Krzysztof Grochot

SMP 17.12.2013 r.

Celem wiczenia jest porwnanie reaktywnoci wybranych metali z wod ( w rnych warunkach temperatury), z mocn zasad (NaOH) i mocnym kwasem (HCl) oraz uoenie ich w szeregu reaktywnoci.

++ ++* +++ - -+

* * + -

+ + + -

* -

* -

+ +

1b. Na z HCl: Rwnania powkowe: Redukcji: H+I + e- <-> 1/2 Ho Utleniania: Nao - e- <-> Na+I Rwnania czsteczkowe: Rwnania reakcji w ogniwie: Schemat ogniwa: 1c. Na z NaOH: Reakcja nie zajdzie, poniewa sam metal nie jest w stanie wyprze sam siebie z wodorotlenku. 2a. K z H20: Rwnania powkowe: Redukcji: 2H+I + 2e- <-> 2Ho Utleniania: Ko - e- <-> K+I Rwnania czsteczkowe: Rwnania reakcji w ogniwie: Schemat ogniwa:
ored = - 0,83 V oox = -2,93 V ored = 0 V oox = -2,71 V

(utl) Na - e- <-> Na+ (red) HCl + e- <-> 1/2 H2 + ClNa + HCl -> 1/2 H2 + Na+ + Cl(-) Na| Na+ || HCl | H2 | Pt (+)

(utl) 2K - 2e- <-> 2K+ (red) 2H2O + 2e- <-> H2 + 2OH2K+ 2H2O -> H2 + 2K+ + 2OH(-) K | K+ || OH- ,H2O | H2 | Pt (+)

2b. K z HCl: Rwnania powkowe: Redukcji: H+I + e- <-> 1/2 Ho Utleniania: Ko - e- <-> K+I Rwnania czstkowe : Rwnania reakcji w ogniwie: Schemat ogniwa: 2c. Na z NaOH: Reakcja nie zachodzi, poniewa metale I grupy nie reaguj z zasadami.
ored = 0 V oox = -2,93 V

(utl) K - e- <-> K+ (red) HCl + e- <-> 1/2 H2 + ClK + HCl -> 1/2 H2 + K+ + Cl(-) K| K+ || HCl | H2 | Pt (+)

3a. Al z H2O: Reakcja nie zachodzi w temperaturze pokojowej, poniewa jest to metal o charakterze amfoterycznym, niereagujcy z wod. Reakcj moemy zaobserwowa dopiero w temp. ok 100oC - podczas powyszego dowiadczenia reakcja nie zasza, gdy w ani wodnej nie uzyskano wymaganej wysokoci temperatury. Rwnanie powkowe: Redukcja: 6 H+I + 6 e- <-> 6 Ho Utlenienie: 2 Alo <-> 2 Al.+III + 6 eRwnanie czstkowe: Rwnanie reakcji w ogniwie: Schemat ogniwa:
ored = - 0,83 V oox = - 1,66 V

(utl) 2Al - 6e- <-> 2Al3+ (red) 6H2O + 6 e- <-> 3H2 + 6OH2Al + 6H2O -> 2Al(OH)3 + 3H2 (-) Al | Al3+ || OH-, H2O | H2 | Pt (+)

3b. Al z HCl: Rwnania powkowe: Redukcji: 6H+I + 6e- <-> 6Ho Utleniania: Rwnania czsteczkowe: Rwnania reakcji w ogniwie: Schemat ogniwa: 3c. Al z NaOH: Rwnania powkowe: Redukcji: 6H+I + 6e- <-> 6Ho Utleniania: Rwnania czsteczkowe: Rwnania reakcji w ogniwie: Schemat ogniwa: 4a,b,c. Cu z H2O, HCl, NaOH: 2Alo 6e<-> 2Al+III 2Alo 6e<-> 2Al+III

ored = 0 V oox = -1,66V

(utl) 2Al - 6e- <-> 2Al3+ (red) 6HCl + 6e- <-> 3H2 + 6Cl2Al + 6HCl -> 3 H2 + 2Al3+ + 6Cl(-) Al| Al3+ || HCl | H2 | Pt (+)
ored = - 0,83 V oox = -1,66V

(utl) 2Al - 6e- <-> Al3+ (red) 6H2O + 6e- <-> 3H2 + 6OH2Al + 6H2O + 2NaOH -> 3 H2 + 2Na[Al(OH)4] (-) Al| Al3+ || OH- , Na+| H2 | Pt (+)

Reakcja z adn z powyszych substancji nie bdzie zachodzi, gdy metal ten ley wyej w szeregu elektrochemicznym metali ni wodr i sd, a co za tym idzie nie wypiera ich z roztworw. 5a. Fe z H2O: Reakcja wody z elazem zachodzi w obecnoci tlenu atmosferycznego i nosi nazw korozji. Z uwagi na niezwykle ma szybko tego procesu jego skutkw nie zaobserwowano w dowiadczeniu. Rwnanie powkowe: Redukcja: 2H2O(c) + O2(g) + 4e- <-> OHUtlenienie: 2 Feo <-> 2 Fe+II + 4 eRwnanie reakcji w ogniwie: Schemat ogniwa: 5b. Fe z HCl: Rwnania powkowe: Redukcji: 2H+I + 2e- <-> 2Ho Utleniania: Feo - 2e- <-> Fe+II Rwnania czsteczkowe: Rwnania reakcji w ogniwie: Schemat ogniwa: 5c. Fe z NaOH: Reakcja nie zajdzie, poniewa elazo posiada wyszy potencja standardowy od sodu i nie jest w stanie wyprze go z wodorotlenku. 6a. Mg z H20: Rwnania powkowe: Redukcji: 2H+I + 2e- -> 2Ho Utleniania: Mgo - 2e- -> Mg+II Rwnania czsteczkowe: Rwnania reakcji w ogniwie: Schemat ogniwa:
ored = -0,83 V oox = -2,36 V ored = O V oox = -1,66V ored = +0,82 V oox = - 0,44 V

2Fe + 2H2O + O2 -> 2Fe2+ + 4OH(-) Fe | Fe2+ || OH-, H2O | O2 | Pt (+)

(utl) Fe - 2e- <-> Fe2+ (red) 2HCl + 2e- <-> H2 + 2ClFe + 2HCl -> H2 + Fe2+ + 2Cl(-) Fe| Fe2+ || HCl | H2 | Pt (+)

(utl) Mg - 2e- -> Mg2+ (red) 2H2O + 2e- -> H2 + 2OHMg + 2H2O -> H2 + Mg2+ + 2OH(-) Mg | Mg2+ || OH-,H2O | H2 | Pt (+)

6b. Mg z HCl: Rwnania powkowe: Redukcji: 2H+I + 2e- <-> 2Ho Utleniania: Mgo - 2e- <-> Mg+II Rwnania czsteczkowe: Rwnania reakcji w ogniwie: Schemat ogniwa:
6c. Mg z NaOH: Reakcja nie zachodzi, poniewa metale I grupy nie reaguj z zasadami. 7 a,b. Pb z H2O, NaOH: Reakcja z adn z powyszych substancji nie bdzie zachodzi, gdy metal ten ma wyszy potencja elektrochemiczny reakcji utleniania od potencjau reakcji redukcji wodoru zawartego w czsteczce wody. ored = O V oox = -2,36V

(utl) Mg - 2e- <-> Mg2+ (red) 2HCl + 2e- <-> H2 + 2ClMg + 2HCl -> H2 + Mg2+ + 2Cl(-) Mg| Mg2+ || HCl | H2 | Pt (+)

7c. Pb z HCl: - reakcja nieobserwowana z uwagi na bardzo ma rnic potencjaw elektrochem. Rwnania powkowe: Redukcji: 2H+I + 2e- <-> 2Ho Utleniania: Pbo - 2e- <-> Pb+II Rwnania czsteczkowe: Rwnania reakcji w ogniwie: Schemat ogniwa:
8 a,b. Sn z H2O, NaOH: Reakcja z adn z powyszych substancji nie bdzie zachodzi, gdy metal ten ma wyszy potencja elektrochemiczny reakcji utleniania od potencjau reakcji redukcji wodoru zawartego w czsteczce wody. ored = O V oox = -0,13V

(utl) Pb - 2e- <-> Pb2+ (red) 2HCl + 2e- <-> H2 + 2ClPb + 2HCl -> H2 + PbCl2 (-) Pb| Pb2+ || HCl | H2 | Pt (+)

8 c. Sn z HCl: - reakcja nieobserwowana z uwagi na bardzo ma rnic potencjaw elektrochem. Rwnania powkowe: Redukcji: 2H+I + 2e- <-> 2Ho Utleniania: Sno - 2e- <-> Sn+II Rwnania czsteczkowe: Rwnania reakcji w ogniwie: Schemat ogniwa: 9 a. Zn z H2O: Reakcja nie bdzie zachodzi gdy cynk w kontakcie z wod ulega pasywacji. 9c. Zn z NaOH: - reaguje na gorco, w warunkach standardowych nie reaguje. Rwnania powkowe: Redukcji: 2H+I + 2e- <-> 2Ho Utleniania: Zno - 2e- <->Zn +II Rwnania czsteczkowe: Rwnania reakcji w ogniwie: Schemat ogniwa: 9b. Zn z HCl: Rwnania powkowe: Redukcji: 2H+I + 2e- <-> 2Ho Utleniania: Zno - 2e- <-> Zn+II Rwnania czsteczkowe: Rwnania reakcji w ogniwie: Schemat ogniwa:
ored = O V oox = -0,76 V ored = -0,83 V oox = - 0,76 V ored = O V oox = -0,14V

(utl) Sn - 2e- <-> Sn2+ (red) 2HCl + 2e- <-> H2 + 2ClSn + 2HCl -> H2 + SnCl2 (-) Sn| Sn2+ || HCl| H2 | Pt (+)

(utl) Zn - 2e- <-> Zn2+ (red) 2H2O + 2e- <-> H2 + 2OHZn + 2H2O + 2NaOH -> H2 + Na2[Zn(OH)4] (-) Zn | Zn2+ || OH-, H2O | H2 | Pt (+)

(utl) Zn - 2e- <-> Zn2+ (red) 2HCl + 2e- <-> H2 + 2ClZn + 2HCl -> H2 + Zn2+ + 2Cl(-) Zn| Zn2+ || HCl | H2 | Pt (+)

1. Reakcja: FeSO4 + Sn nie zachodzi, gdy cyna ma wyszy potencja elektrochemiczny od elaza i nie wypiera go z roztworu

2. Reakcja: SnCl2 + Fe nie zaobserwowano z uwagi na niewielk rnic potencjaw elektrochemicznych uytych metali, a co za tym idzie ma szybko jej zachodzenia. Schemat ogniwa:(-) Fe | Fe2+ || Sn2+ | Sn (+) Rwnanie reakcji: SnCl2 + Fe -> Sn + FeCl2

3. Reakcja: SnCl2 + Pbnie zachodzi, gdy ow ma wyszy potencja elektrochem. od cyny. 4. Reakcja: Pb(NO3)2 + Sn - nie zaobserwowano gdy rnica potencjaw elektrochem. Jest bardzo maa reakcja zachodzi powoli. Schemat ogniwa:(-) Sn| Sn2+ || Pb2+ | Pb (+) Rwnanie reakcji: Pb(NO3)2 + Sn -> Pb + Sn(NO3)

5. Reakcja: Pb(NO3)2 + Cu - nie zachodzi, gdy potencja elektrochemiczny miedzi jest wyszy od oowiu, zatem nie wypiera go z roztworu. 6. Reakcja: Cu(NO3)2 + Pb - zachodzi: Schemat ogniwa: (-) Pb | Pb2+ || Cu2+ | Cu (+) Rwnanie reakcji: Cu(NO3)2 + Pb > Cu + Pb(NO3)2

W wyniku reakcji wydziela si bezbarwny gaz. Roztwr powoli zmienia barw z bezbarwnej na niebiesk.
3Cuo -> 3Cu+II + 6e2N+VO3-+ 6e- + 8H+ -> 2N+IIO + 4H2O 3Cu -> 3Cu2+ + 6e8HNO3 + 6e- -> 2NO + 6NO3- + 4H2O 3Cu + 8HNO3 -> 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O (-) Cu|Cu2+ || H+, NO3- | Pt (+)

+ 0,34 V +0,96 V

K > Na > Mg > Al. > Zn > Fe > Sn > Pb > Cu K > Na > Mg > Al. > Zn > Fe > Sn > Pb > Cu A. Bielaski, Podstawy chemii nieorganicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN 2004

Badanie wpywu odczynu rodowiska reakcyjnego na redukcj manganianu (VII) potasu za pomoc NaHSO3

12M H2SO4 ; 0,02M KMnO4 ; 0,05M NaHSO3 bezbarwny

S+IV - 2e- -> S+VI Mn+VII + 5e- -> M+II HSO3- + H2O -> HSO4- + 2e- + 2H+ MnO4- + 8H+ + 5e Mn2+ + 4H2O 2KMnO4+3H2SO4 + 5NaHSO3 -> 2MnSO4 + 5NaHSO4+K2SO4 + 3H2O (-) Pt |MnO4-, Mn2+, H+ || HSO3-, HSO4-| Pt (+) 0,17 V 1,51 V

H2O ; 0,02M KMnO4 ; 0,05M NaHSO3 Bezbarwnabrunatny osad

S+IV - 2e- -> S+VI Mn+VII + 3e- -> M+IV HSO3- + 2OH- -> HSO42- + 2e- + H2O MnO4- + 2H2O + 3e MnO2 + 4OH3KMnO4 + 3NaHSO3 + H2O -> 2MnO2 + 3NaHSO4 + 2KOH (-) Pt |MnO4-, Mn4+ || HSO3-, HSO4-| Pt (+) 0,17 V 1,70 V

12M NaOH; 0,02M KMnO4 ; 0,05M NaHSO3 zielona

S+IV - 2e- -> S+VI Mn+VII + e- -> M+VI HSO3- + 2OH- -> HSO42- + 2e- + H2O MnO4- + e MnO422KMnO4 + NaHSO3 + 2NaOH -> 2KMnO42- + NaHSO4 + 2KOH (-) Pt |MnO4-, MnO42-, OH- || HSO3-, HSO4-| Pt (+) 0,17 V 1,23 V

Wyraenie na potencja Nernsta dla 25oC i 1013 hPa. Zaley ono od stenia MnO4-, Mn2+ oraz pH roztworu:

Celem wiczenia jest zbadanie waciwoci redukujcych glukozy, poprzez wykonanie tzw. Prby Tollensa, ktr mona te wykrywa cukry nie zawierajce pocztkowo grup aldehydowych 0,5 M AgNO3, 3M NH3, glukoza

Glukoza w reakcji z tlenkiem srebra przyjmuj role reduktora tlenek srebra zredukowany zostaje do czystego srebra, a sama glukoza utlenia si do kwasu glukonowego.

Przykadami zwizkw organicznych o waciwociach redukujcych s: fruktoza (jako wyjtek z grupy ketoz), kwas mrwkowy i wszystkie aldozy ( np.. ryboza, galaktoza, aldehyd glicerynowy)

Chemiczna technika analizy ilociowej polegajca na dodawaniu roztworu tzw. titranta z biurety w postaci kropel do roztworu zwanego analitem. Roztwory odczynnikw o znanym steniu (mianie) uywane do miareczkowania nazywa si roztworami mianowanymi. Metody miareczkowe umoliwiaj w sprzyjajcych warunkach oznaczanie z du dokadnoci (z bdem 0,10,2%). Oznacza si ni gwnie substancje o waciwociach redukujcych: kationy (Fe2+, As3+, Sb3+), aniony (SO42-, C2O42-, NO2-), nadtlenek wodoru, cukry metanol i inne.

0,02 M

11,7 cm3 / 12,2 cm3 0,5 cm3

5H2O2 + 2MnO4- + 6H+ -> 2Mn2+ + 5O2 + 8H2O

H2O2 -> O2 + 2e- + 2H+

MnO4- + 5e- + 8H+-> Mn2++ 4H2O

0,0203