ROBOT Podr Rozdz6 201

ROBOT Millennium wersja 20.
1 - Podrcznik uytkownika strona: 247

Robobat www.robobat.com
6. WYMIAROWANIE KONSTRUKCJI
6.1. Wymiarowanie stali / aluminium
Wymiarowanie elementw konstrukcji stalowych w systemie ROBOT Millennium moe by
przeprowadzone zgodnie z wymogami kilku norm stalowych. Poniej prezentowana jest lista
dostpnych aktualnie w programie norm stalowych:
polska norma PN90/B-03200
francuska norma CM66
francuska norma Add80
Eurocode 3 1992 (dostpne s normy EC3 z dokumentami aplikacji narodowych: francuskim,
angielskim, niemieckim, belgijskim, holenderskim, szwedzkim, fiskim)
Eurocode3 (EN 1993-1-1:2005)
holenderska norma NEN6770/6771
amerykaska norma LRFD i LRFD (nowa edycja)
amerykaska norma ASD
amerykaska norma EIA
niemiecka norma DIN 18800
brytyjskie normy: BS 5950 i BS 5950:2000
woska norma CNR-UNI 10011
poudniowoafrykaska norma SABS 0162-1:1993
hiszpaska norma MV 103-1972 (NBE EA-95)
kanadyjska norma CAN/CSA-S16.1-M89 i CAN/CSA-S16-1-01
szwedzka norma BSK 99
norweska norma CNS 34
rosyjska norma SNiP-II-23-81
rumuska norma STAS 10108/0-78
chiska norma GB50017-2003
japoska norma AIJ-ASD 05.
W programie dostpna jest rwnie norma wymiarowania elementw konstrukcji aluminiowych; jest to
francuska norma AL76. Sposb postpowania podczas wymiarowania elementw konstrukcji
aluminiowych jest identyczny jak w trakcie wymiarowania elementw konstrukcji stalowych.
Proces projektowania konstrukcji skada si z kilku etapw; na pocztku definiowana jest geometria
konstrukcji oraz obcienia do niej przyoone, potem wyznaczane s siy wewntrzne i
przemieszczenia, a na zakoczenie sprawdzane s warunki normowe oraz wymiarowane s elementy
konstrukcji. Wymiarowanie prtw stalowych dotyczy moe pojedynczych prtw lub grup prtw.
Obliczenia przeprowadzone mog zosta dla pojedynczych prtw konstrukcji lub dla grup prtw. W
zalenoci od wybranej normy stalowej lista parametrw definiowanych przed wymiarowaniem
elementw moe si nieco zmienia, natomiast podstawowe definicje uywane w module s
niezalene od wybranej przez uytkownika normy stalowej. Przyjmowane s nastpujce definicje:
prt pojedynczy element konstrukcyjny, ktry bdzie weryfikowany lub wymiarowany
w module. Najczciej spotykanymi prtami s: supy, rygle, patwie, stenia itp.
Prt wykorzystywany podczas weryfikacji / wymiarowania moe skada si z
pojedynczego elementu prtowego lub te by cigiem kolejnych elementw
konstrukcji tworzcych sup, rygiel itp.
grupa lista prtw. Jest to zbir prtw konstrukcji, ktrym uytkownik chce nada ten
sam profil. Po zakoczeniu weryfikacji/wymiarowania grupy zostanie wybrany
profil, ktry jest odpowiedni dla wszystkich prtw znajdujcych si w grupie
(niezalenie od rnic w wartociach si wewntrznych w tych prtach, czy te
parametrw projektowania). Grupy s definiowane w celu ograniczenia
rnorodnoci profili w projektowanej konstrukcji.
Po wybraniu ekranu WYMIAROWANIE STALI\ALUMINIUM ekran monitora zostaje podzielony na trzy
czci: edytor graficzny, w ktrym prezentowana jest konstrukcja oraz dwa okna dialogowe: Definicja
i Obliczenia.
strona: 248 ROBOT Millennium wersja 20.1 - Podrcznik uytkownika
www.robobat.com Robobat
Okno Definicja skada si z dwch zakadek: Grupy i Prty (patrz rysunek poniej). Po zdefiniowaniu
prtw i grup moliwe jest weryfikowanie lub wymiarowanie prtw lub grup. Po naciniciu klawisza
Parametry znajdujcego si na zakadce Prty otwierane jest okno dialogowe Parametry (jest ono
zalene od wybranej normy stalowej). W tym oknie zdefiniowane mog zosta parametry normowe
okrelane przez wybran norm wymiarowania stali takie jak: dugoci wyboczeniowe, parametry
wyboczeniowe, parametry zwichrzeniowe, warunki sztywnoci itp.
Ciekaw opcj w programie ROBOT jest moliwo automatycznego projektowania przy pomocy
profili parametryzowanych o zmiennej bezwadnoci. Opcja jest dostpna po naciniciu klawisza
Przekroje par., ktry znajduje si w oknie dialogowym Definicje. Opcja dostpna jest zarwno dla
profili stalowych jak i drewnianych. Wygld okna dialogowego zaley od materiau, z jakiego
wykonany ma by prt (prt stalowy lub drewniany).
Uytkownik ma do dyspozycji dwa typy profili (wybr dokonywany jest w polu Typ przekroju w prawej,
grnej czci okna dialogowego):
Profile stalowe profile drewniane
profil dwuteowy
profil skrzynkowy (rura prostoktna)
profil prostoktny
profil podwjny prostoktny.
W polu Definicja przekrojw okna dialogowego Przekroje parametryzowane okrelone mog zosta
wymiary profili stalowych lub drewnianych. Aby rozpocz definicj nowego profilu, naley nacisn
klawisz Nowy. W tabeli pojawia si nowa linia, w ktrej naley wpisa odpowiednie wymiary.
Nacinicie klawiszy Usu i Usu wszystko powoduje odpowiednio usunicie z listy podwietlonego
profilu lub wszystkich profili. Istniej dwa rodzaje profili:
przekrj zmienny (dH)
przekrj zmienny (auto).
Dodatkowo dostpna jest zakadka Przekrj zoony pozwalajca na definicj prtw
wielogaziowych.
ROBOT Millennium wersja 20.1 - Podrcznik uytkownika strona: 249
W powyszym oknie dialogowym dostpnych jest dziewi najczciej spotykanych typw profili
zoonych (wybr dokonywany jest w polu Typ przekroju w prawej, grnej czci okna dialogowego):
- dwa ceowniki (zestawione pkami lub plecami)
- dwa dwuteowniki
- ceownik i dwuteownik (ceownik ustawiony pk lub plecami)
- dwa ktowniki i dwuteownik
- cztery ktowniki pkami na zewntrz profilu
- cztery ktowniki pkami do wewntrz profilu
- dwa ktowniki w ukadzie T (zestawione krtszymi lub duszymi bokami)
- dwa ktowniki w ukadzie C (zestawione krtszymi lub duszymi bokami)
- dwa ktowniki ustawione krzyowo.
Dla niektrych typw profili zoonych dostpna jest opcja Profile zoone spawane; jej wczenie
powoduje, e gazie profilu zoonego s poczone spoinami na dugoci profilu.
Definicja rodziny przekrojw zoonych
Aby zdefiniowa rodzin (grup) przekrojw zoonych, naley:
w polu Nazwa poda nazw przekroju (program automatycznie podpowiada sugerowana nazw
przekroju zoonego)
w polu Profil gazi zdefiniowa pocztkowy profil od ktrego rozpocznie si generacja rodziny
profili zoonych; po zaznaczeniu tego pola automatycznie otworzy si okno dialogowe Wybr
profilu, w ktrym moliwe jest wybranie potrzebnego przekroju gazi z dowolnej bazy przekrojw
okreli pocztkowy rozstaw gazi wchodzcych w skad przekroju zoonego w polu edycyjnym
d oraz przyrost rozstawu gazi w polu edycyjnym dd; aby zdefiniowa maksymalny rozstaw
gazi, naley wprowadzi warto w polu edycyjnym dmax.
Naley pamita, e w powyszym oknie dialogowym nastpuje definicja przepisu na nowe rodziny
profili zoonych. Rzeczywista generacja profili odbywa si w trakcie procesu wymiarowania grup
prtw z uyciem zdefiniowanych rodzin parametryzowanych.
UWAGA: Pewne typy przekrojw (np. 4 ktowniki) wymagaj definicji dwch rnych
przekrojw gazi oraz dwch rnych rozstaww gazi w zalenoci od paszczyzny
skratowania (b,d).
W przypadku profili drewnianych dostpna jest rwnie opcja stay. Aby zdefiniowane profile byy
uwzgldniane w obliczeniach, naley je przenie do pola Przekroje brane do oblicze.
Przykadowe okno dialogowe Parametry dla polskiej normy stalowej przedstawiono na poniszym
rysunku. W polu Typ prta podawana jest nazwa wybranego typu prta (mona wpisa w tym polu
dowoln nazw typu prta). W polach Dugo prta ly lub lz wprowadzona moe zosta dugo
prta. Istniej dwa sposoby podania tej dugoci:
po wybraniu opcji Realna wprowadzona warto jest interpretowana bezporednio jako dugo
po wybraniu opcji Mnonik warto jest interpretowana jako wspczynnik przez ktry naley
pomnoy rzeczywist dugo prta aby uzyska odpowiedni warto. Np. wpisanie wartoci
0.25 oznacza, e odpowiednia dugo jest rwna 1/4 dugoci rzeczywistej.
W polu Wspczynnik dugoci wyboczeniowej okrelone mog zosta dugoci wyboczeniowe prta w
obydwu kierunkach. W odpowiednie pola wpisywana jest automatycznie rzeczywista dugo prta
(ew. suma dugoci prtw skadowych).
Wspczynnik dugoci wyboczeniowej zaley od warunkw podparcia kocowych wzw prta w
paszczynie wyboczenia. Dugo wyboczeniow prta mona rwnie okreli w oknie dialogowym
Schematy wyboczeniowe, ktre mona otworzy poprzez nacinicie ikony schematycznie
przedstawiajcej wybrany typ modelu wyboczeniowego prta. Znajduj si tam typowe schematy
podparcia prta; po wyborze jednego z nich warto wspczynnika bdzie obliczona automatycznie.
W programie istnieje obecnie moliwo zdefiniowania parametrw usztywnie ograniczajcych
zarwno dugo wyboczeniow (w obydwu kierunkach) jak i dugo zwichrzeniow prta (osobno
dla pki dolnej i grnej). Dziki temu w trakcie analizy atwo mog zosta odczytane zestawy
momentw zginajcych w charakterystycznych punktach prta. Opcje znajdujce si w programie
umoliwiaj rwnie zdefiniowanie wspczynnikw dugoci wyboczeniowej i/lub zwichrzeniowej
odcinkw prta midzy steniami.
Opcja jest dostpna po naciniciu ikony znajdujcej si w oknie dialogowym Schematy
wyboczeniowe.
Uwzgldnienie wyboczenia w obliczeniach nastpuje zawsze, gdy w prcie pojawia si sia
ciskajca, nawet jeli jest ona niewielka w stosunku do innych si wewntrznych. Program nie
dokonuje sam analizy polegajcej na ustaleniu, czy efekty wyboczenia mog by pominite, czy nie.
Jeli uytkownik chce wyeliminowa efekty wyboczeniowe z oblicze, musi wybra ikon .
Oznacza ona pominicie wyboczenia w procesie obliczeniowym.
Nacinicie ikony oznacza, e obliczenia dugoci wyboczeniowej supa przeprowadzone
zostan wedug procedury automatycznej. Po wybraniu tej opcji w programie automatycznie
analizowana jest geometria caej konstrukcji i do poszczeglnych supw konstrukcji przypisywana jest
odpowiednia warto dugoci wyboczeniowej przy uwzgldnieniu:
- podparcia prtw
- geometrii prtw dochodzcych
- warunkw podparcia na drugich kocach prtw dochodzcych.
W programie istnieje rwnie moliwo obliczenia wspczynnika wyboczeniowego prta gwnego
na podstawie parametrw prtw dochodzcych. Opcja jest dostpna po dwukrotnym naciniciu
jednej z ikon , , , , znajdujcej si w oknie dialogowym Schematy
wyboczeniowe. Parametry prtw dochodzcych mona okreli w oknie dialogowym pokazanym na
poniszym rysunku (przykadowo dla trzech prtw dochodzcych).
W powyszym oknie podane mog zosta niezbdne informacje dotyczce prta dochodzcego do
prta gwnego. W odpowiednich polach naley poda dla prta dochodzcego nastpujce wielkoci:
numer prta konstrukcji bdcego kolejnym prtem dochodzcym (w drugiej kolumnie
automatycznie wpisywany jest profil wybranego prta konstrukcji)
pozycja (pooenie) prta w konstrukcji; moliwe s dwie sytuacje: profil pooony pionowo lub
poziomo .
W przypadku kilku norm (ADD8, Eurocode3, NEN6770/6771, PN90) dochodzi jeszcze jeden parametr:
sposb podparcia drugiego koca prta dochodzcego. Dostpne typy podparcia drugiego koca
prta dochodzcego s zalene od wymogw wybranej normy stalowej.
Istnieje rwnie moliwo rcznego zdefiniowania parametrw prtw dochodzcych. W
odpowiednim oknie dialogowym przeprowadzona moe zosta rczna definicja parametrw
W polach Parametr imperfekcji ny i nz wybrany moe zosta sposb obliczania wspczynnika
wyboczeniowego supa:
po wybraniu opcji Automatyczny program automatycznie rozpoznaje typ profilu i zgodnie z tablic
10 przypisuje odpowiednie krzywe wyboczeniowe dla poszczeglnych kierunkw wyboczenia;
wybranej krzywej wyboczeniowej program nadaje uoglniony parametr imperfekcji n zgodnie z
Tablic 11 a nastpnie wylicza wspczynnik wyboczeniowy stosujc wzr (1) umieszczony w
dolnej czci Tablicy 11
po wybraniu opcji Uytkownika dostpne staje si pole edycyjne, w ktrym podana moe zosta
warto uoglnionego parametru imperfekcji n; warto parametru imperfekcji jest
wykorzystywana podczas oblicze wspczynnika wyboczeniowego stosujc wzr (1)
umieszczony w dolnej czci Tablicy 11.
Wczenie opcji Wyboczenie gitno skrtne profili monosymetrycznych powoduje, e w trakcie analizy
ciskanych prtw monosymetrycznych (ktowniki, teowniki, ceowniki itp.) przeprowadzona zostanie
dodatkowa weryfikacja na wyboczenie gitne i wyboczenie gitno-skrtne zgodnie z punktem 4.4.3 i
zacznikiem 1, rozdzia 3.
Wczenie opcji Ksztatowniki poddane wyarzaniu pozwala na uwzgldnienie w parametrach stali
operacji tzw. ulepszania cieplnego (termicznego) - wyarzania. Weryfikacja dla takiej stali przebiega w
pewnych fragmentach oblicze normowych inaczej ni dla stali zwykej. Std konieczno
zaznaczenia tego przed obliczeniami. Wczona opcja powoduje, e stal wykorzystywana w
obliczeniach bdzie stal ulepszon termicznie.
W polu Parametry zwichrzeniowe wybrane mog zosta opcje wykorzystywane podczas
weryfikowania zwichrzenia prta: typ zwichrzenia, poziom obcienia i wspczynnik dugoci
zwichrzeniowej. Nacinicie odpowiedniej ikony powoduje otwarcie okna dialogowego
umoliwiajcego definicj odpowiednich parametrw.
Opcja Typ zwichrzenia suy do okrelenia odpowiednich, normowych parametrw zwichrzeniowych w
zalenoci od schematu statycznego prta. Zgodnie z wymogami normowymi naley przyj jeden z
uwzgldnionych w normie schematw. Schematy w postaci ikon odzwierciedlaj dokadnie
odpowiednie pozycje z normy. Ostatnia ikona oznacza rezygnacj z uwzgldniania efektw
zwichrzeniowych w trakcie oblicze.
Opcja Typ obcienia suy do okrelenia schematu obcienia analizowanej belki. Zgodnie z
wymogami normowymi przy obliczaniu wspczynnikw normowych (wyboczeniowych,
zwichrzeniowych) naley okreli charakter obcie dziaajcych na prt w obu lub jednej
paszczynie osi przekroju prta.
Obliczenia zwichrzeniowe wymagaj podania dla prta odlegoci przekrojw zabezpieczonych przed
skrceniem - tzw. dugoci zwichrzeniowej. Z uwagi na moliwo mocowania osobno pki grnej lub
dolnej oraz wystpowania w rnych przypadkach obcieniowych napre ciskajcych w grnej
lub dolnej pce rozrnia si dwie dugoci zwichrzeniowe. Podaje si wspczynnik, przez ktry
naley pomnoy bazow dugo prta, aby otrzyma dugo zwichrzeniow. Jako bazowa dugo
brana jest dugo lz. Warto wspczynnika mona wpisa bezporednio w polu edycyjnym; mona
rwnie nacisn ikon z typowym przypadkiem zamocowa, dla ktrego wspczynnik zostanie
dobrany automatycznie.
Dodatkowo istnieje moliwo wyboru krzywej niestatecznoci branej do oblicze wspczynnika
zwichrzeniowego Fi_L; zgodnie z paragrafem 4.5.4 mona wybra jedn z dwch dostpnych
krzywych: krzyw a0 (domyln) i krzyw a.
W polu Parametry zwichrzeniowe istnieje rwnie moliwo wyboru sposobu zamocowania kocw
prta przy skrcaniu (koce prta sztywne lub przegubowe).
Wczenie opcji Belka o przekroju dwuteowym usztywniona bocznym steniem podunym
wymuszajcym pooenie rodka obrotu powoduje, e moment krytyczny przy zwichrzeniu zostanie
wyliczony zgodnie ze wzorem (Z1-10) zacznik 1 punkt 3.3. Pole edycyjne Wsprzdna paszczyzny
stenia pozwala na okrelenie pooenia punktu potencjalnego obrotu przekroju (miejsce styku
bocznego stenia podunego z przekrojem belki).
W dolnej czci okna dialogowego znajduj si pola edycyjne pozwalajce na definicj
wspczynnikw A1, A2, B (C1,C2) do wyznaczania momentu krytycznego Mcr; domylnie wybrana
jest opcja umoliwiajca na automatyczny dobr wartoci tych wspczynnikw. Wybranie opcji
Uytkownika pozwala na rczn definicj wspczynnikw definiowanych w Tabeli Z1-2.
UWAGA: Weryfikacja i wymiarowanie prtw wykonanych z profili zetowych ze ciankami o
maej gruboci (profile cienkocienne) prowadzona jest jak dla prtw litych zgodnie z
PN-90/B-3200.
Po naciniciu klawisza Wicej na ekranie pojawia si dodatkowe okno dialogowe, w ktrym
okrelone mog zosta parametry obcieniowe i parametry przekroju (dla polskiej normy:
wspczynnik Beta zaleny od warunkw podparcia i sposobu obcienia prta, wspczynnik rezerwy
plastycznej Alfa, wspczynniki niestatecznoci lokalnej Fip, uwzgldnienie osabienia elementu
stalowego otworami na czniki, weryfikacja przekroju aurowego itp.). Po naciniciu klawisza
Uytkowanie na ekranie pojawia si dodatkowe okno dialogowe, w ktrym zdefiniowane mog zosta
dopuszczalne (graniczne) wartoci przemieszcze.
Po naciniciu klawisza Przekrj zoony na ekranie pojawia si dodatkowe okno dialogowe
Przekrj zoony, w ktrym zdefiniowane mog zosta parametry prtw wielogaziowych (patrz
rozdzia 6.1.3).
UWAGA: Dla normy Eurocode 3 (2005) w oknie dialogowym Definicja prta - parametry
dostpny jest rwnie klawisz Ogie. Opcja pozwala na wymiarowanie i weryfikacj
prtw stalowych o dowolnym przekroju zgodnie z zaleceniami normy europejskiej
EC3 EN 1993-1-2:2005 lub oficjalnego dokumentu 3 Komitetu Technicznego ECCS
Model Code of Fire Engineering - First Edition, May 2001. Zakres normy obejmuje
obliczenia prtw stalowych obcionych dowolnym zestawem si wewntrznych
(N,Vy,Vz,Mx,My,Mz). Zgodnie z zaleceniami obydwu dokumentw obliczenia s
prowadzone metod wytrzymaociow, metod temperaturow lub metod
czasow.
Obliczenia ogniowe elementw stalowych zostan rozpoczte po wczeniu opcji
Obliczenia ogniowe znajdujcej si w oknie dialogowym Konfiguracja. W oknie
dialogowym Konfiguracja moe by rwnie dokonany wybr normy, na podstawie
ktrej bdzie prowadzona analiza (oglne zalecenia normy EN 1993-1-2 lub zalecenia
Komitetu Technicznego ECCS).
Dla normy Eurocode 3 (2005) jest moliwa rwnie weryfikacja cienkociennych
prtw stalowych.
W prezentowanym poniej oknie dialogowym wybrane mog zosta opcje obliczeniowe prtw lub
grup prtw stalowych.
W polu Opcje weryfikacyjne mona wybra:
weryfikacj prtw - weryfikacja wg listy prtw polega na kolejnym i niezalenym
przeprowadzaniu oblicze dla kadego prta z listy osobno. Weryfikacja prta polega na
znalezieniu takiego punktu poredniego na prcie, takiego przypadku obcieniowego oraz
takiego elementu prta, dla ktrych parametry kryteriw normowych s najgorsze. Naley ustali
liczb punktw branych pod uwag w czasie oblicze jak rwnie list przypadkw
obcieniowych. Innymi sowy weryfikacja oznacza sprawdzenie, czy przyjte w konstrukcji profile
speniaj wymagania stawiane przez norm. Na podstawie tak dokonanego wyboru, profil prta
kwalifikowany jest jako dobry, zy lub niestabilny.
weryfikacj grup - weryfikacja w grupie polega na kolejnym i niezalenym przeprowadzaniu
oblicze (patrz Weryfikacja prtw) dla kadego prta zawartego w grupie osobno. W
obliczeniach uwzgldniane s cechy materiaowe przyjte dla danej grupy.
wymiarowanie grup - wymiarowanie polega na kolejnym przegldaniu wczeniej przyjtego zbioru
profili zdeterminowanego przez definicj grupy i odrzucaniu tych, ktre nie speniaj kryteriw
normowych. Odrzucanie kolejnych profili trwa do momentu znalezienia pierwszego speniajcego
warunki normowe (obliczenia grup prtw mog by prowadzone z uwzgldnieniem opcji
optymalizacyjnych). Opisany proces przeprowadzany jest dla kadej rodziny profili nalecej do
analizowanej grupy z osobna. Obliczenia normowe dla kadego profilu wykonywane s dla
kolejnych punktw porednich na prcie, kolejnych przypadkw obcieniowych, kolejnych
elementw danego prta grupy i wszystkich prtw tworzcych grup. Jeli dany profil nie spenia
warunkw normowych dla jakiego punktu poredniego, przypadku obcieniowego lub elementu
dowolnego prta grupy, to jest on odrzucany i pobierany jest nastpny profil z listy
przyporzdkowanej grupie. Proces ten odbywa si a do momentu wyczerpania si listy profili.
Aby mona byo rozpocz obliczenia w trybie wymiarowania, przynajmniej jedna grupa musi by
zdefiniowana. Wymiarowanie moe by przeprowadzone dla wielu grup. W takim przypadku
proces opisany powyej przeprowadzany jest dla kadej grupy osobno.
W przypadku wczenia opcji Optymalizacja i naciniciu klawisza Opcje na ekranie pojawia si
dodatkowe okno dialogowe Opcje optymalizacyjne, w ktrym wybrane mog zosta nastpujce
opcje optymalizacyjne wykorzystywane podczas oblicze grup prtw:
ciar - wczenie tej opcji powoduje, e optymalizacja uwzgldnia bdzie ciar profilu
powodujc wyszukiwanie wrd profili speniajcych kryteria normowe profilu najlejszego w danej
grupie
maksymalna wysoko przekroju - wczenie tej opcji powoduje, e optymalizacja uwzgldnia
bdzie maksymaln wysoko przekroju, ktrej warto okrelona moe zosta przez uytkownika
w polu edycyjnym znajdujcym si na prawo od opcji
minimalna wysoko przekroju - wczenie tej opcji powoduje, e optymalizacja uwzgldnia
bdzie minimaln wysoko przekroju, ktrej warto okrelona moe zosta przez uytkownika w
polu edycyjnym znajdujcym si na prawo od opcji
maksymalna szeroko pki - wczenie tej opcji powoduje, e optymalizacja uwzgldnia bdzie
maksymaln szeroko pki przekroju, ktrej warto okrelona moe zosta przez uytkownika
w polu edycyjnym znajdujcym si na prawo od opcji
minimalna grubo pki - wczenie tej opcji powoduje, e optymalizacja uwzgldnia bdzie
minimaln grubo pki przekroju, ktrej warto okrelona moe zosta przez uytkownika w
polu edycyjnym znajdujcym si na prawo od opcji
minimalna grubo rodnika - wczenie tej opcji powoduje, e optymalizacja uwzgldnia bdzie
minimaln grubo rodnika przekroju, ktrej warto okrelona moe zosta przez uytkownika w
polu edycyjnym znajdujcym si na prawo od opcji.
W dolnej czci okna dialogowego Opcje optymalizacyjne znajduje si opcja Obliczenia dla penego
zestawu przekrojw. Jej wczenie powoduje, i podczas oblicze w celu znalezienia najbardziej
optymalnego profilu przeszukiwana bdzie caa dostpna baza profili (jest to istotne szczeglnie w
przypadku, gdy w bazie profile nie s uoone w porzdku rosncym, tzn. gdy kolejny profil jest
wikszy od poprzedniego).
Jeeli opcja Obliczenia dla penego zestawu przekrojw jest wczona, a opcja Ciar jest wyczona,
to optymalnym przekrojem jest wwczas przekrj, dla ktrego warto wspczynnika wytenia jest
najwiksza (ale mniejsza od 1).
W dolnej czci okna dialogowego Obliczenia znajduje si klawisz Konfiguracja, ktrego nacinicie
powoduje otwarcie okna dialogowego Konfiguracja sucego do okrelenia parametrw
wykorzystywanych podczas weryfikacji prta stalowego. W tym oknie podane mog zosta
nastpujce parametry obliczeniowe:
punkty obliczeniowe; mog by okrelone na dwa sposoby:
poprzez podanie liczby punktw na dugoci prta (punkty s rwnomiernie rozoone na
dugoci prta) - opcja Liczba punktw
poprzez podanie wsprzdnych punktw charakterystycznych; w tym celu naley wczy
opcj Punkty charakterystyczne i nacisn klawisz Opcje; powoduje to otwarcie okna
dialogowego Obliczenia w punktach charakterystycznych (punkty maksymalnych wartoci
si wewntrznych itp.)
wspczynnik wytenia okrela mnonik przez ktry pomnoona zostanie granica plastycznoci
(zwikszenie lub zmniejszenie granicy plastycznoci)
smuko maksymalna; jeli opcja jest wczona, to smuko prta jest sprawdzana; ponadto
mona poda dopuszczalne wartoci smukoci prta (dla polskiej normy stalowej); w polach
edycyjnych ciskanie i Rozciganie mona poda wartoci graniczne, z ktrymi (w zalenoci od
sposobu obcienia) zostanie porwnana rzeczywista smuko prta; jeeli ktra z tych wartoci
zostanie przekroczona, to prt zostanie sklasyfikowany jako niestabilny.
Dla polskiej normy stalowej PN90 dostpne s dodatkowo dwie opcje:
jeeli opcja Nie bra pod uwag skadowych prtw zoonych jest wczona, to w trakcie oblicze
prtw zoonych nie uwzgldniane bd skadowe tych prtw. Jeli wczona jest opcja Profile
klasy 4 oblicza metod nadkrytyczn, to profile tej klasy liczone bd metod nadkrytyczn
istnieje moliwo modyfikacji parametrw materiaowych stali w podwyszonej temperaturze; po
zdefiniowaniu temperatury wikszej ni 70 i mniejszej ni 600 stopni Celsjusza w polu edycyjnym
Temperatura eksploatacyjna konstrukcji T 600 stopni Celsjusza w programie wyznaczana jest
zredukowana wytrzymao obliczeniow f
dT
i zredukowany pocztkowy wspczynnik
sprystoci E
T
zgodnie z zaleceniami punktu 3.5.2 normy. Zmodyfikowane parametry s
wykorzystywane do wyznaczania poszczeglnych nonoci analizowanego prta. Dodatkowo
wszystkie wspczynniki niestatecznoci wyznaczane dla normalnej temperatury s modyfikowane
dla temperatur wyszych ni 70 stopni zgodnie ze wzorem (4) normy. Zmiany oznacze
wytrzymaoci i wspczynnikw mona zaobserwowa w tabeli rezultatw szczegowych oraz w
notce obliczeniowej.
W rodkowej czci okna dialogowego znajduje si klawisz Wycz z oblicze siy wewntrzne,
ktrego nacinicie powoduje otwarcie dodatkowego okna dialogowego Wyczenie si
wewntrznych; w wymienionym oknie dialogowym okrelone mog zosta graniczne wartoci si
wewntrznych (pozwala to na pominicie nieistotnych wartoci si dla konkretnego przekroju).
Ponadto wybrane mog zosta jednostki prezentacji wynikw wymiarowania prtw. Wyniki mog by
prezentowane w jednostkach uywanych w wybranej normie stalowej lub w jednostkach uywanych w
programie ROBOT.
W dolnej czci okna dialogowego znajduje si lista wyboru przypadku obcieniowego (obcienie
stae), dla ktrego wyznaczone przemieszczenia bd traktowane jako ugicia wstpne konstrukcji.
Opcja Uwzgldniaj ugicia od przypadku musi by wtedy wczona.
W dolnej czci okna dialogowego Obliczenia znajduj si dwa pola: Obcienia i Stan graniczny. W
pierwszym z nich pooone s opcje:
lista przypadkw obcieniowych - pole, w ktrym przedstawiane s wybrane przypadki
obcieniowe brane pod uwag podczas oblicze prtw. Mona rwnie w tym polu dopisa
numer przypadku obcieniowego.
selekcja przypadkw obcieniowych - otwarcie dodatkowego okna (Selekcja przypadkw), w
ktrym wybrane mog zosta przypadki obcieniowe brane pod uwag podczas oblicze prtw.
Obliczenia normowe prtw mog zosta przeprowadzone dla stanu granicznego nonoci i stanu
granicznego uytkowania.
Po naciniciu klawisza Obliczenia rozpoczyna weryfikacja lub wymiarowanie prtw stalowych na
podstawie parametrw przyjtych w oknach Definicja i Obliczenia. Po zakoczeniu oblicze na
ekranie pojawia si okno skrconych wynikw oblicze. Okno dialogowe skada si z dwch zakadek:
Rezultaty i Komunikaty. Na drugiej zakadce przedstawiane s zbiorcze informacje dotyczce
ostrzee i bdw, ktre pojawiy si podczas weryfikacji/wymiarowania prtw konstrukcji. Kliknicie
w profil prezentowany w skrconym zestawieniu na zakadce Rezultaty powoduje otwarcie okna
wynikw szczegowych.
Istniej nieznaczne rnice w sposobie wywietlania rezultatw skrconych na zakadce Rezultaty dla
rnych rodzajw przeprowadzanych oblicze:
weryfikacja listy prtw lub grup prtw: wywietlana jest tylko jedna linia dla kadego prta lub
grupy prtw na podstawie podanej listy prtw lub grup prtw. Profile speniajce wymogi
normowe s oznaczane symbolem , za nie speniajce wymogw normowych symbolem .
Profile niestabilne oznaczane s jedn z nastpujcych ikon: lub . Pierwsza ikona oznacza
niestabilny prt lub grup prtw, natomiast druga ikona mwi, e prt lub grupa prtw jest
niestabilna oraz wspczynnik wytenia jest wikszy ni 1.0.
wymiarowanie w grupach: wywietlane s trzy kolejne profile z kadej rodziny wybranego zbioru
profili danej grupy. Profil w linii rodkowej jest profilem, ktry spenia warunki normowe. Nazwy
profili poprzedzone znakami i oznaczaj te przekroje poprzeczne, ktre nie speniaj
warunkw normowych lub speniaj je ze zbyt duym zapasem. Profile speniajce wymogi
normowe s oznaczane symbolem , za nie speniajce wymogw normowych symbolem .
optymalizacja w grupach (wczona opcja Optymalizacja przy wybranej opcji Wymiarowanie grup):
wywietlane okno Rezultaty skrcone posiada form identyczn jak dla wymiarowania w
grupach. Dodatkowo na pocztku odpowiedniej linii wywietlany jest znak , oznaczajcy profil
optymalny (jeli istnieje).
W oknie dialogowym wynikw skrconych oprcz standardowych klawiszy znajduj si nastpujce
klawisze:
Notka obliczeniowa - nacinicie powoduje otwarcie okna dialogowego Wydruk
Wytenie / Analiza - w przypadku weryfikacji prtw - powoduje prezentacj graficzn wytenia dla
poszczeglnych prtw konstrukcji; otwierane jest okno analizy globalnej prtw z wykresami
supkowymi wspczynnika wytenia
Wytenie / Mapa - w przypadku weryfikacji prtw - powoduje prezentacj map wspczynnika
wytenia dla weryfikowanych prtw konstrukcji; otwierane jest dodatkowe okno, w ktrym
prezentowana jest mapa wspczynnika wytenia dla prtw wraz ze skal.
Obliczenia mog rwnie przeprowadzone dla zdefiniowanych przez uytkownika wartoci si
przekrojowych (a nie wyznaczonych w programie). Suy do tego opcja Obliczenia rczne znajdujca
si w menu Analiza / Wymiarowanie konstrukcji prtowych / Wymiarowanie prtw stalowych.
Przeprowadzona moe zosta weryfikacja/wymiarowanie prta.
Okno Wyniki szczegowe zawiera wszystkie dostpne wyniki oblicze prta. Okno wywoywane jest
po zakoczeniu oblicze, gdy nacinity zostanie dowolny profil z okna wynikw skrconych.
Przykadowe okno wynikw szczegowych prezentowane jest poniej.
Jeeli weryfikowany/obliczany by profil zoony (prty wielogaziowe), to dodatkowo w oknie
dialogowym pojawia si klawisz Skratowanie. W powyszym oknie dialogowym moe pojawi si
rwnie zakadka Przewizki / Skratowanie (wyniki weryfikacji elementw czcych gazie prtw
zoonych (patrz rozdzia 6.1.2).
Po naciniciu klawisza Notka obliczeniowa na ekranie pojawi si dodatkowe okno dialogowe, ktre
suy do wyboru typu prezentowanej notki obliczeniowej.
Wybranie opcja Notka uproszczona oznacza, e drukowana bdzie prosta notka obliczeniowa
zawierajca tabel z podstawowymi informacjami o wymiarowanych lub weryfikowanych prtach lub
grupach prtw (w takiej samej formie jak w oknie dialogowym Wyniki skrcone), natomiast
wybranie opcji Notka pena oznacza, e notka zawiera bdzie wszystkie normowe warunki
sprawdzane podczas oblicze/weryfikacji prtw lub grup prtw. Notka obliczeniowa bdzie
tworzona dla wybranych prtw lub grup prtw; selekcji prtw lub grup prtw mona dokona w
polu Lista (domylnie wpisywane s wszystkie prty lub grupy prtw).
Wybranie opcji Zapisz tabel powoduje, e tabela z podstawowymi informacjami o wymiarowanych
lub weryfikowanych prtach lub grupach prtw prezentowana w oknie dialogowym Wyniki skrcone
zostanie zapisana w celu wykorzystania jej podczas tworzenia dokumentacji projektu (nazw zrzutu
tabeli naley poda w polu Etykieta). Tabel bdzie mona wykorzysta w wydruku zoonym. Nazwa
zrzutu tabeli bdzie dostpna za zakadce Zrzuty ekranu w oknie dialogowym Kompozycja wydruku.
6.1.1. Analiza szczegowa (polska norma stalowa PN 90)
Opcja umoliwia szczegow analiz prtw dwuteowych wykonanych z profili walcowanych lub
spawanych. Analiz szczegow prta mona uruchomi naciskajc klawisz Szczegowa
znajdujcy si w oknie dialogowym Rezultatw szczegowych dla polskiej normy stalowej PN-90/B-
03200.
Program pozwala przeprowadzi nastpujce obliczenia na podstawie wymogw opisanych w normie
PN-90/B-03200:
stateczno rodnika w zoonym stanie naprenia (rozdzia 4.2.5)
stateczno rodnika pod si skupion (rozdzia 4.2.4-5)
stateczno i geometria eber (rozdzia 4.2.6).
Kada z wymienionych analiz prta prowadzona jest niezalenie, std te kada z nich moe by
uruchomiona osobno.
Okno dialogowe Analiza szczegowa podzielone jest na kilka czci:
w grnej czci okna dialogowego prezentowany jest schematyczny rysunek prta zawierajcy
wymiary prta, w prawym, dolnym rogu rysunku znajduj si nastpujce ikony:
wczenie/wyczenie prezentacji eber, numerw eber, numeracji paneli i odlegoci
midzy ebrami
wczenie/wyczenie prezentacji si dziaajcych na grnej pce prta, ich numeracji i
odlegoci midzy siami
wczenie/wyczenie prezentacji si dziaajcych na dolnej pce prta, ich numeracji i
wczenie/wyczenie prezentacji podpr/prtw dochodzcych znajdujcych si na
grnej pce prta, ich numeracji i odlegoci midzy podporami/prtami dochodzcymi
dolnej pce prta, ich numeracji i odlegoci midzy podporami/prtami dochodzcymi
czci, w ktrej znajduje si pi zakadek: ebra poprzeczne, Inne ebra, Siy, Podpory/Prty i
Siy wewntrzne
pola Sprawdzanie i Obcienia.
W programie przeprowadzane mog by nastpujce obliczenia wg polskiej normy stalowej:
Stateczno rodnika w zoonym stanie naprenia (4.2.5)
Program analizuje kady panel (przestrze pomidzy ssiadujcymi ebrami) w 11 punktach w
poszukiwaniu najwikszego wytenia rodnika. W kadym punkcie program naczytuje
odpowiedni zestaw si wewntrznych i dokonuje weryfikacji zgodnie z punktem (4.2.5 wzr (24)).
Wyniki prezentowane s dla kadego panela w punktach, gdzie wystpiy najbardziej niekorzystne
wytenia.
Stateczno rodnika pod si skupion (4.2.5)
Sprawdzanie rodnika pod si skupion odbywa si tylko wtedy, gdy pod si nie znajduje si
ebro (rodnik jest nie uebrowany)
Program przeprowadza analiz, czy sia lub reakcja wywouje efekt ciskania rodnika. Efekt
ciskania wywouje sia (reakcja lub prt dochodzcy) w nastpujcych przypadkach:
1. sia (reakcja lub prt dochodzcy) na grze i warto siy (reakcji) ujemna
2. sia (reakcja lub prt dochodzcy) na dole i warto siy (reakcji) dodatnia
W innych przypadkach program nie wykonuje oblicze (sia jest pomijana)
Obliczenia s prowadzone dla wszystkich przypadkw obcieniowych zdefiniowanych przez
uytkownika w polu Obcienia automatyczne
Jeeli w jednym punkcie wystpuje kilka si skupionych (w ramach jednego przypadku
obcienia), to program automatycznie sumuje te siy
Dla przypadku kombinacji lub kombinacji normowych, jeli w punkcie wystpuje kilka si
pochodzcych od rnych przypadkw obcieniowych, program dokona sumowania tych si z
uwzgldnieniem odpowiednich wspczynnikw kombinacji
Program naczytuje zestaw si wewntrznych w punkcie przyoenia siy skupionej i dokonuje
weryfikacji zgodnie z punktem (4.2.5 wzr (24)).
Wyniki s podawane dla kadej siy wywoujcej efekt ciskania nie uebrowanego rodnika.
Stateczno i geometria eber
Kontrola odbywa si w miejscach wystpowania eber
Jeli ebro poprzeczne jest obcione bezporednio si skupion, to do weryfikacji tego ebra
zostanie wzita wprost ta sia. W takim przypadku ebro jest traktowane mylowo jako osiowo
ciskana belka o dugoci rwnej wysokoci rodnika i wspczynniku dugoci wyboczeniowej =
0.8. Jeli sia skupiona rozciga ebro, to wwczas obliczenia dla tego ebra s pomijane.
Jeeli belka jest analizowana w stanie nadkrytycznym (okno KONFIGURACJA/Profile klasy 4
oblicza metod nadkrytyczn), to wwczas program wykonuje dodatkow analiz zgodnie z
punktem 4.2.6.2 (ebra poprzeczne) i 4.3.6.3 (ebra podune).
Dla kadego ebra prowadzona jest niezalenie kontrola geometryczna.
Skadanie wielu si obciajcych ebro odbywa si w sposb analogiczny jak dla si skupionych
dziaajcych na nie uebrowany rodnik.
Zakadka ebra poprzeczne
ebra wstawiane s automatycznie po uruchomieniu Analizy szczegowej w nastpujcych
pooeniach na prcie:
w miejscach, gdzie zostay zdefiniowane podpory
w miejscach przyoenia si skupionych
w miejscach, w ktrych zostay rozpoznane prty dochodzce
jeli odlegoci midzy steniami s zbyt due i nie speniaj warunkw normowych.
Parametry automatycznie zdefiniowanych eber mog by zmieniane: wszystkie ebra automatycznie
zdefiniowane mog by w dowolny sposb modyfikowane, dodawane lub usuwane.
Zakadka Inne ebra
Zakadka pozwala na zdefiniowanie dodatkowych eber usztywniajcych rodnik dwigara stalowego
dla kolejnych paneli rodnika, wydzielonych przez ebra poprzeczne. Program pozwala na
zdefiniowanie 2 dodatkowych typw eber:
ebra krtkie - w rozstawie b1
ebra podune.
Dugo ebra podunego przyjmowana jest jako szeroko panelu, w ktrym definiowane jest ebro.
Zakadka Siy
Uytkownik moe zweryfikowa poprawno rozpoznania si skupionych na zakadce Siy.
Program ustawiany jest domylnie w trybie automatycznym (opcja Obcienia / Automatyczne).
Oznacza to, e w obliczeniach bd uywane przypadki obcienia wczeniej zdefiniowane przez
uytkownika. Dla aktualnego lub aktualnych przypadkw obcieniowych odczytane zostan
wszystkie siy zewntrzne i wewntrzne i tylko one bd brane do oblicze.
Jeli uytkownik chce wprowadzi nowy przypadek obcienia, to musi przej do trybu rcznego. W
trybie automatycznym uytkownik nie ma moliwoci zmiany pooenia siy na dugoci elementu jak
rwnie jej wartoci.
Zakadka Podpory/Prty
Jeli na rozpatrywanej belce rozpoznano podpor zdefiniowan wczeniej przez uytkownika, to
zostanie ona automatycznie wpisana na list podpr i narysowana na rysunku. W trakcie oblicze
program bdzie wykonywa sprawdzenia belki wykorzystujc informacj o reakcji na tej podporze.
(UWAGA: zaoenie jest poprawne, jeeli reakcja jest prostopada do osi podunej belki).
Przykadowo dla belki wolno podpartej obcionej centralnie si skupion P program rozpozna dwie
podpory na kocach i do oblicze wemie wartoci reakcji R = P/2.
Jeli na belce nie zdefiniowano podpr program sprawdza, czy do rozpatrywanej belki dochodzi prt
pionowy (ktry potencjalnie moe stanowi podpor). Jeli tak, to w tym miejscu program proponuje
podpor. Warto reakcji przekazywanej na tak podpor zostanie policzona na podstawie analizy
wykresu siy poprzecznej w tym punkcie.
W pozostaych przypadkach program domylnie podpowiada pooenie podpr na kocach belki.
Program automatycznie rozpoznaje miejsca, w ktrych wystpuj belki dochodzce (podrzdne)
przekazujce obcienia na rozpatrywan belk. W trakcie oblicze program znajduje si, jak
przekazuje prt(y) analizujc rozkad siy poprzecznej na rozpatrywanej belce. Np. analizujc belk
wspornikow obcion na kocu sia P przekazywan z belki podrzdnej program rozpozna miejsce,
w ktrym nastpio przekazanie siy i wyliczy si P na podstawie wykresu siy poprzecznej w tym
miejscu.
Zakadka Siy wewntrzne
Aby zdefiniowa nowy przypadek obcienia, naley wybra opcj Rczne znajdujcy si w polu
Obcienia. Od tej chwili uytkownik moe wprowadza dowolne siy skupione, definiowa ebra w
ustalonych przez siebie punktach i ustala siy wewntrzne stosownie do zdefiniowanego obcienia.
Wartoci si wewntrznych naley poda na zakadce Siy wewntrzne.
Jeli uytkownik znajduje si w trybie Rczne, obliczenia bd prowadzone tylko i wycznie dla
zdefiniowanego rcznie przypadku obcieniowego. Nie ma moliwoci uruchomienia oblicze
rwnoczenie dla przypadku rcznie zdefiniowanego i przypadku automatycznego.
6.1.2. Analiza szczegowa (norma Eurocode3)
Opcja umoliwia szczegow analiz prtw dwuteowych wykonanych z profili walcowanych lub
spawanych. Analiz szczegow prta mona uruchomi naciskajc klawisz Szczegowa
znajdujcy si w oknie dialogowym Rezultatw szczegowych dla normy EC3.
Pogram pozwala przeprowadzi nastpujce obliczenia opierajc si na wymogach opisanych w
normie EUROCODE 3:
Stateczno rodnika przy cinaniu
Program przeszukuje kady panel (przestrze pomidzy ssiadujcymi ebrami) w 11 punktach w
poszukiwaniu najwikszej siy cinajcej. Dla tak znalezionej siy program dokonuje weryfikacji
zgodnie z punktem (5.6)
Wyniki prezentowane s dla kadego panela w punktach, gdzie wystpiy najbardziej niekorzystne
wytenia.
Stateczno rodnika przy ciskaniu (rozdzia 5.7 normy)
Sprawdzanie rodnika pod si skupion odbywa si tylko wtedy, gdy pod si nie znajduje si
ebro (rodnik jest nie uebrowany)
Program przeprowadza analiz, czy sia lub reakcja wywouje efekt ciskania rodnika. Efekt
ciskania wywouje sia (reakcja lub prt dochodzcy) w nastpujcych przypadkach:
- sia (reakcja lub prt dochodzcy) na grze i warto siy (reakcji) ujemna
- sia (reakcja lub prt dochodzcy) na dole i warto siy (reakcji) dodatnia
W innych przypadkach program nie wykonuje oblicze (sia jest pomijana)
Jeeli w jednym punkcie wystpuje kilka si skupionych (w ramach jednego przypadku
obcienia), to program automatycznie sumuje te siy
Dla przypadku kombinacji lub kombinacji normowych, jeli w punkcie wystpuje kilka si
pochodzcych od rnych przypadkw obcieniowych, program dokona sumowania tych si z
uwzgldnieniem odpowiednich wspczynnikw kombinacji
Wyniki s podawane dla kadej siy wywoujcej efekt ciskania nie uebrowanego rodnika.
Interakcja M/N/V (rozdzia 5.6.7 normy)
Kontrola odbywa si dla kadego z paneli w 11 punktach obliczeniowych
Wyniki podawane s w punkcie panela, w ktrym wystpio najwiksze wytenie.
Stateczno ciskanej pki (rozdzia 5.7.7 normy)
Program wykonuje sprawdzenia statecznoci ciskanej pki w 3 rwno od siebie oddalonych
punktach (pocztek, rodek i koniec belki)
Program sprawdza geometryczny warunek statecznoci ciskanej pki zgodnie ze wzorem (5.80).
Stateczno eber poprzecznych
Jeli ebro jest obcione bezporednio si skupion, to do weryfikacji tego ebra zostanie
wzita wprost ta sia. Jeli ebro nie jest bezporednio obcione si skupion, wwczas program
oblicza si ciskajc ebro na podstawie wzoru (5.63). Jeli sia skupiona rozciga ebro
wwczas obliczenia dla tego ebra s pomijane
Skadanie wielu si obciajcych ebro odbywa si w sposb analogiczny jak dla si skupionych
dziaajcych na nie uebrowany rodnik.
Po uruchomieniu opcji Analiza szczegowa odczytywane s wszystkie siy skupione dla przypadku
obcieniowego, ktry okaza si decydujcy w trakcie weryfikacji normowej prta. Jeli najbardziej
niekorzystnym przypadkiem obcieniowym przy weryfikacji prta by przypadek np. Stae1, to
wwczas zostan odczytane wszystkie siy skupione wchodzce w skad tego przypadku. Jeli
natomiast przypadkiem decydujcym okazaa si kombinacja lub kombinacja normowa, to odczytane
zostan wszystkie siy skupione wchodzce w skad przypadkw prostych stanowicych skadowe
kombinacji.
Przypadek decydujcy jest automatycznie wpisywany do pola edycyjnego Obcienia automatyczne.
Rozpoznane automatycznie siy skupione s wizualizowane na rysunku z podaniem numeru siy i jej
wsprzdnej. Ukad wsprzdnych jest domylnie pooony w pocztku prta.
Poprawno rozpoznania si skupionych moe zosta zweryfikowana po przejciu na zakadk Siy
skupione.
Jeli uytkownik chce wprowadzi nowy przypadek obcienia, to musi przej do trybu rcznego.
Okno dialogowe Analiza szczegowa podzielone jest na kilka czci:
midzy ebrami
czci, w ktrej znajduj si cztery zakadki: ebra, Siy, Podpory/Prty i Siy wewntrzne
pola Sprawdzanie i Obcienia.
Zakadka ebra
pooeniach na prcie:
w miejscach, w ktrych zostay rozpoznane prty dochodzce
jeli odlegoci midzy steniami s zbyt due i nie speniaj warunkw normowych.
zdefiniowane mog by w dowolny sposb modyfikowane, dodawane lub usuwane.
Zakadka Siy
Uytkownik moe zweryfikowa poprawno rozpoznania si skupionych na zakadce Siy.
Jeli uytkownik chce wprowadzi nowy przypadek obcienia, to musi przej do trybu rcznego. W
trybie automatycznym uytkownik nie ma moliwoci zmiany pooenia siy na dugoci elementu jak
rwnie jej wartoci.
Zakadka Podpory/Prty
zostanie ona automatycznie wpisana na list podpr i narysowana na rysunku. W trakcie oblicze
program bdzie wykonywa sprawdzenia belki wykorzystujc informacj o reakcji na tej podporze.
(UWAGA: zaoenie jest poprawne, jeeli reakcja jest prostopada do osi podunej belki).
Przykadowo dla belki wolno podpartej obcionej centralnie si skupion P program rozpozna dwie
podpory na kocach i do oblicze wemie wartoci reakcji R = P/2.
Jeli na belce nie zdefiniowano podpr program sprawdza, czy do rozpatrywanej belki dochodzi prt
pionowy (ktry potencjalnie moe stanowi podpor). Jeli tak, to w tym miejscu program proponuje
podpor. Warto reakcji przekazywanej na tak podpor zostanie policzona na podstawie analizy
wykresu siy poprzecznej w tym punkcie.
W pozostaych przypadkach program domylnie podpowiada pooenie podpr na kocach belki.
Program automatycznie rozpoznaje miejsca, w ktrych wystpuj belki dochodzce (podrzdne)
przekazujce obcienia na rozpatrywan belk. W trakcie oblicze program znajduje si, jak
przekazuje prt(y) analizujc rozkad siy poprzecznej na rozpatrywanej belce. Np. analizujc belk
wspornikow obcion na kocu sia P przekazywan z belki podrzdnej program rozpozna miejsce,
w ktrym nastpio przekazanie siy i wyliczy si P na podstawie wykresu siy poprzecznej w tym
miejscu.
Zakadka Siy wewntrzne
Aby zdefiniowa nowy przypadek obcienia, naley wybra opcj Rczne znajdujcy si w polu
Obcienia. Od tej chwili uytkownik moe wprowadza dowolne siy skupione, definiowa ebra w
ustalonych przez siebie punktach i ustala siy wewntrzne stosownie do zdefiniowanego obcienia.
Wartoci si wewntrznych naley poda na zakadce Siy wewntrzne.
Jeli uytkownik znajduje si w trybie Rczne, obliczenia bd prowadzone tylko i wycznie dla
zdefiniowanego rcznie przypadku obcieniowego. Nie ma moliwoci uruchomienia oblicze
rwnoczenie dla przypadku rcznie zdefiniowanego i przypadku automatycznego.
6.1.3. Analiza szczegowa (francuska norma CM66)
Opcja umoliwia szczegow analiz rodnikw prtw dwuteowych, skrzynkowych lub ceowych
wykonanych z profili walcowanych lub spawanych. Analiz szczegow prta mona uruchomi
naciskajc klawisz Szczegowa znajdujcy si w oknie dialogowym Rezultatw szczegowych dla
francuskiej normy CM66.
Program pozwala przeprowadzi nastpujce obliczenia na podstawie wymogw opisanych w normie
CM66:
stateczno nieuebrowanego rodnika w zoonym stanie naprenia (rozdzia 5,212-3)
stateczno uebrowanego rodnika w zoonym stanie naprenia (rozdzia 5,212-3)
sprawdzenie eber (rozdzia 5,212-4).
Kontrola statecznoci uebrowanego lub nieuebrowanego rodnika jest prowadzona osobno.
Sprawdzenie statecznoci eber jest moliwe tylko w przypadku wybrania kontroli uebrowanego
rodnika.
Uytkownik moe prowadzi analiz prta w podanej liczbie punktw obliczeniowych (maksymalnie
101). W programie sprawdzany jest odpowiedni warunek normowy w kadym punkcie tyle razy, ile
zostao zdefiniowanych przypadkw obcieniowych (kombinacji normowych), a nastpnie podawane
s rezultaty dla przypadku dajcego najwiksze wytenie.
Okno dialogowe podzielone jest na kilka czci:
midzy ebrami
Analiza szczegowa przeprowadzana dla francuskiej normy stalowej CM66 wykorzystuje w
obliczeniach przypadki obcienia wczeniej zdefiniowane przez uytkownika. Dla aktualnego lub
aktualnych przypadkw obcieniowych odczytane zostan wszystkie siy zewntrzne i wewntrzne i
tylko one bd brane do oblicze.
zostanie ona automatycznie narysowana na rysunku. Jeli na belce nie zdefiniowano podpr
(uytkownik np. rozpatruje rygiel ramy portalowej) program sprawdza, czy do rozpatrywanej belki
dochodzi prt pionowy (ktry potencjalnie moe stanowi podpor). Jeli tak, to w tym miejscu
program proponuje podpor. Program automatycznie rozpoznaje miejsca, w ktrych wystpuj belki
dochodzce (podrzdne) przekazujce obcienia na rozpatrywan belk. Automatycznie rwnie
rozpoznawane s pozycje si skupionych obciajcych belk. Obliczenia s rozpoczynane po
naciniciu klawisza Obliczenia. W dolnej czci okna dialogowego znajduj si nastpujce opcje:
Liczba punktw obliczeniowych - pole, w ktrym naley poda liczb podziaw prta na odcinki o
jednakowej dugoci; w tych punktach bd obliczane siy wewntrzne
rodnik nieuebrowany - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to niedostpne s wszystkie opcje
dotyczce eber prta i prt jest analizowany jako nieuebrowany
rodnik uebrowany - jeeli ta opcja zostanie wybrana, to opcje dotyczce eber prta staj si
dostpne (cz z nich po wczeniu opcji Kontrola eber) i prt jest analizowany jako
uebrowany
Kontrola eber - po wczeniu tej opcji pola suce do definicji podstawowych parametrw eber
staj si aktywne; kade ebro moe by dowolnie modyfikowane
Obcienia - lista przedstawiajca przypadki obcienia brane pod uwag podczas analizy
szczegowej prta.
pooeniach na prcie:
w miejscach, w ktrych zostay rozpoznane prty dochodzce.
zdefiniowane mog by w dowolny sposb modyfikowane, dodawane lub usuwane. Pooenie eber
przedstawiane s w polu edycyjnym Pozycje; pooenie eber moe by definiowane w rzeczywistych
wsprzdnych lub w we wsprzdnych relatywnych (w odniesieniu do dugoci prta).
Domylnie ustawiane s nastpujce parametry eber:
Typ ebra - dwustronne
Grubo = gruboci rodnika
Szeroko = poowa z rnicy szerokoci belki i gruboci rodnika
Wysoko = wysokoci rodnika.
Domylnie przyjmuje si, e dugo belki jest rwna odlegoci pomidzy osiami teoretycznymi
prtw. W programie przeprowadzane mog by nastpujce obliczenia:
Stateczno nie uebrowanego rodnika w zoonym stanie naprenia (5,212-3)
Belka analizowana jest w takiej liczbie punktw, jaka zostaa zdefiniowana przez uytkownika w
polu edycyjnym Liczba punktw obliczeniowych
Naprenia w aktualnym punkcie obliczeniowym s wyliczane na podstawie si wewntrznych
odczytanych dla danego przypadku obcienia. Naprenia te s dalej uywane do sprawdzenia
empirycznej formuy weryfikacyjnej podanej w punkcie 5.212-3
Wyniki prezentowane s dla kadego punktu obliczeniowego i dla przypadku obcienia dajcego
najbardziej niekorzystne wytenia.
Stateczno uebrowanego rodnika w zoonym stanie naprenia (5,212-3)
Zasada dziaania programu jest taka sama jak przy kontroli rodnika nie uebrowanego. Program
w trakcie weryfikacji uywa drugiej formuy empirycznej podanej w punkcie 5.212-3
Stateczno eber poprzecznych (5,212-4)
Sia obciajca ebro jest wyliczana zgodnie z komentarzem do punktu 5.212-4 jako rnica siy
poprzecznej wystpujcej w miejscu usytuowania ebra i maksymalnej siy poprzecznej jak moe
przenie w tym miejscu nieuebrowany rodnik
Parametry ebra s wyliczane przy zaoeniu, e do wsppracy brany jest fragment rodnika o
dugoci rwnej jego 30 krotnej gruboci.
Stateczno eber jest sprawdzana analogicznie jak stateczno osiowo ciskanych supw
zgodnie z punktem 3.41 normy.
6.1.4. Weryfikacja prtw wielogaziowych (polska norma
stalowa lub Eurocode 3)
Opcja suy do okrelenia parametrw prtw wielogaziowych. Jest dostpna po naciniciu
klawisza Przekrj zoony znajdujcego si w oknie dialogowym Definicja prta - parametry.
Wczenie opcji Prty zoone powoduje, e w programie przeprowadzone zostan obliczenia prta z
uwzgldnieniem zasad podanych dla prtw wielogaziowych zgodnie z punktem 4.7 normy PN-
90/B-03200 lub punktem 5.9 normy Eurocode3.
W polach Rozmieszczenie przewizek lub skratowania zdefiniowany moe zosta sposb
rozmieszczenia elementw czcych poszczeglne gazie supa. Mona tego dokona na dwa
sposoby:
poprzez podanie liczby w polu edycyjnym Liczba przewizek lub przedziaw skratowania;
program automatycznie rozmieci przewizki (przedziay skratowania) rwnomiernie na dugoci
caego prta; UWAGA: podana liczba przewizek uwzgldnia rwnie przewizki podporowe
(skrajne); przykadowo, zdefiniowanie liczby 4 na prcie o dugoci 3.0 m spowoduje
rozmieszczenie 4 przewizek na wsprzdnych ( 0.0 m, 1.0 m, 2.0 m, 3.0 m)
poprzez podanie wartoci rozstawu l1 pomidzy poszczeglnymi elementami czcymi w polu
edycyjnym Rozstaw l1; zakada si, e rozstawy przewizek lub wysokoci wszystkich
przedziaw skratowania s rwne na dugoci prta; jeeli dugo prta nie stanowi penej
wielokrotnoci rozstaww l1, to wwczas przewizki rozmieszczone s rwnomiernie wzgldem
rodka prta: zatem zdefiniowanie rozstawu l1 = 1.0 m na prcie o dugoci 3.2 m spowoduje, e
program rozmieci rwnomiernie na dugoci prta 4 przewizki na wsprzdnych (0.1 m, 1.1 m,
2.1 m, 3.1 m).
Zaoono, e odpowiednie paszczyzny przewizek (skratowania) s rwnolege do lokalnych osi
przekroju wielogaziowego (x - o poduna prta, y - o pozioma, z - o pionowa). Na zakadce
Paszczyzna XY istnieje moliwo definiowania typw przewizek lub skratowania lecych w
paszczynie rwnolegej do lokalnej osi y. Analogicznie na zakadce Paszczyzna XZ definiowane
bd parametry przewizek lub skratowania lecych w paszczynie rwnolegej do lokalnej osi z.
Wczenie opcji Brak skratowania powoduje, e w obliczeniach wielogaziowo nie jest
uwzgldniana i obliczenia przeprowadzane s przy zaoeniu penego zespolenia gazi w danej
paszczynie. W przypadku normy Eurocode3 wybranie opcji Przewizki powoduje udostpnienie
definicji podstawowych wymiarw przewizek (wysoko, grubo). Wybranie jednego z typw
kratowych (Krata1, 2, 3) powoduje, e dostpne staj si opcje pozwalajce na definicj prtw
skratowania. Zakada si, e supki i krzyulce wykonywane s zwykle z takich samych przekrojw. W
przypadku kraty typu 3 dla normy Eurocode 3 istnieje moliwo definicji rnych przekrojw dla
krzyulcw i dla supkw. Nacinicie klawisza (...) znajdujcego si na prawo opcji Przekrj krzyulca
(opcje: Krzyulec / Supek w przypadku normy Eurocode 3) powoduje otwarcie okna dialogowego
Wybr profilu, w ktrym zdefiniowana moe zosta nazwa elementu kratowego. Wybranie profilu
powoduje automatyczne wpisanie jego pola powierzchni do pola edycyjnego Ad (Av).
Po wykonaniu weryfikacji prta wielogaziowego istnieje moliwo doboru i weryfikacji elementw
czcych poszczeglne gazie prta. Analiz pocze gazi prta wielogaziowego mona
uruchomi naciskajc klawisz Skratowanie znajdujcy si w oknie dialogowym Rezultaty
szczegowe. Okno dialogowe Poczenie gazi skada si z dwch zakadek zawierajcych
potrzebne do oblicze dane cznikw lecych w paszczyznach XY i XZ. Analiza dla kadej z
paszczyzn odbywa si w sposb niezaleny.
W zalenoci od wczeniej zdefiniowanego typu poczenia gazi w poszczeglnych paszczyznach
(przewizki lub skratowanie wybrane w oknie dialogowym Przekrj zoony opisanym powyej) w
programie automatycznie zostanie zaproponowane moliwe rozwizanie detali pocze.
W programie dostpne s nastpujce typy analizy:
dla przewizek:
- poczenie z trzonem na spoiny pachwinowe
- poczenie z trzonem na spoiny czoowe
- poczenie z trzonem na ruby zwyke
dla skratowania:
- poczenie z trzonem na spoiny pachwinowe
- poczenie z trzonem na ruby zwyke.
Kontrola poczenia gazi obejmuje sprawdzenie wytrzymaoci elementu czcego gazie
(wytrzymao przewizki, ciskanie z wyboczeniem krzyulcw i supkw) oraz sprawdzenie
wytrzymaoci spoin (rub) czcych przewizki (skratowanie) z trzonem supa.
W trakcie definiowania parametrw poczenia przewizek z trzonem supa kontrolowane s
podstawowe parametry geometryczne poczenia. W przypadku poczenia pachwinowego program
sprawdza dopuszczalne wymiary spoin pachwinowych. Zakada si, e ukad spoiny pachwinowej jest
zrealizowany w ksztacie litery C. Jeeli dugo poziomych fragmentw spoiny nie przekracza 40 mm,
to te spoiny nie s uwzgldniane w obliczeniach (brane s pod uwag tylko pionowe fragmenty spoin).
W programie prowadzone jest rwnie kontrola geometryczna rozmieszczenia rub w poczeniu
przewizki i w razie niepoprawnoci danych wywietlany jest komunikat. W przypadku spoiny czoowej
przyjmuje si, e dugo spoiny jest rwna wysokoci przewizki, za grubo jest wartoci
mniejsz z gruboci przewizki i gruboci pek gazi trzonu.
Weryfikacja poczenia elementw skratowania z trzonem supa odbywa si w sposb uproszczony.
W przypadku poczenia na spoiny pachwinowe program da cakowitej dugoci spoin czcych
skratowanie z trzonem i zakada, e rodek cikoci ukadu spoin jest wspliniowy z osi prta
(ukad jest tylko cinany bez uwzgldniania ewentualnych mimorodw). W przypadku poczenia na
ruby zaoono rwnie wsp liniowo osi przekroju i osi pooenia rub. Zatem nono takiego
poczenia jest sum nonoci wszystkich rub wchodzcych w skad poczenia.
Aby rozpocz obliczenia pocze gazi, naley nacisn klawisz Obliczenia. W oknie dialogowym
Rezultaty szczegowe pojawia si dodatkowa zakadka Przewizki/Skratowanie, ktra zawiera
najwaniejsze wyniki weryfikacji pocze (wykaz wszystkich danych i wynikw weryfikacyjnych w
formie tabelarycznej).
Zaprojektowane w ten sposb poczenia gazi mog zosta zapisane wraz z prtem; suy temu
klawisz Zapisz. Dziki temu po zdefiniowaniu na prcie sposobu poczenia gazi, podczas kolejnej
weryfikacji otrzymywany jest komplet wynikw wcznie z pen weryfikacj poczenia (bez
koniecznoci ponownego otwierania okna dialogowego Poczenia gazi). Wyniki mog zosta
rwnie usunite po naciniciu klawisza Usu.
Zakada si rwnie, e zestaw informacji o poczeniu gazi supa jest nierozerwalnie zwizany z
konkretnym przekrojem i konkretnym typem skratowania zdefiniowanym na etapie definicji
parametrw prta. Przypisanie do prta innego przekroju lub zmiana definicji skratowania spowoduje
usunicie informacji o poczeniu gazi.
W programie istnieje rwnie moliwo definiowania pocze gazi dla wielu prtw rwnoczenie.
Mona to zrobi na dwa sposoby:
Po weryfikacji grup:
Wynikiem weryfikacji grupy prtw jest wskazanie przez program najbardziej wytonego
reprezentanta grupy. Po otwarciu okna dialogowego Wyniki szczegowe dla tego prta istnieje
moliwo zaprojektowania poczenia gazi trzonu. Jeeli po zaprojektowaniu tego poczenia
nacinity zostanie klawisz Zapisz, to nastpi przypisanie definicji tego poczenia do wszystkich
prtw wchodzcych w skad weryfikowanej grupy. Naley jednak pamita, e bdzie to moliwe
tylko pod warunkiem, e wszystkie prty maj ten sam przekrj i odpowiednie typy skratowania w
definicji prta. Od tego momentu weryfikacja wszystkich prtw grupy bdzie prowadzona z
uwzgldnieniem kontroli pocze gazi.
Po wymiarowaniu grup:
Wynikiem wymiarowania grupy prtw jest wskazanie przekrojw, ktre spord zdefiniowanych do
oblicze rodzin prtw speniaj warunki normowe. Po otwarciu okna dialogowego Wyniki
szczegowe dla wybranego przekroju istnieje moliwo zaprojektowania poczenia gazi.
Zaprojektowane poczenie moe zosta przypisane do prta pod warunkiem rwnoczesnego nadania
aktualnie rozpatrywanego przekroju na analizowan grup prtw. Jeeli nacinity zostanie klawisz
Zapisz, to nastpi rwnoczesne nadanie przekroju na grup prtw wraz z zaprojektowanym dla tego
przekroju sposobem poczenia gazi. Od tego momentu weryfikacja wszystkich prtw grupy bdzie
prowadzona z uwzgldnieniem kontroli pocze gazi.
6.1.5. Weryfikacja prtw wielogaziowych (francuska
norma stalowa CM66)
Opcja suy do okrelenia parametrw prtw wielogaziowych. Jest dostpna po naciniciu
klawisza Przekrj zoony znajdujcego si w oknie dialogowym Definicja prta - parametry.
Wczenie opcji Prty zoone powoduje, e w programie przeprowadzone zostan obliczenia prta z
uwzgldnieniem zasad podanych dla prtw wielogaziowych zgodnie z punktem 3.42 (supy
skratowane) i 3.43 (supy przewizkowe) normy CM66.
W polach Liczba przewizek lub skratowania zdefiniowany moe zosta sposb rozmieszczenia
elementw czcych poszczeglne gazie supa. Mona tego dokona na dwa sposoby:
poprzez podanie liczby w polu edycyjnym Liczba przewizek lub przedziaw skratowania;
program automatycznie rozmieci przewizki (przedziay skratowania) rwnomiernie na dugoci
caego prta; UWAGA: podana liczba przewizek uwzgldnia rwnie przewizki podporowe
(skrajne); przykadowo, zdefiniowanie liczby 4 na prcie o dugoci 3.0 m spowoduje
rozmieszczenie 4 przewizek na wsprzdnych ( 0.0 m, 1.0 m , 2.0 m, 3.0 m)
poprzez podanie wartoci rozstawu a pomidzy poszczeglnymi elementami czcymi w polu
edycyjnym Rozstaw a; zakada si, e rozstawy przewizek lub wysokoci wszystkich przedziaw
skratowania s rwne na dugoci prta; jeeli dugo prta nie stanowi penej wielokrotnoci
rozstaww a, to wwczas przewizki rozmieszczone s rwnomiernie wzgldem rodka prta:
zatem zdefiniowanie rozstawu a = 1.0 m na prcie o dugoci 3.2 m spowoduje, e program
rozmieci rwnomiernie na dugoci prta 4 przewizki na wsprzdnych (0.1 m, 1.1 m , 2.1 m,
3.1 m).
Zaoono, e odpowiednie paszczyzny przewizek (skratowania) s rwnolege do lokalnych osi
przekroju wielogaziowego (x - o poduna prta, y - o pozioma, z - o pionowa). Na zakadce
Paszczyzna XY istnieje moliwo definiowania typw przewizek lub skratowania lecych w
paszczynie rwnolegej do lokalnej osi y. Analogicznie, na zakadce Paszczyzna XZ definiowane
bd parametry przewizek lub skratowania lecych w paszczynie rwnolegej do lokalnej osi z.
Wczenie opcji Brak skratowania powoduje, e w obliczeniach wielogaziowo nie jest
uwzgldniana i obliczenia przeprowadzane s przy zaoeniu penego zespolenia gazi w danej
paszczynie.
Wybranie opcji Przewizki powoduje udostpnienie definicji podstawowych wymiarw przewizek.
Przewizki mog by definiowane albo w postaci prostoktnej blachy (wysoko, grubo), albo w
postaci standardowego profilu z bazy przekrojw. Wybranie jednego z typw kratowych (Krata1-5)
powoduje, e dostpne staj si opcje pozwalajce na definicj prtw skratowania. Uytkownik ma
moliwo definicji rnych przekrojw dla krzyulcw i dla supkw. Nacinicie klawisza (...)
znajdujcego si po prawej stronie opcji Krzyulec i Supek powoduje otwarcie okna dialogowego
Wybr profilu, w ktrym zdefiniowana moe zosta nazwa elementu kratowego. Wybranie profilu
powoduje automatyczne wpisanie jego pola powierzchni do pola edycyjnego Ad (At). Dla przypadkw
kratowych uytkownik moe wybra jedn z trzech dostpnych metod obliczania smukoci zastpczej
prta wielogaziowego. Wybranie opcji Powierzchnia zastpcza Aa spowoduje przeprowadzenie
oblicze smukoci zastpczej zgodnie z punktem 13,942, za opcji Powierzchnia Atmin zgodnie z
punktem 3,421-2. Wybranie dodatkowo opcji Uwzgldniaj wpyw si cinajcych spowoduje
przeprowadzenie oblicze zgodnie z tabel zamieszczon w punkcie 3,421-2.
W oknie rezultatw szczegowych pojawia si dodatkowa zakadka Przewizki/Skratowanie z
wynikami dla prtw wielogaziowych.
WYBRANE POZYCJE LITERATURY (WYMIAROWANIE KONSTRUKCJI STALOWYCH)
ANTONI BIEGUS, Nono graniczna stalowych konstrukcji prtowych, Wydawnictwo Naukowe
PWN, 1997
AKBAR R. TAMBOLI, Steel Design Handbook - LRFD Method, The McGraw-Hill Companies Inc.,
1997
CHARLES G. SALMON, JOHN E. JOHNSON, Steel Structures - Design and Behavior, Third Edition
by HarperCollins Publishers Inc., 1990
JEAN MOREL, Calcul des structures metalliques selon lEUROCODE 3, Eyrolles, 1994
JEAN MOREL, Structures Metalliques - Guide de calcul CM66 - Additif 80 - Eurocode3, Eyrolles, 1999
Steelwork Design Guide To BS5950: PART 1: 1990 - Third Edition, Volume 1 - Section Properties,
Member Capacities & Volume 2 - Worked Examples, The Steel Construction Institute in association
with: The British Constructional Steelwork, 1992
T J MAC GINLEY & T C ANG, Structural Steelwork - Design to Limit State Theory, Second Edition,
Reed Educational and Professional Publishing Ltd, 1987,1992
IOANNIS VAYAS, JOHN ERMOPOULOS, GEORGE IOANNIDIS, Anwendungsbeispiele zum
Eurocode 3, Ernst & Sohn, 1998
WARREN C. YOUNG, Roarks Formulas For Stress & Strain - Sixth Edition, The McGraw-Hill
Companies Inc., 1989.
6.2. Wymiarowanie elementw konstrukcji elbetowych
Moduy Wymiarowanie belek elbetowych, Wymiarowanie supw elbetowych, Wymiarowanie
fundamentw bezporednich, Wymiarowanie aw fundamentowych, Wymiarowanie belek-cian,
Wymiarowanie cian su do definiowania, oblicze i wymiarowania wymienionych elementw
konstrukcji elbetowych (modu umoliwiajcy wymiarowanie pyt elbetowych opisano w rozdziale
6.6). Obecna wersja tych moduw pozwala na projektowanie elementw konstrukcji wedug:
polskich norm elbetowych PN-84/B-03264 i PN-B-03264(2002) (belki, supy, fundamenty PN-
81/B-03020, belki-ciany)
francuskich norm elbetowych B.A.E.L. 91 i B.A.E.L. 91 mod.99
amerykaskich norm: ACI 318/99 i ACI 318/02 - belki, supy, fundamenty, ciany
kanadyjskiej normy CSA A23.3-94 - belki, supy, fundamenty
brytyjskiej normy BS 8110 - belki, supy, fundamenty
Eurocode 2 (belgijski NAD, woski NAD) - belki, supy, fundamenty
hiszpaskiej normy EHE 98 - belki, supy, fundamenty
rosyjskiej normy SNiP 2.03.01-84 - belki, supy, fundamenty
norweskiej normy NS 3473 - belki, supy, fundamenty
singapurskiej normy CP65 - belki, supy, fundamenty.
Wymienione moduy mog stanowi integraln cz caego systemu ROBOT Millennium (istnieje
poczenie i wymiana danych pomidzy moduami odpowiedzialnymi za wymiarowanie elementw
konstrukcji elbetowej a moduami, w ktrych definiowana jest konstrukcja - z wyjtkiem belek-cian)
lub mog by wykorzystywane jako samodzielne moduy (tzw. stand-alone), ktre su tylko i
wycznie do wymiarowania elementw konstrukcji elbetowych.
Podczas projektowania konstrukcji uytkownik moe bardzo prosto wprowadzi, przegldn i zmieni
parametry konstrukcji i projektowania. Jeeli otrzymany wynik nie satysfakcjonuje uytkownika, moe
on powtrnie przeprowadzi obliczenia dla innych parametrw projektowania lub np. innego przekroju
poprzecznego.
Po wybraniu ekranu zwizanego z wymiarowaniem elementu konstrukcji elbetowej w lewej czci
ekranu pojawia si okno Inspektora suce do zarzdzania zdefiniowanymi elementami konstrukcji
elbetowej i generowanymi dla nich rysunkami. Inspektor dla elementw konstrukcji elbetowych
skada si z dwch zakadek: Elementy konstrukcji i Rysunki.
Na zakadce Elementy konstrukcji, po naciniciu prawego klawisza myszki pojawia si menu
kontekstowe pokazane na poniszym rysunku.
Po rozwiniciu opcji Utwrz mona wybra element, ktry ma by dodany do konstrukcji:
Poziom
Belka
Sup
Fundament
Pyta
Belka-ciana
awa.
Wybranie opcji Usu powoduje usunicie aktualnie podwietlonego elementu (usunicie
podwietlonego elementu mona wykona poprzez nacinicie klawisza Delete).
W menu kontekstowym dostpne s rwnie dwie opcje edycyjne:
Kopiuj (Ctrl+C)
Wklej (Ctrl+V).
Wybranie opcji Otwrz powoduje otwarcie moduu elbetowego z wybranym elementem; element
konstrukcji elbetowej moe zosta rwnie otwarty na dwa inne sposoby: dwukrotne kliknicie w
nazw wybranego elementu lub zaznaczenie elementu i nacinicie klawisza Enter.
Dla zaznaczonego elementu znajdujcego si drzewku Inspektora okrelone s waciwoci. Dziel
si one na:
Oglne
- stan oblicze
- wzorzec zbrojenia
- wzorzec opcji obliczeniowych
Charakterystyki materiaowe
- beton
- zbrojenie podune
- zbrojenie poprzeczne
Elewacja
- dugo cakowita
- liczba przse.
W przypadku gdy wszystkie elementy na danym poziomie maj takie same waciwoci, to bd one
wywietlone w dolnej czci okna dialogowego; jeeli waciwoci bd si rni, to w dolnej czci
okna dialogowego bdzie wywietlany komunikat Rne wartoci.
W zakadce Rysunki po naciniciu prawego klawisza myszki pojawia si menu kontekstowe
pokazane na poniszym rysunku.
Opcja Utwrz pozwala na wybranie elementu, ktry ma by dodany do konstrukcji:
- Poziom (UWAGA: poziom mona dodawa rwnie na zakadce Elementy konstrukcji)
- Rysunek.
Aby wygenerowa rysunek, naley:
nacisn ikon Rysunki
wybra opcj Plik / Zapisz jako...
okreli poziom, na ktrym chcemy zapisa rysunek
nada nazw rysunku
zatwierdzi poprzez nacinicie klawisza OK.
W kolejnych rozdziaach opisano, w jaki sposb naley si posugiwa moduami sucymi do
wymiarowania konstrukcji elbetowych. Omwiono dwa tryby pracy tych moduw: jako integraln
cz systemu ROBOT Millenniumi jako moduy pracujce samodzielnie.
Jeeli moduy suce do wymiarowania konstrukcji elbetowych s uywane jako cz programu
ROBOT, to po obliczeniu si dziaajcych w konstrukcji i przejciu do wymiarowania poszczeglnych
elementw konstrukcji na ekranie pojawia si okno pokazane na poniszym rysunku (prezentowane
okno jest dla belek elbetowych). Wygld okna dialogowego jest zaleny od moduu, ktry zosta
uruchomiony (fundamenty, belki elbetowe lub supy elbetowe).
W przypadku belek/aw elbetowych przejcie do moduu wymiarowania belek elbetowych moliwe
jest po uprzednim zaznaczeniu belki lub grupy wspliniowych przse i wywoaniu opcji z menu:
Analiza / Wymiarowanie belek elbetowych. Po wykonaniu tej czynnoci nastpuje wewntrzne,
automatyczne przekazanie obcie na belk. Obcienia nie s widoczne w oknie dialogowym
Obcienia. Dla aw fundamentowych przekazywane s przemieszczenia awy oraz wspczynnik
sprystoci podoa Kz.
W momencie przejcia do moduu wymiarowania belek pojawia si okno suce do okrelenia, jaki
rodzaj obcie ma by przekazany: Przypadki proste czy Kombinacje rczne. Dla polskiej normy
pojawia si dodatkowo pole do definicji udziau obcie zmiennych dugotrwaych potrzebnych do
oblicze ugicia.
Jeli wybrana jest opcja Przypadki proste, to przekazywane s obcienia, dla ktrych wewntrznie
tworzone s kombinacje normowe wg regulaminu dla wymiarowania elementw konstrukcji
elbetowych dostpnego w katalogu CFG w pliku z rozszerzeniem *.rgl.
Jeli wybrana jest opcja Kombinacje rczne, obliczenia przeprowadzane s dla kombinacji
zdefiniowanych w programie ROBOT. Dodatkowo pojawia si lista wszystkich kombinacji rcznych i
uytkownik ma moliwo dokonania ich selekcji.
W polu Sposb grupowania znajduj si opcje umoliwiajce automatyczne grupowanie elementw
wg pewnych kryteriw (grupowanie nie dziaa dla aw fundamentowych):
wedug kondygnacji - po wybraniu tej opcji program na podstawie geometrii konstrukcji dzieli j na
kondygnacje i na ich podstawie tworzy poziomy w drzewku obliczeniowym w moduach belek i
supw wraz z automatycznym przyporzdkowaniem elementw do odpowiedniego poziomu
wedug geometrii (w biecej wersji opcja dostpna tylko dla supw) - po wybraniu tej opcji
elementy o tej samej geometrii s traktowane jako jeden element obliczeniowy; jest on nastpnie
wymiarowany na wiele grup kombinacji wynikych z obcie przypadajcych na poszczeglne
elementy - w efekcie wszystkie elementy s wymiarowane na najbardziej niekorzystny ukad
obcie.
W dolnej czci okna dialogowego znajduje si zakadka Podpory. Opcja przeznaczona jest do
okrelenia przez uytkownika, ktre z dochodzcych elementw stanowi podpor dla wybranej belki.
Ustawienia te maj bezporedni wpyw na sposb i ksztat zbrojenia analizowanej belki.
W dolnej czci okna dialogowego na zakadce Podpory wywietlana jest tabela zawierajca wykaz
dochodzcych elementw (numer prta wraz z etykiet przekroju).
Podpory w postaci supw s wykrywane automatycznie.
W przypadku supw elbetowych przejcie do moduu wymiarowania supw wraz z obcieniami w
wzach supa moliwe jest po uprzednim zaznaczeniu supa lub grupy supw i wywoaniu opcji z
menu: Analiza / Wymiarowanie elementw elbetowych / Wymiarowanie supw.
Po wykonaniu tej czynnoci nastpuje automatyczne przekazanie obcie wzowych supa.
Obcienia widoczne s w oknie dialogowym Obcienia.
W momencie przejcia do moduu wymiarowania supw pojawia si okno suce do okrelenia jaki
rodzaj obcie ma by przekazany: Przypadki proste czy Kombinacje rczne.
W tabeli obcie oprcz wartoci i natury obcienia wypeniane jest pole Grupa. Oznacza ono
numer prta, z ktrego zostao przejte obcienie.
Jeeli grupa supw ma by wsplnie wymiarowana (w rezultacie oblicze otrzymamy jeden typ supa
dla wszystkich supw w grupie), naley wykona selekcj grupow owych supw i wywoa opcj
wymiarowania supw elbetowych. Wwczas w oknie dialogowym obcie pojawi si tyle grup
obcie, ile jest wybranych supw. W wyniku oblicze na kad grup obcie dostajemy
wypadkowy sup zdolny przenie obcienie z kadej grupy.
Warunkiem oblicze grupy supw musi by taka sama geometria (przekrj i wysoko) oraz sposb
podparcia supa.
Przejcie do moduu wymiarowania fundamentw wraz z reakcjami danej podpory (stanowicych
obcienie stopy) moliwe jest po uprzednim zaznaczeniu wza lub grupy wzw konstrukcji i
wywoaniu opcji z menu: Analiza / Wymiarowanie elementw elbetowych / Wymiarowanie
fundamentw.
Po wykonaniu tej czynnoci nastpuje automatyczne przepisanie reakcji na grny poziom trzonu
supa. Owe reakcje widoczne s na ekranie Fundamenty - obcienie.
W powyszym oknie dialogowym mona:
w przypadku importu przypadkw prostych przedstawi regulaminy, ktre bd wykorzystywane
w moduach wymiarujcych przy obliczeniach
wybra przypadki proste z listy dostpnych przypadkw
wywietli nazwy przypadkw prostych (skrcone i pene), w tym przypadkw obcie
ruchomych i cakowania rwna ruchu
wywietli typ kombinacji dla kombinacji rcznych (definiowanych przez uytkownika)
uwzgldni przypadki analizy nieliniowej (i kombinacji nieliniowej) jako kombinacje wymiarujce.
W momencie przejcia do moduu wymiarowania fundamentw naley wybra, jaki rodzaj obcie
ma by przekazany: Przypadki proste czy Kombinacje rczne.
Przekazane reakcje do moduu Fundamenty s reakcjami w ukadzie lokalnym konstrukcji. Jest to
istotne w przypadku konstrukcji przestrzennych o zrnicowanej orientacji supw.
W moduach sucych do wymiarowania elementw konstrukcji elbetowych dostpny jest rwnie
kalkulator zbrojenia (opcja uruchamiana jest poprzez wybranie opcji z menu: Konstrukcja / Zbrojenie /
Kalkulator zbrojenia).
rednice prtw i powierzchnie zbrojenia podawane s w jednostkach, ktre zostay wybrane w
Preferencjach. Kalkulator pozwala na obliczenie nastpujcych wielkoci (d oznacza rednic prta
zbrojeniowego) :
powierzchnie zbrojenia:
(przykadowo:
7*d 12 = 7.92 cm2
7*d 12 + 5* d 16 = 17.97 cm2
7*d 12 + 5*d 16 + 8*d 10 = 24.25 cm2
... )
wymagan liczb prtw zbrojeniowych (przykadowo 44/d14 = 29 prtw)
wymagan liczb prtw zbrojeniowych o zaoonej rednicy (np. 18 i 12 mm) przy dodatkowym
zaoeniu, e w przyblieniu rwna jest liczba prtw obydwu rednic (przykadowo: 44 /d 18 /d 12
= 12*d 18.0 + 12*d 12.0)
wymagan liczb prtw zbrojeniowych o zaoonej rednicy (np. 18 i 12 mm) w taki sposb, aby
prty o rednicy 12 mm stanowiy okrelony procent wszystkich prtw (przykadowo: 44 /d 18 /d
12 %25 = 16 * d 18.0 + 5 * d 12.0)
rnic pomidzy podan powierzchni (np. 44 cm2) a sumaryczn powierzchni podanych
prtw zbrojeniowych (przykadowo: 44 - 5* d 12 = 38.35 cm2).
6.2.1. Wymiarowanie belek
Modu Wymiarowanie belek elbetowych pozwala definiowa, oblicza i wymiarowa swobodnie
podparte belki (jedno- jak i wieloprzsowe). Belki te mog by obcione pionowymi siami
skupionymi i obcieniem cigym oraz dodatkowymi skupionymi momentami podporowymi. Przekrj
belek moe by prostoktny lub teowy (dopuszczalne s rne rodzaje pocze belki z pyt
stropow). Wymiarowanie belek betonowych moe zosta rozpoczte na dwa sposoby:
wybierajc z winietki selekcji typu konstrukcji (porwnaj rozdzia 2.1) wymiarowanie belki
elbetowej - modu projektowania belek bdzie pracowa jako samodzielny program (stand-alone)
bez poczenia (wymiany danych) z innymi czciami systemu ROBOT Millennium
po zdefiniowaniu konstrukcji naley wyselekcjonowa w niej (podwietlajc w edytorze
graficznym) odpowiedni list prtw tworzc belk, a nastpnie z menu wybra komend
Wymiarowanie belek betonowych. Spowoduje to uruchomienie ekranu BELKI i wczytanie do
moduu normowego geometrii, obcie prtw oraz uzyskanych dla nich wynikw. Ekran
monitora zostanie podzielony na dwie czci: pole edycyjne z widokiem wymiarowanej belki i
edytor graficzny prezentujcy ca zdefiniowan konstrukcj.
Opis wymiarowania belki elbetowej przedstawiony zostanie dla drugiego przypadku wywoania
moduu wymiarowania belek elbetowych; wspomniane bd rnice w stosunku do przypadku
pierwszego. Po zgoszeniu si moduu wymiarowania belek w grnej czci ekranu pojawi si
wybrana w konstrukcji belka skadajca si z cigu wyselekcjonowanych prtw. Geometria belki, jej
obcienie i wyniki oblicze statycznych zostan wczytane do moduu wymiarowania belek (jest to
rnica w stosunku do moduu pracujcego samodzielnie - uytkownik musi sam zdefiniowa
geometri i obcienia belki oraz wykona obliczenia statyczne). Oczywicie mona zmienia
zarwno geometri, jak i przyoone do belki obcienia. Pozwalaj na to trzy opcje:
geometria przekroju belki dostpna z menu poprzez wybranie komendy Konstrukcja / Typ
przekroju lub poprzez nacinicie ikony Typ przekroju
wymiary elewacyjne przse belki; opcja dostpna jest z menu poprzez wybranie komendy
Konstrukcja / Wymiary lub poprzez nacinicie ikony Wymiary
obcienia dostpne z menu poprzez wybranie komendy Konstrukcja / Obcienia lub poprzez
nacinicie ikony Obcienia .
Geometria przekroju moe by definiowana/modyfikowana w oknie pokazanym na poniszym
rysunku. Aby zmodyfikowa przso(a), naley wybra przso(a), ktrych wymiary przekroju
poprzecznego bd zmieniane. Wyselekcjonowane przsa zostan wyrnione kolorem czerwonym.
Przekrj poprzeczny belki moe by prostoktny, dwuteowy lub teowy z rnymi wariantami
poczenia z pyt stropow. W zalenoci od wyboru przekroju, w oknie dialogowym prezentowane
s parametry okrelajce wybrany typ przekroju. Okno dialogowe prezentowane powyej okrela
parametry dla przekroju prostoktnego. Podobne opcje znajduj si w oknie, gdy wybrany zostanie
przekrj teowy lub dwuteowy. Po wybraniu przekroju teowego z obnionymi pkami w oknie
dialogowym pojawiaj si dwie dodatkowe zakadki: Pyty (umoliwia definicj wymiarw pki
stropowej: wylewanej na budowie lub prefabrykowanej) i Wcicia (umoliwia definicj wymiarw wci
w prawej lub lewej czci przekroju poprzecznego).
Automatycznie nadawane s nazwy przekrojw belek/supw elbetowych. Pierwsza litera B lub S
odpowiada belce lub supowi, nastpna okrela ksztat przekroju, po niej wystpuj charakterystyczne
wymiary. Tak np. B R 30x50 oznacza przekrj belkowy, prostoktny, dla ktrego b=30, h=50 cm.
Wymiary elewacyjne poszczeglnych przse belki mona zmieni w oknie dialogowym Definicja
elewacji. Podobnie jak w przypadku wymiarw przekroju poprzecznego belki definicja/modyfikacja
wymiarw dotyczy bdzie wybranego przsa.
Po wybraniu opcji Obcienia na ekranie pojawia si ekran OBCIENIA systemu ROBOT
Millennium (w przypadku wersji zintegrowanej z innymi moduami) lub odpowiednie tabele do
definiowania obcie (dziaanie ktrych jest identyczne jak tabeli na ekranie OBCIENIA) w wersji
moduw pracujcych jako samodzielne programy. Okno dialogowe Obcienia pokazane jest na
poniszym rysunku.
Aby zdefiniowa obcienie dla belki elbetowej, naley:
1. w polu Przsa wpisa numery przse, do ktrych przykadane bdzie obcienie; wpisanie w tym
polu litery W (wszystkie) powoduje wybranie wszystkich przse belki
2. z listy natur wybra natur definiowanego obcienia (stae, zmienne, wiatr, nieg itp.)
3. z listy Kategoria obcienia wybra rodzaj przykadanego obcienia (cige, skupione,
powierzchniowe)
4. dla polskiej normy zdefiniowa warto obcienia dugotrwaego w polu Qd/Q
5. zdefiniowa wartoci wybranego typu obcienia (ikony znajdujce si w grnej czci okna
dialogowego schematycznie prezentuj dostpne typy obcienia), wspczynnik obcienia (dla
PN) i nacisn klawisz Dodaj.
Lewa strona okna dialogowego obcienia zaley od wybranego rodzaju obcienia. W lewym,
grnym rogu okna prezentowana jest schematyczna ikona przedstawiajca wybrany typ obcienia
cigego, skupionego lub powierzchniowego. Z prawej strony przedstawiane s ikony umoliwiajce
wybr rodzaju obcienia.
W przypadku obcie powierzchniowych w polu Wsprzdne znajduj si opcje: alfa, beta i y; w
ssiednim polu znajduje si pole umoliwiajce podanie wartoci obcienia p (obcienie na
jednostk powierzchni). Obcienie to zamieniane jest na obcienie cige. W programie dostpne
s nastpujce typy obcienia powierzchniowego: obcienie zbierane z powierzchni pomidzy
dwoma belkami oraz dwa typy obcienia zbieranego z powierzchni pyty zamknitej czterema
belkami.
Poniej ikon symbolizujcych typ obcienia znajduje si opcja Wymiary wzgldne (jeeli ta opcja jest
wczona - pojawia si symbol , to przy definiowaniu pooenia obcienia wykorzystywane bd
wzgldne wsprzdne punktw z przedziau <0,1>. Jeli opcja jest wyczona, wsprzdne punktw
podawane bd w wybranych przez uytkownika jednostkach dugoci) oraz w przypadku wybrania
obcienia cigego opcja acuch wymiarowy (jeeli ta opcja jest wczona - pojawia si symbol , to
przy definiowaniu obcienia cigego bdzie wykorzystywany tzw. acuch wymiarowy. Oznacza to,
e warto obcienia cigego p2 przykadana bdzie w punkcie o wsprzdnej (x1+x2), warto
obcienia p3 w punkcie o wsprzdnej (x1+x2+x3) itd. Jeeli opcja jest wyczona, to obcienie p1
jest przykadane w punkcie o wsprzdnej x1, obcienie w punkcie o wsprzdnej x2 itd.).
UWAGA: Gdy wybrane zostanie obcienie cige, to nie wszystkie pola umoliwiajce
definiowanie wsprzdnych i wartoci obcienia s aktywne.
Dla kadej belki mog by zdefiniowane rwnie nastpujce parametry:
otwory (poprzez wybranie z menu komendy Konstrukcja / Otwory lub nacinicie ikony ) na
ekranie pojawia si okno dialogowe, w ktrym zdefiniowane mog zosta otwory dla
wyselekcjonowanego przsa belki
parametry kondygnacji (poziom kondygnacji, kategoria rysoodpornoci elementu, agresywno i
wilgotno rodowiska, wiek betonu itp.); opcja dostpna w menu poprzez wybranie komendy
Analiza / Parametry kondygnacji lub poprzez nacinicie ikony - opcje znajdujce si w tym
oknie dialogowym zale od wybranej normy wymiarowania elementu konstrukcji elbetowej
opcje obliczeniowe (poprzez wybranie komendy Analiza / Opcje obliczeniowe lub nacinicie
ikony ) - opcje znajdujce si w tym oknie dialogowym zale od wybranej normy
wymiarowania elementu konstrukcji elbetowej
parametry zbrojenia (poprzez wybranie komendy Analiza / Parametry zbrojenia lub nacinicie
wymiarowania elementu konstrukcji elbetowej.
UWAGA: Jeeli dokonane zostay zmiany w geometrii belki lub jej obcieniu, wyniki analizy
konstrukcji staj si nieaktualne. Aby uzyska poprawne wyniki dla zmodyfikowanych
parametrw belki, naley uaktualni konstrukcj (wprowadzi w niej dokonane
zmiany). Suy temu komenda menu Rezultaty / Uaktualnianie konstrukcji lub ikona
. Po uaktualnieniu geometrii konstrukcji naley ponownie przeliczy ca
konstrukcj.
Po zdefiniowaniu wszystkich parametrw belki mona rozpocz obliczanie i wymiarowanie
utworzonej belki. Mona zrobi na dwa sposoby: wybierajc z menu komend Analiza / Obliczenia lub
naciskajc ikon . Dla zdefiniowanych obcie obliczane s obwiednie si przekrojowych
(momenty i siy poprzeczne) oraz przemieszczenia. Aby po zakoczeniu oblicze belki przegldn
wyniki wymiarowania, naley wybra dwa wymienione poniej ekrany systemu ROBOT Millennium:
BELKI - WYNIKI
BELKI - ZBROJENIE.
Po wybraniu ekranu BELKI - WYNIKI ekran monitora zostanie podzielony na dwie czci: z lewej
strony pole Wykresy, w ktrym prezentowane bd w formie graficznej uzyskane wyniki oraz z prawej
strony okno dialogowe Wykresy. W tym oknie prezentowane s wyniki w formie tabelarycznej oraz
wybierane mog by wielkoci, dla ktrych prezentowane bd wykresy w lewej czci ekranu (opcje
znajdujce si w oknie dialogowym Wykresy zale od wybranej normy wymiarowania elementu
konstrukcji elbetowej). Wrd tych wielkoci wymieni naley: siy przekrojowe uzyskane dla
dostpnych stanw granicznych, wyznaczone powierzchnie zbrojenia oraz deformacje. Przykadowe
wykresy uzyskane dla wieloprzsowej belki pokazano na poniszym rysunku.
Po wybraniu ekranu BELKI - ZBROJENIE ekran monitora zostanie podzielony na cztery czci: pole,
w ktrym prezentowany bdzie widok elewacyjny belki z wyznaczonym zbrojeniem, pole, w ktrym
przedstawiane bdzie zbrojenie w przekroju belki, tabel zbiorcz zawierajc opis poszczeglnych
prtw zbrojeniowych dla belki oraz okno dialogowe Prty zbrojeniowe, w ktrym prezentowane
bd parametry wybranych prtw.
W programie dostpnych jest rwnie kilka opcji sucych do edycji wyznaczonych dla belek
elbetowych prtw zbrojeniowych:
prty cznikowe - opcja suy do okrelania parametrw prtw zbrojeniowych czcych belk
ze supem; opcja dostpna jest z menu poprzez wybranie komendy Konstrukcja / Zbrojenie / Prty
cznikowe lub z menu kontekstowego (opcja Prty cznikowe)
podzia prtw - opcja suy do okrelania punktw podziau prtw zbrojeniowych w belkach
elbetowych; opcja dostpna jest z menu poprzez wybranie komendy Konstrukcja / Zbrojenie /
Podziel prty; istnieje rwnie opcja Pocz prty
parametry (waciwoci) prtw zbrojeniowych - opcja suy do przedstawiania parametrw
prtw zbrojeniowych wyznaczonych podczas wymiarowania belek elbetowych, weryfikacji
prtw zbrojeniowych po dokonanych zmianach oraz kopiowania/usuwania prtw zbrojeniowych.
Dla wszystkich moduw wymiarowania elementw konstrukcji betonowych dostpne s rwnie
opcje:
Widoczno - suy do wybierania typw prtw zbrojeniowych, ktre maj by prezentowane na
ekranie graficznym w obliczonych elementach konstrukcji elbetowych (komenda: Konstrukcja /
Zbrojenie / Widoczno lub ikona ). Prezentowane mog by cztery gwne typy zbrojenia
elementw konstrukcji elbetowych: zbrojenie gwne, zbrojenie poprzeczne, zbrojenie
konstrukcyjne oraz zbrojenie otworw (tylko dla belek lub belek-cian).
Translacja - suy do wykonywania translacji wyselekcjonowanych uprzednio prtw
zbrojeniowych w elementach konstrukcji elbetowych (komenda: Konstrukcja / Zbrojenie /
Translacja)
Rozstaw strzemion - suy do rcznej modyfikacji rozstawu strzemion w belce (komenda:
Konstrukcja / Zbrojenie / Rozstaw strzemion). UWAGA: Opcja w menu jest dostpna dopiero po
wybraniu strzemion w obliczonej belce elbetowej.
Po zakoczeniu oblicze belki mona przedstawi wyniki oblicze w postaci notki obliczeniowej (opcja
Rezultaty / Notka obliczeniowa). Na ekranie pojawi si edytor tekstowy systemu ROBOT Millennium
zawierajcy dane wymiarowanej belki oraz uzyskane wyniki oblicze i wymiarowania.
Po wybraniu opcji Rezultaty / Rysunki w menu lub naciniciu ikony uruchomiony zostanie ekran
programu ROBOT RYSUNKI WYKONAWCZE, na ktrym prezentowany bdzie rysunek wykonawczy
obliczonej i zwymiarowanej belki. Na rysunku prezentowane bdzie wybrane przso(a) belki.
Rysunek wykonawczy belki bdzie przedstawiany na ekranie w postaci, ktra odpowiada przyjtym
parametrom rysunku (patrz rozdzia 6.2.5).
6.2.2. Definicja belek elbetowych - tryb interaktywny
W module Belki elbetowe dostpny jest obecnie interaktywny tryb definicji belek; dotychczasowy
tryb definicji i oblicze belek elbetowych wymaga uruchomienia kilku okien dialogowych, w ktrych
okrelone musz zosta parametry belki / zbrojenia. Interaktywny tryb definicji belek elbetowych
pozwala na definicj geometrii, parametrw kondygnacji, opcji obliczeniowych i wzorca zbrojenia
belek w kilku nastpujcych po sobie oknach dialogowych (bez wielkiej znajomoci opcji znajdujcych
si w module).
Podczas definicji belek okrelane bd wartoci parametrw w oknach dialogowych; cz z tych
okien dialogowych jest taka sama jak podczas dotychczasowego trybu definicji belki (uatwia to edycj
wprowadzonych wartoci).
Aby rozpocz tryb interaktywny definicji belki elbetowej, naley wybra komend Plik / Kreator belki
z menu moduu Belki elbetowe lub nacisn ikon w module Belki elbetowe. Na ekranie
pojawia si okno dialogowe pokazane na poniszym rysunku.
W powyszym oknie dialogowym wybrana moe zosta jedna z nastpujcych opcji:
Utwrz now - wybranie tej opcji powoduje, e definiowana bdzie belka z domylnie ustawionymi
parametrami; parametry mog zosta zmienione podczas definicji belki w oknie dialogowym
Kreator belki
Utwrz now na podstawie aktualnej - wybranie tej opcji powoduje, e definiowana bdzie belka o
parametrach przejtych z aktualnie prezentowanej belki; wczenie opcji Zachowaj obcienia
powoduje, e obcienia zdefiniowane w wybranej belce zostan przejte w definiowanej belce;
definiowana belka moe zosta zapisana pod now nazw
Modyfikuj aktualn - wybranie tej opcji pozwala na modyfikacj istniejcej belki; modyfikowana
belka moe zosta zapisana pod t sam nazw lub pod now nazw.
Po naciniciu klawisza Dalej > na ekranie pojawia si okno dialogowe pokazane na poniszym
rysunku.
W grnej czci okna dialogowego naley poda podstawowe informacje dotyczce definiowanej belki
elbetowej:
nazw projektu
parametry kondygnacji w polu Kondygnacja; istniej dwie moliwoci definicji parametrw
kondygnacji:
poprzez wczenie opcji i wybr na licie wyboru zdefiniowanego wczeniej pliku zawierajcego
parametry kondygnacji np. plik o nazwie standard - nacinicie klawisza (...) powoduje otwarcie
okna dialogowego Parametry kondygnacji dla wybranej normy elbetowej; wszystkie inne opcje
w polu Kondygnacja nie s wtedy dostpne
wyczenie opcji wyboru pliku z listy wyboru zawierajcej pliki parametrw kondygnacji powoduje,
e dostpne staj si pozostae opcje w polu Kondygnacja; jeeli takie ustawienie zostanie
wybrane, to parametry zdefiniowane w tym polu bd brane do oblicze
parametry opcji obliczeniowych belek elbetowych w polu Opcje obliczeniowe; istniej dwie
moliwoci definicji opcji obliczeniowych:
parametry opcji obliczeniowych np. plik o nazwie standard - nacinicie klawisza (...) powoduje
otwarcie okna dialogowego Opcje obliczeniowe dla wybranej normy elbetowej; wszystkie inne
opcje w polu Opcje obliczeniowe nie s wtedy dostpne
wyczenie opcji wyboru pliku z listy wyboru zawierajcej pliki parametrw opcji obliczeniowych
powoduje, e dostpne staj si pozostae opcje w polu Opcje obliczeniowe; jeeli takie
ustawienie zostanie wybrane, to parametry zdefiniowane w tym polu bd brane do oblicze;
nacinicie klawisza Zapisz jako umoliwia zapis nastpujcych parametrw do pliku: rozpito
obliczeniowa, prefabrykacja i dyspozycje sejsmiczne
parametry zbrojenia w polu Wzorzec zbrojenia; istniej dwie moliwoci definicji parametrw
zbrojenia:
parametry zbrojenia np. plik o nazwie standard - nacinicie klawisza (...) powoduje otwarcie okna
dialogowego Wzorzec zbrojenia dla wybranej normy elbetowej; wszystkie inne opcje w polu
Wzorzec zbrojenia nie s wtedy dostpne
wyczenie opcji wyboru pliku z listy wyboru zawierajcej pliki parametrw zbrojenia powoduje, e
dostpne staj si pozostae opcje w polu Wzorzec zbrojenia; jeeli takie ustawienie zostanie
wybrane, to parametry zdefiniowane w tym polu bd brane do oblicze; nacinicie klawisza
Zapisz jako umoliwia zapis nastpujcych parametrw do pliku: zbrojenie przeciwskurczowe
(nacinicie tego klawisza powoduje otwarcie dodatkowego okna dialogowego), zbrojenie
transportowe (nacinicie tego klawisza powoduje otwarcie dodatkowego okna dialogowego),
uwzgldnienie przerwy w betonowaniu.
W dolnej czci okna dialogowego okrelona moe zosta geometria belki elbetowej; definicja belki
elbetowej (opcje dostpne w kolejnych oknach dialogowych) zaley od rodzaju belki elbetowej:
Belka o rnej geometrii przse (definiowane s wymiary przse belki elbetowej dla kadego
przsa oddzielnie)
Belka o identycznej geometrii przse (definiowana jest identyczna geometria przsa dla
wszystkich przse belki elbetowej: wymiary i typ przekroju poprzecznego oraz dugo przsa).
W dolnej czci okna dialogowego znajduj si rwnie nastpujce opcje:
Uwzgldnij pyt ciskan - wczenie tej opcji powoduje, e podczas definicji przekroju
uwzgldniana bdzie wsppraca przekroju prostoktnego z pyt ciskan
Optymalizacja pek - wczenie tej opcji powoduje, e wysig pek w przekroju belki elbetowej
jest dobierany tak, aby nie byo konieczne uwzgldnianie zbrojenia zszywajcego belki z pyt
Pyty kanaowe - wczenie tej opcji powoduje, e podczas definicji przekroju uwzgldniane bd
wcicia dla oparcia pyt prefabrykowanych na belce; domylnie przyjty zostanie taki profil dla
wszystkich przse belki - istnieje jednake moliwo zmiany dla wybranego przsa
Uwzgldnij w obliczeniach ciar wasny - wczenie tej opcji powoduje, e ciar wasny zostanie
automatycznie dodany do przypadkw obcienia.
Zatwierdzenie zdefiniowanych wartoci parametrw w oknie dialogowym nastpuje po naciniciu
klawisza Dalej > (przejcie do kolejnego okna dialogowego); moliwy jest rwnie powrt do
wczeniejszego okna dialogowego po naciniciu klawisza Wstecz <.
Po zdefiniowaniu geometrii belki elbetowej naley zdefiniowa obcienia dziaajce na belk, a
nastpnie uruchomi obliczenia zbrojenia belki elbetowej.
6.2.3. Wymiarowanie supw
Modu Wymiarowanie supw elbetowych umoliwia obliczanie, wstpne wymiarowanie i
weryfikacj supw elbetowych. Dopuszcza si obcienie siami pionowymi oraz momentami w
dwch kierunkach. Przekrj poprzeczny supa moe by regularny (prostoktny, koowy lub o ksztacie
wielokta foremnego) lub te posiada nieregularny ksztat (teownik, zetownik, poowa koa itp.).
Wymiarowanie supw betonowych moe zosta rozpoczte na dwa sposoby:
wybierajc z winietki selekcji typu konstrukcji (porwnaj rozdzia 2.1) wymiarowanie supa
elbetowego - modu projektowania supw bdzie pracowa jako samodzielny program (stand-
alone) bez poczenia (wymiany danych) z innymi czciami systemu ROBOT Millennium
graficznym) odpowiedni list prtw tworzc sup, a nastpnie z menu wybra komend
Wymiarowanie supw betonowych. Spowoduje to uruchomienie ekranu SUPY i wczytanie do
moduu normowego geometrii, obcie prtw oraz uzyskanych dla nich wynikw. Ekran
monitora zostanie podzielony na dwie czci: pole edycyjne z widokiem elewacji supa i pole
edycyjne z widokiem przekroju supa.
Opis wymiarowania supa betonowego przedstawiony zostanie dla moduu pracujcego jako
samodzielny program. Po wybraniu wymiarowania supw betonowych ekran monitora zostaje
podzielony na dwie czci: pole, w ktrym prezentowany jest widok elewacyjny supa i pole, w ktrym
przedstawiany jest przekrj supa.
Definicja supa obejmuje podanie nastpujcych informacji:
wymiarw elewacyjnych supa - suy temu komenda Konstrukcja / Wymiary lub ikona
typu i wymiarw przekroju poprzecznego supa - suy temu komenda Konstrukcja / Typ przekroju
lub ikona ; na ekranie pojawia si pokazane poniej okno dialogowe, w ktrym naley wybra
typ przekroju supa (prostoktny, koowy, teowy, w ksztacie litery Z, L, w ksztacie wielokta
foremnego, poowy koa lub wiartki koa), a nastpnie poda wymiary wyselekcjonowanego typu
przekroju (pokazywane s na schematycznym rysunku w prawym, grnym rogu okna);
Automatycznie nadawane s nazwy przekrojw belek/supw elbetowych. Pierwsza litera B lub S
odpowiada belce lub supowi, nastpna okrela ksztat przekroju, po niej wystpuj
charakterystyczne wymiary. Tak np. S R 30x50 oznacza przekrj supa, prostoktny, dla ktrego
b=30, h=50 cm.
modelu wyboczeniowego supa - suy do tego komenda Konstrukcja / Model wyboczeniowy lub
ikona ; na ekranie pojawi si okno dialogowe, w ktrym naley okreli dla dwch kierunkw
(Y i Z) schematy wyboczeniowe oraz czy konstrukcja jest konstrukcj przesuwn czy
nieprzesuwn. Po naciniciu ikony schematycznie okrelajcej schemat wyboczeniowy supa na
ekranie pojawia si dodatkowe okno (pokazane na poniszym rysunku), w ktrym moe zosta
wybrany odpowiedni schemat wyboczeniowy supa. Opcje znajdujce si w tym oknie dialogowym
zale od wybranej normy wymiarowania elementu konstrukcji elbetowej.
Schematy wyboczeniowe prezentowane w powyszym oknie dialogowym zale od wybranej
normy elbetowej. Oparte s na nastpujcych zaleceniach normowych:
ACI 318 - nomogramy z komentarza do punktu (w wydaniu ACI 318-95 punkty 10.12; 10.13)
BAEL - z braku wytycznych normowych oparte na nomogramach zawartych w EC2 w punkcie
Slenderness of Isolated Columns (w wydaniu ENV 1992-1-1 (1991) punkt 4.3.5.3.5 rysunek
4.27 wzr 4.60)
BS 8110 - punkt 3.8.1.6
Eurocode 2 Belgium NAD - oparte na nomogramach zawartych w EC2 w punkcie Slenderness
of Isolated Columns (w wydaniu ENV 1992-1-1 (1991) punkt 4.3.5.3.5 rysunek 4.27 wzr
4.60),
PN-B-03264 - Zacznik C.
Wartoci przypisane do schematw s uproszczeniem dla typowych przypadkw.
Trzy ostatnie opcje korzystaj bezporednio z wzorw i nomogramw normowych.
Po dwukrotnym naciniciu pokazanych na powyszym rysunku ikon otwierane jest okno
dialogowe, w ktrym przeprowadzona moe zosta definicja sztywnoci wza.
obcie przyoonych do supa - suy do tego komenda Konstrukcja / Obcienia lub ikona ;
na ekranie pojawia si okno dialogowe, w ktrym znajduje si tabela suca do definiowania
obcie supa. Podawane s: nazwa przypadku, jego natura i grupa oraz wartoci siy osiowej, si
poprzecznych oraz momentw zginajcych przyoonych do supa; dla polskiej normy betonowej
w tabeli do definicji obcie znajduj si dodatkowo dwie kolumny: Nd/N (stosunek siy podunej
wywoanej dziaaniem obcienia dugotrwaego do siy podunej) oraz wspczynnik obcienia.
Ponadto moliwe jest automatyczne dodanie obcie pochodzcych ze supa grnego oraz belki
(moliwe jest pozycjonowanie supa wzgldem belki; wybierane s nazwy podpr belki i supy
kojarzone s z podpor belki - kolejne rekordy bdce reakcjami z kolejnych przypadkw prostych s
wpisywane do okna dialogowego obcie).
Podobnie jak w przypadku belek elbetowych mog by zdefiniowane nastpujce parametry:
parametry kondygnacji (poziom kondygnacji, kategoria rysoodpornoci elementu, agresywno i
wilgotno rodowiska, wiek betonu itp.); opcja dostpna w menu poprzez wybranie komendy
Analiza / Parametry kondygnacji lub poprzez nacinicie ikony - opcje znajdujce si w tym
oknie dialogowym zale od wybranej normy wymiarowania elementu konstrukcji elbetowej
wymiarowania elementu konstrukcji elbetowej
wymiarowania elementu konstrukcji elbetowej.
Po zdefiniowaniu wszystkich parametrw supa mona rozpocz obliczanie i wymiarowanie
zdefiniowanego supa. Mona zrobi na dwa sposoby: wybierajc z menu komend Analiza /
Obliczenia lub naciskajc ikon . Po zakoczeniu oblicze prezentowane mog by wyniki
wymiarowania supa. Wytenie w przekroju poprzecznym supa prezentowane jest w oknie
dialogowym Wytenie przekroju prezentowanym na poniszym rysunku.
W grnej czci okna prezentowana jest lista wszystkich kombinacji obcie uwzgldnianych
podczas wymiarowania supa. Dla wybranej kombinacji przedstawiony jest przekrj supa z
zaznaczon osi obojtn, stref ciskan i rozcigan oraz odpowiednie wspczynniki
bezpieczestwa. Po wykonaniu oblicze w oknie dialogowym prezentowana jest wybrana najbardziej
niekorzystna kombinacja obcie (kombinacja wymiarujca).
UWAGA: Jeeli w powyszym oknie dialogowym wystpuj identyczne kombinacje z rnymi
wartociami si przekrojowych obliczonych dla tych kombinacji, to oznacza to, i
wartoci si przekrojowych zostay obliczone dla rnych przekrojw na dugoci supa.
Aby po zakoczeniu oblicze supa przegldn wyniki wymiarowania, naley wybra dwa
wymienione poniej ekrany systemu ROBOT Millennium:
SUPY - WYNIKI
SUPY - ZBROJENIE.
Po wybraniu ekranu SUPY - WYNIKI ekran monitora zostaje podzielony na dwie czci (rysunek
poniej).
W tym oknie przedstawiane s krzywe interakcji N-M dla danej kombinacji obcie. W lewej czci
ekranu przedstawiana jest trjwymiarowa powierzchnia interakcji N-Mx-My. Prawa cz okna
prezentuje krzywe interakcji N-M bdce przeciciem trjwymiarowej powierzchni interakcji
paszczyzn N-M zawierajc aktualnie analizowan kombinacj obcienia.
Po wybraniu ekranu SUPY - ZBROJENIE ekran monitora zostanie podzielony na cztery czci: pole,
w ktrym prezentowany bdzie widok elewacyjny supa z wyznaczonym zbrojeniem, pole, w ktrym
przedstawiane bdzie zbrojenie w przekroju poprzecznym supa, tabel zbiorcz zawierajc opis
poszczeglnych prtw zbrojeniowych dla supa oraz okno dialogowe Prty zbrojeniowe.
Podobnie jak dla belek elbetowych w programie dostpna jest rwnie opcja Parametry prtw
zbrojeniowych suca do przedstawiania parametrw prtw zbrojeniowych wyznaczonych podczas
wymiarowania supw elbetowych.
Dodatkowo oprcz opcji Widoczno i Translacja (omwionych dla belek elbetowych) dla supw
betonowych dostpne s rwnie opcje Ukad strzemion i Prty wypuszczone. Opcje su do
rcznego definiowania ksztatu zbrojenia poprzecznego supa lub prtw wypuszczonych (na
poziomie przekroju poprzecznego supa). Opcje maj zastosowanie po obliczeniu zbrojenia w supie.
Po zakoczeniu oblicze supa mona przedstawi wyniki oblicze w postaci notki obliczeniowej
(opcja Rezultaty / Notka obliczeniowa). Na ekranie pojawi si edytor tekstowy systemu ROBOT
Millenniumzawierajcy dane wymiarowanego supa oraz uzyskane wyniki oblicze i wymiarowania.
Po wybraniu opcji Rezultaty / Rysunki lub naciniciu ikony uruchomiony zostanie ekran
obliczonego i zwymiarowanego supa. Rysunek wykonawczy supa bdzie przedstawiany na ekranie
w postaci, ktra odpowiada przyjtym parametrom rysunku (patrz rozdzia 6.2.5).
6.2.4. Przykad generacji zbrojenia supa i rysunkw
zbrojenia (z moliwoci wczytania rysunku do programu
RCAD elbet)
Przykad pokazuje w jaki sposb obliczone moe zosta zbrojenie supa elbetowego (z rozkadem
zbrojenia po dugoci supa) oraz w jaki sposb mona wczyta wygenerowany rysunek zbrojenia do
programu RCAD elbet.
Aby obliczy wyznaczy zbrojenie rzeczywiste w supie elbetowym, naley:
zdefiniowa konstrukcj, w ktrej znajduje si sup elbetowy
wyznaczy siy wewntrzne w elementach konstrukcji (przeprowadzi analiz statyczn
konstrukcji)
wskaza sup, dla ktrego ma by wyznaczone zbrojenie (sup ma by podwietlony)
wybra opcj Analiza / Wymiarowanie elementw elbetowych / Wymiarowanie supw
betonowych lub nacisn ikon
w oknie dialogowym Wybr obcienia wybra opcj Przypadki proste i nacisn klawisz OK
w module Supy elbetowe okreli:
- parametry wyboczeniowe prta (naciskajc ikon )
- parametry zbrojenia (naciskajc ikon )
w module Supy elbetowe rozpocz obliczenie zbrojenia dla wybranego supa elbetowego
naciskajc ikon
wybra ekran programu ROBOT: Supy betonowe / Supy - zbrojenie; na tym ekranie
prezentowane jest obliczone zbrojenie supa elbetowego.
Po wyznaczeniu zbrojenia supa rysunek zbrojenia moe zosta wygenerowany i zapisany w
nastpujcy sposb:
na ekranie programu ROBOT: Supy betonowe / Supy - zbrojenie nacisn ikon Rysunki ;
dla supa z obliczonym zbrojeniem utworzony zostanie rysunek (patrz poniej)
nacisn ikon ; zapisa utworzony rysunek, aby mona go byo wykorzysta w programie
RCAD elbet:
- wybra poziom, na ktrym ma znale si rysunek
- nacisn ikon
- wskaza utworzony rysunek i nacisn klawisz OK
zapisa projekt (zadanie programu ROBOT).
Tak utworzony rysunek moe zosta wczytany do programu RCAD elbet (patrz podrcznik do
programu RCAD elbet).
6.2.5. Wymiarowanie fundamentw
Modu Wymiarowanie fundamentw umoliwia obliczanie, wstpne wymiarowanie i weryfikacj stp i
aw fundamentowych (pod cian betonow). Dopuszcza si obcienie siami pionowymi i/lub
momentami w dwch kierunkach oraz obcienie naziomu.
Wymiarowanie fundamentw moe zosta rozpoczte na dwa sposoby:
wybierajc z winietki selekcji typu konstrukcji (porwnaj rozdzia 2.1) wymiarowanie fundamentu
bezporedniego - modu projektowania fundamentw bdzie pracowa jako samodzielny program
(stand-alone) bez poczenia (wymiany danych) z innymi czciami systemu ROBOT Millennium
graficznym) odpowiedni wze podporowy konstrukcji, a nastpnie z menu wybra komend
Wymiarowanie fundamentw. Spowoduje to uruchomienie ekranu FUNDAMENTY-DEFINICJA.
Po wybraniu wza konstrukcji i wybraniu komendy Wymiarowanie fundamentw nastpuje
automatyczne przepisanie reakcji na grny poziom trzonu supa. Owe reakcje widoczne s na ekranie
FUNDAMENTY - OBCIENIE. W tabeli oprcz wartoci i natury obcienia wypeniane jest pole
Grupa. Oznacza ono numer wza, z ktrego zostao przejte obcienie.
W przypadku wyboru grupy wzw, nastpuje przejcie reakcji z poszczeglnych wzw konstrukcji,
ktrych nazwy widoczne s w kolumnie Grupa. Gdy wymiarowana bdzie grupa fundamentw,
wynikiem oblicze bdzie fundament, ktry spenia warunki dla wszystkich wybranych wzw
podporowych.
Przekazane reakcje do moduu Fundamenty s reakcjami w ukadzie lokalnym konstrukcji. Jest to
istotne w przypadku konstrukcji przestrzennych o zrnicowanej orientacji supw.
Definicja fundamentu obejmuje podanie nastpujcych informacji:
wybr typu fundamentu (stopa fundamentowa, awa fundamentowa pod cian betonow), wybr
typu geometrii fundamentu (stopa lub awa prostoktna, stopa lub awa prostoktna pod dwa
supy, stopa lub awa o zmiennym przekroju), wybr stopy lub awy na betonie chudym, wymiary
fundamentu, wybr typu poczenia supa z fundamentem (patrz ponisze okna dialogowe); w
przypadku wybrania fundamentu spoczywajcego na betonie chudym (opcja nie jest dostpna dla
wszystkich norm) w poniszym oknie dialogowym pojawia si dodatkowa zakadka (Podbeton), na
ktrej znajduj si opcje umoliwiajce definicj geometrii betonu chudego; dodatkowo na
zakadce Optymalizacja znajduj si opcje umoliwiajce dobr ksztatu i wymiarw
projektowanego fundamentu
UWAGA: Nie wszystkie typy trzonu supa (typy poczenia pomidzy stop fundamentow a
supem) s dostpne dla wszystkich norm elbetowych; lista typw trzonu supa
zaley od wybranej normy elbetowej.
wybr pooenia fundamentu w konstrukcji
okrelenie parametrw gruntu - z programem dostarczana jest baza danych gruntw; umoliwia
ona bezporednie wykorzystywanie zalenoci korelacyjnych opisanych w odpowiedniej normie;
po zdefiniowaniu podstawowych cech gruntu w tabeli gruntw obliczane s automatycznie
pozostae parametry. Podstawowe parametry gruntu mog by zmieniane; pola tabeli gruntw za
wyjtkiem pl zawierajcych parametry podstawowe nie s dostpne
obcienie fundamentu (patrz okno dialogowe pokazane poniej); w oknie dialogowym
zdefiniowane moe zosta obcienie przyoone do fundamentu. Lista dostpnych kategorii
obcie zawiera dwie kategorie: obcienie projektowanego fundamentu oraz obcienie
naziomu. Dostpnych jest kilka natur obcienia: stae, eksploatacyjne, nieg, wiatr i sejsmiczne.
Istniej trzy rodzaje obcienia fundamentu: obcienia osiowe, obcienie si normaln z
momentem zginajcym i si tnc oraz obcienie si normaln z momentem zginajcym i si
tnc dziaajcymi w dwch kierunkach. W zalenoci od wybranego rodzaju obcienia pojawiaj
si odpowiednie pola edycyjne umoliwiajce zdefiniowanie wartoci si.
Podobnie jak w przypadku belek i supw elbetowych mog by zdefiniowane nastpujce
parametry:
ikony )
opcje geotechniczne (poprzez wybranie komendy Analiza / Opcje geotechniczne lub nacinicie
ikony ); opcja pozwala na ustawienie parametrw geotechnicznych wedug ktrych
przeprowadzona bdzie weryfikacja fundamentw i ich interakcja z podoem
ikony ).
Po okreleniu wszystkich parametrw fundamentu mona rozpocz obliczanie i wymiarowanie
zdefiniowanego fundamentu. Mona zrobi na dwa sposoby: wybierajc z menu komend Analiza /
Obliczenia lub naciskajc ikon . Spowoduje to uruchomienie ekranu programu ROBOT
FUNDAMENTY - REZULTATY. Ekran monitora podzielony zostanie na dwie czci: okno graficzne z
widokiem stopy/awy fundamentowej oraz okno dialogowe Fundamenty - rezultaty (patrz rysunek
poniej).
Wymiarowanie fundamentu obejmuje:
sprawdzenie nacisku pod stop fundamentow
sprawdzenie stabilnoci na polizg
sprawdzenie stabilnoci na obrt
sprawdzenie odrywania fundamentu
osiadanie rednie
uwzgldnienie dyspozycji sejsmicznych (sprawdzenie polizgu i wyrywania fundamentu)
sprawdzenie przebicia/cinania
wyznaczenie odpowiedniego zbrojenia w stopie i poczeniu stopa-sup
rozmieszczenie wyznaczonego zbrojenia w stopie i poczeniu stopa-sup
wyznaczenie cakowitych iloci potrzebnego betonu, deskowania i zbrojenia.
UWAGA: Podczas oblicze stopy spoczywajcej na podbetonie (betonie chudym), dla
podbetonu nie s sprawdzane warunki stabilnoci na polizg i obrt oraz warunki na
cinanie i przebicie.
W przypadku wymiarowania stopy fundamentowej (rysunek powyej) w oknie graficznym
prezentowane mog by nastpujce wielkoci:
rzut stopy fundamentowej na paszczyzn XY (widok stopy z gry) z pooeniem trzonu supa
wykresy napre w gruncie pod stop z wartociami w naroach stopy
rdze
kontur brany pod uwag przy obliczeniach stopy na przebicie/cinanie (oznaczany jest kolorem
zielonym).
Dodatkowo na ekranie znajduje si okno graficzne, w ktrym przedstawiane s wyniki dotyczce
oblicze gruntu.
W przypadku wymiarowania awy fundamentowej w oknie graficznym prezentowane s jedynie
przekrj poprzeczny awy oraz wykresy napre w gruncie pod aw.
Po zakoczeniu oblicze fundamentu mona przedstawi wyniki oblicze w postaci notki
obliczeniowej (opcja Rezultaty / Notka obliczeniowa). Na ekranie pojawi si edytor tekstowy systemu
ROBOT Millennium zawierajcy dane wymiarowanego fundamentu oraz uzyskane wyniki oblicze i
wymiarowania.
Po wybraniu opcji Rezultaty / Rysunki lub naciniciu ikony uruchomiony zostanie ekran
obliczonego i zwymiarowanego fundamentu. Rysunek wykonawczy fundamentu bdzie przedstawiany
na ekranie w postaci, ktra odpowiada przyjtym parametrom rysunku (patrz rozdzia 6.2.5).
6.2.5.1 Opis zasad wykorzystywanych podczas oblicze fundamentw
Modu Fundamenty pozwala na wymiarowanie geotechniczne, ktre w zalenoci od kraju opiera si
na wymaganiach norm geotechnicznych, zalece technicznych lub bezporednio na zasadach
mechaniki gruntw. Z tego powodu zasady wymiarowania geotechnicznego mona podzieli na
nastpujce grupy wymogw regionalnych (narodowych): PN-81/B-03020, ACI, BS 8004:1986, CSA,
DTU 13.12, Eurocode 7, Fascicule 64 Titre V, SNiP 2.02.01-83.
Niezalenie od parametrw wymiarowania geotechnicznego, modu Fundamenty dopuszcza wybr
normy wymiarowania rzeczywistego zbrojenia stopy. Dostpne s nastpujce normy sucego do
obliczania rzeczywistego zbrojenia stopy: PN-84/B-03264, PN-B-03264 (2002), ACI 318/99, ACI
318/99 metric, BAEL 91, BAEL 91 mod. 99, BS 8110, CSA A23.3-94, EC 2 - Belgian NAD (NBN B 15-
002), SNiP 2.03.01-84.
Powysze normy mog by wykorzystywane do oblicze wymaganego zbrojenia, analizy przebicia i
wymaga dotyczcych zbrojenia rzeczywistego.
W obliczeniach geotechnicznych fundamentw przyjto nastpujce moliwe stany graniczne
fundamentu:
- nono gruntu
- polizg
- obrt (stateczno lokalna)
- pooenie wypadkowej si (odrywanie, powierzchnia kontaktu)
- wyrywanie
- osiadanie rednie
- rnica osiada.
Poniej przedstawione zostan zasady oblicze dla kadej z dostpnych w programie norm dla dwch
podstawowych elementw weryfikacji fundamentu: nonoci i polizgu; omwienie pozostaych
elementw weryfikacji fundamentu znajduje si w pomocy programu ROBOT.
NONO
Jest to podstawowy stan graniczny wymiarowania fundamentu, dlatego (w przeciwiestwie do innych
stanw granicznych) nie moe by wyczony podczas wymiarowania lub analizy fundamentu. Analiza
tego stanu polega na porwnaniu maksymalnej wartoci siy lub naprania pochodzcych od
obcie zewntrznych z wartociami dopuszczalnymi.
Wartoci dopuszczalne mog by definiowane przez uytkownika lub obliczane przez program na
podstawie parametrw gruntw.
W przypadku wartoci obliczanych przez program istnieje moliwo analizy podoa warstwowego.
Dla zadawanej przez uytkownika wartoci napre dopuszczalnych wartoci s porwnywane
bezporednio pod podstaw fundamentu.
Jeeli nono gruntu zadawana jest przez uytkownika, to warto ta jest porwnywana z:
- maksymaln wartoci napre pod stop dla ACI \ BS 8004:1986 \ CSA \ Eurocode 7
- maksymaln wartoci redni dla DTU 13.12 \ Fascicule 64 Titre V \ SNiP 2.02.01-83
- wartoci redni i wartoci maksymaln podzieln przez 1,2 dla PN-81/B-03020.
UWAGA: Dla wszystkich w przypadku obcienia mimorodowego we wzorach s uywane
zastpcze wymiary fundamentu B= B - 2 eB
,
L=L - 2 eL, powierzchnia zastpcza A =
B * L, przy czym wymiary fundamentu speniaj nierwno B L.
Obliczenia dla poszczeglnych norm
1. PN-81/B-03020
Analiza nonoci gruntu jest oparta na punkcie 3.3.3, Zaczniku 1. Oglny warunek nonoci:
moe zosta zaostrzony poprzez wprowadzenie wspczynnika bezpieczestwa wikszego od 1.0 (w
oknie dialogowym Opcje geotechniczne):
Obliczenia wartoci nonoci przebiegaj w nastpujcy sposb (Z1-2):
wspczynniki bezwymiarowe nonoci wynosz:
wspczynniki bezwymiarowe i s wyznaczane na podstawie normowych nomogramw (rys Z1-2).
2. ACI \ BS 8004:1986 \ CSA
W literaturze przedstawiono kilka podstawowych metod wyznaczania nonoci gruntu. Metody te
sprowadzaj obliczenia do wyliczenia napre dopuszczalnych gruncie lub odpowiadajcej im
dopuszczalnej siy. Wymieniajc chronologicznie s to metody: Terzagiego (1943), Meyerhofa (1963),
Hansena (1970), Versia (1973, 1975). W module wykorzystano metod Hansena wraz z wytycznymi
dla tej metody przedstawionymi w literaturze.
Podstawowy wzr na nono wg Hansena:
Na potrzeby programu zosta on ograniczony do przypadkw, ktre mog by analizowane w module
stp fundamentowych. Zaoono, e wspczynniki odpowiadajce za pochylenie stopy b i pochylenie
naziomu g s rwne 1.0.
Poniewa w module nie jest dopuszczone uycie gruntw o kcie tarcia = 0.0 stopni, stosuje si
jedynie pierwszy z wzorw Hansena. Kocowy wzr na obliczane naprenie dopuszczalnych dla ACI
\ BS 8004:1986 \ CSA jest przedstawiony poniej:
gdzie odpowiednie wspczynniki wynosz:
przy czym powierzchnia efektywna A = B * L.
gdzie:
Obliczona warto qult podzielona przez wspczynnik bezpieczestwa SF=3.0 jest porwnywana z
maksymalnym rednim napreniem w gruncie wywoanym w stanie SGU:
3. DTU 13.12 i Fascicule 64 Titre V
Oglny warunek nonoci mona wyrazi w nastpujcy sposb:
przy czym pod qult naley rozumie najwiksze rednie naprenie wystpujce pod fundamentem w
stanie SGN.
Obliczenia wartoci nonoci przebiegaj w nastpujcy sposb:
wspczynniki bezwymiarowe ksztatu wynosz:
wspczynniki bezwymiarowe nachylenia obcienia wywoane przez si poziom H wynosz:
4. Eurocode 7
Analiza nonoci gruntu jest oparta na punkcie 6.5.1, 6.5.2 i Zaczniku B normy EC 7. Oglny
warunek nonoci:
V d < R d
moe zosta zaostrzony poprzez wprowadzenie wspczynnika bezpieczestwa wikszego od 1.0 (w
oknie dialogowym Opcje geotechniczne na zakadce Oglne):
Obliczenia wartoci nonoci przebiegaj w nastpujcy sposb:
- Dla warunkw z drenaem wzr B.2:
wspczynniki bezwymiarowe ksztatu wynosz:
wspczynniki bezwymiarowe nachylenia obcienia wywoane przez si poziom H odpowiednio
rwnolegle do duszego i krtszego boku wynosz:
wspczynniki gbokoci posadowienia wynosz:
gdzie:
- Dla warunkw bez drenau wzr B.1:
wspczynnik bezwymiarowy ksztatu wynosi:
sc = 1.2 + 0.2 * ( B / L )
wspczynnik bezwymiarowy nachylenia obcienia wywoany przez si poziom H wynosi:
UWAGA: Wykorzystywany jest parametr gruntu: Spjno bez drenau - c
u
.
5. SNiP 2.02.01-83
Analiza nonoci gruntu jest oparta na punkcie 2.58 -2. Oglny warunek nonoci (11):
gdzie:
c
- wspczynnik warunkw pracy
n
- wspczynnik niezawodnoci uwzgldniajcy przeznaczenie budowli
Oba te wspczynniki mog by zmienione w oknie dialogowym Opcje geotechniczne zgodnie z
przedstawionym tam wzorem:
Jako wynik wymiarowania otrzymujemy wspczynnik niezawodnoci konstrukcji rwny:
Obliczenia wartoci nonoci przebiegaj w nastpujcy sposb (16):
Wspczynniki bezwymiarowe nonoci N wyznaczane s zgodnie z tabel 7 normy (UWAGA:
pomidzy wartociami tabelarycznymi dokonywana jest interpolacja liniowa). Wspczynniki
bezwymiarowe ksztatu s ustalane na podstawie wzorw (17):
POLIZG
Analiza tego stanu moe by wymagana w przypadku, gdy udzia si poziomych oddziaujcych na
fundament jest duy w porwnaniu z siami pionowymi. Sytuacja taka powoduje moliwo
zniszczenia gruntu spowodowanego polizgiem stopy fundamentu po gruncie lub polizgiem
pomidzy warstwami gruntw warstwowych, gdy warstwy zalegajce poniej s sabsze od warstw
bezporednio stykajcych si ze stop.
W celu bezporedniego uniknicia utraty statecznoci na przesunicie zalecane jest stosowanie
poniszych rozwiza:
- zwikszenie ciaru fundamentu
- wykonanie podsypki z gruntu niespoistego o kontrolowanym stopniu zagszczenia
- zaprojektowanie tzw. ostrogi (opcja niedostpna w module fundamentw).
Przy analizie polizgu naley zwrci uwag na fakt, e spjno gruntu przylegajcego bezporednio
do fundamentu moe by zmieniona podczas prac wykonawczych lub z powodu zmiennego pooenia
zwierciada wody. W takich przypadkach naley zredukowa warto spjnoci gruntu.
UWAGA: W module fundamentw nie jest uwzgldniane parcie boczne wywoane
przemieszczeniem fundamentu, co moe powodowa zanienie nonoci fundamentu
na polizg.
Obliczenia dla poszczeglnych norm
1. PN-81/B-03020
Norma PN-81/B-03020 [A3] nie przedstawia bezporednio warunku na polizg fundamentu. Poniszy
opis odwouje si bezporednio do normy PN-83/B-03010 [A4]. Oglny warunek statecznoci na
polizg wedug tej normy oraz literatury mona przedstawi w nastpujcy sposb:
dla warstwy pooonej poniej poziomu kontaktu:
gdzie:
F
r
- obliczeniowa sia przesuwajca
N - obliczeniowa sia pionowa w poziomie posadowienia
A
c
- zredukowane pole podstawy fundamentu
- obliczeniowy kt tarcia wewntrznego gruntu
A
c
- powierzchnia kontaktu fundament-grunt (zredukowane pole podstawy fundamentu)
- wspczynnik tarcia fundament-grunt
c
t
- zredukowana warto spjnoci = (0.2 do 0.5) * cu
c
u
- obliczeniowa warto spjnoci gruntu
m - wspczynnik korekcyjny.
Wynikiem wymiarowania na ten stan graniczny jest wspczynnik bezpieczestwa konstrukcji:
Wczenie analizy tego stanu granicznego oraz ustalenie granicznej wartoci wspczynnika jest
moliwe w oknie dialogowym Opcje geotechniczne.
2. ACI \ CSA
Wymiarowanie na polizg nie jest dostpny w wymienionych normach. Jeeli taka analiza jest
wymagana, konieczne jest rczne sprawdzenie tej wartoci.
3. BS 8004:1986
Oglny warunek statecznoci na polizg mona przedstawi w nastpujcy sposb:
H H FRICTION
gdzie:
H - sia pozioma
H FRICTION = V * tg() + c * Ac
V - sia pionowa
- kt tarcia wewntrznego gruntu
c - spjno
Ac - powierzchnia kontaktu fundament-grunt.
W wyniku wymiarowania na ten stan otrzymujemy wspczynnik bezpieczestwa konstrukcji:
H FRICTION / H, ktrego warto jest wiksza lub rwna 1.0.
4. DTU 13.12
gdzie:
Qtf - sia pozioma
N - sia pionowa
c - spjno gruntu (lecz nie wicej ni 75 kPa)
W przypadku oddziaywa sejsmicznych zgodnie z literatur pomijana jest spjno gruntu, co
powoduje redukcj wzoru na polizg do postaci:
W przypadku analizy polizgu pomidzy fundamentem a podbetonem, ktry nie jest powizany
zbrojeniem cznikowym z fundamentem, wprowadzany jest wspczynnik tarcia beton-podbeton,
ktrego warto jest rwna 0.75.
Jeeli wystpuj prty cznikowe, ktre zapewniaj trwae poczenie fundamentu z podbetonem, to
warunek ten nie jest sprawdzany.
Qtf / Qf, ktrego warto jest wiksza lub rwna 1.0.
5. Eurocode 7
Analiza polizgu jest prowadzona zgodnie z punktem 6.5.3.
- Dla warunkw z drenaem wzr (6.3):
UWAGA: Przyjmuje si, e parametr
d
jest przyjmowany jak dla fundamentw formowanych in situ,
co oznacza
d
=
d
6.5.3 (8).
Poniewa norma EC7 nie zabrania uwzgldniania spjnoci gruntu przy analizie polizgu 6.5.3 (8),
moliwe jest czciowe lub cakowite wykorzystanie spjnoci wprowadzajc do wzoru dodatkowy
czon uwzgldniajcy zredukowan spjno.
gdzie:
wspczynnik zawierajcy si w przedziale <0.0, 1.0> moe zosta zdefiniowany w oknie
dialogowym Opcje geotechniczne
A - powierzchnia pracy fundamentu (powierzchnia kontaktu fundament-grunt)
c - obliczeniowa efektywna spjno gruntu.
W przypadku wprowadzenia wspczynnika 0.0 wzr ten przyjmuje dokadnie posta normow (6.3).
- Dla warunkw bez drenau wzr (6.4):
Sd = A * cu
UWAGA: Wykorzystywany jest parametr gruntu: Spjno bez drenau - cu.
Dodatkowo gdy powierzchnia pracy nie jest rwna powierzchni fundamentu (wystpuje odrywanie), to
sprawdzany jest warunek (6.5):
Sd < 0.4 Vd
6. Fascicule 64 Titre V
gdzie:
Qtf - sia pozioma
N - sia pionowa
c - spjno gruntu (lecz nie wicej ni 75 kPa)
W przypadku oddziaywa sejsmicznych zgodnie z literatur pomijana jest spjno gruntu, co
powoduje redukcj wzoru na polizg do postaci:
W przypadku analizy polizgu pomidzy fundamentem a podbetonem, ktry nie jest powizany
zbrojeniem cznikowym z fundamentem, wprowadzany jest wspczynnik tarcia beton-podbeton,
ktrego warto jest rwna 0.75.
Jeeli wystpuj prty cznikowe, ktre zapewniaj trwae poczenie fundamentu z podbetonem, to
warunek ten nie jest sprawdzany.
Qtf / Qf, ktrego warto jest wiksza lub rwna 1.0.
7. SNiP 2.02.01-83
gdzie:
H - sia pozioma
c
- wspczynnik warunkw pracy
n
- wspczynnik niezawodnoci uwzgldniajcy przeznaczenie budowli
V - sia pionowa
c - spjno gruntu
6.2.6. Wymiarowanie aw fundamentowych
Modu Wymiarowanie aw fundamentowych umoliwia obliczanie, wstpne wymiarowanie i
weryfikacj aw fundamentowych (pod grup supw).
Wymiarowanie awy fundamentowej moe zosta rozpoczte po wybraniu z winietki selekcji typu
konstrukcji (porwnaj rozdzia 2.1) wymiarowania awy fundamentowej - modu projektowania aw
fundamentowych bdzie pracowa jako samodzielny program (stand-alone) bez poczenia (wymiany
danych) z innymi czciami systemu ROBOT Millennium.
Opcje znajdujce si w tym module dziaaj w podobny sposb jak w przypadku wymiarowania belek
elbetowych. Jedyn now opcj jest opcja Grunty. Opcja suy do definiowania warstw gruntu
znajdujcego si pod aw fundamentow. Opcja dostpna jest po:
naciniciu ikony Grunty
wybraniu komendy Konstrukcja / Grunty z menu
wybraniu ekranu AWY FUNDAMENTOWE - GRUNTY.
Polska Norma PN-81/B-03020 Grunty budowlane. Posadowienie bezporednie budowli. Obliczenia
statyczne i projektowanie umoliwia okrelenie parametrw fizycznych i wytrzymaociowych gruntu
na podstawie trzech jego cech (metoda B):
dla gruntw spoistych: nazwy, I
L
i symbolu gruntu
dla gruntw niespoistych: nazwy, I
D
i stanu wilgotnoci.
Relacje midzy wymienionymi parametrami, a charakterystykami gruntw s przedstawione w Normie
tabelarycznie (Tablice: 1, 2, 3 Normy) oraz przy pomocy wykresw (Rysunki: 3, 4, 5, 6, 7).
Dostarczana wraz z programem baza danych oparta na tej Normie umoliwia bezporednie
wykorzystywanie tych zalenoci korelacyjnych. Dodatkowo baza zawiera dane dotyczce
parametrw gruntw opisanych w innych normach i literaturze, takich jak graniczne opory gruntu na
pobocznicy i pod podstaw pala (PN-83/B-02482 Tablice: 1, 2), wspczynnik tarcia fundament - grunt
(PN-83/B-03010 Tablica: 3) i orientacyjne wspczynniki filtracji.
Po zdefiniowaniu podstawowych cech gruntu obliczane s automatycznie i wywietlane w tabeli
wszystkie inne parametry. W polu nazwa znajduje si lista predefiniowanych gruntw. Po wyborze
jednego z nich tabela jest wypeniana danymi.
W tabeli s przedstawiane jedynie te cechy gruntu, ktre s wykorzystywane podczas oblicze dla
awy fundamentowej.
Podstawowe parametry gruntu mog by zmieniane; po zatwierdzeniu nowych wartoci
automatycznie zostan wyliczone i wywietlone w tabeli pozostae parametry. Pola tabeli za wyjtkiem
pl z parametrami podstawowymi nie s aktywne.
Moliwo definicji korekt parametrw fizycznych jest moliwa dla metody A i C. W takim wypadku
jedynie wybr innego gruntu powoduje odczyt nowych danych, a wszystkie inne pola umoliwiaj
wprowadzenie wasnych danych. W dolnej czci okna dialogowego uytkownik moe wybra rodzaj
metody, wedug ktrej oznaczane s parametry geotechniczne, a take zdefiniowa wartoci
wspczynnikw materiaowych gruntu.
W module aw fundamentowych istnieje moliwo zapisu (umoliwia to klawisz Zapisz)
zdefiniowanego profilu gruntowego w celu wykorzystania go w kalkulatorach. Profil jest zapisywany w
postaci bazy MS Access (*.mdb).
UWAGA: Rczna modyfikacja pliku bezporednio w programie MS Access nie jest zalecana z
uwagi na moliwo atwego usunicia danych niezbdnych do prawidowego
dziaania aplikacji.
Profil gruntowy zawiera wszystkie informacje o parametrach gruntu i moe by dowolnie przenoszony
midzy stanowiskami i wykorzystywany w innych moduach programu ROBOT Millennium oraz
kalkulatorach.
Grunt znajdujcy si pod aw fundamentow moe by podzielony na odcinki, ktre charakteryzuj
si rnym uwarstwieniem gruntu. Pokazuje to przedstawiony poniej rysunek. Geometria odcinka jest
definiowana poprzez podanie wsprzdnych pocztku i koca odcinka.
UWAGA: awa fundamentowa obliczana jest jako element belkowy lecy na podou
sprystym; z tego powodu musi by zdefiniowany wspczynnik sprystoci podoa
K
z
. Jeli uytkownik nie zdefiniowa adnej warstwy gruntu, to nie zostan sprawdzone
naprenia w gruncie ani warunki na zginanie pki fundamentu, a w obliczeniach
przyjta zostanie domylna warto wspczynnika sprystoci K
z
= 10000 kPa.
Wspczynnik sprystoci obliczony automatycznie dla danych warunkw gruntowych, moe by
modyfikowany przez uytkownika.
W programie istnieje rwnie moliwo definicji poziomu wystpowania lustra wody gruntowej oraz
poziomu posadowienia. Ponadto, uytkownik moe zdefiniowa miszoci naziomw (po jednej lub
obu stronach awy). Obcienie pionowe od gruntu naziomu jest wtedy wyliczane automatycznie przez
program.
Opcja Naprenia gruntu okrela w jaki sposb przyjmowane s dopuszczalne naprenia w gruncie.
Jeeli wczona jest opcja wyliczane, to warto dopuszczalnego naprenia w gruncie zostanie
obliczona automatycznie wedug przyjtej normy dla gruntw zdefiniowanych w tabeli. Opcja
dopuszczalne pozwala uytkownikowi na okrelenie wasnej wartoci naprenia dopuszczalnego w
gruncie.
6.2.7. Wymiarowanie belek-cian
Modu Wymiarowanie belek-cian pozwala definiowa, oblicza i wymiarowa swobodnie podparte
belki-ciany (jedno- jak i wieloprzsowe) - wymiarowanie moe by wykonywane na podstawie
polskiej normy PN-B-03264 (2002) lub francuskiej normy BAEL91. Belka-ciana wyrnia si tym, e
wysoko przekroju poprzecznego takiej belki jest znacznie wikszy od szerokoci przekroju
poprzecznego. Sposb definiowania belki-ciany jest podobny do definicji belki elbetowej (patrz
rozdzia 6.2.1). Belki-ciany mog by obcione pionowymi siami skupionymi i obcieniem cigym
oraz dodatkowymi skupionymi momentami podporowymi; obcienia mog by przyoone do grnej
lub dolnej powierzchni belki-ciany. Przekrj belek moe by prostoktny lub teowy (dopuszczalne s
rne rodzaje pocze belki z pyt stropow).
Wymiarowanie belek betonowych moe zosta rozpoczte wybierajc z winietki selekcji typu
konstrukcji (porwnaj rozdzia 2.1) wymiarowanie belki-ciany - modu projektowania belek-cian
bdzie pracowa jako samodzielny program (stand-alone) bez poczenia (wymiany danych) z innymi
czciami systemu ROBOT Millennium.
Aby zdefiniowana zostaa belka-ciana, naley:
okreli geometri przekroju belki (komenda Konstrukcja / Typ przekroju lub ikona Typ przekroju
)
poda wymiary elewacyjne przse belki (komenda Konstrukcja / Wymiary lub ikona Wymiary )
i sposb podparcia belki-ciany zaleny m.in. od metody oblicze belek-cian (dla MES:
podparcie, utwierdzenie, pilaster, dla metody uproszczonej BAEL: podpora skrajna - przegub,
podpora porednia)
zdefiniowa obcienia (komenda Konstrukcja / Obcienia lub ikona Obcienia )
ewentualnie zdefiniowa otwory znajdujce si w belce-cianie.
Podobnie jak w przypadku belek i supw elbetowych mog by zdefiniowane nastpujce
parametry:
opcje obliczeniowe (komenda Analiza / Opcje obliczeniowe lub ikona )
parametry zbrojenia (komenda Analiza / Parametry zbrojenia lub ikona ).
W programie dostpnych jest rwnie kilka opcji sucych do edycji wyznaczonych dla belek-cian
elbetowych prtw zbrojeniowych:
prty cznikowe - opcja suy do okrelania parametrw prtw zbrojeniowych czcych belk-
cian z pyt; opcja dostpna jest z menu poprzez wybranie komendy Konstrukcja / Zbrojenie /
Prty cznikowe lub z menu kontekstowego (opcja Prty cznikowe)
parametry (waciwoci) prtw zbrojeniowych - opcja suy do przedstawiania parametrw
prtw zbrojeniowych wyznaczonych podczas wymiarowania belek-cian, weryfikacji prtw
zbrojeniowych po dokonanych zmianach oraz kopiowania/usuwania prtw zbrojeniowych.
Belki-ciany mog by obliczane przy pomocy dwch metod:
na podstawie zalece zawartych we francuskiej normie BAEL - obliczenia statyczne wykonywane
s wg metody uproszczonej opisanej w normie BAEL 91 (aneks E1); obliczenia zbrojenia
wykonywane s wg metody opisanej w normie BAEL 91 (aneks E5); ograniczenia metody:
maksymalna rnica wysokoci midzy ssiednimi przsami wynosi 1m, a otwr nie moe by
pooony bliej od krawdzi ciany ni jego szeroko; dla belek-cian obliczanych wedug metody
BAEL uzyskiwane s jedynie wartoci ekstremalne si przekrojowych, dlatego te w oknie
graficznym nie s prezentowane adne wyniki
wykorzystujc Metod Elementw Skoczonych - obliczenia przy uyciu Metody Elementw
Skoczonych wykonywane s przy zaoeniu pracy konstrukcji w Paskim Stanie Naprenia.
Oznacza to, e belka-ciana obliczana jest jako paska tarcza obciona w swej paszczynie
(skadowa gwna naprenia w kierunku prostopadym do tarczy jest rwna zeru). Na podstawie
geometrii belki-ciany zdefiniowanej przez uytkownika automatycznie generowany jest model dla
metody elementw skoczonych; w przypadku wyboru tej opcji naley okreli preferowan
wielko elementu skoczonego. Po obliczeniach belek-cian t metod wyniki prezentowane s
w postaci izolinii (podobnie jak wyniki dla pyt elbetowych).
Jedn z rzeczy wyrniajcych belki-ciany jest moliwo zbrojenia ich przy pomocy siatek
zbrojeniowych. W programie ROBOT Millennium dostpna jest baza siatek zbrojeniowych, ktre
mog by wykorzystywane podczas obliczania zbrojenia dla belek-cian. Po naciniciu klawisza
Edycja bazy znajdujcego si na zakadce Siatki okna dialogowego Opcje obliczeniowe dla belek-
cian na ekranie pojawia si dodatkowe okno (przegldarka) pokazane na poniszym rysunku suce
do prezentacji informacji o dostpnych siatkach zbrojeniowych.
Przegldarka baz siatek pokazana na powyszym rysunku jest podzielona na dwie czci:
pasek narzdziowy z ikonami
tabel, w ktrej prezentowane s dane dostpnych siatek zbrojeniowych.
Dla kadego typu siatki prezentowane s nastpujce informacje:
w trzech pierwszych kolumnach tabeli podawany jest numer siatki, informacja, czy siatka ma by
brana pod uwag podczas oblicze (opcja wczona - pojawia si symbol - siatka brana pod uwag,
opcja wyczona - siatka nie uwzgldniana w obliczeniach) oraz nazwa siatki. W kolejnych kolumnach
tabeli przedstawiane s dane dotyczce siatek: przekrj, rozstaw i rednica zbrojenia, informacje
dotyczce zakocze prtw oraz ewentualne zakady zbrojenia.
6.2.8. Rysunki wykonawcze
Rysunki wykonawcze obliczonego zbrojenia elementw elbetowych stanowi osobny ekran
programu ROBOT. Na tym ekranie programu ROBOT znajduj si specyficzne opcje, przydatne
jedynie do obsugi rysunkw. Omwione zostan najwaniejsze z nich:
Widok normalny (menu Widok) - wywoujc rysunek dowolnego elementu program automatycznie
przechodzi na ekran rysunkw i zgasza si w trybie widok normalny. Jest to oglny widok
zawartoci caej strony rysunku, bez moliwoci wstawienia, usunicia lub zmiany zawartoci
rysunku. Omawiany tryb jest przydatny do aranacji i kompozycji rysunkw na kocowym
formacie wydruku
Ukad strony (menu Widok) jest to tryb, w ktrym moliwa jest korekta uoenia i rozmiarw
elementw rysunku (tzw. viewport). Kady element rysunku posiada w naroach uchwyty, przy
pomocy ktrym moliwa jest ich edycja. Po zakoczeniu zmian naley przej na inny tryb
wywietlania. Wwczas program dokona regeneracji rysunku, dopasowujc zawarto rysunku do
nowych rozmiarw elementw rysunku
Skadowe rysunku (menu Widok) jest to tryb, ktry przedstawia zakres elementw rysunku oraz
ich zawarto. Zaznaczajc dany element rysunku (podwietlany jest kolorem czerwonym)
sygnalizujemy gotowo edycji jego zawartoci. W obrbie aktywnego obszaru moliwe s
nastpujce operacje:
zmiana skali rysunku lub pooenia przekroju
edycja tekstu (po wskazaniu kursorem tekstu nastpuje podwietlenie tekstu kolorem tym)
wywoujc opcj Edytuj tekst z menu kontekstowego po naciniciu prawego klawisza myszy
usunicie tekstu - po podwietleniu tekstu usunicie jest moliwe poprzez nacinicie klawisza
DELETE
przesunicie tekstu; po podwietleniu naley klikn na tekst; kursor zmieni ksztat na
strzak, umoliwiajc przesunicie tekstu w obrbie elementu rysunku (viewport)
edycja wymiaru (po wskazaniu kursorem wymiaru nastpuje jego podwietlenie kolorem
tym) zaczepiajc kursor na kocu wymiaru mamy moliwo zmiany jego dugoci wraz z
wartoci opisujc wymiar. W przypadku wymiarw acuchowych zmianie ulegaj wymiary
ssiadujce z edytowanym punktem
usunicie + przesunicie linii wymiarowej (opcja dziaa na podobnej zasadzie jak edycja
tekstu). W przypadku przesuwania wymiaru moliwe jest jedynie jego przesunicie rwnolege
w stosunku do pierwotnego pooenia
dodanie linii, okrgu, tekstu oraz wymiaru.
UWAGA: Po zakoczeniu edycji naley nacisn klawisz ESC, aby mc przej do edycji innego
elementu rysunku (viewport).
Kocowy format wydruku (menu Widok) - jest to opcja pozwalajca na przejcie z aktualnie
widocznymi rysunkami na jeden wsplny arkuszu papieru. Po uruchomieniu opcji program
przecza si na inny tryb pracy. Domylnie kocowy format jest ustawiony na A4. Aby zmieni
wielko formatu, naley z menu Plik wybra opcj Ukad strony i wskaza docelowy format
arkusza papieru. Wwczas wszystkie zaadowane rysunki zostan poukadane automatycznie
Automatyczny ukad rysunkw (menu Widok) - opcja odpowiada za automatyczne rozmieszczenie
rysunkw na duym formacie i dziaa w powizaniu z inn opcj omawian powyej. Jeeli
automatyczne rozmieszczenie rysunkw nie spenia oczekiwa uytkownika, moliwe jest
wyczenie tej opcji. Po wskazaniu konkretnego rysunku (trzeba przej na Widok normalny) i przy
wcinitym lewym klawiszu myszy uzyskujemy moliwo przesunicia rysunku.
UWAGA: Aby mc dokadnie umieci rysunek na danym miejscu, naley wykona operacj
przesuwania z wcinitym klawiszem CTRL.
Cofnij, powtrz (menu Edycja) - s to opcje umoliwiajce cofnicie i przywrcenie ostatnio
wykonanej czynnoci. Pamita naley jednak, e konsekwencj ich dziaania jest utrata
moliwoci wykonania np. skalowania elementw rysunku (viewport), czy wstawienia zbiorczej
tabeli zbrojenia
Wytnij, wklej (menu Edycja) - s to standardowe opcje dziaajce w odniesieniu do caego
rysunku. Dziki ich zastosowaniu mamy moliwo wycicia dowolnego rysunku i wstawienia go
w inne miejsce - na inn stron. Operacja ta jest szczeglnie przydatna podczas aranacji
rysunkw na wikszym formacie, kiedy liczba stron jest wiksza od 1
Rysunek (menu Wstaw) - w przypadku wczeniejszego zapisu rysunku jako skadnika projektu,
dziki tej opcji mamy moliwo przywoania i wstawienia rysunku bd ich list. Pamita naley
jednak, e po wstawieniu zapisanego wczeniej rysunku nie ma moliwoci wykonania dla niego
skalowania, ani te nie bdzie uwzgldniony przy tworzeniu zbiorczej tabeli zbrojenia
Now stron (menu Wstaw) - wywoanie tej opcji wstawia now, pust stron o formacie zgodnym
z ustawieniami Ukadu strony
Tabelk (menu Wstaw) - wywoanie tej opcji powoduje wstawienie tabeli dla rysunkw o wikszym
formacie. Zaczona w programie tabelka (plik w katalogu USR: default.lay) jest przykadow i
moliwa jest jej modyfikacja bd utworzenie nowej przy pomocy programu PloEdit
Zbiorcz tabel zbrojenia (menu Wstaw) - opcja, ktra powinna by wywoywana po zakoczeniu
zmian aranacji rysunkw na duym formacie. Jej dziaanie polega na utworzeniu zbiorczej tabeli
zbrojenia odnoszcej si do aktywnych rysunkw. W trakcie tworzenia tabeli wykonywana jest
automatycznie renumeracja wszystkich pozycji zbrojenia na rysunkach.
WYDRUK NA DUYM FORMACIE
W przypadku gdy dysponujemy drukark, ktra nie obsuguje pewnych formatw, wwczas w oknie
dialogowym Ukad strony widoczne bd formaty, ktre s obsugiwane przez aktualnie podpit
drukark. Pozostae formaty (nieobsugiwane przez urzdzenie wyjcia) bd wywietlane, a ich opis
bdzie wywietlany szar czcionk. Dla szarego formatu moliwa jest aranacja rysunkw, lecz
podgld i wydruk bdzie poprzedzony stosownym komunikatem: Wybrany format nie jest obsugiwany
przez aktywn drukark.
W przypadku instalacji sterownikw do drukarki, ktra fizycznie nie jest podczona do komputera,
dostpne formaty pochodzce z zainstalowanego urzdzenia wyjcia bd opisane kolorem
czerwonym. Podgld jak i wydruk bdzie rwnie poprzedzony stosownym komunikatem.
Rysunki wykonawcze prezentowane s na ekranie zgodnie z parametrami przyjtymi w oknie
dialogowym Parametry rysunku. Opcja ta suy do wyboru parametrw wywietlania, prezentacji
rysunkw i szczegw rysunkowych dla elementw konstrukcji elbetowych. Opcja moe zosta
uruchomiona poprzez:
nacinicie ikony Parametry rysunku
wybranie komendy Analiza / Parametry rysunku z menu.
Opcje znajdujce si w oknie dialogowym su do parametryzacji wywietlania i prezentacji
okrelonych fragmentw rysunku oraz sposobu zachowania si rysunkw. Okno dialogowe skada si
z czterech zakadek: Oglne, Opis zbrojenia, Skala i Tabela zbrojenia.
W powyszym oknie dialogowym wybrany moe zosta oglny szablon rysunkowy. Pierwsze litery
nazw standardowych szablonw dostarczanych z programem oznaczaj:
bm - belki/awy fundamentowe
bc - supy
bf - fundamenty
bs - pyty
bw - belki-ciany.
Wszystkie standardowe szablony znajduj si w katalogu CFG instalacji programu ROBOT i maj
rozszerzenie *.plo. Aby dokona zmian w istniejcym szablonie rysunkowym lub utworzy nowy
szablon, naley uruchomi program PLOEDIT bdcy edytorem szablonw rysunkowych. Program
ten jest instalowany podczas instalacji programu ROBOT.
Po wybraniu szablonu dla moduu sucego do wymiarowania elementw konstrukcji elbetowych w
prawej czci okna dialogowego prezentowany jest podgld szablonu. Poza wyborem szablonu na tej
zakadce istnieje rwnie moliwo ustawienia trybu (sposobu) tworzenia rysunku.
Wybranie pierwszego trybu (Utwrz nowy) powoduje, e po wywoaniu rysunku bdzie widoczny tylko
rysunek danego elementu betonowego lub listy elementw. Kade ponowne wywoanie rysunku
bdzie usuwao poprzedni rysunek.
Wybranie opcji Dodaj rysunek do listy zmienia dziaanie i zachowanie si rysunkw. Wybranie tej opcji
powoduje, e wywoany rysunek nie bdzie usuwany po ponownym wywoaniu nowego, ale zostanie
doczony do wsplnej listy. Opcja ta zostaa stworzona z myl tworzenia (komponowania) rysunkw
dla rnych elementw (belki ze supami itd.) i ich aranacji na wsplnym wikszym arkuszu.
Na zakadce Opis zbrojenia okrelony moe zosta sposb opisu elementw zbrojenia. Poza
wczonym na stae numerem pozycji zbrojenia moliwe jest wywietlenie na rysunku:
Liczby prtw i rednicy zbrojenia - wywietlona zostaje wraz z numerem pozycji zbrojenia liczba
identycznych prtw wraz ze rednic
Dugoci prta - jeeli ta opcja jest wczona, to wywietlane zostan informacje o cakowitej
dugoci oznaczonego elementu zbrojenia
Rozstawu zbrojenia - w przypadku belek rozstaw dotyczy jedynie zbrojenia zszywajcego; dla
supw rozstaw jest prezentowany w odniesieniu do strzemion w rodkowej czci supa; dla
fundamentw opis rozstaww zbrojenia odnosi si do zbrojenia gwnego fundamentu; dla belek-
cian i pyt opis rozstaww odnosi si do kadego elementu zbrojenia w postaci prta
Opcja Opis zbrojenia podunego na przekroju zostaa stworzona w gwnej mierze dla belek. W
przypadku supw i belek-cian na przekroju wywietlane s zawsze opisy zbrojenia podunego;
Dla stp i pyt opcja ta nie ma zastosowania.
Przy pomocy opcji znajdujcych si na zakadce Skala istnieje moliwo wymuszenia w jaki sposb
maj by skalowane poszczeglne skadniki rysunku:
wczenie opcji Jednakowa skala dla wszystkich stron wymusza zachowanie takiej samej skali dla
caoci stron rysunku jednego elementu; przykadowo dla belki zawierajcej kilka przse
prezentowanych kade przso na osobnej stronie zastosowanie tej opcji powoduje zachowanie
jednakowego skalowania na wszystkich stronach rysunku danej belki
wczenie opcji Jednakowa skala dla elewacji i przekroju powoduje rysowanie przekroju elementu
oraz jego widoku w identycznej skali
wczenie opcji Jednakowa skala w obydwu kierunkach na elewacji powoduje, e widok elementu
nie bdzie skalowany po dugoci i wysokoci w dwch rnych skalach
wczenie opcji Skala uytkownika pozwala na ustawienie skali rysunkw uytkownika (widokw i
przekrojw) przed generacj rysunku (dotychczas rysunki generoway si wedug wasnych
ustawie i konieczna bya rczna modyfikacja skali dla kadego widoku / przekroju); po wczeniu
tej opcji dostpne staj si nastpujce opcje:
Skala elewacji - lista umoliwiajca wybr skali dla widoku elewacyjnego
Skala przekroju - lista umoliwiajca wybr skali dla widoku przekroju poprzecznego
Dopasuj - opcja dostpna dla obydwu powyszych opcji; po jej wczeniu skala dopasowana jest
do rozmiarw widoku i obiektu
Notacja 1:n - umoliwia podanie skali jako 1:n (zapis standardowy np : 1:50)
Notacja n cm = 1 m - umoliwia podanie skali jako w relacji: ile cm na rysunku stanowi 1 m
obiektu.
Opcje znajdujce si na zakadce Tabela zbrojenia su do parametryzacji wywietlania w zbiorczej
tabeli zbrojenia umoliwiajc dodanie lub usunicie odpowiedniej kolumny tabeli.
6.3. Wymiarowanie prtw elbetowych
Moduy Belki, Supy i Fundamenty opisane w poprzednich rozdziaach i znajdujce si do tej pory w
programie ROBOT umoliwiaj wyznaczenie potrzebnej powierzchni zbrojenia i rozmieszczenie
prtw zbrojeniowych w przekroju elementu konstrukcji elbetowej.
Modu Prty - zbrojenie teoretyczne (Wymiarowanie prtw elbetowych) pozwala na obliczenie
teoretycznej powierzchni zbrojenia dla wybranych prtw. Opcja dostpna jest po wybraniu:
ekranu PRTY - ZBROJENIE TEORETYCZNE znajdujcej si w grupie ekranw
WYMIAROWANIE
komendy Analiza / Wymiarowanie elementw elbetowych / Wymiarowanie prtw elbetowych /
Obliczenia znajdujcej si w menu.
Modu dostpny jest w aktualnej wersji programu dla nastpujcych norm:
polska norma PN-84/B-03264
polska norma PN-B-03264 (2002)
Eurocode 2 ENV 1992-1-1: 1991
Eurocode 2 ENV 1992-1-1: 1991 (francuski NAD)
Eurocode 2 ENV 1992-1-1: 1991 (belgijski NAD)
Eurocode 2 ENV 1992-1-1: 1991 (holenderski NAD)
Eurocode 2 ENV 1992-1-1: 1991 (woski NAD)
Eurocode 2 ENV 1992-1-1: 1991 (niemiecki NAD)
Eurocode 2 ENV 1992-1-1: 1991 (fiski NAD)
francuskie normy BAEL91 i BAEL 91 mod. 99
brytyjska norma BS 8110
amerykaskie normy: ACI 318/99 i ACI 318/02
kanadyjska norma CSA A23.3-94
holenderska norma NEN 6720
hiszpaskie normy EH91, EHE98
rosyjska norma SNiP 2.03.01-84
norweska norma NS 3473: 2004
woska norma DM 9/1/96
singapurska norma CP65
chiska norma GB 50010-2002
japoska norma AIJ 1985.
Podstawowym elementem w obliczeniach w module Prty - zbrojenie teoretyczne jest PRT. Z
reguy jest to element konstrukcyjny o okrelonym typie taki jak belka elbetowa czy sup elbetowy.
Okrelenie typu prta pozwala we waciwy sposb obliczy zbrojenie teoretyczne z uwzgldnieniem
odpowiednich wymaga normowych. W niektrych przypadkach prt mona zdefiniowa jako cig
kilku po sobie nastpujcych prtw wprowadzonych w trakcie definicji konstrukcji. Do definiowania
typu prta elbetowego w konstrukcji suy opcja, ktra dostpna jest:
z menu poprzez wybranie komendy Geometria / Parametry normowe / Typ prta betonowego
z paska narzdziowego poprzez nacinicie ikony .
Proces definiowania typu prta w konstrukcji jest identyczny jak sposb definiowania innych atrybutw
konstrukcji. Typ prta elbetowego zaley od wyboru normy elbetowej, ktra wykorzystywana jest do
wymiarowania prtw konstrukcji. Podczas pracy z dan norm jest moliwo edycji i wykorzystania
jedynie prtw zdefiniowanych wedug tej normy. Wygld okna dialogowego sucego definicji typu
prta elbetowego zaley rwnie od rodzaju prta; inaczej wyglda podczas definicji parametrw
typu belki betonowej, a inaczej przy definicji parametrw typu supa betonowego.
Belki elbetowe mog by wymiarowane z uwagi na wybrany zestaw si:
- si osiow Nx
- moment zginajcy i si poprzeczn My / Fz
- moment zginajcy i si poprzeczn Mz / Fy
- moment skrcajcy Mx.
W obecnej wersji programu istnieje moliwo definicji i wymiarowania belek elbetowych
wsppracujcych z pytami (belki z pyt wsppracujc mona definiowa dla dwch typw
konstrukcji: Powoka 3D i Pyta).
Przed rozpoczciem oblicze powierzchni zbrojenia dla prtw naley okreli jeszcze parametry
obliczeniowe. Opcja dostpna jest:
z menu poprzez wybranie komendy Analiza / Wymiarowanie elementw elbetowych /
Wymiarowanie prtw elbetowych / Parametry obliczeniowe
na ekranie WYMIAROWANIE/ PRTY - ZBROJENIE TEORETYCZNE, z paska narzdziowego
poprzez nacinicie ikony .
Proces definiowania parametrw obliczeniowych dla prtw konstrukcji jest identyczny jak sposb
definiowania innych atrybutw konstrukcji. Po naciniciu ikony Nowy zestaw parametrw
obliczeniowych w oknie dialogowym Parametry obliczeniowe na ekranie pojawia si okno dialogowe,
ktre skada si z trzech zakadek:
Oglne
Zbrojenie podune
Zbrojenie poprzeczne.
W powyszym oknie dialogowym (przykadowo pokazano okno dialogowe dla polskiej normy) zostay
zgrupowane parametry potrzebne do wymiarowania elementu elbetowego, ktre nie s zwizane z
jego geometri, takie jak: charakterystyki stali i betonu, typy uytych prtw, otuliny, itp. Wczenie
opcji Konstrukcje o specjalnym znaczeniu powoduje, e wartoci wspczynnikw cc i ct s
przyjmowane jak dla elementw konstrukcyjnych o wyjtkowym znaczeniu (patrz punkt 2.1.2 normy
polskiej normy). Pozostae parametry normowe, zalene od geometrii, definiowane s w oknie
dialogowym Typ prta elbetowego. Zawarto poszczeglnych zakadek okna dialogowego
Definicja parametrw obliczeniowych zaley od wybranej normy elbetowej.
W oknie dialogowym pokazanym na powyszym rysunku na zakadce Oglne znajduj si dwa
zasadnicze pola: wyrnione ramk parametry betonu oraz dodatkowe parametry wymagane w
obliczeniach. Na zakadce Zbrojenie podune okrelone mog zosta: parametry stali, typy prtw
zbrojeniowych i otulin (do krawdzi lub osi zbrojenia dolnego). Na zakadce Zbrojenie poprzeczne
okrelone mog zosta: parametry stali dla zbrojenia poprzecznego, typ zbrojenia i jego parametry.
Rozpoczcie oblicze zbrojenia teoretycznego dla prtw elbetowych powoduje otwarcie okna
dialogowego przedstawionego na poniszym rysunku.
W trakcie tworzenia modelu konstrukcji uytkownik definiuje geometryczne parametry belek i supw
elbetowych (parametry wyboczeniowe, dopuszczalne wartoci ugi i przesuww kocw).
Parametry normowe elementw konstrukcji elbetowej (parametry stali i betonu, typy prtw
zbrojeniowych) definiowane s w oknie dialogowym Parametry obliczeniowe. W powyszym oknie
dialogowym znajduj si nastpujce opcje:
w polu Rodzaj oblicze:
- Wymiarowanie
- Sprawdzanie nonoci (opcja obecnie niedostpna)
w polu Obliczenia dla elementy brane pod uwag w obliczeniach:
- prty
- grupy prtw (opcja obecnie nie dostpna)
Listy elementw branych pod uwag podczas oblicze mona definiowa na trzy sposoby:
- rcznie wpisujc numery prtw w odpowiednim polu edycyjnym
- uruchomi okno dialogowe selekcji klawiszem ...
- wskazujc elementy na ekranie z widokiem konstrukcji
Przypadki wymiarujce:
- kombinacje normowe
- listy przypadkw dla kadego z analizowanych stanw granicznych
Zestaw aktywnych pl jest rny dla rnych norm. Pola wyboru kombinacji normowych s
aktywne jedynie wtedy, gdy kombinacje takie zostay wczeniej utworzone i policzone. Lista
przypadkw moe by wpisana w odpowiednim polu edycyjnym lub w oknie dialogowym Selekcja
uruchamianym klawiszem ...
liczba punktw obliczeniowych dla belek; moe by ona definiowana na dwa sposoby:
poprzez okrelenie liczby punktw obliczeniowych na dugoci belki (min. = 3, maks.= 100)
podajc co jak jednostk dugoci naley prowadzi obliczenia; jako punkt pocztkowy jest
przyjmowany punkt wynikajcy z opcji przyjtych w oknie dialogowym Definicja belki elbetowej.
Wyniki oblicze teoretycznych powierzchni zbrojenia dla prtw elbetowych dostpne s w formie
tabelarycznej; mona rwnie przestawia wyniki w postaci wykresw na dugoci prtw (patrz
rozdzia 5.1).
Po zakoczeniu procesu wymiarowania prtw elbetowych na ekranie wywietlane jest okno
dialogowe Raport z oblicze dla prtw elbetowych pokazane na poniszym rysunku.
W powyszym oknie dialogowym przedstawiane s nastpujce informacje:
lista wymiarowanych prtw elbetowych
lista prtw, dla ktrych obliczenia przebiegy poprawnie
lista prtw, dla ktrych w trakcie oblicze pojawiy si ostrzeenia
lista prtw, dla ktrych wystpi bd w obliczeniach
uwagi dodatkowe.
W polu Przeprowadzono obliczenia dla prtw: podawane s numery prtw elbetowych, ktre byy
wymiarowane; musz to by prty typu belka lub sup elbetowy, gdy jedynie dla takich elementw
wyznaczana moe by teoretyczna powierzchnia zbrojenia w prtach elbetowych.
Trzy kolejne pola dostpne w oknie dialogowym przedstawiaj skrtow informacj na temat
przebiegu oblicze prtw elbetowych. Grupuj one prty, dla ktrych obliczenia zostay zakoczone
z takim samym wynikiem:
pierwsze pole Obliczenia przebiegy poprawnie zawiera numery prty, dla ktrych nie wystpiy
ostrzeenia lub bdy w trakcie wymiarowania
drugie pole Obliczenia zawieraj ostrzeenia grupuje prty, dla ktrych wystpiy ostrzeenia w
trakcie oblicze prtw elbetowych. Naley zauway, e w tym oknie dialogowym ostrzeenie
jest traktowane bardziej oglnie ni w tabeli wynikw dla prtw elbetowych. Ostrzeeniem jest
wic zarwno przekroczenie maksymalnego stopnia zbrojenia (w tabeli przedstawiane jest na
czerwono - nie s spenione wymagania normowe), jak rwnie informacja o zastosowaniu
maksymalnego dopuszczalnego rozstawu strzemion (w tabeli pojawia si jedynie komunikat
informacyjny w kolumnie Uwagi).
trzecie pole Obliczenia zawieraj bdy grupuje prty, dla ktrych wystpiy bdy w trakcie
oblicze prtw elbetowych; dla tych prtw obliczenia nie zostay przeprowadzone. W tabeli
wynikw prty takie s oznaczone poprzez wpisanie sowa: bd. Bdy w trakcie oblicze mog
by wynikiem:
bdnej definicji prta; moe istnie niespjno nastpujcych danych: przekroju, typu prta
oraz parametrw zbrojenia. Wszystkie dane powinny by zwizane z jedn norm i
parametrami opisujcymi prt elbetowy. Niedopuszczalne jest mieszanie profili z nie
odpowiadajcymi im typami prtw w tym rwnie profili o takiej samej geometrii
wymaganiami normowymi, ktre uniemoliwiaj obliczenia (przekroczenie dopuszczalnej
smukoci, maksymalnej siy cinajcej lub momentu).
Jeeli wystpiy bdy lub ostrzeenia w trakcie oblicze prtw elbetowych, to w dolnej czci okna
dialogowego pojawia si komunikat informujcy uytkownika, w jaki sposb mona uzyska
informacje na temat wystpujcych bdw lub ostrzee.
Jeeli co najmniej jeden z elementw wymiarowanych by belk zginan wzgldem osi Z lub belk
zginan dwukierunkowo, to w dolnej czci okna dialogowego pojawi si rwnie komunikat
informujcy o prezentacji w tabeli wynikw dla takich elementw.
W dolnej czci okna dialogowego moe si znajdowa klawisz Zmiana zbrojenia. Jest on dostpny
w sytuacji, gdy obliczenia zbrojenia prtw elbetowych byy prowadzone dla normy, w ktrej mog
by obliczane ugicia oraz gdy przynajmniej jeden prt nie zosta zweryfikowany z uwagi na ugicie.
Po naciniciu tego klawisza otwierane jest okno dialogowe Zmiana zbrojenia. Opcja umoliwia
pautomatyczn korekt obliczonego zbrojenia w elementach, dla ktrych zostao przekroczone
dopuszczalne ugicie. W programie dostpna jest obecnie moliwo obliczania ugicia (w stanie
granicznym uytkowania) dla nastpujcych norm elbetowych:
polskie normy elbetowe PN-84/B-03264 i PN-B-03264 (2002)
Eurocode 2 (wraz z rnymi dokumentami aplikacji narodowych)
francuskie normy elbetowe BAEL 91 i BAEL 91 mod.99
amerykaskie normy elbetowe ACI 318/99 i ACI 318/02
brytyjska norma elbetowa BS 8110.
W grnej czci okna dialogowego znajduje si tabela z zestawieniem prtw; tabela zawiera w
poszczeglnych kolumnach:
numer prta
informacj o tym, czy prt zosta zweryfikowany, czy nie
nazw przyjtych parametrw zbrojenia
aktualne ugicie prta
ugicie dopuszczalne
proporcj - stosunek wartoci aktualnego ugicia do ugicia dopuszczalnego.
W tabeli moliwa jest selekcja (multiselekcja) prtw oraz sortowanie w kolumnach.
W rodkowej czci okna dialogowego znajduj si opcje zgrupowane w polach Metoda zmiany
zbrojenia i Lista przypadkw. W polu Metoda zmiany zbrojenia dostpne s trzy opcje:
Proporcjonalne do powierzchni teoretycznej - procent zbrojenia teoretycznego zostaje zwikszony
o zadanej wartoci w taki sposb, aby proporcje powierzchni grnej i dolnej byy zachowane
Zmiana powierzchni teoretycznej - jeeli w danym przekroju prta powierzchnia teoretyczna
(grna lub dolna) jest rna od zera, to jest ona powikszana o zadan warto
Zmiana iloci prtw - jeeli w danym przekroju prta liczba prtw (u gry lub dou) jest rna od
zera, to jest ona powikszana o zadan liczb prtw zbrojeniowych.
W zalenoci od wybranej opcji w polu edycyjnym znajdujcym si poniej naley poda:
dA= ..... [%] - przyrost procentu powierzchni teoretycznej
dA= ..... [cm2] - przyrost powierzchni
dn= ..... - przyrost liczby prtw.
Wartoci podawane w tym polu edycyjnym oznaczaj przyrost odpowiedniej wielkoci w stosunku do
ju istniejcych wartoci. Nacinicie klawisza Zastosuj powoduje przeliczenie i zapisanie
odpowiednich wartoci dla wybranych prtw; jeeli wybrany by jeden prt, to wartoci dostpne w
tabeli znajdujcej si w dolnej czci okna dialogowego zostan uaktualnione.
W polu Lista przypadkw prezentowana jest lista przypadkw obcieniowych (pole nie jest
dostpne), ktre zostay wykorzystane podczas oblicze ugicia w stanie granicznym uytkowania.
W dolnej czci okna dialogowego znajduje si tabela zawierajca informacje dotyczce powierzchni
zbrojenia dla wybranej belki (jeeli w grnej tabeli wybranych zostao kilka prtw, tabela w dolnej
czci okna dialogowego jest pusta). W tabeli moe zosta zmieniona dowolna warto. Tabelka
zawiera nastpujce informacje:
pozycje na dugoci prta
zbrojenie teoretyczne grne i dolne
liczba prtw grna i dolna
procent zbrojenia (teoretyczny)
sztywno.
Naley tu zwrci uwag, e:
podanie nowej wartoci procentu zbrojenia teoretycznego powoduje wyznaczenie nowych
powierzchni teoretycznych i liczby prtw
podanie nowej wartoci powierzchni teoretycznej powoduje obliczenie nowej wartoci procentu
zbrojenia i liczby prtw.
Obliczenia przebiegaj dla powierzchni wynikajcych z iloci prtw. Po naciniciu klawisza
Weryfikuj przeprowadzane s obliczenia dla wybranych prtw. Po obliczeniach uaktualniane s
dane w tabeli. Jeeli weryfikacja przebiegnie poprawnie, zmienia si ikona w tabeli; lista elementw z
niespenionymi warunkami jest odwieana tylko w momencie otwarcia okna dialogowego, podczas
pracy w oknie dialogowym s jedynie odpowiednio odwieane wyniki dla istniejcej listy.
Aby dokona zmiany zbrojenia dla prtw elbetowych, naley:
dokona oblicze zbrojenia teoretycznego dla prtw elbetowych; po ich przeprowadzeniu na
ekranie pojawia si okno dialogowe Raport z oblicze prtw elbetowych
nacisn klawisz Zmiana zbrojenia znajdujcy si w oknie dialogowym Raport z oblicze
prtw elbetowych; otwierane jest okno dialogowe Zmiana zbrojenia
dokona selekcji prta(-w), wybra metod zmiany zbrojenia
nacisn klawisz Zastosuj
nacisn klawisz Weryfikuj.
Po obliczeniach naley sprawdzi wspczynniki w tabeli prezentowanej w grnej czci okna
dialogowego. Te operacje naley wykonywa tak dugo, aby osign zamierzon warto ugicia dla
wszystkich prtw.
Otrzymane po obliczeniach zbrojenie teoretyczne w prtach elbetowych jest interpretowane w
nastpujcy sposb:
1. Zbrojenie podune
Dla supw dwukierunkowo zginanych o przekroju: prostoktnym, T-owym, L-owym, Z-towym
powierzchnie zbrojenia naley interpretowa w nastpujcy sposb:
As1= As2 = Zbrojenie wzdu b
As3= As4 = Zbrojenie wzdu h
Dla supw, ktrych przekrj poprzeczny jest opisany przez: wielokt foremny, okrg, poow okrgu
lub wier okrgu powierzchnie zbrojenia naley interpretowa w nastpujcy sposb:
As1 = Zbrojenie wzdu b - rwnomiernie rozoone wzdu krawdzi
Dla belek prostoktnych dwukierunkowo zginanych:
As1= Zbrojenie dolne As2 = Zbrojenie grne
As1= Zbrojenie dolne (o Z) As2 = Zbrojenie grne (o Z)
Dla elementw zbrojonych w obu paszczyznach wyniki naley interpretowa w nastpujcy sposb:
Powierzchnie traktowane s niezalenie - nie maj czci wsplnych na naroach. Narona
powierzchnia zbrojenia przekroju jest przypisana do powierzchni wynikej ze zginania w paszczynie
Y.
2. Zbrojenie poprzeczne:
teoretyczny rozstaw strzemion (Rozstaw strzemion) - to wymagany w danym przekroju rozstaw
zdefiniowanych strzemion
rzeczywisty rozkad strzemion - to rozkad jaki jest przyjmowany w danej sekcji po zastosowaniu
podziau elementu na N rwnych czci (zdefiniowanych wczeniej w oknie dialogowym
Parametry obliczeniowe) i wyliczeniu rozkadu w kadej ze stref
Zbrojenie poprzeczne typ / rozkad przedstawia typ strzemion i ich rozkad w zdefiniowanej
wczeniej w oknie dialogowym Parametry obliczeniowe iloci stref. Typ zbrojenia jest opisany
przez ilo prtw i ich rednic poczonych liter f lub klas stali (w zalenoci od normy).
Oznaczenie 5f8 (4HA8, 4T8) oznacza strzemiona czterocite wykonane z prtw 8. Opis
rozkadu zawiera dla kadej strefy ilo sztuk strzemion i ich rozstaw poczone znakiem
mnoenia, strefy czy znak dodawania. Opis 20*4.0+10*8.0+20*4.0 oznacza trzy strefy rozkadu
strzemion: w pierwszej i trzeciej jest po 20 strzemion w rozstawie 4.0 jednostek wymiaru
przekroju, a w rodkowej 10 sztuk w rozstawie 8.0 jednostek wymiaru przekroju. Jednostkami
obowizujcymi s jednostki wedug ktrych dokonano oblicze.
UWAGA: W tabeli rezultatw za kombinacj wymiarujca uwaa si tak kombinacj, dla ktrej
przy wyliczonym ze wszystkich kombinacji zbrojeniu, osignity zostaje najwikszy
wspczynnik wytenia przekroju. Dla tak rozumianej kombinacji wymiarujcej s
przedstawiane siy przekrojowe.
Kombinacja wymiarujca pokazuje najbardziej krytyczny ukad si dla danego przekroju. Jest ona tylko
jedn ze skadowych obwiedni ukadw si. Kady z tych ukadw moe jednak mie wpyw na
kocow wymagan powierzchni zbrojenia. Z tego te powodu kombinacja wymiarujca jako
pojedyncza skadowa nie moe by uyta do wymiarowania caego przekroju.
WYBRANE POZYCJE LITERATURY (WYMIAROWANIE KONSTRUKCJI ELBETOWYCH)
Cz oglna
P.CHARON, Calcul des ouvrages en beton arme, Eyrolles, Paris 1986
V.DAVIDOVICI, Formulaire du beton arme, Le Moniteur, Paris 1996
J.EIBLE (ED.), Concrete Structures Euro-Design Handbook, Ernst & Sohn, Berlin 1994/96
J.G.MACGREGOR, Reinforced Concrete Mechanics and Design, Prentice Hall, New Jersey 1988
EC:
A.W. Beeby, R.S.Narayanan, Designers' Handbook to Eurocode 2 Part 1.1: Design of concrete
structures, Thomas Telford, London 1995
BAEL:
J.PERCHAT, J. ROUX, Pratique du BAEL 91 Cours avec exercices corriges, Eyrolles, Paris 1998
H.THONIER, Conception et calcul des structures de batiment, Presses de lecole nationale des Pony
et chaussees, Paris 1992
BAEL Regles techniques de conception et de calcul des ouvrages et constructions en beton arme,
suivant la methode des etats limites, Eyrolles, Paris 1992
ACI:
Buiding Code Requirements for Structural Concrete (ACI 31-95) and Commentary (ACI 318R-95),
ACI, Farmington Hills 1995
E.G.NAWY, Reinforced concrete: a fundamental approach, Prentice Hall, New Jersey 1996
S.K.GHOSH, D.FANELLA, B.RABBAT (ED.), Notes on ACI 318-95, Portland Cement Association,
Illinois 1996
BS:
Structural Use of Concrete. BS 8110, BSI, London 1998
Handbook to British Standard BS 8110:1995. Structural Use of Concrete, Palladian Publications Ltd,
London 1987
CH.E.REYNOLDS, J.STEEDMAN, Examples of the design of reinforced concrete buildings to
BS8110, E & FN Spon, London 1992
W.MOSLEY, J.BUNGEY, Reinforced Concrete Design, McMillan Education Ltd, London 1987
F.KONG, R.EVANS, Reinforced and Prestressed Concrete, Van Nostrand Reinhold (UK), Berkshire
1987
EH/EHE:
Instruccion para el proyecto y la ejecucion de obras de hormigon en masa o armado EH-91, Ministerio
de Fomento, 1998
Instruccion de hormigon estructural (EHE), Ministerio de Fomento 1999
R.FERRARAS, Manuel de hormigon armado, Colegio de ingenieros de caminos, canales y puertos,
Madrid 1999
PN:
PN-84/B-03264 Konstrukcje betonowe, elbetowe i sprone - Obliczenia statyczne i projektowanie,
Wyd. Norm. ALFA, Warszawa 1987
PN-B-03264 Konstrukcje betonowe, elbetowe i sprone - Obliczenia statyczne i projektowanie, PKN
Warszawa 1987
K.GRABIEC, Projektowanie przekrojw w konstrukcjach z betonu, Arkady, Warszawa 1995
6.4. Wymiarowanie pocze
Po wybraniu ekranu POCZENIA ekran monitora dzielony jest dwie zasadnicze czci: okno
Inspektora suce do zarzdzania zdefiniowanymi poczeniami i okno graficzne z widokiem caej
konstrukcji, schematem lub widokiem poczenia i wynikami oblicze poczenia. Okno graficzne
skada si z kilku zakadek:
Schemat (schematyczny rysunek poczenia)
Widok 3D (widok 3D zdefiniowanego poczenia z moliwoci obrotw, powikszania,
przesuwania)
Konstrukcja (widok caej konstrukcji)
Rezultaty (notka obliczeniowa z wynikami oblicze poczenia; dostpna dopiero po wykonaniu
oblicze).
Zakadka Poczenia Stalowe okna Inspektora suy do definiowania, przegldania i edycji obiektw
zwizanych z wymiarowaniem pocze stalowych. W bloku waciwoci w dolnej czci okna
dialogowego moliwa bdzie edycja atrybutw dla wybranych obiektw. Zakadka jest dostpna na
ekranie Poczenia stalowe.
Zakadka Poczenia Stalowe Inspektora ma posta podobn do zakadki Inspektor obiektw (patrz
opis w rozdziale 2.2.2.
W grnej czci okna dialogowego wywietlana jest lista zdefiniowanych pocze; dla kadego
poczenia prezentowane s nastpujce informacje:
- numer poczenia z typem poczenia (ikona)
- warto wytenia
- nazwa poczenia.
W grnej czci okna dialogowego znajduj si nastpujce ikony:
- nacinicie ikony pozwala na usunicie wybranego poczenia
- nacinicie ikony pozwala na definicj parametrw wybranego poczenia.
Wymiarowanie pocze elementw konstrukcji stalowych w systemie ROBOT Millennium moe by
przeprowadzone obecnie zgodnie z wymogami trzech norm stalowych:
polska norma PN-90/B-03200 (niektre typy pocze)
francuska norma CM66
Eurocode 3 (ENV 1993-1-1:1992 oraz EN 1993-1-8:2005).
W systemie ROBOT dostpne s nastpujce typy pocze:
poczenie doczoowe (oznaczenie w tabeli: KOL)
naroe ramy (oznaczenie w tabeli: KOL)
poczenie sup-belka (oznaczenie w tabeli: KOL)
poczenie belka-sup dwustronne (oznaczenie w tabeli: KOL2)
poczenie stopy ze supem - utwierdzenie (oznaczenie w tabeli: UTW)
poczenie stopy ze supem - przegub (oznaczenie w tabeli: PRZ)
poczenie stopy ze supem - stopa zabetonowana (oznaczenie w tabeli: BET)
, , , poczenie na ktowniki (oznaczenie w tabeli: KT)
poczenie rurowe (oznaczenie w tabeli: RURA)
, , - poczenie z wykorzystaniem blachy wzowej: dla pojedynczego prta, dla wza
wewntrznego i dla pasa kratownicy (oznaczenie w tabeli: BLA).
Dla nowej edycji normy Eurocode 3 (2005) dostpne s nastpujce typy poczenia doczoowego:
belka-belka i belka-sup. Poczenia te mog by projektowane w wariancie spawanym i rubowym.
Program dopuszcza stosowanie rub zarwno zwykych jak i sprajcych.
Program weryfikuje wytrzymao wszystkich komponentw poczenia [6.2], wyznacza jego
sztywno [6.3] oraz sprawdza warunki zdolnoci poczenia do obrotu gwarantujce powstanie
przegubu plastycznego [6.4].
W oglnym przypadku wykonywana jest kontrola nastpujcych komponentw poczenia:
- panel rodnika przy cinaniu [6.2.6.1]
- rodnik supa przy ciskaniu [6.2.6.2]
- rodnik supa przy rozciganiu [6.2.6.3]
- pka supa przy zginaniu [6.2.6.4]
- pyta czoowa przy zginaniu [6.2.6.5]
- rodnik i pka belki przy ciskaniu [6.2.6.7]
- rodnik belki przy rozciganiu [6.2.6.8]
- ruby przy rozciganiu [3.6]
- ruby przy cinaniu [3.6]
- polizg styku sprajcego [3.9]
- spoiny [4.5.3].
Program pozwala rwnie na zdefiniowanie i weryfikacj uebrowanej lub nieuebrowanej stopy
przegubowej i zamocowanej supa. Dopuszcza si stosowanie trzonw supw wykonanych z
przekrojw dwuteowych, skrzynkowych lub rurowych.
Podczas weryfikacji program korzysta z nastpujcych przepisw normowych:
- norma stalowa dla prtw EN 1993-1-1
- norma stalowa dla pocze EN 1993-1-8
- norma betonowa EN 1992-1
- CEB (COMITE EURO-INTERNATIONAL DU BETON) Guide, Thomas Telford 1997.
Program w trakcie analizy poczenia kontroluje nono wszystkich skadnikw poczenia. S to:
1. Nono betonu fundamentu na docisk F
,CRd
- zgodnie z EN1993-1-8 paragraf 6.2.5.(3) oraz z
EN1992-1 punkt 6.7.(2)
2. Nono kotwi przy rozciganiu F
T,Rd
jako minimum z nastpujcych nonoci:
- nono na wyrwanie z fundamentu - zgodnie z EN 1992-1 punkt 6.4.2.(2)
- nono na zerwanie - zgodnie EN1993-1-8 paragraf 6.2.6.12.i Tablic 3.4.2
- nono na wyrwanie bloku betonu nad pytk kotwic - CEB Guide
- nono na zniszczenie stokowe betonu - CEB Guide
- nono na rozsadzanie betonu - CEB Guide
3. Nono kotwi na cinanie F
1vb
,
Rd
i docisk do betonu F
2vb
,
Rd
- zgodnie z EN1993-1-8 paragraf
6.2.2 (7,8) i Tablic 3.4
4. Nono na wywaanie stoka betonu F
v,Rd,cp
- CEB Guide
5. Nono na zniszczenie krawdzi betonu F
v,Rd,c
- CEB Guide
6. Nono na polizg pyty podstawy przy cinaniu F
f
,
Rd
- zgodnie z EN1993-1-8 paragraf 6.2.2
(6)
7. Nono na docisk klina oporowego do betonu F
v,Rd
- zgodnie z EN1992-1
8. Nono rozciganego rodnika supa - zgodnie z EN1993-1-8 paragraf 6.2.6.3
9. Nono ciskanej pki i rodnika supa - zgodnie z EN1993-1-8 paragraf 6.2.6.7
10. Nono zginanej pyty podstawy w strefie rozciganej - zgodnie z EN1993-1-8 paragraf
6.2.6.11
11. Nono spoin miedzy supem i pyta podstawy oraz spoin pionowych i poziomych czcych
ebra - zgodnie z EN1993-1-8 paragraf 4.5.3
12. Nono eber - zgodnie z EN1993-1-1 paragraf 6.2.1.
Aby rozpocz obliczanie poczenia w konstrukcji, naley:
na zakadce Konstrukcja w konstrukcji wybra prty tworzce poczenie (wyselekcjonowane
prty bd podwietlone w edytorze graficznym)
nacisn ikon lub wybra opcj Poczenia / Nowe poczenie dla wybranych prtw z
menu. Wybranemu poczeniu automatycznie zostanie nadany odpowiedni typ (naroe ramy,
poczenie doczoowe, poczenie stopy ze supem itp.). Zdefiniowane poczenie zostanie
dopisane do listy pocze prezentowanych w oknie dialogowym Inspektor
zdefiniowa dla wybranego typu poczenia parametry w oknie dialogowym Definicja poczenia;
aby powrci do definicji parametrw poczenia, naley nacisn ikon znajdujc si w
oknie dialogowym Inspektora
rozpocz obliczenia poczenia naciskajc ikon .
Aby rozpocz obliczanie poczenia zdefiniowanego rcznie (wybrany typ poczenia i podane
wartoci si dziaajcych w poczeniu), naley:
na zakadce Schemat wybra typ poczenia; zdefiniowane poczenie zostanie dopisane do listy
pocze prezentowanych w oknie dialogowym Inspektor
zdefiniowa dla wybranego typu poczenia odpowiednie parametry; w tym celu naley nacisn
ikon znajdujc si w oknie dialogowym Inspektora
rozpocz obliczenia poczenia naciskajc ikon .
Nastpujce parametry mog by zdefiniowane dla poszczeglnych typw pocze:
naroe ramy, poczenie doczoowe i poczenie sup-belka:
parametry profili prtw
parametry stopy
parametry eber
parametry zakotwienia
parametry betonu, spoin i klina
poczenie stopy ze supem:
parametry wzmocnienia
parametry rub
parametry eber i pyt
dla stopy zabetonowanej - zagbienie
poczenie na ktowniki:
parametry ktownikw
parametry rub
wymiary wyci, odlegoci itp.
poczenie rurowe:
typ poczenia (jednostronne, dwustronne)
parametry prtw dochodzcych (krzyulcw)
parametry wzmocnie
parametry spoin
poczenie - blacha wzowa:
rodzaj poczenia (spawane, na ruby) i jego parametry
parametry prtw itp.
UWAGA: Jeeli zdefiniowane zostao poczenie, to istnieje moliwo zmiany typu poczenia.
Su temu opcje znajdujce si w pasku narzdziowym Zmiana typu poczenia :
zmiana na stop przegubow
zmiana na stop zamocowan
zmiana na stop zabetonowan
zmiana na poczenie doczoowe
zmiana na naroe ramy
zmiana na poczenie sup-belka
zmiana na poczenie sup-belka dwustronne
zmiana na poczenie na ktowniki
zmiana na poczenie rurowe
zmiana na poczenie blach wzow (pojedynczy prt)
zmiana na poczenie blach wzow (wze wewntrzny)
zmiana na poczenie blach wzow (wze pasa kraty).
Po naciniciu ikony Obliczenia znajdujcej si w pasku narzdziowym lub wybraniu komendy
menu Poczenia / Obliczenia na ekranie pojawia si pokazane na poniszym rysunku okno
dialogowe.
Po wybraniu przypadkw obcieniowych (z moliwoci wyboru kombinacje normowych i /lub
kombinacji), ktre bd brane pod uwag w obliczeniach poczenia (obecnie dostpna jest jedynie
opcja Weryfikacja poczenia) i naciniciu klawisza Obliczenia odczytane zostan siy wewntrzne
dziaajce w poczeniu i zweryfikowana poprawno poczenia.
Kady z dostpnych typw poczenia moe zosta rwnie przeliczony rcznie. W menu naley
wybra opcj Poczenia / Obliczenia rczne. Na ekranie pojawia si pokazane poniej okno
dialogowe.
Po wpisaniu wartoci si wewntrznych w poczeniu wybrany typ poczenia jest weryfikowany.
UWAGA: Zawarto powyszego okna dialogowego zaley od wybranego typu poczenia.
Po zakoczeniu oblicze (weryfikacji) poczenia, w oknie dialogowym Inspektor obiektw na
zakadce Poczenia stalowe prezentowane s podstawowe dane i wyniki oblicze poczenia
zdefiniowanego w konstrukcji lub weryfikacji rcznej poczenia: :
numer poczenia
typ poczenia: poczenie doczoowe (DOC), poczenie kolankowe (naroe ramy, poczenie
belka-sup lub poczenie belka-sup dwustronne) (KOL lub KOL2), stopa supa utwierdzonego
(UTW), stopa supa przegubowego (PRZ), stopa zabetonowana (BET), poczenie na ktowniki
(KT), poczenie rurowe (RUR) i poczenie z wykorzystaniem blachy wzowej (BLA)
norma, ktra jest wykorzystywana podczas oblicze poczenia
prty wchodzce w skad utworzonego poczenia
wze, dla ktrego zostao utworzone poczenie
siy dziaajce w poczeniu
proporcja (wytenie) - wskanik okrelajcy maksymalne wytenie w elementach poczenia
(ruby, blacha, spawy itp.). Liczba okrela najbardziej niekorzystny stosunek wytenia w
elemencie poczenia do nonoci tego elementu poczenia. Po przeliczeniu poczenia w tej
kolumnie tabeli schematycznie pokazywane jest czy poczenie jest zgodne z wymogami normy
(symbol ), czy nie spenia wymogw normy (symbol ).
Zdefiniowane i obliczone poczenie moe by zapisane do pliku o nastpujcych formatach: dxf,
dwg, stp, wrl, anf, sat, pep.
Po zakoczeniu oblicze poczenia na ekranie pojawia si notka obliczeniowa zawierajca dane
dotyczce poczenia oraz wyniki oblicze (zakadka Rezultaty).
W dolnej czci ekranu znajduj si ikony, ktre pozwalaj na:
- zapis notki w formacie HTML
- wysanie notki w formacie HTML poczt elektroniczn
- eksport notki w formacie HTML do programu MS Word
- eksport notki w formacie HTML do programu MS Excel.
W obecnej wersji programu istnieje rwnie moliwo nadania zdefiniowanego poczenia na inne
wzy konstrukcji (musi to by poczenie o podobnym typie). Aby tego dokona, naley:
wybra (podwietli) poczenie, ktre ma by kopiowane
wybra odpowiednie prty konstrukcji
bdc w widoku poczenia wybra nastpujc opcj z menu Poczenia / Kopiowanie
poczenia dla wybranych prtw.
Po wykonaniu tych operacji poczenie (wraz z aktualnymi parametrami) zostaje skopiowane; brane
s pod uwag profile, materiay i kty nachylenia wystpujce w nowym poczeniu.
Dla normy Eurocode 3 (2005) dostpne s dodatkowo obliczenia sztywnoci dla pocze z pyt
czoow typu belka-sup i belka-belka.
UWAGA: Analiza podatnoci wymusza uycie algorytmu DSC; z tego powodu nie moliwe
uywanie analizy podatnoci dla konstrukcji zawierajcej offsety.
W trakcie oblicze dla zdefiniowanych pocze okrelany jest typ poczenia; jest on prezentowany w
notce obliczeniowej dla kadego poczenia. Ze wzgldu na sztywno poczenia podzielono na:
nominalnie przegubowe
sztywne
p-sztywne.
Ze wzgldu na nono poczenia dziel si na:
nominalnie przegubowe
w peni none
czciowo-none.
UWAGA: Aby uruchomi analiz podatnoci, naley obliczy najpierw poczenia (rwnie po
kadej zmianie parametrw poczenia - np. geometrii).
Analiza podatnoci i aktualizacja rezultatw skada si z kilku etapw:
nadanie zwolnie sprystych na kocach prtw konstrukcji odpowiadajcym prtom w
obliczonych poczeniach; dla poszczeglnych prtw konstrukcji automatycznie definiowane s
odpowiednie typy zwolnie; te typy bd nadpisywane przy powtrnym przeliczeniu sztywnoci
dla tych samych wzw
przeliczenie konstrukcji (z uwzgldnieniem nadanych zwolnie)
powtrne obliczenia wszystkich pocze z uwzgldnieniem nowych wartoci si przekrojowych.
Poniej przedstawione zostay rysunki prezentujce siy wystpujce w poczeniach stalowych oraz
kierunki dziaania si dla wszystkich typw pocze dostpnych w programie ROBOT.
TYP POCZENIA KIERUNKI DZIAANIA SI W POCZENIU
doczoowe, naroe ramy, sup-belka,
sup-belka dwustronne
na ktowniki
Blacha wzowa: pojedynczy prt
Blacha wzowa: wze wewntrzny
Blacha wzowa: wze pasa kraty
Stopa zamocowana
Stopa przegubowa
Poczenie rurowe
6.4.1. Wymiarowanie pocze - szczegy dla polskiej
normy PN-90/B-03200
Polska norma stalowa umoliwia obecnie projektowanie pocze doczoowych typu belka-belka i
belka-sup, poczenia stopy supa przegubowego, poczenia stopy supa zamocowanego,
poczenia stopy supa zabetonowanej i poczenia podcig-belka.
Poczenia doczoowe
Norma PN-90/B-03200 w tablicy 13 definiuje 3 kategorie rubowych pocze doczoowych (D, E i F).
Poczenia kategorii D naley sprawdza na zerwanie rub w stanie granicznym nonoci (SGN).
Poczenia kategorii E powinny by kontrolowane na zerwanie rub w stanie granicznym nonoci
(SGN) i na rozwarcie styku w stanie granicznym uytkowanie (SGU). Poczenie kategorii F naley
sprawdza na rozwarcie styku w stanie granicznym nonoci (SGN).
Do oblicze pocze w stanie granicznym nonoci (SGN) brane s nastpujce obcienia:
- przypadki proste
- kombinacje uytkownika typu SGN
- kombinacje normowe typu SGN.
Do oblicze pocze w stanie granicznym uytkowania (SGU) brane s nastpujce obcienia:
- przypadki proste
- kombinacje uytkownika typu SGU
- kombinacje normowe typu SGU.
UWAGA: Rcznie zdefiniowany zestaw si wewntrznych dziaajcych na poczenie (w oknie
dialogowym Weryfikacja rczna poczenia) traktowany jest przez program jak
przypadek prosty.
W zalenoci od kategorii poczenia zdefiniowanej na zakadce Parametry normowe program
automatycznie rozpoznaje przypadki obcieniowe zdefiniowane w oknie dialogowym Obliczenia
pocze i wykonuje stosowne obliczenia. Kontrola poczenia moe zosta prowadzona
rwnoczenie ze wzgldu na wszystkie typy przypadkw obcienia; jeeli zatem dla poczenia
kategorii E zdefiniowane zostan zarwno przypadku typu SGN jak i SGU, to program do kontroli
poczenia na zerwanie rub wemie automatycznie wszystkie przypadki SGN, za do kontroli
rozwarcia styku wszystkie przypadku SGU.
W przypadku polskiej normy naley zwrci szczegln uwag na dwie zakadki opisane poniej,
ktre rni si od zakadek dotychczas istniejcych w programie.
Zakadka ruby
Opcje znajdujce si na powyszej zakadce pozwalaj na zdefiniowanie rednicy i klasy rub
uywanych w poczeniu oraz na precyzyjne rozmieszczenie rub w stosunku do krawdzi blachy
czoowej. Liczb wierszy i kolumn naley zdefiniowa w polach Cak. liczba wierszy (k) i Cak. liczba
kolumn (m). Moliwa jest rwnie definicja rnych liczb rub w poszczeglnych wierszach. Pole
edycyjne Liczba rub wierszach {m1,m2,...} zawiera list iloci rub w kolejnych wierszach poczenia;
w programie domylnie proponowana jest w kadym wierszu liczba rub odpowiadajc liczbie
kolumn.
Aby zdefiniowa nastpujcy ukad rub: 4 ruby w 2 grnych wierszach, 2 rubami w 2 kolejnych
wierszach i 4 rubami w najniszym wierszu, naley przyj nastpujce dane w polach edycyjnych:
- Cak. Liczba wierszy (k): 5
- Cak. liczba kolumn (m): 4
- Liczba rub wierszach {m1,m2,...}: 4; 4; 2; 2; 4.
Pola edycyjne Odlego h1, Rozstaw wierszy {a1,a2,...} i Rozstaw kolumn {b1,b2,...} pozwalaj na
ustalenie pooenia wierszy i kolumn wzgldem siebie oraz grnego wiersza wzgldem grnej
krawdzi blachy czoowej. Wczenie opcji oznaczonych (*) Rwny rozstaw lub liczba rub powoduje,
e dobrane zostan takie same wartoci dla wszystkich elementw listy (jako miarodajny brany jest
zawsze pierwszy element z listy).
Zakadka Parametry normowe
Opcje znajdujce si na powyszej zakadce pozwalaj na definicj nastpujcych parametrw
normowych:
kategori poczenia (D, E lub F)
Obcienie wielokrotnie zmienne - wczenie tej opcji powoduje, e program rozpatruje poczenie
jako obcione dynamicznie
Wspczynnik tarcia (mi) - naley zdefiniowa dla pocze kategorii F zgodnie z tablic Z2-1
Wspczynnik warunkowy (alfa s) - naley dobiera zgodnie z zaleceniami podanymi w tablicy 16
Wspczynniki rozdziau obcienia - Automatyczne wyliczanie - wczenie tej opcji powoduje
automatyczne dobranie wartoci wspczynnikw rozdziau dla poszczeglnych wierszy rub;
dobr ten odbywa si zgodnie z zaleceniami Tablicy 17 (zginanie) i rysunkiem 17 (rozciganie);
jeeli opcja Automatyczne wyliczanie jest wyczona, to uytkownik ma moliwo zdefiniowania
wasnych wspczynnikw rozdziau obcienia (naley pamita, e wartoci tych
wspczynnikw powinny si mieci w przedziale (0,1] ).
Stopa supa przegubowego
Program pozwala na zdefiniowanie i weryfikacj uebrowanej lub nieuebrowanej stopy przegubowej
supa. Dopuszcza si stosowanie trzonw supw wykonanych z przekrojw dwuteowych,
skrzynkowych lub rurowych.
Kontrola fundamentu pod stop supa (docisk do betonu), kotwi fundamentowych oraz gruboci pyty
podstawy prowadzona jest zgodnie z norm PN-B-03215 Konstrukcje stalowe i projektowanie -
Poczenia z fundamentami - Projektowanie i wykonanie.
Weryfikacja spoin pachwinowych midzy trzonem supa a pyt podstawy odbywa si z
uwzgldnieniem penego zestawu si wewntrznych zgodnie z zaleceniami normy PN-90/B-03200
Konstrukcje stalowe - Obliczenia statyczne i projektowanie. Nono poczenia okrela si
przyjmujc, e 25 % obcienia przenoszone jest przez spoiny, a 75 % przez docisk przekroju supa,
przy czym trzon supa powinien by ucity maszynowo lub po uciciu frezowany. Jeeli czoo trzonu
jest niefrezowane, to przyjmuje si, e spoiny przenosz 75 % siy ciskajcej w supie.
W poczeniach uebrowanych program sprawdza dodatkowo wytrzymao kadego ebra oraz
kontroluje wytenie spoin czcych ebra z trzonem supa (spoiny pionowe) i blach podstawy
(spoiny poziome).
Podczas weryfikacji nieuebrowanej pyty podstawy domylnie stosowany jest model podstawy o
penej efektywnoci (model sprysty). W takim przypadku pole powierzchni docisku jest rwne polu
powierzchni blachy podstawy A
c
= A
b
. Jeeli jednak zdefiniowana grubo pyty jest niewystarczajca
(momenty w pycie przekraczaj nono spryst m > m
R,el
), to program automatycznie rozpatruje
przypadek podstawy o niepenej efektywnoci (model plastyczny) wyliczajc zredukowane efektywne
pole docisku A
c
= A
be
[5.2.1-(10)].
Dla stp uebrowanych program stosuje zawsze model sprysty.
Okno dialogowe skada si z kilku zakadek.
Opcje znajdujce si na zakadce Profile pozwalaj na zdefiniowanie przekroju trzonu supa oraz
materiau, z ktrego sup ma by wykonany. Jeeli koniec supa ma by zfrezowany w celu
zapewnienia penego przekazywania siy ze supa na pyt podstawy, naley uaktywni opcj Koniec
supa frezowany.
Wyboru typu usztywnienia blachy podstawy supa mona dokona w polu Rodzaje uebrowania stopy
supa. Wybranie ktrego z typw uebrowania powoduje, e w oknie dialogowym pojawia si
dodatkowa zakadka ebra pozwalajca na definicj potrzebnych wymiarw eber.
Opcje znajdujce si na zakadce Stopa umoliwiaj definicj podstawowych parametrw
geometrycznych blachy podstawy supa jak rwnie materiau, z ktrego ma zosta wykonana.
Parametry geometryczne mog by zadawane w postaci wartoci bezwzgldnych lub w sposb
relatywny poprzez podanie odpowiedniego wspczynnika relacji.
W polu Fundament betonowy naley zdefiniowa klas betonu, z ktrego zostanie wykonany
fundament. Program w trakcie oblicze wylicza naprenia dociskowe pod pyt podstawy i porwnuje
je z wytrzymaoci na docisk f
b
. Program domylnie przyjmuje wytrzymao dociskow rwn 80%
wytrzymaoci obliczeniowej na ciskanie f
b
= 0.8*f
cd
. Uytkownik ma jednak moliwo zmiany
zaproponowanej wytrzymaoci dociskowej w polu Wytrzymao obl. Na docisk f
b
.
Opcje znajdujce si na zakadce ebra pozwalaj na definicj parametrw geometrycznych
uebrowania.
W przypadku dugoci i szerokoci eber przyjto uproszczony sposb definicji polegajcy na
okreleniu odlegoci pomidzy kocami blachy trapezowej lub kocami wspliniowo usytuowanych
trjktnych eber. Wymiary mog by zadawane w postaci wartoci bezwzgldnych lub w sposb
Dugo: dugo blachy trapezowej lub eber trjktnych lecych w paszczynie rwnolegej
do poziomej krawdzi pyty podstawy. Zdefiniowanie dugoci poprzez wspczynnik relacji rwny
1.0 spowoduje przyjcie eber, ktrych koce znajduj si na kocach pyty podstawy
Wysoko: wysoko eber
Grubo: grubo wszystkich eber
Szeroko: dugo eber trjktnych lecych w paszczynie prostopadej do poziomej
krawdzi pyty podstawy. Zdefiniowanie dugoci poprzez wspczynnik relacji rwny 1.0
spowoduje przyjcie eber, ktrych koce znajduj si na kocach pyty podstawy.
Nie zaleca si definiowania eber wystajcych poza obrys pyty podstawy.
Opcje znajdujce si na zakadce Zakotwienie pozwalaj na definicj ukadu i rozmieszczenia rub
kotwicych. W zalenoci od wybranego ukadu kotwi program umoliwia definicj odpowiednich
odlegoci pomidzy rubami w polach Rozstaw - poziom i Rozstaw - pion.
Opcje znajdujce si na zakadce Kotwy pozwalaj na definicj parametrw rub kotwicych. W polu
Typ mona wybra jeden spord 4 rodzajw rub kotwicych oraz zdefiniowa rednic ruby i
materia, z ktrego zostanie wykonana. Pole Wymiary kotwi zawiera informacj dotyczc dugoci
poszczeglnych odcinkw ruby. Parametry podkadek pod ruby kotwice naley definiowa w polu
Wymiary podkadki.
Opcje znajdujce si na zakadce Spoiny/Klin pozwalaj na zdefiniowanie parametrw klina
wzmacniajcego prac stopy na cinanie. Klin moe by zdefiniowany w postaci krtkiego odcinka
standardowego profilu lub w postaci dwch blach poczonych krzyowo.
Pole Spoiny zawiera pola pozwalajce na definicj spoin czcych poszczeglne elementy stopy.
Wymiary spoin mog by zadawane w postaci wartoci bezwzgldnych lub w sposb relatywny
poprzez podanie odpowiedniego wspczynnika relacji.
Stopa supa zamocowanego
Program pozwala na zdefiniowanie i weryfikacj uebrowanej lub nieuebrowanej stopy zamocowanej
supa. Dopuszcza si stosowanie trzonw supw wykonanych z przekrojw dwuteowych,
skrzynkowych lub rurowych.
Kontrola fundamentu pod stop supa (docisk do betonu), kotwi fundamentowych oraz gruboci pyty
podstawy prowadzona jest zgodnie z norm PN-B-03215 Konstrukcje stalowe i projektowanie -
Poczenia z fundamentami - Projektowanie i wykonanie.
Obliczenia nonoci poczenia mog by prowadzone zgodnie z modelem plastycznym opisanym w
punkcie 5.2.4 normy (dla dowolnego przypadku obcienia), jak rwnie zgodnie z modelem
sprystym zdefiniowanym w punkcie 5.2.5 (dla ciskania i zginania).
Istnieje moliwo zdefiniowania grnej pyty opartej na ebrach, do ktrej podczepione zostan
kotwie fundamentowe. Wymiary tej pyty mog wykracza poza wymiary pyty podstawy. Daje to
moliwo zwikszenia ramienia dziaania kotwi fundamentowych poza obrys pyty podstawy.
Weryfikacja spoin pachwinowych midzy trzonem supa a pyt podstawy odbywa si z
uwzgldnieniem penego zestawu si wewntrznych zgodnie z zaleceniami normy PN-90/B-03200
Konstrukcje stalowe - Obliczenia statyczne i projektowanie. Nono poczenia ciskanego okrela
si przyjmujc, e 25 % siy ciskajcej przenoszone jest przez spoiny, a 75 % przez docisk przekroju
supa, przy czym trzon supa powinien by ucity maszynowo lub po uciciu frezowany. Jeeli czoo
trzonu jest niefrezowane, to przyjmuje si, e spoiny przenosz 75 % siy ciskajcej w supie. W
przypadku pocze rozciganych caa sia przenoszona jest przez ukad spoin czcych trzon z pyt
podstawy.
W poczeniach uebrowanych program sprawdza dodatkowo wytrzymao kadego ebra oraz
kontroluje wytenie spoin czcych ebra z trzonem supa (spoiny pionowe) i blach podstawy
(spoiny poziome).
Podczas weryfikacji nieuebrowanej pyty podstawy domylnie stosowany jest model pyty podstawy o
penej efektywnoci (model sprysty). W takim przypadku pole powierzchni docisku jest rwne polu
powierzchni blachy podstawy A
c
= A
b
Jeeli jednak zdefiniowana grubo pyty jest niewystarczajca
(momenty w pycie przekraczaj nono spryst m > m
R,el
), to program automatycznie rozpatruje
przypadek podstawy o niepenej efektywnoci (model plastyczny) wyliczajc zredukowane efektywne
pole docisku A
c
= A
be
[5.2.1-(10)].
Dla stp uebrowanych program stosuje zawsze model sprysty.
Opcje znajdujce si na zakadce Stopa pozwalaj na zdefiniowanie przekroju trzonu supa oraz
materiau, z ktrego sup ma by wykonany. Jeeli koniec supa ma by zfrezowany w celu
zapewnienia penego przekazywania siy ze supa na pyt podstawy, naley uaktywni opcj Koniec
supa frezowany.
Wyboru typu usztywnienia blachy podstawy supa mona dokona w polu Rodzaje uebrowania stopy
supa. Wybranie ktrego z typw uebrowania powoduje, e w oknie dialogowym pojawia si
dodatkowa zakadka ebra pozwalajca na definicj potrzebnych wymiarw eber. Model
obliczeniowy poczenia mona zdefiniowa w polu Model obliczeniowy stopy zamocowanej.
Opcje znajdujce si na zakadce Pyta umoliwiaj definicj podstawowych parametrw
geometrycznych blachy podstawy supa oraz pyty grnej stopy supa; wybrany moe rwnie zosta
materia, z ktrego pyty maj zosta wykonane. Parametry geometryczne mog by zadawane w
postaci wartoci bezwzgldnych lub w sposb relatywny poprzez podanie odpowiedniego
wspczynnika relacji.
Opcje znajdujce si na zakadce ebra pozwalaj na definicj parametrw geometrycznych
uebrowania. Sposb uebrowania pyty podstawy mona zdefiniowa wybierajc odpowiedni ikon
z rozwijalnej listy Typ uebrowania stopy supa.
W przypadku dugoci i szerokoci eber przyjto uproszczony sposb definicji polegajcy na
okreleniu odlegoci pomidzy kocami blachy trapezowej lub kocami wspliniowo usytuowanych
trjktnych eber. Wymiary mog by zadawane w postaci wartoci bezwzgldnych lub w sposb
Dugo (l): dugo blachy trapezowej lub eber trjktnych lecych w paszczynie
rwnolegej do poziomej krawdzi pyty podstawy. Zdefiniowanie dugoci poprzez wspczynnik
relacji rwny 1.0 spowoduje przyjcie eber, ktrych koce znajduj si na kocach pyty
podstawy
Wysoko (h): wysoko eber
Grubo (b): grubo wszystkich eber
Szeroko (t): dugo eber trjktnych lecych w paszczynie prostopadej do poziomej
krawdzi pyty podstawy. Zdefiniowanie dugoci poprzez wspczynnik relacji rwny 1.0
spowoduje przyjcie eber, ktrych koce znajduj si na kocach pyty podstawy. Nie zaleca
si definiowania eber wystajcych poza obrys pyty podstawy
Wycicie (d1,d2): dodatkowe wymiary ebra.
Opcje znajdujce si na zakadce Zakotwienie pozwalaj na definicj ukadu i rozmieszczenia rub
kotwicych. Moliwa jest definicja dowolnej liczby rub (pola Ilo rub w rzdzie i Ilo rub w
kolumnie); program umoliwia definicj odpowiednich odlegoci pomidzy rubami w polach Rozstaw
- poziom ah i Rozstaw - pion av.
Opcje znajdujce si na zakadce Kotwy pozwalaj na definicj parametrw rub kotwicych. W polu
Typ mona wybra jeden spord 4 rodzajw rub kotwicych oraz zdefiniowa rednic ruby i
materia, z ktrego zostanie wykonana. Pole Wymiary kotwi zawiera informacj dotyczc dugoci
poszczeglnych odcinkw ruby. Parametry podkadek pod ruby kotwice naley definiowa w polu
Wymiary podkadki.
Opcje znajdujce si na zakadce Spoiny/Klin pozwalaj na zdefiniowanie parametrw klina
wzmacniajcego prac stopy na cinanie. Klin moe by zdefiniowany w postaci krtkiego odcinka
standardowego profilu lub w postaci dwch blach poczonych krzyowo.
Pole Spoiny zawiera pola pozwalajce na definicj spoin czcych poszczeglne elementy stopy.
Wymiary spoin mog by zadawane w postaci wartoci bezwzgldnych lub w sposb relatywny
Zakadka Fundament suy do definicji materiau fundamentu. W polu Fundament betonowy naley
zdefiniowa klas betonu, z ktrego zostanie wykonany fundament. Dla wybranej klasy betonu
program wywietla podstawowe wytrzymaoci odczytane z bazy materiaw. Program w trakcie
oblicze wylicza naprenia dociskowe pod pyt podstawy, a nastpnie porwnuje je z
wytrzymaoci na docisk f
b
. Program domylnie przyjmuje warto wytrzymaoci dociskowej rwn
80% wartoci wytrzymaoci obliczeniowej na ciskanie f
b
= 0.8*f
cd
. Uytkownik ma jednak moliwo
zmiany zaproponowanej wytrzymaoci dociskowej w polu Wytrzymao obliczeniowa na docisk f
b
.
Stopa supa zabetonowanego
Program pozwala na zdefiniowanie i weryfikacj stopy, w ktrej zabetonowano sup stalowy.
Dopuszcza si stosowanie trzonw supw wykonanych z przekrojw dwuteowych, a z zakresie
definicji stopy fundamentowej dopuszcza si stosowanie stp prostopadociennych, schodkowych i
kielichowych.
Program sprawdza nastpujce warunki:
- nono ze wzgldu na docisk blachy podstawy supa do betonu
- nono ze wzgldu na docisk powierzchni bocznej supa do betonu
- nono ze wzgldu na zakotwienie blachy podstawy przy sile rozcigajcej
- nono ze wzgldu na przebicie stopy fundamentowej.
Trzy pierwsze punkty przeprowadzane s zgodnie z norm PN-B-03215 Konstrukcje stalowe i
projektowanie - Poczenia z fundamentami - Projektowanie i wykonanie, a ostatni zgodnie z norm
PN-B-03264:2002 Konstrukcje betonowe elbetowe i sprone. Obliczenia statyczne i projektowanie.
Podczas weryfikacji pyty podstawy supa stosowany moe by model podstawy o penej (model
sprysty) lub niepenej (model plastyczny) efektywnoci. W pierwszym przypadku pole powierzchni
docisku jest rwne polu powierzchni blachy podstawy A
c
= A
b
. Jeeli wybrany zostanie model
plastyczny, to program bdzie rozpatrywa przypadek podstawy o niepenej efektywnoci, wyliczajc
zredukowane efektywne pole docisku A
c
= A
be
[5.2.1-(10)].
Opcje znajdujce si na zakadce Stopa pozwalaj na:
okrelenie przekroju trzonu supa oraz materiau, z ktrego sup ma by wykonany
wybr typu stopy fundamentowej
zdefiniowanie wartoci zagbienia l
a
trzonu supa w stopie; warto ta jest definiowana jako
odlego od krawdzi grnej fundamentu do krawdzi grnej pyty podstawy supa.
Opcje znajdujce si na zakadce Pyta umoliwiaj definicj podstawowych parametrw
geometrycznych pyty podstawy supa oraz wybr modelu obliczeniowego pyty podstawy. Parametry
geometryczne mog by zadawane w postaci wartoci bezwzgldnych lub w sposb relatywny
Opcje znajdujce si na zakadce Fundament pozwalaj na zdefiniowanie geometrii fundamentu.
W polu Fundament betonowy naley zdefiniowa wymiary fundamentu, ktre mog by podane
bezporednio lub w sposb relatywny poprzez podanie odpowiedniego wspczynnika relacji oraz
klas betonu, z ktrego zostanie wykonany fundament.
Zaoenia obliczeniowe
Obliczenia prowadzone s dla penego zestawu si z wyjtkiem sprawdzenia nonoci na przebicie w
przypadku siy montaowej (tylko sia osiowa).
Przy obliczaniu napre dociskowych bocznych supa brany jest zestaw si zredukowany do poowy
zagbienia supa w stopie fundamentowej. Z tego powodu momenty wyjciowe powikszone s o
warto wynikajc z dziaania siy poziomej na ramieniu x. To przejcie prezentowane jest na
poniszym rysunku i prowadzone jest dla obu kierunkw.
Szeroko efektywna docisku b
eff
jest obliczana w nastpujcy sposb:
- wzgldem najwikszej osi bezwadnoci zgodnie z norm wg 5.5
- wzgldem drugiej osi b
eff
=h przekroju supa.
Przebicie sprawdzane jest w dwch przekrojach:
- w przekroju 1-1 na obcienie montaowe
- w przekroju 2-2 na obcienie obliczeniowe.
Przekroje dla poszczeglnych typw stopy fundamentowej pokazane s na poniszym rysunku.
Obliczanie polega na wyznaczeniu pola powierzchni odcitej przekrojami przebicia oraz obliczenia
rzeczywistego rozkadu napre pod stop. Uzyskana w ten sposb sia przebijajca porwnywana
jest z wartoci dopuszczaln. Sia przebijajca wyliczana jest w oparciu o rozkad napre
powstaych przy pominiciu ciaru wasnego stopy oraz nadlegego gruntu. Warto dopuszczalna
przebicia wyznaczana jest jako N
Rd
=f
ctd
*u
p
*d (wzr [85] wg art. 5.6.2) przy osiowym obcieniu stopy i
N
Rd
= f
ctd
*b
m
*d (wzr [87] wg art.5.6.2) przy mimorodowym obcieniu stopy. W przypadku
sprawdzania przebicia przy mimorodowym obcieniu stopy sprawdzana jest szeroko szczeliny
midzy podoem a podstaw fundamentu wedug PN-81/B-03020 w kadym z dwch kierunkw;
musi by speniony warunek c<l/4 i c< b/4.
Poczenie belka-podcig
W programie dostpne s nastpujce typy poczenia dla polskiej normy:
- belka - podcig (do rodnika podcigu)
- belka - podcig (do pki podcigu).
Dla poczenia do rodnika podcigu moliwa jest definicja poczenia jednostronnego lub
dwustronnego, a w przypadku poczenia do pki podcigu poczenia jednostronnego.
W zalenoci od rodzaju elementu czcego moliwe jest zastosowanie poczenia belki do elementu
czcego za pomoc rub lub spoin, a w przypadku stokw podporowych poczenia stoka do
podcigu.
W poczeniu w obecnej wersji nie ma rozrnienia na kategorie poczenia; wszystkie klasy rub
traktowane s jako zwyke.
Poczenie do rodnika podcigu
Dostpne s nastpujce typy pocze (w zalenoci od elementu czcego podcig z belk):
- ktownik
- ebro (krtkie, dugie)
- stoek podporowy
- ktownik + stoek podporowy.
Sposoby czenia poszczeglnych elementw poczenia:
- ebro krtkie (poczenie na ruby lub poczenie spawane)
- ebro dugie (poczenie na ruby lub poczenie spawane)
- ktowniki (poczenie na ruby)
- stoki podporowe (poczenie na ruby lub spoiny czce stoek podporowy ze rodnikiem podcigu)
- ktowniki ze stokami podporowymi.
Poczenie do pki podcigu
Dostpne s nastpujce typy pocze (w zalenoci od elementu czcego podcig z belk):
- pytka (z jednej lub dwch stron belki)
- ktownik.
Sposoby czenia poszczeglnych elementw poczenia:
- ktowniki (poczenie na ruby)
- pytka (poczenie na ruby lub poczenie spawane).
Podczas weryfikacji poczenia sprawdzane s nastpujce nonoci elementw skadowych
poczenia:
ruby: [6.2.4.2]
nonoci obliczeniowe rub w stanie granicznym zerwania trzpienia [Tablica 16]
nonoci obliczeniowe rub w stanie granicznym cicia [Tablica 16]
nonoci obliczeniowe rub w stanie granicznym uplastycznienia cianki otworw (docisk)
[Tablica 16]
Weryfikacja nonoci poczenia ze wzgldu na siy dziaajce na ruby [6.2.4.2]
ruby czce element (ktownik, ebro, pytk) z belk
ruby czce ktownik z podcigiem
Belka:
weryfikacja nonoci przekroju belki ze wzgldu na osabienie otworami
weryfikacja nonoci przekroju belki ze wzgldu na osabienie otworami [6.2.4.2 (c)]
weryfikacja nonoci rodnika belki na cicie i rozerwanie
weryfikacja nonoci przekroju belki ze wzgldu na osabienie wyciciami
Elementy czce:
weryfikacja nonoci przekroju ktownika ze wzgldu na osabienie otworami [4.1.2]
weryfikacja nonoci przekroju ebra ze wzgldu na osabienie otworami [4.1.2]
weryfikacja nonoci przekroju pytki ze wzgldu na osabienie otworami [4.1.2 ]
weryfikacja stoka podporowego ze wzgldu na osabienie otworami.
W przypadku poczenia na stoki podporowe przeprowadzana jest analiza geometrii stoka
podporowego:
dugo ramienia stoka
grubo ramienia stoka.
W przypadku spoin:
weryfikacja nonoci spoiny czcej ebro z belk
weryfikacja nonoci spoiny czcej pytk z belk
weryfikacja nonoci spoiny czcej pytk z pk podcigu
weryfikacja nonoci spoiny czcej stoek grny z podcigiem
weryfikacja nonoci spoiny czcej stoek dolny z podcigiem.
Opcje znajdujce si na zakadce Poczenie pozwalaj na zdefiniowanie na zdefiniowanie
podstawowych elementw poczenia:
- usytuowania podcigu i belki wzgldem siebie
- wyboru typu poczenia (jednostronne lub dwustronne)
- wyboru elementu czcego podcig z belk.
Poczenie do rodnika podcigu
Poczenie do pki podcigu
Opcje znajdujce si na zakadce Profile umoliwiaj definicj przekrojw poprzecznych elementw
wchodzcych w skad poczenia.
Opcje znajdujce si na zakadce Ktowniki pozwalaj na definicj parametrw ktownika (przekrj
poprzeczny, materia, dugo i pooenie ktownika).
Opcje znajdujce si na zakadce ebra pozwalaj na definicj parametrw ebra (geometria,
wycicia, materia, sposb poczenia do belki).
Opcje znajdujce si na zakadce Stoki pozwalaj na definicj parametrw stokw podporowych
(przekroje poprzeczne stokw podporowych grnego i dolnego, materia, sposb poczenia do
rodnika podcigu).
Opcje znajdujce si na zakadce Pytki pozwalaj na definicj parametrw pytek (geometria,
materia, pooenie wzgldem grnej krawdzi belki, sposb poczenia do pki podcigu).
Opcje znajdujce si na zakadce ruby pozwalaj na definicj parametrw uywanych rub
(rednica, klasa, wspczynnik tarcia, liczby rub, pooenia rub).
Opcje znajdujce si na zakadce Spoiny pozwalaj na definicj parametrw spoin; w zalenoci od
wybranego typu poczenia nie wszystkie opcje musz by dostpne w oknie dialogowym.
Poczenie belka-sup
Dla poczenia zaoono wzajemne pooenie supa i belki:
- belka poczona do pki supa
- belka poczona do rodnika supa.
Dla poczenia do pki supa moliwa jest definicja poczenia jednostronnego, a w przypadku
poczenia do rodnika supa moliwa jest definicja poczenia jednostronnego lub dwustronnego.
Wszystkie elementy czce sup z belk bdzie mona czy rubami lub spoinami.
Poczenie do pki supa
Moliwe s nastpujce typy pocze:
Element czcy sup z belk Poczenie jednostronne
Pytka(z jednej lub dwch stron belki)
Ktownik
Stoki podporowe
Pytka + stoki podporowe
Ktownik + stoki podporowe
Pytka (z jednej lub dwch stron belki) + wzmocnienie pek
belki
Ktownik + wzmocnienie pek belki
Poczenie do rodnika supa
Moliwe s nastpujce typy pocze:
Element czcy sup z belk
Poczenie
jednostronne
Poczenie
dwustronne
Pytka (z jednej lub dwch stron belki)
Ktownik
Stoki podporowe
Pytka + stoki podporowe
Ktownik + stoki podporowe
Pytka (z jednej lub dwch stron belki) + wzmocnienie
pek belki
Ktownik + wzmocnienie pek belki
Obliczenia prowadzone s dla trjki si wewntrznych:
- siy podunej Fx
- siy cinajcej Fz
- momentu zginajcego My.
Siy wewntrzne redukowane s do rodka cikoci grupy rub lub rodka cikoci grupy spoin
czcych element (ktownik, pytk) z belk do wartoci:
- Fx sia poduna
- Fz sia poprzeczna
- Mo = My + Fz*e momentu zginajcego
Dla poczenia na ruby:
e - odlego rodka cikoci grupy rub od rodka pki supa (poczenie do pki supa)
e - odlego rodka cikoci grupy rub od rodka rodnika supa (poczenie do rodnika supa)
Dla poczenia na spoiny:
e - odlego rodka cikoci grupy spoin od rodka pki supa(poczenie do pki supa)
e - odlego rodka cikoci gruby spoin od rodka rodnika supa (poczenie do rodnika supa).
6.5. Wymiarowanie drewna
Wymiarowanie prtw drewnianych prowadzone jest w programie ROBOT Millennium w podobny
sposb jak wymiarowanie prtw stalowych. Wymiarowanie i obliczenia przeprowadzone mog zosta
dla pojedynczych prtw konstrukcji drewnianej lub dla grup prtw. Definicja prtw i grup prtw
odbywa si w sposb identyczny jak definiowanie prtw i grup prtw stalowych (patrz rozdzia 6.1).
Podobnie jak dla prtw stalowych uytkownik moe przeprowadzi:
weryfikacj prtw
weryfikacj grup
wymiarowanie grup.
Po naciniciu klawisza Parametry znajdujcego si na zakadce Prty okna dialogowego Definicja
otwierane jest okno dialogowe Definicja prta - parametry pokazane na poniszym rysunku. W tym
oknie zdefiniowane mog zosta parametry normowe okrelane przez norm wymiarowania drewna
dostpn w programie ROBOT (polska norma drewniana PN-B-03150:2000, Eurocode5, Eurocode 5
NAD francuski, Eurocode 5 NAD fiski i francuska norma drewniana CB71) takie jak: dugoci
wyboczeniowe, parametry wyboczeniowe, parametry zwichrzeniowe, warunki sztywnoci, parametry
odpornoci ogniowej itp. Ciekaw opcj w programie ROBOT jest moliwo automatycznego
projektowania przy pomocy profili parametryzowanych o zmiennej bezwadnoci. Opcja jest dostpna
po naciniciu klawisza Przekroje par., ktry znajduje si w oknie dialogowym Definicje (patrz
rozdzia 6.1).
Po naciniciu klawisza Inne na ekranie pojawia si okno dialogowe suce do okrelenia
parametrw dodatkowej weryfikacji prtw zginanych.
Opcja znajdujce si w powyszym oknie dialogowym pozwalaj na przeprowadzenie dodatkowych
sprawdze dla specyficznych belek poddanych zginaniu zgodnie z wymogami opisanymi w normie
EC5.
Dla belek o zmiennej bezwadnoci nachylonych jednostronnie (przypadek 1) stosowane s reguy
podane w punkcie 5.2.3 normy EC5. Pozostae przypadki dotycz belek wykonanych z drewna
klejonego, dla ktrych dodatkowa kontrola prowadzona jest zgodnie z punktem 5.2.4.
Dodatkowe sprawdzanie belek poddanych zginaniu nastpuje po wczeniu opcji Dodatkowa
weryfikacja dla elementw zginanych. Po wybraniu jednego z 4 typw belki naley zdefiniowa
potrzebne do oblicze parametry belki w dostpnych polach edycyjnych. Dla potrzeb sprawdzenia
belek zginanych mog by definiowane nastpujce parametry (liczba dostpnych parametrw zaley
od typu belki):
kt grzbietu - kt nachylenia grzbietu belki w stosunku do paszczyzny poziomej
promie - promie wyokrglenia linii rodkowej belek ukowych
Hap - wysoko przekroju belki w rodku rozpitoci
grubo - grubo pojedynczej warstwy laminatu
Kvol - wspczynnik zaleny od objtoci belki; warto tego wspczynnika jest wyznaczana
zgodnie z 5.2.4.(5) ze wzoru Kvol = (Vo/V)^0.2, gdzie Vo - objto referencyjna = 0.01 m3, za V
= 2Vb/3, gdzie Vb - objto caej belki.
Prezentacja wynikw weryfikacji/wymiarowania prtw konstrukcji drewnianych jest identyczna jak w
przypadku prtw stalowych (patrz rozdzia 6.1). Podobnie jak dla prtw o profilu stalowym rwnie i
dla prtw drewnianych dostpna jest analiza szczegowa, ktr mona uruchomi naciskajc
klawisz Szczegowa znajdujcy si w oknie dialogowym Rezultatw szczegowych dla normy
EC5. Program pozwala przeprowadzi dodatkowe obliczenia na podstawie wymogw opisanych w
normie Eurocode 5:
uwzgldnienie ciskania poprzecznego (wspczynnik Kc,90)
uwzgldnienie otworw (wspczynnik Khol: patrz norma Eurocode 5:Book1 IV-5-8)
uwzgldnienie ksztatu zakoczenia belki (wspczynnik Kv: patrz norma Eurocode:Book1 IV-5-7).
Kada z wymienionych analiz prta prowadzona jest niezalenie, std te kada z nich moe by
uruchomiona osobno.
WYBRANE POZYCJE LITERATURY (WYMIAROWANIE KONSTRUKCJI DREWNIANYCH)
EUROCODE 5 - Calcul des structures en bois. Partie 1-1: Regles generales et regles pour les
batiments. Norme P21-711
STRUCTURES EN BOIS AUX ETATS LIMITES - Introduction a l'Eurocode 5. STEP1 - Materiaux et
bases de calcul, SEDIBOIS. Union nationale francaise de charpente, menuiserie, parquets, 1997
STRUCTURES EN BOIS AUX ETATS LIMITES - Introduction a l'Eurocode 5. STEP2 - Calcul de
structure, SEDIBOIS. Union nationale francaise de charpente, menuiserie, parquets, 1996.
6.6. Zbrojenie pyt i powok
Program ROBOT Millennium umoliwia wyznaczanie niezbdnego zbrojenia konstrukcji pytowo-
powokowych. Parametry typu zbrojenia pyt i powok zale od wyboru normy, ktra wykorzystywana
jest podczas wymiarowania pyty lub powoki. Poniej znajduje si lista dostpnych aktualnie w
programie norm zbrojenia pyt i powok:
polska norma PN 84/B-03264 i polska norma PN-B-03264 (2002)
Eurocode 2 ENV 1992-1-1: 1991 (NAD francuski, belgijski, holenderski, woski, fiski i niemiecki)
francuskie normy BAEL91 i BAEL 91 mod.99
brytyjska norma BS 8110
holenderska norma NEN6720 (VBC 1995)
amerykaskie normy ACI 318/99 i ACI 318/02
kanadyjska norma CSA A23.3-94
hiszpaskie normy EH91, EHE98
rosyjska norma SNiP 2.03.01-84
norweska norma NS 3473: 2004
singapurska norma CP65
chiska norma 50010-2002
japoska norma AIJ 1985.
Przed obliczeniem wymaganego zbrojenia dla pyty lub powoki zdefiniowany musi zosta typ
zbrojenia pyt i powok. Opcja ta dostpna jest poprzez:
wybranie komendy menu Geometria / Parametry normowe / Typ zbrojenia pyt i powok
nacinicie ikony .
Okno dialogowe Nowy typ zbrojenia dostpne jest poprzez nacinicie ikony Nowy w oknie Typ
zbrojenia pyt i powok. Okno skada si z trzech zakadek: Oglne, Materiay i Zbrojenie. Zakadki
Oglne i Zbrojenie s takie same dla wszystkich norm, natomiast posta zakadki Materiay zaley od
wyboru normy zbrojenia pyt i powok.
UWAGA: W przypadku wybrania niektrych norm betonowych okno dialogowe Parametry
zbrojenia skada si z czterech zakadek, gdy dochodzi dodatkowo zakadka
Parametry SGU (znajduj si na niej opcje umoliwiajce obliczanie zarysowania i
ugicia konstrukcji pytowo-powokowej oraz dodatkowe parametry charakterystyczne
dla wybranej normy elbetowej np. wiek betonu, wspczynnik pezania betonu itp.).
Na zakadce Oglne pokazanej na poniszym rysunku naley dodatkowo wybra typ oblicze dla
konstrukcji powokowych; dostpne s nastpujce rodzaje oblicze:
czyste zginanie (pyta)
zginanie z rozciganiem/ciskaniem (powoka)
ciskanie lub rozciganie (tarcza).
Opcja Obliczenia zbrojenia dla powok pozwala na ograniczenie zestawu si wewntrznych, ktre s
brane pod uwag przy obliczeniach zbrojenia paneli. Obliczenia mog by przeprowadzone dla
penego zestawu si (zginanie + rozciganie/ciskanie), tylko dla momentw zginajcych (czyste
zginanie) lub dla si membranowych (ciskanie/rozciganie). Czas oblicze jest zaleny od
dokonanego wyboru. Opcja jest dostpna jedynie dla powok; w przypadku wybrania typu konstrukcji
Pyta obliczenia zbrojenia s prowadzone przy uwzgldnieniu momentw zginajcych w pycie, a w
przypadku paskiego stanu naprenia - przy uwzgldnieniu si membranowych.
UWAGA: W programie nie jest sprawdzana poprawno ustawie przyjtych przez uytkownika
- niewaciwe uycie opcji Typ oblicze moe prowadzi do niepoprawnych wynikw.
W dolnej czci zakadki Zbrojenie znajduj si dwie opcje:
Zbrojenie jednokierunkowe - wczenie tej opcji powoduje, e zbrojenie bdzie obliczane jedynie
w kierunku gwnym (siy wystpujce na kierunku prostopadym s pomijane); pozwala to na
dwukrotne przyspieszenie oblicze (naley zwrci jednak uwag, e zakada si uproszczenie
polegajce na niewielkim lub adnym wpywie si dziaajcych na kierunku prostopadym na
zbrojenie gwne); UWAGA1: w programie nie jest sprawdzana poprawno ustawie przyjtych
przez uytkownika - niewaciwe uycie opcji moe prowadzi do niepoprawnych wynikw;
UWAGA2: Normy wymiarowania elementw elbetowych najczciej wymagaj, aby na kierunku
prostopadym do kierunku zbrojenia gwnego rozmieszczone zostao zbrojenie rozdzielcze -
powierzchnia zbrojenia rozdzielczego nie jest obliczana w programie
Zbrojenie dla tarcz w jednej warstwie (w osi) - opcja jest dostpna jedynie wtedy, gdy na
zakadce Oglne zosta wybrany typ ciskanie / rozciganie; wczenie tej opcji powoduje, e
zbrojenie bdzie umieszczane w osi elementu elbetowego (zbrojenie bdzie ciskane /
rozcigane przez siy membranowe).
Ponisza tabela przedstawia wymagane parametry przy wczonych / wyczonych opcjach Zbrojenie
jednokierunkowe i Zbrojenie dla tarcz w jednej warstwie.
Opcja zbrojenia Wymagane parametry
jednokierunkowego w jednej warstwie (w osi) d1 d2 d1 d2 c1 c2
NIE NIE TAK TAK TAK TAK TAK TAK
NIE TAK TAK TAK NIE NIE NIE NIE
TAK NIE TAK NIE TAK NIE TAK TAK
TAK TAK TAK NIE NIE NIE NIE NIE
W dolnej czci okna dialogowego okrelone mog zosta kryteria generacji zbrojenia minimalnego w
panelach elbetowych. Dostpne s trzy moliwoci:
brak - zbrojenie minimalne nie bdzie generowane w panelu
dla ES, dla ktrych zbrojenie As > 0 - zbrojenie minimalne bdzie generowane w panelu tylko w
tych miejscach panela, dla ktrych obliczone zbrojenie bdzie mniejsze od zbrojenia
minimalnego, ale wiksze od zera (patrz poniszy rysunek); jeeli obliczona powierzchnia
zbrojenia dla elementu skoczonego (trjktnego) bdzie rwna zeru, to zbrojenie minimalne nie
bdzie generowane
dla caego panela - zbrojenie minimalne bdzie generowane dla caego panela (patrz poniszy
rysunek).
Podobnie jak oknie dialogowym sucym do definiowania innych atrybutw konstrukcji (podpory,
profile prtw itp.), proces definiowania typu zbrojenia w konstrukcji zosta podzielony na dwa etapy:
definiowanie typu zbrojenia
nadawanie typu zbrojenia panelom.
Wymiarowanie pyt elbetowych moe zosta rozpoczte na dwa sposoby:
wybierajc z winietki selekcji typu konstrukcji (porwnaj rozdzia 2.1) wymiarowanie pyty
elbetowej - modu projektowania pyt bdzie pracowa jako samodzielny program (stand-alone)
bez poczenia (wymiany danych) z innymi czciami systemu ROBOT Millennium
graficznym) odpowiedni list paneli (pyt), a nastpnie z menu wybra komend Analiza /
Wymiarowanie elementw elbetowych / Wymiarowanie paneli betonowych / Zbrojenie
teoretyczne. Spowoduje to uruchomienie ekranu PYTY ELBETOWE - ZBROJENIE
TEORETYCZNE i wczytanie do moduu normowego geometrii, obcie oraz uzyskanych
wynikw. Ekran monitora zostanie podzielony na trzy czci: pole edycyjne z widokiem
wymiarowanej pyty i dwa okna dialogowe: Zbrojenie pyt i powok oraz Zbrojenie.
Opis wymiarowania pyty elbetowej przedstawiony zostanie dla drugiego przypadku wywoania
moduu wymiarowania pyt elbetowych. Opcja umoliwiajca obliczanie powierzchni zbrojenia pyty
lub powoki dostpna jest po wybraniu ekranu PYTY ELBETOWE - ZBROJENIE TEORETYCZNE
znajdujcego si w grupie ekranw PYTY ELBETOWE. W dolnej czci ekranu znajduje si okno
dialogowe przedstawione na poniszym rysunku. Aktywna jest tylko opcja Obliczenia.
Opcja Weryfikacja jest dostpna po wybraniu komendy z menu: Analiza / Weryfikacja w module Pyty
- zbrojenie rzeczywiste.
W chwili rozpoczcia oblicze prezentowana jest nazwa normy, ktra posuya do okrelenia
parametrw typu zbrojenia panelu. Informacja ta pojawia si na niebieskim pasku nazwy okna. Aby
rozpocz obliczenia zbrojenia pyty lub powoki, naley:
w polu Stany graniczne mona wybra przypadki obcieniowe brane pod uwag podczas
oblicze dla poszczeglnych stanw granicznych (SGN, SGU i SW - stan wyjtkowy). SGU
okrela warunki normowe dla zarysowania (wyraone w niektrych normach poprzez naprenia,
odksztacenia) z wyjtkiem ugi (weryfikacja ugi znajduje si w polu Weryfikacja ugi po
prawej stronie okna dialogowego). Naley wpisa numery przypadkw obcieniowych w
odpowiednich polach lub nacisn klawisz () i w oknie dialogowym Selekcja wybra przypadki
obcienia lub kombinacje przypadkw obcienia dla poszczeglnych stanw granicznych; jeeli
zostay utworzone kombinacje normowe, to wczenie odpowiedniej opcji w polu Stany graniczne
(pojawia si symbol ) okrela, dla ktrego stanu granicznego brane bd do oblicze
wygenerowane kombinacje normowe
w polu Listy paneli wybra panele, ktre bd brane pod uwag podczas oblicze zbrojenia
teoretycznego; naley wpisa numery paneli (WSZ - oznacza wszystkie zdefiniowane panele) lub
nacisn klawisz (...) i w oknie dialogowym Selekcja wybra panele
okreli metod na podstawie ktrej wyznaczane bdzie zbrojenie pyty lub powoki; dostpne s
nastpujce metody oblicze: analityczna, momentw zastpczych (NEN), momentw
zastpczych na podstawie Wood&Armer.
UWAGA: Obliczenia paneli s prowadzone wycznie dla paneli, ktrych numery zostay
wpisane w polu edycyjnym Lista paneli oraz przypadkw lub kombinacji przypadkw
okrelonych w polach edycyjnych SGN, SGU, SW.
UWAGA: Jeeli zmienione zostan parametry zestawu zbrojenia przypisanego do panela, dla
ktrego obliczono niezbdne zbrojenie lub zmieniony zostanie zestaw parametrw
zbrojenia dla panela, to dla takiego panela wyniki oblicze zbrojenia staj si
nieaktualne. Wyniki oblicze zbrojenia s usuwane, a w tabeli z rezultatami zbrojenia
dla takiego panela celki tabeli s prezentowane kolorem czerwonym (mapy zbrojenia i
przecicia przez panele dla takiego panela nie s dostpne).
W programie ROBOT szeroko rozwarcia rys jest liczona niezalenie dla dwch kierunkw
wyznaczonych przez osie zbrojenia. Sposb ten jest analogiczny do uproszczonych metod
przedstawionych w literaturze. Zastosowanie metody nie zwizanej z norm wynika z braku
odpowiedniego zapisu dotyczcego pyt krzyowo zbrojonych.
Algorytm oblicze opiera si na wzorach pozwalajcych na obliczenie szerokoci rozwarcia rysy dla
elementw belkowych. Obliczenia s przeprowadzane na przekroju ze zbrojeniem wynikajcym z
SGN, kolejno dla wszystkich si wynikajcych z obcie zdefiniowanych jako SGU lub odpowiedniej
kombinacji SGU. Momenty uwzgldniane w obliczeniach SGU s momentami zastpczymi
obliczonymi wedug wybranej metody oblicze: analitycznej, NEN lub Wood&Armer. Metoda
analityczna dla stanu SGU nie uwzgldnia oddziaywa momentw m
xy.
Dziki zastosowaniu metody
NEN lub Wood&Armer moemy uwzgldni w obliczeniach momenty m
xy
poprzez zwikszenie
momentw m
xx
i m
yy
. Metoda Wood&Armer jest zalecana do oblicze pyt krzyowo zbrojonych
midzy innymi przez ENV 1992-1-1 EUROCODE 2 (Zacznik A.2.7).
Obliczona szeroko rozwarcia rys, ktrej warto prezentowana jest w tabeli wynikw, jest
maksymaln wartoci otrzyman ze wszystkich przeanalizowanych przypadkw.
Algorytm oblicze ugi pyt elbetowych opiera si na wykorzystaniu oblicze izotropowej pyty
sprystej wykonanej z materiau sprystego, dla ktrych nastpnie uwzgldnione s zmiany
sztywnoci materiau na wskutek zarysowania. Pierwotnie przemieszczenia obliczane s z
zastosowaniem Metody Elementw Skoczonych (MES), nastpnie s one modyfikowane.
Obliczenia s przeprowadzane dla kadego panela osobno. Takie zaoenie jest poprawne, gdy panel
moe by utosamiony z elementem konstrukcyjnym (przsem, segmentem stropu), w przeciwnym
wypadku wartoci sztywnoci uredniane w obrbie panela mog by zaburzone. Moe to
powodowa wpyw bardzo oddalonych elementw na przemieszczenia analizowanego ES. Wpyw
tego typu zaburze na wartoci ekstremalne nie jest bardzo znaczcy, jednak mapy deformacji (ugi)
naley traktowa z du ostronoci.
Obliczenia s przeprowadzane dla wybranej kombinacji (odrbnej przemieszczenia dolnego i
grnego) lub grupy kombinacji, o ile jest to wymagane przez norm (kombinacje czste, rzadkie i
prawie stae). Kombinacj wybran do oblicze jest ta, dla ktrej wystpuj maksymalne
przemieszczenia spryste (odrbnie dodatnie i ujemne). W przypadku, gdy panel nie moe by
traktowany jako element konstrukcyjny (zawiera w sobie wicej elementw konstrukcji), mapy
deformacji (ugi) naley traktowa z du ostronoci. Nie ma to jednak znaczcego wpywu na
wartoci ekstremalne ugi dla danego panela.
Ugicia mog by utosamiane z przemieszczeniami jedynie dla nieodksztacalnych podpar. W
module powok (3D) podczas obliczania ugicia pyty elbetowej od przemieszcze kadego elementu
pyty jest odejmowane przemieszczenie najmniej przemieszczonej podpory. Oznacza to, e ugicia s
odmierzane od paszczyzny rwnolegej do nieodksztaconej powierzchni pyty, przechodzcej przez
jeden punkt podporowy pyty odksztaconej.
Naley zwrci uwag na przemieszczenia pozostaych podpartych naroy pyty.
Algorytm oblicze uyty w programie ROBOT jest oparty na zaoeniu, e cakowite (rzeczywiste)
ugicia pyty elbetowej rwne s iloczynowi jej ugi sprystych oraz wspczynnika okrelajcego
zmian sztywnoci.
gdzie:
- rzeczywiste przemieszczenia i-tego punktu obliczeniowego pyty
- spryste przemieszczenia i-tego punktu obliczeniowego pyty
D - sztywno pyty przy zaoeniu sprystoci materiau
B - zastpcza sztywno pyty elbetowej, obliczona z uwzgldnieniem zarysowania elementu,
efektw reologicznych, przyczepnoci zbrojenia itp. i uredniona dla obu kierunkw.
Takie podejcie sprowadza si w praktyce do liniowego przeskalowania poszczeglnych sprystych
przemieszcze przez globalny wspczynnik spadku sztywnoci.
Algorytm oblicze jest nastpujcy:
Po przeprowadzeniu analizy konstrukcji z wykorzystaniem MES i obliczeniu iloci zbrojenia
teoretycznego dla stanu granicznego nonoci, uytkowania (w zakresie oblicze zarysowania,
limitw napre itp., czyli zagadnie, ktre mog by rozpatrywane lokalnie) i wyjtkowego, w
programie wyznaczane s sztywnoci dla kadego elementu skoczonego (ES). Obliczenia
sztywnoci przeprowadzane s dla dwch kierunkw zbrojenia. Zakres oraz sposb obliczania tych
sztywnoci jest uzaleniony od wymaga szczegowych danej normy. W wyniku tych oblicze
uzyskujemy dwie wartoci sztywnoci (w wikszoci przypadkw rne) dla kadego elementu
skoczonego. Do dalszych oblicze wykorzystywana jest rednia waona sztywnoci skadowych.
Wag urednienia jest stosunek momentw dziaajcych na dany element w obu kierunkach.
gdzie:
Bx, By - sztywnoci rzeczywiste obliczone dla dwch kierunkw zbrojenia
cf - wspczynnik wagowy, obliczony wedug wzoru:
1. jeeli | Mxx | / | Myy | > 4, to cf = 1
2. jeeli 0.25 | Mxx | / | Myy | 4, to
3. jeeli | Mxx | / | Myy | < 0.25, to cf = 0.
Powysze wzory powoduj, e w przypadku duej dysproporcji momentw (stosunek momentu
wikszego do mniejszego jest wikszy lub rwny 4.0 - na przykad pyty zginane w jednej
paszczynie) brana jest pod uwag sztywno z kierunku dziaania wikszego z momentw.
Natomiast w przypadku, gdy wartoci momentw s podobne, sztywno z danego kierunku jest
przydzielana proporcjonalnie do stosunku momentw.
Kolejnym krokiem oblicze jest wyliczenie stosunku sztywnoci sprystej do uzyskanej we
wspomniany sposb redniej waonej sztywnoci rzeczywistych. Obliczenie to przeprowadzane jest
dla kadego elementu skoczonego:
Wspczynnik pytowy (1 - *) jest uwzgldniany zarwno przy obliczeniach sztywnoci B jak i D.
Wartoci uzyskanych w obliczeniach sztywnoci rzeczywistych mona przeledzi wczajc mapy
Wspczynnika sztywnoci.
Jeeli materiay uyte podczas wymiarowania maj charakterystyki identyczne z uytymi w modelu, to
warto wspczynnika D / B > 1.0. Wspczynnik ten mona interpretowa (gwnie dla pyt zginanych
w jednym kierunku) jako mnonik ugicia sprystego. W przypadku uycia innych materiaw w
modelu i obliczeniach (np. rnych klas betonu - betonw o innym module Younga lub Poissona),
warto wspczynnika automatycznie jest korygowana, ale moe to spowodowa zaburzenie
przytoczonej wczeniej nierwnoci.
Kolejnym krokiem jest wyliczenie redniej z wyznaczonych wczeniej stosunkw sztywnoci.
Ostateczny, globalny stosunek sztywnoci, sucy do obliczenia rzeczywistych przemieszcze pyty
(tzn. liniowego przeskalowania przemieszcze sprystych), jest liczb uzyskan z urednienia
redniej stosunkw sztywnoci (z wag rwn 0,25) oraz stosunku sztywnoci zarejestrowanego dla
elementu, na ktrym wystpuje ekstremum momentu zginajcego dziaajcego w dowolnym kierunku
(z wag rwn 0,75), wedug wzoru:
W przypadku wczenia opcji Korekcja zbrojenia na zakadce Parametry SGU w oknie dialogowym
Typ zbrojenia pyt i powok program podczas oblicze zwiksza powierzchni zbrojenia, aby
zwikszy sztywno elementu, co w konsekwencji prowadzi do ograniczenia ugi pyty.
Zbrojenie jest rozkadane w obu kierunkach odwrotnie proporcjonalnie do sztywnoci. W przypadku,
gdy nie jest moliwe ograniczenie ugi poniej dopuszczalnej wartoci ugicia okrelonej przez
uytkownika (niemoliwa jest dalsza korekta zbrojenia z uwagi na dopuszczalny stopie zbrojenia), po
zakoczeniu oblicze powierzchni zbrojenia teoretycznego pojawi si ostrzeenie: Przekroczone
dopuszczalne ugicie dla panela nr.
W programie nie ma zdefiniowanych ogranicze dotyczcych zbrojenia innych poza normowymi; w
zwizku z tym naley zwrci uwag na ekonomiczn poprawno rozwizania.
Algorytm oblicze uyty w programie ROBOT Millennium jest oparty na sugestii zawartej w rozdziale
6.3.1 normy PN-84/B-03264. Metoda proponowana przez Norm nie daje jednak moliwoci w peni
automatycznego rozwizywania zagadnienia ugicia pyty elbetowej. Wynika to z potrzeby
definiowania przez uytkownika pasma rodkowego, dla ktrego okrelana jest sztywno. Dlatego
te zostaa ona przystosowana do automatycznych oblicze.
W dolnej czci okna dialogowego znajduje si opcja Siy wymiarujce urednione globalnie. Jej
pojawienie si w tym oknie dialogowym wie si z tym, i wyniki oblicze pyt/powok s niecige dla
si w wzach siatki elementw skoczonych (jeli w wle schodz si cztery elementy skoczone, to
w wle dla kadego elementu wyznaczona jest inna warto siy). Jeli opcja Siy wymiarujce
uredniane globalnie jest wyczona, to wyniki w wzach s uredniane w obrbie danego panela, w
ktrym wyznaczane jest zbrojenie. Jeli ta opcja jest wczona, to wyniki w wzach s uredniane dla
wszystkich paneli.
UWAGA: Jeeli opcja Siy wymiarujce urednione globalnie jest wczona, to naley uwaa
przy obliczeniu zbrojenia dla konstrukcji pytowych, ktre skadaj si z paneli nie
lecych w jednej paszczynie. Urednianie globalne moe bowiem spowodowa, i
na krawdziach paneli nie lecych w jednej paszczynie do uredniania bd brane
nie odpowiadajce sobie wielkoci.
W dolnej czci okna dialogowego znajduje si opcja Redukcja si nad supami; jeli ta opcja jest
wczona, to dla elementw pytowych lub powokowych, ktre s podparte punktowo (przy pomocy
dostpnych typw podpr lub supw), wartoci momentw i napre w okolicach punktw podparcia
zostan zastpione redni wartoci z otoczenia tych podpr/supw.
Dla elementw pytowych i powokowych, ktre s podparte punktowo (przy pomocy dostpnych
typw podpr lub supw) wartoci momentw i napre w okolicach punktw podparcia mog by
znacznie wiksze ni w pozostaych punktach pyty. Moe to powodowa wyliczanie niepoprawnych
zbroje w okolicach podpr i supw; aby tego unikn, mona modelowa takie poczenia przy
pomocy dostpnych w programie pocze sztywnych lub wykorzysta opcj Redukcja si nad
supami. Redukcja wartoci przy podporach polega na zastpieniu wartoci wynikowych w okolicach
podpr i supw wartoci zredukowan z otoczenia tych podpr. Dziaanie opcji mona podzieli na
trzy etapy:
wyznaczenie wzw podporowych - program dokonuje redukcji wartoci tylko w okolicy wzw
uznanych za "podparte"; s to wzy, w ktrych:
jest zdefiniowana podpora typu sup o niezerowych wymiarach (prostoktna lub okrga)
parametry zaawansowane dla podpr
poczone s elementy prtowe z elementami skoczonymi (ale tylko wtedy, gdy drugi koniec
tego prta rwnie nie jest poczony z tym samym elementem skoczonym - tak jak w
przypadku belki wzmacniajcej); ponadto aby wze zosta uznany za podparty, to musi do
niego dochodzi co najmniej jeden element skoczony
W wzach, w ktrych s zdefiniowane podpory punktowe (bez wymiarw) i belkowe (liniowe),
redukcja nie jest wykonywana.
wyznaczenie promienia redukcji - jeeli w danym wle bdzie wykonywana redukcja wybranych
wartoci, to naley ustali, ktre wartoci naley pomin; pomijane s wartoci w tym wle oraz
w rodkach elementw dochodzcych do tego wza; ponadto poszukiwane s wzy pooone w
odlegoci mniejszej od promienia redukcji - w nich rwnie pomijane bd wartoci zastpujc je
wyliczon wartoci redni; promie redukcji wyznaczany jest w nastpujcy sposb:
w przypadku podpory zdefiniowanej w wle - promie redukcji jest rwny poowie dugoci
przektnej podpory prostoktnej lub poowie rednicy podpory okrgej plus 0,2 *
(maksymalna grubo elementu dochodzcego do wza podporowego)
w przypadku supa dochodzcego do wza - promie redukcji jest rwny poowie dugoci
przektnej prostokta o wymiarach rwnych szerokoci i wysokoci supa plus 0,2 *
(maksymalna grubo elementu dochodzcego do wza supa).
Jeeli do jednego wza dochodzi kilka "podpr" o ronych wartociach promieni redukcji, to do
oblicze przyjmowany jest najwikszy z wyliczonych promieni.
obliczenie wartoci zredukowanej - po wyznaczeniu wartoci promienia redukcji poszukiwane s
wzy pooone w odlegoci (od wza podpartego) mniejszej od wyznaczonej wartoci promienia;
pomijane s wartoci wynikowe w tych wszystkich wzach oraz w rodkach elementw
skoczonych, ktre do nich dochodz; wartoci te zastpowane s wartoci zredukowan z
wartoci wynikowych wystpujcych na brzegu pominitego obszaru - przy wyliczaniu tej redniej
bierzemy pod uwag parametry uredniania; jeeli do wza dochodzi element, ktrego cho
jeden z wzw ley wewntrz "okrgu redukcji", to warto z tego elementu jest rwnie pomijana
przy urednianiu. Warto zredukowana jest naliczana wedug nastpujcych zasad:
- jeli wartoci we wszystkich wzach na brzegu s dodatnie, to przyjmowana jest warto
maksymalna
- jeli wartoci we wszystkich wzach na brzegu s ujemne, to przyjmowana jest warto
minimalna
- jeli wartoci na brzegu s rnych znakw, to obliczana jest rednia warto i ta warto
przyjmowana jest jako zredukowana.
Po obliczeniu wartoci zredukowanej zastpowane s ni wszystkie wartoci pominite w okolicy
danego wza podporowego.
Po obliczeniu powierzchni zbrojenia, zarysowania, sztywnoci i ugicia nastpuje weryfikacja
powierzchni zbrojenia ze stref. Weryfikacji dokonuje si w celu uzyskania ostatecznej wartoci ugi.
W oparciu o nowe powierzchnie przeliczane s zarysowania i sztywnoci.
Weryfikacj mona przeprowadzi dwoma metodami (szczegy znajduj si pomocy dostpnej w
programie):
-spryst
-nieliniow (niespryst).
W oknie dialogowym Zbrojenia znajdujcym si w prawej czci ekranu PYTY ELBETOWE -
ZBROJENIE TEORETYCZNE uytkownik moe wybra do prezentacji kilka wielkoci: zbrojenie
teoretyczne pyt/powok (wyznaczone powierzchnie zbrojenia, rozstawy zbrojenia i liczby prtw
zbrojeniowych) oraz zbrojenie minimalne pyt/powok (powierzchnie i rozstawy zbrojenia oraz liczba
prtw zbrojeniowych). . Teoretyczne powierzchnie zbrojenia i rozstawy zbrojenia otrzymane podczas
wymiarowania konstrukcji pytowych/powokowych mog by prezentowane rwnie w postaci krzyy
zbrojenia. Krzye powierzchni zbrojenia lub rozstaww zbrojenia bd prezentowane, jeeli wybrana
zostanie opcja Wczone.
Poszczeglne kolumny znajdujce si w oknie dialogowym oznaczaj:
X [-]: zbrojenie dolne w kierunku X (zbrojenie gwne)
X [+]: zbrojenie grne w kierunku X (zbrojenie gwne)
Y [-]: zbrojenie dolne w kierunku Y (zbrojenie prostopade do gwnego)
Y [+]: zbrojenie grne w kierunku Y (zbrojenie prostopade do gwnego).
Pooenie zbrojenia dolnego i grnego jest przyjmowane w panelu zgodnie ze zwrotem osi z
lokalnego ukadu panela (ta konwencja dotyczy to rwnie cian elbetowych).
Przykadowo, jeeli zwrot wektora osi z lokalnego ukadu wsprzdnych panela jest nastpujcy
, to:
Zbrojenie grne:
Zbrojenie dolne: .
W przypadku, gdy wybrana zostaa norma betonowa, dla ktrej moliwe s obliczenia ze wzgldu na
stan graniczny uytkowania, w oknie dialogowym Zbrojenia dostpna jest dodatkowa zakadka SGU.
Do prezentacji na tej zakadce wybrane mog zosta nastpujce wielkoci (w zalenoci od normy
nie wszystkie wielkoci s dostpne): szerokoci rozwarcia rys w obu kierunkach, wspczynnik
sztywnoci (globalny wspczynnik sztywnoci, przez ktry mnoone s przemieszczenia spryste),
ugicie u (rzeczywiste przemieszczenia punktu obliczeniowego pyty uR); algorytm oblicze ugi pyt
elbetowych opisano powyej.
Po obliczeniach zbrojenia teoretycznego moliwe jest przejcie na ekran PYTY ELBETOWE -
ZBROJENIE RZECZYWISTE. Opcje znajdujce si w oknie dialogowym Zbrojenie pyt i powok
pozwalaj na prezentacj wynikw oblicze powierzchni zbrojenia: prezentacj stref zbrojenia
rzeczywistego oraz rczn modyfikacji tych wynikw. Okno dialogowe Rezultaty skada si z dwch
zakadek: Zginanie i Mapy zbrojenia. Na ekranie mog by wywietlane mapy zbrojenia, ugi,
zarysowania i sztywnoci. W dolnej czci ekranu znajduj si zakadki suce do wyboru kierunku,
dla ktrego bd wywietlane mapy.
Okno dialogowe prezentowane na powyszym rysunku skada si z trzech zasadniczych czci:
definicja stref zbrojenia: automatyczna / rczna (okrelenie trybu pracy)
listy wyboru rozwiza
pl prezentacji stref zbrojenia rzeczywistego dla wybranego rozwizania.
Definicja stref zbrojenia
Program pozwala na dwa tryby wyznaczania stref zbrojenia rzeczywistego: automatyczny i rczny.
Tryb automatyczny pozwala na wygenerowanie stref zbrojenia, a nastpnie obliczenie w nich
powierzchni zbrojenia rzeczywistego na podstawie przyjtych parametrw zbrojenia, opcji
obliczeniowych oraz obliczonych wczeniej teoretycznych powierzchni zbrojenia. Strefy zbrojenia s
wyznaczane za pomoc algorytmw optymalizujcych. Po zakoczeniu oblicze uytkownik moe
wybra rozwizanie z listy dostpnych rozwiza zaproponowanych w programie.
Celem optymalizacji stref zbrojenia jest znalezienie rozwizania bdcego wypadkow
uwzgldniajc kilka czynnikw. Dla zbrojenia siatkami cele optymalizacji s nastpujce:
ilo ci potrzebna do uzyskania odpowiednich rozkrojw
masa siatek zbrojeniowych
stopie wykorzystania siatek zbrojeniowych.
Dla zbrojenia prtami preferowana jest modularno rozstaww, zmniejszenie asortymentu
wykorzystanych prtw oraz masa zuytej stali.
Tryb rczny pozwala uytkownikowi na zdefiniowanie wasnych stref zbrojenia rzeczywistego. W takim
wypadku program jedynie dobiera odpowiednie prty zbrojeniowe i siatki zbrojeniowe (na podstawie
obliczonych powierzchni teoretycznych oraz parametrw zbrojenia i opcji obliczeniowych).
Po wybraniu opcji Rcznej definicji stref i przejciu na ekran graficzny kursor myszy zmienia swj
ksztat (przybiera posta krzya), co umoliwia wprowadzanie stref.
Metoda definiowania stref zbrojenia jest podobna do definicji konturw prostoktnych. Definicja polega
na okreleniu pooenia dwch punktw. Pierwsze kliknicie lewym klawiszem myszy powoduje
zdefiniowanie pierwszego naroa i przejcie w tryb cignicia prostokta. Ponowne kliknicie
powoduje definicj przeciwlegego naroa.
Lista rozwiza
Lista rozwiza pozwala na wybr jednego z kilku moliwych, zaproponowanych przez program
rozwiza. Rozwizania s posortowane wedug wspczynnika optymalnoci. Wspczynnik ten jest
redni waon parametrw bdcych celem optymalizacji. Naley zauway, e w wikszym stopniu
s preferowane rozwizania uatwiajce prace zbrojarskie ni wymagajce najmniejszego zuycia
stali.
Gdy wybrana jest opcja zbrojenia siatkami zbrojeniowymi, to lista rozwiza zawiera: ilo i typ
wykorzystanych siatek, procent wykorzystania siatek oraz cakowit mas siatek zbrojeniowych wraz z
odpadami.
Dla opcji zbrojenia prtami na licie rozwiza s przedstawiane: szacunkowe zestawienie ciaru
kadego z uytych asortymentw prtw oraz zestawienie cakowitego ciaru stali. W tych wynikach
nie jest uwzgldniana masa wynikajca z wymaganych zakadw prtw oraz zbrojenia
konstrukcyjnego.
Rczna definicja stref zbrojenia
Aby rcznie doda stref zbrojenia, naley zaznaczy wiersz w tabeli oznaczony symbolem *, a
nastpnie klikn lewym klawiszem myszki w pole Wsprzdne. Wsprzdne mog by definiowane
rcznie lub poprzez zaznaczenie graficzne strefy na ekranie.
Dla wybranej strefy podawane s wsprzdne lewego dolnego i prawego grnego naroa strefy.
Wybrana strefa jest podwietlana w tabeli prezentujcej wartoci zbrojenia oraz w oknach graficznych
prezentujcych ukad stref zbrojenia dolnego i grnego. Aktywna strefa moe by modyfikowana przez
uytkownika. Istnieje moliwo rcznej definicji stref zbrojenia (naciskajc klawisz Dodaj); mona
rwnie zaznaczy wiersz oznaczony symbolem * i zdefiniowa stref graficznie na ekranie. W dolnej
czci okna dialogowego znajduje si klawisz Usu zbrojenie, ktry suy do usuwania zbrojenia we
wszystkich strefach.
Tabela rcznej modyfikacji stref zbrojenia prtw rni si od automatycznej i skada si z:
Nazwa strefy - uytkownik moe nada wasn nazw dla wygenerowanej strefy
Strefa bazowa - okrela, czy wybrana strefa jest bazow czy zalen. Uytkownik ma moliwo
wybrania z rozwijalnego pola tylko te strefy, ktre nie s strefami zalenymi. Prty strefy zalenej
rozmieszczane s symetrycznie midzy prtami strefy bazowej.
- rednica prtw
S - rozstaw prtw
Dogszczanie strefy - opcja aktywna tylko dla stref zalenych. Wczenie pola wyboru (pojawia si
symbol ) powoduje, e kolejne pole n+ staje si dostpne; pole n+ okrela, ile prtw strefy
zalenej zostanie umieszczone midzy prtami strefy bazowej. Jedna strefa bazowa moe mie
kilka stref zalenych. Dogszczanie strefy bazowej jest symetryczne, wic po wybraniu liczby
prtw dla pierwszej strefy zalenej, dla kolejnych stref ograniczona zostaje lista prtw
dogszczajcych. Uytkownik moe zmieni rednic prtw dogszczajcych, ale tylko wtedy,
gdy liczba prtw n+ jest rna od zera
At - powierzchnia teoretyczna (pole jest wypeniane tym kolorem, gdy strefa jest niepotrzebna,
bowiem inna strefa w peni pokrywa ten sam obszar i zapewnia wymagan powierzchni
zbrojenia)
As - rnica midzy powierzchni teoretyczn a rzeczywist
Ar - powierzchnia rzeczywista
Strefa widoczna - wyczenie opcji powoduje, e nie bdzie wywietlana wybrana strefa
Strefa docita - opcja ta ma zastosowanie w przypadku, gdy strefa ley na wicej ni jednym
panelu lub panel ma nietypowy ksztat (np. pokrgy). Wczenie tej opcji spowoduje
dopasowanie prtw strefy do panela (prty nie bd wystawa poza krawd panela).
Panel wzorcowy - w przypadku, gdy strefa pokrywa wicej ni jeden panel, naley wybra, do
ktrego ma by przypisana (w celu okrelenie kierunku zbrojenia, ewentualnego docinania strefy,
itp.).
Opcje znajdujce na zakadce Mapy zbrojenia su do prezentacji i modyfikacji map zbrojenia,
ugicia, zarysowania i sztywnoci.
W grnej czci okna znajduj si nastpujce ikony:
- po wybraniu tej ikony wywietlana bdzie mapa podzielona na prostokty (wymiary
zdefiniowane w polach Krok siatki). Dla caego prostokta przyjte bdzie maksymalne zbrojenie w
nim wystpujce.
W polu Wyniki dla ES zgrupowane zostay ikony:
- po wybraniu tej ikony wywietlana bdzie zwyka mapa zbrojenia
- wybranie tej ikony powoduje wywietlenie mapy ugi
- wybranie tej ikony powoduje wywietlenie zarysowania krtkotrwaego
- wybranie tej ikony powoduje wywietlenie zarysowania dugotrwaego
- wybranie tej ikony powoduje wywietlenie mapy sztywnoci.
Poniej znajduj si dwie opcje umoliwiajce wybr zbrojenia, dla ktrego prezentowane bd wyniki
z pola Wyniki dla ES;
Dla zbrojenia teoretycznego - wybranie tej opcji powoduje, e mapa bdzie przedstawiana dla
obliczonego zbrojenia teoretycznego
Dla zweryfikowanego zbrojenia rzeczywistego - wybranie tej opcji powoduje, e mapa bdzie
przedstawiana dla:
- wybranego typu zbrojenia rzeczywistego (na licie Lista moliwych rozwiza znajdujcej si
zakadce Zginanie); wybrany typ zbrojenia rzeczywistego jest oznaczany na licie pogrubionym
tekstem
- zweryfikowanego typu zbrojenia rzeczywistego; aby dokona weryfikacji wybranego zbrojenia
rzeczywistego, naley nacisn ikon .
W dolnej czci okna znajduj si opcje umoliwiajce sterowanie map.
Pierwsz opcj jest sterowanie siatk; su temu opcje znajdujce si w polu Krok siatki. Uytkownik
moe ustali krok siatki (wymiary oczka siatki) oraz decydowa, czy siatka ma by widoczna (opcja
Widoczno siatki w polu Widoczno). Przy generacji automatycznej (dostpnej po naciniciu
klawisza Generacja) naley pamita, e tworzc gst siatk (o maym kroku siatki), strefy bd
niewielkie (gdy bd lepiej dopasowane), ale liczba stref moe wzrosn.
Dodatkowo w polu Widoczno znajduj si pola wyboru, ktrych wczenie powoduje wywietlanie
si na ekranie: map, wartoci, opisw oraz gwnego kierunku zbrojenia.
W polu Widoczno znajduje si rwnie ikona ; jej nacinicie pozwala na podanie wartoci lub
opisu mapy dla wskazanych punktw (UWAGA: opcje wartoci i/lub opis musz by wczone).
Ponowne nacinicie tej ikony przedstawia wartoci/opisy mapy dla wszystkich punktw.
Opcje znajdujce si na zakadce Przebicie pozwalaj na analiz przebicia w pytach od obcie
siami skupionymi oraz od si reakcji podpr pyty.
Opcje znajdujce si na zakadce Przebicie umoliwiaj:
przegldanie i definiowanie punktw weryfikacji przebicia
grupowanie punktw weryfikacji (ujednolicenie geometrii)
nadawanie podporom (supom) charakterystyk geometrycznych gowicy
przegldanie wynikw oblicze przebicia.
Przegldanie i dodawanie wasnego punktu weryfikacji przebicia
Jeeli w konstrukcji zostay zdefiniowane podpory punktowe, to s one automatycznie wpisywane na
list punktw i oznaczane liter S z kolejnymi numerami porzdkowymi. Dla kadego typu podpr
moemy odczyta:
wsprzdne w polu Pooenie
numer wza, do ktrego jest przypisana podpora (w polu Numer wza)
maksymaln warto reakcji podpory w polu Maksymalna sia przebijajca
geometri podpory o ile taka zostaa zdefiniowana podczas definicji podpory w oknie dialogowym
Zaawansowane.
Aby wywietli dane dotyczce wybranego punktu weryfikacji, naley wyselekcjonowa tylko jego
nazw znajdujc si na licie punktw.
Niezalenie od podpr moemy zdefiniowa wasne punkty weryfikacji.
Aby zdefiniowa nowy punkt weryfikacji, naley w polu Punkty weryfikacji nacisn klawisz Nowy. Za
kadym razem po wykonaniu tej czynnoci do listy z punktami weryfikacji dopisywany jest punkt
weryfikacji oznaczony liter P i kolejnym numerem porzdkowym. Po wyborze punktu weryfikacji
aktywne staj si pola umoliwiajce definicj pooenia punktu, geometrii obcienia oraz wartoci
siy przebijajcej. Wartoci te s na bieco zapisywane (nie wymagana jest adna dodatkowa
czynno, aby je zatwierdzi).
Aby usun dodany punkt weryfikacji, naley go wyselekcjonowa i nacisn klawisz Usu. Nie
mona usun punktw, ktre s podporami zdefiniowanymi w geometrii konstrukcji (oznaczonych
liter S).
Gowice podpr (supw)
Program pozwala na zdefiniowanie gowic nad podporami (supami), ktre uwzgldniane bd w
obliczeniach przebicia. Aby tego dokona, naley wczy opcj Gowica (dostpne bd pola z
wymiarami) i okreli wymiary gowicy. Dla gowicy na podporze prostoktnej s to dugoci bokw
gowicy w punkcie styku z powierzchni pyty (oznaczone literami a i b) oraz wysoko gowicy
oznaczona liter h. Dla gowic nad podporami okrgymi jest to: rednica gowicy d i wysoko gowicy
h (w przypadku gowicy okrgej) lub dugoci bokw gowicy (oznaczone literami a i b) - w przypadku
gowicy prostoktnej.
W przypadku, gdy podpora naley do grupy, gowica jest nadawana wszystkim elementom tej grupy.
Grupowanie punktw
Zarwno dodatkowe punkty weryfikacji, jak rwnie podpory, mog by grupowane w celu atwiejszej
modyfikacji geometrii. Punkty mona grupowa rcznie poprzez selekcj na licie nazw i nacinicie
klawisza >; moliwe jest rwnie automatyczne grupowanie wszystkich podpr: naley nacisn
klawisz >>.
Dodatkowe punkty weryfikacji mona grupowa, jeeli posiadaj ten sam typ geometrii. W przypadku
podpr wymagana jest rwnie zgodno wymiarw podpory. Jeeli warunki na zgodno wymiarw
podpory nie s spenione, punkty weryfikacji lub podpory, ktre nie s zgodne z pierwszym na licie
zostan z niej usunite w chwili zatwierdzania grupy.
Gdy grupujemy punkty o rnych wymiarach, wartoci wymiarw s przyjmowane na podstawie
pierwszego zdefiniowanego w grupie punktu. Dodanie do grupy nowego punktu powoduje
automatycznie zmian jego wymiarw na zgodne z wymiarami grupy. Analogicznie wyglda
grupowanie podpr o rnych wymiarach gowicy.
Po zdefiniowaniu grupy jakakolwiek zmiana dla dowolnego skadnika grupy odnosi si do caej grupy i
jest na bieco modyfikowana.
Prezentacja wynikw oblicze
W tabeli prezentujcej wyniki analizy przebicia dla kadego punktu weryfikacji przedstawiane s
nastpujce wartoci:
dopuszczalna sia przebijajca obliczona przez program wedug odpowiednich zapisw
normowych
uoglniona obliczeniowa sia wymiarujca okrelona w polu Maksymalna sia przebijajca dla
dodatkowych punktw weryfikacji lub odczytana z wynikw oblicze MES dla podpr
obwd krytyczny obliczony na podstawie wymaga normowych
zbrojenie, na ktre skada si:
zasig zbrojenia od rodka supa w dwch kierunkach prostopadych L1 i L2
obwd strefy zbrojenia (jeli jest wymagany)
cakowita powierzchnia zbrojenia
liczba i rednica prtw wyliczona na podstawie cakowitej powierzchni i ustawie w opcjach na
przebicie
wspczynnik bezpieczestwa bdcy stosunkiem maksymalnej siy przebijajcej do
dopuszczalnej siy przebijajcej.
Wyniki analizy przebicia dla poszczeglnych punktw s prezentowane kolorem odpowiadajcym
rezultatowi oblicze:
kolorem niebieskim dla punktw speniajcych warunki na przebicie i nie wymagajcych zbrojenia
kolorem zielonym dla punktw speniajcych warunki na przebicie i wymagajcych zbrojenia
kolorem czerwonym dla punktw nie speniajcych warunkw na przebicie pomimo zastosowania
zbrojenia.
Obwd krytyczny jest prezentowany w postaci graficznej na ekranie Pyty - przebicie w postaci
zielonej linii wok supw. Zasig zbrojenia na przebicie jest prezentowany w postaci graficznej na
rysunku wykonawczym pyty (deskowanie).
Na zakadce Przebicie mog znajdowa si dodatkowe opcje; zaley to od wybranej normy
wymiarowania konstrukcji elbetowych.
Norma ACI
Po wybraniu tej normy w powyszym oknie dialogowym dostpna jest rwnie opcja Typ, ktra dla
kadej podpory okrela jej pooenie: wewntrz pyty, na krawdzi pyty lub w narou pyty. Typ
podpory jest wykorzystywany podczas obliczania dopuszczalnej siy przebijajcej [ACI 318-99
11.12.2.2].
Norma EC2
Po wybraniu tej normy w powyszym oknie dialogowym dostpna jest rwnie opcja . Dla kadej
podpory parametr okrela pooenie podpory: wewntrz pyty, na krawdzi pyty lub w narou pyty.
Warto tego parametru jest wykorzystywana podczas obliczania siy przebijajcej [ENV 1992-1-1
EC2 4.3.4.3].
Po zakoczeniu oblicze zbrojenia rzeczywistego pyty mona przedstawi wyniki oblicze w postaci
notki obliczeniowej (opcja Rezultaty / Notka obliczeniowa). Na ekranie pojawi si edytor tekstowy
systemu ROBOT Millennium zawierajcy dane wymiarowanej pyty oraz uzyskane wyniki oblicze i
wymiarowania.
Po wybraniu opcji Rezultaty / Rysunki w menu lub naciniciu ikony uruchomiony zostanie ekran
obliczonej i zwymiarowanej pyty. Rysunek wykonawczy pyty bdzie przedstawiany na ekranie w
postaci, ktra odpowiada przyjtym parametrom rysunku (patrz rozdzia 6.2.5).
Poniej przedstawiona zostanie analityczna metoda wyznaczania powierzchni zbrojenia pyt i powok
wykorzystana w programie ROBOT. Opiera si ona na koncepcji zaprezentowanej w artykule
[A.Capra, J-F. Maury - Calcul automatique du ferrailage optimal des plaques et coques en beton
arme, Annales de lInstitut Technique du Batiment et des Travaux Publics, No.367, Decembre 1978].
Procedura oblicze bazuje na podstawowym zaoeniu, e majc podane wartoci zbrojenia Ax, Ay,
odpowiadajce dwm prostopadym kierunkom x i y mona przyj zastpcze zbrojenie w
dowolnym kierunku n wedug wzoru:
gdzie:
) , ( n x .
Poniewa wartoci si przekrojowych (momentw i si membranowych) Mn, Nn mona uzyska z
wzorw transformacyjnych:
Warunek poprawnego zbrojenia, a wic takiego jakie jest w stanie przenie siy wewntrzne dla
dowolnie wskazanego przekroju mona zapisa w formie nierwnoci:
gdzie funkcja ) , (
n n
N M oznacza warto zbrojenia potrzebn do przeniesienia si obliczonych w
kierunku n - Mn, Nn.
Nierwno:
wyznacza na paszczynie (Ax, Ay) obszar dopuszczalnych wartoci zbrojenia Ax, Ay
(ppaszczyzn). Wyznaczajc taki obszar dla dostatecznie gstego wyboru kierunkw n (program
zakada kontrol co 10) otrzymuje si obszar dopuszczalnych wartoci Ax, Ay.
Zbrojenie przyjte przez program jest zbrojeniem minimalnym (dajcym minimaln sum powierzchni
Ax+Ay).
W przypadku gdy typ konstrukcji lub wybr opcji obliczeniowych spowoduje redukcj zestawu si
wewntrznych, wyznaczanie zbrojenia odbywa si na podstawie:
momentw Mn - konstrukcja pytowa lub opcja czyste zginanie w konstrukcji powokowej
si membranowych Nn - konstrukcja paski stan naprenia lub opcja ciskanie/ rozciganie w
konstrukcji powokowej
penego zestawu si Mn, Nn - opcja zginanie + ciskanie rozciganie w konstrukcji powokowej.
Naley zwrci jeszcze uwag, e w przypadku obliczania zbrojenia jednokierunkowego, metoda
analityczna ogranicza si do obliczania zbrojenia wycznie na kierunku zbrojenia gwnego bez
podziau na n kierunkw. Oznacza to, e pyta jest wymiarowana jedynie na zestaw si Mxx i Nxx.
W programie ROBOT Millennium mona wykorzystywa rwnie metod Wooda-Armera (dodatek
do normy europejskiej [ENV 1992-1-1 EC2 Design of Concrete Structures - Appendix 2, point
A.2.8 Reinforcement in Slabs]). Autorami koncepcji wyznaczania rwnowanych momentw s Wood
i Armer. Szczegy mona znale np. w [R.H.Wood - The reinforcement of slabs in accordance with
a pre-determined field of moments, Concrete, February 1968, August 1968 (correcpondence)].
Sposb oblicze
W przypadku wyznaczania zbrojenia dla konstrukcji pytowej lub wczenia opcji wymiarowania panela
na czyste zginanie w konstrukcji powokowej, obliczane s momenty wymiarujce zgodnie z metod
zaproponowan przez Wooda i Armera (wzory podane s poniej).
Dla wybranego kierunku x (i odpowiadajcego mu prostopadego kierunku y) obliczane s momenty
wymiarujce M* dolne (dodatnie, powodujce gwne rozciganie po stronie spodw) i grne
(ujemne, powodujce rozcigania po stronie wierzchniej). Oglny przepis jest nastpujcy.
Wyznaczenie dolnych momentw M
xd
*, M
yd
*:
M
xd
* = M
x
+ |M
xy
|
M
yd
* = M
y
+ |M
xy
|
Jeeli jednak M
x
< -|M
xy
| (czyli wyliczone M
xd
* < 0)
M
xd
* = 0
M
yd
* = M
y
+ |M
xy
2
/M
x
|.
Podobnie gdy M
y
< -|M
xy
yd
* < 0) (*)
M
xd
* = M
x
+ |M
xy
2
/M
y
| (*)
M
yd
* = 0 (*)
Jeeli ktrykolwiek z otrzymanych momentw M
xd
*, M
yd
* jest mniejszy od zera naley przyj warto
zerow (momenty wymiarujce przy rozciganiu grnych warstw wyznaczone s w dalszej czci).
Wyznaczenie grnych momentw M
xg
*, M
yg
*:
M
xg
* = M
x
- |M
xy
|
M
yg
* = M
y
- |M
xy
|
Jeeli M
x
> |M
xy
xg
* > 0) (*)
M
xg
* = 0 (*)
M
yg
* = M
y
- |M
xy
2
/M
x
| (*)
Podobnie gdy M
y
> |M
xy
yg
* > 0)
M
xg
* = M
x
- |M
xy
2
/M
y
|
M
yg
* = 0.
Jeeli ktrykolwiek z otrzymanych momentw M
xg
*, M
yg
* jest wikszy od zera, naley przyj warto
zerow (momenty takie wymiaroway by dolne zbrojenia, co ju zagwarantoway nam wyliczone
wczeniej momenty dolne M
xd
*, M
yd
*)
Analogicznie dla konstrukcji w paskim stanie naprenia lub przy wczonej opcji wymiarowania
panela na ciskanie/ rozciganie w konstrukcji powokowej wyliczane s siy wymiarujce ze wzorw
podanych poniej.
Dla wybranego kierunku x (i odpowiadajcego mu prostopadego kierunku y) obliczane s siy
wymiarujce N* rozcigajce (dodatnie, powodujce gwne rozciganie przekroju) i ciskajce
(ujemne, powodujce ciskanie przekroju). Oglny przepis jest nastpujcy.
Wyznaczenie rozcigajcych si N
xr
*, N
yr
*:
N
xr
* = N
x
+ |N
xy
|
N
yr
* = N
y
+ |N
xy
|
Jeeli jednak N
x
< -|N
xy
| (czyli wyliczone N
xd
* < 0)
N
xr
* = 0
N
yr
* = N
y
+ |N
xy
*N
xy
/N
x
|.
Podobnie, gdy N
y
< -|N
xy
yr
* < 0) (*)
N
xr
* = N
x
+ |N
xy
*N
xy
/N
y
| (*)
N
yr
* = 0(*)
Jeeli ktrakolwiek z otrzymanych si N
xd
*, N
yd
* jest mniejsza od zera, naley przyj warto zerow
(siy wymiarujce przekrj przez ciskanie zbrojenia wyznaczone s w dalszej czci).
Wyznaczenie ciskajcych si N
xs
*, N
ys
*:
N
xs
* = N
x
- |N
xy
|
N
ys
* = N
y
- |N
xy
|
Jeeli N
x
> |N
xy
xs
* > 0) (*)
N
xs
* = 0(*)
N
ys
* = N
y
- |N
xy
*N
xy
/N
x
| (*)
Podobnie gdy N
y
> |N
xy
ys
* > 0)
N
xs
* = N
x
- |N
xy
*N
xy
/N
y
|
N
ys
* = 0.
Jeeli ktrakolwiek z otrzymanych si N
xs
*, N
ys
* jest wiksza od zera, naley przyj warto zerow
(siy takie wymiaruj przekrj przez rozciganie zbrojenia, co ju zagwarantoway nam wyliczone
wczeniej siy rozcigajce N
xr
*, N
yr
*)
Metoda NEN
Metoda wymiarowania na podane momenty zastpcze jest metod normow normy holenderskiej
NEN 6720 (p. 7.3.2).
Sposb oblicze
Algorytm jest uproszczeniem algorytmu Wooda i Armera.
W przypadku wyznaczania zbrojenia dla konstrukcji pytowej lub wczenia opcji wymiarowania panela
na czyste zginanie w konstrukcji powokowej, obliczane s momenty wymiarujce zgodnie z norm
NEN (wzory podane s poniej).
Wyznaczenie dolnych momentw M
xd
*, M
yd
*:
M
xd
* = M
x
+ |M
xy
|
M
yd
* = M
y
+ |M
xy
|
Wyznaczenie grnych momentw M
xg
*, M
yg
*:
M
xg
* = M
x
- |M
xy
|
M
yg
* = M
y
- |M
xy
|
Analogicznie dla konstrukcji w paskim stanie naprenia lub przy wczonej opcji wymiarowania
panela na ciskanie/ rozciganie w konstrukcji powokowej wyliczane s siy wymiarujce ze wzorw
podanych poniej.
Wyznaczenie rozcigajcych si N
xr
*, N
yr
*:
N
xr
* = N
x
+ |N
xy
|
N
yr
* = N
y
+ |N
xy
|
Wyznaczenie ciskajcych si N
xs
*, N
ys
*:
N
xs
* = N
x
- |N
xy
|
N
ys
* = N
y
- |N
xy
|
W przypadku zoonego stanu napre (powoki z wczon opcj wymiarowania panela na zginanie
+ ciskanie/rozciganie), w ktrym wystpuj jednoczenie momenty gnce (M
xx
, M
xy
, M
yy
) oraz siy
membranowe (N
xx
N
xy
, N
yy
) nie ma opracowanego algorytmu uproszczonego. Poniewa jednak czsto
zdarza si, e modelowane powoki pracuj w stanie prawie pytowym (przy niewielkich siach
membranowych), dlatego pozostawiono moliwo oblicze momentw M
xd
*, M
yd
* wedug opisanej
metody, na ktre to momenty wymiarujce nakadane s siy podune N
xx
, N
yy
.
Zoony stan napre
Metody uproszczone stosowane w programie ROBOT pozwalaj na przyspieszenie oblicze w
przypadku wystpienia czystego stanu gitnego (pyty, czyste zginanie) lub tarczowego (paski stan
naprenia, ciskanie/rozciganie). Dla stanu zoonego (powoki), w ktrym wystpuj dodatkowo
siy bonowe (N
x
N
xy
, N
y
) nie ma opracowanego algorytmu uproszczonego. Wydaje si e jedynym
dopuszczalnym postpowaniem jest stosowanie podejcia analitycznego.
Poniewa jednak czsto modelowane powoki pracuj w stanie pytowym (przy niewielkich siach
membranowych) dlatego pozostawiono moliwo oblicze momentw wedug wybranej metody
uproszczonej, na ktre to momenty wymiarujce nakadane s siy podune N
x
, N
y
.
Wypada podkreli, e taki sposb dziaania jest usprawiedliwiony tylko dla stosunkowo niewielkich si
membranowych i za jego uycie odpowiedzialno musi ponosi uytkownik.
Porwnanie wymienionych metod
W wykonanych testach rnice pomidzy wynikami zbrojenia midzy metod analityczn a metodami
uproszczonymi nie sigay wicej ni 5% powierzchni zbrojenia (metody uproszczone daway nieco
wiksze maksymalne zbrojenia).
Metoda analityczna jest obliczeniowo najbardziej skomplikowan z metod obliczania zbrojenia w
programie ROBOT. Czas oblicze metod analityczn (za wyjtkiem oblicze pyt jednokierunkowo
zbrojonych) w porwnaniu z metodami Wood&Armer lub NEN moe si znacznie zwikszy (w
zalenoci od konstrukcji czas wydua si od 100% do 500%).

ROBOT Podr Rozdz6 201

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

ROBOT Podr Rozdz6 201

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ROBOT Millennium wersja 20.

1 - Podrcznik uytkownika strona: 247

You might also like