Professional Documents
Culture Documents
FeLIetonY stR. 2
m.dorywalski@goldendorf.pl
15
felietony
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
FOTOFELIETON
Torunianie rocznic powrotu ich miasta do Polski uczcili zorganiozwaniem Halleriady. By uroczysty apel, byli uani, grochwka i taki oto nowy parking.
fot. Adam Zakrzewski
537049 739
FELIETON
Widz same plusy
AGNIESZKA KORZENIEWSKA
stopka redakcyjna
Redakcja Tylko Toru
Zotoria, ul. 8 marca 28 redakcja@tylkotorun.pl
Wydawca
Goldendorf
Redaktor naczelny
Radosaw Rzeszotek goldendorf@goldendorf.pl
Sekretarze redakcji
edwo si zacza, a ju wszyscy o niej gadaj, narzekaj... Czyme sobie zasuya na takie traktowanie? Jak jest zima, to musi by zimno- sowa filmowego klasyka pasuj jak ula do tego co mamy za oknem i pasuj do trudnego w handlu, transporcie i gospodarce, stycznia. Z tym pierwszym miesicem w roku jest tak, e trudno go lubi za cokolwiek, no chyba e za WOP, albo pocztek czego nowego, magicznego, da si oswoi nieco. Tymczasem zim wanie bardziej ni zwykle smakuj mi propozycje X Muzy. Zajadam si nimi ile si da i gdzie tylko si da. Od pocztku roku z niecierpliwoci oczekiwaam premiery Nimf()manki ulubionego Larsa von Triera. Pierwsza cz nie powalia mnie jednak tak bardzo, jak inne jego obrazy, ale by moe z kocem stycznia zmieni zdanie? Reyser tyle samo kontrowersyjny, co przewidywalny jednak na razie pokaza a-
godne swe oblicze, a ja licz na wicej. W ostatnim dniu tego nielubianego miesica na ekrany wchodzi take ekranizacja jednej z moich ulubionych ksiek, Zodziejki ksiek i nie nastawiam si na to, e bdzie gorsza od oryginau. Podobnie byo w przypadku Pachnida, mnie ekranizacja nie zawioda. Kiedy jest si kinomanem selektywnym, a takim nazywam siebie, zima to niezwykle pikny czas ekranowych uniesie, dlatego lubi j bardziej, ni inni. Dlatego teraz zim, kiedy jest zimno, bardziej ni zwykle zapraszam Was do kin, na ciekawe premiery, na niezapomniane Ladies Nights i do bibliotek. Bo kto powiedzia, e ksik trzeba kupi? Na zacht polecam tymczasem lektur wywiadu Maka Koprowicza z Katarzyn Kluczwajd, o historii kina w naszym piknym miecie. Podr sentymentaln i niezwykle mdr, taka, ktr odbywam zawsze z przymroonymi od zachwytu oczami...
Dzia informacyjny
rojekt Generacje Kreacje realizowany jest w 9 miastach w Polsce, take w Toruniu przez Fundacj ABCXXI Caa Polska czyta dzieciom. Tym razem nie tylko o wsplne czytanie chodzio, ale przede wszystkim kreatywne dziaanie. Projekt czy dwie marginalne grupy spoeczne i wiekowe m.in. przez przygotowanie ich do odbioru i tworzenia kultury. Jednoczenie celem projektu byo pokazanie dzieciom z Domw Dziecka innych postaw yciowych ni te, ktre znaj ze swoich rodzinnych domw, czsto dysfunkcyjnych lub patologicznych, a seniorom, po zakoczeniu ich aktywnoci zawodowej, przywrcenie energii i radoci pyncych z poczucia, e ich obecno,
Kultura Zdjcia
REKLAMA
Aleksandra Grzegorzewska (512 202 240) Magorzata Kramarz (GSM 607 908 607), Karol Przybylski (GSM 665 169 292), Kinga Baranowska (GSM 796 302 471), reklama@tylkotorun.pl
Skad Druk
Redakcja nie odpowiada za tre ogosze. *** Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych Agencja Public Relations Goldendorf zastrzega, e dalsze rozpowszechnianie materiaw opublikowanych w Tylko Toru jest zabronione bez zgody wydawcy.
ISSN 4008-3456
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
krymina
nie schodzi z ekranw telewizorw. W celach na wyjcie na wolno czekaj jednak rwnie Leszek Pkalski,
TOMASZ WICAWSKI
ara dla Leszka Pkalskiego koczy si w grudniu 2017 roku. Jego sprawa znajduje si we wszystkich podrcznikach kryminalistyki. W trakcie ledztwa przyznawa si on do zabjstwa kilkudziesiciu osb. Cz ze swoich ofiar mia zjada. Pomimo upoledzenia, by niezwykle przebiegy. Przed sdem wypar si wszystkiego. Udowodniono mu... jedno zabjstwo i gwat na 17-letniej Justynie T. W Toruniu pamitaj go byli "kryminalni". - Nie wierz w to, e on jest w stanie si zresocjalizowa - mwi anonimowo jeden z nich. - Tajemnic poliszynela jest, e w naszym miecie rwnie zabija. Nikt nie by mu jednak w stanie tego udowodni. W programach telewizyjnych chwali si trzema ofiarami z Torunia. Resocjalizacja nie istnieje Czy mamy si czego obawia? Czy "wampir z Bytowa" znw pojawi si na naszych ulicach? W myl przepisw ustawy o postpowaniu wobec osb z zaburzeniami psychicznymi stwarzajcymi zagroenie ycia, zdrowia lub wolnoci seksualnej innych osb sdy bd mogy kierowa na terapi do specjalnie przygotowanych orodkw osoby, ktrym kocz si wyroki wizienia za tego rodzaju przestpstwa. O takie postpowanie z stosunku do najniebezpieczniejszych osb wnioskowa bd kierownicy zakadw penitencjarnych. Nowe regulacje prawne wzbudzaj wiele kontrowersji. - Nie ulega wtpliwoci, e osoby takie jak Leszek Pkalski nigdy nie powinny wyj z wizienia - mwi pk Waldemar Oleksiak, byy dyrektor okrgowy suby wiziennej w Bydgoszczy. - Nowa ustawa
jest prb naprawy wieloletnich zaniedba w tej sprawie. Przecie to nie jest temat nowy, a osoby, o ktrych rozmawiamy, siedz w wizieniach od wielu lat. Amnestia bya ogromnym bdem. Jeeli ju tworzy rozwizania niekonstytucyjne, bo w tym przypadku pewnie tak bdzie, to lepiej byo z automatu przeduy kar 25 lat pozbawienia wolnoci do doywocia. Teraz wszystko zostao zrzucone na sub wizienn. Rola dyrektorw zakadw karnych bdzie kluczowa. Trudno spodziewa si, e bd oni brali na siebie odpowiedzialno za dalsze losy wypuszczonych na wolno gronych przestpcw. Do sdw trafi najprawdopodobniej setki wnioskw o "izolacj" koczcych kar. - Na miejscu dyrektorw nie zastanawiabym si nawet minuty - dodaje Waldemar Oleksiak. - mieszy mnie to, jak mwi si o kilkunastu miejscach dla takich przestpcw w orodku w Gostyninie. Przecie w polskich wizieniach osb z zaburzeniami, ktre nie daj najmniejszego prawa sdzi, e si zmieniy, s przynajmniej setki. Prawo nie dziaa wstecz? Dziaa Due wtpliwoci w stosunku do nowej ustawy maj rwnie eksperci. - Jedn z naczelnych zasad prawa jest to, e nie dziaa ono wstecz - mwi prof. Marian Filar, karnista z Uniwersytetu Mikoaja Kopernika w Toruniu. - W tym przypadku zasada ta zostaa wyczona. Nie mona kogo kara rwnie dwukrotnie za to samo przestpstwo. Mam wraenie, e ulegamy medialnej panice w zwizku z kilkoma przypadkami, jak np. Mariusza Trynkiewicza. Normy prawne nie powinny by stanowione ad hoc w odniesieniu do konkretnych przypadkw, ale w zaoeniu maj formalizowa okrelony wycinek spraw. Przyjte przepisy s niedopracowane i mog by niekonstytucyjne. Trzeba zastanowi si nad kompleksowymi regulacjami prawnymi w stosunku do osb z zaburzeniami o tym charakterze, ktre s jednak w toku ledztwa uznawane za poczytalne.
Leszek Pkalski, pomimo upoledzenia, - mwi Waldemar Oleksiak. - Niektrzy nie zosta w czasie procesu uznany za osob sprawiali wraenie osb, ktre poddaj si niepoczytaln. W Toruniu mia dopuci resocjalizacji i terapii. Pniej okazywao si morderstw Ewy P., Teresy L. i Anny J. si jednak, e po wyjciu na wolno czy Rysopis ofiar by ten sam - mode, zgrabne i przepustk ich defekty szybko si ujawniaprzykuwajce uwag kobiety. Ewa P. zmara y. Psychik ludzk trudno naprawi. Nie nieopodal wiaduktu kolejowego. Wracaa mam wielkich zudze. Szatan z Piotrkowa" planowa nowe w lutym 1984 roku do hotelu robotniczego, ktry mieci si przy ul. Wocawskiej. Zgina od ciosu motkiem w ty gowy. Teresa L. zostaa brutalnie zgwacona nieopodal skrzyowania ulic Grudzidzkiej i Polnej. Zabjca dusi j, a nieprzytomn dowlk do rowu. Tam zgwaci i zmasakrowa ciao nieywej dziewczyny. By grudzie 1984 roku. Anna J. stracia ycie w znanej torunianom "Dolinie Marze" nieopodal Placu Rapackiego. Zostaa Prof. Marian Filar, karnista UMK zgwacona i wrzucona do stawu. Nigdy nikogo nie skazano za te zbrodnie. W czasie ledztwa ycie. Zwraca si do sdu o przyznanie "wampir z Bytowa" zdradza szczegowo nowej tosamoci. Swoje nazwisko, potajniki swojego procederu. Takie niuan- wszechnie znane opinii publicznej, uwaa se mg zna tylko sprawca. Przed sdem bowiem za przyczynek do dyskryminacji. Mia plany zmiany nazwiska i osiedlenia wszystkiego jednak si wypar. si w innej czci kraju. Sd nie przychyli si do jego wniosku. Czy w lutym wyjdzie By nowym czowiekiem na wolno i pojawi si w ktrym z duych Mariusz Trynkiewicz odsiaduje kar miast? Tam najlepiej ukry si w tumie. O bulwersujcym przypadku ze Szcze25 lat pozbawienia wolnoci, ktra koczy mu si w lutym tego roku. Zabjca-pedo- cina mwi psychiatra sdowy. - W Szczecinie mczyzna zabi matfil skazany zosta czterokrotnie na kar mierci za zabjstwa czterech chopcw. k - opowiada lokalnym mediom dr Jerzy Wczeniej by karany na przestpstwa na Pobocha. - Koci rozpuci w ugu, minie tle seksualnym. W wyniku amnestii z 1989 i tuszcz spuci do kanalizacji, a pozatykar zamieniono mu kar mierci na 25 kay si studzienki. Wczeniej trzyma jej lat pozbawienia wolnoci (w kodeksie nie zwoki w kanapie, na ktrej uprawia seks istniaa wtedy kara doywocia). Nigdy nie ze swoj dziewczyn. Dosta wyrok 20 lat okaza skruchy. Nawet jego matka apeluje wizienia. Odby kar, zmieni nazwisko i o to, eby nie wypuszcza go na wolno. jest... nauczycielem. Eksperci s zgodni. Jego skonnoci nie s Prawo chroni przestpcw wyleczalne. - W swojej karierze zawodowej miaCzy przepisy nowej ustawy obejm em do czynienia z gronymi bandytami
Normy prawne nie powinny by stanowione ad hoc w odniesieniu do konkretnych przypadkw, ale w zaoeniu maj formalizowa okrelony wycinek spraw.
Trynkiewicza i Pkalskiego? W 2016 roku koczy si rwnie wyrok czterokrotnego zabjcy z Mrgowa Eugeniusza Mazura. W miejscowoci Babieniec zasztyletowa on w 1991 roku rodzin Miazkw, w tym 3-letni Agnieszk. W chwili zbrodni mia mie ograniczon poczytalno. Na wolno ma wyj za 2 lata. Chce zmieni swoje ycie i znale nowy dom. W 2002 roku Toru zelektryzowaa sprawa Adriana W., ktry zgwaci i zabi w Brchnowie 18-letni Kasi Zegan. Mczyzna stara si o zmian wyroku doywocia przed Sdem Najwyszym. Bardzo prawdopodobne, e bdzie wnioskowa o warunkowe przedterminowe zwolnienie po odbyciu 25 lat kary lub uaskawienie. Od rodzicw zamordowanej da 70 tysicy zotych za naruszenie dbr osobistych, ktrego miaa dopuci si matka zamordowanej nazywajc go "zwierzciem". Najbliszy termin zwolnienia osadzonego na 25 lat wizienia w Zakadzie Karnym we Wocawku przypada na 2020 rok. Termin ten nie uwzgldnia warunkowych przedterminowych zwolnie. Takich osb jest 75 - niezwykle okrutnych przestpcw. - Zabjcy najczciej zachowuj si w wizieniach bardzo poprawnie - mwi anonimowo pracownik suby wiziennej. - Czsto znaj doskonale przepisy, ktrymiszachuj sd. W przypadku nowej ustawy rwnie znajd sposb. Posypi si wnioski do Trybunau Praw Czowieka. Sprawcy stan si ofiarami...
KOMENTARZ
Ustawa o izolowaniu szczeglnie gronych przestpcw wzbudza wiele kontrowersji. Spr nie jest o to, do czego s zdolni wielokrotni zabjcy i zwyrodnialcy seksualni, ale o sposb radzenia sobie z tym problemem. Od wielu lat byo wiadomo, e amnestia dla osb skazanych na doywocie jest tykajc bomb. Nikt nie chce wzi odpowiedzialnoci, za wypuszczenie na wolno wampira z Bytowa i jemu podobnych.
to czytaj
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
co najmniej od dwch lat. Placwka, ktr kieruje Krystyna Zaleska, zmian jednak nie zapowiada. Przynajmniej ona.
ces o zwrot ponad dwch milionw zotych za 2010 i 2011 rok. W sprawie kolejnego miliona trwaj rozmowy, ktre maj doprowadzi do porozumienia. Przygotowywany jest ju jednak pozew za nalenoci z 2012 roku. - Komercjalizacja niesie za sob ryzyko bankructwa, bo przeksztacenie w spk prawa handlowego automatycznie stawia nas w tym samym szeregu co inne zwyke firmy tumaczy Krystyna Zaleska. Konieczno bilansowania budetu szpitala w takiej sytuacji jest koniecznoci. Wydaje mi si, e tzw. prywatyzacja nie rozwizuje jednak do koca tego problemu. Najlepsz ocen dziaalnoci szpitala daj jednak sami pacjenci, a w tym wypadku nie mamy si czego wstydzi. W Toruniu gono o komercjalizacji MSS zrobio si w trakcie tzw. wojny o ostry dyur, kiedy to lecznica przy ul. Batorego podja decyzj o nieprzyjmowaniu pacjentw w razie nagych przypadkw, tumaczc to brakiem Szpitalnego Oddziau Ratunkowego oraz ponad 8-krotnie mniejsz dotacj na takie dziaania. Wtedy te Sylwia Sobczak, p. o. dyrektora szpitala na Bielanach, wystosowaa owiadczenie, w ktrym pisze, e decyzja MSS moga by podyktowana planami tzw. ciche prywatyzacji. Co dokadnie miaa na myli dyrektor Sobczak tego nie wiemy, gdy do poniedziaku jest na urlopie. Oba szpitale jednak do koca lutego bd wiadczyy pomoc na ostrym dyurze wedug starych zasad (w dni nieparzyste Batorego, w dni parzyste Bielany). Obecnie trwaj negocjacje, ktre rozwi ten problem dziki zasadzie proporcjonalnoci. Nowe ustalenia wejd w ycie od pocztku marca. Wtedy te poznamy ich szczegy
UKASZ PIECYK
oruski szpital zamknie 2013 rok ze strat. Do koca marca poznamy dokadn kwot. Teraz ju wiemy, e waha si ona w kwotach od 4 do 6 milionw zotych. Dla lecznicy przy Batorego to kolejny okres, ktry zamyka z nie najlepszym wynikiem finansowym. Jaka przyszo czeka wic placwk, ktrej wacicielem jest samorzd Torunia? Najbardziej radykalnym rozwizaniem byoby zlikwidowanie szpitala. Takie wizje pojawiay si ju na pocztku problemw finansowych lecznicy, ale nikt naturalnie takiej opcji nie rozwaa na powanie. Sporo prac woono natomiast w opracowanie koncepcji fuzji szpitala z Miejsk Przychodni Specjalistyczn, ktra jest w bardzo dobrej kondycji finansowej. Cz usug, ktre wiadcz obie placwki, pokrywaj si i to byo gwnym powodem, aby rozway ich poczenie. Dziki temu skala dziaania byaby wiksza, a koszt jednostkowy - mniej-
ostatecznie umorzy, przy. red). Aktualnie ogaszany jest nabr ofert firm zewntrznych na opracowanie prognozy sytuacji finansowej szpitala w dwch opcjach jako samodzielnego publicznego zakadu opieki zdrowotnej i jako spki prawa handlowego. Samorzdy, ktre zdecydoway si na komercjalizacj swoich lecznic do 2013 roku, mogy liczy na rzdow dotacj w postaci spaty obecnego zaduenia. Polskie prawo zakada jednak, e jeeli samorzd nie pokryje zaduenia swojej lecznicy w cigu trzech miesicy od ostatecznego sprawozdania finansowego, to bdzie zmuszony skomercjalizowa j lub zlikwidowa. Wszystko po staremu Wiemy ju, e Urzd Miasta zarezerwowa w budecie rodki na spat szpitalnych
dugw. - Nasza sytuacja zacza si pogarsza w 2010 roku informuje Krystyna Zaleska. Do tej pory musielimy zainwestowa m. in. w nowy blok operacyjny. Stale polepszajca si baza naszego szpitala pozwoli na ubieganie si o dodatkowe pienidze jako szpital akredytowany, czyli certyfikowany przez Ministra Zdrowia. Jestemy take w trakcie spacania szeciomilionowego kredytu komercyjnego, ktry zacignlimy w 2012 roku. Dyrektor szpitala wskazuje, e rdo problemu tkwi w rozwizaniach systemowych, ktre nie uwzgldniaj realnych potrzeb czy moliwoci realizowania o wiele wikszej liczby kontraktw. A o zapat za nadwyki trudno. Szpital miejski wkroczy ju na wojenn ciek z Narodowym Funduszem Zdrowia. Przed sdem trwa ju pro-
ednak aby przygotowa si do lubu trzeba ogarn tyle innych spraw. Jak to zrobi, eby wybra najlepsze, nienajdroe, atrakcyjne dla goci, a zarazem godne pamitki na cae ycie, atrakcje? Kolejne miejsce na mapie Torunia, gdzie cyklicznie odbywa si bd Targi lubne, to hala Uniwesyteckiego Centrum Sportu UMK, zlokalizowana przy ul. w. Jzefa 17. Ju w niedziele, 26 stycznia, od 10.00-17.00 zaprezentuj si kreatorzy mody lubnej, restauratorzy, firmy oferujce wynajem limuzyn, flo-
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
to czytaj
TOMASZ WICAWSKI
owy milioner uczy si w Gimnazjum i Liceum Akademickim w Toruniu. Szkoa ma dobr renom. Zazwyczaj jest jednak kojarzona z "kujonami". Poker nie jest jednak rozrywk dla grzecznych chopcw nie widzcych nic poza ksikami. W kilka dni moesz wygra, albo straci majtek. Studiowanie ekonomii w Szkole Gwnej Handlowej znudzio si pochodzcemu z Brzecia Kujawskiego chopakowi. Licencjat zrobi. "Magisterki" raczej nie napisze. Od dwch lat rzadko pojawia si na uczelni. Wola gra w pokera. I wygra. - Nigdy nie interesowaa mnie standardowa praca na etacie - opowiada Dominik Paka w rozmowie z pokerstrategy.com. - Teraz szanse na to, e zo prac magistersk s jeszcze mniejsze. Siostra mogaby zrobi to za mnie, ale nie chc by oszustem. Wol realizowa swoj pasj. Zdolnoci matematyczne ma cae rodzestwo mistrza pokera. Dominik jest najmodszym z czwrki dzieci Grayny i
Umiech przez zy
Gdyby moga, szalaaby razem z nimi. Cho ma 27 lat, porusza si tempem staruszki.
Nieuleczalna choroba odebraa jej modziecz sprawno, ale nie wol pomagania dzieciom w potrzebie
akcji "Za kady umiech dziecka", odby si 16 stycznia w gwnej sali Baja Pomorskiego. - Dziki sponsorom, 150 dzieci otrzymao paczki z ywnoci, sodyczami, przyborami szkolnymi i zabawkami. Co wicej, w tym roku po raz pierwszy udao si zebra nadwyk podarunkw, z ktrej skorzystamy w nastpnej edycji. Magia Baja Pomorskiego zapewnia dzieciom moc wrae. Prezenty zaspakajaj ich pragnienia. Jednak organizatorom najbardziej zaley na wzmacnianiu wizi rodzinnych. Karnawaowe gry i konkursy skonstruowali tak, by wymagay wsplnego uczestnictwa rodzicw w zabawie z pociechami. Przypadek wyjtkowy W czasie nauki w studium psychologicznym koleanka Ewy, chora na raka, poprosia j o zorganizowanie balu karnawaowego dla dzieci z Oddziau Onkologicznego w Bydgoszczy. Imprezie towarzyszyo wrczanie maskotek najmodszym. Ilo darczycw przerosa oczekiwania dziewczyny. Ich nadmiar postanowia zanie do MOPR w Toruniu. Trafia na Ann Renz. Rok pniej zawizay wspprac, w wyniku ktrej zrodzia si akcja "Za kady umiech dziecka". Jeszcze wtedy choroba Ewy Frckowiak raczkowaa. Kolejne lata przynosiy coraz to gorsze wieci - relacjonuje 27-letnia kobieta. Staam si przypadkiem wyjtkowym. W poznaskim Centrum Genetyki Medycznej Genesis nie pojawi si przede mn nikt z tak powan niestabilnoci krgosupa. Jest jak obluzowane rusztowanie... Chwieje si w posadach. Jedni lekarze twierdz, e wstawienie zestawu prtw stabilizujcych uratuje mi ycie. Inni s pewni, e przyniesie niechybn mier. Jedyn nadziej jest doktor Magdalena Badura-Stronk, ktra prowadzi badania genetyczne zwizane z chorob Ewy Frckowiak. Czas jednak leci, a bl staje si nie do zniesienia. I bez diagnozy zawsze bya przypadkiem wyjtkowym.
bydgoskie
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
MARCIN TOKARZ
wie, zupenie inne osobowoci majce ten sam cel. Ewa Frckowiak promienieje radoci, jest energiczna, daje ponie si emocjom. Anna Renz jest perfekcjonistk, dba o organizacj czasu, lubi planowa z wyprzedzeniem. Pierwsza z kobiet choruje na zesp Ehlersa-Danlosa. Druga, jako pracownik socjalny MOPRu ma j pod swoj opiek. Razem od omiu lat, w ramach akcji "Za kady umiech dziecka", obdarowuj prezentami najmodszych mieszkacw Torunia dotknitych ubstwem. Drzwi otwiera umiechnita kobieta. Na pierwszy rzut oka nie wida, e cierpi. Zaprasza nas do pokoju, w ktrym mieszka z gromad pluszowych misiw. cian zdobi tabliczka z napisem: "Tu si liczy tylko zdanie Ewy". Ewa Frckowiak jest nieustpliwa. Musi by. Od omiu lat zmaga si z zespoem Ehlersa-Danlosa. Choroba jest nieuleczalna, w jej przypadku postpujca. Pogodzia si z ni, ale blu boi si, jak samej mierci. Wykrca j, zmusza do krzyku. Nie daje spa. - Czasem a serce mi krwawi, gdy pomyl, przez co przechodzi ta modziutka dziewczyna - smuci si Anna Renz, pracownik socjalny toruskiego MOPRu. - Ale widzc, jak stawia czoa przeciwnociom losu, czowiek sam nabiera motywacji do dziaania. Tak wanie jest z Ew. Wszystkich dookoa zaraa optymizmem.
Przez rce Ewy Frckowiak i Anny Renz przewino si tysice pluszowych misiw, ktre trafiy do ubogich dzieci.
acuszek dobroci Osiem lat mki agodzio tylko jedno lekarstwo. Ratuje j wiadomo, e razem z Ann Renz, jak co roku, zorganizuj bal karnawaowy w ramach akcji "Za kady umiech dziecka". Nie myli ju wtedy, e w kadej chwili moe przewrci si na ziemi, bez rehabilitacji nie bdzie moga chodzi, a po krtkim spacerze nie jest w stanie sama zdj butw. - Dla mnie jedynym ratunkiem jest przeom w medycynie - mwi Ewa Frckowiak, z ktrej oczu bije skrywany al,
za to, co j spotkao. - W cigu szeciu lat przeszam jedenacie operacji. adna z nich nie wry powrotu do zdrowia. Mogabym zamkn si w czterech cianach i paka kadego dnia, ale mnie zawsze wszdzie byo peno. Gdyby nogi zupenie odmwiyby mi posuszestwa, czogaabym si po ziemi, byle tylko wyj z domu. Zbyt dugie leenie w ku przygwodzioby Ew do niego na amen. Bardzo chciaaby znw poczu si dzieckiem, wspina si po drzewach, skaka po dachach...Robi to, do czego starczy jej si.
- Znam mnstwo osb niepenosprawnych, ktre wnosz wiele dobrego do spoeczestwa - przekonuje 27-letnia mieszkanka Bydgoskiego Przedmiecia. - Pani Ania powiedziaa mi kiedy o acuszku dobroci. W trudnych chwilach mog liczy na wsparcie przyjaci. Jeli obdarz pomoc kogo obcego, jest szansa, e i on zechce przekaza j dalej. To pikna zaleno. Rodzice razem z dziemi Byo dokadnie tak, jak sobie zaplanoway. Z jednym wyjtkiem. Ewa nie dotrwaa do koca balu. Znw nawiedzi j bl krgosupa. Musiaa usi. Przy takich objawach zbyt czsto upadaa na ziemi. Mimo dolegliwoci daa z siebie wszystko. Bal karnawaowy w Baju Pomorskim by taki, na jaki czekali jego stali bywalcy. - Przez te wszystkie lata impreza urosa to niemaych rozmiarw - przekonuje 41-letnia Anna Renz, wsporganizatorka Balu Karnawaowego, ktry w ramach
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
stary toru
O tym, co dzi jest codziennoci a sto lat temu byo niesamowite, w swojej ksice o toruskich kinach napisaa
na Grosswna, synna aktorka i tancerka baletowa, urodzona w naszym miecie. Udao mi si jednak dotrze do toruskich tropw w karierach znanych aktorw. Na przykad amant Witold Conti, prawdziwe nazwisko Kozikowski urodzi si co prawda w Berlinie, ale w 1920 roku jego rodzina przybya do Torunia i tutaj si uczy. Na swojej stronie toruniarnia.blogspot.com pisze pani nie tylko o kinematografii w Toruniu, ale i innych rozrywkach przed przed obiema wojnami wiatowymi. Jak wygldaa konkurencja kina w walce o wolny czas torunian? Koncerty, teatr, lokale rozrywkowe, muzea osobliwoci i anatomiczne, wystawy figur woskowych i mechanicznych, fotoplastykony, wycigi konne, cyrki, nawet klub wrotkarski rozrywek konkurencyjnych byo wiele. Kiniarze musieli urozmaica swoj ofert, na przykad organizujc pokazy atletw, wystpy kabaretw w swoich placwkach. Ale wiele z tych form rozrywki ju zakoczyo ywot, a kina cigle trwaj. I myl, e przetrwaj jeszcze dugo. Atletw zastpiy efekty 3D, 5D, nawet 15D. Ale czy w przyszoci kina dadz nam cho namiastk magii sprzed wieku?
Katarzyna Kluczwajd zna wiele kinowych tajemnic. zarwno z racji repertuaru lekkie filmy przygodowe i westerny jak i publicznoci. Norm byy rne ekscesy w tym miejscu. Przeciwwag dla niego byo kino Mars, pniejszy Grunwald. Byo to miejsce ekskluzywne, z ambitniejszym repertuarem. To w okresie midzywojennym. Trzeba wspomnie, e miejscem o najstarszej tradycji kinowej w miecie jest tzw. Strzelnica przy Przedzamczu. Dawniej byo to kulturalne centrum Torunia, z kinami, restauracjami i kabaretami. Tu staway pierwsze kinematografy wdrowne.
Jaki repertuar goci na toruskich ekranach? Do toruskich kin trafiay zarwno wielkie zagraniczne produkcje, na przykad Quo Vadis czy Ostatnie dni Pompei, jak i obrazy poledniejsze, bardziej ludyczne. W latach 20. i 30. XX w. na ekranach gociy polskie filmy z wytwrni Sfinks. Zdarzay si te obrazy produkcji toruskiej, ale nasze miasto nie byo prnym orodkiem kine-
8 na wasnym podwrku
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
ALEKSANDRA RADZIKOWSKA
niej mwi, wicej robi - to haso przywieca Janowi Zbikowi na co dzie. Etatowi krzykacze, ktrzy na komisjach zaznaczaj swoj obecno w gony sposb, z reguy na tym aktywno kocz. Mwi si, e niewiele dobrego zrobi dla toruskiej spoecznoci jako radny. Wystarczy wsi w samochd i powici godzin, by przekona si, jak mylne jest to przekonanie. S rzeczy, ktrych nie przeliczy si na pienidze, czas i zyski. Jan Zbik wie to doskonale, bo podczas swojej pracy zawodowej przechodzi ju niejedno. W rodowisku znany jest jako wymagajcy, lecz yczliwy trener. Szacunkiem darz go nawet ci, ktrych serca nie maj to-niebiesko-biaych barw. Jak mantr powtarza, e dla niego wani s ludzie, nie koszulki klubowe, ktre nosz i ich przekonania polityczne. Lubi pracowa z modzie, dlatego to wanie jej powici w ostatnich latach swoje zdolnoci i czas. Pomagaj za cukierki - Gdyby nie trener Janek, nie wiem czy udaoby si to wszystko osign mwi Jan Kwiatkowski, ktry jako spoecznik wcza si w realizacj wielu projektw. Dzieciaki w Grbocinie nie mog si doczeka, a znowu zorganizuje im jakie zawody. Mwi si, e to trudna modzie. Nieprawda. Trzeba byo zobaczy, jak przez cae dni z zaangaowaniem pomagali w budowie kompleksu. Nie oceniamy nikogo z gry, nauczy si rozmawia. Mieszkacy osiedla czuj odpowiedzial-
Na Dbowej Grze Jan Zbik ma wielu przyjaci. no za to, co zostao im ofiarowane. Gdy Jan Zbik pojawia si przy torze do jazdy na torach treningowych, potrzeba zaledwie kilku minut, by najmodsi mieszkacy przyszli z nim porozmawia. Penowymiarowe boisko do gry w pik non i rczn, wspomniany ju tor, wielka piaskownica, a take altany, stoy, miejsca do grillowania czy skatepark to tylko niektre z rzeczy, ktre zostay mieszkacom Grbocina ofiarowane. Planowane jest take wybudowanie maej muszli koncertowej, instalacja azienek i szatni, a take dokoczenie prac modernizacyjnych. Realizacj inwestycji odbya si w czynie spoecznym, a fundusze pochodziy ze rodkw zewntrznych i od sponsorw. Za cukierki o obiekt dbaj najmodsi mieszkacy osiedla, pod czujnym okiem Natalii Piekowskiej. - Nie musz si bawi w skadanie wnioskw mwi z umiechem Jan Zbik. Wiele lat przepracowaem w tym rodowisku i co tu duo kry, mam wielu znajomych. Musiaem sobie na to jednak ciko zapracowa. Teraz, gdy gdzie si pojawi, czy to w urzdzie, czy w firmie, to mwi tylko: Daj Janek, podpisz, bo ciebie to si nie pozbdziemy. Gdy chc co zaatwi, chodz w konkretne miejsce a do skutku. Kady wie, jaki inwestycja ma cel. Dla dzie-
ciakw zrobibym chyba wszystko i oni to wiedz. Dzikuj im za pomoc. Dbwa nie taka straszna Gdy mieszkacy Dbowej Gry zobaczyli kompleks rekreacyjno-sportowy na osiedlu Bielawy-Grbocin, rozpoczli dyskusj nad stworzeniem podobnego miejsca na ich terenie. Nie musieli dugo czeka. - Za pierwszym razem byem peen obaw, czy uda nam si zrealizowa tak wielki projekt mwi Jan Zbik. Gdy teraz wywietlam w gowie film z tego, co zrobilimy, wci nie chce mi si w to wierzy.
oferta zawodw
hotelarstwo administracja rachunkowo logistyka informatyka bhp cukiernictwo, fotografia florystyka fryzjerstwo kierunek elektryczny i handlowy przedstawiciel handlowy
entrum Ksztacenia Ustawicznego w Toruniu najwiksza szkoa dla dorosych w Regionie, bezpatna szkoa publiczna z tradycjami, oferuje osobom dorosym nauk w szkoach rednich, policealnych oraz na kursach kwalifikacyjnych. To niezwyka szkoa. Ksztaci dorosych ju od 35 lat. Za starymi murami, w stuletnim budynku, ycie szkolne ttni nowoczesnoci. Wyposaenie na miar XXI wieku: projektory w kadej sali, laptopy, tablice interaktywne. Suchacze mog kontaktowa si z nauczycielami przez Internet, przesyajc wiadomoci, dyskutujc na czacie. W dowolnym czasie i z dowolnego miejsca maj dostp
Wiedziaam, e ta szkoa bdzie mnie karmi wiedz, ale nie sdziam, e speni moje marzenia
ekonomicznych. W szkole dziaa Klub Przedszkolaka. Gdy rodzice s na zajciach, ich dzieci spdzaj czas, bawic si w Klubie. Centrum jako prnie dziaajca placwka ksztacca osoby dorose, znajduje
si w czowce szk tego typu w Polsce. Doceniana jest take przez Ministerstwo Edukacji Narodowej. Szczyci si ponad 30 tysicami absolwentw. Centrum Ksztacenia Ustawicznego w Toruniu zaprasza w styczniu: do liceum oglnoksztaccego dla dorosych na podbudowie gimnazjum, omioletniej szkoy podstawowej lub zasadniczej szkole zawodowej oraz do nauki zawodw (na podbudowie gimnazjum lub 8-letniej szkoy podstawowej, lub szkoy zawodowej, lub szkoy redniej), gdzie wystpuj tylko przedmioty zawodowe. Toru, Plac w. Katarzyny 8, Tel. 56-65-77-490
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
blokowisko 9
Klub piki rcznej w Toruniu dawno nie istnieje. Jego wychowanka, Monika Stachowska, jest
Drwca w Lubiczu - mwi Monika Stachowska. - Moja siostra i inni trenerzy wykonuj tam wietn prac. Jak takich orodkw bdzie wicej, to w kadym roczniku pojawi si jeden czy dwa talenty. Wtedy o zbudowanie silnego zespou bdzie znacznie atwiej. al, e w Toruniu nie ma ju Victorii, ale jest w tym pewien paradoks. Fortuna koem si toczy Klub, w ktrym pierwsze kroki stawiaa obrotowa reprezentacji Polski, nie istnieje od ponad dekady. Nie ma wielkich szans na jego reaktywacj. Pikarka zdradza nam jednak pewien sekret. - eby Victoria nadal istniaa, nie byabym teraz w tym samym miejscu kariery - opowiada czwarta zawodniczka M w Serbii. - Nie chciaam wcale wyjeda z Torunia i pewnie, gdyby nie te okolicznoci, nie zdecydowaabym si na to. Byo mi bardzo dobrze w tym miecie. Zrzdzenie losu i upadek sekcji piki rcznej spowodowa, e musiaam szuka innego miejsca na kontynuowania kariery. Pado na Gdask. Marzeniem Moniki Stachowskiej jest zdobycie medalu mistrzostw Polski ze swoim obecnym klubem, Pogoni Szczecin. O swoich szansach na kolejne sukcesy reprezentacyjne mwi z ostronoci. - Peselu nie zmieni - mieje zawodniczka w rozmowie z "Tylko Toru". - Szanse na wyjazd na igrzyska mam niewielkie. Ambicji i woli walki mi jednak nie brakuje. Najwyej obejrz dziewczyny grajce w Rio de Janeiro przed telewizorem albo pojad na turniej. Moe jako zawodniczka?
TOMASZ WICAWSKI
edal mistrzostw wiata by na wycignicie rki. Po przegranym meczu o brzowy medal pikarki pakay jak bobry. Czwarte miejsce jest najwikszym sukcesem polskiego eskiego "szczypiorniaka" w historii. Nikt nie wierzy, e dziewczynom uda si na mundial zakwalifikowa. - Albo zdobywasz medal, ktry zawieszaj ci na szyi, albo jeste przegranym mwi Monika Stachowska, wychowanka Victorii Toru, reprezentantka kraju w pice rcznej. - Po wygranej pierwsze poowie w meczu o brz z Dunkami wierzyymy, e staniemy na podium. W szatni po meczu by ogromny al i rozgoryczenie. Wiem jednak, co osignymy. Gdy wyjedaymy na mistrzostwa wiata nikomu nie przyszoby nawet do gowy, e do ostatniego dnia bdziemy si bi o medale. W 1/8 finau turnieju rozgrywanego w Serbii Polki pokonay Rumuni 31-29. Caa Polska pakaa przed telewizorami, gdy w wierfinale wyeliminowalimy utytuowane Francuski. Serbia w pfinale bya o wiele lepsza. Po pierwszej poowie meczu o trzecie miejsce reprezentacja Polski prowadzia z Dani 15-12. W drugiej odsonie meczu bardziej dowiadczone Dunki przechyliy szal zwycistwa na swoj stron.
Monika Stachowska zdobya 4. miejsce na mistrzostwach wiata w pice rcznej. - Dla caego rodowiska piki rcznej sukces byby jak tlen - opowiadaa trenerka modych adeptek handballu. - Moja siostra jest jedn ze starszych zawodniczek. Dobry rezultat mgby by ukoronowaniem jej kariery. Niewiele zawodniczek Victorii gra nadal Wychowanka toruskiej Victorii ma swoim koncie kilka medali mistrzostw Polski i mistrzostw Francji. W kraju nad Sekwan Stachowska graa przez dwa sezony. Chtnie wraca jednak w rozmowie do pocztkw kariery. - Oczywicie, e pamitam swoje pierwsze kroki w "szczypiorniaku" na toruskich
Fot. ARCHIWUM
parkietach - mwi z umiechem reprezentantka Polski. - Miaam wtedy 8-10 lat. Dzi w polskiej ekstraklasie gra jeszcze jedna zawodniczka, z ktr razem trenowaymy w Toruniu - Ania Pagan. Mam stay kontakt z dziewczynami, ktre wtedy poznaam np. Ani Deperas-Lipisk czy Patrycj Kacperek. Wiele z nich auje, e w pewnym momencie zdecydowao si zakoczy swoj przygod z pik rczn. Codzienne treningi nie s dla wszystkich. Wielu zawodniczkom brakuje w pewnym momencie motywacji. Pika rczna jest najsabiej opacan gr zespoow kobiet w naszym kraju, a jednoczenie najbardziej kontuzjogenn. Moe po sukcesie na mistrzostwach wiata co "drgnie". - Potrzebne s takie kluby jak UKS
ubi spa, cho waciwym sowem byoby zasypia. Przez t sabo nieraz zdarzyo mu si spni na zajcia. Z umiechem mwi o tym, e zamiast zmobilizowa si do duszego snu, wola stworzy aplikacj mobiln, ktra pomoe mu poprawi punktualno - budzik, ktry wie, e jego waciciel ju wsta. Algorytm, ktry opracowa sprawi, e budzika nie da si wyczy, dopki si nie wstanie. Telefon z aplikacj bdzie zdolny do tego, by to rozpozna. Wystarczy przemieci si z telefonem kilka metrw lub rozwiza rwnanie matematyczne. - Jestem pewien, e piochom ten pomys przypadnie do gustu - mwi Mateusz Jaszak, student wydziau Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej na Uniwersytecie Mikoaja Kopernika. - Nieraz zdarzyo mi si po wyczeniu budzika przymkn oko na dwie minuty, po czym budziem si trzy godziny pniej. To nie jedyna aplikacja, nad ktr pracuje. W przyszoci chciaby otworzy wasn firm, ktra bdzie je produkowaa. Kolejny
Mateusz Jaszak jest rwnie pasjonatem fotografii ulicznej. Dziki temu pomysowi udao mu si osign wierfina prestiowego konkursu, a take wzbudzi zainteresowanie odpowiednich brany. Pojawiy si te proby, by swj wynalazek udoskonali i wdroy go w dziale produkcji jednej z firm. Jeli uda mu si zwikszy wydajno wynalazku, system ten mona bdzie nie tylko stosowa w domu, ale i na ulicach. - Pracuj nad prototypem, ale myl, e znam ju sposb na zwikszenie wydajnoci tego wynalazku - mwi Mateusz Jaszak. - System pod chodniki jest gotowy,
ale chciabym rozszerzy go na ulice. Ciar samochodw jest wikszy, wic to pozwoli wytworzy wiksz ilo energii. Zaley mi na tym, eby system by efektywny. Pomysowy student rwnie kierunku na uczelni nie wybra przypadkowo. Od zawsze interesoway go procesy zachodzce we wszechwiecie i przyczyny je determinujce. Rozpoczo si od zwykej ksiki o kosmosie. Od tego czasu Mateusz Jaszak zdy odby sta w Polskiej Akademii Nauk i wzi udzia w wielu projektach badawczych. W liceum, wraz z grup kolegw, by bliski od-
10 edukacja
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
raktyka czyni mistrza ta stara prawda od lat przywieca osobom, ktre chc osign sukces w swoim zawodzie. Warto zacz ju na pocztku swojej edukacji, aby mie dobry start na rynku pracy. Jak zatem wybra placwk edukacyjn, ktra nam w tym pomoe? Przykadowo, jednym ze zdobywajcych coraz wiksz popularno kierunkw w szkoach policealnych jest technik masaysta. Niewtpliwie, nauka zawodu wymaga w tym przypadku duego nacisku na praktyk. Bez tego aden przyszy pracodawca nas nie zatrudni. Niestety, czsto szkoy proponujce edukacj w tym kierunku odpowiedzialno za zorganizowanie praktyk zrzucaj na samego ucznia. Wtedy mona liczy ju tylko na znajomoci. - To bardzo szkodliwe dziaanie komentuje Teresa Synik, dyrektor Centrum Edukacji Dorosych w Toruniu. Aby zapewni naszym uczniom odpowiednie wyksztacenie, podpisalimy wiele porozumie z takimi placwkami jak szpitale, sanatoria, przychodnie rehabilitacyjne,
siedzibie placwki w Toruniu, przy Szosie Chemiskiej 70, szkoa dysponuje zupenie now pracowni masau i fizjoterapii, ktra jest w peni wyposaonym miejscem do zaj praktycznych. - Warto dba o dobry start uczniw
Studiuj u siebie!
Toru, orodek o bogatych tradycjach
akademickich, przez lata kojarzony by z duym potencjaem myli technicznej
oferty edukacyjnej WSG w Toruniu realizuje obszary zwizane m.in. z: architektur, budownictwem, mechatronik, informatyk, zarzdzaniem i inynieri produkcji. Jedyne studia w regionie wyrnione projektem ministerialnym Fizjoterapia to szeroki zasb metod leczniczych, zajmujcy si pobudzaniem mechanizmw samo naprawy organizmu w wyniku oddziaywania bodca zewntrznego. Obszar oddziaywa fizjoterapii zawiera dziaanie zarwno na osoby zdrowe, jak i na rnorodnych klinicznie pacjentw. Efektywne postpowanie fizjoterapeutyczne wymaga zarwno wiedzy bazowej, specjalistycznej jak i przede wszystkim praktycznych umiejtnoci terapeutycznych. Wysza Szkoa Gospodarki, dziki projektowi, moe realizowa nowoczesny system ksztacenia, dostosowany zarwno do realiw gospodarczych, jak i do specjalizacji ksztacenia nieuchronnego w naukach medycznych. Poszerzenie podstawowej oferty edukacyjnej dla kierunku fizjoterapia o specjalistyczne, realizowane w praktycznych formach nauczania moduy, jest wielkim wzbogaceniem standardowego sposobu ksztacenia. ieuchronny rozwj technologiczny wymusza wdraanie na kadym etapie dziaalnoci gospodarczej specjalistw dysponujcych wiedz inyniersk. To, e bez kadry inynieryjno-technicznej w wielu przypadkach nie da si funkcjonowa zauwaono w wielu mniejszych miastach. Do tej pory Toru ksztaci swoich architektw, specjalistw w zakresie budownictwa, mechanikw, mechatronikw, specjalistw od planowania przestrzennego, w innych centrach akademickich. Wyjazd na studia do duego orodka miejskiego, bogatego w miejsca pracy, zazwyczaj wie si z decyzj absolwenta o zwizaniu swoich losw z miejscem zdobycia dyplomu. Pomaga w tym obecny trend aplikacyjnego ksztacenia tzn. zastosowania rozwiza bdcych przedmiotem prac dyplomowych - w istniejcych przedsibiorstwach, nierzadko realizowanych "na zamwienie" . Wysza Szkoa Gospodarki dysponuje potencjaem, ktry pozwala na elastyczne podejcie do oferty, uczelnia konfrontuje swoje zaoenia z zainteresowaniem konkretnymi kompetencjami ze strony przyszych pracodawcw. Od kilku lat intensywnie rozwija obszary tzw. kierunkw zamawianych, wczajc si w kampanie przygotowania kadr inynierskich dla potrzeb gospodarki. Spord bogatej
dodaje Teresa Synik. Rozmawiaam z wieloma naszymi absolwentami i dziki wspomnianym porozumieniom mieli oni okazj pochwali si potencjalnym pracodawcom swoimi umiejtnociami. Taka prezentacja w wielu przypadkach opacia si. Cz z naszych technikw zaoya take swoj dziaalno gospodarcz. Dziki dotacjom z Urzdw Pracy mogli ruszy z wasnym biznesem, bdc konkurencyjn i mobiln mark. Podstaw ich dziaalnoci jest np. dojazd do klienta. Ponadto absolwenci mog podejmowa prac m. in. w sanatoriach, przychodniach rehabilitacyjnych, salonach odnowy biologicznej czy klubach fitness. - Niewtpliwie podnoszenie kwalifikacji to klucz do sukcesu w naszych czasach mwi Aleksandra Tuchorska z CED-u. W zimie, gdy mamy stosunkowo duo wolnego czasu, mona sprbowa podj nauk u nas. Warto, bo od lutego dziki dotacjom budetowym nauka przez cae 2 lata jest bezpatna. Zajcia odbywaj si 3 razy w tygodniu lub we wszystkie weeken-
dy. Nauka koczy si uzyskaniem dyplomu pastwowego uznawanego w caej UE. Niebywa okazj jest jednoczesna nauka jako technik masaysta oraz studiowanie na kierunku fizjoterapia na preferencyjnych warunkach. To wietny sposb na zdobycie kompatybilnych kompetencji niewtpliwie stwarzajcych wiksze perspektywy na rynku pracy. W Toruniu moliwo studiowania na studiach licencjackich na kierunku fizjoterapia daje Instytut Zdrowia i Kultury Fizycznej Wyszej Szkoy Gospodarki z Bydgoszczy. Zajcia teoretyczne odbywaj si w budynku Centrum Edukacji Dorosych. - W tym zawodzie leczymy ruchem komentuje Teresa Synik, dyrektor Centrum Edukacji Dorosych w Toruniu. Ludzie yj coraz duej i jednoczenie chc by zdrowi oraz sprawni, wic realne zapotrzebowanie wzrasta. Te umiejtnoci stwarzaj ogromne moliwoci rozwoju zawodowego i godziwego wynagrodzenia.
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
edukacja
11
ybr kierunku studiw jest jedn z najpowaniejszych decyzji podejmowanych u progu dorosego ycia. Welu absolwent szkoy redniej o swojej karierze zaczyna myle dopiero w momencie odbioru wiadectwa dojrzaoci. Jeli uzyskana punktacja pozwala na podjcie nauki na kierunku marze, mao kto zastanawia si nad przeoeniem studiw. Co jednak z tymi osobami, ktre matur poprawiaj, lub te nie odkryy jeszcze czym chc si w yciu zajmowa? Wielu modych dorosych wolne miesice spdza za granic, chcc rozpocz kolejny etap ycia z przyzwoit kwot na koncie. Inni, najzwyczajniej w wiecie, chc odpocz od nauki po spdzeniu w szkolnych awkach 12 lat i nie spieszno im wraca do zamknitych sal i zada do odrobienia. Naprzeciw ich oczekiwaniom wychodzi coraz wicej uczelni wyszych, ktre nabr na nowe kierunki rozpoczynaj zim. Wbrew pozorom wybr tego rodzaju cieki edukacyjnej nie zawsze podyktowany jest, jak czsto si sdzi, lenistwem. Nierzadko odoenie nauki o p roku okazuje si o wiele mdrzejsz decyzj, ni podejmowanie jej w padzierniku. W szkole
moda osoba czsto nie ma moliwoci odkrycia wasnej pasji. Standardowy (w wielu placwkach edukacyjnych) program nauczania nie pozostawia wiele miejsca dla wyobrani. A przecie studia nie ograniczaj si do przedmiotw cisych i humanistycznych. Miesice powicone na gbokie zastanowienie si nad swoj przyszoci mog zaoszczdzi kilka lat straconych
na rozpoczyna-niu rok w rok nowego kierunku i otrzymania statusu wiecznego studenta. - Kiedy mina rado z zakoczenia szoy przestraszyem si- mwi Maciej, student drugiego roku fizykoterapii. - Uwiadomiem sobie, e tak naprawd przez cay ten czas nie zdecydowaem, co chc robi w yciu. Nie chciaem i na jaki przypadkowy kierunek, wyjechaem do rodziny,
do Anglii. Rodzice nie byli zachwyceni, ale to dziki temu spdziem czas z cioci, fizykoterapeutk. I sam zdecydowaem, e tym wanie chc si zaj. Miaem wicej czasu na przemylenie, cho nie ukrywam, e mogem to zrobi ju w szkole. Nabr zimowy jest te doskona opcj dla tych osb, ktrym na wymarzony kierunek dosta si nie udao. Zamiast traci rok na zajciach, ktre nie s w aden sposb interesujce lub te na nic nierobieniu warto poczeka p roku i swoich si sprbowa w grudniu. Liczba studentw kandydujcych na jedno miejsce czsto jest mniejsza ni podczas naboru letniego, dziki czemu szanse na zostanie np. prawnikiem znacznie wzrastaj. Odoenie studiw o kilka miesicy pozwala te na zarobienie pierwszych dorosych pienidzy. Wiele osb chce si szybko usa-modzielni, a rozpoczynajc jednoczenie prac i studia w padzierniku utrudnia pogodzenie nowych obowizkw. Jeli uda nam si znale prac ju w lipcu, to po zaaklimatyzowaniu si w niej przez p roku o wiele atwiej pogodzimy z ni nowe obowizku studenta. Jest to te bardzo dobre rozwizanie dla osb, ktre planuj studia w innym miecie i chc mie zabezpieczenie finansowe na wypa-
dek nieprzewidzianych zdarze. Podjcie pracy zaraz po zakoczeniu egzaminw maturalnych i zakoczenie jej w okolicy grudnia pozwala na odoenie znacznej kwoty, ktra pozwoli nam nie martwi si o opacenie rachunkw a take nie wymusi wyboru pomidzy przyjemnociami a obowizkami. Rwnie wany co rozwj intelektualny jest take ten wewntrzny. Po skoczeniu szkoy po raz pierwszy mamy czas dla siebie, na swoje pasje i spenianie marze. Coraz popularniejsze staj si podre nie wymagajce wydania duych nakadw finansowych, a pozwalajce na zobaczenie kawaka wiata i innych kultur. Moe zanim na kolejne lata zamkniemy si w murach uczelni, warto da sobie chwil czasu na zobaczenie kawaka wiata? Zrnicowana oferta uczelni wyszych, dostosowana dla studentw zaczynajcych studia zim, pozwalaj bez alu odoy o kilka miesicy decyzj dotyczc swojej kariery, a przerw pomidzy nauk potraktowa nie jako stracony czas, ale inwestycj w samego siebie i swoj przyszo.
12 damska gbia
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
kromna prostota, przepych czy ekstrawagancja. Faktur, sposobw na ozdobienie sukien i ich stylw jest nieskoczenie wiele. Najwaniejsze jest to, by kreacja speniaa oczekiwania klientki i wspgraa z jej charakterem. Wanie tym, dziki profesjonalizmowi, indywidualnemu podejciu do klienta i przede wszystkim wieloletniemu dowiadczeniu, kieruje si Patrycja Pardyka podczas rozmw z gomi swojej pracowni. Niemal kadego sezonu trendy na rynku ulegaj zmianie. Marzenia panien modych s jednak zawsze takie same. By w dniu lubu wyglda kobieco, wyjtkowo i jednoczenie czu si w kreacji swobodnie. - Od zawsze w mojej pracowni wane byo to, by do kadego jej gocia podchodzi indywidualnie mwi Patrycja Pardyka. Wiem, e nie kadej kobiecie pasuje okrelony styl i fason sukni. Dlatego podczas spotka rozmawiam z klientkami o ich oczekiwaniach i marzeniach. Nie prowadzimy sklepu, lecz pracowni, w ktrej kade zamwienie realizowane jest indywidualnie. Jestem w stanie zaproponowa takie suknie, ktre uwydatni atuty i odwrc uwag od mankamentw figury. Bardzo wan rol odgrywa wtedy zaufanie. Wanie za nie dzikuj wszystkim gociom mojej pracowni.
Jak si okazuje, nie zawsze warto lepo poda za trendami. Pikna, barokowa suknia czy zwiewna, romantyczna kreacja, mog odpowiada klientce bez wzgldu na to, czy taki fason aktualnie krluje na wybiegach i podczas pokazw mody. - Moda jest zmienna, styl pozostaje dodaje Patrycja Pardyka. Trendy modowe na ten rok to zdecydowanie suknie klasyczne, lekkie i romantyczne tiule, muliny i naturalne jedwabie. Modne s take fasony, w ktrych gra jest zabudowana koronk lub przezroczystym materiaem. Krluj krysztay i odcienie ciepej bieli. W przyszym roku bd to take wianki ze wieych kwiatw. Patrycja Pardyka, otwierajc si na wszelkie pomysy, dba rwnie o szczegy kreacji. Uzupenienie sukni o niezbdne dodatki, ktre sprawi, e panna moda bdzie si prezentowa wyjtkowo, to stay element wizyt w jej pracowni. Dziki profesjonalnemu doradztwu i dowiadczeniu, oferuje nieograniczon gam tkanin, ozdb i haftw oraz moliwo sprowadzania materiau na specjalne zamwienie. Rwnie welon, a take torebka, biuteria i inne dodatki s dla wygldu sukni istotne. Musz tworzy stylistyczn cao. - Ju od wielu lat pracowni odwiedzaj klientki nie tylko z Polski, ale i Europy mwi Anna Suchowiecka, menader pracowni. Codziennie dbam o szereg dziaa firmy zwizanych z organizacj targw poprzez sesje zdjciowe, a do dziaa marketingowych wspomagajcych promocj i mark firmy. Wiem, jak due jest zaangaowanie pracownikw w to, co robi. Wieloosobowy zesp, ktry pracuje nad realizacj zamwie, dba o ich rzetelne wykonanie. Wiem, bo sama podczas wyjtkowego dla mnie dnia, za-
- Codziennie dbam o szereg dziaa firmy zwizanych z organizacj targw poprzez sesje zdjciowe, a do dziaa marketingowych wspomagajcych promocj i mark firmy. prezentowaam si w sukni lubnej uszytej w pracowni Patrycji Pardyki. Dzi realizuje ona w cigu roku kilkaset zamwie. Nie s to jedynie suknie lubne, a take kreacje wieczorowe czy stroje, w ktrych prezentuj si podczas wesel zaproszeni gocie. To jedynie wiadczy o zaufaniu, jakim gocie pracowni j obdarzaj. - Czsto zdarza si, e pracowni odwiedzaj crki, ktrych matkom take szyam sukni dodaje z umiechem Patrycja Pardyka. Ceny zamwie zale od indywidualnych oczekiwa i wyborw klientek. Dla kadej z kobiet przygotowuj ofert, ktra jest realizowana dopiero po wyborze fasonu, faktury i oczywicie rozmowie. To wanie dziki temu pracownia Patrycji Pardyki zyskaa solidn mark. Jej
klientki nie tylko czuj si wyjtkowo podczas wanych dla nich chwil, lecz take przy wyborze sukien. Najblisze okazje do przekonania si, e kada z nich jest swoistym dzieem sztuki, to udzia w Targach lubnych 26 stycznia w Uniwersyteckim Centrum Sportowym UMK, a take 2 lutego w hali uczniczka w Bydgoszczy.
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
mska kocwka
13
MARCIN TOKARZ
rzetrwa ten, kto odpowiednio si zabezpieczy. nieg pada, co roku... Czas wreszcie wycign wnioski. Jeli z nadchodzcych ferii chcemy wrci nie tylko w jednym kawaku, ale i z poczuciem, e nic nie zakcio naszego komfortu, warto wyposay swoje auto we waciwe akcesoria. Box dachowy bdzie schronieniem dla twojego sprztu zimowego. Latem za, przyda si do przewozu dodatkowych walizek. Bez acuchw na koa, dusze trasy po oblodzonych drogach s ryzykowne jak rosyjska ruletka. Polak mdry po szkodzie? Duej nie musi tak by. Wedug bada ekspertw niemieckiego klubu motoryzacyjnego ADAC, niezabezpieczony obiekt wacy 20 kg, w momencie zderzenia przy prdkoci 50 km/h uderza z si nawet jednej tony. Jeli wci masz gow na karku..., znaczy, e albo jeszcze nigdy nie wioze w aucie sprztu narciarskiego, albo sprawie ju sobie baganik dachowy. Jeeli nie, jeszcze nie jest za pno. W sezonie zimowym, te akcesorium, z pek sklepowych znika jak wiee bueczki. Jednak wachlarz boxw na rynku jest szerszy ni perspektywy absolwentw studiw socjologii na znalezienie pracy w zawodzie... Jest on w stanie zaspokoi zarwno potrzeby posiadaczy skromniejszej zawartoci portfela, jak i tych, ktrych sta na "trumienk', dziki swej aerodynamice, zdolnej stawi czoo nawet orkanowi. Liderem tej grupy jest box szwedzkiej firmy Thule. Jego montau mona dokona za pomoc tylko jednej rki. Dwustronnie otwierany, uatwia zaadunek. Opywowa, "przytulona" do dachu sylwetka wspgra z liniami wspczesnych aut.
Zarwno przy montau boxw, jak i uchwytw dachowych, nie obejdzie si bez zainstalowania belek, stp i kitw.
- Model Thule Dynamic 900 stworzony zosta z myl o klientach cenicych najwysz jako wykonania, efektowny design i pen funkcjonalno - informuje Dorota Oryl, Kierownik Dziau Akcesoriw w Arpol Motor Company, firmy mieszczcej si w Toruniu przy ulicy Bydgoskiej 52. - Wyrnia go chromowane pokrycie. To sztandarowy model, jednak nasz asortyment obejmuje produkty wszystkich marek dostpnych na rynku. Kady klient znajdzie box odpowiedni dla swoich potrzeb. Ich ceny zaczynaj si od 400 z, a kocz nawet na 6000 z. W bezpiecznym wariancie s w stanie udwign 65 kg adunek. Decydujc si na tego typu udogodnienie, o cisku w gwnym baganiku auta mona ju mwi w czasie przeszym. - Zdajemy sobie spraw, e nie kady
klient widzi sens uytkowania boxa dachowego w czasie duszym ni trwanie jego urlopu - tumaczy Dorota Oryl. - W takich przypadkach zachcamy do wypoyczenia "trumienek". Koszta takiej usugi wynosz 20 z za dzie. Dla tych, ktrym zaley na ekonomicznym zabezpieczeniu sprztu zimowego idealnym rozwizaniem bd uchwyty dachowe. Na uwag zasuguje model Thule Xtender 739, ktrego cecha szczeglna pozwala na wysuwanie podstawy uchwytu poza obrys samochodu. Zalet tego rozwizania najatwiej doceni, montujc je w wysokich autach. Wspinaczka na dach pojazdu nie bdzie ju potrzebna. Zarwno przy montau boxw, jak i uchwytw dachowych, nie obejdzie si bez zainstalowania belek, stop i kitw. Kady z tych elementw kupuje si od-
dzielnie. Z pord nich najistotniejsze s belki. Od ich wyboru zaley, czy podczas jazdy bdziemy zmuszeni do wysuchiwania wietrznego koncertu gwizdw i wistw. - Producenci samochodw wdraaj, co raz wicej nowych rozwiza np. relingi zintegrowane, szyny lub fabryczne punkty montaowe - informuje Dorota Oryl. - To wymusza na producentach baganikw cigy rozwj oferty i dostosowanie si do nowych standardw przy zachowaniu optymalnej elegancji baganik ma wrcz upiksza auto, nadawa mu specjalny charakter. Model ThuleBar Edge czy w sobie dwie najwaniejsze cechy: jest najniszy i najcichszy spord oferty szwedzkiej marki. Z kolei w Thule WingBar, belk uformowano na ksztat skrzyda samolotu, co wszelkie haasy redukuje do
14 kultura
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
PROSTO Z PIECA
Gdzie jest stary Tom Joad?
Bruce Springsteen - High Hopes
edna z najstarszych imprez reggea w Polsce w tym roku obchodzi 23. urodziny. Od 1991 roku uczestnicy Afryki nie tylko obchodz toruskie wito rastamanw, ale take nios pomoc najbiedniejszym zaktkom Afryki. - W tym wydarzeniu muzyka nie jest najwaniejsza - tumaczy Justyna Bieluch z klubu Od Nowa. - Wymiar charytatywny tej imprezy od dawna przynosi wymierne efekty i na tym skupiamy si, co roku organizujc t imprez. Wanie dziki dochodom z Afryki w 2010 roku Polska Akcja Humanitarna wybudowaa w Langbar, dzielinicy Bor, studni. Dziennie korzysta z niej 500 osb. Wczeniej najblisze ujcie wody byo w promieniu 5 km. W warunkach pogodowych w Sudanie to wrcz mordercza droga. - PAH jest jedn z kilku organizacji dziaajcych w Sudanie Poudniowym, ktre s przygotowane do udzielania pomocy natychmiastowej mwi ukasz Bartosik z Polskiej Akcji Humanitarnej. Zesp ds. szybkiego reagowania w sytuacjach wymagajcych pomocy humanitarnej w obliczu rosncego zapotrzebowania na wszelkie rodki zmobilizowa wszystkie materiay do interwencji wodno-sanitarnej. Nic nie zapowiadao, e festiwal bdzie
UKASZ PIECYK
W 2010 roku PAH dziki funduszom zebranym w trakcie festiwalu Afryka wybudowa studni w Sudanie
mia taki wymiar. Zaczo si od jednorazowego koncertu Afryka is hungry, ktry zainicjowao Toruskie Stowarzyszenie Muzyczne. Przerodzio si to w coroczn akcj, ktra od rwno 10 lat trwa dwa dni. Teraz 31 stycznia i 1 lutego odbdzie si kolejna edycja, ktrej dochd ponownie zostanie przekazany na potrzeby budowy kolejnej studni w Sudanie Poudnio-
wym. Pierwszego dnia na scenie Od Nowy pojawi si m. in. niezastpiony skad z Vavamuffin oraz Bob One/Bas Tajpan. Drugi dzie rozpocznie si od grupy PaRasSol z pobliskiego Solca Kujawskiego, a zakoczy ikona jamajskich rytmw w Polsce - Maleo Reggae Rockers. Szczegy take na www.tylkotorun.pl. (P)
dyby zada to pytanie osobom, ktre od czasu do czasu maj kontakt z muzyk, cz zapewne odpowiedziaaby, e ostatni raz widzieli Toma w Kalifornii w poowie lat 90., gdy przygrywa samotnie na harmonijce ustnej. W 1997 roku ekipa zapalecw z Rage Against The Machine odwiedzia go ponownie w Los Angeles. Dzisiaj Tom Joad z naleytymi honorami wraca w towarzystwie Brucea Springsteena i Toma Morello na nowym albumie Szefa. Nie bez przyczyny zaczynam praktycznie od koca High Hopes, pyty, ktra skada si m. in. z coverw, bkartw lat poprzednich czy muzycznych remakew. To do tej ostatniej grupy piosenek naley The Ghost of Tom Joad. Surowy orygina i tradycyjnie buczuczna interpretacja RATM oyy w jednym miejscu. Tak, Bruce kolaboruje z Morello, gitarowym symbolem urodzonych w latach 90. I to do mocno, bo Tom przej gitar w ponad poowie utworw, nie odmawiajc take wokalu w trakcie poszukiwa ducha Joada. I jeli nie jest to najlepszy utwr na tym krku, to na pewno symboliczna wsppraca nasuwa uczucie, jakby spotkao si zaginionego kiedy przyjaciela i wspominao si z nim najlepsze chwile na zachodnim brzegu USA. Ale. Tworzenie albumu z archiwal-
nych lub przerobionych numerw zazwyczaj przypomina zapiekank zrobion pod koniec tygodnia z tego, co zostao w lodwce - pewnie nie bdzie smakowaa, wic lepiej pola hektolitrami ketchupu. Presja jest tym wiksza, e Springsteen rok temu wyda the best of , wic zoliwi powiedzieliby, e znowu odcina kupony. Pyta zaczyna si jednak od coveru. Szef, mimo e w tym roku skoczy 65 lat, robi radosny haas idealny na karnawa. Caa pyta jest oparta na sprawdzonym schemacie sukcesu Springsteena - kojcym, dojrzaym wokalu i porywajcym dwiku gitary akustycznej uywanej zamiennie z harmonijk, ktra przypomina o kowbojskim rodowodzie amerykaskiej muzyki. Natomiast wsppraca z Morello nie zawsze okazaa si udana. Momentami mona by powiedzie, e Bruce gra swoje, a Tom - swoje (Heavens Wall). Pyt zamyka cover Dream Baby Dream, ktry jest zupen odwrotnoci High Hopes. To spokojna kompozycja, ktrych zreszt na caym krku nie zabrako. Podsumowujc, nie otruem si, ale wypadaoby zje jeszcze co. Zabrako ketchupu, bo, cholera, jak mona omin Street of Philadelphia, majc przy sobie takiego gitarowego wywrotowca jak Morello?
ZAPOWIEDZI
Lizard King
Hotel Copernicus
Cinema City
HRP Pamela
reedom Sound Art Agency, Many Kilos oraz klub Lizard King Toru zapraszaj w czwartek 30 stycznia na koncert zespou XXANAXX oraz zespou Fresh Lemons. Kompozycje pene analogowych brzmie, gbokich basw i przestronnych pogosw. Kojce i ciepe dwiki, do ktrych chtnie wyskoczysz na parkiet. XXANAXX to polski duet z Warszawy tworzcy muzyk elektroniczn. Zesp powsta w 2012 roku a w jego skad wchodz: Klaudia Szafraska (wokal) oraz Micha Wasilewski a.k.a. Lance Flare (muzyka). Artyci dziel wsplne zainteresowania w eksperymentalnej muzyce elektronicznej. Ich kompozycje pene s analogowych brzmie, gbokich basw, przestrzennych pogosw i uwielbianych przez oboje dwikw maszyny perkusyjnej Roland TR 808. Ta mikstura w poczeniu z gosem
Klaudii tworzy niezwyke muzyczne dowiadczenie ktra wprowadza suchacza w wyszy stan relaksu. Gatunki ktre s im bliskie to chillwave, witch house i electronica. W chwili obecnej duet pracuje nad debiutanckim albumem, pierwszy singiel zatytuowany Disappear zosta wypuszczony w grudniu 2012 roku. Fresh Lemons to kolektyw dwch pockich didejw i producentw Mariusza Lewandowskiego i ukasza Matusiaka powstay w 2009 roku. Duet w swoich produkcjach czy delikatne, zmysowe i gbokie brzmienia. Std ich preferowanymi gatunkami s: Deep House, Electronic, Chill House. Ponadto dwukrotni uczestnicy Ursynalia Warsaw Student Festival oraz Lech Summer Night, zwycizcy plebiscytu na najlepszego pockiego dj-a organizowanego przez portal naszemiasto. pl, finalici PACHA Pozna Resident Contest oraz wielu innych konkursw. Od 2013 roku zwizani z wytwrni muzyczn Taste The Music, gdzie na chwil obecn wydali dwa utwory Forget About You oraz Better Place.
Soyka Trio
Ja, Frankenstein
kiedy: 24 stycznia cena: od 18 zotych
D
S
tanisaw Soyka pojawi si w Toruniu. Tym razem z zespoem Soyka Trio. Towarzyszy mu bd syn Kuba na perkusji oraz Przemek Greger na gitarze elektrycznej i akustycznej. Trio stanowi bogat i niebywale ciekaw palet kolorystyczn a jazzowe temperamenty i kompetencje wyzwalaj podczas nagra i w czasie koncertw t unikaln moc muzyki improwizowanej. Stanisaw Soyka piewak, instrumentalista, kompozytor ju od lat naley do grona najwikszych artystw polskiej sceny muzycznej. Komponuje i piewa pieni o mioci i o jej braku, pieni o tsknocie i spenieniu, ale nie ucieka przed wielkimi problemami wspczesnoci. W jego dorobku znajdziemy ponad 30 albumw, z ktrych kilka osigno multiplatynowe nakady.
zieo Doktora Frankensteina po prawie 200 latach ycia w cieniu, pojawia si we wspczesnoci by skoczy sw bezcelow tuaczk. Ju od 24 stycznia w kinach Cinema City bdziecie mogli towarzyszy mu w poszukiwaniu prawdy podczas seansw Ja, Frankenstein. Do tej pory Adam dziecko Doktora Frankensteina wczy si po wiecie, prbujc znale cel dla swojej niemiertelnoci. Po prawie 200 latach tuaczki i poszukiwa, odpowied przyniesie mu odwieczny konflikt trwajcy pomidzy dwoma klanami wojownikw. Gwny bohater filmu Ja, Frankenstein (Aaron Eckhart, znany midzy innymi z filmu Dark Knight) bdzie musia nie tylko opowiedzie si po ktrej ze stron, ale take zapobiec zagadzie ludzkoci przez armi ywych trupw. Film w wersji 2D i 3D.
olejne ju warsztaty gitarowe zorganizuje w Toruniu Hard Rock Pub Pamela. Tradycyjnie tu po nich odbdzie si jam session. Wydarzenie to poprowadz: Wiesaw Kryszewski oraz Leszek Lewandowski. Obaj muzycy maj olbrzymie dowiadczenie sceniczne, nietuzinkowe umiejtnoci oraz wszechstronn wiedz muzyczn. Dodatkowo Leszek Lewandowski przez wiele lat zajmowa si sprzeda instrumentw muzycznych w toruskim sklepie Bratpol. Podczas najbliszych warsztatw podzieli si zdobytym tam dowiadczeniem, prowadzc prezentacje efektw gitarowych firmy BOSS. Zainteresowani gitarzyci bd mogli je wyprbowa w praktyce. Po warsztatach odbdzie si jam session, w ktrym wzi udzia moe kady, kto zjawi si tego wieczoru w Hard Rock Pubie Pamela. Wieczr umil takie zespoy, jak OPEN BLUES, TOOLBOX oraz ukasz Fijakowski, gitarzysta toruskiej grupy Ergo.
Tylko Toru
www.tylkotorun.pl
sport
widziane z motorwki
15
zawodniczki i rnych czynnikw, dlatego rnie z tym bywa. Pani obecno w kadrze jest traktowana jako lekarstwo na kade zo. Jak dzi pani widzi swoje miejsce w tej reprezentacji? Nie chc skada deklaracji, nie jestem te lekiem na cae zo. Zawsze staram si wykonywa wszystko najlepiej, jak potrafi.
Moe taka sytuacja reprezentacji to wynik cigych rotowa skadem i zmian trenerw? To miao znaczcy wpyw na jej stabilno. Mieszanka dowiadczenia i modoci nie wypalia. Wszystkie bardzo tego chciaymy, ale si nie udao. Zrobiymy naprawd wszystko, na co byo nas sta. Nie wiem co dalej. Serce mnie boli, gdy to mwi, ale zasugujemy na miejsce, w ktrym dzi si znajdujemy.
si w nich kas od nas wszystkich, grupk nielicznych wybracw, w przez siebie ustalonych kategoriach. Ot, taki pomys by dawa wsplne, jakby byo swoje, dorabiajc sobie przy tym wizerunek dobrego wujka. Take u nas przeprowadza si wiele podobnych akcji. I cho w przypadku sportu, wyznaczenie laureatw nie powinno by zbyt trudne, to kontrowersje budzi zawsze. Zastanawia nie tylko dobr zawodnikw, ale i sposb przyznawania miejskich stypendiw. Ot s to nagrody finansowe. Jeeli chodzi o seniorw-zgoda , w kocu to zawodowcy. Wtpliwo jednak budzi przekazywanie pienidzy dzieciom i modziey. Czy z punktu widzenia wychowania i etyki sportu, koperta z gotwk dla pitnastolatka, jest najlepsz form nagradzania? Moe lepiej da tym dzieciakom dres czy dobre buty do biegania? Albo zapamy im za zimowy obz. Moe potrzebny byby roczny karnet na basen, siowni, odnow i masae; a moe opacenie rehabilitacji po kontuzji, wyjazdu na zawody czy dodatkowych godzin angielskiego? Zapytajmy ich trenerw, co jest najpotrzebniejsze. Jeeli chcemy wychowywa dzieci poprzez sport, dajmy im narzdzia do treningu. Dajmy im wdk, a nie ryb. Pienidze nawet w dorosym w sporcie budz wtpliwoci. Nie psujmy nimi naszych dzieci. Maciej Karczewski Sdzia midzynarodowy FISA