Marek Pastuszka

filologia angielska semestr I

Znaczenie prekursorw w urzeczywistnianiu myli spoecznej na przestrzeni wiekw

Na przestrzeni wiekw pojawio si wiele wyjtkowych osobistoci. Byli to ludzie ktrzy goszc swoje pogldy zmienili spojrzenie innych na wiat. a!dy z nich mia swj ogromny wpyw na histori wiata" ale w poni!szym tekcie skupi si na # wybranych przez siebie prekursorach. $taraem si wybra% osoby z r!nych okresw w historii wiata" aby pokaza% jak zmieniaa si myl spoeczna wraz z upywajcym czasem. Nale!y wspomnie%" !e w zasadzie ka!dy z wybitnych &ilozo&w opiera swoje przekonania na przekonaniach swoich poprzednikw" ewentualnie ich przekonania negowa. 'ak naprawd nikt nie da rady wymyli% systemu idealnego" ka!da idea ma swoje wady i zalety. (ymienieni poni!ej &ilozo&owie s wg mnie osobistociami bardzo charakterystycznymi i ka!dy powinien zaznajomi% si z ich pogldami. PLAT ! )ierwszym z nich jest Platon .)laton !y w latach *+,-#*, p.n.e. by jednym z najwybitniejszych &ilozo&w. (ybraem go" poniewa! jest w zasadzie pierwszym czowiekiem ktry wprowadzi a! tyle zmian. By wg mnie kim wybitnym" a przede wszystkim twrc systemu idealistycznego . idealizm )lato/ski0. 'eoria ta mwia" !e byt materialny jest nie idealnym odzwierciedleniem bytu idei .wiata idei0. ( #1, p.n.e. zao!y 2kademi 2te/sk" ktra miaa wyda% wyksztacon klas &ilozo&w wadcw zgodnie z pogldami politycznymi )latona. )laton uwa!a" !e u ludzi liczy si mdro%" dzielno%" powcigliwo% i sprawiedliwo%. )laton postulowa metod dialektyczn" ktrej podstaw jest rozumowanie a procesem do tego prowadzcym jest uczenie si. Nauczanie umiejtnoci praktycznych jest tylko pomoc w radzeniu sobie w wiecie materialnym. 3stotnym w procesie uczenia si jest studiowanie samego siebie w poszukiwaniu pamici o prawdziwych ideach. Najbardziej u!yteczn drog do tego jest system edukacji oparty na dialektyce polegajcy na dochodzeniu do prawdy poprzez dialog ucznia z nauczycielem" analiz i syntez poj%" tworzenie te! i antytez" przyjmowanie ich lub odrzucanie. Istotnym "oro#kiem Platona "la $istorii myli spoecznej s%& 4. (prowadzenie idei sprawiedliwoci. +. )laton uwa!a" !e ka!dy powinien wykonywa% prac adekwatn do przyrodzonego mu talentu co gwarantuje harmoni w spoecze/stwie i d!enie do doskonaoci. ( zwizku z czym postulowa kastowy podzia spoecze/stwa adekwatny do predyspozycji. 5asadniczo wyrazi trzy stany6 stan uczonyc$6 &ilozo&w" mdrcw stan stra'nikw" wojskowych dbajcych o wewntrzne i zewntrzne bezpiecze/stwo stan 'ywicieli zapewniajcych zaopatrzenie wsplnoty w potrzebne dobra materialne #. 3stotn rol dobrze &unkcjonujcego spoecze/stwa jest stawianie nacisku obok edukacji na wychowanie co powszechnie we wspczesnej socjologii mo!na odnie% do procesu socjalizacji *. 5r!nicowanie spoeczne i nadmierny dobrobyt mo!e prowadzi% do za" a tym samym do dys&unkcji w spoecze/stwie. 7est ono rwnie! 8rdem kon&liktw. 9. :rdem dys&unkcji spoecze/stwa mog by% te! nowe trendy" ktre jednostki gotowe s do

przyjmowania i wprowadzania w !ycie. ()* A+,+-T.! ;rugim z prekursorw ktrych chciabym przedstawi% jest (w* Augustyn. <wa!a on" !e czowiek jest niedoskonaym odbiciem Boga" poniewa! ka!dy z nas ma podwjn natur. (szyscy posiadamy ciao i dusz. ;usza jest uwiziona w ciele. =z% cielesna ogranicza si do spraw przyziemnych" zaspokajania potrzeb doczesnych. >w. 2ugustyn twierdzi" i! ka!dy czowiek jest wolny w swych wyborach jeli chodzi o stosunek do wiary. 7e!eli podejmuje decyzj bycia chrzecijaninem to naczeln ide" jak winien wdra!a% w !ycie" jest idea jednoci czowieka z Bogiem i Boga w czowieku" a tym samym najwy!sz cnot ka!dej jednostki ludzkiej bdzie pobo!no%. 3stotnym elementem zao!e/ >w. 2ugustyna byo przyjcie zao!enia" i! histori spoecze/stw rzdzi ?patrzno% - musi wic ona mie% swj sens i cel" jest procesem kierowanym przez Boga - stwrc. ;rog do osignicia !ycia wiecznego a tym samym zbawienia" jest wyrzeczenie si przez czowieka dbr doczesnych. 3stotnym determinantem podejmowanych decyzji i postpowania ludzkiego jest to" w jakich warunkach czowiek si urodzi i gdzie si znalaz - status pochodzenia. :rdem braku pokoju midzy pa/stwami jest pycha i zaborczo%. Bg czowieka stworzy wolnym. @rzech jest 8rdem wszelkiego za. ;obry wadca !yje wedug cnoty pobo!noci" d!y do pokoju .jedno% w spoecze/stwie0 i dobra poddanych. =hrzecijanin nale!y do dwch porzdkw6 do pa/stwa niebieskiego .boskiego0 i do pa/stwa ziemskiego. 7ednym z paradygmatw &unkcjonowania czowieka" zarwno w jednym jak i w drugim wiecie" jest mio% do r!nych przedmiotw" co powoduje zr!nicowanie pomidzy jednostkami. )riorytetem jest mio% do Boga. ;la czowieka i jego dualistycznej natury charakterystyczne s w zwizku z tym da rodzaje mioci6 mio% do Boga i mio% wasna" ktra jest zasadniczym motorem do zaspokajania potrzeb cielesnych. Ao!na mwi% o nastpujcym zr!nicowaniu jednostek w spoecze/stwie i dwch strukturach hierarchii spoecznej" ktrej wykadnikiem jest sposb !ycia. 7edni !yj po to" by zasadniczo zaspokoi% potrzeby ducha .pobo!no%0" drudzy !yj po to" by zaspokoi% potrzeby cielesne. ;la obu tych kategorii wsplne jest osignicie jednoci" natomiast >w.2ugustyn uto!samia jedno% z pokojem. MA/ )0102 ?statni osob ktr omwi bdzie Ma3 )e#er* (prowadzi on na u!ytek teorii socjologicznej kategori tzw. typu idealnego. Typ idealny to jest okrelona miara - prt mierniczy - jak twierdzi (eber - jego funkcj jest porwnanie z empiryczn rzeczywistoci celem ustalenia rozbienoci bd podobie stw! do faktycznej rzeczywistoci! opisania ic" .zjawisk spoecznych0 za porednictwem jak najbardziej jednoznacznyc" poj#! ic" zrozumienia i przyczynowego objanienia. 7ednym z takich typw idealnych mo!e by% np. biurokracja czy stan wojny" ale mo!e to by% te!" jak wynika z powy!szych sw" ka!de zjawisko spoeczne" w stosunku do ktrego socjolog posiada wiedz teoretyczn i ktre stanowi przedmiot zainteresowa/. ( oparciu bowiem o ow wiedz mo!na wyr!ni% konkretne mierniki czy te! elementy owego typu idealnego. Na przykad" je!eli chodzi o biurokracj" to biurokraci nie powinni korzysta% z bdnych in&ormacji" przywdcy powinni unika% bdw strategicznych czy te! bdw logicznych stanowicych 8rdo ich pora!ek. Nie powinni te! podejmowa% decyzji kierujc si emocjami czy te! irracjonalnoci. 2o"zaje typw i"ealnyc$ wg )e#era& 4. historyczne typy idealne - odnosz si do zjawisk w r!nych epokach historycznych6 np. kryzys ekonomiczny" rewolucja przemysowa +. oglne typy idealne - maj charakter socjologiczny" dotycz konkretnych zjawisk majcych miejsce w ka!dym spoecze/stwie .klasa" warstwa" przywdca0

#. idealne typy dziaania - s to czyste typy dziaania oparte na motywach dziaajcego podmiotu *. strukturalne typy idealne - &ormy i skutki okrelonych dziaa/ spoecznych rozpatrywanych w kontekcie spoecze/stwa globalnego 5 uwagi na dynamizm" (eber wyr!nia6 typy idealne statyczne czyli pewne idealne stany rzeczy" ktre analizujemy na podstawie obserwacji wiata rzeczywistego. typy idealne dynamiczne" ktre identy&ikowa z procesami spoecznymi. (ebera uznaje si rwnie! za twrc specy&icznej straty&ikacji spoecznej" poniewa! wskaza na trzy niejako kryteria" w oparciu o ktre mo!na zr!nicowa% spoecze/stwo. $ to6 4lasy - kryterium wyr!nienia jest przede wszystkim status majtkowy. Ao!na tutaj mwi%" !e wyr!nikiem" obok stanu posiadania" jest rwnie! poo!enie jednostki na rynku ekonomicznym. 7e!eli chodzi o klas" (eber wskazuje" !e wielu ludziom wsplny jest swoisty element determinujcy ich szanse !yciowe. Blement w okrelany jest wycznie przez interesy ekonomiczne wi!ce si z posiadaniem dbr oraz interesem zarobkowym i to w warunkach rynku .poo!enie klasowe0. Ao!na wic mwi%" !e pojcie klasy odnosi si do ka!dej kategorii ludzi znajdujcych si w tym samym poo!eniu ekonomicznym .kryterium jest stan posiadania0. -tany spoeczne - w oparciu o ktre mo!ne rwnie! zr!nicowa% spoecze/stwo. 5asadniczo mo!na mwi% tutaj o dwch wyr!nikach6 realizacja czy stosunek do cnt obywatelskich rozumianych tutaj jako honor styl !ycia prowadzony przez jednostki (eber pisze o tym6 w odrnieniu od klas! stany s przewanie wsplnotami rozumianymi jako amorficzn wsplnot ludzi! ktryc" $czy typowy element losu yciowego warunkowany przez swoist pozytywn lub negatywn ocen "onoru. $tan czy si ze sposobem !ycia. )oo!enie stanowe odnosi si do konsumpcji wyprodukowanych towarw a nie do ich produkcji. Ao!na wic mwi%" !e jednostka &unkcjonujca w spoecze/stwie !yje w kilku wymiarach6 jest to porzdek ekonomiczny" w ktrym wyr!nikiem jest przynale!no% do klas" porzdek spoeczny wyr!nikiem jest przynale!no% do stanu spoecznego. 7ednostka &unkcjonuje rwnie! w porzdku politycznym - mo!na mwi% wic o zr!nicowaniu spoecze/stwa z uwagi na struktur panowania. )anowanie de&iniowane jest przez (ebera jako szansa pos$usze stwa pewnej grupy ludzi wobec okrelonyc" lub wszystkic" rozkazw. Ao!e si ono opiera% na podstawach prawomocnych i nieprawomocnych. 5asadnicz podstaw wadzy prawomocnej jest wedug (ebera autorytet.

Nale!y pamita%" !e na przestrzeni wiekw pojawiao si rwnie! wielu innych wybitnych prekursorw myli spoecznej" jednak!e skupiem si na # wy!ej wymienionych osobistociach" poniewa! uwa!am ich za szczeglnie wybitnych. Na dodatek chciaem przedstawi% osoby z r!nych okresw historycznych.