Katechizm lub

Logiczne lub myl nauczania

przeznaczony dla Ja i szkoa przykadw ilustrujcych z MG echner

Lipsk w ksigarni drzewa ogrodnika !"#$

%awarto& 'prowadzenie
Rozdzia pierwszy od klasyfikacji logiki

(zysta teoria logicznego elementarne

Rozdzia drugi od logicznej rzeczy i cech ROZ Z!"# !!! z najlepszych przepis$w my%li ROZ Z!"# !& termin$w w og$le ROZ Z!"# &' ilo%ci termin$w Rozdzia sz$sty od jako%ci warunk$w Rozdzia si$dmy relacji i modalno%ci warunkami ROZ Z!"# &!!! wyrok$w w og$le Rozdzia dziewi(ty z kategorycznych s(d$w Rozdzia dziesi(ty z uniformizacji) podporz(dkowania) opozycji i odwr$cenia

kategorycznych s(d$w
ROZ Z!"# *! hipotetycznej i roz(czne orzecze+ Rozdzia dwunasty z r$,nic wyrok$w i kar w odniesieniu do ich zawarto%ci

ROZ Z!"# *!!! obwod$w w og$le i insbesondre kategoryczny Rozdzia czternasty z hipotetycznych i roz(czne wniosk$w ROZ Z!"# *& skr$conego obwod$w ROZ Z!"# *&! Z zorientowali wniosk$w ROZ Z!"# *&!! kompozytu obwod$w Rozdzia Osiemna%cie bdy i mity

(zysta metodologia logiczne

ROZ Z!"# *!* Od nauki) ukadu i sposobu ROZ Z!"# ** wyja%nie+ ROZ Z!"# **! organizacji wudziesty drugi rozdzia dowod$w

)lementy *auki +tosowanej

ROZ Z!"# **!!! Od chor$b logiczne -logiczne patologia. ROZ Z!"# **!& logicznego %rodk$w -logiczne /herapeutics. Rozdzia **& od zdobywania wiedzy) a zwaszcza do%wiadczenia Rozdzia **&! kontynuacja wudziesty si$dmy rozdzia odbicia wudziesty $smy rozdzia komunikatu 0iedzy

'prowadzenie 1hocia, umys ludzki jest proste stworzenie) w kt$rym mo,na wyr$,ni2 ani czasowych) ani przestrzennych element$w) wic bierzesz) ale przez r$,ne rodzaje dziaalno%ci) kt$re wyra,a) wicej aktywa niego) w kt$rym podstaw( tych dziaa+ jest po,(dana' 3o pierwsze) rozr$,nienie wyobra4ni lub aktywa wiedzy i wydzia pragnienia) z kt$rych ka,dy jest w separacji z powrotem do g$rnej i dolnej jego' 5$rna poznanie dotyczy pow$d -stosunek . i intelekt - intellectus . z ostatniego nale,(cego) moc wyroku midzy sob() cho2 jeden czsto nazywany cay umys g$rna 3rzewiduj(c lub pow$d w innym znaczeniu6 dolne wadz poznawczych jest nazywany r$wnie, -teoretycznie. Zmysowo%2 - sensualitas . i zawiera zmysy zewntrzne i wewntrzne poczucie) kt$re ostatni mo,e beirechnen wyobra4ni' 7 Z bada+ i prezentacji oryginalnych przepis$w aktyw$w wyobra4ni lub wiedzy) zatrudnia filozofi teoretyczn() z kt$rym pierwotne prawo po,(dania praktyczn(' Zmysowo%2 w og$le jest atutem percepcji - perceptiones .) co jest zrozumiae wszystkie koncepcje) kt$re dany obiekt -object objectum . jego obecno%2 prowadzi nas bezpo%rednio' 0ic bior drzewa prawdziwe) je,eli naprawd stoi przede mn( i

by2 postrzegane lub odczuwane przez mnie) jak widz) rytm kiedy naprawd cierpie2 sam) d4wik) gdy on naprawd brzmi pochodzi z mojego ucha) a gdy 8a jednak) drzewo) wstrz(s lub tylko d4wik w og$le nie powinien my%le2) ,e mnie interakcje z ich obecno%ci do mnie) to nie nale,y spodziewa2 si) aby wykona2' 3oniewa, elementy) kt$re nale,y przyj(2) zawsze trzeba by2 naprawd obecny) mo,emy zrozumie2 atwo) ,e zawsze tylko indywidualne) niekt$re obiekty mog( by2 postrzegane) ale nic nie mo,e by2 gromadzone lub po(czone wsp$ln( ich wicej) i trzeba ich 1ech( wyr$,niaj(c( percepcji lub idei zmysowo%ci poj2 i idei -koncepcji rozumienia i rozumu.' 9iekt$re przykady ilustruj( to' 8e%li widz szczeg$ln( ksi(,k) wic cz%2 pomysu) kt$ry jest w ten spos$b obudzi we mnie zmysowo%2 to przekonanie) poniewa, produkowany jest przez obecno%2 samej ksi(,ki we mnie) i to jest jeden szczeg$lno%ci ksi(,ki) co 0yobra,am sobie' "le je%li miaoby 0idziaem kilka ksi(,ek) moje cechy) kt$re zgadzaj( to abgemerkt) a nastpnie po(czone w mojej gowie) wic chciabym przej%2 przez wsp$7my%lenie to wszystko gesehnen mnie ksi(,ki wsp$lnie mog( przyjmowa2 cech) nie postrzeganie ksi(,ki bo tak nie szczeg$lno%ci ksi(,ka wyobra4ni tutaj we mnie) ale do koncepcji ksi(,ki) kt$ra mo,e mie2 miejsce w mojej duszy cakiem niezale,nie od jakiegokolwiek pojedynczego konkretnej ksi(,ce) co si ju, uznaje) bo tak) koncepcja ksi(,ki kiedykolwiek na musi zmie%ci2 wszystkie ksi(,ki) a wic nie mo,na po prostu wprowadzi2 jeden Real'3odobnie) gdy sysz pewien ton) to daje postrzeganie go w mnie) kiedy zostaa zauwa,ona kilka ton$w i wykonane z tych spostrze,e+ te cechy razem) aby je wszystkie tak) wic mog r$wnie, przez po(czenie samo ma percepcj ze szczeg$lnym tonem) ale pomys z tonu w og$le) mo,na uczyni2 mnie bez d4wiku swej obecno%ci bierze moja wyobra4nia) aby zako+czy2' /e pogl(dy s( albo intuicje - intuitiones . lub odczucia - senationes .) w zale,no%ci od pomysu) kt$ry wzbudza obiekt bezpo%rednio przez jego obecno%ci) bardziej do samego obserwatora -przedmiotem percepcji. lub na postrzegan( rzecz( -przedmiotem percepcji. opiera' latego m$wi: szukam domu) drzewa) a d4wik -bo w filozofii) postrzeganie sowo nie tylko postrzegania) kt$re my) sposoby uzyskania zmys wzroku) z drugiej rki.) z drugiej strony) czuj szok) czuj samopoczucie itp' ' 0 tym przypadku) podobnie jak w tym) mam pomysy o bezpo%redniej obecno%ci obiekt$w same) tj' postrzegaj() ale nie wystpuje stan lub stan nieruchomo%ci) dom) drzewo lub d4wik bardziej do mojej %wiadomo%ci) ,e odnosz( si tylko m$j pomys do tego) ,e z tych pozycji) a nie do mnie) podczas gdy w drugim przypadku) gdy uczucie pojawia moje) postrzegaj(cy) stan bardziej do %wiadomo%ci) odsyam pomys bardziej o siebie) udowodni2 sobie) aby 3rzedmiotem mojej wyobra4ni) ale nie te rzeczy) kt$re s( podekscytowani' Zmysowo%2 lub postrzeganie pojmuje pod zmysy zewntrzne i wewntrzne poczucie' Zmysy zewntrzne to te) przez kt$re patrzymy na stan %wiata fizycznego i czuj() a oni sami s( zobowi(zane do organ$w fizycznych) tutaj s( szorstkie drogi tzw pi2 zmys$w i fizyczne poczucie wsp$lnoty) wewntrznego poczucia) jednak przyjcie) w kt$rym my) co dzieje si w naszej duszy) dostrzec' /ak to jest postrzeganie mojej wewntrznej sensie) je%li zauwa,ysz w sobie) ,e jestem

szcz%liwy) czy smutny) lub zamy%lony' 0yobra4ni mo,na si spodziewa2 wewntrznych zmys$w) poprzez kt$re koncepcje wynikaj(ce z nieobecno%ci lub w og$le faktycznie istniej(cych obiekt$w w naszej duszy postrzegamy' 5dyby%my tylko mieli zdolno%2 do postrzegania) wic byliby%my w stanie zrobi2 jakie% og$lne zasady) kt$re si kilka obiekt$w razem odbiera2) np' pojcia cnoty) pikna) itp' bdzie m$g nie pojawi2 si w nas) poniewa, s( one nigdzie indywidualnie) poza ani patrze2) ani czu2 si mo,e) tak) ,e nawet nie by2 w stanie uzyska2 od sensownych obiekt$w termin' ;o je%li bym spojrza na dom) na przykad) ja bym jeszcze nie wiem co) bo w istocie nale,a do domu) kt$re w zwi(zku z tym zawarte w koncepcji domu i co chciabym go pomin(2' 8e%li mam ,$ty dom Zobacz) na przykad z paskim dachem) postrzeganie da mi dalej uczy2 niczego poza tym taki dom wyr$,nia si przede mn() a ,$ty kolor) a dachu blacha byoby r$wnie,) aby mie2 miejsce w mojej opinii) nie <ciany i dach w og$le) co zauwa,am na sam' !ntuicja i byoby to samo pojcie) wic musz nagrywa2 z domu) wska4nik w przekonaniu) ,e dom bdzie kolor ,$ty i miayby pytkie dachu) co nie jest konieczne) ale tak,e domy) poniewa, inne kolory i ostre dachy' Z ka,dym nowym zdaniem) w zwi(zku z tym) moja koncepcja zmieni) wzi(bym z domu) a ja w ko+cu nie wiedz(c co mam sobie wyobrazi2) w ramach takiego generaa' /eraz dusza z aktyw$w pogl(dy i uczucia) kt$re id( tylko do poszczeg$lnych obiekt$w) w tym zdolno%2 do zebrania z poszczeg$lnych postrzegania cech) kt$re zgadzaj( si ze sob() te) wiele postrzeganie po(czy2 wsp$lnie mo,na zakada2) cechy i podsumowanie w jednym ' /aki zwi(zek z cechami) kt$re s( kilka postrzeganie siebie) nazywane s( tylko jeden termin - Notio, podu . oraz zdolno%2 do tworzenia koncepcji) umys' 9a przykad) je%li mam wicej istot organicznych) czy postrzegana przez sensie zewntrznym lub wyobra4ni wyobrazi2) wic m$j umys bdzie je por$wna2 i zauwa,y2) ,e niekt$re z tych istot organicznych spenia2 pewne cechy wsp$lne) takie jak korze+) odyga) gazie) li%cie) kwiaty) drewno) natomiast inne cechy mog( by2 r$,ne od nich'0sp$lne cechy teraz zbierze umys zjednoczy) a od niego tworz(c pojcie drzewa) kt$re nie s( wsp$lne cechy) jednak pomin(2 pojcia drzewa) co sama percepcja nie mo,e wykracza2 poza kt$re musi podj(2 ka,dy obiekt) jak to jest jej prezenty' 1elem przykad zakada) drzewo z zaostrzonymi li%2mi i biaymi kwiatami prawdziwych) ale m$zg jest Zackigsein z li%ci i biaym kolorze kwiat$w nie konkuruj( ze w okresie od drzewa) ,e jest) bo inaczej drzewo) kt$re nie postrzpione li%cie i biae kwiaty mia) i kt$re istniej() ale nie byoby drzewo) cho2 w inny spos$b byo sp$jne we wszystkich innych funkcji do ju, utworzonych poj2 drzewa' 7 /o dziaanie umysu) na mocy kt$rej bada wsp$lne cechy razem i (czy) w celu utworzenia koncepcji) zwanej niekontrolowane dziaanie umysu) bo w ten spos$b prowadzi przez cech obiekt$w r$wnie - discurrit . do pobrania dopasowanie' =wa,a si) ,e jest tu rozsta2' 0 tym my%leniu lub ksztatowania termin$w mo,na teraz ponownie wyr$,ni2 r$,ne dziaania lub akty umysu' >ianowicie) gdy wiele percepcje s( podane) z kt$rego umys jest stworzenie koncepcji) to mo,e) po powy,ej) nie musz( wszystkie funkcje) kt$re s( zawarte w indywidualnych wyobra,e+) je%li nie s( one wsp$lne dla nich przykadem terminu do postaci domu) a nie ,$ty kolor) tworz(c koncepcj

czowieka) a nie jego ress One) chocia, te funkcje w kilku r$,nych percepcji) kt$re maj( zrozumienia dostarczonych przez zmysowo%ci uzbrojon(' /ak wic) przez umys z tych cech) kt$re nie s( wyra4nie zwi(zane z warunkami) ,e chce) aby) jak to wygl(da od hotelu) m$wi() ,e abstrahuj(c od nich i po drugiej stronie) jednak zbada zrozumienia cech) ,e tworzenie swojej kadencji s( niezbdne) oraz w szczeg$lno%ci skierowane na to jego uwag) to m$wi() ,e zastanawiaj(c si nad nimi' 9a przykad) je%li umys ma pogl(dy czarnych i biaych) ubranych i bez ubrania ludzi przed nim) i uczyni to koncepcja czowieka w og$le) ,e jest z czarnym i biaym kolorze z tych ludzi) tak abstrahuj(c cakowicie od ich 1lothed lub unbekleidetsein poniewa, te funkcje nie mog( by2 uwzgldnione w koncepcji czowieka z) poniewa, w przeciwnym razie bd( one wsp$lne dla wszystkich ludzi) a to cechy) kt$re maj( czarne i biae) ubrany i bez ubrania ludzi wsp$lnego) co odzwierciedla na przykad na gowie ) donie i stopy) umys) itp' 9agranie jest teraz takie wsp$lne cechy w koncepcji zwanej determinacja) a ich po(czenie z ka,dym innym po(czeniu' Okre%lenie jest nadal r$,ni si od refleksji: poniewa, mo,e odzwierciedla2 lub szuka2 w funkcji w intuicji) bo wygl(da na pierwszy presti, po nadaje si do tworzenia koncepcji) albo nie wiem jeszcze) czy to pasuje czy nie pasuje si do mo,e) co po prostu chcesz pozna2 poprzez odbicie) potem jednak odrzucone jako nienadaj(ce si' 9a przykad) kiedy pocz(tkowo odzwierciedla charakterystyczny biay kolor sk$ry) poniewa, wydawao si) na pierwszy rzut oka) jak powinno to by2 uwzgldnione w koncepcji os$b) czy chc tylko) ,e nale,y zbada2) czy w koncepcji czowieka) potem jednak zauwa,y2) ,e istnieje czarni) wic zostawi okre%lenie refleksji nie wynika) ale abstrahuj(c ponownie z biaym kolorze sk$ry) i je%li mam jednak odzwierciedlenie w gow czowieka) a teraz oka,e si) ,e wszyscy ludzie naprawd zagra gow wic zostawiam nastpnie okre%lenie obserwacji refleksji) ,e bior naprawd funkcj gowy z koncepcj( czowieka) i po(czy2 je z innych funkcji) ,e ju, podjte' Z tych r$,nych opis$w zada+) umiejtno%2 rozr$,nienia jest abstrakcja) odbicia) oraz kombinacji aktyw$w eterminations?erm@gen r$wnie, w zrozumieniu' 7 9awiasem m$wi(c) jest to r$wnie, zauwa,y2) ,e umys nie jest w stanie tworzy2 jedynie z postrzeganiem przez zbi$r cech wsp$lnych poj2) ale mo,e sam wprowadzi2 inne warunki r$wnie, terminy ponownie) odbijaj(c si na ich wsp$lne cechy' 3rzykadem sprawiedliwo%ci) dobroci) agodno%ci i innych dobrych cech ludzi) kt$rzy z natury s( warunki) ,e mo,e przez to) co nale,y do nich wsp$lnie) podsumowuj(ce lub (czone) tworz(c pojcie cnoty' !nny przykad: 8e%li kto% patrzy na szereg poszczeg$lnych owad$w) mo,e on razem zachowa2 takie same cechy wsp$lne) i tworzy pojcie owad$w w og$le dalszego gdy widzi kilku ptakom) ,e mo,na z nich tak,e utworzy2 pojcie ptaka wcale6 a tak,e z warunkami ryby) ssaka) itp') ale teraz mo,e wic rozwa,y2 wszystkie indywidualne warunki) owady) ptaki) ryby z jego intelektu) a poprzez po(czenie ich analizuje wsp$lne cechy to stanowi2 pojcie zwierz(t ponownie) a on ma teraz wcze%niej utworzony zakad termin wic mo,e ponownie przywoa2 charakterystyk wsp$lnotowych poj2 zwierz(t i ro%lin) a od pojcia bytu organicznego postaci) itp') tak) ,e widzi) jak umys zawsze mo,na wspi(2 si wy,ej w swoich kategoriach) a, w ko+cu przychodzi bardzo og$lne) kt$re s( wsp$lne dla

wszystkich obiekt$w) takich jak pojcia bytu' 7 =mys musi by2 obsugiwane we wszystkich swoich dziaaniach w wyroku' >o,na sobie tylko wyobrazi2) czyli obiekty dla siebie) ale tak,e w stosunku do innych pomys$w' 9a przykad) dom mog po prostu sobie wyobrazi2 dla siebie) ale mog te, sobie wyobrazi2 na podstawie koloru ,$tego) w pierwszym przypadku mam tylko albo czysta koncepcja lub czysta intuicja od domu) w innym przypadku) jednak wedug relacji midzy ! ,$ty kolor i siedzie2 w domu) m$wi: A(dz) takich jak dom jest ,$ty lub ,$ty lub dom nie jest wszystkie domy s( ,$te) itp' s( wyroki' #atwo zauwa,y2) ,e determinacja i po(czenie jest naprawd tylko wyrok) a zatem wyrok sam r$wnie, spodziewa2 si zrozumienia) kt$re obejmuje takie dziaania' 7 Znajd4 go teraz podstaw( wyroku w innym) wic biegnie od siebie od) tak to si nazywa zamknicie' 9a przykad) kiedy m$wi) ,e wszystkie istoty organiczne s( ,ywe) pies jest istot( organiczn() wic pies jest ,ywy) tak zrobiem) bo mam zdanie: 3ies jest ,ywy) z wyroku: wszystkie istoty organiczne s( ,ywe) pochodzi' Zamknicie jest szczeg$lna aktywno%2 rozumu) a nie wci(, niepewna) kiedy jego wyrok ma by2 prawda pochodzi lub wynika z drugiego) ostatniego mo,e by2 zawarta tylko z takich rzeczy jest powszechne i bezwarunkowe se 7 inaczej musiaby swoj( prawd nie zamyka si ponownie 7 jeden pisze r$wnie, pow$d %wiadomo%2 bezwarunkowej i og$lnym) a jego stosunek do warunkowego i specjalnych) nazywany r$wnie, dobrze takiego bezwarunkowego og$lne okre%lenie idei) kt$ra jest najwy,sza) do kt$rego ludzki umys mo,e zbiera2' 3odpozycja ta obejmuje pomysy ;$g) wolno%2' 0 dziaaniach umysu) moc wyroku i rozumu) tj' w postaci poj2) s(d$w i wniosk$w jest my%lenie) ,e tylko w ten spos$b nale,y do g$rnej wyobra4ni) poniewa, zmysowo%2 zapewnia %rodki ich postrzegania jedynie materia do przemy%le+' /eraz mo,esz spojrze2 na my%lenie w dwojaki spos$b: po prostu patrz(c na koncepcjach) kt$re znajduj( si w my%leniu) rozpatrywanych w ich stosunku do siebie) nie bior(c pod uwag obiekty si) kt$re s( przedstawiane przez niego' 9a przykad) je%li powiem) ,e czowiek jest racjonalny) czyli zwierz nie jest rozs(dne) wic mog tu powstrzyma2 si od obiekt$w) kt$re s( prezentowane przez wzgldem ludzi) zwierz(t i racjonalno%ci cao%ci) a $smy jedynie od tego) czy termin jest bardzo podobne do drugiego) jak w pierwszym przypadku) i czy jest on przedstawiony jako nie zwi(zana) jak w drugim przypadku) czy termin jest powszechnie okre%lany do drugiego -na przykad wszyscy s( %miertelne. albo og$lnego -np' niekt$re ludzie s( %miertelni.) itp') tak) ,e w zwi(zku z tym nie ma znaczenia tutaj) z tego) co m$wi obiekty) bo ja wol tylko form kary) czy jest pozytywna) negatywna) og$lne lub szczeg$lne) itp' pod uwag' 0 tym zakresie) w zwi(zku z tym) ,e bloki s(: ;$g jest wszechmocny) zwierz jest chciwy) drzewo jest zielone) jej wszystko jedno) bo tutaj pomysy wszechmocny) chciwi) na jednym rodzaju cay zielony na idei ;oga) zwierz) drzewo) zwi(zane) chocia, dla zwierz(t) drzewa) itd') s( bardzo r$,ne od siebie' 3atrz(c na sam( my%l o tej stronie) tak to si nazywa formalny lub analityczne my%lenie) r$wnie, prawdopodobnie my%li par eBcellence) gdzie jeden nie dba o rzeczy) kt$re s( przeznaczone) a jedynie spos$b) w jaki my%li s( zwi(zane' "le je%li we4miemy w tym samym czasie w my%li na obiektach uwag) kt$re s( przemy%lane i uznanych za relacje z pomys$w nie midzy sob( -jak w analitycznego my%lenia.) ale

do swoich obiekt$w) dlatego nazywany jest >ateriales lub my%lenie syntetyczne) lub poznanie) gdy analityczne my%lenie) rozumowanie par eBcellence nazwie' latego formalne prawda jest rozr$,nienie my%lenie materialnej prawdy' Zdanie to mo,e by2 formalnie racj i prawda) je%li nie jest niezgodny z przepisami prawa formalnego my%lenia) ale nie tak istotne' Kiedy m$wi) ,e) na przykad: 0szystkie kwiaty s( biae) wic ten zestaw jest formalnie poprawne) poniewa, taki og$lny stosunek nie sprzecznych pomys$w) jak to naprawd mo,e si zdarzy2) zgodnie z przepisami prawa formalnego my%lenia z biaym kwiatem i to jest tutaj wszystko jedno czy kwiat wolne lub drzewa lub biay lub czarny pozostaj( proste) jedynie w$wczas) gdy same idee s( po(czone ze sob( w odpowiedni spos$b) a zatem) os(d ma odpowiedni ksztat' >ateria jest jednak) czy zgodnie z prawem uznaj(c zdanie: 0szystkie kwiaty s( biae) nie tak) bo je%li ja naprawd wol wyimaginowane siebie) kwiaty i biay kolor pod uwag obiekty) uwa,am) ,e nie wszystkie kwiaty s( biae' Zdanie jednak: zwierz nie jest zwierz) bdzie formalnie nie tak) bo to nadal tak 4le) gdybym r$wnie, wzi(2 zwierz siedzia obiekt) kt$ry po prostu zawsze chcia) by tak o jego faszu nie przez natur samego obiektu mo,e by2 spowodowane) ale niewa%ciwego rodzaju po(czenia idei siebie) a zatem musi by2 w formie oceny' 7 Opr$cz tych dw$ch gatunk$w) albo tylko do rozwa,enia pomys$w w stosunku do siebie) czy do stosowania w odniesieniu do swoich obiekt$w) mo,na r$wnie, wzi(2 pod uwag) w jakim stopniu idee niekt$rych obiekt$w uczucie przyjemno%ci lub b$lu wzbudzi2 w nas) w jakim zakresie) na przykad) zobacz przystojny przyjemno%ci twarzy) czy grymas obrzydzenia brzydki wzbudzi w nas) i ,e nazywa si podatno%2 na tego rodzaju przyjemno%ci i b$lu) jakie pomysy wzbudzi2 w nas smak$w' 3o tych trzech sposob$w) patrz(c na nasze pomysy) amie filozofi teoretyczn( na trzy g$wne cz%ci) logiki) kt$ra zajmuje si oryginalnych prawa formalnego my%lenia i my%lenia nauczania nazywa szorstki drogowego6 metafizyka) lub oryginalnych prawa materialnego my%lenia poznania jest) i dlatego nazywany jest epistemologia) a na ko+cu do estetyki i teorii smaku) kt$ry reprezentuje prawa reprezentacji i rozpoznawania obiekt$w) jak wzbudzi2 uczucie przyjemno%ci lub niezadowolenie w nas' 0ynika z powy,szego) oczywi%cie) ,e logika nie mo,e wypowiedzie2 si na temat charakteru obiekt$w ucz( si) poniewa, nie uwa,aj( idee w odniesieniu do takich) ale tylko w stosunku do siebie' Logika mo,e by2 zatem nie znaleziono ,adnych nowych prawd) ale nadal mo,na sprawdzi2) czy prawdy my%limy) ,e odnaleziono faktycznie odpowiadaj( naturze naszej mocy my%lenia) mog( pokaza2 drog) wynikaj(ce z bardzo znalezionych prawd inni si do%2 i bdy wynikaj(ce z niewa%ciwego my%lenia) spl(tanych) odkry2' Logika nie mo,emy uczy2 my%lenia) ale mog() ale prawa) w kt$rym my%lenie jest zrobione) jasno stawia nas w naszych oczach) i umie%ci nas w stanie wykry2) kiedy nie obserwujemy to samo) bdy) mog( nam pokaza2 co musimy zwr$ci2 uwag) gdy chcemy zbada2 formalne pojcie prawdy lub obwodu =rteiles'

,ozdzia pierwszy

-d klasy.ikacji logiki C /ytanie0 1zym jest logikaD odpowied10 logiczne jest to) ,e cz%2 filozofii teoretycznej) kt$ra pozwala nam zapozna2 si z prawem -formalne lub analitycznego. my%lenia' "le oni nie uwa,aj( my%l) ,e odnosi si do konkretnych obiekt$w) ale uczy tylko prawa my%li w og$le) dlatego wskazuje drog) w kt$rej wszystkie obiekty musz( by2 przemy%lane) je%li kiedykolwiek byy tak r$,ne' 8ako taka) jest obecnie uwa,ana jedynie my%lenie samo w sobie) m$wi si r$wnie,) ,e wol( one tylko form my%lenia pod uwag jednak) sprawy my%lenia) zgodnie z kt$rym rozumie prawdziw( wyimaginowane obiekty) lekcewa,enie lub abstrahowania' 0 8ak podzieli2D logiczny 20 wyr$,ni2 przede wszystkim logiki og$lnej i szczeg$lnej' 3ierwszy z nich dotyczy postaci my%li w og$le) i jest nazywany tak,e elementarna logika) ostatnie s( zasady my%lenia w naukach szczeg$owych) a zatem nie mog( by2 wykazywane oddzielnie od nich' 0 8ak dzieli og$ln( logikaD 20 przede wszystkim w czystej i stosowana' 1zysta logika) zasady my%lenia na wszystko dla siebie) jako ,e pierwotnie utrzymywane w wy,szej poznawaniem) zastosowano kontrast) odnosi si do r$,nych warunk$w uwag) z kt$rego stosowanie tych przepis$w zale,y np' od warunk$w) kt$re powoduj( nas do faszywych orzecze+ mog( i zapobiec %rodki takie' 0 8ak podzielony jest czysta logikaD 20 0 -czystej. elementarnej teorii i metodologii -czysta.' ;ya zdania) dziaania umysu) indywidualnie i poj2) ocen i wniosk$w) oraz okre%la zasady) wedug kt$rych powinno to zrobi2) ostatnia uczy) jak da2 za pomoc( odpowiedniego leczenia tych dziaalno%ci naszej wiedzy naukowej w tej my%lenia odpowiedniej formie i nie ma zatem zrobi2 z tego) co obserwuje si w deklaracjach) klasyfikacji i dowody' 0 8ak udostpni2 logik zastosowaD 20 9awet w -stosowane. i elementarna teoria -stosowane. metodologia' ;ya zwi(zana jest z teori( pochodzenia wystpach i bd$w logicznych -patologii logiczne. i doktryny %rodk$w terapii przeciwko bd$w -logiczne.) tych ostatnich zajmuje si nabywania i przekazywania wynik$w'

(zysta teoria logicznego elementarne ,ozdzia drugi % logicznego rzeczy i cech 0 1o rozumie si przez rzeczy) logiczne i logicznych absurd$wD 20 logiczn( rzecz( - ENS Logicum . jest to) co mo,e by2 traktowane zgodnie z prawem umysu)

je%li nie jest to naprawd znajdzie si w %wiecie do%wiadczenia) logicznego absurdu - nonens Logicum . z drugiej strony) co r$wnie, nie mo,na nawet my%le2' Logiczn( rzecz( i absurd nale,y odr$,ni2 od prawdziwych rzeczy i absurd$w nie ma w(tpliwo%ci) z kt$rych pierwszy jest w %wiecie do%wiadczenia naprawd znajdzie) ten nie' /ytanie3 1o to s( przykady) kt$re ilustruj( toD 20 zwierz(t) co ksztat smoka) lub posiada takiej wielko%ci) ,e dotar na ksi,yc z tyu) byoby logiczn( rzecz() poniewa, uniemo,liwia nam nic) my my%le2 takiego zwierzcia) a to bdzie prawdziwy wstyd) poniewa, to nie jest tak naprawd znajduje si w %wiecie do%wiadczenia' Kwadratowe koo) ale i li%ci) kt$re w tym samym czasie iw tym samym miejscu) a nie zielony zielony) nale,y zachowa2 nie tylko realne) ale tak,e dla absurd$w logicznych) bo te te, nie m$g sobie nawet wyobrazi2' >o,na zauwa,y2 z tych przykad$w wynika) ,e wiele logicznych rzeczy mog( by2) co nie jest rzeczywiste miejsca) a zatem) z drugiej za% strony musi ka,dy prawdziwe w tej pokrywy ma ona nas mog( by2 traktowane jako logiczny pierwsze) poniewa, w przeciwnym razie nie m$gby by2 uwa,any ) a wic dla nas bdzie tak dobry) jak nie istnieje' 7 3rzy okazji) jest logiczn( rzecz( 7 i tylko ci) zgodnie z logik( pytanie 7 w zasadzie niczym wicej ni, pojcia) czy idea umysu' 0 1o rozumie si rzeczyD 20 0edug cech' 0 8akie s( cechyD 20 1harakterystyka - notae . s( pomysy) kt$re s( ujte w cz%ci z innych pomys$w) a tym samym umo,liwi2 wicej pomys$w r$,ni( si od siebie' 9a przykad) drzewo) li%2 jest cech() poniewa, jest to pomys) kt$ry jest do(czony jako cz%2 prezentacji caego drzewa) i to mo,na odr$,ni2 od pojcia zwierzcia) domu) itp' tym samym' /o si nazywa cechy i wa%ciwo%ci oraz zasady) cechy) predykat$w znak$w'/ylko w takim zakresie) rozliczane jako co% takiego) mo,e to by2 traktowane) a nie rzecz) kt$ra nie byaby funkcja istnieje) jak r$wnie, dla naszych umys$w) nie mo,na sobie wyobrazi2' /yt03 8ak mo,na odr$,ni2 cechyD 20 0 wewntrznej i zewntrznej) twierdz(ca i negatywne) istotne i nieistotne) oryginalne i pochodz() bezpo%rednich i po%rednich) podne i niepodne' 0 8akie s( cechy wewntrzne i zewntrzneD 20 wewntrzny lub bezwzgldne s( te cechy) kt$re wzite temat sam w sobie) okre%li2 i zewntrzne cechy) ale kt$ra jest r$wnie, nazywana stosunku zale,no%ci lub wsp$czynnika lub wa%ciwo%ci) kt$re okre%laj( stosunek lub tylko zwi(zek) kt$ry ma obiektu do r$,nych rzeczy' /ak wic) macierzystych) korze+) li%2) kwiat) wewntrzne cechy drzewa) poniewa, definiuje pojcia sam bez ,adnych odniesieniu do innych pozycji) z drugiej strony) ,e drzewo ro%nie w ziemi) albo) ,e jego pan pewien kierunek przeciwko innym drzewie nie) s( cechy zewntrzne lub zwi(zek) bo wystarczy nacisn(2 jego stosunek do innych rzeczy' 1o do kt$rych stosunek pomoc( zwi(zku >erkmales wyra,a si tak jak w powy,szym przypadku) na ziemi) kt$re wykonuje >itbezogene lub korelacji' latego cechy zewntrzne wymagaj( zawsze koreluj(' 0 8akie s( cechy pozytywne i negatywneD 20 potwierdzaj(cych lub pozytywne cechy to te) w kt$rym wyobra,amy sobie co% tak naprawd nale,(ce do rzeczy)

negatywne lub negatywne) jednak dziki kt$rym mo,emy wy(czy2 co% z rzeczy' 9a przykad) czerwony) ciepy) szybko to cechy pozytywne) poniewa, wyra,aj( wa%ciwo%ci) kt$re naprawd istnieje co%) jednak undyed) nie s( ciepe negatywne cechy) poniewa, uwzgldniaj( wa%ciwo%ci istnienia rzeczy' 8e,eli negatywna cecha zaprzeczy ponownie) wic tworzy twierdz(c( funkcji) np' bezbarwne nie tyle kolorowym pozytywnych funkcji' /ytanie3 8akie s( istotne i nie istotne cechyD 20 5$wne cechy - essentialia, attributa . to te) kt$re weszy w ten spos$b rzeczy) my%li w dowolnym czasie i uzyska2 niezbdne) je,eli termin nie jest zupenie inna by2 w samej rzeczy' 0 przeciwie+stwie do tego) za wyj(tkiem istotnych wa%ciwo%ci - accidentalia .) kt$ry nazywany jest r$wnie, spos$b losowy) w rodzaju) ,e nie pojawia si przedmiot op$r) a wic mog( by2 uwa,ane tak,e z dala same) bez zmiany koncepcji w og$le' /ak wic) na przykad) charakterystyka dobrowolnego ruchu olejku u zwierzcia) poniewa, chodzi wszystkie zwierzta) kt$re to og$lne i stabilne) ,e istota ,e brakuje tej cechy wa,ne bez zwierzcia) ale ro%liny albo musia by2 czym%6 jednak cech( czterech n$g jest dodatkowo istotne w przypadku zwierz(t) poniewa, s( te, zwierzta z mniej lub wicej ni, cztery nogi) a pojcie zwierzcia zazwyczaj pozostaje bez zmian) tak samo) cho2 nie s(dz) funkcja z czterech metr$w do tego' 7 3odsumowuj(c) zasadnicze wasno%ci rzeczy sprawiaj( jej istot) a s( to rzeczy) albo wy(cznie wasno%ci( - attributa propria .) lub pochodz( jeszcze inne obiekty - attributa COMMUNIA .) tak cech( dobrowolnego ruchu na ziemi) co najmniej) stworzenia zwierz(t wy(cznie wa%cicielem) istotn( funkcj w diecie) ale tak,e przypisane do ro%lin' 7 0a%ciwo%ci fizycznych mo,e by2 znaczna) poniewa, jedynie przedstawi2 relacji do innych obiekt$w) ale mo,e ulec zmianie' 0 8akie s( oryginalne i pochodz( cechyD 20 oryginalnych element$w - notae originariae, primiti ae, radicales . to te) kt$re s( wywnioskowa2 nie tylko z innych funkcji pochodnych - patr! deri ati ae consecuti ae .) jednak te) kt$re co% innego ni, cech konsekwencje nich s( rozstrzygane' /ak wic celem jest oryginalna cecha narzdzia tn(cego) jego zdolno%2) jednak do podziau inne organy) w oparciu o t wiedz) przy cech( okrgu jest to) ,e wszystkie jej punkty w r$wnej odlego%ci projekt od pewnego punktu) ,e jest linia krzywa) pochodz( od niego' 0 8akie s( bezpo%rednie i po%rednie cechyD 20 9atychmiastowe lub kolejne funkcje s( te) kt$re s( przedmiotem r$wna rozwi(za2 sam) po%rednie lub na te) kt$re s( odlege najpierw przyj%2 a, do innej funkcji obiektu) a jedynie w zakresie) r$wnie, na obiekt sam odnosi' 9a przykad karta byaby bezpo%rednia cech( drzewa) poniewa, r$wnie dotyczy samego drzewa) zielony kolor kontrast sam) w funkcj po%redni() poniewa, jedna odnosi si to tylko do arkusza) i tylko w drodze na drzewie' 0 1o podne i niepodne cechyD 20 1echy te s( podne) z kt$rych wiele innych funkcji mo,e by2 uzyskane) i kt$re mog( zatem su,y2 do rozr$,niania obiektu z wielu innych przedmiot$w' ;ezpodne funkcje s( jednak te) w kt$rych nie wystpuj(' ,ozdzia trzeci

-d najwy4szych praw mylenia 0 1zy umys w uzyskaniu funkcji do przetwarzania rzeczy po jasnej arbitralno%ci lub jest on zwi(zany okre%lonych prawD 20 On jest) jak nic si nie dzieje w %wiecie) bez prawa) zwi(zany przez niekt$re prawa) kt$re on 9ale,y obserwowa2) czy jego my%lenie jest mie2 -formalnych. prawdy' Kto my%li) ,e to przeciwnie) my%li logicznie niedokadne lub bdne' Logika uczy nas nie tylko do przestrzegania tych zasad) lecz oparte s( tak gboko w natur naszego umysu) ,e ka,dy z nich r$wnie, po nie%wiadomie) kiedy cieszy tylko zwyky zdrowy rozs(dek' Logika nie ma nic wsp$lnego) ale tak,e) aby nasze umysy jasne' 0 8akie s( najpopularniejsze prawa logicznego my%leniaD 20 Zasada opozycji i oporu sporu - "rincipium spr!ec!no#ci repugnantiae s .) zasady powszechnej r$wno%ci - "rincip absolutum identitatis$ .) zasady wykluczenia %rodkowego lub os$b trzecich - pr$ medii e%clusi !obac!&' tertii . i zasada racji dostatecznej - pr$ rationis su((icientis .' /e cztery zasady s( zwykle trwa jako podstawowymi prawami my%lenia' Krug zwana zasada sprzeczno%ci i zasady pracy i ustawia mu zasad antytezy) zasada racji dostatecznej) jednak jest on nazywany r$wnie, tempo syntezy) zestaw proporcjonalna lub zwi(zek7m(drego r$wno%ci jako podstawowych praw my%li do siebie ' /ytanie3 1o to jest zasada sprzeczno%ciD 20 >o,na wyrazi2 to w ten spos$b: 9ikt z rzeczy przychodz( do cech przeciwstawnych) lub: 1o rzeczy tylko jednomy%lne funkcje przyj%2' >ianowicie nazywa sprzecznych cech) takich) z kt$rych jeden jest prawie si) co druga ustawione i mog( by2 w zwi(zku z tym nigdy nie my%laem zjednoczeni w jednej rzeczy' /akie sprzeczne cechy to zielony) a nie zielony) %miertelny i nie %miertelne'>o,na te, wyrazi2 t zasad nastpuj(co: /o mo,e by2 nie my%le2) ,e zbyt bdzie w tym samym czasie) je%li kto% w og$le jakiejkolwiek funkcji lub co%) co si po prostu zawsze chce rozumie' /ytanie3 8akie s( przykady) kt$re ilustruj( zasad sprzeczno%ci 20 Zgodnie z zasad( sprzeczno%ci to nie mo,na my%le2 o rzeczy jest zar$wno okr(ge) a nie okr(gy) jest to r$wnie, tabela) a nie st$) drzewo sobie oba owoce i owoce' 0szystko to byoby sprzeczno%ci) gdzie znosz( funkcj co druga opcj' /ytanie3 8ak si nazywa to) co mo,e by2 traktowane zgodnie z zasad( sprzeczno%ci) czy naprawd my%liD 20 1o mo,na rozumie2 przez to samo) czyli logicznie mo,liwe) iw tym zakresie jest on naprawd my%la logicznie prawdziwe) czy logiczna rzecz' Ee konieczne jest logiczn( co ale nie takie same) jak w %wiecie do%wiadczenia by2 przewidziane ?orfindend ju, wspomniano powy,ej' 7 Ka,dy) kto my%li) ,e zasada sprzeczno%ci pozornie sprzeciwia) wic pozorne sprzeczno%ci) z kt$rych jest powiedziane) pomy%la absurdalne' 0 1o jest nawet zauwa,y2 prawo sprzeczno%ci) ,e nie mo,e by2 4leD 20 /o mo,e cech zewntrznych) kt$re wyra,aj( zwyke stosunki i relacje wydaj( si jakby ich my%leli r$wnie, sprzeczne zjednoczona w jednej rzeczy' 9a przykad) prawdopodobnie powiedzia przez tych samych ludzi: jest du,y) a pod pewnymi wzgldami jeszcze: On nie jest wielki' "le po raz pierwszy spojrze2 na to) by2 mo,e) w odniesieniu do mr$wki) sonia w stosunku do po raz drugi) wic podkre%la tutaj

proporcji nie na to) co zostao ustalone przez innych) jako niezgodne z ant czowieka) jednak %wietnie) przeciwko Ao+ nie jest du,a) a zatem pozorna sprzeczno%2 jest tylko w sowa) nie w tej sprawie' 9ale,y zauwa,y2 ponadto) ,e zasada sprzeczno%ci ma zastosowanie wy(cznie z tego samego okresu i tym samym pokoju) na przykad m,czyzna mo,e dzi% nie jutro by2 zabawne i %mieszne) i czerwony na twarzy i ramion) nie czerwony' 8ednak,e) jest to po prostu niemo,liwe) aby wyobrazi2 sobie osob) kt$ra byaby jednocze%nie %mieszne i nie %mieszne) a czerwone w tym samym miejscu) a nie czerwone' /ytanie3 1o to jest zasada powszechnej r$wno%ci lub identyczno%ci 20 9aciskasz to tak: Ka,da rzecz jest r$wny sobie) lub: Ka,da rzecz jest zgodny z samym sob() lub jest r$wny "' 3oniewa, jest to tylko sprawa mo,na my%le2 o funkcji) a jedynie stanowi( po(czonych cech koncepcji caych rzeczy) wic r$wnie, cechy wyimaginowanej rzeczy i okres sam musi by2 zupenie sama' 3onadto) zasada ta nic nie znaczy' 9a przykad) termin: Koo i cechy) linia) by2 wszdzie w r$wnej odlego%ci od punktu) wzite razem) wszystkie pochodz( z jednego) bo my%l sobie tak dopiero koo) jak podsumowa2 powy,sze cechy' /yt0 8akie wnioski mo,na wyci(gn(2 z zasady identyczno%ci 20 rzecz() kt$ra si wszystkie cechy koncepcji) kt$ra obejmuje r$wnie, sam termin musi by2 rozwi(zany) a kt$re nie maj( cech) nie mo,e dosta2 tego pojcia6 dalej co jest charakterystyka koncepcji) kt$ra jest r$wnie, same pojcia i s( to cechy s( r$,ne) a nawet termin ten jest inny' /ytanie3 1o to jest zasada wy(czenia osoby trzeciej lub na ;liskimD 20 8est r$wnie, nazywany zasada penego determinacji i popycha go w ten spos$b: 0 jakim stopniu obiekt jest okre%lony traktowane jako ci(ge) nale,y wysa2 go z wszelkiego rodzaju niemal naprzeciwko jednej cechy' 0 ten spos$b) co musi by2 albo okr(ge lub nie okr(ge w postaci biaej lub nie7biaych by2 traktowane jako ,ywe lub nie,ywe' Z takim prawie naprzeciwko lub sprzeczne cechy umysu jest zawsze zmuszony do wyboru jednego) i rozwi(za2 rzeczy -zar$wno w tym samym czasie jest dopuszczalne po pierwsze zasada nie. i nie ma trzeciej lub %rednim funkcja co on o) a nie jednym z dw$ch przeciwlegych mo,e zawiera2 si w okresie) st(d nazwa tej zasady' >o,na te, wyrazi2 t zasad nastpuj(co: Ka,dy wyimaginowany obiekt okre%lony jako stale musi albo dosta2 ka,d( z funkcji) czy nie' /ytanie3 1o to jest prawo dostatecznej 20 Atawia to w ten spos$b: Kombajny ka,dego zestawu do ko+ca z bie,(cym jako pow$d lub kr$tszym) usi(%2 niczego bez powodu' 3o poprzedniej zasady mianowicie co co z dw$ch sprzecznych cech) ale nale,y si jeden) m$zg mo,e by2 w ,aden spos$b arbitralnie jeden z nich zamkn(2 rzeczy) lecz s( indukowane lub zmuszone co%) albo jedn( lub inne) na przykad zielony lub nie zielony) ,ywy czy nie ,ywy do rozliczenia rzeczy' /en to co powoduje umysu kt$ra ustawienie funkcji korzystnie przed drugim) zwane baz() i kt$ra zale,y od tego wzgldu wyniki' Zgodnie z t( zasad( jest wymagane od ka,dego) kto twierdzi co%) nawet nie wiedz(c) dlaczego on m$wi) a tym) kt$ry chcia rozstrzygn(2 spraw nieco) nie jest w stanie okre%li2 przyczyn tego) ,e ra,(ce naruszenie prawa my%li' 0 zwi(zku z tym) trzeba tak,e 2wiczy2 w sporze mowy -dysputy. nie walczy2 z tak)

tak) i nie) nie) ale jego wasna opinia broni2 przez powod$w) a przeciwnicy staraj( si obali2 powody' 7 Logicznym powodem jest spos$b odr$,ni2 od prawdziwego powodu: byy to jedynie okazja) ,e co% jest tak) a nie inaczej my%li) ale drugi) ,e co% jest naprawd w pewnym sensie' /ytanie3 1o to jest zasada antytez(D 20 /o mo,e by2 wyra,ony w nastpuj(cy spos$b: 0 przeciwnych oznacze+ rzeczy nale,y umie%ci2 tylko jeden) a je%li jest to zestaw) wic trzeba podnie%2 inne' /a zasada antytezy wynika z zasady pracy dyplomowej lub opozycji' 0 1o to jest zasada relacja7m(drego lub proporcjonalnej r$wno%ci 20 8est to w ten spos$b: wa warunki) kt$re pokrywaj( si z trzeciego produktu) lub po(czone) komunikowa2 si ze sob( w tej samej proporcji) a nawet dwie rzeczy) ,e jedna trzecia sama) sama znajduje 8e%li tak samo rzecz( jest r$wna rzeczy * i * jest r$wna co do rzeczy) ;) tak te, rzecz ; bdzie r$wna rzeczy "' Atawka ta zale,y od stopnia) wraz z zasad( racji dostatecznej) poniewa, r$wno%2 Rzecz * z rzeczy " i ; rzeczy) tutaj jest pow$d) ,e r$wnie, i ; sam w sobie jest tak samo'

,ozdzia czwarty 'arunkw w ogle /ytanie3 8aki jest terminD 20 /ermin - Notio, !arodek . to dzieje si %wiadomo%ci (cz(cej kilka wsp$lnych cech lub cz%ciowe reprezentacje do jedno%ci cao%ci' 8est on tworzony przez komparacji -por$wnania z kilku wystp$w.) abstrakcja -wizjera z jego r$,ne funkcje.) refleksji -kontroli na ich wsp$lnych cech.) okre%lenie -nagrywanie wsp$lnych cech w cao%ci zosta2 utworzone. i kombinacji -Atowarzyszenia zapisanych funkcji om$wili cao%2.) jak na wstpie' 9awiasem m$wi(c) te r$,ne dziaania na my%li nie s( rozdzielone w rzeczywisto%ci) jak przedstawiono tutaj) ale nie pyn( razem i s( oddzielnie przez nas tylko ze wzgldu na atwo%2 uwag' 0 1o oznacza kategoriach abstrakcyjnych i konkretnychD 20 8e%li my%limy pojcie do%2 czysta i odkada2 na siebie) tak nazywa si to pojcie abstrakcyjne) ale konkretne) jak mo,na nadal zwi(zane go z innymi pomysami) lub w stosunku do niekt$rych obiekt$w my%li' /ak wic) na przykad) na mocy) doskonao%ci my%li) abstrakcyjne pojcie) natomiast) je%li my%l) ,e cnotliwy czowiek) wic my%l) ,e cnota termin konkretnie) my%l(c go z czowiekiem idei) zwi(zany go w odniesieniu do nich' 3odobnie pojcie koloru zielonego) absolutnie my%li abstrakcyjne pojcia) ale my%l o li%ciu) jest beton' 7 0 ka,dej kadencji jest abstrakcyjna) bo jest to po prostu) ,e jest utworzony przez abstrahowania) ale) patrz(c z dala od r$,nych jego pomys$w) ale jest przez my%lenie go w zwi(zku) szczeg$lnie) i jako takie warunki maj( tylko korzy%ci dla nas kiedy pomy%laa konkretnie zwi(zane z obiektami' 0 0 jaki spos$b jeste%my przyzwyczajeni do rozwa,enia warunk$w) aby ich logiczny charakter jasneD 20 3od wzgldem ich ilo%ci) ich jako%ci) relacji i jego

modalno%ci'

,ozdzia pity 5lo& warunkw 0 1o to jest ilo%2 kadencjiD 20 0 zestawie z pomys$w) kt$re uwa,asz) zwi(zane przez 9iego' /o mo,e teraz by2 albo 0ielko%2 lub zakres ilo%ci zawarto%ci kadencji' 0 1o oznacza zakres i tre%2 koncepcji 20 Zakres lub sfera okres - patr! ambitus notionis Sp)aera . zrobi2 te wszystkie rzeczy) do kt$rych mo,na uzyska2 termin jako cecha) natomiast tre%2 pojcia - comple%us notionis . skada si z tych pomys$w) kt$re si uwa,a sama jak wielka' /ytanie3 8akie s( tego przykadamiD 20 Od koncepcji czowieka) zakres jest Furopejczycy) "zjaci) "frykanie) "merykanie i AGdindier) poniewa, wszystkie z nich mo,na otrzyma2 jako okre%lenie charakterystyki ludzi) z drugiej strony) aby zawarto%2 koncepcji czowieka) pojcia gowy) klatki piersiowej) brzucha) n$g) r(k i umysu) rozumu) jzyka) itp') poniewa, wszystkie te cechy razem wzite na koncepcji czowieka tylko' /ak wic zakres pojcia s( tworz( drzewo d(b) buk) sosna) drzewa owocowe) itp') z drugiej strony jej zawarto%2 w g$wnym katalogu) 3ie+) li%cie) itp' /ytanie3 1o to znaczy by2 ujte w koncepcji) a koncepcja 20 Z rzeczy) kt$re sprawiaj() ,e rozszerzenie koncepcji do kt$rego termin mo,e by2 w ten spos$b otrzymuje si w postaci funkcji) m$wi(: jeste% na warunkach zawartych rzeczy) jednak,e) kt$re skadaj( si na tre%2 pojcia) ,e s( w spos$b' Korze+) odyga) li%cie) jednak sama w perspektywie) wic d(b) buk) joda) s( zawarte pod drzewem okre%lony w powy,szym przypadku' 0yobra4my sobie na innej koncepcji) czyli podci(gn(2 go pod' 0 1o zwi(zek i zakres koncepcji pod wzgldem ilo%ci wzajemnieD 20 wiksze rozszerzenie koncepcji jest mniejsza zawarto%2 i ?ice ?ersa' 9a przykad) zakres ludzkiej termin jest wikszy ni, zakres terminu 9egro) poniewa, jest pod wzgldem zawartych czowiek wyj(tkiem negroes wiele innych sposob$w) ludzi) podczas gdy tre%2 pojcia 9egro jest wiksza ni, w przypadku koncepcji czowieka) na murzynem nadal maj( czarny kolor sk$ry) by wyj%2 z innych cech czowiek te,) wosy weniste) itp'' 3odobnie) zakres rysunku okre%lony jest wiksza ni, w przypadku koncepcji tr$jk(t$w) poniewa, zawiera si midzy sob( lub mog( by2 skierowane do niej jako funkcj) a nie tylko wszystkie tr$jk(ty) ale r$wnie, czworobok$w) piciok(t$w) okr(gy ksztat) itd' Z drugiej strony) materia jest tr$jk(t okre%lenie wiksza ni, warto%2 okre%lenia) poniewa, zawiera on opr$cz charakterystycznych dla zamknitych granic w przestrzeni) kt$ra odgrywa posta2 nawet to) ,e granice te s( utworzone przez trzy linie wraz z innymi) kt$re zostan( z niego pochodz(ce' 7 3owodem tej relacji midzy objto%ci( i zawarto%ci( koncepcji jest to) ,e je%li we4mie si kilka funkcji w tre%ci koncepcji) wszystkie te rzeczy musz( by2

wykluczone z tego samego przez stopie+) w jakim nie nale,y do tej funkcji' 5dyby) na przykad) w koncepcji czowieka r$wnie, funkcj koloru biaego) wic wikszej ilo%ci jej zawarto%ci) po czym okre%lenie to czowiek nie by2 zwi(zany z >urzynem) i wtedy to wy(czenie z koncepcj( zakres byoby sam spadek' 0 1o oznacza sowach prostych i zo,onych) pojedynczych s$w i wsp$lnych warunkachD 20 proste terminowych - Notio simple% . jest jeden) kt$rego zawarto%2 jest tak maa) ,e skada si tylko z pojedynczych funkcji) i ,e w ,aden rozbi$r mo,na rozbi2 na kilka wystp$w) kompozytowe - nie composita$ .) jednak takie) w kt$rych na przykad rozkadu w kilku cech lub poj2 trwa nadal' Z powy,szego wynika) ,e prosta koncepcja mo,e mie2 najwiksz( proporcjonalnego stopniu' 0olny termin - Notio ind&*idualist&c!na . to termin) kt$rego zakres jest na tyle maa) ,e nie ma innych szerokich zajmuje wicej pomys$w midzy sob() og$lnie lub wsp$lne +not$ Uni ersalis .) jednak pod wci(, zawiera pomysy' 3ojedyncze elementy musz( mie2 stosunkowo najwiksz( zawarto%2' /ytanie3 1o to s( przykady) kt$re ilustruj( toD 20 pojcie bytu jest prosty pomys) ,e po prostu nie mo,na rozo,y2 na wicej funkcji) ale wa%nie ze wzgldu na pustki) ma AFLF9!" w sektorze motoryzacyjnym zakres: ;o mo,na na wszystkim funkcj bycia lub istnienia odnosz(' 3ojcie ruchu ju, kompozyt 3oniewa, mo,na rozr$,ni2 charakterystyk zmiany Zeitlichsein i RHumlichsein poniewa, ruch jest wcze%niej istniej(cych w czasie wahania przestrzenne' 8ednak ruch by r$wnie, w mniejszym stopniu) poniewa, nie mog( odnosi2 si do wszystkich rzeczy jako cecha' 7 3ojedynczy pojcie jest pojciem o szczeg$lnym charakterze) takich jak pewnego zakadu) a zwaszcza zwierz(t) ale to wci(, nie nale,y myli2 z intuicj() poniewa, nie jest bezpo%rednio zwi(zane z osobnika) a nie przez jego bezpo%redniego dziaania na zmysowo%2) ale tylko po%rednio w umy%le) spowodowane przez wzajemne po(czenie poszczeg$lnych jego funkcji' 0sp$lny termin jest ka,de okre%lenie) kt$re mog( odnosi2 si do r$,nych obiekt$w' 0 1o oznacza gatunk$w7i og$lnych termin$wD 20 Oba terminy odnosz( si do zakresu warunk$w' 3ojcie gatunku - Notio specialis . jest jeden) kt$ry zawiera tylko poszczeg$lne rzeczy midzy sob() rodzajowe lub og$lne pojcie - notio generalis .) jednak termin) kt$ry zawiera szczeg$owe koncepcje midzy sob(' Zatem termin lilia jest pojcie gatunku) poniewa, jego zakres obejmuje tylko poszczeg$lne rzeczy) a mianowicie wszystkie poszczeg$lne lilie midzy sob() podczas gdy ro%lina termin to termin og$lny) poniewa, zawiera specyficzne koncepcje lilia) r$,a) go4dzik) itd' midzy sob(' 0arunki og$lne s( podzielone na ni,sze i wy,sze'Konkretnie) kilka okre%le+ og$lnych mog( by2 zawarte w ramach kolejnych og$lnych okre%le+ ponownie) a to ze wzgldu na wy,sz( og$lnym terminem) tak) ,e okre%lenia rodzajowe owad) ryb) ptak$w bd( wic objte wy,szej rodzajowego zwierzcia) a okre%lenia rodzajowe zwierz(t i ro%lin w jeszcze wy,sza istota organiczna' 7 9ajwy,sza pojcie nadrzdne jest to) co zawiera wszystkie inne warunki og$lne midzy sob() a on ma w zwi(zku z tym w najwikszym stopniu) ale ma najmniejsz( zawarto%2) tak aby m$g by2 zwi(zany z r$,nego rodzaju obiekt$w) jak cecha) zatem podsumowa2 midzy sob(' /ymczasem nazwie lub najwy,sze og$lne koncepcje w tym) ,e s( wysokie tylko w specjalnej serii rzeczy' /ak) to najwy,szy og$lny termin

dla wszystkich poszczeg$lnych ras) pojcia czowieka) cho2 faktycznie jest) nawet w odniesieniu do koncepcji bytu organicznego' 0 8ak wyznaczy2 przyrodnik ni,szych i wy,szych klasD 20 rodzaju) kt$ra pocz(tkowo zawiera wicej ni,szych klas midzy sob() nazywa si porz(dek) kt$ry zawiera kilka zlece+ midzy sob() klasa) i zawiera kilka klas midzy sob() kr$lestwo przyrody ' 0 8akie s( po%rednim generacji) obok rodzaj$w i odlege rodzajeD 20 >idzy rodzaj$w - medi,* rod!aje . s( te) kt$re s( wiksze ni, jeden) ale ni,sze ni, innych gatunk$w) wic odbywaj( si midzy nimi' 9a przykad drzewa jest po%redni( midzy gatunki drzew owocowych i ro%lin) poniewa, jest wiksza ni, gatunki drzew owocowych) ni,szy ni, ro%lina rodzaju) tym) ,e zawiera midzy sob() na podstawie tego) ,e jest autonomiczne' 7 Rodzaj) w jakich gatunk$w jest bezpo%rednio wezwa ,e nastpny - rod!aj pro%imum .) ale) zgodnie z kt$rym jest on dostpny tylko po%rednio poprzez gatunk$w po%rednich) zdalne - rod!aj remotum .' 0 1o oznacza podporz(dkowania i wyznaczenia termin$wD 20 3ojcia podrzdne - notiones subordinatae . to te) kt$re s( zawarte w innej perspektywie' 9a przykad) warunki ptak$w) ryb) zwierz(t) s( podporz(dkowane wzgldem' 0 zwi(zku z tym) wszystkie gatunki z rodzaju i wszystkie dolne rodzaju s( podporz(dkowane wy,ej' /ermin) kt$ry jest podrzdny w stosunku do innych) np' ni,sze lub w,sze - patr! angustior gors!e .) ale taki) kt$ry zawiera inne midzy sob() g$rny lub wicej - patr! doskona- latior .' /ak wic czowiek jest wy,szy ni, >urzyn$w i koncepcja Kamuk6 Iabryka wy,sza ni, drzewa i zioa' 0y,sza termin) dolna tak' 7 okre%lenia -Radny $ nie coordinatae . s( te) z kt$rych oba s( zawarte w tym samym czasie lub w trzecim okresie czasu' /ak wic) owady i ryby s( koordynowania termin$w) poniewa, s( zar$wno objte bestii termin i li%ci i korzeni jest koordynowanie termin$w) poniewa, s( zawarte w ro%linie termin' 1onfusion koordynuj( r$wnie, terminy nie mog( by2 podporz(dkowane siebie i odwrotnie' 0 zale,no%ci koordynowa2 terminy s( rodzaj$w lub gatunk$w) nazywane s( gatunki %rednie lub drobne gatunki' /ak wic) gryzonie i prze,uwacze dodatek generacji) mysz) szczur) drogi boczne' 7 9ajdu,szy termin jest r$wnie, najwy,szy og$lny termin) ma najwiksz( skal) mo,e by2 podrzdny w stosunku do drugiego) ani do(czy2 tymczasowe) ale ka,dy ma podporz(dkowany sobie' /yt0 8akie przepisy maj( zastosowanie w sprawie wy,szych i ni,szych kategoriach 20 1o nale,y do wy,szych koncepcji lub zaprzecza) ,e r$wnie, pochodzi lub zaprzecza wszystko pod nim ni,sze terminy) lub innymi sowy: to) co nale,y lub jest sprzeczna z ca( sfer( termin) kt$ry pochodzi lub zaprzecza wszystkie cz%ci tej sferze' 3onadto: co nale,y do wszystkich ni,szych kategoriach lub zaprzecza) ,e r$wnie, pochodzi z ich wikszych lub sprzeczne koncepcje' 3ierwsze prawo pochodzi od) wyci(gn(2 z zestawu powszechnej r$wno%ci wnioskowania) ,e to) co jest prawdziwe w odniesieniu do cech terminu i koncepcji musz( stosowa2 si: bo wy,szy jest tylko jedna koncepcja) kt$ra zawiera wszystkie ni,sze midzy sob() a zatem jako funkcja na nich musi by2 uzyskane' !nny prawo wynika z faktu) ,e wiksza koncepcja wa%nie utworzonego przez po(czenie cech wsp$lnych pod

wzgldem jej dolnego) w zwi(zku z tym) co jest wsp$lne dla wszystkich ni,szych warunkach) konieczne jest w warunkach wy,szej r$wnie, mo,e wyst(pi2' 7 9awiasem m$wi(c) wiele funkcji mo,e by2 umieszczony na ni,szych kategoriach) kt$re nie dostaj( wy,sze) na to wa%nie ze wzgldu na ich mniejsz( skal ich zawarto%2 jest wiksza'

,ozdzia szsty -d jakoci warunkach 0 1o jest brane pod uwag w jako%ci chodziD 20 stopie+ %wiadomo%ci z kt$rych my%laem w koncepcji zwi(zanych pomys$w' 0edug tego rozr$,nienia jest jasne) ostre) szczeg$owe i kompletne i doskonae warunki' 0 1o to jest jasno%2 - claritas . z terminemD 20 odaj do tego stopnia %wiadomo%ci cech okres) na mocy kt$rych jedna jest w stanie odr$,ni2 jej obiekt od innych obiekt$w w og$le' Zale,nie od ilo%ci rzeczy celem koncepcji mo,na odr$,ni2) du,e czy mae) w zale,no%ci od jasno%ci jego trwania jest wikszy lub mniejszy' 9aprzeciwko jasnej koncepcji jest ciemno - nie$ obscura .' /ak wiele os$b ma tylko pojcia) co ciemne) co to jest filozofia logiki) tzn' nie znam tych nauk nale,(cych do r$,ni( si od innych' ;ior(c koncepcji wyra4nie) s( wezwani) aby go rozwin(2' 0 1o oznacza jasno%ci - perspicuitas . termin$wD 20 1i) stopie+ %wiadomo%ci cech pojcia) na mocy kt$rych jeden jest w stanie precyzyjnie odr$,ni2 te funkcje od siebie ponownie' Klarowno%2 koncepcji jest wic niczym innym) jak jasno%2 jego funkcji) a tak,e ma r$,ne stopnie' 3rzeciwie+stwem jasno%ci) brak jasno%ci - imperspicuitas .) kt$ry jest r$wnie, zamieszanie - con(usio . jest wywoywana) gdy charakterystyka koncepcji nie mo,na nawet okre%li2 siebie) ale' latego jasne pojcie nie musi by2 jasne' 0ic mog wiedzie2) jak odr$,ni2 odpowiednio od innych nauk) filozofii) rzeczywi%cie) ale by2 mo,e nie okre%li2 cechy) kt$re skadaj( si na istot filozofii) bo wiem) ,e nie mo,na oddzieli2 i odr$,ni2' 0ic w tym przypadku mam wyra4ne lub nie jasne pojcie o filozofii' 7 Z drugiej jednak jasne pojcie musi by2 zawsze jasne: 3oniewa, mo,na wyr$,ni2 koncepcje tylko przez %wiadomo%2 r$,nych funkcji w nich) i ta %wiadomo%2 jest konieczne) tym bardziej) dla jasno%ci) jak na sam( jasno%ci(' 0 0 kt$rej relacje mo,na uzna2 za klarowno%2 poj2D 20 jasno%2 terminu mo,e odnosi2 si do tre%ci) jak r$wnie, zapozna2 si z rozszerzeniem pojcia' 1i) kt$rzy zwany tak,e intensywnej lub analitycznej czysto%ci) produkowany jest przez rozkad okres w cech) z kt$rych si skadaj( i ich rozwoju6 te) rozlege lub syntetyczne jasno%2 poprzez odr$,nienie ni,sze warunki) kt$re s( ujte w wy,ej ' Odbywa si to przez wyja%nienia tego wyniku dzielenia' Za$,my) ,e pojcie filozofii stanie si dla mnie jasne) tak) ,e wiem) aby odr$,ni2 je od wszystkich innych nauk) chciaem) ale r$wnie,) ,e da mi du,o i intensywnie jasne) wic bd szuka2 do rozr$,niania

r$,nych nauk w odniesieniu do zakresu kt$re s( zawarte w ramach filozofii termin) wic przede wszystkim filozofii teoretycznej i praktycznej) nale,y mi obszernie jeszcze wyra4niej) chciabym w filozofii teoretycznej) logika) metafizyka i estetyki) w praktyce doktryna prawna) etyka i doktryna religijna r$,ni( si mnie szuka2) do jasno%ci jecha2 jeszcze dalej) bd szuka2 w ka,dym z tych nauk ponownie czysty punkt nale,y odr$,ni2 od zastosowania) itp') w ten spos$b chciabym zrobi2 jasn( filozofi rozlege lub syntetyczne lub podzieli2' o mnie teraz) ale r$wnie, filozofia termin wyra4nie bdzie intensywnie lub analitycznie) chciabym rozbicie go na jego wa%ciwo%ci6 ,e filozofia jest nauk( i ,e bada ostatnich przyczyn i cel$w) wiedzy i dziaalno%ci ludzkiej' "by osi(gn(2 jeszcze wy,szy stopie+ intensywnej jasno%ci) chciabym da2 mi nauk u,ytkowania) wiedzy) aktywno%ci) pow$d) analizowa2 cel nowo) i tak przechodz( przez kontynuowa prosektorium do coraz wy,szych stopni jasno%ci wyja%ni2 mi pojcie coraz bardziej' 7 3roste koncepcje nie mog( intensywna jasno%2) cho2 jasno%2 posiadaj(: 3oniewa, nie zawieraj( wiele funkcji w sobie) wic mo,e by2 proste koncepcje) takie jak) ,e z istoty) a nie wyja%nienie: single warunki) jednak mo,e si nie bogate jasno%ci) nie maj(c zawiera2 r$,ne rzeczy midzy sob() a zatem nie mog( by2 podzielone' 7 3rzejrzysto%2) kt$ry zosta m$wi o tutaj jest logiczne) intelektualnej lub dyskursywne) w przeciwie+stwie do zmysowa i estetyczne) co jest wyra4nie >arka) co z reguy zosta przedstawiony) to przykady) jak to czsto przykadem w tej broszurze si dzieje' 0 1o oznacza szczeg$owo%ci i kompletno%ci i doskonao%ci warunkachD 20 Oba s( wy,sze stopnie jasno%ci' 3oziom szczeg$owo%ci pojcia) ,e jest tam w jednym stopniu %wiadomo%ci jego wa%ciwo%ci na mocy kt$rych jeden jest w stanie precyzyjnie wnikliwie te funkcje od nowa) st(d przejrzysto%2 samych funkcji) wic w powy,szych przykadach) filozofia termin jest opisany szczeg$owo w odniesieniu do jego zakresu rozcita'3oniewa, mo,na kontynuowa2 analiz cech met i na tak) gadatliwo%2 ma swoje stopnie' 9ajwy,szy stopie+ szczeg$owo%ci jest logiczne kompletno%2 i doskonao%2 warunk$w) kt$re nastpnie ma miejsce) gdy przeszed przez dalsze analizy w tych warunkach) kt$re nie mog( by2 dalej Rozdziel6 dotycz(ce zawarto%ci proste) co do zakresu do poszczeg$lnych kategoriach'

,ozdzia sidmy ' zwizku i modalno& warunkach 0 8aki jest zwi(zek z warunkamiD 20 0 tych definicjach) co si tylko w odniesieniu do innych warunk$w) wic we wzajemnym stosunku samo' 0ska4nik ten mo,e by2 teraz czterokrotnie charakter: dotyczy to mianowicie podobie+stwa i r$,nicy) zgodno%ci i konfliktu) wewn(trz i na zewn(trz) w materi i form warunk$w' /ytanie3 8akie warunki nazywasz wszystkie takie same lub identyczneD 20 te) kt$re posiadaj( wszystkie cechy wsp$lne' 7 podobne lub zwi(zane terminy - $ nie

cognatae . to te) kt$re) cho2 nie wszystkie) ale wiele cech wsp$lnych' R$,ne koncepcje gor(co pod wzgldem cech) kt$re nie s( wsp$lne' 7 0arunki) kt$re s( cakowicie niewa,ne lub identyczne) znane s( r$wnie, jako okre%lenia zamienne) poniewa, mo,na umie%ci2 dowoln( miejsce inne' /ylko wtedy mo,na zrobi2 kilka kryteri$w) poniewa, albo r$,ne osoby lub te same osoby w r$,nych czasach) lub by2 traktowane jako wa%ciwo%ci r$,nych rzeczy) w przeciwnym razie bd( one tylko stanowi( jedn( i t sam( koncepcj' /ytanie3 1o to jest jednomy%lna i sprzeczne warunkiD 20 =nanimous - consentientes, con enientes . to te) kt$re mog( by2 (czone w prezentacji obiektu razem' okumenty w przypadku braku lub odwrotnie s( sprzeczne nazywa w szerszym znaczeniu' Opozycja mo,e teraz odbywa2 si bezpo%rednio lub po%rednio' 0 pierwszym przypadku to si nazywa czysty lub idealny opozycja - opo!&c&jne contradictoria, diametralis !obac!&' pr!e! simplicem negationem .) i przeciwnie do tego rodzaju koncepcji: sprzeczne) sprzeczne) negatywne) bezpo%rednie i niemal przeciwstawne terminy' >a to miejsce) gdy jedna z przeciwlegych warunkach) jak na przykad zawiera negacj tego) co zostao umieszczone w innym terminie' Od bezpo%rednio przeciwlegych wzgldem - nie$ contrariae patr! contrarie oppositae, oppositae pr!e! positionem alterius .) kt$re nazywa si r$wnie, sprzeczne) pozytywnie lub po%rednio sprzeciwia podnosi jedn( do drugiej przez samo negacji) ale nawet przez wasnych pozytywnych cech' Od sprzecznych wzgldem zawsze odbywaj( si tylko dwa) a jeden z nich musi uzyska2 ka,dy obiekt zgodnie z prawem wykluczenia %rodku' Z jedynie sprzecznych wzgldem wicej ni, dw$ch mo,e mie2 miejsce) i mo,na je tak,e wszystkim) ,e z dala od obiektu' /ytanie3 1o to s( przykady) aby wyja%ni2 dawne rzeczyD 20 Okr(ge i biay s( zgodni pojcia) poniewa, mog( one by2 w ka,dym przedstawieniu zjednoczy2) je%li my%l) ,e nic o) tak) to nie przeszkadza w najmniejszym stopniu) ,e wci(, mnie kto wie) ,e' Okr(ge i nie okr(ge) ale czy biay i nie biae) to terminy sprzeczne lub bezpo%rednio naprzeciwko) z powodu prawie neguje to) co inne zestawy) tylko jeden mo,e by2 traktowane zar$wno w jednej i tej samej idei) zar$wno w tym samym czasie) ale my%la dalej) mo,e nie mo,na' Okr(ge i kwadratowe lub smutny i szcz%liwy warunki s( sprzeczne) poniewa, fakt) ,e co% jak usi(%2) zapobiec) ,e nie mo,na r$wnie, ustawi2 jako placu) sama sprawa jest smutny i szcz%liwy w' 0 1o to jest wewntrzna i zewntrzna z terminemD 20 wntrze koncepcji polega na jego istotnych cech) na zewn(trz) jednak w jej zbdne) albo tekstury - uc!ucia . i proporcje - .elationes s(.' o wntrza koncepcji jest jedno zwierz: ,e istota organiczna) kt$ra porusza si z bezpatnym arbitralno%ci) a jej jedzenie z swobodnie zbada2) na zewn(trz) jednak zwierz termin obejmuje funkcj czterech st$p) lub z ,ycia na wsi ' 0 1o oznacza poj2 materii i formyD 20 kwestia koncepcji jest do tych pomys$w) kt$re s( po(czone przez samo urz(dzenie) ale ksztat' w drodze ich zwi(zku Od logiki) co jest przedstawiane przez warunki) zupenie niezale,nie) wic bli,ej przyjrze2 si sprawie warunk$w nie nale,y do tego samego'

,ozdzia smy % wyrokw w ogle /ytanie3 1o to jest wyrokD 20 wyrok - judicium . jest okre%lenie relacji lub relacji) kt$re odbywaj( si midzy podanymi pojciami) i jest wyra,one sowami) zestaw +!da/, enuntiatio .' >$wi na przykad) czowiek jest %miertelny) wic okre%li2 tutaj zwi(zek midzy m,czyzn( i umieralno%ci) a tym samym sdzi(' /ytanie3 1o mo,na wyr$,ni2 w ka,dym wyrokuD 20 materia i forma' Aprawa wyroku) aby dojecha2 z pomys$w) midzy kt$rymi stosunek my%lisz sobie) jak wy,ej czowieka i %miertelno%ci) ale ksztat jest spos$b w jaki zwi(zek midzy tymi ideami jest przeznaczony' Logika wymaga charakter sprawy wyrok$w z caego i traktowane jako formalne my%li nauczania zaledwie formie samo' 0 0 jaki spos$b jeste%my przyzwyczajeni do rozwa,enia zda+) aby w zale,no%ci od ich formy zulernen wiedzie2D 20 8ak poj2 w odniesieniu do ich ilo%ci) jako%ci) stosunku i modalno%ci' !lo%2 okre%la zakres przedmiotu w wyroku) jako%2 charakteru orzecznika i stosunek charakter zwi(zku samego pomidzy gegebnen a pomys$w werdykt) i modalno%ci relacji) w kt$rej wyroki s( do naszych aktyw$w wiedzy' 9a schicklichsten to ustaw stosunek do rozwa,aj(c prejudycjalnym na dole jest' 0 8ak odr$,ni2 wyroki w kategoriach ich zwi(zkuD hipotetyczne i roz(czne' 20 0 kategoryczne)

,ozdzia dziewity -d kategorycznych sdw 0 1o oznacza kategorycznym wyrokuD 20 kategorycznego s(du -ugoda wyrok. jest taki) w kt$rym to pojcie wzgldne) jak -pozytywna lub negatywna. funkcji) z drugiej' /akie wyroki s( czsto nazywane r$wnie, wyroki per se' 3owy,szy wyrok: czowiek jest %miertelny) jest kategoryczne) poniewa, termin jest powi(zany %miertelno%2 jest jako element do koncepcji czowieka' 0szystkie wyroki) kt$re same nie s( kategorycznie s( przynajmniej w skadzie kategoryczny i przez jego osobliwe operacji logicznej) bdzie tylko wyroki hipotetyczne i roz(czne dalej' !lo%2 i jako%2 orzecze+ pocz(tkowo dotyczy jedynie kategoryczny' 0 1o rozumie si przez temat) predykat i kopuy w kategorycznym wyroku 20 /emat nazywa to pojcie) do kt$rego odwouje si od innych funkcji6 orzeczenie) ale to) co jest zwi(zane z przedmiotem jako cecha' /ak wic czowiek jest powy,ej przedmiotu) %miertelny orzecznik' /emat jest zazwyczaj poprzedzone w zdaniu) ale mo,e te,) bez zmiany w przyrodzie co% nale,y umie%ci2 za orzecznika) np'

czowieka) to gdzie jest nazywany zdanie przesunicie jest %miertelny' Kopua lub sowo (cz(cy w kategorycznych s(d$w nie jest niczym innym ni, sowa) cho2 czsto jest to tylko zawieraj( ukryte w nim' 9a przykad zdanie: czowiek ma rozum) czyli logicznie rozwinite: czowiek jest masz nic do' 7 1zsto) kopua i orzecznik po(czone w jednym sowie' 9a przykad) czowiek my%li) co jest jak czowiek my%li' 9iekt$re zdania wydaje si nie mie2 temat) na przykad) pioruna) pada' /rzeba jednak sobie wyobrazi2) predykat zwi(zany z co najmniej niejasny temat) ale tutaj' /akie zestawy s( nazywane logicznie niedoskonae' /yt03 !le kategoryczne formy wyrok jest pod wzgldem ilo%ciD 20 /rzy' >ianowicie orzecznik jest albo pod(czony tylko do jednego przedmiotu lub wielu przedmiot$w okre%lonego typu lub wszystkich jednostek pewnego rodzaju w pierwszym przypadku nazywa rz(dz(ca pojedyncze lub indi?iduales) w drugim specjaln( lub cz(stek staych oraz w trzeci og$lny lub uniwersalne' 5uttenberg wynalaz sztuk druku jest jedno zdanie) wielu ludzi ,yje wzgldu na jedzenie) specjalne) wszystkie zwierzta s( nieuzasadnione) popularnym' Objawy wskazuj(ce na zakres tematu) zaimki s( dla ka,dego z tych wyrok$w) jeden) sam) itp') na specjalne: niekt$re) mao) wiele) kilka) itp') w og$le: wszystko) co nie) itp' przeznaczona 0yroki s( te) w kt$rych przedmiotem jest obwodowy charakter tego rodzaju w sobie ma) nieoznakowany) gdzie go brakuje' -9iekt$re wyroki $ jud determinata . nazywa wyroki og$lne i indywidualne6 nieoznaczony - nieokre#lon& . specyficzne' /yt03 !le formy tam kategoryczny wyrok w zakresie jako%ciD 20 R$wnie, trzy: pozytywna lub twierdz(ca) negatywne lub ujemne i niesko+czony) ograniczenie lub ograniczaj(ce' /wierdz(ca orzecze+) orzeczenie) podmiot jest traktowane jako prawdziwe w tre%ci tematu) lub to) co jest tym samym) przedstawiony jako wniesiona w sfer lub zakresu orzeczenia) podczas gdy w pri?ati?e orzecze+) przedmiotem jest przemy%lane w sferze orzeczenia6 w niesko+czono%2) to jest w zakresie terminu) kt$ry le,y poza sfer( inny) lub) kt$ry m$wi to samo) przez negacj funkcji do drugiego jest umie%ci2 w tre%ci przedmiotu' /ytanie3 8akie s( tego przykadamiD 20 zdania "ffirmati?e s(: Lew jest silny) ro%lin jest zielona) poniewa, w obu przypadkach przedmiotem jest w sferze lub zakresu bazowego) siy i zielonego koloru) lub funkcji) ni, w dodane tre%ci postanowie+ lwa i ro%lin' 9egatywne orzeczenia s( jednak: nie jest biae zoto) so+ce nie krci si po ziemi) bo tu przedmiotem z zakresu orzeczenia lub orzeczenia jest wy(czony z tre%ci( przedmiotu'0yczerpuj(ce wyroki s(: dusza ludzka jest nie%miertelna) sukienka jest nieuszkodzona' /utaj mog zabra2 przedmiot poprzez negacj %miertelno%ci w sferze ,ycia wiecznego sukni przez negacj uszkodzenia pod sferze cao%ci' 7 Ograniczaj(cy wyrok jest zatem odr$,ni2 od negatywnym sensie) ,e byy przedmiotem ze sfery pozytywnej funkcji wykluczone) ale nie przyni$s w sfer innego pozytywnych funkcji6 sprawa ostatnia) ale tylko przez wykluczenie ze sfery pozytywnej funkcji w innego twierdz(ca jest ustawiona' 0 1o kr$tkoterminowa nadano kategorycznego os(d$w pod wzgldem ilo%ci i jako%ciD 20 /o wyznaczone pierwsze cztery samogoski) tak ,e jest og$lne i

jednocze%nie twierdz(ca) F og$lnych i na ujemnej samym czasie) to jest specjalnych i w tym samym czasie twierdz(ca) O wyra,a szczeg$lne i zarazem negatywny zdanie' latego aci+ski werset: Asserit, negat e sed uni ersaliter Ambo0 Assarit I, O sed negat particulariter ambona$ /e ograniczaj(ce i wyroki s( tu poszczeg$lne lekcewazy) bo do finau) dla ich dobra jest ta kr$tka wskazania wybranego poszczeg$lne wyroki og$le) a ograniczaj(ce by2 twierdz(ca r$wna docenione: 3rzykadowe nazwy to: "' 0szystkie zwierzta s( istotami organicznymi' F' Eadne zwierz nie mo,e ,y2 bez jedzenia' !' =czy si niekt$rych os$b' O' 0iele os$b nie s( prowadzone' 0 1o m$wi o modalno%ci kategorycznych wyrok$w 20 okre%lono r$wnie, trzy formy wyroku: problematyczne) assertoric i apodyktyczna' 0 pierwszym) zwi(zek midzy podmiotu i orzeczenia s( jedynie przedstawiane jako mo,liwe) przedstawione w innych rzeczywi%cie wykonane i kiedy zrobi2) wykonany w trzeciej) jak to konieczne' 3rzykady problematycznych orzecze+ s(: ,ycie ludzi mo,e potrwa2 ponad stu lat) a wojna mo,e wkr$tce wybuchn(2) z assertoric: Eycie jest kr$tkie) a wojna wybucha z apodyktyczna: czowiek musi umrze2) i wojna musi wybuchn(2' 0 9iech prawdopodobnie jeszcze inne znacz(ce r$,nice) z wyj(tkiem wzmianki pod wzgldem ilo%ci) jako%ci i modalno%ci do kategorycznych formy wyroku) odkry2)D 20 5$wne formy kategorycznych s(d$w s( wyczerpani tymi podej%ciami' O ile jednak) jak wyroki wyra,one sowami) tak bdzie w tempie mo,na jeszcze odr$,ni2 formy ?erschiedne w nich) kt$re mo,na przedstawi2 za pomoc( nastpuj(cego schematu' Zdania s(: J. atwe - "ropositiones simplices . K. razem wzite - prop$ Asteraceae . . podobno w skadzie . zdania zo,one b. =kryte kompozytowe . "usschlieLungssHtze w(skim znaczeniu b. eBzepti? . Ograniczenie Aets . restrykcyjne w w,szym reduplikati? b.' /yt03 0 jaki spos$b proste 1omposite st$p r$,ni(D 20 zestaw jest prosty) w kt$rych przedmiotem jest zar$wno orzeczenie tylko z g$wnego terminu) nawet je,eli warunki podmiotu i orzeczenia nie s( proste) a zdanie lub partykularne jest uniwersalny) a je%li przedmiotem lub orzecznik lub oba s( wielorakie) tj' skada si zdanie) poniewa, skada si z kilku orzecze+ w zasadzie) dlatego te, eBponibel

. &ergleichungssHtze . wy(cznie w

nazywa go w szerokim znaczeniu) a kompozycja jest ukryty) eBponibel w %cisym znaczeniu' /ytanie3 8akie s( tego przykadami 20 3roste zdania s(: chopak jest pojtny) a ludzie kochaj( przyjemno%2' Zwi(zek jest zdanie: Ludzie i zwierzta s( ,ywe stworzenia) bo w rzeczywisto%ci skada si z dw$ch zda+: Ludzie ,yj( istoty) zwierzta s( ,ywe istoty' /e,: szko jest kruche i przejrzysty) jest logicznie rozwinite: szko jest kruche szko jest przejrzyste' 0 1o (cz( lub kopulacyjny zdania i &ergleichungs lub zdania por$wnawcze) w kt$rych jeden podziela najwyra4niej kompozytD 20 0 kopulacyjny zda+ kilka przedmiot$w lub predykaty s( po(czone ze sob() podczas gdy w por$wnawczej jest rzecz( rozliczane funkcj w wy,szych klasach jak inny' 3rzykady zda+ kopulacyjny s( wymienione w poprzedniej odpowiedzi) zdania por$wnawcze s(: tygrys jest bardziej okrutna ni, lwa) dziecko jest sabszy ni, czowieka' Atawki te zostan( opracowane gor(co: lew jest okrutny) tygrys jest bardziej okrutna' 1zowiek ma pewn( si) dziecko ma mniejszy stopie+ wytrzymao%ci' 0 1o oznacza "usschlieLungssHtzen lub ekskluzywnych zestaw$w i ograniczenia lub restrykcyjneD 20 wy(cznym lub wykluczenia w szerszym znaczeniu s( zdania) w kt$rych wykluczenie wcale restrykcyjne i w szerszym znaczeniu) w kt$rych ograniczenie wystpuje w og$le' Zestaw jak restrykcyjne w,sze6 8e%li podlega wykluczeniu wszystkich innych mu podobnych rzeczy co% jest rozstrzygnity) wic zestaw jest wy(cznie w %cisym znaczeniu) ale je,eli podlegaj( tylko wykluczenie pewnej cz%ci tego samego czego% rozwi(zana) wic zdanie jest eBzepti? sens) je,eli ograniczenie odbywa si w specjalnym domieszki6 reduplikati? drugiej strony) je%li jest to jedynie ekspresji nawrotu' /ytanie3 8akie s( tego przykadami 20 wy(cznym w %cisym znaczeniu s( zdania: sam kukuka mo,e wyklu2 jego ptaki innych6 nieobsadzone Kwiaty pokrywaj( jedynie nasiona' rugie zdanie bdzie w peni rozwinite tak gor(co: 0iele kwiaty s( nieobsadzone6 s( nasienne) inni nie s( nasienne' Zdania FBzepti?e s(: 5recy czynienia z du,o sztuk plastycznych) z wyj(tkiem Lacedemo+czycy' Apacery s( przyjemne) z wyj(tkiem przy zej pogodzie' Restrykcyjne w w,szym znaczeniu: nauki) traktowane jako gazi przemysu nie mo,e si rozwija2' 3ieni(dze jako %rodek do dobrego ko+cach ma wielk( warto%2' Zdania Reduplitati?e s(: og$lnie jako dow$dc musi by2 %cisa' 1hciwo%2) jak chciwo%2 jest zawsze winny' 7 3rdko%2 przepywu) kt$re s( restrykcyjne w w(skim znaczeniu) wyra,a to) ,e to) co m$wi si stosowa2 tylko w niekt$rych aspektach' Zwroty reduplicati?e jednak) ,e sowo) kt$re powtarza si pod uwag w swojej najprawdziwszej) najbardziej istotne znaczenie) kt$re mo,e wyja%ni2 przykady podane' ,ozdzia dziesity % uni.ormizacji6 podporzdkowania6 opozycji i odwrceniem kategoryczne sdy

0 8akie wyroki nazywasz wszystkie te same lub r$wnie wa,ny - identica ae1uipollentia .D 20 1i) w kt$rym materia i forma s( takie same' latego monotony wyroki mog( si r$,ni2 tylko w zakresie) w jakim s( one o kt$rych mowa w r$,nych s$w) tak aby r$,ne zestawy) lub) o ile s( one uwa,ane przez r$,nych ludzi) lub r$,nych czasach' 0 1o jest podporz(dkowanie s(d$wD 20 wyroki) w kt$rych reprezentuj( podmiotu i orzeczenia zar$wno na drodze takie same warunki) a ich jeden) ale zakres przedmiotu jest wiksza ni, w innych) nazywa podporz(dkowane - subalterna .) i zgadzaj(c si) ,e od wyroku) w kt$rym obiekt jest szerszy termin) podporz(dkowuj(c - subalternans .) ale to) w kt$rym jest ni,sza) dziecko - subalternatum .' /ak wic) podporz(dkowane s( nastpuj(ce zdania: J. Furopejczycy s( odziani) K. 9iemcy s( ubrane) M. Aasi odziany' Furopejczyk$w jest inny termin ni, 9iemc$w) ,e znajduj( si one pod nim) wic to) czy J. i K. s( por$wnywane) J. podporz(dkowania) K. zdanie podwadnego' 0 przeciwie+stwie do tego) czy K. i M. s( por$wnywane) K. podporz(dkowania i M. dziecko) a poniewa, pojcie podmiotu jest dalej ni, niemiecki Aaksonia przedmiotem' 7 >usi przyj%2 po wy,ej wymienionej ustawy) ,e to) co nale,y wy,sze pojcie) tak,e wszystkie ni,sze zawarte pod nim) z powodu prawdy podporz(dkowuj(c wyroku dziecka' 0 1o rozumie' D /o pod orzecze+ jednomy%lne i przeciwnych 20 wyroki =nanimous - consentientia . to te) z kt$rych oba mog( by2 traktowane jako prawdziwe w tym samym czasie) ale i sprzeczne naprzeciwko -opposita, repugnantia . to te) z kt$rych jeden odbiera to) co inne zestawy) z kt$rych w zwi(zku z tym mo,na my%le2 tylko jednej rzeczy) aby by2 prawdziwe' Opozycja wyrok$w mo,e by2 teraz natychmiastowe) bezpo%rednie) kontradyktoryjno%ci) lub po%rednie) po%rednie) wbrew zgodnie z warunkami' Aprzeczne jest to) kiedy w jednym zdaniu zrobi2 nic wicej ni, negacji tego) co si w innym wyroku6 przeciwnie) je%li jednak przez ustawienie czego% w wyroku -tj' nie przez samo negacji.) co w innym wyroku ustalono) traci moc' /ytanie3 8akie s( tego przykadami 20 =nanimous wyroki s(: czowiek) kt$ry kocha ,ycie) czowiek jest %miertelny' 0prost przeciwnie: czowiek jest %miertelny) 1zowiek nie jest %miertelny' 1ontrarian: /en dom jest do%2 kamienia) ten dom jest w cao%ci z drewna' 7 9aprzeciwko wyroki s( tylko dwa mo,liwe za ka,dym razem) a jeden z nich musi by2 prawdziwa) je%li nie ka,dy ju, jest sprzeczno%2 sama w sobie' 9a przykad) byoby wyrok$w plac dusza jest %miertelna) plac dusza nie jest %miertelne) ,adne z nich nie prawda) poniewa, koncepcja kwadratowy duszy jest sprzeczne samo w sobie6 sprzeczne wyroki mo,na my%le2 o wicej ni, dwa) nie jeden z nich musi by2 prawdziwe powinno by2' 0 1o subkontrHre os(dyD 20 te) z kt$rych jeden jest szczeg$lnie potwierdza co druga jest szczeg$lnie ujemne -tj') !) O.) np' 9iekt$re zwierzta miso,erne) niekt$re zwierzta nie drapie lub 0ikszo%2 zwierz(t posiada nogi) niekt$re zwierzta nie ma n$g' #atwo zauwa,y2) ,e wyroki subkontrHre obie mog( by2 prawdziwe' 0 1o rozumie si przez inwersj - con ersio D. ze zbior$w 20 zestaw nazywany jest odwrotna: >aking predykat w temat i przedmiot do orzecznika' /o odwr$cenie

mo,e by2 teraz na trzy sposoby) odbdzie si J.simpliciter -czysty lub niemodyfikowane. tylko wtedy) gdy ilo%2 i jako%2) aby si odwr$ci2 wyroku pozostanie bez zmian) K. peraccidens je%li ilo%2 wyroku) M. na stano*iskac) pr!eci**ska!a/, je%li jako%2 wyroku zmieni bdzie' 0yrok z kt$rym do przeprowadzenia zmian czyli w pierwszych dw$ch przypadkach) do tyu lub con ersum ) w kt$re przeksztaca si w odwracanie lub con ertens ' 0 kontrapozycji do powiedzenia pierwszy wyrok) contraponierte) drugi jest contraponierende' 0 8akie s( przykady tego 20 Rein s( odwr$cone: Eadne zwierz nie jest rozs(dne) i ,aden rozs(dny czowiek jest zwierzciem6 nielicznych szcz%liwc$w s( cnotliwe) niekt$re cnoty s( szcz%liwi' -Og$lnie: 9ie jest ;) nie ; jest "' 9iekt$re s( ;) niekt$re ; s( "'. Na accidens s( odwr$cone: 0szystkie ro%liny s( istotami organicznymi) niekt$re istoty organiczne s( ro%liny) wszystkie koty s( miso,erne) niekt$re drapie,niki koty' -Og$lne: 0szystko jest ;) niekt$re ; jest "'. 0edug kontrapozycji s( odwr$cone: 0szyscy ludzie s( %miertelni) a nie !mmortal jest czowiek i wszystkie zwierzta s( ,ywe) nie ma ,ycia) co nie jest zwierzciem' -Og$lne: 0szystko jest ;) a nie nie7; jest "'. ,ozdzia jedenasty % hipotetycznych i rozczne orzecze7 /ytanie3 1o to jest hipotetyczna wyrok -wnioskowania wyrok.D 20 kwestia hipotetycznej wyroku skada si z dw$ch kategorycznych s(d$w) ale ksztat i istot) ale samo to) ,e te dwa kategoryczne s(dy jak rozumu i konsekwencji zwi(zanych' 3rzykady hipotetycznych orzecze+ s(: 8e%li planety poruszaj( si wok$ Ao+ca) wic ich spok$j jest tylko pozorny6 dalej: 8e%li czowiek ma powody) on te, bdzie' 0 obu przypadkach) pierwszy kategoryczne os(d zawiera przyczyn innych zostanie ustawiony) ten ostatni jest w zwi(zku z tym mo,na traktowa2) jako konsekwencja pierwszy' /ytanie3 1o wyr$,nia hipotetyczne wyrokiD 20 poprzednik -poprzednik) stan )ipote!a, stosunek, klimat&!acji, membrum prius !obac!&' antecedens .) co stanowi urojone jako podstawowego wyroku) aw konsekwencji -ko+czyn tylnych) warunkowe) conse1uens te!& rationatum, membrum t&lne s . zawieraj(ce wnioskowanie od poprzednika' 0yrok w ten spos$b: 8e%li czowiek jest cnotliwy) wic ma dobre sumienie jest pierwsze zdanie poprzednika) drugi przyczepy' >o,na jednak r$wnie, zwiastun pierwszy) np' czowiek ma czyste sumienie) je%li jest cnotliwy) kt$ry zmienia tylko form zdania -ilo%2) wyra,on( w sowach) powy,ej.) ale nie sam wyrok' 1z(stki) je%li tak) jakie s( u,ywane do opisania ksztat hipotetycznej oceny J. s( particulae consecuti ae wywoana'
J.

9ie wierzysz w sowa) je%li tak) to czy sama forma) su,( jedynie sugeruj( to samo'

/ytanie3 1o jeszcze o nawet do zawiadomienia o hipotetycznych wyrok$wD 20 od charakteru kategorycznych s(d$w) kt$re tworz( tkanin hipotetyczne) czy s( sprzedawane pojedynczo) na og$ pozytywna lub negatywna) itp') s( w logicznym

zwi(zku z hipotetyczn( 0yroki nie s( brane pod uwag) poniewa, logika postrzega je jedynie form orzecze+) kt$ry jest pod hipotetyczne w swoistej operacji logicznej dw$ch kategorycznych s(d$w) a wszystko to samo) chocia, kategoryczne s(dy byby sam w sobie tak r$,ne) wystarczy si do hipotetycznego orzeczenia) ,e s( one ze sob( powi(zane jako przyczyna i skutek) a wska4nik ten ma by2 po prostu wyja%ni2 tylko' 7 8e,eli hipotetyczny wyrok ponad dw$ch wyrokach) to kompozytowe) np' je%li cnotliwy czowiek zawsze chtnie i bdne nadal niezadowolony) wic byoby nie zasuga praktykowa2 cnot i unikaj( imado' 0 1o jest istot( wyroku roz(cznego -wyrok /rybunau z opozycji.D 20 8e%li ustalono) ,e kilka cech jeden obecny naprzeciwko z wy(czeniem innych ma by2 oparta na koncepcji) bez okre%lenia) ale kt$re tak wytr(cenie wyrok roz(cznego ' 3rzykady roz(czne wyroki s(: przyjemno%2 albo dozwolone lub niedozwolone w6 /en czowiek jest albo niemiecki albo "nglik lub Irancuz' /u rzeczywi%cie okre%li2 tylko tyle) ,e z przeciwnych cechach) niemiecki) angielski) francuski -s( one w przeciwie+stwie do po%redniego lub przeciwnie.) trzeba przyj%2 do ludzi) ale nie) kt$re w tym samym czasie jest wskazywane przez twierdzenia) ,e po funkcji wa%ciwie uwzgldnione w perspektywie) to inne musz( by2 wykluczone) ,e nie m,czy4ni) je%li naprawd my%l) to mnie jako "nglika) i jeszcze w tym samym czasie do my%lenia ni, Irancuzi) kt$re z racji ka,dym przypadku charakter sprzecznych warunkach nie byoby mo,liwe' 0 1o ponadto zauwa,y2 przez roz(czne orzecze+ dotycz(cych ich materii i formyD 20 kwestia roz(czne wyrok$w faktycznie skada si z kilku przeciwstawnych s(d$w kategorycznych' Obecne w niej przeciwstawne predykaty zwane czonkowie separacji - Membra disjuncta tak. jak najwy,szym niemiecki) angielski) francuski s(' 8eden wsp$czynnik rozdzielania ko+czyn) jeden po kt$rych musi by2 prawd( cech( ocenianego przedmiot stanowi form roz(cznego oceny i jest okre%lana przez cz(stki albo) lub - particulae disjuncti ae same lub wymienione. r$wnie, prawdopodobnie tylko jeden' 1zonkowie separacji mo,e by2 usytuowany naprzeciwko) na co zezwala powy,ej) i nie jest dozwolone) lub po%rednio) takich jak niemiecki) francuski) angielski) w pierwszym przypadku s( tylko dwie ko+czyny separacji) w przeszo%ci mo,e by2 kilka' /ytanie3 1o mo,e by2 w zakresie modalno%ci hipotetycznych i roz(czne orzecze+ pamitaszD 20 traktowany indywidualnie twoje cz%ci s( problematyczne) ale traktowane jako cao%2) zgodnie z ich ksztatu) s( apodyktyczna) tzn' s( one konieczne zestaw' 0 hipotetycznych wyrok$w) ani poprzednik jest w istocie uwa,ana za konieczne) ani ko+czyn tylnych) ale prawdopodobnie po(czenie zar$wno jako przyczyna i skutek' 0ic my%lisz) ,e w roz(czne nie orzecze+ ka,dego indywidualnego przeciwnym kategorycznego orzeczenia) z kt$rych skada si to) co musi by2 prawd() a caa) ale zdanie jest konieczne zestaw) bo to tylko okre%la dokadnie) ,e kilku obecnych mo,liwych funkcji) jeden obiekt przyszed' ,ozdzia dwunasty % r4nic orzecze7 i wyrokw w zakresie treci #8

K.

>imo) ,e logika rzeczywi%cie wygl(da na zawarto%ci lub masy i pochodzenia orzecze+ w zrozumieniu z) ale to nie bdzie nieodpowiednie do om$wienia w zwi(zku z tym co% o) jak to si robi w wikszo%ci podrcznik$w logiki'

0 0 jaki spos$b s(dy analityczne i syntetyczne r$,ni(D 20 wyroki analityczne s( te) w kt$rych jeden dotyczy funkcji) kt$re 1i si) ,e zawarte w perspektywie podmiotu na nich jako orzecznik' !nne gor(ce syntetyczny' 9a przykad: ,ywno%2 przeznaczon( do ochrony istot jest analityczna propozycja) poniewa, w ,ywno%ci dugoterminowej kiedykolwiek my%l sobie) ,e z tej funkcji uzyskuje si w ten spos$b istoty' 0 przeciwie+stwie do tego) zdanie to: 3roduktami s( smaczne syntetyczne) poniewa, cech( smaku nie jest jednak w odniesieniu do ,ywno%ci' 0ic byoby zdanie: %wiato jest jasne) analityczne) poniewa, pod wzgldem %wiata ju, wyobrazi2 sobie splendor jako cechy w celu w(czenia) co nastpuje: %wiato jest szybka) jest oczywi%cie syntetyczny propozycj) bo jak pojcie prdko%ci musiayby 0 %wietle' 7 0 analitycznych zestaw$w wic wykupi2 funkcj pojcia samego przedmiotu i (czy go potem jako orzecznik to) w jednym syntetycznym bierze powrotem gdzie% indziej' 7 /autalogisch nazywa analityczna zestaw) je%li obiekt jest pod(czony do siebie jako orzecznik) np' chleb jest chleb) ,ywa istota ,yje' 7 #atwo jest zauwa,y2) ,e nasza wiedza faktycznie mo,e przez tworzenie s(d$w analitycznych nie zosta2 przedu,ony) poniewa, %wiadcz( tylko do tego) co ju, wiemy) ale mo,e przez to samo nasza uwaga bardziej wykonywane przepustki do indywidualnych cech koncepcji) a wic jasno%ci my%lenia by2 transportowane' 9aprawd mo,emy zwikszy2 zakres naszej wiedzy tylko przez utworzenie s(d$w syntetycznych' /yt03 0 jaki spos$b teoretyczne i praktyczne zestawy r$,ni(D 20 /o s( co% do naprawienia wiedzy6 te) kt$re m$wi( co% do prowizorycznych dziaa+' 0 8akie s( zdania indemonstrable i wyra4neD 20 pierwsze s( natychmiast pewna) tj' te) kt$re nie pochodz( od innych propozycji) kt$rych prawda -wykaza2. mo,e by2) ale jest zdecydowanie za siebie' 3ozostae s( po%rednio pewne) czyli tych) kt$rych prawda mo,e pochodzi2 z innych propozycji) a konieczno%ci(' /ytanie3 1o to jest zasadaD 20 Zasada) aksjomat lub zasada jest pewna teoretyczna natychmiast ustawi2) kt$re mog( by2 w ten spos$b pochodz( od innych) ale sam w sobie su,y do uzyskania innych zda+ z nim'Zatem wy,ej wymienione prawa my%lenia) opozycji) powszechne zasady r$wno%ci i tak dalej' 3rzykady zasad z matematyki to) ,e dwie proste nie zawieraj( miejsca) dodaje) ,e lubi si podoba) s( takie same' /ytanie3 1o to jest postulatD 20 postulat lub zestaw popyt jest wygodny zestaw) kt$ry wskazuje) ,e co% powinno by2 wyprowadzeni) a tu od razu pewne) zakada) ,e mog( by2 r$wnie, produkowane' /akie postulaty s(: narysowa2 pomidzy dwoma punktami jest linia prosta) przedu,y2 lini prost( w niesko+czono%2' 9ikt nie mo,e udowodni2) a mianowicie) ,e jest to naprawd mo,liwe -je%li nie jest to dow$d w do%wiadczeniu rozmowy.) ale ,aden jeszcze jest zatem powiedzie2) ,e w tym nieco niestosownych zda+ jest wymagane) poniewa, ka,dy z bezpo%rednim pewno%ci wykonalno%ci za,(da jest przekonany' 7 Z tych postulat$w w zwykym sensie)

odr$,ni2 tzw postulaty rozumu praktycznego) kt$re nie wymagaj() aby co% zrobi2) ale raczej co%) co nie mo,e by2 sprawdzone) aby uwierzy2 bez dowodu moralnej procentowej woli) jak istnienie ;oga i wolno%2 czowieka' /ytanie3 1o to jest propozycja lub twierdzenie i zadanie lub problemD 20 ;ya to propozycja teoretyczna) kt$rej prawdy musz( pochodzi2 tylko z drugiej strony) ten ostatni praktyczny zestaw) kt$ry okre%la realizacj dziaania) musi zosta2 udowodnione) z kt$rych tylko ,e mo,e by2 tak,e wykonana' 3rzykadem jest twierdzenie) ,e k(ty na ka,dym razem tr$jk(t dw$ch prosto w prawo makija,u) poniewa, musi by2 udowodniony innych twierdze+ matematycznych przykad zadanie to: tr$jk(t r$wnoboczny rejestrowane' o problemu jest jednym z J. Nuastion' czyli zestaw) kt$ry okre%la) co ma by2 wykonane) K. uchwaa) ,e spos$b realizacji ekran$w i M.) kt$ry wywodzi si z demonstracji innych twierdze+) ,e to) co konieczne) bdzie naprawd by2 podniesione metod( okre%lon( w uchwale ' 7 Z twierdzenia jedynie tezy i demonstracji ostatni dow$d jest niezbdny) byego kt$rych zawiera si okazao samo zdanie 7 sprawiaj() ,e tak znowu wydr(,ony kr$tki) aksjomat jest bezpo%rednim pewne teoretyczne) postulat natychmiast pewien praktyczny zestaw6 /wierdzenie pewne po%rednie lub dowod$w stanie i potrzebuje teoretyczna) problem jak wygodny zestaw' 7 9ale,y zauwa,y2) ,e nastpuj(ce wyra,enia i zagranicznych Corolarium, Lemat, Sc)olion s( znakomicie czsto u,ywane w matematyce' /ytanie3 1o to jest dodatek lub 1orolarium) r$wnie, znany 3orisma lub 1onsektariumD 20 zdanie) kt$re mo,na atwo wy%wietla2 bezpo%rednio z tego) co byo wcze%niej w wykadzie) a zatem nie wymaga szczeg$owego dowodu' 0ic mo,na do twierdzenia) ,e w ka,dym tr$jk(cie prostoliniowym trzy k(ty razem zrobi2 dwa prawa) okre%lone jako Acholion) ,e gdy odbdzie k(t$w w tr$jk(cie jest prawo lub rozwarty -wiksze ni, prawa.) pozostae dwa k(ty) ka,dy musi by2 ostry -mniej ni, prawo.' /ytanie3 1o to jest Lehnsatz -nie dogmat. lub LematD 20 zdanie) ,e na podejmowane w prezentacji nauki poprzez alternatywne nauki) a poniewa, jego prawda zostaa ju, ustalona nie ma dowodu ponownie' /ytanie3 1o to jest Acholion lub uwagD 20 zestaw nie jest istotnie sysza w kontek%cie prezentacji nauki) ale jest w(czone tylko w zamiarze wt$rnym) g$wnie do tego) co jest oferowane) aby wyja%ni2 wicej' /ytanie3 1o to jest wyrok do%wiadczeniaD 20 3rawda jest taka) kt$rej na podstawie dowod$w z do%wiadczenia) a nie z innych wyrok$w' ,ozdzia trzynasty % obwodw w ogle6 a w szczeglnoci kategoryczny /ytanie3 1o to jest wniosek - ratiocinium, s&logi!m .D 20 prawda wci(, niepewna jak wyimaginowane jak wyroku pewnej wyimaginowanej rozpraszania' /ytanie3 8aka jest r$,nica w finaleD 20 materia i forma' Aubstancja lub substancje do orzecze+) kt$re skadaj( si na wniosek) jednak forma sylogizmu

polega wa%nie na swoistej operacji logicznej s(dowych w mocy wyrok) kt$ry jako podstaw prawdy o innych jest ustawiony' /a forma jest cz%ci( sowa tak - ergo wskazane.' /ytanie3 8aka jest r$,nica w tej sprawie z wniosk$wD 20 te wyroki) kt$re zawieraj( pow$d do pochodzi2) zaliczka =miejtne przednie zestawy lub pomieszczenia -by2) bo stoj( przed regularnych ukad$w)"ropositiones praemissae ale zdanie 6. nazywa zawieraj(cy pochodnych) ostatnie zdanie lub 1onklusion - conclusio, conclusum .' 9a przykad) w konkluzji: 0szystkie biedni ludzie s( nieszcz%liwi) 9ero by zym czowiekiem) wic 9ero by nieszcz%liwy) dwa pierwsze zdania s( pomieszczenia lub poprzednicy) ostatnia 1onklusion lub ostatnie zdanie' /ytanie3 8aka jest r$,nica midzy wewntrznym i zewntrznym ksztatem wnioski 20 forma wewntrzna odnosi si do rodzaju (cza wyrok$w w obwodach) jak pierwotnie przeznaczony w umy%le i zewntrzne) ale na r$,nice w zakresie ich wypowiedzi przez zestawy ' 0 8ak odr$,ni2 wnioski z wewntrznego postaciD 20 0 zale,no%ci od pierwszego zao,enia) -g$wny lokal. jest kategoryczne) hipotetyczne) albo roz(czne wyrok) na kategoryczne) hipotetyczne i roz(czne' /ytanie3 8akie s( tego przykadami 20 kategoryczny wniosek jest: 0szyscy ludzie s( %miertelni) Aokrates jest czowiekiem) wic Aokrates jest %miertelny' =wa,a si) ,e nastpnego sum$w: 8e%li Aokrates jest czowiekiem) jest %miertelny) to Aokrates jest czowiekiem) wic on jest %miertelny) i byoby hipotetyczny wniosek) i roz(czne on bdzie) je%li my%la tak: 1aius jest albo %miertelny lub on nie jest czowiekiem) to Aokrates jest czowiekiem) wic on jest %miertelny' /yt0 1o cz%ci( kompletnego kategorycznym zawarcia 20 3rzede wszystkim trzech g$wnych zestawach - "ropositiones .) przede poprzedniku lub rz(d$w - $ prop g,*n&m . nazywa -w powy,szym przykadzie: 0szyscy ludzie s( %miertelni.) a drugi z piedestau) assumtion lub subsumcji - $ prop2moll . -Aokrates jest czowiekiem.) trzecia z ostatniego zdania - conclutio . -to jest 1aius %miertelne.' 0 te trzy g$wne zestawy maj( teraz trzy g$wne warunki - 3ermini . mog( by2 uwzgldnione) a mianowicie dwa terminy) ich stosunek do siebie jest okre%lona w ko+cowym ruchu) z kt$rych jedna podlega) lub sub7term - terminus minor .) a pozostae predykat lub termin rodzajowy - 3erminus dur . oznacza' 0 tym celu) jest terminem po%rednim - terminus medius .' Ka,dy g$wny termin jest w penej kategorycznego wniosku) dwa razy przed) og$lne okre%lenie -%miertelny. w g$wnym zao,eniu i zawarcia zdaniu oba razy predykatu kadencji -1aius. w niewielkim i zamknicia ruchu) zar$wno w czasie) jak przedmiot i %rodkowym okresie ->"9. w g$wnym zao,eniu i drobne zao,eniu) jest jako przedmiot w tym przypadku jako orzeczenie' 9azwy preambuy i sub okresie wynikaj( z faktu) poniewa, termin og$lny zazwyczaj wy,sze) ni,sze termin jest ni,sza) w zawarciu tylko podporz(dkowanie ni,szej perspektywie ma by2 uzyskane na podstawie og$lnego terminu) za po%rednictwem %rodkowej terminu) od g$wnych zao,eniu' 0 D przez co program mo,e wyrazi2 stanowisko g$wnych poj2 w czystym i

cakowitym kategorycznym zawarcia 20 preambua lub nazwa podmiotu jest A) termin %redni >) terminu lub predykatu 3) wic si w nastpuj(cy spos$b to: >O3 AO> A O 3' /ytanie3 9a czym zasada jest oparta na wa,no%2 kategorycznych wniosk$wD 20 9a nastpuj(ce: 1o charakterystyczne rzeczy nale,y) lub zaprzecza) ,e przychodzi i przeczy samej rzeczy) albo) co sprowadza si do tego samego) ,e cay gatunek nale,y lub zaprzecza kt$re r$wnie, zaprzecza wszystkie gatunki i osobom samo) a og$lne i szczeg$owe koncepcje s( w rzeczywisto%ci) jak ju, wynika z doktryny wy,ej wymienionych warunk$w) a og$lny charakter wszystkich rzeczy) kt$re s( pod nimi' /ak wic jest w zamkniciu powy,ej %miertelnika kwantyfikator$w do funkcji 1aius) m,czyzny) do konsekwencji r$wnie, sam 1aius) lub) innymi sowy) %miertelny funkcja) wic r$wnie, Kajusz) kt$ry przychodzi do caego gatunku ludzi) osobnik tego gatunku jest' 3rawda tej zasady mo,na wyprowadzi2 z zasady powszechnej r$wno%ci' Latin jeden wyrazi to w ten spos$b: nota est nota rei notae ipsius, lub 1uic1uid de omni lokaj, kamerd&ner Etiam de 1uibusdam i singulis et de Nullo 4uid1uid samoc)odu, gd!ie ind!iej niesklas&(iko*ane de 1uibusdam gd!ie ind!iej niesklas&(iko*ane de singulis kamerd&ner - tzw' dictum de omni et Nullo .) lub 1uic1uid alet de gatunek, kamerd&ner Etiam de specie, 1uic1uid repugnat og,lne, repugnat Etiam speciei$ 0 8akie s( niezbdne do przestrzegania reguy jest g$wn( przesank( w kategorycznych wniosk$wD 20 >usi by2 og$lne' -!ndywidualne os(dy s( wa,ne dla og$lnych wniosk$w) ograniczaj(ce od twierdz(cej r$wne.'3oniewa, w przypadku og$lny termin) nie jest zwi(zany z caym obwodzie %rodkowego terminu nie stosuje si bez wyj(tku do niego tak) ,e nie mo,na uzyska2 pewno%2 co do pacjenta) kt$ry ma warto%2 zawart( pod kompasu %rodkowej okresie' 9a przykad) czy wniosek: 9iekt$rzy uczeni s( biedni) Leibniz by uczony) ,e Leibniz by biedny) 4le) poniewa, preambua jest saba) nie tutaj) na caym obwodzie uczonego w %rednim okresie) ale tylko w cz%ci opiera si tak samo jak sowa jakiego% wy%wietla) ale teraz to jest mo,liwe) ,e negatywne okre%lenie Leibniz) nie jest dokadnie to) zawarte w tej cz%ci programu) bieda jest okre%lany jako cecha) dlatego mam przez tego wniosku nie doskona( pewno%2) ,e Leibniz by naprawd kiepski' >ogem jednak powiedzie2) ,e wszyscy uczeni s( biedni) Leibniz by uczonym) wic byoby zgodne z niepodwa,alnych pewno%ci) ,e Leibniz by r$wnie, sabe) bo tu jest bieda na caym obwodzie uczonego w %rednim okresie czasu) w kt$rym my%li Leibniza uwa,a si tak,e podobne) i tak musiaby zgodnie z wymienionymi przepisami prawa) ,e to) co cechy rzeczy nale,y) tak,e sama rzecz musi przyj%2) Leibniz wyja%nia niezbdne dla ubogich' 0 1o musi by2 zaprojektowany stojak w kategorycznych wniosk$wD 20 cok$ ma pri?ati?e stawka mo,e by2) ale raczej podporz(dkowanie ni,szej kadencji musi w nim naprawd by2 zaliczane do %redniej perspektywie) tak aby %rodkowe terminy gra)

to %wiadczy r$wnie, o w,szej perspektywie mo,e' Z zao,enia: 0szyscy ludzie s( %miertelni) a kot nie jest czowiekiem) nie tak bardzo) jak nic wywnioskowa2) bo gdybym poda2 %miertelno%2 w g$wnym) przez ludzi) ale potem w drobne kot nie jest w zakresie pojcia ludzkiej samicy) raczej wyklucza to) tak to jest) co jest zaplanowane czowieka) bez zwi(zku z kotem) a to mo,e by2 %miertelny) czy nie) to mo,e by2 o cokolwiek wywnioskowa2 z pomieszcze+' 0ydaje si) atwo zauwa,y2) ,e niemo,no%2 wywnioskowa2 co% z tych pomieszcze+6 pozostaje taka sama) czy we4miemy czowieka) %miertelnika) kota) przyj(2 warunki) kt$re chcesz' /ytanie3 8aka zasada obowi(zuje od zamknicia ruchu kategorycznych wniosk$wD 20 /o zale,y pod wzgldem jego jako%ci po g$wnym) jak i pod wzgldem ich ilo%ci po niewielkim zao,eniu' 9a przykad) je%li mam na teren: Eadne zwierz nie ma powodu) wszystkie koty s( zwierztami) wic teraz musz umie%ci2 ostatnie zdanie negatywne i powszechne) poniewa, g$wnym zao,eniem jest negatywny -pod wzgldem jako%ci.) i dolny zestaw jest -w ujciu ilo%ciowym. uniwersalny ' ;d zatem wyra,a2 zdanie ko+cz(c(: 0ic nie kot ma m$zg' -9ie tumione czyli jednym sowem) og$lne zaprzeczenie.' 1hocia, mog te, stwierdzi2 z pomieszcze+: 0ic niekt$re koty nie przeszkadza) gdzie jest ostatnie zdanie bdzie partykularny) ale zawarta w ten spos$b oczywi%cie zbyt mao) wrcz 4le) ale bdzie ostatnie zdanie) gdybym chcia umie%ci2 go w twierdz(ca: 0ic masz wszystko koty przeszkadza' 0 1o m$wi z podstawowych poj2 w kategorycznych wniosk$w 20 powinna ona odby2 si ich wicej ni, trzy) a >itbegriff musi zosta2 podjta w g$wnym) w taki sam spos$b) jak w drobne) inaczej faktycznie cztery podstawowe pojcia) a je%li sam dwie s( oznaczone tymi samymi sowa' 0 takim przypadku orzeczenie opiera si na zupenie innej funkcji w g$wnym zao,eniu) jak to) co podmiot jest podporz(dkowany w moll) dlatego orzeczenie w g$wnym zao,eniu nie podejmie w tej sprawie w ostatnim zdaniu nale,y wykona2 niezbdne) poniewa, w ,aden spos$b nie zostaa wniesiona do jej sfery' =kad) w kt$rym zasada ta nie jest przestrzegana) to si nazywa so(i!mat ambiguitatis !obac!&' amp)iboliae i mo,e on czsto wychodz( bardzo %mieszne i absurdalne) jak pokazuj( poni,sze przykady: 1o to jest leniwy) %mierdzi) 1aius jest leniwy) tak %mierdzi Kajusz' R$,a jest chorob() jest to kwiat r$,y) kwiat) tak to jest choroba' Kto jest niegrzeczny) musz( uzyska2 odwoanie) to wiosna jest niegrzeczny) wic wiosn( nale,y uzyska2 odwoanie' 7 3odobno w pierwszym przykadzie) %rodkowy termin jest zgnie w g$wnym) w kt$rym oznacza tyle upadaj(cej) wykonane w zupenie innym sensie ni, w moll) gdzie jest) tak samo) jak ospa) wic 1aius w moll nie jest w zakresie zostaa wniesiona Lazy z kt$rych jeden jest charakterystyczny smr$d) a to nie mo,e zatem by2 zwi(zane z 1aius w ko+cowej ruchu' /yt03 0 jaki spos$b staro,ytni trzeba zapamita2 formy pamici ubiega kt$re mog( mie2 kategoryczne wnioski dotycz(ce ilo%ci i jako%ci ocen zawartych w nim) je%li jest naprawd prawa rozumu) zgodnie zD 20 one utworzone nastpuj(ce sowa) kt$re samogoski maj( znaczenie okre%lone w orzecznictwie) a mianowicie) ,e jest og$lnie pozytywna) F wyra,a og$lnie negatywny os(d) to bardzo pozytywna) o szczeg$lnie negatywny'

;arbara -0szystkie ciaa s( ci,kie) wszystkie kamienie s( ciaa) wic wszystkie kamienie s( ci,kie'. 1Fl"r1nt -Eadne zwierz nie ma jzyka) wszystkie mapy s( zwierzta) wic nie jzyk mapa'. arius -0szystko organiczn( od,ywiona) dobre rzeczy na ziemi organicznych) kt$re rzeczy karmi na ziemi'. Ierio -9ie ro%lin przenosi si samowoli) niekt$re istoty organiczne s( ro%liny) wic niekt$re istoty organiczne nie poruszaj( si samowoli'. 3ierwsza samogoska w ka,dym sowie wyra,a zawsze charakter pierwszej przesance) drugi) ,e z drugiej strony) i ,e ostatecznego ruchu trzecie sowo barbara wskazuje zatem) ,e w kategorycznego wniosku) g$wn( przesank() drobne zao,enie i zawarcie zdanie mo,e by2 og$lne i potwierdzaj(c jednocze%nie i sowo Celarent ,e zao,enie i ostatni zestaw og$lnie negatywne) ale nie mo,e by2 uniwersalny twierdz(ca cok$) itp' 7 Ka,dy kategoryczny wniosek) ,e nie mo,na umie%ci2 na jednej z tych czterech formach) zgodnie z prawami logiki) lub formalny 4le) cho2 by2 mo,e to) co jest zawarte w ostatnim zdaniu) by przypadkowo prawda' 8e%li chciabym wykluczy2 np' wszystkie istoty organiczne niedo,ywionych) nie kamie+ jest istot( organiczn() wic nie ma kamie+ karmi) wic to byoby prawd() ,e losowo kamie+ nie karmi) ale to nie wynika z przesanek i wniosku) by /ak wic) podczas gdy prawda materia) ale nie formalne -A o r$,nicy materia$w i formalnej prawdy 0stp.) to on logicznie faszywe' >ianowicie) w tym zawarcia popeni dwa bdy) po pierwsze) ,e drobne przesank( jest ujemna) a po drugie) ,e ostatnie zdanie nie jest skierowane w jej jako%ci po g$wnym zao,eniu) sekwencji samogosek byoby w tym zawarcia takiego: "FF) jak w kt$rykolwiek z wymienionych s$w ma miejsce) i je%li chcesz) aby r$,ne wnioski po takiej formie) fasz wtedy atwo przeskakiwa2 w oczy: np' 0szyscy ludzie s( %miertelni) a ,adne zwierz nie jest czowiekiem) wic ,adne zwierz nie jest %miertelny' 9ikt tutaj nie jest w stosunku do materialnej prawdziwo%ci przesanek maj( co% do sprzeciwu) wic musi by2 w formie wniosku) ,e ostatnie zdanie pochodz(ce z nich nadal jest 4le' ,ozdzia czternasty % hipotetycznych i rozczne wnioskw /yt0 1o hipotetyczny wniosekD 20 3onadto trzy g$wne twierdzenia) g$wn( przesank() drobne zao,enie i zawarcie ustawi2 gor(ce) z kt$rych pierwszy jest hipotetyczny wyrok' 5$wne warunki) ale czy !ako/c!oneponad trzy odbywaj( si w nim' /0 1o podstawowa zasada hipotetycznych wniosk$wD 20 8e,eli stan lub podstawa jest ustawiona) jak r$wnie, powi(zane lub wynik zestaw i uwarunkowane albo sekwencja jest anulowane) to jest warunek lub pow$d moc' #acina jako: A eritate rationis ad eritatem stosunku Nati, stosunek (alsitate Nati ogos!enie (alsitatem rationis kamerd&ner conse1uentia ' 7 0a,no%2 tej zasady opiera si na zasadzie racji dostatecznej) na mocy kt$rych niezbdne po(czenia pomidzy przyczyn( a skutkiem ma miejsce'

/yt0 8akie hipotetycznych wniosk$w s( dostpneD 20 wa typy6 pozytywne - ponens MO5AS . i ujemne - modus 3ollens .' 3o pierwszym rodzaju zamknicia do prawdy przedniego elementu g$wnego zao,enia) na kt$rych tylne ko+czyny np': 8e%li Aokrates jest czowiekiem) ,e jest %miertelny) a nastpnie Aokrates jest czowiekiem) wic on jest %miertelny) a po drugiej zamyka faszywo%ci tylne nogi do faszu elementu przedniego) na przykad: 8e%li 1aius bdzie najwy,sza istota) on bdzie nie%miertelny) a teraz Aokrates nie jest nie%miertelny) wic nie jest najwy,sza istota' /e dwa typy zamkn(2 hipotetycznie) sugeruj( si od podstawowej zasady okre%lonej w hipotetycznych wniosk$w' 0 9ie mo,na po(czy2 albo z faszywo%ci przedniego elementu w hipotetycznej g$wnym zao,eniem) na kt$rym tylne nogi) a prawda z ko+czyny tylnej do przedniej bramyD 20 9ie) poniewa, mo,e to by2 od czego% prawdziwego) chocia, nic zego) ale prawdopodobnie z czym% zym czasami troch prawdy) kt$ra zostanie zawarta) cho2 nie jest to prawd() ,e wa%nie z powodu domniemanego niewa%ciwego powodu) ale niekt$re z nich mog( mie2 inny rodzaj prawdziwego powodu' 9a przykad) je%li w zwi(zku z hipotetyczn( g$wn( przesank( wnioskowania byoby) gdyby wszystkie ro%liny maj( biae kwiaty) jak i lilii ma biae kwiaty) aby przedni element bdzie tak) ,e s( r$wnie, ro%liny innych ni, biae kwiat$w) jednak) jednak prawd( ko+czyn tylnych bdzie wynika2 i od lilii naprawd nosi biae kwiaty' 5dybym teraz wnioskowa2 z faszu elementu przedniego do tej z tylnej ko+czyny w taki spos$b: " nie wszystkie ro%liny biaych kwiat$w) w tym lilii nie ma biae kwiaty) zawarcie) jak mo,na atwo zobaczy2) byoby 4le) a jak 4le chciabym zamkn(2 gdybym chcia czerpa2 prawd elementu przedniej od tej tylnej ko+czyny w taki spos$b: /eraz) lilia ma biae kwiaty) w tym wszystkie ro%liny maj( biae kwiaty' /ytanie3 1o to jest roz(czne wniosekD 20 R$wnie, z du,ego pomieszczenia) drobne zao,eniu i zawarcia zda+) z kt$rych pierwszy jest roz(czne wyrok' Znowu) mo,e wystpowa2 wicej ni, trzy podstawowe koncepcje' /ytanie3 9a czym zasada jest oparta na wa,no%2 roz(czne wnioskiD 20 w nastpuj(cych) ,e je%li oddzielenie element$w w roz(cznego wyroku jeden ustawiony jest jako prawda) to z drugiej strony) musi zosta2 uchylona w porz(dku) i ,e je%li jeden z czonk$w separacji jest ustawiony jako faszywe) to jeden z drugim) -tj') gdzie znale42 tylko dw$ch czonk$w zamiast separacji) inne. musz( by2 ustawione jako prawdziwe' #aci+ska:$ positione uNiUs contradictorie oppositorum ogos!enie negationem alterius, negatione uNiUs ogos!enie positionem alterius kamerd&ner conse1uentia -/a aci+ska zasada mo,e wydawa2 si jedynie do rozwa,enia przez tak( alternatywn( obwodach) w kt$rych tylko tylko dwa bezpo%rednio przeciwstawne elementy separacji maj( miejsce) ale ma r$wnie, zastosowanie) o ile na og$ z powodu kilku po%rednio przeciwnych czonk$w rozdzielania jednego s( przeciwie+stwem musi reszta by2 razem6 przykadem mo,e by2 rozdzielenie ko+czyn biae) czerwone) czarne) jak s( czerwone) a nie czarno7 biae) biae) a nie czerwony czarny) czarny) a nie biay) czerwony.' /yt0 8akie roz(czne wniosk$w s( dostpneD 20 " ponens tollendo tr&b ) w kt$rym zamknite przez negacj jednego lub wicej czonk$w do rozdzielania na

nieokre%lony afirmacji innych ko+czyn separacji i tr&b ponendo 3ollens ) gdzie przez konkretnego afirmacji jednej lub nieokre%lony afirmacja kilku czonk$w separacji jest wszystko inne zamknite w pewnym negacji' 3rzykadem pierwszego roz(czne zawarcia jest nastpuj(cy: /en czowiek jest albo uczony lub rzemie%lnik) czy ,onierz) a teraz on nie jest naukowcem) wic jest rzemie%lnik lub ,onierz) a nawet i teraz nie jest uczony ani rzemie%lnicy) wic by ,onierzem' 3rzykadem drugiego z wniosku jest to) ,e porusza si Ziemi wok$ Ao+ca albo) albo so+ce wok$ ziemi) lub oboje sta2) a teraz porusza si Ziemi wok$ Ao+ca lub stoi w miejscu) wic so+ce nie przejdzie do ziemia) a nawet: ziemia porusza si wok$ so+ca) wic so+ce nie porusza si wok$ Ziemi) dwa z nich sta2' 7 0 1o oznacza dylemat lub obwodu rogatego - jelit .D 20 przykad takie jest nastpuj(ce: 8e%li pisma 5rek$w byoby 4le) bd( one albo zgina albo jej czytanie to teraz zaniedbane) a teraz s( ale nie zginli) a ich odczyt jest teraz nie zaniedbane) wic nie s( one ze' Oto zao,enie zwi(zku z hipotetycznym wyroku z alternatywn() przez ni( stanowi tyln( cz%2 hipotetycznej wyroku) ani nie s( fasz wszystkich czonk$w oddzielaj(cych zawarty w zestawie jest w podgrupie twierdzili) i wreszcie od faszywo%ci rozdzielenia czonk$w tylnej ko+czyny do faszu elementu przedniego hipotetyczny g$wnym zao,eniem zamknite' 0 tych element$w jest wa%nie istota dylematu' /o jest hipotetyczny wniosek) g$wn( przesank( zawiera roz(czne i tylnych ap po 3ollens modus zamyka' 7 1zy czonkowie separacji du,ej ni, dwa) to znaczy) taki wniosek jest ?ielgeh@rnter lub 3olylemma' ,ozdzia pi9tnasty -d skrconych obwodw /yt03 0 jaki spos$b mo,na podzieli2 wnioski w odniesieniu do ich zewntrznej postaciD 20 w formalnych i nieformalnych' A( to pene i w tym samym czasie odpowiednie wnioski) jak byy wszystkie przykady wymienione do tej pory ta cz%2 niekompletne) skr$cona lub ukryty - cr&pticae .) gdy co% w nich) w rzeczywisto%ci) w zawarciu nale,(ce brakuje) czasem niezwyke) przewrotny) wzorzyste wnioski lub ostateczne wyniki) je%li odbiega pozycj swoich zda+ i g$wnych warunk$w w dowolnym stosunku z naturalnego poci(gu my%li' :0 8akie typy zamknicia oczekuje na niepenej i skr$conejD 20 ta obejmuje zuf@rderst te) w kt$rych ostatnie zdanie z powodu jej wa,no%ci jest za(czony tylko na kr$tko cnoty jak np' >usisz befleiLigen poniewa, przybli,a nas do celu naszego ,ycia' /utaj) od ostatniego zdania z przodu trybunach) wic takie wnioski s( r$wnie, ze' odatkowo) nale,y si spodziewa2 tutaj tzw Fnthymemata) tj' obwody) w kt$rych przesank( jest pominity) a r$,nica jest w Fnthymemen pierwszego lub drugiego rzdu) w zale,no%ci od tego) czy pierwsza czy druga przesanka nie brakuje' 7 3rzykadem Fnthymema pierwsze zam$wienie jest: Aokrates jest czowiekiem) wic on jest %miertelny) jeden z jednego z drugiego rzdu: 0szyscy ludzie s( %miertelni) wic Aokrates jest %miertelny' 0 celu dokonania tych wniosk$w cakowicie) trzeba by wprowadzi2 w pierwszym przypadku: 0szyscy ludzie s( %miertelni i drugi: Aokrates jest czowiekiem' /akie Fnthymemen s( zwizo%2 mowy

dozwolone dobra) raz mo,na przyj(2) a mianowicie) ,e czytelnik lub suchacz pomin(2 zao,enie mo,e by2 uwa,any nawet zrozumienia' /ytanie3 1o jeszcze rozumie przez bezpo%rednich lub umys$w7obwod$wD 20 rozr$,nienie byo dawniej) a cz%ciowo tak,e prawdopodobnie teraz wnioskowanie po%rednie lub sylogizmy) jak wszystkie) kt$re wcze%niej byy na li%cie) i natychmiastowe wnioski lub wnioski umys' 9azwa tego ostatniego by jednym z takich) z kt$rych s(dzono) ,e mog( by2 uzyskane bez po%redniczenia wyrok tylko z zao,eniem) i ,e musz( jeszcze tylko zao,enie) poniewa, wym$g) ,e transformacja poprzez aktywno%2 umysu ostatnim zdaniu wydoby2 przestrzega2 do%2 mo,e' 9ale,y spodziewa2 si Fnthymemen pierwszego rzdu tego rodzaju wnioski) jednak) poniewa, w ka,dym z nich mo,e my%le2 pominite hipotetyczny wa,n( przesank) jak mo,na atwo zauwa,y2 to samo w inny teraz prowadzi do gatunku' /ytanie3 8akie s( tam wnioski bezpo%rednichD 20 J. wnioski r$wno%ci - pariationis ratiocinia !obac!&' ae1uipollentiae . K. wnioski podporz(dkowania - s!c!ur$ subordinationis . M. obwody opozycyjne - s!c!ur$ oppositionis . P. obwody odwr$cenie - s!c!ur$ con ersionis . Q. >odalitHtsschlGsse - s!c!ur$ modalitatis .'

0 8akie s( wnioski podobie+stwoD 20 /akie) w kt$rych prawdziwo%ci lub faszywo%ci kary od drugiego) nale,y stwierdzi2) ,e sowa r$,ni si od zaraz po' /akie wnioski s( nastpuj(ce r$wno%ci: 0szystkie rzeczy s( zmienne) wic nie zawsze pozosta2 w tym samym stanie) ten czowiek ukrad co%) wic on jest zodziejem' 0 8akie s( wnioski podporz(dkowaniaD 20 /aki) w kt$rym od prawdy og$lnej tezy) ,e zwaszcza pochodnej) kt$ra jest podporz(dkowana temu') lub od faszu specjalnego kursu) faszywo%ci og$le) co jest szczeg$lnie lepsza 3rzykadami s(: 0szystkie ciaa s( ci,kie) wic niekt$re ciaa s( ci,kie) niekt$rzy ludzie nie ucz() wic wszyscy ludzie nie s( uczeni' 0a,no%2 tego zawarcia na podstawie okre%lonego wcze%niej zasady) ,e to) co nale,y caa sfera) musi r$wnie, wysa2 wszystkie cz%ci tej sferze) a zatem) je%li to nie wszystkie cz%ci gra sferze) nawet caa sfera nie mo,e przyj%2' #aci+ska: $ eritate Uni ersalis propositionis ogos!enie eritatem "articularis, (alsitate "articularis ogos!enie (alsitatem Uni ersalis kamerd&ner conse1uentia r$wnie, nale,y zauwa,y2) ,e nie odwrotno%ci( faszu og$lnego twierdzenia o faszywo%ci) kt$ra jest w ramach specjalnych procedur) czy prawda o konkretnym zestawie mo,e wnioskowa2 prawdy og$lnej sytuacji na nim' 0 8akie s( wnioski opozycjiD 20 /aki) w kt$rym wnioskujemy o prawdziwo%ci lub faszywo%ci zdania od siebie w opozycji do niego' A( one albo sprzeczno%ci lub wnioski KontraritHtsschlGsse) w zale,no%ci od sprzeciwu odbywa si bezpo%rednio lub po%rednio' la tych z 0as bliskie prawdy kary do faszu drugiej lub odwrotnie) zgodnie z prawem) z wy(czeniem osoby trzeciej6 tak: cnotliwy jest szcz%liwy) ,e nie s( nieszcz%liwi'0 KontraritHtsschlGssen mo,e zawrze2 tylko z prawdy jednej

ustawionej na faszywo%ci drugiego) ale nie odwrotnie) gdy, zar$wno mo,e by2 nie tak' ! mog( obejmowa2) na przykad: /abel drewna) tak ,e nie jest z kamienia) ale nie spos$b: /abela ta nie jest z kamienia) to jest z drewna) poniewa, mo,e on by2 jeszcze znacznie bardziej' 0 1o cofania wniosk$wD 20 /akie) gdzie sam stwierdza wyroku przez zwyke inwersji co%) co mo,e si zdarzy2 po wcze%niej okre%lono na trzy sposoby : simpliciter, na accidens i na contrapositionem '3rzypadki) w kt$rych zasady odwr$cenia mo,e okre%li2 maj( stare scholastyk$w) cho2 nie cakiem kompletne) wyra,ona nastpuj(cym maym wierszu: f e c ja simpliciter con ertitur, E !a accidens 6 st R !a pr!eci**ska!ane0 sic dopaso*anie con ersio 3ota ' Oznacza to) ,e z F i mo,e by2 zamykany przez czystego inwersj( z F i " !a accidens z " i R pr!e! contrapositionem ' 0 8akie s( >odalitHtsschlGsseD 20 /akie gdzie czerpa2 prawd o wyroku niskim modalno%ci wyroku wy,szej modalno%ci' 8eden ma tu nic wicej do roboty) ni, to) ,e sprawia) ,e zdanie apodyktyczna do assertoric) lub assertoric do problemu' 9a przykad) czowiek musi umrze2 na pewien czas) wic czowiek umiera kiedy%) lub: 1zowiek umiera na jaki% czas) wic czowiek mo,e umrze2 w ka,dej chwili' Odwrotnie jednak) nie mo,na wyprowadzi2 z wyroku niskim modalno%ci jednym z wy,szych) tj' assertoric orzeczenie problematyczne lub apodyktyczna z assertoric) wic #aci+skiej zasady: Od esse posse ogos!enie parkingo*ego conse1uentia, posso ad esse non alet conse1uentia ' ,ozdzia szesnasty % zorientowali wnioskw 0 1o figurowe scalone -Ostateczne nadzwyczajne) bdnych wniosk$w.' 20 Iaktycznie takie wnioski) w kt$rych naturalny porz(dek my%lenia odpowiednich cenach uprawnie+ lub warunk$w) bez jednak zrobi2 logiczn( prawd zawarcia sama rozbi$rka zmieni) jest' 3owszechnie oczekuje si) jednak nawet zwyky ostateczny ksztat jako ostatecznej postaci' 7 9ale,y zauwa,y2) nawiasem m$wi(c) ,e ostateczne dane liczbowe zostan( ograniczone do jedynie terenie kategorycznych wniosk$w) poniewa, s( przedmiotem wikszo%ci zmian' 20 0 jaki spos$b zmiany mog( by2 wykonane) kt$re mog( spowodowa2) ,e rzeczywiste dane ostateczneD 20 "lbo dodana tylko do pomieszcze+) bez zmieniania czegokolwiek w pozycji g$wnych poj2 w nich zawartych) lub po prostu przesuwaj(c og$lne warunki) bez poo,enia lokalu zmieni2 si) a nawet sprawia) ,e przemieszczenie si zar$wno w odniesieniu do lokali jako g$wnych kategoriach' 3ierwszy typ przemieszczenia s( -wedug Krug. posta2 zawarcie wsp$czulnego i drugi jest przeciwstawne dane i trzeci syntetyczne' 0 przeciwnym razie mamy zazwyczaj liczy2 tylko zwyk( form wnioskowania i trzy przeciwstawne dane) wynikaj(ce z zwykego przemieszczenia g$wnych poj2) i niech reszt nocy'

/yt03 !le zamknicia istniej( dane) i jak mog( by2 ,ywe i og$lnie reprezentuj(D 20 8e%li obliczenia wa%ciwego wniosku) aby dowiedzie2 si z figur) wic nie jest jej osiem J. zwyczajnych) K. thetic) M. ' trzy przeciwstawne) P. trzy syntetyczne ) system) w kt$rym mog( by2 one wytwarzane jest w nastpuj(cy spos$b: gdzie > w %rednim okresie) 3 jest predykatem lub termin og$lny) s przedmiotem lub sub7term' Zwyczajne thetic przeciwstawne syntetyczna forma wnioskowania rysunku fig' JKMPQSTU >3 >3 A> 3> 3> A> >A >A >A >A A> A> A3 >3 3> 3> A3 Zmniejszenie takiego ostatecznego rysunku - reductio s&llogismi gra(ic!nego . pojawia si w tym jednym) z powodu punkt nakazuje jego ka,de zdanie i warunki nim po rocznym ostatecznego ksztatu ponownie' >o,na to zrobi2 na antytetyczne i syntetyczne tylko przez odwr$cenie zdania) cho2 nie zawsze czysta lub simpliciter ) ale czsto r$wnie, !a accidens lub pr!e! contrapositionem musz( by2 wykonane) co mo,e by2 jednak ,adnych og$lnych zasad) czsto poczucie ustalone s( w sprawach) kt$rych nie uwzgldnia logiki' 0 wikszo%ci przypadk$w) bdzie w stanie okre%li2 w ten spos$b na obwodzie inwersji wskazuje oddawa2' 0 8akie s( przykady ostateczne dane 20 do J. zwyky ostateczny ksztat: wszystkie istoty organiczne s( %miertelni) wszyscy ludzie s( istotami organicznymi) ,e wszyscy ludzie s( %miertelni' Re K. hipotetycznej rysunku: 0szyscy ludzie s( istotami organicznymi) wszystkie istoty organiczne s( %miertelni) ,e wszyscy ludzie s( %miertelni' o M. pierwszego przeciwstawne rysunku: 9ie !mmortal jest istot( organiczn() a wszystkie istoty ludzkie s( organiczne) wic nikt nie jest nie%miertelny' 9a P. wszystkie istoty organiczne s( %miertelne) a nie niezorganizowany M. jest czowiekiem) ,e wszyscy ludzie s( %miertelni' o Q. 9ie !mmortal jest istot( organiczn() i niezorganizowany jest nie czowiek) wic nikt nie jest nie%miertelny' o S. pierwszego znaku syntetycznego: 0szyscy ludzie s( istotami organicznymi) a nie !mmortal jest istot( organiczn() wic nikt nie jest nie%miertelny' o T. 9ie niezorganizowany jest czowiek) wszystkie istoty organiczne s( %miertelne) dlatego wszyscy ludzie s( %miertelni' U. 9ie niezorganizowany jest czowiekiem) a nie !mmortal jest istot( organiczn() wic nikt nie jest nie%miertelny' 7 0szystkie te ostateczne dane z K. do U.) ma doskona( logicznego wniosku w mocy) i zastosowa2 do wa%ciwego wniosku) ka,dy z nich musi by2 przypisany do J.'
M.

podstawa tutaj nie jest negatywna) poniewa, pozytywne dwie negacje'

,ozdzia +e;enteen <ompozytowych przewodw 0 8ak rozr$,nia prostych i zo,onych ukad$w 20 prosty obw$d - monos&llogismus . jest taki) kt$ry skada si tylko z jednym zako+czeniem) ukadu

kompozytowego lub zakresie obwodu - pol&s&llogismus serii s&llogistica .) gdzie kilka wniosk$w jak przyczyn i skutk$w ze sob( po(czone w taki spos$b) ,e ko+cowe zdanie jeden jest zawsze wykorzystywana jako og$lnego zestawu drugiego' 9p' J. 0szyscy ludzie s( %miertelni) wszyscy Furopejczycy s( ludzie) wic wszyscy Furopejczycy s( %miertelni' K. 0szyscy Furopejczycy s( %miertelni) wszystkie niemieckie s( Furopejczycy) wic wszystkie niemieckie s( %miertelni6 M. 0szystkie niemieckie s( %miertelni) 1aius jest niemiecki) wic Aokrates jest %miertelny' 0 1o &orschluL i 9achschluLD 20 &orschluL - pros&llogismus . jest zawsze jeden koniec) ostatnie zdanie jest zao,enie innego obwodu) a to jest to nazywane 9achschluL - epis&llogismus .' /ak wic) na przykad) powy,ej J. &orschluL z K. i K. z 9achschluL J.) ponadto K. &orschluL M. i M. z 9achschluL K.' &orschluL zawsze musi zawiera2 pow$d 9achschlusses' 0 1o oznacza progresywne i regresywne wierszy 0nioskiD 20 progresywny lub progresywne -prosyllogistische. Iina serii jest jednym gdzie podnie%2 &orschlusse i przechodzi do 9achschlusse) z kt$rych powy,ej serii konkluzja daje przykad) regresywne lub wsteczny - episyllogistische. serii jest jednak taki) w kt$rym mo,na podnie%2 z 9achschlusse i wznosi si do zamkni2' 0ystarczy odwr$ci2 tylko powy,szej serii) tak aby wnioski wedug kolejno%ci M.) K.) J. przestrzega2) wic masz przykad regresywny serii' 0 1o rozumie si przez FpicheremD 20 obwodu " gdy jeden lub oba z podstawowych zao,e+ ich wa,no%ci jest do(czony tylko kr$tko bez wprowadzania go do swoistego zawarcia' 9a przykad) Furopejczycy s( %miertelni) poniewa, wszyscy Furopejczycy s( %miertelni) a teraz s( wszyscy 9iemcy) Furopejczycy) wic wszystkie niemieckie s( %miertelni' 0 1o oznacza przegran( a+cucha lub sorytD 20 a+cuch sylogizmy - sor&t, s&logi!m concatenatus, s&logi!m acer atus wliczone. powstaje) gdy kilka enthymematisch skr$cone obwody s( ze sob( po(czone) ,e ich poprzednicy w bezpo%rednim dziedziczenia i wsp$lnego ostatnim zdaniu ' przykad) Kajusz jest niemiecki) kt$ry jest czowiekiem) kt$ry jest r$wnie, ekologicznej6) kt$ry jest istot( organiczn() jest %miertelne) tak jest) kto jest 9iemcem) jest r$wnie, Furopejski) kt$ry jest europejskim) czowiek jest ' Kajusz %miertelne to przykad zwykego lub wsp$lnego ukadu a+cuchowego) kt$ry mo,e by2 przedstawiony za pomoc( nastpuj(cego schematu: Od " jest ; 7;71 717 7 7F 7F7I

VVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVV

" wic prawd( I'

3rosz mianowicie przedmiotem wniosku -%miertelne) ". jako pojcie) i po(czone z samo stopniowo ?erschiedne orzecznik$w -;) 1) ) F) I. w zakresie %rodk$w) za pomoc( coraz odnosi si do innych) a, dojdziesz do tego) predykaty) kt$re powinny

by2 po(czone jako termin og$lny z przedmiot$w -%miertelnego z niemieckiego) " do I.' Z jednej strony) ta kolejno%2 pomieszcze+ w porz(dku) tak) ,e ostatnie zdanie pozostaje sam) ,e wynik jest odwrotna lub goklenianischer a+cuch sylogizmy) kt$ra ma nastpuj(cy schemat: Z F I dotyczy 7 7F 717 7;71 7 " 7 ; VVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVV

/ak " jest I'

9a przykad) wszystkie istoty organiczne -F. s( %miertelni -I.6 0szystkie Ludzie - . to istoty organiczne -F.6 0szyscy Furopejczycy -1. m,czyzna - .6 0szystko niemiecki) -;. s( Furopejczycy -1.) 1aius - . jest' 9iemiecki -;. 0ic 1aius -. %miertelni -I.' 1zy jeste% a+cuch traci form: 8e%li) to ; 7 ; 777 1 7 1 777 7 777 F 7 F 777 I VVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVVV /eraz) tak i 1 -wedug ponens modus .) czyli teraz I nie jest tak dobrze nie -wedug 3ollens modus .' 0ynikiem jest hipotetyczne ko+ca a+cucha niego' 0ynika to w spos$b m$wi(c) ,e nic si nie zmienio w istotny postaci soryt) je%li da2 im wicej lub mniej czonk$w) ni, s( w schematach' ,ozdzia osiemnasty /oronienia i mity /ytanie3 1o sprawia) ,e r$,nica midzy faszywo%ci wniosk$wD 20 3o pierwsze) rozr$,nienie jest istotne i formalne faszywo%2 wniosk$w' 3ierwsze dotyczy substancji) kt$ra jest ostatnia forma sama' 8e%li chciabym wykluczy2 np': 0szystkie zwierzta s( rozs(dne) a pies jest zwierzciem) wic pies jest rozs(dne) wic wniosek byby materia 4le) bo to) co jest powiedziane w g$wnym lokal i zawarcia zdaniu) nie ma miejsca w rzeczywisto%ci) formalnie jednak bdzie 0niosek jest prawdziwe i poprawne bo s( obserwowane wcze%niej okre%lonych regu wnioskowania' 5$wnym zao,eniem jest og$lnie) a cok$ twierdz(ca) a ostatnim zdaniu zale,y od jego jako%ci po g$wnej przesance i w ilo%ci zgodnie z piedestau i s( tylko trzy g$wne koncepcje w niej6 maj( one swoje wa%ciwe miejsce) sowem) jest zadbane) pene kategoryczny wniosek) aby jego ksztat i nie najmniejszym jest zawieszone' ! na innych zamk$w rcznie w nastpuj(cy spos$b: 0szystkie zwierzta s(

nieuzasadnione) czowiek nie jest zwierzciem) wic czowiek nie jest bezzasadne) to wniosek byby materia prawda) ale formalnie niepoprawne' 9ie jest jednak w rzeczywisto%ci) a nie) ,e zwierzta s( nieuzasadnione) ani te,) ,e czowiek nie jest zwierzciem) i ,e nie jest nieuzasadnione) dlatego to) co zawarto%2 ka,dego zestawu: czyli sprawa sylogizmu to dotyczy) ma sprzeciwu) z drugiej strony jest form( zawarcia bdnej w zao,eniu moll jest ujemny) a ostatnie zdanie nie jest skierowane w jego jako%ci zgodnie z og$lnym planie' 7 /o mo,e by2 atwo zrozumiae) ,e nie mo,e by2 scalone) w kt$rych jednocz( oba rodzaje faszu' /ytanie3 1o sprawia) ,e r$,nica midzy zwarcia lub paralogizm i mitu lub sofizmat - captio, (allacia, ca illatio .D 20 ;ya to wniosek) jaki jest) nie%wiadomie) formularze nieprawidowo) ostatni wniosek) kt$ry jest do innych oszuka2) bdnie ustawiony' R$,ne rodzaje tych faszywych wniosk$w otrzymali%my od staro,ytnych ?erschiedne) teraz troch wicej nazw zwyczajowych' (zysta metodologia logiczne ,ozdzia =ziewi9tnacie -d nauki6 ukadu i sposobu 0 1o to jest naukaD 20 9auka jest wiele ustale+) kt$re po pewnym podstawowej zasady -pierwsza zasada. s( sortowane) a tym samym stanowi2 zgodny tworzy cao%2 jedno%ci) a nawet: Od takiej kolejno%ci inaczej ni, przez %cise mo,e pojawi2 obserwacj logicznych lub intelektualnych zasad' 9auka jest wiele spostrze,e+) kt$re czyni( jeden) wedug zasad logicznych zwi(zanych cao%2' 9ale,y odr$,ni2 t form i tre%2 po ka,dym nauki' /kanina jest tylko wielo%2 gegebnen do wiedzy naukowej) ,e tak dugo) jak ona jest jeszcze surowe) nieuporz(dkowane) bez zwi(zku) (czna nazywa) ale ksztat jest jednak regularne zgodny kontekst jedno%2) ta ocena bdzie w' 0 1o systemuD 20 =kad jednak oznacza2 dowoln( posta2) ,e r$,ne cz%ci w ten spos$b) ,e uzyskuje si wedug okre%lonego zasad' Iorma nauki jest wic systematycznie) a mo,na nawet nazwa2 to caa nauka systematyczna wiedza' 1zsto nazywane te, zapewne sama nauka -tj' materii i formy razem. systemu i nosi nazw siebie lub innych obiekt$w na kt$re maj( usystematyzowanej formie' 7 Auma wiedzy mo,e by2 tylko w d$ do nauki) ,e doprowadza si do systematycznej formie' 7 =mie%ci2 go zna kogo% z zasadami my%lenia w og$le) a w szczeg$lno%ci w zakresie poj2) s(d$w i wniosk$w) w ten spos$b mog( mie2 substancj do logiki'Za$,my teraz znowu) ,e to kto% napisa ksi(,k o tej substancji) ale tak) ,e wszystko zmieszane razem) by2 mo,e my%l ustalonego w odniesieniu do koncepcji) a nastpnie zgodnie z og$lnymi przepisami prawa my%lenia) a nastpnie ponownie przez warunki) w midzy wszystkie bez celu szybko rozpatrywane wnioski z orzecze+ szybko) wic on nie przyni$s w tej ksi(,ce jest jednostk( wiedzy) ale nie nauka' 1zy teraz) ale inny) i kaza te wyniki tak) ,e tylko z prawami my%li w og$le) dziaa nastpnie dla ka,dego typu my%lenia) ,e to) co nale,y do poj2) s(d$w i wniosk$w) ka,dy razem i tu tak,e w dobry porz(dek abhandelte) wic ta jednostka doprowadziaby do wiedzy) daby jej systematyczn( form) wykonany do nauki' /ytanie3 8ak si nazywa proces) w kt$rym surowiec lub jednostka wiedza podana

jest systematyczne formieD 20 metody) a mianowicie) w jakim stopniu metoda oznacza ka,d( regularn( typu procedury' /ytanie3 8akie metody) jeden) wedug kt$rych wyniki mog( by2 zwi(zane z naukowego caego inaczejD 20 analityczna -tak,e rezolucji) wymy%lania) heurystyczna) wsteczny) regresywny nazywa. i syntetycznego -komponowanie) naukowe) scientifische) prz$d7granicznej) stopniowego .' /0 1o procedur stosuje si w metodzie analitycznejD 20 Zaczyna si z wielu pojedynczych) znanych prawdy' 3o widzieli%cie to dobrze) por$wnuj(c je do siebie) patrz(c na to samo w nich) a tym samym znajdzie przez zestawianie tych samych prawd og$lnych' Kilka takich og$lnych prawd por$wnaniu ponownie) wci(, szuka wyci(gn(2 og$lniejsze prawdy od nich) i wci(, w ten sam spos$b) kontynuuje dalej i dalej) a, kto% wreszcie przybywa w takich og$lnych prawd) kt$re podporz(dkowane ca( obecn( sum pewnych ustale+' 0ic odej%2 w metodzie analitycznej od szczeg$u do og$u) a zwaszcza) jak zawsze mog( by2 uznane jako og$lne warunkowe) jeden pokazy warunkowe lub uziemiony do warunk$w i przyczyn' 0 8ak postpowa2 metod( syntetyczn() i jak sama do analitycznegoD 20 >etoda syntetyczna proponujemy tylko w przeciwn( stron analitycznej' /o przeszukuje tylko zasady lub og$lne i pierwsze zasady nauki od szczeg$lno%ci) metoda syntetyczna) jednak wyr$,nia si zasadami) prowadzi specjalny z niego' /o wymaga zar$wno og$lnych prawd wcze%niej) lub u,ywa znalezionego metod( analityczn() i przedstawia je w swojej aplikacji do konkretnych przypadkach dar' A( jeszcze te konkretne przypadki) uniwersalne prawdy) to pokazuje po raz kolejny specjalny na to) co jest 0yniki a, wreszcie podporz(dkowane caej masy pierwszego zasadami wiedzy' 7 >etoda analityczna jest wynalezienie nazywa) bo ludzki umys jest zawsze za ni( z poszukiwania prawd og$lnych6 syntetyczny) jednak nale,y r$wnie, przypisa2 nazw naukow( lub scientifischen poniewa, po jej najsilniejszych i sp$jne nauczanie cakowicie budynek mog( by2 reprezentowane) i tylko nale,y pamita2) ,e jest najcz%ciej dostaje si do zasad) w kt$rym zaczniemy z takiej syntetycznej reprezentacji tylko analitycznie' 7 /a ksi(,ka jest) o ile pozwala pozorem jej zawarto%2 pisanych metod( syntetyczn(' 9ie s( podane jedynie w og$lnych prawach my%lenia) a nastpnie wykaza2 swoje szczeg$lne zastosowanie do poj2) s(d$w i wniosk$w) a zosta wysany przed szczeg$lno%ci nawet z tych poszczeg$lnych sekcji zawsze bardziej og$lne' 5dybym z kolei przeni$s si wic) ,e tylko indywidualne warunki by w stosunku do niego odliczy2 prawa my%li do poj2 w og$le) zosta znaleziony) a tak,e w por$wnaniu z indywidualnym wyroku i gatunk$w ko+cowych tylko prawa dla s(d$w i wniosk$w w og$le) o czym 3or$wnanie z prawem w my%l koncepcji) orzecze+) i wnioski) uzna prawa my%li do%2 og$lnie) a nie tylko) jak oni teraz zasady przedstawione osobno) wic chciabym kontynuowa2 analitycznie' 7 0 wykad$w %ci%le naukowych zawsze stosuje metod syntetycznego poniewa, uczy zobaczy2 najbardziej wyra4nie od siebie w ich wzajemnej zale,no%ci kontek%cie ustale+) w wykadach dydaktycznych i podrcznik$w) ale jeden bdzie czsto stosowane metody analityczne) w kt$rych doskonale si ich miejsce jest) ,e wykonuje ten umys) szuka2 nawet uniwersalnych prawd' 7 8edn( z g$wnych zasad w sposobie syntezy syszaem) ,e ceny nie s( arbitralnie przyjte ustanawia jako najwy,szych

zasad prawdy) z kt$rych jedna nie ma racjonalnego przekonania) a nastpnie caa nauka przestrzega2 do%2 wywnioskowa2 z raz ustalonych zasad -w konsekwencji.' 1zy to nie stanie) to jest to znak) ,e zasady) je%li nie 4le) ale stoj( na niepewnym powodu) a bardziej dokadne badanie wymaga przed jedna nadal w budowie syntetycznego nauki' 0 1o to wymaga przede wszystkim metodyczne prezentacj naukiD 20 /o jest tre%2) zakres i kontekst podane do jej ustale+ musz( by2 nale,ycie %wiadomi: najpierw odbywa si poprzez deklaracje) drugi wynik podzia$w) trzecia dowodami' ,ozdzia dwudziesty % obserwacji 0 1o oznacza o%wiadczenie - O67IA5C8ENIE . kadencjiD 20 zdanie lub po(czenie kilku zdaniach) co odzwierciedla cechy terminu okre%lonego w spos$b) ,e mog( one by2 w ten spos$b odr$,ni2 od innych'/emat) kt$rego cechy s( dokadnie okre%lone) to znaczy) stwierdzi - declaratum . i predykat) co mo,e by2 uznane za wskazuj(ce na jego cechy) wyja%niaj(ca - declarans sc membrum .' /ytanie3 1o zrobi2 na r$,nicy midzy wyja%nienia) opisu i definicji) wszystko ?erschiednen rodzaju wyja%nieniaD 20 0yja%nienie - e%plicatio . nazywa si zdanie) w kt$rym tylko jeden bit wyja%ni) jak to jest wystarczaj(ce do pewnego %rodka6 Opis - O"IS . podczas okre%lania wielu cech koncepcji w celu odr$,nienia tego samego atwo%2 innych6 definition - de(initio .) ale je%li tylko wprowadzi2 dwie g$wne cechy) z kt$rych jeden) pci - rod!aj . wskazuje) pod kt$ry nale,y do gwarantowanej podczas gdy druga ) - nota specialis patr! di((erentia spec&(ikacj9 .) co wskazuje) ,e wyja%nione przez inne gatunki z tej samej pci) jest inaczej' /ytanie3 8akie s( tego przykadami 20 Za$,my) ,e m$wili nastpuj(ce filozofii: filozofia rozja%nia nasze umysy) przyzwyczajone go) nie tylko stoj( na zewn(trz rzeczy na pobyt) ale przez ich wntrzu) w celu zbadania ich przyczyn6 3raktyki to) nachzusuchen generaa nigdzie w szczeg$lno%ci) i stara2 si nie tylko w swoich ustaleniach) ale tak,e w swoich dziaaniach na caym %wiecie dla racjonalnego urz(dzenia) itp') wic chciabym mie2 wyja%nienie filozofii termin w odniesieniu do dobroczynnych skutk$w) kt$re ich badania na temat wyra,a nasz umys) bior(c pod uwag' 7 1hciaam) aby zapewni2 peny opis filozofii) wic chciabym mie2 wszystkie indywidualne cechy) kt$re przychodz( w og$le okre%li2) jednak) jak to inaczej ni, z pen( prezentacj( filozofii mo,na zrobi2 samemu) to jest w zwyczaju na sam) jak zawsze nie odnosz( si do nauki tego terminu) poniewa, byoby to pokrywa si z opisem reprezentacji samej rzeczy) coraz cz%ciej stosuje si go z drugiej strony) naturalne obiekty' 5dybym chcia opisa2 drzewo) na przykad) by okre%li2) kt$rego cechy s( jej li%cie) odygi) korzenia i tak dziwne' 3oda2 definicj filozofii) powiedziabym) jest nauka) kt$ra traktuje o ostatnich przyczyn i cel$w wiedzy i dziaalno%ci ludzkiej' Oto rodzaj) 9auka i spec&(ikacja di((erentia lub specyficzna r$,nica jednak) o kt$ry od innych obiekt$w) do kt$rych nauka kadencja jako rod!aj nale,y) jest inna' Iunkcja) kt$ra jest o ostatecznych przyczyn) itp') poniewa, funkcja ta ma innej nauki' /ak byoby w definicji: wolno%2 jest zdolno%2

samostanowienia) aktywa rod!aju ) charakterystyczny samostanowienia) jednak) przynosz(c wolno%2 innych aktyw$w jest inny) $ di((erentia spec&(ikacja 7 ci(g dalszy =wagi do opracowania koncepcji w wielu aspektach daje dyskusja lub debata - E%positio .' 0 1o oznacza analitycznych i syntetycznych stwierdze+D 20 O%wiadczenia s( syntetyczne) analityczne) jednak podane pojcia' 3od7wykonane terminy oznaczaj( takie) ,e jeden zosta utworzony jedynie przez skad niekt$rych funkcji siebie) inni gor(co podane' 8e%li) na przykad) funkcje) linia i 5leichweitabstehen zusammen?ereinige wszystkie swoje punkty z pewnego punktu) wic mam zamiar w ten spos$b) aby pojcie okrgu) gdy wyja%niam koa jako linii) rozszerzaj(c swoje punkty wszystkich w r$wnej odlego%ci od punktu bdzie aem syntetyczny -o skadzie utworzonego. wyja%nienie' ;ior) ale na przykad takich s$w jak ;oga i wolno%ci lub duszy) wic te warunki s( podane mi si absolutnie) i ja) je%li nie s( one w og$le prostych sowach) kt$re s( w og$le nie mo,na wyja%ni2) wytumaczy2 mo,na tylko analitycznie) ustawiaj(c go rozpuszcza2 si w r$,nych cech -badanych.' 0 1o oznacza deklaracji nazwy) o%wiadcze+ maj(tkowych i deklaracji pochodzeniaD 20 deklaracji nazwy lub opisu sowo - d nominali!m !obac!&' erbalis . podaje znaczenie sowa przez innych synonimem termin$w zo,enia zezna+) nie wiedz(c nic o naturze samego pojcia' 1i zweckt z jedynie unikn(2 zamieszania wyra,enia) a nie sam( koncepcj' 0ic byoby o%wiadczenie nazwisko) gdybym powiedzia) widz(c to uczucie) kt$re otrzymujemy za pomoc( oczu' 0edug tego o%wiadczenia) stali%my si m(drzejsi o nic w tym) do kt$rego jest faktycznie oparty natur widz(c) ale teraz wiemy) co musimy odnosi2 ekspresji wizji' 7 Akadnik mienia lub rzeczywistej wyja%nienia - d realist&c!n& . jest to) ,e gdy jeden wskazuje g$wne cechy samego pojcia) ,e nie jest to sowo ze s$w) ale koncepcja r$,ni si od warunk$w' 8ak na przykad sprawozdanie z filozofii powy,ej' 7 0ytwarzanie lub deklaracji pochodzenia lub wyja%nienia genetycznego - d :enetica . to taki) kt$ry okre%la tryb pochodzenia rzeczy) jak na przykad to: okr(g jest figura) kt$ra powstaje) gdy linia) kt$ra jest przymocowana do jednego ko+ca zostanie przekazany do innego) dop$ki nie wr$ci do dawnej pozycji' 7 9ale,y zauwa,y2) ,e w matematyce wyja%nienia genetyczne realne i prawdziwe nazywane s( nominalne' /ytanie3 8aki jest g$wny o%wiadczenie i po o%wiadczeniuD ' 5$wnym powodem - d primaria . jest to) co jest bezpo%rednim cechy) powr$t po stronie - d secundaria .) jednak ze wskazaniem po%rednie cechy dugoterminowej' >ogliby%my kontynuowa2 wyja%nienia bocznych) a, dojdziesz do prostych funkcji) w ten spos$b termin jest coraz bardziej rozwinitych' /ytanie3 8akie warunki nie mo,e wyja%ni2 prawdziweD 20 proste) poniewa, mo,na poda2 wszystkie cechy tych' 0ic nikt nie jest koncepcja jest do innego) jak da2 opis sowny mo,e) m$wi(c o to byo tyle istnieje) jak mao wydaje si by2 prawdziwe wyja%nienie ,ycia jest mo,liwe' /ylko wyja%ni2 pojcia mog( by2 proste) czyli dla niekt$rych stosunk$w okre%li2 cechy nich' /ytanie3 8aka cz%2 dobrej definicji terminuD 20 musi by2 J. uzasadnione - adae1uata .) czyli ani zbyt daleko - latior sc suo de(inito .) ani zbyt w(skie

- angustior .) K. mierzone - ".AECISA .) M. nie to samo -idem idem per declarans .) jak kr$tkie i proste) jak to mo,liwe) bez graficznych przebraniach' 0 1o to znaczy zbyt szerokie i zbyt w(ska definicjaD 20 zbyt szeroka definicja jest taka) w kt$rej zbyt mao funkcje s( ustawione) wic te same pasuje r$wnie, na innych obiektach ni, do definiowania i dlatego jest 9ie mog( nale,e2 r$,ni( si od nich' /aka szeroka definicja byaby np': 1zowiek jest istot( organiczn() bo po niej byy r$wnie, mapy i gsi dla ludzi' Zbyt w(ska definicja jest jednak zbyt wiele funkcji) gdzie podano) zatem wy(czone z warunkami) kt$re zostan( okre%lone z kilku cz%ci) kt$re rzeczywi%cie nale,ay w ramach swojego zakresu) tylko dlatego) ,e nie posiadaj( funkcji wymienionych w porz(dku' 0ic nastpnym byaby zbyt w(ska definicja: czowiek jest obdarzony rozumem istoty nadprzyrodzonej z bia( sk$r(' /utaj ewidentnie funkcja biaa sk$ra bdzie zbyt wiele) przynajmniej chc( 9egro wielu argumentowa2 przeciwko nim' 7 Okre%lenie) w jednym aspekcie jest zbyt daleko w innym by2 zbyt ciasne) na przykad nastpuj(ce: czowiek jest istot( organiczny o biaej sk$ry' /ytanie3 1o to jest) ,e definicja powinna by2 mierzonaD 20 9ie nale,y przypadkowa i pochodzi) a jedynie istotne i oryginalne) gdzie mo,na m'in' go%ny pozytywne cechy' /ak by nie by2 od tej zasady) je%li) jak starego filozofa) ludzie zdefiniowane jako zwierzcia dw$ch nogach bez pi$r' 0 pierwszych dw$ch nogach funkcji nie jest istotne dla os$b) kt$re w przeciwnym razie ka,da pika) kt$ra zabiera ,onierzy nogi zachowuj( mu czowiecze+stwa) a nastpnie r$wnie, negatywnym jest mieszane' 7 1echy negatywne mo,na zatem nie lubi( si w definicji) bo to nic nie da si umie%ci2 w istocie rzeczy nale,(cej do tej samej perspektywie) jednak czasem nie mo,na odr$,ni2 je w bardzo podobne warunki cakowicie unikn(2' 7 Iunkcja pochodzi bym zawarte w powy,szej definicji okrgu) gdybym powiedzia) ,e cay rysunek' 3o) ,e musi by2 okr(gy) wynika z faktu) ,e wszystkie punkty tej samej r$wnoodlegym projektu z pewnego punktu' 0 1o oznacza identycznej definicjiD 20 9azywamy takie o%wiadczenie ptli - patr! orbis b9dne * de(iniendo .' >a to miejsce) gdy zadeklarowa) ,e powtarza si w g$wnym lub w o%wiadczeniu no%nej) a wic chcesz przej%2 przez to) co jest do wyja%nienia sobie) o%wiadczenie przekaza2' /akie bd( obejmowa2: koo jest okr(ge posta2' Eycie jest w ,ywej aktywno%ci istot organicznych' #atwo zauwa,y2) ,e pojcie to nie mo,e wygra2 w najmniej jasno%ci i wyrazisto%ci przez takich definicji) ale pocz(tkuj(cy czsto wpadaj( w b(d w obsudze samo' /yt0 laczego w ,adnym definicji wyra,enia graficzne s( u,ywaneD 20 3oniewa, mo,na my%le2 o wielu takich) a wic termin nie jest dobrze zdefiniowana i wyr$,nione przez sam' 3rzykady takich definicji s(: 3rzyja4+ to wi4 duszy6 >odzie, jest 4r$do ,ycia' 8ak poetyckie por$wnania uznaa) podobnie jak ich zestawy mog( zamiast znale42) tylko nie jako wypowiedzi) kt$re maj( rozwija2 istot koncepcji' 0 pracy %ci%le naukowej musi zatem zawiera2 !/A' ,-%=%52> ??5 -rganizacji

/ytanie3 1o to jest klasyfikacjaD 20 3odzia - 5i isio . nazywa specyfikacji kolektora) kt$ry jest zawarty w zakresie koncepcji) jak szybko) jak to jest zrobione w taki spos$b) ,e -sprzecznych lub sprzeczne. przeciwstawne idee s( w ten spos$b pokazane oddzielone od siebie ' 0ic rozpuszcza si w klasyfikacji wy,szej termin w ni,szej zawarte pod nim) rodzaj) w kt$rym gatunki z drugiej strony) termin ten jest rozo,ony w obja%nieniu do funkcji w niej zawartych' 0y,ej koncepcja) kt$ra jest podzielona nazywa naprzemienne cao%ci - 3otum di isum . i dolne warunki) w kt$rych jest podzielona wy,ej) czonkowie podziau - Membra di identia . i charakterystyczne w kt$rym jeden realizuje klasyfikacji) przyczyn klasyfikacji - ;undamentum di isionis .' /ak wic) w LinnHischen systemu ro%lina di isum 3otum i r$,nych rodzaj$w i gatunk$w ro%linMembra di identia ) a liczba i poo,enie prcik$w) po podziale przyjmuje si) ,e di isionis ;undamentum ' 0 D 1o oznacza sowo podziau) podziau maj(tku) fragmentacji) ukad 20 podziau tekstu lub wyr$,nieniem - 5i isio erborum !obac!&' distinctio . jest zestawienie r$,nych znacze+ sowa) przechodzi do zakresu poszczeg$lnych wypowiedzi) ale nie jeden si wyra,eniem Aam) syszaem tak zamiast logiki gramatyki do' 8ak to: kot oznacza dug( sk$rzan( torebk lub jakiego% drapie,nika lub choroby ludzi Wut' 3odzia nieruchomo%ci) jednak jest bardzo logiczne oddzielenie koncepcji wystpuj(cych w rodzaj$w i gatunk$w' 9a przykad zwierzta kot$w - membrum di isum . to lew) tygrys) kot) itp' - Membra di identia .' 7 Rozkadu lub fragmentacji -ro!d!ielono . nie jest analizowania zakresu terminu lub charakterystyczny wskazania) do kt$rego termin ten mo,e by2 uzyskany jako cech) w zwi(zku z rzeczywist( podziau - ro!d!ielac!e . w celu odr$,nienia raczej tylko identyfikacj skadnik$w kompozytu 1ao%2 - totius compositi .) na przykad: kot jest z gowy) ciaa) st$p) ogona itp' podziau lub partycji z serii my%li i monta,u -jest dispositio . nazwie' 9a przykad) traktat z kot$w mo,e uzyska2 nastpuj(ce usposobienie) ,e jeden' 3o pierwsze przez wa%ciwo%ci fizycznych) a po drugie) w ten sam spos$b ,ycia) po trzecie) korzy%ci i szk$d) jakie powoduj() rozmowy 0 8ak odr$,ni2 klasyfikacj pod wzgldem liczby czonk$w dziaowychD 20 0 dualistycznym - dic)otomae . i multi7unit - pol&tomae .) ten ostatni) z kt$rych mog( by2 tr$jstronne) itp') czterech czonk$w'Organizacje dowodowego ko+czyn klasyfikacyjnych s( konieczne dychotomia) ze przeciwnie mog( by2 polytomisch' 9a przykad) nastpuj(ca klasyfikacja ludzi: ludzie s( biae lub nie7biay) mo,e by2 nie wicej ni, dwa linki do) z drugiej strony: ludzie s( biae) czarne) br(zowe) by polytomisch' 0 1o oznacza wt$rnych podzia$w i poddzia$wD 20 Opr$cz klasyfikacji - patr! codi isiones di isiones coordinatae . powstaj() gdy kto% dzieli termin wedug r$,nych powod$w klasyfikacji' 9a przykad) ludzie) w zale,no%ci od koloru dzieli si na biay) czarny) itp') a nastpnie ich siy umysu w m(dry) dowcipny) gupi itp') byoby dzia$w' 7 3odziay - subdi isiones !obac!&' di isiones subordinatae . to te) kt$re pojawiaj( si) gdy czonek partycja jest podzielona na nowo' 3rzykad: je%li podzieli2 AHugtiere w ro%lino,erne) miso,erne) itp') wic mo,na ponownie wykorzysta2 zwierz(t trawy jedzenia poddzia$w poprzez umieszczenie ich w einhufige i akcji mehrhufige itp' /e podzia) ale mo,na tylko kontynuowa2 w d$ do

poszczeg$lnych istot) kt$re potem tylko dziaowych pozwoli2' 7 3rzygotowanie mo,liwe w odniesieniu do terminu na siebie i podlegych organizacji nazywa si system poj2 lub pytce logiki' /ytanie3 8akie s( zasady dotycz(ce podziauD 20 J. po(czyy koncepcja musi zosta2 cakowicie wyczerpana przez czonk$w dywizji) nie ma elementu podziau) co jest tak naprawd zawarte w zakresie terminu) wykluczone) jeszcze jedno) co) z wyj(tkiem sytuacji 3ojcie to jest wyci(gn(2 z elementu klasyfikacji' K. 1zonkowie podziale musi by2 wzajemnie wykluczaj(ce si) to znaczy) ,e nie mo,e co% by2 wykonane z ramienia dywizji pod innego czonka partycji) podczas gdy np' klasyfikacja li%cie zaginionych w okr(ge) podu,ne) i rozrz(du) poniewa, mo,e by2 w%r$d zbatych li%ci r$wnie, wydu,ony i zaokr(glony da2) wic jeden nie wiesz pod jak( czonkiem podziau) trzeba by zrobi2 takie jak perforowana blacha bdzie wydu,ona' Zasada ta mo,e by2 obserwowana tylko w przypadku utworzenia si naprzeciwko sprzeczne lub sprzeczne czonk$w podziau' M. organizacja musi porusza2 si w spos$b ci(gy) podziay nie mog( by2 mieszane midzy g$rnym i %rodkowym podziau nie nale,y pomin(2' 3odzieliem zwierz(t do ssak$w) ptak$w) ryb) paz$w i zwierz(t biaych kwiatach) wic chciabym mie2 tu wiksze elementy klasyfikacji) zwierzta biaych kwiatach objte itd') na poziomie z ni,szym ssak$w) u ptak$w) jak powinna naprawd mie2 miejsce) podporz(dkowanie si nastpuj(co: Zwierzta s( podzielone na rotblGtige i biaym kwiatach) z rotblGtigen w AHugtiere) ptak$w) ryb i paz$w) w weiLblGtigen owad$w) skorupiak$w) miczak$w i robak$w P. ' Akok w podziale bym zrobi) gdybym mia rotblGtigen zwierzta podzielono r$wno wic u koni) wo$w) karpia) w,e) poniewa, w ten spos$b %rodkowe czonkowie) takie jak podzia ssak$w) ptak$w) ryb) paz$w zostan( pominite' P. 9ale,y wdro,y2 wa%ciwe) odpowiadaj(cy punkt powod$w klasyfikacji zosta2 wybranym) kt$re wpywaj( na charakter binned rzeczy' Kt$rzy) na przykad) ludzie w naturalny historii kontempluj(c je przez ubrania) kt$re nosz() podzieloneX
P.

"le r$wnie, r$,ne soki kolorowe w niekt$rych zwierz(t nale,(cych do tej klasy'

=rugi ,ozdzia dwudziesty % dowodw /ytanie3 1o to jest dow$d - argumentatio, probatio .D 20 -za pomoc( obwod$w dzieje. wyprowadzenie prawdziwo%ci stwierdzenia) od drugich) jak prawdziwe bie,(cym) lub opis powodu konieczno%ci rzeczy'0yroki od dowodowego zmontowane) aby jego materia - materia .) charakteru ich powi(zania) ale jego posta2 - (orma .) iw cz%ci wewntrznej jest tak dalece jak to jest w tryb osobliwym samego dowodu) a po cz%ci z zewn(trz) poniewa, oni 0yra,enie dowod$w okre%lony przez zestawy' "rgument - ;undamentum argumentationis !obac!&' probationis . jest to) ,e wyrok) od kt$rego) jako prawdziwy warunek) tylko wiedza si wywodzi) i nazywa si) reprezentowane w sowach) zasada - principium .' /o jest albo najwy,szy) ostateczny) bezwzgldny) je%li mo,e on pochodzi2 z niczego) to jest na pewno) jest natychmiast akceptowane) lub wzgldne) je%li rzeczywi%cie mog( pochodzi2 z jeszcze wy,szych zasad) ale) ale w konkretnym przypadku) nawet bez

zostay sprawdzone tylko) to zakada si) ,e prawdziwa' >ocy dowodowej nerwu lub duszy dowodu -patr! ner us is argumentationis !obac!&' probationis . jest w zasadniczej tre%ci zdania lub zda+) z kt$rych to wynika by2 udowodnione' 0 8ak odr$,ni2 racjonalny dow$d i do%wiadczenie dow$dD 20 racjonalny dow$d lub dowody priori - Arg$ rationalis . jest jednym z takich) w kt$rych jedna wywodzi co% z og$lnymi zasadami uznanymi przez naszych wykadowc$w wiedzy niezbdnych zasad' ow$d do%wiadczenia) dowod$w empirycznych lub dow$d a posteriori ) jest jednak jedna) gdzie co% z percepcji zmysowych -fakty do%wiadczenia. jest udowodnione'0ic to jest dow$d a priori ) je%li rz(d belgijski utrzymuje z prawem grawitacji) potrzeby) kt$re widziaem wcze%niej) ,e kamie+) kt$ry spad z pewnej wysoko%ci) posiada pewien czas u,ywany do dugo na ziemi' ow$da posteriori ) jednak byoby) je%li to samo bdzie w rzeczywisto%ci oka,e si) ,e po upywie tego czasu nie widz kamie+ przybywaj( na ziemi' 0 1o rozumie si przez bezpo%redni) natychmiastowy) ostensi?e dowod$w i po%redniego) wynikowe lub apagogischenD 20 byego jest dow$d) w kt$rym jeden wrcz dartut do udowodnienia z prawd( powodu dowod$w) ostatnio jednak te, deductio reklam& Absurdum rozmowy) takie) w kt$rych jeden z powod$w) prawda ko+czy dow$d faszywo%ci jego przeciwie+stwo' 9a og$ korzystne jest pierwszy rodzaj dow$d tego ostatniego' 9a kt$re mo,na zobaczy2 zwi(zek midzy przyczyn( i skutkiem jednego jest) to trzeba rzeczywi%cie zmuszony przyzna2 Aprawdzona) ale nie rozpoznaje pow$d) dlaczego jest tak) a nie inaczej' Logika mo,e zreszt( wyja%ni2 tylko takie po%rednie dowody) wszdzie tam) gdzie prawda jest wywnioskowa2) do dostawc$w na ich od faszywo%ci jego bezpo%rednim cz%ci licznika) poniewa, chcieli wyprowadzi2 go z faszywo%ci sprzecznych przeciwnej) wic nie bedHchte ,e nadal istnieje wiele sprzecznych przeciwie+stwa mo,e by2) mo,e ten) kt$rego zukHme prawda nie potrzebna) ,e jest to jeden) na kt$rego dowodem jest rzeczywi%cie od siebie';ardzo czsto korzysta z matematyki odlicze+ ad absurdum ) kt$re mo,na znale42 w Flementy Fuklidesa hinlHngliche przykady6 Zeb !' T JP 0 8ak odr$,ni2 demonstracj) zawieszenia i prawdopodobne dowody 20 demonstracji lub niepodwa,alnym dowodem - ) demonstratio #cis&m !nac!eniu .) to taki) kt$ry jest prowadzony w %cisej konieczno%ci) a zatem pozwala na ,aden rozs(dny rzut6 3robazion - probatio #cis&m !nac!eniu .) jednak jest nazywany par eBcellence pr$bny) w kt$rym opr$cz rygor dowod$w' 0ahrscheinJicher dowody - Arg$ probabilist&c!n& . nazywa si takie) w kt$rych jedna prowadzi coraz bardziej istotne) ,e przyczyn op$r nic nie jest w stanie doprowadzi2 do zako+czenia jeszcze pewno%ci' 0 8ak odr$,ni2 og$ln( dow$d -DD) ogos!enie eritatem . specjalnego ,ycie -DD) ad )ominem .D 20 3ierwszy jest jednym z takich ) par i og$lnie wykonane niezbdne powod$w jest wa,ny) nios(c jego wiarygodno%2 w sobie i pozostaje prawd() nawet gdyby nikt nie wierzyli) ale druga) kt$ra sama w sobie jest ze) ale jest prowadzony ,e ka,dy jeden lub wicej konkretnych os$b) kt$re nie odkrywaj( faszywego wra,enia) jest przekonany o prawdziwo%ci dowodowych stron' 3oniewa, nieuczciwy administrator tego rodzaju dowod$w modzi czsto korzysta2) byy one nazywane

r$wnie, opowiada lub Rabulisten7dowody' 0 8ak odr$,ni2 dowody w odniesieniu do ich zewntrznej postaciD 20 0 prosty -monosyllogistische. i kompozytu -polysyllogistische. w formalne i scholastycznej lub nieodpatnie lub formalny) w cao%ci lub w du,szej strony i niepene lub skr$cone' 7 Znaczenia tych termin$w s( dobrze widoczne samych s$w /ytanie3 8akie s( zasady) kt$rych nale,y przestrzega2) gdy dowodyD 20 Zuf@rderst s( wszystkie reguy dobrze obserwowa2 tutaj) kt$re ju, zostay okre%lone w konkluzjach) poniewa, caa argumentacja opiera si na wnioskach' "le wtedy trzeba starannie wystrzega2 si nastpuj(cych bd$w: J. "by erschleiche erbettle lub nic - patr! petitio principu (allacia 1uaesiti medii .' /o si robi) gdy kto% zakada co% jako argument) kt$ry jest albo wrcz 4le) albo jeszcze nawet pewno%ci wci(, brakuje' K. /o tyle) nic innego ni, to) co jest do udowodnienia) lub innymi sowy) mo,na skrca2 punkt zapytania - punctum 1uaestionis nie. na dow$d) bo inaczej bardzo 1elem dowodu bdzie mo,na przegapi2' ;(d popenia si z nieznajomo%ci rzeczywistego punktu znak tej zasady jest) ignoratio elenc)i nazwie) natomiast samo arbitralne skrcaj( elenc)i mutatio ) i otrzyman( substancj zawarcia so(i!mat mutationis elenc)i ' M. 8eden powinien unika2 dowod$w) kt$re obracaj( si w krgu) to jest te) w kt$rych do udowodnienia jako bazy wiedzy wykorzystywanej przez siebie - na orbicie demonstrando, diallelus s .DD' P. /rzeba strzec si od pknicia w dowodach - Saltus * demonstrando probando .) czyli jeden nie pochodzi z zestawu od innych bez os(d$w i wniosk$w zwi(zanych po%redniczenie' 0 kolejnych dowod$w) na przykad) bdzie skok: 1zowiek ma ciao) tak ,e jest %miertelny) bo tu nie ma wyroki mediacyjne: ciao ludzkie podlega wszystkim prawom cia organicznych i wszystkich cia organicznych s( %miertelni' 7 /ymczasem s( pominite zestawy w rodzaju) ,e ka,dy atwo dodawa2 my%li o sobie) uwa,a si) ,e taki krok za dozwolone i dochodzenie jak przekaza2 zwizo%2 wypowiedzi' Q. /rzeba zadba2 o wiele do udowodnienia) tj' unika2 argument$w) makija,) chocia, podobno prawda rozumu do ko+c$w dow$d mo,e by2) ale tak,e pozwalaj( na inne bdne wnioski) a nastpnie mog( by2 stosowane przez staro,ytnych od pewnego prawd nic zego wic trzeba by wyja%ni2 taki argument niewa,ny) a wraz z nim wszystkie dowody' Kt$ry na przykad) zjawiska) kt$re soki dostanie si do instalacji do powietrza) pr$by wyja%nienia z przyci(gania so+ca) mo,e okaza2 si zbyt wiele) poniewa, wtedy rury nieorganiczne pyny powinny tak,e zosta2 podniesiony przez innych takiego przyci(gania' ,-%=%52> ??555 (horb logiczne @logiczne patologia8 /ytanie3 1o rozumiesz pod nazw( choroby logicznychD 20 fikcj( i bd$w' Logicznie ustawy odbdzie si wtedy) gdy mamy te same idee wszystkich tych samych obiekt$w r$,nych pomys$w i r$,nych obiekt$w'1zy mamy zamiar zrobi2 z takich bdnych orzecze+) kt$re naszym zdaniem s( prawdziwe) to si nazywa te bdy' 0 8aki jest prawdziwy pow$d b(dD 20 0 ciasnoty ludzkiego

poznania' >ianowicie) je%li nasz umys bdzie w stanie poj(2 wszystko) co w jego zwi(zanych z nimi warunk$w) a tym samym nie ma ustawy) nie b(d) nie przyszo mu do gowy' 8ak to mo,e by2 wielorakie wpywy hamuj( wolnych i zgodnych z prawem dziaa+ naszego wydziau wiedzy i okre%lenia mocy wyroku) bdnych s(d$w) zwaszcza je%li jest saby lub niedo%wiadczony natury albo) je%li nie wa%ciwej uwagi zwi(zane z przedmiotami) kt$re maj( by2 ocenione' 7 0 8akie s( czynniki) kt$re s( zdolne do wytwarzania logiczny wygl(d i b(dD 20 /utaj nale,y przede wszystkim do umysu' 3oczucie wasnej) ale mo,e si tylko iluzj() a nie b(d) bo nie s(dzi' 1zy) na przykad) arkusz z powodu choroby moje oczy ,$tej) kt$ra jest faktycznie zielony) wic to jest pozorne) bo z r$,nych przedmiot$w -bardzo ,$ty i zielony li%2. tutaj dosta2 te same pomysy' "le je%li jestem nawet fala wydaje si naprawd ,$ty) wic mo,na spojrze2 na mojego umysu lub mojego powodu) kieruj(c wnioski) powiedzmy) arkusz jest naprawd nie ,$ty) tak czy inaczej) wygl(da na mnie jak w tym przypadku) w zwi(zku z tym) ,e nale,( do ,adnego bdu bo czuj) przez %wiadectwa nie mo,e by2 ustalona na niewa%ciwym orzecze+ mnie' "le s(dz) ,e karta) kt$ra bdnie wydaje mi ,$ty) jest naprawd tego koloru) wic chciabym popeni2 b(d' 0idzimy z tego) ,e kiedy zmysy nie myli2 si) ale ich wpyw na wy,szych zdolno%ci poznawczych mo,e powodowa2 bdy' /o mo,e by2 cz%ciowo wykonywane przez zmysy zewntrzne) gdy organy) do kt$rych s( do(czone) nie s( w stanie pokrewnych) lub maj( odpowiedni zwi(zek i wa%ciwej pozycji w stosunku do zada+) kt$re maj( by2 podejmowane) cz%ciowo przez wewntrzn( sensie przez pa+stwa tu czsto emocjonalnych idee przedmiot$w przyciemni2 lub wewntrzne pomysy zmys$w ze wzgldu na ich zbyt wielk( ,ywo%ci( mo,e pojawi2 si jako zewntrzny' 9iekt$rzy nazywaj( bdy sensoryczne - errores sensuales . r$wnie, ;eschleichungsfehler - itia subreptionis .) poniewa, umys jest jak robi zdziwienie lub wkrad mi przez my%l' /yt0 8akie wpywy s( te, w stanie wzbudzi2 bdyD 20 8e%li pami2 o gehabten pomys$w nie trzymane wierny) lub zbyt jaskrawe) ,e albo nie wizualizowa2 pomysy z wa%ciw( jasno%ci( lub tylko wewntrznych obraz$w mo,e pojawi2 si jako rzeczywistych obiekt$w6 lub je%li sia pamici) kt$ry ma ponownie rozpozna2 gehabten pomysy -o ile r$,ni si od pamici) samo tylko utrzymywane. nie ma wpywu przynale,no%ci) jak r$wnie, mog( wyst(pi2 bdy wynik) kt$ry mo,e) je%li zostay one spowodowane przez pamici) bd$w pamici lub bdu - errores memoriales . zwraca einbilderische bdy - errores imaginarii .) jednak) jak daleko wadliwe dziaanie wyobra4ni podekscytowany jej' Atowarzyszenie pomys$w lub mimowolne skojarzenia) na mocy kt$rych jeden w umy%le) a nie bogatych wyobra4ni mo,e spowodowa2 pojawienie si drugiego) gdy ich jest -stoi w kontra%cie. albo podobne lub jej kontrastowe) lub nawet raz w umy%le w kontakcie z jej miejsca nie) mo,e mie2 wpyw na pobudzenie bd$w) przez idee) kt$re nie nale,( do siebie) po(czonych i r$,ne pomysy mog( zosta2 pomylony' 0 1o oznacza jzykowej lub symbolicznej bdu - errores linguistici !obac!&' sermocinales .D -0 A( to te) kt$re wynikaj( z niezrozumienia s$w lub zda+' R$,norodno%2 i niejednoznaczno%2 s$w powoduje samo powszechne)

zwaszcza w jzyk i bohaterowie s( jednym z podstawowych %rodk$w) budz(c nasze ustalenia' /yt03 1zy to nie jest wydzia chci i zdolno%ci do odczuwania 4r$do bd$wD 20 8ednak' 9astroje naszych ;egehrungs i warto%ci emocjonalne maj( wikszego wpywu na wyroki) kt$re podejmujemy) i mo,e sprawi2) ,e bardziej skonni do utrzymania to czy tamto) bez hinlHngliche powod$w prawdziwych lub faszywych) zale,nie od tego) zbiega si z naszym stanem umysu) czy te, nie' 0ic wierz sk(piec jego pasj( -nadmierne po,(danie zmysowe. za%lepieni) ,e pieni(dz jest najwy,szym dobrem) wic ponury czowiek widzi wszystko w czarnym %wietle' R$wnie, specjalne nastroje nasz umys mo,e odwr$ci2 nasz( uwag od obiekt$w) a mianowicie) jak dotyczy prowadzenia samo tylko na zgodny z nimi) a tym samym powoduj() ,e niejasne) myli2) lub wrcz bdne pomysy od tych) kt$re powstaj( w nas' 0 1zy te, prawdopodobnie da2 okoliczno%ci zewntrznych do tworzenia iluzji i bdu powoduD 20 /ak' Akad ciaa) jak edukacja) stosunk$w spoecznych) kraju) spos$b ,ycia) zwyczaje wszystkich rodzaj$w i wiele wicej mo,na przynajmniej uzna2 za odlegych przyczyn bd$w) daj(c aktywno%2 naszego umysu) bezpo%rednio lub po%rednio) specjalnego i jednostronny kierunek' 0 1o oznacza uprzedzenie - praejudicia .D 20 A( to bdy) kt$re wynikaj( z poyskiem) ,e okoliczno%ci zewntrzne -patrz poprzednie pytanie. zosta zainicjowany' /ak wiele uprzedze+ poprzez edukacj) nawyk$w) itp') powoduje) kt$rych codzienne ,ycie dostarcza wiele przykad$w' 3odpozycja ta obejmuje uprzedze+ szlachty) stanu) uprzedze+) ,e ta czy ten kraj jest najlepszy) itp' 0 prawdopodobnie r$,niy si w trybie prejudycjalnym przez uszczerbkuD 20 8ednak' 0stpny wyrok - $ prae ium < s *st9pn& bud=et . to znaczy taki) kt$ry kto% upada) nie bd(c w stanie uzasadni2 jej wa,no%ci hinlHngliche jeszcze) ale z zastrze,eniami) ,e nadal uwa,a' 0 D 1o oznacza racjonalne bd$w 20 A( to te) kt$re wynikaj( z nieprawidowego stosowania prawa umysu i rozumu) jak) je%li z faktu) ,e dwie rzeczy w czasie obserwacji siebie) sprawia) ,e zawarcie ,e jednym z powod$w) drugi - post )oc, ergo propter )oc .) lub je%li kto% wyprowadza nic z faszywego dowodu zasadzie' 0 8ak odr$,ni2 podstawowe bdy - errores principales, radicales, originarii, DD. i pochodne - eee deri ati i$ .D 20 ;yy to te faszywe s(dy) z kt$rych inne s( faszywe) wynikaj(ce z zawartej pochodzi gor(co wywi$d bdy' Ka,dy b(d) jak to jest stosowane w zasadzie jest podstawowym bd$w i mo,e by2 bardzo niekorzystne) jest stosowany w celu uzyskania wielu innych bd$w' 0 8ak odr$,ni2 bd$w teoretycznych i praktycznych lub spekulacyjnychD 20 ;yy to te) kt$re dyskryminuj( tylko prawd o naszej wiedzy) ostatni z tych) kt$rzy maj( wpyw na nasze dziaania' 0ic w praktyce bdem) kt$ry uwa,aj( samob$jstwo za zezwole+' ,-%=%52> ??5A

% logicznego rodkw @logiczne Bherapeutics8 0 0 jakim stopniu jest b(d unikn(2D 20 3oniewa, ka,dy czowiek jest ograniczony pod wzgldem aktyw$w wiedzy) jak ka,da wpywy jest nara,one) kt$re mog( wsp$pracowa2) aby generowa2 bdy) dlatego te, ka,dy czowiek w og$le jest podatna na b(d' 7 8ednak) poniewa, ka,dy b(d wynika z notatki) i pozostaje umie%ci2 ofiar w zasadzie tylko wolne dziaalno%ci naszego wyroku) czy chc() aby ten rachunek bdu) jak jest zakres poszczeg$lnych bd$w poprzez staranny proces prawdopodobnie nieuniknione' 9a og$ zatem w nikim) nawet najm(drzejsi i najm(drzejszych ludzi wyst(pi2 przypadki) w kt$rych nie ma racji) ale dlaczego nikt nie powinien by2 usprawiedliwiane stwierdzeniem) ,e musi by2 nie tak) bo wariaci w og$le jest nieuniknione) zwaszcza w tej czy innej indywidualnej konkretnego przypadku' 0 8ak odr$,ni2 agent$w przed bdem - .emedia erroris .D 20 0 zapobiegawcze - .EME5, praeser antia . i leczenie - .EME5 sanati a$ .) przede zapobiegania powstawaniu bd$w) a druga podwy,ka ju, poniesione bdu' 0 8akie profilaktyce przeciw bduD 20 J. zapoznanie si z naszych wadz poznawczych) prawo ich skuteczno%ci i ograniczenia ich stosowania' K. znajomo%2 r$,nych 4r$de bd$w' M. nale,y zachowa2 ostro,no%2) ostro,no%2 i rozwaga w wyroku' P. pow%ci(gliwo%2 -D. Oklask$w we wszystkich przypadkach w(tpliwych' 7 Ostatnia regua m$wi) ,e powinno si) je%li kto% nie ma wystarczaj(cego powodu do prawdy wyroku) jeszcze nie zakadaj( tak samo jak na przykad i na pewno wym$wi2) lecz pozostawi2 go niezdecydowanych' 0 8akie lekarstwo uzdrowienia za bdy w og$leD 20 3odobnie mo,e stosowa2 odkrycie i rozdzielczo%ci pozorom) kt$ry wygenerowa b(d) jako takie' Rachunek zostanie wykryty podczas pozna2 ciekawych przyczyny bdu w konkretnej sprawie6 rozwi(zany) gdy r$,ne pomysy) kt$re miay by2 wszystkie takie same) r$,ni( si) i te same idee) kt$re miay by2 r$,ne) uznaje za wszystko sam' /yt03 0 jaki spos$b mo,na wiedzie2) ,e jeden jest stronniczy w b(d) a zatem s( wykonane) aby go podnie%2D ale 20 9atychmiast jedna puszka ka,dego konkretnego bd$w) to oczywi%cie nie wiem) bo w przeciwnym razie byoby to rzeczywi%cie ma wicej bd$w) gdy ich fasz widziaa' "le dlatego) ,e zawsze mamy do najed4 %wiadomo%2) ,e jeste%my przedmiotem bd$w ni, ludzi w og$le) wic musimy za ka,dym wyroku robimy) co najmniej my%le2 o mo,liwo%ci) ,e to byo bdne) a przez wielokrotne testy i por$wnania z wyrok$w innymi o by2 z pewno%ci( szukasz' 0 8akie s( lekarstwem na wy,ej wymienionych poszczeg$lnych typ$w b(dD 20 skadaj( si one jedynie do wa%ciwego korzystania z wy,ej terminach wskazanych w celu zapobiegania i leczenia zasad bdach indywidualnych przypadkach' ,ozdzia ??A % nabyciem wiedzy i dowiadczenia w szczeglnoci w

0 8akie s( sposoby) w kt$rych osi(gamy wiedzD

20 do%wiadczenia i refleksji'

/0 1o rozumiemy przez do%wiadczenieD 20 >$wimy wtedy) ,e mamy do%wiadczenie) gdy jako may wykonywania za pomoc( zmys$w' /ytanie3 8ak nazywa %cie,k( do%wiadczenia) na kt$rym dochodzi si do wiedzyD 20 empiryczny spos$b od greckich s$w Fmpiria tego do%wiadczenia oznacza' Aame wyniki) kt$re s( nabywane przez do%wiadczenie) zwanego empirycznych i wiedzy a posteriori ) i racjonalnego lub wiedzy a priori przeciwnej) to jest tych) kt$re nie zostay uzyskane w drodze do%wiadczenia) w zwi(zku z tym) czy s( takie) kt$re albo ale po%redniczy wy,szych zdolno%ci poznawczych ju, pierwotnie w nas) lub' /ytanie ) co natury s( wyniki empiryczneD 20 ane empiryczne jako takie nie mog( mie2 cakowicie uniwersalne i konieczne wa,no%ci' o%wiadczenie zawsze pokazuje nam) ,e jest tylko jeden) a gdyby%my nawet wygl(da lub czuem tyle One) to daje nam) ale wci(, nie wskazuje rzeczy) kt$re nie wygl(day jak i odczuwalne' o%wiadczenie mo,e by2) %ci%le m$wi(c) do mnie) faktycznie nauczy niczego dalej ni,) ,e to czy tamto nieruchomo%ci w poszczeg$lnych rzeczy) kt$re postrzegane osi(gn() czy) r$wnie, znajduje si na rzeczy) ,e nie zauwa,yem) o tym) ,e nie mog( zezna+) ani ,e musz( koniecznie by2 obecna na rzeczy postrzeganych' 9asza sam pow$d nie mo,e wyci(ga2 wnioski uniwersalne i niezbdne z do%wiadczenia) bo inaczej musiaaby obwody odwr$cenie mo,e odbywa2 si w spos$b) kt$ry jest szczeg$lnie wyrok og$lnie i assertoric mo,e by2 apodyktyczna pochodzi' "le jak rodzaj$w obwod$w nie s( dozwolone pow$d' 0 8e%li nie masz jeszcze ostatecznych typ$w) kt$rzy pragn( si poszczeg$lne osoby lub og$lnego i wywodz( konieczneD 20 /ak' /akie s( wnioski po indukcji i analogii) kt$re mog( po prostu da2 zwykego prawdopodobie+stwa) a zatem nie ma %cisego pewno%ci ale dlatego) ,e wychodz( z tego do%wiadczenia' Opieraj( si one na zao,eniu) powszechnego prawa natury) kt$re nasz umys czuje skaniao do przyjcia' 0 8ak postpowa2 z wnioskuD 20 8e%li zaobserwowali%my) ,e pozytywna lub negatywna cecha wielu pojedynczych rzeczy w rodzaju zukomme wnioskujemy metod( indukcyjn() sama funkcja bdzie r$wnie, obecny we wszystkich innych danych tego samego rodzaju) wynosi ona nie zauwa,ono w takie same i samo indukcyjny zako+czenie jest zao,enie tego powodu) ,e cecha) gdy odgrywa kilka gatunk$w o rodzaju i wszystkie inne gatunki tego rodzaju bdzie si wtedy) gdy nie jest naprawd sam postrzegane w nich' Kr$tki mo,na wyrazi2 zasad indukcji tak' 1o prawda wiele rzeczy nale,(cych do gatunku lub rodzaju) r$wnie, w przypadku innych' 7 3rzykady wniosk$w indukcyjnych s(: 0szystkie ro%liny) jakie kiedykolwiek widziaem i mia zielone li%cie) wic ro%liny) ,e nie bardzo widziaem) zielone li%cie bd( miay' 0szystkie osoby) z kt$r( prowadzone s( przez wasne lub inne do%wiadczenia) byy %miertelne) wic w og$le wszyscy ludzie bd( %miertelne' 7 /o atwo zauwa,y2) ,e wnioski te nie mog( przyj(2 zwyk( wewntrzn( form sylogizmy) poniewa, g$wnym zao,eniem bdzie zawsze partykularny' 3rawdopodobie+stwo) jednak czsto mo,e by2 bardzo du,a) co uzyskuje si przez to indukcyjnie 3odsumowuj(c) ale nie musi by2 dokonane za kilka

do%wiadcze+) z kt$rych jeden jest zamykane6 wygrza2 mo,e sprzyja2 takim pospiesznym wniosk$w jak r$wnie, zdarzy2 codziennie' 0 8ak odr$,ni2 kompletny i niekompletny indukcjD 20 !ndukcja matematyczna jest jeden) w kt$rym dokonay wszystkich poszczeg$lnych rzeczy w rodzaju) lub do wszelkich pojedynczych gatunk$w w rodzaju z do%wiadczenia) ,e ka,da cecha ich zukomme) i dochodzi do wniosku) ,e r$wnie, 1ay zukomme rodzaju' /o z zawarcia przez indukcji matematycznej mo,e) na ile do%wiadczenia zostay zao,one) na kt$rym zosta oparty) tak,e powszechne i konieczne wa,no%ci) ale faktycznie nie ponosi) bo jak mo,na wiedzie2) ,e naprawd z wszystkich poszczeg$lnych rzeczy lub sposob$w) bo gatunku lub rodzaju wedug do%wiadczenia byy znane) poniewa, nie ma przeszk$d) ,e opr$cz postrzeganej innym miejscu' 9iekompletne indukcyjna jest kwintesencj( tzw indukcyjna) z g$ry byo mowy) w kt$rych tylko jeden zawiera se?eraw do 5eneralnego' 0 8ak postpowa2 z zawarcia przez analogiD 20 0edug niej) stwierdza si) ,e rzeczy) gdy pokrywaj( si w kilku znanych cech nich) w innych by2 sp$jne) cho2 mecz nie jest jeszcze postrzegana tutaj ' 0ic je%li jeste% po indukcji) aby umie%ci2 go bardzo kr$tko) a wic obejmuje: jedn( w wielu aspektach tak we wszystkim) wic z drugiej strony zamyka) wedug analogii: wiele rzeczy w jednym) wic wszystko w tym jednym'3rawdopodobie+stwo nadawana przez analogi -poniewa, pewno%ci mo,na osi(gn(2 przez nich maa otrzymany przez indukcj. jest wikszy) w ka,dym z kilku cz%ci) w kt$rej jeden rzecz( sprawia zawarcie zaobserwowano koincydencyjne z) z kt$rych do zawarcia' 3rzykady ukad$w analogowych s(: widz co% organicznego) kt$ra z kilkoma innymi sprawami organicznych nich zgadza si) ,e ma kwiaty) li%cie) odygi) poniewa, teraz maj( te, korzenie) wic wnioskuj) ,e nawet) ,e bd( miay korzenia' /ak to jest wnioskowanie z analogii) je%li uzna2) ,e ludzie zgadzaj( si na ich rysy twarzy) uzgadniaj( w ich charakterze' 7 "nalogia wniosku opiera si g$wnie na tym) ,e zakada) ,e rzeczy) kt$re zgadzaj( si ze sob( w kilku kawakach) bezsporne) istnieje) i dlatego z tego samego powodu) sam musi by2 przestrzegane) tak bdzie to wsp$lne uziemienie wsp$lne konsekwencje dla rzeczy) nie tylko przyni$s postrzegane szacunek w ka,dym' 7 9owsze) filozofii Achellinga to,samo%ci powstay filozofi przyrody) kt$re rozpoznaje tylko prawdziwe grunt wszystkich wyszukiwa+) w szczeg$lno%ci wsp$lnych udowodni2 przez analogie' ,ozdzia ??A5 <ontynuacja 0 1o to jest wasne i do%wiadczenia innychD 20 >oje wasne do%wiadczenie jest) ,e w przypadku obiekt$w o nas samych) zagranicznych) gdzie s( one postrzegane przez innych' 0 8akie s( obserwacje i wstpne wyszukiwaniaD 20 obserwacje - obser ationes . s( celowe) ze zwr$ceniem uwagi zjawisk zwi(zanych postrzeganie bez jego arbitraln( zmian6 eksperymenty - E%perimenta .) z drugiej strony) celowo rachunek zmian w podanych obiekt$w) kt$re s( wykonane w spos$b arbitralny i do cel$w jakiejkolwiek nieruchomo%ci bli,ej pozna2 je) przechodz(c przez takie zmiany) a nastpnie jest w

stanie je ogl(da2 z kilku stron) a w kilku proporcjach' Zar$wno do%wiadczenia Obserwacje i su,( do zapewnienia odpowiedniego do%wiadczenia i okre%lenia bezpiecze+stwa i musz( by2 zawsze po(czone ze sob() gdzie to mo,liwe' /ytanie3 1o trzeba zrobi2) gdy kto% chce u,ywa2 zagranicznych do%wiadcze+ dla doskonalenia wasnej wiedzyD 20 8eden wiarygodno%2 zezna+ -zeznania. di musi zbada2 sprawozdanie) w kt$rym inny raport na temat) w jaki spos$b postrzegane) tak) ,e nikt w grozi co dziwne bdy lub celowego kamstwa na wasnych bdach' /en jeden) teraz wida2 zar$wno na wewntrzne ni, na zewntrznej wiarygodno%ci zezna+' 0 1o oznacza wiarygodno%2 wewntrzn( i zewntrzn(D 20 wewntrzny wiarygodno%2 %wiadka) zale,y od tego) czy rzecz) m$wi to samo w sobie jest mo,liwe lub prawdopodobne' 3owiedzia komu% na przykad) ,e widzia dziesi2 okci wielkie gigant$w) wic ta historia bdzie zostawi2 wewntrzn( wiarygodno%2) gdy wszystkie) nawet je%li czowiek) kt$ry powiedziaa) zwie m(dre i prawdziwe znane' 7 Zewntrzna wiarygodno%2 %wiadka) jednak zale,y od: J. efektywno%2 - de%teritas . %wiadk$w) czy on naprawd ma -zdrowe umys i zmysy. wymogi do prawidowego postrzegania) i czy jest on bezpo%rednim %wiadkiem -%wiadek. lub tylko po%rednie -%wiadek ucho. dlatego pierwszy ma coraz wicej wiarygodno%ci zewntrznej dla siebie) jako ostatni z wymienionych' K. Od szczero%ci - od .itas . %wiadka) poniewa, wiele z wolna) przymusowej lub odrzuca prawd) kiedy to ich odpowiednik w peni %wiadoma' /ytanie3 1o to jest legendaD 20 narracja) kt$ra opiera si na ,adnych konkretnych produkt$w) kt$re mo,na sprawdzi2) wic nawet nie nale,( pod wzgldem zewntrznej wiarygodno%ci' 1zy mit propagowany przez kilka wiek ludzi) to si nazywa tradycja - traditio .) a raz zaczn( same powodu do ,adnych konkretnych produkt$w) nazywa si to plotka - plotka .' /ytanie3 8ak si nazywa wiara przyznane do%wiadcze+ zagranicznychD Wistoryczny - ;ides >istorica .' ,ozdzia dwudziesty sidmy % re.leksji 0 1o to jest odbicie - meditatio .D 20 0 zamierzonego kierunku umysu do pewnego przedmiotu wiedzy w celu dokadnego nauczania o tym samym' 3o tym jego wasny tok my%lenia) to powiedzia) natychmiast) ale nastpuje dziwny tok my%lenia) to odbicie po%redni(' ;ya nazywana jest r$wnie, odbicie w w(skim znaczeniu i my%lenia par eBcellence' /ytanie3 1o mo,na zaobserwowa2 w bezpo%rednim my%liD 20 /rzeba metodycznie) zgodnie z zasadami procesu my%lowego tutaj) patrz(c do ka,dego terminu) kt$ry wystpuje w my%li jasno i wyra4nie w zakresie jego tre%ci i zakresu) przed wami w my%leniu rozwija si) z nich wynikaj(ce wyja%nie+ i organizacje musz( stara2 si wyci(gn(2 wnioski) i tym samym celem) aby zdawa2 sobie spraw z nim) dla kt$rych s( ci(gnitych) nale,y tak,e powi(za2 z przedmiotem my%li odnosz(cych 20 wiara

si razem tak) ,e pomysy s( nieco wy,ej) patrz(c 3rzystojny i pod(czony cay' /yt03 0 jaki spos$b mo,e nast(pi2 odbicie po%redniD 20 cz%2 czytania - lectio .) cz%ciowo przez suchanie - auditio .6 suchanie sprawia ,ywe wra,enie) czytanie jednak dozwolone wicej rozwagi i arbitralne Atacjonarne) do wasnej refleksji pomidzy darmo aby wyj%2 z gry' /ytanie3 1o zrobi ten) kto chce doskonali2 swoj( wiedz) suchaj(c) obserwuj(c toD 20 >usi by2 na temat) na kt$ry chce si nauczy2 suchaj(c przygotowa2 - praeparatio .) lub w celu uzyskania wiedzy o wstpn( aby m$c %ledzi2 suchaj(c nawet nauczyciela z jego my%li) musi podczas suchania Fight 5i?e - attentio .) a potem powt$rzy2 to) co sysz( - .epetitio my%li.) tak) ,e einprHge swoj( pami2) a on wci(, ostro,ni mo,e by2) st(d powiedzenie: .epetitio est mater Studiorum ' Rozprawa nie mo,e nigdy by2 r$wnie, sama ,yje obawa co innego m$wi) ale jego wasna natychmiastowa my%l nie musi by2 zawsze dziaanie przetworzy2 to) co syszysz' /ytanie3 1o nale,y zbada2 w dokadnym czytaniu przede wszystkimD 20 J. 8e%li masz rzeczywiste sowa rzekomego pisarza przed nim) i K.) kt$re jest prawdziwe znaczenie tych s$w) najpierw analizuje krytyk) drugi hermeneutyki - FBegetik) "uslegekunst.' 0 8ak odr$,ni2 krytykD 20 0 wy,sze i ni,sze' 0y,sza krytyka bada autentyczno%2 -autentyczno%2. z czcionk( w cao%ci i zgodnie z ich g$wnych cz%ci) ni,szy) integralno%ci -integralno%2. z tym samym) w odniesieniu do obecnych w ich poszczeg$lnych s$w i zda+' Zatem) wiksza krytyka bdzie musia zbada2) czy wypowiedzi zostaa przy(czona do 1ycerona) s( naprawd to wszystko) skoro ksi(,ki z reklam >erennium ) itp') faktycznie napisane) jak jego autor nazwa to ni,sze krytyki) czy to lub ,e sowo brzmieniu tego czy innego punktu) przeniesione lub zosta uszkodzony) itp' wy,sza krytyka bada autentyczno%2 podpisu znakomicie por$wnuj(c swoisty styl i ducha sama z tym) kt$re panuje w innych niew(tpliwie autentycznych pismach tego samego autora) %rednio) i dolnej krytyki g$wnie zajmuje por$wna+ wielu kopii) tumacze+ i cytat$w) kt$re s( wyposa,one z czcionki do badania w innych pracach) aby pom$c) i pozwoli si) gdy nie mo,na osi(gn(2 idealnego pewno%ci wic) zao,enia - conjecturae . na temat prawdziwej natury 3isma <witego' ,ozdzia dwudziesty smy % komunikatu 'iedzy /ytanie3 8akie rodzaje komunikacji wiedzy mo,na wyr$,ni2D 20 jednostronne) gdzie tylko cz%2 przyczynia si do prowadzenia nauczania innych i wzajemna) gdy obie strony przyczyniaj( si wzajemnie do ich dyspozycji' ;yy dzieje si w klasie) ostatni w wywiadzie' 0 8ak lekcje siD 20 Zar$wno w mowie i pi%mie) ale zasady logiczne s( takie same dla obu typ$w' 5$wnie chodzi o tego rodzaju nauczania w klasie - Metodego 5idactica . na) tj' postaci prezentacji) kt$re jeden u,ywa do wydania wynik$w) to jest

w cz%ci wewntrznej) jak odnosi si do typu aran,acji i (czenia samego my%lenia) a cz%ciowo Zewntrzna stopniu odnosi si ona do inwestytury i prezentacji my%li za pomoc( s$w i zda+' :0 8akie prezentacji) rozr$,nienie pod wzgldem ksztatu wewntrznejD 20 3rzede wszystkim w zale,no%ci od tego) czy idee przedstawione po(czone syntetycznego lub metod( analitycznej) syntetycznej i analityczne'7 Odwouj(c si do konstytucji przedmiotu uwag do kt$rej wykad jest skierowany) wic bdzie albo akademickim lub krajowe normy) kt$re maj( dla tych) kt$rzy chc( zdoby2 gruntown( wiedz z lat ubiegych nauki i wiedzy niezbdnej do tego) co dla te) kt$re chc( przenikn(2 zbyt gboko do nauki bez) oraz bez wiedzy niezbdnej do dokadnego zapoznania si z wa%cicielem samo) ale chc( uzyska2 wgl(d w to) w og$le) to jest dla niewyksztaconych) dla ludzi' Acholastic prezentacja jest r$wnie, nazywany Acholastic) akademickim) naukowym) scientifische) systematyczne) akroamatische) ezoteryczne' !dzie %cisy porz(dek logiczny) d(,y do osi(gnicia jak najwikszego kompletno%ci i dokadno%ci) oraz u,ywa wasnych gotowych s$w - termin,* tec)nic!n&c) . do odpowiedniego oznaczenia my%li) kt$re czasami r$,ni( si od zwykego u,ycia jzyka w ich znaczenie bardzo' 3rezentacja jest jednolity krajowy zwany r$wnie, popularny) popularny' >usi dla jasno%ci) bo zawsze wymaga od uczni$w mniejszej edukacji naukowej) ustpuj( z metody %ci%le logicznego) przyklejaj( si do zwykego u,ytku mowy) a jako przykad tego) co jest oferowane) mo,liw( wyszukiwania) musi budowa2 swoje nauki na temat rzeczy) kt$re mo,na przyj(2) ,e s( one r$wnie, oduczy2 ju, znane) a czsto dziaaj( znacznie wicej s$w ni, metoda scientifische nauczania do) byo to) co mo,e by2 wyra,ona w spos$b nie zrozumiaym) aby byo jasne) przez innych termin$w i zwrot$w' 7 >etody matematyczne wykadu jest nic innego ni, metoda scientifische) stosowane do matematyki' Ee ich zapisy s( zwykle wymienione tutaj w specjalnych tytu$w) to nic nie znacz(ce) a raczej odnosi si do zewntrznej formy' :0 8akie typy prezentacji mo,na wyr$,ni2 w stosunku do zewntrznej formyD 20 uszkodzony -fragmentaryczne) aforystyczna) rhapsodistische.) je%li kto% recytuje swoje my%li tylko w kr$tkich zdaniach) jak to ma miejsce w Wipokratesa medyczne i filozoficzne aforyzmy 3latner) a sp$jne -ci(gy) kohHrierende. gdy my%li s( przedstawione w ci(gym powi(zaniu 7 unbildliche) bezpo%redni i graficzny) paraboliczne) po%rednie) tajemniczy) enigmatyczny) w zale,no%ci od tego) czy kto% wyra,a swoje my%li wprost) czy w obrazy) por$wna+) tajemniczych opowie%ci einkleidet 7 mono -monologicznej. i dwujzycznego -dialog.) ostatni) je%li tylko pytania i odpowiedzi) zmieniy si tutaj) to r$wnie, nazwa erotematische) i to w$wczas katechetyczn( lub Aokratesa -po Aokrates nazywany tak) ,e w tego rodzaju erotematischen 0ykad by mistrzem.) w zale,no%ci od tego) czy si one tylko w pamici lub umys ucznia do wypenienia) w metodzie katechetyczn( czyli ucze+ jest jedynie poszukiwanej) co ju, wiedzia lub powinien wiedzie2) w sokratycznej 9atomiast pytania s( ustawione tak) 0ydaje si) ,e rozwija2 si w tym) co jest pytanie) co chcia powiedzie2 pytaj(cego' 0 celu uzyskania tego przykady) jeden robi najlepiej czyta2 Ksenofonta pami(tki lub dialogi 3latona) w kt$rych Aokrates jest wprowadzana jako m$wienie' 7 alej) rozr$,niamy epistolarische formie prezentacji)

gdzie jest napisane) napisane w formie listu6 sylogistycznej) gdzie to jest napisane w formalnych wniosk$w) a burzliwa lub chaotyczny) gdy jest baagan) zdezorientowany i czsto z jednego obiektu do innego pomijam) wdr$wki) degresywna) je%li czsto ucieka g$wny przedmiot wykadu mieszka2 na obiektach ubocznych' 0 1o musi nast(pi2) gdy rozmowa ma su,y2 jako wzajemne my%li notyfikacji do doskonaej wiedzyD 20 olne ko+ce mowy musi d(,y2 nastpnie) na takich przedmiot$w) w stosunku do kt$rych ich wyroki s( r$,ne) w celu uzyskania zgodno%ci) tak aby w znie%2 prawdy' 3oniewa, jego wasna opinia prawdziwego gospodarstwa dolnej mowy ko+cach ka,dego) na pocz(tku przynajmniej 7 w przeciwnym razie nie byoby nawet jego opinii 7 wic ka,dy stara si wnie%2 inne znaczenie) ,e) -inne. porzuci2 opini i zgadzam si ze wszystkim) ,e on) -byy. ma' 3oniewa, zadanie to ma miejsce z obu stron oczekiwa2) tworzy kontrast midzy aktywnym sub7speak) kt$ry my%la) umys lub powodem spor$w - intellectualis "ugna !obac!&' Logica . jest nazywany' 0 8ak mo,na z my%li sporuD 20 albo w formie poufnej rozmowy - t&pu rod!ina kolok*ium . lub jako walki publicznej i uroczystej opinii - disputatio Solemnis .' /ytanie3 8akie s( zasady dla obu rodzaj$w my%li sporu) czy to jest do zrobienia racjonalnieD 20 /rzeba zawsze mie2 na uwadze cel rozmowy) a mianowicie zwycistwo prawdy poprzez wzajemne oporu' >usimy w zwi(zku z tym nie tylko zaprzecza zarzutom swojego przeciwnika) kt$ry w jaki% spos$b poprzez wykorzystanie sabo%ci przeciwnika) chce doprowadzi2 to do milczenia) ale z og$lnych powod$w obali2 go' 8eden ma sporu sam punkt niezgody - contro ersiae stan .) di obiektu) na kt$rego szanuje wyroki s( r$,ne) okre%li2 mo,na) i nie odbiegaj( od niego: trzeba) na zasadach) kt$re powinny su,y2 jako podstawa sporu) zjednoczy2) bo je%li ka,dy dowodzi czego% przeciwnego maksym() nikt nie mo,e obali2 innego) dop$ki on sam obali zasady) trzeba by) je%li nie byli zgodni w sprawie zasad) twierdz() tylko o nich) zanim si wyci(gn(2 informacje wynikaj(ce prawdopodobnie argumentowa2 wnioski' At(d powiedzenie: Contra "rincipia negantem non potest disputari ' 7 9ale,y r$wnie, unika2 niepotrzebnych spor$w o sowa lub Logomachieen) nie spieraj( si o rzeczy) kt$re nie mog( by2 zidentyfikowane) poniewa, przekracza granice naszej wiedzy) a nie na tych) kt$re nie s( warte k$tni - de lana caprina .' 7 owody przeciwnika nie tylko by2 testowany ich formalne) ale tak,e ze wzgldu na ich dokadno%2 merytoryczn() a gdzie b(d zostanie wykryty) to musi r$wnie, by2 %wiadomi 4r$da bdu' 7 8e%li obali dow$d twierdzenia) nie mo,emy uwierzy2) potwierdzona przez samego rekordu) lub mo,e udowodniy suszno%2 wasnej opinii) bo inne ni, potwierdzona dowodami przeciwnika mog( mie2 inne bardziej wa,ne miejsce na jego zdaniu' Ap$r musi by2 w ko+cu zrobi2 z ludzko%ci( i bez pasji'