Podstawowe charakterystyki niezawodnoci

sem. 8. Niezawodno elementw i systemw, Komputerowe systemy pomiarowe

Wstp Niezawodno R (t) to prawdopodobiestwo pewnych zdarze Intensywno uszkodze (t) wyraa prawdopodobiestwo wystpienia uszkodzenia w cigu jednostki czasu pracy w okrelonych warunkach

Statystyka matematyczna daje nam moliwo wyznaczenia jedynie estymatorw, a jak jest warto rzeczywista nie wiemy

Estymator intensywnoci uszkodze - przedzia ufnoci, ktry z okrelonym prawdopodobiestwem zawiera warto rzeczywist

P{ d g } =
2

P{ d g } =
d , g
- dolna i grna granica przedziau ufnoci,

- poziom ufnoci, zwykle 0,6 lub 0,9

Rodzaj elementu Poczenia lutowane Poczenia owijane Kondensatory Rezystory objtociowe Rezystory warstwowe Tranzystory krzemowe Mikroukady analogowe Mikroukady cyfrowe

[x 10-6 1/h] 0,01 0,001 0,1 2 0,05 0,02 0,08 0,8 0,3 0,1
3

Podstawowe charakterystyki niezawodnoci

- liczbowe, - funkcyjne. 106 godzin 41 666,6 dni 117,04 lat

Obiekty nienaprawialne
Liczbowe

FIT redni czas pracy do uszkodzenia Failured in time

uszkodzenie/109 godzin /106 godzin

R (T) niezawodno jako prawdopodobiestwo

R(T ) =

m n

m liczba poprawnie pracujcych wyrobw czasie T, n liczba wyrobw, ktre rozpoczy prac w momencie t = 0 Reliability
4

wykres

Z (T) wskanik uszkodze

Z (T ) =

nm n

m liczba poprawnie pracujcych wyrobw czasie T, n liczba wyrobw, ktre rozpoczy prac w momencie t = 0

wykres

Liczba uszkodze odniesiona do czasu

% uszkodze/106 godzin /109 godzin

Failure rate
5

W normach podawane s

Wadliwo dopuszczalna AQL/1000 h Liczba uszkodze, ktra moe wystpi po 1000 godzin Accepted quality limit

Wadliwo dyskwalifikujca LTPD/1000 h Liczba uszkodze, ktra dyskwalifikuje oszacowany wskanik Lot Tolerance Percent Defective Badania kontrolne

Mil-S-19500 Mil-M-38510

Rzadziej stosowane wskaniki

rednie ryzyko uszkodzenia w czasie eksploatacji

1 n * = ti n i =1

n - liczba obiektw, ti* - czasy kolejnych uszkodze.

Wariancja i odchylenie standardowe

n 1 * 2 2 = ( t ) i n 1 i =1

= 2

Przykad n = 10
i ti* 1 33 2 36 3 41 4 48 5 63 6 84 7 101 8 107 9 116 10 132

= 76

2 = 1135

= 37

Wskaniki funkcyjne dystrybuanta czasu poprawnej pracy F (t), funkcja gstoci uszkodze f (t), funkcja intensywnoci uszkodze funkcja ryzyka (t), funkcja niezawodnoci R (t).

Dystrybuanta czasu poprawnej pracy F (t) F (t) = P [t < t1] uszkodzenie wyrobu nastpi nie pniej ni w chwili t1

Funkcja niezawodnoci R (t) R (t) = P [t t1] Funkcja gstoci uszkodze f (t)

uszkodzenie wyrobu nastpi nie wczeniej ni w chwili t1 R (t) = 1 F (t)

f (t ) =

dF (t ) dR (t ) = dt dt

okrela szybko zmian liczby uszkodzonych wyrobw w obserwowanej populacji 9

Dystrybuanta i funkcja niezawodnoci mog by wyraone przez funkcj gstoci uszkodze

F (t ) = f (u ) du
0

R(t ) = f (u ) du
t

Prawdopodobiestwo, e wyrb uszkodzi si w przedziale [t, t + t] wynosi f (t) t, przy zaoeniu, e t jest mae

P[t < t t + t ] f (t ) t
10

Funkcja intensywnoci uszkodze funkcja ryzyka (t) Pobieramy do bada prb reprezentatywn skadajc si z n wyrobw Naley znale prawdopodobiestwo zdarzenia, e wyrb, ktry pracowa od rozpoczcia bada (t = 0) uleg uszkodzeniu w przedziale czasu [t, t + t] P [t, t] Z definicji prawdopodobiestwo jest stosunkiem liczby zdarze elementarnych do oglnej liczby zdarze Liczba zdarze elementarnych - nf (t)t kady z wyrobw moe ulec uszkodzeniu w przedziale [t, t + t] Oglna liczba zdarze elementarnych - nR (t)
11

Wobec tego prawdopodobiestwo zdarzenia mona zapisa jako:

n f (t ) t f (t ) P[t , t ] = = t n R(t ) R(t )

Funkcja intensywnoci uszkodze jest definiowana jako prawdopodobiestwo zdarzenia losowego (uszkodzenia wyrobu) w przedziale czasu [t, t + t] odniesione do czasu trwania przedziau t

f (t ) t P[t , t ] R(t ) f (t ) = = (t ) = t t R(t )

12

Zalenoci

dF (t ) dR (t ) f (t ) = = dt dt
dR (t ) f (t ) (t ) = = dt R (t ) R (t )

f (t ) (t ) = R (t )

dR(t ) f (t ) = dt R(t ) R(t )

przy zaoeniu, e R (0) = 1
t

dR (t ) = (t ) dt R (t )

R(t ) = exp[ (u ) du ]
0
13

Okres ycia wyrobw (obiektw) nienaprawialnych

Krzywa siodowa Krzywa wannowa

Krzywa stosowana od lat 50. XX wieku Trzy okresy ycia:

na podstawie analizy czasu ycia lamp elektronowych i pierwszych maszyn cyfrowych

I okres uszkodze wczesnych, uszkodzeniu ulegaj wyroby o zej jakoci, wadliwe, II - okres normalnej eksploatacji, liczba uszkodze jest staa, uszkodzenia s przypadkowe, wynikajce z przecie, niepoprawnych warunkw pracy, III okres zuycia 14

Obecnie wzorem okrelajcym przebieg funkcji ryzyka jest krzywa grzbietowa Podzia jest podobny, ale okres uszkodze wczesnych moe mie rny przebieg

wykres

15

Charakterystyki obiektw naprawialnych (odnawialnych)

1. Obiekty z pomijalnym czasem odnowy 2. Obiekty z istotnym czasem odnowy 1. Obiekty z pomijalnym czasem odnowy Liczbowe redni czas pracy midzy uszkodzeniami (w okrelonym czasie T) MTBF Mean Time between Failure

redni czas pracy do uszkodze (w okrelonym czasie T) MTTF Mean Time to Failure

t1 + t 2 + ... + t m MTTF = m

gdzie: m liczba uszkodze w czasie T, ti - i - ty czas do uszkodzenia

16

MTBF redni czas midzyawaryjny Przykad Zastosowanie do okrelenia ywotnoci twardych dyskw MTBF wynosi 200 000 godzin okrelony dla danej serii dyskw

MTBF 200 tysicy godzin, czyli prawdopodobiestwo uszkodzenia dysku w cigu roku jest rwne okoo 4,5% 200 000 godzin: 24 = 8333.3 dni : 356 = 23,4 lat 23,4 100% 1 - 4,27% Mamy 22 dyski 1 dysk w cigu roku moe ulec uszkodzeniu, - pracuje 24 godziny Jeeli pracuje mniej, to .
17

2. Obiekty z istotnym czasem odnowy

Wspczynnik gotowoci technicznej (dyspozycyjnoci)

MTBF k g = lim t k g (t ) = MTBF + MRT

gdzie: MRT redni czas napraw Mean Repair Time k prawdopodobiestwo, e w danej chwili t wyrb (obiekt) bdzie zdatny do pracy, ti i ty czas do uszkodzenia, czyli zmienna losowa t

18

Funkcyjne Charakterystyka niezawodnoci wyrobw (obiektw) odnawialnych funkcja odnowy H (t) Definiowana jest jako oczekiwana liczba m odnw wyrobu (obiektu) od momentu rozpoczcia jego pracy do chwili t

Gsto odnowy (t) szybko narastania liczby dokonywanych odnw z upywem czasu pracy t

(t ) =

dH (t ) dt
t

Zwizek midzy H (t) i (t) mona zapisa:

H (t ) = (u ) du
0

19

Charakterystyki niezawodnociowe wyrobw (obiektw) pracujcych na danie Wyroby pracujce na danie: - nieodnawialne, - odnawialne.

Wyroby nieodnawialne

P (t) prawdopodobiestwo pracy na danie wykres

P (t) jest zwykle funkcj monotonicznie malejc, bo w wyrobie (obiekcie) zachodz zmiany zwizane z procesami starzenia, nawet jeeli wyrb nie pracuje. P (t) wyrobu (obiektu) odnawialnego jest funkcj okresow. Dziki naprawom uszkodzenia s usuwane, a wic i procesy starzenia nie wystpuj w sposb oczywisty.
20

Wyroby odnawialne wykres Po (t) prawdopodobiestwo odmowy pracy

Odnowa usuwa skutki uszkodzenia i Po (t) po odnowie = 1,

Po (t) wyrobu (obiektu) odnawialnego jest funkcj okresow. Dziki naprawom uszkodzenia s usuwane, a wic i procesy starzenia nie wystpuj w sposb oczywisty. W rzeczywistoci efekty starzenia mimo napraw te wystpuj i funkcja Po (t) jest funkcj okresow, malejc.

wykres
21