Roczny plan pracy z wiedzy o spoeczestwie dla gimnazjum zintegrowany z seri Dzi i jutro klasa 1 Wymagania na poszczeg lne

oceny
!emat lekcji 1. Ja, czyli kto? "agadnienia - tosamo - tosamo osobista i spoeczna - samoocena - praca nad sob - styl ycia - aktywny i bierny styl ycia - sposoby spdzania wolne o czas! - samorealizac"a - kons!mpcy"ny styl ycia - wsp#czesne a!torytety - soc"alizac"a - czynniki !atwia"ce i !tr!dnia"ce soc"alizac" - role spoeczne - kon'likt r#l dopuszczajca - wy"ania terminy$ samoocena, samorealizac"a, a!torytet - dokon!"e samooceny - t!maczy, czym "est styl ycia - poda"e przykady aktywne o i bierne o spdzania wolne o czas! Wymagania na poszczeg lne oceny dostateczna do#ra #ardzo do#ra Rozdzia $% &a i moje otoczenie - wy"ania terminy$ - pode"m!"e dziaania - wskaz!"e sposoby tosamo, ma"ce na cel! poprawienia kons!mpc"onizm eliminac" swoic% wad i samooceny - wymienia elementy wykorzystywanie at!t#w - !zasadnia, "aki tosamoci - wymienia czynniki spos#b spdzania - odr#nia tosamo ksztat!"ce styl ycia wolne o czas! "est osobist od spoeczne" - przedstawia ne atywne na"korzystnie"sze dla - c%arakteryz!"e i pozytywne strony czowieka wasny styl ycia kons!mpcy"ne o styl! - wskaz!"e osob, - omawia r#nice ycia, na podstawie kt#r !waa za pomidzy aktywnym i tekst! &r#dowe o a!torytet, i !zasadnia biernym stylem ycia - wy"ania terminy$ sw#" wyb#r - wskaz!"e kon'ormizm, wsp#czesne a!torytety nonkon'ormizm - wy"ania termin$ soc"alizac"a - wymienia role spoeczne, "akie moe od rywa czowiek - wy"ania, co decyd!"e o dobryc% relac"ac% z innymi l!d&mi - okrela, w "akic% syt!ac"ac% czowiek moe !traci swo" indywid!alno, na podstawie tekst! &r#dowe o - przekaz!"e kom!nikat w spos#b werbalny i niewerbalny - odczyt!"e w spos#b prawidowy esty rozm#wcy - okrela re !y - wskaz!"e czynniki sprzy"a"ce soc"alizac"i i " o ranicza"ce celujca - omawia ne atywne sk!tki zanione" l!b zawyone" samooceny - odr#nia a!torytety rzeczywiste od pozornyc%

(. )zowiek istot spoeczn

- t!maczy, co to znaczy, e czowiek "est istot spoeczn - wylicza penione przez siebie role spoeczne

- wymienia przyczyny kon'likt! r#l spoecznyc%

*. +oroz!miewamy si

- kom!nikac"a werbalna i niewerbalna - nadawca i odbiorca - zasady sk!teczne" kom!nikac"i - mowa ciaa

- wy"ania, na czym pole a kom!nikac"a werbalna i niewerbalna - prowadzi rozmow w spos#b k!lt!ralny - wskaz!"e sposoby

- poda"e zasady sk!teczne o poroz!miewania si - wymienia podstawowe zasady p!blicznyc% wystpie,

- wy"ania znaczenie mowy ciaa w akcie kom!nikac"i - !czestniczy w dysk!s"i l!b debacie na wybrany temat

- prezent!"e p!blicznie przy otowane wystpienie - t!maczy, na czym pole a debata oks'ordzka

-. .ie taki kon'likt straszny

/. 0r!py spoeczne

2. 3ycie szkoy

4. .ormy i zasady

- !mie"tno p!blicznyc% wystpie, - prowadzenie dysk!s"i i debaty - praca zespoowa - przyczyny powstawania kon'likt#w - na"czstsze syt!ac"e kon'liktowe - sposoby rozwizywania kon'likt#w - sk!teczne prowadzenie ne oc"ac"i - zbiorowo a r!pa spoeczna - przyczyny powstawania r!p spoecznyc% - podzia r!p spoecznyc% - %ierarc%ia w r!pie - rodzina "ako podstawowa r!pa spoeczna - '!nkc"e rodziny - wadze szkolne - stat!t szkoy - prawa i obowizki !cznia - zadania samorzd! !czniowskie o - 'ormalne i nie'ormalne normy spoeczne - '!nkc"e norm

pode"mowania decyz"i w r!pie

przemawiania w syt!ac"ac% o'ic"alnyc% - poda"e zalety pracy zespoowe" - wymienia r#ne typy zac%owa, i postaw w syt!ac"ac% kon'liktowyc% - wskaz!"e sposoby rozwizywania kon'likt#w - t!maczy, na czym pole a kon'likt pokole,, na podstawie tekst! &r#dowe o - okrela rol kontakt#w i wizi z innymi l!d&mi w yci! czowieka - przedstawia podzia r!p spoecznyc% - okrela na"czstsze przyczyny kon'likt#w we wsp#czesnym wiecie - wskaz!"e problemy, z kt#rymi na"czcie" wie si kon'likt pokole,, na podstawie tekst! &r#dowe o - wymienia korzyci pynce z przynalenoci do r#nyc% r!p spoecznyc% - dostrze a wpyw r!py na "ednostk - c%arakteryz!"e wsp#czesny model rodziny - poda"e ne atywne sk!tki r#nyc% zac%owa, w syt!ac"ac% kon'liktowyc% - sym!l!"e prowadzenie mediac"i pomidzy zwanionymi stronami

- wy"ania terminy$ kon'likt, ne oc"ac"e, kompromis - poda"e przykady syt!ac"i kon'liktowyc% w codziennym yci!

- wy"ania, czym "est zbiorowo, a czym 1 r!pa spoeczna - poda"e nazwy r!p spoecznyc%, do kt#ryc% naley - wymienia '!nkc"e rodziny

- omawia %ierarc%i r!py - przedstawia cec%y, "akie powinien mie przyw#dca r!py - t!maczy, na czym pole a warto i rola rodziny oraz specy'ika wizi rodzinnyc%

- wy"ania terminy$ rodzina niepena, rodzina przybrana, rodzina zastpcza

- wy"ania, czym "est stat!t szkoy - wymienia podstawowe prawa i obowizki !cznia - rozpozna"e podstawowe zasady i normy wsp#ycia spoeczne o

- omawia str!kt!r wadz szkoy - poda"e przykady dziaa, samorzd! !czniowskie o - wy"ania, dlacze o naley przestrze a norm spoecznyc% - t!maczy, na czym

- okrela zadania poszcze #lnyc% or an#w wadz szkoy - przedstawia %istori swo"e" szkoy i bio ra'i "e" patrona - poda"e przykady postpowania z odne z okrelonymi normami - omawia sk!tki

- poda"e sposoby aktywne o !czestniczenia w yci! szkoy - !zasadnia, kt#re normy spoeczne !waa za na"wanie"sze

- omawia wybrany problem swo"e" spoecznoci szkolne" i wskaz!"e sposoby "e o rozwizania - przedstawia sposoby zapobie ania dyskryminac"i w szkole

spoecznyc% - prawa obywatelskie - toleranc"a i rodza"e nietoleranc"i - dyskryminac"a os#b i r!p spoecznyc%

- wymienia podstawowe prawa obywatelskie +olak#w - omawia przyczyny dyskryminac"i w szkole

1. 7#" !dzia w yci! spoecznym

- spoeczno - spoeczno lokalna - tradyc"a lokalna - lokalne stowarzyszenia i or anizac"e - potrzeby czowieka i ic% podzia - %ierarc%ia potrzeb

- wy"ania terminy$ spoeczno, spoeczno lokalna - t!maczy, czym s potrzeby - wskaz!"e potrzeby nisze o i wysze o rzd!

(. 5azem stanowimy nar#d

- nar#d - tosamo narodowa - dziedzictwo narodowe - symbole narodowe i ic% %istoria - ksztatowanie si narod! polskie o

- wy"ania termin$ nar#d - wymienia polskie symbole narodowe

nieprzestrze ania norm spoecznyc% - przedstawia prawa i wolnoci obywatelskie +olak#w - okrela, czym za"m!"e si 5zecznik +raw 6bywatelskic% w +olsce - wy"ania termin$ wolno sowa - rozpozna"e za roenia zwizane z nietoleranc", na podstawie tekst! &r#dowe o Rozdzia $$% 'ar d i spoeczestwo - wymienia elementy - wymienia korzyci skada"ce si na pynce z ycia w tradyc" lokaln spoecznoci swo"e o mie"sca - poda"e przykady zamieszkania stowarzysze, i - poda"e in'ormac"e na or anizac"i lokalnyc% temat swo"e" - c%arakteryz!"e na"blisze" okolicy dziaalno lokalne o - wymienia r#ne stowarzyszenia, na sposoby realizac"i te" podstawie tekst! same" potrzeby &r#dowe o - przedstawia %ierarc%i potrzeb wed! 8. 7aslowa - wy"ania terminy$ - poda"e przykady tosamo narodowa, polskie o dziedzictwa dziedzictwo narodowe narodowe o - poda"e daty polskic% - okrela rol symboli wit narodowyc% narodowyc% - omawia czynniki sprzy"a"ce ksztatowani! si narod#w

pole a toleranc"a i nietoleranc"a - poda"e przyczyny nietoleranc"i

- wymienia przykady nietoleranc"i we wsp#czesnym wiecie

- okrela zadania lokalnyc% stowarzysze, i or anizac"i - omawia problemy wystp!"ce w spoecznoci lokalne"

- inic"!"e dziaania ma"ce na cel! rozwizanie lokalnyc% problem#w

- przedstawia etapy powstawania narod! polskie o - wy"ania, dlacze o !trata niepodle oci i okres zabor#w wpyny na ksztatowanie wiadomoci narodowe" +olak#w

- wymienia zalety !czestnictwa w tworzeni! k!lt!ry narodowe" - omawia dobre oraz ze strony wielonarodowoci

*. 6d patriotyzm! do szowinizm!

- o"czyzna - maa o"czyzna - patriotyzm - patriotyzm lokalny - nac"onalizm, szowinizm, rasizm, kosmopolityzm - stereotypy narodowe

- wy"ania terminy$ o"czyzna, patriotyzm - przedstawia obowizki obywateli wobec o"czyzny

-. 7nie"szoci narodowe

- mnie"szoci narodowe i etniczne - prawa mnie"szoci narodowyc% i etnicznyc% - emi rac"a i imi rac"a - +olonia na wiecie

- wy"ania terminy$ mnie"szoci narodowe, mnie"szoci etniczne - wymienia mnie"szoci narodowe i etniczne mieszka"ce w +olsce

/. :poecze,stwo i %ierarc%ia spoeczna

- spoecze,stwo - spoecze,stwo in'ormacy"ne - lobalna wioska - klasy i warstwy spoeczne - awans spoeczny i de radac"a spoeczna

- wy"ania termin$ spoecze,stwo - wymienia klasy spoeczne

- t!maczy, na czym pole a patriotyzm lokalny - wymienia rodza"e patriotyzm!, na podstawie tekst! &r#dowe o - c%arakteryz!"e r#ne postawy patriotyczne 1 nac"onalizm, szowinizm i kosmopolityzm - okrela, czym "est stereotyp i wymienia "e o cec%y - wy"ania, czym by 9oloca!st - poda"e podstawowe prawa mnie"szoci narodowyc% i etnicznyc% w +olsce - !zasadnia konieczno poszanowania odrbnoci k!lt!rowe" mnie"szoci narodowyc% - wskaz!"e na"wiksze sk!piska +olonii na wiecie - wy"ania termin$ lobalna wioska - t!maczy, czym "est spoecze,stwo in'ormacy"ne - wskaz!"e r#nice midzy yciem spoecze,stwa pierwotne o i

- wskaz!"e r#nice pomidzy patriotyzmem a nac"onalizmem i szowinizmem

- c%arakteryz!"e wsp#czesne 'ormy patriotyzm! - omawia przyczyny 9oloca!st!

- wy"ania znaczenie stereotyp! w odniesieni! do narod#w - poda"e przykady pozytywnyc% stereotyp#w narodowyc%

- omawia prawa mnie"szoci narodowyc% i etnicznyc% w +olsce - wskaz!"e na mapie pa,stwo, w kt#rym zna"d!"e si na"wiksze sk!pisko +olonii - poda"e czynniki wpywa"ce na ksztatowanie pocz!cia odrbnoci k!lt!rowe", na podstawie tekst! &r#dowe o - c%arakteryz!"e klasy i warstwy spoeczne - wymienia korzyci wynika"ce z obecnoci w spoecze,stwie klasy rednie", na podstawie tekst! &r#dowe o

- wskaz!"e wizi czce +oloni z pa,stwem i narodem polskim - wymienia dziedziny aktywnoci +olonii - omawia pozytywne i ne atywne sk!tki emi rac"i +olak#w

- ocenia stos!nek +olak#w do mnie"szoci narodowyc%

- opis!"e '!nkc"onowanie wybrane o spoecze,stwa pierwotne o - przedstawia dobre i ze strony przynalenoci do wybrane" klasy

- wy"ania, na czym pole a awans spoeczny i de radac"a spoeczna

2. +olskie spoecze,stwo

- wsp#czesne spoecze,stwo polskie - podzia klasowy polskie o spoecze,stwa

- wymienia klasy spoeczne wystp!"ce w +olsce

1. +o co l!dziom pa,stwo?

- pa,stwo - pa,stwa 'ederacy"ne i !nitarne - cec%y pa,stwa - '!nkc"e pa,stwa - obywatelstwo - narodowo - pa,stwa demokratyczne, a!torytarne i totalitarne - rep!blika - monarc%ia - system prezydencki, parlamentarny i mieszany

(. ;stro"e polityczne

- wy"ania termin$ pa,stwo - przyporzdkow!"e +olsk do waciwe o rodza"! pa,stwa - wymienia cec%y pa,stwa - c%arakteryz!"e !stro"e$ demokratyczny, a!torytarny i totalitarny - wskaz!"e r#nice midzy monarc%i a rep!blik

*. <emokrac"a

- demokrac"a bezporednia i porednia

- wy"ania istot demokrac"i - wymienia prawa i

wsp#czesne o - c%arakteryz!"e klas redni - c%arakteryz!"e - c%arakteryz!"e wsp#czesne problemy spoeczne spoecze,stwo polskie wystp!"ce w +olsce - przedstawia kwestie zwizane ze szkolnictwem wyszym w +olsce, na podstawie tekst! &r#dowe o Rozdzia $$$% (astwo - poda"e nazwy trzec% - omawia cec%y pa,stwa pa,stw 'ederacy"nyc% i - opis!"e wewntrzne i !nitarnyc% zewntrzne '!nkc"e - okrela '!nkc"e pa,stwa pa,stwa - wy"ania termin$ - rozr#nia po"cia repatriac"a obywatelstwo i narodowo - wymienia nazwy - c%arakteryz!"e rol dw#c% pa,stw obywateli w pa,stwie demokratycznyc%, demokratycznym, a!torytarnyc% i a!torytarnym i totalitarnyc% totalitarnym - poda"e nazwy dw#c% - wy"ania terminy$ monarc%ii i rep!blik ideolo ia, ospodarka - opis!"e, na czym centralnie sterowana, pole a" mec%anizmy kadenc"a wpa"ania spoecze,stw! okrelone" ideolo ii, na podstawie tekst! &r#dowe o - odr#nia demokrac" - wy"ania, w "aki bezporedni od spos#b pa,stwo porednie" demokratyczne dba o

spoeczne" - omawia poziom wyksztacenia spoecze,stwa polskie o - przedstawia korzyci i za roenia, "akie niesie ze sob powszec%ny dostp do internet! - wskaz!"e na mapie pa,stwa 'ederacy"ne i !nitarne - przedstawia sposoby !zyskania obywatelstwa polskie o - opis!"e sposoby powstawania trzec% typ#w !stro"#w politycznyc% - wy"ania enez r#nyc% 'orm rzd#w - wskaz!"e na mapie pa,stwa demokratyczne, a!torytarne i totalitarne - odsz!k!"e na mapie monarc%ie i rep!bliki - t!maczy, na czym pole a" r#ne rodza"e demokrac"i - t!maczy przyczyny mae" liczebnoci polskie" klasy rednie"

- samodzielnie tworzy de'inic"e pa,stwa 'ederacy"ne o i pa,stwa !nitarne o - ocenia relac"e pa,stwo 1 obywatel - rozpozna"e przyw#dc#w na"wanie"szyc% pa,stw wsp#czesnyc% - wy"ania terminy$ indoktrynac"a, p!cz, system prezydencki, parlamentarny i mieszany

- ocenia znaczenie k!lt!ry polityczne" dla '!nkc"onowania

- istota demokrac"i - termin$ prawa czowieka - prawa i wolnoci obywatelskie w pa,stwie demokratycznym

wolnoci obywatelskie w pa,stwie demokratycznym - wy"ania terminy$ radni, posowie, re'erend!m

-. =alety i wady demokrac"i

- zalety i wady demokrac"i - demokrac"a wikszociowa i konstyt!cy"na - dobro pa,stwa a dobro partii

- wymienia zalety i wady !stro"! demokratyczne o

- poda"e przykady zastosowania r#nyc% 'orm demokrac"i bezporednie" i porednie" - t!maczy, czym "est k!lt!ra polityczna, na podstawie tekst! &r#dowe o - !czestniczy w dysk!s"i na temat stosowania zasad demokratycznyc% w yci! codziennym - wy"ania terminy$ inic"atywa obywatelska, plebiscyt, kons!ltac"e spoeczne - t!maczy, na czym pole a demokrac"a wikszociowa i demokrac"a konstyt!cy"na - wy"ania, na czym pole a" dziaania dla dobra pa,stwa

dobro obywateli - wymienia przykady praw przys! !"cyc% obywatelom w kra"ac% demokratycznyc% - przyporzdkow!"e prawa obywateli do odpowiednic% kate orii praw

- !zasadnia wyszo demokrac"i nad innymi !stro"ami politycznymi

pa,stwa demokratyczne o

/. :poecze,stwo obywatelskie

- obywatelstwo - inic"atywa obywatelska i spoecze,stwo obywatelskie - 'ormy spoeczne o protest! - obywatelskie niepos!sze,stwo

- wy"ania termin$ obywatelstwo - wymienia prawa i obowizki obywatela +olski - omawia cec%y c%arakteryz!"ce dobre o obywatela

- t!maczy, na czym pole a istota spoecze,stwa obywatelskie o - przedstawia 'ormy !dzia! obywateli w yci! p!blicznym - rozr#nia 'ormy spoeczne o protest!

- omawia za roenia, kt#re wi si z demokrac" wikszociow - przedstawia znaczenie wsp#pracy i kompromis! dla '!nkc"onowania demokrac"i, na podstawie tekst! &r#dowe o - wymienia cec%y, kt#rymi powinny c%arakteryzowa si osoby c%cce bra aktywny !dzia w yci! spoecznym, na podstawie tekst! &r#dowe o - !zasadnia konieczno !dzia! obywateli w

- rozr#nia po"cia dobro pastwa i dobro partii - wymienia cec%y c%arakter! i osobowoci, kt#rymi powinien si odznacza dobry polityk - wy"ania terminy$ >weto l!dowe?, stra"k pracowniczy, or anizac"a poytk! p!bliczne o - !czestniczy w dysk!s"i dotyczce" wpyw! obywateli na sprawy wane dla cae o pa,stwa

- przedstawia swo" opini na temat polskie" demokrac"i

- wskaz!"e sposoby rozwiza, problem#w lokalnyc% i o #lnokra"owyc% z wykorzystaniem r#nyc% 'orm inic"atywy obywatelskie" - prowadzi dysk!s" dotyczc wpyw!

yci! p!blicznym 2. 6r anizac"e pozarzdowe - or anizac"e pozarzdowe - wolontariat - stowarzyszenia i '!ndac"e - rozr#nia trzy sektory ycia spoeczne o - wy"ania termin$ wolontariat - wy"ania termin$ or anizac"a pozarzdowa - wymienia patolo ie wadzy - wskaz!"e przykady nadmierne" bi!rokratyzac"i - wskaz!"e r#nice midzy dziaalnoci '!ndac"i i stowarzyszenia - omawia zadania or anizac"i pozarzdowyc% - wy"ania terminy$ dema o ia, pop!lizm - t!maczy, na czym pole a"$ kor!pc"a, bi!rokratyzac"a, centralizac"a - przedstawia zasady wolontariat! - t!maczy, "ak rol od rywa" w spoecze,stwie or anizac"e non pro'it, na podstawie tekst! &r#dowe o - rozpozna"e wystpienie o c%arakterze pop!listycznym - wymienia sk!tki kor!pc"i - poda"e przykady or anizac"i non pro'it dziaa"cyc% w na"blisze" okolicy

obywateli na sprawy wane dla cae o pa,stwa - wskaz!"e korzyci wynika"ce z pracy wolontari!szy dla obywatela i spoecze,stwa

4. +atolo ie w pa,stwie demokratycznym

- dema o ia - pop!lizm - przykady patolo ii wadzy$ kor!pc"a, bi!rokratyzac"a, centralizac"a - %istoria pienidza - karty patnicze - konto bankowe - '!nkc"e pienidza

- !czestniczy w dysk!s"i l!b debacie na temat sposob#w zwalczania patolo ii wadzy

- prowadzi dysk!s" l!b debat na temat sposob#w zwalczania patolo ii wadzy - opracow!"e szkoln kampani walki z kor!pc" - t!maczy ide wprowadzania wsp#lne" e!rope"skie" wal!ty 1 e!ro

1. +o co l!dziom pienidze?

Rozdzia $)% * j udzia w +yciu gospodarczym - wymienia '!nkc"e - przedstawia %istori - !czestniczy w dysk!s"i pienidza pienidza na temat przyszoci - wy"ania, "ak - omawia '!nkc"e pienidza naley pos! iwa pienidza - przedstawia pozytywne si kart patnicz strony posiadania karty patnicze" - wy"ania, czym "est ospodarka - wy"ania terminy$ konk!renc"a, monopol - c%arakteryz!"e poszcze #lne dziay ospodarki - wy"ania terminy$ popyt, poda - wskaz!"e r#nice pomidzy ospodark centralnie planowan i ospodark wolnorynkow - t!maczy, na czym pole a monopol i konk!renc"a - plan!"e b!det domowy - wy"ania, czym s

- wymienia pozytywne i ne atywne sk!tki nieo raniczone o dostp! do pienidzy

(. 8@) ospodarki

*. Akonomia w moim dom!

- ospodarka i "e" dziay - ospodarka centralnie planowana - ospodarka wolnorynkowa - popyt i poda - r#wnowa a rynkowa - konk!renc"a i monopol - ospodarstwo domowe - &r#da doc%od#w

- c%arakteryz!"e polsk ospodark - okrela zaleno midzy popytem i poda

- wy"ania, czym "est koni!nkt!ra ospodarcza

- wy"ania, czym "est ospodarstwo domowe

- wymienia rodza"e ospodarstw domowyc%

- okrela liczebno i rodza"e wsp#czesnyc%

- wymienia zadania rzecznika kons!ment#w - t!maczy, czym

-. +odatki i b!det pa,stwa

ospodarstw domowyc% - b!det domowy - wydatki stae i zmienne - kons!ment - prawa kons!menta - obowizki sprzedawcy - !mowa k!pnasprzeday - waranc"a towar! - reklamac"a - doc%odzenie praw kons!menta - idea podatk#w - rodza"e podatk#w w +olsce - b!det pa,stwa

- przedstawia r#ne &r#da doc%od#w w ospodarstwac% domowyc% - plan!"e swo"e wydatki - wy"ania, kim "est kons!ment - wymienia podstawowe prawa kons!menta - t!maczy, czym "est waranc"a towar! - wy"ania termin$ podatek - !zasadnia potrzeb pacenia podatk#w - wy"ania, czym "est b!det pa,stwa

- poda"e sposoby z aszania reklamac"i - wskaz!"e instyt!c"e za"m!"ce si oc%ron praw kons!menta

wydatki stae i zmienne - poda"e, na co naley zwr#ci !wa przy dokonywani! zak!p! towar! - omawia prawa kons!menta i obowizki sprzedawcy - prawidowo wypenia 'orm!larz reklamacy"ny

polskic% ospodarstw domowyc%

za"m!"e si ;rzd 6c%rony Bonk!renc"i i Bons!ment#w

- wymienia rodza"e podatk#w w +olsce - poda"e wysoko stawek podatkowyc% obowiz!"cyc% w +olsce - wskaz!"e &r#da doc%od#w i wydatk#w pa,stwa

- c%arakteryz!"e rodza"e podatk#w w +olsce - t!maczy, na czym pole a z"awisko >szare" stre'y?

- wy"ania terminy$ de'icyt b!detowy, .C+, +CD, )CD, E8D - oblicza wysoko podatk! doc%odowe o pacone o przez obywatela

/. :ystem bankowy

- system pieniny - rodza"e bank#w i ic% specy'ika - !s! i bankowe - reklama !s! bankowyc%

- wy"ania terminy$ wal!ta, konto bankowe, lokata, kredyt - okrela istot dziaalnoci bank#w

- wy"ania terminy$ emis"a, .@+, 5ada +olityki +ienine" - omawia prawo popyt! i poday

- wskaz!"e szanse i za roenia wynika"ce z korzystania z r#norodnyc% !s! bankowyc%

- wymienia zadania .arodowe o @ank! +olskie o i 5ady +olityki +ienine" - okrela czynniki ksztat!"ce prawo popyt! i poday - omawia rol reklamy w sektorze bankowym - opis!"e, na czym pole a praca maklera i

2. 0ieda papier#w

- ieda i "e" rodza"e - rodza"e papier#w

- wy"ania terminy$ ieda, makler,

- wy"ania terminy$ indeks iedowy,

- wymienia nazwy miast, w kt#ryc% zna"d!" si

- opis!"e sposoby pokrywania de'icyt! b!detowe o - ocenia skal podatkow obowiz!"c w +olsce na tle innyc% pa,stw - przedstawia wasne propozyc"e inic"atyw, kt#re mona by 'inansowa z doc%od#w pa,stwa - wy"ania, co wpywa na tworzenie system! pienine o w danym pa,stwie - por#wn!"e i ocenia "ako !s! bankowyc% - prezent!"e o'ert wybranyc% bank#w internetowyc% - odsz!k!"e w internecie in'ormac"e o

wartociowyc%

wartociowyc% - specy'ika ry na iedzie

akc"a, obli ac"a

%ossa, bessa - wskaz!"e r#nice midzy akc"ami a obli ac"ami - wy"ania terminy$ prod!kt kra"owy br!tto, prod!kt kra"owy br!tto na osob - t!maczy, za pomoc "akic% wska&nik#w mona oceni stan ospodarki

na"wiksze wsp#czesne iedy papier#w wartociowyc%

ra na iedzie - ocenia ryzyko zwizane z r na iedzie - odsz!k!"e w rocznikac% statystycznyc% i internecie in'ormac"e o wartoci wska&nik#w stan! ospodarki w +olsce - opis!"e mec%anizm powstawania in'lac"i

4. 6ywienie ospodarcze i kryzys

- war!nki rozwo"! ospodarcze o pa,stwa - przyczyny kryzys! ospodarcze o - wpyw wadz pa,stwowyc% na rozw#" ospodarczy - prod!kt kra"owy br!tto i inne wska&niki ospodarki$ prod!kt narodowy br!tto, prod!kt kra"owy br!tto na osob

- wy"ania terminy$ koni!nkt!ra, reces"a, in'lac"a - wymienia sk!tki oywienia i kryzys! ospodarcze o dla obywateli

- okrela czynniki wpywa"ce na oywienie i kryzys ospodarczy w pa,stwie - wymienia sk!tki oywienia i kryzys! ospodarcze o dla pa,stwa i przedsibiorc#w - wskaz!"e szanse i za roenia wynika"ce z in erenc"i wadz pa,stwowyc% w ospodark dane o kra"!

wynikac% indeks#w iedowyc% - przedstawia zasady '!nkc"onowania '!nd!szy inwestycy"nyc% - ocenia akt!alny stan polskie" ospodarki - por#wn!"e obecny stan polskie" ospodarki z syt!ac" ospodarcz w innyc% kra"ac% ;nii A!rope"skie" - por#wn!"e wska&niki poziom! polskie" ospodarki ze wska&nikami stan! ospodarki innyc% pa,stw

,waga dotyczca oceniania na ka+dym poziomie wymaga% - aby !zyska kole"n, wysz ocen, !cze, m!si opanowa zas#b wiedzy i !mie"tnoci z poprzednie o poziom!.

5ozkad wyma a, "est a!torsk propozyc" m r. 7acie"a @atorskie o, dowiadczone o na!czyciela wiedzy o spoecze,stwie.

Roczny plan pracy z wiedzy o spoeczestwie dla gimnazjum zintegrowany z seri Dzi i jutro klasa Wymagania na poszczeg lne oceny
!emat lekcji "agadnienia dopuszczajca dostateczna Wymagania na poszczeg lne oceny do#ra #ardzo do#ra - !zasadnia znaczenie nadrzdnoci konstyt!c"i nad innymi aktami prawnymi - interpret!"e wybrane 'ra menty Bonstyt!c"i CCC 5+ celujca - ocenia "ako Bonstyt!c"i i prawa stanowione o w +olsce - por#wn!"e Bonstyt!c" CCC 5+ z rozwizaniami !stro"owymi innyc% pa,stw

1. Bonstyt!c"a

- !stawa zasadnicza - zasady !stro"owe CCC 5+ - prawa i obowizki obywatela +olski

(. :e"m i senat

- !prawnienia polskie o parlament! - '!nkc"onowanie polskie o parlament! - przebie proces! !stawodawcze o

Rozdzia $% .ystem polityczny pastwa polskiego - wy"ania terminy$ - wy"ania terminy$ - wy"ania znaczenie konstyt!c"a, preamb!a, tr#"podzia naczelnyc% zasad s!werenno narod! wadzy, pa,stwo konstyt!cy"nyc% dla - omawia r#nic prawa, decentralizac"a okrelenia !stro"! midzy prawami a wadzy pa,stwa obowizkami - odsz!k!"e w - omawia znaczenie konstyt!cy"nymi Bonstyt!c"i CCC 5+ praw i obowizk#w - wymienia rozdziay, w kt#ryc% wynika"cyc% z podstawowe prawa zawarte s Bonstyt!c"i CCC 5+ obywatelskie +olak#w podstawowe zasady - wymienia przykady !stro"! oraz wolnoci, syt!ac"i, w kt#ryc% - okrela obowizki doszo do nar!szenia obywatelskie +olak#w prawa i obowizki obywateli praw obywateli - na podstawie tekst! - klasy'ik!"e prawa &r#dowe o poda"e Hosobiste, polityczne, prawa dzieci zapisane ekonomiczne, soc"alne w Bonstyt!c"i CCC 5+ i k!lt!ralneI i poda"e przykady - wy"ania termin$ - wy"ania terminy$ - wymienia podmioty, imm!nitet pr# wyborczy, kt#rym przys! !"e - opis!"e rol = romadzenie inic"atywa parlament! w .arodowe, inic"atywa !stawodawcza koncepc"i tr#"podzia! !stawodawcza, - opis!"e, na czym wadzy ordynac"a wyborcza, pole a praca - okrela '!nkc"e wot!m parlamentarzysty se"m! i senat! za!'ania, wot!m - odsz!k!"e w - wymienia war!nki, nie!'noci &r#dac% dodatkowe kt#re m!si speni - omawia in'ormac"e na temat

- przedstawia enez polskie o parlamentaryzm! - ocenia prac wybrane o parlamentarzysty - okrela rol +rezydenta 5+ i Dryb!na! Bonstyt!cy"ne o

- ocenia "ako prawa stanowione o przez polski se"m i senat - opis!"e na podstawie il!strac"i l!b sc%emat! sal posiedze, se"m! - w czasie sym!lac"i proces! !stawodawcze o wystp!"e

1J

kandydat na posa l!b senatora

*. 5zd i prezydent

- or any wadzy wykonawcze" - '!nkc"e i !prawnienia 5ady 7inistr#w - rola i kompetenc"e +rezydenta 5+ - sposoby powoywania i odwoywania 5ady 7inistr#w

- opis!"e rol wadzy wykonawcze" w koncepc"i tr#"podzia! wadzy - poda"e imi i nazwisko obecne o +rezydenta 5+ oraz akt!alne o +rezesa 5ady 7inistr#w

'!nkc"onowanie polskie o parlament! - przedstawia kwestie zwizane z zasadami wyborczymi - t!maczy, na czym pole a proces !stawodawczy - wylicza !prawnienia se"m! i senat! w +olsce - c%arakteryz!"e poszcze #lne etapy proces! !stawodawcze o - wymienia podstawowe kompetenc"e +rezydenta 5+ i 5ady 7inistr#w - przedstawia proced!ry wybor! +rezydenta 5+ i 5ady 7inistr#w

re !lamin! pracy se"m! i senat! - interpret!"e wybrane 'ra menty Bonstyt!c"i CCC 5+

w procesie !stawodawczym - aktywnie !czestniczy w sym!lac"i proces! !stawodawcze o - wymienia i rozr#nia '!nkc"e se"m! i senat!

z inic"atyw !stawodawcz i !mie"tnie " ar !ment!"e - orient!"e si w biecyc% wydarzeniac% zwizanyc% z '!nkc"onowaniem parlament!

- wy"ania terminy$ dymis"a, 5ada 0abinetowa, kontrasy nata, raty'ikac"a - wymienia imiona i nazwiska wszystkic% prezydent#w +olski po 1GFG r. - interpret!"e wybrane 'ra menty Bonstyt!c"i CCC 5+ - wymienia kompetenc"e poszcze #lnyc% or an#w wadzy sdownicze" w +olsce - wy"ania, na czym pole a zasada instancy"noci sd#w

-. Kadza sdownicza

- rola i specy'ika wadzy sdownicze" - rodza"e sd#w i tryb!na#w w +olsce - str!kt!ra sd#w w +olsce - rola sdzie o, prok!rat!ry i polic"i

- wy"ania termin$ prawo - c%arakteryz!"e specy'ik wadzy sdownicze" w koncepc"i tr#"podzia! wadzy - opis!"e rol sdzie o w sprawowani!

- wy"ania terminy$ adwokat, radca prawny - wymienia rodza"e sd#w i tryb!na#w w +olsce - t!maczy, na czym pole a zasada niezawisoci sdzi#w - rozr#nia specy'ik

- opis!"e proced!ry odwoania +rezydenta 5+ i 5ady 7inistr#w - por#wn!"e kompetenc"e +rezydenta 5+ z !prawnieniami prezesa 5ady 7inistr#w - ocenia prac obecne o +rezydenta 5+ oraz akt!alnyc% czonk#w 5ady 7inistr#w - ocenia dziaalno sd#w, prok!rat!ry i polic"i w +olsce - poda"e nazwy instyt!c"i, do kt#ryc% mona si zwr#ci w przypadk! bycia wiadkiem nar!szenia prawa

- wy"ania zasadno tworzenia tzw. > abinet#w cieni? - prawidowo interpret!"e sk!tki 'inansowe realizac"i r#nyc% przedsiwzi wadzy wykonawcze"

- wy"ania rol midzynarodowyc% or an#w sdowniczyc% - identy'ik!"e i ob"ania problemy polskie o wymiar! sprawiedliwoci - !zasadnia konieczno

11

wadzy sdownicze" - !zasadnia konieczno niezawisoci wadzy sdownicze"

/. Cdziemy na wybory

- le itymizac"a wadzy - ordynac"a wyborcza - rodza"e ordynac"i wyborcze" - zasady demokratycznyc% wybor#w - rodza"e prawa wyborcze o - proced!ry wyborcze do parlament!

- poda"e nazwy or an#w wadzy, do kt#ryc% spoecze,stwo wybiera swoic% przedstawicieli - wymienia zasady demokratycznyc% wybor#w

pracy prok!rat!ry i polic"i - na podstawie tekst! &r#dowe o okrela wpyw wadzy sdownicze" na ycie obywateli oraz "e" rol we wsp#czesnym pa,stwie demokratycznym - wy"ania terminy$ le itymizac"a wadzy, ordynac"a wyborcza - opis!"e zasady demokratycznyc% wybor#w - rozr#nia czynne i bierne prawo wyborcze

niezalenoci wadzy sdownicze" od innyc% wadz

2. +artie polityczne

- partie polityczne - '!nkc"e partii politycznyc% - systemy party"ne - typy partii politycznyc% - polska scena polityczna

- wy"ania termin$ partia polityczna - poda"e nazwy partii politycznyc% istnie"cyc% w +olsce

- omawia '!nkc"e partii politycznyc% - okrela typy system#w party"nyc% - wymienia nazwy kra"#w, w kt#ryc% obowiz!" poszcze #lne systemy party"ne - c%arakteryz!"e typy partii politycznyc% - na podstawie tekst! &r#dowe o wskaz!"e cec%y ideolo ii

- omawia znaczenie !dzia! obywateli w wyborac% - !zasadnia konieczno obowizywania zasad demokratycznyc% wybor#w - opis!"e proced!ry wyborcze do parlament! - odsz!k!"e in'ormac"e o wynikac% wybor#w i zasadac% ic% przeprowadzania - okrela rol partii politycznyc% we wsp#czesnym wiecie - opis!"e proced!ry zakadania partii i podstawy "e" dziaania - na podstawie tekst! &r#dowe o omawia tez o czste" nie"ednoznacznoci podzia! na lewic i prawic w +olsce

- ocenia zasadno istnienia przym!s! wyborcze o - wskaz!"e korzyci i za roenia wynika"ce z czste o przeprowadzania re'erend#w - wymienia zalety oraz wady proporc"onalne o i wikszociowe o system! liczenia os#w - wskaz!"e zalety i wady poszcze #lnyc% typ#w system#w party"nyc% - c%arakteryz!"e polsk scen polityczn - odsz!k!"e in'ormac"e o pro ramac% partii politycznyc% istnie"cyc% w +olsce

- odsz!k!"e in'ormac"e o wynikac% wybor#w w innyc% pa,stwac% - ocenia i por#wn!"e polityczne kampanie wyborcze

- !zasadnia, "aki model 'inansowania partii politycznyc% "est na"korzystnie"szy - ocenia "ako proponowanyc% przez partie polityczne %ase pro ramowyc%

1(

4. 7ass media i opinia p!bliczna

- opinia p!bliczna - mass media i ic% '!nkc"e - termin >czwarta wadza? - cenz!ra

- wy"ania terminy$ opinia p!bliczna, mass media, cenz!ra - wymienia '!nkc"e mass medi#w

konserwatywne" - wy"ania termin >czwarta wadza? - opis!"e '!nkc"e mass medi#w

- wymienia nazwy orodk#w badania opinii p!bliczne" - rozr#nia i c%arakteryz!"e rodza"e cenz!ry - korzysta z r#nyc% &r#de in'ormac"i

- poda"e sposoby przeprowadzania bada, opinii p!bliczne" - wy"ania wpyw mass medi#w oraz opinii p!bliczne" na dziaalno wadz i zac%owania spoeczne

F. :!ba p!bliczna

- administrac"a p!bliczna - s!ba cywilna - prawa i obowizki obywatela - prawa i obowizki !rzdnika

- wskaz!"e obowizki !rzdnik#w s!by cywilne" - wymienia prawa przys! !"ce obywatelom korzysta"cym z !s! !rzd#w p!blicznyc%

1. Kadza centralna a samorzd terytorialny

- idea samorzdnoci - rodza"e samorzd#w - podzia administracy"ny +olski - zadania samorzd! terytorialne o - nadz#r nad samorzdem terytorialnym

- omawia str!kt!r - !zasadnia znaczenie administrac"i apolitycznoci p!bliczne" !rzdnik#w s!by - na podstawie tekst! cywilne" &r#dowe o okrela - bierze !dzia w na"wanie"sze zasady dysk!s"i na temat moralne i etyczne '!nkc"onowania obowiz!"ce idealne o !rzd! oraz !rzdnik#w s!by cec% idealne o cywilne" !rzdnika Rozdzia $$% .amorzdna Rzeczpospolita - przedstawia ide - wy"ania termin$ - wy"ania terminy$ samorzdnoci decentralizac"a wadzy prawo lokalne, - t!maczy, na czym - opis!"e zaoenia s!bwenc"a, pole a zasada re'ormy samorzd! 5e ionalna Czba pomocniczoci terytorialne o 6brac%!nkowa z 1GGG r. - wymienia rodza"e samorzd#w w +olsce - rozr#nia zadania wasne samorzd! od zada, zleconyc%

- wskaz!"e r#nice midzy pracownikami s!by cywilne" a !rzdnikami mianowanymi s!by cywilne"

- dostrze a wady i zalety r#nyc% metod badania opinii p!bliczne" - roz!mie i wy"ania problem manip!lowania spoecze,stwem za pomoc wynik#w bada, oraz odpowiednio 'orm!owanyc% in'ormac"i - lokaliz!"e !rzdy na terenie swo"e" miny, powiat! i wo"ew#dztwa oraz okrela ic% zakres zada,

- omawia, kto i w "aki spos#b nadzor!"e samorzd terytorialny - !zasadnia konieczno sprawowania nadzor! nad samorzdem terytorialnym - okrela, "ak rol od rywa" :amorzdowe Bole ia 6dwoawcze

- przedstawia enez samorzdnoci w +olsce i na wiecie - omawia przykady realizac"i zasady pomocniczoci w ;A

1*

(. :amorzd minny

- rodza"e min - wadze minne i ic% !prawnienia - zadania i b!det miny - rola obywatela w yci! miny

- wymienia typy min - c%arakteryz!"e specy'ik poszcze #lnyc% typ#w min - wy"ania, w "aki spos#b obywatele mo wpywa na decyz"e wadz miny

- omawia r#nice midzy !prawnieniami wadzy wykonawcze" a kompetenc"ami wadzy !c%waodawcze" w minie - okrela zadania wadz minnyc% - poda"e przykady spraw !rzdowyc%, kt#re mona zaatwi na poziomie miny - wskaz!"e &r#da minnyc% doc%od#w i wydatk#w - omawia r#nice midzy !prawnieniami wadzy wykonawcze" a kompetenc"ami wadzy !c%waodawcze" w powiecie - okrela zadania wadz powiatowyc% - poda"e przykady spraw !rzdowyc%, kt#re mona zaatwi na poziomie powiat! - wskaz!"e &r#da powiatowyc% doc%od#w i wydatk#w - na podstawie tekst! &r#dowe o przedstawia propozyc"e zmian, kt#re warto byoby

*. :amorzd powiatowy

- rodza"e powiat#w - wadze powiatowe i ic% !prawnienia - zadania i b!det powiat!

- wymienia typy powiat#w - c%arakteryz!"e specy'ik poszcze #lnyc% typ#w powiat#w

- opis!"e spos#b wybor! kandydat#w do wadz minnyc% - wskaz!"e mie"sce !rzdowania wadz miny, na kt#re" terenie mieszka - wymienia imiona i nazwiska os#b penicyc% na"wanie"sze '!nkc"e w minie Hw#"ta, b!rmistrza l!b prezydenta, przewodniczce o rady miny bd& przewodniczce o rady miastaI - opis!"e spos#b wybor! kandydat#w do wadz powiatowyc% - wskaz!"e mie"sce !rzdowania wadz powiat!, na kt#re o terenie mieszka - wymienia imiona i nazwiska os#b penicyc% na"wanie"sze '!nkc"e w powiecie Hstarosty, przewodniczce o rady powiat!I

- przedstawia wasne propozyc"e inic"atyw, kt#re mona by 'inansowa z doc%od#w minnyc% - poda"e przykadowe rozwizania problem#w zaistniayc% w minie - ocenia prac wadz swo"e" miny

- inic"!"e dziaania, kt#re wpynyby na podniesienie "akoci ycia mieszka,c#w w "e o minie - wskaz!"e sposoby pozyskiwania '!nd!szy !ni"nyc% na realizac" minnyc% przedsiwzi

- przedstawia wasne propozyc"e inic"atyw, kt#re mona by 'inansowa z doc%od#w powiatowyc% - poda"e przykadowe rozwizania problem#w zaistniayc% w powiecie - ocenia prac wadz swo"e o powiat!

- inic"!"e dziaania, kt#re wpynyby na podniesienie "akoci ycia mieszka,c#w w "e o powiecie - wskaz!"e sposoby pozyskiwania '!nd!szy !ni"nyc% na realizac" przedsiwzi powiatowyc%

1-

-. :amorzd wo"ew#dzki

- cec%y wo"ew#dztwa - wadze wo"ew#dzkie i ic% !prawnienia - zadania samorzd! wo"ew#dzkie o - b!det wo"ew#dztwa - przedstawiciel rzd! w wo"ew#dztwie

- wy"ania, "aka "est rola wo"ewody - poda"e przykady spraw !rzdowyc%, kt#re mona zaatwi na poziomie wo"ew#dztwa

/. Jak zaatwi spraw w !rzdzie?

- !rzdy p!bliczne i ic% '!nkc"onowanie - proces in'ormatyzac"i !rzd#w - @i!letyn Cn'ormac"i +!bliczne" - elektroniczny podpis

- wypenia wybrane 'orm!larze !rzdowe, np. wniosek o wydanie dowod! osobiste o - pobiera z internet! wybrane dr!ki !rzdowe

wprowadzi w '!nkc"onowani! powiat#w - wymienia r#nice midzy !prawnieniami wadzy wykonawcze" a kompetenc"ami wadzy !c%waodawcze" w wo"ew#dztwie - okrela zadania samorzd! wo"ew#dzkie o - wskaz!"e &r#da wo"ew#dzkic% doc%od#w i wydatk#w - na podstawie tekst! &r#dowe o przedstawia #wne problemy dotyczce wsp#pracy midzy r#nymi or anami wadzy samorzd! wo"ew#dzkie o - wy"ania termin$ @i!letyn Cn'ormac"i +!bliczne" - odsz!k!"e w r#nyc% &r#dac% in'ormac"e na temat dziaalnoci wskazanyc% !rzd#w - t!maczy, do cze o s! karty opis! !s! i

- opis!"e spos#b wybor! kandydat#w do wadz wo"ew#dzkic% - wskaz!"e mie"sce !rzdowania wadz wo"ew#dztwa, na kt#re o terenie mieszka - wymienia imiona i nazwiska os#b penicyc% na"wanie"sze '!nkc"e w wo"ew#dztwie Hwo"ewody, marszaka wo"ew#dzkie oI

- omawia zmiany w podziale administracy"nym +olski, kt#re zaszy od 1G/J r. - przedstawia wasne propozyc"e inic"atyw, kt#re mona by 'inansowa z doc%od#w wo"ew#dzkic% - poda"e przykadowe rozwizania problem#w zaistniayc% w wo"ew#dztwie - ocenia prac wadz swo"e o wo"ew#dztwa - poda"e wasne propozyc"e zmian w '!nkc"onowani! !rzd#w - wy"ania konieczno in'ormatyzac"i administrac"i p!bliczne" - poda"e szanse i za roenia wynika"ce z in'ormatyzac"i !rzd#w

- rozpozna"e %erb swo"e" miny, powiat! oraz wo"ew#dztwa i wy"ania ic% symbolik

- wskaz!"e lokalizac" na"wanie"szyc% !rzd#w w mie"sc! swo"e o zamieszkania - wymienia rodza"e !s! wiadczonyc% przez !rzdy za porednictwem internet!

- wy"ania po"cie bi!rokrac"i i poda"e "e" cec%y pozytywne HidealneI oraz ne atywne - propon!"e zmiany na stronie internetowe" !rzd! w swo"e" mie"scowoci l!b tworzy wasn stron KKK

Rozdzia $$$% (olska i wiat

1/

1. +olska polityka za raniczna

- rac"a stan! - polityka za raniczna - wsp#praca midzynarodowa - podmioty polityki za raniczne" - s!ba dyplomatyczna i kons!larna

- wy"ania termin$ polityka za raniczna - wymienia podmioty !prawnione w +olsce do prowadzenia polityki za raniczne" - wskaz!"e #wne kier!nki polskie" polityki za raniczne"

(. Cnte rac"a e!rope"ska

*. +olska w or anizac"ac% midzynarodowyc%

-. 6r anizac"a .arod#w ="ednoczonyc%

- eneza inte rac"i e!rope"skie" - trzy 'ilary ;nii A!rope"skie" - '!nkc"onowanie i or any ;nii A!rope"skie" - przebie inte rac"i e!rope"skie" - mie"sce +olski w ;nii A!rope"skie" - '!nd!sze !ni"ne - or anizac"e midzynarodowe - rodza"e or anizac"i midzynarodowyc% - c%arakterystyka wybranyc% or anizac"i midzynarodowyc% - mie"sce +olski w or anizac"ac% midzynarodowyc% - eneza 6.= - str!kt!ra i cele 6.= - mis"e poko"owe - or anizac"e

- przedstawia na"wanie"sze etapy inte rac"i e!rope"skie" - wymienia nazwy or an#w ;nii A!rope"skie"

- wy"ania terminy$ rac"a stan!, s!ba dyplomatyczna i kons!larna - przedstawia kier!nki polskie" polityki za raniczne" - na podstawie tekst! &r#dowe o omawia tez o wpywie tec%niki na polityk midzynarodow - wy"ania znaczenie Draktat! z Lizbony dla proces! inte rac"i e!rope"skie" - wskaz!"e na mapie pa,stwa czonkowskie ;nii A!rope"skie"

- c%arakteryz!"e r#ne sposoby dziaania w polityce za raniczne" - na podstawie mapy przedstawia kier!nki polskie" polityki za raniczne" w A!ropie i na wiecie

- ocenia biec polityk za raniczn +olski - wymienia zadania polskie" dyplomac"i - !zasadnia konieczno wsp#pracy midzynarodowe"

- ocenia znaczenie takic% element#w polskie" polityki za raniczne", "ak$ we"cie w str!kt!ry .8D6, ;A, 5ady A!ropy czy !czestnictwo w kon'liktac% zbro"nyc% w Crak! i 8' anistanie - posz!k!"e in'ormac"i na temat pro ram#w !ni"nyc% oraz b!det! ;A - ocenia r#norodne aspekty '!nkc"onowania ;A$ 'inansowy, polityczny, spoeczny, k!lt!rowy itp. - por#wn!"e sk!teczno dziaania poszcze #lnyc% or anizac"i midzynarodowyc% - zna akt!alnyc% lider#w poszcze #lnyc% or anizac"i midzynarodowyc% - wy"ania mec%anizmy '!nkc"onowania 6.= Hwyb#r przedstawicieli, spos#b nabywania

- przedstawia przyczyny inte rac"i e!rope"skie" - omawia szcze #owo etapy inte rac"i e!rope"skie" - c%arakteryz!"e or any ;nii A!rope"skie"

- wy"ania termin$ or anizac"a midzynarodowa - rozwi"a skr#towce$ 6.=, .8D6, =:55

- rozwi"a skr#towiec$ 6@KA - okrela zasadnicze cele wybranyc% or anizac"i midzynarodowyc%, do kt#ryc% naley +olska

- wymienia typy or anizac"i midzynarodowyc% - wskaz!"e na mapie zasi wybranyc% or anizac"i midzynarodowyc%

- poda"e nazwy na"wanie"szyc% or an#w 6.= - wymienia

- omawia przyczyny !tworzenia 6.= - okrela zaoenia i cele 6.=

- przedstawia enez 6.= - c%arakteryz!"e poszcze #lne or any

- wskaz!"e korzyci i za roenia wynika"ce z inte rac"i +olski z ;ni A!rope"sk - !czestniczy w dysk!s"i na temat dalsze o po biania i poszerzania inte rac"i ;nii A!rope"skie" oraz wprowadzenia e!ro w +olsce - ocenia zaan aowanie +olski w '!nkc"onowanie or anizac"i midzynarodowyc% Hnp. .8D6I - odsz!k!"e in'ormac"e na temat wybranyc% or anizac"i midzynarodowyc% - ocenia sk!teczno dziaa, pode"mowanyc% przez 6.=

12

wyspec"alizowane 6.=

na"wanie"sze or anizac"e wyspec"alizowane 6.= - wy"ania terminy$ mi rac"a, terroryzm - wymienia potenc"alne sk!tki kon'likt#w zbro"nyc% i dziaa, terrorystycznyc%

- c%arakteryz!"e dziaalno ;.A:)6 i ;.C)AM

6.= - lokaliz!"e na mapie mie"sca mis"i poko"owyc% 6.= - c%arakteryz!"e r#ne 'ormy mi rac"i - t!maczy, na czym pole a !c%od&stwo - opis!"e wybrane zamac%y terrorystyczne w NNC w.

- !czestniczy w dysk!s"i na temat przyszoci i re'ormy 6.= - ocenia dziaalno terrorystyczn, !wz ldnia"c zasady moralne, prawo oraz sk!teczno dziaania - odsz!k!"e in'ormac"e na temat na"wanie"szyc% kon'likt#w zbro"nyc% na wiecie - !zasadnia konieczno niesienia pomocy %!manitarne" w wybranyc% re"onac% wiata - wskaz!"e pozytywne i ne atywne strony lobalizac"i

/. Bon'likty midzynarodowe

- kon'likty na wiecie i ic% przyczyny - mi rac"e l!dnoci - #wne 'ormy mi rac"i - terroryzm

- c%arakteryz!"e akt!alne kon'likty i wskaz!"e na mapie mie"sca, w kt#ryc% do nic% doszo - opis!"e r#norodne 'ormy dziaa, terrorystycznyc%

i !traty czonkostwa, pode"mowanie decyz"i w =6 i 5@I - ocenia wkad +olski w '!nkc"onowanie 6.= - wskaz!"e mie"sca potenc"alnyc% kon'likt#w w przyszoci i !zasadnia sw#" wyb#r - propon!"e dziaania lokalne, pa,stwowe i midzynarodowe zmierza"ce do rozwizania problem#w mi racy"nyc% - ocenia sk!teczno r#norodnyc% 'orm przeciwdziaania problemom wsp#czesne o wiata Hpomoc %!manitarna or anizac"i rzdowyc% i pozarzdowyc%, dziaalno 7KM, @O, K96, KD6I - oddziela kwesti presti! zawodowe o od wysokoci zarobk#w zwizanyc% z wykonywaniem okrelonyc% zawod#w - ocenia wady i zalety prowadzenia wasne" dziaalnoci

2. +roblemy wsp#czesne o wiata

- pa,stwa Drzecie o Owiata - podzia na bo at +#noc i biedne +o!dnie - problemy wsp#czesne o wiata - pomoc %!manitarna - lobalizac"a

- wy"ania terminy$ Drzeci Owiat, pomoc %!manitarna - wskaz!"e na mapie kra"e bo ate" +#nocy i biedne o +o!dnia

- wy"ania termin$ lobalizac"a - c%arakteryz!"e problemy wsp#czesne o wiata

- przedstawia sposoby rozwizywania problem#w wsp#czesne o wiata - c%arakteryz!"e dziaalno or anizac"i %!manitarnyc% - opis!"e r#ne wymiary lobalizac"i

1. Kyb#r szkoy i zawod!

- predyspozyc"e wyma ane w poszcze #lnyc% typac% zawod#w - typy szk# ponad imnaz"alnyc% i st!di#w wyszyc% - poradnictwo zawodowe

Rozdzia $)% *oja przyszo/ zawodowa - poda"e !mie"tnoci - plan!"e wasn - wymienia sposoby i predyspozyc"e ciek ed!kac"i i pozyskiwania osobiste niezbdne do kariery zawodowe" in'ormac"i wykonywania - na podstawie tekst! dotyczcyc% dalsze o okrelonyc% zawod#w &r#dowe o wy"ania ksztacenia - wskaz!"e wasne ide zmian w polskim - ocenia sk!teczno predyspozyc"e systemie ksztacenia r#norodnyc% zawodowe - na podstawie tekst! sposob#w - wymienia rodza"e &r#dowe o pozyskiwania

- !zasadnia dokonany przez siebie wyb#r dalsze" cieki ed!kacy"ne" i kariery zawodowe" - wskaz!"e zalety i wady wykonywania okrelonyc% zawod#w

14

- cieka kariery zawodowe"

szk# w +olsce - omawia moliwoci dalsze o ksztacenia

przedstawia przyczyny '!nkc"onowania dotyc%czasowe o system! ksztacenia na wybranyc% kier!nkac% - c%arakteryz!"e potrzeby lokalne o rynk! pracy - omawia dziaania instyt!c"i wpywa"cyc% na rynek pracy - wskaz!"e na mapie kier!nki emi rac"i zarobkowe" +olak#w - przedstawia korzyci i za roenia wynika"ce z istnienia emi rac"i zarobkowe" - t!maczy, na czym pole a >drena m#z #w? - reda !"e list motywacy"ny - wskaz!"e &r#da in'ormac"i o o'ertac% pracy - !mie odpowiednio si zac%owa w trakcie rozmowy kwali'ikacy"ne"

in'ormac"i

ospodarcze", pracy na podstawie !mowy o prac i !mowy cywilne", pracy w penym i niepenym wymiarze odzin - ocenia sposoby przeciwdziaania bezroboci! - propon!"e wasne sposoby przeciwdziaania bezroboci! - ocenia sk!tki emi rac"i zarobkowe" z perspektywy spoeczne", ekonomiczne", polityczne" i k!lt!rowe" - analiz!"e z"awisko bezrobocia w ;A i na wiecie

(. 5ynek pracy

- rynek pracy - kra"owy i lokalny rynek pracy - mobilno zawodowa - emi rac"a zarobkowa - kier!nki emi rac"i zarobkowe" - bezrobocie

- wy"ania terminy$ rynek pracy, mobilno zawodowa, aktywno zawodowa, bezrobocie, bezrobotny, stopa bezrobocia - poda"e przyczyny emi rac"i zarobkowe" +olak#w - wymienia zawody na"bardzie" posz!kiwane na rynk! pracy

- okrela stop bezrobocia w powiecie, na kt#re o terenie mieszka - wskaz!"e przyczyny i sk!tki bezrobocia

*. 7o"a pierwsza praca

-. +racownik i "e o prawa

- zasady posz!kiwania pracy - sta zawodowy - )E i list motywacy"ny - tar i pracy - etapy proces! posz!kiwania zatr!dnienia - metody wybor! odpowiednie o kandydata na dane stanowisko - prawa i obowizki pracownika

- reda !"e )E

- wskaz!"e korzyci wynika"ce ze zdobywania dowiadczenia zawodowe o w trakcie odbywania sta! - odsz!k!"e w internecie wzory )E i list! motywacy"ne o

- ocenia sk!teczno r#nyc% 'orm posz!kiwania pracy - okrela cec%y dobre o pracownika w zalenoci od c%arakter! pracy

- przeprowadza rozmow kwali'ikacy"n z perspektywy pracodawcy

- wymienia podstawowe prawa i

- t!maczy, na czym pole a mobbin

- wymienia zasady zatr!dniania

- wy"ania wpyw zwizk#w

0 wy"ania znaczenie !stalania tzw. pacy

1F

oraz pracodawcy - kodeks pracy - prawa nieletnic% pracownik#w - mobbin - zwizki zawodowe - +a,stwowa Cnspekc"a +racy

obowizki pracownika oraz pracodawcy

- na podstawie tekst! &r#dowe o okrela obowizki pracodawcy zatr!dnia"ce o osob niepenoletni

modocianyc% - poda"e nazwy instyt!c"i, do kt#ryc% mona zwr#ci si o pomoc w przypadk! amania praw pracowniczyc% i mobbin !

/. Jak zaoy wasn 'irm?

- proced!ry zakadania 'irmy - biznesplan - 'ormy dziaalnoci ospodarcze" - marketin i zarzdzanie przedsibiorstwem - nie!czciwe praktyki rynkowe 1 pla iat, piractwo - szara stre'a - etyka zawodowa - zawody za!'ania p!bliczne o

- wy"ania terminy$ biznesplan, marketin - wymienia podstawowe proced!ry zwizane z zaoeniem 'irmy

- okrela rodza"e dziaalnoci ospodarcze"

- przedstawia biznesplan dla wasne" 'irmy - c%arakteryz!"e r#ne rodza"e dziaalnoci ospodarcze"

zawodowyc% i +a,stwowe" Cnspekc"i +racy na war!nki pracy - opis!"e rol .:== >:olidarno? w walce o prawa pracownicze w czasac% +5L i obecnie - reda !"e pismo w sprawie amania praw pracowniczyc% - wymienia korzyci i za roenia zwizane z zaoeniem wasne" 'irmy - omawia zasady marketin ! i zarzdzania - przedstawia rozwizania, kt#re mo yby o raniczy tzw. szar stre' i nieetyczne zac%owania w yci! ospodarczym - ocenia etyczno okrelonyc% dziaa, w yci! ospodarczym

minimalne" z perspektywy rzd!, zwizk#w zawodowyc%, pracodawc#w i pracownik#w - posz!k!"e in'ormac"i na temat sposob#w zawierania !m#w o prac

2. Atyka ycia ospodarcze o

- wy"ania terminy$ norma moralna HetycznaI, za!'anie p!bliczne - omawia rodza"e nie!czciwyc% praktyk - wymienia zawody za!'ania p!bliczne o

- wy"ania z"awisko szare" stre'y - na podstawie tekst! &r#dowe o romadzi ar !menty do dysk!s"i na temat brak! moliwoci prawne o !sankc"onowania za!'ania

- wymienia przyczyny nie!czciwyc% praktyk rynkowyc% - odsz!k!"e in'ormac"e o kodeksac% etyki zawodowe"

- opracow!"e plan 'inansowy wasne" 'irmy - posz!k!"e in'ormac"i o moliwociac% pozyskania '!nd!szy na rozpoczcie dziaalnoci ospodarcze" Hkredyt bankowy, pro"ekt ;A, pro ramy ;+I - wy"ania z"awiska nie!czciwe" konk!renc"i i d!mpin ! - !dowadnia pozytywn rol kapita! za!'ania Hteoria ierI w biznesie - analiz!"e kodeksy etyki zawodowe"

,waga dotyczca oceniania na ka+dym poziomie wymaga 8by !zyska kole"n, wysz ocen, !cze, m!si opanowa zas#b wiedzy i !mie"tnoci z poprzednie o poziom!.

5ozkad wyma a, "est a!torsk propozyc" m r. 7acie"a @atorskie o, dowiadczone o na!czyciela wiedzy o spoecze,stwie.

1G