Identyfikacja kompetencji kluczowych Nastpnym krokiem po stwierdzeniu, e kompetencje kluczowe s niezbdne w samodzielnym, odpowiedzialnym i pomylnym yciu, bdzie wyodrbnienie

kompetencji, ktre spe niaj ten warunek! "ierwszym kryterium wyboru powinny by# potencjalne korzyci dla ca e$o spo ecze%stwa! &ompetencje kluczowe winny bowiem odpowiada# potrzebom ca ej spo ecznoci, niezalenie od p ci, pozycji spo ecznej, rasy, kultury, pochodzenia spo eczne$o czy jzyka! "o dru$ie musz one pozostawa# w z$odzie z przyjtymi przez spo ecze%stwo wartociami i prawami etyki, $ospodarki i kultury! Nastpnym czynnikiem decydujcym o ich znaczeniu jest kontekst, w jakim bd stosowane! Nie chodzi tutaj o rne style ycia, ale o najczciej wystpujce i najbardziej prawdopodobne sytuacje, z jakimi przyjdzie si zetkn# na przestrzeni ca e$o ycia! "rzewaajca wikszo# osb doros ych bdzie w rnych momentach swe$o ycia pe ni a role pracownikw, uczniw, rodzicw, opiekunw oraz uczestnikw ycia polityczne$o, kulturalne$o, a take or$anizatorw czasu wolne$o! 'elem jest zatem przy$otowanie wszystkich obywateli do pe nienia tak zrnicowanych rl! ( ostatnich latach najwicej uwa$i powicano $rupie kompetencji zwanej umiejtnociami o$lnymi )an$! $eneric skills*! +miejtnoci te czsto okrela si mianem kompetencji niezalenych od przedmiotu nauczania lub kompetencji interdyscyplinarnych, czy te przekrojowych )an$! trans,ersal competencies*! Nie s one zwizane z adn konkretn dyscyplin i maj zastosowanie w rnych obszarach tematycznych! -la .! /eya )0112, s! 34* termin 5przekrojowe6 nie odnosi si do elementw wsplnych okrelonych kompetencji przedmiotowych, tylko do treci dodatkowych, niezalenych od przedmiotu nauczania, dajcych si zastosowa# w rnych dziedzinach! 7atwo# przenoszenia i elastyczno# umiejtnoci o$lnych czyni je bezcennym narzdziem do radzenia sobie w sytuacjach nieprzewidywalnych, w ktrych kompetencje przedmiotowe nie wystarczaj! -o najwaniejszych umiejtnoci o$lnych zaliczamy8 umiejtno# komunikacji, rozwizywania problemw, lo$iczne$o mylenia, przywdztwo, kreatywno#, motywacj, umiejtno# pracy w zespole oraz umiejtno# uczenia si! 9a ostatnia umiejtno# wzbudza ostatnio wiele zainteresowania w kontekcie kszta cenia ustawiczne$o! ( czasach $ bokich przemian ekonomicznych, politycznych i spo ecznych, obywatele musz aktualizowa# swoj wiedz i kompetencje w odpowiedzi na nowe wyma$ania! :ak ada to, e sami bd umieli stwierdzi#, kiedy ich wiedza si zdezaktualizowa a oraz wyka inicjatyw w kierunku zdobycia nowych umiejtnoci! ( tym celu musz poszuka# odpowiedniej placwki kszta cenia oraz posiada# motywacj na tyle siln, eby chcie# inwestowa# swj czas i wysi ek w kszta cenie ustawiczne! ; zatem kluczem do awansu osobiste$o i zawodowe$o jest intencjonalne uczenie si na wszystkich etapach ycia < uczenie si zainicjowane i re$ulowane przez sam osob zainteresowan! ( tym kontekcie wiele uwa$i powica si niezmiernie istotnej roli kompetencji metapoznawczych, umiejtnoci rozumienia i kontrolowania w asnych procesw mylowych i samokszta ceniowych! &ompetencje te czyni ludzi wiadomymi faktu, w jaki sposb i dlacze$o zapamituj fakty i zdobywaj wiedz! ( ten sposb mona dokona# wiadome$o wyboru odpowiednich metod i rodowiska nauczajce$o, jednoczenie adaptujc je do swoich potrzeb! Nauka staje si poytecznym i przyjemnym dowiadczeniem, pozbawionym ryzyka rozczarowania! =bok umiejtnoci i wiedzy, postawy s trzeci cech charakterystyczn kompetencji! ( =>ford ?n$lish -ictionary ) 3 * znajdujemy nastpujc definicj postaw8 5ustalone zachowania lub sposoby dzia ania, reprezentatywne dla uczu# lub po$ldw6! ( kontekcie edukacji, postawy s najbardziej zwizane z kompetencjami osobistymi

)an$! personal competencies*, takimi jak ciekawo# poznawcza, motywacja, kreatywno#, sceptycyzm, uczciwo#, entuzjazm, poczucie w asnej wartoci, wiary$odno#, odpowiedzialno#, umiejtno# podejmowania inicjatyw, wytrwa o#! &ompetencje w zakresie jzykw obcych ju dawno zosta y uznane za niezbdny czynnik ekonomiczny i spo eczny w kulturowo i jzykowo zrnicowanej ?uropie, a take poza ni! &ompetencje w zakresie jzykw obcych nie o$raniczaj si do technicznej sprawnoci pos u$iwania si danym jzykiem, ale obejmuj take otwarcie si na inne kultury oraz poszanowanie dla innych osb, ich kompetencji i osi$ni#! =panowywanie innych jzykw promuje szersze poczucie tosamoci, pozwalajc na identyfikowanie si z wieloma spo ecznociami kulturowo@jzykowymi! :wiksza take szanse zatrudnienia, moliwoci kszta cenia oraz rodzaje wykorzystywania czasu wolne$o, co z kolei moe zaowocowa# nowymi kompetencjami osobistymi, spo ecznymi i zawodowymi! /ozszerzenie +nii ?uropejskiej moe przyczyni# si do dalsze$o rozpowszechniania nauki jzykw obcych! 9echnolo$ia komunikacyjna i informacyjna -ue znaczenie przywizuje si obecnie do technolo$ii informacyjnych i komunikacyjnych oraz nauki jzykw obcych! ( zalenoci od celu, jakiemu maj s uy#, kompetencje w tych obszarach dzieli si na naukowe, techniczne, o$lne i spo eczne! Nowoczesne technolo$ie w dziedzinie telekomunikacji i przetwarzania danych wp yn y na rozszerzenie, wzmocnienie i zmian charakteru kontaktw midzyludzkich! 9echnolo$ie informacyjne i komunikacyjne )I'9* zrewolucjonizowa y wiat biznesu, administracj publiczn, edukacj oraz ycie domowe! Ich znaczcy wp yw na $ospodark i ycie spo eczne spowodowa , e zapewnienie powszechne$o dostpu do komputerw i internetu sta o si kwesti priorytetow! :e wz$ldu na ilo# informacji dostpnych w trybie on@line, za kompetencje kluczowe zaczto uwaa# umiejtnoci wyszukiwania, selekcjonowania oraz wykorzystywania danych! :najomo# obs u$i komputera )an$! computer literacy*, w znaczeniu umiejtnoci konstruktywne$o i krytyczne$o korzystania z technolo$ii informacyjnych i komunikacyjnych, jest uwaana za klucz do pe ne$o uczestnictwa w spo ecze%stwie informacyjnym &omunikacja interpersonalna &ompetencje spo eczne czy interpersonalne )an$! socialAinterpersonal competencies* oraz ich rola w procesie inte$racji ekonomicznej i spo ecznej by y przedmiotem zainteresowania wielu peda$o$w! Ich znaczenie dla uczestnictwa w spo ecze%stwie, szcze$lnie spo ecze%stwie wielokulturowym i wielojzycznym, jakim jest +nia ?uropejska, jest niepodwaalne! ( dzisiejszych $ospodarkach, opartych $ wnie na us u$ach, umiejtnoci takie s bardzo pomocne w znalezieniu zatrudnienia! (ysoki poziom kompetencji spo ecznych wywo uje dodatkowy efekt w postaci eksponowania niektrych kompetencji osobistych, takich jak poczucie w asnej wartoci, motywacja, wytrwa o# czy umiejtno# podejmowania inicjatyw! Bedna z kompetencji spo ecznych, tj! postawa obywatelska, jest obecnie przedmiotem zainteresowania politykw na szczeblu krajowym i europejskim! (ie si ona ze wiadomym i aktywnym uczestnictwem jednostki w spo ecznoci, do ktrej dana jednostka naley! =bywatele w ?uropie s cz onkami wielu spo ecznoci < lokalnej, re$ionalnej, krajowej i midzynarodowej < a z kad z nich zwizane s inne, cho# wzajemnie si uzupe niajce rodzaje tosamoci! :aan$aowanie obywatelskie opiera si na znajomoci swoich praw i obowizkw jako cz onka danej spo ecznoci, ale rwnie na zaufaniu niezbdnym z punktu widzenia realizacji tych praw i obowizkw!