CAD I v.

2010
1
wiczenie nr 12 - Bloki

Co to jest blok?

Czsto zdarzaj si sytuacje, kiedy w rysunku mamy powtarzajce si elementy. Niektre z nich np. na-
krtki, ruby oyska itp. s obiektami standardowymi i powtarzaj si nie tylko w danym rysunku, ale i
w innych. W tej sytuacji zamiast uatwia sobie projektowanie przy pomocy kopiowania ju raz stwo-
rzonych obiektw warto w tym zakresie skorzysta z oferty AutoCADa a i zastosowa bloki.
Blok jest elementem zoonym a jego skadnikami mog by praktycznie dowolne obiekty graficz-
ne. Raz definiowany blok mona pniej wykorzysta wielokrotnie i nie tylko w ramach jednego ry-
sunku, ale take i w innych po uprzednim zapisaniu go na dysk. Wykorzystanie bloku polega na wsta-
wieniu go w jakie miejsce, okrelajc przy tym jego orientacj oraz skal (rozmiar) i to niezalenie dla
kadego z podstawowych kierunkw X, Y i Z.
Naley rozrni dwie rzeczy: definicj bloku i jego odnonik. Definicj bloku tworzy si na podsta-
wie utworzonych wczeniej obiektw graficznych (linie, okrgi, uki ...). Po zdefiniowaniu blok, czyli
obiekty, ktre go tworz, jest niewidoczny dla uytkownika. AutoCAD przechowuje je w specjalnym
miejscu w pamici. Definicja bloku, cho niewidoczna, jest zapisywana wraz z rysunkiem do pliku
DWG.
Uycie bloku polega na wstawieniu do rysunku specjalnego obiektu tzw. odnonika. Program
wstawiajc blok nie kopiuje tam obiektw graficznych definiujcych blok, ale umieszcza w rysunku in-
formacj o pooeniu, orientacji oraz skali wstawionego bloku i to stanowi wanie odnonik. Na pod-
stawie tej informacji odrysowywany jest pniej wizerunek bloku w miejscu wstawienia odnonika. Ta-
kie podejcie oszczdza pami, bo kady odnonik zajmuje tyle samo miejsca, niezalenie od stopnia
zoonoci bloku i mniej wicej tyle, co przecity obiekt graficzny jak np. linia. Przykadowo, nakrtk
skadamy przecitnie z 10 obiektw rysunkowych. Kopiujc j np. 100 razy generujemy 1000 obiektw.
Po zdefiniowaniu nakrtki jako bloku i 100-krotym wstawieniu w rysunku bdziemy mie jedynie 100
obiektw zamiast 1000.
Stosowanie blokw oferuje moliwoci jakie nie daj polecenia kopiowania. Do cech
1
blokw za-
liczymy:

Wygod (wstawianie bloku jest miej czasochonne ni kopiowanie i oferuje wiksze moliwoci)
Elastyczno (po uaktualnieniu bloku jego wizerunek w kadym punkcie wstawienia ulega auto-
matycznej zmianie czego nie mona powiedzie o obiektach skopiowanych)
Blok mona wykorzysta w innych rysunkach co daje moliwo stworzenia biblioteki elementw
typowych.
Wstawiajc blok mamy moliwo zrnicowania skali w podstawowych kierunkach X, Y i Z.
Stosujc atrybuty mona w bloku zawrze dodatkowe informacje, ktre mog posuy pniej
do generowania wykazw.
Oszczdno pamici (odnonik do bloku zajmuje mniej miejsca ni obiekty, ktre go tworz)
Niezalenie od stopnia jego zoonoci bloku jego wstawienie jest elementem, ktrym manipuluje
si tak jak pojedynczym obiektem.

Rodzaje blokw

W AutoCADzie wystpuj dwa rodzaje blokw. Bloki statyczne oraz dynamiczne. Blok dynamiczny jest
nowoci i zosta wprowadzony dopiero w wersji 2006 a zdefiniowane w starszych wersjach bloki bd
nazywane blokami statycznymi. Rnica midzy nimi polega gwnie na tym, e elementami definicji
bloku dynamicznego mog by nie tylko obiekty graficzne, ale take i operacje. To sprawia, e blok dy-
namiczny jest bardziej elastyczny. Normalnie obiekty stanowice blok zachowuj si tak jakby byy ze
sob sztywno powizane. Nie jest moliwe ich niezalene przemieszczanie wzgldem siebie. Teraz,
dziki temu, e elementami blokw mog by operacje to takie ograniczenie moe by ominite. Na
przykad do zbudowania biblioteki rub przy pomocy blokw statycznych trzeba stworzy tyle blokw,

1
W starszych ni 2005 wersjach programu wad bloku byo to, e nie mona byo przy jego pomocy ucina innych
obiektw lub przedua ich do jego krawdzi..
CAD I v.2010
2
ile jest kombinacji rednic i dugoci trzonw. Korzystajc teraz z blokw dynamicznych wystarczy
utworzy jedn definicj wyposaajc j w operacje rozcigania i skalowania, ktre sprawi, e dugo
trzonka oraz rednica bd mogy by zmieniane po wstawieniu bloku. Niestety ubocznym skutkiem
bloku dynamicznego jest to, e odnonik do niego zajmuje on wicej miejsca.
Innym rodzajem bloku jest tzw. odnonik zewntrzny. Odnonik zewntrzny jest czem do pliku
(DWG), ktry jest wstawiony do rysunku specjalnym poleceniem (odnonik). Plik ten wczytywany jest
w czasie otwarcia biecego rysunku i wszelkie zmiany rysunku odnonika s odzwierciedlane wanie
w tym momencie. S to rodzaje blokw, ktrych definicje s zawsze umieszczone na zewntrz rysunku.
Odnonik zewntrzny peni rol podkadu na tle, ktrego konstruuje si dany model i przez to nie mo-
e by edytowany edytorem bloku. Odnoniki zewntrzne nie powikszaj rozmiaru pliku rysunku bie-
cego i tym rni si od plikw wstawionych jako bloki. Wstawienie pliku w roli bloku powoduje
utworzenie na bazie tego pliku definicji bloku i umieszczenie w biecym rysunku odnonika do nie-
go, co w efekcie wpywa na rozmiar pliku. Stosowanie odnonikw uatwia zespoow prac nad du-
ymi projektami.

Elementy blokw

Elementem blokw mog by dowolne obiekty graficzne z wyczeniem wstawienia tego bloku. In-
nymi sowy w definicji blok nie moe odwoywa si sam do siebie. W definicji bloku mona zawrze
wstawienia innych blokw i ten sposb tworzy bloki zagniedone. Z racji specyfiki blokw ich ele-
mentami mog by obiekty normalnie nie stosowane w rysunku i s to: dla wszystkich blokw atrybuty
oraz tylko dla dynamicznych parametry i operacje (patrz wiczenie nr 10).

Atrybuty

Atrybut jest form zmiennej tekstowej, ktrej
tre jest okrelana w czasie wstawiania bloku. Jest
to obiekt przeznaczony tylko do stosowania w
blokach. Jest to te jedyny element dynamiczny w
blokach statycznych, ktrego dynamika wynika
take z tego, e w ramach bloku mona go nieza-
lenie przemieszcza
2
, co nie jest moliwe z inny-
mi obiektami graficznymi. Atrybuty definiujemy
poleceniem atrdef, ktre wywietla okno dialogo-
we pokazane na rys.1.
Kady atrybut ma unikaln nazw podawan
w polu Etykieta, punkt wstawienia
3
, sposb wy-
rwnania tekstu w polu tekstowym, wysoko i
wygld (okrelany przez aktualny styl tekstu).
Atrybut po wstawieniu wyglda jak zwyky tekst
jednowierszowy o treci podanej w polu Etykieta.
Dodatkowe cechy s okrelone przez odpowiednie przeczniki. Przecznik niewidoczny okrela stan
widocznoci
4
atrybutu. Atrybut niewidoczny suy raczej do przechowywania informacji ni wywietla-
nia napisu zwizanego z blokiem. Przecznik stay definiuje atrybut o staej treci. Peni on wwczas
rol obiektu tekstowego, ktrego jedyn zalet jest moliwo ustalenia indywidualnego pooenia nie-
zalenie od punktu wstawienia bloku.
Przecznik wstpnie ustawiony (typowy v. 2006) powoduje, e w chwili wstawiania program nie py-
ta o jego warto, ktra moe by dopiero pniej zmieniona. Przecznik weryfikowalny pozwala na
zweryfikowanie jego wartoci przed ostatecznym wstawieniem bloku. Efekty dziaania obu przeczni-
kw wida tylko wtedy, gdy zmienna systemowa ATTDIA wynosi 0 i wprowadzanie atrybutw pod-
czas wstawienia bloku odbywa si w linii polece.

2
Atrybut mona przemieszcza, ale obrt jest moliwy tylko przez polecenie ratrwyc, gdzie w polu Obrt w zakadce
Opcje tekstu mona poda nowy kt obrotu. Mona to tez wykona poprzez makra napisane w AutoLISPie.
3
Przed okreleniem punktu wstawienia trzeba przeczy si do GUW (globalnego ukadu wsprzdnych)
4
Patrz opis polecenia atrwid na kocu wykazie polece.

Rys. 1. Oko dialogowe do definiowana atrybutu.

CAD I v.2010
3
W polu Monit (Zgoszenie) umieszcza si zapytanie o warto (tre) atrybutu. Napis ten jest wy-
wietlany w czasie wstawiania bloku (w linii polece lub w oknie dialogowym), kiedy uytkownik ma
wprowadzi wartoci atrybutw.
W polu Domylny (Warto) umieszcza si natomiast typow tre jaka bdzie mia atrybut po
wstawieniu bloku. Obowizkowo trzeba wypeni pole Etykieta. Nie wypenienie pola Zgoszenie
spowoduj, e treci zapytania bdzie nazwa etykiety.
Przecznik Dopasuj poniej poprzedniej definicji atrybutu pozwala na seryjne wstawianie atrybu-
tw o jednakowej postaci jeden pod drugim (blokuje to grupy Punkt wstawienia i Opcje tekstu).
Ostatni przecznik Zablokuj pooenie w bloku uniemoliwia zmian pooenia atrybutu nieza-
lenie od punktu wstawienia bloku. Zaleca si go wczy jeeli planujemy utworzy bloki dynamiczne.
Celem stosowania atrybutw jest wprowadzania do blokw napisw o zmiennej treci oraz uy-
tecznych informacji nt. obiektu, ktry jest reprezentowany przez ten blok. Daje to moliwo sporz-
dzania zbiorczych zestawie informacji o np. masie podzespow, producentach itp. Suy do tego celu
polecenie atrwyc. Na przykad tworzc schematy cieplne w mona utworzy bloki takie jak: pompy,
wentylatory, wyparki itp. Kademu z nich mona przypisa atrybut moc elektryczna (np. o nazwie
MOC_EL). Dziki temu w atwy sposb (poleceniem atrwyc) bdzie mona policzy zapotrzebowanie
mocy elektrycznej projektowanego ukadu.


Definiowanie i edycja blokw

Najpierw w edytorze graficznym tworzymy
wizerunek bloku. Pamitajmy, e obiekty
utworzone na warstwie 0 z cechami ustawio-
nymi JakWarstwa lub na innych warstwach z
cechami ustawionymi JakBlok przejm odpo-
wiednie cechy (jak np. kolor) od warstwy, na
ktr zostan wstawione.
Potem wydajemy polecenie blok i wype-
niamy dane w wywietlonym oknie dialogo-
wym (rys.2.). Najwaniejszy element tego
okna to pole edycyjne Nazwa, w ktrym wpi-
sujemy nazw bloku o dugoci nie przekra-
czajcej 255 znakw, ktra moe zawiera
dowolne znaki nie uywane przez system ope-
racyjny i program dla innych zastosowa.
Drugim elementem jest zbir obiektw tworzcych blok. Mona je wskaza przed wydaniem po-
leceniem blok albo po nim klikajc w przycisk Wybierz obiekty. W grupie z tym przyciskiem s prze-
czniki okrelajce co ma si sta z obiektami wybranymi do definicji bloku. Przecznik Zapamitaj
pozostawia je nietknite i uywa si go w przypadku definiowania grupy blokw o podobnym ksztacie.
Przekszta na blok powoduje usunicie obiektw i zastpienie ich odwoaniem do bloku. Stosowane
w przypadku tworzenia bloku ad hoc w miejscu jego wstawienia. Przecznik Usu usuwa obiekty.
Usunite obiekty mona odtworzy poleceniem oddaj.
Kolejnym elementem jest Punkt bazowy (wstawienia). Przyciskiem Wska punkt mona go wska-
za na ekranie. Jego wybr jest bardzo wany bo decyduje o wygodzie stosowania danego bloku. Za
ten punkt bdzie trzymany blok w momencie wstawiania go do modelu. Najlepiej wic wskaza taki
punkt, ktry zapewni dopasowanie bloku do reszty obiektw w modelu z minimaln liczb korekt po-
oenia.
Wreszcie ostatnim elementem jest przecznik Otwrz w edytorze bloku. Jego zaznaczenie spo-
woduje przejcie do edytora bloku, w ktrym moemy dokona nie tylko korekty definicji bloku, ale i
wprowadzi elementy waciwe dla bloku dynamicznego. Przejcie to nastpi z chwil kliknicia OK.
Innym sposobem definiowania bloku jest od razu uruchomienie edytora bloku
5
, ktry jest nowo-
ci w wydaniu 2006 programu. Do tego celu suy, polecenie bedycja. Po jej wydaniu w polu Blok do
utw. lub edycji wpisujemy nazw bloku do edycji. Jeeli chcemy edytowa istniejcy blok to jego nazw

5
W starszych wersjach jedynym sposobem poprawienia bloku byo zdefiniowanie go od nowa. Mona to byo
usprawni wstawiajc blok do edytora graficznego i rozbijajc go (rozbij) w celu odzyskania elementw skadowych.

Rys. 2. Okno definicji bloku
CAD I v.2010
4
wybieramy z listy wywietlonej poniej tego pola. To spowoduje otworzenie edytora pokazanego na
rys.3, w ktrym dokadnie tak jak w edytorze graficznym moemy, albo narysowa blok od podstaw,
albo dokona korekty bloku istniejcego. W edytorze tym s dostpne palety pozwalajce na wprowa-
dzenie parametrw i operacji. Dostpne s w nim prawie wszystkie polecenia AutoCADa dziki, kt-
rym moemy zmodyfikowa definicj bloku. Podstawow rnic jest to, e efekt pracy z edytorem jest
zapisywany w definicji bloku, ktra przechowywana jest niewidocznym obszarze danych zwanym tabel
definicji blokw. Prac z edytorem koczymy klikajc na napis Zamknij edytor bloku.

Rys.3 . Widok edytora bloku (v. 2010)

Naley pamita, e w tym edytorze punkt o wsprzdnych (0,0) wyznacza punkt wstawienia bloku.
Mona ten punkt zmieni wstawiajc do bloku parametr punktu bazowego. Zastosowanie tego parametru
umoliwia stworzenie bloku, w ktrym punkt bazowy bdzie ruchomy (np. po wybraniu go do operacji
przesuwania jako obiektu przesuwania).

Udostpnianie blokw w innych rysunkach

Normalnie definicja bloku jest zawarta w biecym rysunku i zapisywana wraz z nim do pliku. Jednak
w roli bloku moe wystpi te dowolny plik DWG. Jeli wic zajdzie potrzeba udostpnienia bloku w
innych rysunkach to wystarczy zapisa definicj konkretnego bloku do pliku poleceniem piszblok.
Inny sposb polega na zdefiniowaniu w pustym rysunku zestawu blokw i zapisaniu rysunku jako
szablonu DWT. Korzystanie z zapisanych w nim blokw bdzie polega na otworzeniu nowego rysun-
ku na podstawie zapisanego szablonu.

Wstawianie blokw

Blok wstawia si poleceniem wstaw. Po
jego wydaniu wywietlane jest okno dialo-
gowe (rys.4), w ktrym okrelamy para-
metry odnonika do bloku. S to punkt
wstawienia, skala i obrt. Parametry te
mog by podane w oknie dialogowym
lub okrelone na myszk na ekranie. Wy-
boru bloku dokonujemy wpisujc jego
nazw w polu Nazwa lub wybierajc go z
listy. W roli bloku mone wystpi do-
wolny rysunek. Aby wstawi rysunek jako
blok naley uy przycisku Przegldaj i
wybra plik w standardowym oknie wybo-
ru pliku. Wanie w ten sposb wstawia-
my bloki, ktre zostay zapisane na dysku poleceniem piszblok.
Jeeli elementami bloku s atrybuty to po wstawieniu bloku program poprosi o wprowadzenie ich
wartoci. Odbywa si to moe, albo w linii polece, albo w oknie dialogowym. Zaley to od wartoci

Rys.4. Okno dialogowe wstawiania bloku.
CAD I v.2010
5
zmiennej systemowej ATTDIA
6
. Jeli ATTDIA=0 to wprowadzanie odbywa si w linii polece, jeli
ATTDIA=1 to w oknie dialogowym.
Jest jeszcze jedno polecenie wstawiania bloku wwstaw. Polecenie to tworzy prostoktn macierz
odnonikw do tego samego bloku. Efekt jest podobny do rezultatw dziaania polecenia szyk z t
rnic, e tak powstay twr jest wci pojedynczym obiektem a nie grup obiektw zalen od iloci
kolumn i wierszy. Jego uycie w znacznym stopniu redukuje uycie pamici.
Istnieje moliwo szybkiej modyfikacji (zamiany) definicji bloku uytego w biecym rysunku
definicj zapisan jako plik DWG (polecenie piszblok). Stosujemy w tym celu polecenie wstaw (z
minusem, uruchamiajc polecenie wstaw w trybie tekstowym):

Polecenie: -wstaw
Podaj nazw bloku lub [?]: blok1=blok2
Blok "blok1" ju istnieje. Czy go przedefiniowa? [Tak/Nie] <N>: t

Przypisaniem blok1=blok2 definicja bloku o nazwie blok1 jest zastpowana definicj z pliku
blok2.dwg. Pod lokaln nazw blok1 jest od tego momentu zapamitany blok2. Oznacza to, e
wszystkie lokalne odwoania do bloku blok1 bd korzystay z definicji blok2


Edycja odnonikw do bloku

Odnonik do bloku mona edytowa dowolnymi poleceniami AutoCADa takimi jak przesu, obr,
skaluj, kopiuj itp.
W stosunku do odnonika do bloku mona uy polecenia rozbij. Polecenie to spowoduje zast-
pienie odnonika przez kopie elementw tworzcych definicje bloku przeksztacone zgodnie z orienta-
cj i skal odnonika. W przypadku blokw bez atrybutw wyglda to jak wstawienie bloku, ale fak-
tycznie jest to grupa obiektw otrzymana na podobnej zasadzie jak przy poleceniu kopiowania.
Jeli blok posiada atrybuty to do zmiany wartoci atrybutu mona uy polecenia atrred lub jego
rozszerzonej odmiany ratrred, ktra dodatkowo umoliwia zmian opcji i cech tekstu. Moliwe jest te
zmiana definicji atrybutw w ju zdefiniowanych blokach przy pomocy menedera atrybutw wywo-
ywanego poleceniem menatr. Jeeli w czasie definiowania atrybutu nie zablokowano jego pooenia w
bloku (przecznik Zablokuj pooenie w bloku) to moliwa jest zmiana jego pooenia niezalenie od
punktu wstawienia bloku. Przy atrybucie jest wywietlany dodatkowy uchwyt pozwalajcy na przeci-
gniecie go w inne miejsce.

Tworzenie wycigw

Jeeli elementem bloku s atrybuty, to mona ze wstawionych blokw wygenerowa zbiorcz informa-
cje o wartociach atrybutw celem ich dalszego przetwarzania w arkuszu kalkulacyjnym np. Excelu.
Mona do tego celu uy polecenia atrwyc lub lepiej kreatora wycigw, ktrego wywouje si polece-
niem ratrwyc. Jego obsuga jest intuicyjnie jasna i nie powinna przysparza kopotw. Oba polecenia
pozwalaj zapisa wycig do pliku tekstowego. Jeeli zamierzamy przetwarza zestawienie w Excelu to
powinnimy zapisa go do pliku typu CDF (dane oddzielone przecinkami) lub SDF (dane oddzielone
spacjami). Stosujc kreator mamy moliwo zapisania wykazu od razu do w formacie XLS lub jego
tekstowej wersji CSV.
Wycig jest form tabeli, w ktrej wiersze odnosz si do blokw a kolumny do okrelonych
atrybutw. Wycigi robi si na podstawie pliku szablonu. Plik ten okrela struktur pojedynczego wier-
sza czyli innymi sowy opisuje zawarto kolumn wycigu. Kady wiersz szablonu opisuje jedn ko-
lumn wycigu i ma jedn z dwu postaci:

nazwa Nwwwddd
nazwa Cwww000

Posta z N oznacza wyprowadzenie atrybutu jako liczby a posta z C jako tekstu. Cigi www i ddd s
trzycyfrowymi liczbami, ktre opisuj: www szeroko kolumny w znakach oraz ddd ilo cyfr po
przecinku (tylko dla formatu N). Ponadto nazwa jest albo nazw atrybutu, albo nazw specjaln opisu-

6
Wartoci zmiennych systemowych zmienia si wypisujc ich nazw w linii polece np.
Polecenie: attdia ENTER
CAD I v.2010
6
jc jaki parametr bloku. Ma ona wwczas ogln posta BL:parametr. Tu pod parametr mona
podstawi NAME dla wyprowadzenia nazwy bloku; X, Y lub Z dla wsprzdnych punktu wstawie-
nia; ORIENT dla kta obrotu bloku oraz XSCALE, YSCALE lub ZSCALE dla wyprowadzenia
wspczynnikw skali dla odpowiednich osi. Szablon mona utworzy standardowym notatnikiem
Windowsa Przykadowa zawarto pliku szablonu

BL:NAME C010000
SYMBOL C024000
MOC N009002

oznacza wygenerowanie wykazu, gdzie w pierwszej kolumnie jest umieszczona w polu 10-znakowym
nazwa bloku, w drugiej tekstowo, w polu 24-znakowym, warto atrybutu SYMBOL oraz w trzeciej, w
polu 9-znakowym, liczb z dokadnoci do 2 miejsc po przecinku oznaczajc warto atrybutu MOC.
Korzystajc z nazw parametrw BL:.... mona zrobi te wycig, gdy bloki nie zawieraj atrybu-
tw. Przykadowy plik szablonu

BL:NAME C010000
BL:X C010004
BL:Y C010004

Pozwoli umieci w wycigu bloki z podaniem ich nazw i wsprzdnych X i Y pooe. Taki szablon
mona by zastosowa do mapki geodezyjnej, na ktrej umieszczono w formie blokw np. maszty tele-
fonii komrkowej i dziki temu uzyska wykaz pooe geograficznych tych masztw w jakim terenie.

Bloki Dynamiczne

Bloki dynamiczne zawieraj oprcz elementw rysunkowych i/lub atrybutw rwnie operacje na elemen-
tach bloku. Aby mona byo je realizowa konieczne s specjalne obiekty tzw. parametry. Oba te elementy
mog wystpowa jedynie w bloku.

Parametry i operacje

Parametry i operacje mona je wstawi tylko w
edytorze bloku, gdzie s dostpne poprzez pa-
lety narzdziowe (rys 5).
Dostpne w edytorze bloku operacje s
odpowiednikami polece edycyjnych Auto-
CADa, ktre s wykonywane na obiektach
bloku (w tym take i parametrach). Miejsce
wstawienia operacji nie ma znaczenia dla jej
funkcjonowania, gdy jest to obiekt abstrak-
cyjny. Jej obecno jest zaznaczana w edytorze
bloku ikon w ksztacie byskawicy zaopa-
trzona w nazw operacj.
Kada operacja wstawiona do bloku mu-
si by powizana z odpowiednim parametrem
oraz obiektami skadowymi bloku. Parametr
jest ucielenieniem danych, ktre s wpro-
wadzane w czasie wykonywania polecenia
edycyjnego, takich jak: punkty, kty odlego-
ci itp. Po wstawieniu bloku dynamicznego
parametry s dostpne poprzez specjalne uchwyty. Manipulowanie uchwytami powoduje zmian war-
toci ich parametrw co w rezultacie wymusza wykonanie operacji powizanych z tymi parametrami.


Rys.5.Palety parametrw i operacji
CAD I v.2010
7
Parametry w edytorze bloku wygldaj zwykle jak wymiary uzupenione znacznikami uchwytw.
Zwizane s z nimi domylne nazwy i etykiety, ktre mona zmienia tak, aby odpowiaday terminolo-
gii i symbolice stosowanej przez uytkownika. Na przykad, jeli parametr liniowy opisuje promie okr-
gu, to zamiast domylnej nazwy Liniowy nada mu nazw Promie, a zamiast domylnej etykiety Odlego
mona mu przypisa etykiet R. Oto krtki opis parametrw.

Punkt (Punktowy) wprowadza wsprzdne X i Y punktu do wykonywanej operacji i moe by uy-
wany w roli wektora np. przesunicia. Wygld: jak wymiar porzdkowy.
Liniowy wprowadza odlego do wykonywanej operacji i ogranicza ruch wzdu kta jego wstawienia.
Inaczej wprowadza wektor o ustalonej orientacji i zmiennej dugoci. Wygld: jak wymiar nor-
malny.
Biegunowy wprowadza odlego i kt do wykonywanej operacji. Wygld: jak wymiar normalny.
XY wprowadza dwie odlegoci (nawzajem prostopade) od punktu bazowego parametru, co pozwala
na ruch w dwch wzajemnie prostopadych kierunkach. Wygld: jak para wymiarw (poziomych
i pionowych).
Obr (Obracania) wprowadza kt do wykonywanej operacji. Wygld: wywietlany jako okrg.
Odwr (Odwracania) wprowadza lini odbicia dla operacji odwracania (lustro).Wygld: linia krop-
kowana.
Widoczno (Widocznoci) steruje widocznoci obiektw w bloku i zawsze odnosi si do caego
bloku. Kliknicie uchwytu na rysunku spowoduje wywietlenie listy stanw widocznoci dostp-
nych dla odnonika do bloku. Pozwala na wywietlanie lub ukrywanie elementw bloku. Wy-
wietlany jako tekst ze skojarzonym uchwytem.
Przegldaj (Przegldania) okrela waciwo zdefiniowan przez uytkownika, ktra moe by
wprowadzana przez uytkownika lub wybierana z tabeli. Wywietlany jako tekst ze skojarzonym
uchwytem. We wstawieniu bloku kliknicie na uchwyt wywietla list dostpnych wartoci.
Punkt bazowy okrela pooenie punktu bazowego bloku

Poniej lista operacji z krtkim opisem oraz wskazaniem z jakiego rodzaju parametrem mog one by
kojarzone.


Parametry
Operacje


Przesuwania podobna jest do polecenia przesu. W odnoni-
ku do bloku dynamicznego operacja przesunicia powoduje
przesunicia obiektw o okrelon odlego lub kt.

x x x x

Skalowania podobna jest do polecenia SKALA. W odnoniku
do bloku dynamicznego operacja skalowania powoduje przeska-
lowanie zbioru wskaza bloku, gdy skojarzony parametr jest
poddawany edycji za pomoc ruchomych uchwytw lub za po-
moc palety Cechy.

x x x

Rozcigania operacja powoduje przesunicie i rozcignicie
obiektw o okrelon odlego w okrelonym pooeniu. Po
skojarzeniu operacji z parametrem, naley okreli ramk roz-
cigania dla operacji rozcigania a potem obiekty dla zbioru
wskaza operacji rozcigania. Dziaanie podobne jest do okre-
lania okna wyboru przecicia w poleceniu ROZCIGNIJ.

x x x x

Rozcigania biegunowego operacja jest poczeniem pole-
ce ROZCIGNIJ i OBRT. Rozciganie biegunowe powoduje
obracanie, przesuwanie i rozciganie obiektw o okrelony kt i
odlego. Po skojarzeniu rozcignicia biegunowego z parame-
trem biegunowym naley okreli ramk rozcigania do operacji
rozcigania biegunowego. Nastpnie wybra obiekty do rozci-
gnicia i obiekty do obrotu.

X

Obracania podobna do polecenia OBRT. W odnoniku do
bloku dynamicznego operacja obracania powoduje obrcenie
skojarzonych obiektw.

X

Odwracania operacja umoliwia odwrcenie odnonika bloku
dynamicznego wok wybranej osi, nazywanej lini odbicia.
Dziaa na wskazanych skadnikach bloku podobnie jak przy
x
CAD I v.2010
8
poleceniu LUSTRO.


Szyku operacja powoduje skopiowanie skojarzonej z nim figury
i utworzenie szyku w ukadzie prostoktnym. Liczba kolumn i
wierszy jest okrelana jako iloraz dugoci parametru Liniowego
lub XY przez wprowadzon odlego midzy kolumnami.

x X x

Przegldania tworzy tabel przegldania. Tabeli przegldania
mona uy do przypisania waciwoci uytkownika i wartoci
do bloku dynamicznego.

x


Waciwo jest kombinacj wartoci rnych parametrw sterujcych operacjami. Ze wszystkich moli-
wych kombinacji mona stworzy tzw. tabel przegldania. Kadej pozycji (wierszowi) w tabeli mona
przypisa etykiet. Uycie operacji przegldania skojarzonej jej z uchwytem przegldania, pozwoli w
odnoniku do bloku wywietli list etykiet poprzez kliknicie na uchwycie parametru przegldania (rys.
dalej). Po wyborze jakiej etykiety zostan wykonane operacje zwizane z dan kombinacj wartoci, co
zmieni wygld wstawienia bloku.
Na przykad tworzc nakrtk z gwintem metrycznym moemy rozmiar gwintu ustala operacj
skalowania skojarzon z parametrem liniowym. Wiadomo jednak, e rednice gwintu
tworz okrelony typoszereg (M3, M4, M5 ...). Aby, zmusi uytkownika do wyboru
wartoci dopuszczonej a nie dowolnej (bo nie ma gwintu np. M8.25) moemy stwo-
rzy tabel przegldania z etykietami M3, M4 ... i przypisa kadej z nich okrelone
wartoci skalowania (czyli parametru odlegoci) tak, aby po wyborze konkretnej ety-
kiety blok przybra waciw wielko.
Dokadny opis blokw dynamicznych przekracza zakres niniejszej instrukcji. Po
szczegy mona sign do systemu pomocy (Podrcznik uytkownika Two-
rzenie i modyfikowanie obiektw Tworzenie i uywanie blokw). Aby lepiej
zrozumie ide tworzenia i uywania blokw dynamicznych prosz sign do nastpnej instrukcji, w
ktrej krok po kroku na buduje si konkretny blok zwierajcy elementy opisane w tym rozdziale. W
tym zakresie pomocna moe by te analiza blokw dostpnych w Palecie narzdzi (Ctrl-3).


Przykad realizacji bloku dynamicznego

W przykadzie bd realizowane kolejne warianty tego bloku dynamicznego (z atrybutem) z dodaniem
kolejnych operacji na wybranych elementach. Rol atrybutu bdzie przechowywanie numeru cznika


Rys.6 . Wygld i wymiary bloku

Celem ostatecznym jest wyposaenie bloku w nastpujce cechy funkcjonalne:
1. Moliwo przemieszczania i obracania atrybutu.
2. Moliwo zmiany wymiaru L skokowo tak by przyjmowa on tylko wartoci 10, 15 i 20
3. Moliwo pynnej zmiany rednicy otworu D.
4. Moliwo wyboru kombinacji D i L z typoszeregu wartoci.
5. Moliwo wywietlania i ukrywania osi cznika.
Cechy te bdziemy dodawa sukcesywnie stosujc edytor bloku bedycja.

L=10
D=4
CAD I v.2010
9
Krok 1 rysujemy elementy skadowe


Rysujemy wg wymiarw pokazanych na rys.6. D = 4 oraz L = 10. Nie rysujemy wymiarw tylko sam
element i osie. Liniom tworzcym osie symetrii nadajmy, edytujc ich cechy, wzr CENTER.


Krok 2 definiujemy atrybut


Poleceniem atrdef utwrzmy atrybut SYMBOL.
Pola w oknie dialogowym wypenijmy zgodnie z
rysunkiem obok.

Warto atrybutu LA-1 (pole domylny)

Pamitajmy o zaznaczeniu przecznika Zablo-
kuj pooenie w bloku.

Po klikniciu na OK. umiemy atrybut tak jak to
pokazano na rysunku 6.


Krok 3 definiujemy blok

1. Zaznaczamy wszystkie narysowane elementy i wywo-
ujemy polecenie blok.
Elementy do bloku moemy te wybra po wydaniu
polecenia. Do tego celu suy przycisk Wybierz
obiekty.
2. Wypeniamy pola w oknie dialogowym tak jak na
rysunku obok.
3. Pamitajmy o wskazaniu punktu wstawienia. Kli-
kamy w przycisk Wska punkt a potem na rysunku
wskazujemy rodek otworu.
4. Przecznik Otwrz w edytorze bloku pozostawiamy
nieaktywny.
5. Zamykamy okno przyciskiem OK.
6. Teraz poleceniem wstaw moemy wstawi zdefinio-
wany blok, ale przedtem ustawmy warto zmiennej
ATTDIA = 1.


Krok 4 dodajemy parametry punktowy i obrotu

Przystpujemy do dodania do bloku moliwoci przemieszczania i obracania atrybutu. Zrobimy to w
dwch krokach. Teraz dodamy parametry, przy pomocy ktrych bdziemy sterowa operacjami przesu i
obr, za same operacje dodamy w kroku nastpnym.
1. Wywoujemy polecenie bedycja i w pokazanym oknie wybieramy z listy blok o nazwie cznik. Po
klikniciu w OK. przechodzimy do edytora bloku.
2. W wywietlonej palecie wybieramy zakadk Parametry.
3. Z palety wybieramy parametr punktowy (Punkt).
4. Zmieniamy jego etykiet na P i wstawiamy go w punkcie bazowym (wcz opcj Baza w ustawieniach
trybu OBIEKT) atrybutu SYMBOL (rys. 7a)
5. Z palety wybieramy parametr obracania (Obrt). Zmieniamy jego etykiet na A i wstawiamy go w
punkcie bazowym atrybutu SYMBOL (rys. 7b). Promie wybierzmy tak jak to wida na rysunku a kt
bazowy ustalamy na 0.

CAD I v.2010
10


A)

Polecenie: _BParameter Punktowy
Okrel pooenie parametru lub
[Nazwa/Etykieta/Acuch/Opis/Paleta]: e
Podajemy nazw etykiety
Podaj etykiet waciwoci pooenia <Pooenie>: P
Okrel pooenie parametru lub
[Nazwa/Etykieta/Acuch/Opis/Paleta]:
Podajemy pooenie opisu w punkcie bazowym atrybutu SYMBOL
B)

Polecenie: _BParameter Obracania
Okrel punkt bazowy lub
[Nazwa/Etykieta/Acuch/Opis/Paleta/Zestaw wartoci]: e
Podajemy nazw etykiety
Podaj etykiet waciwoci obrotu <Kt>: A
Okrel punkt bazowy lub
[Nazwa/Etykieta/Acuch/Opis/Paleta/Zestaw wartoci]:
Podajemy punkt obrotu opisu w punkcie bazowym atrybutu SYMBOL
Okrel promie parametru: Podajemy promie parametru
Okrel domylny kt obrotu lub [Kt bazowy] <0>: ENTER


Rys.7 . Wstawianie parametru punktowego a) i obrotu b) do bloku.

Uwaga. Pojawienie si znaczka przy parametrze oznacza, e nie skojarzono go z adn operacj.

Krok 5 Dodajemy operacje przesuwania i obrotu

1. Wybieramy teraz w palecie zakadk Operacje.
2. Z palety wybieramy operacj przesuwania (Przesu). Jako parametr operacji wskazujemy parametr
punktowy P a jako obiekty dla operacji SYMBOL oraz parametr obracania A (rys. 8.)
Wane - Jeeli nie wskaemy parametru obracania to po przesuniciu atrybutu jego obrt nie b-
dzie si odbywa wok jego aktualnego punku bazowego, ale wok punktu, w ktrym znajdowa si
jego punkt bazowy w chwili definicji bloku.
3. Z palety wybieramy operacj obracania (Obrt). Jako parametr operacji wskazujemy parametr obraca-
nia A, a jako obiekty dla operacji SYMBOL oraz parametr punktowy P.
4. Zapisujemy blok oraz zamykamy edytor.
5. Testujemy blok wstawiajc (wstaw) go do rysunku i manipulujc jego uchwytami rys. 9.



A)

Polecenie: _BActionTool Przesuwania
Wybierz parametr:
wskazujemy parametr punktowy P
Okrel zbir wskaza dla operacji
Wybierz obiekty:
wskazujemy SYMBOL oraz parametr obrotu A
Okrel pooenie operacji lub [Wspczynnik/Odsunicie]:
Wskazujemy dowolny punk (patrz rys.)
B)

Polecenie: _BActionTool Obracania
Wybierz parametr:
wskazujemy parametr obrotu A
Okrel zbir wskaza dla operacji
Wybierz obiekty:
wskazujemy SYMBOL oraz parametr punktowy P
Okrel pooenie operacji lub [Typ bazowego]:
Wskazujemy dowolny punk (patrz rys.)

Rys.8. Wstawianie operacji przesuwania i obrotu


CAD I v.2010
11


Uchwyty bloku dynamicznego po
jego wstawieniu. Lewy grny prze-
suwani, prawy grny obrotu i dolny
punkt bazowy bloku.

Przesuwanie elementu bloku uchwytem parametru przesuwania

Obracanie elementu bloku uchwytem parametru ktowego
Rys.9 .Testowanie wstawiania bloku

Krok 6 dodajemy parametry liniowe dla skalowania i rozcigania

Teraz przystpimy do organizowania funkcji zmiany odlegoci L oraz rednicy D cznika. Pierwsze b-
dzie zmieniane operacj rozcigania a drugie skalowania. Na pocztek bd to operacje wykonywane
pynnie a potem wprowadzimy dodatkowe ograniczenia. Usuwamy wstawiony blok z rysunku.

1. Wywoujemy polecenie bedycja i wybieramy blok cznik.
2. W wywietlonej palecie wybieramy zakadk Parametry.
6. W palecie klikamy na parametr Liniowy i zmieniamy jego nazw na Dugo (opcja N) a etykiet na L
(opcja E) a potem wstawiamy go do bloku wskazujc jako punkt pierwszy centrum okrgu a jako dru-
gi koniec cznika (rys. 10a).
3. Zaznaczmy wstawiony parametr L a nastpnie klikamy prawym klawiszem myszy i w menu kursora
wybieramy Wywietlanie uchwytw 1 (rys. 10b). To spowoduje wywietlenie tylko jednego uchwy-
tu parametru a nie dwch.
4. Powtarzamy dwa ostatnie kroki w celu wstawienia parametru liniowego oznaczonego na (rys. 10a) R.
Zmieniamy nazw na Promie i etykiet na R. Ten parametr okrela promie otworu, tj. wskazujemy
jako punkt pocztkowy centrum otworu oraz jako drugi jego lewy punkt kwadrantowy.

a)


b)

Polecenie: _BParameter Liniowy
Okrel punkt pocztkowy lub [Nazwa/Etykieta/Acuch/Opis/BAzowy/Paleta/Zestaw wartoci]: e
Podaj etykiet waciwoci odlegoci <Odlego>: L
Okrel punkt pocztkowy lub [Nazwa/Etykieta/Acuch/Opis/BAzowy/Paleta/Zestaw wartoci]: wskazujemy centrum otworu
Okrel punkt kocowy: wskazujemy rodek pionowego odcinka zakaczajcego jzyczek
Okrel pooenie etykiety: wskazujemy pooenie etykiety L (patrzv rys)

Rys.10 . Wstawianie parametru liniowego dla L a) oraz ograniczanie widocznoci jego uchwytw do jednego b)


CAD I v.2010
12
Krok 7 dodajemy operacje skalowania i rozcigania

1. W wywietlonej palecie wybieramy zakadk Operacje.
2. W palecie klikamy na operacj rozcigania (Rozcignij) (Uwaga istniej dwie operacje rozcigania:
zwyka i biegunowa) Jako parametr wskazujemy L. Na prob o wskazanie Punktu parametru do
skojarzenia z operacj ... wskazujemy czynny uchwyt parametru L. Przy wskazywaniu ramki rozci-
gania pokazujemy 2 punkty (wierzchoki) prostokta (prawy grny a nastpnie lewy dolny) obejmuj-
cego kocwk cznika oraz koniec osi symetrii, za obiekty do rozcigania wybieramy oknem prze-
cinajcym ponownie wskazujc 2 punkty (wierzchoki) prostokta (prawy grny a nastpnie lewy dol-
ny) tak jak to pokazano na (rys. 11a) wewntrz ramki rozcigania. Wane jest aby koniec osi symetrii
cznika znalaz si wewntrz obu ramek wyboru, w innym przypadku o bdzie przesuwana a nie
rozcigana.
Uwaga zaznaczajc obie ramki unikajmy wskazania parametru obracania
3. Teraz z palety wybieramy operacje skalowania wskazujc parametr R i otwr jako obiekty do skalowa-
nia.

a) b)

Rys. 11. Dodawanie operacji skalowania a) i przesuwania b)

4. Zapisujemy, zamykamy i testujemy zachowanie si bloku. Zauwamy dwa nowe uchwyty we wstawio-
nym bloku. Umoliwiaj one nieograniczone zmiany L i D.


Krok 8 Ustalamy zakresy zmian L i D.

W tym kroku ustalimy list dopuszczalnych wartoci parametru L na 10, 15 i 20 oraz moliwo skalowa-
nia otworu tak aby jego promie nie przekroczy wartoci 3.
Wane - Przed dalszymi zmianami usuwamy wstawiony blok

1. Otwieramy powtrnie edytor.
2. Zaznaczamy parametr liniowy R i wywoujemy dla niego palet cechy (prawy klawisz myszy i ostatnia
pozycja w menu kursora).
3. W grupie Zestaw wartoci w pozycji Maksimum odlegoci wpisujemy 3. (rys. 12a)
4. Wciskamy dwa razy ESC, aby usun zaznaczenie parametru R i zaznaczamy parametr L.
5. W grupie Zestaw wartoci w pozycji Typ odlegoci wybieramy Lista a w polu Lista wartoci (rys. 12b)
klikamy przycisk ... .
6. W wywoanym oknie dialogowym (rys. 12c) dodajemy list wartoci oddzielon przecinkami. Klikamy
Dodaj a potem OK.

Nowe uchwyty
CAD I v.2010
13

a) Ustalenie grnego zakresu parametru R na 3
ogranicza rednic otworu do 6



b) Zdefiniowanie listy dopuszczalnych wartoci
parametru L

c) Ustalenie listy wartoci parametru L
Rys. 12 . Ustalanie listy dopuszczalnych wartoci dla parametru skalowania i przesuwania.

7. Zapisujemy, zamykamy edytor i testujemy zachowanie si odnonika do bloku. Zauwamy, pionowe
kreski wskazujce do jakiej dugoci mona rozcign kocwk cznika




Krok 9 Dodajemy sterowanie widocznoci osi bloku

1. Usuwamy wstawiony blok
2. Wywoujemy edytor
3. Wstawiamy parametr widocznoci (Widoczno) w miejscu pokazanym na rysunku


4. Na karcie edytora wywoujemy menedera stanw widocznoci (ikona lub polecenie bwstan) i w
wywietlonym oknie zmieniamy nazw stanu z StanWidocznoci0 na Wszystko (przycisk Zmie na-
zw).
Parametr
Widocznoci
Znaczniki dla
rozcigania
Polecenie
wbpoka

Polecenie
wbukryj

Polecenie
bvmode

CAD I v.2010
14



5. Dodajemy nowy stan (przycisk Nowy) i w nowym oknie nadajemy mu nazw Bez osi. Zamykamy
okno OK.
6. W pasku edytora klikamy ikon (polecenie wbukryj) i wskazujemy obiekty do ukrycia czyli obie
osie bloku.
7. Zapisujemy i zamykamy edytor.
8. Testujemy odnonik do bloku. W odnoniku pojawi si dodatkowy uchwyt. Kliknicie na nim wy-
wietla list stanw widocznoci. Po wybraniu z niej pozycji Bez osi we wstawionym bloku znikaj
osie. Polecenie BVMODE (warto 0 lub 1) decyduje o sposobie wywietlania obiektw ukrytych. Dla
wartoci 0 obiekt nie jest wywietlany, dla 1 ukryty obiekt jest widoczny ale przyciemniony.


Krok 10 Tworzymy typoszereg D i L

1. Otwieramy edytor i dodajemy parametr przegldania zmieniajc jego etykiet na Typoszereg.(rys.
13a)


a). Dodajemy parametr przegldania zmieniajc jego
etykiet na typoszereg


b). Zmieniamy Zestaw wartoci parlamentu R

Rys.13. Dodanie parametru przegldania i zmiana zestawu wartoci R

2. Edytujemy cechy parametru liniowego R zmieniajc Typ odlegoci na Lista i dodajc warto 3.
(podobnie jak w kroku 8) (rys. 13b)
3. Dodajemy operacj przegldania i w wywietlonym oknie (rys. 14) (Tabela przegldowa waciwo-
ci) tworzymy dwie kolumny klikajc na przycisk Dodaj waciwoci i wybierajc z wywietlonego
okna najpierw parametr R a potem L.






Rys. 14. Wypenianie tabeli przegldania




CAD I v.2010
15
4. Klikajc na poszczeglne komrki w panelu Waciwoci wejciowych wybieramy z rozwijalnych list
wartoci
5. Wypeniamy pozycje w panelu Waciwoci przegldania etykietami R2-10, R2-15 itd.
6. W panelu Waciwoci przegldania wymieniamy pozycje Tylko do odczytu na pozycje Pozwl na
odwrotne przegldanie
7. Zaznaczamy kolejno parametry liniowe R oraz L i po klikniciu prawym klawiszem wyczamy wy-
wietlanie uchwytw (patrz rys. 10b).
8. Zapisujemy i testujemy blok. Zauwa zmian w iloci uchwytw i ich funkcji. Uchwytem parametru
przegldania mona teraz bra kombinacj D i L z wywietlonego typoszeregu.













CAD I v.2010
16
Wykaz polece
Polecenie Opis
blok, _block
M: Rysuj Blok Utwrz ...

Rysuj
Tworzy nowy blok na bazie wybranych elementw. Wydanie polecenia z
minusem -blok wywietla zgoszenia w linii polece.

atrdef, _attdef
M: Rysuj Blok Zdefiniuj atrybut

Definiuje nowy atrybut. Przed wydaniem polecenia trzeba si przeczy
do GUW. Wydanie polecenia z minusem przed nazw -atrdef (ang. _-
attdef) wywietla zgoszenia w linii polece (praca bez okna dialogowe-
go).

bedycja, _bedit
M: Narzdzia Edytor bloku

Standard
Otwiera edytor blokw. Jego obsuga analogiczna jak edytora graficzne-
go. Polecenia tu dostpne (take z dodatkowego paska)
bparametr wstawia parametr do bloku
boperacja (_baction) wstawia operacj do bloku
bzapisz (_bsave) zapisuje blok.
bnzapisz (_bsaveas) zapisuje blok pod inn nazw.
bwstan (_bvstate) zarzdzanie stanami wi-
docznoci
wbukryj (_bvhide) ukrywanie obiektw w danym stanie
wbpoka (_bvshow) odkrywanie obiektw w danym stanie
bzamknij (_bclose) zamyka edytor.

wstaw, _insert
M: Wstaw Blok

Rysuj
Wstawia odnonik do bloku do rysunku. Wydanie polecenia z minusem
przed nazw -wstaw (ang. _-insert) uruchomi je w wersji bez okna
dialogowego. Wszystkie dane wprowadza si wwczas w linii polece.
wwstaw, _minsert

Wstawia prostoktn macierz odnonikw do rysunku. Bloki wstawione
za pomoc polecenia WWSTAW nie mog by rozbijane

piszblok, _wblock

Zapisuje definicj bloku do pliku w celu jej udostpnienia w innych rysun-
kach

atrred, odatr, ratrred, _attedit
M: Zmiana Obiekt Atrybut ...

Zmiana II
Edycja wartoci atrybutw we wstawionym bloku. Polecenie atrred jest
wygodniejsze natomiast ratrred ma wiksze moliwoci i pozwala zmie-
ni te waciwoci tekstu jak np. wysoko, obrt, kolor itp.
menatr, _battman
M: Zmiana Obiekt Atrybut ...

Zmiana II
Edycja definicji atrybutw pozwala na zmian cech tekstu, stanu atrybutu,
etykiety, zgoszenia, wart. Domylnej oraz cecg oglnych: koloru, stylu
linii itp.
rozbij, _explode
M: Zmiana Rozbij

Zmiana
Rozbija blok na skadniki. Jeeli elementami bloku s odnoniki do innych
blokw to w celu cakowitego rozbicia loku konieczne jest wywoanie tego
polecenia dla kadego odnonika z osobna.
ratrwyc, atrwyc _eattext
M: Narzdzia Wycig atrybutw

Zmiana
Sporzdzanie wycigw atrybutw. Uruchamiany jest kreator pozwalaj-
cy atwo sporzdzi wycig do tabeli lub pliku w formatach tekstowych lub
Excela.
atrwid, _attdisp
M: Widok Wywietl Atrybuty...

Steruje widocznoci atrybutw
Standard atrybuty widoczne zgodnie ze swoim stanem
Tak wszystkie atrybuty widoczne (nawet niewidoczne)
Nie wszystkie ukryte nawet te widoczne.

Legenda: linia polece; M: menu; pasek narzdziowy

CAD I v.2010
17
wiczenie nr 12 - Zadania do wykonania

1. Tworzenie oznaczenia chropowatoci


Utworzy blok oznaczenia chropowatoci. W tym celu:

Utworzy nowy styl tekstu: OPIS, z czcionk SIMPLEX, wsp-
czynnik szerokoci tekstu 0.8


Przej na warstw 0
Narysowa rysunek symbolu zgodnie z wymiarami
ale bez wymiarowania

zdefiniowa atrybut
o Etykieta: CHR
o Monit (zgoszenie): Podaj chropowato
o Domylny (warto): Ra0.8
o Wysoko: 3.5
o Styl : OPIS
o Wyrwnanie: Symetrycznie wzgldem koca lewej linii
o Odblokuj pooenie w bloku !!!

Zdefiniuj blok:
o Nazwa: CHROP
o Punkt wstawienia: pkt styku obu linii
o Obiekty: dwie linie+atrybut
o Opcja obiektw: Zachowaj lub usu


Po zdefiniowaniu bloku z opcj usu obiekty po zdefiniowaniu bloku elementy wchodzce w skad blo-
ku zostan usunite z rysunku a definicja bloku zapamitana w rysunku. Opcja zachowaj daje moliwo
wykorzystania tych elementw do poprawy definicji bloku lub do utworzenia innych blokw. Jeeli chce-
my wykorzysta zdefiniowane bloki w innych rysunkach naley wywoa polecenie piszblok.

Wstawi blok CHROP na rysunek. W przypadku uzyskania niewaciwego efektu kocowego poprawi
definicj bloku (w edytorze lub rcznie modyfikujc poszczeglne elementy bloku po jego rozbiciu i
ponownie definiujc blok pod t sam nazw).

Uwaga: Podane wymiary obowizuj w przypadku, kiedy wysoko liczb wymiarowych wynosi 3,5 mm.
Znak chropowatoci jak i warto parametru pisze si lini cienk.


2. Narysuj nakrtk szecioktn o wymiarach pokazanych na rysunku. Utwrz atrybut (tryb niewidocz-
ny) o nazwie MATERIA i utwrz ze wszystkiego blok o nazwie Nakr (wymiary nie s elementem bloku)
Punkt wstawienia wybierz w rodku otworu. Osie i lini gwintu umie na osobnych warstwach. Wstaw
blok i podaj materia. Atrybut nie bdzie wywietlany dostp do wartoci atrybutu przez kliknicie na
wstawiony blok




CAD I v.2010
18
3. Uyj bloki z punktu 1 i 2 wstawiajc je do przykadowego rysunku. Jako nakrtki M8, i M22 wstaw
blok Nakr stosujc wspczynnik skali 8 i 22. Przyjmij wymiary pytki 160x80, odlego pkt wstawienia
od bokw pytki dla nakrtek M8 wynosi 25. Rny wygld oznaczenia chropowato mona uzyska
modyfikujc kt wstawienia bloku oraz (dla oznaczenia odwrconego) przez modyfikacje cech atrybutu w
rozszerzonym edytorze atrybutu (dwukrotne kliknicie na atrybut lub menu zmiana obiekt atrybutjeden) i
rcznym ustawieniu pooenia atrybutu w bloku. Oznaczenie chropowatoci z prawej strony pytki uzy-
skano przy pomocy linii odniesienia z opcj Typ opisu odwoanie do bloku


4. Utworzy na nowym rysunku formatk A4 z tabelk rysunkow. Wykorzysta tabelk TAB_P (plik
TAB-P.dwg pobra z strony z instrukcjami lub z dysku).
- Na arkuszu narysowa ramki formatki A4 (tj o rozmiarach 297x210 i 287x200)
- Ustawi warto zmiennej systemowej ATTDIA na 1 i wstawi blok TAB_P (zewntrzny) w prawy
dolny naronik ramki. Sprawdzi jego wygld a w razie potrzeby poprawi definicj i ponownie
wstawi. Poprawiony blok mona zapisa na dysk poleceniem PISZBLOK



Zadanie dodatkowe

Zdefiniowa dynamiczny blok z atrybutem chropowato. Blok ma umoliwia:
- uzyskanie oznaczenia chropowatoci z uwzgldnieniem obracania atrybutu,
- ukrywaniem wybranych elementw znaku w celu uzyskania rnych wariantw znaku