Jak napisa wypracowanie maturalne? Krtki poradnik dla maturzystw.

1. Pierwszy krok na drodze do napisania dobrego wypracowania to wnikliwa analiza tematu.

Temat zawiera polecenia (czyli precyzuje, jakie zadania naley wykona) i wyznacza zakres materiau literackiego (precyzuje, jak szeroki materia literacki naley podda analizie) . Na egzaminie maturalnym najczciej naley odwoa si do caego utworu literackiego, z ktrego pochodzi zamieszczony w arkuszu fragment. Poniej zostay zamieszczone przykadowe tematy maturalne. Polecenia i zakres materiau zostay podkrelone. Wizerunek kraju lat dziecinnych w Panu Tadeuszu Adama Mickiewicza. Interpretujc podane fragmenty, rozwa zwizek dowiadcze emigracyjnych z obrazem utraconej ojczyzny. Wnioski z analizy odnie do caej epopei. Carska Rosja i jej stolica. Na podstawie zaczonych fragmentw Pana Tadeusza i Dziadw cz. III napisz, czym charakteryzowao si ycie ludzi w Rosji pocztku XIX wieku. Spoeczestwo polskie w krzywym zwierciadle. Co i w jaki sposb krytykuje Ignacy Krasicki w Palinodii? Obraz Polakw wyaniajcy si z podanych fragmentw utworu skonfrontuj z ich wizerunkiem zawartym w innych znanych Ci satyrach tego poety. Czym dla bohaterw Lalki Bolesawa Prusa s mio i maestwo? Zanalizuj podane fragmenty utworu, odwoujc si do swojej wiedzy o wskazanych w nich postaciach. Analizujc wypowiedzi bohaterw romantycznych, porwnaj postaw Kordiana i Ma. W interpretacyjnych wnioskach wykorzystaj wiedz o utworach, z ktrych pochodz fragmenty. Jaki obraz Polski XVII wieku wyania si z powieci Henryka Sienkiewicza? Punktem wyjcia swoich rozwaa uczy wnioski z analizy podanych fragmentw powieci. Zwr uwag na ich znaczenie dla caoci utworu. WANE! Kilkakrotnie przeczytaj temat i ustal jakie zadania musisz wykona i jaki zakres materiau musisz uwzgldni.

2. Drugi krok to praca z tekstem.

Naley dokadnie i kilkakrotnie przeczyta zamieszczony tekst. Podczas czytania wskazane jest zaznaczanie fragmentw odnoszcych si bezporednio do tematu. Zaznaczone (podkrelone) w tekcie fragmenty nie mog zosta przepisane jako cz wypracowania, maj posuy do formuowania wnioskw zwizanych z tematem. Mona oczywicie cytowa krtkie fragmenty tekstu, ale trzeba pamita o umieszczeniu ich w cudzysowie.

Strona 1 z 2

WANE! Tekst w arkuszu moesz podkrela, na marginesie wolno Ci sporzdza krtkie notatki, zapisywa wnioski, ktre wykorzystasz przy redagowaniu pracy.

3. Krok trzeci to redagowanie pracy.

Naley pamita o trjdzielnej kompozycji wypracowania oraz o zachowaniu waciwych proporcji pomidzy poszczeglnymi czciami (wstpem rozwiniciem i zakoczeniem). W rozwiniciu powinny zosta wykorzystane wnioski z analizy tekstu. Naley dokona selekcji zgromadzonego materiau, przywoa tylko te treci, ktre s zwizane z omawianymi zagadnieniami Warto take umiejscowi podany fragment w caoci utworu, oglnie nakreli problem, ktrego fragment dotyczy oraz krtko przedstawi bohaterw. Oczywicie wskazwki te dotycz utworw prozatorskich. W przypadku poezji naley okreli podmiot mwicy, sytuacj liryczn, adresata lirycznego. Jeli temat tego wymaga, naley odwoa si do caoci utworu, ktrego fragment jest analizowany, ale trzeba przywoa tylko fakty istotne z punktu widzenia tematu. Warto posuy si terminologi teoretyczno - literack, dotyczc m.in.: sytuacji nadawczo-odbiorczej (np. narrator pierwszoosobowy, podmiot zbiorowy, adresat liryczny); wiata przedstawionego (np. fabua, wtek); rodzaju i gatunku (np. liryka, epika, dramat, nowela, sonet, komedia); rodkw stylistycznych (np. metafora, wyliczenie). Naley zadba o czytelny podzia akapitowy. WANE! Pamitaj, napisanie pracy maturalnej nie polega na streszczaniu utworw.

4. Krok czwarty to poprawa pracy.

Za prawdziwy fina realizacji zadania naley uzna sprawdzenie i korekt pracy. Naley uwanie przeczyta swoje wypracowanie przed oddaniem, poprawi bdy jzykowe i wyeliminowa powtarzajce si myli. WANE! Pamitaj, e moesz skorzysta ze sownika ortograficznego i poprawnej polszczyzny. Twoja praca nie moe by krtsza ni 250 sw. POWODZENIA!

Autor opracowania: Agnieszka Kapon, Zesp Szk Mechanicznych w Rzeszowie

Strona 2 z 2