Dr Kamilla Marchewka-Bartkowiak specjalista ds. fnansw publicznych w Biurze Analiz Sejmowych.

ISSN 1899-1114 nr 7 (51) 8 kwietnia 2011

IRZYCHODY Z PRYWATYZAC}I I ICH
ROZDYSPONOWANIE W BUDECIE PASTWA
KAMILLA MARCHEWKA-bARTKOWIAK
ABSTRACT
This report assesses the importance of the privatisation income to the state budget in view of the relevant legal and account-
ing changes which were introduced in Poland (especially after 1996). The author makes evident that there have been serious
constrains in the execution of goals related to the adjustments made previously to some budgetary items the rationale of which
had been to use the revenues from privatisation to decrease the government debt and fnance the reimbursement of the Open
Pension Funds (OFE) premiums.
1. WPROWADZENIE
rodki z prywatyzacji majtku Skarbu Pastwa stanowi
pozycj budetu pastwa, ktra czsto budzi kontrowersje
zarwno w ramach analizy zasad planowania budetowego,
jak i corocznych zaoe dotyczcych przeprowadzenia proce-
sw prywatyzacyjnych w Polsce. Szczeglnie wanym w tym
zakresie problemem fnansowym jest wystpujce ryzyko
planowania i realizacji operacji prywatyzacyjnych, wynikajce
zarwno z sytuacji rynkowej i gospodarczej kraju, ale take
przyjtej w tym zakresie strategii wadz centralnych.
Ryzyko to oddziauje jednak znaczco na proces prognozo-
wania i corocznego wykonania budetu pastwa, w tym jego
najwaniejsze wskaniki wynikowe, czyli defcyt budetowy
oraz dug Skarbu Pastwa.
W niniejszym opracowaniu przeprowadzono analiz wpy-
wu rodkw z prywatyzacji majtku Skarbu Pastwa m.in. na
powysze wskaniki budetowe, w toku przeprowadzonych
zmian rachunkowych i legislacyjnych w Polsce od 1991 r.
2. KONTROWERS}E WOK
RACHUNKOWEGO ZAPISU
RODKW Z PRYWATYZAC}I
MA}TKU SKARBU IASTWA
Rozpatrujc znaczenie wpyww z prywatyzacji majtku
Skarbu Pastwa dla dalszego ich rozdysponowania w budecie
pastwa, naley w pierwszej kolejnoci uwzgldni sposb ich
prawno-rachunkowego ujcia. Problem wykorzystania wpy-
ww z prywatyzacji w celu fnansowania budetu pastwa
sprowadza si bowiem do tego, czy s one traktowane jako:
dochody budetowe, ktrych cech charakterystycz-
n jest bezzwrotno i defnitywno, a ktre podob-
nie jak podatki stanowi rdo pokrycia planowanych
w budecie pastwa wydatkw (biecych lub inwe-
stycyjnych), co oznacza te wpyw na bezporednie
ograniczenie defcytu, czy
przychody budetowe, charakteryzujce si general-
nie cech zwrotnoci (spaty), co oznacza, e rodki ze
sprzeday majtku pastwowego traktowane s po-
dobnie jak zacignicie poyczki, kredytu, czy emisja
papierw skarbowych, czyli jako rdo fnansowania
zaplanowanego ju defcytu.
Analizy BAS nr 7 (51) 8 kwietnia 2011 2/5
www.bas.sejm.gov.pl
Pierwszy z powyszych zapisw rachunkowych stosowa-
ny by w Polsce zgodnie z ustaw Prawo budetowe z dnia
5 stycznia 1991 r.
1
, gdzie w artykule 3 ust. 1 pkt. 6 ustalono,
i dochodami budetu pastwa s m.in. dochody ze sprze-
day, najmu i dzierawy skadnikw majtkowych Skarbu
Pastwa. Do 1996 r. gwnym rdem fnansowania wyst-
pujcego corocznie defcytu budetowego bya z kolei emisja
obligacji i bonw skarbowych na rynek fnansowy, ale take
ich sprzeda bezporednio Narodowemu Bankowi Polskiemu,
co zapewniao uzyskanie dodatkowych rodkw w ramach
ustalanych corocznie limitw zacigania zobowiza Skarbu
Pastwa.
W uchwalonej w 1997 r. Konstytucji Rzeczpospolitej Pol-
skiej w art. 220 wprowadzono zapis, i ustawa budetowa nie
moe przewidywa pokrycia defcytu budetowego przez za-
ciganie zobowiza w centralnym banku pastwa, co w obli-
czu pogbiajcego si problemu planowanych nadmiernych
wydatkw budetowych w stosunku do prognozowanych
dochodw, wywoao zwikszenie uzalenienia budetu od
zewntrznego fnansowania na rynku skarbowym i jednocze-
nie permanentnego rolowania zaciganego w ten sposb
dugu Skarbu Pastwa.
Zwrcono zatem uwag, i z punktu widzenia bilansowej
alokacji rodkw, w wyniku sprzeday aktyww trwaych
(majtku) budet uzyskuje aktywa (rodki) fnansowe, ktre
mog by przeznaczane na spat zaduenia (czyli pasy-
ww) Skarbu Pastwa. Okazao si take, i coraz trudniejsze
staje si planowanie dochodw budetowych z kontynuowa-
nej prywatyzacji majtku pastwowego ze wzgldu na wyst-
pujce wysokie ryzyko fnansowe i polityczne.
W zwizku z powyszym w ustawie o fnansach publicz-
nych z 1998 r. zatwierdzono funkcjonujce take obecnie
rozwizanie rachunkowe, w ramach ktrego rodki uzyska-
ne z prywatyzacji majtku Skarbu Pastwa zapisywane bd
w budecie pastwa jako jego przychody, stanowice jedno
ze rde fnansowania corocznych potrzeb poyczkowych
Skarbu Pastwa (tabela 1).
Uznanie rodkw z prywatyzacji jak rdo fnansowania
defcytu budetowego (a od 2010 r. take defcytu budetu
rodkw europejskich) w Polsce do dzi budzi kontrowersje
1
Dz.U. nr 4, poz. 18.
z dwch przyczyn. Po pierwsze, wystpujcego w tym przy-
padku zrnicowania podejcia w ramach wprowadzonych
w Polsce rozwiza na szczeblu centralnym i samorzdowym,
ale rwnie w statystykach i rachunkach sektora publicznego
stosowanych zarwno przez MFW, jak i Eurostat
2
. Po drugie
ze wzgldu na fakt, i uzyskane w ten sposb rodki nie maj
charakteru zwrotnego, tylko defnitywny.
Naley take doda, i wprowadzenie w 1996 roku w fnan-
sach publicznych ustawowego zapisu ustanawiajcego kate-
gori przychody z prywatyzacji majtku Skarbu Pastwa jako
tzw. pozycj budetu pod kresk wpyno w nastpnych
latach na problem powikszajcego si zakresu pozycji roz-
chodw, zwanego rozdysponowaniem, ktrych fnansowanie
zapewni mia stay proces prywatyzacyjny.
3. IROBLEM STRUKTURY
ROZDYSPONOWANIA
PRZYCHODW Z PRYWATYZAC}I
Przychody z prywatyzacji majtku Skarbu Pastwa w toku
wielu zmian legislacyjnych wprowadzanych w ramach ustawo-
wych nowelizacji s obecnie rozdysponowywane na rne cele.
Pierwsz zmian w tym zakresie byo uchwalenie ustawy
z dnia 25 czerwca 1997 r. o wykorzystaniu wpyww z prywaty-
zacji czci mienia Skarbu Pastwa na cele zwizane z reform
systemu ubezpiecze spoecznych
3
. Wwczas jeszcze wyod-
rbniona w ramach reformy refundacja skadek do OFE zalicza-
na bya (cznie z bezporedni dotacj do FUS) do wydatkw
2
Zgodnie z przepisami ustawy o fnansach publicznych, samo-
rzdy terytorialne wliczaj rodki uzyskane ze sprzeday majtku do
dochodw budetowych.
W przypadku metodologii MFW (Government Finance Statistics)
rodki z prywatyzacji traktowane s jako dochody budetowe (w skad
ktrych wlicza si wszystkie bezzwrotne przychody). Z kolei w ramach
metodologii Eurostatu (ESA95) rodki z prywatyzacji zmniejsz pozy-
cj aktyww pt. Akcje i udziay kapitaowe co wpywa na realokacje
aktyww fnansowych (czyli inaczej nalenoci) bilansu sektora, ktrej
zmiana jest skadow pozycji defcytu budetowego (net borrowing).
Patrz. m.in. A. Wernik, Defcyty budetowe i metody ich liczenia, Biu-
ro Studiw i Ekspertyz Kancelarii Sejmu, 2001 r., nr 239.
3
Dz.U. nr 106, poz. 673.
Tabela 1. Uproszczone ujcie rachunkowych zapisw rodkw z prywatyzacji majtku Skarbu Pastwa w budecie pastwa
przed 1996 r. po 1996 r.
Dochody budetu
podatki
rodki z prywatyzacji
majtku Skarbu Pastwa
Wydatki budetu
pozycje nad
kresk
Dochody budetu
podatki
Wydatki budetu
Saldo budetu (defcyt) Saldo budetu (defcyt)
rda fnansowania defcytu
pozycje pod
kresk
rda fnansowania defcytu
Przychody
dug Skarbu Pastwa
Rozchody (spata)
dug Skarbu Pastwa
Przychody
dug Skarbu Pastwa
rodki z prywatyzacji
majtku Skarbu Pastwa
Rozchody
dug Skarbu Pastwa
rdo: opracowanie wasne
Analizy BAS nr 7 (51) 8 kwietnia 2011 3/5
www.bas.sejm.gov.pl
budetu pastwa, powikszajcych defcyt budetowy. Jed-
nake ju w ustawie budetowej na rok 2004 pozycj refun-
dacji zwizanej z reform systemu ubezpiecze spoecznych
zapisano odrbnie w rozchodach budetu pastwa (pod
kresk), wyczajc j tym samym z rachunku defcytu
4
. Tak
bezporednie powizanie powyszych pozycji budetu mona
argumentowa tym, i w ramach idei solidarnoci midzypo-
koleniowej rodki uzyskane ze sprzeday majtku pastwowe-
go budowanego przez poprzednie pokolenia miay suy jako
zabezpieczenie fnansowe (emerytalne) przyszych pokole.
Kolejne zmiany w pozycji rozchodw fnansowanych rod-
kami ze sprzeday majtku Skarbu Pastwa nastpiy m.in.
w 2002 r. wraz z nowelizacj ustawy o komercjalizacji i pry-
watyzacji
5
, w ktrej wskazano przychody z prywatyzacji jako
bezporednie rdo fnansowania funduszy celowych znaj-
dujcych si w dyspozycji Ministra Skarbu Pastwa, w tym
Funduszu Reprywatyzacji, Restrukturyzacji Przedsibiorstw
oraz Funduszu Skarbu Pastwa.
W wyniku kolejnych nowelizacji prawa rodki uzyskane ze
sprzeday majtku pastwowego s obecnie rozdysponowy-
wane dodatkowo na cele zwizane z przemysem zbrojenio-
wym, nauk oraz polityk spoeczn.
Warto zwrci uwag take na dwie z ostatnich zmian
legislacyjnych uchwalonych w 2009 r. oraz 2010 r., zgodnie
z ktrymi z przychodw z prywatyzacji ma by sfnansowa-
ny wzrost aktyww fnansowych gromadzonych w Funduszu
Rezerwy Demografcznej zarzdzanym przez Zakad Ubezpie-
cze Spoecznych
6
oraz zaspokojenie roszcze z tytuu zaci-
4
W art. 6 ust. 2 pkt 4 ustawy o fnansach publicznych z 2005 r.
(Dz.U. z 2005 r. nr 249. poz. 2104) wprowadzono formalny przepis
okrelajcy, i do rozchodw budetowych zaliczane s patnoci wy-
nikajce z odrbnych ustaw, ktrych rdem fnansowania s przy-
chody z prywatyzacji majtku Skarbu Pastwa.
5
Dz.U. nr 171, poz. 1397 ze zm.
6
Ustawa z dnia 9 stycznia 2009 r. o zmianie ustawy o systemie
ubezpiecze spoecznych (Dz.U. z 2009 r. nr 14 poz. 75).
gnitego dugu potencjalnego przez Skarb Pastwa, tj. w wy-
sokoci stanowicej 0,5% cznej kwoty porcze i gwarancji
udzielonych w roku poprzednim
7
.
W zwizku z powyszymi zmianami w 2011 r. struktura roz-
dysponowania przychodw z prywatyzacji ulega dalszemu
rozszerzeniu i stanowi obecnie sze odrbnych pozycji roz-
chodw (tabela 2).
Naley zwrci uwag, i powyej wskazane rozchody za-
pisane w budecie pastwa, ktrych wyznaczonym rdem
fnansowania s rodki uzyskane w danym roku ze sprzeday
majtku Skarbu Pastwa, maj dwie cechy budzce stae wt-
pliwoci wyraane m.in. w opiniach Najwyszej Izby Kontroli
do wykonania budetu pastwa oraz ekspertyzach budeto-
wych dla Sejmu RP w ramach czci 98. Pierwsza z nich doty-
czy faktu, i rozchody te nie maj formy spaty zacignitego
wczeniej zobowizania fnansowego, dlatego rachunkowo
powinny by traktowane jako wydatek budetowy
8
. Po dru-
gie, omawiane pozycje rozchodw maj zazwyczaj charakter
z gry ustalonej procentowej relacji do kwoty uzyskanych
przychodw z prywatyzacji. Biorc zatem pod uwag wysokie
ryzyko realizacji zaplanowanych przychodw z prywatyzacji
i pokrycia planowanej z gry, czsto obligatoryjnie wzrasta-
jcej (jak np. z tytuu refundacji skadek do OFE) skali pokrycia
wskazanych wyej pozycji rozchodw, pojawi si obowizek
dodatkowego corocznego wsparcia ich fnansowania z innych
rde, jak emisja skarbowych papierw wartociowych. Do-
piero w 2010 r., w obliczu koniecznoci znacznego zmniej-
szenia rocznych potrzeb poyczkowych budetu pastwa
wprowadzono czasowe obnienie udziaw w tym zakresie
w ramach dwch funduszy celowych (tabela 3).
7
Ustawa z dnia 22 stycznia 2010 r. o zmianie ustawy o porcze-
niach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Pastwa oraz niektre
osoby prawne oraz ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji (Dz.U.
z 2010 r. nr 28, poz.144).
8
Eurostat traktuje wanie refundacj skadek do OFE jako wyda-
tek budetu powikszajcy defcyt budetowy.
Tabela 2. Struktura przychodw z prywatyzacji i ich rozdysponowania w budecie pastwa
Przychody z prywatyzacji Rozdysponowanie przychodw z prywatyzacji
Prywatyzacja porednia
Prywatyzacja bezporednia
Przychody ze sprzeday akcji i udziaw spek przemysowego
potencjau obronnego
Reforma systemu ubezpiecze spoecznych
Restrukturyzacja przemysowego potencjau obronnego i moderni-
zacja techniczna Si Zbrojnych RP
Odpis na Fundusz Rezerwy Demografcznej
Odpisy na cztery fundusze celowe
Wyodrbniony rachunek ministra waciwego ds. pracy
Odpis na Rezerwy Porczeniowe i Gwarancyjne Skarbu Pastwa
rdo: opracowanie na podstawie ustawy budetowej na rok 2011 (Dz.U. nr 29 poz. 150).
Tabela 3. Ustawowe zasady rozdysponowania przychodw z prywatyzacji w ramach wybranych pozycji rozchodw
Pozycja rozchodw Zasady fnansowania
Fundusz Reprywatyzacji W okresie od 3 lipca 2010 r. do 31 grudnia 2011 r. obniono z 5% do 1,5% odpis ze rodkw uzyskanych
ze sprzeday akcji nalecych do Skarbu Pastwa z kadej ze spek powstaych w wyniku komercjalizacji.
Fundusz Restrukturyzacji
Przedsibiorstw
W okresie od 3 lipca 2010 r. do 31 grudnia 2011 r. obniono z 15% do 3% odpis od przychodw z prywatyzacji
zrealizowanych w danym roku.
Fundusz Skarbu Pastwa Na rachunku funduszu gromadzi si rodki w wysokoci 2% przychodw uzyskanych z prywatyzacji w danym roku.
Fundusz Nauki
i Technologii Polskiej
Na rachunku funduszu gromadzi si rodki w wysokoci 2% przychodw uzyskanych z prywatyzacji w danym roku.
rdo: opracowanie wasne na podstawie uzasadnienia do projektu ustawy budetowej na rok 2011.
Analizy BAS nr 7 (51) 8 kwietnia 2011 4/5
www.bas.sejm.gov.pl
4. IOZIOM I STRUKTURA
PRZYCHODW Z PRYWATYZAC}I
I ICH ROZDYSPONOWANIA
W tej czci opracowania uwag skupiono na okresie
20042011, czyli od rozszerzenia struktury rozdysponowania
przychodw z prywatyzacji, polegajcej na przeniesieniu do
rozchodw refundacji skadek do OFE.
Jak wspomniano wyej realizacja planw w zakresie sprze-
day majtku Skarbu Pastwa charakteryzuje si wysokim ry-
zykiem. W latach 20042009 jedynie dwa razy (tj. w 2004 r. oraz
2008 r.) wykonanie w badanej pozycji przekroczyo zaoenia.
W analizowanym okresie planowano uzyskanie przychodw
z prywatyzacji cznie na poziomie ponad 37 mld z, natomiast
ostatecznie zrealizowane skumulowane wpywy z tego tytuu
wyniosy niecae 24 mld z. Naley jednak zwrci uwag na
znaczne rnice w uzyskanych wielkociach w poszczegl-
nych latach. Najmniej efektywny pod tym wzgldem okres to
lata 20062008, kiedy to przychody z prywatyzacji wynosiy
rednio 1,6 mld z rocznie.
Powysze tendencje nie zostay jednak odzwierciedlone po
stronie rozdysponowania planowanych przychodw z prywa-
tyzacji. Jak wskazano na wykresie 2 strona rozchodw wyka-
zywaa sta tendencj wzrostu znacznie powyej uzyskanych
(a take prognozowanych) wynikw po stronie przychodw
ze sprzeday majtku Skarbu Pastwa. Dla caego badane-
go okresu, kwota niedoszacowania w tym zakresie wyniosa
przecitnie okoo 14 mld z na rok. Warto ta wskazuje take
na skal dodatkowego corocznego zwikszenia zaduenia
Skarbu Pastwa z tytuu koniecznoci pokrycia wyznaczonych
ustawowo pozycji rozchodw budetowych, na ktre zabra-
ko rodkw z prywatyzacji.
Wskazana szeroka struktura rozdysponowania rodkw
z prywatyzacji zmniejszya take szanse na fnansowanie uzy-
skanymi przychodami prywatyzacyjnymi wprowadzonej re-
formy ubezpiecze spoecznych (wykres 3).
Naley bowiem przyj, i po odjciu corocznie przekaza-
nych kwot rozdysponowania na fundusze celowe (w tym od
2009 r. take na Fundusz Rezerwy Demografcznej) pozosta-
a cz przychodw z prywatyzacji wyniosa dla badanego
okresu rednio niecae 4 mld z. Oznacza to, i jedynie w 2004 r.
przychody z prywatyzacji pokryy 70% refundacji skadek do
OFE. W okresie 20062009 wskanik ten ksztatowa si w gra-
nicach 39%, w pozostaych latach by wyszy, ale nie przekro-
czy nawet poowy zaplanowanej kwoty transferu rodkw do
otwartych funduszy emerytalnych. W zwizku z powyszym,
konieczna bya dodatkowa emisja skarbowych papierw
wartociowych, ktra w 2009 r. signa jednorazowo nawet
20 mld z (wykres 3).
Naley zatem zwrci uwag na wystpujce problemy nie
tylko z planowaniem i koordynacj obydwu stron analizowa-
nej pozycji budetu zarwno w ujciu rocznym, a co za tym
idzie rednioterminowym, ale take znacznym usztywnieniem
pozycji rozchodw, ktre z zaoenia powinny by fnansowa-
ne ze sprzeday majtku Skarbu Pastwa.
Wykres 1. Przychody z prywatyzacji plan i realizacja
w latach 20042009 (w mld z)
8,8
5,6 5,5
3
2,3
12
10,2
3,8
0,6
1,9
2,4
4,9
0
2
4
6
8
10
12
14
2004 2005 2006 2007 2008 2009
planowane zrealizowne
rdo: opracowanie na podstawie danych z wykonania budetu
pastwa za poszczeglne lata
Wykres 2. Przychody z prywatyzacji i ich rozdysponowa-
nie w latach 20042011 (plan na lata 20102011) (w mld z)
10,2
3,8
0,6 1,9
2,4
4,9
25
15 14,9
13,6
15,1
16,8
21,3
25,4
38,4
31,1
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
2004 2005 2006 2007 2008 2009 plan
2010
plan
2011
przychody z prywatyzacji rozdysponowanie
rdo: opracowanie na podstawie danych z wykonania oraz pro-
jektu budetu pastwa za poszczeglne lata
Wykres 3. Zakres fnansowania refundacji skadek do
OFE w ramach rozdysponowania przychodw z prywatyza-
cji w latach 20042011 (plan na 2010 i 2011)
3,2
9,9
14,5
14,8
18,4
20,3
12,9
15,9
70%
21%
3%
9% 8%
3%
43%
33%
0
5
10
15
20
25
2004 2005 2006 2007 2008 2009 plan 2010 plan 2011
m
l
d
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
przychody po odjciu funduszy celowych warto refundacji pokryta dugiem
stopie pokrycia refundacji przychodami
rdo: opracowanie wasne na podstawie danych Ministerstwa
Finansw
Analizy BAS nr 7 (51) 8 kwietnia 2011 5/5
www.bas.sejm.gov.pl
Seri a Anal i zy BAS wydawana j est wy czni e w wersj i el ektroni cznej.
Wi cej i nformacj i na stroni e www. bas. sej m. gov. pl w dzi al e publ i kacj e.
Zesp redakcyjny:
Grzegorz Gobiowski (redaktor naczelny), Adrian Grycuk (sekretarz redakcji; tel. +48 22 694 17 53,
e-mail: adrian.grycuk@sejm.gov.pl), Dobromir Dziewulak, Piotr Russel, Piotr Chybalski
Biuro Analiz Sejmowych Kancelarii Sejmu, ul. Zagrna 3, 00-441 Warszawa
5. IRZYCHODY Z PRYWATYZAC}I
A BUDET PASTWA NA ROK 2011
W budecie pastwa na rok 2011 planowane przycho-
dy z prywatyzacji majtku Skarbu Pastwa maj wynie
15 mld z. Jednoczenie wprowadzono czasowe obnienie ob-
ligatoryjnych udziaw wybranych funduszy celowych w roz-
dysponowaniu uzyskanych rodkw ze sprzeday majtku
Skarbu Pastwa. Naley take zaznaczy, i przeprowadzone
zmiany w ramach obnienia skadki przekazywanej do OFE
nie spowoduj zmniejszenia poziomu fnansowania refunda-
cji (w ramach reformy ubezpiecze spoecznych), a jedynie
pozostawienie jej czci w dyspozycji Zakadu Ubezpiecze
Spoecznych (co wpynie z kolei na zmniejszenie dotacji bu-
detowej dla FUS i spadek wielko defcytu).
Biorc zatem pod uwag ponowne rnice w planowa-
niu strony przychodw z prywatyzacji i ich rozdysponowania
w budecie na rok 2011 (zawarte na wykresie 3), zaoy nale-
y ponowne wykorzystanie zaduenia Skarbu Pastwa jako
rda wsparcia fnansowania pozycji rozchodw z tytuu re-
formy ubezpiecze spoecznych.
Omawiana konstrukcja budetu zarwno w czci zasad-
niczej (przez co rozumie si dochody i wydatki budetowe),
jak i w czci rde fnansowania (przychody i rozchody) od
kliku lat wpywa na zakres nierwnowagi budetowej oraz ge-
nerowany defcyt budetowy i dug Skarbu Pastwa. Na przy-
kadzie budetu na rok 2011 wida, i przewidywany poziom
fnansowania defcytu budetu zasadniczego, refnansowania
dugu oraz ustawowy obowizek pokrycia innych wskaza-
nych wyej rozchodw, odzwierciedlony w czci przychody
i rozchody budetu, zdecydowanie przewysza kwoty plano-
wanych dochodw i wydatkw budetowych (tabela 4a). Za-
stosowany wariant przeprowadzonych dotychczas przesuni
w ramach pozycji nad i pod kresk wpyn przede wszystkim
na rachunkowe zmniejszenie wartoci defcytu budetu zasad-
niczego, ktry w 2011 r. szacowany jest na 40,2 mld z. Obrazu-
jc jednak rnice w tym zakresie, czyli dokonujc wczenia
pozycji rodkw z prywatyzacji i ich rozdysponowania do do-
chodw i wydatkw budetowych, tj. wedug zasad obowi-
zujcych przed rokiem 1996, naleaoby przyj odpowiednie
ich zwikszenie, w tym wzrost planowanego defcyt budetu
zasadniczego o 16,2 mld do wysokoci 56,4 mld z (tabela 4b).
o. IODSUMOWANIE
Reasumujc zatem naley stwierdzi, i zmiana rachunko-
wych zasad ewidencji przychodw z prywatyzacji majtku
Skarbu Pastwa, uzasadniana pocztkowo jako sposb na
wygenerowanie dodatkowego (pozarynkowego) rda spa-
ty zaduenia, a dalej rdo sfnansowania reformy systemu
ubezpiecze spoecznych, nie spenia zaoonego celu.
Jak wskazano bowiem w przeprowadzonej analizie, prze-
niesienie rodkw z prywatyzacji do pozycji przychodw
budetu pastwa doprowadzio do systematycznego rozsze-
rzania struktury ich rozdysponowania, a do sytuacji w ktrej
znacznie przekraczay poziom planowanych przychodw. Ko-
niecznym stao si wic coroczne wykazywanie w budecie
pastwa pozycji ujemnego salda przychodw z prywatyza-
cji, czyli nierwnowagi wymagajcej pokrycia poprzez dodat-
kowe zacignicie dugu Skarbu Pastwa.
Naley wic podkreli, i zmiany zapocztkowane w 1996 r.
wpyny na obnienie przejrzystoci budetu pastwa oraz zna-
czce rnice pomidzy planowan kwot potrzeb poyczko-
wych budetu pastwa a wielkoci niedoborw budetowych,
ktre te potrzeby powinny tradycyjnie pokrywa (czyli defcyt bu-
detu zasadniczego oraz refnansowanie dugu do wykupu w da-
nym roku). Analiza wskazaa take, i de facto w badanym okresie
ani razu nie zdarzyo si, aby z przychodw z prywatyzacji zostaa
dokonana spata zapadajcego zaduenia Skarbu Pastwa.
Tabela 4. Budet pastwa na rok 2011 wg ustawy budetowej na rok 2011 oraz po dokonaniu korekty nie uwzgldniaj-
cych przeprowadzonych zmian rachunkowych
a) wg ustawy budetowej na 2011 r. b) budet na 2011 r. po korekcie rachunkowej
Dochody budetu
273,3 mld z
Wydatki budetu
313,5 mld z
Dochody budetu
288,3 mld z
Wydatki budetu
344,7 mld z
Saldo budetu (defcyt)
40,2 mld z
Saldo budetu (defcyt)
56,4 mld z
rda fnansowania defcytu rda fnansowania defcytu
Przychody
(fnansowanie krajowe
i zagraniczne)
402,2 mld z
Rozchody
(spata rat i kapitau)
346,6 mld z
Przychody
(fnansowanie krajowe
i zagraniczne)
386,3 mld z
Rozchody
(spata rat i kapitau))
314,2 mld z
rdo: opracowanie wasne na podstawie danych z ustawy budetowej na rok 2011.