fundacja Centrum Praw Kobiet jest organizacją, której misją jest działanie na rzecz
równego statusu kobiet i mężczyzn w życiu publicznym oraz w rodzinie.
Fundacja zajmuje się udzielaniem pomocy kobietom znajdującym się w trudnej sytuacji
życiowej. Oferujemy pomoc ofiarom przemocy ze strony męża lub partnera, ofiarom
przestępstw na tle seksualnym oraz kobietom doświadczającym mobbingu. Jesteśmy
po to, abyś w kryzysowych sytuacjach nie pozostawała sama.
Zgłaszające się do nas osoby mogą liczyć na porady prawnika, psychologów oraz wspar-
cie wolontariuszy. Aby umówić się na bezpłatną poradę prawną lub psychologiczną
prosimy o wcześniejszy kontakt pod numerem telefonu: 071 358 08 74.
Dni i godziny porad ustalane są na bieżąco według zapotrzebowania klientów.

→→ Stowarzyszenie “Biuro Porad Obywatelskich”

ul. Szajnochy 12, 50-076 Wrocław
tel./fax (71) 344 84 39 | wroclaw@bpo.engo.pl |
dni i godziny przyjęć: pon., czw.: 10.00-18.00, wt., śr., pt.: 10.00-16.00
10 BIURADARMOWYCHPORADPRAWNYCH

→→ Fundacja Społecznych Kuratorów Sądowych „Dajmy Szansę”

ul. Piłsudskiego 95 (oficyna), 50-016 Wrocław
tel. kom. 504 716 288, po 16.00 (71) 346 88 20 | dajszanse@op.pl

→→ Fundacja „Sancta Familia” we Wrocławiu

ul. Monte Cassino 68, 51-681 Wrocław
tel. kom. 516 019 317 | fundacja@sanctafamilia.wroclaw.pl |
www.sanctafamilia.wroclaw.pl

→→ Dolnośląski Związek Organizacji Pozarządowych “WROS”

ul. Rybnicka 39 52-016 Wrocław
tel. (71) 343 47 29 | wros-wroclaw@o2.pl

→→ Dolnośląskie Stowarzyszenie Pomocy Ofiarom Przestępstw Karta 99

ul. Pawła Włodkowica 23, 50-072 Wrocław
tel. (71) 344 66 33 | dspop@wp.pl | www.karta99.org
Porady prawne: pon.-śr.: 10.00-17.00
Centrum Edukacji Prawnej: czw.-pt.

→→ Uniwersytecka Poradnia Prawna Wrocław

ul. Więzienna 10/12, 53-301 Wrocław (budynek C Wydziału Prawa, Administracji
i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego pok. 104)
tel. (71) 375-20-09 | www.prawo.uni.wroc.pl
Godziny przyjęć: pon.- pt.: 15.00-18.00

→→ Dział Prawny przy NSZZ „ Solidarność” – tylko w zakresie prawa pracy

Pl. Solidarności 1/3/5, 53-661 Wrocław
tel. (71) 781-01-65 | godziny przyjęć: pon.-wt.: 9.00-16.00
 NOTATKI: 11

PORADY
PRAWNE:
Pracownicy Punktów
Porad Prawnych i Socjalnych
Fundacji Integracji Społecznej PROM
udzielają bezpłatnie informacji
w zakresie:

PUNKTY
KONSULTACYNE:
Biuro Fundacji PROM ul. Ruska 46b
poniedziałek: 16:00-20:00
wtorek: 9:00-12:00 / 16:30-20:00
czwartek: 16:30-20:00

Świetlica Środowiskowa Fundacji

PROM ul. Kniaziewicza 28/2
poniedziałek: 16:30-18:30

Gimnazjum 24 ul. Przybysze-

wskiego 59 (sala 6)
środa: 16:00 - 20:00

Szkoła Podstawowa nr 108

ul. Chrobrego 3 (sala 30)
środa: 17:00-19:00

ORGANIZATOR:
FUNDACJA INTEGRACJI
SPOŁECZNEJ PROM

pl. Solidarności 1/3/5, pok.423

50-043 Wrocław
Tel. 071 359 29 21
fax. 071 359 29 21
www.fundacjaprom.pl
biuro@fundacjaprom.pl

SPONSORZY:
Działanie PUNKTÓW BEZPŁATNYCH
PORAD OBYWATELSKICH i PRAWNYCH re-
alizowane jest w ramach projektu „Masz
prawo! Program poprawy dostępności
społeczności romskiej do pomocy praw-
nej” finansowanego ze środków FOP.
PROJEKT TRWA DO VIII 2009 ROKU

Projekt został zrealizowany przy

wsparciu udzielonym przez Islandię,
Liechtenstein i Norwegię ze środków
Mechanizmu Finansowego Europej-
skiego Obszaru Gospodarczego oraz
Norweskiego Mechanizmu Finansowego
oraz budżetu Rzeczypospolitej Polskiej
w ramach Funduszu dla Organizacji
Pozarządowych.
 PUNKTY
PORAD PRAWNYCH
i SOCJALNYCH
FUNDACJI
INTEGRACJI
SPOŁECZNEJ
PROM
zapraszają na
>>