5.

urodziny Podaj Dalej już za nami

zdjęcia możecie obejrzeć na:
www.podaj-dalej.info
picasaweb.google.com/mariusz.slonina

Redakcja PD

Weź ten z przecinkami! (wystawa archiwum PD)

W numerze:
Pobawmy się w zagładę 4 Bez domu 6 Apel 17
Pod prąd
Naleśnik 2.0 16 Myśli o konserwacji 17
Studenci Legendarny tort (przepis jest tajny...)
Warsztat 10 Kulturalnik 15
Kawa raz?
Pokolenie JP2: Tak. Ale po co? 8 O miłości do siebie 14
Studnia Partnerzy medialni
Lecę do Izraela 12
Na Trasie
www.e-studenci.pl
Kwiecień-plecień... 18
Fel-je-tą
Warsztaty teatralne 19 Misterium Męki Pańskiej 20 www.radar.up.lublin.pl
Fotorelacja

Podaj Dalej
Okazjonalnik Akademicki DA Studnia,
ISSN 1 732 – 9000
Marionetki [31 ], maj 2009
Wydawca:
Duszpasterstwo Akademickie Ojców Jezuitów
Adres:
ul. Piekary 24, 87-1 00 Toruń
tel. 056 6554862 wew. 25
e-mail: redakcja@podaj-dalej.info
www.podaj-dalej.info
Redakcja:
Katarzyna Wiśniewska (redaktor naczelna),
o. Krzysztof Dorosz (opiekun),
Alicja Kaczmarek (korekta), Anna Wosiak
(korekta), Aleksandra Zimmer (korekta), Anna
Caban (grafika), Mariusz Słonina (grafika,
skład)
Stale współpracują:
Olga Mądrowska, Magdalena Jóźwiak, Marta
Lis, Paweł Lubrański, Tomasz Kulicki, Mateusz
Łapiński, o. Grzegorz Dobroczyński SJ
Logo/Koncepcja graficzna:
Mariusz Słonina, Anna Caban
Okładka: Anna Caban
Pytania, propozycje i uwagi prosimy kierować
na adres: dtp@podaj-dalej.info
Reklama:
Pytania i oferty prosimy kierować
na adres: reklama@podaj-dalej.info
Aktualny cennik:
www.podaj-dalej.info/reklama
Zastrzegamy sobie prawo do skracania
i adiustacji tekstów oraz zmiany tytułów.
Wykorzystane materiały są własnością ich
autorów.
Podaj Dalej jest składane w Scribusie
(www.scribus.net), z pomocą Gimp'a
(www.gimp.org) i Inkscape'a
(www.inkscape.org)
Ikonki: Liquidicity, Go Squared Ltd.,
www.gosquared.com
Archiwalne numery:
www.podaj-dalej.info/archiwum
Podaj Dalej 31: Marionetki, www.podaj-dalej.info 3
Jedynka
Marionetki
Kurtyna unosi się, spada. Scena w świetle lamp. Na niej lu-
dzie. Cienie. Zaplątani w sznurowanej pajęczynie. Zagubie-
ni na przedmieściach słabości. Biegają w szaleńczym wirze.
Unoszą się lekko tak, niczym w tańcu. Zapatrzeni w siebie.
Zdaje im się, że robią, co chcą. Mają wszystko. Wyglądają
na szczęśliwych. Piękni i efektowni. Pełni dumy. I pomyśleć,
kto by tak nie chciał... hm... marzenie... W tłumie zgubić sie-
bie? Ludzie jak liście – idą tam, gdzie wiatr ich ciska... Nie
pamiętają, skąd przyszli i po co.
Wreszcie jedna przystaje – na granicy śmieszności. Lu-
krowana lalka. Patrzy wprost na mnie. Dotyka ręką. Nie,
nie mnie, kryształowej tafli lustra. Wykonuje dziwne ruchy.
Jakby szukała rysów swej twarzy. Idealnie wygładzona ma-
ska, z retuszem komputerowym. Co kryje się za oczami,
które patrzą na nią? Dwa ziarenka prawdy. Perły zamknię-
te w muszli, w obawie przed roztoczami kurzu. Pieczoło-
wicie skrywane za kotarą. Pod nią tylko przeszywający chłód.
Unika spojrzenia. Ukradkiem dostrzec można jak z plasti-
kowych rzęs płynie sztuczna łza. Przechyla głowę. Próbuje
rozpoznać. Wyciąga dłoń, lecz co ma uczynić pozostawio-
na sama sobie? Ostatecznie zamiera. Powalona swym pięk-
nem? Czy potrafi coś więcej? Znosi wszystko z uśmiechem.
Wszystko przetrzyma. Nigdy się nie skarży. Zawsze na usłu-
gach sznurków. Nigdy się nie poddaje. Musi grać. Przedsta-
wienie musi trwać.
Łatwo powiedzieć? Nie, mylisz się. Dobrze wiem, że są
takie chwile, kiedy chciałoby się być niewidzialnym, zało-
żyć płaszcz ochronny, spuścić z tonu, ulecieć przez otwar-
ty wentyl bezpieczeństwa... A jednak... myślenie boli?! Ja-
kiś głos każe ci nie robić nic, w miejscu stać i czekać na znak?
Zastanawiałeś się kiedyś, jaka będzie Twoja ostatnia rola?
Czy zostanie coś po Tobie? Zdjęcie, sukienka, para butów,
ślad szminki... Tak nie musi być. Jakie będzie jutro? Czy
w kraju, w którym żyję, istnieje jeszcze jakieś poza kurty-
ną? A może to tylko plotka? Tylko kto ją kupi? Skoro każdy
z nas jest marionetką w ogromnym sklepie z zabawkami.
Pytanie tylko: kto za tym stoi.
Katarzyna Wiśniewska,
red. naczelna
Czytaj i komentuj numer w Sieci:
www.podaj-dalej.info/node/736
...bo warto!
4

Pobawmy się
w zagładę
Co sądzić o sztuce
odwołującej się do Zagłady,
zwłaszcza poprzez estetykę zabawki?
Czy celem artystów tak naprawdę jest
tylko szokowanie odbiorców? Czy dzia-
łania tego typu faktycznie demoralizują
społeczeństwo, czy raczej otwierają
oczy na pewne problemy? Czy Libera
miał rację, mówiąc, że bycie Polakiem
oznacza bycie skażonym?

Olga Mądrowska

N Na początek o pewnej kontrowersyj-

nej, a zarazem genialnej pracy znane-
go polskiego artysty. Powstała ona
w roku 1996 i składa się z siedmiu pu-
dełek różnej wielkości z klockami Le-
go. Jest to zestaw podstawowy razem
z dodatkami, które pozwalają zbudo-
wać kompletny obóz koncentracyjny.
W zestawie m.in. 2 baraki otoczone
drutem kolczastym, 2 wieże strażni-
cze, brama, szubienica, budynek łaź-
ni, krematorium, figurki więźniów
i strażników oraz „sprzęt” do ekspe-
rymentów medycznych z figurką na-
ukowca. Oczywiście kompozycją nie
można się bawić, eksponowane są tyl-
ko pudełka ze zdjęciami fragmentów
zestawu. Praca została zatytułowana
„Lego. Obóz koncentracyjny” („Lego
Concentration Camp”), a jej autorem
jest Zbigniew Libera, jeden z najwy-
bitniejszych polskich artystów ostat-
niej dekady. Jak należy się spodziewać,
praca wywołała burzę, ataki na arty-
stę, posądzanie o brak szacunku, o an-
tysemityzm i propagowanie Zagłady.
Liberę zapraszano na wystawy, z za-
znaczeniem, by nie eksponować „Le-
go”. Kompozycja ta dużo lepiej zosta-
ła odebrana na Zachodzie niż w
Polsce. Jednak nie jestem odosobniona
w twierdzeniu, że jest to jedna z naj-
lepszych prac ostatnich lat.
Holocaust a sztuka
Sztuka opowiadająca o zjawisku Za-
głady może nie jest zbyt nagłaśniana,
ale jest obecna w twórczości różnych
artystów, począwszy od końca wojny.
W tej chwili odchodzi już pokolenie
bezpośrednio dotknięte widmem obo-
zów koncentracyjnych, a nadal po-
wstają prace podejmujące tę proble-
matykę. Istnieją trzy główne zasady

Wypowiedz się!
Czytaj i komentuj artykuł w Sieci:
www.podaj-dalej.info/node/684
fot. www.raster.art.pl

opowiadania o zjawisku Holocaustu,
wyróżnione przez badacza Terrence'a
Des Pres. Po pierwsze miało być
przedstawiane jako przypadek total-
ny, wyjątkowy, ponadhistoryczny;
po drugie – przedstawienia mają być
adekwatne i wierne, a po trzecie nale-
ży do tego podchodzić z należytą po-
wagą i szacunkiem. Jest to aktualne
zarówno w literaturze jak i właśnie
w sztuce, podejmującej tę problema-
tykę. Jak ma się do tego praca Libery?
Niewinne dzieciństwo?
Kolorowa zabawka, a zwłaszcza kloc-
ki Lego, to już ikona społeczeństwa
konsumpcyjnego. Taka zabawka daje
możliwość swobodnej ingerencji i two-
rzenia nieprawdy. A z czym w ogóle
kojarzy się zabawka? Oczywiście
z dzieciństwem, niewinnością, bezkry-
tycznością i bezpieczeństwem. Zabaw-
ka ma uczyć poznawać świat, eduko-
wać, rozwijać kreatywność i jedno-
cześnie dawać przyjemność. Dziecko
w społeczeństwie przecież jest chro-
nione i izolowane od obrazów wojny
i przemocy, przynajmniej taka jest po-
wszechna opinia. Jednak obecnie dzie-
ci są tak naprawdę otoczone krwawy-
mi grami i kreskówkami pełnymi
przemocy, bawią się żołnierzykami lub
figurkami robotów i superbohaterów,
modelami niszczycieli, mają plastiko-
we pistolety czy karabiny, aranżują so-
bie zabawę w wojnę. Zauważmy, że
już nawet nie walka dobra ze złem, ale
wojna i agresja stały się dla młodego
pokolenia szczególnie atrakcyjne.
Badając „Lego. Obóz koncentra-
cyjny” warto również zaznaczyć, że
klocki wykorzystane przez artystę to
„Lego System”, czyli zestawy adreso-
wane już dla starszych dzieci – w do-
myśle – świadomych, w co się bawią.
Klocki tego typu są obiektem pożąda-
nia wielu dzieci, czymś zapraszającym
do stworzenia własnego świata, wła-
snego porządku, czymś gwarantują-
cym brak kontroli i ograniczeń. Poza
tym, skoro możesz zbudować sobie
posterunek policji, bazę wojskową lub
wyspę piratów, czemu nie wolno Ci
się pobawić w Zagładę? Przecież to
i tak tylko zabawa, to tylko klocki i to
tylko „na niby”, więc co w tym złego?
I tu właśnie kryje się cały dramatyzm!
Zabawka to przecież coś, co ma wpro-
wadzić dziecko w przyszłe życie, dać
mu możliwość wypróbowania swoich
Podaj Dalej 31: Marionetki, www.podaj-dalej.info
możliwości, rozwinięcia inwencji, wy-
ćwiczenia się w czymś. Libera poszedł
więc o krok dalej i wywołał burzę. Czy
słusznie? A może takie było zamierze-
nie? A może przyszedł już odpowied-
ni moment na taką pracę?
Zabawa w boga
Sztuka mówiąca o Holocauście do tej
pory miała przede wszystkim eduko-
wać, zachowując przy tym złotą zasa-
dę „odpowiedniości”. Sztuka ta jest
bardzo estetyczna, spokojna, można
nawet powiedzieć, że jest romantycz-
nie melancholijna (zdjęcia obozów
o zachodzie słońca, widoki na puste
pola fotografowane z perspektywy
drutu kolczastego). Jest to sztuka nie-
ma, milcząca. Prace miały przypomi-
nać i oswajać ten kawałek historii, by
nigdy się nie powtórzył. Holocaust
traktowano jako zjawisko jedyne, nie-
powtarzalne i zamknięte. Libera wy-
rażając myśl poprzez formę stosunko-
wo niewinnej zabawki, zdaje się
otwierać na nowo ten skończony już
temat, zaprasza do odegrania, bądź
tworzenia własnych wizji Zagłady. Sło-
wem, zaprasza do zabawy w boga.
„Lego” Libery to tylko matryca
myślowa. Poprzez atrakcyjną formę
wywołuje w naszych umysłach wizję
tworzenia własnego, co prawda zbu-
dowanego z klocków, ale jednak obo-
zu Zagłady. Co ciekawe, jest to jedna
z tych prac, mówiących o Holocauście,
w której widz odbiera problem z per-
spektywy oprawcy, a nie ofiary. Budo-
wa obozu, choćby z klocków, to wzię-
cie odpowiedzialności za to, co tam
zajdzie.
Zrób to sam
Praca Libery zdaje się powielać sche-
mat myślowy wcześniejszej pracy Eu-
geniusza Geta Stankiewicza, zatytuło-
wanej „Zrób to sam/Do it yourself”.
Jest to prosta kompozycja, składająca
się z wyeksponowanych, jak w gablot-
ce, elementów – figurki Jezusa z roz-
łożonymi ramionami, prostego drew-
nianego krzyża, młotka i trzech
gwoździ. Uderzająca jest prostota tej
pracy i celność jej wymowy. Każdy
przecież zastanowi się dwa razy, nim
przybije Jezusa do krzyża, choćby nie-
winną figurkę. Również, podobnie jak
„Lego”, choć w innym wymiarze, za-
chęca widza do przejęcia roli oprawcy.
Inną pracą, którą można odnieść
5
Pod prąd, Holocaust
do „Lego”, jest „Eroica”, praca Libery
stworzona w 1997 roku. Składa się
z 50 pudełek z ołowianymi postacia-
mi kobiecymi, stylizowanymi na kla-
syczne ołowiane żołnierzyki. Przed-
stawione są w dramatycznych, pełnych
ekspresji i bólu pozach. Tu artysta
również zwraca uwagę na problem
wojny, przemocy i edukacji. Przecież
żaden zabawkowy zestaw żołnierzy-
ków nie zawierał nigdy postaci cywi-
li, a przecież są oni potrzebni do stwo-
rzenia realistycznej wizji wojny, nawet
na niby. Dla współczesnego dziecka
bardzo ważny jest realizm i wiarygod-
ność zabawy. Poza tym, kto powie-
dział, że nie wolno się bawić ofiarami
przemocy?
„I am from Poland;
I've been poisoned”
G. Borkowski podkreśla, że w pracy
Libery mimo wszystko „trzeba umieć
dostrzec cudzysłów”. Libera jako je-
den z pierwszych artystów nie próbu-
je uświęcać Holocaustu, nie opakowu-
je go w ramkę, by postawić na ho-
norowym miejscu i rozpamiętywać
w chwilach uniesienia. On po prostu
jest świadom problemów, narosłych
wokół Holocaustu. Wie, że temat wca-
le nie został wyczerpany. Obnaża me-
chanizmy obecne we współczesnej
kulturze, ociera się, a może raczej ude-
rza, w samo sedno tabu. Jak na ironię,
praca zwracająca uwagę m.in. na pro-
blem edukacji i myślenia o Zagładzie,
zostaje w pierwszej kolejności posą-
dzona o propagowanie systemu po-
pierającego Holocaust!
„Lego” to niewątpliwie jedna
z prac wyjątkowych. Wzbudziła licz-
ne dyskusje, a poprzez kontrowersyj-
ność i dwuznaczny charakter została
zauważona i szeroko badana, artysta
osiągnął więc swój cel. Z pewnością
warto zastanowić się dłużej nad tą
kompozycją, bo omówione powyżej
problemy nie są jedynymi, o jakich
chciał powiedzieć Libera. Pracę osta-
tecznie zakupiło Muzeum Żydowskie
w Nowym Jorku. Paradoksalnie, kom-
pozycja została dużo lepiej odebrana
i zrozumiana na Zachodzie niż w Pol-
sce. Ma to bez wątpienia związek
z faktem, że to właśnie Polska została
szczególnie napiętnowana widmem
obozów koncentracyjnych i nie może
do dziś uporać się z tym problemem.
Czy zatem wszyscy jesteśmy skażeni?
6

Bez domu
Dać rękawiczki, gdy zimą widzimy,
że mają skostniałe ręce.
Zainteresować się człowiekiem, leżą-
cym na schodach czy chodniku, a nie
czekać, że zrobi to ktoś inny.

Magdalena Jóźwiak

T Trudno pisać o bezdomności, gdy do-

okoła wiosna. Wszędobylski śpiew
ptaków, młode liście na drzewach,
trawniki pstrokate od kwiatów, „Zie-
lono mi” i jakoś nie w głowie myśle-
nie o tych, co bez domu. Temat bez-
domności powraca późną jesienią, gdy
chwytają pierwsze przymrozki, a spi-
kerzy programów informacyjnych po-
dają, że schroniska dla bezdomnych
stopniowo się zapełniają i słyszymy
powiadomienia o pierwszych ofiarach
mrozu.
Bez słów
Czy bezdomni potrzebują wsparcia
tylko zimą, kiedy, jak ludzie z piosen-
ki „Bez słów” Wolnej Grupy Bukowi-
ny, kryją się w swych norach krecich, któ-
re dla nich przybierają formę
poczekalni na dworcu, klatek schodo-
wych, altan działkowych, bunkrów,
rozsypujących się budynków lub in-
nych miejsc, służących za tymczasowe
schronienie? Budzą niesmak, a nie-
rzadko odrazę, gdy wybierają odpad-
ki ze śmietników miejskich czy dopi-
jają resztki alkoholu z wyrzuconych
do koszy butelek. Często brudni i uza-
leżnieni od alkoholu. Nierzadko cier-
piący na różnorodne dolegliwości,
a nawet poważne choroby, wloką cały
swój dobytek w wypchanych po brze-
gi reklamówkach.
Ci, którzy decydują się na spędze-
nie nocy w noclegowni przy ul. Ko-
ściuszki, muszą podporządkować się
pewnym wymogom, np. nie wolno
tam pić alkoholu. Te osoby, które ma-
ją decyzję kierownika placówki, mo-

Wypowiedz się!
Czytaj i komentuj artykuł w Sieci:
www.podaj-dalej.info/node/727

fot. P. Simoes, www.flickr.com, CC-BY


gą tam przebywać nawet cały dzień.
Pozostali między 19 i 7 rano, ale przy
niekorzystnej pogodzie mogą często
pozostać dłużej. Pomocy nie odmawia
się też tym, którzy już są w stanie po
spożyciu alkoholu, ale to uzależnione
jest też od ich zachowania. W skraj-
nych przypadkach trafiają do izby wy-
trzeźwień.
Sporo jest też jednak tych, którzy
od noclegowni stronią. Zbyt silne są
u nich niechęć do podporządkowania
się np. zakazowi picia, obawa przed
okradzeniem przez współtowarzyszy
niedoli, nawyk włóczęgostwa, a w ko-
ńcu potrzeba tego, by mieć własny kąt,
choćby na ławce na dworcu i choć na-
miastkę poczucia niezależności. Nie-
którzy bezdomni robią rundkę po
śmietnikach w poszukiwaniu puszek
aluminiowych czy złomu. Zawsze
można w ten sposób uzbierać parę
groszy. Inni decydują się usiąść pod
kościołem, licząc na jałmużnę.
PRL
Bezdomność to zjawisko społeczne,
które zagościło w Polsce na dobre
w ciągu ostatnich kilkunastu lat. Ile by
bowiem zła nie przypisywać czasom
komuny, trzeba przyznać, że wtedy
Podaj Dalej 31: Marionetki, www.podaj-dalej.info
praktycznie każdy miał gdzie miesz-
kać. Choć na pewno czas PRL przy-
czynił się w znacznym stopniu do roz-
picia narodu i wpojenia ludziom
przekonania, że można utrzymać sie-
bie i rodzinę nie przemęczając się
i kombinując. Skutki takiej postawy
pokutują u niektórych do dziś, m.in.
przekonaniem, że nie opłaca się dbać
o to, co nie moje, a także, że państwo
nam da, bo nam się należy. Łapówkar-
stwo, korupcja, brak inicjatywy i po-
czucia osobistej odpowiedzialności czy
postaw obywatelskich, a także wy-
uczona bezradność to poniekąd spu-
ścizna tamtych czasów. W tym też
w pewnym stopniu trzeba upatrywać
przyczyn obecnej skali bezdomności.
Nie można też pominąć takich przy-
czyn, jak brak gospodarności i przed-
siębiorczości, upadek wielu państwo-
wych firm, zwolnienia i bezrobocie.
Bezpośrednią przyczyną bezdomno-
ści czasem staje się eksmisja, wynika-
jąca z braku opłat za czynsz. Jeśli da-
ny obywatel nie ma prawa do lokalu
socjalnego, może wylądować na bru-
ku. Wiele jest przypadków, gdy ktoś
zostaje bezdomnym, mając rodzinę
w danym mieście. Często wpływają
na to nałogi, głównie alkoholizm, ale
nie zawsze.
Niektórzy bezdomni przyzwycza-
jają się na tyle mocno do bezdomnego
trybu życia, że nie przekonują ich ra-
cjonalne argumenty, przemawiające za
postaraniem się o miejsce w domu
społecznym czy w noclegowni. Per-
spektywa czystego łóżka, ubrania, re-
gularnych posiłków i opieki lekarskiej
na miejscu nie wystarcza w wielu
przypadkach do tego, by ich skutecz-
nie namówić na zmianę trybu życia.
Często ludzie ci nie potrafią już wy-
obrazić sobie innego stylu życia.
Nie czują się szczęśliwi, pędząc
żywot wagabondy. Równocze-
śnie jednak przemiana stylu ży-
cia wydaje im się być zbyt
trudna, a często niemożliwa.
Niektórzy bardzo tęsknią
za rodziną i domem, widzą
błędy, które popełnili, ale nie
wierzą, że cokolwiek może się
zmienić na lepsze. Często są zre-
zygnowani i w pewien sposób po-
godzeni ze swoją walką o przetrwa-
nie. Może boją się zaryzykować, by
nie zawieść się po raz kolejny:
na sobie, na rodzinie, na obcych lu-
dziach?
7
Pod prąd, Bezdomność
Pomóc możesz i Ty!
Czy można im pomóc? Tak, choć nie
zawsze w takim stopniu, w jakim by
się pragnęło. W pierwszej kolejności
warto poinformować właściwe służby,
np. gdy zauważymy osobę pomiesz-
kującą w niebezpiecznych warunkach
lub potrzebującą pomocy. Jest to
na pewno lepsze od bezczynności. Sy-
tuację taką można np. zgłosić Straży
Miejskiej lub pracownikom Miejskie-
go Ośrodka Pomocy Rodzinie.
Jeśli istnieje możliwość rozmowy
z daną osobą, warto się dowiedzieć,
czy ma rentę lub jakiś inny stały do-
chód oraz czy ma podstawowe doku-
menty, takie jak np. dowód osobisty.
Warto też wiedzieć, jak dana osoba się
nazywa i gdzie była ostatnio zameldo-
wana. Kiedy już mamy te informacje,
warto skontaktować się z Miejskim
Ośrodkiem Pomocy Rodzinie i któ-
rymś z pracowników socjalnych, któ-
rzy mogą udzielić cennych informa-
cji, jak można konkretnej osobie
pomóc. Jeśli mamy dość siły, warto
wtedy towarzyszyć takiej osobie
w drodze np. do pracownika socjalne-
go lub lekarza, bo często brak im do-
statecznej motywacji. Oczywiście da-
na osoba musi też wykazać chęć
współpracy.
Nie każdy czuje się na siłach po-
magać bezdomnym w ten sposób. My-
ślę jednak, że nie powinno im się nig-
dy skąpić spojrzenia, które przywraca
godność, a nie ją odbiera, czy też do-
brego słowa. Można kupić herbatę
w zimny dzień lub zupę w barze. Dać
rękawiczki, gdy zimą widzimy, że ma-
ją skostniałe ręce. Zadzwonić po Straż
Miejską, gdy jest zimno, a widzimy
śpiącego człowieka na przystanku czy
ławce. Zainteresować się człowiekiem,
leżącym na schodach czy chodniku,
a nie czekać, że zrobi to ktoś inny.
Poza tym można wejść chociażby
na stronę www.bezdomni.pl, gdzie
znajduje się wiele pożytecznych infor-
macji o tym jak pomóc i gdzie. Zain-
teresowanych bazą pomocy dla osób
bezdomnych w naszym regionie od-
syłam też na stronę: www.torun.pl,
na której trzeba kliknąć na link: Uzy-
skać pomoc socjalną. Bardzo dużo cen-
nych informacji zdobyć można dzwo-
niąc do noclegowni dla bezdomnych
przy ul. Kościuszki w Toruniu. Zawsze
też warto pamiętać o tych, co bez do-
mu w modlitwie, bez względu na to,
czy dają sobie pomóc, czy nie.
8
Pokolenie JP2:
Tak. Ale po co?
Szukałem was, a wy przyszliście do mnie?
Czy to tylko pusty, nic nie znaczący slogan,
wciąż dobrze sprzedające się logo?
Czy Jan Paweł II stał się ikoną popkultury,
a pokolenie JP2 modą na miarę czasów?
W
Mateusz Łapiński
W kwietniu obchodziliśmy kolejną, już
czwartą rocznicę „odejścia do domu
Ojca” Jana Pawła II. To wydarzenie,
będące zarówno zakończeniem pew-
nej, bardzo wyrazistej epoki dla Ko-
ścioła, świata a także dla Polski, za-
owocowało pewnymi pojęciami, które
weszły do powszechnej frazeologii.
Mam na myśli m. in. użyte w tytule
„pokolenie JP2”, tudzież owo „odej-
ście”. Czy jednak „pokolenie JP2” zna-
czy coś więcej niż tylko zbiór ludzi
wychowanych lub urodzonych za pon-
tyfikatu Karola Wojtyły? Wszak histo-
ria najnowsza ma na swoim koncie już
„Kolumbów rocznik 1920”, Generation
X, czy Y. Jak bardzo owo Pokolenie jest
związane z jego dziedzictwem?
Kolumbowie, rocznik 2005
Powstają w naszym kraju pomniki,
szkoły-pomniki, patronuje Katolickie-
mu Uniwersytetowi Lubelskiemu, od
jego imienia w wersji włoskiej została
utworzona nazwa młodzieżowej orga-
nizacji wolontariackiej w Bydgoszczy,
zwana GPS-ami. Jacek Cygan pisze
teksty dla Rubika, gdzie odkrywa
ukryty dotąd dla filologów związek,
iż „w słowie pielgrzym – Rzym się za-
wiera”. Ludzie spotykają się 02.04.
o 21:37 na wspólnej modlitwie. Są, pa-
miętają, czuwają. Na profilach na Na-
szej Klasie wstawiają okolicznościowe
foty z papieżem. Identyfikują się z je-
go postacią, bo był jednym z nich, jed-
nym z nas. Nie prowadząc badań so-
cjologicznych (choć podejrzewam, ze
temat byłby wdzięczny), śmiem twier-
dzić, iż postać Jana Pawła II staje się
powoli symbolem, aczkolwiek dość
jednostronnie postrzeganym.
Nasuwa mi się tu skojarzenie z po-
stacią Piłsudskiego, którego działanie
na rzecz niepodległości znamy, ale
o jego pismach, poglądach na kwestie
ustrojowe, nie wspominając o kontro-
wersyjnych działaniach typu przewrót
majowy czy Bereza Kartuska. Nie
mam zamiaru w tym miejscu insynu-
ować, iż Jan Paweł II ma na swoim su-
mieniu równie „interesujące” przygo-
dy, ale poprzez zestawienie tych
dwóch bohaterów narodowych, chciał-
bym tylko wykazać powierzchowność
lwiej części Polaków w poznawaniu
nauczania Jana Pawła II. Bo wiemy, że
jeździł, wiemy że nauczał, że mówił
o zstąpieniu Ducha i odnowie ziemi,
„tej ziemi” itp. Nasuwa się pytanie: ile
z osób emocjonalnie podchodzących
do postaci Wojtyły czytało/czyta jego www.da.umk.pl
encykliki, listy, homilie i kazania? Jak
wielu jest ludzi, pośród grona skan-
dujących podczas jego pogrzebu „San-
to subito”, którzy chcą stawać się świę-
tymi za życia, do czego przecież
nawoływał? Jednak śledząc prasę
i media czasem mam wrażenie, iż ca-
łokształt tego, co dał światu Bóg po- Wypowiedz się!
przez postać tego papieża, zostaje Czytaj i komentuj artykuł w Sieci:
sprowadzany do strawestowanego ha- www.podaj-dalej.info/node/707
 Podaj Dalej 31: Marionetki, www.podaj-dalej.info 9
Pod prąd, JP2, Studnia

sła: „Papież tak, Jezus nie”. Bo jak
można inaczej wyjaśnić robienie
świetnego interesu na dołączaniu bio-
grafii, albumów, nagrań przez wydaw-
nictwa promujące wartości sprzeczne
z nauką Kościoła... Przy tego typu
działaniach oklejanie wina zdjęciem
i podpisem „Giovanni Paulo Secondo”
(sic! – widziałem na stacji benzynowej
pod Turynem we wrześniu 2005) czy
też kwiatki ale nie Jana Pawła II, a ra-
czej jako wariacje na jego temat np.
zapalniczka.
Biblia pauperum,
„licheńszczyzna”
czy radosny folklor religijny
á la sacro polo made in PRC?
Można obok tego przejść obojętnie,
można się uśmiechnąć lub też obu-
rzyć. Ale moim zdaniem poważniej-
sze zadanie stoi przed tzw. pokole-
niem JP2, a właściwie przed tymi,
którzy naprawdę identyfikują się
z tym co on głosił, czego nauczał. Otóż
tym zadaniem jest zrozumienie a po-
tem poparcie dla działań obecnego pa-
pieża, którego osoba w ostatnich cza-
sach jest narażona na, rzec by można
zmasowane ataki ze względu na to co
mówi, do czego nawołuję. Wystarczy
przypomnieć kwestię muzułmańską
z przemówienia w Ratyzbonie w 2006
roku czy zdjęcie ekskomuniki z lefe-
brystów. Papież stał się dzięki nim
wdzięcznym obiektem ataku, dzięki
jednoznacznie ukierunkowanym dzia-
łaniom wiekszości mediów, dążącym
do jego zdyskredytowania, a przez to,
jak ośmielam się twierdzić, pars pro to-
to nauczania Kościoła. Ledwo zniknę-
ła sprawa lefebrystów, a pojawił się te-
mat „Prezerwatywa a sprawa afry-
kańska”. „Dzięki” temu, Benedykta
XVI nie po raz pierwszy monitowali
przedstawiciele władz państwowych
a rozliczne akcje miały na celu poka-
zać, że to co mówi, nie jest miłe uszom
współczesnych. Wystarczy wspomnieć
tu propozycję akcji na Facebook'u, po-
legającej na wysyłaniu do Watykanu
prezerwatyw tudzież happening Act-
Up pod katedrą Notre Dame, gdzie
aktywiści tej organizacji, ubrani w ko-
szulki z napisem „Benedykt XVI mor-
derca”, skandowali „Gumka życie ra-
tuje, papież jej zakazuje”... Aby
uzmysłowić Czytelnikom, jak postać
obecnego papieża jest przez niektó-
rych traktowana, wspomnę tylko
o sprzedawanych swego czasu w Pa-
ryżu kondomach z jego podobizną
i napisem: „Mówię nie!”. Nasuwa się
zatem pytanie. Nie tyle o granice wol-
ności wypowiedzi, dobrego smaku czy
tonu, bo to komentuje się samo przez
się, ale o gotowość. Nie chodzi tyle
o rozwiązania siłowe, jakie zostały
przeprowadzone przez kontrmanife-
stujących jako odpowiedź na happe-
ning grupy Act-Up, tyle co o zamani-
festowanie swojego poparcia w sieci
(www.tak-dla-benedykta.pl) czy też
odważna obrona jego działań w roz-
mowach z ludźmi o letnim czy wręcz
wrogim nastawieniu do niego. Ale czy
współcześni katolicy są w stanie po-
przeć swojego papieża?

Którędy Droga?
Rozmawiamy o tym, co najważniejsze. W każdą środę na antenie Radia
Sfera o 1 9. Audycję prowadzą: Dorota Kołodzicka, Natalia Tetkowska
oraz duszpasterz akademicki o. Lesław Ptak SJ.
www.sfera.umk.pl/sfera.m3u
fot. M. Dixon, www.flickr.com, CC-BY-NC

Do usłyszenia!

Biblioteka
Duszpasterstwa Akademickiego
Odczuwasz brak dobrego słowa? Szukasz dobrej lektury na wekeend?
Przyjdź do naszej biblioteki! Poezja, filozofia, teologia i nie tylko!
W każdy wtorek, czwartek i piątek, między 1 6.30 a 1 8 i w środy między
1 0 a 1 2. Do poczytania!
10 Kalendarium

W kalendarzu...
1 1 maja
Przegląd Filmów Studentów
Wydziału Filologicznego UMK
www.odnowa.umk.pl
Tak teraz
1 2-1 4 maja
Arch FilmFest, Kino Centrum tak teraz
www.csw.torun.pl siedzimy w nowych klasach
przy komputerach
1 2-1 7 maja przy nowych czystych ławkach
Juwenalia w wygodnych fotelach
www.juwenalia.umk.pl
tak teraz
1 3-1 4 maja uczymy się o wypchanych portfelach
X Majowy Buum Poetycki 2009 papierowych marzeniach
www.odnowa.umk.pl przyjaźniach w kieszeniach
www.buumpoetycki.umk.pl trzymamy broń
1 4 maja strzałem w skroń
zbawiamy świat
Raz Dwa Trzy, Lizard King
www.lizardking.pl
www.kulturalnytorun.pl tak teraz
nie ma nas jesteśmy nieraz
1 5-1 6 maja przysypani propozycjami
Dni Meksykańskie zagrania głównych ról
Muzeum Podróżników w telenowelach

1 6 maja tak teraz

„Słowiańska dusza” telewizja beton śmieci
wieczór kabaretowy Aloszy Awdiejewa to nasze dzieci
Dwór Artusa bawią się zapałkami
www.artus.torun.pl podpalają dom
strzałem w skroń
1 8 maja zbawiają świat
Krzysztof Ingarden – Matryca przestrzeni
Galeria Wozownia tak teraz
http://wozownia.pl/ wierzymy w technokrację
wyznajemy automatyzację
20 maja naszych życiowych ról
Slam Poetycki
www.odnowa.umk.pl na oczach widzów
rzutem na taśmę
21 maja
w telewizorach
Teatr SLUTSPIL (Dania) z bronią w dłoniach
„Końcówka” (Samuel Becket), reż. Uta Motz zbawiamy świat
www.odnowa.umk.pl

22-30 maja w telewizorach

Międzynarodowy Festiwal Teatralny z bronią w dłoniach
Kontakt 2009 zbawiony świat
www.odnowa.umk.pl zbawiony świat
www.teatr.torun.pl
Mariusz Słonina
23-24 maja Próba Słowa (2009)
Media Student, Warszawa
www.mediastudent.org

26-31 maja
XIII Dni Kultury Japońskiej
Kamienica pod Gwiazdą
 Podaj Dalej 31: Marionetki, www.podaj-dalej.info 11
Warsztat

Przedsmak
Przestraszonym pisklakom

otępiałym słuchem
łowię dźwięki

w siatkę na motyle

z godziny na godzinę
z dnia na dzień

taniec
boleśniejszy Obsługa
i
piękniejszy każdego dnia
jeszcze odczytuję
i
w wielkiej hali świata zapisuję instrukcję obsługi człowieka
nie słychać jak płacze Człowiek
i tak się nie sprawdzi
mały
pokurczony jaka ulga
zamknięty w skorupie
Katarzyna Wiśniewska
w zaplątanej sieci
w supłach i pętelkach
niczym w fałdach kory

planuje
projektuje
buduje

swój mały intymny bezpieczny świat

nudy Z Herberta
życie zamieniając na makietę i dzbanek rozbity
ludzi w pionki i świtanie tapet
popatrz –
Katarzyna Wiśniewska
uginam się pod ciężarem
tanich klawiatur

myślałem –
płacz kochanków może być piękny
nawet w przypadkowej kombinacji
klawiszy
fot. Lagiuspo, www.flickr.com, CC-BY-SA

a tymczasem
przegrywam dwa - zero
jak niejeden Wojaczek
w brudnym hotelu Sieci

Mariusz Słonina
Próba Słowa (2009)

Wypowiedz się!
Wyraź swoją opinię o wierszach
www.podaj-dalej.info/czytelnia/warsztat
12
Lecę do Izraela!
Nieustające konflikty zbrojne —
tak jawi nam się Izrael i państwa Bliskiego Wschodu.
Okazuje się jednak, że w tym bliskowschodnim tyglu
możemy odnaleźć przyjaciół,
a nawet przeżyć wspaniałą przygodę!
Wojciech Laskowski
T To było latem 2007 roku. Byłem jesz-
cze wtedy na wymianie studenckiej
w Niemczech w ramach programu So-
crates – Erasmus i nie wyobrażałem
sobie niczego, co mogłoby przyćmić
ten wspaniały czas. Pewnego majowe-
go dnia dostałem e-maila o świetnym
stypendium Muzeum Historii Żydów
Polskich w Warszawie i wymianie
młodzieżowej Polska – Izrael 2007. Już
po krótkiej chwili, gdy zaznajomiłem
się z jej programem, wiedziałem, że to
coś dla mnie! Trzymiesięczny pobyt
(październik 2007 – styczeń 2008) miał
upłynąć pod znakiem studiowania
na uniwersytecie w Tel Aviv'ie, akli-
matyzacji u izraelskich rodzin, różno-
rodnych wycieczek, spotkań promują-
cych Polskę… Lista opcji i zalet tego
stypendium zdawała się nie mieć koń-
ca! Ponadto, Muzeum pokrywało kosz-
ty przelotu i opłacało czesne, a nawet
fundowało skromne kieszonkowe. Ide-
alnie – pomyślałem i postanowiłem
wysłać swoją aplikację zwłaszcza, że
już w czasach liceum i pierwszych lat
studiów szczególnie interesowały mnie
wszelkie aspekty historii i kultury Bli-
skiego Wschodu.
Dialog
Przed wylotem Muzeum poprosiło nas
(razem ze mną miała lecieć 10-ka stu-
dentów) o towarzyszenie grupie stu-
dentów z Izraela (starszych ze wzglę-
du na 2-3 letnie szkolenie militarne,
Autor był stypendystą II edycji stypendium Muzeum Historii
Żydów Polskich w Warszawie X 2007 – I 2008,
więcej: www.jewishmuseum.org.pl
fot. Y. Golan, www.flickr.com, CC-BY-SA, obok: Autor
odbywane zaraz po ich maturze), któ-
ra zawitała do nas we wrześniu. Pro-
gram tej krótkiej wizyty obejmował
pokazanie im najciekawszych miejsc
w Warszawie i w Krakowie ze wzglę-
du na historię i dialog polsko-żydow-
ski. Jednak prawdziwym celem była
chęć pokazania im Polski właśnie z na-
szej perspektywy – ludzi śmiało pa-
trzących w przyszłość, a nie z gazet
czy wiadomości, kształtujących wize-
runek Polski jako wielkiego cmenta-
rza (wiele wycieczek z Izraela odwie-
dza bowiem tylko tereny obozowe,
zupełnie zapominając o najwarto-
ściowszych zakątkach naszego kraju).
Izraelscy przyjaciele odwdzięczyli się
nam z nawiązką, towarzysząc nam
i pomagając przez cały czas naszej 3-
miesięcznej wizyty w ich niezwykłym
kraju.
Erec, erec!
Już na lotnisku w Tel Aviv'ie miałem
okazję poczuć klimat tego miejsca, gdy
to dwóch funkcjonariuszy zaczęło
mnie przepytywać o cel mojej wizyty
w Izraelu, po tym jak zrobiłem kilka
ujęć słońca nad terminalem... Środków
ostrożności w tym kraju nigdy za wie-
le – każde miejsce publiczne ma przy
wejściu wykrywacz metali, a zgubio-
ny plecak czy torba mogą wywołać
prawdziwy alarm bombowy (przeko-
nałem się o tym niebawem, gdy spie-
sząc na poranny lektorat z hebrajskie-
go, byłem świadkiem, jak policyjny ro-
bot „rozbroił” czarną plastikową tor-
bę, oddając do niej kilka strzałów).
Na lotnisku przywitała nas nasza opie-
kunka Tsipy (Zipi, Cipi, „Mamuśka”)
i od razu zabrała na obfite śniadanie
do dawnego portu w Tel Aviv'ie. Za-
mieszkałem u pana Andrzeja, nieopo-
dal centrum Tel Aviv'u. Pan Andrzej
(psycholog, urodził się w Łodzi, w la-
tach 50-tych wyemigrował z całą ro-
dziną do Izraela) okazał się być bar-
dzo dobrym i lubiącym żartować
towarzyszem wieczornych posiedzeń
przy stole, gdy to po całym dniu zajęć
próbowałem wyciągnąć od niego taj-
niki hebrajskiej mowy i alfabetu, co
oboje wspominamy z rozrzewnieniem
do dziś. Ma wspaniałą córeczkę imie-
niem Yael, której słodycz i niesforność
zarazem najlepiej oddają chyba ducha
tej ziemi. Dzień mojego przylotu oka-
zał się dniem jej dziewiątych urodzin
i zdobyłem jej dozgonną miłość pacz-
ką Toruńskich Pierników w czekola-
dzie. Minęły długie tygodnie, zanim
przestała mnie wypytywać o „szoko-
łat”. Razem chodziliśmy na wielki targ
(szuk) Karmel, szukając najlepszych
serów i oliwek u arabskich tragarzy.
Humus i falafel
Reszta moich znajomych z Polski za-
mieszkała w okolicach miasta i parę
razy mieliśmy okazję spotkać się wszy-
scy razem. Dużym zaskoczeniem by-

ło dla nas to, że słońce zachodzi tam
o wiele szybciej niż w Polsce i już po
17-ej zapada zmrok, co pozwalało dłu-
go spacerować w ciepły wieczór ulica-
mi miasta otulanego przyjemną bryzą
znad morza. Cudowna pogoda pozwa-
lała praktycznie każdego dnia korzy-
stać z piaszczystej plaży (nawet
w grudniu!), którą można było dojść
do bardzo starego miasta Jaffo, szczy-
cącego się wielowiekową arabską tra-
dycją. Tam ja i mój żołądek wypatry-
waliśmy miejsc, gdzie podają najlepszy
humus i falafel (pasta i kotleciki z cie-
cierzycy), o thinie nie wspominając
(przysmak z sezamu). Tam też znaleź-
liśmy urokliwy Kościół, dokąd chodzi-
liśmy na mszę w języku polskim.
Lomedet ivrit
Nasz tydzień zajęć, z racji piątkowego
szabatu, miał tylko 4 dni. Studiowali-
śmy razem z ludźmi z całego świata –
najczęściej byli to młodzi Żydzi z USA
i Europy, więc nasza polska grupa sta-
nowiła zwartą nie-żydowską enklawę.
Sama tematyka zajęć cechowała się
różnorodnością – historia, społeczeń-
stwo, ekonomia a nawet zajęcia o Ho-
locauście. Nauczyciele często skłania-
li nas, wręcz wywierajac presję, do
dyskusji i patrzenia na różne zagad-
nienia z całkiem nowej perspektywy,
a rzeczą wprost niepojętą dla mnie by-
ło to, że na pierwszych zajęciach po-
dali nam swoje numery telefonów oraz
Podaj Dalej 31: Marionetki, www.podaj-dalej.info
dokładne godziny dyżurowania, da-
jąc tym samym do zrozumienia, że za-
wsze jesteśmy mile widziani. Nierzad-
ko człowiek wychodził z klasy
zmęczony po długim wykładzie, ale
jakże zadowolony z wszystkiego, co
tam usłyszał i doświadczył. Każdy
dzień na uniwersytecie zaczynał się
od lektoratu języka hebrajskiego, co
stanowiło atrakcję samą w sobie. Po-
ranne wstawanie, co zrozumiałe, było
mniejszą przyjemnością. Oprócz nas
uczęszczali tam słuchacze z Czech,
Hiszpanii, a także Chin (drogi Bang
Fu). Nasza nauczycielka Hava dziel-
nie zachęcała nas do nauki i jeszcze
dzielniej żegnała z zapasem pracy do-
mowej na drogę… po takim wysiłku
i okresach zniechęcenia wiem, że by-
ło warto i nawet dziś, od czasu do cza-
su, zaglądam do moich hebrajskich no-
tatek, aby lomedet ivrit.
Już tylko Kiler!
Dzięki pomocy różnych miłych osób
udało nam się przeprowadzić wieczor-
ki promujące Polskę, gdzie zaproszo-
nym studentom prezentowaliśmy na-
sze ukochane miasta, czyli Łódź,
Kraków, Lublin, Częstochowę, no
i oczywiście Toruń! Jednak prawdzi-
wa prezentacja Polski miała miejsce
w pierwszy dzień świąt Bożego Naro-
dzenia, gdy kilkudziesięcioosobowy
tłum zajadał się naszymi specjałami
z wigilijnego stołu. Na deser zaserwo-
Wypowiedz się!
Czytaj i komentuj artykuł w Sieci:
www.podaj-dalej.info/node/728
13
Studenci, Na trasie
waliśmy projekcję polskiej komedii
„Kiler”… okazała się tak niezrozumia-
ła, że, pomimo angielskich napisów,
pozostało ledwie 6 osób i nawet nasz
szaleńczy śmiech z ostatnich rzędów
nie był w stanie dopomóc izraelskim
studentom w jej przełknięciu! Innym
naszym ważnym zadaniem było prze-
prowadzenie wywiadu z Żydami pol-
skiego pochodzenia, którzy ocaleli
z Holocaustu i opracowanie go na po-
trzeby Muzeum Historii Żydów Pol-
skich w Warszawie. Wymagało to od
nas dużej dozy delikatności i cierpli-
wości, gdyż osoby te opowiadały nam
historię swojej rodziny i dzieliły się
z nami osobistymi przeżyciami z tam-
tych tragicznych lat. Okazało się, że ci
ludzie, mimo podeszłego wieku, czę-
sto tryskają zdrowiem i nadal cieszą
się słońcem, plażą, morzem, czyli po
prostu życiem! To było i pozostaje bar-
dzo cennym doświadczeniem.
Dzień powrotu do Polski jest chy-
ba jedynym, którego nie pamiętam
z tamtych dni spędzonych w Ziemi
Świętej – jej piękno, cudowni ludzie,
magia pradawnych dziejów i wciąż
niepewna przyszłość tworzą niezapo-
mnianą mozaikę fascynujących obra-
zów i przeżyć, które powracają do
mnie z różnym natężeniem, ale zawsze
powodują, że chce się wrócić. Wszyst-
kim, którzy przyczynili się do realiza-
cji tego snu – toda raba (hebr. – bardzo
dziękuję)!
14 Studnia
O miłości do siebie
Pragniemy czuć się potrzebni i kochani.
Pragniemy dostrzegać sens swych starań.
Gdy jednak napotykamy problemy,
tracimy nie tylko wiarę w siebie.
Przestajemy siebie kochać
Magdalena Jóźwiak
Czy kocham siebie? Dla niektórych
z nas to jedno z najtrudniejszych
pytań. Jak odróżnić miłość do samego
siebie od egoizmu, samolubstwa, ego-
centryzmu i narcyzmu? Z tymi bo-
wiem słowami często kojarzy się po-
jęcie miłości do samego siebie.
Kiedy dokucza przygnębienie, do-
świadcza się porażki, plany się po-
krzyżowały czy skrytykowano nas,
najczęściej pierwszą reakcją jest doszu-
kiwanie się winy w sobie i chęć dodat-
kowego samoukarania. Czujemy się
beznadziejnie i pognębiamy jeszcze
bardziej, tak jakbyśmy próbowali trak-
tować ranę, zamiast oliwą miłości,
solą, pieprzem i octem. Nie szczędzi-
my sobie gorzkich słów, wypominamy
sobie wypowiedziane słowa lub ich
brak, żałujemy swoich działań, rozli-
czamy się szczegółowo i rygorystycz-
nie z przeszłością, kolekcjonujemy
błędy, rozpamiętujemy potknięcia
i ubolewamy nad upadkami. W czasie
chandry, nielubienia swego życia i sie-
bie niczym kpina brzmi w naszych
uszach czyjaś zachęta, by „pokochać
siebie”. Czy ta osoba wie, o czym
mówi? Czy wie, czego żąda? Zachęta,
by zadbać o siebie, zainwestować
w siebie, sprawić samemu sobie nie-
spodziankę czy zrobić coś miłego dla
siebie spotyka się z grymasem ogrom-
www.podaj-dalej.info/node/299
nej dezaprobaty na twarzy, tak jakby
proponowano pójście na karuzelę
komuś, kto cierpi na zawroty głowy.
Zrobić coś tylko dla siebie same-
go? Po co? Najczęściej pragniemy robić
coś dla kogoś i w ten sposób też dla
siebie. Od przygotowania potrawy, po-
darowania upominku po podzielenie
się radością z osiągniętego sukcesu,
efektów pracy czy codziennymi mniej-
szymi i większymi radościami oraz
trudami dnia. Stąd, gdy ktoś propo-
nuje skupienie się na jakiś czas na mi-
łości do siebie samego i wyrażenie jej
wobec siebie samego, nie mamy na to
ochoty. Zawodzi nawet nasza pomy-
słowość na to, czym to wyrazić. Dla
siebie samych mamy się stroić? Dla sie-
bie rozwijać? Czy nie po to czytamy,
oglądamy, poznajemy, by dzielić to
z innymi? A często też, by szukać po-
twierdzenia poczucia swej wartości
w ich oczach? By odbijać się w wyra-
zie ich aprobaty i na tym budować
swój pozytywny wizerunek?
Potrzebujemy, oczywiście, uzna-
nia i docenienia bez wyjątku. Pragnie-
my czuć się potrzebni i kochani. Chce-
my, by cały trud, który wkładamy
w pracę, życie rodzinne, budowanie
relacji miłości i przyjaźni, służbę
innym, w jakikolwiek sposób by ona
się nie przejawiała, dawały owoce. Pra-
gniemy dostrzegać sens swych wysił-
ków i starań. Szczera pochwała, nie-
wynikająca niejako z obowiązku czy
dobrych manier lub nawet litości, mo-
tywuje często dużo bardziej niż kry-
tyka. Docenienie czyjegoś wysiłku
i pracy dodaje danej osobie skrzydeł
i zachęca ją do jeszcze lepszej pracy.
Zachęca, ale nie powinno stanowić
głównej motywacji do działania. To
każdy z nas sam w środku powinien
być przekonany do słuszności tego, co
czyni i powinien umieć bronić swych
racji również wtedy, gdy spotka go
krytyka i niezrozumienie.
A może zacząć być trochę lepszym
dla siebie? Nie oskarżać się nieustan-
nie. Przygarnąć siebie samego jak
dziecko, spragnione zainteresowania
i czułości. Zapytać swoje serce, czego
mu potrzeba i jak można mu pomóc.
Przyznać sobie prawo do błędów, za-
równo tych z przeszłości, jak i pogo-
dzić się ze świadomością, że mogę
wbrew najlepszym chęciom popełnić
kolejne. Zdjąć z siebie jarzmo perfek-
cjonizmu i odetchnąć powietrzem ze
świadomością, że mam do niego
fot. L.M. Gonzales, www.flickr.com, CC-BY-NC
prawo. Dostrzec własne piękno i wy-
jątkowość. Uznać, że ma się pełne
prawo do życia, tak jak i wszyscy do-
okoła.
Nie warto też czekać, że polubi się
siebie i zaakceptuje dopiero wtedy,
gdy ktoś nas pokocha i zaakceptuje.
Może to być, oczywiście, bardzo po-
mocne, ale niekoniecznie skuteczne
czy też budujące dla relacji. Jak można
bowiem kochać kogoś bez zniewala-
nia, jeśli wpierw nie pokocha się sie-
bie, a spojrzenie na własną osobę uza-
leżnione będzie od sposobu, w jaki bę-
dzie nas postrzegać ktoś drugi? Czy
da nam szczęście inny człowiek, jeśli
nie odnajdziemy szczęścia najpierw
w sobie samych i fakcie, że żyjemy?
Prawdy tego typu zazwyczaj wy-
powiada się i pisze dużo łatwiej niż
wprowadza w życie. Czy potrzebuje-
my do poczucia osobistego szczęścia
innych? Czy wystarczymy sami sobie?
Obawiam się, że nie. Nie jesteśmy
stworzeniami przystosowanymi do
życia w całkowitej izolacji od innych.
Potrzebujemy siebie nawzajem, bez
względu na stan, wiek, pochodzenie,
wykształcenie, zawód czy aspiracje ży-
ciowe. „Jeden drugiego brzemiona no-
ście i tak wypełniajcie prawo Chrystu-
sowe.” (Gal. 6, 2) Możemy służyć sobie
nawzajem słowem, wsparciem mate-
rialnym i duchowym. Największym
jednak darem jest dar obecności. Świa-
domość bliskości emocjonalnej i du-
chowej oraz pamięci, nawet pomimo
dzielących nas kilometrów. Często Bóg
przychodzi do człowieka przez dru-
giego człowieka. Ceńmy ten dar towa-
rzyszenia sobie nawzajem w drodze
ku przyszłości. Drugi człowiek to też
zachęta do służby, do twórczej wymia-
ny. To dar i zadanie. Aby umieć jednak
przyjąć ten dar i wykonać zadanie,
trzeba się wytrwale uczyć miłości do
siebie.
 Podaj Dalej 31: Marionetki, www.podaj-dalej.info 15
Kulturalnik

Wyśnione życie aniołów

reż. Erick Zonca, Francja 1 998

„Wyśnione życie aniołów” to świetny
tytuł. Przyciąga. Film o kobietach.
Zdawałoby się, że idealny na babski
wieczór. Zapowiedź wskazywała na
głęboką, poruszającą historię dwóch
odkrywczy. Przytłaczający. Szarości
obrazu nie ratują nawet dobre ujęcia
(chociażby w scenie końcowej), które
udały się twórcom może przez przy-
padek? Film wywołuje skojarzenie z
wokół? Czy zdecydujemy się na walkę
o siebie? A może upuścimy nić pomo-
cy i… prysną nasze relacje inter- i in-
trapersonalne? A stąd już tylko krok
do… upadku. To choć mroczne stu-

kobiet: Marie i Isy (w tych rolach bar-
dzo dobrze sprawdziły się Natacha Re-
gnier i Elodie Bouchez), które przyj-
mują zupełnie odmienne, skrajne po-
stawy – agresji i optymizmu – by
ochronić się przed zranieniem. Banal-
na historia o upadku kobiety – anioła?
A może o upadku miłości? Przeszywa
szaleńczo pesymistycznym obrazem
świata i natury ludzkiej. To kino albo
dla masochistów, albo dla mega opty-
mistów, którzy wszędzie, nawet w naj-
tragiczniejszej sytuacji, potrafią odna-
leźć cień słońca. Czy tego ma uczyć ta
opowieść? Mimo wszystko, film mało
lekcją, na której nikt nie ma ochoty być,
choć wszyscy zdają sobie sprawę z
konsekwencji, jakie niesie absencja.
Przypomina o tym, że życie to nie
bajka, że nie każdy cukierek słodki jest. A
może film wydaje się frustrujący, bo
za trudny? Zbyt wymagający dla prze-
ciętnego widza, który pod wpływem
chociażby popkultury, wyraził ponie-
kąd zgodę na ograbienie siebie ze
zdolności do wchodzenia na poziom
wyższych uczuć? A może to spotka-
nie drugiego człowieka sprawia, że za-
czynamy dostrzegać inną perspekty-
wę, inaczej patrzeć na siebie i świat
www.podaj-dalej.info/node/680
dium psychologiczne pozwala spoj-
rzeć na różne typy osobowości, na roz-
maite wybory i odmienne zakończe-
nia buntu wobec twardej rzeczywisto-
ści. „Wyśnione życie aniołów” poka-
zuje codzienność, aniołów nie upa-
dłych, a słabych, którym zdarza się po-
tykać o kamienie losu. Niepokojąca to-
nacja, barwa filmu pokazuje skutki
braku pragnień, marzeń. Jakie są
owoce życia bez celu? I czym wobec
tego jest życie? Przekonacie się oglą-
dając film Ericka Zonca.
Katarzyna Wiśniewska

Łzy Słońca
reż. Antoine Fuqua, USA 2003
„Łzy Słońca” reklamowało hasło:
Uczono go, by wykonywał rozkazy. Został
bohaterem, ignorując je. Bo czasem są
takie momenty, kiedy nieposłuszeń-
stwo staje się obowiązkiem.
Film wojenno-przygodowy, będą-
cy powieleniem, starego jak Afryka,
schematu, ukazuje infantylny obraz
Nigerii. Czy wojsko bowiem (nie tylko
amerykańskie) zachowuje się jak przy-
stało na żołnierzy, ratujących ludzkość
przed zagładą? To opowieść o konflik-
cie między zasadą profesjonalisty a su-
mieniem twardziela (w tej roli Bruce
www.podaj-dalej.info/node/482
Willis). Czy „machanie” karabinem, nej papce nie do przełknięcia?
w imię posłuszeństwa dowódcy, sta- Zdjęcia afrykańskiej przyrody
nie się ślepym nakazem? Na szczęście, i wschodzącego nad stepem czerwo-
w przewidywalnym do granic możli- nego słońca mogą (muszą!) zauroczyć.
wości scenariuszu zabrakło miejsca Podobnie jak muzyka (Hans Zimmer),
na rozbudowany ckliwy, miłosny oddająca klimat Czarnego Lądu (do-
wątek (brawo, bo pokusa musiała być brze zaaranżowana, dynamiczna gra
duża – wszak u boku komandosa wy- na bębnach to największy atut filmu!).
stępuje Monica Belluci). Niemniej jed- Mam tylko jeszcze jedną wątpliwość:
nak pozostaje pytanie: jak długo jesz- ile w tym stereotypowego myślenia
cze będziemy godzić się na przebiera- białego, cywilizowanego człowieka
nie poważnych, dramatycznych histo- o Afryce?
rii życia ludzi w hollywodzką propa-
gandę? Cóż po pięknej, lecz patetycz- Katarzyna Wiśniewska
16

[ varia] [ qlinaria] $> N. A. L. E. Ś. N. I. K. 2. 0 4-5 kwietnia studenci zainteresowani dziennikarstwem

II Pressmaniak
zgromadzili się na Uniwersytecie Przyrodniczym w Lu-
Wyciąg z książki kucharskiej dla informatyków ( tu tylko
blinie. Po raz drugi odbywały się tam warsztaty zorga-
skrót) : nizowane przez Magazyn Studencki UP w Lublinie „Ra-
W życiu każdego informatyka przychodzą takie chwile,
dar” i Akademicką Grupę Medialną UMCS. W ramach
w których ogarnia go wielki, niezdefiniowany bliżej nie- warsztatów słowo głosili: Adam Kulik („Film dokumen-
pokój . Przychodzi rozdrażnienie, palce nie trafiaj ą talny jako forma dzienniarskiej wypowiedzi”), Dariusz
w klawiaturę, generalnie wszystko się wali i nic nie
idzie. Ale spokoj nie, natura wynalazła specj alne lekar- Bugalski („Dziennikarstwo społeczne”), Rafał Ziemkie-
stwo na tę dolegliwość, więcej – każdy informatyk j est wicz („Publicystyka – granice dziennikarskiej przyzwo-
w stanie j ą skutecznie zaaplikować. Lekarstwem tym
j est N. A. L. E. Ś. N. I. K 2. 0. A oto i procedura działania:
itości”), Andrzej Koziara („Poza obiektywem – korespon-
dent wojenny”), ks. Mieczysław Puzewicz („Wspieranie
Krok 1. Ściągnij paczkę
Polega to na zwołaniu znaj omych, kumpli, kumpeli, przyj a-
wolnej myśli w krajach reżimowych”), Hirek Wrona
ciół, kolegów z boiska, słowem – kogo tylko dusza zapra- („Zmiana roli dziennikarza muzycznego”), Paweł No-
gnie. Tak! Informatyk to w gruncie rzeczy istota społecz-
na, więc na pewno ktoś się znaj dzie. Uwaga! Z grona
wak („Target w dziennikarstwie – kierunki rozwoju me-
paczki wyłączeni są, podkreślam, wyłączeni są „znaj omi diów studenckich”) oraz Radosław Guz („Media elek-
wirtualni”! troniczne”). Uczestnicy mieli okazję gościć w „Radiu
polecenie: . /ściągnij paczkę Centrum”. Wybór prelegentów był bardzo dobry: cie-
kawe osobowości, znający się na rzeczy ludzie, otwarci
Krok 2. Rozpakuj paczkę i gotowi na konfrontację z poglądami adeptów sztuki
polecenie: . /rozpakuj paczkę na kanapę ( fotel) dziennikarskiej i ich szalonymi, studenckimi pomysła-
Krok 3. Sprawdź zależności
mi. Inicjatywa warta uwagi! Dlatego mam nadzieję, że
Tu należy sprawdzić, czy posiadamy wszystkie narzędzia wiosenne spotkania środowisk mediów studenckich sta-
niezbędne do skompilowania N. A. L. E. Ś. N. I. K. - A ( ten etap
zwyczaj owo nazywamy konfiguracj ą) :
ną się tradycją – czekamy na zaproszenie za rok!
polecenie: . /skonfiguruj naleśnik [ opcj e]
Opcj e niezbędne:
– platforma: pokój /kuchnia – JEST! [ architektura nale-
śnika: Akademik, Stancj a]
– preprocesor: mikser – BRAK! [ należy razem z paczką
ściągnąć mikser]
– procesor: kuchenka gazowa/elektryczna – JEST!
– kompilator/linker: patelnia/łopatka/garnki – JEST!
– środowisko docelowe: talerze/kubki/sztućce/żołądek –
CZĘŚCIOWO SĄ [ zaleca się ściągnięcie ich razem
z paczką]
Opcj e opcj onalne ( dodatki zwiększaj ące funkcj onalność
N. A. L. E. Ś. N. I. K. - A – możemy skompilować N. A. L. E. Ś. N. I-
. K. - A, tak by odpowiadał naszym naj bardziej wyszukanym
wymaganiom) :
– opcj e zwiększaj ące wydaj ność energetyczną: nadzienie –
BRAK! [ zaleca się ściągnięcie razem z paczką]
– opcj e zwiększaj ące przemianę materii: napoj e – BRAK!
[ zaleca sięściągnięcie razem z paczką]
– opcj e poprawiaj ące humor: gitara/dj embe/youtube – SĄ!
– opcj e użytkownika – Tak! Użytkownik może sam sobie coś
dodać – WEDLE UZNANIA
Krok 4. Skompiluj N. A. L. E. Ś. N. I. K.
Ten etap polega na połączeniu wszystkich składników ( wy-
maganych i opcj onalnych) oraz zlinkowaniu poszczególnych
modułów
polecenie: . /upiecz naleśnik
uwaga: zaleca się, by ten etap przeprowadzać wspólnie
z paczką!
Krok 5. Zainstaluj N. A. L. E. Ś. N. I. K.
Ten etap polega na instalacj i naleśnika w odpowiednim
miej scu na dysku ( zazwyczaj w katalogu paczka/żołądek)
Potem j uż tylko czuć niebo w gębie : D
Pliki po nieudanej kompilacj i trafiaj ą do katalogu
$HOME/sedes

[ varia] [ qlinaria] $> Mariusz Słonina

[ varia] [ qlinaria] $> www. podaj - dalej . info/node/714

fot. M. Stimpson, www.flickr.com, CC-BY-NC


Wiosna przyszła nagle. Rozbuchana, bezczelna, inten-
Ostatni. Myśli o konserwacji
Apel
sywna w kolorach i zapachach, jakby miała być pierw-
szą i ostatnią w naszym życiu. O ile łatwiej nam teraz
zachłysnąć się tym, co w życiu pierwsze, nowe, jedyne,
o ile trudniej pochylić się nad kategorią spraw ostatnich
i ostatecznych. Wszystkie nasze winy leżą pokotem, jak
wiosenna, zdeptana jeszcze trawa. I ta największa, naj-
cięższa, jak kamień, którego nie należy obracać, że jest
Ktoś, kto pokochał mnie aż do ostatniego gwoździa, do
ostatniej deski.Z perspektywy kolejnej wiosny, wstem-
plowanej w legitymację, nasze pierwsze życiowe wybo-
ry oceniamy albo z sentymentem i pobłażaniem, albo
gorzko, w zależności od konsekwencji, jakie za sobą
przyniosły. I tak, wybieramy bądź odrzucamy wiarę, de-
cydujemy się na określony kierunek studiów, deklaru-
jemy, że gdzieś przynależymy, bo chcemy być choć tro-
chę biali lub choć trochę czarni, nigdy pośrodku.
Studenci konserwacji stanowią dość specyficzną grupę.
O swoim kierunku mówimy dużo, wyliczamy ilość go-
dzin spędzanych na uczelni, licytujemy się co do warto-
ści i wyjątkowości konserwowanych w ramach zajęć
obiektów, dumni ze swoich umiejętności i zmęczenia,
jakim zostały one okupione, jeszcze bardziej niż inni
uciekamy od tych półtonów i odcieni szarości. I choć ka-
tegoria wiary jest u nas, jak wszędzie, kwestią tylko
i wyłącznie osobistej decyzji, to religia jest wpisana
w tok studiów zarówno tych do Kościoła przynależą-
cych, jak i tych od Niego uciekających. Począwszy od
pierwszego roku studiów, umiejętność rozpoznawania
ikonografii tematów biblijnych jest jedną z ważniejszych,
jakie egzekwuje się od studentów. Stopniowo jesteśmy
wprowadzani do poszczególnych pracowni, gdzie pię-
trzą się obrazy i rzeźby sakralne, pochodzące z kościo-
łów detale architektoniczne i sprzęt liturgiczny. Ukoro-
nowaniem roku akademickiego są letnie praktyki
studenckie, które w większości przypadków odbywają
się właśnie w świątyniach, przy malowidłach ściennych
i epitafiach, gdzie z wysokości drewnianych rusztowań,
z wiarą bądź niewiarą, spoglądamy w kierunku taber-
nakulum. Wierzymy nie tylko w biblijne Zmartwych-
wstanie, ale przede wszystkim w zmartwychwstanie
przedmiotu, który przywracamy do życia na wszystkich
płaszczyznach, na których wieki temu został do niego
powołany. Każdego dnia obserwujemy, jak ponownie
www.podaj-dalej.info/node/690
zaczyna istnieć w swojej warstwie materialnej i seman-
tycznej, z całą odzyskiwaną stopniowo mocą oddziały-
wania na widza wierzącego i niewierzącego. I kiedy wy-
schnie już ostatnia warstwa werniksu, gdy ostatnia deska
rusztowania zostanie wyniesiona z kościoła, pozostaje-
my sam na sam z dźwięczącym w uszach pytaniem: czy
wierzę? Ja, Herbertowska liczba najbardziej pojedyncza.
Za rok wiosna też przyjdzie nagle, z dnia na dzień, gło-
śna, jaskrawa, zachłanna. Co wtedy powiemy o naszych
pierwszych decyzjach, co zechcemy położyć na szali,
gdy przyjdzie nam się z nich rozliczyć? Ostatni akt jest
krwawy, choćby cała sztuka była i najpiękniejsza – gruda zie-
mi na głowę i oto koniec (Blaise Pascal). Na zawsze?
Na trzy dni, jeśli uwierzę.
Adam Nóżka
Podaj Dalej 31: Marionetki, www.podaj-dalej.info 17
Studenci, Pod prąd
Całe pokłady intelektu należy dziś włożyć w poprawę
sytuacji biednych tego świata. Wśród przepychu i nad-
miaru dóbr, charakterystycznych dla wielu środowisk,
niewyobrażalne, a jednak możliwe i aktualne pozostają
niewiarygodne dysproporcje między krajami rozwinię-
tymi i tymi, które klasyfikuje się jako Trzeci Świat. Zresz-
tą, trzeci świat można często znaleźć na własnym po-
dwórku, za ścianą, na swojej ulicy, we wsi czy mieście.
Tymczasem w zalewie informacji, słów, obrazów
i wydarzeń gubi się podstawową wrażliwość i świado-
mość tego, co najważniejsze. Jesteśmy nierzadko oślepli
od blasku i krzyku tandety, chaosu, wojny informacyj-
nej, rywalizacji o władzę, oglądalność i klienta wszelki-
mi środkami. Coraz dalej przesuwa się granica tego, do-
kąd można się w tym celu posunąć. Często wydaje się,
że granicy już nie ma. Żadnej.
Daliśmy sobie wmówić, że nic się nie da zrobić i nie
warto walczyć o zmiany czy reagować na niepokojące
zjawiska, obserwowane na co dzień. Gdy zza ściany do-
biegają okrzyki, płacz, odgłos regularnych uderzeń tłu-
maczymy, że wiele dzieci chowa się wśród pijaństwa
i przemocy, bo taki już ten świat. Kolejny dealer narko-
tykowy bezkarnie rozprowadza po mieście dawki wy-
niszczających środków odurzających, ale nie zgłaszamy
tego nigdzie, tłumacząc się przekonaniem, że policja
i tak nic z tym nie zrobi. Ktoś jest kozłem ofiarnym
w swojej klasie i nikomu niespieszno stawać w jego obro-
nie, bo a nuż narazi się wtedy na podobny los. Organa
odpowiedzialne za bezpieczeństwo nie reagują na prze-
moc, której dopuszcza się młodzież w małym miastecz-
ku. Na ławce lub schodach przy frontonie kamienicy
w mroźną noc zasypia podpity mężczyzna, a w szpita-
lu chorzy leżą pokotem, nieprzebrani i nie umyci, pod-
czas gdy odpowiedzialne za ich opiekę osoby twierdzą,
że nie ma sensu ich zbyt często myć, bo i tak się zaraz
wybrudzą. Zaniedbuje się przeprowadzenia podstawo-
wych badań pacjentom szpitala, a badania przewlekle
chorych ogranicza do absolutnego minimum lub wy-
znacza się im terminy wizyt, których zapewne nie do-
czekają. I co? „Takie jest życie.” – kwitujemy, wzrusza-
my ramionami i idziemy dalej.
Czy wierzysz, że tak musi być? Czy rzeczywiście po-
zostaje nam jedynie twierdzenie, że to część krajobrazu
naszej rzeczywistości i niech naprawianiem świata zaj-
www.podaj-dalej.info/node/501
mą się inni? Niech odczepią się ode mnie, niech ciebie
nie wkurzają. Bo my mamy swoje życie, swoje sprawy
i to nie w naszym interesie leży nadstawianie karku za
kogoś i narażanie się w najlepszym przypadku na posą-
dzenie o nadgorliwość?
W tym wszystkim tonie pojedyncze cierpienie. Dra-
mat jednostek, które przeżywają życie w półśnie, półbie-
gu, pośpiechu. W natłoku obowiązków bez znaczenia,
pieniędzy, które wyda się na bzdury. Zerwanych, nie-
pielęgnowanych relacji. Późnych lub szybkich małżeństw.
Prędkich rozwodów. Przyjść i odejść. Nie-pokoju.
Nie chcę tak żyć. A Ty?
Magdalena Jóźwiak
18 Fel-je-tą
Kwiecień-plecień,
czyli dlaczego ogórek nie śpiewa
Mateusz Łapiński
Wstałem rano. Świtające słońce po-
smagało mnie po twarzy, co było sku-
teczniejsze od budzika tradycyjnego
i trzech alarmów w telefonie. Nie czu-
łem się jednak najlepiej tego kwietnio-
wego poranka. Smak chipsów cebulo-
wo-serowych na zmianę z jogurtem
brzoskwinia-maracuja przypominał
o wczorajszej imprezie, dedykowanej
wyrobom nabiałowo-ziemniaczanym.
Poczucie tzw. „papcia” pogłębiało za-
równo owo doznanie, jak i wczesna
pora. Mechanicznym ruchem włączy-
łem radio. Usłyszałem coś tylko, że bę-
dzie słonecznie aż do końca miesiąca.
Pomyślałem: co za debil może tak
stwierdzić? Usłyszałem w gościnnym
pokoju rozentuzjazmowany głos ko-
mentatora w telewizji, obwieszczają-
cy rozgromienie przez naszą reprezen-
tację dotychczasowej potęgi futbolu
wynikiem 10:0.
Co się dzieje? – zapytałem się, sta-
jąc zadumiony „przed oczyma duszy
mojej”. Ding, dong – zadzwonił dzwo-
nek u drzwi. Otwieram, patrzę: niko-
go nie ma, ale za to jest na wycieracz-
ce gazeta. Przypomniałem sobie film
„Zdarzyło się jutro”. Ktoś chce mnie
wkręcić do jakiejś „Ukrytej kamery”?
Patrzę na datę – dzisiejsza – uff, czy-
tam już spokojniej. Swoją drogą miło,
że ktoś się pofatygował, by ją podrzu-
cić. Mój wzrok przykuwa, napisany
wielkimi „wołamij”, krzykliwy nagłó-
wek: Mamy Autorytet!!! Czytam za-
ciekawiony. Okazuje się, że znalazła
się taka postać – ba, co więcej, dotych-
czasowe autorytety nie dość, że przy
Tym bladną, to jeszcze same dobro-
wolnie i bez przymusu mediów uzna-
ją Go za Prawdziwy Autorytet. Świad-
Wypowiedz się!
Czytaj i komentuj artykuły w Sieci:
www.podaj-dalej.info/node/683
fot. practicalowl, www.flickr.com, CC-BY-NC
czą o tym liczne laudacje na cześć oraz
gratulacje od przywódców G-8. Na-
reszcie Polska ma Autorytet. Wy-
dźwięk komentarza Redaktora Naczel-
nego jest znamienny: teraz wszyscy
mogą nam naskoczyć, ot co.
Z niedowierzaniem śledzę dalsze
tytuły doniesień prasowych: „Przez
Kryzys do gwiazd – Polska aprowizu-
je załogę stacji kosmicznej”, „Gwiaz-
dy zostały na lodzie – czas antenowy
dla filmów Bergmana”, „Słowacja eks-
portuje ropę do Rosji” itd., itp. Niesa-
mowite. Poszedłem do kuchni, aby
spożyć codzienne śniadanie: kuleczki
czekoladowe z pasztetem firmowym.
Przełykam strawę w niepokoju: co też
jeszcze przyniesie dzień? Ogolony ty-
le o ile, za to w niedoczasie, wybiegam
na autobus ostatniej szansy, aby zdą-
żyć do pracy na czas. Ale oto katastro-
fa: arterią, którą miałbym pojechać do
firmy przechodzi barwna parada
uśmiechniętych heteroseksualistów,
dumnych ze swojej orientacji, wzno-
szących okrzyki, domagających się od
rządu tego, czego jeszcze nie mają.
Na czele, moi znajomi ze Stolicy: Jo-
asia i Robert. Po prostu niewiarygod-
ne – ale ja ich widzę, oni mi kiwają,
uśmiechem przepraszają, że nie mogą
zatrzymać się i pogadać. Ja ich rozu-
miem. Mimo pokoju w sensie militar-
nym, udało im się zjednoczyć ok. 10
milionów Polaków (tak wzmiankowa-
li chwilę potem w radio w warzywnia-
ku, dokąd poszedłem) i razem doma-
gali się poszanowania praw od rządu.
„Niech żyje Konstanty i jego żona Kon-
stytucja!” – krzyknął ktoś na cześć
przywódcy opozycji. I wszyscy pod-
chwycili, skandując po chwili ową fra-
zę. Oszołomiony do cna, wszedłem do
rzeczonego warzywniaka, aby czas
oczekiwania na przejście pochodu za-
bić konsumpcją kiszonych ogórków.
Gdy po godzinie tłum przelewał się
ciągle, a nawet bardziej, machnąłem
ręką i trzymając w niej ogórka wróci-
łem do domu.
Może zapytacie, czy się szczypa-
łem? A jakże – wielokrotnie nawet.
I nic. Nie spałem. Usiadłem wygodnie
na fotelu, włączyłem program infor-
macyjny: same dobre wieści – dzieci
z ubogich rodzin otrzymały wysokie
dofinansowanie na dożywianie, bez-
robotni zostali zatrudnieni masowo
przy budowie autostrad, obcięto wy-
sokość diet dla parlamentarzystów,
a pozyskane środki przeznaczono na
stypendia dla studentów itp., itd. Mi-
mo zajmującego głosu bardzo sympa-
tycznej i atrakcyjnej prezenterki, za-
snąłem. Chyba od nadmiaru wrażeń.
Obudziłem się chwilę po 24, gdy
nadawano program publicystyczny
„Dla Dorosłych” – i oto słyszę, że sy-
tuacja jakby zmieniła swój obrót o 180
stopni. Miało być tak pięknie... Chwy-
tam dostarczoną rano gazetę, patrzę
dokładnie na zegarek – wskazuje nie-
zbicie, że dziś już jest drugi kwietnia.
W tej chwili, tylko ogórek, podczas snu
zakrzepły w mej dłoni i do cna wyci-
śnięty z soku, wydawał mi się realny.
 Warsztaty teatralne

Sztuka latania

Warsztaty integracji ruchowej (fot. grupowa)

Pantomima Podstawy reżyserii

W dniach 27-29 marca odbyły się Warsztaty Teatralne zorganizowane przez nowopowstałe Stowarzyszenie Teatrów Studenckich. Uczestnicy warsztatów (głów-
nie młodzież licealna i studenci) mieli okazję spróbować swoich sił podczas zajęć z reżyserii (prow. A. Słociński), emisji głosu (M. Cysewska), wyobraźni aktorskiej
(A. Nowak), teatru ruchu (E. Adamiszyn, A. Kędzia) i pantomimy (A. Balcerzak). Warsztaty były również okazją do poznania tajników sztuki latania (A. Nowak),
a na koniec uczestnicy mogli pobawić się w trakcie zajęć z integracji ruchowej (E. Chrulska, M. i M. Chmielak). Warsztaty odbywały się w Dworze Artusa, OdNowie,
klubie eNeRDe oraz w SP1 . Więcej informacji: www.podaj-dalej.info. Fot. Mariusz Słonina, www.picasaweb.google.com/mariusz.slonina. W tle „bawienie” dziecka
w trakcie treningu wyobraźni aktorskiej.
Teatr Zasłuchani – Misterium Męki Pańskiej
Park Miejski na Bydgoskim, 5/04/2009
fot. Mariusz Słonina
więcej: www.podaj-dalej.info, www.picasaweb.google.com/mariusz.slonina