Instrukcja podczenia i programowania sterownika OSCAR-N OBD CAN

Spis treci
Rozdzia Wstp 1 1.1 1.2 1., 1.4 2 2.1 2.2 2., 2.4 2.4.1 2.4.2 2.4., 2.4.4 1. 2. 3. 2.4.2.2.-.1 2.-.2 2.-., 2.-.4 2.-.2.-.0 2.-.1 2.-.2 2.-.3 , 1. 1. 1. 1. 1. 2. ,. 4. -. ,.1 ,.2 ,., ,.4 ,.4 0 0.1 0. 1. 1. 1. 1. 1. 1. 2. ,. 4. -. 0. Podczenie instalacji Schemat podczenia instalacji sekwencyjnego wtrysk gaz !S"#$%& !'( "#& Spos)* monta+ sterownika !S"#$%& !'( "#& (o*)r red ktora (o*)r dysz wtryskiwaczy !pis program diagnostycznego !S"#$%& !'( "#& Wy*)r typ o*s giwanego mod .P/ l * "&/ Podczenie sterownika do P" !kno g)wne program Wprowadzanie podstawowych parametr)w Panel Petrol Panel /az Panel Przecznik Panel 5ali*racja Panel !scyloskop 6nne 7 nkcje dostpne w oknie g)wnym 5orekcje wtryskiwaczy gazowych Wykresy 'dy Serwis !dczyt89apis :zyki 5alk lator ;rednicy dysz wtryskiwaczy gazowych Pomoc 6n7ormacje o 7irmie # tokali*racja 9e*ranie mapy czas)w wtrysk)w *enzyny na *enzynie <mapa *enzynowa= 9e*ranie mapy czas)w wtrysk)w *enzyny na gazie <mapa gazowa= 5orygowanie mapy gaz przy +yci mno+nika. !*liczanie nastaw)w. $czne stawianie sterownika "entralka .>( ?apa czas)w wtrysk w zale+no;ci od o*rot)w silnika @stawienia zaawansowane "zytanie korekt z !'( przy +yci magistrali "#& !pis zcza !'( Opis Strona 2 4 4 4 4 4 0 1 2 2 3 14 12 1, 14 14 1110 11 11 11 12 12 12 24 24 21 21 22 2, 221 23

OSCAR-N OBD CAN

Sterownik sekwencyjnego wtrysk gaz 6A generacji !S"#$%& !'( "#& zosta zaprojektowany g)wnie do zastosowania w samochodach posiadajcych nowoczesne systemy diagnozy kad zasilania paliwem !'(2. ?o+e *yB on r)wnie+ montowany w starszych modelach pojazd)w. (ziki nowoczesnej konstr kcji oraz wydajnem procesorowiC daje on mo+liwo;B spenienia rygorystycznych norm emisji spalin przy jednoczesnym zachowani dynamiki jazdy podo*nie jak na *enzynie. !S"#$%& !'( "#& posiada mo+liwo;B kom nikacji poprzez szeregow cy7row magistral kom nikacyjn "#&. (aje to mo+liwo;B diagnostyki !'( komp tera *enzynowego z poziom oprogramowania sterownika .P/. !pr)cz sygna)w wtryskiwaczy *enzynowych sterownik wykorzyst je dodatkowo in7ormacje z system diagnostyki pokadowej a ta <m.in. podci;nienieC sygnay z o* sond lam*daC warto;B nastaw)w kr)tko% i d goterminowych etc.= do stalenia ilo;ci potrze*nego gaz w danej chwili. Sterownik odczyt je warto;ci wy+ej wymienionych korektor)w mieszanki i dostosow je czasy wtrysk gaz takC a*y DShort Eime F el ErimG i D.ong Eime F el ErimG oscyloway jak naj*li+ej oczekiwanych warto;ci 7a*rycznych dla danego a ta. 9alet tego typ rozwizania w sterownik jest mo+liwo;B idealnej kali*racji .P/ wzgldem *enzynyC stay monitoring nastaw !'( oraz ich a tomatyczn korekcj do poziom wymaganego normami emisji spalin >@$!. W systemie !S"#$%& !'( "#& zastosowane zostay nikalne algorytmy sterowania wtryskiwaczami .P/ na podstawie sygna)w ster jcych z >"@ silnika samochodowegoC gdzie dla ka+dego wtryskiwacza z oso*na przelicza si korekty w czasie rzeczywistym. (ziki tem osigi silnika na gazie s praktycznie identyczne z osigami na *enzynie. Sterownik wsp)prac je *ezpro*lemowo z silnikami typ H>?6 <wyczajce cz;B cylindr)w w trakcie pracy=C AalIetronik <staa warto;B podci;nienia w kolektorze dolotowym= oraz a tach w kt)rych wystp j r)+nice w czasach otwarcia pomidzy poszczeg)lnymi wtryskiwaczami <np. S *ar =.

Nowe moliwoci sterownika:

1= ?o+liwo;B podczenia do magistrali "#& <w samochodach posiadajcych mo+liwo;B poczenia si z magistral poprzez zcze diagnostyczne=. 2= # tomatycznie dokonywanie korekcji czas)w wtrysk gaz .P/8"&/ w czasie rzeczywistymC na podstawie parametr)w odczytywanych z magistrali !'( sterownika *enzynowego. ,= Przenoszenie czas)w otwarcia wtryskiwaczy *enzynowych i nanoszenie korekty indywid alnie dla ka+dego wtryskiwacza gazowego. 4= &ajmniejsza spo;r)d dostpnych na rynk kompaktowa o* dowa komp tera <jedna dla wszystkich wersji >"@J 4%C0% i 2% cylindr)w= o wymiarach 1,4 K 144 K 22 LmmM. -= 'ardzo szy*ki procesor sygnaowy 124?Hz <,4 milion)w operacji na sek nd=. 0= # tomatyczne wykrywanie rodzaj wtrysk *enzyny. 1= Podtrzymanie pracy na gazie przy chwilowych zanikach sygna o*rot)w. 2= ?o+liwo;B stosowania cz jnik)w temperat ry o r)+nych rezystancjach. 3= ?o+liwo;B podczenia i odczyt sygna)w z dw)ch sond lam*da. 14= W* dowane za*ezpieczenia przeciwprzepiciowe. 11= 9aawansowana cy7rowa 7iltracja wszystkich sygna)w wej;ciowych.

Nowe moliwoci oprogramowania:

1= "zytnik system !'( prac jcy na magistrali "#&C z mo+liwo;ci podejrzenia podstawowych danych diagnostycznychC nastaw oraz wczytywania i kasowania *d)w !'(. 2= ?o+liwo;B z*ierania danych do mapowania w czasie jazdy *ez konieczno;ci jazdy z podczonym P". ,= $ozszerzone mo+liwo;B stawiania sterownikaJ a tokali*racja na wolnych o*rotachC wprowadzanie korekcji czas)w wtrysk w zale+no;ci od podci;nienia oraz w zale+no;ci od o*rot)w. 4= @lepszony algorytm a tokali*racji na wolnych o*rotach <oddzielna kali*racja ka+dego cylindra=. -= &owe algorytmy rozgrzewania wtryskiwaczy .P/. 0= &owe algorytmy zapo*iegajce ga;nici silnika przy wyj;ci z Dc t%o77G%a dla samochod)w z doadowaniem. 1= &owe algorytmy pozwalajce na o*s g pojazd)wC w kt)rych wystp je zjawisko wtrysk cigego *enzyny przy wysokich o*rotach <a ta po t ning =. 2= Szeroka gama o*s giwanych wtryskiwaczy .P/. 3= # tomatyczna kon7ig racja sterowania wtryskiwaczami .P/ od wtryskiwaczy *enzynowychC dowolne mody7ikowanie tego sterowania w zale+no;ci od potrze*. 14= ?o+liwo;B stawiania prze*ieg do zasygnalizowania potrze*y przegld serwisowego. 11= ?o+liwo;B stawienia minimalnej warto;ci czas otwarcia wtryskiwacza *enzynowegoC kt)ry ma *yB przenoszony na wtryskiwacz .P/ <o*s ga tzw. Ddotrysk)wG=. 12= ?o+liwo;B stawienia minimalnego czas otwarcia wtryskiwacza .P/. 1,= !*s ga a t z wtryskiwaczami sterowanymi 12A kon7ig rowalna z poziom oprogramowania. 14= .ista marek i modeli samochod)w z parametrami !'( po szynie "#&. 1-= 'ardzo prosty w o*s dze i przyjazny +ytkownikowi programC z opcjami zaawansowanymi dostpnymi Dna hasoG oraz w* dowanym kalk latorem ;rednicy dysz wtryskiwaczy gazowych. 10= ?o+liwo;B skorzystania z Dpomocy zdalnejG naszego dzia technicznegoC przy kon7ig racji i strojeni sterownika <wymagane poczenie internetowe=.

! "odczenie insta#acji!
! Sc$emat podczenia insta#acji sekwenc%jnego wtr%sku gazu OSCAR-N OBD CAN!

!&! Spos'( monta)u sterownika OSCAR-N OBD CAN

9alecany jest monta+ sterownika !S"#$%& !'( "#& w taki spos)*C a*y nie *y nara+ony na *ezpo;rednie dziaanie wodyC oraz wysokich temperat r.

!*! Do('r reduktora

?onta+ instalacji przeprowadzamy zgodnie ze schematem podczenia <rys nek powy+ej=. Przy monta+ instalacji sekwencyjnego wtrysk gaz !S"#$%& !'( "#& nale+y zwr)ciB wag na prawidowy do*)r red ktora do danej mocy silnika i dysz wtryskiwaczy. Przy zym do*orze red ktora w stos nk do mocy silnika samochod przy d +ych wydatkach gaz tzn. pene otwarcie przep stnicy red ktor nie *dzie w stanie zapewniB nominalnego ci;nienia gaz i ci;nienie w kadzie *dzie spadaB. :e+eli ci;nienie gaz spadnie poni+ej warto;ci minimalnej stawionej w sterownik kad przeczy si na zasilanie *enzyn.

!+! Do('r d%sz wtr%skiwacz%

,-A.A / .istwy wtryskowe typ $#6. l * A#.E>5 powinny *yB kali*rowane poprzez specjalne rzdzenie jeszcze przed monta+em w samochodzie. 5ali*racja jest niez*dna w cel sprawdzenia skok toczka wtryskiwaczaC kt)ry to m si *yB taki sam dla ka+dego cylindra. (la kr)tszych 4

czas)w wtrysk <2C4%2C0ms= zalecane jest stawienie skok toczka w przedziale 4C4%4C4-mm. (la d +szych czas)w wtrysk <,C4%4C4ms= skok toczka powinien zawieraB si pomidzy 4C4-%4C0-mm. (o*)r ;rednicy dysz wtryskiwaczy tak+e zale+niony jest w d +ym stopni od mocy silnika. (ysze wtryskiwaczy powinny *yB tak do*raneC a*y przy d +ych o*ci+eniach silnika i wysokich o*rotach zapewniona *ya odpowiednia przep stowo;B dla przepywajcego gaz . Poni+ej przedstawiona jest ta*ela ;rednicy dysz w zale+no;ci od mocy przypadajcej na 1 cylinder. #*y prawidowo odczytaB ;rednic dyszy dla danego silnika nale+y moc samochod podzieliB przez ilo;B cylindr)w.

Nrednica d%sz% 0mm1 "i;nienie red ktora 1 L*arM 45-& &4 -&4* &4+-&48 &47-&4: *4;

2oc na

c%#inder 0321 &6 7 5 6 &+ &9 6 *& ** 6 +; + 6 +5

Na#e)% zwr'ci< uwag= na to4 )e warto>ci podane w ta(e#i s warto>ciami orientac%jn%mi i mog w niekt'r%c$ prz%padkac$ nie pokr%wa< si= z rzecz%wisto>ci! Syt acja taka mo+e wystpiB np. w samochodach z wtryskiem semi%seO ential <p)sekwencyjnym= l * 7 ll%gro p < wszystkie wtryskiwacze zaczane jednocze;nie =. W samochodach takich ;rednice dysz *d mniejsze od podanych w ta*eli z wagi na toC +e w tego typ sterowaniach wtryskiem ilo;B podawanego gaz jest wiksza ni+ dla penej sekwencjiJ 2%krotnie dla semi%seO ential i 4 %krotnie dla 7 ll gro p. Przy do*ierani ;rednicy dyszy do danego a ta mo+na skorzystaB z w* dowanego w program kalk latora dysz.

&! Opis programu diagnost%cznego OSCAR-N OBD CAN

&! -%('r t%pu o(sugiwanego moduu ?". #u( CN.
Przy ka+dym r chomieni program pojawia si pytanie o try* pracy program . ? simy wy*raB czy sterownik ma pracowaB w try*ie .P/ czy "&/C w zale+no;ci od typ zamontowanej w samochodzie instalacji gazowej.

&!&! "odczenie sterownika do "C

"o prawidowo przeprowadzon%m monta)u na#e)% pocz%< komputer z zainstalowanym programem diagnostycznym ze sterownikiem !S"#$%& !'( "#& przy +yci inter7ejs $S%2,2 l * @S' 7irmy >@$!P>/#S. "rzed uruc$omieniem programu na#e)% najpierw przekr=ci< k#ucz%k w stac%jce samoc$odu <podaB napicie po stacyjce na sterownik= i r chomiB a to poniewa+ sterownik po odczeni m napicia po stacyjce przechodzi w try* ;pieniaC w kt)rym kom nikacja jest nie mo+liwa. Powy+sza syt acja *dzie sygnalizowana przez program jako *d poczenia. Program zapropon je r chomienie try* D(emoG sym l jcego prac program tak jak*y *y od poczony z prac jcym mod em sterownika.

Po r chomieni program C je+eli inter7ejs zosta podczony i zainstalowany prawidowo program przesz k je wszystkie dostpne w komp terze porty szeregowe "!?. Po wykryci podczonego sterownika poczenie si z programem diagnostycznym nastp je a tomatycznie. Po poczeni si sterownika z komp terem diagnostycznym na pask tyt owym ekran program pojawi si napis DPodczonyG. W przypadk rozczenia si program ze sterownikiem na pask *dzie widoczny napis D$ozczonyG. W przypadk r chomienia program w try*ie demo widoczny *dzie napis D(>?!G.

&!*! Okno g'wne programu

W g)rnej cz;ci okna g)wnego dostpne s nastp jce ikonyJ Korekcje opcja ta mo+liwia mody7ikacj korekcji8poprawki staoczasowej <w ms= poszczeg)lnych wtryskiwaczy gazowych. (ziki tej opcji mo+liwe jest skorygowanie skad mieszanki na gazie dla poszczeg)lnych cylindr)w. !pcja przydatna zwaszcza dla silnik)w w kadzie DAG. Wykresy mo+liwia otwarcie penowymiarowego okna ze wskazaniami oscyloskop l * mapy czas)w wtrysk oraz zmian jego rozmiar i poo+enia na ekranie. Bdy -t mo+emy o*ejrzeB oraz wykasowaB list zarejestrowanych w pamici sterownika *d)w. Serwis -mo+emy odczytaB z jednostki ster jcej in7ormacje o pojePdzie tj. czasy pracy na *enzynie i gazieC dat ostatniej mody7ikacji stawieQ oraz kod serwisowy komp tera P"C przy +yci kt)rego mody7ikowane *yy stawieniaC czas pracy pozostay do przegld itp. Odczyt / Zapis -?o+emy odczytaB l * zapisaB z 8 do plik R.Kset akt alne stawienia sterownikaC wgraB stawienia 7a*ryczne sterownika oraz zakt alizowaB 7irmware. Jzyki -wy*)r wersji jzykowej program . D%sze -kalk lator wymaganego rozmiar ;rednicy dysz wtryskiwaczy dla danego a ta na podstawie mocy silnika <w 5?=C ilo;ci cylindr)wC typ wtrysk i paliwa gazowego <.P/8 "&/=. Pomoc -otwiera 7older zawierajcy schemat monta+ wizki sterownika oraz dok mentacj techniczn w 7ormie elektronicznej. O nas -6n7ormacje o 7irmie >@$!P>/#S Sp. z o.o. Pod ikonami znajd j si nastp jce elementyJ Aktywne wtryskiwacze dziki tej opcji mo+emy wczaB 8 wyczaB poszczeg)lne wtryskiwacze gazowe. (la silnika 4%cylindrowego podczas pracy na gazie mamy aktywne 4 wtryskiwacze gazowe <kolor zielony=. 6ndeksy aktywnych wtryskiwaczy pod;wietlone s na kolorem jasnozielonymC a pod ka+dym indeksem znajd je si *iae pole w ksztacie kwadrat z DhaczykiemG. Po kliknici lewym klawiszem myszy na *iaym kwadracie mo+emy wyczyB dany wtryskiwacz gazowyC zastp jc go a tomatycznie odpowiednim wtryskiwaczem *enzynowym. (ziki tej opcji mo+liwe jest zdiagnozowanie mechanicznego szkodzenia wtryskiwacza. Po wyczeni napicia po kl czyk C przy nastpnym przeczeni na gaz wczane s a tomatycznie wszystkie wtryskiwacze gazowe. Pod ka+dym wtryskiwaczem przedstawione s akt alne warto;ci czas)w otwarcia wtryskiwaczy *enzynowych <kolor czerwony= i gazowych <kolor nie*ieski=. Warto;ci odczytywane s w czasie rzeczywistym z ka+dego wtryskiwacza. !*a czasy otwarcia s liczone i wy;wietlane niezale+nie od akt alnego paliwa jakim zasilanie jest a to. Prze cznik 4 kwadratowe pola odwzorow j wskazania przecznika mieszczonego wewntrz ka*iny a ta. 6ch zadaniem jest wskazanie poziom poziom gaz w z*iornik . Przyciski znajd jcy si poni+ej mo+liwia zmian zasilania z *enzyny na gaz <i odwrotnie=. (iody ;wiec si tylko podczas jazdy na gazie. Podczas oczekiwania na spenienie war nk)w przeczenia <try* # to= na gaz miga czerwona dioda. Po rcznym przeczeni na *enzyn diody pozostaj wygaszone. Po prawej stronie ekran program znajd j si podstawowe parametry kad J ci;nienie gaz C podci;nienie w kolektorze dolotowymC temperat ra gaz i red ktoraC napicie zasilania sterownikaC o*rotyC czasy otwarcia wtrysk)w *enzyny i gaz . 2 poziome paski wiz aliz j odczyty z dw)ch sond lam*da <je;li podczone=. ?o+emy je powikszyB klikajc dw krotnie klawisz @ ;! W lewej dolnej cz;B okna g)wnego znajd j si zakadkiC gr p jce kon7ig rowalne stawienia program . 1

&!+! -prowadzanie podstawow%c$ parametr'w!

&!+! ! "ane# "etro#!

Panel Petrol jest pierwsz zakadk mo+liwiajc stawienie podstawowych parametr)w zasilania *enzynowego samochod .

Ilo cylindrw na cewk S ilo;B cylindr)w przypadajcych na jedn cewk zaponow. Przy prawidowym stawieni tej warto;ci i wa;ciwym do*orze poziom sygna o*rot)w warto;B o*rot)w widoczna w programie powinna *yB identyczna z widocznymi na o*rotomierz a ta. Sygna obrotw Pr)do sygna o*rot)w. (o wy*or progiJ do -A S o*roty z komp tera samochodowegoC do 12 A %o*roty z cewki zaponowej. Typ silnika rodzaj silnika. (o wy*or J Standard S silnik wolnosscy *ez doadowania. E r*o S silnik doadowany. Typ sondy lambda -(o wy*or 4 rodzaje sond napiciowych lam*da. Wtrysk ben yny sterowany !"# % nale+y zaznaczyB w przypadk a tC w kt)rych sygnay wtrysk odczytywane s z system gdzie sterowanie od*ywa si sygnaem dodatnim <w wikszo;ci a t wtryskiwacze sterowane s DmasG=.

&!+!&! "ane# .az

&astpnym krokiem *dzie prawidowy wy*)r typ listwy wtryskowej <dla wtryskiwaczy $#6./#S , !hm nale+y wy*raB A#.E>58$#6.8H2444 , !hm=. ?amy te+ mo+liwo;B do*or odpowiednich cz jnik)w temperat ry i ci;nienia z DPanel gazG. Przy pierwszym podczeni sterownika z komp terem parametry te zostan stawione a tomatycznie na zestaw cz jnik)w doczanych standardowo do sterownika. Pierwotne stawienia mo+emy przywr)ciB korzystajc z opcji D@stawienia 7a*ryczneG. Wy*)r nieodpowiedniego cz jnika spowod je nieprawidowe wskazania <np. wy*ranie nieodpowiedniego cz jnika temperat ry gaz mo+e spowodowaB wy;wietlenie *ardzo wysokiej temperat ry gaz po r chomieni D zimnegoG silnika. Standardowo do sterownika !S"#$%& !'( "#& doczone s nastp jce cz jnikiJ

cz jnik ci;nienia S>@$!P>/#S cz jnik temperat ry red ktora S 2C25!hm cz jnik temperat ry gaz %2C25!hm

,wagaA W przypadk podczania cz jnik)w temperat ry z listwy ?agic :et l * red ktora ?agic "ompact nale+y wy*raB cz jnik temperat ry red ktora 4C15!hm. "arametr% ci>nieB adaptacji s to warto;ci a tomatycznie stawiane po procesie kali*racji. !$inimalne cinienie# % jest to najni+sza graniczna warto;B ci;nienia do*ierana a tomatycznie w trakcie a tokali*racji. :e+eli ci;nienie gaz spadnie poni+ej warto;ci Tci;nienia minimalnegoT <standardowo stawionego na 04kPa=C na okres czas d +szy ni+ podano w parametrze D"zas *d ci;nieniaGC ale poziom gaz w z*iornik jest wikszy ni+ U sterownik przecza si na *enzyn i 3

wraca w try* # to <czeka na war nki wymagane do przeczenia z powrotem na gaz=. Eraktowane jest to jako chwilowy spadek ci;nienia a nie koniec gaz . W przypadk gdy ci;nienie spadnie do poziom ok. 24 kPa <traktowane jest to jako koniec gaz = sterownik zasygnaliz je to sygnaem dPwikowym * zzeraC przecza si na *enzynC i rejestr je w pamici *d ci;nienia. !%inienie roboc e# - jest to warto;B ci;nienia przy kt)rym kali*rowano sterownik na wolnych o*rotach. &!+!*! "ane# "rzecznik

"arametr% przeczania CNa gazDECNa (enz%n=D parametr)wJ

mo+liwiaj wy*ranie nastp jcych gr p

NA .AF %parametryC kt)re zwizane s z przeczeniem sterownika z *enzyny na gaz.

!emperat"ra %temperat ra red ktora kt)ra jest wymagana a*y sterownik przeczy si na gaz. Sterownik *dzie czeka z przeczeniem zanim nie zostanie osignita stawiona temperat ra. O#roty prze czania %o*roty silnika po osignici kt)rych sterownik przeczy si na gaz. $zas -czas oczekiwania na przeczenie na gazC liczony od moment osignicia stawionej temperat ry red ktora <parametr ignorowany je;li temp. red ktora wynosi powy+ej -4 st. "= Prze czenie cy%indr&w -czas pomidzy przeczeniem kolejnych cylindr)wC przy stawieni np. 4., LsekM przy silnik 0 cylindrowym przeczenie z *enzyny na gaz l * z gaz na *enzyn *dzie trwao 0R4., LsekM. @stawienie czas przeczenia na 4 spowod je przeczanie z gaz na *enzyn i odwrotnie oraz wy.8w. elektrozawor)w *ez op)PnieQ. 14

,wagaJ @stawienie tego parametr jest ignorowane podczas a tokali*racji. &a czas przeczania pomidzy *enzyn a gazem dla tego parametr a tomatycznie przyjmowana jest warto;B 4. :e;li jednak podczas przeczenia na gaz wsz%stkic$ c%#indr'w jednocze>nie auto ga>nie w trakcie autoka#i(racji na#e)% zwi=ksz%< warto>< Prze czenie cy%indr&w Gnp! na 49 sekH oraz zaznacz%< opcj= 'wz(%dnij przy a"toka%i#racji) Spowod je to przeczenia si cylindr)w z *enzyny na gaz i odwrotnie z wprowadzonym przez nas op)Pnieniem czasowym w trakcie a tokali*racji. NA BINFJNK %parametryC kt)re zwizane s z przeczeniem sterownika z gaz na *enzyn.

*aks) o#roty %o*roty silnika po przekroczeni kt)rych sterownik przeczaB si *dzie si na *enzyn. Po zej;ci o*rot)w poni+ej tej warto;ci a to wraca na zasilanie gazem. $zas #d" cinienia %okres czas przez jaki ci;nienie gaz m si *yB mniejsze od minimalnego a*y sterownik przeczy si na *enzyn od niskiego ci;nienia gaz . *in) o#roty (az" %minimalne o*roty na gazie poni+ej kt)rych sterownik przecza si na *enzyn. *in) temperat"ra (az" + st) $) %Po zaznaczeni tej opcji sterownik przy ka+dym spadk temperat ry poni+ej , st. " *dzie przechodzi na zasilanie *enzynowe <w tym czasie kontrolka miga z czstotliwo;ci 1 na sek nd= . Po pywie ok. ,4 sek. je;li temperat ra gaz *dzie wy+sza ni+ , stopnie sterownik wraca na zasilanie gazem..

,wagaA Przeczenie na *enzyn przy +yci powy+szych stawieQ <opr)cz Przeczenia od *in) temperat"ry (az" + st) $)= jest realizowane poprzez zamknicie wtryskiwaczy gazowychC *ez zamykania elektrozawor)w. :edynym o*jawem pracy na *enzynie po tymczasowym przeczeni *dzie wygaszenie di)d przecznika. ,wagaA Po r chomieni silnika sterownik a tomatycznie stawia si w try*ie # to. !znacza toC +eC przy temperat rze red ktora powy+ej -4 st. "C po r chomieni sterownik czeka - sek nd z otwarciem wielozawor i kolejne - sek nd na otwarcie listwy wtryskiwaczy. (odatkowo do tego czas nale+y doliczyB czas przeczenia cylindr)w. Sterownik przechodzi w try* # to przy ka+dym war nkowym przeczeni na *enzyn. Czas oczekiwania tr%(u Auto mo)na skr'ci< z ; do * sekund4 uakt%wniajc opcj= ,-ast mode. w opcjac$ zaawansowan%c$! Po prawej stronie zakadki !Pr e&c nik# mo+emy wy*raB L%p czujnika poziom gaz -do wy*or mamy 0 zde7iniowanych charakterystyk cz jnik)w <w tym dwa napiciowe "&/=. 6stnieje te+ mo+liwo;B zde7iniowania wasnych prog)w zapalania poszczeg)lnych di)d cz jnikaC kt)re zostan a tomatycznie zapamitane przez jednostk ster jc. !ryginalne stawienia mo+emy przywr)ciB korzystajc z opcji D@stawienia 7a*ryczneG. Pod typem cz jnika znajd j si s waki s +ce do wy*or warto;ci sygna z cz jnika poziom gaz C przy kt)rych maj gasnB kolejne diody. Pod polem wy*or cz jnika wy;wietlana jest akt aln warto;B sygna podawan przez cz jnik poziom gaz . Sygna poziom gaz z cz jnika wy;wietlany w aplikacji jest pokazywany *ez ;rednianiaC poniewa+ jest to warto;B kt)ra mo+e s +yB do kali*racji <poprawnego stawienia= cz jnika poziom na wielozaworze. &atomiast poziom gaz pokazywany na konsolce jest ;redniany takC +e*y nie zmieniaB stan przy chwilowych wahaniach wskazania < ;rednianie jest silne % ok 04 sek nd= std zmiana poziom sygna w programie zostanie przeniesiona na konsolk z op)Pnieniem.

11

&!+!+ "ane# 3a#i(racja

W oknie panel kali*racja znajd je si mapa sterownika gazowego przedstawiajca zale+no;B 7 nkcyjn czas otwarcia wtryskiwacza LmsM w zale+no;ci od warto;ci podci;nienia LkPaM oraz warto;B mno+nika. W prawym dolnym rog widoczne s akt alne warto;ci czas)w otwarcia pierwszego wtryskiwacza *enzynowego <czerwony= i pierwszego wtryskiwacza gazowego <nie*ieski= oraz pasek postp a tokali*racji. 9ielony kwadracik pokaz je akt alne warto;ci ci;nienia i czas)w otwarcia wtryskiwacza *enzynowego. (ostpne s nastp jce przyciskiJ

,A"toka%i#racja. S # tokali*racja liczca poprawk staoczasow dla wtryskiwaczy gazowych na wolnych o*rotach. F nkcja szerzej opisana w rozdziale ,. ,Kas"j #enzyn. % s wa map wtrysk)w *enzynowych z pamici sterownika. ,B%okada. % dotyczy mapy *enzynowejC od chwili zaznaczenia tej opcji nie *d z*ierane kolejne p nkty mapy wtrysk *enzyny. ,Kas"j (az. % s wa map wtrysk)w gazowych z pamici sterownika. ,Kas"j nastawy. - stawia warto;B 1 dla wszystkich p nkt)w mno+nika. ,O#%icz nastawy. -# tomatycznie o*licza i stawia lini mno+nikaC tak a*y zniwelowaB r)+nice pomidzy ze*ranymi mapami *enzyny i gaz .

,wagaA Poni+ej znajd j si warto;ci zapenienia * 7ora mapy *enzyny i gaz w sterownik . :e;li warto;B procentowa zapenienia dla danej mapy wynosi 144V na ekranie nie *d z*ierane j + +adne nowe p nkty. W cel ze*rania nowej mapy gazowej <l * jej akt alnienia=C po ka+dorazowej zmianie warto;ci mno+nika zalecane jest skasowanie dotychczasowej przyciskiem D5as j gazG. Przed ka+dorazowym wykonaniem a tokali*racji zalecane jest skasowanie dotychczasowych mody7ikacji mno+nika przyciskiem D5as j nastawyGC celem poprawnego o*liczenia poprawki. 12

&!+!9 "ane# Osc%#oskop

Po prawej stronie okna oscyloskop znajd j si parametry kt)rych wykresy chcieli*y;my zo*aczyB oraz przyciski zapis C odczyt C zatrzymania i wznowienia wy;wietlania zmieniajcych si w czasie wy*ranych sygna)w. &a wykresie mo+emy zo*aczyB wykresy nastp jcych parametr)w sterownikaJ

%inienie ga ' (kPa) S warto;B ci;nienia gaz <r)+nica ci;nieQ pomidzy red ktoremC a kolektorem dolotowym= Podcinienie (kPa) S ?#P S warto;B a*sol tna ci;nienia w kolektorze dolotowym *ambda + (,) S napicie na sondzie lam*da 1 *ambda - (,) S napicie na sondzie lam*da 2 Wtrysk ben . %czas otwarcia wtryskiwacza *enzynowego Wtrysk ga ' %czas otwarcia wtryskiwacza gazowego Temp. ga ' (/%) temperat ra .P/ na wyj;ci z red ktora Temp. red'kt. (/%) S temperat ra ciekego gaz wewntrz red ktora 0P$ (obr1min) o*roty silnika na min t

1,

&!9 Inne Munkcje dost=pne w oknie g'wn%m

&!9! 3orekcje wtr%skiwacz% gazow%c$

!kno te wy;wietla warto;ci o*liczonej przez a tokali*racj g)wnej poprawki dla wtryskiwaczy gazowych i mo+liwia jej skorygowanie. Poprzez mody7ikacj g)wnej poprawki czas otwarcia wtryskiwacza mo+liwa jest mody7ikacja skad mieszanki na gazie dla poszczeg)lnych cylindr)w. Po odznaczeni opcji !2miana dla ws ystkic3# korekcja taka pozwala zniwelowaB ewent alne r)+nice czas)w wtrysk pomidzy stronami np. w silnikach w kadzie DAG. 5orekcje tak nale+y przeprowadziB Go i#e w%st=puje taka konieczno><H w nastp jcy spos)*J Po przeprowadzeni a tokali*racji na wolnych o*rotach nale+y sprawdziB jakie s czas% wtr%sku (enz%n% na poszczeg)lnych cylindrach przy pracy na *enzynie. Wczajc pojedynczo poszczeg)lne wtryskiwacze gazowe nale+y sprawdziB dla kt)rych cylindr)w wystp j r)+nice czas wtrysk *enzyny po przeczeni na gaz. &ale+y tak do*raB korekcje dla poszczeg)lnych wtryskiwaczyC a*y przy wczani pojedynczo poszczeg)lnych wtryskiwaczy na gaz nie zmienia si czas wtr%sku (enz%n%! ,-A.A /// Opcj= t na#e)% traktowa< jako ostateczno>< tzn! - prz%padku kied% monta) insta#acji jest przeprowadzon% prawidowo4 zosta% w%e#iminowane wsz%stkie pro(#em% mec$aniczne i w da#sz%m cigu w%st=puj r')nice pomi=dz% czasami wtr%sku (enz%n% prz% prac% na gazie d#a poszczeg'#n%c$ wtr%skiwacz%4 dopuszcza#ne jest u)%cie tej opcji! Nie dopuszcza#ne jest np! zastosowanie w=)%k'w pomi=dz% #istw wtr%skow a ko#ektorem r')nej dugo>ci d#a poszczeg'#n%c$ c%#indr'w i niwe#owanie t%c$ r')nic korekcjami d#a poszczeg'#n%c$ wtr%skiwacz% / Lak)e stosowanie tej opcji w prz%padku gd% niekt're e#ement% insta#acji nie s sprawne #u( te) zu)%% si= podczas eksp#oatacji jest nie dopuszcza#ne! ,)%wanie tej opcji w spos'( niezgodn% z opisem mo)e doprowadzi< do uszkodzenia samoc$odu ///! 14

&!9!& -%kres%

F nkcja ta pozwala na prac ze zmaksymalizowan map wtrysk)w oraz oscyloskopem. !pcja przydatna szczeg)lnie w trakcie z*ierania map *enzynowej i gazowej. &!9!* B=d% 'dy sygnalizowane s przez sygna dPwikowyC a sterownik zmienia zasilanie z gaz na *enzyn. "zerwona dioda na przecznik zacznie migaB. &a ikonie zatyt owanej CB=d%D pojawi si czerwona kropka. Po kliknici ikony pojawi si okno z *dami. !kno *d)w zawiera nastp jce polaJ CKas"j #dy.- opcja +ywana do skasowania *d)w kt)re zostay zarejestrowane w sterownik . ,Sy(na ci (y d%a #d&w. % w przypadk zaznaczenia tej opcji sygna dPwikowy * zzera przy wystpieni *d ci;nienia *dzie wczony dop)ki +ytkownik nie wyczy go rcznie przyciskiem. :e;li opcja jest odznaczona w)wczas sygna dPwikowy przy wystpieni *d zostanie wczony jednokrotnie przez kr)tki okres czas . Podczas pracy sterownik mo+e zarejestrowaB nastp jce *dyJ ,B d / cz"jnik cinienia. %*d ci;nienia jest rejestrowany w sterownik w syt acji gdy ci;nienie spada do warto;ci ok 24kPa. Syt acja taka nastp je np. wtedy gdy skoQczy si gaz w z*iornik . W przypadk gdy ci;nienie nie spada a+ tak nisko ale jest poni+ej Tci;nienia minimalnegoT stawianego w aplikacji <domy;lnie 04 kPa= przez okres d +szy ni+ czas *d ci;nienia nastp je przeczenie na *enzyn ale nie jest to rejestrowane jako *d i sterownik przechodzi w try* # to. 1-

,wagaA ' zzer nie sygnaliz je innych *d)w jak *d ci;nienia. ,Brak sy(na" 0P*. %W przypadk kr)tkotrwaego *rak sygna o*rot)w <poni+ej ok. 4 sek nd= sterownik pozostaje na zasilani gazowym z ostatnio zarejestrowanymi o*rotami. :e;li sygna o*rot)w pojawi si przed pywem ok. 4 sek. sterownik a tomatycznie wraca do zasilania gazem. Po pywie ok. 4 sek. je;li sygna o*rot)w nie powr)ci nastp je zamknicie elektrozawor)w i przej;cie na *enzynC a w sterownik rejestrowany jest *d *rak sygna o*rot)w. Po odzyskani sygna o*rot)w sterownik przechodzi w try* # to <czeka na przeczenie na gaz=. ,B d / cz"jnik temperat"ry (az". %wystp je w przypadk odczytania z cz jnika temp. gaz warto;ci z poza dop szczalnego zakres <mo+e *yB spowodowane przez odczenie cz jnika *dP jego szkodzenie=. ,B d / cz"jnik temperat"ry red"ktora. %wystp je w przypadk odczytania z cz jnika temp. red ktora warto;ci z poza dop szczalnego zakres <mo+e *yB spowodowane przez odczenie cz jnika *dP jego szkodzenie=. ,B d /niskie napicie zasi%ania. S napicie na zasilani sterownika spado poni+ej 3 LAM. &ale+y sprawdziB poczenia z pl sem po stacyjce oraz ak m latorem oraz *ezpieczniki. Sterownik nie przeczy si na gaz. ,B d zapis"/odczyt" pamici staej 122P0O*3. % nie powod je przeczenia na *enzyn. &!9!+ Serwis

(aje mo+liwo;B stawienia czas pozostaego do nastpnego przegld technicznego instalacji. Pokaz je ile czas sterownik jePdzi na zasilani *enzynowym i gazowym. 9*li+ajcy si czas przeprowadzenia przegld *dzie sygnalizowany trz%krotn%m s%gnaem (uzzera ki#ka sekund po uruc$omieniu sterownika w tr%(ie Auto. 'dzie to trwao do moment stawienia przez serwisanta czas do nastpnej inspekcji. @nikalne n mery serwisowe komp ter)w P" podczanych do sterownika zapisywane s w jego pamici wraz z dat ostatniego poczeniaC co mo+liwia wykrycie ingerencji +ytkownika w stawienia instalacji przy pomocy komp tera innego ni+ +ywany przez serwis. 10

&!9!9 Odcz%tEFapis

?o+liwy jest zapis akt alnych danych w plik z rozszerzeniem R.Kset przy +yci polecenia !Zapisz.. Wszystkie parametry takie jak warto;ci mno+nikaC poprawekC typy cz jnik)w itd. zostan zapisane w plik . (ane te *d mogy *yB odtworzone w dowolnym momencie za pomoc przycisk ,Odczyt.. W dowolnej chwili mo+emy przywr)ciB stawienia 7a*ryczne sterownika przyciskiem ,'stawienia 4a#ryczne.. 6stnieje te+ mo+liwo;B akt alizacji 7irmwareW sterownika. &!9!8 N=z%ki 6nter7ejs program mo+e *yB wy;wietlany w nastp jcych jzykachJ

polski angielski rosyjski niemiecki t recki czeski sowacki hiszpaQski port galski woski litewski chorwacki

&!9!7 3a#ku#ator >rednic% d%sz wtr%skiwacz% gazow%c$

F nkcja ta pozwala na o*liczenie ;rednicy dyszy wtryskiwacza w zale+no;ci od mocy silnika oraz typ sterowania kadem wtryskowym. ,wagaA #lgorytm o*liczania ;rednicy dysz zakadaC +e ci;nienie na red ktorze zostao stawione 11

na 1 *ar <dla red ktora .P/= l * 1C2 *ar <dla red ktora "&/=C przy czym o*liczone warto;ci s warto;ciami przy*li+onymi. Fa#ecane jest zacz< rozwiercanie d%sz od minima#nie mniejszej >rednic% ni) podana w programie i potem w zale+no;ci od kom nikat)w podczas a tokali*racji na wolnych o*rotach ewent alnie zwikszaB j o skok ok. 4C2 mm. &!9!5 "omoc !twiera katalog zawierajcy instr kcj o*s gi program sterownika. &!9!: InMormacje o Mirmie 9awiera in7ormacje o oddziaach 7irmy D> ropegas Sp. z.o.oGC cznie z adresamiC e%mail oraz innymi in7ormacjami kontaktowymi. oraz schemat podczenia wizki

*!Autoka#i(racja

W zakadce 4alibrac5a znajd j si trzy mapyJ mapa mno+nika S kolor nie*ieski mapa czas)w wtrysk *enzynowego <na *enzynie= S kolor czerwony mapa czas)w wtrysk *enzynowego <na gazie= S kolor jasnonie*ieski

12

?apa mno+nika jest kolor nie*ieskiego. (o tej mapy przyporzdkowana jest lewa o; danych czyli $no6nik i o; dolna czyli % as wtrysk' (ms). ?apa mno+nika s +y do stawiania mno+nika dla danego czas wtrysk *enzyny. (o stawiania mno+nika s + p nkty znajd jce si na mapie <nie*ieskie= rozmieszczone z odstpami co 1 ms. #*y m)c przes waB dany p nkt nale+y go najpierw zaznaczyB poprzez kliknicie na niego lewym klawiszem myszy. Przytrzym jc lewy klawisz myszy mo+emy przes waB dany p nkt w pionie. (o przes wania p nkt)w na mapie przy pomocy klawiat ry s + nastp jce klawiszeJ X % strzaka w lewo %zmiana aktywnego p nkt na wcze;niejszy o 1 ms <zmiana czas wtrysk = Y % strzaka w prawo %zmiana aktywnego p nkt na p)Pniejszy o 1ms <zmiana czas wtrysk = Z % strzaka w d) %zmniejszenie mno+nika dla danego czas)w wtrysk <np. stawienie warto;ci mno+nika 4C2 spowod je skr)cenie czas otwarcia wtryskiwacza gazowego dla danego czas otwarcia o 24V= [ % strzaka w g)r %zwikszenie mno+nika dla danego czas)w wtrysk <np. stawienie warto;ci mno+nika 1C2 spowod je wyd +enie czas otwarcia wtryskiwacza gazowego dla danego czas otwarcia o 24V= DPage @pG S podniesienie caej linii mno+nika do g)ry DPage (ownG S op szczenie caej linii mno+nika do do !pr)cz mapy mno+nika w oknie znajd j si te+ dwie inne mapy. ?apa kolor czerwonego to mapa czas)w wtrysk *enzyny <na *enzynie=. (o mapy przyporzdkowane s o; prawa "i;nienie kolektora LkPaM oraz o; dolna czas wtrysk LmsM. ?apa skada si z czerwonych p nkt)w. Sterownik po ze*rani mapy rys je j lini cig. #nalogicznie jest z tzw. map gazow <map czas)w wtrysk *enzyny na gazie=C kt)ra jest kolor nie*ieskiego. W oknie mapy widoczny jest r)wnie+ tworzony z dw)ch prostopadych linii znacznikC kt)rego pozycja zmienia si w osi poziomej od ci;nienia kolektoraC a w osi pionowej od czas)w wtrysk *enzyny. :est on *ardzo przydatny przy z*ierani mapy poniewa+ pokaz je przy jakim o*ci+eni i na jakich czasach wtrysk prac je silnik. &a mapie znajd j si r)wnie+ przyciski ,Kas"j #enzyn# i ,Kas"j (az.C kt)re s + do skasowania mapy *enzynowej i mapy gazowej. !*ok przycisk znajd je si r)wnie+ pole wy*or ,B%okada.C kt)re s +y do za*lokowania mapy *enzyny. Po zaznaczeni tej opcji sterownik *dzie j + mody7ikowa mapy *enzyny. W zakadce !4alibrac5a# znajd je si przycisk ,A"toka%i#racja.. Wci;nicie go spowod je rozpoczcie proces a tokali*racji. W prawym dolnym rog okna znajd je si pasek postp proces kali*racji. Przed rozpoczciem a tokali*racji nale+y r chomiB silnik i poczekaB a+ sonda lam*da zacznie pracowaB. War nkiem rozpoczcia a tokali*racji jest osignicie przez reduktor temperatur% co najmniej 9; st! C! Podczas wykonywania a tokali*racji silnik powinien pracowa< na wo#n%c$ o(rotac$C nie nale+y zwikszaB o*rot)wC trze*a wyczyB klimatyzacjC ;wiataC nie nale+y wykonywaB r ch)w kierownic gdy+ mo+e to spowodowaB *dne dziaanie proces a tokali*racji. Podczas przeprowadzania a tokali*racji sterownik kilkakrotnie przecza zasilanie midzy *enzynowym a gazowym w cel o*liczenia g)wnej poprawki czas otwarcia wtryskiwaczy gazowych. :est to poprawka staoczasowa i okre;la o ile milisek ndach wyd +ane s czasy wtrysk)w .P/ wzgldem czas)w *enzynowych. Przy prawidowym do*orze ci;nienia red ktora i ;rednicy dysz wtryskiwaczy dla danej mocy silnika g)wna poprawka powinna zawieraB si pomidzy 4C- a 2C- ms <zalecana 4C-%1C- ms=. :e;li o*liczona poprawka jest mniejsza od warto>ci ;49 msC oznacza to +e powinni;my zmieni< d%sze wtr%skiwacza na mniejsze l * zmniejszyB ci;nienie red ktora <nie zaleca si zmniejszania ci;nienia red ktora poni+ej warto;ci 1 *ar=. :e;li 13

o*liczona poprawka jest wi=ksza od &49 ms4 oznacza to +e powinni;my zwi=ksz%< >rednic= d%sz% wtr%skiwacza l * zwikszyB ci;nienie red ktora. ,wagaA Przy nieodpowiednio do*ranych dyszach niekt)re a ta mog gasnB w trakcie a tokali*racji podczas pierwszego przeczenia jednocze;nie wszystkich cylindr)w na gaz. #*y mimo wszystko wym siB dokoQczenie a tokali*racji i o*liczenie poprawki nale+y przez cay czas trwania a tokali*racji trzymywaB podwy+szone o*roty silnika o staej warto;ci <np. 2-44%,444 o*r8min.=. :ednak po sprawdzeni o*liczonej poprawki nale+y dokonaB zmiany ;rednicy dysz *dP ci;nienia red ktora po czym ponownie wykonaB a tokali*racj. ,wagaA "rzed ka)d pr'( ponownej autoka#i(racji na#e)% ustawi< poprawk= staoczasow z powrotem na 4; ms oraz u)%< prz%cisku CSkasuj nastaw%D!

*! Fe(ranie map% czas'w wtr%sk'w (enz%n% na (enz%nie Gmapa (enz%nowaH

Po wykonani proces a tokali*racji na#e)% w%kasowa< map= (enz%now i gazow w sterownik a nastpnie przeczyB samoch)d na *enzyn i jePdziB nim ok. 1-%24 min w cel ze*rania mapy *enzynowej. ,wagaA W przypadk gdy nie wykas jemy mapy *enzynowej 8 gazowejC przed rozpoczciem mapowania w trakcie jazdyC a a to pracowao przez d gi czas na *ieg jaowym na *enzynie 8 gazieC mo+emy mieB pro*lem z ze*raniem p nkt)w w caym zakresie otwarcia czas)w wtrysk . Przy z*ierani mapy nale+y staraB si jechaB na jednym *ieg np. na 4 i nale+y jechaB w ten spos)* a*y sonda lam*da DpracowaaG tzn. zmieniaa sw)j stan z *ogiej na *ogat. Podczas z*ierania mapy powinny pojawiaB si czerwone p nkty w penym zakresie otwarB wtryskiwaczy *enzynowych. W cel szy*szego ze*rania mapy nale+y tak do*ieraB o*ci+enia samochod a*y z*ieraB p nkty w tym miejsc gdzie mamy p ste miejsca. F(ieranie map od(%wa si (ez udziau programu diagnost%cznego4 d#atego mo)na to w%kon%wa< (ez podczonego komputera. :ednak wykon jc t czynno;B z podczonym komp terem i programem diagnostycznym mo+emy to zro*iB d +o szy*ciej i dokadnie widzimy co si dzieje z samochodem. ?o+emy stwierdziBC +e ze*rana ilo;B p nkt)w jest wystarczajcaC gdy mapa zostanie wyrysowana czerwon lini cig *ez widocznych ostrych zaamaQ w osi poziomej. (okadno;B wyrysowanej linii zale+y od ilo;ci ze*ranych p nkt)w w danym zakresie. 6m wicej p nkt)w z*ierzemy w danym zakresieC tym wiksza *dzie dokadno;B wyrysowanej linii mapy *enzynowej. ,wagaA 9alecane jest ze*ranie 144V mapy *enzynowej.

*!& Fe(ranie map% czas'w wtr%sk'w (enz%n% na gazie Gmapa gazowaH

Po ze*rani mapy *enzynowej przeczamy samoch)d na gaz i zaczynamy analogicznie jak wcze;niej z*ieraB map gazow. ?ap gazow nale+y z*ieraB w identycznych war nkach drogowych z podo*nymi o*ci+eniami jak z*ierana *ya mapa *enzynowa. ?apa gazowa rysowana jest jasnonie*ieskimi p nktami. Po ze*rani wystarczajcej ilo;ci p nkt)w mapa zostanie wyrysowana lini cig. ?o+emy stwierdziBC +e ze*rana ilo;B p nkt)w jest wystarczajcaC gdy mapa zostanie wyrysowana jasnonie*iesk lini cigC *ez widocznych ostrych zaamaQ w osi poziomej. (okadno;B wyrysowanej linii zale+y od ilo;ci ze*ranych p nkt)w w danym zakresie. 6m wicej p nkt)w z*ierzemy w danym zakresieC tym wiksza *dzie dokadno;B wyrysowanej linii mapy gazowej. ,wagaA Po dokonani jakiejkolwiek zmiany mno+nika zalecane jest skasowanie i ponowne ze(ranie map% gazowej celem jej akt alnienia <zwaszcza gdy wskaPnik procentowy zapenienia * 7ora mapy gazowej jest *liski 144V=

24

*!* 3or%gowanie map% gazu prz% u)%ciu mno)nika! O(#iczanie nastaw'w!

Przy prawidowo do*ranych parametrach ci;nienia gaz i ;rednicy dysz wtryskiwaczy <co wyka+e o*liczona po a tokali*racji g)wna poprawka= mapa *enzynowa i gazowa powinny si pokryB. W przypadk gdy mapy nie pokrywaj si <roz*ie+no;ci midzy liniami s d +e= mo+emy skorzystaB z opcji ,O#%icz nastawy.. "zasy otwarcia wtryskiwaczy gazowych zostan skorygowane procentowo w zale+no;ci od odlego;ci pomidzy liniami *enzyny i gaz tam gdzie odlego;B midzy nimi jest z*yt d +a. Po wprowadzeni o*liczonych nastaw do sterownika mo+emy skasowaB map gazow i ponownie wykonaB jazd na gazie. ?apy powinny si pokryB. Podczas z*ierani mapy gazowej gdy mamy podczony komp ter i r chomiony program diagnostyczny mo+emy tak+e rcznie na *ie+co w trakcie z*ierania mapy gazowej korygowaB charakterystyk mno+nika gdy widzimyC +e z*ierane nie*ieskie p nkty nie pokrywaj si z map *enzynow.

*!+ R=czne ustawianie sterownika

@stawienie sterownika tak jak przy poprzedniej metodzie rozpoczynamy od a tokali*racji na wolnych o*rotach <jest ona konieczna do prawidowej pracy sterownikaC patrz p nkt ,=. &astpnie je+eli proces a tokali*racji prze*ieg pomy;lnie i warto;ci g)wnej poprawki mieszcz si w zalecanym zakresie przeczamy samoch)d na *enzyn i wyje+d+amy nim na jazd. @stawianie charakterystyki mno+nika przeprowadzamy w nastp jcy spos)*J jedziemy samochodem na *enzynieC staramy si trzymywaB stae o*ci+enie silnika tzn. czasy wtrysk *enzyny powinny *yB sta*ilizowane. Eak do*ieramy o*ci+enieC a*y czas wtrysk *enzyny *yy np. okoo - ms. 21

!kre;lenie czas)w wtrysk *enzyny atwi nam znacznik tworzony z dw)ch prostopadle przecinajcych si liniiC kt)rego pozycja w osi poziomej zale+y od czas)w wtrysk . &astpnie przeczamy samoch)d na gaz i o*serw jemy czy znacznik nie zmieni swojej pozycji w osi czas wtrysk C czyli czy nie zmieni si czas wtrysk *enzyny. :e+eli czas wtrysk *enzyny zmniejszy si <znacznik przes n si w lewo= to oznaczaC +e dla danych czas)w wtrysk *enzyny mno+nik jest z*yt d +y <mieszanka jest z*yt *ogata=. &ale+y w takim przypadk skorygowaB mno+nik w naszym przypadk dla czas - ms do do . :e+eli po przeczeni z *enzyny na gaz znacznik przes wa si w prawo to oznaczaC +e mieszanka jest z*yt *oga i nale+y podnie;B map mno+nika do g)ry dla danych czas)w wtrysk . Proced r opisan powy+ej nale+y przeprowadziB dla kilk czas)w wtrysk poczwszy od p nkt stawionego na wolnych o*rotachC a+ do czas)w wtrysk przy maksymalnym o*ci+eni . ?o+na np. sprawdziB map mno+nika co 2 ms poczwszy od czas wtrysk na wolnych o*rotach. Po przeprowadzeni opisywanego stawiania rcznego sterownika mapy *enzynowa i gazowa powinny pokrywaB si.

*!9 Centra#ka ?ID

W skad centralki .>( wchodzJ \ .inijka .>( wskaz jca poziom gaz \ Przycisk s +cy do zmiany paliwa jakim zasilane jest a to. Przyci;niecie przecza na *enzyn l * na gaz <w tr%( Auto=. .inijka .>( S pokaz je akt alny poziom gaz w z*iornik . , ;wiecce si zielone diody oznaczaj peen z*iornikC ;wiecca si stale dioda czerwona oznacza rezerw. (ioda .>( czerwonaS pokaz je akt alny stan pracyJ \ 9gaszona S samoch)d prac je na *enzynie \ Wolne miganie <1 raz na sek nd= S Sterownik jest w try*ie a to i oczek je na war nki do przeczenia na gaz. Przy zimnym silnik sterownik oczek je na osignicie stawionej przez +ytkownika minimalnej temperat ry red ktora. Przy silnik rozgrzanym <temperat ra red ktora wynosi co najmniej -4 st. "= je;li zostay osignite o*roty do przeczenia na gazC po pywie sek nd zostan otwarte elektrozaworyC po pywie kolejnych - sek nd nastpi przeczenie na gaz. \ Szy*kie miganie <2 razy na sek nd= %Przy temperat rze red ktora poni+ej -4 st. "C po osignici stawionej temperat ry red ktoraC sterownik oczek je na pynicie stawionego czas przeczenia na gaz. :e;li temperat ra red ktora jest ni+sza ni+ -4 st. "C dodatkowo do przeczenia doliczony zostanie czas rozgrzewania wtryskiwaczy gazowych <je;li opcja zostaa zaznaczona=. Po pynici tego czas je;li zostan osignite stawione o*roty przeczenia na gazC sterownik przeczy si na gaz. ,wagaA Po sygnalizacji * zzera szy*kie miganie oznacza *d sterownika <przeczenie na *enzyn od niskiego ci;nienia %*rak gaz w z*iornik = \ 9apalona cigle S samoch)d prac je na gazie Sterownik zapamit je ostanie stawienie paliwa przed wyczeniem napicia po kl czyk . ,wagaA A(% uruc$omi< samoc$'d od razu na gazie <try* awaryjny np. szkodzenie pompy paliwa= na#e)% prz% w%czon%m zaponie nacisn< prz%cisk na centra#ce i trz%majc go wcz%< zapon. (ioda na centralce powinna za;wieciB si na stae. Po wykryci o*rot)w silnika sterownik zacza elektrozawory i silnik r chamia si na gazie. W try*ie awaryjnym nie ma mo+liwo;ci przeczenia samochod na *enzyn. Po zgaszeni silnika try* awaryjny zostaje wyczony. 22

+! 2apa czas'w wtr%sku w za#e)no>ci od o(rot'w si#nika

Sterownik !S"#$%& !'( "#& mo+liwia *ardzo precyzyjne dostrojenie mieszanki w ka+dym zakresie o*ci+eQ silnika. S +y do tego mapa poprawek znajd jca si na zakadce ] 2apa^ <opcja na haso=. &a rys nk powy+ej widaB przykadow map poprawekC kt)ra powod je wz*ogacenie mieszanki .P/ w zakresie wysokich o*ci+eQ i o*rot)w do 1-V. 9a pomoc mapy mo+na korygowaB mieszank .P/ w zakresie S9;O do P9;O! >dytowanie kom)rek mapy od*ywa si w nastp jcy spos)*J 1= Prawym klawiszem myszy zaznaczamy o*szar w kt)rym chcemy wprowadziB korekt procentow. 2= .ewym klawiszem myszy klikamy na dowolnej z zaznaczonych kom)rek. ,= @kaz je nam si men podrczne z kt)rego mo+emy wy*raB nastp jce opcjeJ a= C5odaj. -dodaje wpisan warto;B procentow do kom)rek z danego o*szar *= ,Odejmij.%odejm je wpisan warto;B procentow do kom)rek z danego o*szar c= D'staw.%@stawia wszystkie zaznaczone kom)rki w danym o*szarze na dan warto;B d7 !Kas"j poprawki./%@stawia wszystkie zaznaczone kom)rki w danym o*szarze na 4V

2,

Po zaznaczeni o*szar na mapie mo+liwa jest mody7ikacja za pomoc klawiszy Page @p i Page (own J Page 8p % zwiksza warto;B o 1V Page 9own S zmniejsza warto;B o 1V ,wagaA .'wna poprawka staoczasowa Gw msH oraz procentowe poprawki mno)nika Gzakadka 3a#i(racjaH oraz od o(rot'w Gzakadka 2apaH sumuj si= daj< w rezu#tacie czas otwarcia wtr%skiwacza gazowego!

24

9! ,stawienia zaawansowane

W zakadce zaawansowane znajdziemy nastp jce opcje <dostpne na haso=J 1=,0oz(rzewanie wtryskiwaczy. %Po zaznaczeni tej opcji mo+emy stawiB czas przez jaki maj *yB na cewki listwy wtryskowej maj *yB podawane pojedyncze imp lsy <na tyle kr)tkieC +e nie powod jce otwarcia wtryskiwacza= rozgrzewajce listw wtryskow przed pierwszym przeczeniem na gaz Go i#e temperatura reduktora jest mniejsza ni) 9; st! CH. !dpowiednia d go;B imp ls)w jest a tomatycznie do*ierana do wy*ranego w zakadce Panel :a typ listwy wtryskowej. 2=,Poprawki od cinienia. %opcje mo+liwiajce wprowadzenie nastp jcych poprawek od ci;nienia r)+nicowegoJ ,$inienie ro#ocze. %ci;nienie gaz na listwie wtryskiwaczy podczas pracy na gazie na wolnych o*rotach. (omy;lnie stawione na 144kPa i tak powinno si wyreg lowaB red ktor. ,Poprawka. %!pis je wz*ogacenie mieszankiC kiedy ci;nienie na listwie zaczyna spadaB. PrzykadyJ a= %inienie roboc e S 144kPaC Poprawka S 1 -Q przy spadk ci;nienia do 34kPa czasy wtrysk gaz zostan wyd +one o 14V *= %inienie roboc e S 144kPaC PoprawkaS 4.2 -Q przy spadk ci;nienia do 34kPa czasy wtrysk gaz zostan wyd +one o 2V c= %inienie roboc e S 144kPaC Poprawka S 1 -Q przy spadk ci;nienia do 3-kPa czasy wtrysk gaz zostan wyd +one o -V d= %inienie roboc e S 144kPaC PoprawkaS 4.2 -Q przy spadk ci;nienia do 3-kPa czasy wtrysk gaz zostan wyd +one o 1V W przypadk poprawnie do*ranych wtryskiwaczy .P/ poprawka ma warto;B 1. 2-

W trakcie a tokali*racji "inienie roboc e jest stawiana na warto;B ci;nienia red ktora przy minimalnym o*ci+eni <wolne o*roty=. ,= D!ry# -ast. %!pcja mo+liwia skr)cenie czas trwania try* # to <oczekiwania na przeczenie na gaz przy temperat rze red ktora= z 14 do , sek nd. 4= ,O#s"(a c"t/o44 na #enzynie. %opcja ta mo+e *yB +yteczna w przypadk zastosowania red ktora<)w= silnie podnoszcych ci;nienie na listwie wtryskiwaczy .P/ przy wej;ci w war nki c t%o77. :e;li ci;nienie red ktora <r)+nicowe= przekroczy warto;B podan w pol !%inienie pr y c't-o;;# sterownik zamyka wtryskiwacze gazowe i przecza si na zasilanie *enzynowe. Po pywie ilo;ci czas wpisanego w pole !Powrt na ga # sterownik natychmiastowo wraca na zasilanie gazowe. -= ,*inima%ny czas wtrysk" (azowe(o. %Parametr ten okre;la minimalny czas otwarcia wtryskiwaczy .P/. ?o+e *yB stawiany w przypadk C gdy przy kr)tkich czasach wtrysk)w *enzynowychC czasy wtrysk .P/ s *liskie mniejsze ni+ minimalny czas otwarcia wtryskiwacza .P/C co mo+e powodowaB jego ga;nicie <np. przy wyj;ci z c t%o77=. Przykadowo przy stawieni czas min. czas wtrysk gazowego na ,C1 msC w przypadk o*liczenia przez sterownik czas otwarcia wtryskiwacza gazowego poni+ej ,C1 ms <np. 2C2 ms= otwieraB si on *dzie przez czas nie kr)tszy ni+ ,C1 ms. ,wagaA (la wtryskiwaczy typ A#.E>5 parametr ten nie powinien *yB wikszy ni+ ,C2 ms. 0= ,6(norowanie imp"%s&w #enzyny poni7ej. -Parametr ten okre;la minimalny czas wtrysk *enzynowegoC kt)ry zostanie za wa+ony przez sterownik i przeniesiony na wtryskiwacze .P/. !pcja powinna *yB aktywniona w przypadk gdy sterownik *enzynowy gener je *ardzo kr)tkie imp lsy na wtryskiwaczach *enzynowych <od 4C, ms do 1 ms=C co nie powod je 7aktycznego dawkowania paliwa ale po dodani poprawek na .P/ mo+e spowodowaB niepotrze*ny wtrysk paliwa <niepeny c t%o77=. (omy;lna warto;B D4G oznaczaC +e ka+dy imp ls wtryskiwacza *enzynowego zostanie przeniesiony na wtryskiwacz .P/. ,wagaA ?aksymalna warto;B tego parametr to D1C3G ms. 1= ,O#s"(a wtrysk" ci (e(o #enzyny. /!pcja ta powinna *yB stosowana wycznie w a tach w kt)rych wystp je zjawisko cigego wtrysk *enzyny powod jce ga;nicie silnika podczas zasilania gazem. 9jawisko wtrysk cigego zachodzi g)wnie w a tach po t ning silnika. 2= ,Jednorazowe wz#o(acenie. %Po aktywnieni tej opcji po pierwszym przeczeni z *enzyny na gaz mieszanka zostanie wz*ogacona procentowo poprzez wyd +enie czas otwarcia wtryskiwaczy gazowych o wy*ran warto;B <w V=. Przez okre;lony w pol pr e warto;B czas warto;B wz*ogacenia *dzie maleB liniowo do 4V wraz z pywem czas . Przykadowo przy stawieni wz*ogacenia na 24V przez 24 sek nd w 4 sek ndzie po przeczeni czasy wtrysk gaz *d wyd +one o 24VC po 14 sek ndach wz*ogacenie *dzie wynosiB 14VC po 1- sek ndach -VC a*y w 4 wynie;B 4V.

20

8! Cz%tanie korekt z OBD prz% u)%ciu magistra#i CAN

Sterownik !S"#$%& !'( "#& mo+liwia podczenie si do system !'( za pomoc magistrali "#& oraz wczytania *ie+cych parametr)w pracy i kod)w *d)w !'(. W cel skorzystania z tych mo+liwo;ci nale+yC za pomoc przewod)w CAN ?ow i CAN Rig$ wizki system !S"#$%& !'( "#&C podczyB si do zcza !'(. Po podczeni si do system !'( i stawieni opcji DOB5 po czone. mo+emy o*serwowaB wy*rane parametry w aplikacji. Po wci;nici przycisk ,Wczytaj #dy OB5. mamy mo+liwo;B odczytania zapisanych w sterownik *enzynowym *d)w !'(C a przy +yci przycisk DKas"j #dy OB5. wykasowaB je z pamici sterownika. Przy wczeni opcji ,$zytanie korekty z OB5. mamy mo+liwo;B akt alizowania kr)tkoterminowych i d goterminowych korektor)w mieszanki w wy*ranym zakresie w okre;lonych odstpach czasowych. W e7ekcie po r chomieni tej opcji dokon je si samodzielna a toadaptacja sterownika gazowego w czasie rzecz%wist%m! Przy sprawnychC poprawnie do*ranych i zamontowanych mechanicznych komponentach instalacji gazowej pozwala to na wyeliminowanie zapalania si kontrolki 2I? <Dcheck engineG= podczas jazdy na gazie. &ale+y zaznaczyB i+ do spenienia norm emisji spalin wymaganych przez prod cent)w najnowszych a t wymagane jest +ycie precyzyjnych wtryskiwaczy gaz oraz stosowanie wycznie red ktor)w o wydajno;ci odpowiedniej do mocy silnika pojazd . ,wagaA !pcja !% ytanie korekt <=9# mo+e *yB zastosowana LJ?3O w a tach posiadajcych !'( na magistrali "#&C poniewa+ tylko ten typ magistrali jest w stanie zapewniB odpowiedni szy*ko;B kom nikacji ze sterownikiem. War nkiem sk tecznego dziaania tej 7 nkcji jest prawidowo przeprowadzona a tokali*racja na wolnych o*rotach oraz dokonanie ew. korekt mno+nika a*y linie *enzyny i gaz pokryway si.

21

9alecan warto;ci dla ,Akt"a%izowanie korekt z OB5. jest okres czas co - sek nd <co jaki czas odczytana jest ;redniona korekta z nastaw d goterminowych=C natomiast zakres ,*aksyma%ne korekty od OB5. nie powinien *yB wikszy ni+ 1-V <warto;ci korekt czas)w wtrysk)w spoza zakres tej warto;ci *d traktowane jako ta maksymalna warto;B=. Sterownik odczyt je warto;ci korektor)w mieszanki z !'( i dostosow je czasy wtrysk gaz C tak a*y parametry DShort Eime F el ErimG <SEFE= i D.ong Eime F el ErimG <.EFE= oscyloway jak naj*li+ej oczekiwanych warto;ci 7a*rycznych dla danego a ta. 5orektory mieszanki SEFE i .EFE odnosz si do poprawek dynamicznie nanoszonych do ta*eli czas)w wtrysk w oryginalnym sterownik *enzynowym dokonywanych celem zyskania mieszanki stechiometrycznej z*li+onej skadem do idealnej <14C1J1=. &astawy kr)tkoterminowe <SEFE= odnosz si do poprawek nanoszonych w odpowiedzi na chwilowe war nki jazdy <np. nage przy;pieszanieC hamowanie=. ( goterminowe nastawy <.EFE= s stosowane dla war nk)w pan jcych przez d +szy okres czas <np. podczas pracy silnika na *ieg jaowym= i stanowi ;rednion warto;B nastaw kr)tkoterminowych. &astawy wyra+ane s w procentach. (odatnia warto;B oznaczaC +e w danej chwili mieszanka jest z*yt *oga i komp ter *enzynowy stara si wyd +yB czas wtrysk celem jej wz*ogacenia. Warto;B jemna oznacza mieszank z*yt *ogat i komp ter stara si skr)ciB czas wtrysk celem jej z *o+enia. Pojcie *ank)w odnosi si do silnik)w widlastych. "ylinder oznaczony jako pierwszy zawsze powinien znajdowaB si w *ank pierwszym. Silniki w kadzie A powinny mieB przydzielon jedn stron <cylindry od 1 do , l * od 1 do 4 = do *ank 1C dr g stron <cylindry od 4 do 0 l * od - do 2= do *ank dr giego. Silniki w kadzie rzdowym powinny mieB wszystkie cylindry przydzielone do *ank pierwszego. #lgorytm adaptowania sterownika w zale+no;ci od nastaw)w !'( polega na o*serwowani akt alnych korekt czas)w wtrysk kr)tkoterminowch <nastawy szy*kie= i d goterminowych <nastawy wolne= i w zale+no;ci od ich warto;ci wyd +ani *dP skracani czas otwarcia wtryskiwaczy *enzynowychC co przekada si na czas otwarcia wtryskiwaczy gazowych. W e7ekcie z *o+ana l * wz*ogacana jest mieszankaC a*y trzymaB korekty czas)w wtrysk w wy*ranym zakresie. Przykadowo je;li nastawy d goterminowe s z*yt mocno wychylone w kier nk dodatnimC algorytm zwiksza czas otwarcia wtrysk gazowegoC a*y wz*ogaciB mieszankC wic nastawy id w kier nk jemnym <malej=. :e;li nastawy wychylaj si w kier nk jemnymC algorytm skraca czas otwarcia wtrysk gazowegoC a*y z *o+yB mieszankC wic nastawy id w kier nk dodatnim <rosn=. #kt aln warto;B wyliczonych korekt powinni;my co jaki; czas kontrolowaB. 9*yt d +a warto;B wyliczonych korekt mo+e ;wiadczyB o potrze*ie dokonania poprawek mechanicznych w instalacji gazowej.

22

8! Opis zcza OBD II

"in + - 2ASA "in 9 - 2ASA "in 8 - CAN Rig$ GN-&&5+H -przew'd (ia% "in + - CAN ?ow GN-&&5+H -przew'd )'t% "in 8 - P &S Ne)e#i samoc$'d ma OBD na magistra#i CAN to na pinac$ 8 i + powinno (%< napi=cie P&!9S wzg#=dem mas%! System !'( na magistrali "#& zosta wprowadzony w @S# pocztkowo w niekt)rych pojazdach prod kowanych po 244, rok . # od rok 2442 jest o*owizkowy we wszystkich nowych samochodach prod kowanych na rynek @S#. W a tach e ropejskich nie ma jeszcze takiego wymog <pocztek 2442 r.= i z samochod)w sprzedawanych na rynk e ropejskim posiadaj je samochody prod kowane przez koncerny japoQskie i koreaQskie.

23