Zarzdzanie- ujcie zasobowo-procesowe: 1) oddziaywanie na zasoby ludzkie, rzeczowe i informacyjne(symboliczne) wewntrz i na zewntrz organizacji, ukierunkowane na realizacje jej celw

oraz dominujcej w organizacji koalicji kluczowych interesantw 2) stworzenie takich warunkw by mc dziaad zgodnie ze swoimi zaoeniami oraz zachowanie niezbdnego poziomy spjnoci, tak aby organizacja trwaa i si rozwijaa. Zarzdzanie organizacj powinno polegad na wiadomym tworzeniu warunkw by organizacja dziaaa zgodnie ze swoimi ZAOENIAMI i zachowywaa niezbdny poziom spjnoci umoliwiajcy przetrwanie czyli wyodrbnienie z otoczenia a take rozwj czyli realizacj misji i celw w przyszoci. Formua 3 E zarzdzanie powinno byd Efektywne Ekonomiczne i Ekologiczne. Funkcje zarzdzania (w ujciu teoretycznym i praktycznym wspczenie): planowanie organizowanie kierownictwo(przywdztwo) kontrolowanie Zarzdzanie jest efektywne wtedy kiedy posiadamy informacje o organizacji i jej otoczeniu. Cel/zadanie powinno byd : Wartociowy Ambitny Realny Terminowy Okrelony Ilociowo Simple Measurable Ambitious Realistic Timely defined Dziaad w sposb zorganizowany= stosowad cykl organizacyjny: 1)okrelid cel/wizk celw 2)rozpoznad i okrelid rodki (zasoby), warunki niezbdne do osignicia celu 3)przygotowad w/w 4)dziaad zgodnie z wyznaczonym planem 5)kontrolowad dziaania i wyniki, w razie potrzeby korygowanie planw Zarzdzamy ZASOBAMI kierujemy LUDMI.

Organizacja ODDZIAUJE na ZASOBY (ludzkie, finansowe, rzeczowe, informacyjne) UKIERUNKOWANA jest na CELE- realizacj wasnych i tych kluczowych w koalicji z interesariuszami. Interesariusze maj interesy zwizane z funkcjonowaniem danej organizacji i mog na ni wpywad. Zarzdzanie= sztuka (bo praktyczne zastosowanie) wyzwolona (bo podstawy wiedzy, samopoznania, mdroci i przywdztwa)

1.wg definicji Druckera: a)dotyczy ludzi przede wszystkim b)gboko zakorzenione w kulturze c)zorientowane na wsplne CELE i WARTOCI d)musi prowadzid do WZROSTU I ROZWOJU oraz umiejtnoci odpowiadania na zmiany dziki uczeniu si e)wymaga stworzenia STRUKTURY i efektywnej KOMUNIKACJI spoecznejpoczucie odpowiedzialnoci, moliwod porozumiewania si f)koniecznod istnienia MIAR(wskanikw)realizacji misji g)zorientowanie na zadowolenie klienta 2.wg def. Mintzberga Z=Sztuka(wizja,twrcze pomysy)+Rzemioso(umiejtnoci,dowiadczenie)+Nauka (wiedza,analiza)

INSTYTUCJONALNE FORMY ORGANIZACJI ORGANIZACJA = trwaa forma wspdziaania ludzi, to za implikuje wymg wsplnoty celw, interesw lub motywacji; w wyniku instytucjonalizacji(formalizacji) organizacja zyskuje zdolnod do osigania powtarzalnych, dugotrwaych celw. NURT PRZEMYSOWY Fryderyk von Taylorzarzdzanie naukowe- 4 zasady: 1)systematyczne badanie pracy 2)mierzenie wynikw pracy 3)poszukiwanie zalenoci funkcyjnych 4)one best way Na wczesnym rynku :wzrost wartoci i wielkoci sprzeday = wzrost produkcji i zmiejszenie kosztw oraz systematyczne podnoszenie wydajnoci pracy ludzi Tayloryzm: 1)propagowanie funkcjonalnego systemu zarzdzania (1 uniwersalny majster+4biurowych i 4 produkcyjnych) 2)realizacja ZASAD- wsppraca kierownictwa i roboli 3)przedstawienie i okrelenie algorytmu dziaania 4)zapewnienie odpowiednich warunkw pracy, maszyn i narzdzi 5)naukowy dobr pracownikw (testy) i szkolenie ich 5)motywowanie kijem i marchewk Teoretycy NP.: Adamiecki, Gantt, Emerson, Gilbret ,Chatelier Najwybitniejszy przedstawiciel = Henryk Ford:

Dua sprzeda-niska cena-niskie koszty, wprowadzenie tamy, 5 dolarowej dniwki inwigilacji pracownikw, Ford= prekursor motomanagementu NURT ADMINISTRACYJNY =uzupenienie NP. w kierunku klasycznym, zasady oglne dla wszystkich administracji Administracja wiadczca uzupenia funkcje wadcze, wymaga istnienia sposobw dziaania oraz istnienia STRUKTUR wrd nich tworz si za organizacje wiadcce dane usugi. BIUROKRACJA- pojcie pierwotnie wg V. de Gournoya odnoszce si do rzdw biur i urzdnikw niezalenych od panujcej wdzy; w ujciu Maxa Webera B. to jest typ administracji oparty na przepisach, gbokier formalizacji i hierarchicznoci stanowej H.Fayol = pionier administracyjnego nurtu w teorii zarzdzania Max Weber- okrelenie TYPU IDEALNEGO organizacji biurokratycznej By to model teoretyczny (w praktyce maszyna do wprowadzania dysfunkcji),nastawiony na niezawodnod dziki powtarzalnodi funkcjonowania. Polega na tym, e zasady wprowadzane w organizacji gdzie wadza jest legalna a pracownicy podporzdkowuj si jej, bo s przekonani o jej susznoci. Decyzje podejmowane w organizacji w danej sprawie sa zawsze takie same, niezalenie od tego kto t dezycj podejmuje i kogo ona dotyczy. BEZOSOBOWE PRZEPISY byy podstaw budowy organizacji, a take funkcjonowania i zachowania urzdnikw. Kluczowe znaczenie 11 ZASAD: kompetencji, hierarchii, cigoci organizacyjnej, dokumentacji, niezawaszczania stanowisk, wycznoci zatrudnienie, mianowania urzdnikow, podlegoci do zasad okrelonych w umowie o prac, zatrudnienie wg kwalifikacji, stosowne do hierarchii wynagrodzenie Obecnie BIUROKRATYZMwyuczona nieudolnod, nie uczenie si na bdach, lawinowy wzrost przepisw Henri Fayol: sformuowanie 14 zasad zarzdzania, stworzenie piramidy uzdolnieo, okrelenie funkcji administracyjnych czyli zasad zarzdzania naukowego (?) (przewidywanie+ organizowanie+ rozkazywanie+ koordynowanie+ kontrolowanie) Mechanistyczny system zarzdzania- wady: nadmierny podzia pracy, brak doceniania ludzi, fascynacja zdehumanizowan technik Emocje przeszkadzaj w byciu trybikiem maszyny model czowieka w zaoeniu KLASYKW Czowiek = czowiek ekonomiczny, tj kalkulujcy i racjonalny (rozwaa wynik uytkowy w zalenoci od poniesionych kosztw) Szkoa stosunkw Midzyludzkich powstaa, bowiem poprzednie metody motywowania pracownikw zawiody, Badania w Hawthorne (podzia na gr.kontroln i eksperymantaln i sprawdzenie czy zmiany czynnikw pozostajcych w kontroli pracodacy maj wpyw na motywacje ludzi, jak si okazao nie maj) Wnioski :

1)czowiek dzy do zaspokojenia potrzeb spoecznych : przynalenoci i uznanai 2)postp naukowo-techniczny ma kluczowe znaczenie w ZARZDZANIU 3)rozdrobnienie pracy (efekt postpu technicznego) utrudnia pracownikom zaspokajanie potrzeb spoecznych, wic buduj oni nieformalne grupy, nawizuj stosunki 4)wydajnod i niezawodnod pracownikw zaley od jego morale i zadowolenia z sytuacji w pracy wynikajcych gownie z zaspokajanych potrzeb spocznycgh Morale I zadowolenie- musz id w parze, aby pracownicza wydajnod i niezawodnod bya dobra Im lepszy stosunek pracownika do miejsca pracy/szefa/organizacji tym jego morale wysze 5)ROZMOWA (wywiad) z pracownikami umoliwia poznawanie ich potrzeb, pomaga w sytuacjach konfliktowych i budowaniu wzajemnych kontaktw INWAZYJNOD badao prowadzonych w organizacjach polega na tym, e zawsze pozostawiaj one jaki lad po sobie, zawsze co zmieniaj 6)Efektywnod ludzi mona zwikszad wykorzystujc grupy robocze oraz budujc kultur nastawiania na ludzi Potrzeby wg Maslowa: Fizjologiczne (pienidze, pensja) Bezpieczeostwa Afiliacji (interakcje midzy pracownikami) Szacunku (sprzenie zwrotne, uznania, awanse) Samorealizacji (pene zaagngaowanie w wykonywan prac) GRUPA SPOECZNA eg A.P.Hairea Minimum 2-3 osoby, Zachodz miedzy osobami bezporednie interakcje, twarz w twarz, kontakt fizyczny oddziaywanie na zmysy, kinetyka, feromony,EMOCJE Ludzie ci maj wsplne cele,interesy Powizani s w spoeczn struktur z liderem na czele Maj wsplne wartoci, normy, wzorce zachowao Maja wasny system wzmocnieo swoich uczestnikw, wzmocnieo tj nagrd i kar ZESP to ma grupa ludzi posiadajcych komplementarne umiejtnoci, prezentujcych wsplne podejcie do pracy, prawdziwie zaangaowanych w dziaania zmierzajce do odignicia wsplnego celu oglnego i celw szczegowych, za kte wszyscy czuj si wslnie odpowiedzialni.

Together Everyone Achieves More Talk Evaluate Assist Motivate Jei zesp = trjkt to na wierzchokach grupa, jednostka i zadanie SPOSOBY PRZECIWDZIAANIA SKUTKOM NADMIERNEJ SPECJALIZACJI -przemiennod/rotacja czynnoci -rotacja na stanowsiakch -rozszerzanie pracy (dodawanie czynnoci wykonawczych do ju wykonywanych, zmiana sekwencji zadaoprzeciwdziaanie skretynieniu pracownika) -wzbogacanie pracy (dodawanie czynnoci pozawykonawczych (np. kierowniczych) do ju wykonywanych -grupy autonomiczne -ruchomy czas pracy Mary Parker Follet KONFLIKTY SPOECZNE: -stay element kadej organizacji -pozytywne lub negatywne w zalenoci (gwnie) sposobu postpowania z nimi: a)dominacji b)kompromisu(na og powoduje nowy konflikt) c)integracji wok problemu

Zarzdzamy ORGANIZACJ kierujemy LUDMI Kierowanie= dzianie zmierzajce do tego by inni ludzie dziaali ta k(lub rzeczy funkcjonoway tak) jak chce aby to robiyosoboa, kta nimi kieruje / oddziaywanie kierownika na osob/ grup formalnie mu podporzdkowan Zarzdzanie ZASOBAMI ludzkimi w celu realizacji zadao poprzez KIEROWANIE podwadnymi Menader= kierownik w wierzchoku strategicznym organizacji Zarzdzanie a przywdzwo Istota PRZYWDZTWA (na szczycie organizacji, w przywdztwie transformacyjnym) to prowokowanie zmian, WIZJE, strategie motywujce i inspirujce ludzi, wytrcanie organizacji z rwnowagi, osoba LIDERA Istota zarzdzania- przywracanie rwnowagi, planowanie i budetowanie, organizowanie i obsadzanie stanowsisk, kontrolowanie i rozwiazywanie problemw Szkoa HR= szkoa stosunkw midzyludzkich, badania w kierunku kierowania i przywdztwa K.Lewinstyle kierowania, czyli tego jak przeoony oddziauje na swoich podwadnych:

a)autokratyczne (kontrola,karanie, izolowanie si, okrelanie zadao) b)demokratyczne( brak kontroli, nagradzanie, integracja, zostawianie wolnoci wyboru co do wykonywanych zadao) c)leseferyczne D. Mc GregorSTEREOTYPY (utrwalone w gowie kierownika) o naturze czowieka wpywaj na styl jego kierowania, to jaki ma model czowieka w gowie ma wpyw na to jakich robi sobie podwadnych ASPEKTY Natury Odpowiedzialnod Nastawienie do pracy Teoria X Lenistwo Teoria Y Potrzeba wysiku: zarwno fizycznego jak i psychicznego Moe jej poszukiwad Chce osigad wasne cele, lepiej reaguje na NAGRODY

Unikanie Trzeba go do niej zmuszad KARZC PRZYWDZTWO = pojcie szersze ni kierowanie LIDER= nie musi byd kierownikiem MENADER lub KIEROWNIK- ma by przywdc

Menader powinien byd dzi przwdc, ale nie kady pzywdca jest menadzerem Stosunek spoeczny PRZYWDCY: Innych przyciganie Zwolennikw zdobywanie Interesami i emocjami wizanie Sowami i czynami inspirowanie i aktywizowanie Konieczne MOTYWOWANIE To czy przywdc si jest zaley nie tylko od tego jakie ma si cechy i jakim si jest wzgldem innych, ale przede wszystkim od ludzi, ktrzy za przywdc id! Paradygmaty PRZYWDZTWA: a)klasyczne staroytnod- 70 XX wieku, dominacja wynikajca z wadzy i autorytetu, strach lub szacunekto one przesdzaj o nagrodzie bd karze b)transakcyjne 70- po 80 c)wizjonerskie pol 80 koniec XX wieku , = przywdztwo transformacyjne, mobilizacja i zaangaowanie, LIDER tworzy i gwarantuje WSPLN WIZJ d)organiczne od roku milenium, trzy I Ideas Information Interaction

typ przywdztwa rozproszonego, liderzy przemienni, ludzie wizani pomysami, informacjami i relacjami

Jedyn cech charakteru, ktr dostrzegem u wszystkich najlepszych liderw bez wyjtku, byo to, e brakowai im lub mieli bardzo niewiele <<charyzmy>> Drucker Przywdztwo powinno czyd 3 obszary potrzeb: 1)zadania 2)jednostki 3)grupy 1)wykonanie zadania zgodnie z cyklem organizacyjnym : okrelenie celuwyznaczenie zadaniaprzydzielenie zasobwkontrolowanie zasobwkorygowanie planw 2)przywdca jednostk mobilizuje, ustala status, rozwija kompetencje, zajmuje si sprawami osobistymi 3)przywdca wyznacza standardy, dyscyplinuje, motywuje, szkoli, jest duchem zespou, odpowiada za komunikacj

Przywdztwo analizowane ze wzgldu na : 1)cechy osobowociowe 2)koncecje wadzy i wpywu spoecznego 3)styl przywdztwa 4)uwarunkowanie przywdztwa i jego efektywnoci 5)wg podziau na transakcyjne i transformacyjne Transakcyjne- zewntrzne motywatory, co za co Transformacyjne- przemiana osb idcych za czyim przywdztwem w liderw, liderw za w agentw najwyszego morale

Zbyt szczegowy podzia pracy i nadmierna specjalizacja = ZO Prac powinno si rozszerzad, wzbogacad, powinna mied ruchomy czas, pracownicy skupiani wg specjalizacji (piony tego i owego) PODEJCIE SYSTEMOWE -wynik wykorzystania impulsw z OTS (oglnej organizacji systemw) [projekt biologa L. von Bertalanffy] i cybernetyki [matematyk N.Wiener] SPRZENIE ZWROTNE (feedback) podstawa uczenia si organizacji, bezporednie lub porednie oddziaywanie wejd systemu na jego wyjcia, sprzenie jest dodatnie gdy odchylenie na wyjcia si zwiksza, ujemne gdy si zmniejsza

MYLENIE SYSTEMOWE= 5 dyscyplina organizacji uczcej si, zawiera interakcje, przyczynowod, procesowod MYLENIE SIECIOWE- wersja mylenia systemowego- kanon minimum: 1.grupa to nie tum, caod to nie suma czci 2.system wpywa n czci, nie odwrotnie! 3.poprawa czci nie wpywa na usprawnienie caoci 4. z elementw zawodnych, ale dobrze dopasowanychi poukadanych moe powstad niezawodna caod 5. w systemie wszystko jest powizane ze wszystkim ORGANIZACJE UCZCE SI= osigaj mistrzostwo w dyscyplinach podstawowych, mistrzostwo osobiste, budowaniu modeli mylowych, zespoowym uczeniu si i wsplnej wizji osb nalecych do organizacji; zarzdza si w nich przez CELE CELE TE : wsplne dla wszystkich, logiczne i strukturalnie powizane Z celw tych wynikaj ZADANIA, ktre s wykonywane z ZAANGAOWANIEM (motywacja do dziaania wynika ze ZROZUMIENIA CELU i jego WYNIKU) ZROZUMIENIE CELU jest podstaw samodzielnego wyszukiwania sposobw realizacji i usprawnieo *ORGANIZACJE TRADYCYJNE= oparte na autorytecie i odgrnym sterowaniu ORGANIZACJA jako otwarty system SPOECZNO- TECHNICZNY systemowcy : traktuowanie Organizacji jako CAOCI zoonej z podsystemu SPOECZNEGO i TECHNICZNEGO. Podsystemy te podzielone wg kryterium PRZEWIDYWALNOCI czyli tego jak na dziaania kierownicze wpyn reakcje wewntrz nich: a)podsystem TECHNICZNY (nauka) jest WYSOCE przewidywalny b)podsystem SPOECZNY (wizja i sztuka) OGRANICZENIE przewidywalny Podsystemy te pozostaj w cigej integracji z otoczeniem i sob nawzajem. SYSTEM: wyodrbniona z otoczenia caod zoona z elementw (podsystemw) powizanych ze sob bezporednio lub porednio R.L.Ackoff Formua OCEP Otoczenie Caod Elementy Powizania

Kanon Mylenia systemowego 1.system nie jest sum swoich elementw 2. s silniej wpywa na swoje elementy ni odwrotnie 3.usprawnienie funkcjionowania podsystemw nie prowadzi automatycznie do wzrostu sprawnoci systemu 4.z zawodnych elementw mona zbudowad wysoce odpowiedni system system, ktrego elementy powizane s SZEREGOWO jest saby saboci najsabszego elementu. Gdy poczone RWNOLEGLE silny si najsilniejszego 5.w systemie nie ma zjawisk, zdarzeo, procesw izolowanych 3 wymiary systemu : czasowy, przestrzenny, problemowy System informacyjny- transformowanie informacji wejcia na podane informacje wyjcia za pomoc procedur i modeli (obrazek szpPiotrowckiego) Analiza Systemu Informacyjnego: a)technologiczno-techniczna czyli ze wzgldu na stuktur (jak zbudowany) b)pragmatyczna- czyli pod ktem funkcji jakie spenia system i jego elementy System INFORMACYJNY = P, I, T, S, M, Z, R p-przedmioty gospodarcze uzywajace systemu i- informacyjne zasoby t- techniczne rodki s-system zarzdzania m- metainformacje (informacje o informacjach) z- parainformacje (inf o pochodzeniu inf) r- relacje miedzy w/w Jeli PITSMZ lub R dotyczy komputerw to system jest INFORMATYCZNY ICT= technologia informacyjna i komunikatywna, rozwj kraju, podstawa infrastruktyry zarzdzania IIZ= infrmatyczna infrastruktura zarzdzania (hardware,software,zasoby informacji,wiedzy, modele i procedury trzymane w bazach danych i sieci) Systemy Informatyczne Zarzdzania= synteza wszystkich elementw IIZ, ale najwaniejszy w nich i tak czowiek Interface- podpowiedzi, uatwienia

Dane= surowe,niepoddane analizie liczby i fakty; znakowa postad informacji do przetworzenia z uyciem komputerowego sprztu Wiadomod= forma danych jakie otrzymuje uytkownik; uporzdkowane zbiory danych zawierajcych informacje dla zarzdzania KAPITA INTELEKTUALNY =zasoby informacyjne danej organizacji Informacja= towar, przedmio obrotu handlowego, niematerialny zasb informacji Posiadanie relewantnych informacji to podstawa procesw decyzyjnych Wartod informacji ocena na podstawie decyzji podejmowanych przez jej posiadacza Eg definicji Oleoskiego INFORMACJA= rodzaj zasobw, ktry pozwala na zwikszanie naszej wiedzy o nas i otaczajcym nas wiecie Cechy informacji: synergia, obiektywnod, rnorodnod, niewyczerpalnod, zdolnod do powielania i przenoszenia w czasie i przestrzeni, nie zuywa si od powielania, dla rnych osb ma rne znaczenie, jednostkowa informacja opisuje jedn ceche obiektu Cechy wyrniajce informacje w zarzdzaniu: 1)zawsze powizana z realizacj funkcji zarzdzania (planowanie, organizowanie, kierowanie,kontrolowanie) 2)pozwala na podejmowanie decyzji na rnych szczeblach zarzdzania Surowe fakty/liczby po PRZEANALIZOWANIU mog stad si INFORMACJ, ta za moe stad si INFORMACJ ZARZDCZ, co za doprowadzid moe do decyzji i dziaania GRUPY INFORMACJI ZARZDCZEJ 1.pokrzepiajca (mwi o stanie faktycznym,obecnym) 2.rozwojowa 3.ostrzegawcza 4.planistyczna 5.operacyjna(umiejscowianie wrd podobnych organizacji) 6.opiniodawcza 7.kontrolowana Zarzdzanie jest EFEKTYWNE kiedy posiadamy INFORMACJE o organizacji i jej otoczeniu

PRZEDSIBIORCA: podejmuje inicjatyw, ryzyko, jest twrczy

eby pomys przeksztacid w INNOWACJ przedsibiorca musi POZYSKAD i ZORGANIZOWAD w mieszank sukcesu : ZASOBY ludzkie, finansowe, rzeczowe i symboliczne (informacyjne) POMYS= INNOWACJA POZYSKANE + ZORGANIZOWANE ZASOBY LFRIS eby co zaczo rokowad trzeba w to zainwestowad! FAZY TWRCZEGO MYLENIA: PIIEW 1)Preparacja 2)Inkubacja (dojrzewanie pomysu) 3) Iluminacja (olnienie, wpadnicie na pomys) 4)Ewaluacja 5) Weryfikacia (sprawdzenie w praktyce) 5 FUNKCJI PRZEDSIBIORCY: 1.TWORZENIE KOMBINACJI CZYNNIKW EKONOMICZNYCH 2.zapewnienie efektywnoci rynkw 3.akceptacja ryzyka 4.maksymalizacja korzyci inwestorw 5.przetwarzanie informacji rynkowych Przedsibiorca a small biznes: Co rozpatrujemy? Motywacja Przedsibiorca wartoci materialne, NIEZALENOD, ROZWJ przedsibiorstwa Kredyt, pienidze wasne, wiedza, dowiadczenie, kontakty Ograniczonod zas.fin, kopoty ograniczeo administacyjnoprawnych, dostrzeganie moliwodi pokonania barier materialnych Przewanie ekspeymentowanie w ramach swej specjalistycznej wiedzy, cige jej aktualizowanie Small biznes Wartoci materialne

Zasoby na starcie

Pienidze wasne i rodziny

Postrzegane bariery

Pula postrzegana jako dana i ograniczona, brak prb pokonywania

Sposb zdobywania wiedzy

Imitacja i podpatrywanie innych, wiedza powszechnie dostpna

PRZEDSIBIORCZOD= zesp waciowoci czowieka (przedsibiorczy) lub ludzkiego dziaania (przedsibiorczod)

SZANSE RYNKOWE= istoa przedsibiorczoci, bo bez niej jej nie ma; trzeba pamitad, e midzy ludmi s rnice, wiec ich patrzenie na szanse rynkowe jest bardzo rne SZANSA= luka na rynku, pomys, ktry moemy zaoferowad, nowod, uytecznod, potencja ekonomiczny ZASOBY STRATEGICZNE wartociowe, rzadkie, trudne w skopiowaniu s cennym rdem przewagi konkurencyjnej RODZAJE : garaowa, pasjonatw, intelektualna, spoeczna, kobiet, rodzinna, miedzynarodowa, imigrantw, korporacyjna PRZEDSIBIORSTWO= instytucja gospodarcza, w wietle prawa = jednostka we wasnym imieniu wykonujca dziaalnod zarobkow w sposb zorganizowany i cigy Instytucje ZRZESZENIOWE= organizacje pozarzdowedziaalnod niezarobkowa Instytucje TRANSAKCYJNE transakcje : umowy/porozumienia/decyzje FORMY WSPPRACY: Otoczenie instytucjonalne, tu relacje albo tradycyjne (oparte na hierarchii i konkurencji) albo partnerskie Otoczenie konkurencyjne= rynkowe Otoczenie partnerskie