Ewangelia

Swieta
wedug w. Mateusza
przekad ks. J. Wujka, wraz z tekstem aciskim Vulgatam Clementinam

CZC I
RODOWD I LATA DZIECICE
ZBAWICIELA (1,1 - 2,23)

RODOWD P. JEZUSA.
1 Ksiga rodowodu Jezusa Chrystusa, syna
Dawidowego, syna Abrahamowego. 2
Abraham zrodzi Izaaka. Izaak za zrodzi
Jakuba. A Jakub zrodzi Jud i braci jego. 3
Juda za zrodzi Faresa i Zar z Tamary. A
Fares zrodzi Ezrona. Ezron za zrodzi
Arama. 4 A Aram zrodzi Aminadaba.
Aminadab za zrodzi Naassona. A Naasson
zrodzi Salmona. 5 Salmon za zrodzi Booza
z Rahaby. A Booz zrodzi Obeda z Ruty.
Obed za zrodzi Jessego. A Jesse zrodzi
Dawida krla. 6 A Dawid krl zrodzi
Salomona z tej, ktra bya Uriaszowa. 7
Salomon za zrodzi Roboama. A Roboam
zrodzi Abiasza. Abiasz za zrodzi Az. 8 A
Aza zrodzi Jozafata. Jozafat za zrodzi
Jorama. A Joram zrodzi Ozjasza. 9 A
Ozjasz zrodzi Joatama. Joatam za zrodzi
Achaza. A Achaz zrodzi Ezechiasza. 10
Ezechiasz za zrodzi Manassesa. A
Manasses zrodzi Amona. Amon za zrodzi
Jozjasza. 11 A Jozjasz zrodzi Jechoniasza i
braci jego, w przeprowadzeniu do Babilonu.
12 A po przeprowadzeniu do Babilonu,
Jechoniasz zrodzi Salatiela. Salatiel za
zrodzi Zorobabela. 13 A Zorobabel zrodzi
Abiuda. Abiud za zrodzi Eliakima. A
Eliakim zrodzi Azora. 14 Azor za zrodzi
Sadoka. A Sadok zrodzi Achima. Achim za
zrodzi Eliuda. 15 A Eliud zrodzi Eleazara.
Eleazar za zrodzi Matana. Matan za
zrodzi Jakuba. 16 A Jakub zrodzi Jzefa,
ma Maryi, z ktrej si narodzi Jezus,
ktrego nazywaj Chrystusem. 17 Tak wic
wszystkich pokole, od Abrahama a do
Dawida, pokole czternacie i od Dawida a
do przeprowadzenia do Babilonu pokole
czternacie, a od przeprowadzenia do
Babilonu a do Chrystusa, pokole
czternacie.

1 Liber generationis Jesu Christi filii David,

filii Abraham. 2 Abraham genuit Isaac. Isaac
autem genuit Jacob. Jacob autem genuit
Judam, et fratres ejus. 3 Judas autem genuit
Phares, et Zaram de Thamar. Phares autem
genuit Esron. Esron autem genuit Aram. 4
Aram autem genuit Aminadab. Aminadab
autem genuit Naasson. Naasson autem genuit
Salmon. 5 Salmon autem genuit Booz de
Rahab. Booz autem genuit Obed ex Ruth.
Obed autem genuit Jesse. Jesse autem genuit
David regem. 6 David autem rex genuit
Salomonem ex ea qu fuit Uri. 7 Salomon
autem genuit Roboam. Roboam autem genuit
Abiam. Abias autem genuit Asa. 8 Asa
autem genuit Josophat. Josophat autem
genuit Joram. Joram autem genuit Oziam. 9
Ozias autem genuit Joatham. Joatham autem
genuit Achaz. Achaz autem genuit Ezechiam.
10 Ezechias autem genuit Manassen.
Manasses autem genuit Amon. Amon autem
genuit Josiam. 11 Josias autem genuit
Jechoniam, et fratres ejus in transmigratione
Babylonis. 12 Et post transmigrationem
Babylonis : Jechonias genuit Salathiel.
Salathiel autem genuit Zorobabel. 13
Zorobabel autem genuit Abiud. Abiud autem
genuit Eliacim. Eliacim autem genuit Azor.
14 Azor autem genuit Sadoc. Sadoc autem
genuit Achim. Achim autem genuit Eliud. 15
Eliud autem genuit Eleazar. Eleazar autem
genuit Mathan. Mathan autem genuit Jacob.
16 Jacob autem genuit Joseph virum Mari,
de qua natus est Jesus, qui vocatur Christus.
17 Omnes itaque generationes ab Abraham
usque ad David, generationes quatuordecim :
et a David usque ad transmigrationem
Babylonis, generationes quatuordecim : et a
transmigratione
Babylonis
usque
ad
Christum, generationes quatuordecim.
1

POCZCIE I NARODZENIE JEZUSA.

18 Z narodzeniem za Chrystusa tak byo:
Gdy bya polubiona matka jego Maryja
Jzefowi, pierwej nim si zeszli, znaleziona
jest, jako majca w ywocie z Ducha
witego. 19 Jzef za, m jej, bdc
sprawiedliwy i nie chcc jej zniesawia,
chcia j potajemnie opuci. 20 Gdy za o
tym myla, oto Anio Paski ukaza mu si
we nie, mwic: Jzefie, synu Dawidw,
nie bj si przyj Maryi, maonki swej;
albowiem co si w niej poczo, z Ducha
witego jest. 21 Porodzi za syna i nazwiesz
imi jego Jezus; albowiem on zbawi lud swj
od grzechw ich. 22 To wszystko za si
stao, aby si wypenio, co jest powiedziane
od Pana przez proroka mwicego: 23 "Oto
panna bdzie mie w ywocie i porodzi syna
i nazw imi jego Emanuel," co si wykada:
Bg z nami. 24 Jzef za wstawszy ze snu,
uczyni jak mu rozkaza Anio Paski, i
przyj on swoj. 25 I nie poznawa jej, a
porodzia syna swego pierworodnego; i
nazwa imi jego Jezus.

18 Christi autem generatio sic erat : cum

esset desponsata mater ejus Maria Joseph,
antequam convenirent inventa est in utero
habens de Spiritu Sancto. 19 Joseph autem
vir ejus cum esset justus, et nollet eam
traducere, voluit occulte dimittere eam. 20
Hc autem eo cogitante, ecce angelus
Domini apparuit in somnis ei, dicens :
Joseph, fili David, noli timere accipere
Mariam conjugem tuam : quod enim in ea
natum est, de Spiritu Sancto est. 21 Pariet
autem filium : et vocabis nomen ejus Jesum :
ipse enim salvum faciet populum suum a
peccatis eorum. 22 Hoc autem totum factum
est, ut adimpleretur quod dictum est a
Domino per prophetam dicentem : 23 Ecce
virgo in utero habebit, et pariet filium : et
vocabunt nomen ejus Emmanuel, quod est
interpretatum Nobiscum Deus. 24 Exsurgens
autem Joseph a somno, fecit sicut prcepit ei
angelus Domini, et accepit conjugem suam.
25 Et non cognoscebat eam donec peperit
filium suum primogenitum : et vocavit
nomen ejus Jesum.

POKON TRZECH MDRCW.

l Gdy wic narodzi si Jezus w Betlejem
Judzkim, za dni krla Heroda; oto Mdrcy ze
Wschodu przybyli do Jerozolimy, 2 mwic:
Gdzie jest, ktry si narodzi, krl ydowski?
Albowiem ujrzelimy jego gwiazd na
wschodzie i przybylimy pokoni si j emu.
3 Krl za Herod usyszawszy to, zatrwoy
si i caa Jerozolima z nim. 4 I zebrawszy
wszystkich przedniejszych kapanw i
doktorw ludu, dowiadywa si od nich,
gdzie si mia Chrystus narodzi. 5 A oni mu
rzekli: W Betlejem Judzkim; bo tak jest
napisane przez Proroka: 6 "I ty Betlejem
ziemio judzka, adn miar nie jeste
najmniejsze midzy ksitami judzkimi;
albowiem z ciebie wyjdzie wdz, ktry by
rzdzi ludem moim izraelskim." 7 Wtedy
Herod wezwawszy potajemnie Mdrcw,
pilnie si wywiadywa od nich o czas

1 Cum ergo natus esset Jesus in Bethlehem

Juda in diebus Herodis regis, ecce magi ab
oriente venerunt Jerosolymam, 2 dicentes :
Ubi est qui natus est rex Judorum ? vidimus
enim stellam ejus in oriente, et venimus
adorare eum. 3 Audiens autem Herodes rex,
turbatus est, et omnis Jerosolyma cum illo. 4
Et congregans omnes principes sacerdotum,
et scribas populi, sciscitabatur ab eis ubi
Christus nasceretur. 5 At illi dixerunt : In
Bethlehem Jud : sic enim scriptum est per
prophetam : 6 Et tu Bethlehem terra Juda,
nequaquam minima es in principibus Juda :
ex te enim exiet dux, qui regat populum
meum Isral.7 Tunc Herodes clam vocatis
magis diligenter didicit ab eis tempus stell,
qu apparuit eis : 8 et mittens illos in
Bethlehem, dixit : Ite, et interrogate
diligenter de puero : et cum inveneritis,
2

gwiazdy ktra im si ukazaa. 8 I posyajc

ich do Betlejem, rzek: Idcie i wywiadujcie
si pilnie o dziecitku; a gdy znajdziecie
oznajmijcie mi, abym i ja przybywszy,
pokoni si jemu. 9 Ktrzy wysuchawszy
krla, odjechali. A oto gwiazda, ktr byli
widzieli na wschodzie, sza przed nimi, a
przyszedszy, stana nad miejscem, gdzie
byo dzieci. 10 Ujrzawszy za gwiazd,
uradowali si radoci bardzo wielk. 11 I
wszedszy w dom, znaleli dzieci z Maryj,
matk jego, i upadszy, pokonili si jemu; a
otworzywszy skarby swoje, ofiarowali mu
dary: zoto, kadzido i mirr. 12 A
otrzymawszy odpowied we nie, aby si nie
wracali do Heroda, inn drog powrcili do
swej krainy.

renuntiate mihi, ut et ego veniens adorem

eum. 9 Qui cum audissent regem, abierunt, et
ecce stella, quam viderant in oriente,
antecedebat eos, usque dum veniens staret
supra, ubi erat puer. 10 Videntes autem
stellam gavisi sunt gaudio magno valde. 11
Et intrantes domum, invenerunt puerum cum
Maria matre ejus, et procidentes adoraverunt
eum : et apertis thesauris suis obtulerunt ei
munera, aurum, thus, et myrrham. 12 Et
responso accepto in somnis ne redirent ad
Herodem, per aliam viam reversi sunt in
regionem suam.

UCIECZKA DO EGIPTU.
13 Gdy oni odjechali, oto Anio Paski
ukaza si we nie Jzefowi, mwic: Wsta
i wemij dzieci i matk jego, a uciekaj do
Egiptu i bd tam, a ci powiem; bo stanie
si, e Herod bdzie szuka dziecicia, eby
je zatraci. 14 A on wstawszy, wzi dzieci i
matk jego w nocy i uszed do Egiptu. 15 I
by tam a do mierci Heroda; aby si
spenio, co byo powiedziane od Pana przez
proroka mwicego: "Z Egiptu wezwaem
Syna mojego."

13 Qui cum recessissent, ecce angelus

Domini apparuit in somnis Joseph, dicens :
Surge, et accipe puerum, et matrem ejus, et
fuge in gyptum, et esto ibi usque dum
dicam tibi. Futurum est enim ut Herodes
qurat puerum ad perdendum eum. 14 Qui
consurgens accepit puerum et matrem ejus
nocte, et secessit in gyptum : 15 et erat ibi
usque ad obitum Herodis : ut adimpleretur
quod dictum est a Domino per prophetam
dicentem : Ex gypto vocavi filium meum.

RZE NIEWINITEK.
16 Wtedy Herod widzc, e go Mdrcy
zawiedli, rozgniewa si bardzo, i posawszy
pozabija wszystkie dzieci, ktre byy w
Betlejem i we wszystkich granicach jego, od
dwu lat i niej, wedug czasu, o ktry si by
wypyta od Mdrcw. 17 Wtedy si
wypenio co byo powiedziane przez
Jeremiasza proroka mwicego: 18 "Gos
syszano w Ramie, pacz i krzyk wielki;
Rachel paczca synw swoich, i nie chciaa
da si pocieszy, bo ich nie ma."

16 Tunc Herodes videns quoniam illusus

esset a magis, iratus est valde, et mittens
occidit omnes pueros, qui erant in
Bethlehem, et in omnibus finibus ejus, a
bimatu et infra secundum tempus, quod
exquisierat a magis. 17 Tunc adimpletum est
quod dictum est per Jeremiam prophetam
dicentem : 18 Vox in Rama audita est
ploratus, et ululatus multus : Rachel plorans
filios suos, et noluit consolari, quia non sunt.

POWRT WITEJ RODZINY DO

NAZARETU.
19 Gdy za Herod umar, oto Anio Paski
ukaza si we nie Jzefowi w Egipcie,
mwic: 20 Wsta i wemij dzieci i matk
jego, a id do ziemi izraelskiej; albowiem
pomarli ci, co czyhali na ycie dziecicia. 21
A on wstawszy, wzi dzieci i matk jego, i
przyszed do ziemi izraelskiej. 22
Usyszawszy za, e Archelaus krlowa w
Judei w miejsce Heroda, ojca swego, ba si
tam i; a napomniany we nie, ustpi w
strony galilejskie. 23 I przyszedszy, osiad w
miecie, ktre zowi Nazaret, aby si
wypenio, co jest powiedziane przez
prorokw:
e
nazwany
bdzie
Nazarejczykiem.

19 Defuncto autem Herode, ecce angelus

Domini apparuit in somnis Joseph in
gypto, 20 dicens : Surge, et accipe puerum,
et matrem ejus, et vade in terram Isral :
defuncti sunt enim qui qurebant animam
pueri. 21 Qui consurgens, accepit puerum, et
matrem ejus, et venit in terram Isral. 22
Audiens autem quod Archelaus regnaret in
Juda pro Herode patre suo, timuit illo ire :
et admonitus in somnis, secessit in partes
Galil. 23 Et veniens habitavit in civitate
qu vocatur Nazareth : ut adimpleretur quod
dictum est per prophetas : Quoniam
Nazarus vocabitur.

CZC II (3,1- 25,46)

YCIE PUBLICZNE PANA JEZUSA
I. Okres przygotowania (3,1- 4,11)

JAN GOSI POKUT.

1 W owe za dni przyszed Jan Chrzciciel,
kac na pustyni judzkiej, 2 i mwic:
Czycie pokut; albowiem przybliyo si
krlestwo niebieskie. 3 Ten bowiem jest,
ktry zapowiedziany by przez Izajasza
proroka mwicego: "Gos woajcego na
pustyni: Gotujcie drog Pask, proste
czycie cieki jego." 4 Sam za Jan mia
odzienie z sierci wielbdziej i pas skrzany
okoo bioder swoich, pokarmem za jego
byy szaracze i mid leny. 5 Wtedy
wychodzia do niego Jerozolima i caa Judea
i caa kraina okoo Jordanu. 6 I byli
chrzczeni przez niego w Jordanie,
spowiadajc si z grzechw swoich. 7 Gdy
za
widzia
wielu
faryzeuszw
i
saduceuszw przychodzcych do chrztu
swego, mwi im: Plemi mijowe! Kt
wam pokaza, e unikniecie przyszego
gniewu? 8 Czycie wic owoc godny pokuty.
9 A nie chciejcie mwi sami w sobie: Ojca

1 In diebus autem illis venit Joannes Baptista

prdicans in deserto Jud, 2 et dicens :
Pnitentiam agite : appropinquavit enim
regnum clorum. 3 Hic est enim, qui dictus
est per Isaiam prophetam dicentem : Vox
clamantis in deserto : Parate viam Domini ;
rectas facite semitas ejus. 4 Ipse autem
Joannes habebat vestimentum de pilis
camelorum, et zonam pelliceam circa lumbos
suos : esca autem ejus erat locust, et mel
silvestre. 5 Tunc exibat ad eum Jerosolyma,
et omnis Juda, et omnis regio circa
Jordanem ; 6 et baptizabantur ab eo in
Jordane, confitentes peccata sua. 7 Videns
autem multos pharisorum, et sadducorum,
venientes ad baptismum suum, dixit eis :
Progenies viperarum, quis demonstravit
vobis fugere a ventura ira ? 8 Facite ergo
fructum dignum pnitenti. 9 Et ne velitis
dicere intra vos : Patrem habemus Abraham.
Dico enim vobis quoniam potens est Deus de
4

lapidibus istis suscitare filios Abrah. 10

Jam enim securis ad radicem arborum posita
est. Omnis ergo arbor, qu non facit fructum
bonum, excidetur, et in ignem mittetur. 11
Ego quidem baptizo vos in aqua in
pnitentiam : qui autem post me venturus
est, fortior me est, cujus non sum dignus
calceamenta portare : ipse vos baptizabit in
Spiritu Sancto, et igni. 12 Cujus ventilabrum
in manu sua : et permundabit aream suam : et
congregabit triticum suum in horreum, paleas
autem comburet igni inextinguibili.

mamy
Abrahama.
Albowiem
wam
powiadam, e Bg ma moc z tych kamieni
wzbudzi synw Abrahamowi. 10 Ju
bowiem siekiera przyoona jest do korzenia
drzew. Przeto wszelkie drzewo, ktre nie
daje owocu dobrego, bdzie wycite i w
ogie wrzucone. 11 Ja was chrzcz wod ku
pokucie, ale ten, co przyjdzie po mnie,
mocniejszy jest ni ja, ktrego trzewikw nie
jestem godzien nosi; on was chrzci bdzie
Duchem witym i ogniem. 12 A jego
wiejado w rce jego i wyczyci boisko
swoje i zgromadzi pszenic sw do gumna,
plewy za spali ogniem nieugaszonym.
CHRZEST PANA JEZUSA.
13 Wtedy Jezus przyszed do Galilei nad
Jordan do Jana, aby by przez niego
ochrzczony. 14 Jan za go wstrzymywa,
mwic: winienem by ochrzczony od
ciebie, a ty przychodzisz do mnie? 15 Jezus
za odpowiadajc, rzek mu: Zaniechaj teraz;
albowiem tak si nam godzi wypeni
wszelk sprawiedliwo. Wtedy go dopuci.
16 A gdy Jezus zosta ochrzczony,
natychmiast wyszed z wody. I oto otworzyy
si dla niebiosa i ujrza Ducha Boego
zstpujcego
jako
gobic,
i
przychodzcego na. 17 A oto gos z niebios
mwicy: Ten jest Syn mj miy, w ktrym
sobie upodobaem.

13 Tunc venit Jesus a Galila in Jordanem

ad Joannem, ut baptizaretur ab eo. 14
Joannes autem prohibebat eum, dicens : Ego
a te debeo baptizari, et tu venis ad me ? 15
Respondens autem Jesus, dixit ei : Sine modo
: sic enim decet nos implere omnem
justitiam. Tunc dimisit eum. 16 Baptizatus
autem Jesus, confestim ascendit de aqua, et
ecce aperti sunt ei cli : et vidit Spiritum Dei
descendentem sicut columbam, et venientem
super se. 17 Et ecce vox de clis dicens : Hic
est Filius meus dilectus, in quo mihi
complacui.

POST NA PUSTYNI I KUSZENIE.

1 Wtedy Jezus by zaprowadzony na pustyni
przez Ducha, aby by kuszony od diaba. 2 A
gdy poci czterdzieci dni i czterdzieci
nocy, potem akn. 3 I przystpiwszy
kusiciel, rzek mu: Jeli jeste Synem
Boym, powiedz, aby te kamienie stay si
chlebem. 4 On za odpowiadajc, rzek:
Napisane jest: "Nie samym chlebem yje
czowiek, ale wszelkim sowem, ktre
pochodzi z ust Boych." 5 Wtedy go wzi
diabe do witego miasta i postawi go na
ganku wityni, 6 i rzek mu: Jeli jeste
Synem Boym, rzu si na d; albowiem

1 Tunc Jesus ductus est in desertum a Spiritu,

ut tentaretur a diabolo. 2 Et cum jejunasset
quadraginta diebus, et quadraginta noctibus,
postea esuriit. 3 Et accedens tentator dixit ei :
Si Filius Dei es, dic ut lapides isti panes
fiant. 4 Qui respondens dixit : Scriptum est :
Non in solo pane vivit homo, sed in omni
verbo, quod procedit de ore Dei. 5 Tunc
assumpsit eum diabolus in sanctam
civitatem, et statuit eum super pinnaculum
templi, 6 et dixit ei : Si Filius Dei es, mitte te
deorsum. Scriptum est enim : Quia angelis
suis mandavit de te, et in manibus tollent te,
5

napisane jest, e "anioom swoim rozkaza o

tobie, i bd ci na rku nosi, by
przypadkiem nie zrani o kamie nogi swej."
7 Rzecze mu Jezus: Rwnie napisane jest:
"Nie bdziesz kusi Pana Boga swego." 8
Wzi go znw diabe na gr wysok bardzo
i ukaza mu wszystkie krlestwa wiata i
chwa ich, 9 i rzek mu: To wszystko dam
tobie, jeli upadszy, oddasz mi pokon. 10
Wtedy mu rzek Jezus: Id precz, szatanie!
Albowiem napisane jest: "Panu Bogu twemu
kania si bdziesz i jemu samemu suy
bdziesz." 11 Wtedy opuci go diabe, a oto
anioowie przystpili i suyli mu.

ne forte offendas ad lapidem pedem tuum. 7

Ait illi Jesus : Rursum scriptum est : Non
tentabis Dominum Deum tuum. 8 Iterum
assumpsit eum diabolus in montem excelsum
valde : et ostendit ei omnia regna mundi, et
gloriam eorum, 9 et dixit ei : Hc omnia tibi
dabo, si cadens adoraveris me. 10 Tunc dicit
ei Jesus : Vade Satana : Scriptum est enim :
Dominum Deum tuum adorabis, et illi soli
servies. 11 Tunc reliquit eum diabolus : et
ecce angeli accesserunt, et ministrabant ei.

II. Dziaalno P. Jezusa w Galilei

(4,12 -18,35)
1. PIERWSZE KROKI (4,12-25)
CHRYSTUS ZACZYNA NAUCZA.12 Gdy za Jezus usysza, e Jan zosta
wydany, uszed do Galilei. 13 I opuciwszy
miasto Nazaret, przyszed i zamieszka w
Kafarnaum nad morzem, na pograniczu
Zabulona i Neftalima, 14 aby si wypenio,
co byo powiedziane przez Izajasza proroka:
15 "Ziemia Zabulona i ziemia Neftalima,
droga morska za Jordanem, Galilea pogan,
16 lud, ktry siedzia w ciemnoci, ujrza
wiato wielk, i siedzcym w krainie
cienia mierci wzesza im wiato." 17
Odtd pocz Jezus przepowiada i mwi:
Pokut czycie, albowiem przybliyo si
krlestwo niebieskie.

12 Cum autem audisset Jesus quod Joannes

traditus esset, secessit in Galilam : 13 et,
relicta civitate Nazareth, venit, et habitavit in
Capharnaum maritima, in finibus Zabulon et
Nephthalim : 14 ut adimpleretur quod dictum
est per Isaiam prophetam :
15 Terra
Zabulon, et terra Nephthalim, via maris trans
Jordanem, Galila gentium 16 populus, qui
sedebat in tenebris, vidit lucem magnam :
et sedentibus in regione umbr mortis, lux
orta est eis. 17 Exinde cpit Jesus prdicare,
et dicere : Pnitentiam agite : appropinquavit
enim regnum clorum.

POWOUJE PIERWSZYCH UCZNIW.

18 Gdy za Jezus szed nad morzem
Galilejskim, ujrza dwch braci, Szymona,
ktrego zowi Piotrem i Andrzeja, brata jego,
zapuszczajcych sieci w morze (albowiem
byli rybakami). 19 I rzek im: Pjdcie za
mn, a uczyni, e si staniecie rybakami
ludzi. 20 A oni natychmiast opuciwszy
sieci, poszli za nim. 21 A idc dalej stamtd,
ujrza drugich dwch braci, Jakuba
Zebedeuszowego i Jana, brata jego, w odzi z

18 Ambulans autem Jesus juxta mare

Galil, vidit duos fratres, Simonem, qui
vocatur Petrus, et Andream fratrem ejus,
mittentes rete in mare (erant enim
piscatores), 19 et ait illis : Venite post me, et
faciam vos fieri piscatores hominum. 20 At
illi continuo relictis retibus secuti sunt eum.
21 Et procedens inde, vidit alios duos fratres,
Jacobum Zebedi, et Joannem fratrem ejus,
in navi cum Zebedo patre eorum,
6

Zebedeuszem, ojcem ich, naprawiajcych reficientes retia sua : et vocavit eos. 22 Illi
sieci swoje i wezwa ich. 22 Oni za zaraz autem statim relictis retibus et patre, secuti
opuciwszy sieci i ojca, poszli za nim.
sunt eum.
SAWA CUDW.
23 I obchodzi Jezus ca Galile, nauczajc
w synagogach ich i przepowiadajc
ewangeli krlestwa, a uzdrawiajc wszelk
chorob i wszelk niemoc midzy ludem. 24
I rozesza si sawa jego po caej Syrii, i
przynosili mu wszystkich le si majcych,
nawiedzonych rozmaitymi chorobami i
dolegliwociami, i optanych od diabw i
lunatykw i sparaliowanych i uzdrowi ich.
25 I szy za nim wielkie rzesze od Galilei i
Dekapolu i Jerozolimy i z Judei i z
Zajordania.

23 Et circuibat Jesus totam Galilam, docens

in synagogis eorum, et prdicans
Evangelium regni : et sanans omnem
languorem, et omnem infirmitatem in
populo. 24 Et abiit opinio ejus in totam
Syriam, et obtulerunt ei omnes male
habentes, variis languoribus, et tormentis
comprehensos, et qui dmonia habebant, et
lunaticos, et paralyticos, et curavit eos : 25 et
secut sunt eum turb mult de Galila, et
Decapoli, et de Jerosolymis, et de Juda, et
de trans Jordanem.

2. KAZANIE NA GRZE (5,1 - 7,29)

CHRYSTUS GOSI OSIEM

BOGOSAWIESTW.
1 Jezus za widzc rzesze, wstpi na gr, a
gdy usiad, przystpili ku niemu uczniowie
jego. 2 A otworzywszy usta swe, naucza ich,
mwic: 3 Bogosawieni ubodzy w duchu,
albowiem ich jest krlestwo niebieskie. 4
Bogosawieni cisi, albowiem oni posid
ziemi. 5 Bogosawieni, ktrzy pacz,
albowiem
oni
bd
pocieszeni.
6
Bogosawieni, ktrzy akn i pragn
sprawiedliwoci, albowiem oni bd
nasyceni. 7 Bogosawieni miosierni,
albowiem oni miosierdzia dostpi. 8
Bogosawieni czystego serca, albowiem oni
Boga oglda bd. 9 Bogosawieni pokj
czynicy, albowiem nazwani bd synami
Boymi. 10 Bogosawieni, ktrzy cierpi
przeladowanie
dla
sprawiedliwoci,
albowiem ich jest krlestwo niebieskie. 11
Bogosawieni jestecie, gdy wam bd
zorzeczy i bd was przeladowa i mwi
wszystko ze przeciwko wam kamic, dla
mnie.

1 Videns autem Jesus turbas, ascendit in

montem, et cum sedisset, accesserunt ad eum
discipuli ejus, 2 et aperiens os suum docebat
eos dicens : 3 Beati pauperes spiritu :
quoniam ipsorum est regnum clorum. 4
Beati mites : quoniam ipsi possidebunt
terram. 5 Beati qui lugent : quoniam ipsi
consolabuntur. 6 Beati qui esuriunt et sitiunt
justitiam : quoniam ipsi saturabuntur. 7 Beati
misericordes : quoniam ipsi misericordiam
consequentur. 8 Beati mundo corde :
quoniam ipsi Deum videbunt. 9 Beati pacifici
: quoniam filii Dei vocabuntur. 10 Beati qui
persecutionem patiuntur propter justitiam :
quoniam ipsorum est regnum clorum. 11
Beati estis cum maledixerint vobis, et
persecuti vos fuerint, et dixerint omne malum
adversum vos mentientes, propter me :

12 Radujcie si i weselcie si, albowiem 12 gaudete, et exsultate, quoniam merces

zapata wasza obfita jest w niebiosach: bo tak vestra copiosa est in clis. Sic enim persecuti
przeladowali prorokw, ktrzy przed wami sunt prophetas, qui fuerunt ante vos.
byli.
NAZYWA APOSTOW SOL I
WIATEM.
13 Wy jestecie sol ziemi. A jeli sl
zwietrzeje, czym bdzie solona? Na nic si
wicej nie przyda, tylko eby bya precz
wyrzucona i podeptana przez ludzi. 14 Wy
jestecie wiatoci wiata. Nie moe si
skry miasto lece na grze. 15 Ani nie
zapalaj wiecy i nie kad jej pod korzec,
ale na wieczniku, aby wiecia wszystkim,
ktrzy s w domu. 16 Tak niechaj wieci
wiato wasza przed ludmi, aby widzieli
uczynki wasze dobre i chwalili Ojca
waszego, ktry jest w niebiosach.

13 Vos estis sal terr. Quod si sal evanuerit,

in quo salietur ? ad nihilum valet ultra, nisi ut
mittatur foras, et conculcetur ab hominibus.
14 Vos estis lux mundi. Non potest civitas
abscondi supra montem posita, 15 neque
accendunt lucernam, et ponunt eam sub
modio, sed super candelabrum, ut luceat
omnibus qui in domo sunt. 16 Sic luceat lux
vestra coram hominibus : ut videant opera
vestra bona, et glorificent Patrem vestrum,
qui in clis est.

PRZYSZED UDOSKONALI ZAKON.

17 Nie mniemajcie, e przyszedem
rozwizywa Zakon albo prorokw. Nie
przyszedem rozwizywa, ale wypeni. 18
Zaprawd bowiem powiadam wam: Dopki
nie przeminie niebo i ziemia, jedna jota albo
jedna kreska nie odmieni si w Zakonie, a
si wszystko stanie. 19 Kto by wic
rozwiza jedno z tych przykaza najmniej
szych i tak by ludzi naucza, bdzie zwany
najmniejszym w krlestwie niebieskim; a kto
by wypeni i naucza, ten bdzie zwany
wielkim w krlestwie niebieskim.
20
Albowiem powiadam wam, e jeli nie
bdzie obfitowaa sprawiedliwo wasza
wicej, ni doktorw zakonnych i
faryzeuszw, nie wejdziecie do krlestwa
niebieskiego.

17 Nolite putare quoniam veni solvere legem

aut prophetas : non veni solvere, sed
adimplere. 18 Amen quippe dico vobis,
donec transeat clum et terra, jota unum aut
unus apex non prteribit a lege, donec omnia
fiant. 19 Qui ergo solverit unum de mandatis
istis minimis, et docuerit sic homines,
minimus vocabitur in regno clorum : qui
autem fecerit et docuerit, hic magnus
vocabitur in regno clorum. 20 Dico enim
vobis, quia nisi abundaverit justitia vestra
plus quam scribarum et pharisorum, non
intrabitis in regnum clorum.

UCZY NIE GNIEWA SI NA

BLINIEGO.
21 Syszelicie, e powiedziane byo starym:
"Nie bdziesz zabija," kto by za zabi,
bdzie winien sdu. 22 Lecz ja wam
powiadam, e kady, ktry si gniewa na
brata swego, bdzie winien sdu. Kto by za
rzek bratu swemu: gupcze, bdzie winien

21 Audistis quia dictum est antiquis : Non

occides : qui autem occiderit, reus erit
judicio. 22 Ego autem dico vobis : quia
omnis qui irascitur fratri suo, reus erit
judicio. Qui autem dixerit fratri suo, raca :
reus erit concilio. Qui autem dixerit, fatue :
8

Rady. A kto by rzek: szalony, bdzie winien

ognia piekielnego. 23 Jeli tedy ofiarujesz
dar swj do otarza i tam wspomnisz, e brat
twj ma co przeciw tobie, 24 zostaw tam
dar swj przed otarzem i id pierwej
pojedna si z bratem swoim: a wtedy
przyszedszy, ofiarujesz dar swj. 25 Pogd
si prdko z przeciwnikiem swoim, pki z
nim jeste w drodze, by ci przeciwnik nie
poda przypadkiem sdziemu, a sdzia by ci
nie poda sudze i byby wrzucony do
wizienia. 26 Zaprawd powiadam ci: Nie
wyjdziesz stamtd a oddasz ostatni
pieniek.

reus erit gehenn ignis. 23 Si ergo offers

munus tuum ad altare, et ibi recordatus fueris
quia frater tuus habet aliquid adversum te :
24 relinque ibi munus tuum ante altare, et
vade prius reconciliari fratri tuo : et tunc
veniens offeres munus tuum. 25 Esto
consentiens adversario tuo cito dum es in via
cum eo : ne forte tradat te adversarius judici,
et judex tradat te ministro : et in carcerem
mittaris. 26 Amen dico tibi, non exies inde,
donec reddas novissimum quadrantem.

O PODLIWOCI, ZGORSZENIU I
CUDZOSTWIE.
27 Syszelicie, e powiedziano starym: "Nie
bdziesz cudzooy." 28 A ja powiadam
wam, e kady, ktry patrzy na niewiast,
aby jej poda, ju j scudzooy w sercu
swoim. 29 Jeli wic prawe oko twoje gorszy
ci, wyrwij je i odrzu od siebie, albowiem
poyteczniej jest tobie, aby zgin jeden z
czonkw twoich, niby cae ciao twoje
miao by wrzucone do pieka. 30 A jeli ci
prawa rka twoja gorszy, odetnij j i odrzu
od siebie; albowiem poyteczniej jest tobie,
aby zgin jeden z czonkw twoich, niby
cae ciao twoje miao i do pieka. 31
Powiedziano za: "Ktokolwiek opuci on
swoj, niech jej da list rozwodowy." 32 Lecz
ja wam powiadam, e wszelki, ktry opuci
on swoj, wyjwszy przyczyn porubstwa,
sprawia, e ona cudzooy, i kto by
opuszczon poj, cudzooy.

27 Audistis quia dictum est antiquis : Non

mchaberis. 28 Ego autem dico vobis : quia
omnis
qui
viderit
mulierem
ad
concupiscendum eam, jam mchatus est eam
in corde suo. 29 Quod si oculus tuus dexter
scandalizat te, erue eum, et projice abs te :
expedit enim tibi ut pereat unum membrorum
tuorum, quam totum corpus tuum mittatur in
gehennam. 30 Et si dextra manus tua
scandalizat te, abscide eam, et projice abs te :
expedit enim tibi ut pereat unum membrorum
tuorum, quam totum corpus tuum eat in
gehennam. 31 Dictum est autem :
Quicumque dimiserit uxorem suam, det ei
libellum repudii. 32 Ego autem dico vobis :
quia omnis qui dimiserit uxorem suam,
excepta fornicationis causa, facit eam
mchari : et qui dimissam duxerit, adulterat.

O PRZYSIDZE.
33 Syszelicie rwnie, e powiedziano
starym: "Nie bdziesz krzywoprzysiga; ale
oddasz Panu przysigi swoje." 34 Ja wam za
powiadam, abycie zgoa nie przysigali: ani
na niebo, bo jest tronem Boga, 35 ani na
ziemi, bo jest podnkiem ng jego, ani na
Jerozolim, bo jest miastem wielkiego krla.
36 Ani na gow swoj nie bdziesz
przysiga, bo nie moesz uczyni jednego
wosa biaym albo czarnym.

33 Iterum audistis quia dictum est antiquis :

Non perjurabis : reddes autem Domino
juramenta tua. 34 Ego autem dico vobis, non
jurare omnino, neque per clum, quia
thronus Dei est : 35 neque per terram, quia
scabellum est pedum ejus : neque per
Jerosolymam, quia civitas est magni regis :
36 neque per caput tuum juraveris, quia non
potes unum capillum album facere, aut
nigrum.
9

37 Lecz niech mowa wasza bdzie: tak, tak; 37 Sit autem sermo vester, est, est : non, non
nie, nie. A co nadto wicej jest, od zego jest. : quod autem his abundantius est, a malo est.
JAK SI ZEMU SPRZECIWIA?
38 Syszelicie i powiedziano: "Oko za oko
i zb za zb." 39 Ja za wam powiadam,
bycie si nie sprzeciwiali zemu: ale jeli ci
kto uderzy w prawy policzek twj, nadstaw
mu i drugi. 40 A temu, ktry chce si z tob
w sdzie spiera i wzi sukni twoj, odstp
mu i paszcz. 41 A ktokolwiek by
przymusza ci na tysic krokw, id z nim i
drugie dwa. 42 Temu, co ci prosi, daj: i nie
odwracaj si od tego, ktry chce u ciebie
poyczy.

38 Audistis quia dictum est : Oculum pro

oculo, et dentem pro dente. 39 Ego autem
dico vobis, non resistere malo : sed si quis te
percusserit in dexteram maxillam tuam,
prbe illi et alteram : 40 et ei, qui vult tecum
judicio contendere, et tunicam tuam tollere,
dimitte ei et pallium : 41 et quicumque te
angariaverit mille passus, vade cum illo et
alia duo. 42 Qui petit a te, da ei : et volenti
mutuari a te, ne avertaris.

UCZY MIOWA NIEPRZYJACI.

43 Syszelicie, e powiedziano: "Bdziesz
miowa bliniego twego" a bdziesz mia w
nienawici nieprzyjaciela twego. 44 Ja za
wam powiadam: Miujcie nieprzyjaci
waszych, dobrze czycie tym, ktrzy was
maj w nienawici, a mdlcie si za
przeladujcych i potwarzajcych was, 45
abycie byli synami Ojca waszego, ktry
jest w niebiosach, ktry sprawia, e soce
jego wschodzi nad dobrymi i zymi, i
spuszcza deszcz na sprawiedliwych i
niesprawiedliwych. 46 Albowiem jeli
miujecie tych, co was miuj, c za zapat
mie bdziecie? Czy i celnicy tego nie
czyni? 47 A jelibycie pozdrawiali tylko
braci waszych, c wicej czynicie? Czy i
poganie tego nie czyni? 48 Wy wic
bdcie doskonali, jako i Ojciec wasz
niebieski doskonay jest.

43 Audistis quia dictum est : Diliges

proximum tuum, et odio habebis inimicum
tuum. 44 Ego autem dico vobis : diligite
inimicos vestros, benefacite his qui oderunt
vos, et orate pro persequentibus et
calumniantibus vos : 45 ut sitis filii Patris
vestri, qui in clis est : qui solem suum oriri
facit super bonos et malos : et pluit super
justos et injustos. 46 Si enim diligitis eos qui
vos diligunt, quam mercedem habebitis ?
nonne et publicani hoc faciunt ? 47 Et si
salutaveritis fratres vestros tantum, quid
amplius facitis ? nonne et ethnici hoc faciunt
? 48 Estote ergo vos perfecti, sicut et Pater
vester clestis perfectus est.

JAK WYKONYWA DOBRE UCZYNKI,

JAMUN?
1 Strzecie si, abycie sprawiedliwoci
waszej nie czynili przed ludmi, abycie byli
widziani od nich; bo inaczej zapaty mie nie
bdziecie u Ojca waszego, ktry jest w
niebiosach. 2 Gdy wic dajesz jamun, nie
trb przed sob, jak to obudnicy czyni w

1 Attendite ne justitiam vestram faciatis

coram hominibus, ut videamini ab eis :
alioquin mercedem non habebitis apud
Patrem vestrum qui in clis est. 2 Cum ergo
facis eleemosynam, noli tuba canere ante te,
sicut hypocrit faciunt in synagogis, et in
10

synagogach i po ulicach, aby byli czczeni od

ludzi. Zaprawd powiadam wam: Wzili
zapat swoj. 3 Ale gdy ty dajesz jamun,
niech nie wie lewica twoja, co prawica twoja
czyni, 4 aby jamuna twoja bya w
skrytoci; a Ojciec twj, ktry widzi w
skrytoci, odda tobie.

vicis, ut honorificentur ab hominibus. Amen

dico vobis, receperunt mercedem suam. 3 Te
autem faciente eleemosynam, nesciat sinistra
tua quid faciat dextera tua : 4 ut sit
eleemosyna tua in abscondito, et Pater tuus,
qui videt in abscondito, reddet tibi.

JAK SI MODLI?
5 A gdy si modlicie, nie bdcie jak
obudnicy, ktrzy radzi mod si w
synagogach i stojc na rogach ulic, aby byli
widziani od ludzi. Zaprawd powiadam
wam: wzili zapat swoj. 6 Ale ty, gdy si
modli bdziesz, wejd do izdebki swojej,. a
zawarszy drzwi, mdl si do Ojca swego w
skrytoci; a Ojciec twj, ktry widzi w
skrytoci, odda tobie. 7 Modlc si za, nie
mwcie wiele, jak poganie; albowiem
mniemaj, e w wielomwstwie swoim bd
wysuchani. 8 Nie bdcie wic do nich
podobni; albowiem wasz Ojciec wie, czego
potrzebujecie, zanim go poprosicie.

5 Et cum oratis, non eritis sicut hypocrit qui

amant in synagogis et in angulis platearum
stantes orare, ut videantur ab hominibus :
amen dico vobis, receperunt mercedem
suam. 6 Tu autem cum oraveris, intra in
cubiculum tuum, et clauso ostio, ora Patrem
tuum in abscondito : et Pater tuus, qui videt
in abscondito, reddet tibi. 7 Orantes autem,
nolite multum loqui, sicut ethnici, putant
enim quod in multiloquio suo exaudiantur. 8
Nolite ergo assimilari eis : scit enim Pater
vester, quid opus sit vobis, antequam petatis
eum.

MODLITWA PASKA.
9 Wy tedy tak si modli bdziecie: Ojcze
nasz, ktry jest w niebiosach! wi si
imi twoje. Przyjd krlestwo twoje. 10 Bd
wola twoja, jako w niebie tak i na ziemi. 11
Chleba naszego powszedniego daj nam
dzisiaj. 12 I odpu nam nasze winy, jako i
my odpuszczamy naszym winowajcom. 13 I
nie wwd nas w pokuszenie. Ale nas zbaw
ode zego. Amen. 14 Jeli bowiem
odpucicie ludziom grzechy ich, odpuci
wam te Ojciec wasz niebieski grzechy
wasze. 15 Lecz jeli nie odpucicie ludziom,
ani Ojciec wasz nie odpuci wam grzechw
waszych.

9 Sic ergo vos orabitis : Pater noster, qui es

in clis, sanctificetur nomen tuum. 10
Adveniat regnum tuum ; fiat voluntas tua,
sicut in clo et in terra. 11 Panem nostrum
supersubstantialem da nobis hodie, 12 et
dimitte nobis debita nostra, sicut et nos
dimittimus debitoribus nostris. 13 Et ne nos
inducas in tentationem, sed libera nos a malo.
Amen. 14 Si enim dimiseritis hominibus
peccata eorum : dimittet et vobis Pater vester
clestis delicta vestra. 15 Si autem non
dimiseritis hominibus : nec Pater vester
dimittet vobis peccata vestra.

JAK POCI?
16 Gdy za pocicie, nie bdcie jak
obudnicy smutni; albowiem wyniszczaj
twarze swoje, aby si okazali ludziom, e
poszcz. Zaprawd powiadam wam, e
wzili zapat swoj. 17 Ale ty, kiedy
pocisz, nama gow swoj i umyj oblicze

16 Cum autem jejunatis, nolite fieri sicut

hypocrit, tristes. Exterminant enim facies
suas, ut appareant hominibus jejunantes.
Amen dico vobis, quia receperunt mercedem
suam. 17 Tu autem, cum jejunas, unge caput
tuum, et faciem tuam lava,
11

swoje, 18 aby si nie okaza ludziom,. e 18 ne videaris hominibus jejunans, sed Patri
pocisz, ale Ojcu swemu, ktry jest w tuo, qui est in abscondito : et Pater tuus, qui
skrytoci; a Ojciec twj, ktry widzi w videt in abscondito, reddet tibi.
skrytoci, odda tobie.
O SKARBIE NIEBIESKIM.
19 Nie skarbcie sobie skarbw na ziemi,
gdzie rdza i ml psuje, i gdzie zodzieje
wykopuj i kradn. 20 Ale skarbcie sobie
skarby w niebie, gdzie ani rdza, ani ml nie
psuje,i gdzie zodzieje nie wykopuj, ani nie
kradn. 21 Albowiem gdzie jest skarb twj,
tam jest i serce twoje. 22 wiec ciaa twego
jest oko twoje. Jeliby oko twoje byo
szczere, wszystko ciao twoje wiate bdzie.
23 Ale jeliby oko twoje byo niegodziwe,
cae ciao twoje ciemne bdzie. Jeli wic
wiato, ktre jest w tobie, jest ciemnoci,
jake wielka bdzie sama ciemno?

19 Nolite thesaurizare vobis thesauros in

terra : ubi rugo, et tinea demolitur : et ubi
fures effodiunt, et furantur. 20 Thesaurizate
autem vobis thesauros in clo, ubi neque
rugo, neque tinea demolitur, et ubi fures
non effodiunt, nec furantur. 21 Ubi enim est
thesaurus tuus, ibi est et cor tuum. 22
Lucerna corporis tui est oculus tuus. Si
oculus tuus fuerit simplex, totum corpus
tuum lucidum erit. 23 Si autem oculus tuus
fuerit nequam, totum corpus tuum
tenebrosum erit. Si ergo lumen, quod in te
est, tenebr sunt : ips tenebr quant erunt
?

O UFNOCI W BOGU.
24 Nikt nie moe dwom panom suy; bo
albo jednego bdzie nienawidzi, a drugiego
bdzie miowa, albo przy jednym sta
bdzie, a drugim wzgardzi. Nie moecie
Bogu suy i mamonie. 25 Dlatego
powiadam wam: Nie troszczcie si o ycie
wasze, co bycie jedli, ani o ciao wasze,
czym bycie si odziewali. Czy ycie nie
jest waniejsze ni pokarm, a ciao ni
odzienie? 26 Wejrzyjcie na ptaki niebieskie,
e nie siej ani n, ani zbieraj do gumien, a
Ojciec wasz niebieski ywi je. 27 Czy wy
nie jestecie daleko waniejsi ni one? A kto
z was obmylajc, moe przyda do wzrostu
swego okie jeden? 28 A o odzienie czemu
si troszczycie? Przypatrzcie si liliom
polnym, jak rosn: nie pracuj, ani nie
przd. 29 A powiadam wam, e ani
Salomon w caej chwale swojej nie by
odziany jak jedna z tych. 30 Jeli za traw
poln, ktra dzi jest, a jutro bdzie w piec
wrzucona, Bg tak przyodziewa, jake
daleko wicej was, maej wiary?: 31 Nie
troszczcie si tedy, mwic: C bdziemy
je, albo co bdziemy pi, albo czym
bdziemy si przyodziewa? 32 Bo tego

24 Nemo potest duobus dominis servire : aut

enim unum odio habebit, et alterum diliget :
aut unum sustinebit, et alterum contemnet.
Non potestis Deo servire et mammon. 25
Ideo dico vobis, ne solliciti sitis anim
vestr quid manducetis, neque corpori vestro
quid induamini. Nonne anima plus est quam
esca, et corpus plus quam vestimentum ? 26
Respicite volatilia cli, quoniam non serunt,
neque metunt, neque congregant in horrea :
et Pater vester clestis pascit illa. Nonne vos
magis pluris estis illis ? 27 Quis autem
vestrum cogitans potest adjicere ad staturam
suam cubitum unum ? 28 Et de vestimento
quid solliciti estis ? Considerate lilia agri
quomodo crescunt : non laborant, neque nent.
29 Dico autem vobis, quoniam nec Salomon
in omni gloria sua coopertus est sicut unum
ex istis. 30 Si autem fnum agri, quod hodie
est, et cras in clibanum mittitur, Deus sic
vestit, quanto magis vos modic fidei ? 31
Nolite ergo solliciti esse, dicentes : Quid
manducabimus, aut quid bibemus, aut quo
operiemur ? 32 hc enim omnia gentes
inquirunt. Scit enim Pater vester, quia his
omnibus indigetis. 33 Qurite ergo primum
12

wszystkiego
poganie
pilnie
szukaj.
Albowiem Ojciec wasz niebieski wie, e tego
wszystkiego potrzebujecie. 33 Szukajcie
wic najprzd krlestwa Boego i
sprawiedliwoci jego, a to wszystko bdzie
wam przydane. 34 Nie troszczcie si wic o
jutro; albowiem jutrzejszy dzie sam o siebie
bdzie si troszczy. Dosy ma dzie swojej
ndzy.

regnum Dei, et justitiam ejus : et hc omnia

adjicientur vobis. 34 Nolite ergo solliciti esse
in crastinum. Crastinus enim dies sollicitus
erit sibi ipsi : sufficit diei malitia sua.

NIE NALEY SDZI.

1 Nie sdcie, abycie nie byli sdzeni. 2
Albowiem jakim sdem sdzi bdziecie
takim was osdz, i jak miar mierzy
bdziecie, tak wam odmierz. 3 Czemu to
widzisz dbo w oku brata swego, a nie
widzisz belki w oku swoim? 4 Albo jake
mwisz bratu swemu: Pozwl, e wyjm
dbo z oka twego, a oto belka jest w oku
twoim. 5 Obudniku! Wyrzu pierwej belk z
oka twego, a wtedy zobaczysz, jak wyrzuci
dbo z oka brata swego. 6 Nie dawajcie
psom tego, co wite, ani nie rzucajcie pere
waszych przed wieprze, by ich przypadkiem
nie podeptay nogami swymi, i obrciwszy
si, eby was nie rozszarpay.

1 Nolite judicare, ut non judicemini. 2 In quo

enim judicio judicaveritis, judicabimini : et
in qua mensura mensi fueritis, remetietur
vobis. 3 Quid autem vides festucam in oculo
fratris tui, et trabem in oculo tuo non vides ?
4 aut quomodo dicis fratri tuo : Sine ejiciam
festucam de oculo tuo, et ecce trabs est in
oculo tuo ? 5 Hypocrita, ejice primum trabem
de oculo tuo, et tunc videbis ejicere festucam
de oculo fratris tui. 6 Nolite dare sanctum
canibus : neque mittatis margaritas vestras
ante porcos, ne forte conculcent eas pedibus
suis, et conversi dirumpant vos.

ZALECA MODLITW.
7 Procie, a bdzie wam dane; szukajcie, a
znajdziecie; pukajcie, a bdzie wam
otworzone. 8 Albowiem kady, kto prosi,
otrzymuje; i kto szuka, znajduje; a
pukajcemu, bdzie otworzone. 9 Albo ktry
z was czowiek, jeliby go syn jego prosi o
chleb, czy poda mu kamie? 10 Albo jeliby
prosi o ryb, czy poda mu wa? 11 Jeli
wic wy, cho jestecie zymi, umiecie dobre
datki dawa synom waszym, jake daleko
wicej Ojciec wasz, ktry jest w niebiosach,
da rzeczy dobre tym, ktrzy go prosz? 12
Wszystko wic, cokolwiek chcecie, aby wam
ludzie czynili, i wy im czycie; bo to jest
Zakon i prorocy.

7 Petite, et dabitur vobis : qurite, et

invenietis : pulsate, et aperietur vobis. 8
Omnis enim qui petit, accipit : et qui qurit,
invenit : et pulsanti aperietur. 9 Aut quis est
ex vobis homo, quem si petierit filius suus
panem, numquid lapidem porriget ei ? 10 aut
si piscem petierit, numquid serpentem
porriget ei ? 11 Si ergo vos, cum sitis mali,
nostis bona data dare filiis vestris : quanto
magis Pater vester, qui in clis est, dabit
bona petentibus se ? 12 Omnia ergo
qucumque vultis ut faciant vobis homines,
et vos facite illis. Hc est enim lex, et
prophet.

13

O DRODZE WSKIEJ I SZEROKIEJ.

13 Wchodcie przez ciasn bram; albowiem
szeroka brama i przestronna jest droga, ktra
wiedzie na zatracenie, a wielu jest, ktrzy
przez ni wchodz. 14 O jak ciasna brama i
wska jest droga, ktra wiedzie do ycia, a
mao jest tych, ktrzy j znajduj!

13 Intrate per angustam portam : quia lata

porta, et spatiosa via est, qu ducit ad
perditionem, et multi sunt qui intrant per
eam. 14 Quam angusta porta, et arcta via est,
qu ducit ad vitam : et pauci sunt qui
inveniunt eam !

O PRAWDZIWIE DOBRYCH
UCZYNKACH.
15 Strzecie. si pilnie faszywych prorokw,
ktrzy do was przychodz w odzieniu
owczym,
a
wewntrz
s
wilkami
drapienymi. 16 Z owocw ich poznacie ich.
Czy zbieraj z cierni jagody winne, albo z
ostu figi? 17 Tak wszelkie drzewo dobre
rodzi owoce dobre, a ze drzewo rodzi owoce
ze. 18 Nie moe drzewo dobre rodzi
owocw zych, ani drzewo ze rodzi
owocw dobrych. 19 Wszelkie drzewo, ktre
nie rodzi owocu dobrego, bdzie wycite i w
ogie wrzucone. 20 A przeto z owocw ich
poznacie ich. 21 Nie kady, ktry mi mwi:
Panie, Panie, wejdzie do krlestwa
niebieskiego, ale ten, co czyni wol Ojca
mego, ktry jest w niebiosach, ten wejdzie
do krlestwa niebieskiego. 22 Wielu powie
mi w w dzie: Panie, Panie! czymy nie
prorokowali w imi twoje i w imi twoje nie
wyrzucali czartw i w imi twoje nie czynili
wielu cudw. 23 A wtedy wyznam im: em
was nigdy nie zna, odstpcie ode mnie,
ktrzy czynicie nieprawo.

15 Attendite a falsis prophetis, qui veniunt ad

vos in vestimentis ovium, intrinsecus autem
sunt lupi rapaces : 16 a fructibus eorum
cognoscetis eos. Numquid colligunt de spinis
uvas, aut de tribulis ficus ? 17 Sic omnis
arbor bona fructus bonos facit : mala autem
arbor malos fructus facit. 18 Non potest arbor
bona malos fructus facere : neque arbor mala
bonos fructus facere. 19 Omnis arbor, qu
non facit fructum bonum, excidetur, et in
ignem mittetur. 20 Igitur ex fructibus eorum
cognoscetis eos. 21 Non omnis qui dicit
mihi, Domine, Domine, intrabit in regnum
clorum : sed qui facit voluntatem Patris
mei, qui in clis est, ipse intrabit in regnum
clorum. 22 Multi dicent mihi in illa die :
Domine, Domine, nonne in nomine tuo
prophetavimus, et in nomine tuo dmonia
ejecimus, et in nomine tuo virtutes multas
fecimus ? 23 Et tunc confitebor illis : Quia
numquam novi vos : discedite a me, qui
operamini iniquitatem.

O MOCNYM BUDOWANIU.
24 Kady wic, ktry sucha tych sw moich
i wypenia je, bdzie przyrwnany
czowiekowi mdremu, ktry zbudowa dom
swj na opoce. 25 I spad deszcz, i przyszy
rzeki, i wiay wiatry, i uderzyy na w dom, a
nie upad; bo by na opoce ugruntowany. 26 I
kady, ktry sucha tych sw moich, a nie
wypenia ich, bdzie podobny czowiekowi
gupiemu, ktry zbudowa dom swj na
piasku. 27 I spad deszcz, i przyszy rzeki, i
powiay wiatry, i uderzyy na w dom; i
upad, i by upadek jego wielki. 28 I stao si,

24 Omnis ergo qui audit verba mea hc, et

facit ea, assimilabitur viro sapienti, qui
dificavit domum suam supra petram, 25 et
descendit pluvia, et venerunt flumina, et
flaverunt venti, et irruerunt in domum illam,
et non cecidit : fundata enim erat super
petram. 26 Et omnis qui audit verba mea
hc, et non facit ea, similis erit viro stulto,
qui dificavit domum suam super arenam :
27 et descendit pluvia, et venerunt flumina,
et flaverunt venti, et irruerunt in domum
illam, et cecidit, et fuit ruina illius magna. 28
14

gdy Jezus dokoczy tych sw, zdumieway

si rzesze nad nauk jego. 29 Albowiem
naucza ich jak wadz majcy, a nie jak ich
doktorowie i faryzeusze.

Et factum est : cum consummasset Jesus

verba hc, admirabantur turb super
doctrina ejus. 29 Erat enim docens eos sicut
potestatem habens, et non sicut scrib
eorum, et pharisi.

3. STWIERDZENIE NAUKI PRZEZ

SZEREG CUDW (8,1 - 9,34)

OCZYSZCZENIE TRDOWATEGO.
l Gdy za zstpi z gry, szy za nim wielkie
rzesze. 2 A oto trdowaty przyszedszy,
pokoni si mu, mwic: Panie! jeli chcesz,
moesz mi oczyci. 3 I wycignwszy
Jezus rk, dotkn si go, mwic: Chc,
bd
oczyszczony.
I
zaraz
zosta
oczyszczony trd jego. 4 I rzek mu Jezus:
Bacz, eby nikomu nie mwi, ale id, uka
si kapanowi i ofiaruj dar, ktry przykaza
Mojesz na wiadectwo im.

1 Cum autem descendisset de monte, secut

sunt eum turb mult : 2 et ecce leprosus
veniens, adorabat eum, dicens : Domine, si
vis, potes me mundare. 3 Et extendens Jesus
manum, tetigit eum, dicens : Volo : mundare.
Et confestim mundata est lepra ejus. 4 Et ait
illi Jesus : Vide, nemini dixeris : sed vade,
ostende te sacerdoti, et offer munus, quod
prcepit Moyses, in testimonium illis.

UZDROWIENIE SUGI SETNIKA.

5 Gdy za wszed do Kafarnaum, przystpi
do niego setnik, proszc go, i mwic: 6
Panie! suga mj ley w domu paraliem
tknity i ciko jest drczony. 7 I rzek mu
Jezus: Ja przyjd i uzdrowi go. 8 I
odpowiadajc setnik, rzek: Panie, nie jestem
godzien, aby wszed pod dach mj; ale tylko
powiedz sowo, a bdzie uzdrowiony suga
mj. 9 I ja bowiem jestem czowiekiem pod
wadz postanowionym, majcym pod sob
onierzy, i mwi temu: Id, a idzie; a
drugiemu: Chod, a przychodzi; a sudze
mojemu: czy to, a czyni. 10 Jezus za
syszc to, zdziwi si i rzek tym, ktrzy szli
za nim: Zaprawd, powiadam wam, nie
znalazem tak wielkiej wiary w Izraelu. 11
Wam za powiadam, e wielu przyjdzie ze
wschodu soca i z zachodu i zasid z
Abrahamem i Izaakiem i Jakubem w
krlestwie niebieskim; 12 a synowie
krlestwa bd wyrzuceni do ciemnoci
zewntrznych; tam bdzie pacz i zgrzytanie
zbw.

5 Cum autem introisset Capharnaum, accessit

ad eum centurio, rogans eum, 6 et dicens :
Domine, puer meus jacet in domo
paralyticus, et male torquetur. 7 Et ait illi
Jesus : Ego veniam, et curabo eum. 8 Et
respondens centurio, ait : Domine, non sum
dignus ut intres sub tectum meum : sed
tantum dic verbo, et sanabitur puer meus. 9
Nam et ego homo sum sub potestate
constitutus, habens sub me milites, et dico
huic : Vade, et vadit : et alii : Veni, et venit :
et servo meo : Fac hoc, et facit. 10 Audiens
autem Jesus miratus est, et sequentibus se
dixit : Amen dico vobis, non inveni tantam
fidem in Isral. 11 Dico autem vobis, quod
multi ab oriente et occidente venient, et
recumbent cum Abraham, et Isaac, et Jacob
in regno clorum : 12 filii autem regni
ejicientur in tenebras exteriores : ibi erit
fletus et stridor dentium.

15

13 I rzek Jezus setnikowi: Id, a jak 13 Et dixit Jesus centurioni : Vade, et sicut
uwierzye, niech ci si stanie. I uzdrowiony credidisti, fiat tibi. Et sanatus est puer in illa
zosta suga w owej godzinie.
hora.
INNE UZDROWIENIA W KAFARNAUM.
14 A gdy przyszed Jezus do domu Piotra,
ujrza wiekr jego lec i majc gorczk.
15 I dotkn si jej rki i opucia j gorczka
i wstaa i posugiwaa im. 16 Gdy za
wieczr nasta, przywiedli mu wielu
optanych; i wyrzuca duchy sowem i
uzdrowi wszystkich le si majcych; 17
aby si wypenio, co byo powiedziane przez
Izajasza proroka, mwicego: "On niemoce
nasze przyj i choroby nasze nosi."

14 Et cum venisset Jesus in domum Petri,

vidit socrum ejus jacentem, et febricitantem :
15 et tetigit manum ejus, et dimisit eam
febris, et surrexit, et ministrabat eis. 16
Vespere autem facto, obtulerunt ei multos
dmonia habentes : et ejiciebat spiritus
verbo, et omnes male habentes curavit : 17 ut
adimpleretur quod dictum est per Isaiam
prophetam, dicentem : Ipse infirmitates
nostras accepit : et grotationes nostras
portavit.

O DOSKONAYM WYRZECZENIU SI.

18 Jezus za widzc wielkie rzesze koo
siebie, kaza jecha za morze. 19 I
przystpiwszy pewien. doktor, rzek mu:
Nauczycielu! pjd za tob, dokdkolwiek
pjdziesz. 20 I rzek mu Jezus: Lisy maj
jamy i ptaki niebieskie gniazda, a Syn
Czowieczy nie ma, gdzieby gow skoni.
21 Inny za z uczniw jego rzek mu: Panie!
pozwl mi pierwej odej i pogrzeba ojca
mego. 22 I rzek mu Jezus: Pjd za mn, a
umarym zostaw grzebanie umarych swoich.

18 Videns autem Jesus turbas multas circum

se, jussit ire trans fretum. 19 Et accedens
unus scriba, ait illi : Magister, sequar te,
quocumque ieris. 20 Et dicit ei Jesus : Vulpes
foveas habent, et volucres cli nidos ; Filius
autem hominis non habet ubi caput reclinet.
21 Alius autem de discipulis ejus ait illi :
Domine, permitte me primum ire, et sepelire
patrem meum. 22 Jesus autem ait illi :
Sequere me, et dimitte mortuos sepelire
mortuos suos.

UMIERZENIE BURZY.
23 A gdy On wstpi w dk, weszli za nim
uczniowie jego. 24 A oto wielka burza
powstaa na morzu, tak e si dka falami
okrywaa, a on spa. 25 I przystpili do niego
uczniowie jego, i obudzili go, mwic:
Panie! zachowaj nas, giniemy. 26 I rzek im
Jezus: Czemu bojaliwi jestecie, maej
wiary? Wtedy wstawszy, rozkaza wiatrom i
morzu, i staa si cisza wielka. 27 A zatem
ludzie zdumieli si, mwic: Kt jest ten, e
wiatry i morze s mu posuszne?

23 Et ascendente eo in naviculam, secuti sunt

eum discipuli ejus : 24 et ecce motus magnus
factus est in mari, ita ut navicula operiretur
fluctibus : ipse vero dormiebat. 25 Et
accesserunt ad eum discipuli ejus, et
suscitaverunt eum, dicentes : Domine, salva
nos : perimus. 26 Et dicit eis Jesus : Quid
timidi estis, modic fidei ? Tunc surgens
imperavit ventis, et mari, et facta est
tranquillitas magna. 27 Porro homines mirati
sunt, dicentes : Qualis est hic, quia venti et
mare obediunt ei ?

16

UZDROWIENIE OPTANYCH
GERAZECZYKW.
28 A gdy przyby za morze do krainy
Gerazeczykw, zabiegli mu dwaj diabw
majcy, wychodzcy z grobw, bardzo
okrutni, tak e nikt nie mg przej ow
drog. 29 A oto zakrzyknli, mwic: C ci
do nas, Jezusie, Synu Boy? Przyszede tu
przed czasem mczy nas? 30 A byo
niedaleko od nich pasce si stado wielu
wieprzw. 31 Czarci za prosili go, mwic:
Jeli nas wyrzucasz std, polij nas w stado
wieprzw. 32 I rzek im: Idcie. A oni
wyszedszy, weszli w wieprze; i oto cae
stado z urwistego brzegu pdem wpado w
morze i pozdychao w wodach. 32 Pasterze
za uciekli i przyszedszy do miasta,
opowiedzieli wszystko i o owych, co mieli
diabw. 34 A oto cae miasto wyszo
naprzeciw Jezusa i ujrzawszy go, prosili, aby
odszed z ich granic.

28 Et cum venisset trans fretum in regionem

Gerasenorum, occurrerunt ei duo habentes
dmonia, de monumentis exeuntes, svi
nimis, ita ut nemo posset transire per viam
illam. 29 Et ecce clamaverunt, dicentes :
Quid nobis et tibi, Jesu fili Dei ? Venisti huc
ante tempus torquere nos ? 30 Erat autem
non longe ab illis grex multorum porcorum
pascens. 31 Dmones autem rogabant eum,
dicentes : Si ejicis nos hinc, mitte nos in
gregem porcorum. 32 Et ait illis : Ite. At illi
exeuntes abierunt in porcos, et ecce impetu
abiit totus grex per prceps in mare : et
mortui sunt in aquis. 33 Pastores autem
fugerunt : et venientes in civitatem,
nuntiaverunt omnia, et de eis qui dmonia
habuerant. 34 Et ecce tota civitas exiit
obviam Jesu : et viso eo, rogabant ut transiret
a finibus eorum.

UZDROWIENIE PARALITYKA.
1 I wstpiwszy w dk, przeprawi si i
przyszed do miasta swego. 2 A oto
przynieli mu sparaliowanego, lecego na
ou. I widzc Jezus wiar ich, rzek do
sparaliowanego: Ufaj, synu! Odpuszczaj ci
si grzechy twoje. 3 A oto niektrzy z
doktorw mwili sami w sobie: Ten bluni. 4
A widzc Jezus myli ich, rzek: Czemu
mylicie ze w sercach waszych? 5 C jest
atwiej rzec: Odpuszczaj ci si grzechy
twoje, czy, rzec: Wsta a chod? 6 ebycie
za wiedzieli, i Syn Czowieczy ma moc na
ziemi odpuszczania grzechw, wtedy rzek
do sparaliowanego: Wsta, we oe swoje,
a id do domu swego. 7 I wsta, i poszed do
domu swego. 8 Co te widzc rzesze, ulky
si i chwaliy Boga, ktry da tak moc
ludziom.

1 Et ascendens in naviculam, transfretavit, et

venit in civitatem suam. 2 Et ecce offerebant
ei paralyticum jacentem in lecto. Et videns
Jesus fidem illorum, dixit paralytico :
Confide fili, remittuntur tibi peccata tua. 3 Et
ecce quidam de scribis dixerunt intra se : Hic
blasphemat. 4 Et cum vidisset Jesus
cogitationes eorum, dixit : Ut quid cogitatis
mala in cordibus vestris ? 5 Quid est facilius
dicere : Dimittuntur tibi peccata tua : an
dicere : Surge, et ambula ? 6 Ut autem
sciatis, quia Filius hominis habet potestatem
in terra dimittendi peccata, tunc ait paralytico
: Surge, tolle lectum tuum, et vade in domum
tuam. 7 Et surrexit, et abiit in domum suam.
8 Videntes autem turb timuerunt, et
glorificaverunt Deum, qui dedit potestatem
talem hominibus.

17

POWOANIE MATEUSZA.
9 A gdy Jezus szed stamtd, ujrza
czowieka, siedzcego przy cle, imieniem
Mateusz. I rzek mu: Pjd za mn. A
wstawszy poszed za nim. 10 I stao si, gdy
on siedzia u stou w domu, oto wielu
celnikw i grzesznikw przyszedszy,
siedziao u stou z Jezusem i uczniami jego.
11 A widzc to faryzeusze, mwili uczniom
jego: Czemu z celnikami i z grzesznikami je
nauczyciel
wasz?
12
Lecz
Jezus
usyszawszy, rzek: Nie potrzeba zdrowym
lekarza, ale le si majcym. 13 Idc za
uczcie si, co znaczy: "Miosierdzia chc, a
nie ofiary"; bo nie przyszedem wzywa
sprawiedliwych, ale grzesznych. 14 Wtedy
przystpili do niego uczniowie Janowi,
mwic: Czemu my i faryzeusze pocimy
czsto, a uczniowie twoi nie poszcz? 15 I
rzek im Jezus: Czy gocie weselni mog si
smuci, dopki z nimi jest oblubieniec? Ale
przyjd dni, gdy bdzie wzity od nich
oblubieniec, a wtedy bd poci. 16 Nikt
za nie przyprawia aty z surowego sukna do
starej szaty, albowiem obrywa od szaty
cao jej i przedarcie staje si gorsze. l7 Ani
nie lej modego wina w stare bukaki; bo
inaczej bukaki pkaj i wino si rozlewa i
bukaki niszczej. Ale mode wino zlewaj w
bukaki nowe, a tak jedno i drugie bywa
zachowane.

9 Et, cum transiret inde Jesus, vidit hominem

sedentem in telonio, Matthum nomine. Et
ait illi : Sequere me. Et surgens, secutus est
eum. 10 Et factum est, discumbente eo in
domo, ecce multi publicani et peccatores
venientes, discumbebant cum Jesu, et
discipulis ejus. 11 Et videntes pharisi,
dicebant discipulis ejus : Quare cum
publicanis et peccatoribus manducat magister
vester ? 12 At Jesus audiens, ait : Non est
opus valentibus medicus, sed male
habentibus. 13 Euntes autem discite quid est :
Misericordiam volo, et non sacrificium. Non
enim veni vocare justos, sed peccatores. 14
Tunc accesserunt ad eum discipuli Joannis,
dicentes : Quare nos, et pharisi, jejunamus
frequenter : discipuli autem tui non jejunant ?
15 Et ait illis Jesus : Numquid possunt filii
sponsi lugere, quamdiu cum illis est sponsus
? Venient autem dies cum auferetur ab eis
sponsus : et tunc jejunabunt. 16 Nemo autem
immittit commissuram panni rudis in
vestimentum vetus : tollit enim plenitudinem
ejus a vestimento, et pejor scissura fit. 17
Neque mittunt vinum novum in utres veteres
: alioquin rumpuntur utres, et vinum
effunditur, et utres pereunt. Sed vinum
novum in utres novos mittunt : et ambo
conservantur.

UZDROWIENIE CIERPICEJ KRWOTOK

I WSKRZESZENIE CRKI JAIRA.
18 Gdy on to do nich mwi, oto jeden ksi
przystpi i pokoni mu si, mwic: Panie!
crka moja dopiero skonaa, ale przyjd,
w na ni rk swoj, a y bdzie. 19 A
Jezus wstawszy, poszed za nim i uczniowie
jego. 20 A oto niewiasta, ktra cierpiaa
krwotok przez lat dwanacie, przystpia z
tyu i dotkna si kraju szaty jego. 21
Mwia bowiem sama w sobie: Bylebym
tylko dotkna si szaty jego, bd zdrowa.
22 A Jezus obrciwszy si i ujrzawszy j,
rzek: Ufaj crko! Wiara twoja ciebie
uzdrowia. I uzdrowiona zostaa niewiasta od
owej godziny. 23 I gdy Jezus przyszed w

18 Hc illo loquente ad eos, ecce princeps

unus accessit, et adorabat eum, dicens :
Domine, filia mea modo defuncta est : sed
veni, impone manum tuam super eam, et
vivet. 19 Et surgens Jesus, sequebatur eum,
et discipuli ejus. 20 Et ecce mulier, qu
sanguinis fluxum patiebatur duodecim annis,
accessit retro, et tetigit fimbriam vestimenti
ejus. 21 Dicebat enim intra se : Si tetigero
tantum vestimentum ejus, salva ero. 22 At
Jesus conversus, et videns eam, dixit :
Confide, filia, fides tua te salvam fecit. Et
salva facta est mulier ex illa hora. 23 Et cum
venisset Jesus in domum principis, et vidisset
18

dom ksicia i ujrza fletnistw i tum

zgiek czynicy, mwi: 24 Odstpcie;
albowiem nie umara dzieweczka, ale pi. I
miali si z niego. 25 A gdy wyrzucono tum,
wszed i uj rk jej, i powstaa dzieweczka.
26 I rozesza si ta wie po wszystkiej owej
ziemi.

tibicines et turbam tumultuantem, dicebat :

24 Recedite : non est enim mortua puella, sed
dormit. Et deridebant eum. 25 Et cum ejecta
esset turba, intravit : et tenuit manum ejus, et
surrexit puella. 26 Et exiit fama hc in
universam terram illam.

LECZY DWCH LEPYCH I NIEMEGO.

27 A gdy Jezus przechodzi stamtd, szli za
nim dwaj lepi, woajc i mwic: Zmiuj si
nad nami, Synu Dawidw! 28 Gdy za
przyszed do domu, przystpili do niego
lepi. I rzek im Jezus: Wierzycie, e wam to
mog uczyni? Rzekli mu: Tak, Panie! 29
Wtedy dotkn si oczu ich, mwic: Niech
si wam stanie wedug wiary waszej. 30 I
otworzyy si oczy ich, i zagrozi im Jezus,
mwic: Baczcie, aby si kto nie dowiedzia.
31 Lecz oni wyszedszy, rozsawili go, po
wszystkiej owej ziemi. 32 Gdy ci za odeszli,
oto przywiedli mu czowieka niemego,
optanego od diaba. 33 A gdy diabe zosta
wyrzucony, przemwi niemy i dziwiy si
rzesze, mwic: Nigdy si tak nie okazao w
Izraelu. 34 Ale faryzeusze mwili: Przez
ksicia diabelskiego wypdza diaby.

27 Et transeunte inde Jesu, secuti sunt eum

duo cci, clamantes, et dicentes : Miserere
nostri, fili David. 28 Cum autem venisset
domum, accesserunt ad eum cci. Et dicit eis
Jesus : Creditis quia hoc possum facere vobis
? Dicunt ei : Utique, Domine. 29 Tunc tetigit
oculos eorum, dicens : Secundum fidem
vestram, fiat vobis. 30 Et aperti sunt oculi
eorum : et comminatus est illis Jesus, dicens :
Videte ne quis sciat. 31 Illi autem exeuntes,
diffamaverunt eum in tota terra illa. 32
Egressis autem illis, ecce obtulerunt ei
hominem mutum, dmonium habentem. 33
Et ejecto dmonio, locutus est mutus, et
mirat sunt turb, dicentes : Numquam
apparuit sic in Isral. 34 Pharisi autem
dicebant : In principe dmoniorum ejicit
dmones.

4. WYBR APOSTOW I DANE IM

NAUKI (9,35 -10,42)
LITUJE SI NAD LUDEM I PRAGNIE
DLA PASTERZY.
35 I obchodzi Jezus wszystkie miasta i
wioski, nauczajc w synagogach ich i
przepowiadajc ewangeli krlestwa, a
uzdrawiajc wszelk chorob i wszelk
niemoc. 36 Widzc za rzesze, zlitowa si
nad nimi, gdy byli strudzeni i lecy jako
owce, nie majce pasterza. 37 Wtedy rzek
uczniom swoim: niwo wprawdzie wielkie,
ale robotnikw mao. 38 Procie tedy Pana
niwa, aby wysa robotnikw na niwo
swoje.

35 Et circuibat Jesus omnes civitates, et

castella, docens in synagogis eorum, et
prdicans Evangelium regni, et curans
omnem languorem, et omnem infirmitatem.
36 Videns autem turbas, misertus est eis :
quia erant vexati, et jacentes sicut oves non
habentes pastorem. 37 Tunc dicit discipulis
suis : Messis quidem multa, operarii autem
pauci. 38 Rogate ergo Dominum messis, ut
mittat operarios in messem suam.

19

10

10

WADZA I IMIONA APOSTOW.

1 I zwoawszy dwunastu uczniw swoich,
da im moc nad duchami nieczystymi, aby je
wypdzali i uzdrawiali wszelk chorob i
wszelk niemoc. 2 Dwunastu za apostow
te s imiona: Pierwszy Szymon, ktrego zwi
Piotrem i Andrzej brat jego, Jakub, syn
Zebedeusza i Jan, brat jego, 3 Filip i
Bartomiej, Tomasz i Mateusz celnik, Jakub
Alfeuszowy i Tadeusz, 4 Szymon
Kananejczyk i Judasz Iszkariot, ktry go te
wyda.

1 Et convocatis duodecim discipulis suis,

dedit
illis
potestatem
spirituum
immundorum, ut ejicerent eos, et curarent
omnem languorem, et omnem infirmitatem. 2
Duodecim autem Apostolorum nomina sunt
hc. Primus, Simon, qui dicitur Petrus : et
Andreas frater ejus, 3 Jacobus Zebedi, et
Joannes
frater
ejus,
Philippus,
et
Bartholomus, Thomas, et Matthus
publicanus, Jacobus Alphi, et Thaddus, 4
Simon Chananus, et Judas Iscariotes, qui et
tradidit eum.

MAJ EWANGELIZOWA IZRAELA W

UBSTWIE I POKOJU.
5 Tych dwunastu posa Jezus, rozkazujc
im, mwic: Na drog pogan nie zachodcie,
i do miast samarytaskich nie wchodcie; 6
ale raczej idcie do owiec, ktre poginy z
domu Izraela. 7 Idc za przepowiadajcie,
mwic: e przybliyo si krlestwo
niebieskie. 8 Niemocnych uzdrawiajcie,
umarych
wskrzeszajcie,
trdowatych
oczyszczajcie, czartw wyrzucajcie; darmo
otrzymalicie, darmo dawajcie. 9 Nie miejcie
zota ani srebra, ani pienidzy w trzosach
swoich. 10 Ani torby podrnej, ani dwu
sukien, ani butw, ani laski; albowiem
godzien jest robotnik strawy swojej. 11 Do
ktregokolwiek za miasta albo miasteczka
wejdziecie, pytajcie si, kto w nim jest godny
i tam mieszkajcie, pki nie wyjdziecie. 12 A
wchodzc w dom, pozdrawiajcie go,
mwic: Pokj temu domowi. 13 I jeliby
dom w by godny, przyjdzie na pokj
wasz;. a jeliby nie by godny, pokj wasz
wrci si o was. 14 I ktokolwiek by was nie
przyj, i nie sucha mw waszych,
wychodzc precz z domu albo z miasta,
otrznijcie proch z ng waszych. 15
Zaprawd powiadam wam: Lej bdzie ziemi
sodomskiej i gomorejskiej w dzie sdny, ni
owemu miastu.

5 Hos duodecim misit Jesus, prcipiens eis,

dicens : In viam gentium ne abieritis, et in
civitates Samaritanorum ne intraveritis : 6
sed potius ite ad oves qu perierunt domus
Isral. 7 Euntes autem prdicate, dicentes :
Quia appropinquavit regnum clorum. 8
Infirmos curate, mortuos suscitate, leprosos
mundate, dmones ejicite : gratis accepistis,
gratis date. 9 Nolite possidere aurum, neque
argentum, neque pecuniam in zonis vestris :
10 non peram in via, neque duas tunicas,
neque calceamenta, neque virgam : dignus
enim est operarius cibo suo. 11 In
quamcumque autem civitatem aut castellum
intraveritis, interrogate, quis in ea dignus sit :
et ibi manete donec exeatis. 12 Intrantes
autem in domum, salutate eam, dicentes :
Pax huic domui. 13 Et siquidem fuerit domus
illa digna, veniet pax vestra super eam : si
autem non fuerit digna, pax vestra revertetur
ad vos. 14 Et quicumque non receperit vos,
neque audierit sermones vestros : exeuntes
foras de domo, vel civitate, excutite
pulverem de pedibus vestris. 15 Amen dico
vobis : Tolerabilius erit terr Sodomorum et
Gomorrhorum in die judicii, quam illi
civitati.

20

ZAPOWIADA PRZELADOWANIA.
16 Oto ja was posyam jak owce midzy
wilki, bdcie wic roztropni jak we, a
proci jak gobice. 17 Strzecie si za
ludzi; albowiem bd was wydawa przed
Rady i w synagogach swoich bd was
biczowa. 18 I do namiestnikw i do krlw
bdziecie wodzeni dla mnie na wiadectwo
im i poganom. 19 A gdy was wydadz, nie
mylcie, jak albo co bycie mwi mieli; bo
w owej godzinie bdzie wam dane, co bycie
mwili: 20 Albowiem nie wy jestecie,
ktrzy mwicie, ale Duch Ojca waszego,
ktry mwi w was. 21 Wyda za brat brata
na mier i ojciec syna, i powstan dzieci
przeciw rodzicom, i o mier ich
przyprawia bd. 22 I bdziecie w
nienawici u wszystkich dla imienia mego.
Ale kto wytrwa a do koca, ten bdzie
zbawiony. 23 A gdy was przeladowa bd
w tym miecie, uciekajcie do drugiego.
Zaprawd powiadam wam, e nie skoczycie
miast izraelskich, a przyjdzie Syn
Czowieczy.

16 Ecce ego mitto vos sicut oves in medio

luporum. Estote ergo prudentes sicut
serpentes, et simplices sicut columb. 17
Cavete autem ab hominibus. Tradent enim
vos in conciliis, et in synagogis suis
flagellabunt vos : 18 et ad prsides, et ad
reges ducemini propter me in testimonium
illis, et gentibus. 19 Cum autem tradent vos,
nolite cogitare quomodo, aut quid loquamini
: dabitur enim vobis in illa hora, quid
loquamini : 20 non enim vos estis qui
loquimini, sed Spiritus Patris vestri, qui
loquitur in vobis. 21 Tradet autem frater
fratrem in mortem, et pater filium : et
insurgent filii in parentes, et morte eos
afficient : 22 et eritis odio omnibus propter
nomen meum : qui autem perseveraverit
usque in finem, hic salvus erit. 23 Cum
autem persequentur vos in civitate ista, fugite
in aliam. Amen dico vobis, non
consummabitis civitates Isral, donec veniat
Filius hominis.

KOGO NALEY SI BA?

24 Nie jest ucze nad mistrza, ani suga nad
pana swego. 25 Dosy uczniowi, aby by
jako mistrz jego, a sudze jako Pan jego. Jeli
gospodarza Belzebubem nazwali, jake
daleko wicej domownikw jego? 26 A wic
nie bjcie si ich; albowiem nie ma nic
skrytego, co by nie miao by odkryte; ani
tajemnego, czego by wiedzie nie miano. 27
Co wam w ciemnoci mwi, powiadajcie na
wietle, a co na ucho syszycie,
przepowiadajcie na dachach. 28 I nie bjcie
si tych, ktrzy zabijaj ciao, a duszy zabi
nie mog; ale raczej bjcie si tego, ktry i
dusz i ciao moe zatraci w piekle. 29 Czy
nie sprzedaj dwch wrbli za miedziaka? I
ani jeden z nich nie spadnie na ziemi bez
Ojca waszego? 30 A wasze wosy wszystkie
na gowie s policzone. 31 Nie bjcie si
tedy; lepsi jestecie wy ni wiele wrbli. 32
Kady wic, ktry mnie wyzna przed ludmi,
wyznam go i ja przed Ojcem moim; ktry
jest w niebiosach.

24 Non est discipulus super magistrum, nec

servus super dominum suum : 25 sufficit
discipulo ut sit sicut magister ejus, et servo,
sicut dominus ejus. Si patremfamilias
Beelzebub vocaverunt, quanto magis
domesticos ejus ? 26 Ne ergo timueritis eos.
Nihil enim est opertum, quod non revelabitur
: et occultum, quod non scietur. 27 Quod
dico vobis in tenebris, dicite in lumine : et
quod in aure auditis, prdicate super tecta.
28 Et nolite timere eos qui occidunt corpus,
animam autem non possunt occidere : sed
potius timete eum, qui potest et animam et
corpus perdere in gehennam. 29 Nonne duo
passeres asse veneunt ? et unus ex illis non
cadet super terram sine Patre vestro. 30
Vestri autem capilli capitis omnes numerati
sunt. 31 Nolite ergo timere : multis
passeribus meliores estis vos. 32 Omnis ergo
qui confitebitur me coram hominibus,
confitebor et ego eum coram Patre meo, qui
in clis est.
21

33 Kto by za zapar si mnie przed ludmi, 33 Qui autem negaverit me coram

zapr si go i ja przed Ojcem moim, ktry hominibus, negabo et ego eum coram Patre
jest w niebiosach.
meo, qui in clis est.
NIE POKJ, ALE WOJN OGASZA.
34 Nie mniemajcie, e przyszedem pokj
zsya na ziemi. Nie przyszedem zsya
pokoju, ale miecz. 35 Przyszedem bowiem
oddzieli czowieka od ojca swego i crk od
matki swojej i synow od wiekry swojej. 36
I bd nieprzyjacimi czowieka domownicy
jego. 37 Kto miuje ojca albo matk wicej
ni mnie, nie jest mnie godzien, a kto miuje
syna albo crk nade mnie, nie jest mnie
godzien. 38 A kto nie bierze krzya swego i
nie naladuje mnie, nie jest mnie godzien. 39
Kto znalaz dusz swoj, straci j; a kto by
utraci dusz sw dla mnie, znajdzie j. 40
Kto was przyjmuje, mnie przyjmuje, a kto
mnie przyjmuje, przyjmuje tego, ktry mnie
posa. 41 Kto przyjmuje proroka w imi
proroka, otrzyma zapat proroka, i kto
przyjmuje
sprawiedliwego
w
imi
sprawiedliwego,
otrzyma
zapat
sprawiedliwego. 42 A ktokolwiek by da si
napi jednemu z tych najmniejszych kubek
zimnej wody, tylko w imi ucznia, zaprawd
powiadam wam, nie straci zapaty swojej.

34 Nolite arbitrari quia pacem venerim

mittere in terram : non veni pacem mittere,
sed gladium : 35 veni enim separare
hominem adversus patrem suum, et filiam
adversus matrem suam, et nurum adversus
socrum suam : 36 et inimici hominis,
domestici ejus. 37 Qui amat patrem aut
matrem plus quam me, non est me dignus : et
qui amat filium aut filiam super me, non est
me dignus. 38 Et qui non accipit crucem
suam, et sequitur me, non est me dignus. 39
Qui invenit animam suam, perdet illam : et
qui perdiderit animam suam propter me,
inveniet eam. 40 Qui recipit vos, me recipit :
et qui me recipit, recipit eum qui me misit.
41 Qui recipit prophetam in nomine
prophet, mercedem prophet accipiet : et
qui recipit justum in nomine justi, mercedem
justi accipiet. 42 Et quicumque potum dederit
uni ex minimis istis calicem aqu frigid
tantum in nomine discipuli : amen dico
vobis, non perdet mercedem suam.

5. A ZATEM JEZUS JEST MESJASZEM

(11,1-30)

11

11

WIADCZ O TYM CZYNY JEGO.

1 I stao si, gdy Jezus skoczy
przykazywa dwunastu uczniom swoim,
odszed stamtd, aby uczy i przepowiada w
miastach ich. 2 Jan za, gdy usysza w
wizieniu o dzieach Chrystusa, posawszy
dwch uczniw swoich, 3 rzek mu: Ty jest,
ktry ma przyj, czyli innego czekamy? 4 A
odpowiadajc Jezus, rzek im: Idcie,
doniecie Janowi, cocie syszeli i widzieli: 5
"lepi widz," chromi chodz, trdowaci
bywaj oczyszczeni, gusi sysz, umarli
zmartwychwstaj,
ubogim
ewangeli
opowiadaj.

1 Et factum est, cum consummasset Jesus,

prcipiens duodecim discipulis suis, transiit
inde ut doceret, et prdicaret in civitatibus
eorum. 2 Joannes autem cum audisset in
vinculis opera Christi, mittens duos de
discipulis suis, 3 ait illi : Tu es, qui venturus
es, an alium exspectamus ? 4 Et respondens
Jesus ait illis : Euntes renuntiate Joanni qu
audistis, et vidistis. 5 Cci vident, claudi
ambulant, leprosi mundantur, surdi audiunt,
mortui resurgunt, pauperes evangelizantur :

22

6 A bogosawiony jest, ktry si ze mnie nie 6 et beatus est, qui non fuerit scandalizatus in
zgorszy.
me.
WIADCZY JAN, KTRY ZASUGUJE
NA WIAR.
7 Gdy za oni odchodzili, pocz Jezus
mwi do rzesz o Janie: Cocie wyszli na
pustyni widzie? Trzcin chwiejc si od
wiatru? 8 Ale cocie wyszli widzie?
Czowieka w mikkie szaty obleczonego?
Oto ci, co w mikkie szaty si ubieraj, w
domach krlewskich s. 9 Ale cocie wyszli
widzie? Proroka? Zaiste powiadam wam: I
wicej ni proroka. 10 Ten jest bowiem, o
ktrym napisano: "Oto ja posyam Anioa
mego przed obliczem twoim, ktry zgotuje
drog tw przed tob." 11 Zaprawd
powiadam wam: Nie powsta midzy
narodzonymi z niewiast wikszy nad Jana
Chrzciciela, lecz ktry jest mniejszy w
krlestwie niebieskim, wikszy jest, ni on.
12 A od dni Jana Chrzciciela a dotd,
krlestwo niebieskie gwat cierpi i
gwatownicy je porywaj. 13 Gdy wszyscy
prorocy i Zakon a do Jana prorokowali. 14
A jeli chcecie przyj, on jest Eliaszem,
ktry ma przyj. 15 Kto ma uszy ku
suchaniu, niechaj sucha.

7 Illis autem abeuntibus, cpit Jesus dicere

ad turbas de Joanne : Quid existis in
desertum videre ? arundinem vento agitatam
? 8 Sed quid existis videre ? hominem
mollibus vestitum ? Ecce qui mollibus
vestiuntur, in domibus regum sunt. 9 Sed
quid existis videre ? prophetam ? Etiam dico
vobis, et plus quam prophetam. 10 Hic est
enim de quo scriptum est : Ecce ego mitto
angelum meum ante faciem tuam, qui
prparabit viam tuam ante te. 11 Amen dico
vobis, non surrexit inter natos mulierum
major Joanne Baptista : qui autem minor est
in regno clorum, major est illo. 12 A diebus
autem Joannis Baptist usque nunc, regnum
clorum vim patitur, et violenti rapiunt illud.
13 Omnes enim prophet et lex usque ad
Joannem prophetaverunt : 14 et si vultis
recipere, ipse est Elias, qui venturus est. 15
Qui habet aures audiendi, audiat.

A WIC BIADA NIEWIERNYM.

16 Komu za przyrwnam to plemi?
Podobne jest chopitom siedzcym na
rynku, ktre woajc do rwienikw, 17
mwi: piewalimy wam, a nie taczylicie,
zawodzilimy, a nie pakalicie. 18
Albowiem przyszed Jan nie jedzc ani nie
pijc, i powiadaj: Czarta ma. 19 Przyszed
Syn Czowieczy, jedzc i pijc i mwi: Oto
czowiek oberca i winopilca, przyjaciel
celnikw i grzesznikw. I usprawiedliwiona
jest mdro od synw swoich.

16
Cui
autem
similem
stimabo
generationem istam ? Similis est pueris
sedentibus in foro : qui clamantes
coqualibus 17 dicunt : Cecinimus vobis, et
non saltastis : lamentavimus, et non
planxistis. 18 Venit enim Joannes neque
manducans, neque bibens, et dicunt :
Dmonium habet. 19 Venit Filius hominis
manducans, et bibens, et dicunt : Ecce homo
vorax, et potator vini, publicanorum et
peccatorum amicus. Et justificata est
sapientia a filiis suis.

BIADA, ZWASZCZA
ZATWARDZIAYM.
20 Wtedy pocz wymawia miastom, w 20 Tunc cpit exprobrare civitatibus, in
ktrych stao si bardzo wiele cudw jego, e quibus fact sunt plurim virtutes ejus, quia
nie czyniy pokuty. 21 Biada tobie Korozain! non egissent pnitentiam : 21 V tibi
23

Biada tobie Betsaido! Gdyby bowiem w

Tyrze i w Sydonie stay si byy cuda, ktre
stay si u was, dawno by byy czyniy
pokut we wosiennicy i w popiele. 22
Wszake powiadam wam: lej bdzie Tyrowi
i Sydonowi w dzie sdu, nili wam. 23 A ty
Kafarnaum czy si a do nieba wyniesiesz?
A do pieka zstpisz, bo gdyby si byy w
Sodomie stay cuda, ktre si dziay w tobie,
byaby si moe ostaa a do tego dnia. 24
Wszake powiadam wam: I znoniej bdzie
ziemi sodomitw w dzie sdu, anieli tobie.

Corozain, v tibi Bethsaida : quia, si in Tyro

et Sidone fact essent virtutes qu fact
sunt in vobis, olim in cilicio et cinere
pnitentiam egissent. 22 Verumtamen dico
vobis : Tyro et Sidoni remissius erit in die
judicii, quam vobis. 23 Et tu Capharnaum,
numquid usque in clum exaltaberis ? usque
in infernum descendes, quia si in Sodomis
fact fuissent virtutes qu fact sunt in te,
forte mansissent usque in hanc diem. 24
Verumtamen dico vobis, quia terr
Sodomorum remissius erit in die judicii,
quam tibi.

A BOGOSAWIENI WIERZCY.
25 Wwczas odpowiadajc Jezus, rzek:
Wyznaj tobie, Ojcze, Panie nieba i ziemi,
e te rzeczy zakry przed mdrymi i
roztropnymi, a objawie je maluczkim. 26
Tak Ojcze, poniewa tak spodobao si tobie.
27 Wszystko dane mi jest od Ojca mego. I
nikt nie zna Syna tylko Ojciec, ani Ojca nikt
nie zna, tylko Syn i ten, komu by Syn chcia
objawi. 28 Pjdcie do mnie wszyscy,
ktrzy pracujecie i jestecie obcieni, a Ja
was ochodz. 29Wemijcie jarzmo moje na
si, a uczcie si ode mnie, em jest cichy i
pokornego serca, a znajdziecie odpoczynek
duszom waszym. 30 Albowiem jarzmo moje
sodkie jest, a brzemi moje lekkie.

25 In illo tempore respondens Jesus dixit :

Confiteor tibi, Pater, Domine cli et terr,
quia abscondisti hc a sapientibus, et
prudentibus, et revelasti ea parvulis. 26 Ita
Pater : quoniam sic fuit placitum ante te. 27
Omnia mihi tradita sunt a Patre meo. Et
nemo novit Filium, nisi Pater : neque Patrem
quis novit, nisi Filius, et cui voluerit Filius
revelare. 28 Venite ad me omnes qui
laboratis, et onerati estis, et ego reficiam vos.
29 Tollite jugum meum super vos, et discite
a me, quia mitis sum, et humilis corde : et
invenietis requiem animabus vestris. 30
Jugum enim meum suave est, et onus meum
leve.

6. MNOCE SI SPRZECIWY
(12,1-50)

12

12

SPR O SZABAT.
1 Wwczas szed Jezus w szabat przez
zboa, a uczniowie jego bdc godni,
poczli rwa kosy i je. "Faryzeusze za
ujrzawszy, rzekli mu: Oto uczniowie twoi
czyni, czego si nie godzi czyni w szabat.
3 Lecz on im powiedzia: Nie czytalicie, co
uczyni Dawid, kiedy akn, i ci, ktrzy z
nim byli? 4 Jak wszed do domu Boego i
jad chleb pokadny, ktrego mu si nie
godzio je, ani tym, ktrzy z nim byli, tylko

1 In illo tempore abiit Jesus per sata sabbato :

discipuli autem ejus esurientes cperunt
vellere spicas, et manducare. 2 Pharisi
autem videntes, dixerunt ei : Ecce discipuli
tui faciunt quod non licet facere sabbatis. 3
At ille dixit eis : Non legistis quid fecerit
David, quando esuriit, et qui cum eo erant : 4
quomodo intravit in domum Dei, et panes
propositionis comedit, quos non licebat ei
edere, neque his qui cum eo erant, nisi solis
24

samym kapanom? 5 Albocie nie czytali w

Zakonie, e w szabaty kapani w wityni
gwac szabat, a s bez winy. 6 Ale mwi
wam, e tu jest wikszy ni witynia. 7
Gdybycie za wiedzieli, co znaczy:
"Miosierdzia chc, a nie ofiary," nigdy
bycie nie byli potpili niewinnych. 8
Albowiem Panem jest Syn Czowieczy i
szabatu.

sacerdotibus ? 5 aut non legistis in lege quia

sabbatis sacerdotes in templo sabbatum
violant, et sine crimine sunt ? 6 Dico autem
vobis, quia templo major est hic. 7 Si autem
sciretis, quid est : Misericordiam volo, et non
sacrificium : numquam condemnassetis
innocentes : 8 dominus enim est Filius
hominis etiam sabbati.

UZDRAWIA USCH RK W SZABAT.

9 A gdy odszed stamtd, przyszed do ich
synagogi. 10 A oto czowiek majcy usch
rk; i pytali go, mwic: Czy godzi si w
szabaty uzdrawia, aby go oskaryli. 11 On
za rzek im: Ktry z was czowiek, jeliby
mia owc jedn, a ona wpadaby w d w
szabat, czy jej nie wemie i nie podniesie?
12 O ile wicej wart jest czowiek ni
owca? Przeto godzi si w szabaty dobrze
czyni. 13 Wtedy rzek czowiekowi:
Wycignij rk twoj. I wycign, i
przywrcona jest do zdrowia jako druga. 14
Faryzeusze za wyszedszy, naradzali si
przeciw niemu, jakby go straci.

9 Et cum inde transisset, venit in synagogam

eorum. 10 Et ecce homo manum habens
aridam, et interrogabant eum, dicentes : Si
licet sabbatis curare ? ut accusarent eum. 11
Ipse autem dixit illis : Quis erit ex vobis
homo, qui habeat ovem unam, et si ceciderit
hc sabbatis in foveam, nonne tenebit et
levabit eam ? 12 Quanto magis melior est
homo ove ? itaque licet sabbatis benefacere.
13 Tunc ait homini : Extende manum tuam.
Et extendit, et restituta est sanitati sicut
altera. 14 Exeuntes autem pharisi,
consilium faciebant adversus eum, quomodo
perderent eum.

PROROCTWO IZAJASZA O SODYCZY

CHRYSTUSA.
15 Ale Jezus wiedzc, odszed stamtd, i
poszo wielu za nim, i uzdrowi ich
wszystkich. 16 I rozkaza im, aby go nie
wyjawiali. 17 Aby si wypenio, co byo
powiedziane
przez
Izajasza
proroka
mwicego: 18 "Oto suga mj, ktrego
obraem, miy mj, w ktrym dobrze
upodobaa sobie dusza moja. Poo ducha
mojego na nim, a sd poganom opowie. l9
Nie bdzie si wadzi, ani nie bdzie woa, i
nikt nie usyszy na ulicach gosu jego. 20
Trzciny zgniecionej nie zamie, a lnu
kurzcego si nie zagasi, a doprowadzi sd
ku zwycistwu. 21 A w imieniu jego narody
nadziej mie bd."

15 Jesus autem sciens recessit inde : et secuti

sunt eum multi, et curavit eos omnes : 16 et
prcepit eis ne manifestum eum facerent. 17
Ut adimpleretur quod dictum est per Isaiam
prophetam, dicentem : 18 Ecce puer meus,
quem elegi, dilectus meus, in quo bene
complacuit anim me. Ponam spiritum
meum super eum, et judicium gentibus
nuntiabit. 19 Non contendet, neque clamabit,
neque audiet aliquis in plateis vocem ejus :
20 arundinem quassatam non confringet, et
linum fumigans non extinguet, donec ejiciat
ad victoriam judicium : 21 et in nomine ejus
gentes sperabunt.

25

BLUNIERCZE OBELGI
FARYZEUSZW.
22 Wtedy przywiedziono mu optanego od
diaba, lepego i niemego, i uzdrowi go tak,
i mwi i widzia. 24 I zdumieway si
wszystkie rzesze, i mwiy: Czy ten nie jest
synem Dawida? 24 Faryzeusze za
usyszawszy, rzekli: Ten nie wyrzuca
czartw, tylko przez Belzebuba, ksicia
czartowskiego. 25 Ale Jezus wiedzc myli
ich, rzek im: Wszelkie krlestwo
rozdzielone
przeciwko
sobie
bdzie
spustoszone, i wszelkie miasto albo dom
rozdzielony przeciwko sobie nie ostoi si. 26
A jeli szatan szatana wyrzuca, przeciwko
sobie jest rozdzielony; jake tedy ostoi si
krlestwo jego? 27 A jeli ja przez
Belzebuba wyrzucam czarty, synowie wasi
przez kogo wyrzucaj? Dlatego oni bd
sdziami waszymi. 28 Lecz jeli ja Duchem
Boym wyrzucam czarty, wic przyszo do
was krlestwo Boe. 29 Albo jak moe kto
wej do domu mocarza i sprzt jego
zagrabi, jeliby pierwej nie zwiza
mocarza, i wtedy dopiero dom jego ograbi?
30 Kto nie jest ze mn, przeciwko mnie jest,
a kto nie gromadzi ze mn, rozprasza.

22 Tunc oblatus est ei dmonium habens,

ccus, et mutus, et curavit eum ita ut
loqueretur, et videret. 23 Et stupebant omnes
turb, et dicebant : Numquid hic est filius
David ? 24 Pharisi autem audientes,
dixerunt : Hic non ejicit dmones nisi in
Beelzebub principe dmoniorum. 25 Jesus
autem sciens cogitationes eorum, dixit eis :
Omne regnum divisum contra se desolabitur :
et omnis civitas vel domus divisa contra se,
non stabit. 26 Et si Satanas Satanam ejicit,
adversus se divisus est : quomodo ergo stabit
regnum ejus ? 27 Et si ego in Beelzebub
ejicio dmones, filii vestri in quo ejiciunt ?
ideo ipsi judices vestri erunt. 28 Si autem ego
in Spiritu Dei ejicio dmones, igitur pervenit
in vos regnum Dei. 29 Aut quomodo potest
quisquam intrare in domum fortis, et vasa
ejus diripere, nisi prius alligaverit fortem ? et
tunc domum illius diripiet. 30 Qui non est
mecum, contra me est ; et qui non congregat
mihi, spargit.

GRZECH PRZECIWKO DUCHOWI W.

31 Dlatego powiadam wam: Wszelki grzech i
blunierstwo bdzie odpuszczone ludziom,
ale blunierstwo Ducha nie bdzie
odpuszczone. 32 I ktokolwiek by rzek sowo
przeciwko Synowi Czowieczemu, bdzie
mu odpuszczone, ale kto by mwi przeciw
Duchowi witemu, nie bdzie mu
odpuszczone, ani w tym wieku, ani w
przyszym. 33 Albo przyznajcie, e drzewo
dobre, i owoc jego dobry, albo przyznajcie,
e drzewo ze, i owoc jego zy, albowiem
drzewo bywa poznawane z owocu. 34 Plemi
mijowe! jake moecie dobre rzeczy
mwi, bdc zymi? Albowiem z obfitoci
serca usta mwi. 35 Dobry czowiek z
dobrego skarbu wynosi rzeczy dobre, a zy
czowiek ze zego skarbu wynosi ze. 36 A
powiadam wam, e z kadego sowa
prnego, ktre by wyrzekli ludzie, zdadz

31 Ideo dico vobis : Omne peccatum et

blasphemia remittetur hominibus, Spiritus
autem blasphemia non remittetur. 32 Et
quicumque dixerit verbum contra Filium
hominis, remittetur ei : qui autem dixerit
contra Spiritum Sanctum, non remittetur ei,
neque in hoc sculo, neque in futuro. 33 Aut
facite arborem bonam, et fructum ejus
bonum : aut facite arborem malam, et
fructum ejus malum : siquidem ex fructu
arbor agnoscitur. 34 Progenies viperarum,
quomodo potestis bona loqui, cum sitis mali
? ex abundantia enim cordis os loquitur. 35
Bonus homo de bono thesauro profert bona :
et malus homo de malo thesauro profert
mala. 36 Dico autem vobis quoniam omne
verbum otiosum, quod locuti fuerint
homines, reddent rationem de eo in die
judicii.
26

liczb w dzie sdu. 37 Albowiem ze sw 37 Ex verbis enim tuis justificaberis et ex

twoich bdziesz usprawiedliwiony, i ze sw verbis tuis condemnaberis.
twoich bdziesz potpiony.
ZNAK JONASZA.
38 Wtedy odpowiedzieli mu niektrzy z
doktorw i z faryzeuszw, mwic:
Nauczycielu! chcemy od ciebie znak
widzie. 39 On za odpowiadajc, rzek im:
Plemi ze i cudzoone znaku szuka, a znak
mu nie bdzie dany, tylko znak Jonasza
proroka. 40 Albowiem jak by Jonasz w
brzuchu wieloryba trzy dni i trzy noce, tak
bdzie Syn Czowieczy w sercu ziemi trzy
dni i trzy noce. 41 Mowie niniwici
powstan na sdzie z tym plemieniem i
potpi je, gdy pokut czynili na kazanie
Jonaszowe; a oto tutaj wicej nili Jonasz. 42
Krlowa z poudnia powstanie na sdzie z
tym plemieniem i potpi je, gdy przyjechaa
z kracw ziemi sucha mdroci
Salomonowej; a oto tutaj wicej ni
Salomon.

38 Tunc responderunt ei quidam de scribis et

pharisis, dicentes : Magister, volumus a te
signum videre. 39 Qui respondens ait illis :
Generatio mala et adultera signum qurit : et
signum non dabitur ei, nisi signum Jon
prophet. 40 Sicut enim fuit Jonas in ventre
ceti tribus diebus, et tribus noctibus, sic erit
Filius hominis in corde terr tribus diebus et
tribus noctibus. 41 Viri Ninivit surgent in
judicio
cum
generatione
ista,
et
condemnabunt eam : quia pnitentiam
egerunt in prdicatione Jon, et ecce plus
quam Jonas hic. 42 Regina austri surget in
judicio cum generatione ista, et condemnabit
eam : quia venit a finibus terr audire
sapientiam Salomonis, et ecce plus quam
Salomon hic.

TAKTYKA DUCHA NIECZYSTEGO.

43 Gdy za nieczysty duch wyjdzie z
czowieka, chodzi po miejscach suchych,
szukajc odpocznienia, a nie znajduje. 44
Wtedy mwi: Wrc si do domu mego,
skd wyszedem. I przyszedszy, znajduje go
pustym, umiecionym i ozdobionym. 45
Wtedy idzie i b1erze ze sob siedmiu innych
duchw gorszych, ni sam, i wszedszy,
,mieszkaj tam; i staj si ostateczne rzeczy
czowieka owego gorsze nili pierwsze. Tak
bdzie i z tym plemieniem niegodziwym.

43 Cum autem immundus spiritus exierit ab

homine, ambulat per loca arida, qurens
requiem, et non invenit. 44 Tunc dicit :
Revertar in domum meam, unde exivi. Et
veniens invenit eam vacantem, scopis
mundatam, et ornatam. 45 Tunc vadit, et
assumit septem alios spiritus secum
nequiores se, et intrantes habitant ibi : et
fiunt novissima hominis illius pejora
prioribus. Sic erit et generationi huic
pessim.

KTO MATK I BRATEM JEZUSA?

46 Gdy on jeszcze mwi do rzeszy, oto
matka jego i bracia stanli przed domem,
chcc z nim mwi. 47 A kto mu rzek: Oto
matka twoja i bracia twoi przed domem stoj,
szukajc ci. 48 Lecz on odpowiadajc, rzek
mwicemu do siebie: Kto jest matk moj i
ktrzy s brami moimi? 49 I wycignwszy
rk ku uczniom swoim rzek: Oto matka
moja i bracia moi.

46 Adhuc eo loquente ad turbas, ecce mater

ejus et fratres stabant foris, qurentes loqui
ei. 47 Dixit autem ei quidam : Ecce mater
tua, et fratres tui foris stant qurentes te. 48
At ipse respondens dicenti sibi, ait : Qu est
mater mea, et qui sunt fratres mei ? 49 Et
extendens manum in discipulos suos, dixit :
Ecce mater mea, et fratres mei.

27

50 Albowiem ktokolwiek by speni wol 50 Quicumque enim fecerit voluntatem Patris

Ojca mego, ktry jest w niebiosach, ten jest mei, qui in clis est, ipse meus frater, et
bratem moim i siostr i matk.
soror, et mater est.
7. NAUCZANIE W PRZYPOWIECIACH
(13,1-53)

13

13

PRZYPOWIE O SIEWCY.
1 Owego dnia wyszedszy Jezus z domu,
siedzia nad morzem. 2 I zebray si przy nim
rzesze wielkie tak, e wstpiwszy do odzi,
siedzia, a caa rzesza staa na brzegu. 3 I
powiedzia im wiele w przypowieciach,
mwic: Oto szed sia, ktry sieje. 4 A gdy
sia, niektre pady obok drogi, i przyleciay
ptaki niebieskie, i wydziobay je. 5 Inne za
pady na opoczyste, gdzie nie miay wiele
zlemi,i wnet wzeszy, bo nie miay gbokiej
ziemi. 6 A gdy soce wzeszo, zwidy i e
nie miay korzenia, uschy. 7 Inne za pady
midzy ciernie, a ciernie wyrosy i zadusiy
je. 8 A inne pady na ziemi dobr i day
owoc: jedno setny, drugie szedziesity, a
inne trzydziesty. 9 Kto ma uszy ku suchaniu,
niechaj sucha.

1 In illo die exiens Jesus de domo, sedebat

secus mare. 2 Et congregat sunt ad eum
turb mult, ita ut naviculam ascendens
sederet : et omnis turba stabat in littore, 3 et
locutus est eis multa in parabolis, dicens :
Ecce exiit qui seminat, seminare. 4 Et dum
seminat, qudam ceciderunt secus viam, et
venerunt volucres cli, et comederunt ea. 5
Alia autem ceciderunt in petrosa, ubi non
habebant terram multam : et continuo exorta
sunt, quia non habebant altitudinem terr : 6
sole autem orto stuaverunt ; et quia non
habebant radicem, aruerunt. 7 Alia autem
ceciderunt in spinas : et creverunt spin, et
suffocaverunt ea. 8 Alia autem ceciderunt in
terram bonam : et dabant fructum, aliud
centesimum, aliud sexagesimum, aliud
trigesimum. 9 Qui habet aures audiendi,
audiat.

CZEMU PRZEZ PRZYPOWIECI

NAUCZA.
10 I przystpiwszy uczniowie, rzekli mu:
Czemu im mwisz w przypowieciach? 11 A
on odpowiadajc, rzek im: Gdy wam dane
jest
pozna
tajemnice
krlestwa
niebieskiego, tamtym za nie jest dane. 12
Albowiem ktokolwiek ma, bdzie mu dane i
bdzie obfitowa, kto za nie ma, i to co ma,
bdzie wzite od niego. 13 Dlatego mwi
im w przypowieciach, e patrzc, nie widz,
a suchajc, nie sysz ani rozumiej. 14 I
spenia si na nich proroctwo Izajasza,
mwicego: "Suchem sucha bdziecie, a
nie zrozumiecie i widzc, widzie bdziecie,
a nie ujrzycie. 15 Albowiem zatyo serce
ludu tego, a uszami ciko syszeli i oczy

10 Et accedentes discipuli dixerunt ei : Quare

in parabolis loqueris eis ? 11 Qui respondens,
ait illis : Quia vobis datum est nosse mysteria
regni clorum : illis autem non est datum. 12
Qui enim habet, dabitur ei, et abundabit : qui
autem non habet, et quod habet auferetur ab
eo. 13 Ideo in parabolis loquor eis : quia
videntes non vident, et audientes non
audiunt, neque intelligunt. 14 Et adimpletur
in eis prophetia Isai, dicentis : Auditu
audietis, et non intelligetis : et videntes
videbitis, et non videbitis. 15 Incrassatum est
enim cor populi hujus, et auribus graviter
audierunt, et oculos suos clauserunt :
nequando videant oculis, et auribus audiant,
28

swe zamruyli, eby kiedy oczyma nie

widzieli i uszami nie syszeli, a sercem nie
zrozumieli i nie nawrcili si, a uzdrowibym
ich." 16 Wasze za oczy bogosawione, e
widz, i uszy wasze, e sysz. 17 Albowiem
zaprawd mwi wam, i wielu prorokw i
sprawiedliwych pragno widzie, co
widzicie, a nie widzieli, i sysze, co
syszycie, a nie syszeli.

et corde intelligant, et convertantur, et sanem

eos. 16 Vestri autem beati oculi quia vident,
et aures vestr quia audiunt. 17 Amen
quippe dico vobis, quia multi prophet et
justi cupierunt videre qu videtis, et non
viderunt : et audire qu auditis, et non
audierunt.

WYJANIA PRZYPOWIE O SIEWCY.

18 Wy zatem suchajcie przypowieci o
siewcy. 19 Do kadego, co sucha sowa o
krlestwie, a nie rozumie, przychodzi Zy i
porywa to, co byo wsiane w serce jego. Ten
jest, ktry zosta obok drogi posiany. 20 A
ktry na opoczystych zosta posiany, ten jest,
ktry sucha sowa, i zaraz je z radoci
przyjmuje. 21 Nie ma za korzenia w sobie,
ale trwa do czasu, a gdy przypadnie ucisk i
przeladowanie dla sowa, wnet si gorszy.
22 A ktry zosta posiany midzy ciernie, ten
jest, ktry sucha sowa, a troska wiata tego
i szukanie bogactw zadusza sowo, i staje si
bez poytku. 23 A ktry zosta posiany na
ziemi dobr, ten jest, ktry sucha sowa i
rozumie i owoc przynosi, a mianowicie jedno
wydaje setny, a drugie szedziesity, a inne
trzydziesty.

18 Vos ergo audite parabolam seminantis. 19

Omnis qui audit verbum regni, et non
intelligit, venit malus, et rapit quod
seminatum est in corde ejus : hic est qui
secus viam seminatus est. 20 Qui autem
super petrosa seminatus est, hic est qui
verbum audit, et continuo cum gaudio accipit
illud : 21 non habet autem in se radicem, sed
est temporalis : facta autem tribulatione et
persecutione propter verbum, continuo
scandalizatur. 22 Qui autem seminatus est in
spinis, hic est qui verbum audit, et sollicitudo
sculi istius, et fallacia divitiarum suffocat
verbum, et sine fructu efficitur. 23 Qui vero
in terram bonam seminatus est, hic est qui
audit verbum, et intelligit, et fructum affert,
et facit aliud quidem centesimum, aliud
autem sexagesimum, aliud vero trigesimum.

PRZYPOWIE O KKOLU.
24 Inn przypowie przedoy im, mwic:
Podobne
jest
krlestwo
niebieskie
czowiekowi, ktry posia dobre nasienie na
roli swojej. 25 Gdy za ludzie spali,
przyszed nieprzyjaciel jego i nasia kkolu
midzy pszenic, i odszed. 26 A gdy urosa
trawa i owoc uczynia, wtedy pokaza si i
kkol. 27 Przystpiwszy za sudzy
gospodarza, rzekli mu: Panie, czye nie
posia dobrego nasienia na roli swojej? Skd
wic ma kkol? 26 I rzek im: Nieprzyjazny
czowiek to uczyni. A sudzy rzekli mu:
Chcesz, pjdziemy i zbierzemy go? 29 I
rzek: Nie, bycie przypadkiem zbierajc
kkol, nie wykorzenili razem z nim i
pszenicy. 30 Dopucie obojgu r a do
niwa, a czasu niwa powiem ecom:,

24 Aliam parabolam proposuit illis, dicens :

Simile factum est regnum clorum homini,
qui seminavit bonum semen in agro suo : 25
cum autem dormirent homines, venit
inimicus ejus, et superseminavit zizania in
medio tritici, et abiit. 26 Cum autem
crevisset herba, et fructum fecisset, tunc
apparuerunt et zizania. 27 Accedentes autem
servi patrisfamilias, dixerunt ei : Domine,
nonne bonum semen seminasti in agro tuo ?
unde ergo habet zizania ? 28 Et ait illis :
Inimicus homo hoc fecit. Servi autem
dixerunt ei : Vis, imus, et colligimus ea ? 29
Et ait : Non : ne forte colligentes zizania,
eradicetis simul cum eis et triticum. 30 Sinite
utraque crescere usque ad messem, et in
tempore messis dicam messoribus : Colligite
29

Zbierzcie pierwej kkol i zwicie go w primum zizania, et alligate ea in fasciculos ad

snopki ku spaleniu, a pszenic zgromadcie comburendum : triticum autem congregate in
do gumna mojego.
horreum meum.
O ZIARNIE GORCZYCZNYM I O
KWASIE.
31 Inn przypowie przedoy im, mwic:
Podobne jest krlestwo niebieskie ziarnu
gorczycznemu, ktre wziwszy czowiek,
posia na roli swojej. 32 Jest ono wprawdzie
najmniejsze ze wszelkiego nasienia, ale
kiedy uronie, wiksze jest nad wszystkie
jarzyny i staje si drzewem, tak e ptaki
niebieskie przylatuj i mieszkaj na
gazkach jego. 33 Inn przypowie
powiedzia im: Podobne jest krlestwo
niebieskie do kwasu, ktry wziwszy
niewiasta, woya w trzy miary mki, a si
wszystka zakwasia. 34 To wszystko mwi
Jezus do rzeszy w przypowieciach, a bez
przypowieci nie mwi im, 35 aby si
wypenio to, co byo powiedziane przez
Proroka mwicego: "Otworz usta moje w
przypowieciach, bd wypowiada rzeczy
skryte od zaoenia wiata."

31 Aliam parabolam proposuit eis dicens :

Simile est regnum clorum grano sinapis,
quod accipiens homo seminavit in agro suo :
32 quod minimum quidem est omnibus
seminibus : cum autem creverit, majus est
omnibus oleribus, et fit arbor, ita ut volucres
cli veniant, et habitent in ramis ejus. 33
Aliam parabolam locutus est eis : Simile est
regnum clorum fermento, quod acceptum
mulier abscondit in farin satis tribus, donec
fermentatum est totum. 34 Hc omnia
locutus est Jesus in parabolis ad turbas : et
sine parabolis non loquebatur eis : 35 ut
impleretur quod dictum erat per prophetam
dicentem : Aperiam in parabolis os meum ;
eructabo abscondita a constitutione mundi.

WYJANIA PRZYPOWIE O KKOLU.

36 Wtedy rozpuciwszy rzesze, przyszed do
domu. I przystpili do niego uczniowie jego,
mwic: Wy nam przypowie o kkolu
w roli. 37 A on odpowiadajc, rzek im:
Tym, ktry sieje dobre nasienie, jest Syn
Czowieczy. 38 A rol jest wiat, a dobrym
nasieniem s synowie krlestwa, a kkolem
synowie zego. 39 Nieprzyjacielem za, ktry
go nasia, jest diabe, a niwem jest koniec
wiata, ecami za s anioowie. 40 Jak
wic kkol zbieraj i pal ogniem, tak bdzie
na kocu wiata. 41 Pole Syn Czowieczy
Aniow swoich i zbior z krlestwa jego
wszystkie zgorszenia i tych, ktrzy czyni
nieprawo. 42 I wrzuc ich w piec ognisty;
tam bdzie pacz i zgrzytanie zbw. 43
Wtedy sprawiedliwi wieci bd jako soce
w krlestwie Ojca swego. Kto ma uszy ku
suchaniu, niechaj sucha.

36 Tunc, dimissis turbis, venit in domum : et

accesserunt ad eum discipuli ejus, dicentes :
Edissere nobis parabolam zizaniorum agri.
37 Qui respondens ait illis : Qui seminat
bonum semen, est Filius hominis. 38 Ager
autem est mundus. Bonum vero semen, hi
sunt filii regnum. Zizania autem, filii sunt
nequam. 39 Inimicus autem, qui seminavit
ea, est diabolus. Messis vero, consummatio
sculi est. Messores autem, angeli sunt. 40
Sicut ergo colliguntur zizania, et igni
comburuntur : sic erit in consummatione
sculi. 41 Mittet Filius hominis angelos
suos, et colligent de regno ejus omnia
scandala, et eos qui faciunt iniquitatem : 42
et mittent eos in caminum ignis. Ibi erit fletus
et stridor dentium. 43 Tunc justi fulgebunt
sicut sol in regno Patris eorum. Qui habet
aures audiendi, audiat.

30

PRZYPOWIE O SKARBIE, PERLE I

NIEWODZIE.
44 Podobne jest krlestwo niebieskie do
skarbu ukrytego w roli, ktry znalazszy
czowiek, skry, i radujc si z niego,
odchodzi i sprzedaje wszystko, co ma, i
kupuje ow rol. 45 Rwnie podobne jest
krlestwo niebieskie czowiekowi kupcowi,
szukajcemu dobrych pere. 46 A znalazszy
jedn drog per, odszed, i sprzeda
wszystko, co mia, i kupi j. 47 Rwnie
podobne
jest
krlestwo
niebieskie
niewodowi, zapuszczonemu w morze i
zgromadzajcemu wszelkiego rodzaju ryby.
48 Ktry, gdy si napeni, wycignwszy, a
na brzegu usiadszy, wybrali dobre w
naczynia, a ze precz wyrzucili. 49 Tak
bdzie przy kocu wiata; wyjd anioowie i
wycz zych z porodka sprawiedliwych,
50 i wrzuc ich w piec ognisty; tam bdzie
pacz i zgrzytanie zbw. 51 Zrozumielicie
to wszystko? Mwi mu: Tak. 52 Rzek im:
Dlatego kady uczony nauczyciel w
krlestwie
niebieskim,
podobny
jest
czowiekowi gospodarzowi, ktry wyjmuje
ze skarbu swego nowe i stare rzeczy. 52 I
stao si, gdy Jezus dokoczy tych
przypowieci, odszed stamtd.

44 Simile est regnum clorum thesauro

abscondito in agro : quem qui invenit homo,
abscondit, et pr gaudio illius vadit, et vendit
universa qu habet, et emit agrum illum. 45
Iterum simile est regnum clorum homini
negotiatori, qurenti bonas margaritas. 46
Inventa autem una pretiosa margarita, abiit,
et vendidit omnia qu habuit, et emit eam.
47 Iterum simile est regnum clorum sagen
miss in mare, et ex omni genere piscium
congreganti. 48 Quam, cum impleta esset,
educentes, et secus littus sedentes, elegerunt
bonis in vasa, malos autem foras miserunt.
49 Sic erit in consummatione sculi :
exibunt angeli, et separabunt malos de medio
justorum, 50 et mittent eos in caminum ignis
: ibi erit fletus, et stridor dentium. 51
Intellexistis hc omnia ? Dicunt ei : Etiam.
52 Ait illis : Ideo omnis scriba doctus in
regno clorum, similis est homini
patrifamilias, qui profert de thesauro suo
nova et vetera. 53 Et factum est, cum
consummasset Jesus parabolas istas, transiit
inde.

8. RNE PODRE, PRZEPLATANE

CUDAMI (13,54 - 17,20)
JEZUS WZGARDZONY W NAZARECIE.
54 I przyszedszy do ojczyzny swojej naucza
ich w synagogach ich, tak e si zdumiewali
i mwili: Skde temu ta mdro i cuda? 55
Czy ten nie jest synem rzemielnika? Czy
matka jego nie nazywa si Maryja, a bracia
jego Jakub i Jzef i Szymon i Juda? 56 A
siostry jego czy nie wszystkie s u nas?
Skde wic jemu to wszystko? 57 I gorszyli
si z niego. A Jezus rzek im: Nie jest prorok
bez czci, tylko w ojczynie swojej i w domu
swoim. 58 I nie uczyni tam wielu cudw z
powodu ich niedowiarstwa.

54 Et veniens in patriam suam, docebat eos

in synagogis eorum, ita ut mirarentur, et
dicerent : Unde huic sapientia hc, et virtutes
? 55 Nonne hic est fabri filius ? nonne mater
ejus dicitur Maria, et fratres ejus, Jacobus, et
Joseph, et Simon, et Judas ? 56 et sorores
ejus, nonne omnes apud nos sunt ? unde ergo
huic omnia ista ? 57 Et scandalizabantur in
eo. Jesus autem dixit eis : Non est propheta
sine honore, nisi in patria sua, et in domo
sua. 58 Et non fecit ibi virtutes multas
propter incredulitatem illorum.

31

14

14

ZAMORDOWANIE JANA
CHRZCICIELA.
l Wwczas usysza Herod tetrarcha wie o
Jezusie, 2 i rzek sugom swoim: Ten ci jest
Jan Chrzciciel; on to zmartwychwsta, i
dlatego cuda dziej si przeze. 3 Albowiem
Herod pojma by Jana, i zwiza go, i
wsadzi do wizienia z powodu Herodiady,
ony brata swego. 4 Mwi mu bowiem Jan:
Tobie nie wolno jej mie. 5 A chcc go
zabi, ba si ludu; albowiem mieli go za
proroka. 6 W dzie za urodzin Heroda
taczya crka Herodiady w porodku, i
spodobaa si Herodowi. 7 Dlatego pod
przysig obieca jej da, czegokolwiek by
zadaa od niego. 8 A ona podmwiona
przez matk sw, rzeka: Daj mi tu na misie
gow Jana Chrzciciela. 9 I zasmuci si krl,
lecz dla przysigi i tych, ktrzy po spou
siedzieli, kaza da. 10 A posawszy, ci
Jana w wizieniu. 11 I przyniesiono gow
jego na misie, i oddano dziewczynie, i
odniosa matce swojej. 12 A przybywszy
uczniowie jego, wzili ciao jego i pogrzebali
je, a przyszedszy, opowiedzieli Jezusowi.

1 In illo tempore audivit Herodes tetrarcha

famam Jesu : 2 et ait pueris suis : Hic est
Joannes Baptista : ipse surrexit a mortuis, et
ideo virtutes operantur in eo. 3 Herodes enim
tenuit Joannem, et alligavit eum : et posuit in
carcerem propter Herodiadem uxorem fratris
sui. 4 Dicebat enim illi Joannes : Non licet
tibi habere eam. 5 Et volens illum occidere,
timuit populum : quia sicut prophetam eum
habebant. 6 Die autem natalis Herodis
saltavit filia Herodiadis in medio, et placuit
Herodi : 7 unde cum juramento pollicitus est
ei dare quodcumque postulasset ab eo. 8 At
illa prmonita a matre sua : Da mihi, inquit,
hic in disco caput Joannis Baptist. 9 Et
contristatus est rex : propter juramentum
autem, et eos qui pariter recumbebant, jussit
dari. 10 Misitque et decollavit Joannem in
carcere. 11 Et allatum est caput ejus in disco,
et datum est puell, et attulit matri su. 12
Et accedentes discipuli ejus, tulerunt corpus
ejus, et sepelierunt illud : et venientes
nuntiaverunt Jesu.

PIERWSZE ROZMNOENIE CHLEBA.

13 Gdy usysza o tym Jezus, odjecha
stamtd odzi na miejsce pustynne, osobno.
A usyszawszy o tym rzesze, poszy za nim z
miast pieszo. 14 I wyszedszy, ujrza wielk
rzesz, i zlitowa si nad nimi, i uzdrowi
niemocnych ich. 15 A gdy nasta wieczr,
przystpili do niego uczniowie jego, mwic:
Miejsce jest pustynne, a godzina ju mina;
rozpu rzesze, aby poszy do wsi i kupiy
sobie ywnoci. 16 Jezus za im rzek: Nie
potrzebuj i, dajcie wy im je. 17
Odpowiedzieli mu: Nie mamy tu tylko pi
chlebw i dwie ryby. 18 A on im rzek:
Przyniecie mi je tu. 19 A rozkazawszy
rzeszom usi na trawie, wziwszy pi
chlebw i dwie ryby, i spojrzawszy w niebo,
pobogosawi, poama, i da uczniom chleb,
a uczniowie rzeszom. 20 I jedli wszyscy, i
najedli si. I zebrali resztki, dwanacie

13 Quod cum audisset Jesus, secessit inde in

navicula, in locum desertum seorsum : et
cum audissent turb, secut sunt eum
pedestres de civitatibus. 14 Et exiens vidit
turbam multam, et misertus est eis, et curavit
languidos eorum. 15 Vespere autem facto,
accesserunt ad eum discipuli ejus, dicentes :
Desertus est locus, et hora jam prteriit :
dimitte turbas, ut euntes in castella, emant
sibi escas. 16 Jesus autem dixit eis : Non
habent necesse ire : date illis vos manducare.
17 Responderunt ei : Non habemus hic nisi
quinque panes et duos pisces. 18 Qui ait eis :
Afferte mihi illos huc. 19 Et cum jussisset
turbam discumbere super fnum, acceptis
quinque panibus et duobus piscibus,
aspiciens in clum benedixit, et fregit, et
dedit discipulis panes, discipuli autem turbis.
20 Et manducaverunt omnes, et saturati sunt.
32

koszw penych uomkw. 21 Tych za, co

jedli, liczba bya pi tysicy mczyzn,
oprczniewiast i dzieci. 22 A Jezus zaraz
przymusi uczniw, by weszli do odzi i
wyprzedzili go za morze, aby rozpuci
rzesze. 23 I rozpuciwszy rzesze, wszed na
gr sam, by si modli. Gdy za nasta
wieczr, by tam sam.

Et tulerunt reliquias, duodecim cophinos

fragmentorum plenos. 21 Manducantium
autem fuit numerus quinque millia virorum,
exceptis mulieribus et parvulis. 22 Et statim
compulit Jesus discipulos ascendere in
naviculam, et prcedere eum trans fretum,
donec dimitteret turbas. 23 Et dimissa turba,
ascendit in montem solus orare. Vespere
autem facto solus erat ibi :

JEZUS CHODZI PO MORZU.

24 A odzi na rodku morza miotay fale;
albowiem by wiatr przeciwny. 25 Lecz o
czwartej stray nocnej przyszed do nich,
idc po morzu. 26 I widzc go idcego po
morzu, zatrwoyli si, mwic, e to zjawa. I
z bojani krzyknli. 27 I zaraz przemwi do
nich Jezus, mwic: Miejcie ufno, jam jest,
nie bjcie si. 28 A Piotr odpowiadajc,
rzek: Panie, jeli ty jest, ka mi przyj do
siebie po wodzie. 29 A on rzek: Przyjd. I
wyszedszy Piotr z odzi, szed po wodzie,
aby przyj do Jezusa. 30 Ale widzc wiatr
gwatowny, zlk si; a gdy pocz ton,
zawoa, mwic: Panie, ratuj mnie! 31 A
zaraz Jezus wycignwszy rk, uchwyci
go, i rzek mu: Maej wiary, czemu zwtpi?
32 A gdy weszli w d, usta wiatr. 33 Ci
za, co byli w odzi, przyszli, i pokonili mu
si, mwic: Prawdziwie jeste Synem
Boym. 34 I gdy si przeprawi, przybyli do
ziemi Genezar. 35 A poznawszy go ludzie
owego miejsca, posali po caej owej krainie,
i przynieli mu wszystkich, ktrzy si le
mieli. 36 I prosili go, aby si cho kraju szaty
jego dotknli, a ktrzykolwiek si dotknli,
zostali uzdrowieni.

24 navicula autem in medio mari jactabatur

fluctibus : erat enim contrarius ventus. 25
Quarta enim vigilia noctis, venit ad eos
ambulans super mare. 26 Et videntes eum
super mare ambulantem, turbati sunt,
dicentes : Quia phantasma est. Et pr timore
clamaverunt. 27 Statimque Jesus locutus est
eis, dicens : Habete fiduciam : ego sum,
nolite timere. 28 Respondens autem Petrus,
dixit : Domine, si tu es, jube me ad te venire
super aquas. 29 At ipse ait : Veni. Et
descendens Petrus de navicula, ambulabat
super aquam ut veniret ad Jesum. 30 Videns
vero ventum validum, timuit : et cum
cpisset mergi, clamavit dicens : Domine,
salvum me fac. 31 Et continuo Jesus
extendens manum, apprehendit eum : et ait
illi : Modic fidei, quare dubitasti ? 32 Et
cum ascendissent in naviculam, cessavit
ventus. 33 Qui autem in navicula erant,
venerunt, et adoraverunt eum, dicentes : Vere
Filius Dei es. 34 Et cum transfretassent,
venerunt in terram Genesar. 35 Et cum
cognovissent eum viri loci illius, miserunt in
universam regionem illam, et obtulerunt ei
omnes male habentes : 36 et rogabant eum ut
vel fimbriam vestimenti ejus tangerent. Et
quicumque tetigerunt, salvi facti sunt.

15

15

USTAWY FARYZEJSKIE NALEY

ODRZUCI.
1 Wtedy przystpili do niego z Jerozolimy
doktorowie i faryzeusze, mwic: 2 Czemu
uczniowie
twoi
przestpuj
ustaw
starszych? Albowiem nie umywaj rk

1 Tunc accesserunt ad eum ab Jerosolymis

scrib et pharisi, dicentes : 2 Quare
discipuli tui transgrediuntur traditionem
seniorum ? non enim lavant manus suas cum
33

swych, gdy chleb jedz. 3 On za

odpowiadajc, rzek im: Czemu i wy
przestpujecie przykazania Boe dla ustawy
waszej? Albowiem Bg rzek: 4 "Czcij ojca i
matk," i: "Kto by zorzeczy ojcu albo
matce; niechaj mierci umrze." 5 Wy za
powiadacie: Ktokolwiek powie ojcu albo
matce: Dar, ktry jest ode mnie, tobie
poyteczny bdzie; 6 i nie bdzie czci ojca
swego ani matki swojej. I udaremnilicie
przykazanie Boe dla ustawy waszej. 7
Obudnicy, dobrze o was prorokowa Izajasz,
mwic: 8 "Ten lud czci mnie wargami; ale
serce ich daleko jest ode mnie. 9 Lecz prno
mnie chwal, uczc nauk i przykaza
ludzkich." 10 I wezwawszy do siebie rzesze,
rzek im: Suchajcie a rozumiejcie. 11 Nie to,
co wchodzi w usta, plami czowieka, ale co
wychodzi z ust, to plami czowieka. 12
Wtedy przystpiwszy uczniowie jego, rzekli
mu: Wiesz, e faryzeusze, usyszawszy to
sowo, zgorszyli si? 13 A on odpowiadajc,
rzek: Wszelki szczep, ktrego nie szczepi
Ojciec mj niebieski, wykorzeniony bdzie.
14 Zaniechajcie ich, lepi s, i wodzowie
lepych. lepy te jeliby lepego prowadzi,
obaj w d wpadaj. 15 Piotr za
odpowiadajc, rzek mu: Wy nam to
podobiestwo. 16 A on rzek: Jeszcze
jestecie i wy bez zrozumienia? 17 Nie
rozumiecie, e wszystko co wchodzi w usta,
do brzucha idzie, i do wychodu si wyrzuca?
18 Ale co z ust wychodzi, z serca pochodzi, i
to plami czowieka. 19 Albowiem z serca
wychodz ze myli, zabjstwa, cudzostwa,
porubstwa, kradziee, faszywe wiadectwa,
blunierstwa. 20 Te plami czowieka; ale
je nieumytymi rkoma, czowieka nie
plami.

panem manducant. 3 Ipse autem respondens

ait illis : Quare et vos transgredimini
mandatum Dei propter traditionem vestram ?
Nam Deus dixit : 4 Honora patrem, et
matrem : et, Qui maledixerit patri, vel matri,
morte moriatur. 5 Vos autem dicitis :
Quicumque dixerit patri, vel matri : Munus,
quodcumque est ex me, tibi proderit : 6 et
non honorificabit patrem suum, aut matrem
suam : et irritum fecistis mandatum Dei
propter traditionem vestram. 7 Hypocrit,
bene prophetavit de vobis Isaias, dicens : 8
Populus hic labiis me honorat : cor autem
eorum longe est a me. 9 Sine causa autem
colunt me, docentes doctrinas et mandata
hominum. 10 Et convocatis ad se turbis, dixit
eis : Audite, et intelligite. 11 Non quod intrat
in os, coinquinat hominem : sed quod
procedit ex ore, hoc coinquinat hominem. 12
Tunc accedentes discipuli ejus, dixerunt ei :
Scis quia pharisi audito verbo hoc,
scandalizati sunt ? 13 At ille respondens ait :
Omnis plantatio, quam non plantavit Pater
meus clestis, eradicabitur. 14 Sinite illos :
cci sunt, et duces ccorum ; ccus autem si
cco ducatum prstet, ambo in foveam
cadunt. 15 Respondens autem Petrus dixit ei :
Edissere nobis parabolam istam. 16 At ille
dixit : Adhuc et vos sine intellectu estis ? 17
Non intelligitis quia omne quod in os intrat,
in ventrem vadit, et in secessum emittitur ?
18 Qu autem procedunt de ore, de corde
exeunt, et ea coinquinant hominem : 19 de
corde enim exeunt cogitationes mal,
homicidia, adulteria, fornicationes, furta,
falsa testimonia, blasphemi : 20 hc sunt,
qu coinquinant hominem. Non lotis autem
manibus
manducare,
non
coinquinat
hominem.

UZDRAWIA CRK CHANANEJKI.

21 A wyszedszy Jezus stamtd, odszed w
strony Tyru i Sydonu. 22 I oto niewiasta
chananejska wyszedszy z tamtych okolic,
woaa do, mwic: Zmiuj si nade mn,
Panie, Synu Dawidw! Crka moja ciko
jest drczona od szatana. 23 A on nie
odpowiedzia jej ani sowa. I przystpiwszy
uczniowie jego, prosili go, mwic: Odpraw

21 Et egressus inde Jesus secessit in partes

Tyri et Sidonis. 22 Et ecce mulier chanana
a finibus illis egressa clamavit, dicens ei :
Miserere mei, Domine fili David : filia mea
male a dmonio vexatur. 23 Qui non
respondit ei verbum. Et accedentes discipuli
ejus rogabant eum dicentes : Dimitte eam :
quia clamat post nos. 24 Ipse autem
34

j, bo woa za nami. 24 On za
odpowiadajc, rzek: Nie jestem posany
tylko do owiec domu izraelskiego, ktre
zginy. 25 A ona przysza, i pokonia mu
si, mwic: Panie, ratuj mnie! 26 On za
odpowiadajc, rzek: Nie dobra jest zabiera
chleb dzieciom, a rzuca psom. 27 Lecz ona
rzeka: I owszem, Panie; bo i szczenita
jedz z odrobin, ktre spadaj ze stou panw
ich. 28 Wtedy odpowiadajc Jezus, rzek jej:
O niewiasto! wielka jest wiara twoja, niechaj
ci si stanie, jak chcesz. I uzdrowiona jest
crka jej od owej godziny.

respondens ait : Non sum missus nisi ad

oves, qu perierunt domus Isral. 25 At illa
venit, et adoravit eum, dicens : Domine,
adjuva me. 26 Qui respondens ait : Non est
bonum sumere panem filiorum, et mittere
canibus. 27 At illa dixit : Etiam Domine :
nam et catelli edunt de micis qu cadunt de
mensa dominorum suorum. 28 Tunc
respondens Jesus, ait illi : O mulier, magna
est fides tua : fiat tibi sicut vis. Et sanata est
filia ejus ex illa hora.

CZYNI LICZNE CUDA.

29 I gdy Jezus odszed stamtd, przyby nad
Morze Galilejskie, i wstpiwszy na gr,
siedzia tam. 30 I przyszy do niego wielkie
rzesze, majc z sob niemych, lepych,
chromych, uomnych i innych wielu i zoyli
ich u ng jego i uzdrowi ich, 31 tak e si
rzesze dziwiy, widzc niemych mwicych,
chromych chodzcych, lepych widzcych, i
wielbili Boga izraelskiego.

29 Et cum transisset inde Jesus, venit secus

mare Galil : et ascendens in montem,
sedebat ibi. 30 Et accesserunt ad eum turb
mult, habentes secum mutos, ccos,
claudos, debiles, et alios multos : et
projecerunt eos ad pedes ejus, et curavit eos,
31 ita ut turb mirarentur, videntes mutos
loquentes, claudos ambulantes, ccos
videntes : et magnificabant Deum Isral.

POWTRNIE CHLEB ROZMNAA.

32 A Jezus zwoawszy uczniw swoich,
rzek: al mi rzeszy, gdy ju trzy dni trwaj
przy mnie i nie maj co je; a nie chc ich
puci godnych, aby nie ustali w drodze. 33
I rzekli mu uczniowie jego: skde mamy
wzi tyle chleba na pustyni, aby tak wielk
rzesz nakarmi? 34 I rzek Jezus: Wiele
macie chlebw? A oni rzekli: Siedem i
troch rybek. 35 I rozkaza rzeszy, aby
usiedli na ziemi. 36 A wziwszy siedem
chlebw i ryby, i dziki uczyniwszy,
poama, i da uczniom swoim, a uczniowie
dali ludowi. 37 I jedli wszyscy, i najedli si; i
zebrali co zbywao uomkw, siedem koszw
penych. 38 Tych za, co jedli, byo cztery
tysice mczyzn, oprcz niewiast i dzieci.
39 A rozpuciwszy rzesz, wstpi w d, i
przyby w granice Magedan.

32 Jesus autem, convocatis discipulis suis,

dixit : Misereor turb, quia triduo jam
perseverant mecum, et non habent quod
manducent : et dimittere eos jejunos nolo, ne
deficiant in via. 33 Et dicunt ei discipuli :
Unde ergo nobis in deserto panes tantos, ut
saturemus turbam tantam ? 34 Et ait illis
Jesus : Quot habetis panes ? At illi dixerunt :
Septem, et paucos pisciculos. 35 Et prcepit
turb ut discumberent super terram. 36 Et
accipiens septem panes, et pisces, et gratias
agens, fregit, et dedit discipulis suis, et
discipuli dederunt populo. 37 Et comederunt
omnes, et saturati sunt. Et quod superfuit de
fragmentis, tulerunt septem sportas plenas.
38 Erant autem qui manducaverunt quatuor
millia hominum, extra parvulos et mulieres.
39 Et, dimissa turba, ascendit in naviculam :
et venit in fines Magedan.

35

16

16

O KWASIE FARYZEUSZW I
SADUCEUSZW.
1 A przystpili do niego faryzeusze i
saduceusze, kuszc, i prosili go, aby im
ukaza znak z nieba. 2 A on odpowiadajc,
rzek im: Gdy wieczr nadejdzie, mwicie:
Bdzie pogoda, bo si niebo czerwieni. 3 A
rano: Dzi niepogoda, bo czerwieni si
smutne niebo. 4 Wygld wic nieba umiecie
osdzi, znamion za czasw nie moecie?
Plemi ze i cudzoone znaku szuka, a znak
nie bdzie mu dany, tylko znak Jonasza
proroka. I opuciwszy ich, odszed. 5 A gdy
przeprawili si uczniowie jego za morze,
zapomnieli wzi chleba. 6 I on im rzek:
Baczcie, a strzecie si kwasu faryzeuszw i
saduceuszw. 7 Lecz oni myleli sami w
sobie, mwic: emy nie wzili chleba. 8
Jezus za wiedzc, rzek: C mylicie
midzy sob, maej wiary, e chleba nie
macie? 9 Jeszcze nie rozumiecie, ani nie
pamitacie piciu chlebw na pi tysicy
ludzi, i wielecie koszw wzili? l0 Ani
siedmiu chlebw na cztery tysice ludzi, i
wielecie koszw wzili? 11 Czemu nie
rozumiecie, e wam mwiem nie o chlebie:
Strzecie si kwasu faryzeuszw i
saduceuszw? 12 Wtedy zrozumieli, e nie
mwi, aby si strzegli kwasu chlebowego,
ale nauki faryzeuszw i saduceuszw.

1 Et accesserunt ad eum pharisi et sadduci

tentantes : et rogaverunt eum ut signum de
clo ostenderet eis. 2 At ille respondens, ait
illis : Facto vespere dicitis : Serenum erit,
rubicundum est enim clum. 3 Et mane :
Hodie tempestas, rutilat enim triste clum. 4
Faciem ergo cli dijudicare nostis : signa
autem temporum non potestis scire ?
Generatio mala et adultera signum qurit : et
signum non dabitur ei, nisi signum Jon
prophet. Et relictis illis, abiit. 5 Et cum
venissent discipuli ejus trans fretum, obliti
sunt panes accipere. 6 Qui dixit illis :
Intuemini, et cavete a fermento pharisorum
et sadducorum. 7 At illi cogitabant intra se
dicentes : Quia panes non accepimus. 8
Sciens autem Jesus, dixit : Quid cogitatis
intra vos modic fidei, quia panes non
habetis ? 9 Nondum intelligitis, neque
recordamini quinque panum in quinque
millia hominum, et quot cophinos sumpsistis
? 10 neque septem panum in quatuor millia
hominum, et quot sportas sumpsistis ? 11
Quare non intelligitis, quia non de pane dixi
vobis : Cavete a fermento pharisorum et
sadducorum ? 12 Tunc intellexerunt quia
non dixerit cavendum a fermento panum, sed
a doctrina pharisorum et sadducorum.

WYZNANIE PIOTRA, JEGO PRYMAT.

13 Przyszed za Jezus w stron Cezarei
Filipowej i pyta uczniw swoich, mwic:
Kim mieni by ludzie Syna Czowieczego?
14 A oni rzekli: Jedni Janem Chrzcicielem, a
drudzy Eliaszem, a inni Jeremiaszem, albo
jednym z prorokw. 15 Rzek im Jezus: A
wy kim mnie by powiadacie? 16
Odpowiadajc Szymon Piotr, rzek: Ty jeste
Chrystus, Syn Boga ywego. 17 A
odpowiadajc
Jezus,
rzek
mu:
Bogosawiony jeste Szymonie, Bar Jona;
bo ciao i krew nie objawia tobie, ale Ojciec
mj, ktry jest w niebiosach. 18 A ja tobie
powiadam, e ty jeste opoka, a na tej opoce

13 Venit autem Jesus in partes Csare

Philippi : et interrogabat discipulos suos,
dicens : Quem dicunt homines esse Filium
hominis ? 14 At illi dixerunt : Alii Joannem
Baptistam, alii autem Eliam, alii vero
Jeremiam, aut unum ex prophetis. 15 Dicit
illis Jesus : Vos autem, quem me esse dicitis
? 16 Respondens Simon Petrus dixit : Tu es
Christus, Filius Dei vivi. 17 Respondens
autem Jesus, dixit ei : Beatus es Simon Bar
Jona : quia caro et sanguis non revelavit tibi,
sed Pater meus, qui in clis est. 18 Et ego
dico tibi, quia tu es Petrus, et super hanc
petram dificabo Ecclesiam meam, et port
36

zbuduj Koci mj, a bramy piekielne nie

przemog go. 19 I tobie dam klucze
krlestwa niebieskiego; a cokolwiek
zwiesz na ziemi, bdzie zwizane i w
niebiosach; a cokolwiek rozwiesz na ziemi,
bdzie rozwizane i w niebiosach. 20 Wtedy
przykaza uczniom swoim, aby nikomu nie
mwili, e on jest Jezusem Chrystusem.

inferi non prvalebunt adversus eam. 19 Et

tibi dabo claves regni clorum. Et
quodcumque ligaveris super terram, erit
ligatum et in clis : et quodcumque solveris
super terram, erit solutum et in clis. 20
Tunc prcepit discipulis suis ut nemini
dicerent quia ipse esset Jesus Christus.

PRZEPOWIEDNIA MKI.
21 Odtd pocz Jezus wykazywa uczniom
swoim, i potrzeba, aby szed do Jeruzalem, i
wiele wycierpia od starszych i od doktorw i
od przedniejszych kapanw, i by zabity, i
trzeciego dnia zmartwychwsta. 22 I
wziwszy go Piotr, pocz go karci,
mwic: Boe ci uchowaj, Panie! Nie
przyjdzie to na ciebie. 22 A on obrciwszy
si, rzek Piotrowi: Id za mn, szatanie!
Jeste mi zgorszeniem, bo nie rozumiesz, co
jest Boego, ale co jest ludzkiego.

21 Exinde cpit Jesus ostendere discipulis

suis, quia oporteret eum ire Jerosolymam, et
multa pati a senioribus, et scribis, et
principibus sacerdotum, et occidi, et tertia die
resurgere. 22 Et assumens eum Petrus, cpit
increpare illum dicens : Absit a te, Domine :
non erit tibi hoc. 23 Qui conversus, dixit
Petro : Vade post me Satana, scandalum es
mihi : quia non sapis ea qu Dei sunt, sed ea
qu hominum.

KONIECZNO ZAPARCIA SI.

24 Wtedy Jezus rzek uczniom swoim: Jeli
kto chce i za mn, niech sam siebie zaprze,
i wemie krzy swj, a naladuje mnie. 25
Kto bowiem chciaby zachowa ycie swoje,
straci je, a kto by straci ycie swoje dla
mnie, znajdzie je. 26 C bowiem pomoe
czowiekowi, choby cay wiat pozyska, a
na duszy swojej szkod ponis? Albo co da
czowiek w zamian za dusz swoj? 27
Albowiem Syn Czowieczy przyjdzie w
chwale Ojca swego z anioami swymi, a
wtedy odda kademu wedug uczynkw jego.
28 Zaprawd powiadam wam: S tacy wrd
tych, co tu stoj, ktrzy nie zaznaj mierci,
a
ujrz
Syna
Czowieczego,
przychodzcego w krlestwie swoim.

24 Tunc Jesus dixit discipulis suis : Si quis

vult post me venire, abneget semetipsum, et
tollat crucem suam, et sequatur me. 25 Qui
enim voluerit animam suam salvam facere,
perdet eam : qui autem perdiderit animam
suam propter me, inveniet eam. 26 Quid
enim prodest homini, si mundum universum
lucretur, anim vero su detrimentum
patiatur ? aut quam dabit homo
commutationem pro anima sua ? 27 Filius
enim hominis venturus est in gloria Patris sui
cum angelis suis : et tunc reddet unicuique
secundum opera ejus. 28 Amen dico vobis,
sunt quidam de hic stantibus, qui non
gustabunt mortem, donec videant Filium
hominis venientem in regno suo.

17

17

PRZEMIENIENIE PASKIE.
1 A po szeciu dniach wzi Jezus Piotra i
Jakuba i Jana, brata jego, i wyprowadzi ich
na gr wysok osobno. 2 I przemieni si
przed nimi. A oblicze jego rozjaniao jak

1 Et post dies sex assumit Jesus Petrum, et

Jacobum, et Joannem fratrem ejus, et ducit
illos in montem excelsum seorsum : 2 et
transfiguratus est ante eos. Et resplenduit
37

soce, szaty za jego stay si biae jak

nieg. 3 A oto ukazali im si Mojesz i
Eliasz, z nim rozmawiajcy. 4 Piotr za
odpowiadajc, rzek do Jezusa: Panie! dobrze
jest nam tu by; jeli chcesz, uczymy tu trzy
przybytki: Tobie jeden, Mojeszowi jeden i
Eliaszowi jeden. 5 Gdy on jeszcze mwi,
oto obok jasny okry ich. A oto gos z
oboku mwicy: Ten jest Syn mj miy, w
ktrym sobie dobrze upodobaem, jego
suchajcie. 6 A usyszawszy uczniowie,
upadli na twarz swoj i bali si bardzo. 7 I
przystpi Jezus, i dotkn si ich, i rzek im:
Wstacie, a nie bjcie si. 8 Podnisszy za
swe oczy, nikogo nie widzieli, tylko samego
Jezusa.

facies ejus sicut sol : vestimenta autem ejus

facta sunt alba sicut nix. 3 Et ecce
apparuerunt illis Moyses et Elias cum eo
loquentes. 4 Respondens autem Petrus, dixit
ad Jesum : Domine, bonum est nos hic esse :
si vis, faciamus tria tabernacula, tibi unum,
Moysi unum, et Eli unum. 5 Adhuc eo
loquente, ecce nubes lucida obumbravit eos.
Et ecce vox de nube, dicens : Hic est Filius
meus dilectus, in quo mihi bene complacui :
ipsum audite. 6 Et audientes discipuli
ceciderunt in faciem suam, et timuerunt
valde. 7 Et accessit Jesus, et tetigit eos :
dixitque eis : Surgite, et nolite timere. 8
Levantes autem oculos suos, neminem
viderunt, nisi solum Jesum.

PRZYJCIU ELIASZA.
9 Gdy Oni zstpowali z gry, przykaza im
Jezus, mwic: Nikomu nie mwcie o
widzeniu,
a
Syn
Czowieczy
zmartwychwstanie. 10 I pytali go uczniowie,
mwic: C wic powiadaj doktorowie
zakonni, e Eliasz ma pierwej przyj? 11 A
on odpowiadajc, rzek im: Eliasz wprawdzie
przyjdzie, i naprawi wszystko. 12 Wszake
wam powiadam, e Eliasz ju przyszed, a
nie poznali go, ale uczynili z nim cokolwiek
chcieli. Tak te i Syn Czowieczy bdzie od
nich cierpia. 13 Wtedy zrozumieli
uczniowie, e im mwi o Janie Chrzcicielu.

9 Et descendentibus illis de monte, prcepit

eis Jesus, dicens : Nemini dixeritis visionem,
donec Filius hominis a mortuis resurgat. 10
Et interrogaverunt eum discipuli, dicentes :
Quid ergo scrib dicunt, quod Eliam
oporteat primum venire ? 11 At ille
respondens, ait eis : Elias quidem venturus
est, et restituet omnia. 12 Dico autem vobis,
quia Elias jam venit, et non cognoverunt
eum, sed fecerunt in eo qucumque
voluerunt. Sic et Filius hominis passurus est
ab eis. 13 Tunc intellexerunt discipuli, quia
de Joanne Baptista dixisset eis.

UZDROWIENIE LUNATYKA.
14 A gdy przyszed do rzeszy, przystpi do
niego czowiek i upadszy przed nim na
kolana, rzek: Panie! zmiuj si nad synem
moim, bo jest lunatykiem i le si ma; bo
czsto wpada w ogie, a czsto w wod. 15 I
przywiodem go do uczniw twoich, a nie
mogli go uzdrowi. 16 Jezus za
odpowiadajc, rzek: O plemi niewierne i
przewrotne! Dopki bd z wami? Dokde
bd was cierpia? Przyniecie go tu do mnie.
17 I zgromi go Jezus, a wyszed od niego
czart, i uzdrowiony zosta chopiec w owej
godzinie. 18 Wtedy przystpili uczniowie do
Jezusa na osobnoci i rzekli: Czemu my nie
moglimy go wyrzuci? 19 Rzek im Jezus:

14 Et cum venisset ad turbam, accessit ad

eum homo genibus provolutus ante eum,
dicens : Domine, miserere filio meo, quia
lunaticus est, et male patitur : nam spe cadit
in ignem, et crebro in aquam. 15 Et obtuli
eum discipulis tuis, et non potuerunt curare
eum. 16 Respondens autem Jesus, ait : O
generatio incredula, et perversa, quousque
ero vobiscum ? usquequo patiar vos ? Afferte
huc illum ad me. 17 Et increpavit illum
Jesus, et exiit ab eo dmonium, et curatus est
puer ex illa hora. 18 Tunc accesserunt
discipuli ad Jesum secreto, et dixerunt :
Quare nos non potuimus ejicere illum ? 19
Dixit illis Jesus : Propter incredulitatem
38

Dla niedowiarstwa waszego; bo zaprawd

wam powiadam: Jeli bdziecie mie wiar
jako ziarno gorczyczne, rzeczecie tej grze:
Przejd std tam, a przejdzie, i nic
niepodobnego wam bdzie. 20 Ten za
rodzaj nie bywa wypdzany, tylko przez
modlitw i post.

vestram. Amen quippe dico vobis, si

habueritis fidem sicut granum sinapis, dicetis
monti huic : Transi hinc illuc, et transibit, et
nihil impossibile erit vobis. 20 Hoc autem
genus non ejicitur nisi per orationem et
jejunium.

9. OSTATNI POBYT W KAFARNAUM

(17,21-18,35)
21 A gdy oni przebywali w Galilei, rzek im
Jezus: Syn Czowieczy ma by wydany w
rce ludzkie. 22 I zabij go, a trzeciego dnia
zmartwychwstanie. I zasmucili si bardzo.

21 Conversantibus autem eis in Galila, dixit

illis Jesus : Filius hominis tradendus est in
manus hominum : 22 et occident eum, et
tertia die resurget. Et contristati sunt
vehementer.

DANINA NA WITYNI.
23 A gdy przyszli do Kafarnaum, przystpili
do Piotra, ktrzy pobierali dydrachmy, i
rzekli mu: Mistrz wasz nie paci dydrachm?
24 Rzek: I owszem. A gdy wszed do domu,
uprzedzi go Jezus, mwic: Co ci si zda,
Szymonie? Krlowie ziemscy od kogo bior
podatek albo czynsz, od synw swoich, czyli
od obcych? 25 A on rzek: Od obcych. Rzek
mu Jezus: A wic wolni s synowie. 26 Ale
e bymy ich nie zgorszyli, id do morza, i
zarzu wdk, a t ryb, ktra najpierw
wyjdzie, we, a otworzywszy pyszczek jej,
znajdziesz stater; ten wziwszy, daj im za
mnie i za siebie.

23 Et cum venissent Capharnaum,

accesserunt qui didrachma accipiebant ad
Petrum, et dixerunt ei : Magister vester non
solvit didrachma ? 24 Ait : Etiam. Et cum
intrasset in domum, prvenit eum Jesus,
dicens : Quid tibi videtur Simon ? reges terr
a quibus accipiunt tributum vel censum ? a
filiis suis, an ab alienis ? 25 Et ille dixit : Ab
alienis. Dixit illi Jesus : Ergo liberi sunt filii.
26 Ut autem non scandalizemus eos, vade ad
mare, et mitte hamum : et eum piscem, qui
primus ascenderit, tolle : et aperto ore ejus,
invenies staterem : illum sumens, da eis pro
me et te.

18

18

CHRYSTUS ZALECA POKOR.

1 W ow godzin przyszli do Jezusa
uczniowie,
mwic:
Kto
mniemasz,
wikszym jest w krlestwie niebieskim? 2 A
Jezus przywoawszy dzieci, postawi je w
porodku nich. 3 I rzek: Zaprawd
powiadam wam: Jeli si nie nawrcicie i nie
staniecie si jako dziatki, nie wejdziecie do
krlestwa niebieskiego. 4 Ktokolwiek wic
uniy si jako to dziecitko, ten jest wikszy
w krlestwie niebieskim. 5 A kto by przyj
jedno dziecitko takie w imi moje, mnie

1 In illa hora accesserunt discipuli ad Jesum,

dicentes : Quis, putas, major est in regno
clorum ? 2 Et advocans Jesus parvulum,
statuit eum in medio eorum, 3 et dixit : Amen
dico vobis, nisi conversi fueritis, et
efficiamini sicut parvuli, non intrabitis in
regnum clorum. 4 Quicumque ergo
humiliaverit se sicut parvulus iste, hic est
major in regno clorum. 5 Et qui susceperit
unum parvulum talem in nomine meo, me
suscipit : 6 qui autem scandalizaverit unum
39

przyjmuje. 6 Kto by za zgorszy jednego z de pusillis istis, qui in me credunt, expedit ei

tych maych, ktrzy we mnie wierz, lepiej ut suspendatur mola asinaria in collo ejus, et
by mu byo, aby zawieszono kamie myski demergatur in profundum maris.
u szyi jego i zatopiono go w gbokociach
morskich.
GROZI GORSZYCIELOM.
7 Biada wiatu dla zgorszenia, albowiem
musz przyj zgorszenia; wszelako biada
temu czowiekowi, przez ktrego zgorszenie
przychodzi. 8 Jeli za rka twoja, albo noga
twoja gorszy ci, odetnij j i odrzu od
siebie. Lepiej ci jest uomnym albo chromym
wej do ycia, anieli majc dwie rce albo
dwie nogi, by wrzuconym w ogie wieczny.
9 A jeli oko twoje gorszy ci, wyup je i
odrzu od siebie. Lepiej ci jest z jednym
okiem wej do ycia, anieli majc dwoje
oczu, by wrzuconym do pieka ognistego.
10 Baczcie, abycie nie gardzili jednym z
tych maych; albowiem wam powiadam, e
anioowie ich w niebiosach zawsze widz
oblicze Ojca mego, ktry jest w niebiosach.
11 Przyszed bowiem Syn Czowieczy, aby
zbawi, co byo zgino.

7 V mundo a scandalis ! Necesse est enim

ut veniant scandala : verumtamen v homini
illi, per quem scandalum venit. 8 Si autem
manus tua, vel pes tuus scandalizat te,
abscide eum, et projice abs te : bonum tibi est
ad vitam ingredi debilem, vel claudum, quam
duas manus vel duos pedes habentem mitti in
ignem ternum. 9 Et si oculus tuus
scandalizat te, erue eum, et projice abs te :
bonum tibi est cum uno oculo in vitam
intrare, quam duos oculos habentem mitti in
gehennam ignis. 10 Videte ne contemnatis
unum ex his pusillis : dico enim vobis, quia
angeli eorum in clis semper vident faciem
Patris mei, qui in clis est. 11 Venit enim
Filius hominis salvare quod perierat.

ZGUBIONA OWCA.
12 Co Wam Si zdaje? Gdyby kto mia sto
owiec, a zabdziaby jedna z nich, czy nie
opuszcza dziewidziesiciu dziewiciu na
grach, i nie idzie szuka tej, ktra
zabdzia? 13 A jeli mu si uda znale,
zaprawd powiadam wam, e si z niej
wicej weseli, ni z dziewidziesiciu
dziewiciu tych, ktre nie zbdziy. 14 Tak
te nie jest wol Ojca waszego, ktry jest w
niebiosach, aby zgin jeden z tych maych.

12 Quid vobis videtur ? si fuerint alicui

centum oves, et erravit una ex eis : nonne
relinquit nonaginta novem in montibus, et
vadit qurere eam qu erravit ? 13 Et si
contigerit ut inveniat eam : amen dico vobis,
quia gaudet super eam magis quam super
nonaginta novem, qu non erraverunt. 14 Sic
non est voluntas ante Patrem vestrum, qui in
clis est, ut pereat unus de pusillis istis.

UPOMNIENIE BRATERSKIE.
15 Jeliby za zgrzeszy przeciw tobie brat
twj, id, a upomnij go wobec siebie i jego
samego; jeli ci usucha, pozyskasz brata
twego. 16 Ale jeli ci nie usucha, we z
sob jeszcze jednego albo dwch, aby na
zeznaniu dwch albo trzech wiadkw
opieraa si wszelka sprawa. 17 A jeliby ich
nie usucha, powiedz Kocioowi; a jeliby i

15 Si autem peccaverit in te frater tuus, vade,

et corripe eum inter te, et ipsum solum : si te
audierit, lucratus eris fratrem tuum. 16 Si
autem te non audierit, adhibe tecum adhuc
unum, vel duos, ut in ore duorum, vel trium
testium stet omne verbum. 17 Quod si non
audierit eos : dic ecclesi. Si autem
ecclesiam non audierit, sit tibi sicut ethnicus
40

Kocioa nie usucha, niech ci bdzie jako

poganin i celnik. 18 Zaprawd powiadam
wam: Cokolwiek zwiecie na ziemi, bdzie
zwizane i w niebie, a cokolwiek
rozwiecie na ziemi, bdzie rozwizane i w
niebie. 19 Jeszcze powiadam wam, e jeli
dwaj z was zgodz si na ziemi co do jakiej
rzeczy, o ktr poprosz, stanie si im od
Ojca mego, ktry jest w niebiosach. 20
Albowiem gdzie s dwaj albo trzej
zgromadzeni w imi moje, tam ja jestem w
porodku
nich.
21
Wtedy
Piotr,
przystpiwszy do niego, rzek: Panie! Gdy
brat mj zgrzeszy przeciwko mnie, ilekro
mam mu odpuci? A do siedmiukro? 22
Mwi mu Jezus: Nie powiadam ci a do
siedmiukro, ale a do siedemdziesiciu
siedmiukro.

et publicanus. 18 Amen dico vobis,

qucumque alligaveritis super terram, erunt
ligata et in clo : et qucumque solveritis
super terram, erunt soluta et in clo. 19
Iterum dico vobis, quia si duo ex vobis
consenserint super terram, de omni re
quamcumque petierint, fiet illis a Patre meo,
qui in clis est. 20 Ubi enim sunt duo vel
tres congregati in nomine meo, ibi sum in
medio eorum. 21 Tunc accedens Petrus ad
eum, dixit : Domine, quoties peccabit in me
frater meus, et dimittam ei ? usque septies ?
22 Dicit illi Jesus : Non dico tibi usque
septies : sed usque septuagies septies.

NIEMIOSIERNY SUGA-DUNIK.
23 Dlatego podobne jest krlestwo niebieskie
czowiekowi krlowi, ktry chcia rozlicza
si ze sugami swoimi. 24 A gdy si pocz
rozlicza, przywiedziono mu jednego, ktry
by mu winien dziesi tysicy talentw. 25
Gdy za nie mia skd odda, kaza go pan
jego, sprzeda i on jego i dzieci i wszystko,
co mia, i odda. 26 A upadszy suga w,
prosi go mwic: Miej cierpliwo nade
mn, a wszystko ci oddam. 27 Pan za
zlitowawszy si nad owym sug, wypuci
go i dug mu darowa. 28 Lecz suga w
wyszedszy, znalaz jednego z towarzyszw
swoich, ktry by mu winien sto denarw; i
ujwszy, dusi go, mwic: Oddaj co
winien. 29 A upadszy towarzysz jego, prosi
go, mwic: Miej cierpliwo nade mn, a
wszystko ci oddam. 30 On za nie chcia, ale
poszed i wsadzi go do wizienia, aby
odda dug. 31 Towarzysze za jego widzc,
co si dziao, zasmucili si bardzo, i przyszli,
i opowiedzieli panu swemu wszystko, co si
byo stao. 32 Wtedy zawoa go pan jego i
rzek mu: Sugo niegodziwy! Cay dug
odpuciem ci, gdy mnie prosie! 33 Czy
wic i ty nie powiniene by zmiowa si
nad towarzyszem twoim, jak i ja zmiowaem
si nad tob? 34 I rozgniewawszy si pan
jego, poda go katom, aby odda wszystek

23 Ideo assimilatum est regnum clorum

homini regi, qui voluit rationem ponere cum
servis suis. 24 Et cum cpisset rationem
ponere, oblatus est ei unus, qui debebat ei
decem millia talenta. 25 Cum autem non
haberet unde redderet, jussit eum dominus
ejus venundari, et uxorem ejus, et filios, et
omnia qu habebat, et reddi. 26 Procidens
autem servus ille, orabat eum, dicens :
Patientiam habe in me, et omnia reddam tibi.
27 Misertus autem dominus servi illius,
dimisit eum, et debitum dimisit ei. 28
Egressus autem servus ille invenit unum de
conservis suis, qui debebat ei centum
denarios : et tenens suffocavit eum, dicens :
Redde quod debes. 29 Et procidens
conservus ejus, rogabat eum, dicens :
Patientiam habe in me, et omnia reddam tibi.
30 Ille autem noluit : sed abiit, et misit eum
in carcerem donec redderet debitum. 31
Videntes autem conservi ejus qu fiebant,
contristati sunt valde : et venerunt, et
narraverunt domino suo omnia qu facta
fuerant. 32 Tunc vocavit illum dominus suus
: et ait illi : Serve nequam, omne debitum
dimisi tibi quoniam rogasti me : 33 nonne
ergo oportuit et te misereri conservi tui, sicut
et ego tui misertus sum ? 34 Et iratus
dominus ejus tradidit eum tortoribus,
41

dug. 35 Tak te i Ojciec mj niebieski quoadusque redderet universum debitum. 35

uczyni wam, jeli nie odpucicie kady bratu Sic et Pater meus clestis faciet vobis, si non
swe mu ze serc waszych.
remiseritis unusquisque fratri suo de cordibus
vestris.
III. Chrystus w Jerozolimie z okazji ostatniej
wielkanocy (19,1 - 25,46)
1. PO DRODZE DO JERUZALEM
(19,1 - 20,34)

19

19

1 I stao si, gdy dokoczy Jezus tych mw,

odszed z Galilei i przyszed w granice Judei
za Jordan. 2 I szy za nim wielkie rzesze i
tam je uzdrowi.

1 Et factum est, cum consummasset Jesus

sermones istos, migravit a Galila, et venit
in fines Jud trans Jordanem, 2 et secut
sunt eum turb mult, et curavit eos ibi.

NAUKA O MAESTWIE I
CZYSTOCI.
3 I przyszli do niego faryzeusze, kuszc go i
mwic: Czy godzi si czowiekowi opuci
on swoj z jakiejkolwiek przyczyny? 4 A
on odpowiadajc rzek im: Nie czytalicie, e
ten ktry stworzy czowieka na pocztku,
"mczyzn i niewiast stworzy ich?" I
rzek: 5 "Dlatego opuci czowiek ojca i
matk, i zczy si z on swoj, i bd
dwoje w jednym ciele." 6 A tak ju nie s
dwoje, ale jedno ciao. Co wic Bg zczy,
czowiek niech nie rozcza. 7 Rzekli mu:
Czemu wic Mojesz kaza da list
rozwodowy i odprawi? 8 Rzek im: Mojesz
dla twardoci serca waszego pozwoli wam
opuszcza ony wasze, lecz od pocztku nie
byo tak. 9 A powiadam wam: I ktokolwiek
opuciby on swoj, oprcz dla porubstwa,
a pojby inn, cudzooy; a kto by
opuszczon poj, cudzooy. 10 Rzekli mu
uczniowie jego: Jeli tak si ma sprawa
mczyzny z on, niepoyteczno si eni.
11 A on im rzek: Nie wszyscy pojmuj to
sowo, ale ci, ktrym jest dane. 12 Albowiem
s rzezacy, ktrzy z ywota matki tak si
narodzili, i s rzezacy, ktrych ludzie
uczynili, i s rzezacy, ktrzy si sami
otrzebili dla krlestwa niebieskiego. Kto
moe poj, niechaj pojmuje.

3 Et accesserunt ad eum pharisi tentantes

eum, et dicentes : Si licet homini dimittere
uxorem suam, quacumque ex causa ? 4 Qui
respondens, ait eis : Non legistis, quia qui
fecit hominem ab initio, masculum et
feminam fecit eos ? Et dixit : 5 Propter hoc
dimittet homo patrem, et matrem, et
adhrebit uxori su, et erunt duo in carne
una. 6 Itaque jam non sunt duo, sed una caro.
Quod ergo Deus conjunxit, homo non
separet. 7 Dicunt illi : Quid ergo Moyses
mandavit dare libellum repudii, et dimittere ?
8 Ait illis : Quoniam Moyses ad duritiam
cordis vestri permisit vobis dimittere uxores
vestras : ab initio autem non fuit sic. 9 Dico
autem vobis, quia quicumque dimiserit
uxorem suam, nisi ob fornicationem, et aliam
duxerit, mchatur : et qui dimissam duxerit,
mchatur. 10 Dicunt ei discipuli ejus : Si ita
est causa hominis cum uxore, non expedit
nubere. 11 Qui dixit illis : Non omnes
capiunt verbum istud, sed quibus datum est.
12 Sunt enim eunuchi, qui de matris utero sic
nati sunt : et sunt eunuchi, qui facti sunt ab
hominibus : et sunt eunuchi, qui seipsos
castraverunt propter regnum clorum. Qui
potest capere capiat.
42

BOGOSAWI DZIECIOM.
13 Wtedy mu przyniesiono dziatki, aby
woy na nie rce i modli si, a uczniowie
ajali ich. 14 Lecz Jezus rzek im: Dopucie
dziatki i nie zabraniajcie im przychodzi do
mnie; albowiem takich jest krlestwo
niebieskie. 15 A gdy woy na nie rce,
odszed stamtd.

13 Tunc oblati sunt ei parvuli, ut manus eis

imponeret, et oraret. Discipuli autem
increpabant eos. 14 Jesus vero ait eis : Sinite
parvulos, et nolite eos prohibere ad me venire
: talium est enim regnum clorum. 15 Et
cum imposuisset eis manus, abiit inde.

BOGATY MODZIENIEC.
16 A Oto jeden przystpiwszy, rzek mu:
Nauczycielu dobry! Co dobrego mam czyni,
abym mia ycie wieczne? 17 A on mu rzek:
Co mnie pytasz o dobro? Jeden jest dobry,
Bg. Jeli za chcesz wej do ycia, chowaj
przykazania. 18 Rzecze mu: Ktre? Jezus za
rzek: "Nie bdziesz zabija, nie bdziesz
cudzooy; nie bdziesz czyni kradziey,
nie bdziesz mwi faszywego wiadectwa.
19 Czcij ojca twego i matk twoj: a
bdziesz miowa bliniego twego, jako
samego siebie." 20 Rzek mu modzieniec:
Wszystkiego tego strzegem od modoci
mojej, czeg mi jeszcze nie dostaje? 21
Rzek mu Jezus: Jeli chcesz by
doskonaym, id, sprzedaj co masz, i daj
ubogim, a bdziesz mia skarb w niebie; i
przyjd, pjd za mn. 22 Gdy za
modzieniec usysza to sowo, odszed
smutny; albowiem mia majtnoci wiele.

16 Et ecce unus accedens, ait illi : Magister

bone, quid boni faciam ut habeam vitam
ternam ? 17 Qui dixit ei : Quid me
interrogas de bono ? Unus est bonus, Deus.
Si autem vis ad vitam ingredi, serva mandata.
18 Dicit illi : Qu ? Jesus autem dixit : Non
homicidium facies ; non adulterabis ; non
facies furtum ; non falsum testimonium dices
; 19 honora patrem tuum, et matrem tuam, et
diliges proximum tuum sicut teipsum. 20
Dicit illi adolescens : Omnia hc custodivi a
juventute mea : quid adhuc mihi deest ? 21
Ait illi Jesus : Si vis perfectus esse, vade,
vende qu habes, et da pauperibus, et
habebis thesaurum in clo : et veni, sequere
me. 22 Cum audisset autem adolescens
verbum, abiit tristis : erat enim habens multas
possessiones.

NIEBEZPIECZESTWO BOGACTW.
23 Jezus za rzek uczniom swoim:
Zaprawd powiadam wam, i bogaty trudno
wejdzie do krlestwa niebieskiego. 24 I po
wtre powiadam wam: atwiej jest
wielbdowi przej przez ucho igielne, ni
bogatemu wej do krlestwa niebieskiego.
25 Uczniowie za usyszawszy to, dziwili si
bardzo, mwic: Kt tedy moe by
zbawiony? 26 Lecz Jezus spojrzawszy, rzek
im: U ludzi to niemoliwe, ale u Boga
wszystko jest moliwe.

23 Jesus autem dixit discipulis suis : Amen

dico vobis, quia dives difficile intrabit in
regnum clorum. 24 Et iterum dico vobis :
Facilius est camelum per foramen acus
transire, quam divitem intrare in regnum
clorum. 25 Auditis autem his, discipuli
mirabantur valde, dicentes : Quis ergo poterit
salvus esse ? 26 Aspiciens autem Jesus, dixit
illis : Apud homines hoc impossibile est :
apud Deum autem omnia possibilia sunt.

43

NAGRODA UBSTWA.
27 Wtedy Piotr odpowiadajc, rzek mu: Oto
my opucilimy wszystko, i poszlimy za
tob; c my wic mie bdziemy? 28 Jezus
za rzek im: Zaprawd powiadam wam: I
wy, ktrzycie poszli za mn, w odrodzeniu,
gdy Syn Czowieczy usidzie na stolicy
majestatu swego, bdziecie i wy siedzie na
dwunastu stolicach, sdzc dwanacie
pokole izraelskich. 29 I wszelki, ktry by
opuci dom, albo braci, albo siostry, albo
ojca, albo matk, albo on, albo synw, albo
rol dla imienia mego, stokro tyle wemie, i
ycie wieczne otrzyma. 30 Wielu za
pierwszych bdzie ostatnimi, a ostatnich
pierwszymi.

27 Tunc respondens Petrus, dixit ei : Ecce

nos reliquimus omnia, et secuti sumus te :
quid ergo erit nobis ? 28 Jesus autem dixit
illis : Amen dico vobis, quod vos, qui secuti
estis me, in regeneratione cum sederit Filius
hominis in sede majestatis su, sedebitis et
vos super sedes duodecim, judicantes
duodecim tribus Isral. 29 Et omnis qui
reliquerit domum, vel fratres, aut sorores, aut
patrem, aut matrem, aut uxorem, aut filios,
aut agros propter nomen meum, centuplum
accipiet, et vitam ternam possidebit. 30
Multi autem erunt primi novissimi, et
novissimi primi.

20

20

PRZYPOWIE O ROBOTNIKACH W
WINNICY.
1 Podobne jest krlestwo niebieskie
czowiekowi gospodarzowi, ktry wyszed
bardzo rano najmowa robotnikw do
winnicy swojej. 2 A zawarszy umow z
robotnikami po denarze za dzie, posa ich
do winnicy swojej. 3 I wyszedszy okoo
trzeciej godziny, ujrza innych stojcych na
rynku, prnujcych. 4 I rzek im: Idcie i
wy do winnicy mojej, a co bdzie
sprawiedliwe, dam wam. 5 A oni poszli. I
znowu wyszed okoo szstej i dziewitej
godziny, i tak samo uczyni. 6 Okoo za
jedenastej wyszed i znalaz innych
stojcych, i rzek im: Co tu stoicie cay dzie
prnujc? 7 Rzekli mu: Bo nas nikt nie
naj. Rzek im: Idcie i wy do winnicy
mojej. 8 Lecz gdy wieczr nadszed, rzek
pan winnicy rzdcy swemu: Zawoaj
robotnikw i oddaj im zapat, poczwszy od
ostatnich a do pierwszych. 9 Gdy wic
przystpili ci, ktrzy okoo jedenastej
godziny przyszli, wzili po denarze. 10 A
przyszedszy i pierwsi, mniemali, e wicej
otrzymaj, ale wzili i oni po denarze. 11 A
wziwszy, szemrali przeciw gospodarzowi,
12 mwic: Ci ostatni jedn godzin
pracowali, a uczynie ich rwnymi nam,

1 Simile est regnum clorum homini

patrifamilias, qui exiit primo mane conducere
operarios in vineam suam. 2 Conventione
autem facta cum operariis ex denario diurno,
misit eos in vineam suam. 3 Et egressus circa
horam tertiam, vidit alios stantes in foro
otiosos, 4 et dixit illis : Ite et vos in vineam
meam, et quod justum fuerit dabo vobis. 5
Illi autem abierunt. Iterum autem exiit circa
sextam et nonam horam : et fecit similiter. 6
Circa undecimam vero exiit, et invenit alios
stantes, et dicit illis : Quid hic statis tota die
otiosi ? 7 Dicunt ei : Quia nemo nos
conduxit. Dicit illis : Ite et vos in vineam
meam. 8 Cum sero autem factum esset, dicit
dominus vine procuratori suo : Voca
operarios, et redde illis mercedem incipiens a
novissimis usque ad primos. 9 Cum venissent
ergo qui circa undecimam horam venerant,
acceperunt singulos denarios. 10 Venientes
autem et primi, arbitrati sunt quod plus essent
accepturi : acceperunt autem et ipsi singulos
denarios. 11 Et accipientes murmurabant
adversus patremfamilias, 12 dicentes : Hi
novissimi una hora fecerunt, et pares illos
nobis fecisti, qui portavimus pondus diei, et
stus. 13 At ille respondens uni eorum, dixit
44

ktrzymy znosili ciar dnia i upau. 13 A

on odpowiadajc jednemu z nich, rzek:
Przyjacielu! Nie czyni ci krzywdy: czye
si ze mn za denara nie umwi? 14 We, co
twoje jest, a id; chc te i temu ostatniemu
da jako i tobie. 15 Czy mi nie wolno
czyni tego, co chc? Czy oko twoje zoliwe
jest, e ja jestem dobry? 16 Tak to ostatni
bd pierwszymi, a pierwsi ostatnimi;
albowiem wielu jest wezwanych, ale mao
wybranych.

: Amice, non facio tibi injuriam : nonne ex

denario convenisti mecum ? 14 Tolle quod
tuum est, et vade : volo autem et huic
novissimo dare sicut et tibi. 15 Aut non licet
mihi quod volo, facere ? an oculus tuus
nequam est, quia ego bonus sum ? 16 Sic
erunt novissimi primi, et primi novissimi.
Multi enim sunt vocati, pauci vero electi.

PONOWNA ZAPOWIED MKI.

17 I wstpujc Jezus do Jerozolimy, wzi
dwunastu uczniw osobno i rzek im: 18 Oto
wstpujemy do Jerozolimy, a Syn
Czowieczy bdzie wydany przedniejszym
kapanom i doktorom i ska go na mier;
19 i wydadz go poganom na pomiewisko i
biczowanie i ukrzyowanie, a trzeciego dnia
zmartwychwstanie.

17 Et ascendens Jesus Jerosolymam,

assumpsit duodecim discipulos secreto, et ait
illis : 18 Ecce ascendimus Jerosolymam, et
Filius
hominis
tradetur
principibus
sacerdotum, et scribis, et condemnabunt eum
morte, 19 et tradent eum gentibus ad
illudendum,
et
flagellandum,
et
crucifigendum, et tertia die resurget.

PROBA SYNW ZEBEDEUSZOWYCH.

20 Wtedy przystpia do niego matka synw
Zebedeuszowych z synami swymi, oddajc
mu pokon i proszc go o co. 21 I Ktry jej
rzek: Czego chcesz? Rzeka mu: Powiedz,
aby ci dwaj synowie moi siedzieli, jeden po
prawicy twojej, a drugi po lewicy w
krlestwie
twoim.
22
Jezus
za
odpowiadajc, rzek: Nie wiecie, o co
prosicie. Moecie pi kielich, ktry ja bd
pi? 23 Rzekli mu: Moemy. Rzek im:
Kielich mj wprawdzie pi bdziecie, ale
siedzie po prawicy mojej, albo po lewicy,
nie jest moj rzecz da wam, ale ktrym jest
zgotowane od Ojca mojego. 24 A
usyszawszy dziesiciu, obruszyli si na obu
braci. 25 Jezus za wezwa ich do siebie i
rzek: Wiecie, e ksita narodw panuj
nad nimi: i moniejsi rozcigaj nad nimi
wadz. 26 Nie tak bdzie midzy wami, ale
ktokolwiek by midzy wami chcia by
wikszym, niech bdzie sug waszym. 27 A
kto by midzy wami chcia by pierwszym,
niech bdzie ostatnim, sug waszym;

20 Tunc accessit ad eum mater filiorum

Zebedi cum filiis suis, adorans et petens
aliquid ab eo. 21 Qui dixit ei : Quid vis ? Ait
illi : Dic ut sedeant hi duo filii mei, unus ad
dexteram tuam, et unus ad sinistram in regno
tuo. 22 Respondens autem Jesus, dixit :
Nescitis quid petatis. Potestis bibere calicem,
quem ego bibiturus sum ? Dicunt ei :
Possumus. 23 Ait illis : Calicem quidem
meum bibetis : sedere autem ad dexteram
meam vel sinistram non est meum dare
vobis, sed quibus paratum est a Patre meo. 24
Et audientes decem, indignati sunt de duobus
fratribus. 25 Jesus autem vocavit eos ad se, et
ait : Scitis quia principes gentium dominantur
eorum : et qui majores sunt, potestatem
exercent in eos. 26 Non ita erit inter vos : sed
quicumque voluerit inter vos major fieri, sit
vester minister : 27 et qui voluerit inter vos
primus esse, erit vester servus.

45

28 jak Syn Czowieczy nie przyszed, aby mu 28 Sicut Filius hominis non venit ministrari,
suono, ale aby suy i da dusz sw na sed ministrare, et dare animam suam
okup za wielu.
redemptionem pro multis.
LEPI W JERYCHO.
29 A gdy oni wychodzili z Jerycha, sza za
nim rzesza wielka. 30 I oto dwaj lepi
siedzcy przy drodze usyszeli, e Jezus
przechodzi i zawoali, mwic: Panie, zmiuj
si nad nami, synu Dawidw! 31 Lecz rzesza
ajaa ich, aby milczeli. Ale oni bardziej
woali, mwic: Panie, zmiuj si nad nami,
synu Dawidw! 32 I stan Jezus, i zawoa
ich, i rzek: Co chcecie, abym wam uczyni?
33 Rzekli mu: Panie, aby otworzone zostay
oczy nasze! 34 Jezus za zlitowawszy si
nad nimi, dotkn oczu ich, a natychmiast
przejrzeli i poszli za nim.

29 Et egredientibus illis ab Jericho, secuta est

eum turba multa, 30 et ecce duo cci
sedentes secus viam audierunt quia Jesus
transiret : et clamaverunt, dicentes : Domine,
miserere nostri, fili David. 31 Turba autem
increpabat eos ut tacerent. At illi magis
clamabant, dicentes : Domine, miserere
nostri, fili David. 32 Et stetit Jesus, et vocavit
eos, et ait : Quid vultis ut faciam vobis ? 33
Dicunt illi : Domine, ut aperiantur oculi
nostri. 34 Misertus autem eorum Jesus, tetigit
oculos eorum. Et confestim viderunt, et
secuti sunt eum.

2. W JEROZOLIMIE (21,1- 25,46)

21

21

WJAZD TRIUMFALNY.
1 A gdy si przybliali ku Jerozolimiei
przyszli do Betfage, do gry Oliwnej, wtedy
Jezus posa dwu uczniw, 2 mwic im:
Idcie do miasteczka, ktre jest przed wami,
a natychmiast znajdziecie olic uwizan i
ol z ni; odwicie i przywiedcie mi. 3 A
jeliby wam kto co rzek, powiedzcie, i Pan
ich potrzebuje; a zaraz je puci. 4 A to
wszystko stao si, aby si wypenio, co byo
powiedziane przez Proroka mwicego: 5
"Powiedzcie crce Syjoskiej: Oto krl twj
idzie ku tobie cichy, siedzc na olicy i na
olciu, synu podjarzemnej." 6 Uczniowie
za przyszedszy uczynili, jak im rozkaza
Jezus. 7 I przywiedli olic i ol, i woyli
na nie szaty swoje, a jego wsadzili na nie. 8
A rzesza bardzo wielka saa szaty swoje na
drodze, a drudzy obcinali gazki z drzew i
na drodze sali. 9 Rzesze za, ktre szy
naprzd i ktre szy z tyu, woay, mwic:
Hosanna
synowi
Dawidowemu!
Bogosawiony, ktry przychodzi w imi
Paskie. Hosanna na wysokociach! 10 A
gdy wjecha do Jerozolmy, poruszyo si

1 Et cum appropinquassent Jerosolymis, et

venissent Bethphage ad montem Oliveti :
tunc Jesus misit duos discipulos, 2 dicens eis
: Ite in castellum, quod contra vos est, et
statim invenietis asinam alligatam, et pullum
cum ea : solvite, et adducite mihi : 3 et si
quis vobis aliquid dixerit, dicite quia
Dominus his opus habet : et confestim
dimittet eos. 4 Hoc autem totum factum est,
ut adimpleretur quod dictum est per
prophetam dicentem : 5 Dicite fili Sion :
Ecce rex tuus venit tibi mansuetus, sedens
super asinam, et pullum filium subjugalis. 6
Euntes autem discipuli fecerunt sicut
prcepit illis Jesus. 7 Et adduxerunt asinam,
et pullum : et imposuerunt super eos
vestimenta sua, et eum desuper sedere
fecerunt. 8 Plurima autem turba straverunt
vestimenta sua in via : alii autem cdebant
ramos de arboribus, et sternebant in via : 9
turb autem, qu prcedebant, et qu
sequebantur, clamabant, dicentes : Hosanna
filio David : benedictus, qui venit in nomine
Domini : hosanna in altissimis. 10 Et cum
46

cae miasto, mwic: Kim jest ten? 11 Lud intrasset Jerosolymam, commota est universa
za mwi: Ten jest Jezus, prorok z Nazaretu civitas, dicens : Quis est hic ? 11 Populi
galilejskiego.
autem dicebant : Hic est Jesus propheta a
Nazareth Galil.
WYRZUCA KUPCZCYCH Z
WITYNI.
12 I wszed Jezus do wityni Boej i
wyrzuca wszystkich sprzedajcych i
kupujcych w wityni, a stoy bankierw i
awki sprzedajcych gobie poprzewraca.
13 I rzek im: Napisane jest: "Dom mj
domem modlitwy zwany bdzie, a wycie go
uczynili jaskini zbjcw." 14 I przystpili
do niego lepi i chromi w wityni, i
uzdrowi ich. 15 Widzc za przedniejsi
kapani i doktorowie dziwy, ktre czyni, i
dzieci woajce w wityni i mwice:
Hosanna synowi Dawidowemu - rozgniewali
si 16 i rzekli mu: Syszysz, co ci mwi? A
Jezus rzek im: I owszem. Nie czytalicie
nigdy: "z ust niemowlt i sscych doskona
uczynie chwa?" 17 A opuciwszy ich,
wyszed poza miasto do Betanii i tam zosta.

12 Et intravit Jesus in templum Dei, et

ejiciebat omnes vendentes et ementes in
templo, et mensas numulariorum, et
cathedras vendentium columbas evertit : 13
et dicit eis : Scriptum est : Domus mea
domus orationis vocabitur : vos autem
fecistis illam speluncam latronum. 14 Et
accesserunt ad eum cci, et claudi in templo
: et sanavit eos. 15 Videntes autem principes
sacerdotum et scrib mirabilia qu fecit, et
pueros clamantes in templo, et dicentes :
Hosanna filio David : indignati sunt, 16 et
dixerunt ei : Audis quid isti dicunt ? Jesus
autem dixit eis : Utique. Numquam legistis :
Quia ex ore infantium et lactentium perfecisti
laudem ? 17 Et relictis illis, abiit foras extra
civitatem in Bethaniam : ibique mansit.

PRZEKLINA FIG.
18 Rano za wracajc do miasta, uczu gd.
19 A ujrzawszy jedno figowe drzewo przy
drodze, przyszed do niego i nie znalaz na
nim nic prcz samych lici, i rzek mu:
Niechaj si nigdy z ciebie owoc nie rodzi na
wieki. I uscha zaraz figa. 20 A ujrzawszy
uczniowie, zdziwili si, mwic: Jake
natychmiast
uscha.
21
Jezus
za
odpowiadajc,
rzek
im:
Zaprawd
powiadam wam, jelibycie mieli wiar, a nie
wtpilibycie, nie tylko z figowym drzewem
uczynicie, ale te gdybycie tej grze rzekli:
Podnie si a rzu si w morze, stanie si. 22
I wszystko otrzymacie, o co bycie wierzc,
prosili w modlitwie.

18 Mane autem revertens in civitatem,

esuriit. 19 Et videns fici arborem unam secus
viam, venit ad eam : et nihil invenit in ea nisi
folia tantum, et ait illi : Numquam ex te
fructus nascatur in sempiternum. Et arefacta
est continuo ficulnea. 20 Et videntes
discipuli, mirati sunt, dicentes : Quomodo
continuo aruit ? 21 Respondens autem Jesus,
ait eis : Amen dico vobis, si habueritis fidem,
et non hsitaveritis, non solum de ficulnea
facietis, sed et si monti huic dixeritis : Tolle,
et jacta te in mare, fiet. 22 Et omnia
qucumque petieritis in oratione credentes,
accipietis.

UTARCZKI Z FARYZEUSZAMI.
23 A gdy przyszed do wityni, przystpili
do niego, gdy uczy, przedniejsi kapani i
starsi ludu, mwic: Jak moc to czynisz i
kto ci da t wadz? 24 Odpowiadajc Jezus,

23 Et cum venisset in templum, accesserunt

ad eum docentem principes sacerdotum, et
seniores populi, dicentes : In qua potestate
hc facis ? et quis tibi dedit hanc potestatem
47

rzek im: Spytam ja te was o jedn rzecz,

jeli mi na ni odpowiecie, i ja wam powiem,
jak moc to czyni. 25 Chrzest Jana skd
by, z nieba, czy z ludzi? Lecz oni rozwaali
midzy sob, mwic: 26 Jeli powiemy: z
nieba, rzecze nam: Czemuecie mu wic nie
uwierzyli? A jeli powiemy: z ludzi, boimy
si rzeszy; bo wszyscy mieli Jana za proroka.
27 I odpowiadajc Jezusowi rzekli: Nie
wiemy. Rzek im i on: To i ja wam nie
powiem, jak moc to czyni.

? 24 Respondens Jesus dixit eis : Interrogabo

vos et ego unum sermonem : quem si
dixeritis mihi, et ego vobis dicam in qua
potestate hc facio. 25 Baptismus Joannis
unde erat ? e clo, an ex hominibus ? At illi
cogitabant inter se, dicentes : 26 Si
dixerimus, e clo, dicet nobis : Quare ergo
non credidistis illi ? Si autem dixerimus, ex
hominibus, timemus turbam : omnes enim
habebant Joannem sicut prophetam. 27 Et
respondentes Jesu, dixerunt : Nescimus. Ait
illis et ipse : Nec ego dico vobis in qua
potestate hc facio.

PRZYPOWIE O DWU SYNACH.

28 Wam za co si zdaje? Pewien czowiek
mia dwch synw. I przyszedszy do
pierwszego, rzek: Synu, id dzi popracuj w
winnicy mojej. 29 A on odpowiadajc, rzek:
Nie chc. Ale potem alem wzruszony
poszed. 30 A przyszedszy do drugiego,
rzek podobnie. Lecz ten odpowiadajc,
rzek: Id panie, a nie poszed. 31 Ktry z
dwch speni wol ojcowsk? Rzekli mu:
Pierwszy. Powiedzia im Jezus: Zaprawd
powiadam wam, e celnicy i wszetecznice
uprzedz was do krlestwa Boego. 32
AIbowiem przyszed do was Jan drog
sprawiedliwoci, i nie uwierzylicie mu; a
celnicy i wszetecznice uwierzyy mu; a wy
widzc, ani nie mielicie alu potem, aby mu
uwierzy.

28 Quid autem vobis videtur ? Homo quidam

habebat duos filios, et accedens ad primum,
dixit : Fili, vade hodie, operare in vinea mea.
29 Ille autem respondens, ait : Nolo. Postea
autem, pnitentia motus, abiit. 30 Accedens
autem ad alterum, dixit similiter. At ille
respondens, ait : Eo, domine, et non ivit : 31
quis ex duobus fecit voluntatem patris ?
Dicunt ei : Primus. Dicit illis Jesus : Amen
dico vobis, quia publicani et meretrices
prcedent vos in regnum Dei. 32 Venit enim
ad vos Joannes in via justiti, et non
credidistis ei : publicani autem et meretrices
crediderunt ei : vos autem videntes nec
pnitentiam habuistis postea, ut crederetis ei.

PRZEWROTNI DZIERAWCY WINNICY.

33 Innej przypowieci posuchajcie: By
czowiek gospodarz, ktry zaoy winnic i
potem j ogrodzi, i wykopa w niej pras, i
zbudowa wie, i odda j w dzieraw
oraczom i odjecha w podr. 34 A gdy si
przybliy czas owocw, posa sugi swoje
do oraczw, aby odebrali owoce jego. 35 A
oracze pojmawszy sugi jego, jednego obili,
drugiego zabili, innego za ukamienowali. 36
I znowu posa innych sug wicej ni
pierwszych, i tak samo im uczynili. 37 A na
koniec posa do nich syna swego, mwic:
Uszanuj syna mego. 38 Lecz oracze
ujrzawszy syna, mwili midzy sob: Ten

33 Aliam parabolam audite : Homo erat

paterfamilias, qui plantavit vineam, et sepem
circumdedit ei, et fodit in ea torcular, et
dificavit turrim, et locavit eam agricolis, et
peregre profectus est. 34 Cum autem tempus
fructuum appropinquasset, misit servos suos
ad agricolas, ut acciperent fructus ejus. 35 Et
agricol, apprehensis servis ejus, alium
ceciderunt, alium occiderunt, alium vero
lapidaverunt. 36 Iterum misit alios servos
plures prioribus, et fecerunt illis similiter. 37
Novissime autem misit ad eos filium suum,
dicens : Verebuntur filium meum. 38
Agricol autem videntes filium dixerunt
48

jest dziedzic, pjdcie, zabijmy go i

posidziemy dziedzictwo jego. 39 I
pojmawszy go, wyrzucili z winnicy i zabili.
40 Gdy tedy przyjdzie pan winnicy, co
uczyni oraczom owym? 41 Rzekli mu: Zych
srodze straci, a winnic sw wynajmie innym
oraczom, ktrzy oddadz mu owoc we
waciwej porze. 42 Rzek im Jezus: Nie
czytalicie nigdy w Pismach: "Kamie, ktry
odrzucili budujcy, ten sta si kamieniem
wgielnym. Od Pana si to stao i dziwne jest
w oczach naszych." 43 Dlatego powiadam
wam, e bdzie odjte od was krlestwo
Boe i bdzie dane narodowi, czynicemu
owoce jego. 44 A kto upadnie na ten kamie,
rozbije si, a na kogo by upad, zmiady go.
45 I usyszawszy przedniejsi kapani i
faryzeusze przypowieci jego, poznali, e o
nich mwi. 46 A usiujc go pojma, bali si
rzesz, poniewa go za proroka miay.

intra se : Hic est hres, venite, occidamus

eum, et habebimus hreditatem ejus. 39 Et
apprehensum eum ejecerunt extra vineam, et
occiderunt. 40 Cum ergo venerit dominus
vine, quid faciet agricolis illis ? 41 Aiunt
illi : Malos male perdet : et vineam suam
locabit aliis agricolis, qui reddant ei fructum
temporibus suis. 42 Dicit illis Jesus :
Numquam legistis in Scripturis : Lapidem
quem reprobaverunt dificantes, hic factus
est in caput anguli : a Domino factum est
istud, et est mirabile in oculis nostris ? 43
Ideo dico vobis, quia auferetur a vobis
regnum Dei, et dabitur genti facienti fructus
ejus. 44 Et qui ceciderit super lapidem istum,
confringetur : super quem vero ceciderit,
conteret eum. 45 Et cum audissent principes
sacerdotum et pharisi parabolas ejus,
cognoverunt quod de ipsis diceret. 46 Et
qurentes eum tenere, timuerunt turbas :
quoniam sicut prophetam eum habebant.

22

22

GODY KRLEWSKIE.
1 I Odpowiadajc Jezus, przemwi do nich
znowu w przypowieciach, mwic: 2
Podobne stao si krlestwo niebieskie
pewnemu krlowi, ktry sprawi gody
maeskie synowi swemu. 3 I posa sug
swoich wzywa zaproszonych na gody, ale
nie chcieli przyj. 4 Znowu posa innych
sug, mwic: Powiedzcie zaproszonym: Oto
obiad mj nagotowaem, woy moje i karmne
zwierzta s pobite, i wszystko gotowe;
pjdcie na gody. 5 Ale oni zaniedbali i
odeszli, jeden do swej wsi, a drugi do
kupiectwa swego. 6 Reszta za chwycia
sugi jego i zelywo im uczyniwszy, zabia.
7 Krl za usyszawszy, rozgniewa si i
posawszy wojska swe, wytraci owych
mobjcw i miasto ich spali. 8 Wtedy
rzek suebnikom swoim: Gody wprawdzie
s gotowe, lecz zaproszeni nie byli godni. 9
A przeto idcie na rozstajne drogi i
kogokolwiek znajdziecie, wezwijcie na gody.
10 I wyszedszy sudzy jego na drogi, zebrali
wszystkich, ktrych znaleli, zych i
dobrych, i napeniy si gody siedzcymi. 11

1 Et respondens Jesus, dixit iterum in

parabolis eis, dicens : 2 Simile factum est
regnum clorum homini regi, qui fecit
nuptias filio suo. 3 Et misit servos suos
vocare invitatos ad nuptias, et nolebant
venire. 4 Iterum misit alios servos, dicens :
Dicite invitatis : Ecce prandium meum
paravi, tauri mei et altilia occisa sunt, et
omnia parata : venite ad nuptias. 5 Illi autem
neglexerunt : et abierunt, alius in villam
suam, alius vero ad negotiationem suam : 6
reliqui vero tenuerunt servos ejus, et
contumeliis affectos occiderunt. 7 Rex autem
cum audisset, iratus est : et missis exercitibus
suis, perdidit homicidas illos, et civitatem
illorum succendit. 8 Tunc ait servis suis :
Nupti quidem parat sunt, sed qui invitati
erant, non fuerunt digni : 9 ite ergo ad exitus
viarum, et quoscumque inveneritis, vocate ad
nuptias. 10 Et egressi servi ejus in vias,
congregaverunt omnes quos invenerunt,
malos et bonos : et implet sunt nupti
discumbentium. 11 Intravit autem rex ut
videret discumbentes, et vidit ibi hominem
49

Wszed te krl, aby zobaczy siedzcych, i

ujrza tam czowieka nie odzianego szat
godow. 12 I rzek mu: Przyjacielu, jak tu
wszede, nie majc szaty godowej? Lecz on
zamilk. 13 Wtedy rzek krl sugom:
Zwizawszy rce i nogi jego, wyrzucie go w
ciemnoci zewntrzne; tam bdzie pacz i
zgrzytanie zbw. 14 Albowiem wielu jest
wezwanych, lecz mao wybranych.

non vestitum veste nuptiali. 12 Et ait illi :

Amice, quomodo huc intrasti non habens
vestem nuptialem ? At ille obmutuit. 13 Tunc
dicit rex ministris : Ligatis manibus et
pedibus ejus, mittite eum in tenebras
exteriores : ibi erit fletus et stridor dentium.
14 Multi enim sunt vocati, pauci vero electi.

CZY PACI PODATKI?

15 Wtedy odszedszy faryzeusze, naradzali
si, jakby go podchwyci w mowie. 16 I
posali mu uczniw swoich z herodianami,
mwic: Nauczycielu! Wiemy, e jest
prawdomwny i drogi Boej w prawdzie
nauczasz, a nie dbasz na nikogo; albowiem
nie ogldasz si na osob ludzk. 17 Powiedz
nam wic, co ci si zdaje? Czy godzi si
dawa czynsz cesarzowi, czy te nie? 18 A
Jezus poznawszy zo ich, rzek: Czemu
mnie kusicie, obudnicy? 19 Pokacie mi
monet czynszow. A oni mu przynieli
denara. 20 I rzek im Jezus: Czyj jest ten
obraz i napis? 21 Rzekli mu: Cesarski.
Wtedy rzek im: Oddajcie wic, co jest
cesarskiego, cesarzowi, a co jest Boego,
Bogu. 22 Usyszawszy za, zdziwili si i
opuciwszy go, odeszli.

15 Tunc abeuntes pharisi, consilium

inierunt ut caperent eum in sermone. 16 Et
mittunt ei discipulos suos cum Herodianis,
dicentes : Magister, scimus quia verax es, et
viam Dei in veritate doces, et non est tibi
cura de aliquo : non enim respicis personam
hominum : 17 dic ergo nobis quid tibi
videtur, licet censum dare Csari, an non ?
18 Cognita autem Jesus nequitia eorum, ait :
Quid me tentatis, hypocrit ? 19 ostendite
mihi numisma census. At illi obtulerunt ei
denarium. 20 Et ait illis Jesus : Cujus est
imago hc, et superscriptio ? 21 Dicunt ei :
Csaris. Tunc ait illis : Reddite ergo qu
sunt Csaris, Csari : et qu sunt Dei, Deo.
22 Et audientes mirati sunt, et relicto eo
abierunt.

O ZMARTWYCHWSTANIU.
23 Tego samego dnia przyszli do niego
saduceusze, ktrzy powiadaj, e nie ma
zmartwychwstania, i pytali, go, 24 mwic:
Nauczycielu! Mojesz rzek: "Jeliby kto
umar, nie majc syna, niech brat jego pojmie
on jego i wzbudzi potomstwo bratu
swemu." 25 Byo za siedmiu braci u nas i
pierwszy oeniwszy si umar, a nie majc
potomstwa, zostawi on swoj bratu
swemu. 26 Podobnie drugi i trzeci a do
sidmego. 27 A na ostatek po wszystkich
umara i ona. 28 W zmartwychwstaniu wic
ktrego z siedmiu bdzie on, bo j mieli
wszyscy? 29 Jezus za odpowiadajc, rzek
im: Bdzicie, nie rozumiejc Pism ani mocy
Boej. 30 Albowiem w zmartwychwstaniu
ani nie bd si eni, ani za m wychodzi;

23 In illo die accesserunt ad eum sadduci,

qui dicunt non esse resurrectionem : et
interrogaverunt eum, 24 dicentes : Magister,
Moyses dixit : Si quis mortuus fuerit non
habens filium, ut ducat frater ejus uxorem
illius, et suscitet semen fratri suo. 25 Erant
autem apud nos septem fratres : et primus,
uxore ducta, defunctus est : et non habens
semen, reliquit uxorem suam fratri suo. 26
Similiter secundus, et tertius usque ad
septimum. 27 Novissime autem omnium et
mulier defuncta est. 28 In resurrectione ergo
cujus erit de septem uxor ? omnes enim
habuerunt eam. 29 Respondens autem Jesus,
ait illis : Erratis nescientes Scripturas, neque
virtutem Dei. 30 In resurrectione enim neque
nubent, neque nubentur : sed erunt sicut
50

ale bd jako anioowie Boy w niebie. 31 A

o powstaniu umarych nie czytalicie, co
powiedziane jest od Boga mwicego wam:
32 "Jam jest Bg Abrahama i Bg Izaaka i
Bg Jakuba?" Nie jest Bogiem umarych, ale
ywych. 33 A usyszawszy rzesze, dziwiy
si nauce jego.

angeli Dei in clo. 31 De resurrectione

autem mortuorum non legistis quod dictum
est a Deo dicente vobis : 32 Ego sum Deus
Abraham, et Deus Isaac, et Deus Jacob ? Non
est Deus mortuorum, sed viventium. 33 Et
audientes turb, mirabantur in doctrina ejus.

KTRE PRZYKAZANIE NAJWIKSZE.

34 Faryzeusze za usyszawszy, e zamkn
usta saduceuszom, zeszli si razem. 35 I
zapyta go jeden z nich, zakonny doktor,
kuszc go: 36 Nauczycielu, ktre jest wielkie
przykazanie w Zakonie? 37 Rzek mu Jezus:
"Bdziesz miowa Pana Boga twego, ze
wszystkiego serca twego i ze wszystkiej
duszy twojej i ze wszystkiej myli twojej."
38 To jest najwiksze i pierwsze
przykazanie. 39 Drugie za podobne jest
temu: "Bdziesz miowa bliniego twego
jako samego siebie." 40 Na tych dwch
przykazaniach zawis cay Zakon i prorocy.

34 Pharisi autem audientes quod silentium

imposuisset sadducis, convenerunt in unum
: 35 et interrogavit eum unus ex eis legis
doctor, tentans eum : 36 Magister, quod est
mandatum magnum in lege ? 37 Ait illi Jesus
: Diliges Dominum Deum tuum ex toto corde
tuo, et in tota anima tua, et in tota mente tua.
38 Hoc est maximum, et primum mandatum.
39 Secundum autem simile est huic : Diliges
proximum tuum, sicut teipsum. 40 In his
duobus mandatis universa lex pendet, et
prophet.

MESJASZ PANEM DAWIDA.

41 Gdy si za faryzeusze zebrali, spyta ich
Jezus, 42 mwic: Co wy sdzicie o
Chrystusie? Czyim jest synem? Rzekli mu:
Dawidowym. 43 Rzek im: Jake wic
Dawid w duchu nazywa go Panem, mwic:
44 "Rzek Pan Panu memu: Sid po prawicy
mojej, a poo nieprzyjaci twoich
podnkiem ng twoich?" 45 Jeli wic
Dawid nazywa go Panem, jake jest synem
jego? 46 I aden nie mg mu odpowiedzie
sowa, ani nikt nie mia go od owego dnia
wicej pyta.

41 Congregatis autem pharisis, interrogavit

eos Jesus, 42 dicens : Quid vobis videtur de
Christo ? cujus filius est ? Dicunt ei : David.
43 Ait illis : Quomodo ergo David in spiritu
vocat eum Dominum, dicens : 44 Dixit
Dominus Domino meo : Sede a dextris meis,
donec ponam inimicos tuos scabellum pedum
tuorum ? 45 Si ergo David vocat eum
Dominum, quomodo filius ejus est ? 46 Et
nemo poterat ei respondere verbum : neque
ausus fuit quisquam ex illa die eum amplius
interrogare.

23

23

KARCI PYCH FARYZEUSZW.

1 Wtedy Jezus przemwi do rzesz i do
uczniw swoich, 2 mwic: Na stolicy
Mojeszowej
zasiedli
doktorowie
i
faryzeusze. 3 Wszystko tedy, cokolwiek
wam rozka, zachowujcie i czycie, ale
wedug uczynkw ich nie czycie; gdy
mwi, a nie czyni. 4 Gdy wi

1 Tunc Jesus locutus est ad turbas, et ad

discipulos suos, 2 dicens : Super cathedram
Moysi sederunt scrib et pharisi. 3 Omnia
ergo qucumque dixerint vobis, servate, et
facite : secundum opera vero eorum nolite
facere : dicunt enim, et non faciunt. 4
Alligant enim onera gravia, et importabilia,
51

brzemiona cikie i nieznone, i kad na

ramiona ludzkie, a palcem swym nie chc ich
ruszy. 5 Wszystkie te sprawy swe czyni,
aby byli widziani od ludzi; albowiem
rozszerzaj filaktery swe i wyduaj kraje
paszczw. 6 A lubi pierwsze miejsca na
ucztach i pierwsze siedzenia w synagogach 7
i pozdrowienia na rynku i by zwanymi od
ludzi: rabbi. 8 Ale wy nie dajcie si nazywa:
rabbi; albowiem jeden jest nauczyciel wasz,
a wy wszyscy brami jestecie. 9 I ojcem nie
nazywajcie sobie nikogo na ziemi, albowiem
jeden jest Ojciec wasz, ktry jest w
niebiosach. 10 Ani si nie nazywajcie
nauczycielami, gdy jeden jest nauczyciel
wasz, Chrystus. 11 Kto z was jest wikszy,
bdzie sug waszym; 12 kto by si za
wywysza, bdzie uniony; a kto by si
unia, bdzie wywyszony.

et imponunt in humeros hominum : digito

autem suo nolunt ea movere. 5 Omnia vero
opera sua faciunt ut videantur ab hominibus :
dilatant enim phylacteria sua, et magnificant
fimbrias. 6 Amant autem primos recubitus in
cnis, et primas cathedras in synagogis, 7 et
salutationes in foro, et vocari ab hominibus
Rabbi. 8 Vos autem nolite vocari Rabbi :
unus est enim magister vester, omnes autem
vos fratres estis. 9 Et patrem nolite vocare
vobis super terram : unus est enim pater
vester qui in clis est. 10 Nec vocemini
magistri : quia magister vester unus est,
Christus. 11 Qui major est vestrum, erit
minister vester. 12 Qui autem se exaltaverit,
humiliabitur : et qui se humiliaverit,
exaltabitur.

OMIOKROTNE BIADA NA
OBUDNIKW.
13 A biada wam, doktorowie i faryzeusze
obudnicy,
e
zamykacie
krlestwo
niebieskie przed ludmi! Sami bowiem nie
wchodzicie, ani wchodzcym wej nie
pozwalacie. 14 Biada wam, doktorowie i
faryzeusze obudnicy, e objadacie domy
wdw, dugie modlitwy czynic! Dlatego
ciszy wyrok was spotka. 15 Biada wam,
doktorowie i faryzeusze obudnicy, e
objedacie morza i ldy, aby uczyni
jednego prozelit, a gdy si stanie, czynicie
go synem pieka dwakro wicej, ni sami
jestecie! 16 Biada wam, wodzowie lepi,
ktrzy mwicie: Ktokolwiek by przysig na
wityni, nic to; ale kto by przysig na
zoto wityni, winien dotrzyma. 17 Gupi i
lepi! C bowiem jest wiksze: zoto, czy
witynia, ktra powica zoto? 18 A
ktokolwiek by przysig na otarz, nic to, lecz
kto by przysig na dar, ktry jest na nim,
winien dotrzyma. 19 lepi! C bowiem
jest wiksze: dar, czy otarz, ktry dar
powica? 20 Kto wic przysiga na otarz,
przysiga na niego i na wszystko, co na nim
jest. 21 A ktokolwiek by przysiga na
wityni, przysiga na ni i na tego, ktry w
niej mieszka. 22 I kto przysiga na niebo,

13 V autem vobis scrib et pharisi

hypocrit, quia clauditis regnum clorum
ante homines ! vos enim non intratis, nec
intrountes sinitis intrare. 14 V vobis
scrib et pharisi hypocrit, quia comeditis
domos viduarum, orationes longas orantes !
propter hoc amplius accipietis judicium. 15
V vobis scrib et pharisi hypocrit, quia
circuitis mare, et aridam, ut faciatis unum
proselytum, et cum fuerit factus, facitis eum
filium gehenn duplo quam vos. 16 V
vobis duces cci, qui dicitis : Quicumque
juraverit per templum, nihil est : qui autem
juraverit in auro templi, debet. 17 Stulti et
cci : quid enim majus est ? aurum, an
templum, quod sanctificat aurum ? 18 Et
quicumque juraverit in altari, nihil est :
quicumque autem juraverit in dono, quod est
super illud, debet. 19 Cci : quid enim majus
est, donum, an altare, quod sanctificat donum
? 20 Qui ergo jurat in altari, jurat in eo, et in
omnibus qu super illud sunt. 21 Et
quicumque juraverit in templo, jurat in illo,
et in eo qui habitat in ipso : 22 et qui jurat in
clo, jurat in throno Dei, et in eo qui sedet
super eum. 23 V vobis scrib et pharisi
hypocrit, qui decimatis mentham, et
52

przysiga na tron Boy i na tego, ktry na

nim siedzi. 23 Biada wam, doktorowie i
faryzeusze
obudnicy,
gdy
dajecie
dziesicin z mity i z anyu i z kminku, a
opucilicie to, co waniejsze jest w Zakonie:
sd i miosierdzie i wiar! To trzeba byo
czyni, a tamtego nie opuszcza. 24
Wodzowie lepi, ktrzy przecedzacie
komara, a poykacie wielbda. 25 Biada
wam, doktorowie i faryzeusze obudnicy, e
oczyszczacie, co jest zewntrz kubka i misy,
wewntrz za peni jestecie grabiey i
plugastwa! 26 Faryzeuszu lepy! Oczy
pierwej, co jest wewntrz kubka i misy, aby
to, co zewntrz jest, czystym si stao. 27
Biada wam, doktorowie i faryzeusze
obudnicy, e jestecie podobni do grobw
pobielanych, ktre z wierzchu zdaj si
ludziom pikne, ale wewntrz pene s koci
umarych i wszelkiego plugastwa! 28 Tak te
i wy z wierzchu wprawdzie zdajecie si
ludziom sprawiedliwi, lecz wewntrz peni
jestecie obudy i nieprawoci. 29 Biada
wam, doktorowie i faryzeusze obudnicy,
ktrzy budujecie groby prorokw i zdobicie
pomniki sprawiedliwych, 30 i powiadacie:
Gdybymy byli yli za dni ojcw naszych,
nie bylibymy ich wsplnikami w krwi
prorokw. 31 Zatem wiadkami jestecie
sami w sobie, e jestecie synami tych,
ktrzy prorokw zabili. 32 I wy dopenijcie
miary ojcw waszych! 33 We! Plemi
mijowe! Jake ujdziecie przed potpieniem
pieka? 34 Dlatego oto ja posyam do was
prorokw i mdrcw i doktorw, a z nich
jednych zabijecie i ukrzyujecie, a innych
ubiczujecie w synagogach waszych i
bdziecie przeladowa od miasta do miasta,
35 aby przysza na was wszystka krew
sprawiedliwa, ktra rozlana jest na ziemi, od
krwi Abla sprawiedliwego, a do krwi
Zachariasza,
syna
Barachiaszowego,
ktregocie zabili midzy wityni i
otarzem. 36 Zaprawd powiadam wam:
Przyjdzie to wszystko na to plemi.

anethum, et cyminum, et reliquistis qu

graviora
sunt
legis,
judicium,
et
misericordiam, et fidem ! hc oportuit
facere, et illa non omittere. 24 Duces cci,
excolantes
culicem,
camelum
autem
glutientes. 25 V vobis scrib et pharisi
hypocrit, quia mundatis quod deforis est
calicis et paropsidis ; intus autem pleni estis
rapina et immunditia ! 26 Pharise cce,
munda prius quod intus est calicis, et
paropsidis, ut fiat id, quod deforis est,
mundum. 27 V vobis scrib et pharisi
hypocrit, quia similes estis sepulchris
dealbatis, qu a foris parent hominibus
speciosa, intus vero pleni sunt ossibus
mortuorum, et omni spurcitia ! 28 Sic et vos
a foris quidem paretis hominibus justi : intus
autem pleni estis hypocrisi et iniquitate. 29
V vobis scrib et pharisi hypocrit, qui
dificatis sepulchra prophetarum, et ornatis
monumenta justorum, 30 et dicitis : Si
fuissemus in diebus patrum nostrorum, non
essemus
socii
eorum
in
sanguine
prophetarum ! 31 itaque testimonio estis
vobismetipsis, quia filii estis eorum, qui
prophetas occiderunt. 32 Et vos implete
mensuram patrum vestrorum. 33 Serpentes,
genimina viperarum, quomodo fugietis a
judicio gehenn ? 34 Ideo ecce ego mitto ad
vos prophetas, et sapientes, et scribas, et ex
illis occidetis, et crucifigetis, et ex eis
flagellabitis in synagogis vestris, et
persequemini de civitate in civitatem : 35 ut
veniat super vos omnis sanguis justus, qui
effusus est super terram, a sanguine Abel
justi usque ad sanguinem Zachari, filii
Barachi, quem occidistis inter templum et
altare. 36 Amen dico vobis, venient hc
omnia super generationem istam.

53

AL NAD JEROZOLIM.
37 Jeruzalem, Jeruzalem, ktre zabijasz
prorokw i kamienujesz tych, ktrzy do
ciebie s posani; ile razy chciaem
zgromadzi dzieci twoje, jako kokosz
zgromadza kurczta swoje pod skrzyda, a
nie chciao? 38 Oto wam zostanie dom wasz
pusty. 39 Albowiem powiadam wam: Nie
ujrzycie mnie odtd, a rzeczecie:
"Bogosawiony, ktry przychodzi w imi
Paskie."

37 Jerusalem, Jerusalem, qu occidis

prophetas, et lapidas eos, qui ad te missi sunt,
quoties volui congregare filios tuos,
quemadmodum gallina congregat pullos suos
sub alas, et noluisti ? 38 Ecce relinquetur
vobis domus vestra deserta. 39 Dico enim
vobis, non me videbitis amodo, donec dicatis
: Benedictus, qui venit in nomine Domini.

24

24

ZAPOWIED ZBURZENIA JEROZOLIMY

I KOCA WIATA.
1 A wyszedszy Jezus ze wityni, szed. I
przystpili uczniowie jego, aby mu ukaza
budynki wityni. 2 On za odpowiadajc
rzek im: Widzicie to wszystko? Zaprawd
powiadam wam, nie zostanie tu kamie na
kamieniu, ktry by nie by zwalony. 3 A gdy
on siedzia na grze Oliwnej, przystpili do
niego osobno uczniowie, mwic: Powiedz
nam kiedy to bdzie, i co za znak twojego
przyjcia i koca wiata? 4 A odpowiadajc
Jezus, rzek im: Baczcie, eby was kto nie
zwid. 5 Albowiem wielu przyjdzie w imi
moje, mwic: Jam jest Chrystus i wielu
zwiod. 6 Usyszycie bowiem o wojnach i
wieci o wojnach. Baczcie, ebycie si nie
trwoyli; bo si to musi sta, ale jeszcze nie
jest koniec. 7 Albowiem powstanie nard
przeciw narodowi i krlestwo przeciw
krlestwu, i bd mory i gody i trzsienia
ziemi po miejscach. 8 Ale to wszystko s
pocztki boleci. 9 Wtedy podadz was w
udrczenie i bd was zabija, i bdziecie
nienawidzeni przez wszystkie narody dla
imienia mego. 10 A wtedy wielu si zgorszy
i bd si wzajemnie wydawa, i jedni
drugich nienawidzi. 11 I powstanie wielu
faszywych prorokw i zwiod wielu. 12 A i
si rozmnoy nieprawo, ozibnie mio
wielu. 13 Kto za wytrwa a do koca, ten
bdzie zbawiony. 14 I bdzie przepowiadana
ta ewangelia krlestwa po caej ziemi, na
wiadectwo wszystkim narodom; a wtedy

1 Et egressus Jesus de templo, ibat. Et

accesserunt discipuli ejus, ut ostenderent ei
dificationes templi. 2 Ipse autem
respondens dixit illis : Videtis hc omnia ?
amen dico vobis, non relinquetur hic lapis
super lapidem, qui non destruatur. 3 Sedente
autem eo super montem Oliveti, accesserunt
ad eum discipuli secreto, dicentes : Dic
nobis, quando hc erunt ? et quod signum
adventus tui, et consummationis sculi ? 4 Et
respondens Jesus, dixit eis : Videte ne quis
vos seducat : 5 multi enim venient in nomine
meo, dicentes : Ego sum Christus : et multos
seducent. 6 Audituri enim estis prlia, et
opiniones prliorum. Videte ne turbemini :
oportet enim hc fieri, sed nondum est finis :
7 consurget enim gens in gentem, et regnum
in regnum, et erunt pestilenti, et fames, et
terrmotus per loca : 8 hc autem omnia
initia sunt dolorum. 9 Tunc tradent vos in
tribulationem, et occident vos : et eritis odio
omnibus gentibus propter nomen meum. 10
Et tunc scandalizabuntur multi, et invicem
tradent, et odio habebunt invicem. 11 Et
multi pseudoprophet surgent, et seducent
multos. 12 Et quoniam abundavit iniquitas,
refrigescet caritas multorum : 13 qui autem
perseveraverit usque in finem, hic salvus erit.
14 Et prdicabitur hoc Evangelium regni in
universo orbe, in testimonium omnibus
gentibus : et tunc veniet consummatio. 15
Cum
ergo
videritis
abominationem
54

przyjdzie koniec. 15 Gdy wic ujrzycie

brzydot
spustoszenia,
ktra
jest
opowiedziana przez Daniela proroka,
zalegajc miejsce wite, kto czyta niech
rozumie. 16 Wtedy ci, ktrzy s w Judei,
niech uciekaj na gry; 17 a kto na dachu
niech nie zstpuje, aby co wzi z domu
swego; 18 a kto na roli, niech si nie wraca
wzi sukni swojej. 19 Biada za
brzemiennym i karmicym w owe dni! 20 A
mdlcie si, aby ucieczka wasza nie bya w
zimie, albo w szabat. 21 Albowiem naonczas
bdzie wielki ucisk, jakiego nie byo od
pocztku wiata a dotd, ani nie bdzie. 22 I
gdyby owe dni nie byy skrcone, nie byoby
zachowane adne ciao; ale dla wybranych
bd skrcone dni owe. 23 Wtedy jeliby
wam kto rzek: Oto tu jest Chrystus, albo
tam,nie wierzcie. 24 Albowiem powstan
faszywi chrystusowie i faszywi prorocy, i
czyni bd znaki wielkie i dziwy, tak eby
w bd byli wprowadzeni (jeli by moe)
nawet
wybrani.
25
Oto
wam
przepowiedziaem. 26 Jeliby wic wam
rzekli: Oto jest na pustyni, nie wychodcie;
oto wewntrz gmachu, nie wierzcie. 27
Albowiem jako byskawica wychodzi od
wschodu soca i ukazuje si a na
zachodzie, tak bdzie i przyjcie Syna
Czowieczego. 28 Gdziekolwiek by byo
ciao, tam si zgromadz i ory.

desolationis, qu dicta est a Daniele

propheta, stantem in loco sancto, qui legit,
intelligat : 16 tunc qui in Juda sunt, fugiant
ad montes : 17 et qui in tecto, non descendat
tollere aliquid de domo sua : 18 et qui in
agro, non revertatur tollere tunicam suam. 19
V autem prgnantibus et nutrientibus in
illis diebus ! 20 Orate autem ut non fiat fuga
vestra in hieme, vel sabbato : 21 erit enim
tunc tribulatio magna, qualis non fuit ab
initio mundi usque modo, neque fiet. 22 Et
nisi breviati fuissent dies illi, non fieret salva
omnis caro : sed propter electos breviabuntur
dies illi. 23 Tunc si quis vobis dixerit : Ecce
hic est Christus, aut illic : nolite credere. 24
Surgent
enim
pseudochristi,
et
pseudoprophet : et dabunt signa magna, et
prodigia, ita ut in errorem inducantur (si fieri
potest) etiam electi. 25 Ecce prdixi vobis.
26 Si ergo dixerint vobis : Ecce in deserto
est, nolite exire ; Ecce in penetralibus, nolite
credere. 27 Sicut enim fulgur exit ab oriente,
et paret usque in occidentem : ita erit et
adventus Filii hominis. 28 Ubicumque fuerit
corpus, illic congregabuntur et aquil.

KONIEC WIATA.
29 A natychmiast po utrapieniu owych dni
soce si zami i ksiyc nie da wiatoci
swojej, a gwiazdy bd spada z nieba i
moce niebieskie poruszone bd. 30 A
naonczas ukae si znak Syna Czowieczego
na niebie, i wtedy bd narzeka wszystkie
pokolenia ziemi, i ujrz Syna Czowieczego,
przychodzcego w obokach niebieskich z
moc wielk i majestatem. 31 I pole
aniow swoich z trb i gosem wielkim, i
zgromadz wybranych jego ze czterech
wiatrw, od szczytw niebios a do kracw
ich. 32 A od figowego drzewa uczcie si
podobiestwa: Gdy ju ga jego staje si
mikk i licie wypuszcza, wiecie, e blisko
jest lato. 33 Tak te i wy, gdy ujrzycie to

29 Statim autem post tribulationem dierum

illorum sol obscurabitur, et luna non dabit
lumen suum, et stell cadent de clo, et
virtutes clorum commovebuntur : 30 et tunc
parebit signum Filii hominis in clo : et tunc
plangent omnes tribus terr : et videbunt
Filium hominis venientem in nubibus cli
cum virtute multa et majestate. 31 Et mittet
angelos suos cum tuba, et voce magna : et
congregabunt electos ejus a quatuor ventis, a
summis clorum usque ad terminos eorum.
32 Ab arbore autem fici discite parabolam :
cum jam ramus ejus tener fuerit, et folia nata,
scitis quia prope est stas : 33 ita et vos cum
videritis hc omnia, scitote quia prope est, in
januis. 34 Amen dico vobis, quia non
55

wszystko, wiedzcie, e blisko jest, w

drzwiach. 34 Zaprawd powiadam wam, i
nie przeminie to pokolenie, aby si stao to
wszystko. 35 Niebo i ziemia przemin, ale
sowa moje nie przemin. 36 Lecz o owym
dniu i godzinie nikt nie wie, ani anioowie
niebiescy, tylko sam Ojciec.

prteribit generatio hc, donec omnia hc

fiant. 35 Clum et terra transibunt, verba
autem mea non prteribunt. 36 De die autem
illa et hora nemo scit, neque angeli clorum,
nisi solus Pater.

POTRZEBA CZUJNOCI.
37 A jak za dni Noego, tak bdzie i
przyjcie Syna Czowieczego. 38 Albowiem
jak we dni przed potopem jedli i pili, enili
si i za m wydawali, a do owego dnia,
ktrego Noe wszed do korabia, 39 i nie
poznali, a przyszed potop i zabra
wszystkich, tak bdzie i przyjcie Syna
Czowieczego. 40 tedy bd dwaj na roli;
jeden bdzie wzity, a drugi zostawiony. 41
Dwie mielce w mynie: jedna bdzie wzita,
a druga zostawiona. 42 Czuwajcie wic;
albowiem nie wiecie, ktrej godziny Pan
wasz przyjdzie. 43 To za wiedzcie, e
gdyby wiedzia gospodarz, ktrej godziny
zodziej przyjdzie, czuwaby, a nie
pozwoliby wama si do domu swego. 44
Przeto i wy bdcie gotowi, bo o godzinie,
ktrej nie wiecie, Syn Czowieczy przyjdzie.
45 Kto mniemasz jest sug wiernym i
roztropnym, ktrego pan jego postanowi nad
czeladzi swoj, aby im da ywno czasu
swego? 46 Bogosawiony w suga, ktrego,
gdy przyjdzie pan jego, znajdzie tak
czynicego. 47 Zaprawd powiadam wam, e
postanowi go nad wszystkimi dobrami
swoimi. 48 Ale jeliby w zy suga rzek w
sercu swoim: Ociga si pan mj z
przyjciem, 49 i poczby bi towarzyszw
swoich, a jadaby i pija z pijanicami, 50
przyjdzie pan sugi owego w dzie, ktrego
si nie spodziewa i o godzinie, ktrej nie
wie; 51 i odczy go, a czstk jego pooy z
obudnikami. Tam bdzie pacz i zgrzytanie
zbw.

37 Sicut autem in diebus No, ita erit et

adventus Filii hominis : 38 sicut enim erant
in diebus ante diluvium comedentes et
bibentes, nubentes et nuptum tradentes,
usque ad eum diem, quo intravit No in
arcam, 39 et non cognoverunt donec venit
diluvium, et tulit omnes : ita erit et adventus
Filii hominis. 40 Tunc duo erunt in agro :
unus assumetur, et unus relinquetur. 41 Du
molentes in mola : una assumetur, et una
relinquetur. 42 Vigilate ergo, quia nescitis
qua hora Dominus vester venturus sit. 43
Illud autem scitote, quoniam si sciret
paterfamilias qua hora fur venturus esset,
vigilaret utique, et non sineret perfodi
domum suam. 44 Ideo et vos estote parati :
quia qua nescitis hora Filius hominis
venturus est. 45 Quis, putas, est fidelis
servus, et prudens, quem constituit dominus
suus super familiam suam ut det illis cibum
in tempore ? 46 Beatus ille servus, quem cum
venerit dominus ejus, invenerit sic facientem.
47 Amen dico vobis, quoniam super omnia
bona sua constituet eum. 48 Si autem dixerit
malus servus ille in corde suo : Moram fecit
dominus meus venire : 49 et cperit
percutere conservos suos, manducet autem et
bibat cum ebriosis : 50 veniet dominus servi
illius in die qua non sperat, et hora qua
ignorat : 51 et dividet eum, partemque ejus
ponet cum hypocritis : illic erit fletus et
stridor dentium.

56

25

25

PANNY MDRE I GUPIE.

1 Wtedy podobne bdzie krlestwo
niebieskie
dziesiciu
pannom,
ktre
wziwszy lampy swoje, wyszy naprzeciw
oblubieca i oblubienicy. 2 Pi te z nich
byo gupich, a pi mdrych. 3 Ale pi
gupich, wziwszy lampy, nie wzio oliwy
ze sob. 4 A mdre wziy oliwy w naczynia
swoje z lampami. 5 Gdy za oblubieniec
opnia si, zdrzemny si wszystkie i
posny. 6 Lecz o pnocy rozlego si
woanie: Oto oblubieniec idzie, wyjdcie
naprzeciw niemu. 7 Wtedy wstay wszystkie
we panny i opatrzyy lampy swoje. 8 Gupie
za rzeky mdrym: Dajcie nam oliwy
waszej, bo lampy nasze gasn. 9
Odpowiedziay
mdre,
mwic:
By
przypadkiem nie zabrako nam i wam, idcie
raczej do sprzedajcych i kupcie sobie. 10 A
gdy szy kupowa, przyszed oblubieniec, a
ktre byy gotowe, weszy z nim na gody i
zamknito drzwi. 11 Na koniec te przysza i
reszta panien, mwic: Panie, Panie, otwrz
nam! 12 A on odpowiadajc, rzek:
Zaprawd mwi wam, nie znam was. l3
Czuwajcie tedy, bo nie wiecie dnia ani
godziny.

1 Tunc simile erit regnum clorum decem

virginibus : qu accipientes lampades suas
exierunt obviam sponso et spons. 2
Quinque autem ex eis erant fatu, et quinque
prudentes : 3 sed quinque fatu, acceptis
lampadibus, non sumpserunt oleum secum :
4 prudentes vero acceperunt oleum in vasis
suis cum lampadibus. 5 Moram autem
faciente sponso, dormitaverunt omnes et
dormierunt. 6 Media autem nocte clamor
factus est : Ecce sponsus venit, exite obviam
ei. 7 Tunc surrexerunt omnes virgines ill, et
ornaverunt lampades suas. 8 Fatu autem
sapientibus dixerunt : Date nobis de oleo
vestro, quia lampades nostr extinguuntur. 9
Responderunt prudentes, dicentes : Ne forte
non sufficiat nobis, et vobis, ite potius ad
vendentes, et emite vobis. 10 Dum autem
irent emere, venit sponsus : et qu parat
erant, intraverunt cum eo ad nuptias, et
clausa est janua. 11 Novissime vero veniunt
et reliqu virgines, dicentes : Domine,
domine, aperi nobis. 12 At ille respondens,
ait : Amen dico vobis, nescio vos. 13 Vigilate
itaque, quia nescitis diem, neque horam.

PRZYPOWIE O TALENTACH.
14 A1bowiem jak czowiek odjedajc w
podr, wezwa sugi swoje i powierzy im
majtnoci swoje; 15 i da jednemu pi
talentw, drugiemu za dwa, a trzeciemu
jeden, kademu wedug jego zdolnoci, i
zaraz odjecha. 16 A odszedszy ten, co by
wzi pi talentw, robi nimi i zyska
drugie pi. 17 Take i ten, ktry by wzi
dwa, zyska drugie dwa. 18 Lecz ten, ktry
by wzi jeden, odszedszy, wykopa ziemi
i ukry pienidze pana swego. 19 A po
niemaym czasie wrci si pan owych sug i
pocz rozlicza si z nimi. 20 I
przystpiwszy ten, co by otrzyma pi
talentw, przynis drugie pi talentw,
mwic: Panie! Dae mi pi talentw, otom

14 Sicut enim homo peregre proficiscens,

vocavit servos suos, et tradidit illis bona sua.
15 Et uni dedit quinque talenta, alii autem
duo, alii vero unum, unicuique secundum
propriam virtutem : et profectus est statim.
16 Abiit autem qui quinque talenta acceperat,
et operatus est in eis, et lucratus est alia
quinque. 17 Similiter et qui duo acceperat,
lucratus est alia duo. 18 Qui autem unum
acceperat, abiens fodit in terram, et abscondit
pecuniam domini sui. 19 Post multum vero
temporis venit dominus servorum illorum, et
posuit rationem cum eis. 20 Et accedens qui
quinque talenta acceperat, obtulit alia
quinque talenta, dicens : Domine, quinque
talenta tradidisti mihi, ecce alia quinque
57

drugie pi zyska. 21 Rzek mu pan jego:

Dobrze, sugo dobry i wierny! Poniewa nad
maym bye wierny, nad wieloma ci
postanowi, wejd do wesela pana swego. 22
Przystpi te i ten, ktry otrzyma dwa
talenty i rzek: Panie! Dae mi dwa talenty,
otom drugie dwa zyska. 23 Rzek mu pan
jego: Dobrze, sugo dobry i wierny!
Poniewa nad maym bye wierny, nad
wieloma ci ustanowi, wejd do wesela
pana swego. 24 A przystpiwszy i ten, co by
otrzyma jeden talent, rzek: Panie! Wiem,
e jest czowiek srogi. niesz, gdzie nie
sia, i zbierasz, gdzie nie rozsypa. 25 I
bojc si, odszedem i skryem talent twj w
ziemi. Oto masz, co twego jest. 26 A
odpowiadajc pan jego, rzek mu: Sugo zy i
gnuny! Wiedziae, e n, gdziem nie sia, i
zbieram, gdziem nie rozsypa. 27 Miae tedy
pienidze moje poruczy bankierom, a ja
przyszedszy, bybym przecie zzyskiem
odebra swoje. 28 Odbierzcie mu przeto
talent i dajcie temu, ktry ma dziesi
talentw. 29 A1bowiem wszelkiemu, ktry
ma, bdzie dane i obfitowa bdzie, a temu,
ktry nie ma, i to, co zda si mie, bdzie
odebrane. 30 A niepoytecznego sug
wyrzucie w ciemnoci zewntrzne. Tam
bdzie pacz i zgrzytanie zbw.

superlucratus sum. 21 Ait illi dominus ejus :

Euge serve bone, et fidelis : quia super pauca
fuisti fidelis, super multa te constituam ; intra
in gaudium domini tui. 22 Accessit autem et
qui duo talenta acceperat, et ait : Domine,
duo talenta tradidisti mihi, ecce alia duo
lucratus sum. 23 Ait illi dominus ejus : Euge
serve bone, et fidelis : quia super pauca fuisti
fidelis, super multa te constituam ; intra in
gaudium domini tui. 24 Accedens autem et
qui unum talentum acceperat, ait : Domine,
scio quia homo durus es ; metis ubi non
seminasti, et congregas ubi non sparsisti : 25
et timens abii, et abscondi talentum tuum in
terra : ecce habes quod tuum est. 26
Respondens autem dominus ejus, dixit ei :
Serve male, et piger, sciebas quia meto ubi
non semino, et congrego ubi non sparsi : 27
oportuit ergo te committere pecuniam meam
numulariis, et veniens ego recepissem utique
quod meum est cum usura. 28 Tollite itaque
ab eo talentum, et date ei qui habet decem
talenta : 29 omni enim habenti dabitur, et
abundabit : ei autem qui non habet, et quod
videtur habere, auferetur ab eo. 30 Et
inutilem servum ejicite in tenebras exteriores
: illic erit fletus, et stridor dentium.

SD OSTATECZNY.
31 Gdy za Syn Czowieczy przyjdzie w
majestacie swoim i wszyscy anioowie z nim,
wtedy usidzie na stolicy majestatu swego.
32 I zgromadz si przed nim wszystkie
narody, i odczy jednych od drugich, jak
pasterz odcza owce od kozw. 33 I
postawi owce po prawicy swojej, a kozy po
lewicy. 34 Wtedy rzecze Krl tym, ktrzy
bd
po
prawicy
jego:
Pjdcie,
bogosawieni Ojca mego, posidcie
krlestwo, zgotowane wam od zaoenia
wiata. 35 Albowiem aknem, a dalicie mi
je: pragnem, a napoilicie mnie; byem
gociem, a przyjlicie mnie; 36 nagim, a
przyodzialicie
mnie;
chorym,
a
nawiedzilicie mnie; byem w wizieniu; a
przyszlicie do mnie. 37 Wtedy mu
odpowiedz sprawiedliwi, mwic: Panie,

31 Cum autem venerit Filius hominis in

majestate sua, et omnes angeli cum eo, tunc
sedebit super sedem majestatis su : 32 et
congregabuntur ante eum omnes gentes, et
separabit eos ab invicem, sicut pastor
segregat oves ab hdis : 33 et statuet oves
quidem a dextris suis, hdos autem a
sinistris. 34 Tunc dicet rex his qui a dextris
ejus erunt : Venite benedicti Patris mei,
possidete paratum vobis regnum a
constitutione mundi : 35 esurivi enim, et
dedistis mihi manducare : sitivi, et dedistis
mihi bibere : hospes eram, et collegistis me :
36 nudus, et cooperuistis me : infirmus, et
visitastis me : in carcere eram, et venistis ad
me. 37 Tunc respondebunt ei justi, dicentes :
Domine, quando te vidimus esurientem, et
pavimus te : sitientem, et dedimus tibi potum
58

kiedy widzielimy ci akncym, a

nakarmilimy ci, pragncym, a dalimy ci
pi? 38 Kiedy te widzielimy ci gociem i
przyjlimy ci, albo nagim i przyodzialimy
ci? 39 Albo kiedy widzielimy ci
niemocnym, albo w wizieniu i przyszlimy
do ciebie? 40 A odpowiadajc Krl, rzecze
im: Zaprawd powiadam wam, cokolwiek
uczynilicie jednemu z tych braci moich
najmniejszych, mniecie uczynili. 41 Wtedy
rzecze i tym, ktrzy po lewicy bd: Idcie
ode mnie, przeklci, w ogie wieczny, ktry
zgotowany jest diabu i anioom jego. 42
A1bowiem aknem, a nie dalicie mi je;
pragnem, a nie dalicie mi pi; 43 byem
gociem, a nie przyjlicie mnie; nagim, a
nie przyodzialicie mnie; niemocnym i w
wizieniu, a nie nawiedzilicie mnie. 44
Wtedy mu odpowiedz i oni, mwic: Panie!
Kiedy widzielimy ci akncym, albo
pragncym, albo gociem, albo nagim, albo
niemocnym, albo w wizieniu, a nie
usuylimy tobie? 45 Wtedy im odpowie,
mwic:
Zaprawd
powiadam
wam,
czegokolwiek nie uczynilicie jednemu z
tych najmniejszych, mniecie nie uczynili. 46
I pjd ci na mk wieczn, a sprawiedliwi
do ycia wiecznego.

? 38 quando autem te vidimus hospitem, et

collegimus te : aut nudum, et cooperuimus te
? 39 aut quando te vidimus infirmum, aut in
carcere, et venimus ad te ? 40 Et respondens
rex, dicet illis : Amen dico vobis, quamdiu
fecistis uni ex his fratribus meis minimis,
mihi fecistis. 41 Tunc dicet et his qui a
sinistris erunt : Discedite a me maledicti in
ignem ternum, qui paratus est diabolo, et
angelis ejus : 42 esurivi enim, et non dedistis
mihi manducare : sitivi, et non desistis mihi
potum : 43 hospes eram, et non collegistis
me : nudus, et non cooperuistis me :
infirmus, et in carcere, et non visitastis me.
44 Tunc respondebunt ei et ipsi, dicentes :
Domine, quando te vidimus esurientem, aut
sitientem, aut hospitem, aut nudum, aut
infirmum, aut in carcere, et non
ministravimus tibi ? 45 Tunc respondebit
illis, dicens : Amen dico vobis : Quamdiu
non fecistis uni de minoribus his, nec mihi
fecistis. 46 Et ibunt hi in supplicium ternum
: justi autem in vitam ternam.

CZ III (26,1 - 28,20)

MKA I ZMARTWYCHWSTANIE PANA
JEZUSA
1.MKA (26,1 - 27,66)

26

26

NOWA PRZEPOWIEDNIA MKI.

1 I stao si, gdy dokoczy Jezus tych
wszystkich mw; rzek uczniom swoim: 2
Wiecie, e po dwu dniach bdzie Pascha i
Syn Czowieczy bdzie wydany, aby by
ukrzyowany. 3 Wtedy zebrali si przedniejsi
kapani i starsi ludu do dworu najwyszego
kapana, ktrego zwano Kajfaszem. 4 I
naradzili si, aby Jezusa zdrad pojma i
zabi. 5 Lecz mwili: Nie w dzie wity,
aby przypadkiem nie powsta rozruch midzy

1 Et factum est : cum consummasset Jesus

sermones hos omnes, dixit discipulis suis : 2
Scitis quia post biduum Pascha fiet, et Filius
hominis tradetur ut crucifigatur. 3 Tunc
congregati sunt principes sacerdotum, et
seniores populi, in atrium principis
sacerdotum, qui dicebatur Caiphas : 4 et
consilium fecerunt ut Jesum dolo tenerent, et
occiderent. 5 Dicebant autem : Non in die
festo, ne forte tumultus fieret in populo.
59

ludem.
UCZTA W BETANII.
6 Gdy Za Jezus by w Betanii, w domu
Szymona trdowatego, 7 przystpia do niego
niewiasta, majc soik alabastrowy drogiego
olejku, i wylaa na gow jego, gdy u stou
siedzia. 8 A widzc uczniowie, oburzyli si,
mwic: Na c ta strata? 9 Albowiem
mona byo to drogo sprzeda i rozda
ubogim. 10 Jezus za wiedzc, rzek im:
Czemu sprawiacie przykro tej niewiecie?
Dobry bowiem uczynek wzgldem mnie
spenia. 11 Albowiem ubogich zawsze
macie pomidzy sob, ale mnie nie zawsze
macie. 12 Gdy ta wylawszy ten olejek na
ciao moje, uczynia to na pogrzeb mj. 13
Zaprawd mwi wam: Gdziekolwiek bdzie
opowiadana ta ewangelia po caym wiecie,
bdzie opowiadane na jej pamitk i to, co
ona uczynia.

6 Cum autem Jesus esset in Bethania in

domo Simonis leprosi, 7 accessit ad eum
mulier habens alabastrum unguenti pretiosi,
et effudit super caput ipsius recumbentis. 8
Videntes autem discipuli, indignati sunt,
dicentes : Ut quid perditio hc ? 9 potuit
enim istud venundari multo, et dari
pauperibus. 10 Sciens autem Jesus, ait illis :
Quid molesti estis huic mulieri ? opus enim
bonum operata est in me. 11 Nam semper
pauperes habetis vobiscum : me autem non
semper habetis. 12 Mittens enim hc
unguentum hoc in corpus meum, ad
sepeliendum me fecit. 13 Amen dico vobis,
ubicumque
prdicatum
fuerit
hoc
Evangelium in toto mundo, dicetur et quod
hc fecit in memoriam ejus.

ZDRADA JUDASZA.
14 Wtedy odszed jeden z dwunastu, ktrego
zwano
Judaszem
Iszkariot,
do
przedniejszych kapanw, 15 i rzek im: Co
mi chcecie da, a ja go wam wydam? Oni za
naznaczyli mu trzydzieci srebrnikw. 16 I
odtd szuka sposobnej pory, aby go wyda.
17 W pierwszy tedy dzie Przanikw
przystpili do Jezusa uczniowie, mwic:
Gdzie chcesz, abymy ci przygotowali
spoycie Paschy? 18 A Jezus rzek: Idcie do
miasta, do pewnego czowieka, i powiedzcie
mu: Mistrz mwi: Czas mj jest bliski, u
ciebie urzdzam Pasch z uczniami moimi.
19 I uczynili uczniowie, jak im rozkaza
Jezus, i przygotowali Pasch. 20 Gdy za
nadszed wieczr, zasiad do stou z
dwunastu uczniami swoimi. 21 A gdy oni
jedli, rzek: Zaprawd, powiadam wam, e
jeden z was mnie wyda. 22 I zasmuciwszy
si bardzo poczli kady z osobna mwi:
Czy to ja, Panie? 23 Lecz on odpowiadajc,
rzek: Ktry macza ze mn rk w misie, ten
mnie wyda. 24 Wprawdzie Syn Czowieczy
idzie, jak o nim napisano; ale biada temu
czowiekowi, przez ktrego Syn Czowieczy
bdzie wydany. Lepiej by mu byo, gdyby si

14 Tunc abiit unus de duodecim, qui

dicebatur Judas Iscariotes, ad principes
sacerdotum : 15 et ait illis : Quid vultis mihi
dare, et ego vobis eum tradam ? At illi
constituerunt ei triginta argenteos. 16 Et
exinde qurebat opportunitatem ut eum
traderet. 17 Prima autem die azymorum
accesserunt discipuli ad Jesum, dicentes :
Ubi vis paremus tibi comedere Pascha ? 18
At Jesus dixit : Ite in civitatem ad quemdam,
et dicite ei : Magister dicit : Tempus meum
prope est, apud te facio Pascha cum
discipulis meis. 19 Et fecerunt discipuli sicut
constituit illis Jesus, et paraverunt Pascha. 20
Vespere autem facto, discumbebat cum
duodecim discipulis suis. 21 Et edentibus
illis, dixit : Amen dico vobis, quia unus
vestrum me traditurus est. 22 Et contristati
valde, cperunt singuli dicere : Numquid
ego sum Domine ? 23 At ipse respondens, ait
: Qui intingit mecum manum in paropside,
hic me tradet. 24 Filius quidem hominis
vadit, sicut scriptum est de illo : v autem
homini illi, per quem Filius hominis tradetur
! bonum erat ei, si natus non fuisset homo
ille.
60

by nie narodzi ten czowiek. 25 A 25 Respondens autem Judas, qui tradidit

odpowiadajc Judasz, ktry go wyda, rzek: eum, dixit : Numquid ego sum Rabbi ? Ait
Czy to ja jestem, Mistrzu? Rzek mu: Ty illi : Tu dixisti
powiedzia.
USTANOWIENIE EUCHARYSTII.
26 Gdy za oni wieczerzali, wzi Jezus
chleb, bogosawi, ama i dawa uczniom
swoim, i rzek: Bierzcie i jedzcie, to jest ciao
moje. 27 A wziwszy kielich, dziki czyni, i
da im, mwic: Pijcie z tego wszyscy. 28
Albowiem to jest krew moja Nowego
Testamentu, ktra za wielu bdzie wylana na
odpuszczenie grzechw. 29 A powiadam
wam: Nie bd pi odtd z tego owocu
winnego szczepu, a do dnia owego, gdy go
z wami bd pi nowy w krlestwie Ojca
mego.

26 Cnantibus autem eis, accepit Jesus

panem, et benedixit, ac fregit, deditque
discipulis suis, et ait : Accipite, et comedite :
hoc est corpus meum. 27 Et accipiens
calicem, gratias egit : et dedit illis, dicens :
Bibite ex hoc omnes. 28 Hic est enim sanguis
meus novi testamenti, qui pro multis
effundetur in remissionem peccatorum. 29
Dico autem vobis : non bibam amodo de hoc
genimine vitis usque in diem illum, cum illud
bibam vobiscum novum in regno Patris mei.

PRZEPOWIEDNIA UPADKU PIOTRA.

30 I hymn odmwiwszy, wyszli na gr
Oliwn. 31 Wtedy rzek im Jezus: Wszyscy
wy zgorszycie si ze mnie tej nocy;
albowiem jest napisane: "Uderz pasterza, i
rozprosz si owce trzody." 32 Lecz gdy
zmartwychwstan, uprzedz was do Galilei.
33 Piotr za odpowiadajc, rzek mu: Choby
si wszyscy zgorszyli z ciebie, ja nigdy si
nie zgorsz. 34 Rzek mu Jezus: Zaprawd
powiadam ci, e tej nocy, pierwej ni kur
zapieje, trzykro si mnie zaprzesz. 35 Rzek
mu Piotr: Choby mi te przyszo z tob
umrze, nie zapr si ciebie. Tak samo i
wszyscy uczniowie mwili.

30 Et hymno dicto, exierunt in montem

Oliveti. 31 Tunc dicit illis Jesus : Omnes vos
scandalum patiemini in me in ista nocte.
Scriptum est enim : Percutiam pastorem, et
dispergentur oves gregis. 32 Postquam autem
resurrexero, prcedam vos in Galilam. 33
Respondens autem Petrus, ait illi : Et si
omnes scandalizati fuerint in te, ego
numquam scandalizabor. 34 Ait illi Jesus :
Amen dico tibi, quia in hac nocte, antequam
gallus cantet, ter me negabis. 35 Ait illi
Petrus : Etiamsi oportuerit me mori tecum,
non te negabo. Similiter et omnes discipuli
dixerunt.

KONANIE JEZUSA W OGROJCU.

36 Wtedy przyszed Jezus z nimi do
folwarku, ktry zowi Getsemani, i rzek
uczniom swoim: Siedcie tu, a pjd tam i
bd si modli. 37 A wziwszy Piotra i
dwch synw Zebedeuszowych, pocz si
smuci i odczuwa odraz. 38 Wtedy im
rzek: Smutna jest dusza moja a do mierci,
zostacie tu i czuwajcie ze mn. 39 I
postpiwszy troch, pad na oblicze swoje,
modlc si i mwic: Ojcze mj, jeli to by
moe, niech odejdzie ode mnie ten kielich;

36 Tunc venit Jesus cum illis in villam, qu

dicitur Gethsemani, et dixit discipulis suis :
Sedete hic donec vadam illuc, et orem. 37 Et
assumpto Petro, et duobus filiis Zebedi,
cpit contristari et mstus esse. 38 Tunc ait
illis : Tristis est anima mea usque ad mortem
: sustinete hic, et vigilate mecum. 39 Et
progressus pusillum, procidit in faciem suam,
orans, et dicens : Pater mi, si possibile est,
transeat a me calix iste : verumtamen non
sicut ego volo, sed sicut tu. 40 Et venit ad
61

wszake nie jako ja chc, ale jako ty. 40 I

przyszed do uczniw swoich, i znalaz ich
picych, i rzek Piotrowi: Tak to nie
moglicie jednej godziny czuwa ze mn? 41
Czuwajcie i mdlcie si, abycie nie weszli
w pokus; duch wprawdzie jest ochotny, ale
ciao sabe. 42 Po wtre znw odszed i
modli si, mwic: Ojcze mj, jeli ten
kielich nie moe odej, tylko go mam pi,
niech si dzieje wola twoja. 43 I przyszed po
wtre, i znalaz ich picych; albowiem oczy
ich byy obcione. 44 A zostawiwszy ich,
znowu odszed, i po trzeci raz si modli, te
same sowa, mwic. 45 Wtedy przyszed do
uczniw swoich, i rzek im: Ju pijcie, i
odpoczywajcie; oto przybliya si godzina i
Syn Czowieczy bdzie wydany w rce
grzesznikw. 46 Wstacie, pjdmy; oto si
przybliy ten, ktry mnie wyda!

discipulos suos, et invenit eos dormientes, et

dicit Petro : Sic non potuistis una hora
vigilare mecum ? 41 Vigilate, et orate ut non
intretis in tentationem. Spiritus quidem
promptus est, caro autem infirma. 42 Iterum
secundo abiit, et oravit, dicens : Pater mi, si
non potest hic calix transire nisi bibam illum,
fiat voluntas tua. 43 Et venit iterum, et
invenit eos dormientes : erant enim oculi
eorum gravati. 44 Et relictis illis, iterum
abiit, et oravit tertio, eumdem sermonem
dicens. 45 Tunc venit ad discipulos suos, et
dicit illis : Dormite jam, et requiescite : ecce
appropinquavit hora, et Filius hominis
tradetur in manus peccatorum. 46 Surgite,
eamus : ecce appropinquavit qui me tradet.

POJMANIE JEZUSA.
47 A gdy on jeszcze mwi, oto Judasz, jeden
z dwunastu przyszed, a z nim wielka zgraja
z mieczami i kijami, posana od
przedniejszych kapanw i starszych ludu. 48
Ten za, co go wyda, da im znak, mwic:
Kogokolwiek pocauj, on to jest, chwytajcie
go. 49 I natychmiast przystpiwszy do
Jezusa, rzek: Bd pozdrowion, Rabbi! I
pocaowa go. 50 A Jezus rzek mu:
Przyjacielu, po co przyszed? Wtedy
przystpili, i rzucili si na Jezusa, i pojmali
go. 51 A oto jeden z tych, ktrzy byli z
Jezusem, wycignwszy rk, doby miecza
swego, a uderzywszy sug arcykapana,
uci ucho jego. 52 Wtedy rzek mu Jezus:
Obr miecz swj na miejsce jego; albowiem
wszyscy, ktrzy miecz bior, mieczem
pogin. 53 Czy mylisz, e nie mgbym
poprosi Ojca mego, a wystawiby mi teraz
wicej ni dwanacie hufcw anielskich? 54
Jake wic wypeni si Pisma, e si tak
sta musi? 55 Owej godziny rzek Jezus do
tuszczy: Wyszlicie jako na zbjc z
mieczami i z kijami, pojma mnie.
Codziennie siedziaem u was, uczc w
wityni i nie pojmalicie mnie.

47 Adhuc eo loquente, ecce Judas unus de

duodecim venit, et cum eo turba multa cum
gladiis et fustibus, missi a principibus
sacerdotum, et senioribus populi. 48 Qui
autem tradidit eum, dedit illis signum, dicens
: Quemcumque osculatus fuero, ipse est,
tenete eum. 49 Et confestim accedens ad
Jesum, dixit : Ave Rabbi. Et osculatus est
eum. 50 Dixitque illi Jesus : Amice, ad quid
venisti ? Tunc accesserunt, et manus
injecerunt in Jesum, et tenuerunt eum. 51 Et
ecce unus ex his qui erant cum Jesu,
extendens manum, exemit gladium suum, et
percutiens servum principis sacerdotum
amputavit auriculam ejus. 52 Tunc ait illi
Jesus : Converte gladium tuum in locum
suum : omnes enim, qui acceperint gladium,
gladio peribunt. 53 An putas, quia non
possum rogare patrem meum, et exhibebit
mihi modo plusquam duodecim legiones
angelorum ? 54 Quomodo ergo implebuntur
Scriptur, quia sic oportet fieri ? 55 In illa
hora dixit Jesus turbis : Tamquam ad
latronem existis cum gladiis et fustibus
comprehendere me : quotidie apud vos
sedebam docens in templo, et non me
tenuistis.

62

56 Lecz to wszystko si stao, aby si 56 Hoc autem totum factum est, ut

wypeniy
Pisma
prorokw.
Wtedy adimplerentur Scriptur prophetarum. Tunc
uczniowie
wszyscy,
opuciwszy
go, discipuli omnes, relicto eo, fugerunt.
pouciekali.
JEZUS PRZED RAD.
57 A Oni pojmawszy Jezusa, powiedli go do
Kajfasza, najwyszego kapana, gdzie si
byli zebrali doktorowie i starsi. 58 Piotr za
szed za nim z daleka a na dziedziniec
najwyszego kapana, a wszedszy tam,
siedzia ze sugami, aby widzie koniec. 59
A przedniejsi kapani i wszystka Rada
szukali faszywego wiadectwa przeciw
Jezusowi, aby go o mier przyprawi; 60 i
nie znaleli, cho wielu faszywych
wiadkw przychodzio. Na koniec za
przyszli dwaj faszywi wiadkowie, 61 i
rzekli: Ten mwi: Mog zburzy wityni
Bo, a po trzech dniach znw j zbudowa.
62 I wstawszy najwyszy kapan, rzek mu:
Nic nie odpowiadasz na to, co ci przeciwko
tobie wiadcz? 63 Lecz Jezus milcza. A
arcykapan rzek mu: Poprzysigam ci przez
Boga ywego, aby nam powiedzia, czy ty
jest Chrystus, Syn Boy? 64 Rzek mu Jezus:
Ty powiedzia. Wszake powiadam wam:
Odtd
ujrzycie
Syna
Czowieczego,
siedzcego po prawicy mocy Boej, i
przychodzcego w obokach niebieskich. 65
Wtedy arcykapan rozdar szaty swoje,
mwic: Zbluni! C jeszcze potrzebujemy
wiadkw?
Otocie
teraz
syszeli
blunierstwo. 66 Co si wam zdaje? A oni
odpowiadajc, rzekli: Winien jest mierci. 67
Wtedy pluli na oblicze jego i bili go
piciami, a inni policzki w twarz mu dawali,
68 mwic: Prorokuj nam, Chrystusie! Kto
jest, co ci uderzy?

57 At illi tenentes Jesum, duxerunt ad

Caipham principem sacerdotum, ubi scrib
et seniores convenerant. 58 Petrus autem
sequebatur eum a longe, usque in atrium
principis sacerdotum. Et ingressus intro,
sedebat cum ministris, ut videret finem. 59
Principes autem sacerdotum, et omne
concilium, qurebant falsum testimonium
contra Jesum, ut eum morti traderent : 60 et
non invenerunt, cum multi falsi testes
accessissent. Novissime autem venerunt duo
falsi testes, 61 et dixerunt : Hic dixit :
Possum destruere templum Dei, et post
triduum redificare illud. 62 Et surgens
princeps sacerdotum, ait illi : Nihil respondes
ad ea, qu isti adversum te testificantur ? 63
Jesus autem tacebat. Et princeps sacerdotum
ait illi : Adjuro te per Deum vivum, ut dicas
nobis si tu es Christus Filius Dei. 64 Dicit illi
Jesus : Tu dixisti. Verumtamen dico vobis,
amodo videbitis Filium hominis sedentem a
dextris virtutis Dei, et venientem in nubibus
cli. 65 Tunc princeps sacerdotum scidit
vestimenta sua, dicens : Blasphemavit : quid
adhuc egemus testibus ? ecce nunc audistis
blasphemiam : 66 quid vobis videtur ? At illi
respondentes dixerunt : Reus est mortis. 67
Tunc exspuerunt in faciem ejus, et colaphis
eum ceciderunt, alii autem palmas in faciem
ejus dederunt, 68 dicentes : Prophetiza nobis
Christe, quis est qui te percussit ?

ZAPARCIE SI PIOTRA.
69 A Piotr siedzia zewntrz na dziedzicu. I
przystpia do niego jedna suca, mwic: I
ty by z Jezusem galilejskirn. 70 Lecz on
zapar si przed wszystkimi, mwic: Nie
wiem, co mwisz. 71 Gdy za wychodzi do
bramy, ujrzaa go druga suca, i rzeka tym,
co tam byli: I ten by z Jezusem

69 Petrus vero sedebat foris in atrio : et

accessit ad eum una ancilla, dicens : Et tu
cum Jesu Galilo eras. 70 At ille negavit
coram omnibus, dicens : Nescio quid dicis.
71 Exeunte autem illo januam, vidit eum alia
ancilla, et ait his qui erant ibi : Et hic erat
cum Jesu Nazareno. 72 Et iterum negavit
63

Nazareskim. 72 I powtrnie zapar si z

przysig: I nie znam tego czowieka. 73 A
wnet potem przystpili ci, ktrzy tam stali, i
rzekli Piotrowi: Prawdziwie i ty jeste z nich,
bo i mowa twoja ci zdradza. 74 Wtedy
pocz zaklina si i przysiga, e nie zna
tego czowieka. A natychmiast kur zapia. 75
I wspomnia Piotr na sowo Jezusowe, ktre
mu by rzek: Pierwej ni kur zapieje,
trzykro si mnie zaprzesz. A wyszedszy na
dwr, gorzko paka.

cum juramento : Quia non novi hominem. 73

Et post pusillum accesserunt qui stabant, et
dixerunt Petro : Vere et tu ex illis es : nam et
loquela tua manifestum te facit. 74 Tunc
cpit detestari et jurare quia non novisset
hominem. Et continuo gallus cantavit. 75 Et
recordatus est Petrus verbi Jesu, quod dixerat
: Priusquam gallus cantet, ter me negabis. Et
egressus foras, flevit amare.

27

27

U PIATA.
1 Gdy za nadszed ranek, zebrali si na
narad wszyscy przedniejsi kapani i starsi
ludu przeciw Jezusowi, aby go na mier
wyda. 2 I zwizawszy, przywiedli go, i
wydali namiestnikowi Poncjuszowi Piatowi.

1 Mane autem facto, consilium inierunt

omnes principes sacerdotum et seniores
populi adversus Jesum, ut eum morti
traderent. 2 Et vinctum adduxerunt eum, et
tradiderunt Pontio Pilato prsidi.

ROZPACZ JUDASZA.
3 Wtedy ujrzawszy Judasz, ktry go wyda,
e zosta skazany, alem zdjty, odnis
trzydzieci
srebrnikw
przedniejszym
kapanom
i
starszym,
4
mwic:
Zgrzeszyem, wydajc krew sprawiedliwego.
Lecz oni rzekli: Co nam do tego? Ty patrz
siebie. 5 I porzuciwszy srebrniki w wityni,
odszed; a poszedszy, powiesi si. 6 A
przedniejsi kapani wziwszy srebrniki,
mwili: Nie godzi si ich ka do skarbony,
bo s zapat krwi. 7 I naradziwszy si, kupili
za nie rol garncarzow na pogrzeb
pielgrzymw. 8 Dlatego rola ta nazwana jest
Haceldama, to jest Rola Krwi, a do dnia
dzisiejszego. 9 Wtedy si wypenio, co byo
powiedziane przez Jeremiasza proroka,
mwicego: "I wzili trzydzieci srebrnikw,
zapat oszacowanego, ktrego oszacowali
synowie Izraela. 10 I dali je na rol
garncarzow, jako mi postanowi Pan."

3 Tunc videns Judas, qui eum tradidit, quod

damnatus esset, pnitentia ductus, retulit
triginta argenteos principibus sacerdotum, et
senioribus, 4 dicens : Peccavi, tradens
sanguinem justum. At illi dixerunt : Quid ad
nos ? tu videris. 5 Et projectis argenteis in
templo, recessit : et abiens laqueo se
suspendit. 6 Principes autem sacerdotum,
acceptis argenteis, dixerunt : Non licet eos
mittere in corbonam : quia pretium sanguinis
est. 7 Consilio autem inito, emerunt ex illis
agrum figuli, in sepulturam peregrinorum. 8
Propter hoc vocatus est ager ille, Haceldama,
hoc est, Ager sanguinis, usque in hodiernum
diem. 9 Tunc impletum est quod dictum est
per Jeremiam prophetam, dicentem : Et
acceperunt triginta argenteos pretium
appretiati, quem appretiaverunt a filiis Isral
: 10 et dederunt eos in agrum figuli, sicut
constituit mihi Dominus.

BARABASZA CZY JEZUSA?

11 Jezus za stan przed namiestnikiem i 11 Jesus autem stetit ante prsidem, et
spyta go namiestnik, mwic: Ty jest Krl interrogavit eum prses, dicens : Tu es rex
ydowski? Rzek mu Jezus: 12 Ty Judorum ? Dicit illi Jesus : Tu dicis. 12 Et
64

powiadasz. A gdy na skaryli przedniejsi

kapani i starsi, nic nie odpowiedzia. 13
Wtedy mu rzek Piat: Nie syszysz, jak wiele
wiadectw przeciw tobie przywodz? 14 I nie
odpowiedzia mu na adne sowo, tak e si
namiestnik bardzo dziwi. 15 A na dzie
uroczysty zwykby namiestnik wypuszcza
posplstwu jednego winia, ktrego by
chcieli. 16 Mia za nawczas winia
znacznego, ktrego zwano Barabaszem. l7
Gdy si wic oni zebrali, rzek Piat: Ktrego
chcecie, bym wam wypuci: Barabasza, czy
te Jezusa, ktrego zwi Chrystusem? 18
Wiedzia bowiem, e go z zazdroci byli
wydali. 19 Lecz gdy on siedzia na stolicy
sdowej, posaa do ona jego, mwic: Nic
tobie i sprawiedliwemu temu; albowiem
wiele cierpiaam dzi przez sen dla niego. 20
A przedniejsi kapani i starsi namwili
posplstwo, aby prosili o Barabasza, a Jezusa
stracili. 21 Namiestnik za odpowiadajc,
rzek im: Ktrego z tych dwch chcecie,
ebym wam wypuci? 22 A oni rzekli:
Barabasza. Rzek im Piat: C tedy mam
uczyni
z
Jezusem,
ktrego
zwi
Chrystusem? Mwi wszyscy: Niech bdzie
ukrzyowany. 23 Rzek im namiestnik: C
wic zego uczyni? Lecz oni jeszcze bardziej
woali, mwic: Niech bdzie ukrzyowany!

cum accusaretur a principibus sacerdotum et

senioribus, nihil respondit. 13 Tunc dicit illi
Pilatus : Non audis quanta adversum te
dicunt testimonia ? 14 Et non respondit ei ad
ullum verbum, ita ut miraretur prses
vehementer. 15 Per diem autem solemnem
consueverat prses populo dimittere unum
vinctum, quem voluissent : 16 habebat autem
tunc vinctum insignem, qui dicebatur
Barabbas. 17 Congregatis ergo illis, dixit
Pilatus : Quem vultis dimittam vobis :
Barabbam, an Jesum, qui dicitur Christus ?
18 Sciebat enim quod per invidiam
tradidissent eum. 19 Sedente autem illo pro
tribunali, misit ad eum uxor ejus, dicens :
Nihil tibi, et justo illi : multa enim passa sum
hodie per visum propter eum. 20 Principes
autem sacerdotum et seniores persuaserunt
populis ut peterent Barabbam, Jesum vero
perderent. 21 Respondens autem prses, ait
illis : Quem vultis vobis de duobus dimitti ?
At illi dixerunt : Barabbam. 22 Dicit illis
Pilatus : Quid igitur faciam de Jesu, qui
dicitur Christus ? 23 Dicunt omnes :
Crucifigatur. Ait illis prses : Quid enim
mali fecit ? At illi magis clamabant dicentes :
Crucifigatur.

SKAZANY NA MIER I
UBICZOWANY.
24 Piat za widzc, e nic nie osiga, lecz
zamieszanie wiksze powstaje, wziwszy
wod, umy rce przed posplstwem,
mwic: Nie winienem ja krwi tego
sprawiedliwego; wy si patrzcie! 25 A
odpowiadajc wszystek lud, rzek: Krew jego
na nas i na syny nasze. 26 Wtedy wypuci
im Barabasza, a Jezusa ubiczowanego wyda
im, aby by ukrzyowany. 27 Wtedy
onierze namiestnika wziwszy Jezusa do
pretorium, zebrali do niego ca rot; 28 a
rozebrawszy go, woyli na paszcz
szkaratny. 29 I upltszy koron z ciernia,
woyli na gow jego i trzcin w prawic
jego. A klkajc przed nim, naigrawali si z
niego, mwic: Bd pozdrowiony, Krlu
ydowski! 30 I plujc na, brali trzcin, i bili

24 Videns autem Pilatus quia nihil proficeret,

sed magis tumultus fieret : accepta aqua, lavit
manus coram populo, dicens : Innocens ego
sum a sanguine justi hujus : vos videritis. 25
Et respondens universus populus, dixit :
Sanguis ejus super nos, et super filios
nostros. 26 Tunc dimisit illis Barabbam :
Jesum autem flagellatum tradidit eis ut
crucifigeretur. 27 Tunc milites prsidis
suscipientes
Jesum
in
prtorium,
congregaverunt ad eum universam cohortem
: 28 et exuentes eum, chlamydem coccineam
circumdederunt ei, 29 et plectentes coronam
de spinis, posuerunt super caput ejus, et
arundinem in dextera ejus. Et genu flexo ante
eum, illudebant ei, dicentes : Ave rex
Judorum. 30 Et exspuentes in eum,
65

go po gowie. 31 A gdy si z niego namiali, acceperunt arundinem, et percutiebant caput

zdjli ze paszcz, i oblekli go w odzienie ejus. 31 Et postquam illuserunt ei, exuerunt
jego, i powiedli go na ukrzyowanie.
eum chlamyde, et induerunt eum vestimentis
ejus, et duxerunt eum ut crucifigerent.
UKRZYOWANIE.
32 Wychodzc za, znaleli czowieka
Cyrenejczyka, imieniem Szymona; tego
przymusili, aby nis krzy jego. 33 I
przyszli na miejsce, ktre zowi Golgota, to
znaczy miejsce Trupiej Gowy. 34 I dali mu
pi wino zmieszane z ci, a gdy
skosztowa, nie chcia pi. 35 A
ukrzyowawszy go, rozdzielili szaty jego,
rzuciwszy los, aby si wypenio, co byo
powiedziane przez Proroka mwicego:
"Rozdzielili sobie odzienie moje, a o sukni
moj los rzucali." 36 I siedzc, strzegli go. 37
I pooyli nad gow jego napisan win
jego:
TEN
JEST
JEZUS,
KRL
YDOWSKI. 38 Wtedy ukrzyowano z nim
dwch otrw: jednego po rawicy, a drugiego
po lewicy. 39 Przechodzcy za obok,
blunili mu, kiwajc gowami swymi, 40 i
mwic: Hej, ty, co rozwalasz wityni
Bo, a za trzy dni znw j budujesz, wybaw
sam siebie; jeli jeste Synem Boym, zstp z
krzya! 41 Take i przedniejsi kapani z
doktorami i ze starszymi natrzsajc si,
mwili: 42 Innych wybawia, sam siebie
wybawi nie rnoe. Jeli jest krlem Izraela,
niech teraz zstpi z krzya, a uwierzymy mu.
43 Ufa w Bogu, niech go teraz wybawi,
jeeli chce; bo powiedzia: e jest Synem
Boym. 44 Take i zoczycy, ktrzy byli z
nim ukrzyowani, urgali mu.

32 Exeuntes autem invenerunt hominem

Cyrenum, nomine Simonem : hunc
angariaverunt ut tolleret crucem ejus. 33 Et
venerunt in locum qui dicitur Golgotha, quod
est Calvari locus. 34 Et dederunt ei vinum
bibere cum felle mistum. Et cum gustasset,
noluit bibere. 35 Postquam autem
crucifixerunt eum, diviserunt vestimenta
ejus, sortem mittentes : ut impleretur quod
dictum est per prophetam dicentem :
Diviserunt sibi vestimenta mea, et super
vestem meam miserunt sortem. 36 Et
sedentes servabant eum. 37 Et imposuerunt
super caput ejus causam ipsius scriptam : Hic
est Jesus rex Judorum. 38 Tunc crucifixi
sunt cum eo duo latrones : unus a dextris, et
unus a sinistris. 39 Prtereuntes autem
blasphemabant eum moventes capita sua, 40
et dicentes : Vah ! qui destruis templum Dei,
et in triduo illud redificas : salva
temetipsum : si Filius Dei es, descende de
cruce. 41 Similiter et principes sacerdotum
illudentes cum scribis et senioribus dicebant :
42 Alios salvos fecit, seipsum non potest
salvum facere : si rex Isral est, descendat
nunc de cruce, et credimus ei : 43 confidit in
Deo : liberet nunc, si vult eum : dixit enim :
Quia Filius Dei sum. 44 Idipsum autem et
latrones, qui crucifixi erant cum eo,
improperabant ei.

JEZUS UMIERA.
45 A od szstej godziny nastaa ciemno na
caej ziemi, a do dziewitej godziny. 46 A
okoo dziewitej godziny zawoa Jezus
gosem wielkim, mwic: "Eli, Eli, lamma
sabakthani?" to znaczy: "Boe mj, Boe
mj, czemu mnie opuci? 47 A niektrzy
stojcy tam i syszcy to, mwili: Eliasza ten
woa. 48 I natychmiast jeden z nich pobieg,
a wziwszy gbk, napeni octem, i woy
na trzcin, i dawa mu pi. 49 Lecz inni

45 A sexta autem hora tenebr fact sunt

super universam terram usque ad horam
nonam. 46 Et circa horam nonam clamavit
Jesus voce magna, dicens : Eli, Eli, lamma
sabacthani ? hoc est : Deus meus, Deus
meus, ut quid dereliquisti me ? 47 Quidam
autem illic stantes, et audientes, dicebant :
Eliam vocat iste. 48 Et continuo currens unus
ex eis, acceptam spongiam implevit aceto, et
imposuit arundini, et dabat ei bibere. 49
66

mwili: Zaniechaj, patrzmy, czy przyjdzie

Eliasz, aby go wybawi. 50 A Jezus
zawoawszy po wtre wielkim gosem, odda
ducha. 51 I oto zasona wityni rozdara si
na dwie czci od wierzchu a do dou, i
ziemia zadraa, a skay popkay. 52 I groby
si otworzyy, i wiele cia witych, ktrzy
byli posnli, powstao. 53 I wyszedszy z
grobw, po zmartwychwstaniu jego, weszli
do miasta witego, i ukazali si wielom. 54
Setnik za i ci, co z nim byli, strzegc Jezusa,
ujrzawszy trzsienie ziemi i to, co si dziao,
zlkli si bardzo, mwic: Zaiste ten by
Synem Boym. 55 I byo tam wiele niewiast
patrzcych z daleka, ktre byy przyszy za
Jezusem z Galilei, posugujc mu. 56 Midzy
nimi bya Maria Magdalena i Maria, matka
Jakuba i Jzefa, i matka synw
Zebedeuszowych.

Ceteri vero dicebant : Sine, videamus an

veniat Elias liberans eum. 50 Jesus autem
iterum clamans voce magna, emisit spiritum.
51 Et ecce velum templi scissum est in duas
partes a summo usque deorsum : et terra
mota est, et petr sciss sunt, 52 et
monumenta aperta sunt : et multa corpora
sanctorum, qui dormierant, surrexerunt. 53 Et
exeuntes de monumentis post resurrectionem
ejus, venerunt in sanctam civitatem, et
apparuerunt multis. 54 Centurio autem, et qui
cum eo erant, custodientes Jesum, viso
terrmotu, et his qu fiebant, timuerunt
valde, dicentes : Vere Filius Dei erat iste. 55
Erant autem ibi mulieres mult a longe, qu
secut erant Jesum a Galila, ministrantes ei
: 56 inter quas erat Maria Magdalene, et
Maria Jacobi, et Joseph mater, et mater
filiorum Zebedi.

POGRZEB P. JEZUSA.
57 Gdy za nasta wieczr, przyszed pewien
czowiek bogaty z Arymatei, imieniem Jzef,
ktry te by uczniem Jezusowym. 58 Ten
poszed do Piata, i poprosi o ciao
Jezusowe. Wtedy Piat kaza odda ciao. 59
A Jzef wziwszy ciao, owin je w czyste
przecierado, 60 i pooy je w nowym
grobie swoim, ktry by wyku w skale. I
przywali do drzwi grobu kamie wielki, i
odszed. 61 A bya tam Maria Magdalena i
druga Maria, siedzce naprzeciw grobu.

57 Cum autem sero factum esset, venit

quidam homo dives ab Arimatha, nomine
Joseph, qui et ipse discipulus erat Jesu : 58
hic accessit ad Pilatum, et petiit corpus Jesu.
Tunc Pilatus jussit reddi corpus. 59 Et
accepto corpore, Joseph involvit illud in
sindone munda, 60 et posuit illud in
monumento suo novo, quod exciderat in
petra. Et advolvit saxum magnum ad ostium
monumenti, et abiit. 61 Erant autem ibi
Maria Magdalene, et altera Maria, sedentes
contra sepulchrum.

STRA PRZY GROBIE.

62 Nazajutrz za, to jest w dzie po
Przygotowaniu, zebrali si przedniejsi
kapani i faryzeusze u Piata, 63 mwic:
Panie, wspomnielimy, e ten zwodziciel
powiedzia jeszcze, yjc: Po trzech dniach
zmartwychwstan. 64 Rozka wic, aby
strzeono grobu a do dnia trzeciego, by
przypadkiem nie przyszli uczniowie jego i
nie ukradli go i nie powiedzieli ludowi:
Powsta z martwych. I bdzie ostatni bd
gorszy ni pierwszy. 65 Rzek im Piat:
Macie stra, idcie, strzecie, jak umiecie. 66
A oni poszedszy, obwarowali grb,
zapiecztowawszy kamie, strae postawili.

62 Altera autem die, qu est post

Parasceven,
convenerunt
principes
sacerdotum et pharisi ad Pilatum, 63
dicentes : Domine, recordati sumus, quia
seductor ille dixit adhuc vivens : Post tres
dies resurgam. 64 Jube ergo custodiri
sepulchrum usque in diem tertium : ne forte
veniant discipuli ejus, et furentur eum, et
dicant plebi : Surrexit a mortuis : et erit
novissimus error pejor priore. 65 Ait illis
Pilatus : Habetis custodiam, ite, custodite
sicut scitis. 66 Illi autem abeuntes, munierunt
sepulchrum, signantes lapidem, cum
custodibus.
67

2. ZBAWICIEL ZMARTWYCHWSTAY
(28,1-20)

28

28

NIEWIASTY SPIESZ DO GROBU.

1 W wieczr za szabatu, ktry wita na
pierwszy dzie tygodnia, przysza Maria
Magdalena i druga Maria obejrze grb. 2 A
oto stao si wielkie trzsienie ziemi;
albowiem Anio Paski zstpi z nieba; i
przystpiwszy, odwali kamie i usiad na
nim. 3 Jego za wejrzenie byo jak
byskawica, a odzienie jego jako nieg. 4 A z
bojani przed nim przerazili si stre i stali
si jakby umarli. 5 Anio za odpowiadajc,
rzek niewiastom: Nie bjcie si wy; gdy
wiem, e szukacie Jezusa, ktry by
ukrzyowany. 6 Nie ma go tu; albowiem
powsta, jak powiedzia. Chodcie, a
ogldajcie miejsce, gdzie by pooony Pan.
7 A prdko idc, powiedzcie uczniom jego,
e powsta; i oto uprzedza was do Galilei,
tam go ujrzycie. Oto wam zapowiedziaem. 8
I wyszy prdko z grobu z bojani i z
radoci wielk, biegnc, aby opowiedzie
uczniom jego.

1 Vespere autem sabbati, qu lucescit in

prima sabbati, venit Maria Magdalene, et
altera Maria, videre sepulchrum. 2 Et ecce
terrmotus factus est magnus. Angelus enim
Domini descendit de clo : et accedens
revolvit lapidem, et sedebat super eum : 3
erat autem aspectus ejus sicut fulgur : et
vestimentum ejus sicut nix. 4 Pr timore
autem ejus exterriti sunt custodes, et facti
sunt velut mortui. 5 Respondens autem
angelus dixit mulieribus : Nolite timere vos :
scio enim, quod Jesum, qui crucifixus est,
quritis. 6 Non est hic : surrexit enim, sicut
dixit : venite, et videte locum ubi positus erat
Dominus. 7 Et cito euntes, dicite discipulis
ejus quia surrexit : et ecce prcedit vos in
Galilam : ibi eum videbitis : ecce prdixi
vobis. 8 Et exierunt cito de monumento cum
timore et gaudio magno, currentes nuntiare
discipulis ejus.

JEZUS UKAZUJE SI NIEWIASTOM.

9 A oto Jezus spotka si z nimi, mwic:
Witajcie! One za przystpiy, i ujy nogi
jego, i pokon mu odday. 10 Wtedy im rzek
Jezus: Nie bjcie si, idcie, oznajmijcie
braciom moim, aby poszli do Galilei, tam
mi ujrz.

9 Et ecce Jesus occurrit illis, dicens : Avete.

Ill autem accesserunt, et tenuerunt pedes
ejus, et adoraverunt eum. 10 Tunc ait illis
Jesus : Nolite timere : ite, nuntiare fratribus
meis ut eant in Galilam ; ibi me videbunt.

STRA PRZEKUPIONA.
11 Gdy za one odeszy, oto niektrzy ze
strw przyszli do miasta, i oznajmili
przedniejszym kapanom wszystko, co si
stao. 12 A zebrawszy si ze starszymi,
naradziwszy si, dali onierzom wiele
pienidzy, 13 mwic: Powiadajcie, e
uczniowie jego w nocy przyszli, i ukradli go,
gdymy spali. 14 A jeli si to do
namiestnika doniesie, my mu wytumaczymy

11 Qu cum abiissent, ecce quidam de

custodibus venerunt in civitatem, et
nuntiaverunt principibus sacerdotum omnia
qu facta fuerant. 12 Et congregati cum
senioribus consilio accepto, pecuniam
copiosam dederunt militibus, 13 dicentes :
Dicite quia discipuli ejus nocte venerunt, et
furati sunt eum, nobis dormientibus. 14 Et si
hoc auditum fuerit a prside, nos
68

i wam bezpieczestwo zapewnimy. 15 Oni

za wziwszy pienidze, uczynili, jak ich
nauczono. I rozniosa si ta wie u ydw a
do dnia dzisiejszego.

suadebimus ei, et securos vos faciemus. 15

At illi, accepta pecunia, fecerunt sicut erant
edocti. Et divulgatum est verbum istud apud
Judos, usque in hodiernum diem.

ZJAWIENIE SI JEZUSA NA GRZE.

16 Lecz jedenastu uczniw poszo do Galilei
na gr, gdzie im by wyznaczy Jezus. 17 I
ujrzawszy go, pokonili si, a niektrzy
wtpili. 18 I przystpiwszy Jezus, przemwi
do nich, mwic: Dana mi jest wszelka
wadza na niebie i na ziemi. 19 Idc tedy,
nauczajcie wszystkie narody, chrzczc je w
imi Ojca i Syna i Ducha witego, 20
nauczajc je zachowywa wszystko,
cokolwiek wam przykazaem. A oto ja
jestem z wami po wszystkie dni a do
skoczenia wiata.

16 Undecim autem discipuli abierunt in

Galilam in montem ubi constituerat illis
Jesus. 17 Et videntes eum adoraverunt :
quidam autem dubitaverunt. 18 Et accedens
Jesus locutus est eis, dicens : Data est mihi
omnis potestas in clo et in terra : 19 euntes
ergo docete omnes gentes : baptizantes eos in
nomine Patris, et Filii, et Spiritus Sancti : 20
docentes eos servare omnia qucumque
mandavi vobis : et ecce ego vobiscum sum
omnibus diebus, usque ad consummationem
sculi.

69

70