Poza Toruń NR 37

31 stycznia 2014 Numer 37
ISSN 2084-9117
Specjalny dodatek budowlany Czytaj na str. 28-31

WWW.POZATORUN.PL
Sylwetka
Dobro wraca niespodziewane

Przemysaw Radio po raz trzeci z rzdu wylicytowa zote serduszko na WOP
Wywiad
Z Polski obywatele uciekaj

Rozmawiamy z posem na Sejm RP Przemysawem Wiplerem
38 4
BEZPATNA GAZETA REGIONU TORUSKIEGO
Jestemy te na facebook.com/pozatorun
Caa Polska szuka dawcy szpiku dla Maksia 9

Najlepsi rolnicy maj gospodarstwo w Gostkowie 12 Zapowiada si midzynarodowy memoria hokejowy 14
Chema
*** Gmina ysomice
*** Gmina ubianka
Wolontariusz roku mieszka w Czernikowie 19 Jakie ferie przygotowao Muzeum w Grbocinie? 20
*** Gmina Czernikowo

Gmina Lubicz
*** ***
Gmina Wielka Nieszawka

W Olderskim Parku Etnograficznym nowe elementy 23
2 POZA TORU,
31 stycznia 2014
Warto by bohaterem
W akcji Caritas Diecezji Toruskiej wzio udzia w tym roku a 56 szk
Caritas Diecezji Toruskiej ju po raz szsty organizuje fina akcji Warto by bohaterem. Bior w niej udzia uczniowie szk, ktrym nieobca jest pomoc potrzebujcym. - Udzia w tegorocznej akcji wzio 56 szk, a jej celem jest uwraliwienie dzieci i modziey na potrzeby drugiego czowieka oraz zmotywowanie do pozytywnych postaw mwi ks. praat Daniel Adamowicz, dyrektor Caritas Diecezji Toruskiej. - Owocem przedsiwzicia jest pozyskanie rodkw na leczenie, rehabilitacj i pomoc dla chorych dzieci. Fina akcji przewidziano na 30 stycznia o godz. 11 w Baju Pomorskim. Wwczas to w obecnoci przedstawicieli wszystkich szk biorcych udzia w akcj, wrczone zostan szeciorgu dzieci czeki na czn kwot 25,5 tys. zotych. - W dotychczasowych piciu edycjach akcji zebralimy ponad 138000 z. i pomoglimy 29 dzieciom dodaje ksidz Adamowicz. - To wiadczy o skali przedsiwzicia. (rrz)
Red. Aleksandra Radzikowska czeka na informacje
Masz dla nas temat?
Kontakt pod numerem: 733 842 795

stopka redakcyjna
FELIETON To se ne vrati
TOMASZ WICAWSKI
FELIETON
Larum graj! Pon Dzikie Pola
RADOSAW RZESZOTEK
Redakcja Poza Toru

Zotoria, ul. 8 marca 28 redakcja@pozatorun.pl
Wydawca
Goldendorf
Redaktor Naczelny Sekretarz Redakcji
Radosaw Rzeszotek goldendorf@goldendorf.com Agnieszka Korzeniewska (aga@ tylkotorun.pl) Tomasz Wicawski (GSM 535 405 385) Maciej Koprowicz, Marcin Tokarz
Prboway. Zebray si wszystkie. Tajemnic poliszynela jest, e niekoniecznie si lubi. Zoliwi mwi, e skad kadry trenerowi Makowskiemu podano na kartce. Dziesi lat temu nie byo na nie silnych w Europie. Glinka zbijaa tak, e boisko trzso si w posadach. Konkurentki widziay pik, gdy ta odbijaa si ju trzeci raz od boiska. Iza Becik bya jedn z najlepszych rozgrywajcych na Starym Kontynencie. Do Kasi Skowroskiej wzdycha kady fan siatkwki nad Wis. Teraz zadanie byo szalenie proste. Wystarczyo pokona Belgijki - dziewczyny, ktre w kobiecej siatkwce znacz mniej wicej tyle, ile reprezentacja naszych kopaczy w nog. Ze Szwajcarkami i Hiszpankami poszo atwo. Bez straty seta Zotka uporay si z rywalkjami z siatkarskiego trzeciego wiata. Egzamin wypad na niedziel. Ta, jak wiadomo, zawsze jest dla nas. Niedokadno w pierwszej partii zrzucalimy na karb nerww. Trener nie miesza ustawieniem. Wierzy w dziewczyny do koca. Uspokujcie si - powtarza jak mantr. Przepustka na mudnial staa
otworem. Turniej kwalifikacyjny gralimy w odzi przy najlepszej na wiecie publicznoci. Dojrzaoci i dowiadczenia naszym paniom nie zabrako. Nie mogy zrobi wicej. Glinka przez dekad robia rnic. Nie moga jednak wygra sama ze zgran belgijsk pak. W trzecim secie do szczcia brakowao niewiele. Eleonora Dzikiewicz popisywaa si punktowymi blokami w swojej karierze tysice razy. Tym razem zachowaa si jak juniorka. cigna pik rozgrywajcej po drugiej stronie siatki. Byy zy, smutek, lament. Na to jednak pracowalimy od kilku lat. Zawsze ktra bya obraona. Nigdy Zotka nie gray w najsilniejszym skadzie. Trener Niemczyk powtarza, gdy pytano go, dlaczego u niego graj najadniejsze dziewczyny, e gry w siatkwk mona si nauczy. Teraz wrcilimy do tego punktu. Na hal i do treningw. O polskich pikarkach rcznych do niedawna niewielu syszao. Praca u podstaw z nowym trenerem zaowocowaa 4. miejscem na wiecie. Mamy nowe idolki, z ktrymi si utosamiamy.
A my na ko nie siadamy, za szabl nie chwytamy!? Wprawdzie Dzikie Pola nie le ju w granicach Rzeczpospolitej, to przecie niejeden z nas wzdycha czytajc Sienkiewicza i ni o zawsze zwyciskiej husarii. Nasza polityka wobec Ukrainy niespecjalnie zmienia si od czasw Chmielnickiego. Do Kijowa nadal wyprawiaj si gwnie posowie Sejmu polskiego, ktry jak wtedy jest raczej zbieranin, ni reprezentacj. Szkoda, e to wspczesny car Rosji wpada na wdk Kijowa, bo wolabym przecie oglda polskiego prezydenta polujcego w towarzystwie ukraiskiego kolegi po fachu. Speniby si wwczas plan marszaka Pisudskiego, ktry w silnej Ukrainie upatrywa obrony przed odwiecznym zagroeniem ze wschodu. A sytuacj w Europie mamy wprost idealn - nasi historyczni wrogowie i sojusznicy tkwi w
apatii, co tak trafnie zauway ostatnio Andrzej Stasiuk na amach Die Welt. Kto pomoe Ukraicom? Niemcy? Francuzi? Moe Amerykanie? Prdzej uwierz w desant komandosw z Laosu... Braterskiej pomocy w swoim stylu udzielaj za to oczywicie Rosjanie. My tymczasem lemy konwoje z ciep odzie i lekarstwami. Na Dzikich Polach znw pojawi si ogie. Krew si przelaa. A Kozacy to wojenny lud - tak piewaj tam przy wdce. Poza tym, kiedy my na rkach nosilimy Adama Maysza, oni kochali si w braciach Kliczko. Rnice wida goym okiem. Kozaka nie da si zastraszy - o czym dobrze wie Janukowycz, w kocu sam nim jest. Kozaka nie da si zama, trzeba go zabi - to te nie zmienio si od czasw Chmielnickiego...
Dzia reportau
Dzia informacyjny
ukasz Piecyk, Jacek Laskowski, Aleksandra Radzikowska, Micha Ciechowski, Monika Olender
Dzia foto
Adam Zakrzewski Maciej Pagaa
E-wydanie:
ukasz Piecyk
REKLAMA
Aleksandra Grzegorzewska (GSM 512 202 240), Magorzata Kramarz (GSM 607 908 607), Karol Przybylski (GSM 665 169 292) Kinga Baranowska (GSM 796 302 471) reklama@pozatorun.pl
Skad
Studio Poza Toru
Druk:
Agora SA. Pia
Redakcja nie odpowiada za tre ogosze. Na podstawie art.25 ust. 1 pkt 1b ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych Agencja Public Relations Goldendorf zastrzega, e dalsze rozpowszechnianie materiaw opublikowanych w Poza Toru jest zabronione bez zgody wydawcy.
ISSN 2084-9117
***
3 POZA TORU, 31 stycznia 2014
Dobro wraca niespodziewanie

Tomasz Wicawski
Zaoyciel firmy Radio System udziela si charytatywnie na wielu polach. W peni podziela ide Jurka Owsiaka, ale wspiera rwnie lokalny sport. Sam by kiedy hokeist, ale karier przerwaa kontuzja kolana. auje tego, co stao sie z t dyscyplin w Toruniu. ysomicki sztab WOP mieszkaniec obrzey Torunia wybra z kilku wzgldw. - Moja ona Justyna pochodzi z tej gminy - mwi Przemysaw Radio, waciciel firmy Radio System. - Organizacja finau i zaangaowanie sztabu jest w ysomicach na najwyszym poziomie. Czujemy sie tam znacznie bardziej rodzinnie i ciepo. Ludzie s przyjaniejsi dla siebie i mocno zintegrowani. Mam te wielu znajomych z tamtego terenu, a fina WOP jest okazj, eby si spotka. W normalne dni czowiekowi brakuje czsto na to czasu. Do dzi mieszkaniec Torunia pamita pierwsze zaproszenie. - Poczuem od razu dobry i szczytny cel, ktry ludzie zwizani z orkiestr realizuj - opowiada waciciel Radio System. - Jak bya moliwo, to zawsze licytowaem zote serduszko. Braem udzia chyba w szeciu takich akcjach. Trzy razy udao si zwyciy. Konkurencja jest tam jednak spora, bo chtnych nie brakuje. Rywalizacja przebiega jednak w zdrowej atmosferze (miech). W tym roku zote serduszko nr 92, ktre przyznano sztabowi w ysomicach, byo jednym z dziesiciu licytowanych na imprezach plenerowych w naszym kraju, a jedynym w wojewdztwie kujawsko-pomorskim.
REGION
Przemysaw Radio wylicytowa zote serduszko Wielkiej Orkiestry witecznej Pomocy w ysomicach po raz trzeci. Tym razem kosztowao 16 400 zotych
- To aden mj sukces - mwi waciciel firmy. - Mam wykwalifikowan kadr, ktra na co dzie dba o reputacj przedsibiorstwa w kontakcie z klientem. Osoby i instytucje wracaj, wic chyba si sprawdzamy.
Chtnych byo wielu

Zawodow karier trzykrotny zwycizca licytacji zotego serduszka zwiza z elektronicznymi systemami zabezpiecze. To zajcie niezwykle czasochonne, ktra nie pozwala realizowa wielu pasji w takim zakresie, w jakim by si chciao. Nie oznacza to jednak, e Przemysaw Radio porzuci zainteresowania z modzieczych lat. - W hokeja ju nie gram, bo zdrowie nie pozwala - opowiada filantrop z Torunia. - Kiedy byem zawodnikiem druyny grajcej w I lidze. Wspieraem jednak jak mogem klub TKH, ale wyszo jak wyszo. Czuj si, pewnie zreszt nie tylko ja, oszukany. al, e tak to si potoczyo, bo warunki dla tego sportu s w naszym miecie. Pozostaje uel, z ktrym rwnie jestem zwizany. Razem z on chodzimy na mecze. Wspieram Unibax, jeeli jest taka potrzeba.
Sprzt z logo WOP

Przemysaw Radio ma czwrk dzieci. Najmodsze s czteromiesiczne bliniaki. Jeden z nich wyldowa niedawno w szpitalu majc zapalenie puc. - Nie jest to grona choroba, ale dla tak modego organizmu powana - opowiada ojciec. - Wszystkie maszyny, ktrych lekarze uywali do leczenia mojego dziecka, byy z logiem WOP. Dobro wraca wic w najmniej oczekiwanym momencie. Szkoda, e naturalne zadanie polskiego pastwa musi by realizowane przez osoby prywatne. Zbirki takie jak ta powinny by organizowane na kolonie dla dzieci z biedniejszych rodzin, a nie na podstawowy sprzt medyczny. Jest jednak tak, jak jest, wic trzeba pomaga w miar moliwoci. Na hobby waciciel duej firmy nie ma zbyt wiele czasu. - Dwa razy w roku udaje si wyjecha na ryby - mieje si Przemysaw Radio. - Najczciej jedzimy nad Jeziorak koo Iawy i jezioro Szczytno. Moje wdkarskie osignicie to zowienie 3kg lina na brzowy medal. Nad wod odpoczywam i aduj akumulatory.
Miasto moje a w nim

Pocztek kariery zawodowej zwiza z Warszaw. Byo w tym, jak to w yciu, troch przypadku. Torunianin dwadziecia lat temu uczestniczy w swoistym castingu jednej z oglnopolskich firm ochroniarskich, ktra poszukiwaa technikw do montau elektronicznych systemw zabezpiecze. Miej-
sca byy trzy, a chtnych 127. Udao si jednak. Po p roku samodzielnej pracy w stolicy i posmakowaniu zawodu sprbowa swoich si w rodzinnym miecie. Pomocn do wycign witej pamici Roman Kannenberg waciciel Biura Ochrony Asekuracja. - By dla mnie mentorem i osob, ktra wprowadzia mnie w bran - mwi Przemysaw Radio. - Od tego czasu wsppracujemy z Asekuracj. Oni ochraniaj obiekty,
a my montujemy instalacje, serwisujemy j i konserwujemy. Technika przez czternacie lat istnienia firmy posza znaczco do przodu. Radio System nada jednak za nowinkami technicznymi. Kryzys odbi si na firmie, jak na kadej innej, ale udao si przetrwa trudny okres. O sukcesie interesu wiadczy fakt, e od jej powstania z jej usug skorzystao 1300 klientw, co daje redni stu nowych podmiotw na rok.
Fot. Maciej Pagaa
t.wieclawski@pozatorun.pl
Z Polski obywatele uciekaj

O szansach Polski Razem Jarosawa Gowina, liberalizmie gospodarczym, sytuacji na Ukrainie i medialnym linczu, z Przemysawem Wiplerem, byym prezesem Fundacji Republikaskiej i posem na Sejm RP, rozmawia Tomasz Wicawski
Widzi Pan miejsce na polskiej scenie politycznej dla Polski Razem Jarosawa Gowina? Sondae nie s zachcajce. Polska Razem Jarosawa Gowina nie zostaa jeszcze nawet zarejestrowana przez sd. Borykamy si z wyzwaniami, ktre miay wszystkie nowe projekty polityczne, dla ktrych sondae nie byy askawe do momentu, w ktrym nie odniosy sukcesu w wyborach. Przekroczenie progu wyborczego zmienia wiele w tej kwestii. Jestemy obecnie jedyn formacja, ktra czy hasa umiarkowanie konserwatywne i wyrazicie wolnorynkowe. Nastawiamy si na nisze podatki, mniej biurokracji i wicej przedsibiorczoci. A Kongres Nowej Prawicy? Rzeczywicie programowo najbliej nam do tej partii, ale jest to rodowisko pozaparlamentarne. Bez przedstawicieli w parlamencie, Parlamencie Europejskim i samorzdach trudno mie na cokolwiek wpyw. Rnimy si rwnie od Janusza Korwin-Mikkego stylem uprawiania polityki. Nie boi si Pan powtrki z PJN? O efekcie wieoci w przypadku rodowisk, ktre utworzyy Polsk Razem trudno mwi. Problemem bd te fundusze. Na kampani wyborcz potrzeba ogromnych rodkw, a Pastwo nie maj subwencji. Ani w biznesie, ani w polityce pienidze nie s najwaniejsze. Jeeli kto ma dobry pomys i oferuje co, czego potrzebuj ludzie, pojawiaj sie ci, ktrzy chc powici si dla tej idei, a nawet zaryzykowa dla niej swj czas i pienidze. Donald Tusk obiecywa w czasie swojego pierwszego expose, e nigdy nie bdzie podnosi podatkw i e wyrzuci z PO kadego, kto bdzie chcia je podnosi. Okama Polakw. Podniesiony zosta VAT, skadka rentowa, akcyza na wszystkie produkty, co jest najbardziej bolesne w przypadku paliwa. Z zapowiedzi obecnego rzdu wynika, e to wcale nie koniec. Przejdmy wic do konkretw. Co powinno si w pierwszym go wpywania na bieg zdarze. Aleksander Kwaniewski i Lech Kaczyski prowadzili t polityk lepiej. Ten drugi mia pomys na ca Europ rodkow. Kluczowym graczem z Unii Europejskiej, ktry realizuje obecnie swoje interesy na Ukrainie, s Niemcy. Prawdziwe s wic sowa Andrzeja Stasiuka, e "w Polsce wyblaky kolory pomaraczowej rewolucji"? Wyblaky, oczywicie. W pewnym momencie pojawio si w Polsce przewiadczenie, e nie ma dobrych chopcw na Ukrainie i kada ze stron sporu politycznego na Krymie ma swoje na sumieniu, a koniec kocw decyduj interesy. Uznano, e pod pewnymi wzgldami reprezentujcy interesy ukraiskich oligarchw, ktrzy chc pozosta niezaleni od Rosji, prezydent Janukowycz bdzie dba o niezaleno od Moskwy. Ukraina miaa sta na dwch nogach realizujc biznesy ze wschodem i zachodem. Nie udao si. W interesie Polski jest swobodny przepyw kapitau, ludzi i biznesu zza Buga, bo buduje to dobrobyt obu narodw. Planu wsppracy nie ma niestety obecnie ani po stronie ukraiskiej, ani unijnej. Media i opinia publiczna wyday jednoznaczny wyrok w sprawie Pana starcia z policj przy ulicy Mazowieckiej. Nagra jednak nadal nie ujawniono. Co Pan czuje? Byo mi bardzo przykro w pierwszych dniach. Przecieraem oczy ze zdumienia patrzc na to, co dziao si w mediach. Teraz mog tylko spokojnie czeka na zakoczenie tej sprawy. W czasie trzech miesicy po medialnych zarzutach policjantw, strony w tej sprawie, nie ujawniono nagra z monitoringu. Co wicej, nie poproszono mnie nawet o zoenie wyjanie w tej sprawie, nie mwic ju nawet o zarzutach. Sytuacja ta coraz bardziej kompromituje polsk policj i prokuratur. Trzy miesice to duo czasu, eby przejrze dwudziestominutowy zapis z monitoringu. To nie ja w duszym okresie bd musia tumaczy si przed opini publiczn. Doszed ju Pan z maonk do porozumienia w sprawie imienia dla nienarodzonego jeszcze dziecka? Bdzie mia na imi Jan. Najprawdopodobniej Jan Pawe.
WYWIAD
rzdzie zmieni w polskim prawie, eby urzeczywistnia si Pana wizja rozwoju Polski? Jakie jest najwaniejsze wyzwanie, ktre przed nami stoi? Jest tylko jedno wyzwanie o takim charakterze, a wszystkie inne s jego pochodnymi. Przez ostatnie 10 lat ponad dwa miliony Polakw wyjechay z naszego kraju. Co trzeci Polak, zwaszcza mody, rozwaa wyjazd, a ci, kt-
rzy zostali, boj si w niej zakada rodziny. Jak tak dalej pjdzie, to skoczy si to dewastacj systemu ubezpiecze spoecznych, opieki zdrowia, edukacyjnego. Tworzono przez 25 lat kraj, w ktrym nie chc mieszka jego obywatele, bo boj si o swj los. Co wic trzeba zmieni, eby zatrzyma ten trend? eby udao si sprosta temu wyzwaniu trzeba radykalnie przebudowa system podatkowy. Postulujemy likwidacj podatku PIT, ktry jest drogi, nieefektywny, a wcale nie generuje dla budetu wielkich wpyww. Trzeba rwnie zmieni system emerytalny. Konieczne jest zniesienie skadki emerytalnej, ktra zabija nowe miejsca pracy i wypycha Polakw za granic. Nie powinien istnie rwnie ZUS nieefektywny i szalenie drogi porednik przejadajcy wikszo rodkw przeznaczonych na wiadczenia dla osb starszych. Postulujemy wprowadzenie tzw. emerytury obywatelskiej. Kady nowowchodzcy na rynek pracy miaby w zaoeniu sta kwot, ktr otrzyma po wypracowaniu lat, a na reszt swojej godnej przyszoci bdzie mg odoy we wasnym zakresie. Bez tych zmian trudno mwi o jakich-
kolwiek reformach. A przedsibiorczo? Konieczne jest przeprowadzenie gbokiej deregulacji. Wszystkie obowizki obciajce przedsibiorcw i obywateli, ktre s zbdne w wietle prawa unijnego, powinny zosta skasowane. Te natomiast, ktre s szkodliwe, musimy jak najpniej i jak najmniej ochoczo wdraa w ycie. Przykadem z ostatnich miesicy jest regulacja w sprawie wdzenia kiebas, ktra jest szkodliwa dla naszych interesw. Jeeli chcemy si rozwija, musimy walczy o swoje produkty, naszych przedsibiorcw i silne punkty polskiej gospodarki. Jak si Panu podoba zaangaowanie polskich wadz w sprawie Ukrainy? Bez niepodlegej Ukrainy nie ma niepodlegej Polski. W czasie ostatnich szeciu lat, po okresie bardzo dobrej wsppracy, ktr Polska miaa z liderami pomaraczowej rewolucji, nie byo pomysu na to, w jaki sposb utrzymywa biece relacje z tym krajem. Nasz najbliszy ssiad ma bardzo trudn sytuacj wewntrzn. Wychodz bdy i zaniedbania, ktrych dopucilimy si tracc moliwo realne-
BIOGRAM
Przemysaw Janusz Wipler (ur. 15 lipca 1978 w Piekarach lskich) polski polityk, nauczyciel akademicki, urzdnik pastwowy, byy prezes Stowarzyszenia KoLiber i Fundacji Republikaskiej, prezes Stowarzyszenia Republikanie, pose na Sejm VII kadencji.
Tajemnica spowiedzi
Marcin Tokarz
- Niech bdzie pochwalony Jezus Chrystus oznajmia moda kobieta zaraz po tym, jak wesza do konfesjonau. Ksidz wykona znak krzya i rozpocz tradycyjn formuk. Ich twarze dzielia drobna, drewniana kratka. - Prosz ksidza, mam na sumieniu grzechy, za ktre nawet nie udz si, e Bg mi wybaczy. Chc po prostu to komu opowiedzie Kiedy, jeszcze zanim otpi alkoholem swj "pikny umys", liczenie kart przychodzio mu z atwoci, jakby by stworzony tylko do tego. Procenty zrobiy swoje i z upywem lat polega mg jedynie na strategii i pomarszczonej ju twarzy pokerzysty. Spa do pna, a gdy wstawa, oprnia par szklanek najtaszej whisky. Potem znw szuka szczcia - Mj ojciec kocha mnie tylko, gdy byam maa i sodka Matylda tumaczya wielebnemu. Gdy popad w hazard, zapomina o naszym istnieniu. Par razy, kiedy mama rozbia mu o to awantury, dostaa od niego w twarz. Z czasem i my przestaymy go kocha. Mieszkali w dwupokojowych lokalu w centrum miasta. Kiedy na jego cianach wisiay obrazy, w szkatukach Lidia trzymaa swoj biuteri, a Matylda suchaa muzyki z nowoczesnych gonikw. zumieniem. Kobiety uporczywie czekay, a hazard sam wykoczy Miosza. Chciay zobaczy, jak atwy pienidz, za ktrym tak goni, zadaje mu ostateczny cios. - Postanowiymy go zmanipulowa Matylda dalej zwierzaa si ksidzu. Namwiymy ojca na gr z Karolem. Oczywicie opisujc go, jako nieznanego nam bliej chojraka, ktry tak naprawd w pokerze kieruje si wycznie szczciem. Obiecaymy, e bdziemy przy grze i w razie, czego podpowiemy ojcu, jakie karty trzyma w doni. Zgodzi si. Usiedli naprzeciwko siebie w mieszkaniu Karola. Miosz siedzia blisko drzwi wyjciowych. Robi tak, gdy partia toczya si o wysok stawk. Nieraz dawa nog z pienidzmi, kiedy przegrana oznaczaa ju tylko bankructwo. Do gry weszli z 2000 z. - Ojciec myla, e nakoni matk, by sprzedali swoje obrczki, aby zdobyte pienidze posuyy mu do wygrania - Matylda cigna swoj spowied. - Jak zwykle, przyj zwycistwo za pewnik. Nie mia pojcia, e mamie i mi ju zupenie na nim nie zaley. Na stole leay dziewitka, dziesitka, walet i dama. Wszystkie w kolorze serca. Miosz mia w rku asa i krla trefl. By pewny swojej wygranej. Nie wierzy, e Karol pooy na st krla serce. Postanowi wej va-bang. Rywale wbili w siebie spojrzenia. Ich twa-
REGION
Przed wyznaniem swoich grzechw ostrzega kapana, e z pewnoci nigdy dotd nie usysza historii tak niewiarygodnej, a mimo to prawdziwej. Nie zdawa sobie wtedy sprawy jak bardzo si mylia
rze zastygy na kilka minut. - Sprawdzam rzek Karol ze spokojem. Miosz umiechn si. Obaj pokazali karty. Ojciec Matyldy nagle zamar. Karol mia krla serce. - To jeszcze nie koniec, gramy dalej! oznajmi przegrany. - Przecie jeste spukany Karol odpowiedzia stanowczo. - Niech twoj stawk bd te cztery tysice, a moj Matylda. Zrobisz z ni, co zechcesz! Miosz wpad w desperacj. - Ty ndzny mieciu, jeste spukany, a teraz nie masz ju nawet rodziny. Wpade musiu. To twj koniec! Lidia wykrzykna mu to w twarz z dzik satysfakcj. W tym momencie hazardzista zda sobie spraw, e pad ofiar oszustwa i zdrady. Zerwa si z krzesa, by chwyci torb z gotwk. Nim si obejrza z jego doni sterczao ostrze noa. Wbi je Karol. Tak, aby przygwodzio go ono do stou. - Zostawiymy ojca zbankrutowanego z zakrwawion rk i odeszymy na zawsze razem z Karolem Matylda zmierzaa ju do koca opowieci. Wicej grzechw nie pamitam. Ze wszystkich tylko z tym nie jestem w stanie y. Ksidz westchn. Milcza przez kilka chwil, po czym wykona znak krzya rk, ktr szpecia blizna po ranie kutej - Bg wybacza ci twoje winy moje dziecko i mi wybaczy, gdy kiedy bdziem
Im bardziej Miosz popada w dugi, tym ubosze byo mieszkanie jego rodziny. - Zanim ruszy na partyjk sprzeda telewizor w lombardzie Matylda opowiadaa t histori z du pynnoci, jakby jej recytacje wiczya od lat. - Gdy wrci pnym wieczorem, jedyne, co mia do powiedzenia, to, e z trjk asw prawie nie da si przegra Tak naprawd, wyznanie grzechw Matyldy nastpio dopiero po 20 minutach spowiedzi. Zawahaa si, czy ksidz jest waciwym adresatem jej sw... Suchaj
ich jednak cierpliwie. Trzydziestoparolatce wydawao si, e ma dla niej zrozumienie. Postanowia mwi dalej. - Mama zacza potajemnie spotyka si z innym mczyzn, Karolem podja kobieta i instynktownie zasonia doni usta. Polubiam go. Szanowa nas. Pamita o naszych urodzinach Przy nim czuymy si bezpiecznie. To wanie z nim chciaymy zwiza swoj przyszo, a ojca posa do diaba Przepraszam prosz ksidza. - Nic si nie stao moje dziecko - odpowiedzia, znw ze zro-
Marszaek wojewdztwa
Zarzd Wojewdztwa dzieli podtoruskie gminy na lepsze i gorsze. Chema i Czernikowo strac
Radosaw Rzeszotek
Takiej niesprawiedliwoci nie spodziewa si chyba nikt. Zarzd Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego planuje usunici gmin Chema i Czernikowo oraz miasta Chema z Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego. W praktyce oznacza to wielomilionowe straty dla tych trzech samorzdw, ktre zostan odcite od unijnych dotacji. Podtoruscy samorzdowcy zaprotestowali jednym gosem. Czy to jednak wystarczy? Wedug zaoe Ministerstwa Rozwoju unijny budet na lata 2014-2020 mia zosta podzielony na okrelone projekty. Jednym z kluczowych mia by projekt Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych, ktry mia by instrumentem uatwiajcym elastyczny podzia unijnych pienidzy. Jednym z najwaniejszym jego zaoe jest wsppraca samorzdw na rzecz maksymalnego wykorzystania wsplnych atutw i rozwizywania problemw (cytat z oficjalnego stanowiska Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju w sprawie powoania ZIT). Aby okreli ramy ZIT, Urzd Marszakowski zacz tworzy map Metropolitarnego Orodka Funkcjonalnego. Od jego ksztatu zalee bdzie przyszy podzia rodkw. Pienidze w ramach ZIT maj zosta wykorzystane na rozstan specjalne programy pomocowe. Jednak zdaniem Zarzdu Wojewdztwa miasto i gmina Chema, jak i gmina Czernikowo na ZIT po prostu nie zasuguj. Tymczasem ta ostatnia jest w wojewdztwie jedn z najlepiej pozyskujcych unijne rodki. Wedug najnowszego rankingu Rzeczpospolitej znajduje si na 54 miejscu spord wszystkich gmin w Polsce pod wzgldem wykorzystywania pienidzy z Brukseli. - Dla nas ta decyzja jest niezrozumiaa, niesprawo. - Trudno jest oszacowa ile dokadnie na tym stracimy, ale uredniajc bdzie to kwota co najmniej 5 milionw zotych. Komu zaley, aby w tej sprawie toczy polityczn gr. Szkoda, e naszym kosztem. Przypomina mi to sytuacj z czasw wprowadzania reformy samorzdowej, gdzie w pierwotnej wersji nasza gmina miaa by czci powiatu aleksandrowskiego. Na papierze, z perspektywy Warszawy, rzeczywicie wygldao, e tam pasujemy najbardziej. Tyle, e w ministerialnych planach zapomniano... o Wile, ktra dzieli nas od tamtej czci regionu. Nieoficjalnie podtoruscy samorzdowcy przyznaj, e gra toczy si pomidzy Toruniem a Bydgoszcz. Jeli zwyciy koncepcja toruska - nie straci Chema, ani Czernikowo (zyska te Aleksandrw Kujawski i Ciechocinek). W przypadku przeforsowania opcji bydgoskiej - wikszo pienidzy popynie na zachd wojewdztwa (w tym do abiszyna i Naka zamiast Chemy i Czernikowa). - Nie do zaakceptowania jest dla mnie decyzja podwaajca integralno powiatu
REGION
wj transportu czcego miasto i okalajce je gminy, przywracanie funkcji spoeczno-gospodarczych zdegradowanych obszarw miejskiego obszaru f u n kc j on a l n e go, popraw stanu rodowiska przyrodniczego na obszarze funkcjonalnym miasta, czy wzmacnianie bada, rozwoju technologicznego oraz innowacji. Dziki nim bd powstawa cieki rowerowe, rewitalizowane bd domy a nawet cae dzielnice, a dla osb zagroonych wykluczeniem spoecznym wprowadzone zo-
wiedliwa i krzywdzca mwi Dariusz Zagrabski, zastpca wjta gminy Czerniko-
Wicej dopat, mniej rodkw na rozwj

O rodkach przypadajcych wsi z Unii Europejskiej w latach 2014-2020, efektach wdraania projektw europejskich w poprzednich latach, wiadomoci mieszkacw maych miejscowoci i roli ARiMR, z Andrzejem Owczarzem, dyrektorem kujawsko-pomorskiego oddziau regionalnego ARiMR, rozmawia Tomasz Wicawski
Czy ju wiadomo, jakie rodki trafi na polsk wie w nowej perspektywie finansowania unijnego na lata 2014-2020? Dostaniemy ich wicej czy mniej w stosunku do okresu 2007-2013? Na co zostan przeznaczone miliardy euro? Jest jeszcze za wczenie, eby mwi o konkretach. Znamy jedynie zarysy nowego okresu rozliczeniowego. Dopiero w grudniu zostay wydane pierwsze rozporzdzenia, ktre maj charakter ramowy. Na ich podstawie Komisja Europejska wyda rozporzdzenia wykonawcze. Wtedy po stronie administracji naszego kraju bdzie przygotowanie dokumentw, ktre okrel pul rodkw na dane dziaania. Kiedy moemy si spodziewa konkretw? Kady miesic przynosi bdzie nowe informacje. Wiedz szczegow i ostateczn moemy mie jednak dopiero jesieni, a nawet pod koniec 2014 roku. Dane liczbowe odnonie rodkw na dopaty bezporednie i restrukturyzacj rolnictwa s jednak wstpnie znane? Tak. Dysponujemy tak wiedz, chocia jeszcze raz musz podkreli, e nie jest ona ostateczna. rodkw w ramach wsplnej polityki rolnej, ktre przypadn Polsce w nowym okresie finansowania, ma by wicej ni w poprzednim. Zmienia si jednak charakter tej pomocy i podzia pienidzy pomidzy dwa filary. Nastpuje przesunicie w kierunku zwikszenia puli rodkw przypadajcych na patnoci bezporednie, a zmniejszenia tych, ktre przypisane s na rozwj i modernizacj. Mwmy o liczbach. W latach 2007-2013 rodkw finansowych, ktre przyznano naszemu pastwu w ramach polityki rolnej, byo 28,6 miliarda euro. Na patnoci bezporednie przypadao nieco ponad 15 miliardw euro. Teraz bdzie to kwota 21,1 miliarda. rodki na rozwj spadn z poziomu 13,6 miliarda euro do poziomu ok. 11 miliardw euro. Wie nie bdzie si tak szybko rozwijaa? Suma rodkw wyniesie ponad 32 miliardy euro. Nie mona powiedzie, e to maa kwota. Dyskusyjne jest to, dlaczego zmniejszaj si proporcjonalnie rodki na rozwj obszarw wiejskich. Bdzie jednak moliwo uzupenienia powstaych brakw z Funduszu Spjnoci. W ubiegym tygodniu minister rolnictwa poda informacj, e kwota rodkw, ktre maj by przesunite midzy tymi filarami (z Funduszu Spjnoci na drugi filar) bdzie wynosia
Fot. Maciej Pagala
Andrzej Owczarz uspokaja rolnikw: dopaty bd na tym samym poziomie, co w 2013 roku.
ogromnej skali. Mielimy w latach 2007-2013 znacznie wicej wnioskw ni rodkw. Charakterystyczne jest rwnie to, e wzrastaa liczba zoonych dokumentw wraz ze zblianiem si koca okresu rozliczeniowego. Oczywiste jest jednak to, e szans na uzyskanie funduszy na modernizacj gospodarstw mieli wiksz ci, ktrzy zdecydowali si na to wczeniej. Jakie s rnice w specyfice powiatw toruskiego i bydgoskiego, ktre pastwu podlegaj? Mona mwi o rnych potrzebach wsi w tych jednostkach samorzdowych? Z naszego punktu widzenia znaczcych rnic nie wida. Kade gospodarstwo ma tak sam szans na uzyskanie rodkw. S pewne punkty rankingowe, jak np. stopa bezrobocia na danym terenie, ktre mog wpywa na status danego wniosku, ale nie s one w odniesieniu do tych powiatw kluczowe. Z pomocy w poprzednim okresie programowania skorzystao w powiecie toruskim ok. 4600 gospodarstw, a w bydgoskim ok. 3900. Nie jest to dua rnica. A jakimi rodkami dysponowa cznie kujawsko-pomorski oddzia ARiMR w latach 2007-2013? czna pula rodkw wdraanych przez ARiMR i samorzd wyniosa 3,2 miliarda euro.
5,2 miliardw euro. Pienidze te maj trafi do samorzdw i maj by rozdysponowane przez Urzdy Marszakowskie. Te jednostki, poza ARiMR, s instytucjami wdraajcymi rodki w ramach Programu Rozwoju Obszarw Wiejskich. Co w takim razie z dopatami unijnymi? Wiele maych i rednich gospodarstw dziki nim istnieje. Ju wczeniej zostao ustalone, e w 2014 roku bd one na takim samym poziomie, co w 2013. Wnioski przyjmowa bdziemy wic w normalnym trybie. Nie
ma wic absolutnie powodw do obaw. Czy po kilku latach wdraania rodkw unijnych mona mwi o zmianie wiadomoci rolnikw w zakresie moliwoci uzyskiwania pomocy ze rodkw zewntrznych? Oczywicie. Wida to w statystykach. Wiedza na temat instrumentw finansowania wsplnej polityki rolnej jest co raz wiksza. Nie tylko dopaty do gruntw i upraw ciesz si popularnoci. rednie gospodarstwa, do ktrych skierowanych jest wiele dziaa, korzystaj z pomocy unijnej w
wycina gminy
przez to ogromne pienidze z Unii Europejskiej
toruskiego, a tu mamy z tym wanie do czynienia mwi Jerzy Czerwiski, burmistrz Chemy. - Sprawa jednak wcia nie zostaa przesdzona, dlatego mam nadziej, e uda si jeszcze zmieni niekorzystne dla nas rozwizania. Burmistrz Czerwiski jest jednym z sygnatariuszy listu otwartego w sprawie wytyczenia granic Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego. Podpisali si pod nim wszyscy wjtowie, burmistrz oraz starosta toruski, Mirosaw Graczyk. - Koncepcja prof. leszyskiego, na ktrej opar swoj decyzj Zarzd Wojewdztwa, jest niefortunna ze wzgldu na stosunkowo historyczne dane, ktre sigaj nawet 2002 roku mwi Mirosaw Graczyk, starosta toruski. - Wydaje nam si, e skoro mamy ju gotowy podzia terytorialny, to dzielenie powiatu jest niezrozumiae. Nie ma mowy, e ktry z naszych samorzdw jest mniej lub bardziej zwizany z Toruniem. Co wicej, rozwj gmin powiatu toruskiego to dynamiczny proces, nad ktrym trzeba si pochyli przy opracowaniu MOF-u, aby obszar ten by take aktualny za 10 czy 20 kowskiego przekazao oficjalne owiadczenie Piotra Cabeckiego, marszaka wojewdztwa kujawsko-pomorskiego: Cieszy nas, e cay powiat toruski chce by w obszarze Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. Dostrzegamy potrzeb wczenia do tego ZIT-u rwnie Aleksandrowa Kujawskiego i Ciechocinka. Nieporozumieniem jest traktowanie, przekazanych przez nasz urzd do samorzdw, wytycznych Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju dotyczcych m.in. obszaru majcego nalee do Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych, jako decyzji zarzdu wojewdztwa. To zdecydowanie przedwczesne, bowiem adne decyzje w tej sprawie jeszcze nie zapady. Samorzdowcy z powiatu toruskiego s jednak nadal zaniepokojeni. Zgodnym gosem przyznaj, e usunicie a trzech gmin z mapy MOF bdzie ogromnym ciosem dla caego powiatu. Wykluczone gminy na sze lat zostan odcite od pienidzy, ktre dotychczas gwarantoway systematyczny rozwj.
REGION
Komentarz
Taktyka Zarzdu Wojewdztwa w tej sprawie przypomina ydowski dowcip, w ktrym najpierw trzeba zabra, potem odda, aby na kocu wyj na mdrego i sprawiedliwego rabina. Dowcip ten jednak do przednich nie naley, a i sytuacja nieszczeglnie jest zabawna. Generalnie przecie i tak wiadomo, e Piotrowi Cabeckiemu bliej do regionu toruskiego, ni bydgoskiego, cho z tamtejszymi elitami marszaek liczy si musi. Gra o unijne pienidze toczy si niezmiennie na linii Toru-Bydgoszcz, a wjtowie czy burmistrzowie nie maj w tej rozgrywce zbyt duo do powiedzenia. Dlaczego jednak marszaek w ogle dopuci do wycieku informacji na temat projektowanej mapy MOF? Uspokajajce owiadczenia nie zmieni echa komentarzy, ktre przebiegy przez gabinety samorzdowcw. A nie s one dla marszaka ani pochlebne, ani pozytywne. Wikszo mieszkacw podtoruskich gmin spraw traktuje jak przepychanki lokalnych wodarzy. I chyba tak naley je traktowa. Kiedy do wyborcw dotrze informacja, e to wanie ekipa rzdzca wojewdztwem odpowiada za zastj i marazm w wykluczonych gminach, bdzie ju za pno. Zanim o sprawie zrobi si naprawd gono, bdzie ju po wyborach. I na cztery lata gra znw bdzie miaa spokj. Redakcja
lat. Warto te zauway, e nie tylko pienidze z ZIT-w bd opieray si o wspprac duych orodkw. Rwnie nowe rozdanie funduszy w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego zakada inwestycje na obszarach metropolitalnych. Tymczasem z perspektywy Urzdu Marszakowskiego problem wydaje si o wiele mniej powany. - W tym wypadku mamy
chyba do czynienia z czytaniem tekstu bez zrozumienia powiedziaa nam Beata Krzemiska, rzecznik prasowy Urzdu Marszakowskiego. - Larum w powiecie toruskim zostao wszczte zbyt wczenie, poniewa Zarzd Wojewdztwa nie podj jeszcze ostatecznej decyzji w tej sprawie. Kilkanacie minut po tej rozmowie do naszej redakcji biuro pasowe Urzdu Marsza-
Duch Frelichowskiego w blasku wiec

Gimnazjum nr 1 w tym roku czeka wiele wydarze zwizanych z postaci bogosawionego ksidza z Chemy. W tym roku Rada Miasta uchwali przyjcie przez placwk imienia patrona harcerzy
ukasz Piecyk Takiej akademii dawno nie byo. W Chemy w dniu obchodw 94. rocznicy powrotu miasta w granice Polski poza Apelem Polegych na Rynku w Gimnazjum nr 1 odbyo si odsonicie tablicy ku czci b. ks. Stefana Frelichowskiego, patrona harcerzy. Brawom po wystpie uczniw nie byo koca. Obchody tradycyjnie rozpoczy si w centrum miasta pod tablic upamitniajc przejcie Chemy spod wadzy pruskiej do Polski w 1920 roku. Towarzyszyo im odczytanie nazwisk polegych, ktrzy zginli w trakcie walk o wolno. Wszystko przy wietle pochodni trzymanych przez harcerzy i uczniw. Po krtkim apelu w mrone popoudnie odby si uroczysty pochd do Gimnazjum nr 1 przy ulicy Piotra Skargi. W budynku szkoy, w ktrej kiedy uczy si ks. Frelichowski, odsonito tablic ku czci bogosawionego. - Kilka lat czekaem na ten moment mwi Sawomir Wierzbicki, dyrektor placwki. Ju w 2009 roku postanowilimy, e ten rok bdzie waciwym momentem na wszelkie dziaania zwizane z przyszym patronem naszej szkoy. Przyszym, bo samorzd, rada rodzicw i rada pedagogiczna zdecydoway, e szkoa przyjmie imi patrona harcerzy ju w czerwcu. Stosowny wniosek trafi ju do Urzdu Miasta pod gosowanie radnych. Oficjalnie decyzji nie ma, ale data przyjcia jest ju zaplanowana bdzie to 14 padziernika, czyli Dzie Edukacji Narodowej. - To wany moment take z czysto wychowawczych przesanek, bo ks. Frelichowski jest od zawsze dla nas patronem do naladowania wyjania Sawomir Wierzbicki. Poza tym mamy sporo wtkw, ktre wiadcz o wyjtkowoci tego roku. Mianowicie bdziemy teraz obchodzi stulecie powstania naszego budynku. Poza tym w 2014 roku mija 15 lat od utworzenia gimnazjum. Wtedy take wyniesiono ks. Frelichowskiego na otarze. Zreszt na ten rok planujemy wsplnie z chemyskimi harcerzami rozszerzy coroczne wydarzenia zwizane z ich dziaalnoci. Mam nadziej, e nasza wsppraca zacieni si jeszcze bardziej. Po akademii przybliajcej posta bogosawionego nikt nie mia wtpliwoci, e to posta bliska szkole. Cae wydarzenie byo odczytaniem wspomnie po przyszym patronie, ktre byy przeplatane recytacjami i piosenkami zwizanymi z harcerstwem i walk wyzwolecz. Gdy uczniowie doszli do momentu mierci ksidza, a on sam znikn z sali zostawiajc bia re na swoim krzele (w posta bogosawionego wcieli si take jeden z uczniw), kady z wystpujcych symbolicznie zgasi wiece, ktre gray pierwsze skrzypce, gdy zgasa wikszo wiate w sali. - Zaleao nam, aby przekaza t inscenizacj wszystko, na czym nam zaley, ale jednoczenie nie zanudzi widzw dodaje Sawomir Wierzbicki. Sam pomys wpad nam do gowy podczas suchania Starego Dobrego Maestwa. Nad wszystkim panoway nasze nauczycielki jzyka polskiego: Iwona Sumiska oraz Maria Sawicka. Musz jednak nadmieni, e w przygotowanie wczyli si praktycznie wszyscy. Po caej akademii zaprezentowano take projekt nowego sztandaru szkoy, ktry fizycznie w rce dyrekcji i uczniw trafi rwnie w padzierniku. Bya to take okazja do posumowania powiatowego Konkursu Kopernikaskiego, na ktry przyszo ponad 100 prac.
MIASTO CHEMA

MIASTO CHEMA
Mio Sodkiego Lorda

Modym mieszkacom Chemy nazwa zespou Odam niewiele mwi. Ci, ktrzy pamitaj szare czasy PRL-u na pewno przypomn sobie piosenki pioniera rocka w miecie
Maciej Koprowicz Z gryfu zosta wir, graem milion rnych bzdur sowa z kultowej Autobiografii Perfectu to historia ycia tysicy dorastajcych w socjalizmie Polakw. Poczucie wolnoci dawaa w PRL tylko muzyka, wic gra kady mody chopak. Sza rocknrolla nie omin rwnie Chemy, gdzie jednym z pierwszych rockmanw by Andrzej Jankowski. - Jak w to piewaj w niejednej piosence, zaczynaem gra podczajc si do radia, w piwnicy wspomina swoj modziecz pasj pan Andrzej. Chcielimy gra jak najostrzej, jak nasi idole. Dla rodzicw to by zgiek nie do zniesienia. Gdy suchaem Whole Lotta Love Zeppelinw miaem uwielbienie na twarzy, a tata nie mg poj, jak mona sucha haasw jak z jakiej fabryki mwi ze miechem. Led Zeppelin, Santana, Nazareth, Beatlesi Dwiki gigantw rocka docieray i do najmniejszych miejscowoci. Modzi mieszkacy Chemy chonli je z pocztwek dwikowych i z eteru Radia Luxembourg. Ale samo suchanie to byo za mao chciao si gra! Goniki pony - Jako dzieciak piewaem duo, ale w szkole wstydziem si piewu do tego stopnia, e nauczycielka w sidmej klasie nazwaa mnie kompletnym muzycznym beztalenciem ktrej powoano Jankowskiego. Nie oznaczaa ona jednak koca jego muzycznej pasji. - W jednej z kompanii znalazem pozytywnie zakrconego kolesia, Grzesia Banaszaka, ktry caymi dniami wali w szafki wspomina muzyk. Okaza si wietnym bbniarzem, ale i wokalist, jak Phil Collins. Gralimy z tym zespoem swoje rzeczy, ale i chaturki... Kiedy gralimy na weselu i zaproponowalimy gociom kawaek Deep Purple. Stali jak wryci, nikt nawet nie tupn, wic musielimy wrci do kawakw Krzysztofa Krawczyka (miech). Po powrocie do Chemy powsta kolejny skad, ju jednoznacznie popowy, Atut. To te byy troch chaturki, piewa facet z operowym gosem, nie mg by to rock mwi Jankowski. - W poowie lat 80. daem sobie spokj z czynnym graniem na jedenacie lat. Pan Andrzej wrci do muzyki kilkanacie lat temu, po przeprowadzce do Torunia. Na co dzie pracuje jako kominiarz, ale nadal muzykuje z nowym zespoem wystpuje na imprezach. Jego marzeniem jest stworzenie rockowego zespou z udziaem swoich rwienikw. - Ju nie myl o tym, eby kogo muzycznie zaskoczy, co zdziaa w muzyce - przyznaje. - Ale chc pogra, sam dla siebie. Dopki bd mg, to bd gra. To jest moja mio.
I Ty moesz uratowa
Caa Polska przyczya si do akcji pomocy dla 4-miesicznego Maksia
Po narodzinach nic nie zwiastowao tragedii. Maksymilian bez przeciwwskaza zosta wypisany do domu. Miesic pniej u niemowlaka wykryto ostr biaaczk. Rodzice apeluj o pomoc. - Osoby, ktre nie przeywaj podobnej tragedii, nie wiedz, jak moemy si czu - mwi Kornelia Mattik, matka Maksia. - Tym bardziej nie potrafimy wyrazi sw podzikowania dla osb z caej Polski, ktrzy oferuj nam pomoc. Diagnoz choroby lekarze zawdziczaj czujnoci rodzicw. To oni, zaalarmowani sennoci i brakiem apetytu dziecka, poprosili o szczegowe badania. Ich wynik by jak grom z jasnego nieba. - Jedynym ratunkiem dla Maksia jest przeszczep szpiku kostnego od dawcy niespokrewnionego - dodaje Kornelia Mattik. - Chciaabym jednak zaznaczy, e rejestrowanie si w bazie potencjalnych dawcw szpiku moe pomc nie tylko Maksiowi, ale innym potrzebujcym. Kady zainteresowany pomoc moe zarejestrowa si w bazie w trakcie akcji, ktra odbdzie si 23 lutego (niedziela) w Szkole Podstawowej nr 3 w Chemy, w godzinach: 10.00 16.00. Wicej informacji na www.pozatorun.pl. (P)
Fot. ukasz Piecyk
Andrzej Jankowski planuje teraz wsppracowa ze swoim koleg Grzegorzem Kopcewiczem, liderem toruskiego zespou Butelka
mieje si Jankowski. Ale mj kolega Janek, ksywka Budgie (od synnego zespou hardrockowego przyp. mk) ktry przychodzi do mnie z gitar, przekona mnie, e such mam i nauczy mnie gra. Siadalimy z kolegami wieczorami na awce i piewalimy. Czasami nas ssiedzi wod oblewali z gry, bymy si zamknli wspomina. Pierwsza gitara trafia w rce Jankowskiego w wieku 17 lat musia zreszt samodzielnie dorobi do niej przystawki. Posiadanie gitary w tym czasie oznaczao od razu gr w zespole. W 1973 roku powstaa grupa Odam. - Obok mnie i Janka grali tam Stachu z Aleksandrowa i Leszek z Ciechocinka wspomina muzyk. Z pocztku graem na gitarze rytmicznej, potem na basie. Gralimy standardy rocka, ale i jakie swoje utworki. Mnie wtedy przezywano Sodkim Lordem, bo
najbardziej lubiem gra numer My Sweet Lord Georgea Harrisona. Odam grywa w rnych miejscach w Chemy. Jak przyznaje pan Andrzej szo si tam, gdzie by sprzt. A by on midzy innymi w Zakadzie Doskonalenia Zawodowego, w Robotniczym Domu Kultury czy w wietlicy w Koczewicach. Grywali rwnie w Toruniu w klubach Echo i Iskra, gdzie prby niekiedy koczyy si... spaleniem gonika. Odamowi udao si rwnie wystpi na kilku przegldach zespow modzieowych. Na jednym z nich, wojewdzkim przegldzie organizowanym w Grbocinie modzi chemanie zajli I miejsce. Deep Purple na weselu Jak to czsto bywao w tamtych czasach, karier grupy przerwaa suba wojskowa, do
Fot. ukasz Piecyk

GMINA CHEMA
Tak widz przyszo gminy Soneczny sza

Za nami ostatnie spotkanie mieszkacw dotyczce strategii samorzdu na lata 2015 - 2025
y take ankiety satysfakcji mieszkacw. - W odpowiedziach pojawio si wiele ciekawy informacji - komentuje Ewa Pudo. - Zapytalimy m. in. o zadowolenie z zamieszkania w gminie Chema. Ponad 90% respondentw ocenio je na rednie lub wysokie. Podobny odsetek osb jest zainteresowanych tym, co dzieje si w naszym samorzdzie. Jeli chodzi o sfery, z ktrych mieszkacy s usatysfakcjonowani, mogabym wymieni porzdek i czysto, owiat, rozwj dziaa ekologicznych oraz standard obsugi w Urzdzie Gminy. Respondenci zostali take poproszeni o wskazanie rzeczy, ktre w ostatnich szeciu latach zmieniy si na lepsze. Mieszkacy wymienili infrastruktur drogow, dziaalno kulturaln oraz promocj gminy. Obecnie zebrane dane s w obrbce. Mowa tu nie tylko o wnioskach pyncych ze spotka, ale take o analizie poprzedniej strategii gminy. Raport trafi najpierw pod obrady komisji Rady Gminy, a pniej pod gosowanie wszystkich radnych. Gotowy projekt uchway dotyczcy strategii ma by gotowy na przeomie lutego i marca tego roku. Strategia obok budetw gminy oraz studium uwarunkowania kierunkw zagospodarowania przestrzennego i miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego jest najwaniejszym dokumentem okrelajcym funkcjonowanie gminy.
Zainteresowanie przeroso unijny projekt. Mieszkacy chc wicej solarw

ukasz Piecyk Przeszo 100 osb tyle mieszkacw gminy czeka na licie rezerwowej do zaoenia kolektorw sonecznych. W zwizku z ogromnym zainteresowaniem Urzd Gminy planuje wstpny nabr do nastpnego projektu. Od czerwca zeszego roku samorzd realizuje jeden z najwikszych projektw unijnych. W jego ramach cznie na dachach domw i obiektw uytecznoci publicznej znajdzie si ponad 560 solarw do nagrzewania wody. Inwestycja rozoona jest na dwa lata. W minionym roku zamontowano 188 sztuk, m. in. w wietlicy w Kuczwaach oraz pastorwce w Zelgnie. - Spotykamy si z duym zadowoleniem osb, ktre zdecydoway si na zamontowanie kolektora informuje Teresa Wolin z Urzdu Gminy Chema. W tym roku solary trafi na dachy 375 budynkw. Od marca planujemy kolejne spotkania mieszkacw w sprawie realizacji powyszego projektu. W sali gimnastycznej Gimnazjum w Guchowie odbdzie si spotkanie dla uczestnikw z miejscowoci Nawra, Bogusawki, Parowa Falcka i Guchowo. Drugie ze spotka dla mieszkacw pozostaych miejscowoci odbdzie si w szkole w Koczewicach. O dokadnych terminach spotka uczestnicy zostan poinformowani przez Urzd Gminy. Zainteresowanie jest tak due, e urzdnicy postanowili od kwietnia rozpocz zapisy do nowego projektu montau solarw, o ile taki zostanie zatwierdzony przez Urzd Marszakowski. Wtedy te w siedzibie gminy (pok. nr 13) bd dostpne wnioski i deklaracje potwierdzajce ch uczestnictwa w projekcie, w ktrych naley okreli faktyczn liczb osb zamieszkujcych dany obiekt. - W przypadku zmiany liczby osb zamieszkujcych w gospodarstwie istnieje moliwo zoenia korekt dodaje Teresa Wolin. - Prosimy jednak nie zawya liczby faktycznie zamieszkujcych osb, gdy grozi to przegrzaniem instalacji i jej uszkodzeniem. Przypomnijmy, e pierwszy przetarg nie wyoni wykonawcy. adna z czterech ofert nie speniaa warunkw. Wtedy rwnie nie dopisaa liczba chtnych - przy tak maej liczbie Urzd Gminy nie mg liczy na dofinansowanie ze strony Urzdu Marszakowskiego. Dopiero na wiosn zeszego roku udao si wybra wykonawc, ktrym jest konsorcjum firm z Malborka i Kwidzyna. czny koszt inwestycji to ponad pi milionw zotych. Koszt inwestycji jest rozoony midzy Urzd Gminy, mieszkacw oraz dotacje z funduszy europejskich.
Na ostatnie spotkanie w Koczewicach przybyo ok. 120 osb
ukasz Piecyk W Koczewicach odbya si ostatnia debata nad koncepcj rozwoju gminy w najbliszych latach. Na spotkanie w tamtejszej szkole podstawowej przyszo ok. 120 osb zainteresowanych rozwojem samorzdu. Konsultacje rozpoczy si jesieni i odbyway si m. in. w Zelgnie i Sawkowie. Na spotkaniu w Koczewiwcach uczestnicy wykonali analiz SWOT gminy (analiza polegajca na wypisaniu mocnych i sabych stron danego obiektu oraz jego szans i zagroe). Swoiste warsztaty zostay zakoczone opracowaniem listy zada, ktre gmina podejmie w najbliszych dziesiciu latach. - Jeli miaabym podsumo-
wa nasze spotkania, to musz przyzna, e jestemy zadowoleni z efektw - mwi Ewa Pudo, sekretarz gminy. - Frekwencja dopisaa, wic jestemy przekonani, e losy naszego samorzdu nie s obce jego mieszkacom. Uczestnicy spotka dotyczcych strategii gminy poruszali wiele tematw. Najczciej paday jednak pytania i sugestie dotyczce infrastruktury technicznej, rozwoju przedsibiorstw, rekreacji i rozszerzenia dziaalnoci w sferach spoecznych, m. in. w kontekcie zagospodarowania czasu seniorw oraz dzieci i modziey). Mieszkacy opowiedzieli si take za zbilansowanym stanowiskiem, jeli chodzi o charakter gminy (wiejski czy podmiejski). W ramach prac nad strategi Urzdu Gminy powsta-
Somiany zapa czasem si opaca

Choroba zniszczya najwiksz pasj mieszkaca Nawry. Podziw jednak pozosta
Jego konstrukcje z zapaek znane s co najmniej w caym powiecie. Czesaw Baszak od kilku lat ze wzgldu na stan zdrowia nie tworzy ju nowych miniaturowych budowli. Te, ktre zostay, pokrywa powoli kurz. Z zawodu by kowalem. Po przejciu na zwolnienie chorobowe spdza praktycznie cae dnie w domu. - Jestem czowiekiem pracy i bezczynne siedzenie to najgorsze, co moe mnie spotka mwi mieszkaniec Nawry. Wtedy na tworzenie budowli z zapaek namwi mnie proboszcz. Na pocztku byem sceptyczny, bo rce mam jednak nie mae. Pocztkowe obawy przerodziy si jednak w wielk pasj. Pocztki byy oczywicie trudne, bo porzdna robota musi by idealnym odwzorowaniem budowli z uwzgldnieniem detali. Czasem brakowao np. zdjcia dachu danej budowli. - Kombinowaem na rne sposoby wspomina Czesaw Baszak. Zdarzao si, e syn wchodzi na drzewo, eby zrobi zdjcia z innej perspektywy. Mieszkaniec Nawry skonstruowa ponad 30 miniaturowych budowli, ktre s wiernym odwzorowaniem obiektw na terenie gminy. rednio jedna to dwa miesice pracy. O zapakach to lepiej nie wspomina. - Czowiek ju traci rachub przy takich liczbach mwi konstruktor. Z tego co pamitam, to taki paac w Nawrze potrzebowa ponad 30 tysicy zapaek. I to nie jest tak atwo, e kupi si setki paczek i klei. Wszystkie oczywicie trzeba Niestety, jaki czas temu Czesaw Baszak zachorowa na niewydolno puc. Lekarz zadecydowa, e silne kleje, ktrych konstruktor uywa do czenia zapaek, mog by zabjcze. - Gdy czowiek tak siedzi w pokoju i patrzy na te prace, to a ma ochot wyj zapaki i znowu co skonstruowa, ale nikt mi nie zagwarantuje, e przeyj powrt do mojego hobby dodaje mieszkaniec Nawry. Jak czowiek jednak przypomni sobie noce pod respiratorem, to ju inaczej do tego podchodzi. Szkody tylko tej mojej pracy, bo teraz si kurzy. Moe si znajdzie jaki kupiec, ktry by mnie uwolni od mojej pasji? Bo zniszczy to grzech. (P)
Fot. UG Chema
oczywicie zapali i skruszy spalon siark. Potem nastpuje selekcja, bo musz by tego same koloru i ksztatu. Jakie odstpstwa mog potem wyglda naprawd nieciekawie w finalnym efekcie. ona ju mi mwia, e pjdziemy z torbami przez moje wybrzydzanie.
W kolekcji mieszkaca Nawry znajdoway si take wiatrak w Bierzgowie czy koci w Grzywnie. Koo gospody wiejskich z Nawry obowizkowo zabiera jego prace na wszelkie wystawy, ktre promuj soectwo. Czsto to prace, ktre wzbudzaj spory zachwyt i podziw nad kunsztem.
Fot. ukasz Piecyk
Kreatywne ferie na wesoo

Kiedy plecaki chowane s do szafy, a po zabawie na dworze zamarzaj nosy, oznacza to, e biae wakacje nadeszy. Warto w tym czasie odpowiednio si zrelaksowa i powici czas na realizacj swoich pasji, udzia w warsztatach czy zabawach sportowych. Ferie to nie tylko czas popularnoci sanek i yew. Zimow e szalestwo na zanieonych stokach, grkach czy ulicach, daje wiele radoci. Co jednak, kiedy bawan zostanie ju ulepiony, a niene zabawy nam si znudz? Na tak okoliczno rozwizania przewidziay ju miejscowe orodki kultury, biblioteki oraz toruski Fantasy Park, w ktrym kady bdzie mg sprbowa swoich si w takich grach, jak bowling czy bilard. Take zimowa oferta dla dzieci i modziey zostaa przygotowana specjalnie na okres ferii, dlatego Fantasy Park zadba o weekendow rozrywk dla caych rodzin. Warto take odwiedzi Chemyski Orodek Kultury, gdzie 3 lutego rozpoczynaj si Biae Wakacje, podczas ktrych bdzie mon a dla uczestnikw zabawy to tajemniczo brzmica Akademia Detektywistyczna. Podczas jednego tygodnia dzieci bd bawi si i pracowa na podstawie scenariusza z serii ksiek Biuro Detektywistyczne Lassego i Mai, Tajemnica li rozwiza zagadk. Odbdzie si to przy pomocy m.in. gier logicznych, eksperymentw fizyczno-chemicznych czy zabaw grupowych. Cay program ma charakter gry fabu-
REKLAMA
Tylko kilka godzin dzieli nas od oficjalnego rozpoczcia dugo wyczekiwanej, dwutygodniowej przerwy zimowej. Jak spdzi ten czas w sposb efektywny i nie zapomnie przy tym o dobrej zabawie?
ski. Podczas przerwy zimowej dzieci i modzie bd mogli wzi udzia w licznych konkursach, zawodach sportowych, zajciach plastycznych, karnawaowych zabawach oraz pkoloniach. Warto wybra si na lodowiska, ktre specjalnie dla mieszkacw, zostay zorganizowane w kilku miejscach w powiecie.
uczestniczy w warsztatach plastycznych, wzi udzia w gonym czytaniu czy otwartych warsztatach cyrkowych. Ciekawe rozwizanie dla najmodszych przygotowaa te Akademia Nauki. Program
Diamentw, w drugim za motywem przewodnim bdzie Tajemnica Hotelu. - Na pocztku naszej przygody dzieci wciel si w bohaterw i stworz wasne postaci detektyww mwi Joanna Wasieczko z Akademii Nauki. Przez czas trwania programu bd si take stara-
larnej i nastawiony jest na rozwijanie wyobrani, pamici, spostrzegawczoci i logicznego mylenia. Cz gry zaplanowana jest w rnych miejscach starwki. Rodzice swoje pociechy mog zostawia w godzinach 8:00-9:00, a odbiera midzy 15:30 a 17:00. Ciekaw ofert przygotowa take Aleksandrw Kujaw-
Przyjemno lizgania si po zamarznitej tafli wody nie kosztuje duo, a rado po spdzeniu kilku godzin na zabawie jest bezcenna. Wicej propozycji na to, jak spdzi ferie w sposb kreatywny, znajdziecie Pastwo na stronie www.pozatorun.pl
Elektrownie wiatrowe opacaj si wszystkim

Nie tylko inwestorzy otrzymuj korzyci z Naturalna energia przynosi korzyci take budowy elekInwestycje w farmy wiatrowe budz wiele kontrowersji. Przez przeciwnikw elektrowni wiatrowych czsto poruszanym aspektem jest strona finansowa przedsiwzicia. Krytycy uwaaj, e na tego typu przedsiwziciach zarabia wycznie inwestor. Czsto nie bior oni jednak pod uwag, e dziki inwestycjom w odnawialne rda energii, a do tych zaliczaj si farmy wiatrowe, nastpuje nie tylko zmniejszenie emisji dwutlenku wgla do atmosfery poprzez ograniczenie zuycia paliw kopalnych, ale take stanowi one znaczne rdo dochodu dla gmin. Inwestor po wybudowaniu elektrowni wiatrowych zobowizany jest do odprowadzania do urzdu gminy corocznie podatku od nieruchomoci. Podatek ten naliczany jest zarwno od gruntw zajtych pod drogi dojazdowe jak i od poszczeglnych elektrowni. Dochd gminy z tego tytuu to rednio 90.000,00 z rocznie od pojedynczej turbiny! Warto podkreli, e kwota ta stanowi stay, niezaleny od koniunktury gospodarczej przychd, co umoliwia gminom stabilne planowanie wydatkw i inwestycji. Kolejna korzy dla gminy to dochody z tytuu dzierawy gruntw komunalnych oraz
trowni wiatrowych. dla gmin

wpywy z podatku PIT i CIT. Instalacje elektrowni wiatrowych przynosz take dochody w zwizku z dzieraw gruntw rolnych, co z kolei wpywa na stabilizacj dochodw rolnikw i podnosi stop yciow mieszkacw gminy. Dodatkowo naley podkreli, i inwestor w celu zapewnienia dojazdu turbin na teren ich budowy czsto na wasny koszt remontuje cz oglnodostpnych drg lokalnych. W efekcie wybudowania farmy wiatrowej na terenie gminy powstaj take nowe miejsca pracy np. przy odnieaniu drg dojazdowych, czy obsudze technicznej farmy. Energetyka wiatrowa jest technologi przyszoci. Stanowi niewyczerpalne rdo energii, ktrej produkcja w sposb minimalny oddziauje na rodowisko naturalne. Dodatkowo jest rdem materialnych korzyci dla lokalnych spoeczestw. Dlatego wanie widok obracajcych si wiatrakw instynktownie budzi u wikszoci ludzi pozytywne wraenia.
MATERIA SPONSOROWANY
Rolnikiem jest si 24 godziny na dob

Dziewidziesit hektarw ziemi wymaga codziennej, wielogodzinnej pracy. Nie robi si tego dla nagrd, ale s one powodem do dumy
Tomasz Wicawski
Maestwo z Gostkowa zwyciyo w konkursie "Rolnik Pomorza i Kujaw 2013". Nagrod dostali za wysokiej jakoci buraki i ziemniaki oraz umiejtne pozyskiwanie rodkw europejskich. Ewa i Jan Grodziccy nie mieli sobie rwnych w kategorii produkcja rolinna. Wiele lat cikiej pracy rodziny Grodzickich zostao docenionych podczas gali w Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy. Wrd nominowanych w konkursie "Rolnik Pomorza i Kujaw" byli najlepsi z najlepszych. O zwycistwie decydoway detale. - Prowadzimy z on gospodarstwo nastawione na produkcj rolinn - mwi Jan Grodzicki. Naszym towarem eksportowym s ziemniaki i buraki. Zasiewamy jednak rwnie rzepak i inne zboa, ale po to, eby byy one na uytek gospodarstwa. Co musz winki je.Twrc konkursu jest Janusz Polak, szef Centrum Organizacji Imprez w Bydgoszczy. Tegoroczna edycja jest ju jedenast. Kapitule udao si wyrni do tej pory ponad dwustu gospodarzy. We wszystkich kategoriach jedynym laureatem obecnej edycji z powiatu toruskiego zostao maestwo z Gostkowa. - Praca na roli nie jest atwa, ale daje wiele satysfakcji - mwi inwestycji w rolnictwo ni dostpnych dla naszego kraju funduszy. Pastwo Grodziccy byli jednymi z pionierw sigania po rodki europejskie w naszym regionie. Ich gospodarstwo skorzystao ju z programu przedakcesyjnego SAPARD. - Kto si nie rozwija, ten si cofa - mwi pastwo Grodziccy. - Planujemy ju kolejne inwestycje. Jak Bg da, to uda si je w kolejnych latach zrealizowa. W latach 20072013 rolnicy z Ziemniaki z gospodarstwa pastwa Grodzickich byy jedn z tych upraw, ktra Gostkowa wykozagwarantowaa im nagrod. rzystali Sektorowy Program OperaEwa Grodzicka. - Staramy si, eby konkursu brao pod uwag, byo ywno, ktr sprzedajemy, bya rwnie umiejtne siganie po do- cyjny do maksimum. Dziki tym jak najwyszej jakoci. Wstpienie finansowanie restrukturyzacji go- rodkom powstaa m.in. chlewnia Polski do Unii Europejskiej znacz- spodarstwa ze rodkw wsplnoty. z penym wyposaeniem. Z Pro- Przed akcesj byo wiele obaw, gramu Rozwoju Obszarw Wiejnie pomogo takim gospodarstwo e rolnicy, jako grupa zawodowa, skich udao si mieszkacom wsi jak nasze. nie bd umieli sprosta wymaga- w gminie ysomice otrzyma 80% niom stawianym przed instytucje moliwych rodkw. Grodziccy Stojc w miejscu unijne - opowiada Jan Grodzicki. - nale rwnie do grupy produNic bardziej mylnego. Obecnie jest cenckiej, co uatwia siganie po cofasz si znacznie wicej wnioskw o do- kolejne rodki ze rde zewntrzJednym z kryteriw, ktre jury finansowanie czy refinansowanie nych.
Fot. Adam Zakrzewski
GMINA YSOMICE
Praca to nie wszystko

- Do konkursu zgosi nas Urzd Gminy - wyjania Jan Grodzicki. - Nie liczylimy na wyrnienie, bo ju sama nominacja bya dla nas sukcesem. Pobyt i nagroda na takiej gali, jest jednak miym oderwaniem si od cikiej, wykonywanej codziennie pracy. Rolnikiem jest si bowiem 24 godziny na dob. Pastwo Grodziccy maj jednak poza prac na roli duo innych zainteresowa. Staraj si aktywnie uczestniczy we wszelkich inicjatywach podejmowanych przez lokaln spoeczno. Ewa Grodzicka jest czonkini Stowarzyszenia Kobiet Aktywnych "SOWA". Mona j spotka na wielu festynach w caym regionie, gdzie wraz z koleankami prezentuje swoje wyroby - m.in. pikne stroiki wielkanocne. M dorwnuje jednak aktywnoci onie, bo dzielnie dziaa w Stowarzyszeniu Rozwoju Gminy ysomice. Gala wrczenia nagrd w konkursie "Rolnik Pomorza i Kujaw" odbya si 11 stycznia. - Nagradzamy ju kolejne pokolenia gospodarzy - mwi Janusz Polak podczas wrczenia nagrd. - Wrd zwycizcw s dzieci rolnikw, ktrzy byli laureatami zabawy w latach ubiegych.
Poczu si prawdziw mam

Powrt do pracy po 12 miesicach nieobecnoci nigdy nie jest atwy. Pracodawcy rozumiej jednak coraz lepiej potrzeby modych mam. Agnieszka Jankierska-Wojda z Urzdu Gminy w ysomicach z chci opowiada o synku Karolu i planach na przyszy rok. Od poowy lutego znw znajdzie si w swoim ywiole. Na organizowanych przez siebie uroczystociach gminnych bdzie uczestniczy z mem i swoj pociech. Wydarze kulturalnych w gminie ysomice nie brakuje. Gdy rozpoczyna si sezon, co weekend w ktrej z miejscowoci co si dzieje. Osoby zajmujce si promocj w Urzdzie Gminy maj odpowiedzialne zadanie. Wszystko trzeba bowiem dopi na ostatni guzik. - Z perspektywy czasu myl, e z pracoholiczki zmieniam si w mam domow mieje si Agnieszka Jankierska-Wojda, zajmujca si w UG ysomice kultur, promocj i owiat, radna Rady Powiatu Toruskiego. Nie skar si, bo uwielbiam swoj prac, ale dziecko znaczco zmienia perspektyw patrzenia na wiat. Chc jak najwicej pracowa z myl o modym pokoleniu. Poniewa jak kadej mamie tak i mi zaley na szczciu swojego dziecka. Dla mnie wane jest, aby miao perspektywy rozwoju. Nasze pastwo nie mogo zrobi lepszego prezentu mamom ni roczny urlop macierzyski. Karol wie, e mama jest zawsze w pobliu Mieszkanka Turzna bya mam pierwszego kwartau. Moga powici si bez reszty nale. Z przyjemnoci poprowadziam zeszoroczne doynki gminne. Dobrze jednak, e takie instytucje jak np. stowarzyszenia maj w swoim skadzie zastpcw zajmujcych z marszu miejsce nieobecnych. Korzystajc z okazji pragn na amach Poza Toru im za to podzikowa.
t.wieclawski@pozatorun.pl
Roczny urlop macierzyski otwiera przed rodzinami now perspektyw. Po kilku miesicach tskni si za ulubionych zajciem, ale dziecko zmienia priorytety
ktrych ma na co dzie.
Co mwi ustawy?
W myl obecnie obowizujcych przepisw rodzicom wszystkich dzieci urodzonych od 1 stycznia 2013 roku przysuguje 20 tygodni urlopu macierzyskiego, 6 tygodni urlopu dodatkowego i 26 tygodni urlopu rodzicielskiego. Z dodatkowego oraz rodzicielskiego mog na rwnych prawach korzysta ojciec i matka, ale wszystkie trzy urlopu musz by wykorzystane po sobie. Pierwsze 14 tygodni urlopu s zarezerwowane wycznie dla matki, z czego pierwsze 8 tygodni moe ona wykorzysta jeszcze przed porodem. Reszty urlopu macierzyskiego matka moe si zrzec pod warunkiem, e wykorzysta go ojciec. To oznacza, e ten urlop musi zosta wykorzystany w caoci. Dodatkowy urlop macierzyski (6 tygodni) rodzice mog podzieli midzy siebie mona go wykorzysta w dwch czciach, ale kada musi liczy minimum tydzie lub jego wielokrotno. Urlop rodzicielski (26 tygodni) mona wykorzysta maksymalnie w trzech czciach take liczonych w tygodniach, ale kada cz to minimum 8 tygodni. Mog te pj na niego jednoczenie, ale wtedy maksymalnie poow czasu, czyli na 13 tygodni. - Prawo chroni obecnie mocno dzieci i rodziny - mwi Agnieszka Jankierska-Wojda. - To bardzo wane, jeeli mamy mie dodatni przyrost naturalny. (WT)
Dziadkowie na wag zota

M modej mamy rwnie udziela si aktywnie w yciu spoecznym gminy jest radnym i jednym z koordynatorw Wielkiej Orkiestry witecznej Pomocy. - Bardzo si ciesz, e ona miaa moliwo skorzystania z takiego urlopu mwi Roman Wojda. Godzenie pracy zawodowej z obowizkami rodzicielskimi nie jest atwe. Wychowanie dziecka wymaga nie tylko dostatecznej odpowiedzialnoci, ale rwnie dobrej organizacji wasnego czasu. Rozsdny podzia obowizkw pozwala na wywizywanie si z roli rodzica i dobrego pracownika. Na pewno nie zmniejszymy zakresu swoich dziaa. Du pomoc s rwnie nieocenieni dziadkowie. Karol bardzo chtnie z nimi zostaje. Dziadek jest zapalonym kibicem sportu. Jeszcze kilka lat i bd razem z wnukiem jedzili na ywach czy grali w pik. - Wielopokoleniowe domy to warto ponadczasowa, ktra procentuje w przyszoci dodaje Agnieszka Jankierska-Wojda. Dogadujemy si wietnie z moimi rodzicami. Zawsze byam z nimi zyta. Synek uwielbia dziadkw,
Agnieszka Jankierska-Wojda nie auje rocznego urlopu macierzyskiego.
przez 12 miesicy swojemu dziecku.
Pracy nie zabraknie

- W naszym urzdzie nie ma z tym problemu opowiada mama Karola. Koleanki korzystay z urlopw wielokrotnie i zawsze wracay na swoje stanowisko. Pod tym wzgldem jestemy wzorem do naladowania. Pierwsze miesice dla dziecka s najwaniejsze. Musi mie ono poczucie bezpieczestwa. Teraz, gdy synek skoczy rok, mam przypyw nowej energii i pomysw. Rozpoczam take nauk na studiach podyplomowych, aby zaktualizowa wiedz z zakresu administracji samorzdowej. Pracy po powrocie bdzie co nie miara. W kalendarzu imprez gminnych jest siedem staych punktw. Koniecznie trzeba bowiem uroczycie obej dzie ko-
biet, dzie matki i dzie dziecka. WOP w gminie ysomice jest sawny na cae wojewdztwo. Rokrocznie organizowany jest koncert z okazji beatyfikacji Jana Pawa II i spotkanie opatkowe. Najwiksz imprez, do ktrej przygotowania trwaj kilka miesicy, s doynki. Tydzie pracy z pewnoci trwa duej ni etatowe 5 dni. Jednak efekt wsppracy z bibliotekami, szkoami, organizacjami non profit wynagradzany jest umiechem dzieci i seniorw z naszej gminy. Udzia tych osb w zajciach czy warsztatach kulturalnych rozwija ich talenty i owocnie wypenia czas wolny spdzony na wsi. - Eventw jest oczywicie wicej, ale te s typowo organizowane przez referat, ktrym si zajmuj mwi Agnieszka Jankierska-Wojda. Ciesz si jednak, e znw bd moga robi wicej dla lokalnej spoecznoci. Pomimo urlopu staraam si aktywnie dziaa na rzecz rodowiska, do ktrego

REKLAMA
Midzynarodowa obsada memoriau

Po raz siedemnasty mionicy hokeja na trawie spotkaj si w ubiance. Czy miejscowe Baagany powalcz o zwycistwo?
Tomasz Wicawski
Od 7 do 9 lutego odbdzie si XVII Memoria im. Filemonowicza. W halowej wersji hokeja na trawie rywalizowao bdzie osiemnacie zespow z trzech pastw: Polski, Ukrainy i Sowacji. Zgosze byo tak duo, e organizatorzy postanowili powikszy limit druyn. Adam Filemonowicz by jednym z zaoycieli klubu Baagany ubianka. To on nada mu obecny ksztat i nazw. Przedwczenie zmar w 1997 roku. Ju rok pniej rozegrany zosta pierwszy turniej na jego cze. - Modzie garnie si do tego sportu - mwi Marian Klammer, prezes UKS Baagany ubianka. - Moliwe, e konieczne bdzie powikszanie klas sportowych, bo chtnych jest tak duo. Dyscyplina ta uczy cierpliwoci i samodyscypliny. Trzeba ciko trenowa, eby odnosi sukcesy. Polacy s jednak w tym cakiem nieli. przypado udziale gociom ze Sowacji zawodnikom klubu HC Nowa Dubnica. Na najniszym stopniu podium uplasowaa si ekipa Pomorzanina Toru. - Okazalimy si bardzo gocinni, bo nasz zesp zaj w XVI Midzynarodowym Memoriale im. A. Filemonowicza pite miejsce mwia po zawodach Patrycja Wiatr, wiceprezes klubu. Realnie jednak oceniajc rang i poziom sportowy zawodw, trzeba uzna ten wynik za duy sukces.
GMINA UBIANKA
Trener patrzy z gry

Czy w tym roku uda si poprawi ten rezultat? Organizatorem zmaga modych hokeistw jest klub z ubianki. Przedstawiciele UKS podkrelaj, e nie udaoby si rozgrywa tak duych zawodw, gdyby nie wydatna pomoc sponsorw. Rwnie Urzd Gminy wspiera rokrocznie to przedsiwzicie. - Jestemy ju dowiadczeni, wic organizacyjnie na pewno sobie poradzimy - deklaruje prezes klubu. - Liczy si dobra zabawa i rywalizacja fair play modych adeptw hokeja na trawie. Wynik nie jest najwaniejszy, ale kady liczy na zwycistwo. Moe Adam Filemonowicz patrzy teraz na nas z gry i dopinguje naszym laskarzom. Taka posta nie moga pozosta bez upamitnienia, a sportowa rywalizacja na najwyszym poziomie jest najlepszym hodem, jaki moemy mu zoy.
Turniejw ubiance jest jednym z najwikszych tego typu w regionie . klubw pisz do nas sami, czy mog wzi udzia. Mao jest takich zawodw dla modzikw, gdzie gwarantowany jest wysoki poziom. Poza tym, my nie pobieramy wpisowego, a staramy si zapewni wszystkim druynom jak najlepsze warunki pobytu w naszej gminie. Ich jedynym kosztem jest dojazd. Przed tegoroczn edycj byy obawy, e sytuacja polityczna na Ukrainie moe stan na przeszkodzie tamtejszym zespoom, ktre chciay zagra w turnieju. - Mamy ju potwierdzenie, e przyjad 3 zespoy zza naszej wschodniej granicy - mwi prezes UKS Baagany ubianka. - Ze Sowacji zgosiy si dwie ekipy. Trzynacie druyn reprezentowao bdzie rne regiony naszego kraju. - Mam obiecane od trenerw, e chopaki stan na "pudle" mieje si Marian Klammer. - W tych rocznikach ciko jednak wyrokowa. Czsto o wynikach pojedynkw decyduje jedna bramka. Miejmy nadzieje, e naszym laskarzom bd pomagay ciany. Ubiegoroczne zmagania zdominoway zespoy z zagranicy. Zwyciya druyna Olimpii Vinnica II z Ukrainy. Co ciekawe, nominalnie pierwsza ekipa tego zespou zaja w zawodach ostatnie, szesnaste miejsce. Drugie miejsce
Nie trzeba nikogo zaprasza na si

Przed pierwszymi edycjami memoriau byy obawy, e nie bdzie si on cieszy duym zainteresowaniem. Wieloletnia renoma robi jednak swoje. Teraz nikogo nie trzeba ju zachca do udziau w tych zawodach. - Od listopada przychodz do nasz zgoszenia - mwi Marian Klammer. - Przedstawiciele
Jak byo rok temu?

Gospodarze od 2008 roku czekaj na sukces w imprezie. Stawka jest doborowa, wic o pierwsze miejsce nie jest atwo. W tym roku rywalizoway bd roczniki 2000 i 2001.
Zebrania soeckie tu-tu

Spotkania wiejskie w gminie ubianka przed nami
We wszystkich soectwach marzec i kwiecie to czas podsumowa i planowania. Analizowane bd projekty zrealizowane w poprzednim roku i zadania na kolejne dwanacie miesicy. Program zebra jest we wszystkich miejscowociach ten sam. Pierwszy punkt obrad dotyczy rozliczenia zada gminy za miniony rok kalendarzowy. - Wane jest, aby lokalna spoeczno wiedziaa w jaki sposb Urzd Gminy realizuje na jej terenie swoje zadania - mwi Jerzy Zajkaa, wjt gminy ubianka. - Takie spotkania s rwnie dobr okazj do wymiany pogldw i moliwoci przedyskutowania wzbudzajcych kontrowersje kwestii. Po "zamkniciu" 2013 roku przyjdzie czas na przedsiwzicia rozwojowe w gminie, ktre planowane s na 2014 rok. Mieszkacy pochyl si rwnie nad dziaalnoci Gminnej Spki Wodnej. Konieczne jest bowiem desygnowanie delegatw na now kadencj tej instytucji w latach 2014-2017. Sotysi rwnie zabior gos w istotnych dla lokalnej spoecznoci sprawach. Bdzie o tym, co wydarzyo si w 2013 na terenie wsi, a take przedstawiony zostanie fundusz soecki na rok 2014. Ostatni czci zebra bdzie dyskusja nad biecymi sprawami soectwa. (WT)
Ssiada zna trzeba

W Pigy zorganizowane zostan ferie pod hasem "Nie zapominajmy o naszych ssiadach". Zajcia, gwnie w wiejskiej wietlicy, prowadzone bd od 3 do 14 lutego. Wszystko bezpatnie. Kade dziecko bdzie mogo zasmakowa poytecznego odpoczynku od szkolnych awek. Zakoczya si kolejna edycja konkursu "Poyteczne Ferie". Do Fundacji Wspierania Rozwoju Wsi wpyno 306 wnioskw, z czego 153 zostay nagrodzone. czna pula nagrd wyniosa 300 tysicy zotych. Stowarzyszenie Rozwoju Gminy ubianka "Przyszo" jest jednym z beneficjentw akcji. - Ciesz si, e udao si wygra w konkursie moliwo zrealizowania zaplanowanej przez nas akcji - mwi Kamila Lewandowska, koordynator projektu. - W jej ramach zostanie przeprowadzonych dziesi czterogodzinnych zaj w Pigy. Ju 3 lutego uczestnicy zaj spotkaj si o godzinie 10.00 na wsplnym drugim niadaniu. Potem rusz z opatami na pomoc w odnieaniu pobliskich drg i cieek mieszkacw wsi. Ssiedzi s bowiem priorytetem dla tego projektu. - Drugiego dnia bdziemy czytali na gos wiersze Juliana Tuwina - mwi Kamila Lewandowska. - Dzieci i wszyscy przybyli ssiedzi
Harmonogram
Bierzgowo 13.03.br. (czw.) g. 16.00 wietlica, ul. Ks. Z. Zitarskiego 24 Biskupice 12.03.br. (r.) g. 16.00 wietlica, ul. Kocielna 30 Brchnowo 25.02.br. (wt.) g. 16.00 Gimnazjum, ul. Gimnazjalna 1 Dbiny 3.03.br. (pn.) g. 16.00 wietlica, ul. Paacowa 13 ubianka 28.02.br. (pt.) g. 16.00 Centrum Kultury, ul. Toruska 4 Piga 27.02.br. (czw.) g. 17.00 Szkoa, ul. Szkolna 14 Przeczno 26.02.br. (r.) g. 16.00 wietlica, ul. Dugosza 23 Warszewice 14.03.br. (wt.) g. 16.00 Szkoa, Zawiszy Czarnego 2 Wybcz 24.02.br. (pn.) g. 16.00 wietlica, ul. Straacka 1 Wybczyk 21.02.br. (pt.) g. 16.00 wietlica, ul. Ks. Trybowskiego 3 Wymysowo 18.02.br. (wt.) g. 16.00 wietlica, ul. 11 Listopada 12 Zamek Bierzgowski 17.02.br. (pn.) g. 16.00 wietlica, ul. Jagielloska 11
Stowarzyszenie z gminy ubianka laureatem konkursu "Poyteczne Ferie". Dzieci dostan dodatkow porcj zabawy
z caego soectwa dostan poczstunek. roda pierwszego tygodnia ferii przewidziana zostaa w programie zaj na warsztaty robienia witray, a w czwartek odbd si zajcia plastyczne. Pierwszy tydzie poytecznych ferii zwieczy zabawa w "Mam Talent". - Po weekendzie wrcimy do realizacji projektu - dodaje Kamila Lewandowska. - Program zaj jest tak skonstruowany, eby poczy przyjemne z poytecznym. Zabawa przede wszystkim, ale taka, przy ktrej mona naby nowe umiejtnoci i dowiedzie si czego.
Harmonogram przewiduje warsztaty z robienia breloczkw z filcu, warsztaty kulinarne i z origami. We wtorek 11 lutego uczestnicy projektu odwiedz mieszkacw Domu Pomocy Spoecznej w Pigy. Wszystko zwieczy pitkowy wyjazd do kina. Wszystkie atrakcje przewidziane s w godzinach od 10.00 do 14.00. Dodatkowych informacji odnonie zaj podczas ferii udziela koordynator projektu Kamila Lewandowska (tel. 693023710, wietlica "Piwnica" w Pigy ul. Szkolna 14, pn. - pt. 12.00-17.00.). (WT)

GMINA OBROWO I CZERNIKOWO
Koldy i pastoraki rodem z filharmonii

Tomasz Wicawski
Grupa muzykw z Filharmonii Pomorskiej w Bydgoszczy i Orkiestry Symfonicznej w Toruniu bya gwn atrakcj koncertu kold i pastoraek. Wydarzenie to na trwae zapisao si w kalendarzu lokalnych imprez. Zawodowych muzykw dzielnie wspieray dzieci. Wszyscy spotkali si w niedziel 26 stycznia w kociele parafialnym pw. Najwitszego Serca Pana Jezusa w Osieku nad Wis. - Staramy si, aby oferta kulturalna dla lokalnej spoecznoci bya jak najbardziej urozmaicona mwi Andrzej Wieczyski, wjt gminy Obrowo. - Udaje si co roku zaprosi wyjtkowych muzykw, std te efekt zadowala nawet najwytrawniejszych melomanw. Filharmonijne brzmienie dwunastoosobowej grupy muzykw Capella Ex Silva i operowy piew corocznie przyciga na koncert du rzesz mieszkacw Osieka nad Wis i okolic. - Niedzielne popoudnie spdzone w gronie rodziny i znajomych, a take niepowtarzalne brzmienie instrumentw i wia-
Po raz jedenasty w kociele w Osieku nad Wis odby si wyjtkowy koncert. W gminie Obrowo okres witeczny przecign si a do 26 stycznia
Kalendarium wydarze
Wystawa malarstwa: Jana Kokot oraz Katarzyny Wysockiej W wieci bani Andersena - konkurs literacki dla uczniw klas I - III Konkurs plastyczny Zimowe zabawy dla uczniw klas I III Olimpijczyk konkurs sportowy dla uczniw klas I III Warsztaty wielkanocne Konkurs dla dzieci grajcych na instrumentach keyboardowych IV Gminny konkurs wiosenny z piosenk i przyrod Quiz Wiedzy Przyrodniczej dla Przedszkolakw Gminny quiz jzykowy dla uczniw klas IV - VI Konkurs literacki Mity Grekw i Rzymian dla uczniw klas IV VI Konkurs historyczny Polska Jagiellonw dla uczniw klas IV - VI Konkurs historyczny Gminna Spartakiada dla Dzieci Niepenosprawnych
7 luty 2014 r. 26 luty 2014 r. 28 luty 2014 r. 3 kwietnia 2014 r. kwiecie 2014 r. II poowa kwietnia 2014 r.
Fot. Nadesane
Koldy i pastoraki w wykonaniu muzykw klasycznych robi due wraenie na suchaczach.
kwiecie 2014 r. kwiecie/maj 2014 r. kwiecie/maj 2014 r maj 2014 r.
Nauczyciel na pitk z plusem

Rafa Rutkowski zosta laureatem konkursu Wolontariusz Roku Powiatu Toruskiego 2013. Wyrnienie odebra 16 stycznia 2014 r. w Starostwie Powiatowym w Toruniu
Aleksandra Radzikowska
Funkcji, ktre peni w rnych organizacjach, nie sposb si doliczy. Ilu osobom, dziki swojej pracy i zaangaowaniu pomg, rwnie nie. Jedno jest pewne, jego dziaalno jest powodem do umiechu dla wielu rodzin, nie tylko z terenu gminy Czernikowo. Jako nauczyciel fizyki swoim uczniom daje najlepszy z moliwych przykadw. Czsto z umiechem mwi, e kady ma co, czym moe si podzieli. Dzi to los umiechn si do niego. Dziaalno charytatywna nie polega na jednorazowym wrzuceniu do puszki kilku zotych, ani nawet na wziciu udziau w zbirce pienidzy czy ywnoci. Najwaniejsze jest to, by pomaga mdrze. Rafa Rutkowski ju od wielu lat to motto wciela w swoje ycie. W lokalnym rodowisku znany jest jako dziaacz spoeczny i nauczyciel nie tylko fizyki, lecz take odpowiedzialnoci i wraliwoci na potrzeby drugiego czowieka. rania Edukacji, Kultury i Sportu Czy-Nie, a od 2012 r. jego sekretarzem mwi Rafa Rutkowski. Jednym z gwnych zada, jakie podejmujemy, jest edukowanie modziey oraz osb dorosych. Dziki tym dziaaniom wyksztacenie rednie odebrao ju ponad sto osb. Swoj pasj stara si zarazi take najmodszych mieszkacw gminy. Angauje uczniw w dziaania charytatywne o rnym zabarwieniu, jako opiekun samorzdu uczniowskiego czy Modzieowej Gminy. Jedn z najwikszych akcji, jakie przeprowadzi wsplnie ze swoim zespoem, bya zbirka pienidzy na rzecz 2-letniej, chorej na biaaczk Madzi. W ramach pracy w Modzieowej Radzie Gminy, zorganizowa take pomoc przy renowacji zabytkowego cmentarza ewangelickiego w Makowiskach. Peni take funkcj radnego gminy Czernikowo od 2010 r. - Mam pikn on i zdrowe dziecko, finansowo te wiedzie mi si dobrze mwi Rafa Rutkowski. Wiele wicej do szczcia mi nie potrzeba. Doceniam to, co mam i staram si dzieli tym z innymi. W wolontariat zaangaowaem si na sto procent. W gowie rodz mi si kolejne pomysy, ktre mgbym przy pomocy wsporganizatorw i innych wolontariuszy zrealizowa. Widziaem ju sceny, w ktrych dla twarzach wielu rodzicw.
towej klasy gosw operowych powoduje, e tradycyjne polskie koldy, chwalce narodziny Pana Jezusa, s nie tylko miym przeyciem, ale te odskoczni od szaroci dnia codziennego dodaje Mirosaw Kosiska, sekretarz gminy Obrowo. Koncert otwiera w tym roku ks. Andrzej Prokopowicz, podtrzymujcy chwalebne dzieo swojego poprzednika p. ks. Jana Ankiewicza, a take wjt gminy Obrowo Andrzej Wieczyski.
Prowadzcym by Dariusz Bereski (aktor), a muzyk rozpisa Waldemar Urbaski. W Osieku nad Wis wystpili: Grayna Nita sopran, Pawe Krasulak tenor, Adam Zaremba baryton, Danuta Molenda pedagog, muzyk, Magdalena Motyka nauczycielka muzyki, Schola Parafialna Anioy Nadziei , Schola Osieckie Sowiki chr dziecicy, Ryszard Cbrowski i zesp instrumentalny CAPELLA EX SILVA.
16 maj 2014 r.
Klub Wolontariusza
Rafa Rutkowski powieca swj czas na pomoc potrzebujcym. obdarowanego dziecka najcenniejszym prezentem by zwyky keczup. Gdy jest si wiadkiem takich sytuacji, na ycie patrzy si przez inny pryzmat. Rwnie dlatego Rafa Rutkowski jest od 2011 r. czonkiem sztabu Wielkiej Orkiestry witecznej Pomocy. - Tak naprawd taka praca zaczyna si ju w padzierniku mwi. Planujemy dziaania, fina imprezy, poszukujemy sponsorw i wczamy w przygotowania wolontariuszy. W Czernikowie chtnych do pomocy nie brakuje, a ja mog zawsze liczy na swoich uczniw. Przekonuje si o tym take jako Sekretarz Parafialnego Zespou Charytatywnego. Z powodzeniem wsporganizuje na terenie gminy szereg cyklicznych akcji, takich jak Mikoajki w przedszkolach czy piciodniowe Ferie z Bogiem. Jest rwnie pomysodawc i realizatorem cyklicznie odbywajcych si akcji poboru krwi i Wyprawka dla ucznia. Inicjatywa, ktra polega na zebraniu wrd parafian drobnych artykuw szkolnych i przekazaniu ich potrzebujcym, kadego roku maluje umiech na
Gdy pomaganie staje si pasj

- Od 2004 r. jestem czonkiem Stowarzyszenia na Rzecz Wspie-
Cho w pomoc potrzebujcym zaangaowanych jest wielu mieszkacw gminy, swoimi dowiadczeniami Rafa Rutkowski dzieli si w szczeglnoci z najmodszymi mieszkacami Czernikowa. Stworzy Klub Wolontariusza, ktrego czonkowie chc pomaga potrzebujcym, inicjowa dziaania w rodowisku lokalnym, a take wspomaga rnego rodzaju inicjatywy kulturalne. Od 2012 r. jest take wolontariuszem akcji Szlachetna Paczka, a kadego roku wachlarz podejmowanych przez niego dziaa si rozszerza. - Rzadko spotyka si tak zaangaowane w dziaalno charytatywn osoby mwi Stanisaw Kamiski, sotys Czernikowa. Rafa pomaga wielu potrzebujcym, a przy tym pokazuje swoim uczniom, jak by skromnym i pracowitym. W naszej gminie znaj go wszyscy, teraz zosta doceniony rwnie w skali powiatu. Nie to jest jednak miernikiem tego, co Rafa Rutkowski dziki swojej postawie osign. Statuetka to tylko wypadkowa liczba gratulacji, ciepych sw i wdzicznych umiechw.
a.radzikowska@pozatorun.pl
Tysic i jedna rozgrywek
GMINA LUBICZ
Nauczyciel ze szkoy w Zotorii zarazi swoj pasj nie tylko swoich uczniw. Dzie Gier z szkole w Zotorii peen by pasji i twardej walki
Rekordowo w puszkach Koldowali w Grbocinie

Wielka Orkiestra witecznej Pomocy zagraa po raz kolejny w gminie Lubicz. Mieszkacy okazali si hojni
przekona wszystkim, jak postrzegaj drog pijani kierowcy. Mieszkacy mogli skorzysta z zabiegw kosmetycznych u prawdziwej kosmetyczki, skosztowa ciast upieczonych gwnie przez rodzicw naszych uczniw, a take podziwia wystpy artystyczne uczniw Zespou Szk Nr 1 w Lubiczu, chru szkolnego Gaudium Cantates i Studia Taca Defense Pauli Szafran oraz Szkoy Taca Ir Jolanty Woiskiej. Wystpiy take chr Klubu Seniora Lubiczanie oraz kapela "Nad Drwc. Nad caoci programu artystycznego czuwaa pani Boena Waligra. Licytacj najcenniejszych przedmiotw prowadziy Maria Kodzis i Magorzata Mczysk. W Lubiczu mona byo naby gadety WOP przysane ze sztabu gwnego orkiestry - zegar, kalendarze czy koszulki oraz wspaniay tort w ksztacie serca czy sukni lubn. - Cieszymy si, e z roku na rok jest nas wicej - mwi Dorota Drozdowska, koordynatorka WOP w Lubiczu Grnym. - Pienidze nie s w tym wszystkim najwaniejsze. Liczy si gest i czysto intencji. Tego nikomu tutaj nie zabrako. Szczeglne podzikowania nale si sponsorom, modziey i rodzicom. Wszyscy stanli na wysokoci zadania. (WT)
Dominik Blek, nauczyciel ze Szkoy Podstawowej w Zotorii, a zarazem pasjonat gry go, by jednym z organizatorw Dnia Gier. Modzi pasjonaci amigwek i planszwek spotkali si
w pitek, 24 stycznia w kilku salach zotoryjskiej placwki. Dzieci i modzie mieli okazj pozna za zasady wielu gier Talizman Magia i Miecz, Qwirkle, Robale, Rummicub, Twister, Mali Powstacy i
wiele innych. Za na sali gimnastycznej rozegrane zostay trzy turnieje w szachy, atari-go oraz warcaby. Ta ostatnia cieszya si najwiksz popularnoci. Uczestnikom turnieju za-
brako plansz i pionkw, wic chwycili za kolorowe nakrtki. - W turnieju gry aratigo udao mi si zaj drugie miejsce - mwi omioletni Patryk. - Wygra ze mn
chopiec, ktry w t gr gra po raz pierwszy w yciu. Jak mu tak dalej bdzie szo, to zostanie arcymistrzem. (rrz) Fot. Nadesane
Po raz kolejny mieszkacy wsi w gminie Lubicz hodowali boonarodzeniowej tradycji
Fina WOP odbywa si w dwch miejscowociach. Wolontariusze kwestowali, a mieszkacy bawili si przy programie artystycznym w Lubiczu Dolnym i Grnym. - W tak szczytnym celu, jakim jest zdrowie dzieci, cz si wszyscy - mwi Marek Olszewski, wjt gminy Lubicz. - Staramy si rwnie dooy do tego swoj, niewielk, cegiek. W Szkole Podstawowej nr 1 w Lubiczu Dolnym mieszkacy mogli wzi udzia w licytacjach, kupi ciasta upieczone przez mamy uczniw, skosztowa chleba ze smalcem bd naby gadety przekazane orkiestrze przez sponsorw. Do zabawy zachca zesp
KLIP. Byy wystpy uczniw, popisy taneczne modziey ze szkoy taca "IR" J. Woiskiej. Nie mogo rwnie zabrakn stowarzyszenia "Pokolenia" i chru Klub Seniora "Arka". Zebrane w miejscowoci blisko 4,5 tysica zotych przeznaczone zostanie w tym roku na zakup specjalistycznego sprztu dla dziecicej medycyny ratunkowej i godnej opieki medycznej seniorw. W Lubiczu Grnym udao si zebra ok. 9 tysicy zotych. Wzorem ubiegych lat nie brakowao atrakcji w postaci loterii fantowej i pluszakw, atrakcji sportowych pokazu capoeiry i judo. Alkogogle pozwalay si
Uroczysto rozpocz chr szkolny. Koncert prowadzili nauczycielka jzyka angielskiego Aneta Furmaska i ksidz katecheta Pawe Sobociski. Ju samym przebraniem si za postaci dzieci z lodowiska oraz prowadzeniem ze swad i poczuciem humoru rozmow wprowadzili pogodn, radosn i swobodn atmosfer. - W naszej miejscowoci wsplne koldujemy od paru lat mwi Hanna Anzel, przewodniczca Rady Gminy Lubicz. - To pikna tradycja. Jako pierwsi wystpili uczniowie klas IIIb i IIa, ktrzy wsplnie z wychowawczyniami oraz rodzicami - autorami przepiknej scenografii hali, wykonali pastorak. Nastpnie, wedug wylosowanej ko-
lejnoci, uczniowie poszczeglnych klas prezentowali koldy i pastoraki. Kada klasa zadbaa o ciekaw aranacj wykonanego utworu. W witecznej scenerii piknie prezentoway si anioki, Maryja z Jzefem i dziecitkiem, pasterze, krlowie i koldnicy. Ciekawe byy rwnie wspczesne aranacje pastoraek. Prowadzcy uroczysto, zapowiadajc kolejn klas, podawali ciekawostki o znanych koldach. Zatrzymywali si nad wyjanieniem znaczenia niektrych sw i wyrae spotykanych w koldach i pastorakach. Swoje talenty zaprezentowali rwnie nauczyciele wykonujc piosenk witeczn Gwiazda na kiju (rzz)
Fot. Nadesane
Kreatywnie i dla wszystkich

Muzeum Pimiennictwa i Drukarstwa w Grbocinie przygotowao specjaln ofert dla dzieci
Tomasz Wicawski
W czasie ferii najmodsi bd mogli uczestniczy w zajciach prowadzonych przez animatorw. Koszt udziau w warsztatach wynosi rwne 0 z. Atrakcje sfinansuje Urzd Gminy. Pierwsza okazja do wsplnej zabawy ju 4 lutego. Muzeum czeka na chtnych. - Jeeli kto chce, eby ich pociecha spdzia kreatywnie czas nieopodal swojego domu, to nasza oferta jest dla niego - mwi Magdalena Lubaska-Skop z Muzeum Pimiennictwa i Drukarstwa w Grbocinie. - Kady znajdzie w niej co dla siebie. Staramy si, aby byo ona jak najbardziej urozmaicona. Do niezwykego muzeum w gminie Lubicz dzieci i modzie trafiaj czsto. Na trwae wpisao si ono w map interesujcych placwek w regionie. W czasie roku szkolnego odwiedza to miejsce kilkadziesit wycieczek, nie tylko z lokalnych szk.
GMINA LUBICZ
- czymy w swojej dziaalnoci walor naukowy i rozrywkowy - mwi Dariusz Subocz, dyrektor muzeum. - Wiedza moe by podana na wiele sposobw. Najlepiej chonie si j jednak w praktyce. Ekspozycje i stare leciwe prasy drukarskie s ciekawe. Wasnorczne czerpanie papieru jest jednak nie lada gratk dla wszystkich odwiedzajcych. Poza sta ofert muzeum realizuje jednak projekty se-
zonowe, takie jak imprezy w czasie ferii zimowych. - Oprcz dziaa warsztatowych bdziemy poszerza swoj wiedz i dobrze si bawi - mwi Magdalena Lubaska-Skop. - Wszystko w myl hasa "zabawa, sztuka, nauka!". Pierwsze zajcia odbd si 4 lutego. Bdzie to "japoski wtorek" w muzeum. Wrd atrakcji bd midzy innymi origami i tworzenie wachlarzy. Dwa dni pniej
pracownicy placwki zapraszaj dzieci na "artystyczny czwartek". W planach m.in. wykonywanie portretw czy rysunkw przedstawiajcych martw natur. W drugim tygodniu ferii atrakcji rwnie nie zabraknie. - Zapraszamy chtnych na udzia w "pacynkowym wtorku" i karnawaowym czwartku" - dodaje pracownica muzeum. - Pierwszego dnia bdzie razem wykonywa najrniejsze pacynki, ma-
rionetki, potworki i stworki. Doskonaym przedsmakiem karnawaowej zabawy bdzie czwartkowe projektowanie masek. Na bal bd jak znalaz. Oferta przygotowana jest dla dzieci w wieku od 8 do 13 lat. Zapisy odbywaj si pod adresem edukacja@grbocin.pl, pod numerem telefonu 566749200 lub poprzez wiadomo wysan przez FB.
Pompon w lewo, pompon w prawo!

Ile to hollywoodzkich produkcji utaro przekonanie, e nie ma wspanialszych dziewczyn, ni te bdce cheerliderekami? Wiedz o tym i chopcy z Zejwsi Maej, ktrzy ukradkiem podgldaj treningi swoich koleanek
Marcin Tokarz
Maj juz za sob kilka doniosych wystpw przed publicznoci. Ostatni swj ukad zaprezentoway 14 stycznia na scenie XXII Finau WOP w Grsku. Grupa trzydziestu cheerliderek, wychowanek Gminnego Orodka Kultury i Sportu, pod okiem Agnieszki Turek-Zieliskiej, przygotowuje si na wiosenne imprezy plenerowe. Rodzice i dziadkowie, nastoletnich tancerek trzymaj kciuki, by ich pociechy dopingoway w przyszoci lokalne druyny sportowe. Trudno wyobrazi sobie lepsze zajcie dla tych dziewczynek. S rezolutne, pene energii i radoci. To cechy niezbdne, ale nie najwaniejsze. - Przy tak licznej grupie cheerliderek nierwny rytm wida jak na doni - wskazuje Agnieszka Turek-Zieliska, instruktor sekcji widowiskowej w Gminnym Orodku Kultury i Sportu w Zejwsi Maej. - Sekcja funkcjonuje dopiero dwa lata, przy czym jestem jej czwartym instruktorem. Dziewczynki jeszcze si ucz, ale ten rodzaj taca sprawia im wielk radoch. Po niektrych wida, e wypywa to z gbi ich serca. Takim podejciem pragn zarazi je wszystkie. To moja wnusia! Zajcia ciesz si wrd najmodszych sporym zainteresoPem na Sobtce i Majwce, wypadao nada jej nazw. Agnieszka Turek-Zieliska zorganizowaa gosowanie. - Wikszoci gosw pado na "Electro Dance", cho pomysw byo, co nie miara... - mieje si instruktorka, ktra traktuje podopiecznie jak wasne dzieci. Wskakuj na ni, gdy tylko pojawia si w pobliu. Suchaj si jej, szczeglnie wtedy, kiedy zblia si jaki wystp... - Pani Agnieszka to instruktorka, ktrej byo nam trzeba - przekonuje Maria Karpiska, dyrektor GOKiSu w Zejwsi Maej. - Gdy 2 lata temu wpadam na pomys zaoenia grupy cheerliderek, wystarczyo ju tylko znale odpowiedni osob na to stanowisko. Agnieszka jest ju czwartym prowadzcym. Mam nadziej, e zostanie z nami, jak najduej. Pod jej przewodnictwem dziewczynki nauczyy si ju czterech ukadw z solwkami, a na pewno ju niedugo wzbogac swj wachlarz o kolejny taniec. Dyrektorce GOKiSu marzy si, aby zapewni dziewczynkom jednolite stroje. Na to jednak musz jeszcze poczeka. Dla tych dzieci i tak najcenniejszy jest fakt, e mog aktywnie i kreatywnie spdza czas po szkole. - Mam nadziej, e zajcia pani Agnieszki dalej bd wygrywa z siedzeniem przed komputerem. To plaga naszych czasw - dodaje Maria Karpiska.
ZAWIE WIELKA
W trosce o zdrowie mieszkacw

Azbest, jako materia trway i odporny na wysokie temperatury znalaz zastosowanie w budownictwie. Jednak w bezporednim kontakcie stanowi powane zagroenie dla zdrowia. W zwizku z tym Urzd Gminy Zawie Wielka apeluje o konsekwentn utylizacj szkodliwego minerau. Jednoczenie informuje, e termin naboru wnioskw o udzielenie dofinansowania w tej kwestii zosta przeduony do dnia 14 lutego. - Wiele osb niestety nie do koca zdaje sobie spraw ze szkodliwoci azbestu - wskazuje Jan Surdyka, wjt gminy Zawie Wielka. - Zaley nam, aby mieszkacy mieli wiadomo ryzyka, jakie niesie ze sob dusze obcowanie z tym materiaem. Pyty z eternitu s bomb z opnionym zaponem. Jej skutki odczuwa bd jeszcze nasze wnuki. Zakazy stosowania azbestu, jako substancji rakotwrczej pojawiy si dopiero w latach 80. za granic. W Polsce w 1998 roku ukazao si rozporzdzenie ministra gospodarki w sprawie sposobw bezpiecznego uytkowania oraz warunkw usuwania wyrobw zawierajcych ten materia. Zgodnie z jego treci waciciele i zarzdcy budynkw, w ktre wbudowany jest azbest, zobowizani s do dokonania przegldu technicznego tych wyrobw. Na jego podstawie powinni sporzdzi ocen stanu i moliwoci bezpiecznego ich uytkowania. - W przypadku ujawnienia widocznych uszkodze powierzchni wyrobw zawierajcych azbest zarzdca lub uytkownik powinien taki wyrb usun w pierwszej kolejnoci - informuje wjt. Aby stworzy obywatelom warunki do podjcia tych krokw, Narodowy Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej uruchomi program pod nazw Gospodarowanie odpadami innymi ni komunalne, cz II usuwanie wyrobw zawierajcych azbest. - W ramach tego projektu trwa ponowny nabr wnioskw o udzielenie dofinansowania na pokrycie kosztw zwizanych z demontaem, transportem i unieszkodliwieniem wyrobw zawierajcych azbest z terenu naszej gminy w roku 2014 - wyjania Jan Surdyka.
Repertuar grupy cheerliderek z GOKiSu w Zejwsi Maej o nazwie Electro Dance poszerza si z zaj na zajcia. waniem. Zazwyczaj, kadego - Bardzo szybko uczy si nowych nie udao mi si by na wystpie w wtorku w godzinach 17:00-18:30, ruchw. Jest zdolna, a przy okazji Grsku. Brawo kochanie! wzajemnie kroku dotrzymuje so- sumienna. Z tacem bya zwiPrzedzia wiekowy grupy miebie a 30 tancerek. Wszystkie s zana jeszcze zanim wstpia do ci si od 8 do 12 lat. Zdarzaj si N a jednak wyjtki. Jedna z dziewczywyposaone w niebieskie pompo- grupy cheerliderek. ny, ktre przecinaj powietrze w krzele przy wyjciu z sali widowi- nek ma 14 lat. W zajciach brali rytm muzyki. Mimo przeciwnoci, skowej GOKiSu siedzi pani Ewa, udzia i chopcy, ale chyba tylko przedstawiy nam swoje popisowe babcia Agnieszki Kochaskiej. po to, by popatrze na zdolne koukady poczone z solwk lider- Nigdy wczeniej nie miaa okazji leanki. obserwowa wnuczki w "akcji". ki zespou. - Nie miaam pojcia, e moja - Agnieszka sama wymylia Pado na Electro Dance ten ukad - informuje instruktor- Agusia potrafi si tak rusza! ka, a w tym samym momencie mwi podekscytowana kobieta. Skoro grupa cheerliderek z dziewczynka wykonuje ewolu- Wie pan, e ona ma tylko 10 lat? GOKiSu w Zejwsi Maej daa ju cje zapoyczone z breakdancee. Teraz jeszcze bardziej auj, e kilka wystpw, w tym poza WO-
Trwa ponowny nabr wnioskw o udzielenie dofinansowania na pokrycie kosztw zwizanych z demontaem, transportem i unieszkodliwieniem wyrobw zawierajcych azbest z terenu gminy Zawie Wielka w roku 2014
Wniosek wraz z niezbdnymi zacznikami dostpny jest na stronie Urzdu Gminy w zakadce Wnioski tymczasowe oraz pokoju nr 14 u P. Moniki Foksiskiej, ktra udzieli wszelkich dodatkowych informacji pod numerem tel.: 56 674 13 36. Inwestycja dofinansowana jest przez Wojewdzki Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu przy udziale rodkw Narodowego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie. (MT)

GMINA WIELKA NIESZAWKA
Elementy kolejnej chaty trafiy do skansenu

W Olderskim Parku Etnograficznym znajduj si ju elementy chaty ze wsi Niedwied. To drugi z szeciu obiektw, ktre od przyszego roku bd mogli podziwia odwiedzajcy skansen gocie
ne zabiegom konserwatorskim i nastpnie zoone w cao. Gdy podczas rekonstrukcji brak bdzie odpowiedniego elementu oryginalnego, odbudujemy go na wzr pierwowzoru, lecz ju z nowego drewna. To, ktre przetransportowano ze wsi Niedwied, ma ju blisko 220 lat. Zagrod wybudowano u schyku XVIII wieku. Dzisiejsze tereny Wielkiej Nieszawki to miejsce, ktre wiele stuleci temu zamieszkiwali protestanccy mennonici. Ich barwna historia i kultura siga na ziemiach polskich XVI wieku, kiedy to rozpoczli osiedla si w dolinie Wisy. Olderski Park Etnograficzny powstaje, aby upamitni lad, ktry zostawili po sobie dawni mieszkacy regionu. Skansen o cznej powierzchni piciu hektarw, ma przypomina wszystkim go odwiedzajcych histori tego miejsca. Jeszcze w tym roku do parku zostanie przetransportowana zagroda z Kaniczek, pochodzca z 1755 roku. Poszukiwane i zbierane s take eksponaty, ktre bd prezentowane wewntrz zagrd, czyli m.in. meble i sprzt codziennego uytku.
Spotkanie bez barier

23 stycznia w sali widowiskowej Orodka Kultury w Maej Nieszawce odbyo si spotkanie noworoczne dla mieszkacw gminy
Aleksandra Radzikowska
Wszystkie czci, ktre po rozbirce zachoway si w dobrym stanie, s ju na terenie parku w gminie Wielka Nieszawka. Zagroda z Gutowa jest gotowa, fundamenty czekaj take na rekonstrukcj budowli ze wsi Niedwied. Ponowne skadanie przeniesionej zagrody rozpocznie si ze wzgldu na warunki atmosferyczne wraz z nadejciem wiosny, a zakoczy w sierpniu.
Park, ktry powstaje na terenie gminy, skada si bdzie z trzech zagrd. Wok starego cmentarza stanie w sumie sze przeniesionych do skansenu obiektw. - Do poowy przyszego roku gotowe powinny by wszystkie zagrody mwi Anna Malak z Muzeum Etnograficznego w Toruniu. Ostatnie dziaania, ktre zostay podjte, dotyczyy rozbirki caego obiektu ze wsi Niedwied. Bylimy zaskoczeni tym, jaka cz konstrukcji ze cian zachowaa si w dobrym stanie. Drewno zostanie podda-
To ju tradycja. Na spotkaniu, na ktrym wadze gminy i mieszkacy zbieraj si kadego roku, pojawio si blisko sto osb. Rozmowy nie dotyczyy jedynie lokalnych spraw. W miej i towarzyskiej atmosferze poruszonych zostao wiele tematw. Od tych, ktre dotycz dziaa gminy, do prywatnych rozmw przy dwikach muzyki. Cel takich spotka zawsze jest ten sam integracja mieszkacw gminy i jej wadz. Tego roku zgromadzonych na uroczystoci powita wjt gminy Wielka Nieszawka, Kazimierz Kaczmarek. Zoy wszystkim przybyym na spotkanie mieszkacom noworoczne yczenia zdrowia i wszelkiej pomylnoci. Wrd goci by take Przewodniczcy Rady Gmi-
ny Wielka Nieszawka, Ireneusz miechowski. - Jak co roku, atmosfera bya przyjazna mwi wjt gminy Wielka Nieszawka, Kazimierz Kaczmarek. To spotkanie suy wanie temu, by w towarzyskiej aurze mieszkacy mogli wsplnie spdzi mie chwile. Nie zawsze jest na to czas, a noworoczne zebranie jest do tego idealn okazj. Przybyym na uroczysto mieszkacom zaprezentowa si zesp seniorw Wspomnienie", a koldy i pastoraki w nowoczesnych aranacjach wykonali: Muzyczna Grupa GAMA oraz grupa wokalna PULS, dziaajce pod opiek Aliny Sobeckiej przy Orodku Kultury w Maej Nieszawce. (AR)
Fot. Nadesane
Arcydziea pdzlem lakierowane

Dla Wandy wieczkowskiej z Aleksandrowa Kujawskiego najwaniejsza jest rodzina, mio i pasja. Reszta surowca to monotonia
Monika Olender
Zamiast kwiatw i biuterii, pani Wanda dostaje od ma materiay do zdobienia, pdzle, kleje oraz inne potrzebne preparaty i narzdzia. Gdy dookoa cichnie, obiad przygotowany, a dom posprztany, to pani Wanda siada przy duym stole. Przysuwa do niego, stojcy obok stolik z potrzebnymi narzdziami. Z szuflad wyjmuje serwetki oraz inne potrzebne materiay. A potem szuka w wyobrani nowych pomysw, kompozycji, rozwiza. Kade pudeko musi by przecie inne, kada szkatuka wyjtkowa, kady drobiazg oryginalny, a pozornie stary mebel prawdziwym arcydzieem. Jak si okazuje, dekupa to magiczna dziedzina sztuki Myl, e takie zdolnoci manualne odziedziczyam po mamie opowiada pani Wanda. Odkd pamitam, mama robia dywaniki na podog, dziergaa serwetki, sweterki, szya sukienki. Osiem lat temu pani Wanda szukaa w Internecie prezentu dla teciowej crki. Koniecznie chciaa, aby by to upominek robiony rcznie. Trafia na sowo dekupa. Odszukaa rzeczy zrobionych w tej technice. Kupia zestaw materiaw dla pocztkujcych. I wszystkiec. Malekie pudeeczko jest przepikne. Najpierw kupuj surwki, a potem w zalenoci od tego, co chc osign, maluj je tumaczy artystka. Naklejam wzr z serwetki. Dalej wprowadzam kolor, wyrwnuj. I przychodzi moment lakierowania, lakierowania, lakierowania. To najbardziej mudna praca. Pani Wanda nie traktuje dekupau jak sposobu na dobry biznes. Dla niej to przede wszystkim pasja. I waciwie obrany tor dla ulokowania artystycznych umiejtnoci. Ja musz by sama zadowolona z tego, co zrobiam przyznaje. Bardzo si jednak ciesz, kiedy sprzedam prac. Dziki temu bez obcienia budetu domowego mog kupi nowe preparaty. Kilka lat temu pani Wanda miaa dwie wystawy swoich prac w Miejskim Centrum Kultury w Aleksandrowie Kujawskim. Podczas pierwszej mieszkacy mogli podziwia wszystkie dziea lokalnej artystki. Druga bya z kolei powicona wycznie pracom o tematyce wielkanocnej. Uwielbiam robi pisanki na naturalnych wydmuszkach umiecha si pani Wanda. Za chwil pokazuje bombki. Rcznie zdobione butelki, wieczki, stary stolik, kredens. Dalej: obrazek w technice dekupau malarskiego, ikony zdobice cian, drewniane renifery. Wszystko wymaga wiele cierpliwoci i dokadnoci. Kady detal ma ogromne znaczenie. Ale to nie przeszkadza pani Wandzie, by z zapaem tworzy nowe prace, ktrych urok od razu rzuca si w oczy. Dekupau mona si nauczy, ale potrzeba wiele chci pani Wanda wyciga na st kolejne przedmioty. Wszystkie rzeczy, ktre robi, s zgodne z moj dusz i wyobrani. To jest po prostu mj sposb na ycie. Zdolnoci pani Wandy wykraczaj poza dekupa. W swoim zestawie narzdzi ma pi tamow, szlifierk paszczyznow, frezark. Wszystko od ma. Mojemu mowi bardzo podoba si to, co ja robi tumaczy pani Wanda. W ten sposb mnie wspiera. On sam pasjonuje si starymi odbiornikami. Pragnie przywraca je do ycia. Mnstwo drobiazgw, wykonanych przez pani Wand, powdrowao do Anglii. Tam mieszka jej crka wraz z rodzin. Rkodzielnicza praca jest zatem dla niej take sposobem na tsknot. Moim najwikszym marzeniem jest wasna pracownia umiecha si z nadziej. Myl, e kiedy znajd taki kt, by mc j sobie urzdzi.
m.olender@pozatorun.pl
ALEKSANDRW KUJAWSKI
Dla Wandy wieczkowskiej dekupa jest sposobem na ycie i jednoczenie ucieczk od tsknoty za najbliszymi.
Seniorzy z wizyt u Marszaka

Przedstawiciele aleksandrowskiego oddziau Uniwersytetu Trzeciego Wieku spotkali si z Marszakiem
Jadwiga witkowska, Romana Zabocka i Izydor Zarba, czyli seniorzy z aleksandrowskiego oddziau Uniwersytetu Trzeciego Wieku, odpowiedzieli na zaproszenie Marszaka i wzili udzia w specjalnie dla nich przygotowanej konferencji. Marszaek Wojewdztwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr Cabecki przygotowa konferencj zatytuowan "Seniorzy w wojewdztwie kujawsko-pomorskim'', na ktr zaprosi goci z caego wojewdztwa. Spotkanie odbyo si 21 stycznia br. w Urzdzie Marszakowskim w Toruniu. Z aleksandrowskiego oddziau Uniwersytetu Trzeciego Wieku przyjy zaproszenie trzy osoby: Jadwiga witkowska, Romana Zabocka i Izydor Zarba. W zwizku z tym, e spotkanie przypado w Dniu Babci i Dziadka, to uczestnicy otrzymali na powitanie drobne prezenty. Najpierw Marszaek dokona uroczystego otwarcia konferencji. Potem nadszed czas przemwie: Rafa Pietrucie mwi o solidarnoci midzypokoleniowej, ukasz Jaworski o dziaaniach samorzdowych na
go nauczya si sama. Krok po kroku. Nie nale do ludzi, ktrzy bezczynnie siedz, nie lubi oglda seriali dodaje. Ten dekupa cigle wirowa mi w gowie, preparatw ci-
gle przybywao. Od samego pocztku m mnie bardzo wspiera. Tak wanie rozwijaa si moja pasja Pani Wanda wyjmuje z szufladki swoj pierwsz pra-
Fot. Maciej Pagaa
69 lat pniej
Mieszkacy Aleksandrowa Kujawskiego pamitali o dniu wyzwolenia miasta spod okupacji hitlerowskiej
Mino ju 69 lat od wyzwolenia Aleksandrowa Kujawskiego spod okupacji Hitlera. Jak co roku, ten wany dzie szczeglnie uczczono. Mimo, e stacjonujcy na terenie miasta onierze hitlerowscy opucili miasto kilka dni wczeniej, a razem z nimi ucieky take suby policyjne i administracja cywilna, to za oficjaln dat wyzwolenia Aleksandrowa Kujawskiego spod okupacji hitlerowskiej uznano dzie 22 stycznia. W tym dniu bowiem do miasta wkroczyli onierze I Frontu Biaoruskiego, co wizao si z wyznaczeniem komendanta wojennego, ktry mia pilnowa porzdku. Mieszkacy Aleksandrowa Kujawskiego, samorzd miejski oraz inne instytucje nie zapominaj o tym wanym dla miasta dniu. Z okazji 69. rocznicy wyzwolenia Aleksandrowa Kujawskiego Burmistrz Miasta Andrzej Ciela, Zastpca Burmistrza Jerzy Erwiski oraz p. Wiesawa Remiszewska - przedstawiciel Zwizku Kombatantw i Byych Winiw Politycznych, a take delegacja Sojuszu Lewicy Demokratycznej zoyli kwiaty na mogile ofiar okupacji hitlerowskiej oraz na mogile rosyjskich onierzy. Delegacjom towarzyszyli uczniowie i nauczyciele ze Szkoy Podstawowej nr 1 im. Polskich Podrnikw oraz Szkoy Podstawowej nr 3 im. Jzefa Wybickiego. Gdy wybia godzina 12:00, to tradycyjnie nad miastem rozleg si dwik syren. (MO)
Przedstawiciele aleksandrowskiego oddziau Uniwersytetu Trzeciego Wieku wzili udzia w konferencji zorganizowanej przez Marszaka. rzecz seniorw, Wojciech Gulin jtkowe serduszka. Nie zabrako o modoci i staroci, z kolei Ire- rwnie poczstunku. neusz Frelichowski o funkcjonoSpotkanie cieszyo si bardzo waniu Bydgoskiej Rady Seniorw. W programie znalazo si take duym zainteresowaniem ze stromiejsce na wystp artystyczny ny zaproszonych goci. W zwizprzedszkolakw z Pigy, ktre ku z tym Marszaek obieca, e wyrecytoway wiersze, zapieway piosenki, przepiknie zataczyy, wkrtce odbd si kolejne. a take wrczyy seniorom wy(MO)
Fot. Nadesane
Mrone dobrego pocztki

Uczelnie wysze rozpoczynaj zimowy nabr na studia. Tym sposobem wychodz na przeciw oczekiwaniom tych przyszych studentw, ktrzy nauki w padzierniku rozpocz nie mogli lub te nie chcieli
Wybr kierunku studiw jest jedn z najpowaniejszych decyzji podejmowanych u progu dorosego ycia. Welu absolwent szkoy redniej o swojej karierze zaczyna myle dopiero w momencie odbioru wiadectwa dojrzaoci. Jeli uzyskana punktacja pozwala na podjcie nauki na kierunku marze, mao kto zastanawia si nad przeoeniem studiw. Co jednak z tymi osobami, ktre matur poprawiaj, lub te nie odkryy jeszcze czym chc si w yciu zajmowa? Wielu modych dorosych wolne miesice spdza za granic, chcc rozpocz kolejny etap ycia z przyzwoit kwot na koncie. Inni, najzwyczajniej w wiecie, chc odpocz od nauki po spdzeniu w szkolnych awkach 12 lat i nie spieszno im wraca do zamknitych sal i zada do odrobienia. Naprzeciw ich oczekiwaniom wychodzi coraz wicej uczelni wyszych, ktre nabr na nowe kierunki rozpoczynaj zim. Wbrew pozorom wybr tego rodzaju cieki edukacyjnej nie zawsze podyktowany jest, jak czsto si sdzi, lenistwem. Nierzadko odoenie nauki o p roku okazuje dziki temu spdziem czas z cioci, fizykoterapeutk. I sam zdecydowaem, e tym wanie chc si zaj. Miaem wicej czasu na przemylenie, cho nie ukrywam, e mogem to zrobi ju w szkole. Nabr zimowy jest te doskona opcj dla tych osb, ktrym na wymarzony kierunek dosta si nie udao. Zamiast traci rok na zajciach, ktre nie s w aden sposb interesujce lub te na nic nierobieniu warto poczeka p roku i swoich si sprbowa w grudniu. Liczba studentw kandydujcych na jedno miejsce czsto jest mniejsza ni podczas naboru letniego, dziki czemu szanse na zostanie np. prawnikiem znacznie wzrastaj. Odoenie studiw o kilka miesicy pozwala te na zarobienie pierwszych dorosych pienidzy. Wiele osb chce si szybko usamodzielni, a rozpoczynajc jednoczenie prac i studia w padzierniku utrudnia pogodzenie nowych obowizkw. Jeli uda nam si znale prac ju w lipcu, to po zaaklimatyzowaniu si w niej przez p roku o wiele atwiej pogodzimy z ni nowe obowizku studenta. Jest to te bardzo dobre rozwizanie dla osb, ktre planuj studia w innym miecie i chc mie zabezpieczenie finansowe na wypadek nieprzewidzianych zdarze. Podjcie pracy zaraz po zakoczeniu egzaminw maturalnych i zakoczenie jej w okolicy grudnia pozwala na odoenie znacznej kwoty, ktra pozwoli nam nie martwi si o opacenie rachunkw a take nie wymusi wyboru pomidzy przyjemnociami a obowizkami. Rwnie wany co rozwj intelektualny jest take ten wewntrzny. Po skoczeniu szkoy po raz pierwszy mamy czas dla siebie, na swoje pasje i spenianie marze. Coraz popularniejsze staj si podre nie wymagajce wydania duych nakadw finansowych, a pozwalajce na zobaczenie kawaka wiata i innych kultur. Moe zanim na kolejne lata zamkniemy si w murach uczelni, warto da sobie chwil czasu na zobaczenie kawaka wiata? Zrnicowana oferta uczelni wyszych, dostosowana dla studentw zaczynajcych studia zim, pozwalaj bez alu odoy o kilka miesicy decyzj dotyczc swojej kariery, a przerw pomidzy nauk potraktowa nie jako stracony czas, ale inwestycj w samego siebie i swoj przyszo.
DODATEK EDUKACJA
si o wiele mdrzejsz decyzj, ni podejmowanie jej w padzierniku. W szkole moda osoba czsto nie ma moliwoci odkrycia wasnej pasji. Standardowy (w wielu placwkach edukacyjnych) program nauczania nie pozostawia wiele miejsca dla wyobrani. A przecie studia nie ograniczaj si do przedmiotw cisych i humanistycznych. Miesice powicone na gbokie zastanowienie si nad swoj przyszoci mog zaoszczdzi
kilka lat straconych na rozpoczyna-niu rok w rok nowego kierunku i otrzymania statusu wiecznego studenta. - Kiedy mina rado z zakoczenia szoy przestraszyem simwi Maciej, student drugiego roku fizykoterapii. - Uwiadomiem sobie, e tak naprawd przez cay ten czas nie zdecydowaem, co chc robi w yciu. Nie chciaem i na jaki przypadkowy kierunek, wyjechaem do rodziny, do Anglii. Rodzice nie byli zachwyceni, ale to
Uroczysta gala z oficjelami

W Centrum Ksztacenia Ustawicznego w Gronowie odbyo si 10 stycznia uroczyste wrczenie wiadectw
Doborowych goci nie mogo w gminie Lubicz zabrakn. Dyplomy wrczono suchaczom Liceum dla Dorosych oraz Szkoy Policealnej dla Dorosych utworzonych w ramach projektu Szkoa przysza do Ciebie wspfinansowanego przez Uni Europejsk w ramach Europejskiego Funduszu Spoecznego realizowanego w ramach Programu Operacyjnego Kapita Ludzki Priorytet IX dziaania 9.3 Upowszechnienie formalnego ksztacenia ustawicznego w formach szkolnych. Gwnym celem projektu jest zwikszenie udziau dorosych mieszkacw wojewdztwa kujawsko pomorskiego w ksztaceniu w formach szkolnych oraz programach formalnego potwierdzania kwalifikacji zawodowych od padziernika 2010 r. do lutego 2014 r. Skala projektu jest ogromna. Obejmuje on swoim zasigiem du cz wojewdztwa kujawsko pomorskiego, wystarczy wspomnie, i najbardziej oddalone od siebie punkty (Tuchowo Dobrcz) dzieli blisko 170km. cznie 35 oddziaw szk dla dorosych (17 Uzupeniajcych Licew Oglnoksztaccych, 9 Licew Oglnoksztaccych, 9 Szk Policealnych) w 13 punktach zamiejscowych. W zimowe pitkowe popoudnie przy asycie szacownych goci, odbya si podniosa uroczysto, w ktrej uczestniczyo 162 suchaczy Szk dla Dorosych. - Zaszczycili nas swoj obecnoci m. in. Mirosaw Graczyk, starosta toruski, Andrzej Siemianowski, wicekurator owiaty i przewodniczcy Rady Powiatu, Dariusz Meller, wicestarosta toruski, czonek zarzdu powiatu toruskiego - Mirosaw Nawrotek. Liczni zgromadzeni z uwag wysuchali wystpie zaproszonych goci. Wszyscy z nich zwracali szczegln uwag na fakt, i w projektach realizowanych w ramach Programu Operacyjnego Kapita Ludzki najwaniejszy jest czowiek w myl hasa programu Czowiek najlepsza inwestycja. Gratulacje byy tym bardziej uzasadnione, e nauka dla wikszoci uczestnikw to pasmo wyrzecze i konieczno godzenia z ni obowizkw zawodowych i rodzinnych. Suchacze przyjli rwnie wiele gratulacji z tytuu uzyskania wiadectwa ukoczenia szkoy. wiadectwa, ktre dla wielu z nich moe okaza si przepustk do lepszej pracy ale take daje moliwo kontynuowania edukacji. W dniu 10 stycznia 2014 roku grono absolwentw Zespou Szk, Centrum Ksztacenia Ustawicznego w Gronowie poszerzyo si o liczb 122 absolwentw Liceum dla Dorosych 23 absolwentw Uzupeniajcego Liceum dla Dorosych oraz 17 absolwentw Policealnej Szkoy dla Dorosych ksztaccej w zawodzie technik bezpieczestwa i higieny pracy. cznie mury naszego Zespou w blisko 70-letniej historii opucio ponad 15 000 absolwentw. Jako podsumowanie chciabym przytoczy sowa Seneki Modszego ,,NON SCHOLAE SED VITEA DISCIMUS - Uczymy si nie dla szkoy, ale dla ycia.
DODATEK EDUKACJA
Statystyki projektu wygldaj nastpiujco: Zrekrutowano 1 165 uczestnikw(dorosych mieszkacw wojewdztwa kujawsko pomorskiego) Przeprowadzono 24 659 godzin zaj, Przeprowadzono 11 887 godzin zaj na platformie e-learningowej,
Opracowano i sprawdzono 15 019 prac kontrolnych, Przeprowadzono 21 727 egzaminw ustnych oraz pisemnych. W realizacj projektu zaangaowanych jest bezporednio picioosobowa kadra zarzdzajca oraz ponad 250 nauczycieli, 60 egzaminatorw oraz administracja Zespou Szk. W trakcie trwania projektu utworzono
Zajcia praktyczne w placwkach medycznych to klucz do sukcesu

Darmowa nauka i duy nacisk na praktyk? To moliwe w Studium Zdrowia Centrum Edukacji Dorosych w Toruniu
Rozmawiaam z wieloma naszymi absolwentami i dziki wspomnianym porozumieniom mieli oni okazj pochwali si potencjalnym pracodawcom swoimi umiejtnociami. Taka prezentacja w wielu przypadkach opacia si. Cz z naszych technikw zaoya take swoj dziaalno gospodarcz. Dziki dotacjom z Urzdw Pracy mogli ruszy z wasnym biznesem, bdc konkurencyjn i mobiln mark. Podstaw ich dziaalnoci jest np. dojazd do klienta. Ponadto absolwenci mog podejmowa prac m. in. w sanatoriach, przychodniach rehabilitacyjnych, salonach odnowy biologicznej czy klubach fitness. - Niewtpliwie podnoszenie kwalifikacji to klucz do sukcesu w naszych czasach mwi Aleksandra Tuchorska z CED-u. W zimie, gdy mamy stosunkowo duo wolnego czasu, mona sprbowa podj nauk u nas. Warto, bo od lutego dziki dotacjom budetowym nauka przez cae 2 lata jest bezpatna. Zajcia odbywaj si 3 Praktyka czyni mistrza ta stara prawda od lat przywieca osobom, ktre chc osign sukces w swoim zawodzie. Warto zacz ju na pocztku swojej edukacji, aby mie dobry start na rynku pracy. Jak zatem wybra placwk edukacyjn, ktra nam w tym pomoe? Przykadowo, jednym ze zdobywajcych coraz wiksz popularno kierunkw w szkoach policealnych jest technik masaysta. Niewtpliwie, nauka zawodu wymaga w tym przypadku duego nacisku na praktyk. Bez tego aden przyszy pracodawca nas nie zatrudni. Niestety, czsto szkoy proponujce edukacj w tym kierunku odpowiedzialno za zorganizowanie praktyk zrzucaj na samego ucznia. Wtedy mona liczy ju tylko na znajomoci. - To bardzo szkodliwe dziaanie komentuje Teresa Synik, dyrektor Centrum Edukacji Dorosych w Toruniu. Aby zapewni naszym uczniom odpowiednie wyksztacenie, podpisalimy wiele porozumie z takimi placwrazy w tygodniu lub we wszystkie weekendy. Nauka koczy si uzyskaniem dyplomu pastwowego uznawanego w caej UE. Niebywa okazj jest jednoczesna nauka jako technik masaysta oraz studiowanie na kierunku fizjoterapia na preferencyjnych warunkach. To wietny sposb na zdobycie kompatybilnych kompetencji niewtpliwie stwarzajcych wiksze perspektywy na rynku pracy. W Toruniu moliwo studiowania na studiach licencjackich na kierunku fizjoterapia daje Instytut Zdrowia i Kultury Fizycznej Wyszej Szkoy Gospodarki z Bydgoszczy. Zajcia teoretyczne odbywaj si w budynku Centrum Edukacji Dorosych. - W tym zawodzie leczymy ruchem komentuje Teresa Synik, dyrektor Centrum Edukacji Dorosych w Toruniu. Ludzie yj coraz duej i jednoczenie chc by zdrowi oraz sprawni, wic realne zapotrzebowanie wzrasta. Te umiejtnoci stwarzaj ogromne moliwoci rozwoju zawodowego i godziwego wynagrodzenia.
DODATEK EDUKACJA
Zajcia odbywaj si 3 razy w tygodniu lub we wszystkie weekendy.
kami jak szpitale, sanatoria, przychodnie rehabilitacyjne, orodki SPA. Bez opracowania procedur i harmonogramu z naszymi partnerami trudno o odpowiednie zajcia. Co wane, Studium Zdrowia CED oferuje take bogat baz sprztow do zaj praktycznych.
Poza salami w samej siedzibie placwki w Toruniu, przy Szosie Chemiskiej 70, szkoa dysponuje zupenie now pracowni masau i fizjoterapii, ktra jest w peni wyposaonym miejscem do zaj praktycznych. - Warto dba o dobry start uczniw dodaje Teresa Synik.
W fundamencie nie ma miejsca na bdy

Waciwie wykonana izolacja fundamentw zapewnia dugotrwa i bezpieczn eksploatacj budynku. Wybr odpowiedniego wykonawcy jest kluczowym dla dobra twojego domu
Cho najwicej zaley od firmy budowlanej, ktra wykona podstaw dla budynku, to przecie jego waciciel dokonuje wyboru ekipy. Dlatego warto zapozna si z ty, jakie potknicia z obu stron kwalifikuj si do tych najpowaniejszych. Wysokie opacenie "fachowcw" nie zaatwi sprawy. O ile na wiele innych, kolejnych etapach budowy twoja obojtno jest jeszcze do odratowania, o tyle fundament bezwzgldnie powinien spenia wszelkie wymogi jakoci. Oszczdza mona i warto to robi przy zakupach i opatach usug, ktre nie wi si z dugotrwaym uytkowaniem ich efektw. Zupenie inaczej ma si to w przypadku budowy fundamentw pod dom. Tu skutki uboczne skpstwa mog okaza si opakane. - Bardzo czsto zdarza si, e inwestor zmniejsza gruboci warstwy ocieplenia, lub te rezygnuje z drugiej warstwy folii w izolacji wodochronnej i folii kubekowej, ktra ma osania izolacj - informuje serwis nowoscibudowlane. pl. - Wszystko to niestety odbija si w bliszej lub dalszej przyszoci, a koszty pniejszych napraw bd horrendalne. Kolejn kwesti jest czas reali1000 z. Niby drobiazg, ale jake istotny. - Jeeli kupujemy projekt gotowy i rozpoczynamy budow, nie wiedzc, jaki jest grunt, moemy le dobra rodzaj izolacji - przekonuje serwis nowscibudowlane. pl. - Jednak, jeli zostanie zrobiona lekka izolacja wodochronna, a fundamentom bdzie zagraa woda wywierajca parcie hydrostatyczne, wkrtce po zakoczeniu moemy mie niemi i kosztown niespodziank. Do jednych z bardziej powanych niedopatrze naley zbyt niskie wyprowadzenie izolacji. Materiay hydroizolacyjne nie powinny by nisze ni 30 cm ponad powierzchni gruntu. W przeciwnym razie woda deszczowa odbijajca si od powierzchni terenu moe przecieka od gry. Warto pamita, e brak pocze pomidzy izolacjami hydroizolacja pozioma - zawsze musi by szczelnie poczona z pionow. Tak, aby styki materiaw wodochronnych nie stay si w przyszoci miejscami, przez ktre bdzie podsika woda. Zachowujc powysze reguy twj fundament nigdzie ci nie zawiedzie.
DODATEK BUDOWLANY
zacji zamwienia. Fundament jest inwestycj na lata, tote niezmiernie wanym jest, aby wykona go raz a dobrze. - Niestaranne ocieplenie fundamentw bdzie w przyszoci skutkowa mniejszym komfortem
cieplnym w piwnicy i w pomieszczeniach parteru oraz wysokimi rachunkami za ogrzewanie - podaje serwis nowoscibudowlane. pl. - Niestaranno przejawia si, rwnie w niezachowywaniu tak zwanych przerw technologicz-
nych, czyli koniecznych odstpw midzy jedn a drug prac. Przeprowadzenie bada geotechnicznych waciciel inwestycji powinien potraktowa jak obowizek. Tym bardziej, e ich zlecenie nie kosztuje wicej ni
Ogie mamy pod kontrol

Komu zimow por nie przyszed do gowy obrazek siedzenia przy kominku z dobr ksik, albo jeszcze przyjemniej z ukochan osob? Jednak przy tym rodzaju produkcji ciepa bardzo czsto dochodzi do jego marnowania
Szczciarze mogcy wyposay swj dom w kominek z reguy dostrzegaj tylko jego funkcj rekreacyjn. Takie podejcie sprawia, e znaczne iloci energii s marnowane. Warto, wic wykorzysta go, jako rdo ciepa, ktre w zalenoci od wybranej instalacji stanie si gwnym lub dodatkowym systemem grzewczym w budynku. W ten sposb przyjemne poczymy z poytecznym. W tradycyjnym kominku z otwart komor spalania ciepo promieniuje bezporednio z paleniska do wntrza pomieszczenia. Wprawdzie towarzyszy temu przyjemna atmosfer, jednak z perspektywy grzewczej jest to bardzo nieekonomiczne. Alternatyw stanowi kominki z paszczem wodnym oraz DGP. - Kominki z zamknit komor mog wykorzystywa w celach grzewczych tzw. DGP, czyli system dystrybucji gorcego powietrza - tumaczy przedstawiciel serwisu nowoscibudowlane.pl. - Wkad rozgrzany do bardzo wysokiej temperatury jest opywany przez powietrze, ktre transportuje ciepo poprzez specjalne kanay do pozostaych pomieszcze. Istotne przy takim rozwizaniu grzewczy w trakcie caego roku. Naley nadmieni, e drewno dokada si w tym wypadku zaledwie dwa razy w cigu doby. Zalet instalacji z paszczem wodnym jest moliwo wykorzystywania jej nie tylko w roli samodzielnego rda, ale rwnie wsparcia dla odrbnego systemu CO i CWU. Najwicej korzyci przyniesie, jeli zintegruje si go z systemami bazujcymi na odnawialnych rdach energii np. pomp ciepa. Takie poczenia nie s ju na rynku nowoci, dlatego pompy ciepa s do nich odpowiednio przystosowane mwi Pawe Kociba-abski, prezes Nateo sp. z o.o. - Specjalne moduy pozwalaj za pomoc panelu sterujcego w prosty sposb zarzdza caym systemem, dostosowujc parametry tak, by przynosiy optymalny efekt. Oprzyrzdowanie pozwala kontrolowa prac wszystkich elementw instalacji, takich jak zasobnik ciepej wody uytkowej czy pompy obiegowe. Zapewnia moliwo dokadnego ustawienia np. temperatury kominka, co jest nie tylko ekonomiczne, ale i ekologiczne. Ciepo jest zbyt cenne, by je marnowa.
DODATEK BUDOWLANY
jest odpowiednie rozmieszczenie rur, poniewa ma ono znaczny wpyw na wydajno instalacji. W kominkach z paszczem wodnym przez szyb przenika zaledwie 20% ciepa. Caa reszta oddawana jest do czynnika grzew-
czego, tj. wody pyncej midzy podwjnymi ciankami komory, ktra nastpnie rozchodzi si do pozostaych pomieszcze. System moe zosta podczony do zainstalowanego ju centralnego ogrzewania. Takie rozwizanie
znacznie obniy koszty inwestycyjne. W tym wypadku istnieje, te moliwo wsppracy z rnymi wymiennikami ciepa np. ogrzewaniem podogowym czy grzejnikami. Dobra kalibracja urzdzenia zapewni komfort
Wgiel pjdzie w odstawk

Obecnie mamy niebywa okazj, aby wymieni przestarzae piece wglowe na tasz i lepsz technologi. Wystarczy przeama stereotypy uwaa Wodzimierz Kos, waciciel firmy Automatik
Czy pokutuje wci twierdzenie, e ogrzewanie akumulacyjne jest drogie? Polacy s kompletnie niezorientowani w tej dziedzinie. Naturalnie takie moe by, ale trzeba zna sposoby unikania duych rachunkw. Wtedy tylko nam si to opaci. Jak unikn w takim razie wysokich rachunkw i jednoczenie zaoszczdzi? Tanie ogrzewanie elektryczne opiera si na akumulacji ciepa przy ogrzewaniu podogowym w posadce betonowej, a przy piecach akumulacyjnych w rdzeniu grzejnika. Piece w tej technologii gromadz prd w czasie trwania drugiej taryfy, gdy jest on znacznie taszy. W cigu dnia oddaj go w formie ciepa. Co wicej, od zeszego roku energia elektryczna tanieje i mona uzyska jeszcze korzystniejsze i tasze taryfy. Odwrotnie gaz prognozy cenowe dla tego paliwa nie s optymistyczne. Te wartoci na pewno ju zmieniy rynek, jeli chodzi o wybr techniki grzewczej w naszym budynku. Klienci otwieraj oczy i widz, e nie taki diabe straszny, jak go maluj. Coraz wiksz popularno zdobywa akumulapomieszczeniu spada w szybkim tempie. Warto si zainteresowa wymian ogrzewania, gdy powoli bdziemy musieli usuwa piece wglowe. Dokadnie. Obecnie trwa rzdowy program, ktry pozwala na 70% dofinansowanie na wymian ogrzewania wglowego na inn technologi. W naszym regionie program ten realizuj m. in. magistraty w Toruniu i Bydgoszczy. Firma Automatik poza wiadczeniem usug z zakresu elektrociepa organizuje take spotkania i wykady dla zainteresowanych tym tematem. Te prelekcje zazwyczaj dotycz nowych rozwiza grzewczych dla budynkw wielorodzinnych czy systemw przeciwoblodzeniowych. Czsto naszymi gomi s pracownicy urzdw i wsplnot, ktrym np., wyjaniamy, skd si bior problemy pkania rynien czy powstawaniem niebezpiecznych sopli lodowych. Najlepiej wida to na zdjciach, gdy pokazujemy budynek przed zastosowaniem takie systemu, a take po. Rnica jest ogromna.
DODATEK BUDOWLANY
cyjne ogrzewanie podogowe ze wzgldu na doskonay komfort termiczny. Jakie s w ogle zalety ogrzewania akumulacyjnego poza cen? Po pierwsze, w przypadku
Domy z widokiem na niebo

Jedn z najwaniejszych rzeczy w kadej inwestycji jest lokalizacja. Firma Renova dba o to, by realizowane przez ni projekty wychodziy naprzeciw oczekiwaniom klientw. Std wybr miejscowoci Stary Toru jako miejsca budowy nowego osiedla. To rozwizanie przyszociowe. Coraz czciej rodziny decyduj si na zakup mieszkania, ktre jest zlokalizowane na obrzeach miast. To pozwala na komfort szybkiego dotarcia do centrum i jednoczenie odpoczynku z dala od zgieku miasta, na wasnym obszarze zieleni. Takie rozwizanie czy dwie wane funkcje w jedn. - Przewaga tej lokalizacji jest taka, e domy wybudowane zostan blisko trasy na Bydgoszcz, czyli tej najmniej zatoczonej mwi Magorzata Frckiewicz, dyrektor ds. Sprzeday w firmie Renova. Poczenie z centrum Torunia jest szybkie i wygodne. Z miejsca, w ktrym powstanie osiedle, do granic miasta jest ok. pi minut drogi. W bliskiej odlegoci od osady jest take przystanek autobusowy, czyli idealne rozwizanie dla tych mieszkacw, ktrzy nie posiadaj wasnego rodka lokomocji. Projektowana osada skada si z czterech 4-segmentowych budynkw szeregowych, jedno-
akumulacji jedyn przyczyn awarii moe by czynnik ludzki, poniewa nie mamy tutaj do czynienia z ulatnianiem si gazu czy odpowietrzaniem grzejnikw. Co ciekawe, to take jedyny system, ktry dziaa po odczeniu ener-
gii elektrycznej. Przez pierwsze 24h oddaje ciepo z pen moc, aby w kolejnych godzinach stopniowo zmniejsza temperatur. Natomiast w przypadku piecw na paliwo stae w razie awarii lub zaniku prdu temperatura w
Kady z nas szuka miejsca do ycia, w ktrym bdzie czu si komfortowo. Osada Stary Toru to idealne miejsce dla tych, ktrzy ceni sobie cisz, kontakt z natur i dobr komunikacj z miastem
PODPIS PODPIS PODPIS

rodzinnych o wysokoci dwch kondygnacji wraz z poddaszem uytkowym. Ich powierzchnie wynosz odpowiednio 109 oraz 120 m2. Budynki powstan na zamknitym osiedlu wraz z bram wjazdow. Na jego terenie znajdzie si dziesi oglnodostpnych miejsc postojowych. Na terenie osiedla projektowana jest przestrze rekreacyjna z placem zabaw. Kady segment posiada gara oraz wydzielon cz prywatn terenu. Osada zostanie odgrodzona barier dwikoszczeln w celu zniwelowania odgosw przejedajcych samochodw. Autorem projektu osiedla jest mgr in. architekt Piotr Sobociski, znany z nowoczesnego stylu, zamiowania do przestronnych wntrz i ciekawych rozwiza architektonicznych. - Na parterze kadego budynku znajduje si kuchnia z otwartym salonem, ale to, jak przestrze bdzie wygldaa, zaley tak naprawd od klienta mwi Magorzata Frckiewicz. To jedynie nasza propozycja. ciany, ktre nie s cianami nonymi mona zaaranowa wedug wasnego projektu. Zastosowanie jako elementw wykoczeniowych stolarki drewnianej w kolorze biaym nawizuje do skandynawskiego stylu budowania. Osada Stary Toru jest drug inwestycj realizowan w oparciu o projekt mgr in. architekta Piotra Sobociskiego. Prace nad pierwsz zlokalizowan w Toruniu przy ul. Mohna 52-54 wanie dobiegaj koca. Zapraszamy do zapoznania si z nasz ofert na stronie www. renova.pl
Kawaek czystej podogi

Podpowiadamy, jak czyci podogi, aby zachwycay swoim piknem
Monika Olender
DODATEK BUDOWLANY
Podoga stanowi o stylu pomieszczenia i jego funkcjonalnoci. Nie wystarczy jednak, aby bya praktyczna. Musi by przede wszystkim utrzymana w nienagannej czystoci. Sposobw na dbanie o nieskazitelny wygld posadzek jest bardzo wiele. Warto jednak pamita, e regularne zamiatanie, umycie lub wypolerowanie podg nie wystarczy, aby sprawiay wraenie nowych i zadbanych. Jak zatem naley je pielgnowa? Podogi powinny by czyszczone zgodnie z procedurami, ktre s przypisane do materiaw, z jakich zostay one wykonane doradza Bohdan Skudlarski z firmy TUDEN w Toruniu. Coraz bardziej popularne pokrycie podogi kamieniem sprawia, e cae wntrze zyskuje odpowiedni klimat. Nie mona zapomina jednak, e posadzka z marmuru, granitu, trawertynu, gresu, piaskowca, a take betonu wymaga szcze-
glnych zabiegw pielgnacyjnych. Najpierw na kamienn podog naley nanie odpowiedni preparat do gruntownego czyszczenia, a nastpnie szorowa posadzk przy pomocy odpowiednich urzdze tarczowych. Pamitajmy take, aby zebra cay brud odkurzaczem i przemy podog czyst wod. Co wicej, istotne jest, aby wetrze w kamie warstw specjalnego preparatu zabezpieczajcego posadzk przed wnikaniem brudu. Jeli podogi z kamienia
s bardzo zniszczone, powinnimy je odpowiednio wyszlifowa przekonuje Bohdan Skudlarski. Podogi, ktre s wykonane z tworzywa sztucznego, np. wykadziny typu tarket albo tworzywa naturalnego, takiego jak np. linoleum, czyci si podobnie jak posadzki z kamienia. Naley jednak pamita o uyciu preparatu, ktry zapobiega cieraniu si wykadziny. Moe on rwnie posiada waciwoci antypolizgowe. Wiele osb, ktre zdecydo-
way si pokry podog wykadzin dywanow, wychodzi z zaoenia, e jest to rozwizanie nie tylko eleganckie, ale take bardzo praktyczne. Mylnie uwaaj, e tak wykadzin wystarczy jedynie starannie odkurzy. W ten sposb nie pozbdziemy si jednak ewentualnych plam lub zalegajcego w wykadzinie kurzu. W jaki sposb naley zatem odwiey podog? Przykadowo, moemy tego dokona przy zastosowaniu metody szamponowania. Najpierw nanosimy na pran powierzchni pian, ktr wytworzylimy w specjalnym urzdzeniu, a nastpnie wcieramy j we wkna tumaczy Bohdan Skudlarski. Pian zbieramy za pomoc specjalistycznego odkurzacza. Po kilkunastu godzinach wykadzina bdzie cakowicie sucha. Innym sposobem odwieenia podogi pokrytej wykadzin jest take metoda prania na sucho. Polega ona na zastosowaniu lekko zwilonego detergentem preparatu absorbujcego brud, ktry na-
ley wetrze w czyszczon powierzchni. Nastpnie wszelkie zanieczyszczenia zbieramy przy uyciu odkurzacza. W przypadku podg drewnianych, najwikszym zagroeniem dla ich piknego wygldu jest wilgo i piasek. Pamitajmy zatem, e drewniane posadzki naley regularnie odkurza lub zamiata, a niekiedy przeciera take wilgotnym mopem z mikrowkien. Warto wiedzie, e baweniane mopy i cierki wchaniaj zbyt due iloci wody, ktre pozostaj potem na czyszczonej powierzchni w postaci smug. Nie zapominajmy, e okres jesienny i zimowy wymaga szczeglnej dbaoci o podogi. Aby zachowa pikno wntrza, nie wystarcz stosowane na co dzie zabiegi pielgnacyjne. Pamitajmy o regularnym usuwaniu z podg bota i piasku.
Nie jestem lekarstwem na cae zo

O polskiej siatkwce punkcie wyjcia, jej przyszoci i atmosferze w kadrze, z Magorzat Glink, liderk polskiej reprezentacji, dwukrotn mistrzyni Europy i zawodniczk Chemika Police, rozmawia Aleksandra Radzikowska
Gorzko przyja pani porak w turnieju eliminacyjnym do Mistrzostw wiata. Wieloletni dorobek reprezentacji zosta zniszczony? auj, e tak si stao. Pracowaam na niego cae ycie. Tej reprezentacji oddaam serce, lata pracy i wyrzecze. Gdy zdobywaymy pierwszy medal Mistrzostw Europy czuam, e druyna ma potencja. Poraka z Belgijkami to tylko wypadkowa wielu czynnikw i zdarze, ktre przez ostatnie lata miay wpyw na funkcjonowanie polskiej siatkwki. Bardzo chciaymy, ale nie wyszo. Ju zaakceptowaam porak i skupiam si na realizowaniu innych celw. Brakuje nam zaplecza w postaci modych, perspektywicznych zawodniczek? Nie oszukujmy si, rozwizanie trenera Makowskiego byo prb misji ratunkowej. Zebraymy skad, staraymy si jak najlepiej przygotowa i wywalczy awans. Trudno ocenia mode dziewczyny, bo ich zwyczajnie nie ma. Jest kilka zawodniczek, ktre mog pomc druynie, ale to zbyt mao. Nie jestem od tego, eby krytykowa system szkolenia, bo mnie wiele lat w kraju nie byo. Po prostu stwierdzam fakt. By w reprezentacji, to jeszcze nic nie oznacza. Trzeba umie wygrywa i zastpowa starsze zawodniczki tak, by nie miao to wpywu na poziom gry. Jako Zotka daymy siatkwce solidne fundamenty, teraz jestemy znowu w punkcie zero. Moe problemem jest to, e niektre zawodniczki wybieraj lukratywne kontrakty, zamiast pewnego miejsca w wyjciowej szstce? Zawsze s dwie strony medalu. To oczywiste, e kada z dziewczyn chce dobrze zarabia. Moja ocena jest taka, e najpierw trzeba pokaza swoj warto na boisku, a pienidze i kontrakty to tylko nastpstwo dobrej formy. Nie chc nikogo ocenia, ale pewnie s dziewczyny, ktre zdecydoway si na taki ruch. Kluby w odpowiedni sposb przygotowuj zawodniczki do gry w reprezentacji? Zaoenie jest takie, e gdy zawodnik przyjeda na kadr, ma solidne fundamenty fizyczne i mentalne. Na obozie nie da si wszystkiego nadrobi. Wiele zaley od samej zawodniczki i rnych czy nni kw, dlatego rnie z tym bywa. P a n i obecno w gam da tej druynie, ju daam. Przychodz mecze, w ktrych Skowroska i Glinka nie cign w pojedynk druyny i pojawia si problem. Kadra musi by staa i silna. Wszystkie razem moemy odnie sukces. Jestem wiadoma swojej roli w druynie i od siebie daj jej wszystko. Siatkwka to gra zespoowa. Jeli przyjcie jest na sabym poziomie, rozgrywajca ma problemy z prowadzeniem gry, co przekada si na to, e przeciwniczki j c z y t aj . Skrzyd ow e atakuj n a p o dwjnym bloku, rodek sabiej funkcjonuje, a to przekada si na wynik. Trzeba by czujnym w kadym elemencie. Podobnie do tematu podchodzi Kasia Skowroska, ktra te nie chce skada deklaracji. Atmosfera w druynie si psuje? Midzy nami jest w porzdku, znamy si nie od dzi. Tym razem stawiy si na zgrupowanie wszystkie dziewczyny, ktre powinny. To bya prawdziwa kadra, a nie zawsze, szczeglnie w ostatnich latach, tak byo. Oczywicie z rnych powodw. Wszystkie niejasnoci wyjaniymy midzy sob. Jestem pewna, e reprezentacja bdzie walczy o dobre wyniki i punkty rankingowe. Potrzebne jest tylko wsparcie od modszych zawodniczek, bo gdy my zejdziemy ze sceny, moe nie by ju wesoo. Moe taka sytuacja reprezentacji to wynik cigych rotowa skadem i zmian trenerw? To miao znaczcy wpyw na jej stabilno. Mieszanka dowiadczenia i modoci nie wypalia. Wszystkie bardzo tego chciaymy, ale si nie udao. Zrobiymy naprawd wszystko, na co byo nas sta. Nie wiem co dalej. Serce mnie boli, gdy to mwi, ale zasugujemy na miejsce, w ktrym dzi si znajdujemy.
SPORT
kadrze jest traktowana jako lekarstwo na kade zo. Jak dzi pani widzi swoje miejsce w tej reprezentacji? Nie chc skada deklaracji, nie jes t e m te lekiem na cae zo. Zawsze staram si wykonywa wszystko najlepiej, jak potrafi. Reszta naley do innych. Myl, e to co mo-

Poza Toruń NR 37

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Poza Toruń NR 37

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

31 stycznia 2014 Numer 37

Specjalny dodatek budowlany Czytaj na str. 28-31

Dobro wraca niespodziewane

Z Polski obywatele uciekaj

BEZPATNA GAZETA REGIONU TORUSKIEGO

Caa Polska szuka dawcy szpiku dla Maksia 9

*** Gmina ysomice

*** Gmina ubianka

Wolontariusz roku mieszka w Czernikowie 19 Jakie ferie przygotowao Muzeum w Grbocinie? 20

*** Gmina Czernikowo

Gmina Wielka Nieszawka

Red. Aleksandra Radzikowska czeka na informacje

Masz dla nas temat?

Kontakt pod numerem: 733 842 795

Redakcja Poza Toru

Redaktor Naczelny Sekretarz Redakcji

Adam Zakrzewski Maciej Pagaa

Studio Poza Toru

Agora SA. Pia

3 POZA TORU, 31 stycznia 2014

Dobro wraca niespodziewanie

Chtnych byo wielu

Sprzt z logo WOP

Miasto moje a w nim

Fot. Maciej Pagaa

4 POZA TORU, 31 stycznia 2014

Z Polski obywatele uciekaj

5 POZA TORU, 31 stycznia 2014

6 POZA TORU, 31 stycznia 2014

wiedliwa i krzywdzca mwi Dariusz Zagrabski, zastpca wjta gminy Czerniko-

Wicej dopat, mniej rodkw na rozwj

7 POZA TORU, 31 stycznia 2014

8 POZA TORU, 31 stycznia 2014

Duch Frelichowskiego w blasku wiec

9 POZA TORU, 31 stycznia 2014

Mio Sodkiego Lorda

Fot. ukasz Piecyk

Fot. ukasz Piecyk

10 POZA TORU, 31 stycznia 2014

Tak widz przyszo gminy Soneczny sza

Zainteresowanie przeroso unijny projekt. Mieszkacy chc wicej solarw

Na ostatnie spotkanie w Koczewicach przybyo ok. 120 osb

Somiany zapa czasem si opaca

Fot. ukasz Piecyk

11 POZA TORU, 31 stycznia 2014

Kreatywne ferie na wesoo

Elektrownie wiatrowe opacaj si wszystkim

trowni wiatrowych. dla gmin

12 POZA TORU, 31 stycznia 2014

Rolnikiem jest si 24 godziny na dob

Praca to nie wszystko

Poczu si prawdziw mam

Fot. Adam Zakrzewski

Dziadkowie na wag zota

Agnieszka Jankierska-Wojda nie auje rocznego urlopu macierzyskiego.

przez 12 miesicy swojemu dziecku.

Pracy nie zabraknie

13 POZA TORU, 31 stycznia 2014

14 POZA TORU, 31 stycznia 2014

Midzynarodowa obsada memoriau

Trener patrzy z gry

Nie trzeba nikogo zaprasza na si

Jak byo rok temu?