SZEREG NAPICIOWY METALI OGNIWA GALWANICZNE

Opracowanie: dr in. Krystyna Moskwa, dr in. Bogusaw Mazurkiewicz CZ TEORETYCZNA. 1. Potencja elektrochemiczny metali. Kady metal zanurzony w elektrolicie posiada pewien potencja. Potencja ten jest zwizany z reakcj utlenienia lub redukcji metalu, bd te orientacj czsteczek z roztworu i jest rwny rnicy potencjau na granicy faz metal/roztwr. Praca przejcia przez granic faz jonu lub elektronu posiada natur chemiczn i elektryczn. W zwizku z tym potencja ten definiujemy jako potencja elektrochemiczny. Wymiana adunkw jest zwizana z reakcj utlenienia (oddawania elektronw) i redukcji (pobierania elektronw). Jeli nie ma odpywu elektronw z elektrody, midzy obu przeciwnie skierowanymi reakcjami ustali si rwnowaga: +n Me Me + ne Prowadzi to do powstania rnicy potencjaw midzy metalem a roztworem. Jeli rozpatrujemy ukad metal - sl jonw wasnych, to na podstawie rozwaa termodynamicznych mona poda rwnanie okrelajce zaleno potencjau metalu od aktywnoci jego jonw w roztworze. Jest to potencja odwracalny metalu i opisuje go rwnanie Nernsta:
E = E o + 2,303 RT log a +n Me nF

Me / Me n

gdzie:

- potencja elektrody E - potencja normalny elektrody, staa warto charakterystyczna dla danego metalu R - uniwersalna staa gazowa T - temperatura bezwzgldna F - staa Faraday'a = 96 500 kulombw adunek potrzebny do zobojtnienia 1 mola 1 wartociowych jonw n - liczba elektronw biorca udzia w elementarnej reakcji elektrodowej n+ aMe - aktywno jonw metalu w roztworze a = Cmf gdzie Cm - stenie molowe, f - wspczynnik aktywnoci
n Me/ Me
o

W przypadku innych ukadw tzn. metali zawierajcych obce kationy, warto potencjau zmienia si analogicznie ze zmian aktywnoci elektrolitu. Jednak ze wzgldu na nieznan warto potencjau normalnego metalu w danym roztworze potencjau tego nie mona obliczy z rwnania Nernsta. Potencja ten definiuj emy jako potencja nieodwracalny. Bezwzgldnej wartoci skoku potencjau na granicy faz metal-roztwr nie potrafimy zmierzy. Mona natomiast okreli rnic potencjaw dwch elektrod. 2. Rodzaje elektrod. Elektrody dzieli si na elektrody pierwszego i drugiego rodzaju. Do elektrod pierwszego rodzaju zaliczamy elektrody metalowe i elektrody gazowe, z ktrych dokadniej omwimy elektrod wodorow. Elektroda wodorowa zbudowana jest z platyny pokrytej czerni platynow (drobno krystaliczna platyna o rozwinitej powierzchni) zanurzona w roztworze kwasu i w strumieniu gazowego wodoru. Schematycznie mona przedstawi j nastpujco: + (Pt)H2 H + Jeeli cinienie gazowego wodoru wynosi 1013hPa a aktywno jonw H rwna jest jednoci to tak elektrod nazywamy normaln elektrod wodorow (NEW). Przyjto, e potencja takiej elektrody rwny jest zero. Odniesienie potencjau metalu do elektrody wodorowej jako standardu wynika midzy innymi ze sposobu reakcji metali z kwasami co zostanie omwione w dalszej czci rozdziau. Innymi elektrodami gazowymi s np: - elektroda tlenowa - (Pt) O2 OH - elektroda chlorowa - (Pt) Cl2 Cl Elektrody drugiego rodzaju zbudowane s z metalu Me w kontakcie ze sta, trudno rozpuszczaln sol tego metalu MeA(s) i roztworu dobrze rozpuszczalnej soli dowolnego metalu Me1 z tym samym anionem A , to jest Me1A.. Schematycznie budow tego typu elektrody mona przedstawi nastpujco: Me MeA(s) Me1A Elektrody drugiego rodzaju wykazuj bardzo dobr stabilno i odwracalno potencjau rwnowagowego. Dziki temu uywa si ich w praktyce jako elektrod odniesienia w pomiarach potencjaw. Najczciej stosowana w pomiarach laboratoryjnych jest elektroda kalomelowa . Skada si ona z rtci w kontakcie ze staym kalomelem Hg 2Cl2 w roztworze chlorku potasu KCl. Schematycznie mona przedstawi j nastpujco: Hg Hg2Cl2 Cl Jeli roztwr KCl jest roztworem nasyconym to wwczas warto potencjau rwnowagowego takiej nasyconej elektrody kalomelowej (NEK) wzgldem normalnej elektrody wodorowej (NEW) wynosi +0,244V. Innymi elektrodami drugiego rodzaju s np. - elektroda chlorosrebrowa - Ag AgCl Cl

- elektroda siarczanowo-miedziowa - Cu 3. Szereg napiciowy metali.

CuSO4

SO 2 4

Metale uszeregowane wedug rosncych wartoci potencjau normalnego tworz szereg napiciowy metali. Potencja normalny metalu jest to potencja rwnowagowy jaki wykazuje metal zanurzony w roztworze jonw wasnych, gdy aktywno tych jonw wynosi 1 i mierzony jest wzgldem norm alnej elektrody wodorowej. Najnisze wartoci potencjau normalnego (najwiksz aktywno) maj metale alkaliczne. Metale szlachetne (mao aktywne) maj najwysze wartoci potencjau normalnego. W szeregu napiciowym metali umieszczono take elektrod wodorow o potencjale rwnym zeru, ktra rozdziela metale aktywne od szlachetnych. W wietle pooenia metalu w szeregu napiciowym zrozumiaym staje si przebieg reakcji elektrochemicznych takich jak reakcje metali z kwasami lub wypierania jonw metali z roztworw. Szereg napiciowy metali informuje o wielu wanych wasnociach chemicznych metali: 1. Metale o niskim potencjale normalnym s aktywne chemicznie, chtnie pozbywaj si swoich elektronw przechodzc w postaci jonw do roztworu (atwo utleniaj si natomiast trudno si redukuj). 2. Metale o dodatnich potencjaach normalnych s bierne chemicznie, tym bardziej im wyszy jest potencja normalny metalu. Zatem trudno je otrzyma w formie jonowej, atwo si redukuj, a trudno je utleni. 3. Metal o niszym potencjale normalnym wypiera z roztworu metal o wyszym potencjale, sam natomiast przechodzi do roztworu. Zatem metale o bardziej ujemnych potencjaach maj zdolnoci redukujce wzgldem innych metali mniej aktywnych, np. 2+ 2+ Zn + Cu = Zn + Cu 4. Metale aktywne (o ujemnym potencjale normalnym) roztwarzajc si w kwasach wypieraj z nich wodr, np. Zn + 2HCl = ZnCl2 + H2 5. Metale o dodatnim potencjale normalnym roztwarzaj si tylko w kwasach utleniajcych (np.stony H 2SO4, HNO3) nie wypierajc przy tym wodoru z tych kwasw, np. 3Cu + 8HNO3 = 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O Tab.1. Szereg napiciowy metali. Elektroda Mg/Mg 2+ Be/Be 3+ Al/Al 2+ Ti/Ti 3+ Zr/Zr 3+ Ti/Ti 2+ V/V 2+ Mn/Mn 3+ Nb/Nb 2+ Cr/Cr 3+ V/V 2+ Zn/Zn
2+

Potencja [V] -2,37 -1,85 -1,66 -1,63 -1,53 -1,21 -1,18 -1,18 -1,10 -0,913 -0,876 -0,762

Elektroda Cr/Cr 2+ Fe/Fe 2+ Cd/Cd 3+ Mn/Mn 2+ Co/Co 2+ Ni/Ni 3+ Mo/Mo 2+ Sn/Sn 2+ Pb/Pb 3+ Fe/Fe 1 + /2 H2/H 4+ Sn/Sn
3+

Potencja [V] -0,740 -0,440 -0,402 -0,283 -0,277 -0,250 -0,200 -0,136 -0,126 -0,036 0,000 +0,007

Elektroda Cu/Cu 3+ Co/Co + Cu/Cu 4+ Pb/Pb 2+ 2Hg/Hg2 + Ag/Ag 2+ Hg/Hg 2+ Pd/Pd 3+ Ir/Ir 2+ Pt/Pt 3+ Au/Au + Au/Au
2+

Potencja [V] +0,337 +0,418 +0,521 +0,784 +0,789 +0,799 +0,854 +0,987 +1,000 +1,190 +1,500 +1,680

4. Ogniwa galwaniczne. Ukad zoony z dwch metali zanurzonych w wodnym roztworze elektrolitu stanowi ogniwo galwaniczne. W ogniwie galwanicznym zuywajc energi chemiczn uzyskujemy energi elektryczn. Moe rwnie istnie ogniwo, ktre pobiera energi elektryczn dla gromadzenia energii chemicznej, ktra z kolei w procesie odwrotnym jest rdem energii elektrycznej. W tym przypadku mamy do czynienia z akumulatorem. Gdy przez ogniwo pynie prd, rnica potencjaw zmniejsza si. Przyczyn tego jest zjawisko polaryzacji elektrod. Potencja anody przesuwa si w kierunku dodatnim, a potencja katody w kierunku ujemnym. Polaryzacj elektrod w ogniwie moe wywoa przepyw prdu ze rda zewntrznego lub prd otrzymany dziki wasnej sile elektromotorycznej ogniwa po zamkniciu jego obwodu zewntrznego. Potencjay elektrod zmieniaj si zalenie od natenia prdu przepywajcego przez ogniwo. Przyczynami polaryzacji mog by: a) zmiany stenia elektrolitu w przestrzeni przyelektrodowej, wywoane przepywem prdu, jest t o tzw. polaryzacja steniowa, b) powolny przebieg procesu elektrodowego. Na przykad jeli aniony nie przekazuj dostatecznie szybko elektronw anodzie, wskutek czego jej potencja jest zbyt dodatni lub kationy nie pobieraj elektronw z katody z wystarczajc szybkoci, co powoduje wzrost jej adunku ujemnego. Jest to tzw. polaryzacja aktywacyjna. 4.1. Ogniwa odwracalne. Dla zilustrowania procesw zachodzcych w ogniwie odwracalnym posumy si przykadem ogniwa Daniella (rys.1.). Jest to ogniwo skadajce si z dwch odwracalnych pogniw. Schematycznie ogniwo to mona przedstawi:

Zn ZnSO4 CuSO4 Cu Znak oznacza poczenie obu elektrod przewodnikiem jonowym. Moe to by pprzepuszczalna przegroda, ktra nie pozwala na mieszanie si roztworw, a pozwala na przemieszczanie si jonw. Moe to by rwnie tzw. mostek elektrolityczny, w praktyce jest to rurka wypeniona roztworem wodnym KCl i elatyny, przez ktr mog przemieszcza si jony.

Rys.1. Ogniwo Daniella

Rys.2. Ogniwo steniowe

Z chwil poczenia obu metali przewodnikiem metalicznym o oporze R nastpuje przepyw prdu wywoany procesami elektrochemicznymi w ogniwie. Zachodzi reakcja utleniania (roztwarzania) cynku: 2+ Zn - 2e = Zn proces anodowy - utlenianie Jony cynku oddalaj si wgb roztworu, a elektrony wdruj przez przewd do elektrody miedzianej (katoda). Tam +2 zostaj zuyte w reakcji z jonami Cu z roztworu: Cu
2+

+ 2e = Cu proces katodowy - redukcja

2 2+ 2+ W roztworach poruszaj si jony: kationy (Zn i Cu ) w kierunku od anody do katody, a aniony SO 4 w kierunku od katody do anody. Sumarycznie reakcj moemy przedstawi nastpujco: Zn + CuSO4 = ZnSO4 + Cu Si elektromotoryczn SEM takiego ogniwa jest rnica potencjaw dwch pogniw. Mona j obliczy ze wzoru Nernsta znajc stenia ZnSO4 i CuSO4. 2+ Podczas czerpania prdu z ogniwa przy elektrodach nastpuje gromadzenie si produktw - Zn przy anodzie i

SO 2 4 przy katodzie. Ograniczaj one powierzchni czynn elektrod oraz wytwarzajc pole elektryczne obniaj efektywn rnic potencjau, powodujc polaryzacj ogniwa. Po rozwarciu ogniwa i ujednorodnieniu ste w drodze dyfuzji rnica potencjaw wraca do wartoci wyjciowej. Ten niekorzystny efekt obniajcy zdolno czerpania prdu ogranicza si w ogniwach technicznych przez stosowanie depolaryzatorw.
4.2. Ogniwa nieodwracalne. Ogniwo nieodwracalne reprezentuje ogniwo Volty, w ktrym metale Zn i Cu umieszczone s w obcym elektrolicie - w kwasie siarkowym. Schematycznie ogniwo to mona przedstawi nastpujco: Zn H2SO4 Cu 2+ W ogniwie tym elektroda cynkowa jest anod, ulega utlenieniu (przechodzi do roztworu w postaci jonw Zn ), natomiast na katodzie miedzianej jony wodorowe z roztworu kwasu redukuj si do gazowego wodoru. 2+ Anoda (Zn) Zn - 2e = Zn + Katoda (Cu) 2H + 2e = H2 Z praktycznie stosowanych ogniw przedstawimy dziaanie ogniwa Leclanche'go . Jest ono zbudowane z elektrody wglowej (grafit) i elektrody cynkowej. Elektrolitem jest roztwr chlorku amonu NH 4Cl. Ogniwo to atwo ulega polaryzacji i w praktyce stosuje si MnO2 jako depolaryzator. Schematycznie ogniwo Leclanche'go mona przedstawi nastpujco: (+) C + MnO2 NH4Cl Zn (-) Procesami jakie zachodz przy czerpaniu prdu s: 2+ Anoda (Zn) Zn - 2e = Zn Katoda (C) 2 NH 4 + 2e = 2NH3 + H2 Uwolniony wodr reaguje z depolaryzatorem MnO2 wg reakcji: H2 + 2MnO2 = Mn2O3 + H2O 4+ 3+ Mangan redukuje si z Mn do Mn . Wytworzona w reakcji woda dostarcza wilgoci koniecznej do umoliwienia wdrwki jonw, a powstay amoniak jest zwizany przez jony cynku w jony zespolone 2+ 2+ 4NH3 + Zn = [Zn(NH3)4] 2+ Nie gromadzi si zatem ani gazowy wodr, ani nie wzrasta stenie jonw Zn przy elektrodzie, ktre s przyczyn polaryzacji ogniwa.

4.3. Ogniwa steniowe. Ogniwo steniowe skada si z elektrod wykonanych z tego samego metalu i zanurzonych w tym samym elektrolicie o rnym steniu. Rnica potencjaw midzy elektrodami jest wycznie wynikiem rnicy stenia elektrolitu. Rozpatrzmy np ogniwo wykonane z dwch elektrod srebrnych zanurzonych w roztworach AgNO 3 o rnym steniu c1<c2 (rys.2.). Schematycznie ogniwo to mona przedstawi nastpujco: (-) Ag AgNO3(c1) AgNO3(c2) Ag (+) Elektroda Ag zanurzona w roztworze bardziej rozcieczonym c 1 wysya jony srebra do roztworu adujc si ujemnie (anoda - proces utleniania). Na elektrodzie Ag zanurzonej w roztworze bardziej stonym c 2 wydzielaj si jony srebra z roztworu (katoda - proces redukcji). Po poczeniu obu elektrod przewodnikiem metalowym nastpuje przepyw elektronw w kierunku od anody do katody. Jony NO3 bd wwczas przemieszcza si w kierunku od katody do anody. W wyniku pracy tego ogniwa roztwr bardziej stony ulegnie rozcieczeniu (obszar przykatodowy), a w bardziej rozcieczonym roztworze bdzie wzrastao stenie stenie AgNO 3. Ogniwo steniowe pracuje tak dugo, a zrwnaj si stenia obu roztworw. Procesy zachodzce na elektrodach mona zapisa nastpujco: Anoda (Ag) Ag - e = Ag+ (utlenianie) Katoda (Ag) Ag+ + e = Ag (redukcja) Si elektromotoryczn SEM w ogniwie steniowym mona obliczy ze wzoru:

SEM = 2,303

a RT log 1 nF a2

Przy dostatecznie duym rozcieczeniu roztworw mona zastpi aktywno steniami molowymi. SEM ogniwa steniowego jest rzdu setnych czci wolta. 4.4. Akumulatory. Do magazynowania energii elektrycznej su akumulatory, czyli ogniwa pracujce odwracalnie. Dostarczaj one energi elektryczn pracujc jako ogniwa, natomiast pod wpywem dostarczonego z zewntrz prdu staego nastpuje przemiana energii elektrycznej w chemiczn (elektroliza). Obie elektrody w akumulatorze oowiowym zbudowane s z oowiu, ktry w czasie procesu elektrochemicznego zmienia swj stopie utlenienia. Pyta dodatnia jest pokryta warstw PbO 2, pyt ujemn jest metaliczny ow. Jako elektrolit suy 25% H2SO4. Znaki elektrod s stae, natomiast zmianie ulegaj funkcje elektrod - pyta ujemna jest katod w czasie adowania, a anod w czasie pracy akumulatora. To samo dotyczy elektrody dodatniej. Reakcje elektrochemiczne zachodzce na elektrodach w czasie obu procesw: adowania i pracy akumulatora przedstawiaj si nastpujco: adowanie akumulatora (elektroliza) 2+ 2+ + Katoda (-): 2e + Pb = Pb Anoda (+): Pb + 2H2O = PbO2 + 4H + 2e Rozadowanie akumulatora (praca, pobr prdu) 2+ + 2+ Anoda (-): Pb = Pb + 2e Katoda (+): PbO2 + 4H + 2e = Pb + 2H2O Jak wida, stenie jonw wodorowych zwiksza si w czasie adowania i zmniejsza w czasie pracy akumulatora. Cakowita ilo kwasu w elektrolicie w caym cyklu nie ulega zmianie. Naadowany akumulator utrzymuje stae napicie.

PYTANIA KONTROLNE. 1. Jak definiujemy potencja normalny metalu? 2. Co to jest potencja odwracalny? nieodwracalny metalu? 3. Jak zbudowana jest normalna elektroda wodorowa? 4. Jakie wasnoci chemiczne metalu wynikaj z jego pooenia w szeregu napiciowym? 5. Do trzech prbwek wlano roztwory: CuSO4, H2SO4 i ZnSO4. Do kadego z nich wrzucono po kawaku elaza. Jakie zajd reakcje? Napisa rwnania czsteczkowe i jonowe. 6. Wyjani zjawisko polaryzacji elektrod w ogniwach galwanicznych. 7. Co to s depolaryzatory? 8. Opisa zasad dziaania ogniwa Daniella, ogniwa steniowego i ogniwa Volty. 9. Na czym polega proces adowania i rozadowania akumulatora oowianego? Literatura: 1. Praca zbiorowa pod red. K. Moskwy: wiczenia laboratoryjne z chemii z elementami teorii i oblicze dla mechanikw, Skrypt AGH nr 1478 str. 142 154, Krakw 2000 2. Praca zbiorowa pod red. J. Banasia i W. Solarskiego: Chemia dla inynierw, AGH OEN, Krakw 2000, rozdz. VII.

CZ DOWIADCZALNA Uwaga! Wartoci potencjau mierzone w czci dowiadczalnej mog by obarczone bdem. Na mierzone wartoci potencjau mog wpywa: skadniki stopowe w metalach elektrod, ktre s materiaami o czystoci technicznej, czsteczki organiczne adsorbujce si na powierzchni elektrod, aniony zanieczyszcze i tlen w e lektrolicie. wiczenie 1. - Pomiar potencjau odwracalnego (rwnowagowego) metali. Celem wiczenia jest zmierzenie potencjau odwracalnego metali dla rnych ste elektrolitu, porwnanie z wartociami teoretycznymi oraz wyznaczenie potencjau normalneg o dla Zn i Cu. Sprzt: -elektrody Zn i Cu Odczynniki: - CuSO4 i ZnSO4 o st:0.01;0.1;1mol/1000g H2O - elektroda odniesienia kalomelowa - alkohol etylowy - mostek elektrolityczny - zlewki, papier cierny - miernik napicia - przewody Opis wiczenia. Ukad pomiarowy poczy wg schematu na rys.3. Elektroda powinna by kadorazowo czyszczona papierem ciernym i odtuszczona przez przemycie alkoholem. Elektrod odniesienia poczy, zalenie od rodzaju miernika, z gniazdem LO, N, COM, natomiast elektrod badan z gniazdem HI, W, V. Po wczeniu pomiaru i odczekaniu do ustalenia si wartoci potencjau rwnowagowego (ok. 3 minuty) otrzyman warto wpisujemy do tabl. umieszczonej w sprawozdaniu. Analogicznie postpujemy dla wszystkich ste elektrolitu rozpoczynajc od stenia najniszego. Rys.3. Schemat ukadu do pomiaru potencjau odwracalnego metali 1 - badany metal 2 - elektrolit 3 - klucz elektrolityczny 4 - elektroda odniesienia 5 - naczyko z nasyconym KCl 6 - miernik potencjau wiczenie 2. - Pomiar SEM ogniwa Daniella. Sprzt: - elektrody: Zn i Cu Odczynniki: - roztwr CuSO4 o st. 0.1M i 1M - mostek elektrolityczny - roztwr ZnSO4 o st. 0.1 M i 1M - zlewki - papier cierny - miernik potencjau - przewody Opis wiczenia: Budujemy ogniwo Zn ZnSO4 CuSO4 Cu przy steniu 0.1M. Elektrody naley uprzednio oczyci papierem ciernym i odtuci alkoholem etylowym. Nastpnie przy pomocy miernika cyfrowego mierzymy warto SEM ogniwa. 16 Pomiar jest pomiarem potencjau ogniwa otwartego gdy oporno wyjcia miernika wynosi min. 10 . Ponownie budujemy ogniwo Daniell'a, uywajc roztworw o steniu 1M oraz mierzymy SEM tego ogniwa. Uwaga: Roztwory naley zla do tych samych butelek. wiczenie 3. Ogniwo steniowe. Pomiar SEM ogniwa. Sprzt: - elektrody Cu - 2szt. Odczynniki: - roztwory CuSO4 o st:0.01M; 0.1M; 1M - zlewki - klucz (mostek) elektrolityczny - cyfrowy miernik potencjau - przewody Opis wiczenia: Budujemy ogniwa: Cu 0.01M CuSO4 1M CuSO4 Cu Cu 0.1M CuSO4 1M CuSO4 Cu W obwd zewntrzny ogniwa wczamy miernik potencjau i po ustaleniu si rnicy potencjaw notujemy jej wartoci.

20/. Wydz. Gr.

Nazwisko, imi

Zaliczenie

Temat: SZEREG NAPICIOWY METALI. OGNIWA GALWANICZNE

w. 1. Pomiar potencjau odwracalnego (rwnowagowego) Cu i Zn

Uzupeni dane w kolumnach poniszej tablicy. Potencja metalu wzgldem elektrody wodorowej obliczy na podstawie wzoru: ENEW = ENEK + E(NEK) gdzie: ENEK - potencja elektrody metalowej mierzony wzgldem elektrody kalomelowej E(NEK) = +0.244 V - warto potencjau nasyconej elektrody kalomelowej (NEK) wzgldem normalnej elektrody wodorowej (NEW). C [mol/1000gH2O] ENEK [V] ENEW [V] aMe Teoretyczna warto n+ EMe/Me [V]

CuSO4 - 0,01 - 0,1 -1 ZnSO4 - 0,01 - 0,1 -1 Obliczy na podstawie wzoru Nernsta teoretyczn warto potencjau dla cynku i miedzi w badanych roztworach. Do oblicze przyj posta rwnania:
E = Eo 0,059 log a +n Me n

Me Me +n

Aktywno metalu (a) w zalenoci od stenia roztworu (c) podaje zaleno a = f c. Wartoci wspczynnikw aktywnoci f dla rnych ste elektrolitw podane s w poniszej tabeli. Obliczenia naley wykona na o dwrocie strony. Elektrolit CuSO4 CuCl2 ZnSO4 ZnCl2 w. 2. Pomiar SEM ogniwa Daniella Wartoci SEM zmierzone dla ogniwa Daniella przy steniu elektrolitw 0,1M i 1M naley porwna z wartociami obliczonymi teoretycznie na podstawie rwnania Nernsta. Obliczenia wykona na odwrocie strony. Ogniwo Zn 0,1M ZnSO4 Zn 1M ZnSO4 0,1M CuSO4 Cu 1M CuSO4 Cu Zmierzona warto SEM [V] Obliczona warto SEM [V] 0,01 0,400 0,720 0,387 0,731 Stenie roztworu w mol/1000 g H2O 0,1 0,150 0,501 0,150 0,515 1,0 0,047 0,411 0,044 0,399

w. 3. Ogniwa steniowe. Pomiar SEM ogniwa. Wartoci SEM dla ogniwa 1 i 2 porwna z teoretycznie obliczon rnic potencjaw dla elektrody miedzianej 2+ w wiczeniu 1. Jaka powinna by teoretycznie rnica potencjaw elektrod dla reakcji Cu 2e Cu przy zmianie stenia elektrolitu o jedn i dwie dekady. Ogniwo Cu 0,01M CuSO4 1M CuSO4 Cu Cu 0,1M CuSO4 1M CuSO4 Cu Zmierzona warto SEM [V] Obliczona warto SEM [V]